Sposoby ograniczania emisji dwutlenku wgla

Wykona:Dominika Sztekler Karol Sztekler

SLAJD

Unia Europejska dy do zmniejszenia emisji CO2 o 50 % do 2050 roku. Nie jest to moliwe bez wychwytywania i bezpiecznego dla rodowiska skadowania CO2 wytwarzanego w elektrowniach i elektrociepowniach .

miliard kWh energii elktrycznej

0
1970 1980 1990

rok

2000

2010

2020

Paliwa:
Wgiel

Energia nuklearna Ropa naftowa

Gaz Odnawialne rd. ener.

Podstawowym paliwem wykorzystywanym w energetyce zawodowej jest wgiel, zatem ten sektor jest najwikszym emitorem CO2, a prace nad redukcj dwutlenku wgla w tej brany s uzasadnione [1].

SLAJD

Technologie separacji CO2

Prace dotyczce separacji dwutlenku wgla prowadzone s w dwch kierunkach: pierwszy to separacja przed procesem spalania, drugi natomiast to separacja po procesie spalania [3,8].

Separacja CO2 przed procesem spalania moe by realizowana poprzez:

Procesy poczone z konwersj CO Proces bez konwersji CO Zgazowanie wgla w czystym tlenie technologia IGCC [5]
SLAJD

Technologie separacji CO2 po procesie spalania

Absorpcja chemiczna i fizyczna Separacja membranowa

Adsorpcja

Metody kriogeniczne

ADSORBER

SLAJD

Metody absorbcyjne
Absorpcja chemiczna Najczciej wykorzystywany proces separacji CO2 ze strumienia
spalin kotowych
Absorbenty stosowane w procesie separacji CO2 to: Wodne roztwory amin
-monoetanoloamina MEA -dietanoloamina DEA -diglikoloamina DGA -metyldietanoloamina MDEA -aminy sterically hindered KS-1, KS-2

Wglan potasu lub sodu Wodny roztwr amoniaku Wodorotlenek sodu

ZALETY
-MEA uwaana jest za najlepsz ciecz absorpcyjn wzgldem CO2 (98-99%), ma zdolno do absorbowania CO2 w warunkach niskiego cinienia i zdolnoci do regeneracji

WADY
- MEA ulega procesom degradacji na drodze redukcji z SOx i NOx -korozja w absorberach i regeneratorach[6]

Absorpcja fizyczna
W metodzie tej wykorzystywane s organiczne i nieorganiczne cieke sorbentu typu: Metanol ( Rectisol), glikol (Selexol)

SLAJD

Metody adsorbcyjne
Proces adsorpcji skada si z dwch cyklw: adsorpcji i odzyskiwania CO2 ( regeneracja adsorbentu )
Techniki adsorpcji do oddzielania CO2: PSA, TSA, VPSA, URPSA,ESA
ADSORBER

Jedne z najbardziej efektywnych sposobw usuwania CO2 z gazw spalinowych na powierzchni oraz w porach adsorbentu

Adsorbenty stosowane w procesie separacji CO2 to: Wgiel aktywny Zeolity syntetyczne, naturalne syntetyzowane z -najbardziej korzystn technik popiow lotnych el krzemionkowy i glinowy Tlenek glinu aktywowany

ZALETY

WADY
-istotny wpyw skadnikw spalin (szczeglnie H2O) -w prowadzeniu procesu mog przeszkadza ziarna pyu zawarte w spalinach, mogce dezaktywowa miejsca adsorpcyjne [7]

adsorpcyjn jest PSA, w ktrej w porwnaniu do innych technik istnieje mniejsze zapotrzebowanie na adsorbent -uzyskuje si wysok czysto gazu w prosty sposb i krtki czas

SLAJD

POCZENIE PROCESU ADSORPCJI I ABSORPCJI CHEMICZNEJ

Poczeniem procesu adsorpcji i absorpcji chemicznej jest proces, w ktrym CO2 jest chemicznie absorbowany przez wglan potasu, sodu osadzony na wglu aktywnym materiaach zeolitowych, w wyniku czego powstaje wodorowglan potasu sodu [9,10]

Carbonator
K2CO3 + CO2 + H2O 2KHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O 2 NaHCO3 70 80 C
o

CO2 Free gas Carbonation

CO2 H2O Regeneration

Regenerator
2KHCO3 K2CO3 + CO2 + H2O

KHCO3, NaHCO3

KHCO3, NaHCO3 K2CO3, Na2CO3

2 NaHCO3 Na2CO3 + CO2 + H2O > 150 oC

Exothermic H = 141,2 kJ/mol K2CO3

H2O, CO2

K2CO3, Na2CO3

Endothermic H = 141,2 kJ/mol K2CO3

Dziki temu , i wglan potasu, sodu wsparty jest na porowatym materiale wglu aktywnym, zeolicie cay proces prowadzi mona cyklicznie w ukadzie staego zoa

Flue gas

Fluidization gas

Dziki temu procesowi:

-uzyskuje si wysok czysto CO2 - >99% - skuteczno odzysku CO2 - 95%

SLAJD

Przed wprowadzeniem ukadw do separacji CO2 na skal przemysow naley przeprowadzi badania symulacyjne, ktre pozwol odpowiedzie na szereg pyta, aby to zrobi naley:

opracowa model numeryczny separacji dwutlenku wgla wybran metod adsorpcyjn (PTSA), nastpnie wczy ten ukad do modelu opracowanego bloku energetycznego (referencyjnego),

dokona analizy wpywu procesu separacji i ukadu sprania CO2 na sprawno i moc bloku referencyjnego.

SLAJD

Ukad do separacji CO2 ze spalin

Przyjto nastpujce zaoenia:
ciepo wydzielane w procesie adsorpcji CO2 w caoci przejmowane jest przez strumie oczyszczanych spalin,
Desorber

sorbent po regeneracji nie jest oczyszczany z pozostajcego jeszcze w nim CO2, produktem regeneracji sorbentu jest czysty dwutlenek wgla. znane s parametry fizyczne sorbentw np. izotermy adsorpcji.

SLAJD

Referencyjny model bloku energetycznego z jednostk separacji CO2

Jednostka sprania

Para Jednostka separacji

Czynnik chodniczy Czynnik chodniczy

Moc cakowita:

380 MW p1=169 bar t1=535oC

SLAJD

Strumie gazw spalinowych: 475,25kg/s

Parametry pary wieej :cinienie temperatura

Strumie CO2 : 89,61 kg/s

10

Analiza wpywu stopnia separacji CO2 na zapotrzebowanie na sorbent

7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 0 20 40 60 80 100

5A NaA

p=const.=2.5 bar 0 T=const.=125 C

Zapotrzebowanie na sorbent T/s

Stopienseparacji CO2 volume %

Najlepszym sorbentem jest zeolit syntetyczny 5A, poniewa posiada on najwiksz pojemno sorpcyjna, w rezultacie czego przy 100% separacji CO2 z gazw spalinowych zapotrzebowanie na niego jest trzy razy mniejsze w porwnaniu do zeolitu Na-A

SLAJD

11

Analiza wpywu stopnia separacji CO2 na moc sprawno obiegu

Moc bloku referencyjnego
380
40,0

Sprawnosc obiegu referencyjnego

39,5 39,0 38,5 38,0 37,5 37,0 36,5 36,0 35,5 35,0 34,5 34,0 33,5 33,0 32,5

370

Bez sprezaniem CO2

Bez sprezaniem CO2

Moc elektryczna bloku MW

360

350

Upust4, p=5,3 bar,t=246C

340

Sprawnosc obiegu %

Z sprezaniem CO2 Upust4, p=5,3 bar,t=246C

Z sprezaniem CO2
330

320 0 20

Stopien separacji CO2%

40

60

80

100

32,0 0 20

Stopien sepracji CO2 %

40

60

80

100

Dla bloku bez ukadu sprania CO2 przy 100% separacji CO2 spadek mocy wynosi 2,7 MW. Przy zastosowaniu ukadu do sprania CO2 moc spada o okoo 56MW. Dla bloku bez ukadu sprania CO2 przy 100% separacji CO2 spadek sprawnoci bloku wynosi 0,8% Natomiast w przypadku zastosowania ukadu do sprania CO2 sprawno spada o okoo 5,6 %, natomiast dla upustu
SLAJD

12

Wnioski
Badania nad separacja dwutlenku wgla prowadzone s w dwch kierunkach separacja przed procesem jak i po procesie spalania jednake ,jednym z efektywnych sposobw wyseparownie CO2 z gazw spalinowych jest proces adsorpcji na powierzchni oraz porach adsorbentu. Metoda adsorpcyjna Pressur Swing Adsorbtion PSA lub te mieszana PTSA umoliwia wyseparowanie z gazw spalinowych CO2 w prosty sposb i w krtkim czasie , stanowi w ten sposb jedn z obiecujcych technik usuwania CO2. Na podstawie wstpnych bada symulacyjnych wynika e najlepszym sorbentem jest zeolit syntetyczny 5A, poniewa posiada on najwiksz pojemno sorpcyjna, w rezultacie czego przy 100% separacji CO2 z gazw spalinowych zapotrzebowanie na niego jest trzy razy mniejsze w porwnaniu do zeolitu Na-A Dla bloku bez ukadu sprania CO2 przy 100% separacji CO2 spadek mocy wynosi 2,7 MW. Przy zastosowaniu ukadu do sprania CO2 moc spada o okoo 56MW. Dla bloku bez ukadu sprania CO2 przy 100% separacji CO2 spadek sprawnoci bloku wynosi 0,8% Natomiast w przypadku zastosowania ukadu do sprania CO2 sprawno spada o okoo 5,6 %, natomiast dla upustu Energochonno separacji, a tym samym jej wpyw na moc i sprawno bloku, zaley w znacznym stopniu od wasnoci sorpcyjnych sorbentw w rnych warunkach termodynamicznych; wskazuje to na konieczno cigego poszukiwania sposobw pozyskiwania tanich i efektywnych sorbentw.

SLAJD

13

Literatura
1.
2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

James Ekman What is the promise of new fossil technology over the next 25 years
www.co2crc.com.au/aboutgeo/capture.html Janusz Kotowicz, Katarzyna Janusz Sposoby redukcji CO2 procesw energetycznych 2007 www.ieagreen.org.uk/sr2p.htm Mazurkiewicz M., Uliasz - Bocheczyk A., Mokrzycki E., Piotrowski Z., Pomykaa R.:Metody separacji i wychwytywania CO2. Polityka energetyczna, tom 8, zeszyt specjalny 2005 K. Dreszer, L. Wicaw- Solny Obnienie emisji CO2 z sektora energetycznego moliwe cieki wyboru technologii 2008 Polska R.T. Yang, Gas separation by adsorption processes, Butterworths, Boston, 1987. G. Gottlicher, R. Pruschek, Comparison of CO2 removal systems for fossil - fuelled power plant processes, Energy Conversion and Managment 1997, vol. 38, str. S173 - S178. X. Pchen, C.S Zhao Capture using dry potasium based sorbent in bulding fluidized bed reactor Chine 2009 C. Lee, H. J.Hae, S.J. Lee,Y.H Park Novel regenerable potasium based dry sorbent CO2 capture ad low temperature Korea 2009

SLAJD

14