Zesp Szk Nr 1 im.

Jana Kiliskiego w Pabianicach Przedmiot: Proces projektowania czci maszyn Orientacyjne wartoci wspczynnika z wytrzymaoci spoin Spoiny .zoowa Rodzaj obcienia rozciganie cis!anie zginanie cinanie wszyst!ie rodza$e o%cie& z /)0 1)/ /)1 /)23 /)23

(achwinowa

k = z k (1.1) gdzie: k naprenia dopuszczalne dla materiau czonych czci k naprenia dopuszczalne dla spoiny z wsp czynni! wytrzymaoci spoiny.
"artoci wsp czynni!a z oraz zaleno# 1.1 stosu$e si do o%licze& przy' %lionych. (rzy %ardzo do!adnych o%liczeniach spoin warto# przy$mowanego wsp czynni!a z uzalenia si od wielu innych czynni! w) w tym od: * rodza$u spoiny (+) ,) - itd.)) * wytrzymaoci materiau (im wysza warto# Rm) tym mnie$sza warto# wsp czynni!a z)) * rodza$u o%cienia (statyczne) dynamiczne) i warun! w pracy poczenia) * sposo%u !ontrolowania $a!oci spoiny. Spoiny czoowe. " zalenoci od rodza$u o%cienia spoiny czoowe o%licza si : * na rozciganie lu% cis!anie (rys. 1a)
r =
F k r' S

lu%

c =

F k c' S

* na cinanie (rys. 1%)

t =
* na zginanie (rys. 1c)
g =

F S

k t'

Mg Wx

' kg

Zesp Szk Nr 1 im. Jana Kiliskiego w Pabianicach Przedmiot: Proces projektowania czci maszyn

Wymiary spoin czoowych

Rys. 1. "ymiary spoin czoowych przy$mu$e si r wne prze!ro$owi geometrycznemu czci spawane$ o mnie$szym prze!ro$u) czyli wg rys. 1: a 4 g) b = l. (oczte! i !oniec dugoci spoiny) czyli tzw. !ratery) s na$sa%szymi mie$' scami w spoinie) zatem uwzgldnia$c dugo# dw ch !rater w) przy$mu$e si rzeczywist dugo# spoiny lrz = b = l + 2a lu% l 4 b 2a (np. wg rys. 1a). 5dy !onieczne $est pene wy!orzystanie wytrzymaoci spoiny czoowe$) stosu$e si wyprowadzenie spoiny na pod!ad!i (przyspawane pyt!i) na !t rych zaczyna si i !o&czy spoin)6 pyt!i te odcina si po wy!onaniu spoiny. " tym przypad!u przy$mu$e si l 4 b. Spoiny pachwinowe. " spoinach pachwinowych wystpu$e w rzeczywistoci zoony stan napre&) pomi$any w o%liczeniach uproszczonych. 7wy!le spoiny pachwinowe o%licza si umownie na cinanie w na$mnie$szym prze!ro$u spoiny A A (rys. 2a). " przypad!u o%cie& rozciga$cych) cis!a$cych i cina$cych stosu$e si wz r

F S

kt'

8%liczeniow gru%o# spoiny a (rys. 9a) przy$mu$e si w zalenoci od wyso!oci spoiny h a = h cos 45 o 0,7h (1.9) " poczeniach) w !t rych h = g) przy$mu$e si a 0,7g) przy czym gru%o# spoiny a zao!rgla si do caych milimetr w (z niedomiarem). :aley r wnie zachowa# warune!: ; mm < a 13 mm. =a!o dugo# o%liczeniow spoiny przy$mu$e si ca!owit dugo# spoin) przenoszc o%cienie) np. wg rys. 9a: l=2l ) wg rys. 9%: l = 2!2l + b"). " spoinach pachwinowych na $eden !rater przy$mu$e si ,#a) std dugo# rzeczywista spoiny wynosi lrz = l > ;a.

" poczeniach) w !t rych wystpu$ tyl!o szwy wzdune lu% tyl!o poprzeczne) mona przecign# szwy poza naroa (gdy $est to moliwe !onstru!cy$nie) na dugo# $2a) pomi$a$c t dugo# przy o%liczeniach (np. rys. 9a). 9

Zesp Szk Nr 1 im. Jana Kiliskiego w Pabianicach Przedmiot: Proces projektowania czci maszyn Wymiary spoin pachwinowych.

Rys. 2. 7aleca si) a%y dugo# spoin nonych w szwach wzdunych wynosia 1/a ? l ? 2/a przy lmi" 4 @/ mm. "edug (:'A: 9933;:111B i (:'A: +C8 @/2;:9//9 na rysun!ach poda$e si dugo# spoin %ez !rater w !o&cowych) w zwiz!u z tym ustalanie dugoci rzeczywiste$ lrz $est !onieczne tyl!o w przypad!u) gdy dugo# spoiny wraz z !raterami wpywa decydu$co na wymiary spawanych element w. " poczeniach na!ad!owych (rys. 9%) prze!r $ na!ade! ustala si przy zaoeniu r wne$ wytrzymaoci wszyst!ich element w poczenia. 5dy w poczeniu stosu$e si tyl!o spoin pachwinow) naley przy$mowa# g" D/)2/ przy na!ad!ach dwustronnych oraz g" D 1)1g * przy $ednostronnych. =eeli pasy s poczone spoin czoow i $ednoczenie stosu$e si na!ad!i poczone spoin pachwinow) to w wczas g" = (/);E/) #)g przy na!ad!ach dwustronnych i g" = (/)BE1)g * przy $ednostronnych. 5dy spoina pachwinowa $est o%ciona momentem zgina$cym (rys. 9c)) $e$ wytrzymao# o%liczamy umownie z zalenoci
g =
Mg Wx
' kg

Zesp Szk Nr 1 im. Jana Kiliskiego w Pabianicach Przedmiot: Proces projektowania czci maszyn gdzie: %& ws!aFni! wytrzymaoci prze!ro$u spoiny
Wx = a l 2 0,7 h b 2 6 6

8dr%ny przypade! stanowi poczenia spawane) w !t rych spoiny musz %y# wy!onane niesymetrycznie wzgldem linii dziaania siy) odpowiada$ce$ linii rod! w ci!oci spawane$ czci (np. !towni!a). 7a!ada si w wczas) e w spoinach lecych po o%u stronach linii dziaania siy powinny %y# $edna!owe naprenia. :a podstawie warun! w r wnowagi moment w si dziaa$cych na o%ie spoiny (rys. 9d) mona atwo ustali# o%cienie poszczeg lnych szw w
b e1 e =F 2 b b

F1 = F

oraz

F2 = F

e1 b