InstalReporter 2014 02

A K T U A L N O C I /2, 17,
18, 20
INSTALACJE 2014 zainstaluj si
w Poznaniu! / 9
Targi Enex oraz Enex Nowa Energia
zaplanuj wizyt ju dzi / 10
Gospodarka Niemiec oparta o OZE
w 2050 roku / 11
Biomasa staa perspektywy
rozwoju rynku UE / 39
A R T Y K U Y
T E C H N I C Z N E
Rozdzielacze w instalacji centralnego
ogrzewania / 12
Prezentacja OVENTROP / 16
Prezentacja HERZ / 17
Prezentacja KAN / 18
Prezentacja RETTIG HEATING / 19
Prezentacja TACONOVA / 19
Prezentacja SBS / 20
Prezentacja ROTH / 21
Prezentacja TA HYDRONICS / 21
7 powodw, dla ktrych
warto zastosowa rozdzielacz
Dynacon marki Heimeier / 22
testo 320 basic wydajny
i precyzyjny analizator spalin / 25
Viessmann partnerem walki ze
smogiem nad Krakowem / 26
Sposoby TACONOVA na
odpowietrzanie instalacji
grzewczych / 28
DHP-R Eco gruntowa pompa
ciepa / 30
W remontach: gotowe systemy G-K
do ogrzewania paszczyznowego / 32
Rynek instalacyjno-grzewczy w IV
kwartale 2013 r. i caym 2013 / 34
Bezoowiowe zczki Sanha / 36
Rozbudowa maej elektrowni wodnej
w Wolicy / 37

W Y W I A D /41
Hewalex dobry przykad polskiego
sukcesu
K R Z Y W K A / 44
P R O D U K T Y /45
02
2014
l u t y 02 / 2014
w w w . i n s t a l r e p o r t e r . p l
SpiS treci
R
E
K
L
A
m
A
2
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a k t u a l n o c i D O s P I s U T R E C I
Przeprowadzone przez Polsk Organizacj
Rozwoju Technologii Pomp Ciepa w styczniu
br. badanie rynku jednoznacznie wskazuje na
duy przyrost rynku pomp ciepa. To kolejny
rok z rzdu, kiedy odnotowano znaczny wzrost
sprzeday i mona przypuszcza, e bdzie to
jeden z najlepszych procentowych rezultatw
w caej Europie. W 2013 roku w Polsce sprze-
dao si o okoo 20% wicej pomp ciepa
w stosunku do poprzedniego roku. Tak dobry
wynik to przede wszystkim zasuga urzdze
korzystajcych z powietrza jako dolnego r-
da ciepa. Przeprowadzone przez PORT PC
badanie obejmowao pi typw pomp cie-
pa: solanka/woda, woda/woda, bezpored-
nie odparowanie w gruncie/woda, powietrze/
woda oraz powietrze/woda tylko do c.w.u.
Na popularnoci w ostatnim czasie zdecy-
dowanie zyskuj powietrzne pompy ciepa.
Szczeglnie duym zainteresowaniem cieszyy
si pompy ciepa tylko do c.w.u., co pozwolio
na osignicie wzrostu na poziomie ok. 40%
w 2013 r. Naley rwnie wspomnie, e poza
najwikszym przyrostem rynku jest to rodzaj
urzdze, ktrych sprzedaje si najwicej
(okoo 7800 sztuk w 2013). Stosunkowo duy
jest przyrost rynku pomp ciepa sucych do
ogrzewania budynkw i ciepej wody typu
powietrze/woda, ktry wynosi okoo
26%. Pompy ciepa typu solanka/
woda w dalszym cigu wybiera-
ne s przez inwestorw jako jedno
z najbardziej efektywnych ener-
getycznie, a zarazem najbardziej
energooszczdnych rozwiza do
zapewnienia komfortu cieplnego
w budynku. Ilo sprzedanych urz-
dze tego typu w 2013 roku utrzy-
maa si jednak na podobnym po-
ziomie do poprzedniego roku.
Zdaniem prezesa zarzdu PORT PC
Pawa Lachmana rok 2013 mona
uzna za udany: Wida, e pompy
ciepa znajduj coraz wiksze zasto-
sowanie. Jest to rwnie wynik wzro-
stu zaufania do technologii. W 2014
roku naley si spodziewa jeszcze
wikszego wzrostu rynku urzdze
sigajcego ponad 30%. Po tym jak
w marcu 2013 Komisja Europejska
w wydanej decyzji przedstawia pre-
cyzyjne korzystne sposoby rozlicza-
nia energii ze rde odnawialnych dla pomp
ciepa, bdzie moliwe wiksze wsparcie
fnansowe tych urzdze np. poprzez nowy
program NFOiGW Prosument. Jestem
przekonany, e rok 2014 bdzie w technologii
grzewczej przeomowym dla rozwoju rynku
pomp ciepa w Polsce.
Wedug PORT PC cakowita liczba sprzeda-
nych w 2013 roku pomp ciepa na polskim
rynku wyniosa 15 000 sztuk. W stosunku do
krajw zachodnich jest to w dalszym cigu
rynek bdcy w pocztkowej fazie rozwoju,
jednak perspektywy s obiecujce. Porw-
nujc 20% przyrost polskiego rynku pomp
ciepa do 0,8% rynku niemieckiego, mamy
si czym chwali. Warto jednak pamita, e
rynek niemiecki to rynek rozwinity. Co roku
instaluje si tam ponad 70 000 pomp ciepa,
dlatego te pomimo niewielkiego wzrostu ryn-
ku, nasi zachodni ssiedzi traktuj ubiegy rok
jako bardzo dobry pod wzgldem sprzeday,
biorc pod uwag wzrost cen energii elek-
trycznej w kraju. W Niemczech, podobnie jak
w Polsce obserwuje si podobny trend za-
interesowanie powietrznymi pompami ciepa
wzrasta. Dobre wyniki w ubiegym roku od-
notowa take rynek pomp ciepa w Szwecji.
Skandynawowie po przeprowadzonym ba-
daniu oszacowali oglny wzrost rynku na 4%,
gwnie za spraw pomp ciepa zasilanych
powietrzem wyrzutowym (+9% w skali roku).
Po wprowadzeniu we wrzeniu 2013 roku przez
Komisj Europejsk nowych rozporzdze etykie-
towania urzdze grzewczych, pompy ciepa
jako jedne z najbardziej efektywnych energetycz-
nie urzdze otrzymaj najwysze klasy energe-
tyczne (A+, A++ oraz w kolejnych latach A+++).
rdo: PORT PC
2013 kolejny dobry rok pomp ciepa
Buderus jeszcze bardziej uatwia zdalne za-
rzdzanie domowym systemem grzewczym.
Teraz aplikacja EasyControl wsppracuje
rwnie z urzdzeniami mobilnymi z syste-
mem operacyjnym Android. Aby z dowolne-
go miejsca na wiecie zarzdza domow
instalacj grzewcz, wystarczy smartfon
lub tablet z zainstalowan aplikacj Easy-
Control, poczenie z Internetem i modu
Logamatic web KM200 marki Buderus. Mo-
du Logamatic Web KM200 czy instalacj
grzewcz z Internetem lub lokaln sieci WiFi
i przeksztaca dane wprowadzane za pomo-
c aplikacji w polecenia regulacyjne wysy-
ane instalacji grzewczej.
Do tej pory aplikacja pozwalaa na wpro-
wadzanie danych wycznie za pomoc
urzdze pracujcych na systemie ope-
racyjnym iOS. Teraz komunikuje si take
z Androidem.
Aplikacja EasyControl dostpna jest na
polskim rynku od poowy 2013 roku. Wsp-
pracuje ze wszystkimi kotami marki Buderus
wyposaonymi w system regulacyjny Loga-
matic EMS lub EMS plus z regulatorem RC35.
Jest intuicyjna w obsudze, zapewnia stay
dostp do ustawie parametrw systemu
grzewczego i pomaga zaoszczdzi energi.
Aplikacj mona pobra bezpatnie ze stro-
ny www.buderus-aplikacje.pl
Aplikacja
marki Buderus
teraz take na
Androida
3
Certyfkat ISO dla frmy Bosch
Otwarcie
centrum szkoleniowego
frmy Cichewicz-koty c.o.
GUNB informuje, e w obecnym stanie praw-
nym, wobec nowego brzmienia art. 29 ust. 2 pkt
16 ustawy Prawo budowlane:, naley stwier-
dzi, e pozwolenia na budow, ani zgoszenia,
o ktrym mowa w art. 30 ust. 1, nie wymaga
prowadzenie robt budowlanych polegaj-
cych na montau urzdze fotowoltaicznych o
zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kW.
Nieistotny jest take cel, dla jakiego urz-
dzenia te bd montowane, tj. czy ich
zadaniem bdzie zapewnienie moliwoci
uytkowania obiektu zgodnie z jego przezna-
czeniem, a tym samym stanowi bd urz-
dzenia budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9,
czy te bd produkoway energi elektrycz-
n w celu jej dalszej odsprzeday.
Wyjtek od tej zasady przewidziany zosta w art.
29 ust. 3. Prowadzenie robt budowlanych po-
legajcych na montau urzdze fotowoltaicz-
nych o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40
kW wymaga uzyskania pozwolenia na budow
w przypadku, gdy stanowi one przedsiwzi-
cie wymagajce przeprowadzenia oceny od-
dziaywania na rodowisko oraz przedsiwzicia
wymagajce przeprowadzenia oceny oddzia-
ywania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59
ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostp-
nianiu informacji o rodowisku i jego ochronie,
udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska
oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko
(DzU z 2013 r. 1235, z pn. zm.).
Natomiast prowadzenie robt budowlanych
polegajcych na montau urzdze fotowol-
taicznych o zainstalowanej mocy elektrycznej
wyszej ni 40 kW w kadym przypadku wyma-
ga uzyskania pozwolenia na budow. Powy-
sze wynika z faktu, i przepis art. 29 ust. 2 pkt 16
stanowi lex specialis w stosunku do innych robt
budowlanych wymienionych w art. 29. Pod-
krelenia wymaga fakt, e art. 30 zawiera wyli-
czenie przypadkw, w ktrych wymagane jest
zgoszenie waciwemu organowi budowy lub
robt budowlanych wymienionych w art. 29.
Wicej
Monta ogniw fotowoltaicznych
wyjanienie przepisw przez GUNB
24 stycznia br. odbyo si otwarcie nowe-
go centrum szkoleniowego frmy Ciche-
wicz-koty c.o nalecej do grupy CWD
sp z o.o. W nowoczesne centrum szkole
w Grodzisku Mazowieckim zamontowano
urzdzenia grzewcze spalajce paliwa
odnawialne w tym pelety. W obiekcie
znajduje si te ekspozycja kotw c.o na
biomas rnych frm, ktrych importerem
jest grupa CWD s to frmy marki Solarfo-
cus. Salon wystawowy zajmuje ponad
200 m
2
i znajduje si w nim ponad 30 mo-
deli rnych kotw c.o spalajcych pa-
liwa alternatywne biomas. Oprcz
kotw c.o. centrum zajmuje si propa-
gowaniem innych OZE np. fotowoltaiki.
Najblisze szkolenia z zakresu energii od-
nawialnej fotowoltaiki, dofnansowa
przewidzianych na OZE w 2014 oraz sys-
temw grzewczych na biomas odbd
si: 12.02, 26.02, 11.03, 25.03.
Wicej informacji i zapisy:
www.cichewicz.pl/szkolenia
Robert Bosch Sp. z o.o. przesza pomylnie pro-
ces certyfkacji ISO 9001. Przyznany jej certyfkat
potwierdza wdroenie i stosowanie sytemu za-
rzdzania jakoci w zakresie promocji i sprze-
day, szkolenia i doradztwa technicznego,
a take serwisu wyrobw Grupy Bosch. Przyzna-
nie Robert Bosch Sp. z o.o. certyfkatu ISO 9001
poprzedziy wielomiesiczne przygotowania.
Audyt sprawdzajcy zgodno procesw za-
chodzcych w frmie z wymogami normy prze-
prowadzia jednostka certyfkujca TV SD Ma-
nagement Service GmbH.
SCROL: doradcy techniczno-handlowego
CENTRUM KLIMA: kierownik produktu Lindab
ALNOR: specjalista ds. produktu
REHAU: doradca handlowo-techniczny
VTS: Account Manager
BIMS_PLUS: handlowiec
BIMS-PLUS: przedstawiciel handlowy
HARMANN: regionalny koordynator sprzeday
MAXAIR: specjalisty ds. techniczno-handlowych
HARMANN: specjalista ds. sprzeday
HARMANN: specjalista ds. technicznych
HARMANN: doradca techniczno-handlowy
TKT ENGINEERING: kosztorysant robt sanitarnych
AERECO: specjalista ds. zabezpiecze
przeciwpoarowych
AERECO: doradca klienta AID
TRUSTCON: specjalista ds. audytu energetycznego
BUDIMEX: kierownik robt sanitarnych
GRUNDFOS: inynier ds. serwisu
BARTOSZ: regionalny przedstawiciel handlowy
INTERAM PHU: doradca techniczny-handlowiec
INTERAM PHU: zastpca kierownika
Praca
4
W dniach 14-16 lutego 2014 w Centrum Konfe-
rencyjno-Wystawienniczym w odzi odbya si
jedna z najwikszych wystaw brany budowlanej
w Polsce - Targi Budowlane Interbud. Wrd 304
tegorocznych wystawcw swoj ofert zaprezen-
towaa rwnie frma Immergas.
21. edycja targw przycigna du liczb
wystawcw i odwiedzajcych poszukujcych
nowoczesnych rozwiza z zakresu technik bu-
dowlanych, odnawialnych rde energii oraz
docieple budynkw. Z szerokiego wachlarza
przedstawionej oferty Immergas szczeglne zain-
teresowanie zwiedzajcych znalaza pompa cie-
pa Immerwater, kocio kondensacyjny Hercules
Solar oraz nowo na rynku hybrydowy panel
soneczny PV 300W Hybryda. Hybrydowy panel
soneczny to poczenie kolektora sonecznego
paskiego, przetwarzajcego energi soneczn
w energi ciepln, z moduem fotowoltaicznym
przetwarzajcym promieniowanie soneczne
w prd elektryczny.
Wsplna ekspozycja marki Immergas z partne-
rem handlowym, frm Therm-Instal, cieszya si
ogromnym zainteresowaniem wrd osb poszu-
kujcych nowoczesnych i energooszczdnych
rozwiza w zakresie ogrzewania. Stoisko zgro-
madzio zesp dowiadczonych instalatorw,
ktrzy podczas trzech dni targw suyli facho-
wym doradztwem, specjalistyczn wiedz i do-
wiadczeniem.
Na targach promowany by rwnie nowy por-
tal internetowy www.dobryhydraulik.eu, ktry
powsta w odpowiedzi na potrzeby Klientw
poszukujcych wykwalifkowanych fachow-
cw, ktrym mona powierzy wykonanie na-
prawy czy kompleksowej instalacji ogrzewania
w domu.
Immergas na targach
Interbud 2014
Zarzd ZAE zaprasza do udziau w XIV edy-
cji oglnokrajowego spotkania audytorw
pt. Zintegrowane Projektowanie Energe-
tyczne, ktre odbdzie si 8 kwietnia 2014
roku w Warszawie, OSiR ul. Polna 7A.
Jak co roku nadchodzi termin Forum Termomodernizacja, dorocznego spotkania czonkw Zrze-
szenia Audytorw Energetycznych. Jest to przede wszystkim okazja do osobistych kontaktw i mo-
liwo zapoznania si z najnowszymi informacjami z zakresu poszanowania energii. Kiedy w 2000
roku organizowano pierwsz konferencj, termomodernizacja bya wanym i aktualnym tematem.
Ustawa o wspieraniu przedsiwzi termomodernizacyjnych uchwalona w 1998 roku dostarczaa
wielu wtkw do dyskusji. Audytorzy wymieniali dowiadczenia i przestawiali standardy audytw.
W miar upywu lat tematyka Forum ewoluowaa i obejmowaa coraz wicej zagadnie. Tema-
tem wiodcym tegorocznego Forum jest Zintegrowane Projektowanie Energetyczne ang. Integra-
ted Energy Desing. Organizatorzy chc pokaza zalety stosowania takiego procesu dla wszystkich
uczestnikw inwestycji. Proces projektowania zintegrowanego czy wszystkie aspekty racjonalizuj-
ce zuycie energii, a jego celem jest stworzenie obiektu speniajcego wymagania uytkownika.
Zgoszenie uczestnictwa w Forum odbywa si on-line za pomoc formularza elektronicznego
zamieszczonego na stronie www.zae.org.pl. Koszt netto uczestnictwa wynosi dla czonka zrze-
szenia z opaconymi biecymi skadkami 149,59 + 23% VAT, dla pozostaych osb 200 z
+ 23% VAT. Program i szczegowe informacje: www.zae.org.pl
XIV Forum Termomodernizacja 2014
Zarzd Spki EURO-CLIMA Sp. z o.o. informuje,
i z dniem 14 lutego 2014 r. kapita zakadowy
Spki zosta podniesiony do kwoty 1 000 000 z.
EURO-CLIMA Sp. z o.o naleca do Grupy KLI-
MA-THERM S.A wkracza w etap przeksztacania
spki z ograniczon odpowiedzialnoci w Sp-
k Akcyjn. Zmiany strukturalne w frmie z ca
pewnoci wpyn pozytywnie na kontynuacj
wsptworzenia razem z partnerami zagranicz-
nymi nowej platformy fnansowej oraz organiza-
cyjnej do promowania marki KAISAI w ramach
organizacji Kaisai International Corporation.
EURO-CLIMA zmiana kapitau zakadowego
R
E
K
L
A
m
A
5
W Kielcach w dnaich 11-13 kwietnia odbd
si Targi Materiaw Budownictwa Mieszka-
niowego i Wyposaenia Wntrz DOM. Na sto-
iskach prezentuje si ponad 200 wystawcw
z Polski i zagranicy.
Wystawa DOM to nie bez powodu jedno
z ulubionych wydarze targowych miesz-
kacw Kielc i ssiadujcych regionw.
Jest to miejsce, w ktrym co roku ponad
23 000 osb zapoznaje si z pen ofert
frm z brany budowlanej, rozmawia
z ekspertami z zakresu wystroju wntrz oraz
korzysta z fachowych rad architektw.
Podczas targw DOM odbywaj si semi-
naria i szkolenia powicone wachlarzowi
tematw od prawa budowlanego, poprzez
energooszczdne projektowanie, a po do-
bieranie kolorw we wntrzach. W specjal-
nie wyznaczonych punktach zwiedzajcy
targi mog rwnie zasign bezpatnych
porad architektw.
Wicej www.targikielce.pl
XXI Oglnopolskie Targi DOM
Zoty Laur
Umiejtnoci
i Kompetencji
2013 dla Galmet
W dniu 10.01.2013 w sali Filharmo-
nii Opolskiej odbyo si wrcza-
nie Laurw Umiejtnoci
i Kompetencji 2013 przyznawa-
nych przez Kapituy Opolskiej Izby
Gospodarczej oraz Regionalnej
Izby Gospodarczej w Katowicach.
Zotym Laurem zostaa nagrodzona
frma Galmet, ktr reprezentowa
prezes i zaoyciel Stanisaw Galara.
WENTYLACJA KLIMATYZACJA CHODNICTWO
R
E
K
L
A
m
A
Instytut Energetyki Odnawialnej w Warszawie
oraz Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocawiu
zapraszaj na VI edycj dwusemestralnych
Studiw Podyplomowych Inwestycje w od-
nawialne rda energii energetyka prosu-
mencka i generacja rozproszona (III edycja
w Warszawie).
Program VI edycji studiw obejmuje:
omwienie specjalnej roli energetyki prosu-
menckiej, systemw hybrydowych i mikrosie-
ci oraz nowych na polskim rynku technologii
takich jak fotowoltaika;
szczegowe omwienie metody LCOE
w odniesieniu do kompleksowej analizy
porwnawczej instalacji OZE do produkcji
energii elektrycznej, ciepa i kogeneracji,
w zestawieniu z tradycyjn metod oceny
efektywnoci ekonomicznej inwestycji;
przedstawienie arkuszy ekonomicznych
ukazujcych metody liczenia i optymaliza-
cji kosztw z uwagi na np. wybr lokalizacji
inwestycji, wielkoci inwestycji, jak rwnie
optymalizacji fnansowej;
studenci opanuj umiejtno doboru
technologii OZE, opracowywania studiw
wykonalnoci i wnioskw o kredyt i dotacje
(zgodnie z nowymi wymaganiami UE) na wy-
brane inwestycje;
znaczna cz zaj prowadzona jest
w formie warsztatw i analiz konkretnych
przypadkw (tzw. business casestudy), ktre
s skoncentrowane na branach i technolo-
giach OZE zapowiadajcych najwyszy po-
tencja wzrostu w najbliszych latach.
program studiw pozwala na dokonanie
analiz porwnawczych rnych rynkw, za-
poznanie si z kosztami referencyjnymi oraz
wyrobienie sobie przez suchaczy pogldw
nt. atrakcyjnoci inwestycyjnej rnych bran
i technologii OZE wraz z pokazaniem ich kon-
kurencyjnoci na tle tradycyjnych technologii
energetycznych;
omawiane bd na bieco i anali-
zowane propozycje zmian prawnych,
w szczeglnoci w ramach kocowych
prac nad now ustaw o OZE i rozporz-
dze wykonawczych do Prawa ener-
getycznego oraz ustalenia dot. zasad
przyznawania funduszy UE na energetyk
odnawialn na lata 2014-2020.
Studia adresowane s do przedsibiorcw,
prywatnych inwestorw, kadry kierowniczej
przedsibiorstw energetycznych, instytucji
wdraajcych dla funduszy UE, urzdw
pastwowych, przedstawicieli samorz-
dw, bankw, frm konsultingowych oraz
osb pragncych rozpocz dziaalno
gospodarcz w sektorze energetyki odna-
wialnej, w szczeglnoci w energetyce pro-
sumenckiej.
Studia s objte patronatem Zwizku Pra-
codawcw Forum Energetyki Odnawialnej
zrzeszajcego wiodcych przedsibiorcw
i frmy zielonej energetyki, energetyki prosu-
menckiej i zielonej gospodarki w Polsce.
Zajcia dydaktyczne prowadz specjalici
Instytutu Energetyki Odnawialnej, pracowni-
cy naukowo-dydaktyczni Uniwersytetu Eko-
nomicznego we Wrocawiu oraz zaproszone
osobowoci ze wiata nauki, polityki, banko-
woci i administracji.
Studia w Warszawie rozpoczynaj si ju
w marcu 2014 r. i potrwaj do stycznia 2015 r.
Wicej informacji na www.ieo.pl
Studia podyplomowe z IEO
6
W dniu 4 lutego 2014 roku opublikowany
zosta kolejny projekt ustawy o OZE (v.6.2)
wraz z uzasadnieniem, now ocen skutkw
regulacji oraz protokoem rozbienoci do
poprzedniego projektu ustawy z 29 stycznia
br. (v.6.1), w ktrym Ministerstwo Gospodarki
(autor projektu regulacji) odrzucio uwagi
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Mi-
nisterstwa rodowiska w sprawie podniesienia
ceny zakupu energii elektrycznej z mikroinsta-
lacji z 80% redniej ceny giedowej energii
w poprzednim roku do 100% i podao uza-
sadnienie swojego stanowiska w postaci
przykadu obliczeniowego.
Przykad pokazuje sposb obliczania
oszczdnoci i potencjalnych zyskw dla
prosumenta o rocznym zuyciu energii
w wysokoci 2,5 MWh, ktry zoptymalizowa
moc mikroinstalacji. Jako przykad podano
dachowy system fotowoltaiczny o mocy
3 kW. Ministerstwo Gospodarki przy przyjtych
zaoeniach kosztowych budowy instalacji
oraz warunkach sprzeday energii okrelo-
nych w art. 41 ust. 8 i 10 projektu regulacji
wykazao, e prosty okres zwrotu nakadw
ponoszonych przez prosumenta wyniesie
19 lat, a z ew. dotacj w wysokoci 25%
nakadw inwestycyjnych 14,3 lat.
IEO dokona przy uyciu oprogramowania
specjalistycznego symulacji pracy instalacji
3 kW, zakadajc, e zostaa ona zbudowana
w I poowie br. w warunkach w Warszawie,
przy aktualnych i zoptymalizowanych naka-
dach inwestycyjnych i taryfach lokalnego do-
stawcy energii. Przeprowadzi take weryfkacj
powyszych analiz ekonomicznych oraz odnis
ich wyniki do realnych warunkw w jakich funk-
cjonuje rodzcy si rynek prosumencki.
Propozycja cakowicie ignoruje realne uwa-
runkowania rynkowe i oczekiwania spoecz-
ne w Polsce. W 2013 roku TNS OBOP wykona
na zlecenie IEO badania nt. akceptowane-
go przez Polakw okresu zwrotu z inwestycji
w mikroinstalacje OZE. Spord 60% respon-
dentw, ktrzy rozwaali inwestycje 40% m-
wio o maksymalnym oczekiwanym okresie
zwrotu nakadw krtszym ni 5 lat. Tylko 3%
respondentw skonnych byo sdzi, e ludzie
inwestujcy w mae, przydomowe odnawialne
rda energii gotowi byliby czeka na zwrot
kosztw wicej ni 10 lat. Nikt z respondentw
nie wymieni okresu zwrotu powyej 15 lat.
Jest oczywistym, e proponowany przepis
nie pobudzi szerszych pokadw aktywnoci
spoecznej, nie wywoa efektu skali i nie za-
inicjuje dziaa prowadzcych w efekcie do
spadku kosztw technologii. Obecne tech-
nologie prosumenckie w Polsce nie znajduj
si jeszcze na etapie krzywej uczenia, na
ktrym byyby w stanie sprosta wymaga-
niom naoonym przez rzd w projekcie i kon-
kurowa na rynku, uwzgldniajc stan roz-
woju sektora i oczekiwania grupy docelowej.
Ten stan rzeczy mgby ulec zmianie, gdyby
zastosowano bardziej systemowe i realistycz-
ne podejcie do tworzenia prawa adresowa-
nego z defnicji do uytkownikw kocowych
wacicieli budynkw, rolnikw, maych
i rednich przedsibiorstw. W Polsce istnieje
znaczcy potencja sektora produkcji, insta-
lacji i eksploatacji urzdze OZE, ktry przy
odpowiednio zaprojektowanym systemie
wparcia (na pocztkowym etapie rozwoju)
mgby doprowadzi do spadku kosztw
technologii i upowszechnienia rozwiza o
charakterze prosumenckim adresowanych
do odbiorcy kocowego. Tym samym obec-
na propozycja rzdowa nie wspiera spra-
wiedliwego podziau korzyci z rozwoju ener-
getyki odnawialnej i utrwali dotychczasowy
system, w ktrym koszty ponosimy wszyscy,
a korzyci mog odnosi tylko nieliczni.
Peen tekst uzasadnienia znajduje si na stro-
nie IEO (kliknij)
Komentarz IEO do projektu ustawy o OZE v. 6.2 z 4.02.14 r.
Statuetk Gazeli Biznesu 2013 wraz z pamit-
kowym dyplomem, wrczono podczas uro-
czystej gali, ktra odbya si 12 lutego br.
w obiekcie Expo Silesia w Sosnowcu.
Ju dziewity raz z rzdu AFRISO, producenta
armatury zabezpieczajcej i regulacyjnej do
instalacji wodnych, zaliczono do elitarnego
grona przedsibiorstw, osigajcych wysoki
wzrost obrotw w skali roku.
Ranking Gazele Biznesu suy wanie wy-
rnianiu najdynamiczniej rozwijajcych
si maych i rednich frm. A nagrody, przy-
znawane przez Puls Biznesu w trakcie uro-
czystoci odbywajcych si w 12 polskich
miastach, znakomicie wpisuj si w reali-
zacj misji wspierania przyszociowych,
skutecznie realizowanych przedsiwzi
biznesowych.
Gazela Biznesu
dla AFRISO
a k t u a l n o c i D O s P I s U T R E C I
R
E
K
L
A
m
A
8-11 kwietnia 2014
Pozna
www.instalacje.mtp.pl
www.tcs.mtp.pl
Wejd na www.mtp24.pl i kup bilet on-line!
Nie przegap:
Gosuj na najlepszy produkt
Klub Instalatora to wsplne przedsiwzicie
Grupy SBS, jednej z najwikszych w Polsce
grup handlowych skupiajcych bran sani-
tarn i MTP. Wydarzenie to bdzie ju po raz
kolejny goci na targach Instalacje, o czym
zadecydowa sukces poprzedniej edycji.
Klub Instalatora
w 2012 okaza si
najchtniej od-
wiedzanym miej-
scem przez goci
targw. Ide jego
twrcw bya
organizacja miej-
sca sprzyjajcego
branowym roz-
mowom, wymianie
fachowej informa-
cji, skupiajcego
najlepszych dostawcw w brany, a przede
wszystkim instalatorw.
W tym roku Klub Instalatora to take kilkudzie-
siciu wystawcw, a zarazem dostawcw
Grupy SBS, ktrzy bd mie moliwo prze-
stawienia swojej oferty w hali nr 4. Dla od-
wiedzajcych Klub Instalatora organizatorzy
przewidzieli liczne atrakcje Klub Instalatora
to take miejsce rozrywki i integracji rodowi-
ska. W roku biecym rwnie podtrzymana
bdzie tradycja sportowej rywalizacji. Organi-
zatorzy zapewniaj, e nie zabraknie emocji.
W ramach Akcji Autokarowej hurtownie
Grupy SBS przywioz na targi ponad 3000
instalatorw z caej Polski. Dla wszystkich
przewidziany jest take posiek i napj. Cht-
nych zapraszamy do kontaktu z hurtowniami
Grupy SBS (pena lista hurtowni na stronie
www.grupa-sbs.pl w zakadce Partnerzy).
Klub Instalatora na targach Instalacje
Polska, jako trzeci co do wielkoci obszar rolniczy
w Unii Europejskiej, dysponuje wrcz doskona
baz surowcow do produkcji biogazu pod
tym wzgldem ustpujemy tylko Niemcom
i Francji. Rozwinity przemys rolno-spoywczy
rwnie przemawia za ewolucj tego sektora
rynku w naszym kraju. Pomimo tego, e Polska
mogaby by w czowce producentw bio-
gazu, rodzimy rynek daleki jest od wykorzystania
swojego penego potencjau. Doskona okazj
do ponadregionalnej dyskusji na temat aktual-
nej kondycji i przyszoci sektora biogazowego
bdzie midzynarodowa konferencja pt.
Polska, Niemcy, Republika Czeska 3 kraje,
3 pomysy na biogaz. I co dalej?, impreza to-
warzyszca I. Midzynarodowym Targom Inno-
wacji Energetycznych InEnerg. Celem spotkania
dedykowanego brany biogazowej, organizo-
wanego przy wsppracy z Uni Producentw
i Pracodawcw Przemysu Biogazowego jest po-
rwnanie rynkw biogazu w Polsce, Niemczech
oraz Republice Czeskiej. W zamyle organizato-
ra REECO Poland targi InEnerg bd miay
charakter midzynarodowy, z najwikszym na-
ciskiem na region Odry i Nysy uyckiej. Tego-
roczna odsona imprezy odbdzie si w dniach
4-6 marca na Stadionie Miejskim we Wrocawiu.
Wicej
InEnerg coraz bliej
8
R
E
K
L
A
m
A
Zdrowy dom to kolejna publi-
kacja wydana nakadem Wy-
dawnictwa Systherm z Poznania.
To poradnik adresowany do
wszystkich, ktrzy buduj dla sie-
bie nowy dom lub modernizuj
posiadany, a take osb zwiza-
nych z budownictwem domw.
W kolejnych rozdziaach przed-
stawiono: rodzaje alergii, jej przy-
czyny i sposoby zapobiegania,
zjawiska wystpowania, zapo-
biegania i usuwania nadmiernej
wilgoci, rne sposoby ogrze-
wania domu, ze wskazaniem najkorzystniejszych rozwiza dla zdrowia,
omwiono sposoby uzdatniania wody, wentylacji i klimatyzacji. Zagadnie-
nia akustyki budynkw i instalacji, zapobieganie nadmiernemu haasowi,
dobr najkorzystniejszych materiaw na ciany i podogi, zastosowanie
pomp ciepa do ogrzewania i przygotowania ciepej wody to tematy po-
ruszane przez kolejnych autorw. Publikacj polecamy technikom, iny-
nierom, ale przede wszystkim praktykom omawianych bran. Poruszanym
powanym tematom, dodaj lekkoci rysunki artysty grafka.
Zdrowy dom
od Systherm
Firma SCROL zmienia siedzib. Od pocztku swego istnienia fr-
ma funkcjonowaa przy ul. uyckiej w Gdyni, teraz znajduje si
w Chwaszczynie przy ul. Polnej. Przenosiny do nowej siedziby to milo-
wy krok w rozwoju frmy.
Wszystkie biura, funkcjonalny magazyn i produkcja umiejscowione
w jednym miejscu z pewnoci zoptymalizuj dziaania, poprawi
obsug klientw i podnios jeszcze bardziej jako usug.
SCROL ju w Chwaszczynie
Kursy przygotowujce
do egzaminu na szkolenia
PZITB O/W, PZITS O/W, SEP O/W w porozumieniu z MOIIB zapra-
szaj na kurs wiosna 2014 przygotowujcy do egzaminu na
uprawnienia budowlane prowadzony przez specjalistw rze-
czoznawcw budowlanych, wykadowcw wyszych uczelni
m.in. Politechniki Warszawskiej w terminach: I termin: 29, 30 mar-
ca, 4, 5, 6 kwietnia 2014 r., II termin: 12, 13, 25, 26, 27 kwietnia
2014 r. Dodatkowo jeden dzie w terminie 10 lub 11 maja 2014
r. zajcia z podziaem na specjalnoci. Zajcia odbywa si
bd w siedzibie MOIIB, przy ul. 1 Sierpnia 36B w Warszawie. Koszt
kursu - 1450 z + VAT 23%. Cena obejmuje: materiay szkoleniowe,
przykadowe pytania testowe, akty prawne, catering (obiad,
kawa, herbata, ciastka). Informacje: PZITB O/W ul. Czackiego
3/5, Warszawa, tel. 22 827-25-76, uprawnienia@pzitb.com.pl, MO-
IIB ul. 1 Sierpnia 36B, Warszawa, tel. 22 300-05-75, maz@piib.org.pl
Formularz zapisu do pobrania TUTAJ
39. Midzynarodowe Targi Specjalistyczne Tech-
nik Grzewczych, Sanitarnych, Klimatyzacyjnych
i Ochrony rodowiska MOSTRA CONVEGNO EXPO-
COMFORT odbd si w dniach 18-21.03.2014 r. na
terenach targowych FIERA MILANO w Mediolanie.
Targi odbywaj si w cyklu 2-letnim. Kada edycja
targw MCE gromadzi najwaniejsze wiatowe
frmy, dziaajce w brany (w 2012 r. byo 2122 wy-
stawcw, ktrzy zajli 325 000 m
2
powierzchni wy-
stawienniczej Targw Milano Rho), tworzc imprez
na skal wiatow. Bogata oferta wystawiennicza
przyciga na targi ogromn liczb profesjonalnych
podmiotw gospodarczych czna liczba odwie-
dzajcych w 2012 r. to 155 301 osb, w tym z zagra-
nicy (ze 136 krajw) blisko 22,8%.
www.mcexpocomfort.it
Mostra Convegno
Expocomfort Mediolan
9
dze i elementw w znaczny sposb wpywa
na maksymalizacj funkcjonalnoci, komfor-
tu i bezpieczestwa, jednoczenie minimali-
zujc koszty eksploatacji i modernizacji oraz
emisj szkodliwych zanieczyszcze. Wszystkie
oferowane przez wystawcw produkty, kt-
re znajduj zastosowanie w zintegrowanych
systemach zarzdzania zostan w specjal-
ny sposb oznaczone hasem Jestem Inte-
ligentny Inteligentny Budynek, uatwiajc
zwiedzajcym nie tylko znalezienie tych pro-
duktw, ale rwnie zasignicia szerszej in-
formacji na ich temat u wystawcw targw.
Ciepo systemowe
W tym roku ju po raz drugi do grona wyda-
rze docz rwnie Targi Ciepa Systemo-
wego TCS skierowane do brany ciepowni-
czej, ktre doskonale uzupeni i rozszerz
ofert rozwiza systemowych z zakresu za-
rzdzania energi ciepln w budynkach
i elementw skadowych takich, jak: koty na
paliwo stae i gazowe, pompy ciepa, kolek-
tory soneczne czy ogniwa fotowoltaiczne.
Targom TCS towarzyszy bdzie konferencja
organizowana przez Izb Gospodarcz Cie-
pownictwo Polskie, ktra podejmie tematyk
nowoczesnych, efektywnych i ekologicznych
technologii w ciepownictwie systemowym.
Wicej na www.instalacje.mtp.pl.
Bilety: www.mtp24.pl
Zapisy w hurtowniach SBS ju trwaj!
www.grupa-sbs.pl
INSTALACJE 2014
zainstaluj si w Poznaniu!
Na aren wydarze targowych, po dwu-
letniej przerwie, wracaj najwaniejsze w Pol-
sce targi brany instalacyjnej Midzynaro-
dowe Targi Instalacyjne INSTALACJE.
8-11 kwietnia br. Pozna stanie si polsk sto-
lic instalatorw oraz projektantw instalacji,
ktrych organizatorzy spodziewaj si w licz-
bie zblionej do 30 tysicy. Zwiedzajcy bd
mieli znakomit okazj do kompleksowego
zapoznania si z ofert zwizan z wykony-
waniem wszelkiego typu prac instalacyjnych,
bazujcych na nowoczesnych technolo-
giach, w jednym miejscu i czasie, jak rwnie
moliwo dyskusji i wymiany dowiadcze
przy okazji wielu wydarze dodatkowych.
Instalacje dostpne dla wszystkich
Ju wkrtce w ponad 400 punktach w caej
Polsce rozpocznie si szeroko zakrojona ak-
cja promocyjna targw INSTALACJE. Wszyst-
ko dziki nawizanej wsppracy z hurtow-
niami instalacyjnymi Bims Plus, Tadmar, Grupy
SBS oraz Grupy ABG, w ktrych dystrybuowa-
ne bd bezpatne zaproszenia na targi.
Ponadto Grupa SBS kontynuowa bdzie
niezwykle udany projekt Akcja Autokaro-
wa, dziki ktrej poprzedni edycj wyda-
rzenia odwiedzio ponad 3000 zaproszonych
instalatorw i klientw Grupy z caej Polski.
IV edycja Mistrzostw Polski Instalatorw
Rozpoczty w 2013 roku projekt RoadShow, czyli
poszukiwanie najlepszych instalatorw w Polsce,
zaowocowa ogromn liczb tych uzdolnionych
fachowcw, ktrzy w Poznaniu bd walczy
o miano Mistrza Polski. Eliminacje wyoniy blis-
ko 100 instalatorw, ktrzy zmierz si nie tylko
z czasem, ale rwnie dokadnoci monta-
u. Do konkursu mona jeszcze doczy. Na
uczestnikw czekaj jeszcze 32 miejsca pozwa-
lajce na walk o najwyszy tytu i pobicie rekor-
dowego czasu montau 1 minuta, 13 sekund
i 60 setnych sekundy. Pula nagrd konkursu
wynosi a 100 tysicy zotych, a nowy Mistrz
Polski wyjedzie z targw Mercedesem Citan.
Jestem Inteligentny
Ciekawie zapowiada si projekt tworzony
z odbywajcymi si
w tym samym czasie
Midzynarodowymi
Targami Zabezpiecze
SECUREX Inteligent-
ny Budynek. W dobie
astronomicznie szyb-
kiego rozwoju techno-
logii, gdzie zarzdza-
nie caym domem,
a nawet budynkiem,
odbywa si za po-
moc jednego, bez-
przewodowego
urzdzenia, przed in-
stalatorami stawiane
s nowe wyzwania.
Odpowiednie przygo-
towanie instalacji i za-
stosowanie doskonale
dobranych do konkret-
nego projektu urz-
R
E
K
L
A
m
A
10
rde energii, m.in. z Instytut OZE frmy re-
alizujcej na co dzie inwestycje OZE np. far-
my fotowoltaiczne.
Omawiane bd zagadnienia, takie jak:
perspektywy rozwoju energetyki sonecznej
w Polsce;
proces realizacji inwestycji od wyboru lokali-
zacji pod inwestycj po pozwolenie na budw;
bariery prawno-administracyjne w procesie
inwestycyjnym systemw fotowoltaicznych;
wybr technologii;
systemy PV symulacje ich pracy;
monitoring elektrowni fotowoltaicznych;
fnansowanie instalacji PV i programy
wsparcia inwestycji.
Drugim z proponowanych przez IOZE spotka
jest konferencja pod hasem Praktycz-
ne aspekty inwestycji w zielon energi,
wsporganizowana przez redakcj kwartal-
nika ENERGETYKA WODNA oraz Towarzystwo
Maych Elektrowni Wodnych.
Prezentacje poprowadz eksperci z brany
odnawialnych rde energii, a wrd oma-
wianych zagadnie znajd si m.in.:
praktyczne aspekty realizacji inwestycji w OZE;
dobre praktyki w projektowaniu inwesty-
cji zwizanych z budow maych elektrowni
wodnych, elektrowni wiatrowych, farm foto-
woltaicznych, biogazowni;
zastosowanie systemw informacji prze-
strzennej dla brany OZE;
kluczowe etapy przygotowania inwestycji do
realizacji na przykadzie konkretnych projektw;
sposoby zwikszenia przychodw z produk-
cji zielonej energii;
najnowsze technologie wykorzystywane
w energetyce odnawialnej;
perspektywy rozwoju energetyki odnawial-
nej w Polsce oraz aktualny przebieg prac
nad aktami prawnymi wpywajcymi na dal-
szy rozwj OZE w Polsce.
Jak co roku bardzo wanym punktem targw
ENEX oraz ENEX Nowa Energia s konferencje
i fora przygotowane przez merytorycznego
Konferencje, fora, szkolenia.
Targi Enex oraz Enex Nowa Energia
zaplanuj wizyt ju dzi
Ubiegoroczna edycja wystaw ENEX oraz
ENEX Nowa Energia zgromadzia w Targach
Kielce 200 wystawcw prezentujcych naj-
nowoczeniejszy sprzt z zakresu m.in. odna-
wialnych rde energii, ekologii i pneumaty-
ki i ponad 6500 zwiedzajcych, potencjalnych
klientw i partnerw biznesowych wystawcw.
ENEX 2013 to take 25 branowych szkole
i konferencji, w ktrych udzia wzio 1200 osb.
Take tegoroczna edycja targw ENEX i ENEX
Nowa Energia przebiegnie pod znakiem wie-
lu wanych spotka, konferencji i szkole. Na
bezpatne warsztaty zaprasza midzy inny-
mi witokrzyskie Centrum Innowacji i Transfe-
ru Technologii projekt Rozwj przedsibior-
czoci w oparciu o efektywne wykorzystanie
energii szkolenia dla pracownikw i ka-
dry zarzdzajcej mikro-, maych-, rednich
przedsibiorstw w woj. witokrzyskim wsp-
fnansowany jest przez Uni Europejsk w ra-
mach Europejskiego Funduszu Spoecznego.
Szkolenia, ktre w ramach projektu odbd
si podczas targw ENEX dotycz piciu blo-
kw tematycznych:
Efektywna gospodarka energetyczna, za-
rzdzanie energi w przedsibiorstwie,
Cykl szkole tematycznych o nastpuj-
cych zagadnieniach: mikroinstalacje; insta-
lacje solarne i ogniwa fotowoltaiczne; bio-
gazownie rolnicze i przemysowe; nowe
technologie pozyskiwania energii z biomasy;
pompy ciepa i energia geotermalna; ener-
getyka wiatrowa; elektrownie wodne;
Projektowanie innowacyjnych budynkw
energooszczdnych;
Wpyw doboru materiaw, technologii
i instalacji na energochonno budynkw;
Efektywno energetyczna w uytkowaniu
obiektw budowlanych.
Z kolei serwis Instytut OZE zaprasza do udzia-
u w dwch specjalistycznych szkoleniach.
Pierwsze z nich to: Praktyczne aspekty in-
westycji w fotowoltaik. Prezentacje po-
prowadz eksperci z brany odnawialnych
Unia Europejska stawia swoim czonkom ambitne wymogi dotyczce redukcji
emisji dwutlenku wgla. Cele wyznaczone przez Uni na 2020 rok oraz pniej, do
2050 roku, s dla Polski szans na dalszy rozwj nowych technologii, ale i zagroeniem
zwizanym z barierami rozwoju gospodarczego. XVII midzynarodowe Targi Energetyki
i Elektrotechniki ENEX oraz XII Targi Odnawialnych rde Energii ENEX Nowa Energia,
ktre od 18 do 20 marca 2014 roku odbd si w Kielcach, to idealne miejsce do
zaprezentowania najnowszych rozwiza i technologii dla zielonej energii.
18-20 marca 2014 r.
11
partnera wystaw redakcj GLOBEnergia.
W tym roku na wszystkich zainteresowanych
czeka VII FORUM POMP CIEPA spotkanie,
ktre corocznie skupia inwestorw, dostaw-
cw, wykonawcw i wszystkich zaintereso-
wanych tematem grzewczego wykorzystania
pomp ciepa. W tym roku wydarzeniem spe-
cjalnym bdzie FORUM INSTALATORA POMP
CIEPA. Podczas spotkania specjalici od lat
zajmujcy si montaem pomp ciepa i in-
nych instalacji OZE podziel si swoimi do-
wiadczeniami i problemami instalacyjnymi.
Ciekawostk bdzie prezentacja urzdze
hybrydowych. Nie zabraknie odniesienia do
innych rde ciepa oraz do programw do-
fnansowa, w tym Prosument.
GLOBEnergia zaprasza take na V FORUM SO-
LAR+ oglnopolsk konferencj powicon
brany PV. Jest to wydarzenie skierowane do
przedstawicieli bran fotowoltaicznej i kolekto-
rw sonecznych, inwestorw, wadz samorz-
dowych oraz pasjonatw energetyki sonecz-
nej. Wydarzenie podzielone bdzie na panele:
FOTOWOLTAIKA oraz KOLEKTORY SONECZNE.
Podczas konferencji zostan przedstawione
ciekawe realizacje, nowoci produktowe
i technologiczne oraz perspektywy rynku PV.
Ostatni z propozycji partnera targw jest
FORUM AGRO INWESTOR OZE, spotkania z in-
westorami rolniczymi. Konferencja ma na
celu przedstawienie moliwoci wykorzysta-
nia odnawialnych rde energii w gospodar-
stwach rolnych. Wydarzenie bdzie okazj
do spotkania inwestorw rolnych, dostawcw
technologii i urzdze, wykonawcw i wszyst-
kich osb zainteresowanych tematem po-
tencjau energetycznego tkwicego w go-
spodarstwach rolnych. O ile wykorzystanie
biomasy jest ju szeroko rozpowszechnione,
warto zapozna si z innymi technologiami
wkraczajcymi na polski rynek.
bazujcy obecnie na gazie ziemnym sek-
tor grzewczy bdzie przechodzi stopniowo
w system bazujcy na zastosowaniu energii
elektrycznej (w tym na pompach ciepa);
pompy ciepa zapewni w 2050 roku oko-
o 40% zaopatrzenia w ciepo, z czego 10%
pompy ciepa powietrzne, 12% pompy cie-
pa gruntowe, 8% pompy ciepa gazowe
i 10% w sieciach ciepowniczych. Energetyka
soneczna obejmowa bdzie 20%, kogene-
racja i koty grzewcze po 17%;
pompy ciepa pomog przejmowa nadmiar
produkcji energii elektrycznej do zastosowania w
ciepownictwie i stosowane w poczeniu z ma-
gazynami ciepa przyczyni si do elastyczne-
go sterowania obcieniem sieci energetycznej.
Dugoterminowa polityka energetyczna oparta
w znacznej mierze o odnawialne rda energii
jest obecna nie tylko w Niemczech, ale take
w wielu krajach Europy. Przykadem moe by
Dania, gdzie system energetyczny w 2050 roku
ma by w caoci oparty na OZE. Czy w Polsce
doczekamy si podobnych zmian?
rdo: PORT PC/Instytut Fraunhofera ISE
Wyniki bada Instytutu Fraunhofer ISE
Gospodarka Niemiec
oparta o OZE w 2050 roku
Badanie, opublikowane w grudniu 2013 r.,
oparte na modelu analitycznym obejmo-
wao wszystkie sektory energetyczne i noni-
ki energii. Celem projektu byo modelowanie
systemu energetycznego, w ktrym, dziki
energii odnawialnej i efektywnoci energe-
tycznej, emisja gazw cieplarnianych moe
by zmniejszona o 80% w 2050 roku i to przy
moliwie najniszych kosztach. Gwne wyni-
ki analizy zawieraj nastpujce wnioski:
fuktuacyjna (zmienna w czasie) produkcja
energii ze rde odnawialnych odgrywa
bdzie kluczow rol w caym systemie ener-
getycznym;
dostawa energii ze rde odnawialnych
w 2050 r. nie spowoduje adnych dodatko-
wych kosztw porwnaniu do istniejcego
obecnie systemu energetycznego;
Stacja tankowania dla samochodw na
wodorowe ogniwa paliwowe, instalacja
solarna, OZE? Wizja przyszoci.. czy stacja
dziaajca ju dzi w Instytucie Fraunhofera?
Podczas ostatniego posiedzenia rzd
Niemiec przyj nowe zaoenia reformy
polityki energetycznej. Utrzymany
zosta cel OZE dla 2050 roku 80%
energii w Niemczech ma pochodzi ze
rde odnawialnych. W ramach korekt
programu zostanie zmniejszone wsparcie
dla technologii OZE, ktre osigny
faz dojrzaoci, takich jak: energetyka
wiatrowa, biomasa czy fotowoltaika.
Tymczasem naukowcy z niemieckiego
Instytutu Fraunhofera ISE, analizujc
modele systemu energetycznego
w Niemczech do 2050 roku doszli do
wniosku, e w przyszoci energia
elektryczna wykorzystywana do
ogrzewania musi odgrywa wiksz rol
w dostawie energii w Niemczech. Ochroni
to przed znaczcym wzrostem kosztw przy
produkcji energii ze rde odnawialnych.
Wicej o badaniach
Instytutu Fraunhofera
przejd
12
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) a r t y k u t e c h n i c z n y D O s P I s U T R E C I
ki do zlokalizowania, a skutkujcy poniesie-
niem sporych kosztw. Aktualnie dy si do
tego, aby wszystkie poczenia byy widocz-
ne i atwo dostpne w celu wykrycia prze-
cieku i szybkiej wymiany uszkodzonej czci
i na to wanie pozwala ukad drugi. Nato-
miast trzeci system jest mieszany i czy w so-
bie dwa wczeniejsze ukady. Stosowany jest
w przypadkach ekonomicznych, tam gdzie
wymagaj tego wzgldy limitu nakadw f-
nansowych na dan inwestycj.
Popularno ukadw rozdzielaczowych spo-
wodowana jest ograniczeniem wystpienia
usterki, trudnej do zlokalizowania oraz elimi-
nacj stosowania rnej rednicy przewodw
czonych za pomoc np. trjnikw, reduk-
cji, itp. Do wykonania podczenia urzdze-
nia grzewczego wykorzystuje si jedn red-
nic danej rury, ktra uoona jest w jednym
kawaku na caej dugoci.
Podstawowym a zarazem najwaniejszym
elementem ukadu jest rozdzielacz. Na na-
szym rynku instalacyjnym, wrd producen-
tw armatury i urzdze grzewczych, mona
spotka si z ich rnymi typami i odmiana-
mi. S one dostosowane do coraz wyszych
potrzeb klienta indywidualnego, ale take
uatwiajce prac samemu instalatorowi, je-
li chodzi o czas zamontowania, a nastpnie
o sposb wyregulowania instalacji.
Podziay rozdzielaczy
Oglnie rozdzielacze mona podzieli w spo-
sb nastpujcy:
a) instalacyjne,
b) kotowe.
Rozdzielacze instalacyjne przeznaczone s
do rozdzielania czynnika na obwody w insta-
Rozdzielacze grzejnikowe,
do ogrzewa paszczyznowych
Rozdzielacze
w instalacji centralnego
ogrzewania
Tomasz Podle
Podzia ukadw rozprowadzenia
czynnika
Rozdzia czynnika grzejnego, patrzc od mo-
mentu odejcia od pionu, w nowo budowa-
nych obiektach moe odbywa si w rny
sposb, z wykorzystaniem ukadw:
- trjnikowych (rys.
1
),
- rozdzielaczowych (rys.
2
),
- w ukadzie mieszanym (rys.
3
).
Ten pierwszy rodzaj jest najmniej popularny
z uwagi na du ilo zastosowanych ele-
mentw poczeniowych, ktre s schowane
w pododze, a ktre niestety mog by nara-
one na bdy montaowe, np. niedokadne
wykonane poczenie rury zczka, powo-
duje naraenie na ewentualny przeciek ci-
Poprawnie skonfgurowana instalacja grzewcza pozwala
na odpowiednie dostarczenie wymaganej iloci ciepa
do poszczeglnych pomieszcze. Tu wan rol peni
rozdzielacze, od ich bowiem doboru i odpowiedniego
wyposaenia (w rotametry, przepywomierze, siowniki,
pompy) zaley waciwy rozdzia czynnika grzejnego,
a wic i moliwo dywersyfkacji wymaga ciepych
w rnych pomieszczeniach.
1 2 3
F
o
t
.

K
A
N
F
o
t
.

K
A
N
F
o
t
.

K
A
N
F
o
t
.

C
o
m
a
p
F
o
t
.

H
e
r
z
F
o
t
.

R
e
t
t
i
g

H
e
a
t
i
n
g
Rozdzielacze dostpne na rynku: mosine, ze stali nierdzewnej
lub poliamidowe
13
lacjach ogrzewania podogowego oraz w in-
stalacjach wyposaonych w grzejniki. Roz-
dzielacze kotowe znajduj zastosowanie
w rozdziale czynnika roboczego na osobne
obwody grzewcze lub chodnicze w pomiesz-
czeniach kotowni lub w wle cieplnym.
Wikszo producentw oferuje rozdziela-
cze instalacyjne mieszkaniowe, ktre s ju
bezporednio przygotowane do montau
w szafce podtynkowej lub natynkowej w in-
stalacji centralnego ogrzewania. Liczba sek-
cji na takim zespole siga od 2 do 12 obie-
gw, a zalet kompletnego elementu jest
to, e po pierwsze, skraca czas montau
i przymocowania go w szafce montaowej,
a po drugie mamy cakowit pewno,
e podczas wykonywania prby szczelno-
ci nic nam nie bdzie przeciekao z powo-
du np. niedokrcenia pojedynczego nypla.
Wynika to z faktu, e podczas produkcji za-
wory regulacyjne, wkadki zaworowe i kr-
ce przyczeniowe wkrcane s automa-
tycznie ze sta si, za pomoc fachowego
urzdzenia, a na zakoczenie, przed opusz-
czeniem hali produkcyjnej, poddawane s
prbie szczelnoci.
Budowa rozdzielacza
Podstawowymi elementami kompletnych
rozdzielaczy grzejnikowych s dwie sztu-
ki belki rurowej lub rury z proflu kwadra-
towego: kolektor zasilajcy oraz kolektor
powrotny, nyple przyczeniowe xM22,
x3/4, znajdujce si na kadej belce,
a suce do podczenia przewodw
grzejnikowych wykonanych z rnego ma-
teriau (np. tworzywo sztuczne, mied)
oraz dwie sztuki uchwytw z blachy stalo-
wej ocynkowanej, ktre utrzymuj oba ko-
lektory w dokadnie okrelonej przez pro-
ducenta odlegoci. Aby wyeliminowa
niepotrzebny haas wywoany drgania-
mi powstajcymi podczas pracy instalacji
centralnego ogrzewania wynikajce
z rnorodnoci rozbiorw czynnika grzew-
czego, a tym samym rnym poziomie ci-
nienia panujcego w teje instalacji,
belki rozdzielaczy, do utrzymujcych ich
uchwytw, mocowane s za pomoc gu-
mowych wkadek tumicych lub mikkie-
go polietylenu.
Rozdzielacz do ogrzewania podogowe-
go, ciennego czy te suftowego oprcz
wczeniej wypisanego wyposaenia powi-
nien by wyposaony w dodatkowe ele-
menty, ktre posu do pniejszego, do-
kadnego wyregulowania instalacji pod
wzgldem hydraulicznym. Do niezbdnych
elementw takiego kolektora nale:
zawory regulacyjne, znajduj si
w wikszoci przypadkw na belce zasi-
lajcej, co powoduje zmniejszenie uci-
liwych szumw wywoanych dziaaniem
czynnika grzejnego, ktrego kierunek prze-
pywu zosta skierowany na grzybek,
a nie jak w przypadku, gdy zawory regula-
cyjne byy na belce powrotnej, gdzie czyn-
nik skierowany by pod grzybek;
wkadki zaworowe, umieszczone na
przeciwlegej belce ni zawory regulacyj-
ne, przystosowane do montau gowic
termoelektrycznych, czy te potocznie na-
zywanych napdami termicznymi. Zawo-
ry regulacyjno-odcinajce su, poprzez
wykonanie odpowiedniej nastawy, do
wyrwnania poszczeglnych ptli, ktre
mog by o zrnicowanej dugoci prze-
wodu pod wzgldem zrwnowaenia in-
stalacji, jeli chodzi o opory hydrauliczne.
Praktycznie takie samo zadanie jest prze-
znaczone dla wkadki termostatycznej.
Osie krcw podczeniowych w ko-
lektorze zasilajcym i powrotnym nie po-
krywaj si w jednej linii oraz nie le
w jednej paszczynie. Zalet takiego roz-
wizania jest uatwienie podczania sa-
mych przewodw grzejnikowych i roz-
mieszczenia ich w sposb estetyczny
w szafce montaowej. Odlegoci samych
nypli przyczeniowych wynosz odpo-
wiednio: 50 mm dla rozdzielacza grzejni-
kowego oraz 55 mm dla rozdzielacza do
ogrzewania podogowego. Wynika to
z faktu, e przy ogrzewaniu paszczyzno-
wym, wkadki zaworowe przystosowa-
ne s do montau gowic termoelektrycz-
nych (siownikw) i potrzebuj dodatkowej
przestrzeni, aby je zamontowa.
Rozdzielacz z zaworami regulacyjnymi na dolnej belce
(po lewej) lub z przepywomierzami na dolnej belce
(po prawej)
Szafka podtynkowa do
rozdzielaczy
F
o
t
.

C
a
p
r
i
c
o
r
n
F
o
t
.

G
r
u
p
a

S
B
S
F
o
t
.

K
A
N
14
Innym podziaem elementw rozdzielaj-
cych jest klasyfkacja ze wzgldu na prze-
znaczenie:
a) rozdzielacze do instalacji centralnego
ogrzewania wyposaonego np. w grzejniki
pytowe,
b) rozdzielacze do centralnego ogrzewa-
nia wyposaonego w instalacj ogrzewa-
nia podogowego, ciennego lub suftowego
(ogrzewania paszczyznowe),
c) rozdzielacze przemysowe do hal produk-
cyjnych,
d) rozdzielacze o duych rednicach przekro-
ju, np. boiska pikarskie.
Materia rozdzielacza
Rozdzielacze rni si pomidzy sob mate-
riaem, z jakiego zostay wykonane. Najbar-
dziej rozpowszechnionym materiaem zasto-
sowanym do produkcji belek rozdzielaczy jest
mosidz M63, ktry nie zawiera szkodliwego
oowiu (dla rozdzielaczy ogrzewania podo-
gowego jest to o tyle istotne, e nie powsta-
j w nich tlenki oowiu utrudniajce prac
zaworw termostatycznych). Mosine bel-
ki rozdzielacza mog by take powleczone
niklem, co daje wraenie wykonania ich ze
stali szlachetnej. Jednake, coraz czciej,
w instalacjach centralnego ogrzewania za-
czy dominowa rozdzielacze ze stali nie-
rdzewnej, a nawet wykonane z poliamidu.
Skadaki, czyli rozdzielacz skadany
z elementw
Jednake niektrzy z producentw nie trzy-
maj si sztywno przyjtej zasady komplet-
nego rozdzielacza i proponuj jego skomple-
towanie od samego pocztku, zaczynajc
od najmniejszego pojedynczego elemen-
tu, a koczc na w peni wyposaonym roz-
dzielaczu, ktry bdzie odpowiada nam pod
wzgldem ceny i pod wzgldem naszych po-
trzeb, np. rozdzielacz, ktry ma rury z prof-
lu kwadratowego (i nie jest on bezporednio
przystosowany do montau wkadek zaworo-
wych i zaworw regulacyjnych) mona take
wykorzysta do montau w instalacji ogrzewa-
nia podogowego, ale naley pamita o do-
datkowym wyposaeniu go na przewodach
zasilajcych w zawory termostatyczne wraz
z gowicami termostatycznymi, a na przewo-
dach powrotnych zawory odcinajce. Ska-
danie poszczegl-
nych elementw
dotyczy take wy-
stpujcych na ryn-
ku instalacyjnym
rozdzielaczy modu-
owych, ktre ska-
daj si z gotowych
kolektorw 2, 3 lub
4-obiegowych, ktre
wystarczy skrci ze
sob za pomoc od-
powiednich zczy
i w ten sposb moe-
my uzyska rozdzie-
lacz o odpowied-
niej liczbie obiegw.
Zabawa w klocki
dotyczy si tak-
e rozdzielacza wy-
konanego np.
z poliamidu wzmac-
nianego wknem
szklanym, potocznie
nazywanego roz-
dzielaczem moduo-
wym, gdzie moemy
uzyska odpowied-
ni rozdzielacz z kon-
mien ni kiem umo li wia do stp do
ka dej pasz czy zny przez otwar cie
jed nej kla py. Ko ty Gi gar mo g ogrze -
wa po wierzch nie od 90 do 730 m.
Cha rak te ry zu j si bez ob su go w pra -
c na wet do 5 dni na jed no ra zo wym
za sy pie. Ko ty s do stp ne z pal ni -
kiem Duo umo li wia j cym spa la nie
mia u w glo we go. Gi gar ob j ty jest
gwa ran cj 50 mie si cy. Do dat ko wy
ruszt e liw ny jest w ce nie ko ta!
lMa xdrew to ko ty do spa la nia drew -
na. Du e pa le ni sko umo li wia spa la -
nie po lan o du go ci 53 cm ju w naj -
mniej szej jed no st ce o mo cy 16 kW.
Zdej mo wa na kla pa, za my ka j ca ko mo -
r prze py wu spa lin, ua twia czysz cze -
nie ko ta i za po bie ga zja wi sku co fa nia
po mie nia pod czas otwie ra nia drzwi -
czek. Ko ty ty pu Ma xdrew wy po sa o -
ne s w ruszt e liw ny i mo g ogrze wa
po wierzch nie od 100 do 230 m. Ob j -
te s rw nie gwa ran cj 50 mie si cy.
lEr co no mik to ko ty mia o we. W ko -
tle za sto so wa no li stwy do pro wa dza j -
ce po wie trze na cia nach ko mo ry spa -
la nia. To roz wi za nie umo li wia bar -
dzo wol ne spa la nie mia u w glo we go.
Gwa ran tu je my sta o pal no 24 h na
jed no ra zo wym za sy pie. Ko ty Er co no -
mik wy po sa o ne s w ruszt e liw ny,
do stp ne wy cz nie w wer sji ze ste ro -
wa niem. Do ko tw wy ma ga ne s ko -
mi ny za bez pie czo ne przed dzia a niem
spa lin mo krych. Mo li wo ogrze wa -
nia po wierzch ni od 90 do 260 m. Ob -
j te s 24-mie sicz n gwa ran cj.
Piotr Ma chaj
miesicznik informacyjno-techniczny nr 1 (149), stycze 2011
Armatura Premium+ Systemy
Pozostae informacje do uzyskania w:
Oventrop Sp. z o. o. Bronisze, ul. wierkowa 1B 05-850 Oarw Mazowiecki
Tel. (22) 752 94 47
e-mail: info@oventrop.pl www.oventrop.pl
Podwjne przycze grzejnikowe Multiblock T i termostat Uni SH stanowi najlepsze pod
wzgldem techniki i wygldu zewntrznego rozwizanie poczenia nowoczesnych grzejnikw
azienkowych z instalacj c.o.
Po naoeniu maskownicy dekoracyjnej armatura komponuje si wizualnie z grzejnikiem.
Zalety:
- prostota i elegancja formy
- maskownice dekoracyjne w kolorze biaym, chromowanym, antracytowym lub inox
- podejcie proste lub ktowe
- atwo utrzymania czystoci dziki gadkiej, zamknitej powierzchni

Termostat Uni SH z podwjnym przyczem grzejnikowym Multiblock T:
armatura do grzejnikw dekoracyjnych
Innowacja + Jako
Schemat instalacji
MI styczen__Layout 1 10-12-20 14:10 Page 19
R
E
K
L
A
m
A
kretn liczb obiegw grzewczych, a w razie
zmiany koncepcji ju nawet w trakcie budo-
wy bdziemy w stanie szybko zareagowa
na zmian liczby poprzez demonta lub mon-
ta dodatkowych pojedynczych moduw.
Wskaniki przepywu (rotametry)
Tradycyjny sposb rwnowaenia ukadu po-
przez nastawy na rozdzielaczu moe by jed-
nak dla wielu osb uciliwy, zwaszcza kie-
dy w gr wchodzi wiksza liczba obiegw
grzewczych. Dlatego te producenci, ua-
twiajc prac swoim klientom (instalatorom),
na jednym z kolektorw zamontowali elemen-
ty, ktre bd mierzyy na wyskalowanej po-
dziace, natenie przepywu na poszczegl-
nych obiegach oraz jednoczenie dokona
precyzyjnej regulacji tego przepywu. Mowa
jest tutaj o przepywomierzach lub tzw. ro-
tametrach, wykonanych z tworzywa lub ze
szka, w ktrych znajduje si spryna ze
wskanikiem przepywu. Kady rotametr jest
odpowiednio wyskalowany w sposb umoli-
wiajcy odczytanie rzeczywistego natenia
przepywu czynnika grzewczego, a najcz-
ciej spotykana skala siga do 6 l/min.
rednica belki zasilajcej oraz
powrotnej
Zrnicowanie rozdzielaczy dotyczy tak-
e rednicy belek rozdzielaczy, wykoczenia
oraz rodzaju wykonania. Belki mog by wy-
konane z rur okrgych (mosinych, stalo-
wych), ktrych rednica wystpuje w trzech
rozmiarach: , 1 (najczciej stosowany
i najbardziej rozpowszechniony) oraz 5/4.
Koniec takiego kolektora zazwyczaj jest wy-
koczony ju fabrycznie w gwint zewntrzny:
GZ 3/4, GZ 1 i GZ 5/4 lub w gwint wewntrzny:
GW3/4. Oprcz rur okrgych wystpuj tak-
e kolektory o proflu kwadratowym z prtw
mosinych, poddawanych w fazie produk-
cji procesowi skrawania, w ktrych najczciej
wystpujcym zakoczeniem jest gwint we-
wntrzny GW 1. Zalet nagwintowania ko-
cwek kolektorw jest moliwo bezpored-
niego przystosowania takiego rozdzielacza
do podczenia do caej instalacji centralne-
go ogrzewania prawostronnie lub lewostron-
nie. Na przeciwlegym kracu belki zasilajcej
i powrotnej producenci zalecaj stosowanie
zespow odpowietrzajco-spustowych dla
rozdzielaczy do podogwki, za dla rozdzie-
laczy do grzejnikw tradycyjnych korki zale-
piajce (gdzie odpowietrznik i zawr spustowy
jest zamontowany na kadej z belek).
Uszczelnienie rozdzielaczy
Bardzo wanym wyposaeniem w rozdziela-
czach, a zarazem niewidocznym, jest kwe-
stia, z jakiego materiau wykonane s wszel-
kie uszczelnienia. Znaczna cz producentw
stosuje uszczelnienia wykonane z gumy EPDM
(etyleno-propylenu) gwarantujcej znakomit
jako pocze. Zdarzaj si jednak materia-
y z gumy NBR, ktre po roku lub dwch uytko-
wania nie wytrzymuj powierzonych im zada
i s powodem pojawiania si nieszczelnoci.
Odpowietrzanie i spuszczanie
czynnika roboczego
Na og wikszo rozdzielaczy w instalacji
centralnego ogrzewania jest wyposaona
w zespou odpowietrzajco-spustowe. Suy to
do odprowadzenia powietrza zgromadzone-
go w przewodach, w szczeglnoci w ogrze-
a r t y k u t e c h n i c z n y
R
E
K
L
A
m
A

Produkty wyposaone w unikalny ogranicznik przepywu w technologii AFC (Automatic Flow Control)
Automatic Flow Control
F
o
t
.

O
v
e
n
t
r
o
p
F
o
t
.

R
o
t
h
Rozdzielacze z zespoem pompowo-mieszajcym
d o s p i s u t r e c i
16
waniu paszczyznowym oraz do ewentualnego
spuszczenia wody w celu wykonania napraw
lub innych robt montaowych. Powysze ze-
spoy mog by ju w komplecie z rozdziela-
czem, ale mog by w kadej chwili zosta
od niego odkrcone. Niektrzy producenci ju
na samych belkach przewiduj krciec do za-
montowania odpowietrznika, a pod spodem
krciec do wkrcenia zaworu spustowego.
Ukady mieszajce w pakiecie
z pomp i regulacj
Coraz czciej wrd producentw armatu-
ry przyczeniowej mona spotka si z po-
czonym rozdzielaczem z jednostk podmie-
szania, czyli zaworem mieszajcym wraz z
odpowiedni dopasowan pomp. Najcz-
ciej takie gotowe zespoy s wykorzystywa-
ne w instalacjach, gdzie wystpuj grzejniki
pytowe i ogrzewanie paszczyznowe, ktre
charakteryzuj si innymi parametrami pracy
(temperatur zasilania i powrotu). W ukadzie
z zastosowanym konwencjonalnym rdem
ciepa na instalacj grzejnikow podawa-
ne s zdecydowanie wysze parametry tem-
peraturowe ni na instalacj np. ogrzewania
podogowego. Dlatego w celach bezpie-
czestwa uytkownika konieczne i obligato-
ryjne jest zastosowanie systemu podmiesza-
nia. W wikszoci oferowanych zestaww s
zamontowane zawory termostatyczne wypo-
saone w kapilar z czujnikiem przylgowym
lub w tulei zanurzeniowej. Sama regulacja
temperaturowa i hydrauliczna caego uka-
du odbywa si za jego pomoc oraz na za-
worze grzejnikowym odcinajcym na powro-
cie. Jednake z uwagi na atw moliwo
uszkodzenia poszczeglnych elementw
mona spotka si coraz czciej z rozwiza-
niem, w ktrym zastosowano zawr cztero-
drogowy. Reguluje on temperatur czynnika
zasilajcego ptl ogrzewania paszczyzno-
wego poprzez zmian stosunku zamieszania
wody z belki powrotnej rozdzielacza i wody
z obiegu kota. Nastpnie czynnik grzewczy
po zmieszaniu kierowana jest do belki zasila-
jcej.
Rozdzielacze przemysowe oraz
obiektw sportowych
Rozdzielacze s bardzo czsto wykorzystywa-
ne do ogrzewania wielopaszczyznowych po-
wierzchni, takich jak: hale produkcyjne, prze-
mysowe, boiska sportowe pikarskie lub np.
korty tenisowe. Przy nieduych powierzch-
niach mog to by kolektory o rednicy 5/4,
do ktrych przyczone s przewody o red-
nicy 25 lub 20 mm, a do sporych obszarw
grzania stosuje si tzw. rozdzielacze Tichel-
mana. S to dwa przewody o duych redni-
cach, do ktrych przyczane s bezpored-
nio przewody grzewcze. Taki ukad, pomimo
braku zastosowania elementw regulacyj-
nych, takich jak zawory, zapewnia rwne
opory przepywu dla kadego obiegu.
Prezentacje rozdzielaczy
do instalacji grzejnikowych
i instalacji ogrzewania pasz-
czyznowego wg schematu:
Nazwa lub symbol
1. Zastosowanie
2. Materia
3. Przycza
4. Wymiary: (wys.xg.xd.)
5. Liczba obiegw
6. Temperatura pracy i cinienie
7. Wyposaenie lub elementy
skadowe
8. Opcjonalnie
9. Cechy szczeglne
10. Cena producenta
MULTIDIS SH
1. c.o. grzejnikowe
2. stal nierdzewna
3. GW
4. rozstaw belek 200 mm, rozstaw osi
krcw obiegw 50 mm
5. od 2 do 12
6. 100C, PN 10
7. odpowietrzniki, mocowanie rozdzielacza
8. zawory kulowe
9. maa gboko zabudowy, moliwo
podczenia ciepomierza, kvs dla jednego
obiegu grzewczego 2,8
10. od 40 do 150 euro netto

MULTIDIS SF
1. instalacje ogrzewania paszczyznowego
2. stal nierdzewna
3. gwint zewntrzny
4. rozstaw belek 200 mm, rozstaw osi
krcw obiegw 50 mm
5. od 2 do 12
6. 80C, PN 6
7. termostatyczne wkadki zaworowe
M30x1,5, wkadki rwnowaco-pomiarowe
lub rwnowace, kurki napeniajco-
oprniajce, mocowania rozdzielacza
8. zawory kulowe, napdy elektrotermiczne
lub elektromotoryczne
9. kvs dla jednego obiegu wynosi 1,1,
moliwo podczenia z lewej lub prawej
strony, maa gboko zabudowy
Regufoor H + MULTIDIS SF
1. instalacje ogrzewania paszczyznowego
2. mosidz, stal nierdzewna
3. GW 1
4. rozstaw belek 200 mm, rozstaw osi krcw
obiegw 50 mm, gboko 145 mm
5. od 2 do 12
6. 80C, PN 6
7. grupa mieszajca DN 25 z pomp
i termostatem (siownikiem), rozdzielacz
Multidis SF (czci skadowe jak wyej)
8. do instalacji grzania-chodzenia, regulacja
pogodowa
9. zakres regulacji temperatury 20-50C,
3-drogowy zawr rozdzielajcy
Oventrop sp. z o.o.
Bronisze, ul. wierkowa 1B
05-850 Oarw Mazowiecki
tel. 22 722 96 42, faks 22 722 96 41
info@oventrop.pl, www.oventrop.pl
R
E
K
L
A
m
A
17
Rozdzielacz HERZ do ogrzewania
podogowego 8531
1. ogrzewanie lub chodzenie paszczyznowe
2. mosidz
3. zasilanie GW 1, krce wyjciowe GZ
4.dugo 221-971 mm, rozstaw 200 mm
5. od 3 od 16
6. 120
o
C, 10 bar
7. rozdzielacz zasilajcy z wkadkami
regulacyjnymi/odcinajcymi, zaworem
napeniajco-spustowym i zaworem
odpowietrzajcym, rozdzielacz powrotny
z wkadkami termostatycznymi, zaworem
odpowietrzajcym, uchwyty
8. siowniki termiczne
9. komplet przystosowany do regulacji
hydraulicznej i termostatycznej obiegw
10. od 460 do 1705 z netto

Rozdzielacz HERZ do ogrzewania
podogowego 8532
2. mosidz
4. dugo 221-971 mm, rozstaw 200 mm
5. od 3 od 16
6. 120
o
C, 10 bar
regulacyjnymi/odcinajcymi
z przepywomierzami, zaworem
odpowietrzajcym, uchwyty
8. siowniki termiczne
9. komplet przystosowany do regulacji
10. od 572 do 2422 z netto
Stacja rozdzielaczowa HERZ Compact
Floor w skrzynce
2. rozdzielacz mosidz, szafka z blachy stalowej
4. szeroko 1000-1500 mm, wysoko 700-
755 mm, gboko 140 mm
5. od 3 do 12
6. 110
o
C, 10 bar
regulacyjnymi/odcinajcymi
z przepywomierzami, zaworem
odpowietrzajcym, uchwyty, pompa,
zawr strefowy z gowic termostatyczn
regulacyjn, zawory kulowe kierunkowe
z termometrem, siowniki termiczne, listwa
elektryczna, szafka podtynkowa z drzwiami
8. termostaty i programatory pokojowe,
rozdzielacz podwjny do ogrzewania
grzejnikowego
9. kompletna stacja do regulacji
10. od 3900 do 6700 z netto
R
E
K
L
A
m
A
HERZ Armatura i Systemy
Grzewcze sp. z o.o.
32-020 Wieliczka,
ul. Artura Grottgera 58
tel. 12 289 02 20, faks 12 289 02 21
centrala@herz.com.pl,
www.herz.com.pl
Compact Floor 8532 8531
Do 12 mln euro na budow lub modernizacj sie-
ci kanalizacji sanitarnej czy oczyszczalni ciekw
tyle dofnansowania moe dosta gmina na
nowe inwestycje w gospodark wodno-ciekow
oraz przygotowanie dokumentacji dla przyszych
projektw. 31 stycznia 2014 roku zostay ogoszo-
ne dwa nabory wnioskw o dofnansowanie.
W ramach konkursu nr 12/POIi/1.1/04/2014 do
wykorzystania z Funduszu Spjnoci jest 10 mln
euro, przeznaczonych dla benefcjentw, ktrzy
planuj inwestycje w gospodark wodno-cie-
kow w aglomeracjach od 10 tys. RLM, jednak
obecnie potrzebuj dofnansowania przy opra-
cowaniu stosownej dokumentacji. W przyszoci
gotow dokumentacj projektow bd mogli
wykorzysta, biorc udzia w konkursach (ju
w ramach Perspektywy Finansowej 2014-2020)
na dofnansowanie przedsiwzi inwestycyjnych.
Link do ogoszenia Ogoszenie o naborze wnio-
skw o dofnansowanie do dziaania 1.1. POIi
XII runda konkursowa
W ramach konkursu nr 13/POIi/1.1/04/2014 do
wykorzystania z Funduszu Spjnoci jest 24 mln
euro, przeznaczonych na fnansowanie m.in. bu-
dowy lub modernizacji sieci kanalizacji sanitarnej
czy oczyszczalni ciekw. Alokacja przeznaczo-
na jest na dwa typy projektw: 12 mln euro na
projekty realizowane w aglomeracjach 10-15 tys.
RLM, 12 mln euro na projekty realizowane w aglo-
meracjach powyej 15 tys. RLM.
Link do ogoszenia Ogoszenie o naborze wnio-
skw o dofnansowanie do dziaania 1.1. POIi
XIII runda konkursowa
O wsparcie fnansowe w ramach obydwu kon-
kursw mog ubiega si samorzdy i ich zwizki
oraz podmioty realizujce ich zadania wasne
w zakresie gospodarki wodno-ciekowej.
Dofnansowanie
dla gmin na gospodark
wodno-ciekow
18
Rozdzielacz mosiny KAN-therm
seria 74
1. instalacje wodocigowe i grzewcze
2. mosidz, EPDM
3. GW 1
4. 326x80x100-600 mm
5. od 2 do 12
6. 90
o
C, do 10 bar
7. dwie belki mosine o proflu 1 poczone
obejmami stalowymi z wkadkami
elastomerowymi tumicymi drgania, wyjcia
na poszczeglne obwody z rozstawem
50 mm w postaci nypli GZ wyposaone
w indywidualne zawory odcinajce
8. korki, redukcje do rozdzielaczy, zawory
odpowietrzajce i spustowe
9. zawory odcinajce pod klucz imbusowy
10. od 154,88 do 843,66 z netto
seria 75A
1. instalacje ogrzewania i chodzenia
paszczyznowego
2. mosidz, EPDM, PE
3. GW 1
4. 326x80x100-600 mm
5. od 2 do 12
6. 70
o
C, 6 bar
w indywidualne przepywomierze na dolnej
belce i zawory pod siowniki elektryczne na
belce grnej
8. korki, redukcje do rozdzielaczy, zawory
odpowietrzajce i spustowe
9. przepywomierze z blokad nastawy,
zawory pod siowniki M28x1,5
10. od 265,55 do 1321,06 z netto
seria 77A
1. instalacje ogrzewania i chodzenia
paszczyznowego
2. mosidz, EPDM, PE
3. GW
4. 410x123x451-851 mm
5. od 2 do 10
6. 70
o
C, 6 bar
w indywidualne przepywomierze na dolnej
belce i zawory pod siowniki elektryczne
na belce grnej, zawory spustowo
odpowietrzajce na kadej z belek, zawory
odcinajce rozdzielacz, dwa termometry
tarczowe, pompowy ukad mieszajcy
z pomp Wilo, by-pass pompy,
termostatyczny zawr wlotowy
i regulacyjny zawr powrotny
8. gowica termostatyczna z kapilar
jako zabezpieczenie instalacji przed
przekroczeniem danego parametru
9. regulacja temperatury czynnika po
zmieszaniu, przepywomierze z blokad
nastawy, zawory pod siowniki M28x1,5
10. od 1444,03 do 2845,13 z netto
R
E
K
L
A
m
A
KAN sp. z o.o.
ul. Zdrojowa 51,
16-001 Biaystok-Kleosin
tel. 85 74 99 200,
faks 85 74 99 201
kan@kan-therm.com,
www.kan-therm.com
Seria 74 Seria 75A Seria 77A
W dniach 13-16 maja 2014 roku, w Kijowie na
Ukrainie, odbd si 16. Midzynarodowe
Targi Ogrzewnictwa, Wentylacji, Klimatyzacji,
Systemw Wodnych i Sanitarnych, Techno-
logii Ochrony rodowiska, Basenw i Energii
Odnawialnej AquaTherm. Ju po raz 16. spo-
tkaj si w Kijowie producenci, dystrybutorzy
produktw i usug HVACR oraz brany wod-
nej i ochrony rodowiska.
Wicej www.ite-poland.com
AquaTherm
Kijw 2014
26-29 czerwca 2014 roku odbdzie si we
Wrocawiu XIV Midzynarodowa Konferen-
cja AIR, HEAT & ENERGY 2014, organizowana
przez Politechnik Wrocawsk. Tematyka
Konferencji: klimatyzacja, ogrzewnictwo
i ciepownictwo nowoczesne systemy
ksztatowania mikroklimatu oraz dostawy
ciepa dla budynkw mieszkalnych, uytecz-
noci publicznej i przemysowych; ochrona
atmosfery nowe technologie, monitoring;
niekonwencjonalne rda energii w tym:
energia soneczna, geotermalna, pozyski-
wana z innych rde; budynki pasywne;
nowe rozwizania oraz wyniki bada urz-
dze i systemw w ogrzewnictwie, ciepow-
nictwie, wentylacji, klimatyzacji, instalacjach
sanitarnych i balneotechnice; techniki sy-
mulacji HVAC.
Wicej: www.airandheat.pwr.wroc.pl/
XIV Midzynarodowa
Konferencja AIR,
HEAT & ENERGY 2014
19
Rozdzielacze ze stali nierdzewnej 1,
z penym wyposaeniem, ze
wskanikami przepywu
1. c.o. grzejnikowe, instalacje ogrzewania
i chodzenia paszczyznowego
2. stal nierdzewna
3. GZ 1
4. 330x86x190-740 mm
5. od 2 do 12
6. 80
o
C i 10 bar
7. krce przyczeniowe , zawory
do regulacji przepywu, wkadki
zaworowe przystosowane do montau
gowic termoelektrycznych, zesp
odpowietrzajco-spustowy, wskaniki
przepywu 0-6 l/min
8. zawory kulowe z prubunkiem 1; GZ 1-
GW 1
9. kolektory ze stali nierdzewnej, rozstaw
krcw 55 mm, krce na grnym i dolnym
kolektorze ustawione na przemian, obejmy
mocujce na zewntrznych stronach
kolektorw.
10. od 496,30 z do 1817,90 z netto
Rozdzielacze ze stali nierdzewnej 1,
z penym wyposaeniem
1. c.o. grzejnikowe, instalacje ogrzewania
i chodzenia paszczyznowego
2. stal nierdzewna
3. GW 1
4. 330x86x190-740 mm
5. od 2 do 12
6. 80
o
C i 10 bar
7. krcce przyczeniowe 3/4, zawory
do regulacji przepywu, wkadki
zaworowe przystosowane do montau
gowic termoelektrycznych, zesp
odpowietrzajco-spustowy
8. zawory kulowe z prubunkiem 1; GW 1-
GW 1
9. kolektory ze stali nierdzewnej, rozstaw
krcw 55 mm, krce na grnym i dolnym
kolektorze ustawione na przemian, obejmy
mocujce na zewntrznych stronach
kolektorw
10. od 429,60 z do 1490 z netto
Rettig Heating sp. z o.o.
ul. Ciszewskiego 15 budynek
KEN Center
02-777 Warszawa
tel. 22 544 10 00, faks 22 544 10 01
purmow@purmo.pl, www.purmo.pl
R
E
K
L
A
m
A
TACOSYS HIGH END
1. ogrzewanie paszczyznowe
2. stal nierdzewna
3. zasilanie/powrt GW 3/4 lub 1; obiegi
grzewcze eurokonus GZ 3/4
4. rozstaw osi belek 208 mm, rozstaw osi
krcw obiegw 50 mm
5. od 2 do 12
6. od -10 do 70C, 6 bar
7. przepywomierze TOPMETER na zasilaniu
lub powrocie, belka powrotna i zasilajca
ze stali nierdzewnej, rczne pokrta
z podziak do odtwarzalnego nastawiania,
2 automatyczne odpowietrzniki Tacovent
Vent, 2 zawory kulowe do napeniania
i oprniania, uchwyty
z wzmocnionego wknem
szklanym tworzywa
sztucznego do akustycznie
szczelnego montau
8. grupa podmieszania
(regulacja temperatury),
zestaw przelewowy
(redukcja nadcinienia),
sprzgo hydrauliczne,
siowniki, termostaty
pokojowe, centralki
sterujce
9. unikalna opatentowana
konstrukcja, duga ywotno, dokadna
regulacja dziki sprawdzonym
przepywomierzom Topmeter (dopuszczone
do wody i mieszanek glikolowych 40%),
regulacja w zakresie 0,5-2,5 lub 1-5 l/min

TACOSYS CONNECT
1. c.o. grzejnikowe
2. stal nierdzewna
3. zasilanie/powrt GW 3/4 lub 1; obiegi
grzewcze eurokonus GZ 3/4
4. rozstaw osi belek 208 mm, rozstaw osi
krcw obiegw 50 mm
5. od 2 do 12
6. do 80C, 8 bar
7. belka powrotna i zasilajca ze stali
nierdzewnej, 2 automatyczne odpowietrzniki
Tacovent Vent, 2 zawory kulowe do
napeniania i oprniania, uchwyty
z wzmocnionego wknem szklanym
tworzywa sztucznego do akustycznie
szczelnego montau
8. -
9. duga ywotno, gboko zabudowy
79 mm
R
E
K
L
A
m
A
Taconova GmbH
Biuro Polska
Rafa Kowalski
tel. 501 612 882
polska@taconova.com
www.taconova.com
TACOSYS HIGH END TACOSYS CONNECT
20
Rozdzielacze stalowe KELLER 1
bez nypli i z nyplami
1. c.o. (podogowe, grzejnikowe, inne)
2. stal nierdzewna
3. GW 1
4. 270x83x105-705 mm
5. od 2 do 12
6. 90
o
C, 0,6 MPa
7. 2x cznik, 2x belka rozdzielaczowa,
2x korek zalepiajcy mosiny 1, nyple
mosine GZ (wersja rozdzielacza
z nyplami); wersje rozdzielacza: bez nypli,
z nyplami
8. moliwo podczenia rozdzielacza
z lewej lub z prawej strony (kolektor zasilajcy
i powrotny zakoczone s z obu stron
gwintami)
9. zabezpieczenie antykorozyjne, malowane
farb proszkow
10. od 53,04 do 337,90 z netto
Rozdzielacz stalowy KELLER
z ukadem mieszajcym 1
1. c.o. (podogowe, grzejnikowe, inne)
2. stal nierdzewna
3. GW
4. 270x83x105-705 mm
5. od 2 do 12
6. 90
o
C, 0,6 MPa
7. pompa, by-pass, 2x cznik, 2x belka
rozdzielaczowa, 2x korek zalepiajcy
mosiny 1, zawr odcinajcy
i termostatyczny, kurki spustowe,
przepywomierze, zawory termostatyczne
8. moliwo podczenia rozdzielacza
z lewej lub z prawej strony
9. zabezpieczenie antykorozyjne, malowane
farb proszkow
10. od 1304,92 do 2068,78 z
Rozdzielacz mosiny KELLER 1
2. mosidz
3. GW 1
4. 326x60x100-600 mm
5. od 2 do 12
6.
7. profl mosiny GW 1; rozstaw krcw
przycznych 50 mm; rozstaw belek
rozdzielaczy 235 mm; krce przyczeniowe
GZ ; zawory regulacyjno-pomiarowe
w dolnej belce; zawory odcinajce w grnej
belce rozdzielcza maj zamontowane
fabrycznie gowice z kapturkami
zabezpieczajcymi, umoliwiajcymi rczne
otwarcie bd zamknicie zaworu;
2 mosine zawory odpowietrzajco-spustowe
G ; redukcja do rozdzielacza G 1 x G
z wasnym uszczelnieniem; obejmy mocujce
8.
9.
10. od 206,72 do 927,73 z netto
R
E
K
L
A
m
A
SBS Sp. z o.o.
91-205 d, ul. Aleksandrowska 67/93
tel. 42 663 54 00 lub 663 54 01
faks 42 663 54 02
biuro@grupa-sbs.pl, www.grupa-sbs.pl
Western Energy Consulting zaprasza na II seminarium
pt. System wsparcia dla wysokosprawnej kogenera-
cji. Nowe regulacje na 2014 rok, obrt, ktre odb-
dzie si 4 marca 2014 r. w hotelu Softel Old Town we
Wrocawiu. W zwizku z ustaw z 24 stycznia, Sejm
przeduy wsparcie dla wysokosprawnej kogeneracji
do 2018 roku. System ten wygas na pocztku ubie-
gego roku, a nowelizacja wwczas zaproponowana
(majca przedua system wsparcia do 2015 r.)
zostaa przekazana do notyfkacji KE. Na decyzj
oczekiwano prawie cay 2013 r., by ostatecznie usy-
sze, e Komisja chce si przyjrze caemu systemowi
wsparcia, a nie analizowa poszczeglne przepisy.
W kolejnym seminarium Western Energy Consulting na
temat kogeneracji omwione zostanie otoczenie re-
gulacyjne, aspekty praktyczne i kwestie zwizane
z obrotem tymi i czerwonymi certyfkatami. Pord
prelegentw znajd si: Pawe Pachecki, specjalista
URE, mec. Mateusz Wilczyski, kancelaria prawna
Olesiski&Wsplnicy, przedstawiciel STX Services.
Wicej
Seminarium
dot. kogeneracji
23 stycznia br. odbyo si walne zgromadzenie
czonkw SPIUG, ktre zakoczyo trzyletni kaden-
cj dotychczasowego zarzdu. Wybrano zarzd
SPIUG na nowa kadencj. Prezesem zarzdu zosta
ponownie wybrany Janusz Starocik. Do zarzdu
SPIUG weszli jeszcze Pawe Bita dyrektor gene-
ralny Ariston Thermo Polska oraz Witold Ludwiczak
dyrektor generalny Immergas Polska. Dokonano
podsumowania dziaa SPIUG w 2013 roku.
Wicej
SPIUG
podsumowanie
kadencji
21
Rozdzielacz obwodw grzewczych
z przepywomierzami HKV DFA
2. mosidz
3. boczne GW 1 na uszczelnienie paskie; do
rury eurokonus
4. HKV 2 d. 189, HKV 3 243, HKV 4 297,
HKV 5 351, HKV 6 405, HKV 7 459, HKV 8
513, HKV 9 567, HKV 10 621, HKV 11 675,
HKV 12 729 mm
5. od 2 do 12
6. 70C i 6 bar
7. belki do zasilania i powrotu z wyjciami
bocznymi GW 1 z zaworami regulacyjnymi
i wkadkami termostatycznymi; uchwyty stalowe
8. kocwki do napeniania i oprniania
z funkcj manualnego odpowietrzania
obwodw
9. odstp w osiach pomidzy zaworami
54 mm; krciec do zamontowania
siownikw M30x1,5 mm; przepywomierze
o skali przepywu do 4 l/min
10. od 301 do 1249 z netto

Rozdzielacz obwodw grzewczych
uniwersalny HKV
2. mosidz
3 boczne GW 1 na uszczelnienie paskie; do
rury eurokonus
4. HKV 2 189, HKV 3 243, HKV 4 297, HKV 5
351, HKV 6 405, HKV 7 459, HKV 8 513, HKV 9
567, HKV 10 621, HKV 11 675, HKV 12 729 mm
5. od 2 do 12
6. 70C i 6 bar
7. belki do zasilania i powrotu z wyjciami
bocznymi GW 1 z zaworami regulacyjnymi
i wkadkami termostatycznymi; uchwyty stalowe
8. kocwki do napeniania i oprniania
z funkcj manualnego odpowietrzania
obwodw
9. odstp w osiach pomidzy zaworami
54 mm; krciec do zamontowania
siownikw M30x1,5 mm
10. od 309 do 1155 z netto
Roth Polska sp. z o.o.
ul. Osadnicza 26, 65-785 Zielona Gra
tel./faks 68 453 91 02
service@roth-polska.com,
www.roth-polska.com
R
E
K
L
A
m
A
DYNACON marki Heimeier
1. do instalacji grzejnikowych i instalacji
ogrzewania paszczyznowego
2. stal nierdzewna
3. G1 z paskim uszczelnieniem
4. 300x90x190-690 mm
5. od 2 do 12
6. 2-70C, 10 bar
7. zawory spustowowe 1/2, odpowietrzniki,
uchwyt montaowy z opaskami
elastycznymi, elementy mocujce
w zestawie, przycze do siownikw M30x1.5
8. 5 zestaww podczeniowych
zawierajcych: zawory odcinajce
z gw. zewn., zawr odcinajcy z krcem
pomiarowym, zawr rwnowacy,
separator powietrza i zanieczyszcze, zestaw
mieszajco-pompujcy; szafki natynkowe
i podtynkowe
9. wyposaony w ogranicznik
przepywu, ktry ogranicza przepyw
do zadanej wartoci w technologii AFC
(Automatic Flow Control), eliminuje
nadprzepywy, zakres przepywu na
pojedyncz ptl 30-300 l/h, ustawiany
bezporednio na zaworze w l/h. Idealny
do instalacji z pompami ciepa i kotami
kondensacyjnymi, zwiksza sprawno
rda. Dopuszczalne cinienie rnicowe
nie generujce haasu 60 kPa
TA Hydronics
Olewin 50A, 32-300 Olkusz
tel. 32 75 88 200, faks 32 75 88 201
sprzedaz.pl@tahydronics.com,
www.tahydronics.pl
R
E
K
L
A
m
A
22
wykorzystuje technologi AFC. Niezalenie od
cinienia rnicowego, wkadka reguluje prze-
pyw do wartoci wstpnie ustalonej. Moliwe
jest uzyskiwanie przepyww od 30 do 300 l/h.
1. Oszczdno czasu i pienidzy
podczas rozruchu instalacji
atwe i proste ustawienie przepywu bezpo-
rednio w l/h w pojedynczych ptlach grzew-
czych. Rwnowaenie hydrauliczne jest osi-
gane poprzez jedn prost operacj.
Nastawiona warto przepywu jest utrzy-
mywana na staym poziomie, niezalenie od
zmieniajcych si przepyww w pozosta-
ych ptlach grzewczych.
7 powodw,
dla ktrych warto
zastosowa rozdzielacz
Dynacon marki Heimeier
Sawomir witecki, Konrad Kargul
Niezalenie od rodzaju rda ciepa i ro-
dzaju ogrzewania, hydrauliczne rwnowa-
enie jest w centrum zainteresowania, je-
li chodzi o efektywno energetyczn. Nie
bez powodu: zrwnowaone systemy s do
35% bardziej efektywne ni systemy tradycyj-
ne. Dlatego Heimeier stworzy technologi
AFC (Automatic Flow Control) i wyposay
rozdzielacz do ogrzewania podogowego Dy-
nacon w unikalny ogranicznik przepywu. In-
nowacyjna konstrukcja ogranicznika cako-
wicie uniezalenia przepyw w danej ptli od
zmieniajcego si cinienia na instalacji. Ozna-
cza to, e raz ustawiony strumie przepywu na
dany obieg jest stabilnie utrzymywany mimo
zmian na pozostaych ptlach. Rotametry czy
przepywomierze obrazuj warto przepy-
wu, ale go nie ograniczaj w momencie za-
mykania czciowego lub penego obiegw.
Dynacon jest pierwszym rozdzielaczem, ktry
Na amach wielu pism branowych, na portalach internetowych oraz w literaturze
fachowej powicono ju wiele miejsca tematyce ogrzewania podogowego.
Wielokrotnie wszelkiego rodzaju produkty w tym rozdzielacze ogrzewania
podogowego s szczegowo opisywane z podaniem danych konstrukcyjnych,
rodzaju materiau, wymiarw itp. Poniszy artyku odchodzc od tego typu
konwencji, przedstawia innowacyjno rozwizania przede wszystkim
w kontekcie konkretnych korzyci. Lektura publikacji pozwoli pozna 7 powodw,
dla ktrych warto zastosowa rozdzielacz Dynacon wykonany w technologii
AFC (Automatic Flow Control). W zalenoci od tego czy kto jest projektantem,
instalatorem, czy klientem indywidualnym, kady znajdzie argument
przemawiajcy nad pochyleniem si nad tym innowacyjnym produktem
Film o korzyciach
z zastosowania
Dynacona
OBEJRZYJ
Nastawa bezporednio w l/h z zakresu 30-300 l/h
Porwnanie rozdzielacza Dynacon ze standardowym rozdzielaczem z przepywomierzami
23
ny na tle rnych kresek. Aby tego unikn,
naley na podziak patrze prostopadle, co
czsto z uwagi na monta rozdzielacza oraz
podejcie wykonawcy jest nie do uzyskania.
Skala dokadnoci. Dokadno ustawie-
nia przepywomierzy/rotametrw ze wzgldu
na dokadno skali, osiga zakres 0-5 l/min.
W praktyce dokadno ustawienia przepy-
wu, w zalenoci od modelu, wynosi ok. 0,5
l/min, czyli 30 l/h w przypadku nowego, czy-
stego szka rotametru. 30 l/h przy np. rni-
cy temperatury t = 10 K (42/32C) daje moc
ok. 350 W. Zakadajc szacunkowe obcie-
nie cieplne: 50 W/m
2
, w przeliczeniu na po-
wierzchni pomieszczenia to 7 m
2
.
Odchyka przepywu na wkadkach ter-
mostatycznych w rozdzielaczach zwiza-
na z wielkoci nastawy. Wraz ze zmniej-
szeniem nastawy z uwagi na niskie Kv, a co za
tym idzie may przepyw na ptli, czy te duy
spadek cinienia na wkadce lub jedno i dru-
gie, ronie znaczco odchyka przepywu. Dla
najniszych nastaw to nawet 45%. Majc na
dan ptle 3 l/min (180 l/h) i odchyk rzdu
30%, mwimy o przepywie 54 l/h i obliczajc
moc przy t = 8 K (40/32C), daje 500 W przy
obcieniu 50 W/m
2
, czyli powierzchni po-
mieszczenia rwn 10 m
2
. Odchyka jak poka-
zuje analiza jest wyrana i nie bez znaczenia.
Innym istotnym elementem jest okrelenie pra-
widowej nastawy przy rozdzielaczach wypo-
saonych we wkadki termostatyczne. Wie
si to z obliczeniem wspczynnika Kv. Co
sprawia niektrym wiele problemu, a nastawy
czsto wykonywane s na oko bd wcale.
4. Redukcja problemw z haasem
Rozdzielacze standardowe z wkadkami ter-
mostatycznymi nie mog mie wikszego
spadku cinienia od 20-25 kPa, poniewa
bd rdem haasu. Przekroczony zosta-
nie prg 30-35 dB(A), co wpynie na komfort
przebywania w pomieszczeniach z rozdzie-
laczem. Te same wymagania dotycz za-
worw termostatycznych wyposaonych we
wkadki termostatyczne z nastaw wstpn.
Dlaczego to nie dotyczy Dynacona?
na elimanacj nadprzepyww zabezpiecza
rdo przed wysz temperatur powrotu. Np.
w instalacji z nadprzepywami temperatura
powrotu zamiast 34C jest 37C, co zmniejsza
COP pompy ciepa. Klienci wybierajc pomp
ciepa, kieruj si w duej mierze niskimi kosz-
tami eksploatacyjnymi, ale czsto si zapomi-
na o przygotowaniu instalacji, eby te zaoo-
ne parametry i sprawnoci osiga.
Jeli nie ma ogranicznikw przepyww w syste-
mie, pojawia si zjawisko interaktywnoci i nad-
przepywy, naley wzi pod uwag, e wicej
paci si za koszty pompowania. We wzorze na
koszt pompowania w liczniku jest wielko prze-
pywu, ktra ma znaczcy wpyw na zuycie
energii elektrycznej do napdu pompy:

1000 367
Cw
t
V H
Cpt
m p

gdzie:
Cpt - koszty pompowania
H wysoko podnoszenia [mH
2
O]
V przepyw [kg/h] => [l/h]
p
sprawno pompy (wirnika)
m
sprawno silnika
t czas pracy pompy [h]
Cw koszt 1 kWh
3. Eliminacja bdw zwizana
z niedokadnoci przepywomierzy,
rotametrw, wkadek termostatycznych
Bd paralaksy. Kade urzdzenie pomia-
rowe przekazujce pomiar w sposb wizual-
ny jest obarczone bdem paralaksy, niejako
z defnicji. Polega on na tym, e oko odczy-
tujc pod zym ktem dane z miernika, wi-
dzi wskazwk przyrzdu na tle niewaciwej
podziaki. Przy patrzeniu pod rnym ktem
od prostego obserwowany punkt jest widzia-
Uywajc konwencjonalnych rozdzielaczy
z wkadkami termostatycznymi oraz rotame-
trami proces rwnowaenia przepyww
w ptlach grzewczych jest procesem czaso-
chonnym. Nastawa wymagana na zaworze
dawicym musi by okrelona z nomogramu
lub wyliczona, albo nastawiona za pomoc
rotametru. Jednake, iloci czynnika dystrybu-
owane w ten sposb odpowiadaj jedynie
warunkom nominalnym. Gdy wybrany obwd
grzewczy jest odcity, ilo czynnika w ssied-
nich obwodach nie odpowiada ju wymaga-
niom i w rezultacie dochodzi w nich do nad-
przepyww.
Jeli jest 3-5 obwodw, to regulacja hy-
draulicznie nie jest trudna. Ale jeli mamy
3 rozdzielacze po 8 obwodw w sumie
24 wzajemne powizane ze sob od-
biorniki ciepa, czy 6 rozdzielaczy po
10 ptli, czyli 60 wzajemnie odziaywuj-
cych na siebie odbiornikw, to ju mamy
spore utrudnienie. Zmieniajc na jed-
nym przepywomierzu wielko przepy-
wu i idc na kolejny obwd itd. przepywy
ustawione wczeniej nam pywaj, po-
niewa zachodzi zjawisko interaktywnoci.
2. Zwikszenie sprawnoci rda
ciepa np. COP pompy ciepa oraz
redukcja kosztw eksploatacyjnych
Wiele osb zastanawia si, co zrobi, eby
zredukowa opaty za ogrzewanie, ale nie
kosztem utraty komfortu w pomieszczeniach.
Niestety nie wszystko si sprawdza. Naley
pamita, e w systemach grzewczych pod-
niesienie temperatury w pomieszczeniu
o 1C, powoduje wzrost rocznych kosztw
eksploatacyjnych od 6 do 11%. Nadprzepy-
wy przyczyniaj si do wzrostu temperatury
w pomieszczeniach, a co za tym idzie zwik-
szaj koszty eksploatacyjne. Dynacon z uwagi
Nastawa
Wkadka termostatyczna
1 2 3 4 5 6
Tolerancja
przepywu
[%]
45 40 27 22 12 10
Odchyka przepywu na wkadce
termostatycznej w zalenoci od nastawy
Typowe przepywomierze ze skal
przepywu 0-5 l/min
Bd paralaksy
24
Dobr ustawie Dynacon za pomoc:
tabeli
Z uwagi na innowacyjn budow ogra-
nicznika przepywu, spadek cinienia moe
osiga 2-krotnie wysze wartoci bez pro-
blemw z haasem.
5. Made in Germany
Najwysza jako armatury z Niemiec do insta-
lacji grzewczych to od lat symbolizuje marka
Heimeier. Produkty Heimeier s produkowane
w jednej z najnowoczeniejszych, zautomatyzo-
wanej linii produkcyjnej i montaowej w Erwitte.
6. Uatwienie ustawienia poprawnego
przepywu
Majc obcienie cieplne wyliczone z pro-
gramw inynierskich, arkuszy Excel wspo-
magajcych projektowanie instalacji pod-
ogowych, czy te okrelone przez wskaniki,
mona sprawnie dobra wymagany prze-
pyw do ustawienia na rozdzielaczu Dynacon.
7. Peni funkcj antykradzieow przepywu
Dziki ogranicznikowi przepywu adne po-
mieszczenie (obwd) nie bdzie dostawao
wikszej iloci czynnika, a co za tym idzie nad-
przepyw w jednej ptli nie bdzie powodo-
wa podprzepyww w pozostaych. Rozdzie-
lacz moe zosta rwnie wykorzystany do
ograniczania przepywu na dane mieszkania
w instalacjach c.o. wyposaonych w grzejni-
ki z wkadk termostatyczn z zasilaniem dol-
nym. Wymagany przepyw ustawia si na roz-
dzielaczu, a wkadk termostatyczn otwiera
si na maksymaln nastaw i nakrca gowi-
c termostatyczn do regulacji indywidualnej
temperatury w pomieszczeniu.
Rozdzielacz Dynacon jest jedyny w swoim ro-
dzaju z uwagi na technologi AFC (Automatic
Flow Control) , ktra zapewnia optymaln tem-
peratur, oszczdnoci energii oraz zwikszony
komfort. Dotknij technologii, ktra zmienia obli-
cze instalacji. Wicej na www.tahydronics.pl .
Przykad oblicze:
Szukane: ustawienie wartoci przepywu na ptl w rozdzielaczu Dynacon
Dane:
Strumie ciepa danej ptli grzewczej Q = 1120 W
Rnica temperatur t = 8 K (44/36C)
Rozwizanie:
Cakowity przepyw m = Q / (c t) = 1120 / (1.163 8) = 120 kg/h
Nastawa na ograniczniku przepywu w rozdzielaczu Dynacon: 120 l/h
Poradniki
TA Hydronics
POBIERZ
Budowa ogranicznika przepywu w technologii AFC. Ozn.:
1 - pokrto nastawcze z piercieniem blokujcym o-ring,
2 rozdzielacz, 3 - spryna cinieniowa, 4 - ogranicznik
przepywu, 5 - krciec ptli grzewczej, 6 - bezobsugowe
uszczelnienie, 7 - trzpie nastawczy, 8 tuleja, 9 - element regulujcy
Dynacon
penicy funkcj
antykradzieow
przepywu na
mieszkania
Unikalne cechy rozdzielacza Dynacon:
zintegrowany automatyczny ogra-
nicznik przepywu
eliminuje zjawisko nadprzepyww
dua elastyczno systemu rozbudo-
wa instalacji nie wymaga korekty nastaw
perfekcyjny dla instalacji, gdzie
nie ma projektu
prostota nastawy
skala uatwiajca wykonanie nasta-
wy przepywu projektowego
zakres przepywu 30-300 l/ h
bezszumna praca przy p do 60kpa
standardowe wymiary oraz prosty dobr
gwint pod siowniki m30x1,5
frmowego suwaka doborowego aplikacji Hytools z systemami
iOS oraz Android suwaka
doborowego
programw inynierskich takich,
jak Instaltherm czy Audtor
25
Analiza spalin, a wic wicej o pomiarach
Testo 320 basic mierzy bezporednio
zawarto CO i O
2
oraz dodatkowo
temperatur otoczenia i temperatu-
r spalin. Z tych danych, z uwzgld-
nieniem wspczynnikw danego pa-
liwa, analizator liczy wszystkie istotne
parametry procesu spalania, takie jak:
zawarto CO
2
, sprawno, nadmiar
powietrza oraz strat kominow. Na-
stpnie przygotowuje wartoci w for-
mie cyfrowej, pozwalajcej okreli,
czy system ogrzewania pracuje w spo-
sb wydajny oraz czy konieczna jest
optymalizacja.
Pomiar cigu
Pozwala upewni si, e spaliny s pra-
widowo odprowadzane przez kana
spalinowy. To menu pomiarowe jest
przeznaczone gwnie do sprawdzania
odpowiedniego podcinienia w syste-
mie grzewczym. Dodatkowo mierzona
jest aktualna i maksymalna tempera-
tura gazw spalinowych. Pozwala to
w prosty sposb okreli umiejscowie-
nie rdzenia spalin.
Pomiar rnicy cinie
Pomiar rnicy cinie umoliwia mo-
nitorowanie dopywu gazu do kotw
gazowych. Analizator mierzy rnic
pomidzy cinieniem w rurocigu a ci-
nieniem otoczenia. Okrelenie rnicy
cinie pozwoli ustawi cinienie w dy-
szy i dostosowa wydajno urzdze-
nia do zapotrzebowania na paliwo.
Pomiar CO w otoczeniu
Uywajc sondy spalin mona zare-
jestrowa stenie tlenku wgla w
otaczajcym powietrzu. Wygoda:
ustawiany przez uytkownika alarm
przekroczenia wartoci progowej. Ana-
lizator poinformuje o jej przekrocze-
niu za pomoc alarmu optycznego lub
dwikowego.
Pomiar rnicy temperatury
Dziki funkcji pomiaru rnicy tempe-
ratur, mona skutecznie zmierzy rni-
ce temperatur na zasilaniu i powrocie
w instalacji grzewczej. Czy system jest
optymalnie wyregulowany?
W razie potrzeby mona natychmiast
podj czynnoci pozwalajce zwik-
szy energooszczdno systemu
ogrzewania.
Urzdzenie testo 320 basic naley
do rodziny analizatorw spalin cha-
rakteryzujcych si wysok jako-
ci, niezawodnoci oraz gwarancj
precyzyjnych pomiarw. Waciwie do-
pasowany sprzt i odpowiednie akce-
soria zapewniaj, e klient zawsze wy-
konuje prac z produktem, ktry jest
najlepiej dostosowany do zadania po-
miarowego.
Szybka regulacja systemu
grzewczego... tylko kilka klikni
testo 320 basic
wydajny i precyzyjny
analizator spalin
micha Brodzik
Podstawowe narzdzia pracy
instalatora i serwisanta kotw
grzewczych
Niezalenie od zastosowanej technologii,
kady system grzewczy musi dziaa opty-
malnie. Oznacza to jego sta kontrol i re-
gulacj. Optymalizacja procesu spalania za-
pewnia znaczc oszczdno paliwa,
a co za tym idzie zmniejszenie kosztw.
Rynek dostaw ciepa w budownictwie si
rozwija. Gwnym celem nowoczesnego sys-
temu grzewczego staje si dostawa ciepa
na danie, przy jednoczesnym niskim zuy-
ciu paliwa i minimalnej emisji zanieczyszcze.
Nowy analizator testo 320 basic jest wielo-
funkcyjnym urzdzeniem przeznaczonym do
efektywnej analizy spalin.
Jest wygodny w obsudze i rozwizuje kade
zadanie pomiarowe przy obsudze systemu
grzewczego. Ma rozbudowane i jasno skon-
struowane menu pomiarowe, ktre w po-
czeniu z wysokiej rozdzielczoci kolorowym
wywietlaczem, umoliwia prezentacj wy-
nikw pomiarowych w czytelny sposb, co
znacznie przyspiesza prac. Duy wybr sond
czyni z testo 320 basic elastyczne narzdzie,
dziki czemu nie ma ju koniecznoci stoso-
wania dodatkowych urzdze pomiarowych.
Przenony analizator spalin testo 320 basic
Podstaw wygodnej i skutecznej pracy instalatorw
i serwisantw systemw grzewczych jest sprawny oraz
precyzyjny analizator spalin. Umoliwia on szybkie
i wiarygodne pomiary, niezbdne do waciwego
ustawienia pracy kota grzewczego.
26
jest zaprojektowany oraz wyprodukowany
zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie
PN-EN 50379-1 i -3. Wyrnia si dwuletni
gwarancj, uwzgldniajc w tym sensory
pomiarowe O
2
i CO.
Analizator spalin testo 320 basic charakte-
ryzuje si wysok dokadnoci pomiarow
oraz atw obsug. Naley pamita, e po
wykonaniu pomiarw naley oceni i prze-
tworzy wyniki.
Testo 320 basic ma pami wewntrzn, po-
zwalajc zachowa do 20 protokow po-
miarowych. Ponadto istnieje moliwo ko-
munikacji z drukark na podczerwie w celu
wydruku wartoci bezporednio w miejscu
pomiaru. Umoliwi to przedstawienie klien-
tom wynikw pomiarw, a w razie zastrze-
e zapewni dowody poprawnego wykona-
nia prac.
Dla tych uytkownikw, ktrzy preferuj
wspprac z komputerem, zostaa opraco-
wana specjalna aplikacja umoliwiajca od-
czyt zapisanych danych przez oprogramo-
wanie Excel
. Kady zainteresowany takim

rozwizaniem otrzymuje je gratis.
Nowy analizator spalin testo 320 basic roz-
wizuje kade zadanie pomiarowe przy ob-
sudze systemu grzewczego. Oferuje on licz-
ne moliwoci pomiarowe, na przykad
analiza spalin, cig, rnica cinie, rnica
temperatur oraz pomiar CO w otoczeniu.
Wicej o testo 320
basic
przejd
Katalog testo 320
basic
POBIERZ
Zakaz palenia paliwami staymi w maopolskiem!
Viessmann partnerem
walki ze smogiem nad Krakowem
Gazowy najlepiej kondensacyjny
zamiast wglowego
Czsto gwn przyczyn wysokich rachun-
kw z jakimi borykaj si krakowianie, a tak-
e braku komfortu cieplnego s przestarza-
e systemy grzewcze. Ich dziaanie oparte
jest na technice i materiaach, ktrych efek-
tywno nie przynosi oczekiwanych efektw
ekologicznych oraz ekonomicznych, nie m-
wic ju o bezpieczestwie i komforcie.
W tym wypadku inwestycja w modernizacj
kotowni, poprzez zastosowanie innowacyj-
nych urzdze grzewczych, wydaje si jedy-
Troska o zdrowie i jako ycia mieszkacw jest gwn
przyczyn podjcia przez Zarzd Wojewdztwa maopolskiego
tematu wprowadzenia ogranicze w zakresie paliw
dopuszczonych do stosowania w Krakowie. Z uwagi na
jednoznaczny wydwik konsultacji spoecznej, w ktrych 90%
wnioskw stanowiy postulaty o wprowadzenie cakowitego
zakazu stosowania paliw staych w Krakowie, Zarzd
Wojewdztwa maopolskiego podj decyzj o poparciu projektu
uchway zgodnego z oczekiwaniami mieszkacw. Uwzgldnione zostay wic postulaty wprowadzenia
w okresie przejciowym 5 lat cakowitego zakazu stosowania paliw staych w celu ogrzewania budynkw,
przygotowania ciepej wody uytkowej oraz w kominkach.
Viessmann w akcji, czyli propozycje i wsparcie
Dlaczego Viessmann?
Technologia sprawdzona na caym wiecie
Gsta sie autoryzowanych Partnerw Handlowych w Krakowie
Monitoring ich pracy i dobr optymalnych dla Klienta urzdze
Obecno frmy na rynku polskim ponad 20 lat nie tylko na czas trwania akcji
Solidne zaplecze techniczne: 24-godzinny serwis fabryczny
27
nym rozsdnym rozwizaniem.
Najatwiejszym sposobem modernizacji r-
da ciepa bdzie zastosowanie kota gazo-
wego, a najwiksze oszczdnoci na kosz-
tach ogrzewania uzyskamy, jeli bdzie to
kocio kondensacyjny.
W modernizowanym domu idealnym rozwiza-
niem moe by kocio kondensacyjny wiszcy,
a w przypadku braku miejsca mona zastoso-
wa kocio stojcy lub wiszcy z zabudowanym
zbiornikiem ciepej wody uytkowej (c.w.u.).
Jestemy w stanie za-
pewni komplekso-
w pomoc zarwno
w uzyskaniu dotacji,
jak i montau nowe-
go kota kondensacyj-
nego podkrela Ma-
rek Bednarz, dyrektor w frmie Viessmann.
Bezporedni kontakt z naszymi doradcami
mona uzyska pod caodobowym nume-
rem naszej infolinii 801- 0801-24.
O programie Czyste niebo nad
Krakowem
PONE: Program likwidacji emisji pyw zawie-
szonych w powietrzu jako przykad najlep-
szych praktyk w dziedzinie ochrony rodowi-
ska w Polsce i promocji czystej energii.
21 listopada 2012 r. zosta przyjty nowy Pro-
gram ograniczenia niskiej emisji w Krakowie,
w ramach ktrego przewidziane zostao dof-
nansowanie dla mieszkacw miasta za zre-
zygnowanie z piecw i kotw wglowych na
rzecz nowych kotowni. Mieszkacy Krakowa,
ktrzy zdecyduj si na zmian dotychczaso-
wego systemu na kocio gazowy, elektrycz-
ny, opalany lekkim olejem opaowym, pom-
p ciepa lub podcz si do miejskiej sieci
ciepowniczej bd mogli stara si o sfnan-
sowanie inwestycji. Inwestycje mog te by
dofnansowane przez MPEC, Tauron, Elektro-
ciepowni Skawina, Elektrociepowni Kra-
kw lub PGNiG, ktre podpisay porozumienie
z miastem Krakw.
Wysoko dotacji wsparcie
i przeprowadzenie operacji z Klientem
Dotacja jest przydzielana w wysokoci do
100% poniesionych kosztw, z zastrzeeniem
zapisw rozporzdzenia
Rady Ministrw z dnia
13 padziernika 2006
roku w sprawie ustale-
nia mapy pomocy regio-
nalnej (Dz. U. Nr 190, poz.
1402), ale nie wicej ni:
1) 900 z za kady kW:
- mocy nowego rda ogrzewania w przy-
padku likwidacji palenisk lub kotowni w-
glowych,
- mocy nowego rda centralnej ciepej
wody uytkowej,
- mocy zainstalowanej pompy ciepa.
2) 1000 z za kady metr kwadratowy
w przypadku zainstalowania kolektora
sonecznego.
Kontakt z Viessmannem
to 100% gwarancji uzyskania
dotacji. Pena informacja
o programie: 24h! 801 0801 24
Vitosolar 300-F
Kompaktowa centrala grzewcza
ze zbiornikiem buforowym
Moc cieplna: 1,9 kW do 35 kW
Wbudowany zbiornik buforowy wody
grzewczej: 750 litrw
Vitodens 343-F
Kompaktowy kocio gazowy
kondensacyjny z funkcj Solar
Podgrzewacz pojemnociowy c.w.u.
wbudowany: 220 litrw
Vitodens 333-F
kondensacyjny
wbudowany: 100 lub 130 litrw
Vitodens 242-F
kondensacyjny z funkcj Solar
wbudowany: 170 litrw
Vitodens 222-F
Kompaktowy kocio
gazowy kondensacyjny
wbudowany: 100 lub 130 litrw
Vitodens 222-W
Wiszcy kocio gazowy
kondensacyjny z zasobnikiem
c.w.u.
Wbudowany zasobnik ciepej wody
uytkowej: 46 litrw
Vitodens 300-W
Wiszcy kocio gazowy
kondensacyjny 1-funkcyjny
Vitodens 200-W
Wiszcy kocio gazowy
Vitodens 100-W
Wiszcy kocio gazowy
kondensacyjny 1- lub 2-funkcyjny
Vitodens 111-W
Gazowy kocio kondensacyjny ze
zintegrowanym zasobnikiem c.w.u.
Wbudowany zasobnik ciepej wody
uytkowej: 46 litrw
Vitodens 100-E
Wiszcy kocio gazowy
Moc cieplna: 8,0 kW do 24,2 kW
Vitocrossal 300
Stojcy kocio gazowy
kondensacyjny
Moc cieplna: 26 kW do 60 kW
Koty gazowe kondensacyjne
przejd
O
f
e
r
t
a

w
a
z
n
a

o
d

1
6
.
0
5
.
2
0
1
1

r
.
Nowa oferta2011
Prezentujemy Panstwu wybrane urzqdzenia z naszej nowej oferty, ktre zapewniq
niskie koszty ogrzewania i zawsze cieply dom: kondensacyjne kotly gazowe
i olejowe, pompy ciepla, kolektory sloneczne.
Kompletna oferta produktw f rmy Viessmann pozwala wybrac najlepsze
rozwiqzania zarwno dla nowo budowanych jak i modernizowanych budynkw.
nnowacyjne rozwiqzania techniczne, charakterystyczne dla f rmy Viessmann,
bdqce kamieniami milowymi w zakresie techniki grzewczej sq gwarancjq
najwyzszej jakosci, efektywnosci pracy i trwalosci urzqdzen. Spelniq wymagania
kazdego inwestora.
Komplet na ofert a f rmy Viessmann to:
n atrakcyjnie cenowo zestawy pakietowe urzqdzen,
n kompletne rozwiqzania systemowe: , od kotla po grzejniki,
n 24 godzinne doradztwo technicznoserwisowe infolinia 801/ 081 999.
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej www.viessmann.pl, gdzie
znajduje si nasza pelna oferta jak rwniez do przeslania Zapytania ofertowego.
W odpowiedzi otrzymacie Panstwo porad technicznq, propozycj najlepszych
rozwiqzan oraz indywidualnq ofert dopasowanq do Panstwa potrzeb.
N
o
w
o
s
c
i 2
0
1
1
Godlo ,Teraz Polska
za uslug 24-godzinny
program opieki technicznej
f rmy Viessmann
Zlot y Laur Konsument a
dla f rmy Viessmann przyznany
w kategorii , Urzqdzenia
i systemy grzewcze
R
E
K
L
A
m
A
Viessmann Sp. z o.o.
ul. Karkonoska 65, 53-015 Wrocaw
tel. 71 36 07 100, faks 71 36 07 101
www.viessmann.pl
infolinia serwisowa: 801 0 801 24
28
Gdzie montujemy
odpowietrzniki?
Miejsca montau odpowietrznikw:
na rozdzielaczach obiegw
grzewczych,
do odpowietrzania kotw
grzewczych (najczciej w po-
czeniu z grup bezpieczestwa),
w najwyszym punkcie ruro-
cigw przyczajcych urz-
dzenia grzewcze, np. nagrzewni-
ce powietrza,
na rurocigach poziomych
w miejscu, w ktrym rurocig opada ku do-
owi, np. celem podczenia rozdzielacza,
na grzejnikach.
TACOVENT VENT automatyczne
odpowietrzanie grzejnikw
Powietrze gromadzi si zawsze w najwyszym
punkcie hydraulicznego systemu. Zatem w in-
stalacji grzewczej ma to miejsce w najwyej
pooonych grzejnikach.
Uytkownik moe z jednej strony odczu
obecno powietrza w instalacji poprzez nie-
osignicie danej temperatury w pomiesz-
czeniu lub jej osignicie tylko przy w pe-
ni otwartym zaworze, z drugiej strony przez
uciliwe szumy i bulgotania w instalacji.
Zamknite w instalacji powietrze mona
rcznie usun z systemu za pomoc od-
powietrznika. Bardziej komfortowym roz-
wizaniem jest stae i automatyczne od-
powietrzanie grzejnikw realizowane za
Sposoby TACONOVA
na odpowietrzanie instalacji grzewczych
Rafa Kowalski
Powietrze ogranicza moc ciepln instalacji grzewczej, jest marnotrawc energii, ktrego nie naley
lekceway. By zagwarantowa bezpieczestwo eksploatacji i komfort uytkowania zamknitych
instalacji wodnych, konieczne jest usunicie z nich nagromadzonego powietrza. W miejscach, w ktrych
powietrze ma zosta usunite z systemu, montowane s odpowietrzniki o najrniejszej konstrukcji.
Odpowietrzniki TACONOVA
TACOVENT
VENT
TACOVENT
HYVENT
TACOVENT
AIRSCOOP
z HYVENT
29
podgrzanie wody grzewczej i zmiany tem-
peratury, zalene od stopnia oddawania cie-
pa, przez co wytrcaj si rozpuszczone
w wodzie gazy. Std te w obiegu kota
grzewczego wystpuje na wylocie zasilania
instalacji grzewczej, po podgrzaniu wody,
wysoka koncentracja wytrconych z wody
gazw i powietrza.
Do usuwania powietrza w tych czciach in-
stalacji stosowany jest sprawdzony, automa-
tyczny odpowietrznik pywakowy TACOVENT
HYVENT. W odpowietrzniku tym pywak spo-
czywa na lustrze wody i za pomoc specjal-
nej igy, szczelnie zamyka otwr, przez ktry
jest usuwane powietrze. Jeli do odpowietrz-
nika dotrze pcherzyk powietrza, pywak,
poprzez opadnicie poziomu lustra wody,
otwiera miejsce wylotu powietrza i odpro-
wadzana je poza system. Odpowietrznik ma
opatentowan konstrukcj w postaci dwch
pkorpusw ze szczelnie zamknit pomi-
dzy nimi uszczelk. W wyniku tego uszczelka
nie ma kontaktu z wod i nie ulega starzeniu,
a korpus odpowietrznika zabezpieczony jest
przed rozszczelnieniem.
TACOVENT AIRSCOOP separacja
powietrza i jego usuwanie z rurocigw
Celem atwiejszego usuwania z rurocigw
zamknitego tam powietrza, stosuje si sepa-
ratory powietrza TACOVENT AIRSCOOP, kt-
rych konstrukcja wspomaga oddzielanie po-
wietrza od wody. Ksztat korpusu separatora
TACOVENT AIRSCOOP zosta stworzony z my-
l o moliwoci zabudowy w poziomych ru-
rocigach. Powoduje on zmian kierunku
przepywu, dziki czemu pcherzyki powie-
trza unosz si i gromadzone s w grnej
czci separatora, a nastpnie usuwane za
pomoc automatycznego odpowietrznika.
Do zabudowy w pionowych rurocigach
o kierunku przepywu w d instalacji, stwo-
rzono butelkowy separator powietrza. Poprzez
zwikszenie przekroju i zintegrowan, suc
do rozdzielania rur, przez ktr odbywa si
przepyw, w grnej czci korpusu tworzy si
okrga komora. W niej gromadzi si odsepa-
rowane powietrze, ktre usuwane jest za po-
moc zintegrowanego odpowietrznika.
pomoc odpowietrznika TACOVENT VENT
najmniejszego odpowietrznika au-
tomatycznego na rynku. On samodziel-
nie i w sposb cigy troszczy si o samo-
czynne wydalanie gazw z grzejnikw.
W tym celu we wkadzie odpowietrznika
znajduje si specjalna membrana, ktra
w kontakcie z powietrzem wysycha i dziki
czemu przepuszcza powietrze do jego cako-
witego wydalenia z systemu. Skoro tylko powie-
trze zostanie usunite z grzejnika i dojdzie do
kontaktu membrany z wod grzewcz, pcz-
nieje ona natychmiast i tym samym zapobie-
ga wydostawaniu si wody z instalacji.
Automatyczny zawr odpowietrzajcy
TACOVENT VENT jest nie wikszy ni tradycyj-
ny odpowietrznik manualny i moe by mon-
towany na kadym typie grzejnika.
TACOVENT VENT podnosi sprawno syste-
mu grzewczego przy jednoczesnym zacho-
waniu walorw estetycznych grzejnikw. Od-
powietrzniki TACOVENT VENT do grzejnikw
stanowi unikaln i opatentowan przez
Taconova konstrukcj.
Zalety TACOVENT VENT:
niezawodno i dugi czas uytkowania,
wszechstronno zastosowa w systemach
wodnych,
dodatkowa funkcja szybkiego odpowie-
trzania rcznego,
dowolna pozycja montau,
moliwo wymiany wkadki funkcyjnej,
bez koniecznoci oprniania instalacji, dziki
wbudowanemu zaworowi stopowemu.
Zastosowanie pywakowych
odpowietrznikw automatycznych
HYVENT
Powietrze i inne gazy gromadz si nie tyl-
ko w grzejnikach, ale i w kotach grzewczych,
zasobnikach i rozdzielaczach obiegw
grzewczych. Moliwe przyczyny gromadze-
nia si powietrza w instalacji grzewczej:
powstanie podcinienia po stronie sscej
pompy obiegowej, gdzie przez nie w peni
szczelne poczenia (np. rubunki) powietrze
zostaje zassane do systemu,
Odwied TACONOVA
na targach Instalacje
w Poznaniu
W trakcie zbliajcych si tar-
gw Instalacje 2014 w Poznaniu,
TACONOVA zaprezentuje nowoci
i innowacyjne systemy dla techniki
domowej. Serdecznie zapraszamy
do odwiedzenia nas w dniach od
8 do 11 kwietnia 2014 r., na stoisku
nr 109, w hali nr 5. Zapewniamy
obok obsugi i informacji w jzyku
polskim, take specjay szwajcar-
skie i niemieckie.
Taconova GmbH
Biuro Polska
Rafa Kowalski
tel. 501 612 882
polska@taconova.com
www.taconova.com
R
E
K
L
A
m
A
Schemat tAcOVeNt AirScOOp
30
nych, ktre czyni j lepsz od konkurencji
i idealn do pomp ciepa:
rozszerzona koperta pracy umoliwiaj-
ca szeroki zakres pracy i otrzymanie wyszej
temperatury skraplania przy niskiej tempera-
turze parowania;
optymalny ksztat geometryczny spiral =
zredukowanie luzu w kierunku promienio-
wym, co ogranicza przecieki czynnika;
opatentowane uszczelnienie w kierun-
ku osiowym spirali tzw. tip seal technology
= najwysza sprawno wolumetryczna, co
przekada si bezporednio na wysokie COP
w zmieniajcych si warunkach pracy;
bezoowiowe oyska polimerowe, ktre za-
pewniaj wysokie osigi pracy przy ronych
obcieniach;
specjalnie zaprojektowana osona silnika,
ktra zapewnia prawidowe oddzielenie oleju
od gazu oraz odpowiednie chodzenie silnika;
optymalnie dostosowana do urzdze pra-
cujcych w nowych budynkach, w ktrych wy-
magana temperatura zasilania wynosi ok. 50
o
C.
Asymetryczny mikro-pytowy wymiennik
W pompie DHP-R Eco w ukadzie chodni-
czym zastosowano specjalne, wysoko wydaj-
ne wymienniki ciepa. Dziki takiemu zabie-
gowi relacja iloci solanki/wody do czynnika
chodniczego w wymienniku jest 10:1, a to
oznacza, e wymienniki przygotowane do re-
lacji 1:1 nie pracuj w peni wydajnie. Stosu-
jc asymetri w wymienniku (asymetryczny
mikro-pytowy wymiennik), jestemy w stanie
lepiej dostosowa si do warunkw wyma-
ganych przez pomp ciepa. Zamiast typo-
wego wzoru w jodek na cianie wymien-
nika zastosowano tzw. mikrokanay, ktrych
struktura jest wizualnie bardziej porowata
i o nieregularnych ksztatach. W efekcie po-
prawia to przepyw, wymian ciepa, zmniej-
sza wymagan ilo czynnika chodnicze-
go oraz zmniejsza spadek cinienia po stronie
wody/solanki, co ma bezporedni wpyw na
prac pompy obiegowej.
Elektroniczny zawr rozprny wraz
z nowoczesnym sterownikiem EKD 316
W pompach gruntowych nie ma tak du-
ych fuktuacji temperatury parowania, jak
w przypadku pomp powietrznych jednak
warto zwrci uwag na dwie zalety elektro-
Energooszczdne rozwizanie
do duych budynkw
DHP-R Eco
gruntowa pompa
ciepa
micha mika
DHP-R Eco jest najlepszym rozwizaniem
znajdujcym zastosowanie w obiektach
uytkowych (budynki wielorodzinne, szkoy,
przedszkole, szpitale, domy pomocy spoecz-
nej ) oraz w obiektach komercyjnych (biura,
fabryki, hotele). Idealna dla tych, ktrzy ce-
ni uytkowanie bezobsugowe i sterowanie
prac systemu na odlegoci.
Innowacyjnie technologiczne =
wysoki wspczynnik efektywnoci (SPF)
Spiralna sprarka Danfoss Performer
serii SH
Podstawow czci pompy ciepa jest ukad
chodniczy, w ktrym wykorzystuje si czyn-
nik R410A. W ukadzie tym zastosowano naj-
nowsz sprark spiraln Danfoss Performer
serii SH. Ma ona szereg innowacji konstrukcyj-
DHP-R to pompa ciepa mocy od 22 kW
do 42 kW przystosowana do pracy w kaskadzie
o cznej mocy 336 kW. W ukadach biwalentnych
moc systemu jest poszerzana poprzez wspprac
ze szczytowym rdem ciepa. Pomp ciepa cechuj: nowoczesny
obieg chodniczy z jeszcze bardziej efektywn sprark Danfoss
Performer serii SH, nowy czynnik chodniczy R410A, asymetryczny
parownik nowej generacji, pompy obiegowe klasy A oraz elektroniczny
zawr rozprny. Funkcje te sprawiaj, e DHP-R Eco moe pracowa jeszcze
wydajniej i efektywniej przez cay okres uytkowania.
Tabela (parametry)
POBIERZ
Hotel Bulwar **** w Toruniu, pi pomp DHP-R 42 kW
31
stalacji cyrkulacyjnej (funkcja TWC) jest w sta-
nie sprosta wyjtkowo wymagajcym inwe-
stycjom komercyjnym.
Kada pompa DHP-R Eco jest testowana na
kocowym etapie produkcji pod unikalnym
numerem seryjnym. Jest to zasadnicza rnica
jakociowa w porwnaniu do rozwiza typu
split, ktre wymagaj napenienia czynnikiem
chodniczym w miejscu instalacji i nie s testo-
wane w staych warunkach fabrycznych.
Inteligentne sterowanie
DHP-R Eco wyposaono w nowoczesny ste-
rownik pozwalajcy kierowa prac pom-
py przez Internet. Umoliwia to swobodny
dostp do wielu ustawie obiegu grzew-
czego, mieszanych ukadw grzewczych,
podgrzewacza pomocniczego, chodzenia,
ciepej wody uytkowej. W przypadku ewen-
tualnego alarmu lub zmiany ustawie, sys-
tem automatycznie wysya powiadomienia
w postaci wiadomoci sms lub e-mail. Pom-
p ciepa mona zintegrowa take z syste-
mami kontroli i komunikacji sieciowej BMS.
Do najwaniejszych zalet majcych bezpo-
redni wpyw na poziom zuycia energii jest
algorytm zwany wartoci integral oblicza-
jcy zapotrzebowanie na ciepo na podsta-
wie zsumowanych odchyek temperatury.
Zastosowanie algorytmu powoduje kontro-
lowane opnienie wczenia sprarki przy
niedopuszczeniu do spadku odczucia kom-
fortu ze strony uytkownika. Jest to rozwiza-
nie zmniejszajce zuycie energii oraz liczb
wcze i wycze sprarki, co ma bezpo-
redni wpyw na jej ywotno. Rozwiza-
nie to jest ok. 15-20% bardziej efektywne ni
sterowanie na zasadzie pomiaru temp. ze-
wntrznej, wewntrznej oraz temp. powrotu
zasilania c.o.
Niski poziom dwiku
Pompa ciepa DHP-R Eco wyposaona
w sprark, konstrukcj non tzw. ram
i obudow zostaa tak zaprojektowana, aby
zminimalizowa:
poziom drga pochodzcy ze sprarki,
poziom natenia dwiku emitowanego
przez sprark spiraln i ukad chodniczy.
Sprarki zastosowane w pompie DHP-R Eco
s tak zaprojektowane, by natenie emito-
wanego dwiku byo niskie, za jego wyso-
nicznych zaworw rozprnych: szeroki zakres
wydajnoci oraz precyzja w modulacji prze-
pywu czynnika chodniczego. Temperatura
dolnego rda podlega okresowym waha-
niom, do ok. 10
o
C w zalenoci od pory roku.
Zmiana temperatury solanki przepywajcej
przez parownik wpywa na cinienie odpa-
rowania czynnika, a w konsekwencji, moli-
wo pojawienia si za parownikiem mie-
szaniny par i cieczy czynnika chodniczego.
Elektroniczny zawr rozprny precyzyjnie do-
zuje czynnik chodniczy do parownika,
a wic optymalizuje przegrzanie par czyn-
nika. Jedn z funkcji sterownika EKD 316 jest
funkcja MOP (ang. Maximum Operating Pres-
sure), ktra umoliwia zamknicie zaworu
w przypadku przekroczenia zadanej, maksy-
malnej wartoci cinienia parowania, co za-
bezpiecza sprark przed prac w nieko-
rzystnych warunkach.
Pompy obiegowe z bezstopniow regulacj
wydajnoci w zalenoci od rodzaju pracy
W pompach tych nastpuje dokadne do-
stosowanie ich pracy do parametrw pracy
instalacji. Obie pompy obiegowe s w kla-
sie efektywnoci energetycznej A i ju dzi
speniaj wymaganie rozporzdzenia NR
641/20091 Komisji Europejskiej w sprawie wy-
konania dyrektywy 2005/32/WE, ktre mwi,
e z pocztkiem 2015 roku wszystkie nowe
pompy ciepa bd musiay by wyposa-
one w pompy obiegowe o wspczynniku
efektywnoci EEI nie wikszym ni 0,23.
Dodatkowy wymiennik w Technologii
Gorcego Gazu (TGG)
W pompie DHP-R Eco midzy sprark
a skraplaczem jest dodatkowy may wy-
miennik, przez ktry z jednej strony przecho-
dzi gaz do skraplacza, a z drugiej jest woda
grzewcza. Temperatura gazu w dodatko-
wym wymienniku za sprark wynosi po-
nad 100C i umoliwia wyjtkowo efektywne
podgrzewanie wody grzewczej, a nastpnie
ciepej wody uytkowej. W okresie zimowym
za kadym razem, kiedy pracuje pompa na
potrzeby ogrzewania, a w okresie letnim na
potrzeby chodzenia moe zosta podgrza-
na ciepa woda uytkowa, a wic obie funk-
cje mog by realizowane jednoczenie. Po-
nadto ciepa woda jest podgrzewana przy
najniszym moliwym koszcie niejako przy
okazji ogrzewania. Pompa ciepa DHP-R Eco
w zakresie przygotowania c.w.u. i kontroli in-
Sprarka spiralna Performer serii SH
1) spirale, 2) bezoowione oyska
polimerowe, 3) osona silnika
Przykadowa instalacja: Centrum Sportowe monaghan w Irlandii, dwie pompy DHP-R 42 kW
1

2

3

32
ko przesunita w kierunku wyszych cz-
stotliwoci. Dwik taki jest atwiejszy do
wytumienia, wyeliminowany zosta rwnie
przenikliwy dwik o niskiej czstotliwoci.
W celu wytumienia wyoono obudow
sprarki od wewntrz materiaem dwiko-
chonnym i zastosowano gumowe tumiki wi-
bracji zapobiegajce przenoszeniu si drga
na konstrukcj wsporcz i podoe.
Poziom natenia dwiku w pompie DHP-R
Eco 22 kW wynosi 55 dB(A)2, a w pompie
o mocy 42 kW 56 dB(A)2.
Aplikacje Danfoss
Oddzia Danfoss produkujcy pompy ciepa
posiada czterdziestoletnie dowiadczenie
w projektowaniu pomp ciepa i aplikacjach,
w jakich moe by zastosowana. Dzisiaj na
podstawie tych dowiadcze jest to kilka-
dziesit schematw aplikacyjnych z pomp
ciepa, ronymi systemami dystrybucji ciepa,
chodu, czy ciepej wody uytkowej, jak rw-
nie ronymi wersjami dolnego rda. Sche-
maty te nie tylko powstay w postaci doku-
mentacji, ale zostay sprawdzone w wielu
instalacjach komercyjnych zlokalizowanych
w wymagajcym skandynawskim klimacie.
Na koniec warto podkreli, i koszty ogrze-
wania pompami ciepa s okoo 60% nisze
w porwnaniu do ogrzewania olejem opa-
owym oraz okoo 25-35% nisze ni ogrze-
waniem gazem ziemnym, a prawidowo do-
brane i uruchomione pompy ciepa oraz
waciwie zwymiarowana i wykonana insta-
lacja grzewcza to ok. 20-25 lat ekonomicz-
nej eksploatacji i komfortu, zarwno w zimie,
jak i w lecie.
Danfoss Poland Sp. z o.o.
ul. Chrzanowska 5, 05-825 Grodzisk Maz.
tel. 22 755 07 00, faks 22 755 07 01
www.danfoss.pl, info@danfoss.com
R
E
K
L
A
m
A
Stacja techniczna austryjackiego automobil
klubu OAmTC w Bruck w Austrii, pompa
DHP-R 35 kW
Nowe rozwizania dla pyt
gipsowo-kartonowych
W remontach:
gotowe systemy G-K
do ogrzewania
paszczyznowego
Piotr Serafn
Na ciany lub suft, gdy pozostaje
stara posadzka Renovis
Nowe elementy zabudowy G-K Uponor Reno-
vis skadaj si z pyt G-K gruboci 15 mm,
w ktrych umieszczone s rury PE-Xa 9,9x1,1
mm. Elementy zabudowy gipsowo-kartonowej
Renovis mog by montowane bezporednio
na istniejcych cianach i suftach z wykorzysta-
niem konstrukcji wsporczych, z dostpnych
w sklepach profli CD 27/60. Wykwalifkowani
monterzy mog wykona do trzech pomiesz-
cze w cigu jednego dnia. Ogrzewanie suf-
towe lub cienne Uponor Renovis jest polecane
zwaszcza w przypadku koniecznoci pozosta-
wienia istniejcej posadzki, zachowania wyso-
koci pomieszczenia lub te gdy podoe nie
moe by wykorzystane do ukadania ogrze-
wania podogowego ze wzgldu na obcie-
nia statyczne. W celu osignicia optymalnej
regulacji temperatury moliwe jest poczenie
instalacji suftowych, ciennych i podogowych.
Lekkie konstrukcje do stosowania
w remontach Siccus
W przypadku, gdy niewielka waga konstruk-
cji oraz krtki czas montau s waniejsze ni
Ogrzewanie paszczyznowe jest sporadycznie montowane w trakcie remontw.
A szkoda, dobrym rozwizaniem jest bowiem wtedy zastosowanie systemw
zabudowy gipsowo-kartonowej, umoliwiajcych sprawne przeprowadzanie
remontw i wykonanie systemw ogrzewania paszczyznowego.
33
zachowanie niewielkiej gruboci konstrukcji
istniejcego budynku, systemy ogrzewania
paszczyznowego wykorzystujce technolo-
gie suchej zabudowy s czsto najlepszym
wyborem. Na przykad Uponor Siccus jest a-
twy w montau na wszystkich rodzajach po-
sadzek i mona chodzi po nim tu po za-
instalowaniu systemu i uoeniu podogi. To
rozwizanie dla suchej zabudowy wyrnia
si niewielkim ciarem od 25 kg/m
2
oraz nie-
wielk gruboci konstrukcji od 50 mm.
Na istniejc posadzk system
z mokrym gipsem Minitec
Jeeli ogrzewanie podogowe ma zosta
zamontowane sprawnie i szybko, w istniej-
cym budynku, bez usuwania wylewki, pole-
cane jest wykorzystanie systemu Upo-
nor Minitec. System ten charakteryzuje si
niewielk gruboci wylewki zaledwie
15 mm co pozwala na krtki czas ogrze-
wania, jak rwnie szybk regulacj tempe-
ratury przy niezbyt wysokiej temperaturze
wody grzewczej.
Samoprzylepna mata montaowa ukada-
na jest bezporednio na istniejcej posadzce
drewnianej, z pytek bd wylewki. Nie jest
konieczne wczeniejsze usunicie pokrycia
posadzki. Jedynie w przypadku ukadania
systemu na starszych podogach drewnia-
nych, podoe jest najpierw poziomowane za
pomoc wylewki gruboci min. 5 mm.
Po uoeniu rur i podczeniu systemu do roz-
dzielaczy, nakadana jest specjalna wylewka
poziomujca, ktra wypenia otwory w ma-
cie mocujcej, a take prze-
strzenie midzy matami, aby
zwiza si bezporednio
z podoem. Wymagane wy-
koczenie podogi moe by
uoone ju po krtkim okre-
sie schnicia.
System Uponor Minitec to spe-
cjalny system do zabudowy
na mokro o maej bezwadno-
ci. Uywa si w nim mokrego
gipsu, ktry pokrywa system
cienk warstw. W systemie
Uponor Minitec stosuje si
rury Uponor PE-Xa 9,9x1,1 mm.
Dla systemw ciennych i su-
ftowych szyny mocujce s
mocowane do suftu i cian
w okrelonej odlegoci, nato-
miast rury odwijane s bezpo-
rednio ze zwoju i mocowane
do szyn mocujcych w odst-
pach od 80 do 140 mm.
Dziki niewielkiej gruboci konstrukcji Uponor minitec idealnie nadaje
si do montau w remontowanych budynkach
Wylewka poziomujca jest kadziona na mat z rurami
monta suchej zabudowy Renovis; linie pokazujce ukad rur w pytach Renovis uatwiaj
monta owietlenia oraz kratek wentylacyjnych
Wersja do suchej zabudowy Uponor Siccus do montau na cianach i podogach
34
z tendencj do lekkiego spadku rzdu 5%.
Nieco wiksze spadki rzdu 15-20% mona
zaoy w grupie kolektorw prniowych.
Jakie mog by przyczyny spadkw w tej
grupie? Z pewnoci pogoda, poniewa
dua cz kolektorw bya zawsze monto-
wana wiosn, przed latem, a w 2013 r. mieli-
my dug zim. Zmiany zasad programu f-
nansowania NFOiGW po padzierniku 2013 r.
nie miay raczej wikszego wpywu z uwa-
gi na to, e byo to ju praktycznie po sezonie
sprzeday.
Mona zaobserwowa ju pewne nasycenie
rynku przygotowania c.w.u. za pomoc ko-
lektorw sonecznych. Jedn z przyczyn tego
spowolnienia jest podobna do tej, jaka mia-
a miejsce kilka lat temu w Europie Zachod-
niej, gdzie instalacje kolektorw sonecznych
te byy ukierunkowane wycznie na przy-
gotowanie c.w.u. i zbyt pno rozpoczto ak-
cj edukacyjn o moliwociach stosowa-
nia kolektorw sonecznych np. jako wydajne
rdo ogrzewania. Dodatkowo, cz insta-
latorw z uwagi na wasn wygod i mniej-
sz ilo pracy przy podobnym wynagro-
dzeniu, stara si namawia inwestorw na
stosowanie powietrznych pomp ciepa lub
czsto pseudo pomp ciepa jako zamiennika
w stosunku do kolektorw sonecznych. Nie-
potrzebne jest sztuczne tworzenie wspza-
wodnictwa i wykazywanie wyszoci pomp
ciepa nad instalacjami kolektorw sonecz-
nych, poniewa i jedne i drugie instalacje po-
winny mie miejsce instalacji tam, gdzie pa-
nuj optymalne warunki do ich stosowania.
Koty gazowe wiszce: w tej grupie towa-
rowej wskazywano w IV kw. na wzrosty lub
przynajmniej stabiln sytuacj rynkow. Wi-
cej byo opinii o wzrostach zarwno kotw
kondensacyjnych, jak i konwencjonalnych,
ktre od dawna notuj spadki. Wzrosty dla
Rynek instalacyjno-grzewczy
w IV kwartale 2013 r. i caym 2013
Janusz Starocik*
Zdaniem wikszoci uczestnikw rynku,
wyniki IV kwartau 2013 roku byy zdecydo-
wanie lepsze w porwnaniu do analogicz-
nego okresu ubiegego roku. Wpyw na to,
obok ww. czynnikw, miay zakupy zwizane
z kocem odliczania podatku VAT na mate-
riay budowlane. Take w listopadzie i grud-
niu zima nas oszczdzia i moliwa bya
jeszcze wymiana np. kotw.
Oglnie odrabianie strat z pierwszego pro-
cza zaowocowao nawet
dwucyfrowym wzrostem
rynku instalacyjno-grzew-
czego w porwnaniu do
IV kw. 2012 roku. Oceny
mwiy o wzrocie 10-12%.
Opinie wskazuj, e rynek
instalacyjno-grzewczy
straci do 2012 roku ok. 5-10%.
Warto take wspomnie, e starania o wynik
koczcy rok, wywoay take zjawisko walki
cenowej na rynku, co miao wpyw na reduk-
cje mary w oglnym rozliczeniu roku. Wyni-
kiem tego bya rednio 4-6% redukcja cen
praktycznie u wszystkich producentw.
Sytuacja w wybranych grupach
produktowych
Pompy ciepa: ta grupa produktowa ma
si dobrze, jak na ogln sytuacj na rynku.
Pompy ciepa spotykaj
si z coraz wikszym za-
interesowaniem, jako al-
ternatywy do oleju opa-
owego, czy gazu LPG.
Wedug sporej czci re-
spondentw w IV kw.
mia miejsce spory wzrost
tego rynku od 4 do nawet 20%. W skali cae-
go roku, pompy ciepa naleay do tej nie-
licznej grupy produktw, ktre odnotoway
stosunkowo znaczce wzrosty, szacowane
na 10-20%, gwnie za spraw pomp ciepa
do c.w.u., gdzie wzrosty byy nawet 30%.
W gruntowych pompach ciepa ta dynami-
ka wzrostu bya duo nisza ze wzgldu na
do ostr walk cenow oraz stosunkowo
wysokie koszty wykonania caej instalacji, nie
tylko samego urzdzenia.
Kolektory soneczne: po raz pierwszy od
duszego czasu byo duo opinii mwicych
o spadku tego rynku. Dotyczy to przede
wszystkim sprzeday poprzez tradycyjne ka-
nay dystrybucji. Tych strat nie skompenso-
waa stabilna sytuacja, czy nawet niewielkie
wzrosty sprzeday kolektorw sonecznych
na tzw. obiektwki, czy w sprzeday bezpo-
redniej. Oceny spadkw w IV kw. roku wa-
hay si od 5 do 15%. Warto odnotowa te
dla przeciwwagi opinie mwice o wzro-
stach sprzeday rzdu 5-10%. Mona przyj
w skali caego 2013 roku stabiln sytuacj
Czwarty kwarta 2013 roku koczy, zdaniem wszystkich rozmwcw, ciki rok dla brany. Zima trwajca do
poowy kwietnia, a nastpnie problemy budetowe, spowodoway, e tak naprawd, pierwsze oznaki oywienia,
day si zaznaczy dopiero w poowie czerwca zamiast poowy marca, jak to bywao wczeniej.
To wszystko spowodowao, e caa brana bya zainteresowana odrabianiem strat w drugim proczu. Ten wycig
o poprawienie wyniku rocznego trwa do grudnia. Pomimo e w efekcie kocowym nie zawsze udao si w peni
odrobi starty, nastroje w brany pod koniec roku byy raczej pozytywne.
* Janusz Starocik, prezes zarzdu SPIUG
Wyniki caego 2013 roku,
wikszo uczestnikw
rynku ocenia na nieco
sabszym poziomie ni
w 2012 roku.
kotw konwencjonalnych w IV kw. 2013 r.
byy oceniane na poziomie 10-15% (nawet
do 20%). Natomiast dla kotw kondensacyj-
nych wzrosty byy szacowane w tym okresie
na poziomie od 15 do nawet 40% (przewa-
nie ok. 20%). W skali rocznej rynek kotw kon-
wencjonalnych by oceniany stabilnie, z lek-
kim wzrostem ok. 5%, ale nie brakowao te
opinii i spadkach w tej grupie towarowej
w skali roku nawet o 10-15%. Wycigajc
redni moemy przyj sytuacj stabiln ze
wskazaniem na niewielki jednocyfrowy spadek
rzdu 5%. W wypadku kotw kondensacyj-
nych w skali roku sytuacja bya oceniana od
stabilnej do wysokich wzrostw, rednia to 10%.
Przepywowe podgrzewacze: tradycyjnie
Podsumowanie
Pozytywne tendencje w budownictwie
mieszkaniowym, ktre zarysoway si
w drugim proczu 2013 roku, wskaniki
koniunktury konsumenckiej oraz nastro-
je w brany, pozwalaj mie nadziej,
e 2014 rok nie powinien obftowa
w negatywne zdarzenia majce wpyw
na rozwj rynku instalacyjno-grzewcze-
go. Take pogoda od pocztku 2014
roku jest askawa dla instalatorw i bu-
dowlacw. Otwarcie nowej perspekty-
wy budetowej dla dofnansowa z UE,
pozwoli na ponowne uruchomienie in-
westycji infrastrukturalnych w Polsce, co
przeoy si wedug ekonomistw na
ok. 3% wzrost gospodarczy.
Szacuje si, e dziki temu w 2014 roku
produkcja budowlana ponownie osi-
gnie dodatni wynik. W budownictwie
mieszkaniowym trzeba zwrci uwag
na spadki w liczbie wydawanych pozwo-
le na budow i rozpoczynanych budw.
Poprzez przesunicie w procesie inwesty-
cyjnym, brana instalacyjno-grzewcza
jest w fazie tzw. Wykoczeniwki i trudno
w najbliszym roku liczy na du liczb
obiektw do wyposaenia.
Pewnym uzupenieniem moe by
zwikszony rynek modernizacji i wy-
mian starych urzdze na nowe, spo-
wodowany pozytywnymi nastrojami
konsumenckimi i zwikszonymi docho-
dami ludnoci jako efektem wzrostu
gospodarczego.
Obserwujc zawirowania wok usta-
wy o OZE i energetyki prosumenckiej,
trudno liczy na wsparcie pastwa
w tym zakresie. Raczej rozwinie si ruch
Energetyki Obywatelskiej, jako alter-
natywy do braku wsparcia ze strony
pastwa dla inicjatyw energetyki roz-
proszonej. Energetyka Obywatelska to
oddolna inicjatywa obywateli na rzecz
wykorzystania dostpnych lokalnie r-
de energii, w duej czci odnawial-
nych, pozwalajcych na lokalne wy-
twarzanie energii elektrycznej i ciepa.
Od pewnego czasu mona zaobser-
wowa du aktywno spek obsu-
gujcych ciepo systemowe, w ktrych
udziaowcami jest pastwo i lokalne
samorzdy czyli te pastwo. Wida
preferencje dla takich rozwiza w r-
nych aktach prawnych, od ustaw po
rozporzdzenia. To take nie wpynie
na przyspieszenie prac nad projektem
aktu prawnego dotyczcego wsparcia
dla rozwoju ciepa z OZE.
Tak wic najbliszy rok nie bdzie atwy
dla brany instalacyjno-grzewczej, ale
jest dua szansa, e bdzie nieco lepszy
ni rok 2013.
R
E
K
L
A
m
A
a r t y k u t e c h n i c z n y d o s p i s u t r e c i
36
tendencja sprzeday jest ustabilizowana na
lekki spadek na poziomie 7-11%. Przepywowe
podgrzewacze ju raczej nie s stosowane
w nowych obiektach, rynek zbytu dla tych urz-
dze jest praktycznie rynkiem wymian, ktry
w miar postpujcych kompleksowych mo-
dernizacji caych instalacji wyranie si kurczy.
Gazowe koty stojce: w tej grupie towaro-
wej utrzymuje si tendencja stabilna ze wska-
zaniem na spadki, ktre oceniane s na pozio-
mie 10%. Sprzedaj si gwnie gazowe koty
kondensacyjne wikszych mocy. Duo rzadziej
koty olejowe i gazowe konwencjonalne.
Grzejniki: wg ocen rozmwcw, rynek grzej-
nikw stalowych w IV kw. by na wyranym
plusie, cho zdania co do wysokoci wzro-
stw, byy podzielone od 3 do nawet 10-15%.
Wikszo rozmwcw sygnalizowaa dwu-
cyfrowe wzrosty w grupie grzejnikw alu-
miniowych, ale byy regiony, gdzie sygnali-
zowano wrcz odwrotny trend. W skali roku
tendencja w grupie grzejnikw stalowych
bya lekko spadkowa na poziomie 3-5%.
W grzejnikw aluminiowych rozbienoci
zda byy wiksze, dlatego bezpieczniej b-
dzie przyj wariant stabilny w skali oglnej.
Inne produkty: sytuacja w innych elemen-
tach instalacji grzewczych wydaje si stabil-
na. Ewentualne spadki byy szacowane na
poziomie 1,5-3%. Warto zaznaczy zwik-
szenie zainteresowania przewodami po-
wietrzno-spalinowymi z PP. Take producenci
kominw stalowych, biorc pod uwag ten-
dencje na terenie UE, take maj ju w pro-
gramie produkcyjnym tego typu przewody
i sprzedaj je z powodzeniem zarwno w kra-
ju, jak i za granic. Poziom cenowy kominw ze
stali nierdzewnej i PP wydaje si by zbliony, a
mimo to wzrosty sprzeday niektrzy oceniaj
na 20-30%, co raczej nie jest miarodajne z uwa-
gi na niewielki udzia w rynku kominw z PP.
Bezoowiowe zczki Sanha
Jarosaw Czapliski
Obowizkiem producentw elementw
instalacyjnych jest dostarczenie instalatoro-
wi produktw, ktre pozwol na bezproble-
mowe spenienie ustawowych wymaga.
W przypadku wszystkich produktw SANHA
szczeglny nacisk kadzie si na to, aby insta-
lacja bya pewna w montau oraz bezpiecz-
na w uytkowaniu. Stosowane dotychczas
stopy miedzi (brzy i mosidze) zawieray
niewielkie iloci oowiu, ktry w okrelonych
okolicznociach mg przedostawa si do
wody pitnej.
Firma SANHA zdecydowaa si na stosowanie
do produkcji wyrobw niezawierajcych oo-
wiu, a wic wycznie materiaw bezoowio-
wych. Nie wchodzio w rachub, aby wyko-
rzystywa inne stopy miedzi, ktre pozwalay
wprawdzie na spenienie nowych wymaga
dla wartoci granicznych, jednak nadal za-
wieray ow. Tym samym SANHA odrzuca
udzia we wszelkiego rodzaju dyskusjach ma-
jcych na celu ustalenie dopuszczalnej za-
wartoci oowiu w wodzie pitnej. Motto fr-
my brzmi: Produkt niezawierajcy oowiu nie
przekazuje go dalej. Zczki nowych serii wy-
konane s ze stopu miedzi i cynku przy czym,
aby wyeliminowa obecno oowiu zasto-
sowano nowy dodatek stopowy krzem. Po-
wsta w ten sposb odporny na korozj mate-
ria o wysokich waciwociach higienicznych
stosowany z powodzeniem od ponad 12 lat
w Japonii. W cigu ponad piciu lat inten-
sywnych prac z zakresu bada i rozwoju uda-
o si wyprodukowa szeroki i kompletny
asortyment zczek zaciskowych i gwintowa-
nych o cakowitej zgodnoci materiaowej.
Dyrektywa unijna DWD 98/83/WE (ang. Drinking Water Directive) defniuje wymagania dla biologicznej i chemicznej
jakoci wody pitnej. Wymagania te okrelaj take m.in. dopuszczaln zawarto oowiu w wodzie pitnej.
Od 1.12.2013 roku zgodnie z t dyrektyw maksymalna zawarto oowiu w wodzie przeznaczonej do spoycia
nie moe przekracza 0,01 mg/l. Jest to znaczca rnica zwaywszy na fakt, e wczeniej byo to 0,025 mg/l.
37
wodn, wprowadzajc wytworzon energi
do sieci niskiego napicia. Dokonano wte-
dy kapitalnego remontu turbiny Francisa oraz
przebudowano klatk turbinow. Dwa lata
pniej MEW Wolica wyposaono w dodatko-
w turbin migow z waem pionowym,
o rednicy 832 mm, przeyku 1,83 m
3
/s i mocy
26 kW, ktr umieszczono w zabudowie lewa-
rowej. Zostaa ona wyprodukowana przez Wy-
twrni Turbin Wodnych w Mrgowie. W takim
ksztacie elektrownia funkcjonowaa do 2013
roku, kiedy rozpoczto prace modernizacyjne.
Sia dwch turbin
Wraz z pracami przygotowawczymi i rozbir-
kowymi rozpocz si nowy etap w historii
Roczna produkcja energii do 270 mWh
Rozbudowa
maej elektrowni
wodnej w Wolicy
Historia obiektu 160 lat ewolucji
Zlokalizowane na 10 kilometrze Czarnej Nidy
pitrzenie przez dziesiciolecia byo wyko-
rzystywane do celw gospodarczych. Naj-
starsze potwierdzone wzmianki na jego te-
mat pochodz z poowy XIX wieku i dotycz
drewnianego myna napdzanego blinia-
czymi koami rdsibiernymi o rednicy
4 metrw. Na przeomie XIX i XX wieku pod-
czas przebudowy budynek myna zyska ka-
mienn konstrukcj, ktra zachowaa si do
dnia dzisiejszego. Zosta on take wyposao-
ny w siedem par walcw do przemiau zbo-
a, ktre byy napdzane przez 8-metrowe
koo podsibierne. W 1932 roku dokonano
kolejnej modernizacji, zastpujc drewniane
koo wodne nowoczesn jak na wczesne
czasy turbin Francisa o rednicy 1000 mm
i przeyku 1,43 m
3
/s. Turbina wyprodukowana
w pierwszej fabryce maszyn odlewniczych
w dawnym Krlestwie Polskim, Zakadach
Przemysowych St. Weight S.A., dysponowa-
a moc 32 KM. Zostaa ona ulokowana
w nowo dobudowanym, drewnianym budyn-
ku z klatk turbinow. Po latach rozwoju na-
deszy dla myna cikie czasy. W 1955 roku
na skutek dekretu o nacjonalizacji zosta on
przejty przez pastwo i niemale cakowicie
zdewastowany. Dopiero po 25 latach moliwe
byo odkupienie budynku myna przez pra-
wowitych wacicieli i wznowienie jego dzia-
alnoci, ktr kontynuowano do roku 2001,
kiedy to na skutek powodzi cz urzdze
zostaa uszkodzona. Konieczno przeprowa-
dzenia niezbdnych napraw, a take post-
pujce zmiany gospodarcze skoniy waci-
cieli do przeksztacenia myna w elektrowni
maa elektrownia wodna (mEW) w podkieleckiej wsi Wolica za
spraw gruntownej przebudowy przeywa swoj drug modo.
Dziki zamianie dotychczas uywanych turbin na nowe urzdzenia,
roczna produkcja energii wzronie o blisko 35%, co pozwoli w peni
wykorzysta potencja hydroenergetyczny tej lokalizacji.
mEW Wolica w 2010 roku stan obiektu przed najnowsz modernizacj
Przebieg prac instalacyjnych ruba Archimedesa po
osadzeniu w korycie elbetowym oraz turbina Kaplana
tu przed umieszczeniem w klatce turbinowej
F
o
t
.

m
i
c
h
a

L
i
s
F
o
t
.

A
n
d
r
z
e
j

P
a
l
u
c
h
38
rotowego do generatorw asynchronicznych
bd wykorzystane przekadnie zbate (dwu-
stopniowa dla turbiny Kaplana i trjstopniowa
dla ruby Archimedesa). Dziki zastosowaniu
dwch turbin o zupenie odmiennej konstruk-
cji i charakterystyce, ktre zostay specjalnie
zaprojektowane dla tej elektrowni, moliwe
bdzie zwikszenie produkcji energii o blis-
ko 35% w stosunku do wynikw uzyskiwanych
przy wykorzystaniu starych urzdze, ze
180 MWh do 270 MWh.
Wisienka na torcie, czyli system
sterowania
Dla MEW Wolica przewidziano kilka sposo-
bw sterowania hydrozespoami rczne po-
zwoli na uruchomienie dowolnej z dwch tur-
bin lub obydwu na raz oraz automatyczne,
gdzie zaczanie turbin odbywa si w spo-
sb zoptymalizowany, zgodnie z programem
zaimplementowanym w sterowniku PLC. Au-
tomatyka MEW Wolica zakada prac turbi-
ny Archimedesa przy niskich przepywach,
turbiny Kaplana dla rednich przepyww
i dwch hydrozespow przy przepywach
zblionych do maksymalnych. Zarwno turbi-
na Kaplana, jak i ruba Archimedesa pracu-
j z nowoczesnymi systemami sterowania.
Dodatkowo, m.in. w celach badawczych
w elektrowni zastosowano ukad falownikw,
dziki ktremu, moliwa jest pynna zmiana
prdkoci obrotowej generatora, co przy kon-
kretnych parametrach hydrologicznych pozwa-
la na osignicie wyszej sprawnoci hydro-
zespou. W zalenoci od ustawie na panelu
operatorskim, falownik moe wsppracowa
z hydrozespoem Kaplana lub Archimedesa.
Ze wzgldu na konieczno zaprojektowania
turbin wodnych od podstaw oraz zastosowania
w elektrowni wielu nowatorskich rozwiza, wy-
magane byo zaangaowanie specjalistw
z rnych dziedzin; m.in. z zakresu mechaniki
pynw, mechaniki, pneumatyki, automatyki.
Cao projektu obu turbin oraz dokumenta-
cja wykonawcza zostay opracowane przez In-
stytut OZE Sp. z o.o., natomiast w pracach nad
systemem sterowania braa rwnie udzia fr-
ma ABB Polska, dostawca ukadw falowni-
kowych. Z uwagi na innowacyjne rozwizania
wykorzystane w obu hydrozespoach oraz za-
stosowane urzdzenia pomiarowe cay obiekt
suy jako stanowisko badawcze. Prowadzo-
ne badania maj na celu optymalizacj pra-
cy turbin poprzez ich lepsze dopasowanie do
warunkw lokalnych. W cigu wielu lat swojej
burzliwej historii siownia wodna w Wolicy prze-
ywaa liczne wzloty i upadki, jednake dziki
dokonanej wanie modernizacji na miar XXI
wieku, bdzie ona dostarcza energi lokalnej
spoecznoci przez kolejne dekady.
rdo: Instytut OZE
obiektu, ktrego celem jest generalna mo-
dernizacja elektrowni. W pierwszej kolejno-
ci zdemontowany zosta dotychczasowy bu-
dynek MEW wraz z obydwiema turbinami, co
stanowio przepustk do wybudowania ko-
ryta elbetowego pod rub Archimedesa,
klatki dla turbiny Kaplana, przebudowy ka-
nau napywowego, a take osadzenia rury
sscej. Konstrukcja kanau napywowego
i klatki turbinowej stanowi oparcie dla no-
wego budynku MEW. Jego elewacja dla za-
chowania spjnoci architektonicznej z s-
siadujcym budynkiem nieczynnego myna
zostanie pokryta naturalnym kamieniem wa-
piennym, natomiast naroniki budynku oraz
otwory okienne i drzwiowe bd obudo-
wane ceg, rwnie na wzr istniejcego
w ssiedztwie myna. Natomiast bez zmian
pozostanie jaz szandorowy o konstrukcji el-
betowo-stalowej oraz przelew stay z kamie-
nia, ktry zapewni przepyw nienaruszalny
na poziomie 1,82 m
3
/s. Najbardziej widowi-
skowym etapem dotychczas wykonanych
prac bya instalacja turbin, ktra spotkaa si
z duym zainteresowaniem ze strony miesz-
kacw Wolicy. Dotychczas funkcjonujce
hydrozespoy nie pozwalay w peni wykorzy-
sta potencjau hydroenergetycznego Czar-
nej Nidy w tej lokalizacji, dlatego te obec-
ny waciciel podj decyzj o zamianie ich
na nowe urzdzenia: turbin Kaplana i ru-
b Archimedesa, dostosowane do lokalnych
warunkw hydrologicznych. Dysponuj one
moc instalowan odpowiednio 45 i 30 kW
i przeznaczone s do pracy na spadzie 2,2 met-
ra. Do przekazania uzyskanego momentu ob-
Typ turbiny turbina Kaplana ruba Archimedesa
Moc instalowana turbozespou 45 kW 30 kW
rednica wirnika 1100 mm 2600 mm
Przeyk instalowany 3,2 m
3
/s 2,2 m
3
/s
Spad 2,2 m 2,2 m
Prdko obrotowa generatora 300-1700 obr./min 300-1700 obr./min
Roczna produkcja ok. 270 MWh
Tabela Parametry mEW Wolica
Widok na elektrowni wraz z jazem od strony wody dolnej
F
o
t
.

m
i
c
h
a

L
i
s
39
Udzia biomasy staej (lenej, rolnej, odpa-
dowej) w produkcji ciepa i energii elektrycz-
nej w Unii Europejskiej (UE) ronie. Wytwarza-
nie energii pierwotnej w UE wzrastao od 2000
roku redniorocznie o 3,8%. W 2012 roku w sek-
torze biomasy staej ponownie nastpi wzrost
rocznej produkcji o 5,4%, czyli o dodatkowe
4,2 Mtoe (tabela
1
). Uwzgldniajc rachunek
eksportu i importu wykorzystanie energii pier-
wotnej pochodzcej z biomasy staej w 2012
roku wynioso 85,5 Mtoe, wzrastajc o 5,7% (4,6
Mtoe). Import peletw drzewnych z Kanady,
Stanw Zjednoczonych i Rosji stanowi gwn
rnic pomidzy produkcj, a konsumpcj.
Z analiz EurObservER wynika te, e dua
cz wzrostu wykorzystania biomasy staej
w 2012 roku przypada na produkcj ciepa
w sektorze wytwrczym systemowym (sprze-
da do sieci ciepowniczych). Przyrost w tym
sektorze wynis 12,9% w stosunku do roku
ubiegego. Po spowolnieniu tempa rozwo-
ju rynku w 2011 roku, spowodowanym agod-
n zim i ograniczonymi potrzebami sektora
ciepowniczego w Europie Pnocnej, w 2012
roku sytuacja poprawia si, a rynek nadra-
bia straty. Sektor wytwrczy by tylko jedn
z gazi wykorzystania ciepa z biomasy.
W 2012 roku cakowite zuycie ciepa pocho-
dzcego ze spalania biomasy staej w UE wzro-
so o 4,6% i wynioso 68 Mtoe, a 88,3% wytwo-
rzonego w ten sposb ciepa wykorzystano dla
potrzeb przemysu i gospodarstw domowych.
Produkcja energii elektrycznej z biomasy staej
jest w mniejszym stopniu zalena od waha po-
godowych w porwnaniu z produkcj ciepa,
zatem charakteryzuje si wiksz stabilnoci.
Europejska produkcja energii elektrycznej z bio-
masy osigna w 2012 roku 79,5 TWh, co ozna-
cza roczny wzrost na poziomie 7,8%, ze szczegl-
nie dobrymi wynikami w Polsce i Wielkiej Brytanii,
a take w Niemczech, Szwecji oraz Hiszpanii.
Wskaniki osignicia celw Unii Europejskiej
dla biomasy staej mierzone s w odniesieniu
do 27 krajowych planw dziaania w zakre-
sie energii ze rde odnawialnych (KPD) dla
pastw czonkowskich UE. KPD krajw czon-
kowskich UE przewiduj znaczcy udzia bio-
masy (lenej, odpadowej, z plonw i odpa-
dw rolniczych) na poziomie niemal poowy
celu ilociowego UE tj. 20% dla energii odna-
wialnej w miksie energetycznym do 2020 roku.
W przypadku produkcji energii elektrycz-
nej (rys.
1
), osignicie celu ilociowego tj.
155 TWh zawartych w KPD na 2020 rok bdzie
trudne, poniewa wymagaoby to stabilne-
go przyrostu mocy w caym sektorze, zarwno
w sektorze wytwrczym, jak i w infrastrukturze
technicznej (pozyskanie i transport paliw). Je-
eli otoczenie fnansowe nie poprawi si, osi-
gnicie docelowego poziomu produkcji stanie
si niemoliwe. Zapowiadane przez wikszo
operatorw po 2015 roku przypieszenie tempa
restrukturyzacji nie bdzie ju wystarczajce.
W sektorze ciepa (rys.
2
), osignicie celw
czciowo zwizane jest z rozwojem infra-
struktury produkcji energii elektrycznej (koge-
neracja). W tym wypadku cele wyznaczo-
ne na 2020 rok wci wydaj si osigalne,
pod warunkiem wystarczajcej dostpnoci
surowcw. Si rzeczy osignicie zakada-
nych celw dla caej UE bdzie pocigao
za sob zwikszenie importu, poniewa za-
soby biomasy w Europie s niewystarczaj-
ce i zbyt drogie, by pokry zapotrzebowanie
rynku. Oczekiwany wzrost zaleny jest przede
wszystkim od wprowadzenia wicych kry-
teriw REDcert, jeeli produkcja biomasy ma
by zgodna z zasadami zrwnowaonego
rozwoju i spenia wymagania redukcji emi-
sji gazw cieplarnianych. W okresie przejcio-
wym operatorzy, ktrzy importuj biomas
zastpili kryteria RED-cert nieobowizkowymi
systemami weryfkacji dla produkcji peletu,
obejmujcego sprawdzenie czy drewno po-
chodzi z lasw objtych certyfkacj.
Nadszed czas, aby inicjatywa certyfkacji zna-
laza swoje odzwierciedlenie w oglnoeuro-
pejskim akcie prawnym. Problem polega na
rnicach zda pomidzy poszczeglnymi
pastwami czonkowskimi oraz Komisj Europej-
sk odnonie wymaga dot. kryteriw rozwoju
zrwnowaonego. Wersja robocza dyrektywy
zostaa opublikowana w sierpniu 2013 roku, ale
jej tre wydaje si by sporna. Mimo wszystko
dyrektywa jest z niecierpliwoci oczekiwana
przez przemys. Niepewno w obszarze rozwi-
za legislacyjnych stanowi przeszkod w rozwo-
ju sektora. Jeeli Unia Europejska chce pooy
kres stagnacji, to musi skonkretyzowa swoje
polityczne i strategiczne stanowisko.
Biuletyn Energii Odnawialnej
Biomasa staa
perspektywy rozwoju rynku UE
W latach 2011-2012 ilo wykorzystanej energii pierwotnej zawartej w biomasie
staej powrcia na ciek wzrostu na poziomie 5,4%, osigajc poziom 82,3 mln
ton oleju ekwiwalentnego (mtoe), czyli o 4,2 mtoe wicej w porwnaniu
do roku ubiegego. W 2011 r. wyjtkowo agodna zima przyczynia si do
znacznego zmniejszenia iloci wykorzystanej biomasy, co zahamowao rozwj
tego rynku. Rok 2012 przynis popraw koniunktury we wszystkich sektorach
wykorzystujcych biomas sta do produkcji energii. Sprzeda ciepa do sieci
wzrosa o 12% do poziomu 7,9 mtoe w 2012 roku, podczas gdy produkcja
energii elektrycznej z biomasy, na ktr wpyny modernizacje elektrowni
wglowych, wzrosa o 7,8% do poziomu produkcji 79,5 TWh.
Tabela
1
POBIERZ
Rysunek
1
POBIERZ
Rysunek
2
POBIERZ
Czytaj cao
biuletynu
przejd
40
Noworoczna Gala Unical odbya si16 stycznia br. w wyjt-
kowym miejscu, w zabytkowej kopalni Guido w Zabrzu na
poziomie 320 m pod ziemi. Oczywicie zanim rozpocza si
wieczorna Gala, zaproszeni gocie mieli moliwo zwiedzania
wanie poziomu 320 to drugi, najgbszy poziom zabytkowej
kopalni, wydrony na przeomie XIX i XX wieku, z systemem
korytarzy opartych na dwch wyrobiskach o cznej dugoci
okoo 2,5 km, oferujcy m.in. jedyn w Europie podwieszan
kolejk grnicz, udostpnion do ruchu turystycznego.
Wieczorna uroczysto zostaa zorganizowana, aby podziko-
wa kontrahentom za wspprac w ubiegym roku i jedno-
czenie zaprezentowa nowe urzdzenia marki Unical.
Zanim jednak dyrektor polskiej frmy Adam Marek opowie-
dzia o nowociach, zaproszeni gocie (okoo 110 osb: han-
dlowcy, projektanci, instalatorzy i serwisanci) mieli moliwo
poznania Sergio Fiorani prezesa frmy Unical AG, ktry
wraz z Antonio Ciotola i Andrzejem Komorowskim reprezen-
towa woski koncern.
Prezes Sergio Fiorani przedstawi histori woskiego koncernu.
Pocztki Unical sigaj 1972 r., kiedy to Giovanni Jahier wraz
z wsplnikami powoa spk. W 1986 r. Unical kupuje du
fabryk w Carbonara, aby zrobi miejsce dla stale rosncej
produkcji.
Fabryka ta specjalizuje si w produkcji kotw stojcych ga-
zowych, opalanych drewnem oraz stalowych, przeznaczo-
nych do wsppracy z palnikami zarwno gazowymi, jak
i olejowymi. Lata 1990/91 to budowa nowego zakadu w Ca-
orso, w ktrym produkuje si koty wiszce oraz stojce, za-
rwno atmosferyczne, jak i z palnikiem premiksowym o mocy
12-900 kW. Jest to take centrum bada technologicznych.
W 1993 r. Unical jako pierwsza frma w brany w caej Europie
otrzymuje oznakowanie CE. W 1994 r. frma zaprezentowaa
swj pierwszy kocio kondensacyjny Kondensal.
W kolejnej czci wieczoru dowiedzielimy si, jakie nowoci
wprowadzi Unical na polski rynek w 2014 roku, bd to:
- koty kondensacyjne KON, KONe, ALKON 115, 140,
- kominek nadmuchowy .IT,
- kominek wodny do podczenia do centralnego ogrzewania
STILE.
Gala bya take wietn okazj do podzikowa dla frm
wsppracujcych. Unical przygotowa statuetki w kategorii:
- Klient Roku 2013 dla frm: EKOWAT, PUH SOSISKI, INSTALEX,
SANTECHNIK;
- wyrnienie roku 2013 za innowacyjno w projektach dla fr-
my: INSTAL CONCEPT SILESIA i TRAFIK;
- wyrnienie roku 2013 za zaangaowanie w zakresie serwisu
dla frmy MIKA.
O atmosfer i dobre humory goci zadba Kabaret Modych
Panw, ca za imprez poprowadzi Aleksander Gortat ra-
diowiec i dziennikarz telewizyjny.
Gocie bawili si do wczesnych godzin rannych.
Noworoczna Gala Unical 320 m pod ziemi
Sergio Fiorani (prezes frmy Unical AG) i Adam marek (dyrektor
Unical Polska Sp. z o.o.)
Gala noworoczna Unical odbya si w wyjtkowych wntrzach
kopalni Guido
41
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) w y w i a d D O s P I s U T R E C I
do budowy kolektora sonecznego odbiega-
y od obecnych standardw. Midzy innymi
nisza przepuszczalno promieniowania so-
necznego przez szyb, nisze cechy selektyw-
noci warstwy absorbera obniay sprawno
kolektora sonecznego (o okoo 10-15% mniej
w porwnaniu do wspczesnych wysokoefek-
tywnych kolektorw paskich). Jednak jak na
wczesne warunki, kolektor kosol nalea do
najwyszego pod wzgldem sprawnoci seg-
mentu tych urzdze na rynku europejskim.
Rozwj frmy i rozwj rynku polskiego
W pierwszym okresie swojej dziaalnoci He-
walex znacznie wyprzedza polski rynek, kt-
ry dopiero 10 lat pniej rozwin si na tyle,
aby pozwoli polskiej frmie sprzedawa wi-
cej urzdze na miejscu ni eksportowa.
W Polsce Hewalex przeciera szlaki w propa-
gowaniu idei korzystania z energii sonecznej,
m.in. wystawiajc si na targach branowych
oglnopolskich i regionalnych. W tym czasie
odwiedzajcy stoisko frmowe mylili nie rzadko
kolektor soneczny z oknem; zdziwienie budzia
tylko nietypowa szyba. Na jednych z takich
targw, Ciepo 95, w Gdasku frma Hewalex
po
raz
1992-2014, postp przez innowacje,
doskonao przez postp
Hewalex
dobry przykad
polskiego sukcesu
materia powsta na podstawie rozmowy
z Leszkiem Skib, prezesem frmy Hewalex
Bestwinka i Czechowice-Dziedzice, to tu u
podna Beskidw, na samym pocztku lat
90. Leszek Skiba zacz produkowa pierw-
sze kolektory soneczne. Zadecydowa o tym
pocztkowo przypadek i zetknicie si z tymi
produktami na rynku zachodnioeuropejskim.
W Polsce mao kto wiedzia wtedy, czym jest
kolektor soneczny, a popyt na te urzdze-
nia by w zasadzie zerowy. Pierwsze urzdze-
nia przez dugi czas byy wytwarzane gwnie
na potrzeby odbiorcy w Austrii. Ju na prze-
omie roku 1994/1995 przeprowadzona bya
certyfkacja kolektora kosol produkowane-
go przez frm Hewalex. Badania zrealizowa-
no w Bundesforschungs- und Prfzentrum Ar-
senal w Austrii na podstawie normy NORM
M 7714, ktra dopiero w kolejnych latach zo-
staa zastpiona przez znan obecnie nor-
m EN 12975-2. Wwczas 20 lat temu tech-
nologie produkcji oraz materiay stosowane
W naszym ojczystym jzyku funkcjonuje
powiedzenie: uczciwoci i prac, ludzie si bogac.
Gdyby doda jeszcze do niego pomysowo,
otwarto i innowacyjno, to otrzymalibymy portret
frmy Hewalex polskiego producenta kolektorw sonecznych
i komponentw instalacji solarnych. Jednym sowem frmy, ktra z maego
warsztatu przeksztacia si w najwikszego na polskim rynku potentata
(nr 1 wedug ostatniego raportu IEO publikowanego w roku 2013)
w sprzeday kolektorw sonecznych z udziaem rynkowym 23,9%.
Dane Hewalexa i
czapki z gw
1. od 1992 roku w kraju i zagranic
zamontowano ponad 70 000
instalacji solarnych Hewalex
2. 40 krajw eksportowych
w Europie i poza ni (np. Kanada,
USA, kraje Azji, Afryki pnocnej)
3. Pierwsze badanie certyfkujce
kolektor soneczny: 1994
4. Certyfkaty Solar Keymark dla
kolektorw od 2007 r.
5. Partner projektu GreenEvo
wspierajcego polski eksport
6. Laureat m.in. Laur Klienta,
Teraz Polska
2014
1992
42
popularniejsza staje si sprzeda gotowych
zestaww do instalacji solarnych (+15%
w 2013 r. w stosunku do 2012 r.), szybszy jest
te czas ich dostawy na miejsce budowy.
Dua dynamika wzrostu produkcji i sprzeday
nastpia w segmencie pomp ciepa, szcze-
glnie popularne s pompy serii PCWU do
podgrzewania wody uytkowej, a take se-
rii WBR do podgrzewania wody basenowej.
Coraz wikszym zainteresowaniem ciesz si
te wasnej produkcji Zespoy Pompowo-Ste-
rownicze (ZPS), a take podgrzewacze uni-
wersalne INTEGRA przeznaczone dodatkowo
do wspomagania ogrzewania budynku.
Kolektory i zaawansowane
technologie produkcji absorberw
Jako jeden z nielicznych na rynku europej-
skim producentw, Hewalex wytwarza tak
szeroki zakres absorberw w swoich kolek-
torach sonecznych. Pod wzgldem mate-
riaw s to absorbery: w caoci miedzia-
ne, aluminiowo-miedziane oraz cakowicie
aluminiowe. Do tego dochodzi wasnej pro-
dukcji pokrycie z czarnego chromu o po-
twierdzonych w praktyce i badaniach szcze-
glnych walorach odpornoci na trudne
warunki pracy (antykorozyjno) i niezmien-
pierwszy otrzymaa za kolektor soneczny wy-
rnienie przyznane przez miesicznik Mura-
tor. Pierwszy sukces i zachta do dalszej pracy!
Nastpne lata to dalszy rozwj produkcji, uno-
woczenianie technologii i cige zdobywanie
rynku. A do 2002 roku Hewalex rocznie produ-
kowa 5 razy wicej kolektorw sonecznych
ni wynosia ich cakowita sprzeda na polskim
rynku. Aby wyobrazi sobie jak may by wte-
dy potencja tego rynku, warto porwna po-
wierzchni instalowanych rocznie kolektorw
sonecznych, np. w 2000 r. w Polsce: 1 500 m
2

kolektorw, podczas gdy w Austrii ponad 100
razy wicej: 152 000 m
2
. Powierzchnia 1 500 m
2
kolektorw sonecznych to przy obecnym po-
tencjale produkcji frmy ilo, ktr jest w stanie
wytworzy w niecae 3 dni.
Od kilku ostatnich lat drugi wany dla fr-
my segment stanowi pompy ciepa, kt-
re naturalnie wpisuj si w profl producen-
ta i dostawcy urzdze wykorzystujcych
Odnawialne rda Energii. W tym zakresie
urzdze, wysoka pozycja na rynku polskim
jest wynikiem oferowania korzystnych ceno-
wo, funkcjonalnych rozwiza, jak np. pom-
py ciepa PCWU w wersjach ze zbiornikiem
200 lub 300 litrw oraz w wersji do bezpo-
redniego podczenia z istniejcym zbior-
nikiem wody uytkowej. Szereg szczegw
konstrukcyjnych odmiennych od standar-
dw rynkowych, wiadczy o przemylanej
formie wsppracy pompy ciepa i insta-
lacji solarnej. Na przykad pompa ciepa
PCWU ze zbiornikiem ma wownic grzejn
do wsppracy z instalacj solarn zabudo-
w poniej skraplacza w strefe wody o ni-
szej temperaturze. Sterownik pompy ciepa
z cakowicie wasnym algorytmem pracy,
umoliwia sterowanie podgrzewaniem wody
uytkowej przez wszystkie rda ciepa za-
stosowane w kotowni w celu optymalizacji
kosztw eksploatacyjnych.
Ostatnie 3 lata dla frmy Hewalex
Ostatnie lata to dla frmy Hewalex okres bar-
dzo intensywnego rozwoju, poczyniono due
inwestycje w zaplecze produkcyjne. Produk-
cja zostaa skupiona w jednym miejscu w
Czechowicach-Dziedzicach, w 4 budynkach
biurowo-przemysowych. Rozwiniciu ulego
take zaplecze badawczo-rozwojowe, sale
szkoleniowe, cz wystawiennicza z najnow-
szymi produktami frmy, a take z kolektorami
sonecznymi po 20-letniej eksploatacji. Zde-
cydowana wikszo kosztw poniesiona na
inwestycje pochodzia ze rodkw wasnych
frmy. Take w strukturze oferty frmy w ostat-
nim czasie zaszy bardzo due zmiany. Coraz
Zgrzewanie ultradwikowe (czenie Cu-Cu)
Spawanie laserowe (czenie Al-Cu, Al-Al)
Wikszo rozwiza konstrukcyjnych urzdze oraz samych technologii ich produkcji
stanowi wasn myl i projekt
43
potrzeb danego rynku: na przykad dla ryn-
ku francuskiego produkowane s na specjal-
ne zamwienie kolektory o wzmocnionej wy-
trzymaoci (na dziaanie si wiatru) zgodnie
z wymogami organizacji CSTB (znacznie za-
ostrzonymi w stosunku do standardowych
wymaga normy EN 12975).
Eksport produktw do 40 krajw europejskich
i nie tylko, decyduje o potrzebie oferowania
zarwno rozwiza z grnej pki technicznej
i cenowej (szczeglnie kraje Europy Zachod-
niej i Pnocnej), jak i rozwiza mniej zoo-
nych technicznie (kraje z poudnia Europy
o korzystnych warunkach nasonecznienia).
Wsppraca i projekty specjalne
Oferta urzdze Hewalex powstaje w znacz-
nym stopniu na podstawie wasnej bazy pro-
dukcyjnej. Jednak bez wsppracy z dostaw-
cami poszczeglnych komponentw, nie
byo by to moliwe. Wieloletnie relacje -
cz frm m.in. ze znanymi dostawcami, kt-
rzy wsplnie z frm Hewalex w styczniu br.
zorganizowali konferencje dla frm instala-
cyjnych z programu Hewalex PRO. Do gru-
py tych dostawcw nale tak uznane fr-
my oraz organizacje jak m.in.: Afriso Sp. z o.o.,
Armacell Poland Sp. z o.o., Aqua-Concept
GmbH, BlueTec GmbH & Co. KG, Draice-
-strojrna s.r.o., Machem Sp. z o.o., Narva Lich-
tquellen GmbH + Co. KG, Polskie Centrum
Promocji Miedzi Sp. z o.o., Rockwool Polska
Sp. z o.o., Wilo Polska Sp. z o.o..
Firma Hewalex nie zajmuje si wycznie
standardow ofert produktow znan na
co dzie na rynku instalacyjnym. Dziki po-
siadanemu zapleczu badawczemu, konstruk-
cyjnemu i produkcyjnemu oraz wieloletnie-
mu dowiadczeniu, jest take partnerem
w midzynarodowych projektach badaw-
czo-rozwojowych. Przykadem mog by
prace zwizane z wdroeniem do produkcji
specjalnych konstrukcji kolektorw sonecz-
nych przeznaczonych do instalacji solarnych
pracujcych na potrzeby chodzenia po-
mieszcze. Tak zwane solarne chodzenie jest
od kilku lat tematem bada i wdroe pierw-
szych instalacji na rynku europejskim, jednak
problemem jaki czeka na rozwizanie pozo-
staje jeszcze kwestia kosztw inwestycji dla
ukadw maej mocy, przeznaczonych dla in-
dywidualnych budynkw mieszkaniowych.
Rok 2014 w rozwoju frmy Hewalex
to dalszy rozwj eksportu dziki poszuki-
waniu przez Klientw sprawdzonych rozwi-
za oferowanych przez producentw o po-
twierdzonej pozycji rynkowej. Z kolei dla
rynku krajowego to zwikszanie zakresu ofe-
rowanych urzdze nowych kolektorw
sonecznych, podgrzewaczy pojemnocio-
wych i grup pompowych ZPS. To take dal-
szy rozwj techniczny w sterownikach i sys-
temie zdalnego nadzoru EKONTROL. Szereg
zmian bdzie dotyczy oferty pomp cie-
pa, take w opcjach cilejszej wsppra-
cy z instalacj solarn. Okazj do prezen-
tacji nowoci bd z pewnoci zbliajce
si imprezy targowe, w tym targi MCE w Me-
diolanie oraz MTP Instalacje w Poznaniu. Pol-
ski rynek Odnawialnych rde Energii (OZE)
pomimo nie zawsze sprzyjajcego ustawo-
dawstwa, ma wci ogromny potencja roz-
woju, a nasycenie rynku technologiami OZE
jest znacznie nisze w porwnaniu do red-
niej dla krajw UE. Dodatkowa potrzeba po-
prawy efektywnoci energetycznej budyn-
kw, a take stanu rodowiska naturalnego,
bd sprzyja dalszej popularyzacji techno-
logii OZE w kraju.
noci parametrw w okresie eksploatacji ko-
lektora (testy IZT Berlin, SPF Rapperswil).
Pod wzgldem ukadu orurowania absorbe-
ra, preferowana jest produkcja absorberw
w ukadzie harfy pojedynczej, jednak wasna
oferta zawiera take absorbery meandrowe,
a dla potrzeb odbiorcw typu OEM, rwnie
absorbery w ukadzie harfy podwjnej.
Firma Hewalex w produkcji swoich urzdze
stosuje sprawdzone technologie gwarantuj-
ce najwysze standardy ich pracy.
Jako pierwszy producent w Polsce, wdroy
w ostatnich latach dwie nowoczesne tech-
nologie: zgrzewania ultradwikowego i spa-
wania laserowego. Szczeglnie wdroenie
spawania laserowego, stanowicego obec-
ny standard w produkcji absorberw alumi-
niowo-miedzianych w Europie (wg danych
ESTIF), wymaga wysokich kwalifkacji i kom-
petencji kadry technicznej. Cech wspl-
n obu metod jest brak dodatkowego spo-
iwa (wycznie materia rodzimy), a take
zapewnienie najwyszej sprawnoci cieplnej
i wytrzymaoci mechanicznej poczenia
w absorberze. Na bazie posiadanych tech-
nologii i dowiadczenia, jako jedne z pierw-
szych na rynku europejskim, zostay opra-
cowanie i wdroone do oferty kolektory
z cakowicie aluminiowymi absorberami (Al-
-Al). Spotkao si to z uznaniem ze strony Mi-
nisterstwa rodowiska i prowadzonego przez
nie projektu GreenEvo wspierajcego roz-
wj eksportu innowacyjnych produktw.
Konsekwencj udziau frmy Hewalex w pro-
jekcie, stao si take przyznanie w roku 2013
goda Teraz Polska w kategorii Produkt
za zastosowanie aluminium w produkcji ab-
sorberw kolektorw sonecznych.
Szereg prac produkcyjnych prowadzonych
jest niezmiennie rcznie przez wykwalifkowa-
n kadr produkcyjn tam gdzie niezbd-
na jest ludzka precyzja, czy te elastyczno
produkcji. Dziki temu na przykad izolacja
cieplna obudowy kolektora sonecznego
jest stosowana zarwno dla dna, jak i cia-
nek bocznych. Wytwarzane s take niety-
powe rozwizania rnice si od standar-
dowych produktw, przede wszystkim dla
odbiorcw z zagranicy. Hewalex jest w sta-
nie dostosowa produkowane urzdzenia do
Leszek Skiba,
prezes frmy Hewalex
Zaoyciel i waciciel frmy Hewalex Sp. z o.o.
Sp.K. Z wyksztacenia inynier mechanik, od
stworzenia zalka produkcji kolektorw so-
necznych w latach 90. do chwili obecnej, za-
angaowany w przebieg prac konstrukcyjnych
i rozwojowych. Autor wielu rozwiza i modyf-
kacji urzdze z oferty frmy. Stale poszukujcy
udoskonale w tym co ju jest dobre.
Prywatnie chtnie spdza nieliczne wolne
chwile z rodzin, take zwiedzajc i fotografu-
jc z talentem profesjonalisty ciekawe zaktki
w kraju i zagranic.
44
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) k r z y w k a D O s P I s U T R E C I
1 2 3 4 55 6 7 8 9
10 11
12 13
14 14
15 16 16
17 18 19 19 20
21
22 23 24 24 25
26 27 28
29 29 30 31 32
33
34 35
17
6
8
10
3
1
2
9
12
4
19
11
14
15
5
20
18
21
16
7
13
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
POZIOMO:
1) inaczej pyta przednia grzejnika lub ... rodzaj moreny. 5) antydyfuzyjna, tlenowa w rurach wielowarstwowych.
10) nad kolanem. 11) ptasie narodziny. 12) poczet, orszak. 14) ... grzejnika z boku, od dou, rodkowe ... 15) ... nazwa
wasna automatyki firmy Purmo. 16) Bruce, mistrz sztuk walki. 17) moliwo powodzenia. 19) dawne narzdzie
niwiarza. 21) starotestamentowe imi mskie. 22) despotyczny cesarz rzymski. 24) w iloczynie lub grzewczy w
instalacji. 26) pas przepasujcy kimono. 27) nadmierne powikszenie tarczycy. 29) powoka na powierzchni grzejnika,
ale te samochodu. 31) patetyczny utwr poetycki. 33) synny klub sportowy z Madrytu. 34) ... okrelany jako q i
wyraany w kg/h lub rwcy, zimny w grach. 35) z ang. sprytny, pomysowy lub tytu magazynu firmy Purmo.
PIONOWO:
2) w zestawie z grzejnikiem, do jego montau na cianie. 3) kliwy owad. 4) ... inaczej pogoda lub nazwa nowej linii
grzejnikw kanaowych Purmo. 5) duy meteor. 6) szereg pek. 7) obrobiony kamie krzemienny, najprymitywniejsze
narzdzie. 8) niski gos kobiecy. 9) ... jeden z procesw produkcyjnych grzejnikw na linii spawalniczej, czenie
elementw. 13) ... spod ciemnej gwiazdy lub jeli grzejnika, to np. C11, C22, CV33. 14) wydzielony obszar, strefa.
16) szekspirowski krl. 18) legendarny dugodystansowiec fiski, mistrz olimpijski. 19) rachunek w banku. 20) torba
wczykija. 23) cenne futro. 24) kolec. 25) meta promu ze winoujcia. 28) liche posanie. 29) cwaniak z lasu. 30) strj
aobny. 32) drugi plan.
Litery z pl ponumerowanych od 1 do 21 utworz rozwizanie.
Krzywka z frm Rettig Heating
Rozwizanie hasa wraz z imieniem
i nazwiskiem prosimy przesya e-mailem
na adres: instalreporter@instalreporter.pl
Wrd prenumeratorw, ktrzy nadel
prawidowe rozwizanie krzywki,
rozlosujemy koszulk, kamizelk
i torb turystyczn.
Warunkiem uczestnictwa w losowaniu jest
prenumerowanie bezpatnego e-czasopisma
InstalReporter (lub zaprenumerowanie
od biecego wydania).
Pobierz: szczegowy regulamin krzywek
w InstalReporterze
Informujemy, e termin nadsyania rozwiza
upywa dnia 17 marca 2014 roku.
W kolejnym wydaniu InstalReportera 03/2014
opublikujemy nazwiska Laureatw.
Serdecznie dzikujemy
frmie Rettig Heating
za ufundowanie nagrd.
1 x
koszulka
1 x
torba
turystyczna
1 x
kamizelka
ROZWIZANIE POPRZEDNIEJ KRZYWKI
z numeru 01/2014 InstalReportera,
KRZYWKA Z FIRM TESTO, haso:
PRECYZYJNE PRZYRZDY POMIAROWE TESTO
Nagrody otrzymuj:
1 zestaw Franciszek Romaniuk
2 zestaw Wiktor Piec
3 zestaw Bartomiej Pajk
POZIOmO:
1) inaczej pyta przednia grzejnika lub ... rodzaj moreny. 5) antydyfuzyjna, tlenowa w rurach
wielowarstwowych. 10) nad kolanem. 11) ptasie narodziny. 12) poczet, orszak. 14) ... grzejnika z boku,
od dou, rodkowe ... 15) ... nazwa wasna automatyki frmy Purmo. 16) Bruce, mistrz sztuk walki.
17) moliwo powodzenia. 19) dawne narzdzie niwiarza. 21) starotestamentowe imi mskie.
22) despotyczny cesarz rzymski. 24) w iloczynie lub grzewczy w instalacji. 26) pas przepasujcy kimono.
27) nadmierne powikszenie tarczycy. 29) powoka na powierzchni grzejnika, ale te samochodu.
31) patetyczny utwr poetycki. 33) synny klub sportowy z madrytu. 34) ... okrelany jako q i wyraany
w kg/h lub rwcy, zimny w grach. 35) z ang. sprytny, pomysowy lub tytu magazynu frmy Purmo.
PIONOWO:
2) w zestawie z grzejnikiem, do jego montau na cianie. 3) kliwy owad. 4) ... inaczej pogoda lub nazwa
nowej linii grzejnikw kanaowych Purmo. 5) duy meteor. 6) szereg pek. 7) obrobiony kamie krzemienny,
najprymitywniejsze narzdzie. 8) niski gos kobiecy. 9) ... jeden z procesw produkcyjnych grzejnikw na linii
spawalniczej, czenie elementw. 13) ... spod ciemnej gwiazdy lub jeli grzejnika, to np. C11, C22, CV33.
14) wydzielony obszar, strefa. 16) szekspirowski krl. 18) legendarny dugodystansowiec fski, mistrz
olimpijski. 19) rachunek w banku. 20) torba wczykija. 23) cenne futro. 24) kolec. 25) meta promu
ze winoujcia. 28) liche posanie. 29) cwaniak z lasu. 30) strj aobny. 32) drugi plan.
45
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) p r o d u k t y D O s P I s U T R E C I
Wyposaenie wza PEREKO dostosowuje do preferencji klienta:
STANDARDOWE OPCJONALNE
Pytowe wymienniki ciepa
Wymienniki pytowe skrcane lub
wymienniki typu JAD
Elektroniczny regulator dla obiegu
ogrzewania i ciepej wody
uytkowej
Elektroniczny regulator dla c.o., c.w.u.
i c.t.
Elektroniczna pompa obiegowa
dla c.o.; pompa cyrkulacyjna dla
c.w.u.
Regulator rnicy cinienia
Zawory regulacyjne przepywu
z siownikami dla obiegw c.o.
i c.w.u.
Opomiarowanie zuycia energii
cieplnej
Czujniki temperatury
Zabezpieczenie instalacji przed
przekroczeniem temperatury
Zawory odcinajce Automatyczne uzupenianie zadu
Filtry siatkowe Zastosowanie magnetoodmulaczy
Termometry i manometry Monitoring pracy wza
Poczenia elektryczne urzdze Stabilizator lub zasobnik ciepej wody
Skrzynka elektryczna
WZY CIEPOWNICZE PEREKO
Marka PEREKO wzbogacia swoj ofert o kompak-
towe wzy ciepownicze. Zesp urzdze tworzcych
wze jest niezbdnym elementem czcym miejskie sieci
ciepownicze z instalacjami budynkw mieszkalnych. W-
zy PEREKO wykonywane s wedug indywidualnego za-
potrzebowania, a oferta obejmuje rozwizania o mocy od
25 kW dla domw jednorodzinnych, do kilku MW dla
instalacji przemysowych. PEREKO dostarcza wzy jedno-
funkcyjne do c.o., dwufunkcyjne do c.o. i c.w.u. oraz wie-
lofunkcyjne dla centralnego ogrzewania, przygotowania
ciepej wody uytkowej oraz ciepa technologicznego.
ENVO
KONSOLA POREDNIA ECO PLUS DO KONSTRUKCJI PODTYNKOWYCH
Konstrukcje podtynkowe o wysokoci mniejszej ni wysoko pomieszczenia umoliwiaj szybki i ekonomiczny monta instalacji
sanitarnych zarwno w nowych, jak i modernizowanych budynkach. Ustawienie i monta stelay z serii Eco Plus frmy Viega zaj-
muje dosownie chwil. Nowa konsola porednia pozwala na szybkie i dokadne ustawienie ciany w technologii zabudowy su-
chej, odpowiednio do szerokoci wnki. Tym samym skomplikowane wasne konstrukcje wykonywane z profli CW odchodz do
lamusa.
Podobnie jak wszystkie elementy z serii Eco Plus, konsol poredni charakteryzuje wysoka elastyczno. Fabrycznie zostaa
ona ustawiona na wysoko 1130 mm, lecz wbudowana nka teleskopowa pozwala wyduy j nawet do 1300 mm. Ewen-
tualne skrcenie konsoli na wysoko 830 lub 980 mm jest proste, dziki specjalnie wytoczonym szczelinom. W ten sposb
rozwizanie frmy Viega sprawdza si doskonale w kadej sytuacji montaowej take w azienkach dla niepenosprawnych,
gdzie preferowana jest wygodna wysoko 980 mm.
Nowy element Eco Plus instaluje si bezporednio na cianie lub na prowadnicy montaowej. Gboko montaow mona re-
gulowa w zakresie 75-200 mm. Szeroko konsoli poredniej wynosi 50 mm. Przy zabudowie pytami kartonowo-gipsowymi nie
ma adnych problemw z montaem na styk.
VIEGA
46
l u t y 2 0 1 4 ( 0 2 ) p r o d u k t y D O s P I s U T R E C I
ZAWR KTOWY Z TERMOSTATEM SCHELL
Nowoczesne zawory ktowe z termostatem SCHELL nie tylko pozwalaj na ustawienie komfortowej temperatury wody,
lecz rwnie skutecznie chroni przed ewentualnym poparzeniem. Woda krca w instalacjach c.w.u. moe mie tem-
peratur w zakresie 55-60C. Stwarza to ryzyko poparzenia w trakcie codziennych czynnoci higienicznych, zwaszcza,
gdy z armatury korzystaj dzieci lub osoby starsze. Termostat na zawr ktowy SCHELL gwarantuje sta, podan tem-
peratur wypywajcej wody, dajc pewn ochron przed wystpieniem takich niebezpiecznych sytuacji. Pozwala na
ustawienie staej maksymalnej wartoci tem-
peratury wody zmieszanej, np. 38C. W zale-
noci od indywidualnych wymaga mona j
zmieni za pomoc narzdzia dostarczanego
w zestawie. Ponadto umoliwia przeprowa-
dzenie dezynfekcji termicznej instalacji wod
o temperaturze 70C. Termostat SCHELL na za-
wr ktowy, cena katalogowa: 765,23 z netto.
SCHELL
THERA PRO HR90 TERMOSTATYCZNA
GOWICA PROGRAMOWALNA
Firma Honeywell wprowadzia do oferty now elektroniczn go-
wic termostatyczn Thera Pro HR90.
Gowica HR90 wyposaona jest w szereg funkcji: programy waka-
cje, przyjcie czy dzie wolny, a take pena manualna regu-
lacja pozwalaj na dostosowanie temperatury pomieszcze do
preferencji uytkownika. W trybie pracy ekonomicznej ECO, tem-
peratura obnia si o 3C, obnienie temperatury o 1C prowadzi
do oszczdnoci energii nawet o 6%. Gowica wyposaona jest
take w funkcj automatycznego zamknicia zaworu grzewczego
w przypadku otwarcia okna oraz przeciwmrozow, ktra automa-
tycznie otwiera zawr grzewczy, gdy temperatura w pomieszcze-
niu spadnie poniej 5C. Urzdzenie ma 6 punktw przeczenia
na dob do 3 poziomw temperatury przez 7 dni w tygodniu, co
pozwala na dostosowanie czasu ogrzewania do indywidualnego
rozkadu dnia.
Gowica termostatyczna HR90 jest intuicyjna i prosta w monta-
u. Mona j dopasowa do wszystkich standardowych zaworw
grzewczych. Wystarczy tylko kilka krokw, by gowica HR90 bya
gotowa do pracy: naley woy bateri, ustawi jzyk, godzin
oraz dat, zdemontowa star gowic, zamontowa adapter (je-
li jest konieczny), zamontowa cznik zaworu i ju mona pod-
czy gowic HR90. Po instalacji urzdzenie rozpoczyna prac
z programem fabrycznym, ale w bardzo prosty sposb mona do-
stosowa jego prac do indywidualnego trybu
dnia. W gowicy mona skorzysta z funkcji blo-
kujcej urzdzenia, ktra zabezpiecza przed
przypadkow zmian programu np. przez
dzieci. HR90 wyposaona jest take w ru-
chomy wywietlacz, ktry uatwia do-
stp do wszystkich funkcji w trudno
dostpnych miejscach. Uytkow-
nik ma moliwo zmiany obudowy
z biaej na chromowan dostp-
n w zestawie.
HONEYWELL
NOWY ADAx CLEA
Adax CLEA to nowy ekskluzywny grzejnik ze szklanym fron-
tem. ADAX szczyci si wysok jakoci produktw, nie zanie-
dbujc przy tym estetyki. CLEA nie jest wyjtkiem. Przedni
panel z utwardzonego szka, z wykoczeniem tak gad-
kim, jak tafa lustra, nada wntrzu wyszukanej elegancji.
Grzejnik CLEA wyposaony jest w cyfrowy regulator tem-
peratury, umoliwiajcy nastawienie temperatury na dzie
i na noc. Efektywne uytkowanie pozwala na zredukowa-
nie zuycia energii do celw ogrzewania nawet do 20%.
Grzejnik moe zosta opcjonalnie wyposaony w regulator
manualny, pozwalajcy na utrzymanie zadanej tempera-
tury, bez moliwoci zdefniowania temperatury na dzie i na noc. Oferta Adax CLEA: model CP, wys. 420 mm, moc 600-
1000 W, standardowe kolory: biay i czarny; model CL, wys. 190 mm, moc 600-800 W, standardowe kolory: biay i czarny.
ELEKTRA
p r o d u k t y D O s P I s U T R E C I
Spis reklamodawcw
Forum Wentylacja Salon Klimatyzacja str. 35, KAN str. 1, mTP str. 7,
Oventrop str. 14, Pasywny-Budynek.pl str. 4, SBS str. 8 i 9,
TA Hydronics str. 15, Wentylacja.com.pl str. 5
Kontakt do redakcji
magorzata Tomasik
Wioleta Chrostowska
Sylwia mieciska
redakcja@instalreporter.pl
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji materiaw.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za tre ogosze.
CENTRALA REKUPERACYJNA MHR
W ofercie Mark Polska znajduje si centrala rekuperacyjna MHR, ktra stanowi doskonay
przykad kompletnego systemu odzyskiwania ciepa. Energooszczdna centrala Mark MHR
wyposaona jest w pytowy wymiennik ciepa ze strumieniem przeciwnym o sprawnoci wy-
noszcej 90%. Tak wysoka sprawno powoduje, e w wielu przypadkach nie jest konieczne
dodatkowe ogrzewanie. Dziki wymiennikowi ciepa otrzymuje si komfortow temperatu-
r w budynku przy niewielkich kosztach eksploatacyjnych.
Centrale rekuperacyjne MHR o przepywie powietrza od 600 do 16 800 m
3
/h s dostpne
zarwno w wersji wewntrznej, jak i zewntrznej. Mark Polska zapewnia moliwo wyboru
spord wielu modeli, np. posiadajcych podczenie grne lub o wskiej konstrukcji oraz
modeli specjalnych. Centrala rekuperacyjna MHR dostarczana jest w wersji gotowej do pod-
czenia i uruchomienia, tzw. Plug&Play. Istnieje rwnie moliwo zastosowania wymienni-
kw elektrycznych, jak i chodniczych. Centrala MHR frmy Mark dobrze sprawdza si take
w miejscach, w ktrych niemoliwe jest zastosowanie recyrkulacji.
Waciwoci centrali rekuperacyjnej MHR:
wysoka sprawno termiczna (do 90%),
niska masa,
panele zewntrzne z blachy ocynkowanej pomalowane farb w kolorze RAL 700,
panele wewntrzne z powok cynkowo-magnezow o nadzwyczajnej odpornoci na
korozj,
panele o gruboci 45 mm,
niski poziom haasu,
wentylatory w technolo-
gii EC,
bezszwowe poczenie
paneli z wntrzem przy uy-
ciu uszczelnienia gumowe-
go (higieniczne),
wysoki spr dyspozycyjny,
drzwiczki z moliwoci de-
montau,
centrala dostarczona
z okablowaniem i automa-
tyk w standardzie.
MARK POLSKA

InstalReporter 2014 02

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

InstalReporter 2014 02

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A K T U A L N O C I /2, 17,

. Kady zainteresowany takim

You might also like