Professional Documents
Culture Documents
Literatura
Sławomira Wronkowska – Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa
Funkcje wypowiedzi:
>opisowa - opisuje rzeczywistość (twierdzenie, pytanie, dyrektywa)
>ekspresyjna - ich zadaniem jest wyrażenie emocji (ocena)
>sugestywna - skłaniają do podjęcia pewnego zadania (dyrektywa)
>performatywna - nadają określonym czynnością psycho-fizycznym sens dokonania czynności
konwencjonalnej (gest, wypowiedź niewerbalna)
Przykład 1.
Każdy student powinien posiadać indeks.
ad 1. jakikolwiek student
ad 2. zbiór wszystkich zachowań, które umożliwiają studentowi psiadanie indeksu
ad 3. kiedy znajdzie się chociaż jeden student mający indeks
Podstawy prawoznawstwa3
Jeżeli norma nie określa okoliczności to tak, jakby określała wszelkie okoliczności.
Obowiązywanie normy postępowania
Uzasadnienie tetyczne
Norma obowiązuje kiedy odwołujemy się do autorytetu. Normodawca cieszy się autorytetem, mocą,
upoważnieniem.
Uzasadnienie aksjologiczne
Norma obowiązuje, bo jej treść jest zgodna z oceną, wartościami preferowanymi przez adresata tej
normy.
1) Merytoryczne i kompetencyjne
Norma kompetencyjna – to taka norma, która upoważnia określony organ, podmiot do dokonania
określonej czynności psychofizyczne lub konwencjonalnej wskutek czego realizuje się czyjś obowiązek lub
czyjeś uprawnienie.
Obowiązek lub upoważnienie się aktualizuje
Norma merytoryczna – wszystkie inne normy, które nie są kompetencyjnymi są merytorycznymi.
2) Sankcjonowana i sankcjonująca
Norma sankcjonowana – norma, która określonym adresatom w określonych okolicznościach nakazuje lub
zakazuje określonego zachowania.
Norma sankcjonująca – określonym podmiotom nakazuje (gdy sankcjonowana jest przekroczona) organowi
wymierzyć sankcje.
Norma sankcjonująca istnieje wtedy, gdy norma sankcjonowana jest przekroczona. Są powiązane.
Źródła prawa
Dwa procesy
>tworznie prawa – uporządkowany
Podstawy prawoznawstwa4
>......................... – nieuporządkowany
Pytania:
Czy ustawy są źródłami prawa pojmowane jako
a) fontes iuris oriundi
b) fontes iuris cognoscendi
c) umowa
Zaznacz dyspozycję
Każdy kto ze swej winy wyrządził drugiemu szkodę powinien ją naprawić.
>Desuetudo (z łac. odwyknienie, odzwyczajenie) –jedna z reguł derogacyjnych, według której długotrwałe
niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce określonej normy prawnej, skutkuje utratą przez nią mocy
obowiązującej; utrata skuteczności danej normy; podstawa usunięcia, utrwala się przekonanie, że nie jest
powszechnie wiążąca; zestarzenie się prawa nie może być wyłączną podstawą uznania normy za
nieobowiązującą.
> normy stanowione na określony czas np. ustawa budżetowa
>twierdzenie przez kompetentny organ niezgodności z normą hierarchicznie wyższą (np. z konstytucją)
>utrata podstawy prawnej – dot. aktów wykonawczych
Prawo wewnętrzne – zbiór norm, które obowiązują na terytorium danego państwa i są tworzone
przez organy tegoż państwa.
Prawo międzynarodowe – reguluje stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi,
reguluje formy tworzenia, uznania, organizacji międzynarodowych – umowy, konwencje, deklaracje
Prawo Unii Europejskiej
>instytucjonalne – struktury, sposób przyjęcia
>materialne – reguluje sprawy działalności Unii: polityka rolna, transfery, finanse
>pierwotne – wszystkie traktaty założycielskie i nowelizujące
>wtórne – stanowione przez organy wspólnoty dyrektywy komisji, decyzje, opinie,
rozporządzenia, zalecenia.
Podstawy prawoznawstwa6