Wyjatki Z Dziel Przewodniczacego Mao Tse Tunga 1964

Wyjtki z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga
http://maopd.wordpress.com/
Wyjtki z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga zostay opublikowane z inicjatywy Lin Biao w 1964 roku jako materia szkoleniowy dla Chioskiej Armii Ludowo-Wyzwoleoczej. W okresie Wielkiej Proletariackiej Rewolucji Kulturalnej ksika ta odegraa wielk rol w popularyzacji rewolucyjnej nauki wrd zrewoltowanych mas robotnikw, chopw, studentw i onierzy.
1. Partia Komunistyczna 2. Klasy i walka klasowa 3. Socjalizm i komunizm 4.Waciwe traktowanie sprzecznoci w onie ludu 5. Wojna i pokj 6. Imperializm i wszyscy reakcjonici s papierowymi tygrysami 7. Odwayd si toczyd walk 8. Wojna Ludowa 9. Armia Ludowa 10. Kierownictwo komitetw fabrycznych 11. Linia mas 12. Praca polityczna 13. Stosunki midzy dowdcami a onierzami 14. Stosunki midzy armi a ludem 15. Trzy Demokracje 16. Owiata i szkolenie 17. Suyd ludowi 18. Patriotyzm i internacjonalizm 19. Heroizm rewolucyjny 20. Budowad kraj w sposb pracowity i oszczdny 21. Opierad si na wasnych siach, walczyd wytrwale i ofiarnie 22. Metody mylenia i metody pracy 23. Badanie i studiowanie 24. Wykorzenienie bdnych pogldw 25. Jednod 26. Dyscyplina 27. Krytyka i samokrytyka 28. Komunista 29. Kadry 30. Modzie 31. Kobiety 32. Kultura i sztuka 33. Studiowanie 8 12 19 30 37 44 49 52 58 61 68 76 83 86 88 92 95 98 101 104 108 112 126 130 137 139 141 145 151 157 160 163 166
Maoistowski Projekt Dokumentacyjny 2012

2
Studiujmy prace Przewodniczcego Mao, suchajmy rad Przewodniczcego Mao, kierujmy si wskazaniami Przewodniczcego Mao, bdmy godnymi bojownikami Przewodniczcego Mao Lin Biao
Na poprzedniej stronie znajduje si faksymile kaligrafii towarzysza Lin Biao
PRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA

Towarzysz Mao Tse-tung jest najwikszym marksist-leninist naszych czasw. Towarzysz Mao Tse-tung genialnie, twrczo i wszechstronnie odziedziczy, obroni i rozwin marksizm-leninizm, podnis go na cakowicie nowe stadium. Idee Mao Tse-tunga to marksizm-leninizm epoki, w ktrej imperializm zmierza ku oglnemu rozkadowi, a socjalizm kroczy do zwycistwa na caym wiecie. Idee Mao Tse-tunga s potnym orem ideowym w walce przeciwko imperializmowi, w walce przeciwko rewizjonizmowi i dogmatyzmowi. Idee Mao Tse-tunga stanowi przewodni wytyczn dla caej partii, caej armii i caego kraju we wszelkich pracach. Dlatego te najbardziej podstawowe zadanie w pracy ideowo-politycznej naszej partii polega na tym, aby zawsze wysoko wznosid wielki czerwony sztandar idei Mao Tse-tunga, uzbrajad w nie cay nard i obstawad przy tym, aby idee Mao Tse-tunga stay si si wiodc we wszelkich pracach. Szerokie masy robotnikw, chopw i onierzy, szerokie rzesze kadr rewolucyjnych i szerokie rzesze inteligencji powinny rzeczywicie przyswoid sobie idee Mao Tse -tunga, trzeba, aby kady studiowa prace Przewodniczcego Mao, sucha rad Przewodniczcego Mao, kierowa si wskazaniami Przewodniczce Mao i by godnym bojownikiem Przewodniczcego Mao. Dziea Przewodniczcego Mao trzeba studiowad celem znalezienia klucza do rozwizania okrelonego zagadnienia, naley je studiowad i stosowad w sposb twrczy, czyd studiowanie ze stosowaniem w praktyce, studiowad najpierw to, co jest najbardziej potrzebne do wprowadzenia w ycie, aby uzyskad natychmiastowe rezultaty, dokadad starao do stosowania idei Mao Tse -tunga, naley koniecznie stale powracad do studiowania caego szeregu podstawowych tez Przewodniczcego Mao, a niektrych maksym najlepiej jest nauczyd si na pamid, naley je stale studiowad i stosowad w praktyce. Na amach gazet trzeba koniecznie, w cisej wizi z yciem, regularnie publikowad wyjtki z dzie Przewodniczcego Mao, aby wszyscy mogli je studiowad i stosowad w yciu. Dowiadczenie szerokich mas w twrczym studiowaniu i stosowaniu dzie
6
Przewodniczcego Mao osignite na przestrzeni ostatnich kilku lat wiadczy, e studiowanie wyjtkw z dzie Przewodniczcego Mao, wybranych wedug zagadnieo wymagajcych rozwizania, jest dobr metod i w ten sposb atwiej jest osignd natychmiastowe rezultaty. Aby pomc szerokim masom w jeszcze bardziej skutecznym studiowaniu idei Mao Tse-tunga, dokonalimy wyboru niniejszych Wyjtkw z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga. Wszdzie w organizowaniu studiowania dzie Przewodniczcego Mao naley, majc na wzgldzie sytuacj, zadania, stan ideowi mas i pooenie w pracy, wybierad odpowiednie ustpy z Wyjtkw z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga. Nasza wielka ojczyzna wstpuje obecnie w now epok, epok, w ktrej robotnicy, chopi i onierze opanowuj marksizm-leninizm, idee Mao Tse-tunga. Idee Mao Tse-tunga z chwil, gdy zostan opanowane przez szerokie masy, przeksztac si w niewyczerpan si, stan si duchow bomb atomow o niezrwnanej potdze. Masowe wydanie Wyjtkw z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga stanowi wyjtkowo wane przedsiwzicie sprzyjajce opanowaniu przez szerokie masy idei Mao Tse-tunga i przyczyniajce si do zrewolucjonizowania wiadomoci naszego narodu. Mamy nadziej, e wszyscy towarzysze studiujc sumiennie i wytrwale, przyczyni si do wywoania w skali caego kraju przypywu nowej fali twrczej nauki i stosowania w praktyce dzie Przewodniczcego Mao i bd walczyd pod wielkim czerwonym sztandarem idei Mao Tse-tunga o przeksztacenie naszego kraju w wielki kraj socjalistyczny o nowoczesnym rolnictwie, nowoczesnym przemyle, nowoczesnej nauce i kulturze oraz nowoczesnej obronie narodowej.
Lin Biao 16 grudnia 1966 roku
1. PARTIA KOMUNISTYCZNA
Komunistyczna Partia Chin jest centraln si kierownicz naszej sprawy. Teoretyczn podstaw okrelajc nasze idee jest marksizm-leninizm.
Przemwienie na otwarciu pierwszej sesji I kadencji Oglno-chioskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych Chioskiej Republiki Ludowej (15 wrzenia 1954 roku).
Dla dokonania rewolucji niezbdna jest partia rewolucyjna. Bez partii rewolucyjnej, bez partii rewolucyjnej stworzonej na podstawie rewolucyjnej teorii marksizmu-leninizmu i opartej na rewolucyjnym marksistowskoleninowskim stylu, nie mona doprowadzid klasy robotniczej i szerokich mas ludowych do zwycistwa nad imperializmem i jego sugusami.
Rewolucyjne siy caego wiata, czcie si do walki przeciw imperialistycznej agresji! (listopad 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Bez wysikw Komunistycznej Partii Chin, bez komunistw chioskich, jako ostoi narodu chioskiego, nie mona osignd niezawisoci i wyzwolenia Chin ani nie mona take osignd uprzemysowienia Chin i unowoczenienia ich rolnictwa.
O rzdzie koalicyjnym (24 kwietnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
Komunistyczna Partia Chin jest kierowniczym trzonem caego narodu chioskiego. Bez takiego trzonu zwycistwo sprawy socjalizmu jest niemoliwe.
Wystpienie na spotkaniu z delegatami III Zjazdu Nowodemokratycznego Zwizku Modziey Chin (25 maja 1957 roku).
Partia, zdyscyplinowana i uzbrojona w teori marksizmu-leninizmu, stosujca metod samokrytyki i zwizana z masami ludowymi; armia, kierowana przez tak parti; jednolity front, skupiajcy wszystkie rewolucyjne klasy i wszystkie
8
rewolucyjne ugrupowania pod kierownictwem takiej partii oto trzy gwne ore przy pomocy ktrych zwyciamy wrogw.
O demokratycznej dyktaturze ludu (30 czerwca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Powinnimy wierzyd w masy, powinnimy wierzyd w parti oto dwie podstawowe zasady. Jeeli bdziemy mied wtpliwod co do tych zasad, to nie bdziemy w stanie czegokolwiek dokonad.
O zagadnieniach uspdzielczenia rolnictwa (31 lipca 1955 roku).
Komunistyczna Partia Chin, uzbrojona w teori i idee marksizmu -leninizmu, przyniosa narodowi chioskiemu nowy styl pracy. Gwnymi cechami tego stylu jest poczenie teorii z praktyk, cisa wi z masami ludowymi i samokrytyka.
Partia kierujca wielkim ruchem rewolucyjnym bez rewolucyjnej teorii, bez znajomoci historii, bez gbokiego zrozumienia praktycznego ruchu nie moe osignd zwycistwa.
Pozycja Komunistycznej Partii Chin w wojnie narodowej (padziernik 1938 roku), Dziea wybrane, t. II.
Jak ju w swoim czasie mwilimy, kampania o uporzdkowanie stylu pracy jest ruchem o powszechne wychowanie marksistowskie. Uporzdkowanie stylu pracy jest studiowaniem przez ca parti marksizmu drog krytyki i samokrytyki. W toku uporzdkowania stylu pracy na pewno moemy jeszcze bardziej przyswoid sobie marksizm.
Przemwienie na oglnokrajowej naradzie Komunistycznej Partii Chin powiconej pracy propagandowej (12 marca 1957 roku).
Zapewnid lepsze ycie setkom milionw Chioczykw, przeksztacid nasz kraj zacofany pod wzgldem gospodarczym i kulturalnym w kraj bogaty, potny i o wysokiej kulturze, to zadanie bardzo trudne. Dla jeszcze pomylniejszego wykonania tego zadania i lepszej wsppracy ze wszystkimi ludmi dobrej woli poza parti, ktrzy s zdecydowani powicid si w wysiku dokonania przemian, musimy prowadzid uporzdkowanie stylu pracy zarwno obecnie, jak i w przyszoci, stale uwalniad si od wszystkiego, co jest bdne.
Polityka jest punktem wyjcia wszelkiej praktycznej dziaalnoci partii rewolucyjnej i przejawia si w procesie i w rezultatach jej dziaalnoci. Wszelka dziaalnod partii rewolucyjnej to stosowanie polityki. Jeeli partia nie stosuje polityki susznej, to stosuje polityk bdn; jeeli nie stosuje okrelonej polityki wiadomie, to stosuje j na lepo. To, co nazywamy dowiadczeniem, jest procesem i rezultatem stosowania polityki. Tylko w praktyce narodu, innymi sowami, w dowiadczeniu, mona dowied susznoci lub niesusznoci polityki i okrelid, na ile ona jest suszna albo bdna.. Jednak praktyka ludzi, w szczeglnoci praktyka partii rewolucyjnej i mas rewolucyjnych, nie moe byd nie zwizana z tak lub inn polityk. Dlatego te przed podjciem j akiejkolwiek dziaalnoci trzeba wyjanid czonkom partii i masom polityk, wypracowan przez nas zgodnie z dan sytuacj. W przeciwnym wypadku czonkowie partii i masy nie bd mogy si kierowad nasz polityk, bd dziaad na lepo i stosowad polityk bdn.
W sprawie polityki w dziedzinie przemysu i handlu (27 lutego 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Nasza partia opracowaa generaln lini i generaln polityk chioskiej rewolucji, a take okrelia konkretne kierunki pracy i konkretne wytyczne polityki. Czsto jednak wielu towarzyszy pamita tylko poszczeglne, konkretne kierunki pracy i poszczeglne, konkretne wytyczne polityki naszej partii, zapominajc o jej generalnej linii i generalnej polityce. Jeeli rzeczywicie zapomnimy o generalnej
10
linii i generalnej polityce naszej partii, to przeksztacimy si w lepych i nie peno cennych rewolucjonistw pozbawionych rozwagi sdu, stracimy wtedy busol i wcielajc w ycie konkretne kierunki pracy i konkretne wytyczne polityki, bdziemy si chwiad to w lewo, to w prawo, a nasza praca dozna uszczerbku.
Przemwienie na naradzie pracownikw kadrowych rejonu wyzwolonego Szansi-Suijuan (1 kwietnia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Polityka i taktyka to ycie partii. Towarzysze zajmujcy stanowiska kierownicze na wszystkich szczeblach powinni powicad im jak najwicej uwagi i nigdy nie dopuszczad do niedbalstwa.
Oklnik o sytuacji (20 marca 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV
11
2. KLASY I WALKA KLASOWA

Walka klas, zwycistwo jednych klas, a zniszczenie drugich oto historia, wielo tysicletnia historia cywilizacji. Objanianie historii z tego punktu widzenia jest materializmem historycznym, pogld przeciwstawny nazywamy idealizmem historycznym.
Odrzucid zudzenia, przygotowywad si do walki (14 sierpnia 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W spoeczeostwie klasowym kady czowiek znajduje si w okrelonej sytuacji klasowej, tote nie ma takiej ideologii, ktra by nie nosia pitna klasowego.
W sprawie praktyki (lipiec 1937 roku), Dziea wybrane, t. I.
Przemiany spoeczne uwarunkowane s gwnie rozwojem sprzecznoci wewntrz spoeczeostwa, to jest sprzecznoci midzy siami wytwrczymi a stosunkami produkcji, sprzecznoci midzy klasami, sprzecznoci midzy nowym a starym. Rozwj tych sprzecznoci pcha spoeczeostwo naprzd, doprowadza do zastpienia starego spoeczeostwa nowym.
W sprawie sprzecznoci (sierpieo 1937 roku), Dziea wybrane, t. I.
Okrutny wyzysk ekonomiczny i ucisk polityczny chopstwa przez klas obszarnikw wywoyway wiele powstao chopskich wymierzonych przeciw panowaniu obszarnikw... W chioskim spoeczeostwie feudalnym tylko ta walka klasowa chopstwa, tylko te powstania i wojny chopskie byy wanie prawdziwymi siami napdowymi rozwoju historycznego.
Rewolucja chioska a Komunistyczna Partia Chin (grudzieo 1939 roku), Dziea wybrane, t. II.
12
Walka narodowa jest w ostatecznym rachunku walk klasow. Murzynw w USA uciskaj tylko reakcyjne koa rzdzce spord biaych. Nie mog one w adn ym razie reprezentowad robotnikw, chopw, rewolucyjnej inteligencji i innych postpowych ludzi, stanowicych absolutn wikszod biaych.
Owiadczenie dla poparcia sprawiedliwej walki Murzynw amerykaoskich przeciw dyskryminacji rasowej, prowadzonej przez imperializm amerykaoski (8 sierpnia 1963 roku).
Zorganizowanie narodu zaley od nas. Obalenie reakcjonistw chioskich zaley od zorganizowanego przez nas narodu. Wszystko, co reakcyjne, jeeli nie uderzysz w nie, samo nie upadnie. Podobnie dzieje si z zamiataniem podogi, gdzie nie zamieciesz miot, tam z reguy mieci nie znikn same.
Sytuacja po zwycistwie w wojnie oporu przeciw Japonii i nasza polityka (13 sierpnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Wrg sam nie zginie. Ani reakcja chioska, ani agresywne siy imperializmu amerykaoskiego w Chinach nie zejd dobrowolnie z areny historycznej.
Doprowadzid rewolucj do kooca (30 grudnia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Rewolucja to nie obiad proszony, nie pisanie twrczoci literackiej, nie malowanie czy haftowanie; nie moe ona przebiegad tak wytwornie, tak spokojnie i delikatnie, tak grzecznie i uprzejmie. Rewolucja to powstanie, to akt przemocy jednej klasy, obalajcej wadz innej klasy.
Referat o wynikach badao ruchu chopskiego w prowincji Hunan (marzec 1927 roku), Dziea wybrane, t. I.
Czang Kai-szek szuka zawsze okazji do pozbawienia narodu nawet najmniejszego dziebeka wadzy i nie traci z oczu najmniejszej okruszyny korzyci. A my? My prowadzimy polityk dziaad ostrzem przeciw ostrzu i walczyd o kad pid ziemi. Odpacamy mu piknym za nadobne. Czang Kai -szek wci dy do
13
narzucenia narodowi wojny i trzyma jeden miecz w lewej, drugi za w prawej rce. Odpowiadajc mu w ten sam sposb, chwycilimy za broo Teraz Czang Kai-szek ostrzy miecz, wic i nam trzeba przygotowywad broo.
Kto jest naszym wrogiem, a kto naszym przyjacielem? Jest to problem o pierwszorzdnym znaczeniu dla rewolucji. Podstawowa przyczyna tego, e w przeszoci wszystkie walki rewolucyjne w Chinach przynosiy bardzo nike rezultaty, tkwia w tym, e nie zdoano skupid wok siebie prawdziwych przyjaci dla zadania ciosu prawdziwym wrogom. Partia rewolucyjna to przewodniczka mas i w historii nie byo takiego wypadku, by rewolucja nie poniosa klski, gdy rewolucyjna partia poprowadzia masy po bdnej drodze. eby mied pewnod, e w naszej rewolucji nie poprowadzimy mas po nieprawidowej drodze i e niezawodnie osigniemy sukces, nie moemy nie zwrcid uwagi na skupienie wok siebie naszych prawdziwych przyjaci dla zadania ciosu naszym prawdziwym wrogom. Aby odrnid prawdziwych przyjaci od prawdziwych wrogw, trzeba przeanalizowad w oglnych zarysach ekonomiczne pooenie klas w spoeczeostwie chioskim oraz ich stosunek do rewolucji.
Analiza klas w spoeczeostwie chioskim (marzec 1926 roku), Dziea wybrane, c. I.
Wszyscy militaryci, biurokraci, klasa kompradorska i klasa wielkich obszarnikw, ktrzy weszli w zmow z imperializmem, jak rwnie uzaleniona od nich reakcyjna czd inteligencji s naszymi wrogami. Proletariat przemysowy jest kierownicz si naszej rewolucji. Cay pproletariat i drobna buruazja s naszymi najbliszymi przyjacimi. Jeeli chodzi o wahajc si redni buruazj, jej prawe skrzydo moe byd naszym wrogiem, a jej lewe skrzydo moe byd naszym przyjacielem; musimy jednak zawsze mied si na bacznoci i nie dopuszczad jej do dezorganizowania naszego frontu.
Analiza klas w spoeczeostwie chioskim (marzec 1926 roku), Dziea wybrane, t. I.
14
Ten, kto zajmuje stanowisko po stronie rewolucyjnego narodu, jest rewolucjonist. A ten, ktry stoi po stronie imperializmu, feudalizmu i kapitalizmu biurokratycznego, jest kontrrewolucjonist. Ten, ktry jedynie w sowach stoi po stronie narodu rewolucyjnego, a dziaa zupenie inaczej, jest rewolucjonist w sowach. Ten jest prawdziwym rewolucjonist, ktry stoi nie tylko w sowach, ale i w czynach po stronie rewolucyjnego narodu.
Przemwienie na zamkniciu drugiej sesji I kadencji Oglnokrajowego Komitetu Ludowej Konsultatywnej Rady Politycznej Chin (23 czerwca 1950 roku).
Uwaam, e jeeli my bd to poszczeglna osoba, partia, armia albo szkoa nie jestemy atakowani przez wroga, to jest le, gdy oznacza to niewtpliwie, e znalelimy si z nim w jednym bocie. Jeeli za jestemy atakowani przez wroga, to jest dobrze, gdy dowodzi to, e ustalilimy wyran lini podziau midzy nim a nami. Jeeli wrg napada na nas zaciekle i przedstawia nas w najciemniejszym wietle jako ludzi pozbawionych wszelkich zalet, to jeszcze lepiej, gdy dowodzi to, e my nie tylko ustalilimy wyran lini podziau midzy nim a nami, ale e mamy te wielkie sukcesy w pracy.
Byd atakowanym przez wroga jest rzecz dobr, a nie z (26 maja 1939 roku).
Powinnimy popierad wszystko to, przeciw czemu wrg walczy, a walczyd przeciw temu, co wrg popiera.
Wywiad dla trzech korespondentw Centralnej Agencji Prasowej i gazet Saodangbao i Sinminbao (16 wrzenia 1939 roku), Dziea wybrane, t. II.
Stoimy na pozycjach proletariatu i szerokich mas ludowych. Dla komunisty oznacza to, e powinien stad na pozycjach partyjnych, na pozycjach partyjnoci i wiernoci wobec polityki partii.
Przemwienie na. naradzie w Jenanie powiconej zagadnieniom literatury i sztuki (maj 1942 roku), Dziea wybrane, t. III.
15
Po rozgromieniu wrogw z karabinem w rku pozostan jeszcze wrogowie bez karabinu w rku, niewtpliwie bd oni prowadzid przeciwko nam rozpaczliw walk i nie moemy ich w adnym wypadku lekcewayd. Jeli teraz nie postawimy i nie zrozumiemy tego problemu wanie tak, to dopucimy si niezmiernie wielkiego bdu.
Referat na drugim plenum Komitetu Centralnego VII Zjazdu Komunistycznej Partii Chin (5 marca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Imperialici i reakcja wewntrzna nigdy nie pogodz si ze swoj klsk i do kooca bd podejmowad rozpaczliwe prby walki. Po ustanowieniu pokoju i porzdku w caym kraju bd oni jeszcze w najrozmaitszy sposb prowadzid sabota i dziaalnod dywersyjn, bd kadego dnia i kadej minuty dokadad starao do przywrcenia starego porzdku w Chinach. Jest to nieuniknione i nie ulega wtpliwoci. W adnym wypadku nie wolno nam osabiad naszej czujnoci.
Przemwienie na otwarciu pierwszej sesji Ludowej Konsultatywnej Rady Politycznej Chin (21 wrzenia 1949 roku).
W naszym kraju chocia socjalistyczne przeobraenia, jeli mwid o wasnoci, s w zasadzie ju zakooczone i zakrojone na wielk skal burzliwe walki klasowe mas, charakterystyczne dla poprzednich okresw rewolucji, w zasadzie dobiegy kooca, tym niemniej istniej jeszcze niedobitki obalonych klas obszarnikw i buruazji kompradorskiej, istnieje jeszcze buruazja, a drobna buruazja dopiero zaczyna si przeksztacad. Walka klasowa jeszcze si nie zakooczya. Walka klasowa midzy proletariatem a buruazja, walka klasowa midzy rnymi siami politycznymi, walka klasowa midzy proletariatem a buruazja w dziedzinie ideologii bdzie trwad dugo i rozwijad si zygzakami, niekiedy przybierajc nawet bardzo zacity charakter. Proletariat dy do przeksztacenia wiata zgodnie ze swym wasnym wiatopogldem, a buruazja zgodnie ze swym wasnym wiatopogldem. W tej dziedzinie problem kto kogo socjalizm czy kapitalizm nie jest jeszcze ostatecznie rozstrzygnity.
16
O waciwym traktowaniu sprzecznoci w onie ludu (27 lutego 1957 roku).
Dla rozstrzygnicia w naszym kraju walki kto kogo socjalizm czy kapitalizm w dziedzinie ideologii potrzeba jeszcze dod dugiego czasu. Przyczyna tego polega na tym, e wpyw buruazji i pochodzcej ze starego spoeczeostwa inteligencji bdzie jeszcze dugo istnia w naszym kraju, ich klasowa ideologia bdzie jeszcze dugo istniaa w naszym kraju. Niedocenianie albo zupene nie uwiadamianie sobie tego prowadzi do powanych bdw, do lekcewaenia koniecznoci walki ideologicznej.
W naszym kraju ideologia buruazyjna, drobnoburuazyjna, ideologia antymarksistowska bd istnied jeszcze przez dugi okres czasu. Ustrj socjalistyczny w naszym kraju jest w zasadzie ustanowio ny. Osignlimy zasadnicze zwycistwo w dziedzinie przeobraenia wasnoci rodkw produkcji, ale nie osignlimy jeszcze penego zwycistwa na froncie politycznym i ideologicznym. Problem kto kogo midzy proletariatem a buruazj w dziedzinie ideologii nie zosta jeszcze na dobre rozstrzygnity. Czeka nas jeszcze dugotrwaa walka przeciw ideologii buruazyjnej i drobnoburuazyjnej. Byoby bdem tego nie rozumied i wyrzekad si walki ideologicznej. Wszelkie bdne pogldy, wszelkie chwasty trujce, wszelkie demony i potwory naley poddad krytyce, w adnym wypadku nie mona pozwalad si im swobodnie rozpowszechniad. Krytyka ta powinna byd jednak dobrze uargumentowana, analityczna i przekonywajca, a nie brutalna, biurokratyczna, czy metafizyczna lub dogmatyczna.
Przemwienie na oglnokrajowej naradzie Komunistycznej Partii Chin powiconej pracy propagandowej (n marca 1957 roku).
Dogmatyzm i rewizjonizm s przeciwstawne marksizmowi. Marksizm, niewtpliwie, rozwija si dalej, i bdzie rozwijad si w miar rozwoju praktyki. Nie moe on dreptad w miejscu, poniewa jeeli pozostanie w stanie stagnacji i
17
stanie si szablonem, to on bdzie martwy. Jednak podstawowych zasad marksizmu nie mona naruszad, w przeciwnym bowiem wypadku popenienie bdw bdzie nieuniknione. Podejcie do marksizmu z metafizycznego punktu widzenia i uwaanie go za co skostniaego jest dogmatyzmem. Zaprzeczanie podstawowych zasad marksizmu, zaprzeczanie powszechnej prawdy marksizmu jest rewizjonizmem. Rewizjonizm jest odmian ideologii buruazyjnej. Rewizjonici zacieraj rnice midzy socjalizmem a kapitalizmem, midzy dyktatur proletariatu a dyktatur buruazji. To, za czym oni si opowiadaj, nie jest w rzeczywistoci lini socjalistyczn, lecz kapitalistyczn. W obecnej sytuacj i rewizjonizm jest rzecz bardziej szkodliw ni dogmatyzm. Jednym z naszych wanych zadao na froncie ideologicznym jest dzi rozwijanie krytyki rewizjonizmu.
Rewizjonizm, czyli prawicowy oportunizm, jest prdem ideologii buruazyjnej. Jest on bardziej niebezpieczny ni dogmatyzm. Rewizjonici, prawicowi oportunici, gosz marksizm koniuszkiem warg, napadaj rwnie na dogmatyzm. Obiektem ich atakw jest jednak to, co jest wanie najbardziej istotne w marksizmie. Wystpuj oni przeciw materializmowi i dialektyce albo wypaczaj je, wystpuj przeciw demokratycznej dyktaturze ludu i kierownictwu partii komunistycznej albo prbuj osabid je, wystpuj przeciw socjalistycznym przeobraeniom i socjalistycznemu budownictwu albo prbuj osabid je. Po tym, jak nasza rewolucja socjalistyczna odniosa zasadnicze zwycistwo, w naszym spoeczeostwie pozostaa jeszcze czd ludzi, ktrzy marz o przywrceniu ustroju kapitalistycznego i prowadz walk przeciw klasie robotniczej w rnych dziedzinach, w tym i w dziedzinie ideologicznej. W tej walce rewizjonici s ich najlepszymi pomocnikami.
18
3. SOCJALIZM I KOMUNIZM
Komunizm to konsekwentna ideologia proletariatu i jednoczenie nowy ustrj spoeczny. Ta ideologia i ten ustrj spoeczny rni si od wszelkiej innej ideologii i od wszelkiego innego ustroju spoecznego i w caych dziejach ludzkoci s najbardziej doskonae, najbardziej postpowe, najbar-dziej rewolucyjne i najbardziej rozumne. Feudalna ideologia i feudalny ustrj spoeczny to muzealny zabytek historyczny. Ideologia i ustrj spoeczny kapitalizmu w jednej czci wiata (w ZSRR) znajduj si ju w muzeum , a w pozostaych krajach, s jak sooce zachodzce za gr, ledwie dysz, dogorywaj, doywaj swoich ostatnich dni i wkrtce znajd si w muzeum. A ideologia i ustrj spoeczny komunizmu, nie znajc przeszkd, z nieprzepart moc rozprzestrzeniaj si po caym wiecie, przeywajc swoj przepikn modod.
O nowej demokracji (styczeo 1940 roku), Dziea wybrane, t. II.
W ostatecznym rachunku ustrj kapitalistyczny zostanie zastpiony ustrojem socjalistycznym, jest to obiektywne prawo niezalene od woli ludzkiej. Wbrew wszelkim wysikom reakcjonistw, by zatrzymad bieg koa historii, rewolucja nastpi wczeniej czy pniej i nieuchronnie osignie zwycistwo.
Przemwienie na jubileuszowej sesji Rady Najwyszej ZSRR z okazji 40-tej rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Padziernikowej (6 listopada 1957 roku).
My, komunici, nigdy nie tailimy naszych deo polit ycznych. Nasz program przyszoci, czyli program-maksimum, ma na celu doprowadzid Chiny do socjalizmu i komunizmu. Jest to cakowicie pewne i nie ulega adnej wtpliwoci. Nazwa naszej partii i nasz wiatopogld marksistowski wyranie wskazuj ten najwyszy, bezgranicznie jasny, bezgranicznie pikny idea przyszoci.
O rzdzie koalicyjnym (24 kwietnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. III,
19
Kierowany przez Komunistyczn Parti Chin ruch rewolucyjny jest w swym caoksztacie jednolitym ruchem rewolucyjnym, obejmujcym i etap rewolucji demokratycznej, i etap rewolucji socjalistycznej. S to dwa odmienne pod wzgldem swego charakteru procesy rewolucyjne i dopiero doprowadziwszy do kooca pierwszy z nich mona przystpid do doprowadzenia do kooca drugiego. Rewolucja demokratyczna jest niezbdnym przygotowaniem do rewolucji socjalistycznej, a rewolucja socjalistyczna nieuchronnym kierunkiem rozwoju rewolucji demokratycznej. Ostateczny za cel wszystkich komunistw polega na tym, aby walczyd ze wszystkich si o ostateczne zbudowanie spoeczeostwa socjalistycznego i spoeczeostwa komunistycznego.
Celem rewolucji socjalistycznej jest wyzwolenie si wytwrczych. Przeksztacen ie indywidualnej wasnoci w rolnictwie i rzemiole w socjalistyczn wasnod kolektywn i przeksztacenie wasnoci kapitalistycznej w prywatnym przemyle i handlu we wasnod socjalistyczn nieuchronnie doprowadzi do ogromnego wyzwolenia si wytwrczych. Powstan wwczas warunki spoeczne do potnego rozwoju produkcji przemysowej i rolnej.
Przemwienie na Najwyszej Konferencji Paostwowej (25 stycznia 1956 roku).
Obecnie prowadzimy nie tylko rewolucj w ustroju spoecznym, to jest przejcie od wasnoci prywatnej do wasnoci uspoecznionej, ale prowadzimy i rewolucj w technice, to jest przejcie od produkcji rzemielniczej do nowoczesnej produkcji maszynowej na wielk skal. Te dwie rewolucje s ze sob zwizane. W gospodarce rolnej w warunkach naszego kraju (w krajach kapitalistycznych rolnictwo przeksztaca si w gospodark kapitalistyczn), trzeba najpierw uspdzielczyd rolnictwo, a dopiero potem mona bdzie zastosowad wielk technik. Wynika std, e takich dwch zagadnieo, jak przemys i rolnictwo, socjalistyczne uprzemysowienie i socjalistyczna
20
przebudowa rolnictwa, w adnym razie nie moemy rozpatrywad oddzielnie, izolujc jedno zagadnienie od drugiego, nie moemy kad nacisku tylko na jedn stron, a tracid z oczu drugiej.
Nowy ustrj spoeczny zosta dopiero co ustanowiony i potrzebny jest jeszcze pewien okres czasu na jego utrwalenie. Nie mona uwaad, e nowy ustrj jest cakowicie utrwalony od pierwszej chwili jego ustanowienia. To jest niemoliwe. Trzeba go stopniowo umacniad. Dla ostatecznego utrwalenia nowego ustroju niezbdn rzecz jest dokonanie socjalistycznego uprzemysowienia kraju, konsekwentne przeprowadzenie rewolucji socjalistycznej na froncie ekonomicznym; niezbdn rzecz jest take prowadzid stale i uporczywie walk, rewolucj socjalistyczn, i socjalistyczne wychowanie na froncie politycznym i ideologicznym. Poza tym potrzebne jest wspdziaanie czynnikw midzynarodowych.
Toczca si w naszym kraju walka o umocnienie ustroju socjalistycznego, walka kto kogo socjalizm czy kapitalizm potrwa jeszcze przez dugi okres historyczny. Wszyscy jednak powinnimy zdawad sobie spraw, e ten nowy ustrj socjalistyczny niewtpliwie si umocni. Na pewno moemy zbudowad paostwo socjalistyczne o nowoczesnym przemyle, nowoczesnym rolnictwie i nowoczesnej nauce i kulturze.
Inteligencji nastawionej wrogo wobec naszego paostwa jest bardzo mao. Ludziom tym nie podoba si nasze paostwo dyktatury proletariatu, przywizali si do starego spoeczeostwa. Przy najmniejszej okazji usiuj oni wywoywad zamieszenia, dc do obalenia partii komunistycznej i przywrcenia starych
21
Chin. S to ludzie, ktrzy w walce midzy dwiema drogami proletariack, socjalistyczn a buruazyjn, kapitalistyczn uparcie id po ostatniej. Ta droga praktycznie jest niemoliwa do urzeczywistnienia, dlatego te w rzeczywistoci s oni gotowi do kapitulacji przed imperializmem, feudalizmem i biurokratycznym kapitalizmem. Takich ludzi spotyka si w koach p olitycznych, przemysowych i handlowych, kultury i owiaty, nauki i techniki, a take w koach religijnych. S to elementy ultrareakcyjne.
Powanym problemem jest wychowanie chopw. Gospodarstwa chopskie s rozdrobnione i w wietle dowiadczeo Zwizku Radzieckiego uspoecznienie rolnictwa wymagad bdzie dugiego okresu czasu i cierpliwej pracy. Bez uspoecznienia rolnictwa nie moe byd penego trwaego socjalizmu.
Powinnimy byd przekonani, e: 1) szerokie masy chopw pragn pod kierownictwem partii stopniowo wejd na drog socjalizmu, 2) partia jest zdolna wprowadzid chopw na drog socjalizmu. Te dwa czynniki stanowi istot rzeczy i jej gwny nurt.
W kierowniczych organach spdzielni naley zapewnid przewag obecnym biedniakom i nowym sabszym redniakom, i wykorzystad w charakterze siy pomocniczej starych sabszych redniakw i mocniejszych redniakw (starych i nowych). Tylko w ten sposb mona zgodnie z polityk partii zjednoczyd biedniakw ze redniakami, umocnid spdzielnie, rozwind produkcj i na prawidowej podstawie dokonad socjalistycznej przebudowy caej wsi. W przeciwnym wypadku nie mona osignd zespolenia biedniakw ze
22
redniakami, nie mona umocnid spdzielni, nie mona rozwind produkcji i nie mona dokonad socjalistycznej przebudowy caej wsi.
Uwaga do artykuu Jak przewaga w zarzdzie rolniczej spdzielni produkcyjnej w Wutangu, gromady Gaoszan, powiatu Czangsza przesza z rk redniakw do rk biedniakw (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. II.
Zespolenie si ze redniakami jest konieczne. Byoby bdem, gdyby postpowad inaczej. Na kim jednak powinna opierad si na wsi klasa robotnicza i partia komunistyczna, aby zespolid si ze redniakami i dokonad socjalistycznej przebudowy caej wsi? Oczywicie tylko na biedniakach. Tak byo w przeszoci, kiedy prowadzono walk przeciwko obszarnikom i przeprowadzona bya reforma rolna, tak si rzecz ma i obecnie, gdy toczy si walka przeciwko kuakom i innym elementom kapitalistycznym i dokonuje si socjalistyczna przebudowa rolnictwa. Na pocztkowym etapie obu okresw rewolucyjnych redniacy zajmuj stanowisko wahajce. Tylko wtedy, kiedy redniacy zorientowawszy si w oglnej sytuacji, widz, e nadejdzie zwycistwo rewolucji, przechodz oni na stron rewolucji. Biedniacy powinni prowadzid prac wrd redniakw, jednoczyd si z nimi i przycigad ich na swoj stron, by rewolucja szerzya si z kadym dniem a do osignicia ostatecznego zwycistwa.
Uwaga do artykuu Nauka z pojawienia si redniackich i biedniackich spdzielni produkcyjnych w powiecie Fuan (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. II.
Wrd zamonych chopw istnieje powana dnod do kapitalizmu. Jeli w okresie ruchu uspdzielczenia rolnictwa, a nawet pniej w cigu dugiego okresu czasu chod w nieznacznym stopniu osabimy prac polityczn wrd chopw, to dnod do kapitalizmu rozkwitnie bujnym kwiatem.
Uwaga do artykuu ,.Naley prowadzid zdecydowan walk przeciw dnoci do kapitalizmu (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
23
Ruch uspdzielczenia rolnictwa od samego pocztku jest swego rodzaju powan walk ideologiczn i polityczn. adna spdzielnia nie moe byd zaoona bez takiej walki. Zanim na gruzach starego ustroju zostanie ustanowiony nowy ustrj spoeczny, trzeba oczycid grunt. Przeytki starej ideologii, odzwierciedlajcej stary ustrj, przez dugi okres czasu pozostaj w umysach ludzi i nie chc atwo ustpid. Spdzielnia po jej zaoeniu musi jeszcze przejd wiele walk, zanim si umocni. Nawet po umocnieniu, jeli tylko osabi swe wysiki, moe si ona rozpad.
Uwaga do artykuu Powana nauka (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
W cigu ostatnich lat ywioowe siy kapitalizmu na wsi rosy z dnia na dzieo. Nowi kuacy ujawniaj si wszdzie, wielu zamonych redniakw dy do tego, aby stad si kuakami. Wielu biedniakw z powodu braku dostatecznych rodkw produkcji wci pozostaje w stanie ndzy, jedni wpadli w dugi, inni sprzedaj ziemi lub oddaj j w dzieraw. Jeli pjd zie tak dalej, to nieuchronnie z kadym dniem bdzie si pogbiad polaryzacja wsi. Chopi, ktrzy utracili ziemi i chopi, ktrzy nadal pozostaj w stanie ndzy, bd stawiad nam zarzuty, e nic nie robimy dla uratowania ich od zagady, i e nie pomagamy im w rozwizaniu trudnoci. Zamoni redniacy w drodze do kapitalizmu take bd niezadowoleni z nas, poniewa nie zamierzamy id drog kapitalizmu i dlatego nigdy nie bdziemy mogli zaspokoid ich dao. Czy w takiej sytuacji sojusz robotniczo-chopski moe byd nadal umacniany? Oczywicie, e nie. Problem ten moe byd rozwizany tylko na nowej podstawie, mianowicie, wraz ze stopniowym przeprowadzeniem socjalistycznego uprzemysowienia i socjalistycznego przeksztacenia rzemiosa, kapitalistycznego przemysu i handlu, trzeba jednoczenie stopniowo realizowad socjalistyczn przebudow caego rolnictwa, tj. uspdzielczyd go i zlikwidowad na wsi system gospodarstw kuackich i system gospodarstw indywidualnych, eby caa ludnod wiejska ya coraz dostatniej. Uwaamy, e tylko w ten sposb mona umocnid sojusz robotniczo-chopski.
24
.. Jednolite planowanie naley rozumied jako planowanie w interesie 600 milionw ludnoci naszego kraju. Przy sporzdzaniu planw, prowadzeniu prac i rozwaaniu problemw powinnimy brad za punkt wyjcia fakt, e nasz kraj posiada 600-milionow ludnod. Nie wolno nigdy o tym zapominad.
Oprcz kierownictwa partii decydujcym czynnikiem jest 600-milionowa ludnod. Duo ludzi oznacza, wiele opinii, wiele entuzjazmu i energii. Nigdy dotd w masach ludowych nie byo tak wielkiego entuzjazmu, nie byo ani takiego bojowego zapau i wysokiego zrywu jak obecnie.
O jednej spdzielni produkcyjnej (15 kwietnia 1958 roku).
Jaskraw szczegln cech 600-milionowej ludnoci Chin jest m. in. bieda i zacofanie. Wydaje si to rzecz z, lecz w rzeczywistoci jest to rzecz dobra. Bieda pobudza denie do przemian, denie do walki, do rewolucji. Na czystej, bez adnych kreleo karcie papieru mona napisad najnowsze i najpikniejsze sowa, namalowad najnowsze i najpikniejsze obrazy.
O jednej spdzielni produkcyjnej (15 kwietnia 1958 roku).
Po zwycistwie rewolucji chioskiej w caym kraju i po rozwizaniu problemu agrarnego przed Chinami wci jeszcze pozostaj dwa rodzaje zasadniczych sprzecznoci. Pierwsza sprzecznod wewntrzna, a mianowicie, sprzecznod midzy klas robotnicz a buruazj. Druga sprzecznod zewntrzna, a mianowicie, sprzecznod midzy Chinami a krajami imperialistycznymi. Z tego powodu po zwycistwie rewolucji ludowo-demokratycznej wadzy paostwowej w republice ludowej kierowanej przez klas robotnicz nie wolno osabiad, a trzeba j umacniad.
25
Wy przecie chcecie zlikwidowad wadz paostwow, czy nie tak? Tak, chcemy, ale nie teraz, teraz jeszcze nie moemy tego chcied. Dlaczego? Dlatego, e istnieje jeszcze imperializm, istnieje jeszcze rodzima reakcja, istniej w kraju jeszcze klasy. Nasze zadanie polega obecnie na tym, by wzmocnid paostwowy aparat ludu gwnie armi ludow, milicj ludow i sd ludowy i tym samym zabezpieczyd umocnienie obronnoci kraju i obron interesw ludu.
O demokratycznej dyktaturze ludu (30 czerwca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV
Nasze paostwo jest paostwem demokratycznej dyktatury ludu, kierowanym przez klas robotnicz i opartym na sojuszu robotniczo-chopskim. Czemu suy ta dyktatura? Pierwsz jej funkcj jest zdawienie wewntrz kraju reakcyjnych klas, reakcjonistw i tych wyzyskiwaczy, ktrzy sprzeciwiaj si rewolucji socjalistycznej, zgniecenie tych, ktrzy sabotuj nasze budownictwo socjalistyczne, inaczej mwic, rozwizanie sprzecznoci midzy nami a wrogami w kraju. Na przykad, aresztowanie, sdzenie i karanie pewnych elementw kontrrewolucyjnych, pozbawienie na pewien okres czasu obszarnikw i elementw biurokratyczno-buruazyjnych praw wyborczych i wolnoci sowa wszystko to wchodzi w zakres dyktatury. W celu ochrony porzdku publicznego i interesw szerokich mas ludowych dyktatur naley stosowad take w stosunku do zodziei, oszustw, mordercw, podpalaczy, band chuligaoskich i innych szkodliwych elementw, ktre powanie podwaaj porzdek spoeczny. Dyktatura ma i drug funkcj, a mianowicie obron paostwa przed wywrotow dziaalnoci i moliw agresj ze strony wrogw zewntrznych. W ty m wypadku przed dyktatur stoi zadanie rozwizania sprzecznoci midzy nami a wrogami zewntrznymi. Celem dyktatury jest obrona caego narodu tak, aby mg on prowadzid pokojow prac i przeksztacid nasz kraj w paostwo socjalistyczne o nowoczesnym przemyle, nowoczesnym rolnictwie i nowoczesnej nauce i kulturze.
26
Demokratyczna dyktatura ludu potrzebuje kierownictwa klasy robotniczej, poniewa tylko klasa robotnicza jest najbardziej dalekowzroczna, bezinteresowna i najbardziej konsekwentnie rewolucyjna. Caa historia rewolucji wiadczy o tym, e bez kierownictwa klasy robotniczej rewolucja ponosi klsk, a pod jej kierownictwem rewolucja odnosi zwycistwo.
Podstaw demokratycznej dyktatury ludu jest sojusz klasy robotniczej, chopstwa i drobnej buruazji miejskiej, a gwnie sojusz robotnikw i chopw, poniewa te dwie klasy stanowi 80 90 proc. ludnoci Chin. Imperializm i kuomintangowska reakcja obalone zostay gwnie siami tych dwch klas. Przejcie od nowej demokracji do socjalizmu opiera si gwnie na sojuszu tych dwch klas.
Walka klasowa, walka o produkcj i eksperyment naukowy, to trzy wielkie rewolucyjne ruchy w budownictwie potnego kraju socjalistycznego. Stanowi one rzeczywist gwarancj tego, e komunici pozbd si biurokratyzmu, unikn rewizjonizmu i dogmatyzmu i zawsze bd niezwycieni. S one niezawodn gwarancj, pozwalajc proletariatowi urzeczywistniad dyktatur demokratyczn w sojuszu z szerokimi masami pracujcymi. Bez tych ruchw rewolucyjnych, elementy obszarnicze, kuackie, kontrrewolucyjn e i szkodliwe, oraz demony i potwory wyjd z kadej szczeliny, a nasze kadry bd patrzyy na to przez palce i wiele z nich nawet nie odrniajc wrogw od swoich, wejdzie w zmow z wrogami, poddawszy si ich szkodliwym wpywom, ulegnie rozkadowi i dezorganizacji, zostanie przez nich przecignita na ich stron, albo pozwoli im przedostad si do swoich szeregw, a wielu robotnikw, chopw i inteligentw stanie si ofiarami podstpnych metod wroga dziaajcego przy pomocy groby i schlebiania. Przy takim obrocie sprawy nie trzeba wiele czasu, minimum kilka lat nie wicej ni kilkanacie, a maksimum kilka dziesicioleci, jak w caym kraju nieuchronnie nastpiaby kontrrewolucyjna restauracja, partia marksistowsko 27
leninowska na pewno przeksztaciaby si w parti rewizjonistyczn, w parti faszystowsk, i cae Chiny zmieniyby swj kolor.
Cytowane wedug artykuu O chruszczowowskim oglnohistorycznej lekcji (14 lipca 1964 roku). pseudokomunizmie i jego
Demokratyczna dyktatura ludu stosuje dwie metody. W stosunku do wrogw stosuje ona metod dyktatury, to znaczy, w cigu niezbdnego okresu czasu nie pozwala im na udzia w dziaalnoci politycznej, zmusza ich do podporzdkowania si prawom rzdu ludowego oraz zajmowania si prac fizyczn, by w toku pracy przeksztacad ich w nowych ludzi. I przeciwnie, w stosunku do ludu stosuje ona metod nie przymusu, lecz demokracji, to znaczy, pozwala mu brad udzia w dziaalnoci politycznej, nie zmusza go do czegokolwiek, a wychowuje i przekonuje przy pomocy metod demokratycznych.
Przemwienie na zamkniciu drugiej sesji I kadencji Oglnokrajowego Komitetu Ludowej Konsultatywnej Rady Politycznej Chin (23 czerwca 1950 roku).
Nard chioski pod kierownictwem partii komunistycznej w celu szybkiego rozwoju sprawy socjalizmu w Chinach na jeszcze bardziej trwaej podstawie prowadzi yw kampani o uporzdkowanie stylu pracy. Oznacza to, e nard przedstawiajc fakty i argumenty, rozwija w miecie i na wsi szerok oglnonarodow dyskusj, ktra jest kierowana, i swobodna, dyskusj na temat dwch drg socjalistycznej i kapitalistycznej, o podstawowym systemie i wanych wytycznych polityki paostwa, o stylu pracy pracownikw partyjnych i paostwowych, o dobrobycie narodu itd. po to, eby prawidowo rozstrzygnd sprzecznoci, istniejce rzeczywicie w onie ludu i ktre obecnie wymagaj rozstrzygnicia. Jest to socjalistyczny ruch samowychowania i ksztatowania nowego oblicza ludu.
28
W wielkiej pracy budownictwa stoj przed nami wyjtkowo cikie zadania. Chocia mamy ponad 10 milionw czonkw partii, tym niemniej stanowi oni tylko znikom mniejszod w stosunku do ludnoci caego kraju. W naszej ogromnej pracy w rnych organach paostwowych i zakadach socjalnych musimy si opierad na ludziach spoza partii. Nie moemy dobrze wykonad pracy, jeli nie bdziemy umieli oprzed si na masach ludowych i wsppracowad z bezpartyjnymi. Przy dalszym umacnianiu jednoci caej partii musimy jednoczenie dalej umacniad jednod wszystkich narodowoci, klas demokratycznych, partii demokratycznych i organizacji ludowych oraz umacniad i rozszerzad nasz jednolity front ludowo-demokratyczny, z ca powag usuwad kade negatywne zjawisko w jakichkolwiek ogniwach pracy, wyrzdzajce szkod jednoci partii z narodem.
Przemwienie na otwarciu VIII Zjazdu Komunistycznej Partii Chin (15 wrzenia 1956 roku).
29
4. WACIWE TRAKTOWANIE SPRZECZNOCI W ONIE LUDU
Przed nami stoj dwa rodzaje sprzecznoci spoecznych: sprzecznod midzy nami a wrogami i sprzecznod w onie ludu. Te dwa rodzaje sprzecznoci z natury swej s cakowicie odmienne.
Aby waciwie poznad te dwa odmienne rodzaje sprzecznoci sprzecznod midzy nami a wrogami i sprzecznod w onie ludumusimy przede wszystkim zrozumied, co to znaczy lud, a co wrg.. . Na obecnym etapie, w okresie budowy socjalizmu, wszystkie klasy, warstwy i grupy spoeczne, ktre aprobuj i popieraj spraw budownictwa socjalistycznego i bior w nim udzia, nale do kategorii ludu, podczas gdy wszystkie siy i grupy spoeczne, ktre przeciwstawiaj si rewolucji socjalistycznej, ktre nastawione s wrogo wobec budownictwa socjalistycznego i sabotuj je, s wrogami ludu.
W obecnych warunkach naszego kraju to, co nazywamy sprzecznociami w oni e ludu, obejmuje sprzecznoci w onie klasy robotniczej, sprzecznoci w onie klasy chopskiej, sprzecznoci w onie inteligencji, sprzecznoci midzy klas robotnicz a klas chopsk, sprzecznoci midzy robotnikami i chopami z jednej strony a inteligencj z drugiej, sprzecznoci midzy klas robotnicz i innymi ludmi pracy z jednej strony a buruazj narodow z drugiej, sprzecznoci w onie buruazji narodowej itd. Nasz rzd ludowy jest rzdem, ktry rzeczywicie reprezentuje interesy ludu i suy ludowi, jednak midzy rzdem a masami ludowymi istniej rwnie pewne sprzecznoci. Obejmuj one sprzecznoci midzy interesami paostwa, interesami kolektywnymi i interesami
30
jednostki; midzy demokracj a centralizmem; midzy kierownikami a kierowanymi; midzy stylem biurokratycznym niektrych pracownikw instytucji paostwowych a masami. Sprzecznoci tego rodzaju s te sprzecznociami w onie ludu. Oglnie mwic, u podoa sprzecznoci w onie ludu ley podstawowa zgodnod interesw ludu.
Sprzecznoci midzy nami a wrogami s sprzecznociami antagonistycznymi. W onie ludu sprzecznoci midzy ludmi pracy s nieantagonistyczne, sprzecznoci za midzy klasami wyzyskiwanych a wyzyskiwaczy maj poza stron antagonistyczn rwnie stron nieantagonistyczn.
W jaki sposb w yciu politycznym naszego narodu naley odrnid, co jest suszne, a co bdne w naszych sowach i czynach? Opierajc si na zasadach konstytucji naszego paostwa, na woli przytaczajcej wikszoci naszego narodu i na wsplnych platformach politycznych proklamowanych przy rnych okazjach przez partie i ugrupowania naszego kraju, sdzimy, e mona ustanowid w oglnych zarysach nastpujce kryteria, e sowa i czyny: 1) sprzyjaj zjednoczeniu wielonarodowociowego narodu naszego kraju, a nie dziel go; 2) sprzyjaj przeobraeniom socjalistycznym i budownictwu socjalistycznemu, a nie wyrzdzaj im szkody; 3) sprzyjaj umacnianiu demokratycznej dyktatury ludu, a nie podkopuj lub osabiaj jej; 4) sprzyjaj utrwalaniu centralizmu demokratycznego, a nie podkopuj lub osabiaj go; 5) sprzyjaj umacnianiu kierownictwa partii komunistycznej, a nie odrzucaj lub osabiaj go; 6) przynosz poytek, a nie szkod midzynarodowej solidarnoci socjalistycznej i midzynarodowej solidarnoci pokj miujcych narodw caego wiata. Spord tych szeciu kryteriw najwaniejszymi s droga socjalis tyczna i kierownictwo partyjne.
31
Sprawa likwidacji kontrrewolucjonistw jest walk nalec do zakresu sprzecznoci midzy nami a wrogami. Wrd ludu znajduj si ludzie, ktrzy posiadaj pewne odmienne pogldy na t spraw. Istniej dwie kategorie ludzi, ktrych pogldy rni si od naszych. Ci, ktrzy maj pogldy prawicowe, nie czyni rnicy midzy nami a wrogami, wrogw bior za swoich. Uwaaj oni za przyjaci tych, ktrych szerokie masy uwaaj za wrogw. Ci, ktrzy maj pogldy lewicowe, rozszerzaj zakres sprzecznoci midzy nami a wrogami, i tym samym traktuj pewne sprzecznoci w onie ludu jako sprzecznoci midzy nami a wrogami i uwaaj za kontrrewolucjonistw pewnych ludzi, ktrzy w rzeczywistoci nimi nie s. Oba te pogldy s bdne. aden z nich nie pozwala na suszne rozstrzygnicie problemu likwidacji kontrrewolucjonistw, ani te na waciw ocen naszej pracy w tej dziedzinie.
Jakociowo odmienne sprzecznoci mona rozwizywad jedynie za pomoc jakociowo odmiennych metod. Na przykad sprzecznod midzy proletariatem a buruazj rozwizuje si metod rewolucji socjalistycznej; sprzecznod midzy masami ludowymi a ustrojem feudalnym rozwizuje si metod rewolucji demokratycznej; sprzecznod midzy koloniami a imperializmem rozwizuje si metod wojny narodowo-rewolucyjnej; sprzecznod midzy klas robotnicz a klas chopsk w spoeczeostwie socjalistycznym rozwizuje si metod kolektywizacji i mechanizacji rolnictwa; sprzecznoci wewntrz partii komunistycznej rozwizywane s metod krytyki i samokrytyki; sprzecznoci midzy spoeczeostwem a przyrod rozwizywane s metod rozwoju si wytwrczych... Rozwizywanie odmiennych sprzecznoci odmiennymi metodami to zasada, ktrej marksici-leninowcy powinni cile przestrzegad.
Sprzecznoci midzy nami a wrogami i sprzecznoci w onie ludu rni si swoj istot, metody ich rozwizania te s odmienne. Krtko mwic, w pierwszym wypadku chodzi o przeprowadzenie wyranej linii podziau midzy nami a
32
wrogami, w drugim za wypadku chodzi o odrnienie tego, co suszne, od tego, co niesuszne. Oczywicie, sprawa stosunkw midzy nami a wrogami jest rwnie swego rodzaju spraw susznego i niesusznego. Na przykad kwestia, kto ma susznod my czy wewntrzna i zewntrzna reakcja jak imperializm, feudalizm i biurokratyczny kapitalizm jest rwnie kwesti susznego i niesusznego, jednake jest ona w swej istocie innego typu kwesti susznego i niesusznego ni kwestia w onie ludu.
Wszelkie problemy natury ideologicznej, wszelkie sporne kwestie wrd ludu mog byd rozwizywane jedynie za pomoc metod demokratycznych, za pomoc metod dyskusji, krytyki, przekonywania i wychowywania, a nie za pomoc metod przymusu i nacisku.
Aby wydajnie produkowad, uczyd si i yd w atmosferze adu i porzdku, nard chce, eby jego rzd, kierownicy produkcji, kierownicy instytucji kulturalnoowiatowych wydawali odpowiednie zarzdzenia administracyjne o charakterze przymusu. Bez takich zarzdzeo administracyjnych niemoliwe jest utrzymanie porzdku spoecznego. Jest to sprawa, ktr ludzie s w stanie zrozumied w ramach elementarnej wiedzy. Zarzdzenia administracyjne oraz metody przekonywania i wychowywania stanowi dwie strony, ktre uzupeniaj si wzajemnie w rozwizywaniu sprzecznoci w onie ludu. Zarzdzenia administracyjne wydawane dla utrzymania porzdku spoecznego musz te id w parze z przekonywaniem i wychowywaniem, poniewa w wielu wypadkach same tylko zarzdzenia administracyjne nie bd dziaay.
Buruazja i drobna buruazja bd niewtpliwie dyy do wyraenia swej ideologii. Jest rzecz niewtpliw, e bd one dyy do tego, by uporczywie i
33
wszelkimi sposobami wyraad swe pogldy w kwestiach politycznych i ideologicznych. Jest to niemoliwe, eby tego nie robiy. Nie powinnimy jednak stosowad metod dawienia, by uniemoliwid im wyraenie swych pogldw, powinnimy natomiast na to pozwolid, i jednoczenie kiedy one swe pogldy wyraaj, polemizowad z nimi i prowadzid odpowiedni krytyk. Nie ulega wtpliwoci, e powinnimy krytykowad wszelkiego rodzaju bdne pogldy. Oczywicie, nie wolno powstrzymywad si od krytyki i bezczynnie przygldad, jak bdne pogldy rozpowszechniaj si wszdzie i opanowuj teren. Bdy naley krytykowad i z trujcymi chwastami naley walczyd wszdzie, gdziekolwiek si pojawi. Jednak tego rodzaju krytyka nie powinna byd dogmatyczna, nie powinnimy stosowad metody metafizycznej, lecz dyd do stosowania metody dialektycznej. Potrzebna jest analiza naukowa i w peni przekonywajce argumenty.
.. .Wady ludu naley krytykowad, lecz naley przy tym stad rzeczywicie na pozycjach ludu, a nasz krytyk powinno cechowad gorce denie do obrony ludu i wychowania go. Traktowad za swego towarzysza jak wroga to znaczy samemu stand na pozycji wroga.
Przemwienie na naradzie w Jenanie powiconej zagadnieniom literatury i sztuki (maj 1942 roku), Dziea wybrane, t. III.
Sprzecznod i walka s powszechne i absolutne, ale metody rozwizania sprzecznoci, czyli formy walki, s rnorodne wskutek rnorodnego charakteru sprzecznoci. Jedne sprzecznoci maj charakter jawnego antagonizmu, a inne nie. Zgodnie z konkretnym rozwojem rzeczy i zjawisk niektre pocztkowo nieantagonistyczne sprzecznoci rozwijaj si w antagonistyczne, niektre za pocztkowo antagonistyczne rozwijaj si w nieantagonistyczne.
34
W zwykych okolicznociach sprzecznoci w onie ludu nie s antagonistyczne. Jeeli jednak nie traktujemy ich w sposb waciwy lub jeeli tracimy czujnod i dopuszczamy do zaniedbania, to moe take nastpid antagonizm. W kraju, socjalistycznym tego rodzaju zjawisko ma zazwyczaj czciowy i przejciowy charakter. Przyczyna tego tkwi w tym, e w kraju socjalistycznym system wyzysku czowieka przez czowieka zosta zniesiony, a interesy l udu w gruncie rzeczy s zgodne.
W naszym kraju sprzecznod midzy klas robotnicz a buruazj narodow naley do kategorii sprzecznoci w onie ludu. Walka klasowa midzy klas robotnicz a buruazj narodow jest, oglnie biorc, walk klasow w onie ludu, poniewa w naszym kraju buruazj narodowa ma dwoisty charakter. W okresie rewolucji buruazyjno-demokratycznej, z jednej strony, miaa ona charakter rewolucyjny, a z drugiej, miaa charakter kompromisowy. W okresie rewolucji socjalistycznej, z jednej strony, eksploatuje ona klas robotnicz w celu osignicia zysku, a z drugiej, popiera konstytucj i wykazuje gotowod przyjcia przeobraeo socjalistycznych. Buruazj narodowa rni si od imperialistw, klasy obszarnikw i buruazji biurokratycznej. Midzy klas robotnicz a buruazj narodow istnieje sprzecznod midzy wyzyskiwanymi a wyzyskiwaczami, w swej naturze jest ona antagonistyczna. Jednake w konkretnych warunkach naszego kraju, sprzecznod antagonistyczna midzy tymi dwiema klasami, jeli si j waciwie potraktuje, moe byd przeksztacona w nieantagonistyczn i rozwizana w sposb pokojowy. Jednake jeli nie potraktujemy jej waciwie i nie bdziemy prowadzid polityki jednoczenia, krytykowania i wychowania w stosunku do buruazji narodowej, albo jeli narodowa buruazja nie uznaje tej naszej polityki, wwczas sprzecznod midzy klas robotnicz a buruazj narodow moe stad si sprzecznoci midzy nami a wrogami.
35
Reakcjonici wewntrz kraju socjalistycznego w zmowie z imperialistami wykorzystuj sprzecznoci w onie ludu dla podegania do niezgody i wzniecania zaburzeo, aby mc osignd swoje konspiracyjne cele. Lekcja pynca z wydarzeo wgierskich zasuguje na nasz uwag.
36
5. WOJNA I POKJ
Wojna, to najwysza forma walki, zapocztkowana z chwil powstania wasnoci prywatnej i klas, forma stosowana dla rozwizania sprzecznoci midzy klasami, narodami, paostwami, blokami politycznymi na okrelonym etapie rozwoju tych sprzecznoci.
Zagadnienia strategii wojny rewolucyjnej w Chinach (grudzieo 1936 roku), Dziea wybrane, t. I.
Wojna jest kontynuowaniem polityki. W tym sensie wojna jest polityk; sama wojna stanowi akcj, majc charakter polityczny, i od najdawniejszych czasw nie byo wojny, ktra nie miaaby politycznego charakteru. . . Jednak wojna ma rwnie swoje cechy specyficzne. W tym sensie wojna nie jest rwnoznaczna z polityk w ogle. Wojna jest kontynuowaniem polityki innymi rodkami. Kiedy polityka, osignwszy okrelone stadium rozwoju, nie jest ju w stanie rozwijad si po dawnemu, wybucha wojna, majca na celu znied przeszkody na drodze polityki... Z chwil kiedy przeszkoda zostaje usunita i polityczny cel osignity, wojna kooczy si. Dopki przeszkoda nie jest usunita cakowicie, wojna trwa nadal, by osignd swj cel... Dlatego mona powiedzied, e polityka to bezkrwawa wojna, a wojna to krwawa polityka.
O przewlekej wojnie (maj 1938 roku), Dziea wybrane, t. II.
Wszystkie wojny w historii dziel si na dwa rodzaje: sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Wszystkie wojny postpowe s sprawiedliwe, a wszystkie wojny hamujce postp niesprawiedliwe. My, komunici, walczymy przeciwko wszystkim wojnom niesprawiedliwym, hamujcym postp, lecz nie wystpujemy przeciwko wojnom postpowym, sprawiedliwym. My, komunici, nie tylko nie wystpujemy przeciwko wojnom postpowym, sprawiedliwym, lecz bierzemy w nich czynny udzia. Przykadem wojny niesprawiedliwej bya pierwsza wojna wiatowa, w ktrej obie strony walczyy o interesy
37
imperialistyczne, i dlatego komunici caego wiata zdecydowanie wystpowali przeciwko tej wojnie. Droga walki przeciwko wojnie niesprawiedliwej jest nastpujca: przed wybuchem wojny trzeba wszystkimi siami starad si zapobiec jej, gdy za wybucha, trzeba wyzyskad kad moliwod, by podjd wojn przeciwko wojnie, wojn sprawiedliw przeciwko wojnie niesprawiedliwej.
W spoeczeostwie klasowym rewolucje i wojny rewolucyjne s nieuniknione, bez nich niemoliwe jest dokonanie skoku w rozwoju spoeczeostwa, niemoliwe jest obalenie reakcyjnej klasy panujcej, tote niemoliwe jest zdobycie wadzy przez lud.
Wojna rewolucyjna jest swego rodzaju anty toksyn, nie tylko zamie ona zacieky napr wroga, lecz oczyszcza rwnie nasze wasne szeregi od wszelkiego plugastwa. Kada sprawiedliwa, rewolucyjna wojna posiada wielk si, moe wiele rzeczy przeobrazid lub utorowad drog do takiego przeobraenia. Wojna chiosko-japooska przeobrazi i Chiny, i Japoni. Trzeba tylko, aby Chiny niezomnie prowadziy wojn oporu i aby obstaway przy polityce jednolitego frontu, a wwczas stara Japonia niechybnie zostanie przeobraona w now Japoni, a stare Chiny w nowe Chiny. Zarwno w Chinach, jak i w Japonii w toku tej wojny i po niej przeobrazi si i czowiek, i rzecz.
Kady komunista powinien przyswoid sobie t prawd, e wadza wyrasta z lufy karabinu.
Wojna i zagadnienia strategii (6 listopada 1938 roku), Dziea wybrane, t. II.
38
Centralnym zadaniem rewolucji i najwysz jej form jest zdobycie wadzy w drodze zbrojnej, rozstrzygnicie zagadnienia za pomoc wojny. Ta rewolucyjna zasada marksizmu-leninizmu suszna jest wszdzie, bezwzgldnie suszna jest zarwno dla Chin, jak i dla innych paostw.
W Chinach bez walki zbrojnej ani proletariat, ani lud, ani partia komunistyczna nie zdoaj zajd nalenego im miejsca i rewolucja nie bdzie moga zwyciyd. W cigu osiemnastu lat wzrost, umacnianie si i bolszewizacja naszej partii dokonyway si w procesie wojen rewolucyjnych; bez walki zbrojnej nie byoby rwnie dzisiejszej partii komunistycznej. O tym dowiadczeniu osignitym kosztem krwi nigdy nie powinni zapominad towarzysze caej partii.
Z okazji ukazania si pierwszego numeru czasopisma Komunista (4 padziernika 1939 roku), Dziea wybrane, t. II.
Z punktu widzenia nauki marksistowskiej o paostwie armia jest gwn czci skadow aparatu wadzy paostwowej. Kto chce zdobyd wadz paostwow i utrzymad j, ten musi mied potn armi. Ten i w drwico nazywa nas zwolennikami teorii wszechmocy wojny. Tak, jestemy zwolennikami teorii wszechmocy wojny rewolucyjnej. Nie jest to le, to jest dobrze, to jest po marksistowsku. Karabiny rosyjskiej partii komunistycznej utworzyy socjalizm; my chcemy utworzyd republik demokratyczn. Dowiadczenie walki klasowej w epoce imperializmu nas uczy, e klasa robotnicza i masy pracujce mog pokonad uzbrojon buruazj i obszarnikw tylko z pomoc siy karabinu; w tym sensie moemy powiedzied, e przebudowad cay wiat mona tylko z pomoc karabinu.
39
Jestemy zwolennikami zlikwidowania wojny, nam wojna nie jest potrzebna, ale zlikwidowad wojn mona tylko poprzez wojn. Aby nie byo karabinw, trzeba chwycid za karabin.
Wojna ten potwr wzajemnego wyniszczania si ludzkoci zostanie ostatecznie zlikwidowana w toku rozwoju spoeczeostwa ludzkiego, i to w niedalekiej przyszoci. Jednak istnieje tylko jeden rodek do zlikwidowania wojny, a mianowicie podjcie wojny przeciw wojnie, wojny rewolucyjnej przeciw wojnie kontrrewolucyjnej, rewolucyjnej wojny narodowej przeciw kontrrewolucyjnej wojnie narodowej, rewolucyjnej wojny klasowej przeciw kontrrewolucyjnej wojnie klasowej... Gdy w toku swego rozwoju spoeczeostwo ludzkie dojdzie do zniesienia klas, do zniesienia paostw wwczas nie bdzie adnych wojen, ani kontrrewolucyjnych, ani rewolucyjnych, ani niesprawiedliwych, ani sprawiedliwych. Bdzie to epoka wieczystego pokoju dla ludzkoci. Studiujc prawa wojny rewolucyjnej bierzemy za punkt wyjcia denie do zlikwidowania wszelkich wojen. Jest to linia podziau midzy nami, komunistami, a wszystkimi klasami wyzyskiwaczy.
Zagadnienia strategii wojny rewolucyjnej w Chinach (grudzieo 1936 roku), Dziel wybrane, t. I.
Nasz kraj i wszystkie inne kraje socjalistyczne potrzebuj pokoju, narody wszystkich krajw wiata potrzebuj take pokoju. Jedynie wzbogacajce si przy pomocy agresji koa monopolistycznego kapitau nielicznych krajw imperialistycznych pragn wojny i nie chc pokoju.
W celu wywalczenia trwaego pokoju na wiecie, musimy w dalszym cigu rozwijad przyjao i wspprac z bratnimi krajami obozu socjalistycznego i umacniad solidarnod ze wszystkimi krajami miujcymi pokj. Powinnimy
40
starad si nawizad normalne stosunki dyplomatyczne ze wszystkimi paostwami, ktre chc wspyd z nami w pokoju, na podstawie wzajemnego poszanowania integralnoci terytorialnej i suwerennoci, rwnoci i wzajemnych korzyci. Powinnimy udzielad aktywnego poparcia ruchowi wyzwoli ma narodowego i niezawisoci w krajach Azji, Afryki i Ameryki acioskiej, a take ruchowi pokoju i sprawiedliwej walce we wszystkich krajach wiata.
Jeeli chodzi o kraje imperialistyczne, powinnimy rwnie jednoczyd si z ich narodami, starad si o pokojowe wspistnienie z tymi krajami, prowadzid z nimi pewn wymian handlow i zapobiegad moliwej wojnie, ale w adnym wypadku nie mona ywid wobec nich jakichkolwiek nierealnych nadziei.
My pragniemy pokoju. Ale jeeli imperializm z uporem zechce rozptad wojn, nie bdziemy mieli innej alternatywy, jak tylko podjd wojn, a potem powrcid do budownictwa. Codziennie obawiasz si wojny, ale co na to poradzisz, jeeli mimo to ona wybuchnie? Najpierw mwiem, e wiatr ze wschodu gruje nad wiatrem z zachodu i wojny moe nie byd. Obecnie dokonaem uzupeniajcych wyjanieo odnonie wypadku, jeli wojna wybuchnie. W ten sposb obie moliwoci s uwzgldnione.
Przemwienie na Moskiewskiej Naradzie Partii Komunistycznych i Robotniczych (18 listopada 1957 roku).
Obecnie we wszystkich krajach wiata ludzie dyskutuj nad tym, czy trzecia wojna wiatowa wybuchnie czy nie. Jeli chodzi o ten problem, musimy byd do tego psychicznie przygotowani i podchodzid analitycznie. Jestemy konsekwentnie za pokojem i przeciwko wojnie. Jeli jednak imperialici z uporem rozptaj wojn, nie moemy si jej lkad. Winnimy zajd wobec tego problemu tak sam postaw jak w stosunku do wszelkich zamieszek: po
41
pierwsze, jestemy przeciw, po drugie, nie boimy si. Po pierwszej wojnie wiatowej powsta Zwizek Radziecki z 200-milionow ludnoci. Po drugiej wojnie wiatowej pojawi si obz socjalistyczny z 900-milionow ludnoci. Jeli imperialici z uporem rozptaj trzeci wojn wiatow, to mona stwierdzid, e w wyniku wojny niewtpliwie przejdzie dalszych kilkaset milionw ludzi na stron socjalizmu, niewiele pozostanie wwczas miejsca dla imperialistw, przy czym jest rzecz prawdopodobn, e cay system imperializmu ostatecznie si zaamie.
Prowokacja klska, nowa prowokacja nowa klska, i tak a do ich zagady oto logika imperialistw i wszystkich reakcjonistw wiata w odniesieniu do spraw narodu, oni nigdy nie pjd wbrew tej logice. Jest to prawo marksizmu. Kiedy mwimy: Imperializm jest bardzo drapieny, mamy na myli, e jego natura nie ulegnie zmianie, i e imperialici nie zechc nigdy odoyd swoich noy rzeniczych, nigdy nie stan si buddami, i tak bdzie a do ich zagady. Walka klska, nowa walka nowa klska, znowu walka, i tak a do zwycistwa oto logika narodu, on rwnie nigdy nie pjdzie wbrew tej logice. Jest to take prawo marksizmu. Rewolucja narodu rosyjskiego kierowaa si tym prawem, tak jest rwnie z rewolucj narodu chioskiego.
Odrzucid zudzenia, przygotowywad si do walki (14 sierpnia 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W adnym wypadku nie wolno nam z powodu zwycistwa osabid czujnoci wobec zaciekych, odwetowych spiskw imperialistw i ich psw aocuchowych. Kto osabi czujnod, ten zostanie politycznie rozbrojony i zostanie zepchnity na bierne pozycje.
Przemwienie na konferencji przygotowawczej Nowej Konsultatywnej Rady Politycznej (15 czerwca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
42
Imperialici i ich psy aocuchowe, reakcjonici chioscy, nigdy nie pogodz si ze swoj klsk na ziemi chioskiej. Bd oni wsplnie spiskowali i wystpowali przeciwko narodowi chioskiemu wszystkimi moliwymi rodkami. Na przykad bd przesyali do Chin sw agentur dla prowadzenia dziaalnoci rozamowej i dywersyjnej. To nie ulega wtpliwoci i o tej dziaalnoci nigdy oni nie zapomn. Nastpnie, bd podjudzad chioskich reakcjonistw do blokowania chioskich portw i nawet popr ich wasnymi siami. Bd oni w ten sposb postpowad, jak dugo bdzie to moliwe. Co wicej, jeeli odwa si pjd na nowe awantury, mog wysad czd swych oddziaw wojskowych celem zbrojnego wtargnicia i naruszenia pogranicznych rejonw Chin, moliwod ta rwnie nie jest wykluczona. Wszystko to powinnimy w peni uwzgldniad.
Przemwienie na konferencji przygotowawczej Nowej Konsultatywnej Rady Politycznej (15 czerwca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
wiat postpuje naprzd, perspektywa jest jasna, nikt nie jest w stanie zmienid tego oglnego biegu historii. Powinnimy cigle prowadzid wrd narodu propagand na temat postpu wiata i jasnej perspektywy, by nard przepojony by wiar w zwycistwo.
O rokowaniach w Czungkingu (17 padziernika 1945 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Wszyscy dowdcy i onierze Armii Ludowo-Wyzwoleoczej w adnym wypadku nie powinni osabid nawet w najmniejszym stopniu swojej woli bojowej, kada myl, ktra osabia wol bojow i nie docenia wroga, jest bdna.
43
6. IMPERIALIZM I WSZYSCY REAKCJONICI S PAPIEROWYMI TYGRYSAMI

Wszyscy reakcjonici s papierowymi tygrysami. Na pozr reakcjonici s straszni, lecz w rzeczywistoci nie s tak silni. Z punktu widzenia perspektywy prawdziwie potn si jest nard, a nie reakcjonici.
Rozmowa z amerykaosk dziennikark Ann Luiz Strong (Sierpieo 1946 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Jak kada rzecz na wiecie ma dwoisty charakter (jest to prawo jednoci przeciwieostw), tak samo imperializm i wszyscy reakcjonici te maj dwoisty charakter, s oni prawdziwymi tygrysami, a rwnoczenie s papierowymi tygrysami. W historii przed zdobyciem wadzy i przez pewien czas po jej zdobyciu klasy wacicieli niewolnikw, feudalnych obszarnikw i buruazja byy pene ywotnoci, rewolucyjne i postpowe, byy wic prawdziwymi tygrysami. W okresie pniejszym, w miar tego, jak ich przeciwstawne strony klasy niewolnikw, chopw i proletariat stopniowo rosy i wzmacniay si, podejmoway coraz ostrzejsz walk przeciwko nim, wtedy klasy wacicieli niewolnikw, feudalnych obszarnikw i buruazja przeksztacay si stopniowo w swoje przeciwieostwo: stay si reakcjonistami, wstecznymi ludmi, przeksztaciy si w papierowe tygrysy. Koniec koocw zostay one obalone lub zostan obalone przez nard. Reakcyjne, wsteczne i zgnie klasy zachowyway jeszcze taki dwoisty charakter i wtedy, kiedy nard prowadzi przeciwko nim walk na mierd i ycie. Z jednej strony, byy one prawdziwymi tygrysami, poeray ludzi, poeray ich milionami i dziesitkami milionw. Walka narodu przeywaa epok wielkich trudnoci, na jej drodze byo wiele zwrotw i zygzakw. eby obalid panowanie imperializmu, feudalizmu i kapitalizmu biurokratycznego w Chinach, nard chioski potrzebowa ponad 100 lat i pado ofiar dziesitki milionw ludzi, zanim wywalczy zwycistwo w 1949 roku. Popatrzcie, czy nie byy to ywe, elazne, prawdziwe tygrysy? A jednake ostatecznie przeksztaciy si one w papierowe, martwe, sojowo-twarogowe
44
tygrysy. S to fakty historyczne. Czy tych faktw ludzie nie widzieli, nie syszeli o nich? Naprawd jest ich tysice i dziesitki tysicy! Tysice i dziesitki tysicy! Dlatego te rozpatrujc istot rzeczy, rozpatrujc z punktu widzenia perspektywy i z punktu widzenia strategii imperializm i wszyscy reakcjonici musz byd uwaani za takich, jakimi s oni w rzeczywistoci, za papierowe tygrysy. Na tej podstawie opiera si nasza myl strategiczna. Z drugiej strony, s oni rwnie ywymi, elaznymi i prawdziwymi tygrysami, ktre poeraj ludzi. Na tej podstawie opiera si nasza myl taktyczna.
Przemwienie na posiedzeniu Biura Politycznego KC KPCh w Wuczangu (1 grudnia 1958 roku), cytowane wedug notki do tytuu pracy Rozmowa z amerykaosk dziennikark Ann Luiz Strong, Dziea wybrane, t. IV.
Powiedziaem, e wszyscy tak zwani potni reakcjonici, bez wyjtku, s tylko papierowymi tygrysami. Poniewa s oni oderwani od ludu. Popatrzcie, czy Hitler nie by papierowym tygrysem? Czy Hitler nie zosta obalony? Powiedziaem rwnie, e rosyjski car, chioski cesarz i japooski imperializm byli papierowymi tygrysami. Jak widzicie, wszyscy oni zostali obaleni. Imperializm amerykaoski nie zosta jeszcze obalony, dysponuje on jeszcze bomb atomow. Moim zdaniem, on rwnie zostanie obalony, jest on tak e papierowym tygrysem.
Kamieo potucze stopy temu, kto go unis, jest to przysowie, w ktrym nard chioski opisuje postpowanie niektrych gupcw. Reakcjonici wszystkich krajw s wanie tego rodzaju gupcami. Przeladowania rnego rodzaju stosowane przez nich przeciwko rewolucyjnym narodom mog w ostatecznym rachunku tylko przypieszyd narastanie jeszcze bardziej szerokiej i jeszcze bardziej gwatownej rewolucji ludowej. Czy przeladowania rnego rodzaju stosowane przez rosyjskiego cara i Czang Kai-szeka przeciwko rewolucyjnym narodom nie odegray takiej roli pobudzajcej w stosunku do wielkiej rewolucji rosyjskiej i wielkiej rewolucji chioskiej?
45
Imperializm amerykaoski od ostatnich dziewiciu lat okupuje nasze terytorium Taiwan, niedawno posa on rwnie swoje siy zbrojne i okupowa Liban. Stany Zjednoczone utworzyy setki baz wojskowych w wielu krajach na caym wiecie. Chioskie terytorium Taiwan, a take Liban oraz wszystkie amerykaoskie bazy wojskowe poza granicami USA s ptlami na szyi imperializmu amerykaoskiego. Nie kto inny, a sami Amerykanie zrobili te ptle i naoyli je sobie na szyj, podajc kooce sznura narodowi chioskiemu, narodom krajw arabskich i narodom caego wiata miujcym pokj i wystpujcym przeciw agresji. Im duej agresorzy amerykaoscy pozostan w tych rejonach, tym bardziej zacinie si ptla na ich szyi.
Przemwienie na Najwyszej Konferencji Paostwowej (8 wrzenia 1958 roku).
Imperialici dugo nie pocign, poniewa czyni tylko zo, popieraj wycznie antyludow reakcj w rnych krajach, okupuj du ilod kolonii, pkolonii i baz wojskowych, zagraaj pokojowi wojn atomow. W ten sposb oni zmuszaj ponad 90 proc. ludnoci caego wiata do powszechnego wystpienia przeciwko nim obecnie lub w przyszoci. Jednake imperialici jeszcze yj, nadal uprawiaj samowol w Azji, Afryce i Ameryce acioskiej. Na Zachodzie, w swych krajach uciskaj oni nadal masy ludowe. Taka sytuacja musi ulec zmianie. Zadaniem narodw caego wiata jest pooenie kresu agresji i uciskowi imperializmu, gwnie imperializmu amerykaoskiego.
Wywiad dla korespondenta Agencji Sinhua (29 wrzenia 1958 roku).
Imperializm amerykaoski uprawiajc samowol wszdzie, postawi sam siebie na pozycjach wrogich wobec narodw caego wiata, staje si coraz bardziej wyizolowany. Bomby atomowe i wodorowe w rkach imperialistw amerykaoskich nie zdoaj zastraszyd tych, ktrzy nie chc byd niewolnikami. Fali gniewu narodw caego wiata przeciwko amerykaoskim agresorom nie da si
46
powstrzymad. Walka narodw caego wiata przeciwko imperializmowi amerykaoskiemu i jego psom aocuchowym na pewno bdzie odnosid jeszcze bardziej wielkie zwycistwa.
Owiadczenie dla poparcia sprawiedliwej walki patriotycznej narodu panamskiego przeciwko imperializmowi amerykaoskiemu (12 stycznia 1964 roku).
Jeeli amerykaoskie koa kapitau monopolistycznego upierad si bd W prowadzeniu polityki agresji i wojny, to na pewno przyjdzie dzieo, w ktrym zostan skazane przez narody caego wiata na szubienice. Ten sam los czeka poplecznikw Stanw Zjednoczonych.
Przemwienie na Najwyszej Konferencji Paostwowej (8 wrzenia 1958 roku).
W celu prowadzenia walki z wrogiem wypracowalimy sobie w cigu dugiego okresu czasu takie stanowisko: z punktu widzenia strategii powinnimy lekcewayd wszystkich wrogw, a z punktu widzenia taktyki powinnimy do nich odnosid si z ca powag. Oznacza to, e w caoci musimy lekcewayd wszystkich wrogw, ale w odniesieniu do kadego konkretnego zagadnienia musimy odnosid si do nich z ca powag. Jeeli w caoci nie bdziemy lekcewayd wrogw, to popenimy bd oportunistyczny. Marks i Engels wtedy, kiedy byo ich tylko dwch, twierdzili, e kapitalizm zostanie obalony na caym wiecie. Ale w odniesieniu do konkretnych zagadnieo, w odniesieniu do kadego z osobna wroga, jeeli nie bdziemy odnosid si do nich z ca powag, to popenimy bd awanturnictwa. Bitwy tocz si tylko jedna po drugiej, a siy nieprzyjacielskie mog byd niszczone tylko czd po czci. Fabryki s budowane tylko jedna za drug. Chopi orz tylko zagon za zagonem. Dotyczy to rwnie i spoywania posiku. Z punktu widzenia strategii lekcewaymy spoywanie posiku: stwierdzamy, i moemy zjed cay posiek. Praktycznie jednak spoywamy go yk za ykiem, nie moemy przeknd wszystkich potraw ze stou naraz. To si nazywa rozwizaniem problemu kadego z osobna', a w literaturze wojskowej rozgromieniem si nieprzyjacielskich jednostka po jednostce.
47
Uwaam, e obecnie nastpi nowy przeomowy punkt w sytuacji midzynarodowej. W obecnej chwili na wiecie s dwa wiatry: wiatr ze wschodu i wiatr z zachodu. W Chinach jest takie przysowie: Albo wiatr ze wschodu gruje nad wiatrem z zachodu, albo wiatr z zachodu gruje nad wiatrem ze wschodu. Moim zdaniem, obecna sytuacja charakteryzuje si tym, e wiatr ze wschodu gruje nad wiatrem z zachodu, co oznacza, e siy socjalizmu maj przytaczajc przewag nad siami imperializmu.
48
7. ODWAYD SI TOCZYD WALK, ODWAYD SI ZDOBYD ZWYCISTWO

Narody caego wiata, czcie si i zadajcie klski agresorom amerykaoskim i ich wszystkim psom aocuchowym! Narody caego wiata, bdcie miali, odwacie si toczyd walk, nie bjcie si trudnoci, idcie naprzd fala za fal! Wwc zas cay wiat bdzie nalea do narodw. I wszelkie potwory zostan cakowicie zlikwidowane.
Owiadczenie dla poparcia narodu kongijskiego (Leopoldville) w walce przeciwko agresji USA (28 listopada 1964 roku).
Komunistyczna Partia Chin ocenia trzewo sytuacj midzynarodow i wewntrzn w oparciu o nauk marksizmu-leninizmu, zdaa sobie spraw z tego, e ataki wszystkich reakcjonistw zarwno wewntrznych, jak i zewntrznych nie tylko powinny byd, ale i mog byd rozgromione. Wtedy, gdy ciemne chmury pojawiay si na niebie, stwierdzalimy, e to jest tylko zjawisko chwilowe, e ciemnod wkrtce minie i niebawem zawieci poranne sooce.
Sytuacja aktualna i nasze zadania (25 grudnia 1947 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W dziejach ludzkoci zawsze bywa tak, e gasnce siy reakcyjne rzucaj si w ostatni rozpaczliwy bj z siami rewolucyjnymi, niektrzy za rewolucjonici czsto na pewien czas ulegaj zudnym zjawiskom pozornej siy reakcji, pod ktr kryje si jej wewntrzna zgnilizna, nie potrafi dostrzec istoty rzeczy, e wrg wkrtce zostanie zniszczony, za oni wkrtce zwyci.
Przeomowy moment w przebiegu drugiej wojny wiatowej (12 padziernika 1942 roku), Dziea wybrane, t. III.
49
Jeeli oni (kuomintangowcy) rozpoczn wojn, to ich zniszczymy cakowicie. Rzecz wyglda tak: oni nas atakuj, my niszczymy ich siy i oni otrzymuj zadoduczynienie. Niszczymy ich siy troch, otrzymuj troch zadoduczynienia; bardziej zniszczymy ich siy, otrzymaj wiksze zadoduczynienie; zniszczymy ich cakowicie, powinni byd w peni usatysfakcjonowani. Problemy Chin s skomplikowane, i bieg naszej myli rwnie powinien byd wnikliwy. Jeeli oni napadn na nas, to podejmiemy walk i bdziemy walczyd, aby osignd pokj.
Jeeli wrg napadnie na nas i jeeli tylko warunki bd sprzyjay walce, to nasza partia stojc na stanowisku samoobrony na pewno zniszczy go zdecydowanie, ostatecznie, na czysto i cakowicie (nie naley podejmowad walki nierozwanie; gdy ju walczymy, musimy zwyciyd). W adnym wypadku nie powinnimy dad si zastraszyd widokiem drapienoci sil reakcjonistw.
Oklnik KC KPCh w sprawie rokowao pokojowych z Kuomintangiem (26 sierpnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Jeeli chodzi o nasze yczenie, to my nie chcemy walczyd nawet przez jeden dzieo. Ale jeeli okolicznoci zmusz nas do walki, to potrafimy prowadzid walk do kooca.
Jestemy za pokojem. Ale dopki imperializm amerykaoski nie wyrzeknie si swych arbitralnych i bezpodstawnych dao i knowao rozszerzenia agresji, to narodowi chioskiemu pozostaje jedynie zdecydowane kontynuowanie walki razem z narodem koreaoskim. To nie dlatego, e jestemy wojowniczy. My chcemy natychmiast zaprzestad wojny i pozostae problemy uregulowad w przyszoci. Ale tego nie chce imperializm amerykaoski. A wic c , dobrze, bdziemy wojowad. Jestemy gotowi walczyd z imperializmem amerykaoskim
50
przez tyle lat, ile on chce, a do momentu, kiedy on ju bdzie chcia zaprzestad wojny, a do cakowitego zwycistwa narodu chioskiego i koreaoskiego.
Przemwienie na czwartej sesji 1 kadencji Oglnokrajowego Komitetu Ludowej Konsultatywnej Rady Politycznej Chin (7 lutego 1953 roku).
Powinnimy wyeliminowad z naszych szeregw wszelkie myli oparte na saboci i niemocy. Wszelkie pogldy, ktre przeceniaj si wroga i nie doceniaj siy narodu, s bdne.
Ludy i narody uciskane w adnym wypadku nie mog nadziei swego wyzwolenia pokadad w rozsdku imperializmu i jego psw aocuchowych. Mog one odnied zwycistwo jedynie poprzez umocnienie swej jednoci i prowadzenie uporczywej walki.
Owiadczenie przeciwko agresji i masakrze ludnoci na Poudniu Wietnamu przez klik USA-Ngo Dinh Diema (29 sierpnia 1963 roku).
Bez wzgldu na to, kiedy wojna domowa wybuchnie w caym kraju, musimy si na to dobrze przygotowad. Jeeli nastpi to wczeniej, powiedzmy, jutro rano, to i na to powinnimy byd przygotowani. To jest punkt pierwszy. W obecnej sytuacji midzynarodowej i wewntrznej jest moliwe, e wojna domowa przejciowo zostanie ograniczona do skali lokalnej i przez pewien czas przebiegad bdzie w formie szeregu stard zbrojnych o charakterze lokalnym. Jest to punkt drugi. Co do pierwszego punktu jestemy przygotowani, jeeli chodzi o drugi punkt, to ju od dawna tak jest. Sowem, musimy byd w stanie gotowoci. Jeeli bdziemy przygotowani, moemy stawid czoo, jak bd tego wymagay rne sytuacje niezalenie od zoonoci.
51
8. WOJNA LUDOWA
Wojna rewolucyjna jest wojn mas, mona prowadzid j jedynie mobilizujc masy, jedynie opierajc si na masach.
Troszczyd si o byt mas, powicid uwag metodom pracy (27 stycznia 1934 roku), Dziea wybrane, t. I.
C jest prawdziwie niewzruszonym murem? Masy, wielomilionowe masy, popierajce rewolucj caym sercem i wszystkimi swymi mylami. Oto prawdziwie niewzruszony mur, ktrego nie zdoa zburzyd adna sia, absolutnie nie. Kontrrewolucja nie zamie nas lecz my j zamiemy. Zespalajc wielomilionowe masy wok rzdu rewolucyjnego i rozwijajc nasz rewolucyjn wojn potrafimy cakowicie unicestwid kontrrewolucj, potrafimy wyzwolid cae Chiny.
Korzenie ywice wielkie siy wojny sigaj niezwykle gboko w masy ludowe. Japonia omielia si natrzsad z nas przede wszystkim dlatego, e masy ludowe Chin nie s zorganizowane. Wystarczy, abymy tylko pooyli kres tej naszej sabej stronie, a najedcy japooscy znajd si w obliczu walczcego wielomilionowego ludu chioskiego w takiej samej sytuacji jak dziki baw przed cian ognia: wystarczy krzyknd na niego, by w przeraeniu rzuci si w ogieo i spon.
Imperialici nas tak krzywdz, trzeba do tego odnied si z ca powag. Musimy mied nie tylko potn regularn armi, musimy ponadto zorganizowad na
52
szerok skal dywizje pospolitego ruszenia. Wtedy, gdy imperialici napadn na nasz kraj, bdzie im trudno ruszyd si na krok.
Wywiad dla korespondenta Agencji Sinhua (29 wrzenia 1958 roku).
Z punktu widzenia wojny rewolucyjnej jako caoci ludowa wojna partyzancka i regularna Armia Czerwona s niejako lew i praw rk czowieka; jeli dysponujemy tylko regularn Armi Czerwon, a nie rozwijamy ludowej wojny partyzanckiej, to bdziemy podobni do generaa o jednym ramieniu. Mwic konkretnie, zwaszcza jeeli chodzi o prowadzenie wojny, kiedy mwimy o ludnoci w bazach oporu, jako czynniku wojny, mamy na myli uzbrojony lud. Gwnie dlatego wanie nieprzyjaciel uwaa, e zapuszczanie si w gb bazy jest niebezpieczne.
Niewtpliwie o zwycistwie i klsce wojny decyduj gwnie warunki militarne, polityczne, ekonomiczne i naturalne obu stron walczcych. Ale to nie jest wszystko. O wyniku wojny decyduje rwnie subiektywna umiejtnod obu walczcych stron w prowadzeniu wojny. Strateg nie moe usiowad wywalczyd zwycistwa w wojnie wyskakujc poza ramy okrelone przez warunki materialne, moe jednak i powinien wywalczyd zwycistwo w ramach tych warunkw. Arena dziaalnoci stratega chocia ograniczona jest obiektywnymi warunkami materialnymi moe on jednak stworzyd na tej arenie wiele barwnych, wspaniaych ywych konstrukcji.
Zagadnienia strategii wojny rewolucyjnej w Chinach (grudzieo 1936 roku), Dziel wybrane, t. I.
Wojna nie ma innego celu, jak tylko zachowanie wasnych si i zniszczenie si nieprzyjaciela (przez zniszczenie si nieprzyjaciela rozumie si jego rozbrojenie, mianowicie tak zwane pozbawienie nieprzyjaciela siy oporu, a nie cakowite jego fizyczne wytpienie). W staroytnej wojnie posugiwano si wczni i
53
tarcz: wcznia suya do ataku, do zniszczenia nieprzyjaciela; tarcza za do obrony, do zachowania siebie. A do naszych dni wszelka broo stanowi dalszy rozwj tych dwch rodzajw uzbrojenia. Bombowce, karabiny maszynowe, dziaa dalekonone, gazy trujce wszystko to jest dalszym stadium rozwoju wczni, natomiast schrony przeciwlotnicze, hemy stalowe, umocnienia betonowe, maski przeciwgazowe dalszym stadium rozwoju tarczy. Czogi to nowa broo, czca w sobie i wczni, i tarcz. Atak to gwny rodek zniszczenia si nieprzyjaciela, ale nie naley pomijad te obrony. Atak prowadzi si w celu bezporedniego zniszczenia si nieprzyjaciela, jednoczenie za w celu zachowania wasnych si, jeeli bowiem nie zniszczysz wroga, wrg zniszczy ciebie. Obrona suy bezporednio do zachowania wasnych si, lecz jednoczenie jest rodkiem pomocniczym w przeprowadzeniu ataku lub rodkiem przygotowujcym przejcie do ataku. Odwrt to rodzaj obrony, jest on dalszym cigiem obrony, pocig za dalszym cigiem ataku. Naley wskazad, e zniszczenie si nieprzyjaciela jest gwnym celem wojny, zachowanie za wasnych si drugorzdnym celem, gdy tylko masowe zniszczenie si nieprzyjaciela moe skutecznie zapewnid zachowanie wasnych si. Dlatego atak, jako gwny rodek zniszczenia si nieprzyjaciela, odgrywa gwn rol, obrona za, jako pomocniczy rodek zniszczenia si nieprzyjaciela i jako jeden ze rodkw zachowania wasnych si - drugorzdn rol. Aczkolwiek w praktyce w wojnie przez wikszod czasu przewaa obrona, a przez pozostay czas atak, jeeli jednak rozpatrywad przebieg wojny w jej caoksztacie, a tak pozostaje gwnym rodkiem.
Wszystkie przewodnie zasady dziaao wojennych wypywaj z jednej podstawowej zasady, a mianowicie: wszelkimi sposobami zachowad wasne siy i zniszczyd siy nieprzyjaciela... Dlaczego wic w wojnie tak bardzo cenione jest bohaterskie samopowicenie? Za kad wojn musi si pacid, czasem nawet bardzo wysok cen. Czy nie jest to sprzeczne z zasad zachowania siebie? W rzeczywistoci ani troch nie jest sprzeczne, cile mwic, s to przeciwieostwa, lecz warunkuj si one wzajemnie. Ofiary bowiem s konieczne nie tylko dla zniszczenia si nieprzyjaciela, lecz rwnie dla zachowania wasnych
54
si; to czciowe i chwilowe odstpienie od zasady zachowania wasnych si (zoenie ich w ofierze, inaczej mwic okupienie zwycistwa) konieczne jest wanie gwoli zachowania wszystkich si i na zawsze. Z przytoczonej wyej podstawowej zasady wypywa cay szereg zasad prowadzenia dziaao wojennych poczynajc od zasad prowadzenia walki piechoty (kryd si i rozwijad ogieo: pierwsze celem zachowania wasnych si, drugie celem zniszczenia si nieprzyjaciela), a kooczc na prawach strategii. Wszystkie one s przeniknite duchem tej podstawowej zasady. Wszystkie zasady sztuki bojowej oraz prawa taktyki, sztuki operacyjnej i strategii musz zapewniad realizacj tej podstawowej zasady. Zasada zachowania wasnych si i zniszczenia si nieprzyjaciela stanowi podwalin caej sztuki wojennej.
Zagadnienia strategii wojny partyzanckiej przeciwko najedcom japooskim (maj 1938 roku), Dziea wybrane, t. II.
Oto nasze zasady wojskowe: 1) Atakowad najpierw rozproszone i odizolowane siy nieprzyjaciela, a nastpnie siy nieprzyjaciela skoncentrowane i potne. 2) Zagarnd najpierw mae i rednie miasta oraz obszerne rejony wiejskie, a nastpnie wielkie miasta. 3) Za gwny cel stawiad sobie zniszczenie ywych si nieprzyjaciela, a nie utrzymanie lub zdobycie miasta czy terenu. Utrzymanie lub zdobycie miasta czy terenu jest rezultatem zniszczenia ywych si nieprzyjaciela, ostateczne ich utrzymanie lub zdobycie udaje si czsto dop iero po wielokrotnym przechodzeniu ich z rk do rk. 4) Do kadej bitwy koncentrowad absolutnie przewaajce siy (dwa, trzy, cztery, a czasem nawet i pid, szed razy wiksze od si nieprzyjaciela), okryd siy nieprzyjaciela ze wszystkich stron, starad si je zniszczyd cakowicie, nie dajc im moliwoci wymknd si. W specyficznych okolicznociach, naley stosowad metod zadania nieprzyjacielowi druzgoccego ciosu, to znaczy skoncentrowad wszystkie siy, wymierzyd w nieprzyjaciela cios frontalny i po jednym lub obu jego skrzydach w celu zniszczenia jednej czci i rozbicia drugiej, aby nasza armia moga szybko przerzucid swoje siy dla rozgromienia innej grupy wojsk nieprzyjaciela. Ze wszech miar unikad bitew na wyczerpanie, w ktrych zdobycz nie wynagr adza strat lub jest im rwna. W taki sposb, chocia oglna przewaga (pod wzgldem ilociowym) nie jest po naszej stronie, za to w kadym poszczeglnym wypadku,
55
w kadej konkretnej operacji posiadamy absolutn przewag, ktra zapewnia nam zwycistwo w operacji. Z biegiem czasu osigniemy ogln przewag i ostatecznie zniszczymy wszystkie siy nieprzyjaciela. 5) Nie podejmowad walki bez przygotowania i bez pewnoci o jej pomylnym wyniku, trzeba si starad, aeby do kadej bitwy dobrze si przygotowad i mied pewnod jej zwycistwa na podstawie porwnania naszej sytuacji z sytuacj nieprzyjaciela. 6) Rozwijad taki styl walki, jak walczyd odwanie, nie bad si ofiar, nie bad si zmczenia i prowadzid nieprzerwane dziaania wojenne (czyli podejmowad kilka kolejn ych bitew w cigu krtkiego okresu czasu bez odpoczynku). 7) Starad si zniszczyd nieprzyjaciela znajdujcego si w marszu i jednoczenie przywizywad wag do taktyki natarcia na pozycje, aby zdobyd punkty oporu i miasta nieprzyjaciela. 8) W odniesieniu do zdobywania miast: zdecydowanie zajmowad wszystkie sabo bronione przez nieprzyjaciela punkty oporu i miasta; w odpowiednim momencie zajmowad wszystkie nieprzyjacielskie punkty oporu i miasta ze redni obronnoci, jeeli pozwalaj na to okolicznoci; silnie bronione przez nieprzyjaciela punkty oporu i miasta zajmowad wtedy, kiedy dojrzewaj do tego warunki. 9)Wykorzystad zdobyt na nieprzyjacielu broo i wiksz czd jeocw dla uzupenienia swojej armii. rdo zasobw si ludzkich i materialnych naszej armii znajduje si przede wszystkim na froncie. 10) Umiejtnie wykorzystad czas midzy operacjami dla odpoczynku, uporzdkowania i szkolenia oddziaw wojskowych. Czas dla odpoczynku, uporzdkowania i szkolenia na og nie powinien byd za dugi, aeby w miar moliwoci nieprzyjacielowi nie dawad czasu na wytchnienie. Takie s gwne metody, stosowane przez Armi LudowoWyzwoleocz dla zadania poraki Czang Kai-szekowi. Zostay one wykute przez Armi Ludowo-Wyzwoleocz w cigu dugich lat walki przeciwko wrogom wewntrznym i zewntrznym, i cakowicie odpowiadaj naszej obecnej sytuacji... Nasza strategia i taktyka powstaa na bazie wojny ludowej, i adna antyludowa armia nie potrafi jej wykorzystad.
Przewaga si, z ktr nie czy si gotowod bojowa, nie jest prawdziw przewag i jest rwnoznaczna z brakiem inicjatywy. Rozumiejc t prawd, wojska ustpujce nieprzyjacielowi pod wzgldem siy, lecz znajdujce si w
56
gotowoci bojowej, czsto mog zadawad mu nage uderzenia i rozbijad nieprzyjaciela, po ktrego stronie jest przewaga.
57
9.ARMIA LUDOWA
Bez armii ludowej, lud nie bdzie mia niczego.
Armia ta jest silna dziki temu, e ludzie, ktrzy do niej nale, s ludmi o wiadomej dyscyplinie; e zjednoczyli si oni i walcz nie w imi egoistycznych interesw garstki ludzi lub jakiego szczupego ugrupowania, lecz w imi interesw szerokich mas ludowych, w imi interesw caego narodu. cile zespolid si z ludem chioskim i suyd mu caym sercem i ca dusz-oto jedyne denie, jakim si ta armia powoduje.
Chioska Armia Czerwona jest organizacj zbrojn, wykonujc polityczne zadania rewolucji. Zwaszcza obecnie dziaalnod Armii Czerwonej w adnym razie nie moe si ograniczad tylko do prowadzenia wojny; oprcz dziaalnoci bojowej, majcej na celu niszczenie si zbrojnych nieprzyjaciela, przypadaj jej jeszcze wane zadania w dziedzinie propagandy wrd mas, organizowania mas, uzbrajania mas, udzielania pomocy masom w tworzeniu wadzy rewolucyjnej, a nawet w tworzeniu organizacji partii komunistycznej. Wojna, ktr toczy Armia Czerwona, nie jest wycznie wojn dla wojny, lecz wojn dla propagandy wrd mas, dla organizowania mas, dla uzbrajania mas i dla udzielania im pomocy w tworzeniu wadzy rewolucyjnej ; wyrzeczenie si tych celw prowadzenia propagandy w masach, organizowania i zbrojenia mas oraz tworzenia wadzy rewolucyjnej pozbawioby sensu i wojn, i samo istnienie Armii Czerwonej.
O wykorzenieniu bdnych pogldw w partii (grudzieo 1929 roku), Dziea wybrane, t. I.
Armia Ludowo-Wyzwoleocza zawsze jest oddziaem bojowym. Nawet po zwycistwie w caym kraju pozostanie ona bojowym oddziaem w cigu caego
58
okresu historycznego, dopki w kraju klasy nie zostan zniesione, a w wiecie bdzie istnia system imperialistyczny. Co do tego nie powinno byd adnych nieporozumieo i wahao.
Mamy zarwno armi walczc, jak i armi pracy. Jeeli chodzi o armi walczc, mamy sm Armi i Now Czwart Armi. Jednake i armi walczc powinnimy wykorzystad podwjnie: z jednej strony ona walczy, a z drugiej zajmuje si dziaalnoci produkcyjn. Kiedy mamy takie dwie armie, pr zy tym armia walczca zostaa uzbrojona w takie dwa rodzaje kwalifikacji i poza tym umie prowadzid prac wrd mas, moemy przezwyciyd trudnoci i moemy rozgromid imperializm japooski.
Organizujcie si! (29 listopada 1943 roku), Dziea wybrane, t. III.
Nasza obrona narodowa bdzie wzmocniona i nie pozwolimy nikomu z imperialistw znowu wtargnd na nasze terytorium. Nasze ludowe siy zbrojne musz zostad zachowane i rozwijad si na bazie bohaterskiej, zahartowanej Armii Ludowo-Wyzwoleoczej. Bdziemy mieli nie tylko potne wojsko ldowe, lecz rwnie potne lotnictwo i potn marynark wojenn.
Przemwienie na otwarciu pierwszej sesji Ludowej Konsultatywnej Rady Politycznej Chin (21 wrzenia 1949 roku).
Nasza zasada partia rzdzi karabinem; jest absolutnie niedopuszczalne, by karabin rzdzi parti.
Wszyscy dowdcy i onierze naszej armii powinni zawsze pamitad, e jestemy wielk Armi Ludowo-Wyzwoleocz, jestemy oddziaami wojskowymi,
59
kierowanymi przez wielk Komunistyczn Parti Chin. Jak tylko bdziemy w kadej chwili przestrzegad wskazao partii, na pewno zwyciymy.
Manifest Chioskiej Armii Ludowo-Wyzwoleoczej (padziernik 1947 roku), Dziea wybrane, t. IV.
60
10.KIEROWNICTWO KOMITETW PARTYJNYCH

System komitetw partyjnych jest wan instytucj partyjn suc do zapewnienia kierownictwa kolegialnego i do zapobieenia monopolizacji kierownictwa przez jednostk. Jak ostatnio ujawniono, w niektrych (oczywicie nie we wszystkich) kierowniczych organach istnieje mocno zaakcentowana tendencja do monopolizowania przez jednostk kierownictwa i do decydowania wanych spraw jednoosobowo. Decyzje dotyczce spraw wanych podejmuje si nie na posiedzeniach komitetu partyjnego, lecz jednoosobowo, czonkowie komitetu s nimi tylko formalnie. Usunicie rozbienoci pogldw midzy czonkami komitetu staje si niemoliwe i pozostaj one przez dugi czas nierozstrzygnite. Jednod midzy czonkami komitetu utrzymuje si tylko formalna, a nie faktyczna. Ten stan rzeczy trzeba zmienid. W przyszoci naley wszdzie zaprowadzid waciwy system zebrao komitetw partyjnych, poczynajc od biur Komitetu Centralnego do komitetw rejonowych, od komitetw frontowych do komitetw brygad, jak rwnie w partyjnych organach okrgw wojskowych (w oddziaach Rewolucyjnej Rady Wojskowej lub w grupach kierowniczych), w kierowniczych grupach partyjnych organw rzdu, organizacji ludowych, agencji prasowej i redakcji gazet. Wszystkie wane sprawy (oczywicie nie chodzi o drobne, mao wane sprawy lub sprawy, co do ktrych decyzje po dyskusji na posiedzeniu ju zostay powzite i oczekuj tylko na ich realizacj) trzeba przedstawid pod dyskusj komitetu, eby wszyscy czonkowie obecni na posiedzeniu wypowiadali bez zastrzeeo swoje pogldy, podejmowali wyrane decyzje, ktre nastpnie zainteresowani czonkowie komitetu wprowadzaliby w ycie... Posiedzenia komitetu partyjnego powinny z kolei dzielid si na posiedzenia egzekutywy i plenarne, ktrych nie mona ze sob utosamiad. Oprcz tego naley zwracad uwag, aby nie zaniedbywad ani kierownictwa kolegialnego, ani odpowiedzialnoci osobistej. W wojsku podczas akcji wojennej i w wypadku, gdy tego wymaga sytuacja, dowdca ma prawo podejmowad decyzje.
W sprawie umocnienia systemu komitetw partyjnych (20 wrzenia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
61
Sekretarz komitetu partyjnego powinien umied byd dowdc druyny. Komitet partyjny skada si z 10 20 czonkw, podobny jest on do druyny w armii, a sekretarz to jak gdyby dowdca druyny. Rzecz naprawd nieatw jest, eby dobrze prowadzid tak druyn. Obecnie kade biuro i podbiuro Komitetu Centralnego kieruje rozlegymi rejonami i ma do wykonania bardzo trudne zadania. Praca kierownicza to nie tylko ustalenie oglnego kierunku i wytycznych polityki, lecz rwnie opracowanie susznych metod pracy. Przy susznym kierunku i wytycznych polityki mog rwnie powstawad nieporzdki, jeeli dopucimy do niedbalstwa w stosunku do metod pracy. Aby komitet partyjny mg urzeczywistnid swoje kierownictwo, konieczny jest wysiek caego kolektywu takiej druyny jak komitet partyjny, konieczne jest umoliwienie odegrania penej roli wszystkim czonkom kolektywu. Sekretarz, jeli chce byd dobrym dowdc druyny, powinien powanie zajmowad si nauk i zgbianiem problemw. Jeli sekretarz lub jego zastpca nie bd powicad naleytej uwagi propagandzie i pracy organizacyjnej wrd czonkw swej druyny, jeli nie potrafi prawidowo uoyd stosunkw z czonkami komitetu, jeli nie bd studiowad, w jaki sposb podnied owocnod obrad, to bdzie im bardzo trudno pomylnie dowodzid tak druyn. Jeli ludzie tej druyny nie id rwnym krokiem, to trudno bdzie i myled o tym, aby prowadzid za sob miliony ludzi do boju lub w budownictwie. Oczywicie, w odrnieniu od wzajemnych stosunkw midzy dowdc druyny a jego onierzami, wzajemne stosunki midzy sekretarzem a czonkami komitetu ksztatuj si na zasadzie podporzdkowania si mniejszoci wikszoci. Przykad z dowdc druyny przytacza si jedynie dla porwnania.
Metody pracy komitetw partyjnych (13 marca 1949 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Problem naley, jak mwi, wyoyd na st. Tak powinien postpowad nie tylko dowdca druyny, lecz rwnie i czonkowie komitetu. Nie naley mwid za plecami. Kiedy wyania si jaki problem, naley zwoad posiedzenie, wyoyd go na st, przedyskutowad i podjd decyzje, wtedy problem zostanie rozwiza ny. Jeli problem istnieje, ale nie wykada go si na st, to rozwizanie sprawy
62
moe si przecigad dugi czas, a nawet kilka lat. Poza tym midzy dowdc druyny a czonkami komitetu powinno byd wzajemne zrozumienie. Nie ma nic waniejszego ni wzajemne zrozumienie, wzajemne poparcie i przyjao midzy sekretarzem i czonkami komitetu, midzy Komitetem Centralnym a jego biurami, jak rwnie midzy biurami Komitetu Centralnego a terenowymi komitetami partyjnymi.
Wymiana informacji. Innymi sowy, czonkowie komitetu partyjnego winni si dzielid wzajemnie otrzymanymi przez siebie informacjami i swymi uwagami na ten temat. Ma to due znaczenie dla znalezienia wsplnego jzyka. Niektrzy postpuj inaczej, tak jak powiedzia Lao-tsy: Nie chodz do siebie z wizyt nigdy, chocia pianie kogutw i szczekanie psw u jednego mog byd syszane u drugiego. Wskutek tego brak im wsplnego jzyka.
Metody pracy komitetw partyjnych (13 marca 1949 roku), Dziea wybrane, t, IV.
Gdy czego nie rozumiesz lub nie znasz, naley prosid podwadnych o wyjanienie, a nie lekkomylnie wyraad aprobat lub dezaprobat... Nigdy nie udawaj, e znasz to, czego w rzeczywistoci nie znasz. Nie naley si wstydzid pytad ludzi z dou i trzeba umied si przysuchiwad opinii kadr niszych szczebli. Wpierw nim staniesz si nauczycielem, bd uczniem, wpierw nim wydasz zarzdzenie, porad si kadr niszych szczebli... To, co mwi kadry niszych szczebli, moe byd suszne i moe byd niesuszne, wysuchawszy wypowiedzi naley je koniecznie przeanalizowad. Susznym opiniom naley si przysuchiwad i postpowad zgodnie z nimi... Naley rwnie przysuchiwad si niesusznym opiniom pochodzcym z niszych szczebli, poniewa nie wysuchiwad ich w ogle, byoby bdem, wysuchawszy za naley nie postpowad zgodnie z nimi, a poddad je krytyce.
63
Nauczyd si grad na fortepianie. Podczas gry na fortepianie znajduj si w ruchu wszystkie dziesid palcy, i nie mona, aby jedne z nich byy czynne, a drugie byy bierne. Gdyby jednak uderzyd w klawisze jednoczenie wszystkimi dziesicioma palcami, melodii take nie bdzie. Dlatego eby uzyskad dobr muzyk, trzeba, aby ruch dziesiciu palcw by rytmiczny i zgodny. Komitet partyjny powinien mocno uchwycid si za centralne ogniwo pracy, jednoczenie rozwind wok centralnego ogniwa prac na innych odcinkach. Obecnie zajmujemy si wieloma dziedzinami, musimy mied w polu widzenia prac we wszystkich rejonach, we wszystkich jednostkach wojskowych i we wszystkich resortach, nie moemy powicad uwagi tylko niektrym problemom, tracc z pola widzenia pozostae. Wszdzie, gdzie istnieje jaki problem , uderz we waciwy klawisz. Musimy nauczyd si tej metody. Jedni graj na fortepianie dobrze, inni le, rnica w wykonaniu melodii przez nich jest bardzo wielka. Towarzysze z komitetw partyjnych musz nauczyd si dobrze grad na fortepianie.
Trzeba uchwycid si mocno. Oznacza to, e komitet partyjny koniecznie powinien nie tylko chwycid gwn rzecz w pracy, lecz i uchwycid si jej mocno. Dowoln rzecz mona trzymad w rkach tylko wtedy, gdy nie rozluniajc palcw, trzymasz j mocno. Chwycid rzecz, lecz nie mocno, oznacza to samo, co nie uchwycid jej wcale. Naturalnie, e nic nie mona wzid do rki, jeeli mamy otwart doo. Nawet jeeli ciniesz doo, lecz nie m ocno, to pozornie wydaje si, e chwyci rzecz, ale nie utrzymasz jej. Niektrzy nasi towarzysze chocia i ujmuj gwn rzecz w pracy, to jednak nie mocno i dlatego te nie mog rwnie wykonad dobrze swej pracy. Nie uchwycid si nie mona, uchwycid si, lecz nie mocno rwnie nie mona.
Mied w gowie cyfry. Oznacza to, e przy badaniu sytuacji i problemw naley koniecznie zwracad uwag na ich stron ilociow i przeprowadzad podstawow
64
analiz ilociow. Kada jakod przejawia si poprzez okrelon ilod, bez iloci nie moe byd jakoci. Wielu naszych towarzyszy do tej pory jeszcze nie rozumie, e naley zwrcid uwag na ilociow stron zjawisk i rzeczy, na podstawow e dane statystyczne, gwne stosunki procentowe oraz na ilociowe granice, okrelajce jakod zjawisk i rzeczy. Nie maj oni w gowie adnych cyfr i wskutek tego nie mog uniknd bdw.
Obwieszczenie dla ludnoci. Naley zawczasu o zebraniach zawiadamiad uczestnikw, podobnie jak ogasza si obwieszczenie dla ludnoci, eby wszyscy wiedzieli, jakie sprawy bd dyskutowane i rozstrzygane, eby mogli si wczeniej do nich przygotowad. W niektrych miejscach zebrania pracownikw kadrowych odbywaj si bez uprzedniego przygotowania referatw i projektw rezolucji i zaczynaj w popiechu klecid te dokumenty dopiero wtedy, gdy ludzie znajduj si ju na miejscu; przypomina to powiedzenie, e wojsko i konie ju przybyo, a ywnod i fura jeszcze nie gotowe. To jest nic dobrze. Skoro nie przygotowae si, nie piesz si ze zwoaniem zebrania.
Mniejsza ilod i wysza jakod. Wystpienia, przemwienia, artykuy i rezolucje powinny byd zwize i jasne. Nie naley rwnie przecigad zebrao.
Naley zwracad uwag na zespolenie si dla wsplnej pracy z tymi towarzyszami, ktrzy maj inny punkt widzenia. Trzeba mied to na uwadze zarwno w pracy w terenie, jak i w pracy w wojsku. Tak samo naley postpowad w stosunku do ludzi znajdujcych si poza szeregami partii. Zebralimy si tu z najrnorodniejszych zaktkw kraju, powinnimy si umied zespolid dla wsplnej pracy nie tylko z tymi towarzyszami, ktrzy maj jednakowy z nami punkt widzenia, ale i z tymi, ktrzy rni si z nami
65
Metody pracy komitetw partyjnych (13 marca 1949 roku), Dziel wybrane, t. IV.
Ze wszech miar wystrzegad si zarozumiaoci. Jest to zasadnicza sprawa dla kadego kierownika, a take wany warunek utrzymania jednoci. W zarozumiaod nie powinni wpadad nawet ci, ktrzy nie popenili powanych bdw i osignli due sukcesy w pracy.
Wyranie przeprowadzad dwie linie podziau. Po pierwsze, rewolucja czy kontrrewolucja? Jenan czy Sian*? Niektrzy nie rozumiej, e naley wyranie przeprowadzad tak lini podziau. Na przykad, wystpujc przeciwko biurokratyzmowi mwi oni o Jenanie tak, jak gdyby tam nie byo nic pozytywnego, nie porwnuj biurokratyzmu w Jenanie z biurokratyzmem w Sianie i nie odrniaj jednego od drugiego. W ten sposb popeniaj oni zasadniczy bd. Po drugie, w szeregach rewolucyjnych trzeba przeprowadzid wyran lini podziau midzy prawidowym a bdnym, midzy osigniciami a niedostatkami, naley take wyjanid, ktre z nich zajmuje gwne miejsce, a ktre drugorzdne. Na przykad, ile proc. stanowi osignicia 30 proc. czy 70 proc? Nie mona pomniejszad ani powikszad. Powinnimy dad zasadnicz ocen pracy danego czowieka: czy jego osignicia stanowi 30 proc, a bdy 70 proc, czy odwrotnie? Jeeli osignicia stanowi 70 proc, to w zasadzie jego pracy naley dad ocen pozytywn. Jeeli przewaaj osignicia, to byoby cakowicie bdne twierdzid, e przewaaj bdy. Przy rozpatrywaniu problemw w adnym wypadku nie powinnimy zapominad o wyranym przeprowadzeniu tych dwch linii podziau: midzy rewolucj a kontrrewolucj i midzy osigniciami a niedostatkami. Jeeli te dwie linie podziau zachowamy w pamici, to moemy sprawy rozwizywad pomylnie, w przeciwnym wypadku mona zapltad si w istocie problemu. Naturalnie, aby prawidowo przeprowadzid lini podziau, niezbdne jest wnikliwe zbadanie i analiza. Nasze podejcie do kadego czowieka i do kadej sprawy powinno opierad si na analizie i badaniu.
66
*Jenan od stycznia 1937 roku do marca 1947 roku by siedzib KC KPCh, a Sian by centrum panowania reakcji kuomintangowskiej na Pnocnym Zachodzie. Towarzysz Mao Tse-tung wykorzysta nazwy tych dwch miast jako symbole rewolucji i kontrrewolucji.
Pod wzgldem organizacyjnym jak najcilej realizowad zasad demokratycznego ycia w ramach scentralizowanego kierownictwa. Oto drogi do tego: 1) Kierownicze organy partii powinny mied prawidow lini, powinny umied znajdowad suszne rozwizanie kadego zagadnienia, by w ten sposb stad si prawdziwymi orodkami kierowniczymi. 2) Wysze instancje powinny mied jasny obraz sytuacji istniejcej w niszych instancjach i jasny obraz ycia mas; daje to obiektywn podstaw do prawidowego kierownictwa. 3) Instancje partyjne wszystkich szczebli nie powinny podejmowad nieprzemylanych uchwa. Skoro uchwaa' zostaa powzita, trzeba j stanowczo wcielad w ycie. 4) Wszystkie wane uchway wyszych instancji partyjnych naley szybko podawad do wiadomoci niszych instancji i ogu czonkw partii... 5) Nisze instancje partyjne i wszyscy czonkowie partii powinni wyczerpujco omawiad dyrektywy wyszych instancji, starad si cakowicie zrozumied sens tych dyrektyw i okrelad sposoby zrealizowania ich.
67
11.LINIA MAS
Lud, i tylko lud, jest napdow si tworzc histori wiata.
Masy s prawdziwymi bohaterami, my sami natomiast bardzo czsto bywamy nieporadni a do miesznoci. Jeeli si tego nie zrozumie, nie zdobdzie si nawet minimalnej wiedzy.
Przedmowa i posowie do pracy Materiay z badao nad wsi (marzec kwiecieo 1941 roku), Dziea wybrane, t. III.
Masy ludowe taj w sobie nieograniczone siy twrcze. Mog one zorganizowad si i skierowad swoje wysiki we wszystkie rejony i dziedziny, w ktrych mona rozwind swe siy, mog skierowad wysiki w produkcj wszerz i w gb i tworzyd coraz wicej dbr dla siebie.
Uwaga do artykuu Nadwyka rk do pracy znalaza ujcie (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. II.
W chwili obecnej wzrost ruchu chopskiego jest olbrzymim wydarzeniem. Przejdzie bardzo niewiele czasu a w prowincjach rodkowych, poudniowych i pnocnych Chin stan do walki setki milionw chopw niezmiernie szybko i gwatownie jak huragan i burza; adna sia nie zdoa ich powstrzymad. Rozerw wszystkie krpujce ich wizy i pod do wyzwolenia. Pogrzebi wszystkich i wszelkich imperialistw, militarystw, urzdnikw zodziei mienia paostwowego i apownikw, wiejskich despotw i z szlacht. Poddadz prbie wszystkie partie i grupy rewolucyjne, towarzyszy-rewolucjonistw, aby albo ich uznad, albo odrzucid. Czy stand przed nimi i kierowad nimi? Czy stand poza nimi i wymachujc rkami krytykowad ich? Czy te stand im na drodze i walczyd
68
przeciwko nim? Kady Chioczyk ma swobod wyboru jednej z tych trzech drg, ale przebieg wydarzeo zmusi kadego do przyspieszenia wyboru.
W obecnym okresie nastpi ju w niektrych rejonach wzrost ruchu na rzecz przeobraeo spoecznych w postaci uspdzielczenia wsi i niebawem ogarnia cay kraj. Jest to zakrojony na wielk skal socjalistyczny ruch rewolucyjny przeszo 500-milionowej ludnoci wiejskiej i posiada ogromnie wielkie znaczenie wiatowe. Powinnimy aktywnie, entuzjastycznie i planowo kierowad tym ruchem, a nie cignd go rozmaitymi sposobami wstecz. W toku rozwoju ruchu nieuchronnie powstawad bd pewne odchylenia, jest to zrozumiae, nie bd one jednak trudne do naprawienia. Niedocignicia i bdy, ktre maj miejsce wrd pracownikw kadrowych i chopw, mog byd pokonane lub naprawione przy aktywnej pomocy z naszej strony.
W masach kryje si ogromnie wielka aktywnod socjalistyczna. Ci, ktrzy w okresie rewolucyjnym umiej id tylko utartymi szlakami, nie widz tej aktywnoci w ogle. S lepi, wszystko, co przed nimi, jest ciemne. Niekiedy posuwaj si tak daleko, e bior prawd za fasz i biae nazywaj czarnym. Czy mao spotykamy takich ludzi? Przyzwyczaiwszy si chodzid tylko utartymi szlakami, ludzie ci zawsze nie doceniaj aktywnoci narodu. Gdy pojawia si co nowego, z reguy nie aprobuj tego. Z pocztku przeciwstawiaj si i dopiero potem przyznajc si do poraki, dokonuj lekkiej samokrytyki. Kiedy po raz drugi pojawia si jaka nowa rzecz, zachowuj si oni tak samo i w tej samej kolejnoci. Jest to model ich zachowania wobec wszystkich pniej pojawiajcych si nowych wydarzeo. Tacy ludzie zawsze s bierni, w krytycznych momentach drepcz w miejscu, trzeba im zawsze mocno dad po pl ecach, by zrobili krok naprzd.
69
Uwaga do artykuu W tej gromadzie urzeczywistniono uspdzielczenie w cigu dwch lat (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. II.
Ju ponad dwadziecia lat jak nasza partia prowadzi codziennie prac wrd mas, i ponad dziesid lat jak kadego dnia mwi o linii mas. Zawsze utrzymujemy, e rewolucja powinna opierad si na masach ludowych i liczyd na udzia kadego, wystpujemy przeciwko temu, aby opierad si jedynie na wskim krgu osb, dziaajcych rozkazami i rozporzdzeniami. Jednake linii mas wci nie mona zrealizowad w pracy pewnych towarzyszy, ktrzy opierajc si wycznie na wskim krgu osb pracuj w samotnoci. Jedn z przyczyn tego stanu rzeczy jest to, e ludzie ci cokolwiek robi, nie chc tego wyjaniad tym, ktrymi kieruj, i nie rozumiej, jak rozwijad aktywnod i si twrcz ludzi, ktrymi kieruj. Subiektywnie pragn oni, aby kady bra udzia w pracy, lecz trzymaj ludzi w niewiadomoci co do charakteru pracy, i jak naley j wykonad. Jake w takim wypadku ludzie mog zostad zmobilizowani do pracy i jak moe ona zostad dobrze wykonana? Najwaniejsze w rozwizaniu tego problemu to, oczywicie, ideowe wychowanie w duchu linii mas, jednoczenie trzeba nauczyd towarzyszy wielu konkretnych metod pracy.
Rozmowa z pracownikami redakcji dziennika Dzinsuiibao (2 kwietnia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Dwudziestoczteroletnie dowiadczenie naszej partii wskazuje, e zadanie postawione prawidowo, suszne wytyczne polityki i styl pracy zawsze odpowiadaj daniom mas w danym momencie i danej miejscowoci i zawsze s oparte na wizi z masami; zadanie postawione bdnie, bdne wytyczne polityki i styl pracy zawsze nie odpowiadaj daniom mas w danym momencie i danej miejscowoci i zawsze s oderwane od mas. Takie schorzenia, jak dogmatyzm, empiryzm, komenderowanie, chwostyzm, sekciarstwo, biurokratyzm, pyszakowatod w pracy s bezwzgldnie szkodliwe i niedopuszczalne wanie dlatego, e s wyrazem oderwania od mas, i wanie dlatego ludzie, ktrzy im ulegaj, powinni bezwzgldnie je tpid.
70
Aby utrzymad wi z masami, trzeba dziaad zgodnie z potrzebami mas i ich pragnieniami. W kadej pracy podejmowanej dla dobra mas trzeba brad za punkt wyjcia ich potrzeby, a nie jakie, chodby nawet najlepsze pobudki osobiste. Czsto zdarza si, e obiektywnie masom potrzebne s p ewne przeobraenia, subiektywnie jednak jeszcze nie maj one wiadomoci tej potrzeby, brak im jeszcze zdecydowanej woli i chci dokonania tych przeobraeo; w tym wypadku powinnimy cierpliwie czekad. Naley przystpid do dokonania przeobraeo dopiero wtedy, kiedy w rezultacie naszej pracy masy w wikszoci swej uwiadomi sobie koniecznod tych przeobraeo i przejawi zdecydowan wol i chd ich dokonania; inne metody dziaania gro oderwaniem si od mas. Wszelka praca wymagajca udziau mas stanie si zwyk formalnoci i zakooczy si niepowodzeniem, jeli masy nie uwiadomi sobie koniecznoci tej pracy i nie bd chciay dobrowolnie w niej uczestniczyd. . . W tej dziedzinie naley kierowad si dwiema zasadami: zasad rzeczywistych potrzeb mas, nie za urojonych potrzeb, istniejcych tylko w naszych gowach, oraz zasad, e masy same przejawiaj sw chd i zdecydowan wol, a nie, e my przejawiamy je w zastpstwie mas.
Jednolity front w pracy kulturalnej (10 padziernika 1944 roku), Dziea wybrane, t. III.
Zjazd nasz powinien wezwad ca parti do niesabncego czuwania, aby aden towarzysz w adnym ogniwie pracy nie odrywa si od mas. Trzeba kadego towarzysza nauczyd gorco kochad masy ludowe, przysuchiwad si uwanie ich gosowi; trzeba nauczyd kadego towarzysza, aby gdziekolwiek tylko si znajduje, stapia si z masami, by nie wynosi si ponad masy, lecz szed w sam gszcz mas; trzeba nauczyd go, aby uwzgldniajc poziom uwiadomienia osignity ju prze2 masy budzi i podnosi ich wiadomod, aby na podstawie zasady cakowitej dobrowolnoci mas pomaga im stopniowo organizowad si i rozwijad niezbdne formy walki, na jakie pozwalaj wewntrzne i zewntrzne warunki danej miejscowoci w danej chwili.
71
Jeeli chcielibymy przejd do ofensywy wtedy, kiedy masy tego sobie jeszcze nie uwiadomi, to byoby awanturnictwo. Gdybymy usilnie prowadzili masy do robienia czego wbrew ich woli, na pewno ponielibymy fiasko. Gdybymy nie poszli naprzd wtedy, kiedy masy pragn pjd naprzd, to byby prawicowy oportunizm.
We wszelkiej pracy komenderowanie jest bdne, poniewa ozn acza ono przekroczenie poziomu uwiadomienia mas i narusza zasad dobrowolnoci mas, odzwierciedla ono chorob popdliwoci. Nasi towarzysze nie powinni sdzid, e wszystko, co jest dla nich zrozumiae, jest zrozumiae rwnie dla szerokich mas. Czy masy to ju zrozumiay i gotowe s przystpid do akcji, o tym mona dowiedzied si tylko poprzez sprawdzenie wrd mas. Dziaajc w ten sposb, moemy uniknd komenderowania. We wszelkiej pracy chwostyzm jest rwnie bdny, poniewa oznacza on pozostawanie w tyle za poziomem uwiadomienia mas, narusza zasad polegajc na tym, e kierownik powinien zawsze prowadzid masy naprzd. Chwostyzm odzwierciedla chorob opieszaoci. Nasi towarzysze nie powinni sdzid, e jeeli sami jeszcze czego nie rozumiej, to jest to niezrozumiae rwnie dla mas. Zdarza si czsto, e masy nas wyprzedzaj i usilnie domagaj si, aby czynid krok naprzd, a nasi towarzysze nie s w stanie im przewodzid; wrcz przeciwnie, odzwierciedlaj oni pogldy elementw zacofanych i mylnie poczytujc je za pogldy szerokich mas wlok si za elementami zacofanymi.
Czerpad pogldy z mas, podsumowywad je, znowu nied je w masy, aby masy wcielay je w ycie, i w ten sposb wypracowywad suszne idee przewodnie oto podstawowa metoda kierownictwa.
72
Niektre zagadnienia dotyczce metod kierownictwa (1 czerwca 1943 roku), Dziea wybrane, t. III.
W caej praktycznej dziaalnoci naszej partii waciwe kierownictwo powinno zawsze opierad si na zasadzie: od mas do mas. To znaczy: czerpad pogldy z mas (rozproszone i nie usystematyzowane), podsumowywad i znowu nied je (usystematyzowane i uoglnione w rezultacie przestudiowania) w masy, propagowad je i wyjaniad, czynid z nich idee samych mas, aby masy broniy tych idei i wprowadzay je w czyn; jednoczenie za sprawdzad ich susznod w samym dziaaniu mas. Nastpnie trzeba znowu czerpad pogldy z mas i podsumowywad je, i znowu nied je w masy, aby masy broniy ich. I tak idzie bez kooca w sposb spiralny, idee te bd staway si coraz bardziej suszne, bardziej ywe i bardziej bogate. Oto marksistowska teoria poznania.
Niektre zagadnienia dotyczce metod kierownictwa (i czerwca 1943 roku), Dziea wybrane, t. III.
Powinnimy id w masy, uczyd si od mas, uoglniad ich dowiadczenie, wysnuwad z niego jeszcze lepsze, usystematyzowane zasady i metody, nastpnie znw nied je w masy (propagowad), wzywad masy do wcielania ich w ycie i rozstrzygad tym samym problemy mas, aby osigny one swe wyzwolenie i szczcie.
W naszych organach kierowniczych w niektrych miejscach s ludzie, ktrzy uwaaj, e wystarczy, kiedy sami kierownicy zapoznaj si z polityk partii, i e nic ma potrzeby zapoznania mas z t polityk. Tu wanie tkwi jedna z zasadniczych przyczyn tego, e niektre nasze prace nie mogy byd dobrze wykonane.
73
W kadym ruchu mas naley przeprowadzid podstawowe badanie i analiz, ilu jest ludzi aktywnie popierajcych, ilu jest oponentw, ilu jest w stanie porednim. Nie mona decydowad o rozwizaniu problemw bezpodstawnie i subiektywnie.
Metody pracy komitetw partyjnych (13 marca 1949 roku), Dziel wybrane, t. IV.
Masy wszdzie skadaj si na og z trzech czci ludzi stosunkowo aktywnych, zajmujcych pozycj poredni i pozostajcych stosunkowo w tyle. Tote kierownicy powinni umiejtnie zespalad niewielk liczb aktywistw jako gwnych pomocnikw kierownictwa i opierajc si na nich podnosid wiadomod elementw porednich, zdobywad elementy pozostajce w tyle.
Umiejtnie czynid polityk partii dziaaniem mas i umiejtnie czynid, aby kady nasz ruch i kada walka zostay zrozumiane nie tylko przez kadry kierownicze, ale i zrozumiane i przyswojone przez szerokie masy oto marksistowskoleninowska sztuka kierownictwa. To jest rwnie linia podziau, ktra decyduje, czy bdziemy popeniad bdy w pracy czy te nie.
Aktywnod samej tylko grupy kierowniczej bez powizania z aktywnoci szerokich mas sprowadzi si w rezultacie do bezowocnych wysikw garstki ludzi. Jednake rwnie aktywnod samych tylko szerokich mas bez mocnej grupy kierowniczej, ktra by w sposb waciwy organizowaa t aktywnod, nie moe si ani dugo utrzymad, ani rozwijad we waciwym kierunku i podnosid na jeszcze wyszy poziom.
74
Praca produkcyjna mas, interesy mas, dowiadczenie mas, nastroje mas oto zagadnienia, ktrym kadry kierownicze musz powicad sta uwag.
Napis dla wystawy produkcji organw bezporednio podlegych KC KPCh i organw bezporednio podlegych Centralnej Radzie Wojskowej, dziennik jenaoski Dziefang-ibao z dnia 24 listopada 194} roku.
Powinnimy powicid gbok uwag bytowi mas, poczynajc od zagadnieo ziemi i pracy, a kooczc na sprawach opau, ryu, oleju jadalnego i soli. . . Wszystkie problemy dotyczce bytu mas powinnimy postawid na porzdku dziennym. Naley omawiad je, podejmowad w tych sprawach decyzje, wcielad te decyzje w ycie i sprawdzad ich wykonanie. Trzeba, by szerokie masy zrozumiay, e jestemy rzecznikami ich interesw, e yjemy wsplnym z nimi yciem. Trzeba, aby na tej podstawie zday one sobie spraw z jeszcze wyszych zadao wysuwanych przez nas, z zadao wojny rewolucyjnej, by popary rewolucj, rozszerzyy j na cay kraj, i na nasze polityczne wezwanie walczyy do kooca o zwycistwo rewolucji.
75
12. PRACA POLITYCZNA

Wwczas (chodzi tu o okres pierwszej rewolucyjnej wojny domowej w latach 1924-1927 red.) w armii wprowadzono instytucj przedstawicieli partyjnych i wydziay polityczne, nie znane dotd w historii Chin. Wanie dziki temu armia przybraa zupenie nowe oblicze. Po 1927 roku ten system przeja i rozwina Armia Czerwona i obecna sma Armia.
Rozmowa z angielskim korespondentem Jamesem Bertramem (25 padziernika 1937 roku), Dziea wybrane, t. II.
Na podstawie wojny ludowej, na podstawie zasad jednoci armii z ludem, jednoci dowdcw z onierzami oraz wywoywania rozkadu wojsk nieprzyjaciela, Armia Ludowo-Wyzwoleocza rozwina sw siln, rewolucyjn prac polityczn. Jest to doniosy czynnik naszego zwycistwa nad wrogami.
Armia nasza stworzya cay system pracy politycznej, niezbdny dla prowadzenia wojny ludowej i stawiajcy sobie za zadanie walk o zespolenie szeregw naszej armii, o zespolenie z zaprzyjanionymi armiami, zespolenie z narodem, wywoywanie rozkadu armii nieprzyjaciela i zapewnienie zwycistwa w wojnie.
Praca polityczna jest rdem ycia dla caej pracy ekonomicznej. Szczeglnie tak jest w okresie, kiedy ustrj spoeczno-ekonomiczny ulega zasadniczym zmianom.
Uwaga do artykuu Powana nauka (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
76
Jeeli Armia Czerwona walczc w bardzo cikich warunkach, jest nadal niezwyciona, to jedn z wanych przyczyn tego jest zasada organizowania komrki partyjnej w kompanii.
Walka w Tsingkangszanie (25 listopada 1928 roku), Dziea wybrane, t. I.
Praca polityczna w smej Armii opiera si na trzech podstawowych zasadach: Po pierwsze zasada jednoci dowdcw z onierzami. Oznacza to zniesienie w armii feudalnych praktyk, wykorzenienie bicia i wymylao, wprowadzenie wiadomej dyscypliny, stworzenie takiej formy wspycia, w ktrej dowdcy i onierze dziel wsplnie wszystkie swoje radoci i smutki. Dziki temu caa armia jest zespolona w jednolit caod. Po drugie zasada jednoci armii z ludem. Oznacza to, e dyscyplina w armii nie pozwala na najmniejsze nawet naruszanie interesw ludnoci. Armia prowadzi propagand wrd mas ludowych, organizuje i uzbraja je, czyni ich obcienia ekonomiczne atwiejszymi do zniesienia, tpi sprzedawczykw i zdrajcw ojczyzny, szkodzcych sprawie armii i ludu. Dziki temu armia znajduje si w jednoci z ludem i jest wszdzie witana przez ludnod. Po trzecie zasada wywoywania rozkadu wojsk nieprzyjaciela i wspaniaomylnego obchodzenia si z jeocami wojennymi. Nasze zwycistwo oparte jest nie tylko na dziaaniach wojennych naszej armii, lecz rwnie na wywoywaniu rozkadu wojsk nieprzyjaciela.
Rozmowa z angielskim korespondentem Jamesem Bertramem (25 padziernika 1937 roku), Dziea wybrane, t. II.
Armia nasza w swoich wzajemnych stosunkach z ludnoci, z organami wadzy, instancjami partyjnymi, w stosunkach midzy dowdcami a onierzami, w stosunkach midzy prac wojskow a polityczn, we wzajemnych stosunkach midzy kadrami powinna kierowad si susznymi zasadami i w adnym wypadku nie ulegad narowom militarystycznym. Dowdcy powinni troszczyd si o onierzy, nie odnosid si do nich bezdusznie, nie uciekad si do rkoczynw. Armia powinna dbad o ludnod, nie powinna dziaad na szkod interesw ludnoci. Armia powinna szanowad organy wadzy i instancje partyjne, nie powinna w swej dziaalnoci przejawiad niezalenoci.
77
W stosunku do jeocw, byych onierzy wojsk japooskich, marionetkowych i antykomunistycznych, nasz polityk jest zwalnianie ich wszystkich na wolnod, oprcz tych jeocw, ktrzy cignli na siebie gbok nienawid mas i bezwzgldnie zasuguj na stracenie, a wyroki s ju zatwierdzone przez wysze instancje. Jeocw, ktrzy zostali si zacignici do tych wojsk i s usposobieni bardziej czy mniej rewolucyjnie, naley w jak najszerszej mierze zdobywad dla pracy w naszej armii, wszystkich za pozostaych zwalniad; nawet jeli znw dostan si oni do niewoli znw ich zwalniad. Nie naley ich zniewaad, zabierad im pienidzy i rzeczy, dad okazania skruchy, trzeba we wszystkich wypadkach odnosid si do nich serdecznie i yczliwie. Tak polityk trzeba stosowad wobec wszystkich jeocw, chodby byli usposobieni najbardziej reakcyjnie. To jest niezmiernie skuteczne dla izolowania obozu reakcji.
O polityce (25 grudnia 1940 roku), Dziea wybrane, t. II.
Broo jest wanym, lecz nie decydujcym czynnikiem w wojnie, decydujcym czynnikiem jest czowiek, nie za rzecz. Ukad si nie tylko jest ukadem si militarnych i ekonomicznych, lecz take ukadem si zasobw ludzkich i stanu moralnego ludzi. Siami militarnymi i ekonomicznymi wadaj ludzie.
Bomba atomowa jest papierowym tygrysem, przy pomocy ktrej reakcjonici amerykaoscy usiuj zastraszyd ludzi. Na pozr ona jest straszna, lecz w rzeczywistoci tak nie jest. Oczywicie, bomba atomowa jest broni masowej zagady, ale o wyniku wojny decyduje nard a nie jeden czy dwa nowe rodzaje broni.
78
Podstaw armii jest onierz. Bez wpajania w wojsko postpowego ducha politycznego, bez postpowej pracy politycznej, ktra by wpoia w wojsko ten duch, nie mona osignd prawdziwej jednoci dowdcw i onierzy, nie mona wzbudzid w nich jak najwikszego zapau do wojny, oporu, a zatem nie mona stworzyd najlepszej bazy, na ktrej by cae wyposaenie techniczne i taktyka mogy przejawid waciw skutecznod.
Wrd czci towarzyszy w Armii Czerwonej bardzo rozwinite s pogldy czysto-militarne. Ich objawy s nastpujce: 1) Uwaaj oni sprawy wojskowe i polityk za rzeczy sobie przeciwstawne, nie uznaj, e sprawy wojskowe to tylko jedno z narzdzi wykonania zadao politycznych. Co wicej, niektrzy twierdz, e kiedy sprawy wojskowe stoj dobrze, to oczywicie dobrze stoj rwnie sprawy polityczne, kiedy za sprawy wojskowe stoj le, to sprawy polityczne rwnie nie mog stad dobrze, id wic oni jeszcze dalej i przyznaj sprawom wojskowym prymat nad polityk.
Waciwe ujcie ideowego wychowania jest centralnym ogniwem w dziele zespolenia caej partii dla prowadzenia wielkiej walki politycznej. Jeeli zadanie to nie zostanie rozwizane, to wszystkie zadania polityczne partii nie mog byd wykonane.
W ostatnim okresie zostaa osabiona praca ideowo-polityczna wrd inteligencji i uczcej si modziey, i pojawiy si pewne odchylenia. W oczach niektrych ludzi, co tam polityka, przyszod ojczyzny i ideay ludzkoci, jakby tym wszystkim nie byo potrzeby interesowad si; jakby marksizm przez pewien czas by w modzie, ale teraz sta si ju nie tak modny. Wobec takiej sytuacji konieczne jest obecnie wzmocnienie pracy ideowo-politycznej. Zarwno inteligencja, jak i
79
uczca si modzie powinny si starannie uczyd. Oprcz studiowania specjalnoci trzeba czynid postpy pod wzgldem ideologicznym jak rwnie i politycznym, w tym celu powinny studiowad marksizm, biece wydarzenia i polityk. Kto nie posiada susznego politycznego punktu widzenia, jest jak czowiek pozbawiony duszy... Wszystkie resorty i organizacje musz wzid na siebie odpowiedzialnod za prac ideowo-polityczn. Spraw t powinny si zajmowad komunistyczna partia, zwizek modziey, resorty rzdowe, tym bardziej kierownicy i nauczyciele szk.
Dziki prowadzonej pracy polityczno-wychowawczej onierze Armii Czerwonej posiadaj wiadomod klasow, zdobyli wiedz o podziale ziemi, o utworzeniu organw wadzy, o uzbrojeniu robotnikw i chopw; wiedz wszyscy, e walcz za samych siebie, za klas robotnicz i chopstwo. Dlatego te mog oni walczyd w cikich warunkach bez narzekania. We wszystkich kompaniach, batalionach i pukach utworzone s komitety onierskie, ktre reprezentuj interesy onierzy, prowadz prac polityczn i prac wrd mas.
Dziki prawidowemu przeprowadzeniu ruchu opowiadania o przeytych cierpieniach (opowiadania o cierpieniach, jakich ludzie pracy doznali od starego spoeczeostwa i od reakcji) i trzech sprawdzeo (sprawdzenie przynalenoci klasowej, sprawdzenie pracy i sprawdzenie woli walki) znacznie podniosa si u dowdcw i onierzy caej armii wiadomod walki o wyzwolenie wyzyskiwanych mas pracujcych, przeprowadzenie reformy rolnej w caym kraju, zlikwidowanie wsplnego wroga narodu bandy czangkaiszekowskiej; rwnoczenie znacznie wzmocnia si niezachwiana jednod wszystkich dowdcw i onierzy pod kierownictwem komunistycznej partii. Na tej podstawie podwyszona zostaa czystod szeregw armii, uporzdkowana dyscyplina i przeprowadzona zostaa kampania masowego szkolenia wojskowego, nastpi rozwj demokracji politycznej, ekonomicznej i wojskowej,
80
urzeczywistniany w oddziaach wojskowych pod penym kierownictwem i we waciwym porzdku. Dziki temu caa armia jest zjednoczona jak jeden m, wszyscy wystpuj z wnioskami i dokadaj swoich wysikw, nie boj si powiceo, pokonuj trudnoci materialne, przejawiaj potg i heroizm kolektywu i bohatersko bij nieprzyjaciela. Taka armia bdzie niezwyciona.
O wielkim zwycistwie na Pnocnym Zachodzie i o kampanii nowego typu na rzecz uporzdkowania i szkolenia w Armii Wyzwoleoczej (7 marca 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W cigu ostatnich miesicy prawie we wszystkich jednostkach Armii LudowoWyzwoleoczej wykorzystujc odstp czasu midzy dziaaniami wojennymi zostao przeprowadzone na szeroko zakrojon skal uporzdkowanie i szkolenie. Takie uporzdkowanie i szkolenie prowadzone byo pod penym kierownictwem partii, we waciwym porzdku i metodami demokratycznymi. Dziki temu wzbudzono rewolucyjny zapa szerokiej rzeszy dowdcw i onierzy, umoliwiono im jasno zrozumied cel wojny, wykorzeniono niektre niesuszne tendencje ideologiczne i ujemne zjawiska, jakie miay miejsce w armii , wychowywano kadry i onierzy, w ogromnym stopniu podniesiono zdolnod bojow armii. Tego rodzaju demokratyczny, masowy ruch nowego typu na rzecz uporzdkowania i szkolenia musimy przeprowadzad i w przyszoci.
Przemwienie na naradzie pracownikw kadrowych rejonu wyzwolonego Szansi-Suijuan (i kwiet-nia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Polityk wychowania w Wojskowo-Politycznej Akademii Oporu przeciw Japonii jest: niezachwiana i suszna orientacja polityczna, wytrway i prosty styl pracy, elastyczna i manewrowa strategia i taktyka. Te trzy zasady s niezbdne dla przygotowania rewolucyjnego onierza w wojnie oporu przeciw Japonii. Wedug tych trzech zasad pracownicy, wykadowcy 1 suchacze Akademii zajmuj si prac wychowawcz i nauk.
Byd atakowanym przez wroga jest rzecz dobr, a nie z (26 maja 1939 roku).
81
Nasz nard zawsze posiada tradycyjny styl wytrwaej walki i powinnimy go rozwijad. . . Co wicej, komunistyczna partia zawsze wypowiada si za niezachwian i suszn orientacj polityczn. . . Taka orientacja jest nierozerwalnie zwizana ze stylem wytrwaej walki w pracy. Bez niezachwianej i susznej orientacji politycznej niemoliwe jest wzbudzenie stylu wytrwaej walki w pracy; bez stylu wytrwaej walki w pracy niemoliwe jest utrzymanie niezachwianej i susznej orientacji politycznej.
Przemwienie z okazji obchodu i Maja Midzynarodowego wita Pracy w Jenanie (i maja 1939 roku).
Jednod, intensywnod, powaga i ywod.

Dewiza dla Wojskowo-Politycznej Akademii Oporu przeciw Japonii.
Tym, z czym najbardziej si licz na wiecie, jest powane podejcie, do czego komunistyczna partia najbardziej przywizuje uwag.
Przemwienie na spotkaniu z chioskimi studentami i praktykantami w Moskwie (17 listopada 1957 roku).
82
13. STOSUNKI MIDZY DOWDCAMI A ONIERZAMI

Nasza armia zawsze kieruje si dwiema zasadami: pierwsza powinnimy byd bezlitoni w stosunku do nieprzyjaciela, musimy go pokonad i zniszczyd; druga powinnimy byd yczliwi w stosunku do swych ludzi, do ludu, do towarzy szy, do naszych zwierzchnikw i podwadnych, musimy si jednoczyd z nimi.
Przemwienie na przyjciu, zorganizowanym przez Komitet Centralny Partii na czed przedstawicieli wyrnionych w nauce spord oddziaw zaplecza (18 wrzenia 1944 roku).
Przybylimy tutaj z najrnorodniejszych zaktkw kraju, zebralimy si dla wsplnego rewolucyjnego celu. . . Nasze kadry kierownicze powinny troszczyd si o kadego onierza; wszyscy w szeregach rewolucji powinni wzajemnie si o siebie troszczyd, powinni strzec siebie wzajemnie, powinni pomagad sobie wzajemnie.
Suyd ludowi! (8 wrzenia 1944 roku), Dziea wybrane, t. III.
W kadej jednostce wojskowej naley prowadzid kampani na rzecz poparcia kadr kierowniczych i troski o onierzy wzywajc kadry kierownicze do troski o onierzy, a onierzy do poparcia kadr kierowniczych. Wszyscy oni wzajemnie i otwarcie powinni wypowiadad si o niedocigniciach i bdach, i szybko je naprawiad. W ten sposb bdzie mona osignd cel prawdziw jednod wewntrzn.
Zadania na rok 1945 (15 grudnia 1944 roku).
Wielu ludzi sdzi, e dotychczas nie udawao si naleycie uoyd stosunkw midzy dowdcami a onierzami oraz midzy armi a ludem z powodu stosowania niesusznych metod; ja zawsze im mwi, e chodzi tu o zasadnicz postaw (albo zasadnicze nastawienie). Suszna za postawa to poszanowanie onierza, poszanowanie ludu. Z tej postawy wypywa i odpowiednia polityka, i
83
metody, i formy. Jeeli za odstpimy od tej postawy, to i polityka, i metody, i formy na pewno bd bdne, a wwczas w aden sposb nie uda si naleycie uoyd stosunkw midzy dowdcami a onierzami oraz midzy armi a ludem. Oto trzy gwne zasady pracy politycznej w armii: po pierwsze, jednod dowdcw z onierzami, po drugie, jednod armii z ludem oraz, po trzecie, wywoywanie rozkadu armii nieprzyjaciela. Aby pomylnie zrealizowad te zasady, trzeba opierad si na tej zasadniczej postawie, a mianowicie poszanowaniu onierza, poszanowaniu ludu i poszanowaniu godnoci ludzkiej jeocw, ktrzy zoyli broo. Naprawd myl si ci, ktrzy sdz, e chodzi tu nie o zasadnicz postaw, lecz o spraw czysto technicznej natury; powinni oni naprawid swj pogld.
Komunici prowadzc prac wrd ludzi pracy musz stosowad demokratyczne metody przekonywania i wychowywania, absolutnie niedopuszczalne jest uciekanie si do komenderowania i rodkw przymusu. Komunistyczna Partia Chin wiernie przestrzega tej marksistowsko-leninowskiej zasady.
Nasi towarzysze musz zrozumied, e praca wychowania ideologicznego, to praca dugotrwaa, cierpliwa i mozolna, i e nie mona prbowad za pomoc kilku wykadw lub zebrao zmienid ideologi ludzi, ktra si ksztatowaa w cigu kilkudziesiciu lat ycia. eby przekonad ludzi o susznoci czego, trzeba dziaad przekonywaniem, a nie przymusem. Przymus nigdy nie doprowadza do przekonywania ludzi. Nie wolno podporzdkowad sobie ludzi si. Przymus dopuszczalny jest w stosunku do wrogw, w adnym wypadku nie w stosu nku do towarzyszy i przyjaci.
84
Naley przeprowadzid wyran lini podziau midzy nami a wrogami, nie wolno zajmowad pozycji wrogiej wobec swoich towarzyszy i traktowad ich jako wrogw. Nasze sowa musz byd przeniknite gorcym pragnieniem obrony sprawy narodu i podniesienia jego wiadomoci politycznej, a nie omieszania i napaci.
85
14. STOSUNKI MIDZY ARMI A LUDEM

Armia powinna zespolid si w jedn caod z masami ludowymi, aby widziay one w niej swoj wasn armi. Taka armia bdzie niezwyciona. . .
Trzeba, aby kady towarzysz zrozumia, e jeeli tylko bdziemy opierad si na ludzie i niezomnie wierzyd, i twrcze siy mas ludowych s niewyczerpane, i w konsekwencji bdziemy wierzyd w lud, stapiad si z ludem, wtedy zdoamy przezwyciyd wszelkie trudnoci i aden wrg nie zdoa nas pokonad; na odwrt, wwczas sami potrafimy pokonad kadego wroga.
Gdziekolwiek przybywaj nasi towarzysze, powinni nawizad dobre stosunki z masami, troszczyd si o nie i pomagad im w pokonaniu trudnoci. Trzeba jednoczyd szerokie masy ludowe, i im wicej ludzi zjednoczymy, tym lepiej.
W rejonach wyzwolonych, z jednej strony, armia powinna podejmowad prac na rzecz popierania organw wadzy i troski o lud, a z drugiej, organy wadzy demokratycznej powinny przewodzid ludowi w pracy na rzecz popierania armii i otaczania opiek rodzin wojskowych walczcych przeciw Japonii, aby w jeszcze wikszym stopniu ulepszyd stosunki midzy armi a ludem.
W wojsku, drog wychowania ideologicznego koniecznie naley doprowadzid do tego, aby kady dowdca i kady onierz w peni uwiadomi sobie doniosod
86
poparcia organw wadzy i troski o lud. Jeli tylko w wojsku ta praca zostanie dobrze postawiona, to stosunki terenu do wojska na pewno si polepsz.
Kierunek pracy w rejonach wyzwolonych na rok 1946 (15 grudnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W toku kampanii na rzecz popierania organw wadzy i troski o lud i na rzecz popierania armii i otaczania opiek rodzin wojskowych walczcych przeciw Japonii, oddziay wojskowe, instancje partyjne i organy wadzy powinny kade ze swojej strony cakowicie ujawniad swoje wasne niedocignicia i bdy, popenione w 1943 roku, i stanowczo je naprawid w 1944 roku. Nastpnie w pierwszym miesicu kadego roku wedug kalendarza ksiycowego trzeba wszdzie odbywad tak kampani, w toku ktrej naley wielokrotnie odczytywad zobowizania do popierania organw wadzy i troski o lud, i zobowizania do popierania armii i otaczania opiek rodzin wojskowych walczcych przeciw Japonii; naley wielokrotnie przeprowadzad otwart, masow samokrytyk (kada strona krytykuje tylko siebie, a nie drug stron), krytykujc niedocignicia i bdy, popenione na terenach danej bazy oporu, polegajce na wyrzdzeniu krzywdy z winy wojskowych miejscowym instancjom partyjnym, organom wadzy i ludnoci oraz wiadczce o niedostatecznej trosce o wojsko ze strony miejscowych instancji partyjnych, organw wadzy i ludnoci, i ostatecznie naprawid te niedocignicia i bdy.
Rozwind na terenach baz oporu kampani na rzecz obnienia tenuty dzierawnej, wzrostu produkcji i na rzecz poparcia organw wadzy i troski o lud (i padziernika 1943 roku), Dziea wybrane, t. III.
87
15. TRZY DEMOKRACJE

W armii naley przeprowadzid w pewnych granicach demokratyzacj, gwnie znied feudalne praktyki bicia i wymylania, i doprowadzid do tego, by dowd cy i onierze dzielili ze sob w yciu wszystkie radoci i smutki. T drog osignie si jednod dowdcw z onierzami, zdolnod bojowa armii ogromnie wzronie i nie bdziemy musieli obawiad si, e w tej przewlekej i bezwzgldnej wojnie nie wytrwamy.
Pomimo tak skpych materialnych warunkw ycia i cigych walk, Armia Czerwona trzyma si po dawnemu mocno; tumaczy si to, oprcz roli partii, wprowadzeniem w armii zasad demokratycznych. Dowdcy nie bij onierzy; onierze i dowdcy s jednakowo traktowani; onierze korzystaj ze swobody wypowiadania si na zebraniach; zniesiono zbyteczne i drobiazgowe formalnoci subowe; gospodark prowadzi si na oczach wszystkich. . . W Chinach demokracja potrzebna jest nie tylko ludowi, potrzebna jest rwnie i armii. Demokratyczny system w armii jest wanym orem podwaenia feudalnej armii najemnej.
Kierunek pracy politycznej w oddziaach wojskowych polega na miaym mobilizowaniu mas onierskich, dowdcw i wszystkich pracownikw, by poprzez ruch demokratyczny pod scentralizowanym kierownictwem osignd trzy gwne cele: wysoki poziom jednoci politycznej, popraw warunkw ycia, i podnoszenie poziomu sztuki bojowej i taktyki wojskowej. Trzy sprawdzenia i trzy uporzdkowania*, ktre obecnie z entuzjazmem s prowadzone w wojskowych oddziaach naszej armii, zmierzaj wanie do osignicia pierwszych dwch celw drog demokracji w dziedzinie politycznej i gospodarczej.
88
Demokracja w dziedzinie gospodarczej wymaga, aby wybrani przez onierzy przedstawiciele mieli prawo okazywad pomoc dowdztwu kompanii (nie pomijajc go) w zarzdzaniu zaopatrzeniem i wyywieniem kompanii. Demokracja w dziedzinie wojskowej wymaga, aby w okresie przygotowania bojowego dowdcy i onierze, a take i sami onierze uczyli si wzajemnie; aby podczas dziaao wojennych przeprowadzad na linii ognia rnego rodzaju wiksze lub mniejsze zebrania w kompanii. Trzeba pod kierownictwem dowdztwa kompanii zbierad masy onierskie dla dyskutowania problemw dotyczcych zdobycia pozycji nieprzyjaciela i sposobw wykonania zadania bojowego. Jeeli bitwa przedua si kilka dni pod rzd, naley przeprowadzid kilka takich zebrao. Tego rodzaju forma demokracji wojskowej bya praktykowana w bitwie pod Panlongiem w pnocnej czci prowincji Szensi i w bitwie pod Szydziaduangiem w pogranicznym rejonie Szansi -Czahar-Hopei i daa wielkie rezultaty. wiadczy to o tym, e ta forma demokracji wojskowej przynosi jedynie korzyci, a nie powoduje adnych szkd. *Trzy sprawdzenia i trzy uporzdkowania wany ze wzgldu na swoje znaczenie ruch na rzecz uporzdkowania szeregw partii i armii, ktry przywieca naszej partii w okresie wojny ludowo-wyzwoleoczej w zwizku z reform roln. Trzy sprawdzenia oznaczaj: w terenowych organizacjach partyjnych sprawdzenie przynalenoci klasowej, stanu ideologicznego i stylu pracy; w armii sprawdzenie przynalenoci klasowej, pracy i woli walki. Trzy uporzdkowania oznaczaj: uporzdkowanie stanu organizacji, uporzdkowanie w dziedzinie ideologii i uporzdkowanie stylu pracy.
Ruch demokratyczny w armii (30 stycznia 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
W toczcej si wielkiej walce Komunistyczna Partia Chin wymaga od wszystkich instancji kierowniczych partii, wszystkich czonkw i kadr kierowniczych partii, by rozwijali w peni sw aktywnod, poniewa tylko wtedy partia moe osignd zwycistwo. Rozwijanie aktywnoci powinno znajdowad konkretny wyraz w twrczych siach instancji kierowniczych, kadr kierowniczych i czonkw partii, w przejawianiu przez nich poczucia odpowiedzialnoci i rzutkoci w pracy, w ich miaoci i umiejtnoci ujmowania zagadnieo, wypowiadania swych pogldw i
89
krytykowania niedocignid, jak rwnie w kontrolowaniu prac y instancji kierowniczych i pracownikw zajmujcych stanowiska kierownicze kontrolowaniu, ktrego podstaw jest dbaod o nich. W przeciwnym wypadku to, co nazywamy aktywnoci, pozostanie pustym dwikiem. Rozwijanie za tej aktywnoci zaley od demokratyzacji ycia wewntrzpartyjnego. Bez demokracji wewntrzpartyjnej nie mona rozwind aktywnoci. Wychowywanie licznych zdolnych ludzi rwnie moliwe jest jedynie w yciu demokratycznym.
Kademu, kto tylko nie jest wrogim elementem i nie wystpuje ze zoliwymi atakami, trzeba pozwalad wypowiadad si, nic strasznego te, jeeli wypowie bdne zdanie. Kierownicy wszystkich szczebli zobowizani s do przysuchiwania si temu, co inni mwi. Naley wcielad w ycie dwie za sady: 1) jeli wiesz, to mw, jeli mwisz, mw wszystko; 2) ten, kto mwi, jest niewinny, ten, kto sucha, winien wycigad dla siebie wnioski. Bez zasady ten, kto mwi, jest niewinny, i bez rzeczywistego zamiast pozornego jej przestrzegania, nie mona efektywnie zrealizowad zasady jeli wiesz, to mw, jeli mwisz, mw wszystko.
Naley w partii prowadzid prac wychowawcz w zakresie demokracji wewntrzpartyjnej, aby czonkowie partii zrozumieli, czym jest demokracja, jaki zwizek istnieje midzy demokracj a centralizmem i jak si wprowadza centralizm demokratyczny. Tylko w ten sposb mona, z jednej strony, rzeczywicie rozwind demokracj wewntrzpartyjn, z drugiej za uniknd ultrademokratyzmu, nie zejd na drog swoistego liberalizmu, ktry podwaa dyscypliny.
90
Zarwno w wojskowych, jak i w terenowych organizacjach partyjnych demokracja wewntrzpartyjna powinna suyd sprawie wzmocnienia dyscypliny i podniesienia zdolnoci bojowej, a nie na odwrt.
Naley w dziedzinie teoretycznej likwidowad w zarodku pogldy ultrademokratyzmu. Przede wszystkim naley wyjaniad, e w ultrademokratyzmie tkwi niebezpieczeostwo szkodzenia organizacji partyjnej, a nawet cakowitego podwaenia jej, niebezpieczeostwo osabienia, a nawet cakowitego zniweczenia siy bojowej partii, co uniemoliwia partii wykonanie zadao bojowych i w konsekwencji prowadzi do poraki rewolucji. Nastpnie naley wyjaniad, e rda ultrademokratyzmu tkwi w drobnoburuazyjnym mazgajstwie. Przenikajc do partii to mazgajstwo przeradza si w pogldy ultrademokratyczne w dziedzinie politycznej i organizacyjnej. Pogldy te s absolutnie nie do pogodzenia z bojowymi zadaniami proletariatu.
91
16. OWIATA I SZKOLENIE

Nasza polityka owiatowa powinna umoliwid kademu, kto zdobywa wyksztacenie, rozwj moralny, intelektualny i fizyczny, aby sta si on kulturalnym czowiekiem pracy o wiadomoci socjalistycznej.
W szkoleniu pracownikw kadrowych zarwno bez odrywania od pracy zawodowej, jak i w szkoach dla kadr naley ustalid taki kierunek, e spraw centraln jest studiowanie praktycznych zagadnieo rewolucji chioskiej, a ide przewodni s podstawowe zasady marksizmu-leninizmu; naley odrzucid metod statycznego, oderwanego od ycia studiowania marksizmu-leninizmu.
Zreformujmy nasze szkolenie (maj 1941 roku), Dziea wybrane, t. III.
Dla szkoy wojskowej najwaniejsz spraw jest dobr komendanta szkoy i kadr wykadowcw oraz opracowanie polityki szkolenia.
Jeeli w szkole liczcej sto osb nie ma kierowniczej grupy uksztatowanej zgodnie z rzeczywistoci (a nie sztucznie skleconej) z wykadowcw, urzdnikw, suchaczy i skadajcej si z kilku, a czasem z kilkunastu najbardziej aktywnych, najbardziej uczciwych i najbardziej operatywnych ludzi to taka szkoa bdzie niewtpliwie pracowaa le.
92
Wszyscy dowdcy i onierze naszej armii musz udoskonalad sztuk wojskow i odwanie id naprzd ku pewnemu zwycistwu w tej wojnie, zdecydowanie, ostatecznie, na czysto i cakowicie zniszczyd wszystkich wrogw.
W obecnie wprowadzonym rocznym planie uporzdkowania i szkolenia naley przywizywad jednakow wag zarwno do jego strony wojskowej, jak i politycznej, i poczyd obie strony ze sob. W okresie pocztkowym uporzdkowania i szkolenia naley pooyd nacisk na stron polityczn, na polepszenie stosunkw midzy dowdcami a onierzami, na umocnienie jednoci wewntrznej, na mobilizacj wysokiej aktywnoci szerokich rzesz kadr i onierzy. Tylko w ten sposb mona atwiej zrealizowad uporzdkowanie i szkolenie w dziedzinie wojskowej i osignd jeszcze lepsze rezultaty.
Jeeli chodzi o metod szkolenia wojskowego, naley rozwind masowy ruch na rzecz szkolenia oddziaw, w ramach ktrego dowdcy ucz onierzy, onierze ucz dowdcw, onierze ucz si wzajemnie.
Nasze haso w szkoleniu oddziaw wojskowych jest nastpujce: Dowdcy ucz onierzy, onierze ucz dowdcw i onierze ucz si wzajemnie. onierze posiadaj duo praktycznego dowiadczenia w prowadzeniu walki. Dowdca powinien uczyd si od onierzy, przyswajad sobie ich dowiadczenie, wwczas podniesie si jego poziom mistrzostwa walki.
93
W programie szkolenia oddziaw wojskowych na pierwszym miejscu nadal naley postawid podniesienie poziomu techniki strzelania, walki na bagnety i rzucania granatami, a na drugim miejscu podniesienie poziomu taktyki, szczegln uwag naley zwrcid na dwiczenie operacji nocnych.
94
17. SUYD LUDOWI

Musimy byd skromni, rozwani, musimy wystrzegad si zarozumialstwa i porywczoci, caym sercem i ca dusz suyd ludowi chioskiemu. . .
Dwojaki los Chin (23 kwietnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
Caym sercem i ca dusz suyd narodowi, ani na chwil nie odrywajc si od mas; w kadym wypadku brad za punkt wyjcia dobro narodu, a nie dobro poszczeglnych jednostek lub maej grupy; widzied jednod odpowiedzialnoci przed ludem i przed kierowniczymi instancjami partii oto zaoenie, z jakiego zawsze wychodzimy.
Organy paostwowe realizuj demokratyczny centralizm, musz one opierad si na masach ludowych, a ich pracownicy suyd ludowi.
Charakteryzujcy towarzysza Bethune'a duch suenia wycznie innym bez mylenia ani troch o sobie, znalaz wyraz w jego poczuciu bezgranicznej odpowiedzialnoci za prac i bezgranicznym umiowaniu towarzyszy i ludu. Tego powinien uczyd si od niego kady komunista. Wszyscy powinnimy si uczyd od niego ducha absolutnej bezinteresownoci. W ten wanie sposb kady moe stad si czowiekiem przynoszcym wielki poytek ludowi. Czowiek moe byd obdarzony wikszymi czy mniejszymi zdolnociami, ale jeli tylko jest przepojony takim duchem, to jest on ju czowiekiem szlachetnym, czowiekiem prawdziwym, czowiekiem moralnym, czowiekiem, ktremu obce s niskie pobudki, czowiekiem poytecznym dla ludu.
Pamici Normana Bethune'a (21 grudnia 1939 roku), Dziea wybrane, t. II.
95
Nasza partia komunistyczna oraz sma Armia i Nowa Czwarta Armia, ktrymi kieruje partia komunistyczna, s armiami rewolucji. Te nasze armie istniej wycznie gwoli wyzwolenia ludu i dziaaj konsekwentnie i a do kooca w interesie ludu.
Wszyscy nasi pracownicy kadrowi, niezalenie od zajmowanych stanowisk, s sugami ludu. Wszystko, co robimy, ma na celu suyd ludowi. Czy nie moglibymy si wyrzec czego zego bez alu?
Nasz obowizek to odpowiedzialnod przed ludem. Kade sowo, kady czyn i kada wytyczna polityki powinny odpowiadad interesom ludu, a jeeli zostay popenione bdy, trzeba je obowizkowo naprawid. To si wanie nazywa ponosid odpowiedzialnod przed ludem.
Walka zawsze pociga za sob ofiary i mierd czowieka jest zwykym zjawiskiem. Lecz nam w gowie s interesy ludu i cierpienia olbrzymiej wikszoci ludu, i kiedy umieramy za lud, to umieramy chwalebn mierci. Niemniej jednak powinnimy ze wszech miar zmniejszad liczb zbytecznych ofiar.
Kademu jest sdzone umrzed, lecz nie kada mierd ma jednakowe znaczenie. Staroytny pisarz chioski Syma Tsien mwi: Umiera kady, lecz mierd jednego ma wag wiksz od gry Taiszan, mierd innego ma wag mniejsz od puchu
96
abdziego. mierd poniesiona dla dobra ludu ma wag wiksz od gry Taiszan, a mierd w subie faszystom, mierd poniesiona w interesie wyzyskiwaczy i ciemizcw ludu ma wag mniejsz od puchu abdziego.
97
18. PATRIOTYZM I INTERNACJONALIZM

Czy komunista, bdc internacjonalist, moe byd jednoczenie rwnie patriot? Uwaamy, e nie tylko moe, ale i powinien. Konkretna tred patriotyzmu zaley od warunkw historycznych. Istnieje patriotyzm agresorw japooskich i Hitlera, istnieje te nasz patriotyzm. Komunici powinni zdecydowanie wystpowad przeciw tak zwanemu patriotyzmowi agresorw japooskich i Hitlera. Komunici japooscy i niemieccy d do klski swych rzdw w wojnach prowadzonych przez ich kraje; jak najsilniejsze przyczynianie si do tego, aby wojny agresorw japooskich i Hitlera zakooczyy si klsk, odpowiada interesom zarwno ludu japooskiego, jak i ludu niemieckiego; im peniejsza bdzie ta klska, tym bdzie lepiej. . . albowiem wojny, prowadzone przez agresorw japooskich i przez Hitlera, zgubne s nie tylko dla innych ludw wiata, lecz rwnie dla ludw ich wasnych krajw. Inna jest sytuacja w Chinach. Chiny s ofiar agresji. Dlatego komunici chioscy powinni czyd patriotyzm z internacjonalizmem. Jestemy internacjonalistami, a jednoczenie jestemy patriotami; naszym hasem jest walka za ojczyzn przeciwko agresorowi. Dla nas defetyzm jest zbrodni; walka o osignicie zwycistwa w wojnie oporu przeciw Japonii jest naszym obowizkiem, od ktrego nie wolno nam si uchylid, albowiem tylko prowadzc wojn w obronie ojczyzny mona rozgromid agresora i osignd wyzwolenie narodowe, tylko za wyzwolenie caego narodu moe doprowadzid do wyzwolenia proletariatu i caego ludu pracujcego. Zwycistwo Chin, rozgromienie imperialistw dokonujcych agresji w Chinach pomoe rwnie ludom innych krajw. Dlatego patriotyzm w wojnie narodowowyzwoleoczej to urzeczywistnienie internacjonalizmu w praktyce.
Jako cudzoziemiec, nie mia na wzgldzie adnych egoistycznych pobudek i uwaa spraw wyzwolenia narodu chioskiego za swoj wasn. Co go pobudzio do tego? Jego duch internacjonalistyczny, jego duch komunistyczny, ktrego kady komunista chioski powinien si uczyd. . . Powinnimy poczyd si z
98
proletariuszami wszystkich krajw kapitalistycznych, powinnimy poczyd si z proletariuszami Japonii, Anglii, Stanw Zjednoczonych, Niemiec, Woch i wszystkich innych paostw kapitalistycznych, a dopiero wtedy zdoamy obalid imperializm, wyzwolid nasz nard i lud, wyzwolid narody i ludy wiata. Na tym wanie polega nasz internacjonalizm internacjonalizm, przy pomocy ktrego walczymy przeciw ciasnemu nacjonalizmowi i ciasnemu patriotyzmowi.
Narody uciskane w walce o swe cakowite wyzwolenie musz si opierad przede wszystkim na wasnej walce, a nastpnie dopiero na midzynarodowej pomocy. Narody, ktre osigny zwycistwo rewolucji, powinny udzielad pomocy narodom walczcym o wyzwolenie. To jest nasz internacjonalistyczny obowizek.
Rozmowa na spotkaniu z afrykaoskimi przyjacimi (8 sierpnia 1963 roku).
Kraje socjalistyczne s paostwami zupenie nowego typu, paostwami, w ktrych klasy wyzyskiwaczy zostay obalone, a wadza sprawowana jest przez lud pracujcy. We wzajemnych stosunkach tych krajw realizuje si zasada jednoci internacjonalizmu z patriotyzmem. cile cz nas wsplne interesy i wsplne ideay.
Narody krajw obozu socjalistycznego powinny si czyd, narody krajw Azji, Afryki i Ameryki acioskiej powinny si czyd, narody wszystkich kontynentw wiata powinny si czyd, wszystkie kraje miujce pokj powinny si czyd, wszystkie kraje, cierpice agresj, kontrol, interwencj i krzywdy ze strony USA, powinny si zjednoczyd. Powinny one w ten sposb stworzyd jak najszerszy jednolity front walki przeciwko polityce agresji i wojny imperializmu amerykaoskiego w obronie pokoju na caym wiecie.
Owiadczenie dla poparcia sprawiedliwej walki patriotycznej narodu panamskiego przeciwko imperializmowi amerykaoskiemu (12 stycznia 1964 roku).
99
Sprawy znajduj si w cigym rozwoju. Od rewolucji w roku 1911, czyli rewolucji sinhai, mino tylko 45 lat, a oblicze Chin zmienio si cakowicie. Przejdzie jeszcze 45 lat, to bdzie rok 2001, kiedy zacznie si wiek XXI, wtedy oblicze Chin ulegnie jeszcze wikszym zmianom. Chiny przeksztac si wwczas w potny, przemysowy kraj socjalistyczny. Chiny powinny si stad takim krajem. Chiny s krajem, posiadajcym 9 milionw i 600 tysicy kilometrw kwadratowych obszaru i 600 milionw ludnoci, powinny wnosid stosunkowo wikszy wkad dla ludzkoci. A wkad ten w dugim okresie czasu w przeszoci by zbyt niewielki, i my ubolewamy nad tym. Jednake powinnimy byd skromni. Nie tylko dzisiaj, ale. i za 45 lat. Zawsze powinnimy byd skromni. W midzynarodowych kontaktach Chioczycy powinni unicestwid wielkomocarstwowod zdecydowanie, ostatecznie, na czysto i cakowicie.
Pamici dr. Sun Jat-sena (listopad 1956 roku).
Nie powinnimy w adnym wypadku przybierad postawy butnej wielkomocarstwowoci, nie powinnimy w adnym wypadku wpadad w zarozumiaod z powodu zwycistwa rewolucji i pewnych sukcesw w budownictwie. Kady kraj, duy czy may, ma swoje mocne i sabe strony.
100
19. HEROIZM REWOLUCYJNY

Armia nasza zawsze nieustraszenie idzie naprzd. Ogarnita wol pokonania kadego wroga, sama nigdy nie ulega wrogowi. We wszelkich, nawet najciszych okolicznociach walczy do ostatniego czowieka.
Rozwijad taki styl walki, jak walczyd odwanie, nie bad si ofiar, nie bad si zmczenia i prowadzid nieprzerwane dziaania wojenne (czyli podejmowad kilka kolejnych bitew w cigu krtkiego okresu czasu bez odpoczynku).
Dziesitki tysicy bojownikw po bohatersku ju zoyo swe ycie w ofierze dla dobra narodu. Wzniemy wysoko ich sztandar, ruszmy naprzd drog zbroczon ich krwi!
Bdmy zdecydowani, nie bjmy si ofiar, pokonajmy wszelkie trudnoci, aby wywalczyd zwycistwo.
Dziadek Gupi przesun gry (11 czerwca 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
. . .W krytycznej chwili posuwania si naprzd Marszu Pnocnego, jednolity narodowy front Kuomintangu, partii komunistycznej i rnych rodowisk ludnoci, reprezentujcy spraw wyzwolenia narodu chioskiego, podobnie jak wszystkie rewolucyjne wytyczne polityki tego jednolitego frontu pogwacia zdradziecka, antyludowa polityka wadz kuomintangowskich, ktra znalaza wyraz w czystce partii i w masakrach. . . I od tego czasu miejsce zespolenia zaja wojna domowa, miejsce demokracji dyktatura, miejsce Chin penych
101
jasnoci Chiny pogrone w ciemnoci. Jednake nie udao si ani zastraszyd, ani pokonad, ani zniszczyd Komunistycznej Partii Chin i narodu chioskiego. Zerway si one z ziemi, zmyy z siebie krew, pochoway polegych towarzyszy i znw podjy walk. Wysoko wzniosy wielki sztandar rewolucji i zorganizoway opr zbrojny. Na rozlegych terenach Chin utworzyy one organy wadzy ludowej, przeprowadziy reform systemu agrarnego, stworzyy armi ludow chiosk Armi Czerwon; zachoway i rozwiny rewolucyjne siy narodu chioskiego.
Macie duo walorw, macie due zasugi, ale pamitajcie koniecznie, e nie wolno wam wpadad w zarozumialstwo. Wszyscy was szanuj, i to jest suszne, lecz to wanie moe atwo wywoad zarozumialstwo. Jeeli za wpadniecie w zarozumialstwo, jeeli bdziecie nieskromni i przestaniecie starad si, jeeli nie bdziecie szanowad innych, nie bdziecie szanowad kadr kierowniczych i nie bdziecie szanowad mas, wwczas przestaniecie byd bohaterami pracy i przodownikami pracy. Przedtem zdarzao si to u nas z tym i z owym, a mam nadziej, e wy nie pjdziecie w ich lad.
Trzeba nauczyd si pracy ekonomicznej (10 stycznia 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
Zarwno w walce o zlikwidowanie wrogw, jak i w walce o odbudow i rozwj produkcji przemysowej i rolnej pokonalicie wiele trudnoci, wykazalicie olbrzymie mstwo, mdrod i aktywnod. Stalicie si wzorem dla caego narodu chioskiego, jestecie trzonem, ktry zwycisko posuwa naprzd spraw narodu we wszystkich dziedzinach, jestecie niezawodn opor rzdu ludowego i mostem czcym rzd ludowy z szerokimi masami.
Pozdrowienie w imieniu KC KPCh dla oglnochioskiej narady przedstawicieli bohaterw walki i przodownikw pracy (25 wrzenia 1950 roku).
Nard chioski ma dod odwagi, by prowadzid do kooca walk na mierd i ycie ze swymi wrogami, jest on cakowicie zdecydowany wasnymi siami wywalczyd
102
swe odrodzenie, jest on zdolny stand na wasnych nogach w jednym szeregu z innymi narodami wiata.
O taktyce walki przeciwko imperializmowi japooskiemu (27 grudnia 1935 roku), Dziea wybrane, t. I.
103
20. BUDOWAD KRAJ W SPOSB PRACOWITY I OSZCZDNY

Trzeba, aby wszyscy pracownicy kadrowi i cay nard stale pamitali o tym, e Chiny s duym krajem socjalistycznym, a jednoczenie krajem gospodarczo zacofanym i biednym, i e jest to wielka sprzecznod. Aby nasz kraj sta si potnym i bogatym, trzeba bdzie kilku dziesicioleci uporczywych wysikw, midzy innymi rwnie i wcielenia w ycie zasady pracowitoci i oszczdnoci w budowie kraju, to jest prowadzenia surowego reimu oszczdnoci i walki z marnotrawstwem.
Naley pracowicie i oszczdnie prowadzid zakady przemysowe, sklepy, przedsibiorstwa paostwowe i spdzielcze oraz wszystkie inne, w kadej sprawie naley realizowad zasad pracowitoci i oszczdnoci. Zasada oszczdnoci to jedna z podstawowych zasad gospodarki socjalistycznej. Chiny s duym krajem, ale w tej chwili jeszcze bardzo biednym i potrzeba kilku dziesicioleci, aby Chiny stay si bogate. Zasada pracowitoci i oszczdnoci potrzebna bdzie i potem, po upywie kilku dziesicioleci. Jednake w okresie obecnych kilku dziesicioleci, w okresie obecnych piciolatek naley na propagowanie pracowitoci i oszczdnoci oraz wprowadzenie w ycie zasady oszczdnoci zwracad szczegln uwag.
Uwaga do artykuu Pracowicie i oszczdnie prowadzid spdzielni (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
Wszdzie trzeba wszelkimi sposobami oszczdzad ludzkie rezerwy i materialne zasoby. Nie mona yd tylko dniem dzisiejszym: nie mona pozwolid sobie na rozrzutnod i trwonienie zasobw. W kadej miejscowoci ju od pierwszego roku pracy trzeba obliczad na wiele lat naprzd, pamitad, e bdziemy jeszcze dugo musieli prowadzid wojn, pamitad o kontrofensywie, pamitad o
104
budownictwie po wypdzeniu wroga. Z jednej strony, nie wolno w adnym wypadku dopuszczad do rozrzutnoci i trwonienia rodkw, z drugiej za trzeba wytyd wszystkie siy na rzecz wzrostu produkcji. W przeszoci niektre rejony drogo okupiy to, e ludzie nie brali pod uwag planowania na dugie terminy naprzd, to, e nie dbali ani o oszczdzanie ludzkich rezerw i materialnych zasobw, ani o wzrost produkcji. To jest nauk, teraz musimy brad to pod uwag.
W celu szybkiej odbudowy i rozwoju produkcji rolnej i produkcji przemysowej w miasteczkach, w walce o zlikwidowanie ustroju feudalnego trze ba dooyd wszelkich starao, by maksymalnie zabezpieczyd wszystkie nadajce si do uytku rodki produkcji i rodki spoycia, podjd kroki, by stanowczo walczyd przeciwko zniszczeniu i marnowaniu przez kogokolwiek tych rodkw, zwalczad rozrzutnod w jedzeniu i piciu, przestrzegad reimu oszczdnoci.
Przy wydatkowaniu rodkw finansowych naley kierowad si zasad oszczdnoci. Trzeba, by wszyscy pracownicy organw paostwowych zrozumieli, e korupcja i marnotrawstwo to najwiksze przestpstwo. Walka z korupcj i marnotrawstwem daa w przeszoci pewne wyniki i w tym kierunku naley dziaad nadal. Oszczdzad kady miedziak dla wojny i sprawy rewolucji, dla naszego budownictwa gospodarczego oto zasada naszej buchaltera.
Nasza polityka ekonomiczna (23 stycznia 1934 roku), Dziea wybrane, t. I.
Wrd wielu naszych pracownikw wzrasta obecnie niebezpieczna tendencja, wyrazem ktrej jest niechd do dzielenia z masami radoci i smutkw, pogoo za osobist saw i wygod. Jest to bardzo le. Jedna z metod przezwycienia tej niebezpiecznej tendencji polega na tym, aby w kampanii na rzecz wzrostu
105
produkcji i przestrzegania reimu oszczdnoci uprocid aparat, a pracownikw kadrowych skierowad w teren, aby znaczna ich czd powrcia do produkcji.
Prowadzenie produkcji przez armi na wasne potrzeby nie tylko poprawia warunki ycia armii, zmniejsza obcienie ludu, i tym samym umoliwia zwikszanie liczebnoci armii, lecz rwnie przynosi natychmiast wiele dodatkowych korzyci, a mianowicie: 1) poprawia wzajemne stosunki midzy dowdcami a onierzami. Pracujc wsplnie, staj si oni sobie bliscy jak bracia; 2) wzmaga zamiowanie do pracy. . . Od chwili, kiedy armia prowadzi produkcj na wasne potrzeby, wzmaga si zamiowanie do pracy, wyplenione zostay narowy prniactwa; 3) wzmacnia dyscyplin. Wpajanie dyscypliny pracy podczas dziaalnoci produkcyjnej nie tylko nie osabia dyscypliny bojowej ani dyscypliny wojskowej w yciu codziennym, lecz na odwrt, wzmacnia j; 4) poprawia wzajemne stosunki midzy armi a ludnoci. Od czasu, gdy oddziay wojskowe s w posiadaniu wasnych gospodarstw, coraz rzadziej wystpuj wypadki naruszania mienia ludnoci lub nie wystpuj w ogle. W procesie dziaalnoci produkcyjnej armia i ludnod pomagaj sobie nawzajem w pracy, co jeszcze bardziej wzmacnia przyjao midzy nimi; 5) zjawisko narzekania oddziaw wojskowych na organy wadzy wystpuje coraz rzadziej i wzajemne stosunki midzy armi a organami wadzy rwnie si poprawiaj; 6) wzmaga si szeroki ruch ludnoci na rzecz wzrostu produkcji. Kiedy armia zajmuje si dziaalnoci produkcyjn, instytucje rwnie wyraniej zdaj sobie spraw z koniecznoci zajmowania si t dziaalnoci i o wiele energiczniej bior si do tego; oczywicie, rwnie caa ludnod tym wyraniej zdaje sobie spraw z koniecznoci powszechnego ruchu na rzecz wzrostu produkcji i tym energic zniej bierze si do tej sprawy.
O prowadzeniu produkcji przez armi na wasne potrzeby i o doniosoci kampanii na rzecz uporzdkowania stylu pracy i ruchu na rzecz wzrostu produkcji (27 kwietnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
106
Niektrzy mwi, e jeeli oddziay wojskowe zajmuj si dziaalnoci produkcyjn nie mog wojowad ani prowadzid szkolenia bojowego, oraz e jeeli instytucje zajmuj si produkcj nie mog wykonywad swej wasnej pracy. Jest to niesuszne. W ostatnich latach nasze oddziay wojskowe w Rejonie Pogranicznym, zajmujc si powan dziaalnoci produkcyjn, same zaopatrzyy si w dostateczn ilod ywnoci i odziey, a jednoczenie jeszcze skuteczniej ni przedtem prowadziy szkolenie bojowe i zajmoway si wychowaniem politycznym oraz dziaalnoci oglnoksztacc. Jednoczenie wewntrzna jednod armii i jednod midzy armi i ludnoci stay si jeszcze mocniejsze. Przez cay ubiegy rok w rejonach frontowych odbywa si szeroki ruch na rzecz wzrostu produkcji; jednoczenie osignito due sukcesy w prowadzeniu operacji wojennych i wszdzie odbywao si szkolenie wojsk. Dziki prowadzeniu produkcji przez instytucje warunki ycia ich pracownikw poprawiy si, pracuj oni jeszcze bardziej ofiarnie i sprawnie. Dotyczy to zarwno Rejonu Pogranicznego, jak i rejonw frontowych.
107
21. OPIERAD SI NA WASNYCH SIACH, WALCZYD WYTRWALE I OFIARNIE

Na jakiej podstawie powinna opierad si nasza polityka? Na podstawie swoich si. Oznacza to, e trzeba opierad si na wasnych siach. Wcale nie jestemy osamotnieni, wszystkie kraje i narody caego wiata walczce przeciwko imperializmowi, s naszymi przyjacimi. Tym niemniej kadziemy nacisk na opieranie si na wasnych siach. Opierajc si na organizowanych przez nas siach, jestemy w stanie rozgromid wszystkich reakcjonistw chioskich i zagranicznych.
Wypowiadamy si za oparciem si na wasnych siach. Chcielibymy otrzymywad pomoc z zagranicy, lecz nie powinnimy na niej polegad. Opieramy si na wasnych wysikach, na twrczych siach caej armii i caego narodu.
Odniesienie zwycistwa w caym kraju to tylko pierwszy krok wielkiego marszu wynoszcego 10 tysicy li... Chioska rewolucja to wielka rewolucja, lecz po niej czeka nas jeszcze dusza droga, jeszcze bardziej olbrzymia, jeszcze bardziej trudna praca. Trzeba to ju obecnie wyjanid wszystkim czonk om partii, aby towarzysze w swoim stylu pracy nadal koniecznie pozostali skromnymi i rozwanymi, a nie zarozumiaymi lub porywczymi, aby towarzysze koniecznie pozostali nadal wytrwaymi i ofiarnymi w walce.
108
Naley cakowicie wybid kadrom z gowy myl o przypadkowym powodzeniu bez wasnej wytrwaej walki, bez potu i krwi, a przez niespodziewany zb ieg sprzyjajcych okolicznoci.
Zaoenie trwaych baz na Pnocnym Wschodzie (28 grudnia 1945 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Powinnimy cigle prowadzid wrd narodu propagand na temat postpu wiata i jasnej perspektywy, by nard przepojony by wiar w zwycistwo. Jednoczenie powinnimy mwid narodowi i towarzyszom, e droga jest krta. Na drodze rewolucji jest jeszcze duo przeszkd i duo trudnoci. VII Zjazd naszej partii przewidzia wiele trudnoci, wolimy brad w rachub ich wicej. Niektrzy towarzysze nie chc duo myled o trudnociach. Ale trudnoci faktycznie istniej, i ile ich jest, tyle trzeba uznad, tu nie mona trzymad si zasady nieuznawania. Powinnimy uznad trudnoci, analizowad je i walczyd z nimi. Na wiecie nie ma drg prostych, trzeba przygotowad si do chodzenia drogami krtymi, nie naley prbowad rozwizywad spraw tanim kosztem. Nie mona sobie wyobrazid, e pewnego piknego poranka wszyscy reakcjonici sami upadn na kolana. Sowem, perspektywa jest jasna, a droga jest krta. Przed nami jeszcze jest wiele trudnoci, ktrych nie mona lekcewayd. Zespalajc si z caym narodem i jednoczc wysiki na pewno potrafimy pokonad wszystkie trudnoci i osignd zwycistwo.
Kto widzi tylko jasn stron, a nie spostrzega trudnoci, ten nie moe skutecznie walczyd o spenienie stojcych przed parti zadao.
Bogactwo spoeczeostwa, tworz robotnicy, chopi i inteligencja pracujca. Jeeli wezm oni swj los we wasne rce i, kierujc si lini marksistowsko -
109
leninowsk, nie bd unikali problemw, lecz bd aktywnie je rozwizywali, to wszelkie trudnoci na wiecie mog byd pokonane.
Uwaga do artykuu Sekretarze partyjni bior si do roboty, caa partia do wzicia udziau w pracy spdzielni produkcyjnych (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
Wszyscy czonkowie partii powinni w peni uwzgldniad wszystkie trudnoci i byd przygotowani do tego, by z niezomn wol systematycznie je pokonywad. Zarwno przed siami reakcyjnymi, jak i przed nami stoj trudnoci. Jednake trudnoci si reakcyjnych s nie do pokonania, poniewa siy te znajduj si na krawdzi mierci i pozbawione s perspektyw. Nasze za trudnoci s do pokonania, albowiem my reprezentujemy nowe, rosnce siy, przed ktrymi s jasne perspektywy.
Witamy nowy przypyw rewolucji chioskiej (1 lutego 1947 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Kiedy jest nam ciko, musimy umied dostrzegad wasne sukcesy, musimy umied dostrzegad to, co jasne, musimy umied podnosid swoje mstwo.
Nowe rzeczy i zjawiska zawsze maj trudnoci w swym rozwoju i rozwijaj si zygzakami. Czyst mrzonk byoby wyobraad sobie, e w dziele socjalizmu mona uniknd trudnoci i zakrtw, e mona si obejd bez olbrzymich wysikw, e wystarczy jak wiatr bdzie dmucha w nasze agle i sukcesy przyjd atwo.
Niekiedy w walce rewolucyjnej trudnoci gruj nad warunkami sprzyjajcymi; w tym wypadku trudnoci stanowi gwn stron sprzecznoci, a warunki sprzyjajce drugorzdn. Jednake dziki wysikom rewolucjonistw udaje si
110
stopniowo przezwyciyd trudnoci, wytworzyd nowe, sprzyjajce okolicznoci i wwczas niepomylna sytuacja ustpuje miejsca pomylnej.
W sprawie sprzecznoci (sierpieo 1937 roku). Dziea wybrane, t. I.
Co to jest praca? Praca to walka. W tych rejonach s trudnoci, s problemy, ktre oczekuj naszego rozwizania. Wanie dlatego, eby pokonad trudnoci, idziemy tam pracowad i idziemy tam walczyd. Kto pragnie trafid tam, gdzie s wiksze trudnoci, ten jest dobrym towarzyszem.
Istnieje starodawna przypowied chioska pod tytuem Dziadek Gupi przesun gry. Przypowied ta gosi, e w zamierzchych czasach, y sobie pewien staruszek, ktry mieszka na Pnocy Chin i mia na imi Dziadek Gupi z Pnocnych Gr. Drog z jego domu na poudnie przegradzay dwie olbrzymie gry Taihangszan i Wangwuszan. Dziadek Gupi wraz ze swymi synami postanowi znied te gry motykami. Inny staruszek, imieniem Starzec Mdry, widzc ich przy pracy, rozemia si i rzek: Co za gupota, e takie rzeczy robicie. Zniesienie motykami dwch tak olbrzymich gr jest zupenie niemoliwe dla was kilku osb, Dziadek Gupi odpowiedzia: Ja umr, pozostan moi synowie, synowie umr, pozostan wnuki, i tak bez kooca bd nastpoway po sobie pokolenia za pokoleniami. Chocia gry te s wysokie, lecz ju nie mog srad si wysze; ile zetniemy, o tyle si one zmniejsz; czemu to nie moemy ich znied? Dziadek Gupi obali bdny pogld Starca Mdrego, i bez cienia wahania, dzieo po dniu, ry gry. Bg wzruszy si tym widokiem i zesa na ziemi dwch witych, ktrzy te gry przenieli na barkach. Obecnie take s dwie olbrzymie gry uciskajce swym ciarem nard chioski jedna z nich nazywa si imperializmem, druga feudalizmem. Komunistyczna Partia Chin ju dawno postanowia znied te dwie gry. Musimy wytrwad w postanowieniu i nieustannie pracowad, to te wzruszymy boga; bogiem tym jest nie kto inny, jak masy ludowe caych Chin. A jeeli masy ludowe caego kraju powstan, eby razem z nami znied te gry, czemu to nie moglibymy ich znied?
Dziadek Gupi przesun gry (n czerwca 1945 roku), Dziea wybrane, t. III.
111
22. METODY MYLENIA I METODY PRACY

Dzieje ludzkoci s dziejami cigego rozwoju od krlestwa koniecznoci do krlestwa wolnoci. Jest to proces, ktry si nigdy nie skooczy. W spoeczeostwie, w ktrym istniej klasy, walka klasowa nigdy nie ustanie. W spoeczeostwie bezklasowym walka midzy nowym a starym, midzy susznym a bdnym nie ustanie nigdy. W dziedzinach walki o produkcj i ekspe rymentu naukowego ludzkod stale si rozwija, rozwija si stale i przyroda, nigdy nie pozostan one na tym samym poziomie. Dlatego te ludzkod musi stale uoglniad dowiadczenia, dokonywad nowych odkryd i wynalazkw oraz tworzyd i kroczyd naprzd. Pogldy tych, ktrzy gosz stagnacj, popadaj w pesymizm, bezwad i przejawiaj zarozumiaod i samozadowolenie, s bdne. Pogldy te s bdne dlatego, e znajduj si one w sprzecznoci z faktami historycznymi rozwoju spoeczeostwa ludzkiego istniejcego mniej wicej milion lat, znajduj si one take w sprzecznoci z faktami znanymi nam a do obecnych czasw 2 historii przyrody (przyrody, ktr ujawnia nam np. historia cia niebieskich, historia kuli ziemskiej, historia wiata organicznego, a take historia innych nauk przyrodniczych).
Cytowane wedug Sprawozdania premiera Zhou Enlaia o pracy rzdu na pierwszej sesji III kadencji Oglnochioskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (21-22 grudnia 1964 roku).
Nauki przyrodnicze s jednym z ory ludzi w ich walce o wolnod. W celu osignicia wolnoci w spoeczeostwie, ludzie musz korzystad z nauk spoecznych w poznaniu spoeczeostwa, w przeksztacaniu spoeczeostwa i w prowadzeniu rewolucji spoecznych. W celu osignicia wolnoci w wiecie przyrody, ludzie musz korzystad z nauk przyrodniczych w poznaniu przyrody, w przezwycieniu i przeobraeniu przyrody, i tym samym zdobd od przyrody wolnod.
Przemwienie na zaoycielskim zebraniu Towarzystwa Badao Nauk Przyrodniczych w Rejonie Pogranicznym (5 lutego 1940 roku).
112
Filozofia marksistowska materializm dialektyczny ma dwie wybijajce si na pierwszy plan cechy szczeglne: pierwsza cecha szczeglna to jej charakter klasowy, otwarte przyznanie, e materializm dialektyczny suy proletariatowi; druga cecha szczeglna to jej charakter praktyczny, podkrelanie zalenoci teorii od praktyki, podkrelanie tego, e podstaw teorii jest praktyka i e z kolei teoria suy praktyce.
Filozofia marksistowska uwaa, e najwaniejsz rzecz jest nie to, by zrozumiawszy prawidowoci obiektywnego wiata mc wytumaczyd wiat, lecz to, by wykorzystad poznanie obiektywnych prawidowoci do aktywnego przeobraenia wiata.
Skd pochodz suszne idee czowieka? Czy spadaj z nieba? Nie. Czy istniej pierwotnie w gowie? Nie. Suszne idee czowieka pochodz jedynie ze spoecznej praktyki, z trzech praktyk w spoeczeostwie, mianowicie: z walki o produkcj, walki klasowej i eksperymentu naukowego.
Skd pochodz suszne idee czowieka? (maj 1963 roku).
Byt spoeczny ludzi okrela ich idee. Z chwil, kiedy suszne idee, reprezentujce przodujc klas, zostay opanowane przez masy, staj si one si materialn, przeobraajc spoeczeostwo i wiat.
Ludzie w praktyce spoecznej prowadz rnego rodzaju walk, zdobywaj bogate dowiadczenie, dowiadczenie sukcesw i niepowodzeo. Niezliczone zjawiska obiektywnego wiata zewntrznego znajduj odbicie w gowie
113
czowieka przez jego pid narzdw zmysowych narzdy wzroku, suchu, powonienia, smaku i dotyku i na pocztku jest to poznanie zmysowe. Kiedy nagromadzi si duo materiaw poznania zmysowego, nastpuje skok, przejcie do poznania racjonalnego, do idei. Jest to jeden proces poznania. Jest to pierwszy etap caego procesu poznania, etap przejcia od obiektywnej materii do subiektywnego ducha, etap od bytu do idei. W tej chwili jeszcze nie zostao udowodnione, czy duch i idee (obejmujce teori, polityk, plany i metody) susznie odzwierciedlaj prawa obiektywnego wiata zewntrznego czy te nie, nie mona jeszcze okrelid, czy s one suszne czy nie. Potem nastpuje drugi etap procesu poznania, etap przejcia od ducha do materii, od idei do bytu. To znaczy, zastosowanie wiedzy, zdobytej w pierwszym etapie, do praktyki spoecznej, by sprawdzid, czy teoria, polityka, plany, metody itd. doprowadz do oczekiwanych sukcesw. Oglnie mwic to, co si kooczy sukcesem, jest suszne, a to, co si kooczy niepowodzeniem, jest bdne, odnosi si to szczeglnie do walki ludzkoci z przyrod. W walce spoecznej siy reprezentujce przodujc klas niekiedy ponosz porak nie dlatego, e ich idee s niesuszne, a dlatego, e w ukadzie si w walce siy przodujce tymczasowo ustpuj siom reakcyjnym, ponosz wic czasow porak, lecz potem, wczeniej czy pniej zwyci. W rezultacie sprawdzenia przez praktyk poznanie ludzkie dokonuje innego skoku. Ten skok w porwnaniu z poprzednim ma jeszcze wiksze znaczenie. Poniewa jedynie ten skok moe udowodnid, czy pierwszy skok w poznaniu, to znaczy, czy idee, teoria, polityka, plany, metody itd. uzyskane w procesie odzwierciedlania obiektywnego wiata zewntrznego s suszne czy bdne. Innego sposobu sprawdzenia prawdy nie ma.
Suszne poznanie czsto moe byd osignite dopiero po wielokrotnym powtarzaniu przejd od materii do ducha i od ducha do materii, to znaczy, od praktyki do poznania i od poznania do praktyki. Taka jest marksistowska teoria poznania, dialektyczno-materialistyczna teoria poznania.
114
Czowiek nie moe poznad adnego zjawiska bez zetknicia si z nim, to znaczy jeeli jego wasne ycie (praktyka) nie ma do czynienia z tym zjawiskiem... Jeeli chcesz zdobyd wiedz, musisz brad udzia w praktyce zmieniajcej rzeczywistod. Jeeli chcesz poznad smak gruszki, musisz j zmienid sam jej sprbowad... Jeeli chcesz znad teori i metody rewolucji, musisz wzid udzia w rewolucji. Caa rzeczywista wiedza pochodzi z bezporedniego dowiadczenia.
Poznanie zaczyna si od praktyki; uzyskawszy wiedz teoretyczn poprzez praktyk, naley znowu powrcid do praktyki. Aktywna rola poznania wyraa si nie tylko w aktywnym skoku od poznania zmysowego do poznania racjonalnego, ale, co jeszcze waniejsze, w skoku od racjonalnego poznania do rewolucyjnej praktyki.
Jest rzecz oczywist dla wszystkich, e z jakimkolwiek zadaniem mielibymy do czynienia nie zrozumiemy jego prawidowoci, nie bdziemy wiedzieli, jak si do niego zabrad, i nie zdoamy go wykonad, jeeli nie rozumiemy jego przesanek, jego charakteru, jego zwizku z innymi zjawiskami.
Jeeli ludzie d do osignicia sukcesw w pracy, a wic do uzyskania oczekiwanych wynikw, to powinni bezwzgldnie dostosowad swe idee do prawidowoci obiektywnego wiata zewntrznego; w przeciwnym razie praktyka przyniesie im porak. Ponisszy porak ludzie wycigaj nauk z samego faktu poraki, koryguj swe idee, by dostosoway si do prawidowoci wiata zewntrznego, a wwczas mog przeksztacid porak w zwycistwo; przysowia, e: Poraka jest matk powodzenia i Raz w puapk wpadniesz, wicej mdroci zdobdziesz, wyraaj wanie t prawd.
115
Jestemy marksistami, a marksizm uczy nas, e rozpatrujc jakiekolwiek zagadnienie powinnimy brad za punkt wyjcia nie abstrakcyjne definicje, lecz obiektywnie istniejce fakty, ustalad kierunek swej dziaalnoci, swoj polityk i swoje posunicia praktyczne na podstawie analizy tych faktw.
Ustalid kierunek pracy w zalenoci od aktualnej sytuacji, jest to najbardziej podstawowa metoda pracy, ktr wszyscy komunici powinni dobrze zapamitad. Badanie przyczyn bdw popenionych przez nas wykazuje, e wszystkie one s spowodowane tym, i subiektywnie ustalilimy kierunek naszej pracy w oderwaniu od aktualnej sytuacji w danym czasie i miejscu.
Na wiecie tylko idealizm i metafizyka wymagaj najmniejszego nakadu wysikw, bowiem pozwalaj one ludziom wygaszad wszelkie bzdury, nie liczc si z obiektywn rzeczywistoci i nie podlegajc rwnie sprawdzeniu przez obiektywn rzeczywistod. Natomiast materializm i dialektyka wymagaj nakadu wysikw, musz si liczyd z obiektywn rzeczywistoci i podlegad jej sprawdzeniu. Jeeli nie uczynimy wysikw, to si zelizgniemy na pozycje idealizmu i metafizyki.
Uwaga do Materiaw o kontrrewolucyjnej klice Hu Fenga (maj 1955 roku).
Kiedy rozpatrujemy spraw, musimy ujd jej istot, a jej objawy zewntrzne naley uwaad jedynie za znaki wskazujce drog do progu, po przestpieniu ktrego od razu musimy si uchwycid istoty sprawy. Taka jest jedyna niezawodna naukowa metoda analizy.
Z iskry moe rozgorzed poar (5 stycznia 1930 roku), Dziea wybrane, t. I.
116
Zasadnicza przyczyna rozwoju rzeczy znajduje si nie poza nimi, lecz tkwi w nich, w sprzecznej naturze, stanowicej wewntrzn waciwod samych rzeczy. Kadej rzeczy i kademu zjawisku waciwe s sprzecznoci wewntrzne. To one wanie wywouj ruch i rozwj rzeczy. Sprzecznoci wewntrzne waciwe rzeczom i zjawiskom stanowi zasadnicz przyczyn ich rozwoju, podczas gdy wzajemny zwizek i oddziaywanie wzajemne midzy jedn rzecz ub zjawiskiem a innymi rzeczami lub zjawiskami stanowi przyczyny drugiego rzdu.
Dialektyka materialistyczna uwaa, e przyczyny zewntrzne s warunkiem przemian, a przyczyny wewntrzne podstaw przemian, przy czym zewntrzne przyczyny dziaaj poprzez wewntrzne. Jajo po otrzymaniu odpowiedniej iloci ciepa przeksztaca si w kurcz, ale ciepo nie moe przeksztacid w kurcz kamienia, gdy podstawa ich jest odmienna.
Filozofia marksistowska uwaa, e prawo jednoci przeciwieostw jest zasadniczym prawem wszechwiata. Prawo to istnieje wszdzie, zarwno w przyrodzie, jak i w spoeczeostwie ludzkim i w mylach ludzi. Przeciwieostwa sprzecznoci jednocz si, a jednoczenie walcz ze sob i w ten sposb powoduj ruch i zmian rzeczy i zjawisk. Sprzecznoci istniej wszdzie, ale charakter sprzecznoci rni si w zalenoci od charakteru samych rzeczy i zjawisk. Dla kadej konkretnej rzeczy i zjawiska jednod przeciwieostw jest warunkowa, czasowa i przejciowa i przeto wzgldna, podczas gdy walka przeciwieostw jest absolutna.
117
Metoda analizy, jest to metoda dialektyczna. Przez analiz rozumiemy analiz sprzecznoci waciwych rzeczom i zjawiskom. Bez gbokiej znajomoci ycia, bez prawdziwego rozumienia rozpatrywanych sprzecznoci, niemoliwe jest przeprowadzenie trafnej analizy.
Lenin mwi, e konkretna analiza konkretnej sytuacji jest tym, w czym tkwi istota, w czym tkwi ywa dusza marksizmu. Wielu naszych towarzyszy nie potrafi myled analitycznie, zetknicie si ze skomplikowanymi rzeczami czy zjawiskami nie budzi w nich chci do wszechstronnej i gbokiej analizy i badao tych rzeczy i zjawisk, wol oni wycigad uproszczone wnioski bd cakowicie dodatnie, bd cakowicie ujemne. W przyszoci trzeba bdzie koniecznie ten stan rzeczy naprawid.
Nasze studiowanie i sytuacja aktualna (12 kwietnia 1944 roku), Dziea wybrane, t. III.
Sposb rozpatrywania problemw przez tych towarzyszy jest bdny. Nie rozpatruj oni istotnej, gwnej strony problemw, lecz podkrelaj to, co jest nieistotne, drugorzdne. Naley wskazad, e nie mona ignorowad nieistotnych i drugorzdnych stron problemw, trzeba je rozwizywad jedn po drugiej. Jednake nie naley ich uwaad za istot i gwny nurt, inaczej mona zejd na manowce.
Wszystko na wiecie jest skomplikowane i uwarunkowane rnymi czynnikami. Kady problem naley rozpatrywad ze wszystkich stron, a nie wycznie z jednej strony.
118
Tylko ludzie, ktrzy patrz na rzeczy subiektywnie, jednostronnie i powierzchownie, po przybyciu na nowe miejsce od razu zaczynaj zarozumiale wydawad rozkazy i zarzdzenia, nie biorc pod uwag sytuacji w danej okolicznoci, nie wnikajc w caoksztat sprawy (w jej histori i jej cay stan obecny) i nie pojwszy istoty sprawy (charakteru danej sprawy oraz jej zwizku wewntrznego z innymi sprawami). Tacy ludzie nie mog nie upad.
Przy badaniu jakiegokolwiek zagadnienia trzeba wystrzegad si subiektywizmu, jednostronnoci i powierzchownoci. Subiektywizm, to znaczy nie umied ujd zagadnienia w sposb obiektywny, czyli nie umied rozpatrywad problemw z punktu widzenia materialistycznego. O tym mwiem ju w pracy W sprawie praktyki. Jednostronnod, to znaczy nie umied wszechstronnie rozpatrywad problemw... czyli widzied tylko czd, a nie widzied caoci, widzied tylko drzewa, a nie widzied lasu. Przy takim ujmowaniu zagadnienia nie mona znaled metody rozwizania sprzecznoci, nie mona zrealizowad zadao rewolucji, nie mona wykonad powierzonej pracy, nie mona waciwie rozwijad walki ideologicznej w partii. Sun-tsy analizujc zagadnienia wojny, mwi: Znaj nieprzyjaciela i znaj siebie, a bdziesz mg prowadzid sto bitew bez niebezpieczeostwa poraki. Mwi on o dwch stronach walczcych. Wei Czeng z dynastii Tang mwi: Jeli wysuchasz wszystkich prawd poznasz, jeli uwierzysz jednemu tylko w niewiedzy pozostaniesz; i on take rozumia bd jednostronnego podejcia. Jednake nasi towarzysze czsto ujmuj zagadnienia jednostronnie i dlatego czsto wpadaj w tarapaty... Lenin mwi: Aby rzeczywicie znad przedmiot, naley ogarnd, zbadad wszystkie jego strony, wszystkie zwizki i punkty stycznoci. Nigdy nie osigniemy tego cakowicie, ale postulat wszechstronnoci ustrzee nas od bdw i od skostnienia. Powinnimy pamitad jego sowa. Powierzchownod polega na tym, e ludzie nie bior pod uwag ani szczeglnych cech sprzecznoci w jej caoksztacie, ani szczeglnych cech rnych jej stron, neguj koniecznod gbokiego wniknicia w istot rzeczy i skrupulatnego zbadania szczeglnych cech sprzecznoci, tylko spogldaj z daleka, dostrzegaj w sposb orientacyjny oglne zarysy sprzecznoci i z miejsca usiuj j rozwizad (odpowiadaj na pytania,
119
rozstrzygaj spory, prowadz robot, kieruj operacjami wojennymi). Takie postpowanie zawsze pociga za sob smutne nastpstwa... Jednostronnod i powierzchownod to rwnie subiektywizm. Poniewa wszystkie obiektywnie istniejce rzeczy s w rzeczywistoci ze sob powizane i kadej z nich waciwe s wewntrzne prawidowoci, ludzie za, zamiast odzwierciedlid to tak, jak jest w rzeczywistoci, rozpatruj rzeczy jednostronnie lub powierzchownie, nie poznaj ich wzajemnego zwizku i wewntrznych prawidowoci dlatego metoda tych ludzi jest subiektywistyczna.
Jednostronnod oznacza bezwzgldnod w myleniu, czyli metafizyczne ujmowanie sprawy. W ocenie naszych prac, uznawad wszystko lub negowad wszystko, oznacza jednostronnod... Uznawad wszystko, oznacza widzied jedynie to, co dobre, a nie dostrzegad tego, co ze, pozwalad tylko chwalid i nie znosid krytyki. Twierdzenie, jakoby w naszej pracy wszystko byo dobre, nie odpowiada rzeczywistoci. Nie wszystko jest dobre, s niedocignicia i bdy. Ale twierdzenie, e wszystko jest ze, rwnie nie odpowiada rzeczywistoci. Trzeba podchodzid analitycznie. Negowanie wszystkiego, oznacza twierdzenie bez analizy, e wszystkie sprawy s le wykonane, jakoby panowa tylko chaos i nie byo nic dobrego do powiedzenia, w tak wielkiej sprawie jak budownictwo socjalizmu, w tak wielkiej walce, prowadzonej przez setki milionw ludzi. Wiele ludzi spord wyznawcw takich pogldw chocia si odrnia od tych, ktrzy ywi wrogod do ustroju socjalistycznego, to jednak ich pogldy s bardzo bdne i bardzo szkodliwe, poniewa wpywaj one na ludzi zniechcajco. Tak uznanie jak i negacja wszystkiego przy ocenie naszej pracy jest bdne.
Rozpatrujc jakie zagadnienie marksici powinni widzied nie tylko jego czd, lecz i jego caoksztat. Siedzc w studni aba twierdzia, e niebo jest wielkoci studni, jest to niesuszne, bo przecie ze studni nie widad caego nieba. Gdyby
120
natomiast aba powiedziaa, e pewna czd nieba jest wielkoci studni, miaaby racj, gdy odpowiadaoby to faktom.
O taktyce walki przeciwko imperializmowi japooskiemu (27 grudnia 1935 roku), Dziea wybrane, t. I.
Musimy nauczyd si wszechstronnie rozpatrywad sprawy, dostrzegad nie tylko pozytywn, lecz i negatywn stron rzeczy i zjawisk. W okrelonych warunkach rzecz za moe spowodowad dobre wyniki, a rzecz dobra ze wyniki.
Uznajemy, e w oglnym biegu rozwoju historycznego pierwiastek materialny okrela pierwiastek duchowy, byt spoeczny okrela wiadomod spoeczn, ale rwnoczenie uznajemy i powinnimy uznawad odwrotne oddziaywanie pierwiastka duchowego na materialny, odwrotne oddziaywanie wiadomoci spoecznej na byt spoeczny, odwrotne oddziaywanie nadbudowy na baz ekonomiczn. Nie naruszamy przez to materializmu, lecz unikajc materializmu mechanicznego bronimy materializmu dialektycznego.
Ten, kto kieruje wojn, nie moe zmierzad do zwycistwa wychodzc poza ramy zakrelone przez warunki obiektywne, lecz moe i powinien energicznie dyd do zwycistwa w ramach tych warunkw. Arena dziaalnoci dowdcy ograniczona jest tym, na co pozwalaj obiektywne warunki, jednak na tej arenie moe on stworzyd wiele barwnych, wspaniaych konstrukcji.
Myli ludzi musz si dostosowad do zmienionej sytuacji. Oczywicie, nikt nie powinien ulegad bezpodstawnym fantazjom, nie powinien planowad swego dziaania wychodzc poza ramy zakrelone przez obiektywn rzeczywistod, nie
121
powinien prbowad wbrew wszystkiemu dokonywad tych spraw, ktre faktycznie s niemoliwe do wykonania, jednak obecnie problem polega na tym, e w wielu dziedzinach nam przeszkadzaj prawicowe, konserwatywne pogldy, wskutek czego praca w tych dziedzinach nie nada za rozwojem obiektywnej sytuacji. Obecnie problem polega na tym, e wielu ludzi uwaa za niemoliwe do wykonania to, co mogoby wykonad nakadem odpowiednich wysikw.
Przedmowa do ksiki Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej (27 grudnia 1955 roku).
Przystpujc do jakiejkolwiek sprawy, naley poruszyd gow. Przysowie gosi: Zmarszczysz brwi, i oto w gowie rodzi si plan czyli e mylenie rodzi mdrod. Aby wyzbyd si rozpowszechnionego w naszej partii nawyku dziaania na olep, naley zachcad towarzyszy, eby myleli, eby opanowali metod analizy rzeczy i zjawisk oraz przyzwyczajali si do analizowania.
W kadym procesie, jeli zawiera on wiele sprzecznoci, jest zawsze jedna sprzecznod gwna, ktra odgrywa czoow, decydujc rol, podczas gd y inne zajmuj miejsce drugorzdne i podporzdkowane. A zatem przy badaniu kadego procesu, jeli jest to proces zoony, zawierajcy ponad dwie sprzecznoci, trzeba ze wszech miar odnaled sprzecznod gwn. Z chwil, kiedy ta gwna sprzecznod zostaa uchwycona, mona z atwoci rozwizad wszystkie problemy.
W sprawie sprzecznoci (sierpieo 1937 roku), Dziea wybrane, t, I.
Z dwch stron sprzecznoci jedna jest niezawodnie gwn, druga za drugorzdn. Gwn jest ta, ktra odgrywa w sprzecznoci czoow rol. O charakterze rzeczy i zjawisk decyduje w zasadzie gwna strona sprzecznoci, ktra zajmuje dominujce pooenie.
122
Ale takie pooenie stron sprzecznoci nie jest niezmienne obie strony sprzecznoci, gwna i niegwna, przeksztacaj si jedna w drug i odpowiednio do tego ulega rwnie zmianie charakter zjawisk.
Powinnimy nie tylko wysuwad zadania, lecz i rozstrzygad kwesti metod wykonania tych zadao. Stoi przed nami, powiedzmy, zadanie przeprawienia si przez rzek, ale jeeli nie mamy mostu lub odzi, to przeprawa jest niemoliwa. Jeli nie rozwiemy sprawy mostu lub odzi, to mowa o przeprawieniu si na drugi brzeg pozostanie pustym dwikiem. Jeli nie rozwiemy kwestii metody, to mowa o wykonaniu zadania jest tylko gadanin.
Przy wykonaniu jakiegokolwiek zadania, jeeli nie wysuwa si hase oglnych, nie mona mobilizowad szerokich mas do akcji. Jeli jednak ograniczyd si tylko do hase oglnych, jeli kierownicy nie bd w kilku organizacjach konkretnie, bezporednio i z ca wnikliwoci zajmowad si prac, do ktrej wykonania nawouj po to, by dokonywad wyomu w jednym miejscu, zdobywad, dowiadczenie i wykorzystad nastpnie to dowiadczenie do nadania kierunku pracy w innych kierowanych przez siebie obiektach wwczas nie potrafi sprawdzid, czy wysuwane przez nich hasa oglne s suszne, nie potrafi rwnie wzbogacid treci tych hase. Powstanie wwczas niebezpieczeostwo, e te oglne hasa zawisn w prni.
aden kierownik nie moe sprawowad oglnego kierownictwa nad wszystkimi kierowanymi przez siebie obiektami, jeli nie nabdzie konkretnego dowiadczenia pracujc w poszczeglnych obiektach, z poszczeglnymi pracownikami, nad poszczeglnymi zagadnieniami. Metod t naley szeroko
123
popularyzowad, aby kadry kierownicze na wszystkich szczeblach nauczyy si j stosowad.

W jednym rejonie nie mona podejmowad jednoczenie wielu zadao centralnych. W okrelonym okresie czasu mona podjd tylko jedno centralne zadanie, wszystkie inne zadania musz mied charakter uzupeniajcy, drugo - i trzeciorzdny. Osoba ponoszca ogln odpowiedzialnod za dany rejon powinna przeto biorc pod uwag dotychczasowy przebieg walki w danym rejonie i obecne jej warunki wyznaczyd kademu rodzajowi pracy odpowiednie miejsce, a nie dziaad bez adnego wasnego planu, przerzucajc si od jednego zadania do drugiego jedynie wedug instrukcji, w miar jak napywaj one z gry, prowadzi to bowiem do powstania wielu zadao centralnych oraz do zamtu i nieporzdku. Instancje nadrzdne ze swej strony nie powinny rwnie zlecad instytucjom podlegym jednoczenie caego szeregu zadao, nie ustalajc hierarchii ich wanoci i pilnoci oraz nie wyodrbniajc spord nich zadania centralnego, powoduje to bowiem zamt w przedsiwziciach podejmowanych przez podlege instytucje i nie daje im monoci osignicia zamierzonych rezultatw. Kierownicy powinni zgodnie z historycznymi warunkami i okolicznociami w danym rejonie, jak rwnie biorc pod uwag caoksztat sytuacji, prawidowo okrelid punkt cikoci pracy i jej porzdek w kadym okresie czasu, a nastpnie powinni wytrwale wcielad w ycie powzite decyzje, dc do osignicia zamierzonych rezultatw; na tym polega sztuka kierowania.
Trzeba stale ledzid za biegiem pracy, wymieniad dowiadczenia, naprawiad bdy. Nie naley czekad par miesicy, p roku, a nawet cay rok, nim zwoa si sprawozdawcze zebranie dla podsumowania oglnych wynikw i naprawy
124
bdw. Przy takiej praktyce straty bd zbyt wielkie, a mniej strat bdzie wwczas, kiedy bdy bd naprawiane we waciwym czasie.
W sprawie polityki w dziedzinie przemysu i handlu (27 lutego 1948 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Nie naley czekad z rozwizaniem problemw do czasu, kiedy si one ju spitrz, kiedy powstanie wiele nieporzdkw. Kierownicy musz id na czele ruchu, a nie pozostawad w tyle.
Uwaga do artykuu Umowa w sprawie pracy sezonowej (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. III.
Tym, czego nam potrzeba, jest nastrj entuzjastyczny ale spokojny, praca wytona ale prowadzona w porzdku.
125
23. BADANIE I STUDIOWANIE

Kady zajmujcy si prac praktyczn powinien prowadzid badanie sytuacji terenu. Co si za tyczy tych, ktrzy znaj tylko teori, lecz nie orientuj si w realnej sytuacji, to prowadzenie takich badao jest dla nich tym bardziej konieczne; w przeciwnym wypadku nie bd umieli czyd teorii z praktyk. Kto nie zbada, ten nie ma prawa wypowiadad si! Aczkolwiek ten i w wymiewa to powiedzenie jako ciasny empiryzm, ja jednak i teraz nie auj wypowiedzianych sw; nie tylko zreszt nie auj, lecz nada l stanowczo utrzymuj, e bez badania nie mona pretendowad do prawa wypowiadania si. Wiele ludzi, ledwie zszedszy z wozu, z miejsca zaczyna krzykliwie wydawad sdy, wypowiadad swoje zdanie, krytykowad i w czambu potpiad wszystkich i wszystko; w praktyce tacy ludzie dziesiciu na dziesiciu bez wyjtku ponosz porak, gdy tego rodzaju sdy lub krytyka, nie oparte na dokadnym zbadaniu sprawy, nie s niczym innym jak tylko ignoranck paplanin. Szkody, jakie wyrzdzili naszej partii tacy wysannicy cesarscy, trudno byoby wprost obliczyd, a tacy wysannicy cesarscy latali wszdzie, prawie w kadym miejscu mona byo ich spotkad. Susznie mwi Stalin: ...teoria staje si bezprzedmiotowa, jeli nie czy si z rewolucyjn praktyk, i oczywicie suszne s jego sowa, e praktyka staje si lepa, jeli nie owietla sobie drogi rewolucyjn teori. Nikomu nie mona zarzucad ciasnego empiryzmu oprcz lepych, pozbawionych perspektyw i krtkowzrocznych praktykw.
Takie podejcie do zagadnienia oznacza denie do wykrywania w realnych faktach ich prawdziwej istoty. Realne fakty to wszystkie obiektywnie istniejce przedmioty i zjawiska; prawdziwa istota to wewntrzna wi wszystkich obiektywnie istniejcych przedmiotw i zjawisk, to jest ich prawidowod; wykrywad to znaczy badad. Powinnimy brad za punkt wyjcia rzeczywist sytuacj w kraju i poza jego granicami, w prowincji i poza jej granicami, w powiecie i poza jego granicami, w rejonie i poza jego granicami,
126
wyprowadzad z rzeczywistej sytuacji waciwe jej, a nie wymylone prawidowoci, to jest znajdowad w zachodzcych dokoa nas wydarzeniach wewntrzn wi i kierowad si ni w naszej dziaalnoci. Aby to uczynid, powinnimy opierad si nie na subiektywnych wyobraeniach, nie na chwilowym porywie, nie na martwej literze ksiki, lecz na obiektywnie istniejcych faktach, powinnimy opanowywad szczegowo materiay i kierujc si oglnymi tezami marksizmu-leninizmu wyprowadzad z tych materiaw suszne wnioski.
Wrd wielu towarzyszy naszej partii istnieje wci jeszcze obrzydliwa maniera, cakowicie sprzeczna z samym duchem marksizmu-leninizmu, maniera, jak to si mwi, apania wrbla z zamknitymi oczyma, owienia ryby po omacku, jak lepiec, ujmowania sprawy powierzchownie, bez wnikania w szczegy, maniera chepliwego gadulstwa, kontentowania si strzpkami kiepsko opanowanej wiedzy. Marks, Engels, Lenin i Stalin ucz nas, i trzeba sumiennie badad sytuacj, brad za punkt wyjcia obiektywn rzeczywistod, a nie subiektywne pragnienia. Tymczasem wielu naszych towarzyszy postpuje wbrew tej prawdzie.
Nie moesz jakiego problemu rozwizad? To zbadaj jego stan obecny i jego przeszod! Gdy w wyniku twoich badao zostanie wszystko wywietlone, wwczas znajdziesz klucz do jego rozwizania. Wszystkie wnioski powstaj w koocu badao, nie za na ich pocztku. Jedynie gupiec nie przeprowadza badao, a sam jeden lub z grup ludzi amie sobie gow, chcc znaled rozwizanie i wysuwad koncepcje. Trzeba wiedzied, e w ten sposb na pewno nie znajdzie si ani adnego dobrego rozwizania, ani nie wysunie si adnych dobrych koncepcji.
Przeciwko kultowi ksiki (maj 1930 roku).
127
Badanie jest jakby wielomiesicznym dojrzewaniem podu, a rozwizanie problemu jest jakby porodem w pewnym dniu. Badad znaczy rozwizywad problem.
Przeciwko kultowi ksiki (maj 1930 roku).
Naley prowadzid systematyczne i dokadne badanie i studiowanie otaczajcych nas okolicznoci, posugujc si teori i metod marksizmu-leninizmu. Naley pracowad nie w oparciu wycznie o entuzjazm, lecz jak mwi Stalin, czyd rozmach rewolucyjny z rzeczowoci.
Jedyna droga do zapoznania si z sytuacj, to badanie spoeczeostwa, badanie realnego ycia wszystkich klas w spoeczeostwie. Dla ludzi odpowiedzialnych za prac kierownicz najbardziej podstawowa metoda zapoznania si z sytuacj polega na tym, aby w sposb przemylany wytypowad kilka miast, kilka wsi i posugujc si podstawow tez marksizmu, czyli metod analizy klasowej przeprowadzid szereg dokadnych badao.
Na zebranie zwoywane dla zbadania sytuacji nie trzeba zapraszad wielu osb, wystarczy zaprosid trzy pid lub siedem osiem osb. Trzeba dad im dostateczny czas i przygotowad wykaz zagadnieo, poza tym trzeba osobicie zadawad pytania i notowad odpowiedzi oraz rozwijad z uczestnikami zebrania dyskusj. Tak wic, kto przystpuje do tej sprawy bez duego zasobu entuzjazmu, bez zdecydowanej woli patrzenia w d, bez pragnienia zdobywania wiedzy, bez chci wyzbycia si prnej pychy i szczerego zachowania pos tawy ucznia ten albo w ogle nie zdoa wykonad tego zadania, albo wykona je le.
Przedmowa i posowie do pracy ((Materiay z badao nad wsi (marzec kwiecieo 1941 roku), Dziea wybrane, t. III.
128
Prawidowe zgrupowanie wojsk do walki wynika z prawidowej decyzji dowdcy, prawidowa decyzja dowdcy wynika z prawidowej oceny sytuacji, a prawidowa ocena sytuacji opiera si na nieodzownym i wszechstronnym rozpoznaniu oraz na przestudiowaniu wszystkich uzyskanych z rozpoznania informacji w ich poczeniu. Dowdca wykorzystuje wszystkie moliwe i niezbdne rodki rozpoznania dla uzyskania informacji o nieprzyjacielu, studiuje dane dostarczone przez rozpoznanie odrzucajc plewy, a wybierajc ziarno, odrzucajc to, co faszywe, a zachowujc to, co prawdziwe, przechodzc od jednej strony zjawiska do drugiej, od tego, co powierzchowne, do istoty rzeczy; nastpnie dowdca zestawia te dane z sytuacj u siebie, bada stosunek si obu stron oraz ich zwizek wzajemny i wwczas dokonuje oceny, podejmuje decyzj i ukada plan. Jest to cay proces poznawczy; zmierza on do tego, by dowdca wojsk zaznajomi si z sytuacj przed opracowaniem planu strategicznego, operacyjnego lub taktycznego.
129
24. WYKORZENIENIE BDNYCH POGLDW

Nie mamy adnego powodu do zarozumialstwa i pychy, jeli nawet osignlimy niezmiernie wielkie sukcesy w pracy. Powinnimy zawsze pamitad t prawd, e skromnod pomaga ludziom id naprzd, a zarozumialstwo doprowadza ludzi do pozostania w tyle.
Z powodu zwycistwa mog rosnd wewntrz partii takie tendencje, jak zarozumialstwo, poczytywanie si za zasuonego bohatera, zatrzymanie kroku bez pragnienia id naprzd, pogoo za wygod i niechd do dalszego prowadzenia cikiego ycia. Z powodu zwycistwa nard bdzie nam dzikowad, a buruazja bdzie nam schlebiad. Si zbrojn wrg nie moe nas pokonad, to ju zostao udowodnione. Lecz pochlebstwo buruazji moe pokonad ludzi sabej woli wrd naszych szeregw. Byd moe, e wrd komunistw znajd si tacy, ktrzy nie ugili si przed wrogiem z broni w rku, byli oni godni miana bohaterw w obliczu tego wroga, tym niemniej mog nie wytrzymad przed atakiem tych, ktrzy posuguj si pociskami w sodkiej otoczce, i zostan pokonani tymi pociskami. Powinnimy wic zapobiec takiej sytuacji.
Jest wiele spraw, ktre jeli ujmowad je na olep, niewiadomie mog stad si dla nas balastem, brzemieniem. Na przykad: kto popeni bd i uwaa, e teraz, tak czy inaczej, ley na nim pitno, i dlatego popada w depresj; inny znw nie popenia bdw i dlatego poczytuje si za nieskazitelnie czystego i wpada w zarozumialstwo. Kto z towarzyszy nie widzi wynikw swej pracy i dlatego moe upad na duchu; inny osiga sukcesy i dlatego moe zadzierad nosa. Kto dopiero niedawno wczy si do walki rewolucyjnej i dlatego nie posiada jeszcze dostatecznego poczucia odpowiedzialnoci; inny za wskutek
130
swej bogatej przeszoci bojowej moe poczytywad si za nieomylnego. Kadry robotnicze i chopskie, szczycc si swoim dobrym pochodzeniem, mog z gry patrzed na inteligenta; inteligent za, chepic si swym wyksztaceniem, moe z gry patrzed na kadry robotnicze i chopskie. Posiadanie specjalnych umiejtnoci moe doprowadzid do zarozumialstwa i lekcewaenia innych ludzi. Nawet wiek moe byd niekiedy powodem do chepliwoci: mody czowiek, poczytujc si za mdrego i zdolnego, moe odnosid si lekcewaco do starszych, starsi za, przechwalajc si swoim bogatym dowiadczeniem yciowym, mog odnosid si lekcewaco do modziey. Gdy brak jest uwiadomienia, wszystko moe stad si brzemieniem, balastem.
Niektrzy towarzysze pracujcy w armii zarazili si zarozumialstwem, hardo i wyniole odnosz si do onierzy, do ludu, do organw wadzy i partii. O wszystko wini towarzyszy pracujcych w terenie, a nigdy samych siebie, widz tylko swoje sukcesy, nie dostrzegaj jednak swoich brakw; lubi tylko uwielbianie, natomiast nie znosz krytyki... oddziay wojskowe powinny starad si o wykorzenienie tych wad.
Trudna praca przypomina ciar, ktry ley przed nami i czeka czy odwaymy si go dwignd. Ciar moe byd lejszy i ciszy. Niektrzy wol dwigad lekki ciar, boj si cikiego, wybieraj wic dla siebie lekki, a ciki pozostawiaj na barki innych. To nie jest dobra postawa. Niektrzy towarzysze jednak postpuj inaczej: wygod zostawiaj innym, a dla siebie wybieraj wikszy ciar. Na trudy id oni pierwsi, a na wygod ostatni. Tacy towarzysze s dobrymi towarzyszami. Wszyscy powinnimy si uczyd takiego ducha komunistycznego.
131
Niemao jest ludzi, ktrzy odnosz si do pracy bez poczucia odpowiedzialnoci, bior na siebie sprawy najatwiejsze, a unikaj trudnych, wikszy ciar zwalaj na barki innych, a pozostawiaj sobie mniejszy. We wszystkim, co czyni, troszcz si przede wszystkim o siebie, a o innych pniej. Byle drobnostk wykonan przez siebie przedstawiaj jako wyczyn, chodz i chwal si, obawiajc si, e w przeciwnym wypadku ludzie nie bd o tym wiedzieli. Do towarzyszy i ludu odnosz si nie z gorc mioci, lecz chodno, obojtnie, bez serca. W istocie rzeczy tacy ludzie nie s komunistami, a przynajmniej nie mona ich uwaad za prawdziwych komunistw.
Ludzie hodujcy niezalenoci zazwyczaj s nieodcznie zwizani ze swoj doktryn ja pierwszy. Tacy ludzie zazwyczaj niewaciwie podchodz do sprawy stosunku midzy sob a parti. Chocia w sowach gosz, e szanuj parti, w rzeczywistoci jednak stawiaj swoj osob na pierwszym planie, parti za na drugim. Za czym uganiaj si ci ludzie? Oni uganiaj si za saw, za stanowiskiem, za tani popularnoci. Gdy tylko zaczynaj kierowad jakim odcinkiem pracy, natychmiast wychodzi na jaw ich niezalenod. Wanie w tym celu przecigaj na swoj stron jednych, odsuwaj innych, posuguj si wrd towarzyszy pochlebstwem i komplementami, nawizuj midzy sob stosunki kumoterskie, wnoszc do partii komunistycznej wulgarne obyczaje partii buruazyjnych. Ludzi tych gubi ich nieuczciwod. Myl, e powinnimy odnosid si do wszelkiej sprawy uczciwie; bez uczciwej postawy adnej sprawy na wiecie nie mona wykonad.
O uporzdkowanie stylu pracy w partii (i lutego 1942 roku), Dziea wybrane, t. III.
Komunici powinni zrozumied t prawd, e interesy czci trzeba podporzdkowywad interesom caoci. Jeeli jakikolwiek pogld jest moliwy do przyjcia z punktu widzenia czci, lecz niemoliwy do przyjcia z punktu widzenia caoci trzeba czd podporzdkowad caoci. I jeeli, przeciwnie, jakikolwiek pogld jest niemoliwy do przyjcia z punktu widzenia czci, lecz za
132
to jest moliwy do przyjcia z punktu widzenia caoci, to i w tym wypadku trzeba czd podporzdkowad caoci. To wanie znaczy liczyd si z interesami caoci.
Pogoo za wygod. Niemao jest te w Armii Czerwonej takich ludzi, ktrych indywidualizm przejawia si w pogoni za wygod. Zawsze chc, aby wojska udaway si do duych miast. Pragn tego nie po to, by tam pracowad, lecz po to, by yd w wygodzie. Najmniej za lubi pracowad w czerwonych rejonach, gdzie warunki ycia s cikie.
Musimy walczyd przeciw tendencji partykularyzmu, znajdujcej wyraz w tym, e czowiek troszczy si li tylko o samego siebie, a nie liczy si z interesami innych ludzi. Ktokolwiek, jeli odnosi si obojtnie do trudnoci innych ludzi i zamiast pomocy w kadrach, o ktr prosz, odmawia lub przydziela sabe kadry, wykorzystuje pole ssiada jako rw odwadniajcy, nie myli w ogle o interesach innych oddziaw, innych rejonw, innych ludzi to ten wanie jest partykularzyst, cakowicie pozbawionym ducha komunistycznego. Nieliczenie si z interesami ogu, obojtnod wobec innych oddziaw, innych rejonw, innych ludzi oto charakterystyczne cechy partykularzysty. Wrd takich ludzi trzeba prowadzid energiczn prac wychowawcz, by zrozumieli, e s to tendencje sekciarskie, jeli pozwoli si im rozwind, to bdzie bardzo niebezpieczne.
O uporzdkowanie stylu pracy w partii (1 lutego 1942 roku), Dziea wybrane, t. III.
Liberalizm przejawia si w rnych formach. Kto postpuje wyranie niesusznie, wystarczy jednak, e jest twoim znajomym, ziomkiem, koleg z awy szkolnej, serdecznym przyjacielem, czowiekiem
133
bliskim, starym wsptowarzyszem pracy lub starym podwadnym a ju nie prowadzisz z nim zasadniczej polemiki, lecz pozwalasz mu dziaad nadal w tym samym duchu, byleby tylko zachowad spokj i przyjao; lub te z lekka zajesz go, ale nie rozwizujesz kwestii do kooca, byleby wszystko szo cicho i gadko. W rezultacie wyrzdza si szkod i caemu zespoowi, i danej osobie. To jest pierwszy typ liberalizmu. Pozwalasz sobie na nieodpowiedzialn krytyk poza plecami, ale nie stawiasz zdecydowanie swoich propozycji wobec organizacji; nie mwisz prosto w oczy, a gadasz poza plecami; na zebraniach milczysz, a po zebraniach zajmujesz si paplanin. W twojej wiadomoci zamiast zasad kolektywizmu panuje swoiste liberalizmowi niezdyscyplinowanie. To jest drugi typ liberalizmu. Jeeli sprawa nie dotyczy ciebie osobicie, to zawieszasz j w powietrzu; doskonale wiesz, e co si dzieje niewaciwie, ale uwaasz, e lepiej mwid o tym jak najmniej; mdrzec, powiadasz, stroni od za, byleby tylko samemu nie zgrzeszyd. To jest trzeci typ liberalizmu. Nie podporzdkowujesz si zarzdzeniom i swoje osobiste zdanie stawiasz ponad wszystko; chcesz tylko, by organizacja troszczya si o ciebie, ale nie chcesz uznawad dyscypliny organizacji. To jest czwarty typ liberalizmu. Zamiast prowadzid walk i polemik z niesusznym pogldem w celu zespolenia, postpu i naleytego wykonania pracy, zajmujesz si osobistymi napaciami, waniami, zaatwianiem osobistych porachunkw i starasz si mcid. To jest pity typ liberalizmu. Syszysz niesuszne opinie, ale nie wszczynasz polemiki; co wicej, nawet nie sygnalizujesz o rozmowach kontrrewolucyjnych i odnosisz si do nich obojtnie, jak gdyby nic si nie stao. To jest szsty typ liberalizmu. Nie prowadzisz propagandy i agitacji wrd mas, nie zabierasz gosu, nie zapoznajesz si z sytuacj, nie interesujesz si, nie bierzesz do serca bolczek mas, odnosisz si do nich obojtnie. Zapominasz, e jeste czonkiem partii komunistycznej, i staczasz si do poziomu zwykego obywatela. To jest sidmy typ liberalizmu.
134
Nie przejmujesz si widokiem postpkw wyrzdzajcych szkod interesom mas, nie przekonujesz, nie powstrzymujesz, nie prowadzisz pracy uwiadamiajcej, lecz tolerujesz je, patrzysz na nie przez palce. To jest smy typ liberalizmu. Do pracy odnosisz si niepowanie, pracujesz bez okrelonego planu, bez okrelonego kierunku, partolisz, byle co robisz, aby zbyd, aby dzieo min postpujesz podobnie do otumanionego zakonnika, jak dugo mnichem pozostaje, tak dugo bije w dzwony. To jest dziewity typ liberalizmu. Uwaasz siebie za czowieka majcego zasugi dla rewolucji, chepisz si swoim staem, ale z duymi sprawami nie radzisz sobie, a od maych wymigujesz si, pracujesz byle jak, do nauki odnosisz si niedbale. To jest dziesity typ liberalizmu. Zdajesz sobie spraw, e popenie bd, ale i tak nie chcesz go naprawid, przybierasz postaw liberalizmu wobec siebie samego. To jest jedenasty typ liberalizmu.
Przeciwko liberalizmowi (7 wrzenia 1937 roku), Dziea wybrane, t. II.
Liberalizm w kolektywie rewolucyjnym jest niezmiernie szkodliwy. Jest on swego rodzaju czynnikiem rozkadowym, ktry powoduje rozpad jednoci, osabienie spjnoci, biernod w pracy, rozbienod pogldw. Liberalizm doprowadza do tego, e szeregi rewolucyjne zatracaj zwart organizacj i cis dyscyplin, nie potrafi prowadzid polityki konsekwentnie i do kooca oraz e organizacja partyjna odrywa si od mas, ktrymi kieruje partia. Jest to szczeglnie szkodliwa tendencja.
Liberaowie uwaaj zasady marksizmu za abstrakcyjne dogmaty. Opowiadaj si za marksizmem, ale nie maj zamiaru wcielad go w ycie lub te nie maj zamiaru wcielad go cakowicie w ycie; nie zamierzaj zastpid swego liberalizmu marksizmem. Ci ludzie maj w zanadrzu i marksizm, i liberalizm: w sowach
135
gosz marksizm, a w czynach uprawiaj liberalizm; dla innych maj marksizm, a dla siebie liberalizm. Posiadaj oni dwa rodzaje gotowych towarw, z ktrych kady ma odpowiednie zastosowanie. Taki jest sposb mylenia niektrych ludzi.
Paostwo ludowe broni ludu. Tylko przy istnieniu takiego paostwa lud ma moliwod w skali caego kraju, z udziaem kadego czowieka i przy pomocy metod demokratycznych wychowad i przeobrazid samego siebie, by wyzwolid si spod wpywu reakcji wewntrznej i zewntrznej (w chwili obecnej ten wpyw wci jest bardzo silny, bdzie on istnia przez dugi okres czasu, nie da si go szybko wykorzenid); ma moliwod wyzbyd si ze zych zwyczajw i zych idei nabytych w starym spoeczeostwie, by nie zeliznd si na drog bdn, ktr wskazuj reakcjonici, i kontynuowad marsz naprzd, marsz ku spoeczeostwu socjalistycznemu i spoeczeostwu komunistycznemu.
Nietrudno jest dla czowieka uczynid co dobrego, trudno natomiast jest przez cae ycie dokonywad tylko dobre a nic zego nie zrobid, zawsze postpowad w interesie szerokich mas, w interesie modziey, w interesie rewolucji, wytrwale walczyd w cigu dziesicioleci, dzieo w dzieo, bez wyjtku. Oto co jest samo najtrudniejsze!
Pozdrowienie dla tow. Wu Ju-czanga z okazji 60-lecia jego urodzin (15 stycznia 1940 roku).
136
25. JEDNOD
Zjednoczenie paostwa, jednod ludu i jednod wszystkich narodowoci nasze go kraju oto podstawowa gwarancja niezawodnego zwycistwa naszej sprawy.
Tylko poprzez zwartod partii komunistycznej mona osignd zwartod caej klasy i caego narodu; tylko w warunkach zwartoci caej klasy i caego narodu mona pokonad wroga i wykonad zadania rewolucji narodowej i demokratycznej.
Walka o wcignicie wielomilionowych mas do jednolitego anty japooskiego frontu narodowego (7 maja 1937 roku), Dziea wybrane, t. I.
Powinnimy zespolid cile wszystkie siy naszej partii na podstawie zasad centralizmu demokratycznego w sprawie organizacji i dyscypliny. Powinnimy dyd do zespolenia ze wszystkimi towarzyszami, o ile gotowi s oni przestrzegad programu, statutu i uchwa partii.
W roku 1942 konkretyzowalimy t demokratyczn metod rozwizywania sprzecznoci w onie ludu jako formu jednod krytyka jednod. Szerzej mwic, formua ta oznacza, e biorc za punkt wyjcia pragnienie jednoci rozwizujemy sprzecznoci poprzez krytyk lub walk, i tym samym osigamy now jednod na nowej bazie. Wedug naszego dowiadczenia, jest to waciwa metoda rozwizywania sprzecznoci w onie ludu.
137
Armia nasza osigna doskona jednod wewntrz armii i poza swoimi szeregami. W onie armii istnieje jednod midzy dowdcami a onierzami, midzy przeoonymi a podwadnymi, midzy prac wojskow, prac polityczn i sub tyw; na zewntrz-jednod midzy armi a ludem, midzy armi a organami wadzy, midzy naszymi wojskami a zaprzyjanionymi z nami wojskami. Trzeba usuwad wszystko to, co szkodzi jednoci.
138
26. DYSCYPLINA
W szeregach ludu demokracja istnieje we wspzalenoci z centralizmem, a wolnod istnieje we wspzalenoci z dyscyplin. Stanowi one dwie przeciwstawiajce si sobie strony jednej caoci: s one przeciwstawne i zarazem stanowi jednod, nie powinnimy wic jednostronnie kad nacisku na jedn z nich, a negowad drugiej. W szeregach ludu nie mona obejd si tak bez wolnoci jak i bez dyscypliny; tak bez demokracji jak i bez centralizmu. Taka jednod demokracji i centralizmu oraz jednod wolnoci i dyscypliny stanowi wanie nasz centralizm demokratyczny. Przy tym systemie lud korzysta w szerokim zakresie z demokracji i wolnoci, ale jednoczenie musi pozostawad w ramach socjalistycznej dyscypliny.
Naley ponownie potwierdzid dyscyplin partyjn: 1) podporzdkowanie czonka partii organizacji partyjnej; 2) podporzdkowanie mniejszoci woli wikszoci; 3) podporzdkowanie niszych instancji wyszym; 4) podporzdkowanie caej partii Komitetowi Centralnemu. Kto narusza te zasady dyscypliny partyjnej, ten podwaa jednod partii.
Jedna z zasad dyscypliny partyjnej polega na tym, e mniejszod podporzdkowuje si wikszoci. W wypadku kiedy stanowisko mniejszoci nie zostaje przyjte, obowizana jest ona popierad uchwa przyjt przez wikszod. W razie potrzeby mona ponownie wysund kwesti na nastpnym zebraniu, niedopuszczalny jest aden objaw sprzeciwu w wykonaniu powzitej uchway.
139
Trzy gwne zasady dyscypliny: 1) we wszelkich dziaaniach podporzdkowad si dowdztwu; 2) nie zabierad masom niczego, chodby jednej igy, jednej nitki; 3) przekazad wszystkie zdobycze dowdztwu. Osiem punktw przestrogi: 1) rozmawiad uprzejmie; 1) sprawiedliwie rozliczad si przy kupnie; 3) zwracad poyczone przedmioty; 4) pacid odszkodowanie za zniszczone rzeczy; 5) nie bid si i nie wymylad; 6) nie niszczyd zasieww; 7) nie zaczepiad kobiet; 8) nie zncad si nad jeocami.
Instrukcja Naczelnego Dowdztwa Chioskiej Armii Ludowo-Wyzwoleoczej w zwizku z ponownym opublikowaniem trzech gwnych zasad dyscypliny i omiu punktw przestrogi (10 padziernika 1947 roku), Dziea wybrane, t. IV.
Trzeba podnosid wiadomod dyscypliny, stanowczo wykonywad rozkazy, realizowad wytyczne polityki, przestrzegad trzech gwnych zasad dyscypliny i omiu punktw przestrogi, umacniad jednod armii z ludem, jednod armii z organami wadzy, jednod dowdcw z onierzami, jednod caej armii. Niedopuszczalne jest wszelkie naruszanie dyscypliny.
140
27. KRYTYKA I SAMOKRYTYKA

Komunistyczna partia nie boi si krytyki dlatego, e jestemy marksistami, dlatego, e po naszej stronie jest prawda, po naszej stronie s podstawowe masy robotnicy i chopi.
Konsekwentni materialici nie znaj strachu. Mamy nadziej, e wszyscy ci, ktrzy wsplnie z nami walcz, miao bd wypeniad swoje obowizki, pokonywad trudnoci, nie bd obawiad si niepowodzeo i naraenia si na zoliwe gadanie i szyderstwo innych, nie bd obawiad si rwnie krytykowad nas, komunistw, i zwracad si do nas ze swoimi propozycjami. Kto gotw jest na kar mierci przez tysice cid, ten odway si cignd cesarza z konia. Gdy walczymy o socjalizm i komunizm, musimy byd przepojeni takim nieustraszonym duchem.
Mamy w rku taki or marksistowsko-leninowski, jak krytyka i samokrytyka. Moemy pozbyd si zego stylu pracy i zachowad dobry styl.
Jeszcze jedn istotn cech rnic nas od innych partii politycznych jest sumienna samokrytyka. Mwilimy ju, e izb naley stale zamiatad, bo inaczej nagromadz si w niej mieci; naley regularnie myd si, inaczej twarz pokryje si take brudem. W umysach naszych towarzyszy i w pracy naszej partii rwnie moe gromadzid si brud, i dlatego trzeba je czycid i myd. Przysowie
141
bieca woda nie cuchnie, w zawiasach drzwi nie zalga si robak oznacza, e stay ruch zapobiega przenikaniu i niszczcemu dziaaniu mikrobw i innych organizmw. Stale kontrolowad swoj prac, w toku tej kontroli szero ko rozwijad demokratyczny styl pracy, nie bad si krytyki i samokrytyki, lecz postpowad wedug takich pouczajcych powiedzeo ludu chioskiego, jak: Jeli wiesz, to mw, jeli mwisz, mw wszystko, Ten, kto mwi, jest niewinny, ten, kto sucha, winien wycigad dla siebie wnioski, Jeli popenie bd, naprawiaj go; nie popenie bdu, strze si wszystko to jest dla nas jedynym skutecznym rodkiem walki z zamiecaniem umysw naszych towarzyszy i organizmu naszej partii wszelkiego rodzaju politycznymi mieciami i mikrobami.
Przeciwstawnod i walka rnych pogldw w partii powstaj stale; jest to odbicie na terenie partii istniejcych w spoeczeostwie sprzecznoci klasowych i sprzecznoci midzy tym, co nowe, a tym, co stare. Jeeli w partii nie ma sprzecznoci i walki pogldw, w ktrej toku nastpuje przezwycienie sprzecznoci, ycie partii ustaje.
Opowiadamy si za aktywn walk ideologiczn, stanowi ona bowiem or, za pomoc ktrego osiga si jednod w partii i w innych rewolucyjnych organizacjach w interesie walki. Kady komunista, kady rewolucjonista powinien posugiwad si tym orem. Liberalizm za odrzuca walk ideologiczn i stoi na stanowisku pokoju sprzecznego z wszelkimi zasadami, wskutek czego rodzi si zgniy, filisterski styl pracy, ktry doprowadza niektre ogniwa partii i organizacji rewolucyjnych, jak rwnie niektrych czonkw partii i bezpartyjnych do politycznego gnicia.
142
W walce z subiektywizmem, sekciarstwem i szablonowymi schematami w partii nie mona pomijad dwch nakazw: po pierwsze, wycigad wnioski z bdw popenionych w przeszoci, by uniknd ich w przyszoci, po drugie, leczyd, by uratowad chorego. Trzeba koniecznie ujawniad wszystkie popenione uprzednio bdy bez wzgldu na to, kto je popenia, naukowo analizowad i poddawad krytyce wszystko, co byo ujemne w przeszoci, po to, by odtd dziaad przezorniej, pracowad lepiej oto na czym polega sens nakazu wycigad wnioski z bdw popenionych w przeszoci, by uniknd ich w przyszoci. Ujawniajc jednak bdy i krytykujc niedocignicia, dymy do tego samego celu, do jakiego dy lekarz w trakcie leczenia chorego do celu, polegajcego na tym, by uratowad mu ycie, a nie zaleczyd go na mierd. Gdy kto choruje na wyrostek robaczkowy, lekarz usuwa wyrostek, i tym ratuje mu ycie. Jeeli czowiek dopuciwszy si bdw nie uchyla si od leczenia i nie upiera si przy swoim bdzie tak dugo, a choroba jego staje si w koocu nieuleczalna, i jeeli tylko uczciwie i szczerze wykae on chd leczenia si, poprawienia, bdziemy mu radzi i wyleczymy go, aby sta si dobrym towarzyszem. Zadania tego nie zdoamy pomylnie wykonad, jeeli ulegajc chwilowemu porywowi bdziemy rozprawiad si z nim bez litoci. Do chorb ideologicznych i polityczn ych w adnym wypadku nie mona podchodzid brutalnie, natomiast trzeba koniecznie zajd postaw leczyd, by uratowad chorego. Oto jedynie waciwa i skuteczna metoda.
Poruszajc zagadnienie krytyki wewntrzpartyjnej naley wymienid jeszcze jedn okolicznod: polega ona na tym, e niektrzy towarzysze w swojej krytyce zwracaj uwag nie na rzeczy wane, lecz tylko na drobnostki. Nie rozumiej, e gwne zadanie krytyki to wskazywanie ludziom ich bdw politycznych i organizacyjnych. Jeeli chodzi o wady osobiste, to w wypadku gdy nie s one zwizane z bdami politycznymi i organizacyjnymi, nie naley ich krytykowad zbyt ostro, bo inaczej towarzysze strac pewnod siebie nie wiedzc, jak naley postpowad. Ponadto wystarczy pozwolid takiej krytyce rozwind si, wwczas uwaga organizacji partyjnej skupia si wycznie na drobnych niedocigniciach,
143
ludzie przeobraaj si w ostronych pedantw, zapominajc wtedy o politycznych zadaniach partii; jest to bardzo niebezpieczne.
W krytyce wewntrzpartyjnej naley przestrzegad przed apodyktycznymi subiektywistycznymi opiniami i wulgaryzowaniem krytyki; wystpienia powinny byd uzasadnione, podczas krytyki naley kad nacisk na stron polityczn.
Krytyka wewntrzpartyjna to or sucy sprawie umocnienia organizacji partii i zwikszenia jej siy bojowej. Jednake krytyka w organizacjach partyjnych Armii Czerwonej w pewnych wypadkach przybiera inny charakter, mianowicie przeobraa si w napaci osobiste. Gubi to nie tylko poszczeglnych ludzi, ale i organizacje partyjne. Jest to objaw drobnoburuazyjnego indywidualizmu. Dla wykorzenienia tego naley starad si, aby czonkowie partii zrozumieli, e celem krytyki jest wzmocnienie siy bojowej partii dla osignicia zwycistwa w walce klasowej, oraz e nie naley wykorzystywad krytyki jako narzdzia napaci osobistych.
Jeeli mamy niedocignicia, nie odczuwamy lku, kiedy inni wskazuj i krytykuj je, poniewa suymy ludowi. Kady, niezalenie kto, moe wskazad nasze niedocignicia. Byleby tylko mia racj a my gotowi jestemy naprawiad nasze niedocignicia. Byleby tylko jego propozycja przyniosa korzyd ludowi a my j przyjmiemy.
My, komunici chioscy, kierujcy si najywotniejszymi interesami najszerszych mas ludu chioskiego, jestemy przewiadczeni o absolutnej susznoci naszej
144
sprawy, gwoli tej sprawy gotowi jestemy powicid wszystko, co posia damy, i zawsze gotowi jestemy oddad za t spraw swoje ycie czy wic moliwe s takie idee, pogldy, opinie, metody, ktrych nie moglibymy si wyrzec, gdyby nie odpowiaday one potrzebom ludu? Czy moemy dopucid do tego, aby jakikolwiek brud polityczny lub mikroby polityczne paskudziy nasze czyste oblicze i zatruway nasz zdrowy organizm? Pamid o niezliczonych bojownikach rewolucji, ktrzy powicili swoje ycie dla dobra ludu, przejmuje blem serca kadego z nas yjcych. Czy wic moemy mied takie osobiste interesy, ktrych nie moglibymy powicid, takie bdy, ktrych nie moglibymy przezwyciyd?
Nie powinnimy nigdy poprzestawad ju na pierwszym sukcesie, powinnimy wystrzegad si samozadowolenia, nieustannie krytykowad wasne braki podobnie jak codziennie myjemy si i zamiatamy podog dla utrzymania czystoci, dla usunicia kurzu.
Organizujcie si! (29 listopada 15)43 roku), Dziea wybrane, t, III.
Naley prowadzid krytyk w por, nie powinnimy hodowad prowadzeniu krytyki poniewczasie.
Bdy i niepowodzenia day nam nauk, uczyniy nas mdrzejszymi, i nasza praca posza pomylniej. Kadej partii, kadej osobie trudno uniknd bdw, lecz staramy si, aby popeniad ich jak najmniej. A jeli bd ju zosta popeniony, to trzeba go koniecznie naprawid, i im szybciej i gruntowniej bdzie naprawiony, tym lepiej.
145
28. KOMUNISTA
Komunista powinien byd szczerym, oddanym i aktywnym, powinien stawiad interesy rewolucji ponad swe ycie, powinien podporzdkowad interesy osobiste interesom rewolucji; zawsze i wszdzie powinien obstawad przy susznych zasadach, prowadzid niestrudzon walk przeciwko wszelkim niesusznym pogldom i postpkom i w ten sposb umacniad kolektywizm w yciu partii oraz wi partii z masami; powinien dbad o spraw partii i mas wicej ni o interesy poszczeglnej jednostki, troszczyd si o innych wicej ni o siebie. Tylko taki czowiek godzien jest miana komunisty.
Naley uwiadomid kadego towarzysza, by zrozumia, e dla komunisty najwyszym kryterium we wszystkich jego wystpieniach i poczynaniach jest to, w jakiej mierze jego sowa i czyny odpowiadaj najwyszym interesom najszerszych mas ludowych, w jakiej mierze je popieraj najszersze masy ludowe.
Komunista nigdzie i nigdy nie powinien stawiad osobistych interesw na pierwszym miejscu, lecz powinien podporzdkowywad je interesom narodu i mas ludowych. Tote egoizm, biernod i uchylanie si od pra cy, korupcja i demoralizacja, pogoo za tani popularnoci itp. zasuguj na jak najgbsz pogard. Na szacunek zasuguje tylko pene samozaparcia suenie interesom spoecznym, aktywnod i pilnod, ofiarne spenianie swych obowizkw oraz sumienna, wytrwaa praca.
146
Komunista musi byd zawsze gotw niezomnie bronid prawdy, poniewa prawda zawsze pokrywa si z dobrem narodu. Komunista musi byd zawsze got w naprawiad bdy, poniewa kady bd godzi w dobro narodu.
Stykajc si z jakkolwiek spraw, komunista powinien sobie zadad pytanie dlaczego?, powinien wszechstronnie przemyled t spraw samodzielnie, powinien zastanowid si, czy jest ona zgodna z rzeczywistoci, czy jest ona naprawd uzasadniona; w adnym wypadku nie wolno lepo naladowad innych, niewolniczo chylid czoa przed cudz opini.
Trzeba dyd do tego, by ludzie liczyli si z interesami ogu. Dziaalnod kadego czonka partii, praca na kadym odcinku, kade wystpienie i kady czyn musz wychodzid z zaoenia interesw caej partii. Zasady tej nie wolno naruszad w adnym wypadku.
Komunici powinni byd wzorem rzeczowoci, a take wzorem dalekowzrocznoci, gdy tylko rzeczowod moe zapewnid wykonanie postawionego zadania i tylko dalekowzrocznod moe zapobiec gubieniu kierunku przy posuwaniu si naprzd.
Komunici powinni wykazywad maksymaln dalekowzrocznod, najwysz ofiarnod, niezomnod i umiejtnod obiektywnej oceny sytuacji, powinni opierad si na wikszoci mas i zdobywad ich poparcie.
147
Zadania Komunistycznej Partii Chin w okresie wojny oporu przeciw Japonii (3 maja 1937 roku), Dziea wybrane, t. I.
Komunici powinni byd wzorem rwnie w uczeniu si: powinni codziennie uczyd masy ludowe i codziennie uczyd si u mas.
Prowadzc prac w ruchu mas ludowych komunista powinien zachowywad si jak przyjaciel ma s ludowych, a nie jak przeoony, powinien byd ich niestrudzonym nauczycielem, a nie biurokrat-politykierem.
Komunici nigdy nie powinni odrywad si od wikszoci mas i w odosobnieniu nierozwanie wybiegad naprzd, wiodc za sob tylko przodujc mniejszod i nie liczc si ze stanem wikszoci. Naley dbad o nawizanie cisej wizi midzy przodujcymi elementami a szerokimi masami. To wanie znaczy liczyd si z wikszoci.
My, komunici, przedstawiamy sob jak gdyby nasiona, a lud stanowi jakby gleb. Gdziekolwiek przybywamy, musimy czyd si z ludem, by zapucid korzenie i rozkwitad wrd ludu.
My, komunici, powinnimy umied rozwizywad kady problem w cisej cznoci z masami. Czy czonkowie naszej partii bd mogli przynied jaki
148
poytek ludowi chioskiemu, jeli przez cae ycie bd tkwid w czterech cianach, nie wyjd burzom na spotkanie, nie pjd w ycie? Oczywicie n ie przynios adnego poytku, tacy czonkowie partii s nam niepotrzebni. My, komunici, powinnimy wyjd burzom na spotkanie i id w ycie. Burze te to wielkie burze walki mas, ycie to to wielkie ycie walki mas.
Awangardowa rola komunistw i ich przykad s wyjtkowo wane. W smej Armii i Nowej Czwartej Armii komunici powinni dawad przykad mstwa w walce, skrupulatnego speniania rozkazw, zdyscyplinowania, prowadzenia pracy politycznej, wewntrznej zwartoci i jednoci.
Komunici nie maj najmniejszego prawa uwaad si za nieomylnych, zachowywad si wyniole, myled, e u siebie wszystko dzieje si dobrze, a u innych wszystko dzieje si le. Komunista w adnym wypadku nie powinien izolowad si jak zakonnik w swojej celi, nie powinien przechwalad si, uwaad si za nieograniczonego wadc.
Przemwienie na posiedzeniu Rady Ludowej rejonu pogranicznego Szensi-Kansu-Ningsia (21 listopada 1941 roku), Dziea wybrane, t. III.
Komunici obowizani s przysuchiwad si opinii ludzi poza parti, powinni umoliwiad innym wypowiadanie si. Jeeli wypowiedzi czowieka s suszne, powinnimy odnosid si do nich z uznaniem, powinnimy przyjmowad od niego wszystko, co pozytywne. Jeeli wypowiedzi czowieka s niesuszne, powinnimy mimo to umoliwid mu wypowiedzenie si do kooca, nastpnie za cierpliwie wyjanid, dlaczego nie ma racji.
Przemwienie na posiedzeniu Rady Ludowej rejonu pogranicznego Szensi-Kansu-Ningsia (21 listopada 1941 roku), Dziea wybrane, t. III.
149
W stosunku do tych, ktrzy popenili bdy w pracy z wyjtkiem tylko ludzi niepoprawnych komunista nie powinien odsuwad ich na bok, lecz perswadowad im, aby mogli naprawid bdy i rozpoczd nowy start.
Komunici nie powinni odnosid si do ludzi zacofanych z lekcewaeniem lub pogard, lecz powinni zbliyd si do nich, zjednoczyd si z nimi, przekonywad ich i zachcad do postpu.
150
29. KADRY
W celu zapewnienia tego, aby kolor naszej partii i naszego paostwa nie uleg zmianie, musimy nie tylko mied suszn lini i suszn polityk, lecz take wychowywad i przygotowywad wielomilionow zmian kontynuatorw rewolucyjnej sprawy proletariatu. Problem wychowywania kontynuatorw rewolucyjnej sprawy proletariatu to w gruncie rzeczy problem, ktry polega na tym, czy bd nastpcy, ktrzy bd kontynuowad rewolucyjn spraw marksizmu-leninizmu, zapocztkowan przez starsze pokolenie proletariackich rewolucjonistw, jest to problem, czy kierownictwo naszej partii i paostwa bdzie i w przyszoci nadal znajdowad si w rkach proletariackich rewolucjonistw, jest to problem, czy i nasze przysze pokolenia bd mogy dalej kroczyd naprzd po waciwej drodze marksistowsko-leninowskiej, inaczej mwic, jest to problem, czy potrafimy z sukcesem zapobiec powtrzeniu si rewizjonizmu chruszczowowskiego w Chinach. Sowem, jest to problem o niezwykej doniosoci, problem ycia lub mierci naszej partii i naszego paostwa. Jest to skrajnie wany problem dla perspektywy rewolucyjnej sprawy proletariatu na okres stu, tysica a nawet dziesiciu tysicy lat. Na podstawie zmian, jakie zaszy w Zwizku Radzieckim, imperialistyczni prorocy pokadaj rwnie nadziej pokojowej ewolucji w trzecim albo czwartym pokoleniu partii chioskiej. Musimy dopid tego, eby te proroctwa imperialistw cakowicie zbankrutoway. Musimy od gry do dou, wszdzie i nieustannie przywizywad wag do wychowywania i przygotowywania swojej zmiany kontynuatorw sprawy rewolucji. Jakim wymaganiom powinni odpowiadad ludzie, eby byd godn zmian kontynuatorw rewolucyjnej sprawy proletariatu? Musz oni byd prawdziwymi marksistami-leninowcami, a nie podobnymi do Chruszczowa, rewizjonistami zasaniajcymi si szyldem marksizmu-leninizmu. Musz oni byd rewolucjonistami, ktrzy caym sercem i wszystkimi mylami su przytaczajcej wikszoci ludnoci Chin i caego wiata, a nie takimi jak Chruszczow, ktry suy interesom garstki ludzi, stanowicych uprzywilejowan
151
warstw buruazyjn w swym kraju, a na arenie midzynarodowej interesom imperializmu i reakcji. Musz oni byd proletariackimi dziaaczami politycznymi, ktrzy umiej jednoczyd si z przytaczajc wikszoci ludzi dla wsplnej pracy. Musz oni umied jednoczyd si nie tylko z tymi, ktrzy podzielaj ich pogldy, lecz rwnie i z tymi, ktrzy maj odmienne od nich zdanie, a nawet z tymi, ktrzy im si przeciwstawili i ktrym bdy ju zostay udowodnione w praktyce. Jednake konieczne jest zachowanie szczeglnej czujnoci wobec takich karierowiczw i intrygantw jak Chruszczow, aby zapobiec, by tacy ajdacy nie uzurpowali sobie kierownictwa partii i paostwa na rnych szczeblach. Musz oni wzorowo wcielad w ycie centralizm demokratyczny w partii musz nauczyd si metody kierowaniu opartej na zasadzie od mas do mas, wypracowad demokratyczny styl pracy, a wic umied przysuchiwad si gosowi mas. Nie mog oni, podobnie jak Chruszczow, podwaad centralizm demokratyczny w partii, dziaad despotycznie, przypuszczad niespodziewane ataki na towarzyszy, postpowad samowolnie i uprawiad osobiste dyktatorstwo. Musz oni byd skromni i rozwani, wystrzegad si zarozumialstwa i porywczoci, powinni byd przeniknici duchem samokrytyki i mied odwag naprawiad niedocignicia i bdy w swojej pracy. W adnym wypadku nie mog oni, podobnie jak Chruszczow, ukrywad i zatuszowywad swoje bdy i winy, wszystkie zasugi przypisywad sobie, a wszystkie bdy zwalad na innych. Zmiana kontynuatorw rewolucyjnej sprawy proletariatu rodzi si w walce mas, hartujc wyrasta w wielkich burzach rewolucji. Naley w procesie dugotrwaych walk mas wyprbowad i rozpoznawad kadry, wybierad i wychowywad kontynuatorw.
Partia nasza powinna ogarnd swymi organizacjami cay kraj, trzeba w sposb wiadomy przygotowywad dziesitki tysicy kadr, potrzebne s nam setki najlepszych przywdcw mas. Powinni to byd kadry i przywdcy, ktrzy
152
opanowali marksizm-leninizm, politycznie dalekowzroczni, zdolni w pracy, przepojeni duchem ofiarnoci, zdolni do samodzielnego rozwizywania problemw, ktrzy nie zachwiej si w cikiej sytuacji i bd pracowad z oddaniem dla dobra narodu, dla dobra swej klasy i partii. Partia opierajc si na tych ludziach utrzymuje wi ze swymi szeregowymi czonkami i z masami; partia opierajc si na ich silnym kierownictwie masami osignie swj cel rozgromi wroga. Egoizm powinien byd obcy tym ludziom, powinny im byd obce denie do osobistej sawy i pogoo za tani popularnoci, powinny im byd obce lenistwo i biernod, powinno im byd obce pyszakowate sekciarstwo. Powinni to byd bezinteresowni, bezgranicznie ofiarni bohaterowie swego narodu i swojej klasy. Oto jakimi waciwociami i jakim stylem w pracy powinien odznaczad si komunista, pracownik partyjny, przywdca partyjny.
Walka o wcignicie wielomilionowych mas do jednolitego anty-japooskiego frontu narodowego (7 maja 1937 roku), Dziea wybrane, t. I.
Gdy ju ustalona zostaa linia polityczna, decydujcym czynnikiem staj si kadry. Tote planowe wychowywanie licznych nowych kadr jest naszym bojowym zadaniem.
Dla partii komunistycznej kryterium w polityce kadr powinna byd umiejtnod nieugitego realizowania linii partii, podporzdkowanie si dyscyplinie partyjnej, cisa wi z masami, zdolnod do samodzielnej pracy, aktywnod w pracy i bezinteresownod. Oto wanie linia wyznaczania ludzi wedug ich walorw politycznych i zdolnoci.
Trzeba wytrwale trzymad si systemu udziau pracownikw kadrowych w kolektywnej pracy produkcyjnej. Pracownicy kadrowi naszej partii i paostwa s
153
zwykymi ludmi pracy, a nie panami, ktrzy siedz na karku ludu. Przez udzia w kolektywnej pracy produkcyjnej kadry utrzymuj najszersz, sta i cis wi z ludem pracujcym. Jest to wielka sprawa o zasadniczym znaczeniu w ustroju socjalistycznym, sprzyja to przezwycieniu biurokratyzmu i zapobieganiu rewizjonizmowi i dogmatyzmowi.
Trzeba umied rozpoznawad kadry. Naley brad pod uwag nie tylko jeden okres czy jeden jaki fakt w dziaalnoci pracownika kadrowego, trzeba jednak brad pod uwag jego ca przeszod i caoksztat pracy. Jest to gwna metoda rozpoznania kadr.
Trzeba umied wykorzystad kadry. Obowizki kierownika w ostatecznoci sprowadzaj si gwnie do dwch spraw: wysuwad koncepcje i prawidowo wykorzystywad kadry. Wszystkie plany, rezolucje, rozkazy, wskazwki itd. wszystko to wchodzi w skad pojcia wysuwad koncepcje. Po to za, aby wcielid wszystkie te koncepcje w ycie, trzeba zespolid kadry i wprawid je w ruch, a to wchodzi w skad pojcia wykorzystywad kadry.
Trzeba umied dbad o kadry. Dbad o kadry to znaczy: Po pierwsze, nadawad kierunek ich pracy, innymi sowy, dawad im monod przejawiania inicjatywy w pracy, by nie bay si brad na siebie odpowiedzialnoci, a jednoczenie dawad im w por wskazwki, by mogy rozwijad swoje twrcze zdolnoci, kierujc si lini polityczn partii. Po drugie, podnosid poziom kadr, innymi sowy, dawad im monod ksztacenia si, wychowywad je, by mogy podnosid swj poziom teoretyczny i umiejtnod pracy. Po trzecie, sprawdzad pracy kadr, pomagad im
154
w uoglnianiu dowiadczeo ich pracy, pomnaad sukcesy i poprawiad bdy. Jeeli komu daje si polecenie, lecz nie sprawdza si wykonania tego polecenia i przypomina si o nim dopiero wtedy, kiedy zosta popeniony powany bd, to taka praktyka nie odpowiada postulatowi dbaego stosunku do kadr. Po czwarte, wobec tych pracownikw kadrowych, ktrzy popenili bdy, oglnie mwic, trzeba stosowad metod perswazji, pomagajc im w naprawianiu tych bdw. Uciekad si do metody walki naley jedynie w stosunku do osb, ktre popeniy powane bdy i nie uwzgldniaj dyrektyw majcych na celu napra wienie tych bdw. Tutaj naley wykazywad cierpliwod; byoby rzecz niesuszn, gdyby si lekkomylnie przylepiao ludziom etykiet oportunisty i lekkomylnie toczyo walk przeciwko nim. Po pite, dbad o rozwizanie trudnoci kadr. Jeeli pracownik kadrowy choruje albo ma trudnoci bytowe, rodzinne lub inne, trzeba w sposb troskliwy udzielad mu w miar moliwoci pomocy. Tak trzeba dbad o kadry.
Grupa kierownicza, prawdziwie zespolona i zwizana z masami, musi ksztatowad si stopniowo, w toku walki mas; nie moe uksztatowad si w oderwaniu od tej walki. W wikszoci wypadkw w toku powanej walki w pocztkowym, rodkowym i ostatnim jej stadium skad grupy kierowniczej nie powinien i nie moe pozostawad niezmienny; trzeba nieustannie wysuwad aktywistw wyrosych w toku walki, i zastpowad nimi tych czonkw grupy kierowniczej, ktrzy w porwnaniu z innymi s sabsi lub zdemoralizowali si.
Jeeli nasza partia nie bdzie posiadaa powanej iloci modych kadr, ktre by dziaay w jednoci i wsppracy ze starymi kadrami, to nasza sprawa zostaaby zatrzymana w poowie drogi. Dlatego wszystkie stare kadry powinny jak najserdeczniej odnosid si do modych kadr i troszczyd si o nie. Nowe kadry maj wprawdzie swoje sabe strony: zaczy one brad udzia w rewolucji dopiero
155
niedawno, brak im dowiadczenia, niektrzy z nich nieuchronnie cign jeszcze ze sob ogon szkodliwej ideologii starego spoeczeostwa, to jest, przeytki ideologii drobnoburuazyjnego indywidualizmu. Jednake dziki hartowi nabytemu przez te kadry w ogniu rewolucji jak rwnie w procesie prowadzonej wrd nich pracy wychowawczej te sabe strony stopniowo zanikn. Mocne strony modych kadr polegaj, jak mwi Stalin, na tym, e posiadaj one wyczucie tego, co nowe, i dlatego odznaczaj si wielkim entuzjazmem i aktywnoci. A tego to wanie brak niektrym starym kadrom. Nowe i stare kadry powinny szanowad si wzajemnie, uczyd si wzajemnie, przezwyciad swoje sabe strony przejmujc od siebie nawzajem mocne strony, by zespolid si w jedn caod w imi wsplnej sprawy oraz by zapobiec powstawaniu tendencji sekciarskich.
Trzeba troszczyd si nie tylko o kadry partii, lecz i o kadry bezpartyjne. Rwnie poza parti jest wielu zdolnych ludzi i partia komunistyczna nie moe zostawiad ich poza polem swego widzenia. Wyzbywajc si wszelkiej pychy umiejtnie pracowad wsplnie z bezpartyjnymi, szczerze pomagad im, odnosid si do nich serdecznie, jak do towarzyszy, skierowad ich aktywnod do wielkiej sprawy oporu przeciw Japonii i budowy kraju oto obowizek kadego komunisty.
156
30. MODZIE
wiat naley do was, jak rwnie i do nas, ale w ostatecznoci naley do was. Wy, modzi ludzie, peni rzewoci i energii, jestecie w okresie penego rozkwitu, jak sooce o smej lub dziewitej rano. W was caa nadzieja. wiat naley do was. Przyszod Chin naley do was.
Przemwienie na spotkaniu z chioskimi studentami i praktykantami w Moskwie (17 listopada 1957 roku).
Powinnimy uwiadomid ca nasz modzie, aeby zrozumiaa, e nasz kraj obecnie jest jeszcze krajem bardzo biednym i niemoliwe jest zmienid radykalnie t sytuacj w krtkim czasie, e mona tylko zjednoczonym wysikiem i prac wasnych rk modziey i caego naszego narodu w cigu kilkudziesiciu lat przeksztacid Chiny w bogaty i potny kraj. Ustanowienie ustroju socjalistycznego otworzyo nam drog wiodc do idealnego wiata, a urzeczywistnienie tego wiata zaley od naszej wytrwaej pracy.
Z powodu braku dowiadczenia politycznego i dowiadczenia w yciu spoecznym niemao modych ludzi nie umie przeprowadzid naleytego porwnania midzy starymi Chinami i nowymi, nieatwo im gboko zrozumied, jak ogromnie cikie i trudne walki nasz nard musia stoczyd, zanim si wyzwoli spod ucisku imperializmu i reakcji kuomintangowskiej, bd te przez jak dugotrwa i cik prac dopiero mona zbudowad pikne, socjalistyczne spoeczeostwo. Dlatego trzeba nieustannie prowadzid wrd mas ywe i skuteczne wychowanie polityczne oraz stale objaniad, zgodnie z prawd, wystpujce trudnoci i omawiad wsplnie z nimi rodki rozwizania tych trudnoci.
157
Modzie stanowi najbardziej aktywn i najbardziej ywotn si spoeczeostwa. Ma ona najwiksz chd uczenia si i w myleniu jest najmniej konserwatywna, szczeglnie w epoce socjalizmu. Mamy nadziej, e partyjne organizacje rnych miejscowoci wspdziaajc z organizacjami zwizku modziey, bd wnikliwie studioway problem o tym, w jaki sposb szczeglnie uruchomid si naszej modziey. Do modziey nie naley podchodzid szablonowo ignorujc jej specyficzne cechy. Oczywicie, modzie powinna si uczyd od starych i dorosych ludzi, i w miar moliwoci uzyskujc ich zgod zajmowad si rnego rodzaju poyteczn dziaalnoci.
Uwaga do artykuu Modzieowa brygada szturmowa rolniczej spdzielni produkcyjnej nr. 9 gromady Sinping powiatu Czungszan (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. III.
Co moe suyd za kryterium dla okrelenia rewolucyjnoci tego czy innego modego czowieka? Jak miar j mierzyd? Istnieje tylko jedno kryterium: trzeba zorientowad si, czy on chce czyd si z szerokimi masami robotnikw i chopw i czy rzeczywicie czyni to. Jeli chce czyd si z robotnikami i chopami i czyni to rzeczywicie oznacza to, e jest rewolucjonist; w przeciwnym wypadku jest nie-rewolucjonist lub kontrrewolucjonist. Jeli dzisiaj czy si z masami robotnikw i chopw, to dzi jest rewolucjonist. Jeli jednak jutro nie bdzie czy si z nimi lub, co gorsza, bdzie uciskad prosty lud, to bdzie ju nie-rewolucjonist lub kontrrewolucjonist.
Kierunek rozwoju ruchu modzieowego (4 maja 1939 roku), Dziea wybrane, t. II.
Dopki inteligencja nie wczy si organicznie do rewolucyjnej walki mas, dopki nie bdzie cakowicie zdecydowana suyd interesom mas i yd jednym yciem z masami, dopty czsto skonna bdzie do subiektywizmu i indywidual izmu, jej idee czsto bd bezpodne, a w dziaaniach jej czsto bdzie przejawiad si chwiejnod. Aczkolwiek wic szerokie rzesze rewolucyjnej inteligencji Chin odgrywaj rol inicjatora i transmisji, jednak nie wszyscy z nich zdolni s a do
158
kooca uczestniczyd w rewolucji. Czd z nich w krytycznych momentach porzuca szeregi rewolucji, staje si bierna, a niewielka czd z nich przeistacza si nawet we wrogw rewolucji. Te sabe strony inteligencji mog byd wykorzenione jedynie w procesie jej dugotrwaego uczestniczenia w walce mas.
Zwizek modziey powinien nadal koordynowad swoj dziaalnod z parti w wykonaniu jej centralnego zadania, oprcz tego, powinien on jeszcze zajmowad si samodzieln prac przystosowan do specyfiki modziey. Nowe Chiny powinny troszczyd si o modzie, powinny dbad o rozwj modego pokolenia. Modzi powinni uczyd si i pracowad, jednak znajduj si oni w okresie rozwoju fizycznego. Dlatego te trzeba odnosid si z pen uwag zarwno do ich pracy i nauki, jak rwnie i ich rozrywek, sportu i odpoczynku.
Wskazanie udzielone podczas przyjcia prezydium II Zjazdu Zwizku Modziey (30 czerwca 1953 roku).
159
31. KOBIETY
Mczyni w Chinach podlegaj zazwyczaj panowaniu trzech systemw wadzy (wadzy politycznej, wadzy rodowej, wadzy religii red.)... Kobieta za obok tego wszystkiego podlega ponadto wadzy mczyzny (wadza ma). Te cztery rodzaje wadzy polityczna, rodowa, wadza religii i wadza ma przedstawiaj ca ideologi i ustrj feudalno-patriarchalny i s czterema najstraszniejszymi wizami krpujcymi lud chioski, w szczeglnoci chopstwo. Powyej bya ju mowa o tym, jak chopi obalaj na wsi wadz polityczn obszarnikw. Wadza polityczna obszarnikw stanowi krgosup wszystkich innych systemw wadzy. Wraz z obaleniem wadzy politycznej obszarnikw sabnie i wadza rodu, i wadza religii, i wadza ma... Co si tyczy wadzy ma, to wrd biedniakw zawsze bya ona sabsza, poniewa ze wzgldu na pooenie ekonomiczne kobiety w rodzinach biedniakw zmuszone byy brad w pracy wikszy udzia ni kobiety klas majtnych i dlatego wicej z nich ma w sprawach rodzinnych prawo gosu a nawet prawo do d ecyzji. W ostatnich latach w zwizku ze wzmagajc si ruin gospodarki wiejskiej ulega podwaeniu sama zasada podporzdkowania kobiety mczynie. W ostatnich czasach, wraz z powstaniem ruchu chopskiego, w wielu miejscowociach kobiety utworzyy wiejskie zwizki kobiet; rwnie i dla nich nadesza chwila, w ktrej mogy podnied gow, tote wadza ma sabnie z kadym dniem. Sowem, wraz ze wzrostem wadzy chopw zachwiay si caa feudalno-patriarchalna ideologia i ustrj.
Jednoczcie si i bierzcie udzia w dziaalnoci produkcyjnej i politycznej, by polepszyd pooenie ekonomiczne i polityczne kobiet.
Napis dla pierwszego numeru czasopisma Kobieta Nowych Chin (20 lipca 1949 roku).
160
Bronid interesw modziey, kobiet i dzieci, udzielad pomocy modziey pozbawionej monoci uczenia si, przyczyniad si do organizowania modziey i kobiet, by na rwnych prawach uczestniczyy w rnego rodzaju pracy poytecznej dla prowadzenia wojny oporu przeciw Japonii i spoecznego postpu, urzeczywistnid zasad wolnoci maeostwa i rwnouprawnienia mczyzn i kobiet, dad modziey i dzieciom monod poytecznej nauki...
Naszym najbardziej podstawowym zadaniem w dziedzinie produkcji rolnej jest zorganizowane regulowanie wykorzystania siy roboczej i wcignicie kobiet do produkcji.
Nasza polityka ekonomiczna (23 stycznia 1934 roku), Dziea wybrane, t. I.
W celu budowy wielkiego spoeczeostwa socjalistycznego mobilizowanie szerokich mas kobiet do udziau w dziaalnoci produkcyjnej ma ogromne znaczenie. W produkcji trzeba realizowad zasad rwnego wynagrodzenia za rwn prac dla mczyzn i kobiet. Prawdziwa rwnod midzy mczyzn a kobiet moe byd urzeczywistniona jedynie w procesie socjalistycznego przeobraenia caego spoeczeostwa.
Uwaga do artykuu Kobiety wczyy si do frontu pracy (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
Po uspdzielczeniu rolnictwa wiele spdzielni produkcyjnych odczuwao niedostatek siy roboczej. Jest wic rzecz konieczn wcignicie do frontu pracy szerokich mas kobiet, ktre w przeszoci nie zajmoway si prac w polu. . . Kobiety Chin stanowi wielkie zasoby si ludzkich. Trzeba wydobyd te zasoby w imi walki o budow wielkiego paostwa socjalistycznego.
Uwaga do artykuu W drodze mobilizacji kobiet do dziaalnoci produkcyjnej rozwizano trudnod niedostatku siy roboczej (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. II.
161
Trzeba starad si, aby wszystkie siy robocze kobiet bez wyjtku wczyy si do frontu pracy na zasadzie rwnego wynagrodzenia za rwn prac. Wymaganie to powinno byd zrealizowane w moliwie krtkim czasie.
Uwaga do artykuu Program oddziau powiatowego Demokratycznej Federacji Kobiet w Singtai o rozwoju pracy wrd kobiet w ruchu uspdzielczenia rolnictwa (1955 rok), Przypyw fali socjalistycznej na wsi chioskiej, cz. I.
162
32. KULTURA I SZTUKA

W wiecie wspczesnym wszelka kultura, a wic literatura i sztuka jest bez wyjtku przynalena do okrelonej klasy i okrelonej linii politycznej. Sztuka dla sztuki, sztuka ponadklasowa, sztuka rwnolega obok polityki albo niezalena od niej, w rzeczywistoci nie istnieje. Proletariacka literatura i sztuka jest czci caej rewolucyjnej sprawy proletariatu, jest ona, jak powiedzia Lenin, kkiem i rubk oglnego mechanizmu rewolucji.
Dla szerokich mas ludowych kultura rewolucyjna jest potnym orem rewolucji. W okresie przedrewolucyjnym kultura rewolucyjna jest przygotowaniem ideologicznym do rewolucji, w toku rewolucji stanowi ona konieczny i wany odcinek oglnego frontu rewolucji.
O nowej demokracji (styczeo 1940 roku), Dziea wybrane, t. II.
Caa nasza literatura i sztuka suy szerokim masom ludowym, przede wszystkim robotnikom, chopom i onierzom, tworzy si j dla robotnikw, chopw i onierzy, korzystaj z niej robotnicy, chopi i onierze.
Przemwienie na naradzie w Jenanie powiconej zagadnieniom literatury i sztuki (maj 1942 roku); Dziea wybrane, t. III.
Nasi pracownicy literatury i sztuki musz koniecznie wywizad si z tego zadania, musz zmienid swoje stanowisko, musz stopniowo przechodzid na inny grunt, na stron robotnikw, chopw i onierzy, na stron proletariatu w procesie zejcia w gb mas robotnikw, chopw i onierzy, w gb praktycznej walki oraz w procesie studiowania marksizmu i spoeczeostwa. Tylko w ten
163
sposb zdoamy stworzyd literatur i sztuk prawdziwie suc robotnikom, chopom i onierzom, literatur i sztuk prawdziwie proletariack.
Trzeba, by literatura i sztuka staa si rzeczywicie czci skadow oglnego mechanizmu rewolucji, by dziaaa jako potny or, ktry zespala i wychowuje nard, bije i niszczy wroga, by pomagaa narodowi w jednomylnej walce z wrogiem.
Krytyka literacka i artystyczna ma dwa kryteria: polityczne i artystyczne... Tak wic istnieje kryterium, i polityczne, i artystyczne; jaki jest ich wzajemny stosunek? Midzy polityk i sztuk nie mona stawiad znaku rwnoci, podobnie jak nie mona go stawiad midzy oglnym wiatopogldem a metodami twrczoci artystycznej i krytyki artystycznej. Odrzucamy nie tylko abstrakcyjne, absolutnie niezmienne kryterium polityczne, lecz rwnie abstrakcyjne, absolutnie niezmienne kryterium artystyczne; kada klasa w kadym spoeczeostwie klasowym posiada swoje odrbne kryterium, zarwno polityczne, jak i artystyczne. Kada jednak klasa w kadym spoeczeostwie klasowym zawsze stawia kryterium polityczne na pierwszym miejscu, artystyczne za na drugim... My za domagamy si jednoci polityki i sztuki, jednoci treci i formy, jednoci rewolucyjnej treci politycznej i w miar monoci doskonaej formy artystycznej. Dziea sztuki bez artyzmu, chodby byy nawet najbardziej postpowe pod wzgldem politycznym, s bezsilne. Dlatego te przeciwstawiamy si zarwno dzieom sztuki zawierajcym bdne pogldy polityczne, jak i tendencji do tzw. twrczoci hasowej, ktra zawiera tylko suszne pogldy polityczne, ale pod wzgldem artystycznym jest bezsilna. W sprawie literatury i sztuki powinnimy prowadzid walk na dwa fronty.
164
Polityka niech rozkwita sto kwiatw i niech wspzawodniczy sto szk jest polityk przyczyniajc si do rozwoju sztuki i postpu nauki, jest polityk przyczyniajc si do rozkwitu socjalistycznej kultury naszego kraju. Rne formy i style w sztuce mog swobodnie si rozwijad, a rne szkoy w nauce mog swobodnie ze sob polemizowad. Uwaamy, e przymusowe rozpowszechnienie jednego jakiego stylu, jednej jakiej szkoy i zakazanie innego stylu, innej szkoy si administracyjn jest szkodliwe dla rozwoju sztuki i nauki. Kwestia, co jest suszne, a co jest niesuszne w sztuce i nauce, powinna byd rozstrzygana w drodze swobodnej dyskusji w rodowisku artystycznym i naukowym, w toku praktyki artystycznej i naukowej, a nie powinna byd rozwizywana metodami uproszczonymi.
Armia bez kultury to ciemna armia, a ciemna armia nie potrafi odnied zwycistwa nad wrogiem.
Jednolity front w pracy kulturalnej (30 padziernika 1944 roku), Dziea wybrane, t. III.
165
33. STUDIOWANIE
W pracy nad przeksztaceniem Chin zacofanych i rolniczych w Chiny przodujce i uprzemysowione, mamy przed sob zadania bardzo cikie i trudne, a nasze dowiadczenia s daleko niewystarczajce. Dlatego musimy si umiejtnie uczyd.
Sytuacja nieustannie si zmienia, i dlatego, eby dostosowad swoj myl do nowej sytuacji, trzeba si uczyd. Nawet ci, ktrzy ju stosunkowo dobrze ujmuj marksizm i stosunkowo stanowczo stoj na pozycji proletariackiej, musz si rwnie jeszcze dalej uczyd, przyjmowad to, co nowe i studiowad nowe problemy.
Zdoamy nauczyd si tego, czego nie umiemy. Nie tylko umiemy rozbid stary wiat, lecz take umiemy zbudowad nowy wiat.
S dwie postawy wobec uczenia si od innych. Jedna z nich jest dogmatyczna: przeszczepianie wszystkiego, bez wzgldu na to, czy odpowiada to warunkom naszego kraju czy te nie. To nie jest dobra postawa. Druga postawa polega na tym, by myled i uczyd si tego, co odpowiada warunkom naszego kraju, tj. przyswajad sobie poyteczne dla nas dowiadczenia. Wanie taka postawa jest nam potrzebna.
166
Teoria Marksa, Engelsa, Lenina i Stalina jest suszna dla caego wiata. Nie naley traktowad ich teorii jako dogmatu, lecz naley traktowad j jako wytyczn dziaania. Studiowania marksizmu-leninizmu nie naley sprowadzad do nauczenia si samych terminw i sw; trzeba go studiowad jako nauk o rewolucji. Trzeba nie tylko rozumied wnioski dotyczce oglnych prawidowoci, wyprowadzone przez Marksa, Engelsa, Lenina i Stalina w rezultacie zbadania przez nich szerokiego, rzeczywistego ycia i dowiadczenia rewolucyjnego, ale te uczyd si ich metod i stanowiska przy rozpatrywaniu i rozwizywaniu zagadnieo.
Jeli si ma suszn teori, ale poprzestaje si tylko na czczych rozmowach o niej, trzyma si j pod suknem i nie urzeczywistnia jej w praktyce, to teoria ta nie moe mied znaczenia, chociaby bya jak najlepsza.
Trzeba opanowad teori marksistowsk i posugiwad si ni; trzeba j opanowad wanie po to, aby si ni posugiwad. Jeeli potrafisz, stosujc marksistowsko leninowski punkt widzenia, wywietlid jeden dwa problemy praktyczne, zasuysz na pochwa i bdzie mona uwaad, e osigne pewne sukcesy. Im wicej problemw wywietlisz, im wiksza bdzie skala wywietlonych przez ciebie problemw i im gbsze bdzie twoje wywietlenie, tym wiksze bd twoje sukcesy.
Jak wic utrzymad wi midzy teori marksistowsko-leninowsk a praktyk rewolucji chioskiej? Mona to wyjanid powszechnie znanym wyraeniem: wypuszczad strza widzc przed sob cel. Gdy si wypuszcza strza, trzeba
167
mierzyd do celu. Wzajemny stosunek midzy marksizmem-leninizmem a rewolucj chiosk podobny jest do wzajemnego stosunku midzy strza a celem. Niektrzy jednak towarzysze wypuszczaj strza nie widzc przed sob celu, strzelaj, gdzie popadnie. Tacy ludzie atwo mog zaszkodzid sprawie rewolucji.
Ludzie majcy dowiadczenie pracy praktycznej powinni studiowad teori i rzetelnie pracowad nad ksikami, a dopiero wwczas zdoaj usystematyzowad swoje dowiadczenie, podsumowad je i uoglnid pod wzgldem teoretycznym, dopiero wwczas nie bd bdnie uwaad czciowego dowiadczenia za powszechn prawd i bd mogli uniknd bdw o charakterze empirycznym.
Studiowanie ksiek to nauka; stosowanie tego, czegomy si nauczyli to rwnie nauka, przy tym jeszcze waniejsza forma nauki. Uczyd si prowadzid wojn w toku wojny oto nasza gwna metoda. Ludzie nie majcy monoci wstpienia do szk mog rwnie uczyd si prowadzid wojn, mianowicie uczyd si w toku wojny. Wojna rewolucyjna jest spraw mas ludowych; czsto ludzie przystpuj do walki nie wtedy, kiedy .1. jej nauczyli, lecz najpierw przystpuj 1 do dziaalnoci i dopiero w toku walki ucz si; dziaad, to znaczy uczyd .si.
Od cywila do wojskowego istnieje pewien dystans, ale nie jest to aden mur chioski i dystans ten mona szybko pokonad. Brad udzia w rewolucji, brad udzia w wojnie oto sposb pokonania tego dystansu. Kiedy mwimy, e nie atwo jest uczyd si i stosowad, mamy na myli, e nie atwo jest nauczyd si gruntownie i stosowad biegle. Kiedy mwimy, e cywil moe szybko stad si wojskowym, mamy na myli, e przestpid prg jest nietrudno. czc te dwie
168
strony rzeczy, moemy przytoczyd stare przysowie chioskie: Na wiecie nie ma trudnych zadao trzeba tylko arliwych ludzi. Przestpienie progu jest nietrudne i doskonalenie si rwnie jest moliwe potrzebna jest jedynie arliwod, potrzebna jest jedynie umiejtnod uczenia si.
Musimy uczyd si pracy ekonomicznej od wszystkich znawcw (od kogokolwiek, obojtnie). Musimy uwaad ich za naszych nauczycieli i uczyd si od nich powanie i sumiennie. Jeeli nie znasz, to znaczy, e nie znasz, nie udawaj, e znasz.
Wiedza to nauka, nie ma tu miejsca na najmniejsz nawet obud i zarozumiaod. Nauka stanowczo wymaga czego wrcz przeciwnego uczciwoci i skromnoci.
Wrogiem nauki jest samozadowolenie. Aby rzetelnie czego si nauczyd, trzeba przede wszystkim odrzucid samozadowolenie. Jak to si mwi, nienasycenie uczyd si samemu, nieznuenie uczyd innych oto postawa, ktr powinnimy przybrad.
Niektrzy inteligenci po przeczytaniu troch ksiek marksistowskich uwaaj si za znawcw, ale to, co przeczytali, nie zostao przez nich przyswojone i nie zapucio korzeni w ich gowach; nie umiej si oni jeszcze tym posugiwad, ich psychika klasowa pozostaa niezmieniona. A inni znw s bardzo zarozumiali, po
169
przeczytaniu kilku ksikowych frazesw maj o sobie wielkie mniemanie i zadzieraj nosa do gry. Ale gdy tylko zawieje wiatr, zaraz si okae, e ich pozycja rni si w sposb jaskrawy od pozycji robotnikw i wikszoci chopw pracujcych. Pozycja pierwszych jest chwiejna, a ostatnich stanowcza; pozycja pierwszych jest dwuznaczna, a ostatnich jasna.
Jeli chodzi o uczenie si marksizmu, trzeba si uczyd nie tylko z ksiek, lecz gwnie trzeba si uczyd poprzez udzia w walce klasowej, poprzez praktyk w pracy i bliski kontakt z masami robotnikw i chopw, tylko w ten sposb mona rzeczywicie opanowad marksizm. Jeeli nasza inteligencja przeczyta pewn ilod dzie marksistowskich i osignie pewne zrozumienie w toku bliskiego kontaktu z masami robotnikw i chopw oraz w praktyce w swojej pracy, to wtedy znajdziemy wsplny jzyk, i bdziemy mieli nie tylko wsplny jzyk patriotyzmu i wsplny jzyk socjalistycznego ustroju, lecz bdziemy mogli mied rwnie wsplny jzyk w zagadnieniach wiatopogldu komunistycznego. Jeli tak bdzie, to praca u nas wszystkich na pewno pjdzie znacznie lepiej.
170

Wyjatki Z Dziel Przewodniczacego Mao Tse Tunga 1964

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wyjatki Z Dziel Przewodniczacego Mao Tse Tunga 1964

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Wyjtki z dzie Przewodniczcego Mao Tse-tunga

Maoistowski Projekt Dokumentacyjny 2012

Na poprzedniej stronie znajduje si faksymile kaligrafii towarzysza Lin Biao

PRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA

Lin Biao 16 grudnia 1966 roku

2. KLASY I WALKA KLASOWA

O waciwym traktowaniu sprzecznoci w onie ludu (27 lutego 1957 roku).

4. WACIWE TRAKTOWANIE SPRZECZNOCI W ONIE LUDU

Wojna i zagadnienia strategii (6 listopada 1938 roku), Dziea wybrane, t. II.

6. IMPERIALIZM I WSZYSCY REAKCJONICI S PAPIEROWYMI TYGRYSAMI

7. ODWAYD SI TOCZYD WALK, ODWAYD SI ZDOBYD ZWYCISTWO

10.KIEROWNICTWO KOMITETW PARTYJNYCH

12. PRACA POLITYCZNA

Organizujcie si! (29 listopada 1943 roku), Dziea wybrane, t. III.

Jednod, intensywnod, powaga i ywod.

13. STOSUNKI MIDZY DOWDCAMI A ONIERZAMI

14. STOSUNKI MIDZY ARMI A LUDEM

15. TRZY DEMOKRACJE

16. OWIATA I SZKOLENIE

17. SUYD LUDOWI

18. PATRIOTYZM I INTERNACJONALIZM

19. HEROIZM REWOLUCYJNY

20. BUDOWAD KRAJ W SPOSB PRACOWITY I OSZCZDNY

21. OPIERAD SI NA WASNYCH SIACH, WALCZYD WYTRWALE I OFIARNIE

22. METODY MYLENIA I METODY PRACY

popularyzowad, aby kadry kierownicze na wszystkich szczeblach nauczyy si j stosowad.

23. BADANIE I STUDIOWANIE

24. WYKORZENIENIE BDNYCH POGLDW

27. KRYTYKA I SAMOKRYTYKA

32. KULTURA I SZTUKA

You might also like