MATERIAY DO WICZE Z MATEMATYKI

MACIERZE I WYZNACZNIKI
1.Dane s macierze:
1 2
A=

2 2

0 1
B=

1 1

1 1 1
D = 1 2 0
0 1 1

1 2 3
C=

2 3 1

2 1 3
E = 3 0 2
5 1 1

Sprawdzi czy wykonalne s dziaania?

a) 3 A + B
T
b) EC
c) ( A + D ) B

e) C ( A + B)
2
f) A C
2
g) AB

T
d) ( A B)C

h) A + C

i) (D E )C
j) CDE
3
k) B A

2.Wykona mnoenie macierzy:

2
1[1 2 3]

3
b)

1
3 2 1
0 1 2 2
3

a)
2
1 2 3
4 3 1

2 0 2

1 2
1 2 0
1
0 1 1 1

1
0

d)

3
2

e) 0

4 3 1 2

f) 2 1 3 4

c)

0
1 0 1 2 3
2 3 2 1 0

1 2
1 2 3
1
0 2 1 2

1 3

g)

1 2
1 2 3
2
2

0 2 1
1 3
h)

 1 2

i) 1 0

1 2 1 2 3

j) 0 1 1 0 1

3.Obliczy wyraenie:
2 1
2

1 1 2
0 0 1

4 2 1

2
3
0
0
1 1 1

0
0 0 1 1

0 1 1
2 0


0 1
1 1 0

4.Dane s macierze:
2 1
3 0

A=
2 1

2 4

1 1
B = 2 2
3 5

1 1 1 1
C=

5 2 1 0

Czy okrelone s nastpujce iloczyny:

a) CAB

T T
c) BA C

b) ABC

Przykad 1.
Dane s macierze:

1 2
A=

1 1

1 1
C = 1 2
0 1

1 0 1
B=

3 2 1

Oblicz warto wyraenia: [2 A ]

2 T

1 2 1 2 1 4
A2 =

1 1 1 1 2 1

3BC

 1 4 2 8
2 A2 = 2
=

2 1 4 2

[2 A ]

2 T

2 4
=

8 2

1 1
1 0 1
= 1 2
BC =
1
2

3 2 1 0 1 5 2

1 2 3 6
3BC = 3
=

5 2 15 3

[2 A ]

2 T

2 4 3 6 5 2
3BC =

8 2 15 3 7 5

5.Niech dane s macierze:

1 2
A=

3 5

2 1
B=

1 0

Obliczy warto wyraenia:

2 A2 3 AB + 4 B 3

6.Znale f(A), jeeli:

2
a) f ( X ) = X + 2 X + I

2
b) f ( X ) = 2 X 5 X + 5I

Przykad 2.

2 1 1
A = 3 1 0
1 2 1
0 3 1
A = 2 1 2
1 1 1

Obliczy wartoci wyznacznikw:

1 2
3 1

3 1
a) 2 2

b)

3
0

2 1

1
2
2
c) 3

0
3
0
2

1
0
1
1

0
1
1
0

3 1
ad a) 2 2 = -6+2= -4

ad b)

1 2 3
3 1 0
2 2 1

1
2
2
ad c) 3

0
3
0
2

(-1)

3 0 1
0 1 1
2 1 0
3 0 1
0 1 1

1
0
1
1

= 1-18+0-6-0-6= -29

0
3 0 1
2 3 1
1
0 1 1
2 0 1
1
0 = (-1) D11 +(1) D13 =(-1)(-1) 2 1 0 +(1)(-1) 4 3 2 0 =

2 3 1
2 0 1
3 2 0
2 3 1
2 0 1

= -(0+0+0-2-3-0)+(0+4+9-0+4-0)= 5+17=22

Przykad 3.
Korzystajc z wasnoci wyznacznikw obliczy:

2 1
1 2
det A =
4 0
2 2
a)

1
3
0
5
1
2 1 1
2
1
det A = 1 4 1 3 0
2
2
1
1 1
2 5 1 5 1
b)

0 3
1 1
2 1
1 1

ad a)
2 1
1 2
det A =
4 0
2 2

0 3
1 1
2 1
1 1

Dodajc do wiersza trzeciego wiersz drugi pomnoony przez (-2), a do czwartego

wiersz drugi pomnoony przez (-1)
2 1 0 3
1 2 1 1
det A =
6 4 0 3
3
0 0 0

Z rozwinicia Laplace`a dla kolumny trzeciej

2 1 3
det A = 1 D23 = 1 (1) 6 4 3
5

Piszc rozwinicie wyznacznika dla wiersza trzeciego

det A = 3 D31 = (3)(1) 4

ad b)

1 3
= 3(3 + 12) = 45
4 3

1
3
0
5
1
2 1 1
2
1
det A = 1 4 1 3 0
2
2
1
1 1
2 5 1 5 1

Dodajc wiersz pierwszy pomnoony przez (-1) kolejno do wiersza drugiego i

czwartego, a nastpnie dodajc wiersz pierwszy do pitego
1
1
det A = 1
2
3

3
0
5 1
4 1 3 0
4 1 3 0
2 2 3 0
2 1 0 0

Wiersze drugi i trzeci s jednakowe, zatem:

det A = 0

7.Oblicz wartoci wyznacznikw:

a)

d)

2 3
b) 1 5

1 3 4
3 2 1
1 4 5

1
3
5
g) 2

3
0
1
0

4
0
2
0

e)
5
2
7
3

0 1
c) 5 0

2 1 1
5 1 2
1 2 1

0
2
0
h) 3

1
0
1
2

2
2
0
1

3
5
1
2

0
8
7
f) 0
5
2
3
i) 4

5
3
2
4

0
4
1
0

2
5
4
1

3 1
0 4
6 2
0 5

2
3
0
2

1
2
3
j) 4

2
3
4
1

3
4
1
2

4
1
2
3

5
1
0
0
) 0

6
5
1
0
0

0
6
5
1
0

0
0
6
5
1

2 3
4 1
3 1 1
2
1 1 5 1
k) 2 3 4 3

1
3
1
l) 1

2
0
1
0

1 3
1 2
2 1
4 1

0
0
0
6
5

8.Korzystajc z wasnoci wyznacznikw oraz z rozwinicia Laplace`a obliczy

wartoci wyznacznikw:

1 3
0 1
0 4 2 5
2 0 1 17
a) 6 0 8 3

3 4 5
1 2 1
7 10 11
1
1 1
4 6 6

2
1
3
2
c) 1

3
1
0
0
e) 0

4
3
1
0
0

0
4
3
1
0

0
0
4
3
1

0
0
0
4
3

1
1
3
3
2

1
1
1
1
b) 1

1
2
1
1
1

1
1
3
1
1

1
1
1
4
1

1
1
1
1
5

7
9
7
5
0
d) 0

6
7
4
3
0
0

5
8
9
6
5
6

4
9
7
1
6
8

4
3
0
0
0
0

2
3
0
0
0
0

9.Wykorzystujc wasnoci wyznacznikw obliczy:

201 50
a) 281 70

c)

7777 574
b) 1110 81

81
27 63
80
25 60
79 24 59

sin x + sin y cos y + cos x

d) cos y cos x sin x sin y
1

1 x
1 + x2
1 + x2
e) 2 x
2

2x
1 + x2
1 + x2
1 x2

b
c
a+b
1
2
f)

c
a
b+c
2

a
b
c+a
2

sin 2 x

cos 2 x 1

1
1

a b+c d
b c+a d

sin 2 y cos 2 y 1

g) c a + b d

h)

sin 2 z

cos 2 z 1

10.Rozwiza rwnania:

a)

0 1 1

1 0 x =0

x 1

1 x 1

(1 + x )

c)

1
1
1

1
(1 x )
1
1

b)
1
1
(1 + x )
1

1
1
=0
1
(1 x )

x
x =0

x 1

1
(x + 1)
1
d) 1

2
2
(3 + x )
3

3
(x + 3)
(4 + x )
4

4
4
=0
(5 + x )
5

11.Rozwiza nierwnoci

a)

3x 5 x 2

x3

2 x+2

2x + 1

x 1

x+2 >0

2 > 0

3x + 1

x 1 2x + 2

b)

12.Nie obliczajc wystpujcych w nich wyznacznikw wykaza rwnoci:

a)

1 a a2

0 a b

1 b b 2 = b ca 1

c = a 0 c
0

b c 0

a bc 1

b)

1 c

c2

ab 1

Przykad 4.
Wykorzystujc poznane metody wyznaczy macierze odwrotne do poniszych:
1 2 3
A = 2 1 2
2 1 0
a)

1
2

2
1

3
2

ad a) 2 1 0 =0+6-8+6-2-0=2
1 2 3
2 1 2

A1 =

1
DT
det A

2 4 4
D = 3
6
5
1 4 3

2 5 2
A = 1 3 1
1 3 0
b)

D11 =

1 2
= 2
1 0

D12 =

D13 =

2 2
= 4
2 0

2 1
= 4
2 1

D21 =

D22 =

2 3
=3
1 0

1 3
=6
2 0

D23 =

1 2
=5
2 1

D31 =

2 3
= 1
1 2

D32 =

D33 =

1 3
= 4
2 2

1 2
= 3
2 1

2 3 1
D = 4 6 4
4 5 3
T

2 3 1 1
1
A1 = 4 6 4 = 2

2
4 5 3 2

ad b)
A

3
2
3
5
2

1

2
2
3

2

2 5 2 1 0 0
1 3 1 0 1 0

1 3 0 0 0 1

Przestawiamy wiersz pierwszy z drugim:

1 3 1 0 1 0
2 5 2 1 0 0

1 3 0 0 0 1

Pierwszy wiersz pomnoony przez (-2) dodajemy do wiersza drugiego, a nastpnie

pomnoony przez (-1) dodajemy do trzeciego:

1 3 1 0 1 0
0 1 0 1 2 0

0 0 1 0 1 1

Wiersz drugi mnoymy przez (-1)

1 3 1 0 1 0
0 1 0 1 2 0

0 0 1 0 1 1

Wiersz drugi pomnoony przez (-3) dodajemy do pierwszego

1 0 1 3 5 0
0 1 0 1 2 0

0 0 1 0 1 1

Wiersz trzeci mnoymy przez (-1)

1 0 1 3 5 0
0 1 0 1 2
0

0 0 1 0
1 1

Wiersz trzeci pomnoony przez (-1) dodajemy do wiersza pierwszego

1 0 0 3 6 1
0 1 0 1 2
0

0 0 1 0
1 1
A1
I

13.Dla poniszych macierzy znale macierze odwrotne:

1 1

a) 2 3

2 5

b) 7 3

a b

c) c d

1 1 0
2 0
4

1 3 1
d)

1 2 3
0 1 2

2 1 1
e)

1 1 1
1 1 1

1 1 1
f)

1 1 1 1
1 1 1 1

1 1 1 1

g) 1 1 1 1

2 3
1 2

2 1

h) 4 7

1
1
1
3

4
2
3

Przykad 5.
Wyznaczy rzd macierzy
1
0

A=0

1
1

2 3
1 5
6 7
7 5
3 1

4
0
4

8
0

Sprowadzamy macierz A do postaci schodkowej stosujc przeksztacenia

elementarne macierzy.
1
0

rz 0

1
1

2 3
1 5
6 7
7 5
3 1

4
1
0

4 = rz 0

8
0
0
0

2
1
6
5
5

3
5
7
2
2

4
1
0

4 = rz 0

4
0
0
4

2
1
6
5
0

3
5
7
2
0

4
1

0
0

4 = rz 0

4
0
0
0

2
3
4
1

0
1
5
0

0 23 4 = rz 0

0 23 4
0
0
0
0
0

2
3
1
5
0 23
0
0
0
0

14.Wykorzystujc poznane metody wyznaczy rzdy nastpujcych macierzy:

2 1 3 4
0 1
2 3

0 0 3 1
a)

3
0

b) 0

2 1
1 3
0 0
0 0

4
1
0
0

5
4
2

4
0
4 = 3

0
0

c)

1 1 2 3
3 2 4 1

1 0 0 7

1
7

e) 5

3 1 1
5 1 5
1 1 2

7 1 4

5
2
3
d) 4

3 1
0 4
6 2
0 5

2
3
0
2

1 6 2 1 1 1
3 12 6 1 1
3

1
1 1
4
0 1

1 1 0 1
0 5

0 1 1 0
f) 0 3

0 4 10 1
4 8 18 7

10 18 40 17

g) 1 7 17 3

2 1 11 2
1 0 4 1

11 4 56 5

h) 2 1 5 6

2 1 3 2 4
4 2 5 1 7

2 1 1 8 2
i)

3 1 3
5 3 2

1 3 5

j) 7 5 1

2 5
3 4
0 7

4 1

Przykad 6.
Za pomoc przeksztace elementarnych sprowadzi macierz do postaci bazowej
(kanonicznej) i okreli jej rzd.
1 1
3 0

2 0

2 0
0 1

2
4
2
4
0

3 4
8 0
4 4

8 8
1 0

Po zamianie miejscami kolumn pierwszej i drugiej, a nastpnie dodaniu wiersza

pierwszego do pitego otrzymujemy:
1
0

0
1

1
3
2
2
0

2
4
2
4
0

3 4 1
8 0 0
4 4 ~ 0

8 8 0
1 0 0

1
3
2
2
1

2
4
2
4
2

3 4
8 0
4 4

8 8
4 4

1

Wiersz czwarty pomnoony przez 2 dodajemy do wiersza pitego

1
0

0
0

1
3
2
2
0

2
4
2
4
0

3 4
8 0
4 4

8 8
0 0

1
Wiersz pierwszy mnoymy przez (-1), wiersz trzeci i czwarty kolejno przez 2

1 1 2 3 4
0 3
4
8
0

0 1
1
2 2

2
4
4
0 1
0 0
0
0
0

Wiersz trzeci przestawiamy z drugim, a nastpnie wiersz drugi dodajemy do

pierwszego, pomnoony przez (-3) do trzeciego, trzeciego pomnoony przez
1) do czwartego.
1 1 2 3 4 1 0 1 1 6
0 1
2 2
1
2 1 0 1 1

0 3
2
6
4
8
0 ~ 0 0 1

2
6
2
4
4 0 0 1
0 1
0 0
0
0
0
0 0 0 0 0

(-

Wiersz trzeci pomnoony przez (-1) dodajemy do czwartego

1
0

0
0

0 1 1 6
1 1
2 2
0 1
2
6

0 0 0
0
0 0 0
0

Wiersz trzeci dodajemy do pierwszego, a potem pomnoony przez

drugiego
1
0

0
0

0
1
0
0
0

0
0
1
0
0

(-1) do

1 0
0 8
2 6

0 0
0 0

Uzyskana jest posta bazowa macierzy, z ktrej wynika, e rzd macierzy jest
rwny 3
15.Sprowadzi nastpujce macierze do postaci bazowej:

1
3

a) 1

1 3
1 1
2 5
0 1
3 3
2 1

0 2 1 1

1
3

c) 1

1 2
1
1
2 1
1 2
3 3
2 1

0 2 1 1

1
2 1
3 2
2

4 1 2

1
1 1

b) 2 2 3

16.Przedyskutowa wartoci rzdw poniszych macierzy, w zalenoci od

wartoci parametru a(a R )

a
0

a) a

1
a
0
0

a
0
1
a

1
a
0

a
1

b) 1

1
a
1
1

1
1
a
1

1
1
1
a

1
1
1

UKADY RWNA LINIOWYCH

1.Zapisa nastpujce ukady rwna w postaci rwnania macierzowego:
3x1 2 x2 + x3 = 1

x1 2 x2 + x3 = 1

a) x1 + x2 + x3 = 1

x1 2 x2 + x3 + 3x4 = 5

2 x1 4 x2 2 x3 + 5 x4 = 1

b) 2 x1 + x2 + x4 = 0

x1 + x3 x4 = 3
x + x x + x = 5
4
1 2 3
2 x1 + x2 3x4 = 1
x 2 x 3x = 2
2
3
1
2 x2 x3 x4 = 1
c)

2.Dane ukady rwna zapisa za pomoc rwnowanych im rwna

macierzowych
x1 x3 + x5 = 1

x2 + x4 = 2

a) x1 + x5 = 3

c)

b)

3x1 x2 + 3x3 = 3

6 x1 + x2 2 x3 = 2

x1 x2 + x3 x4 = 0
x x + x = 0
1 2
4

x2 + 2 x3 3x4 = 0
2 x1 + x3 + 2 x4 = 0

3.Zapisa nastpujce ukady rwna liniowych w postaci macierzowej, a

nastpnie obliczajc macierz odwrotn znale rozwizania:

a)

2 x1 + 3 x2 + x3 = 2

x1 + 2 x2 2 x3 = 7
x 3x 3 x = 5
2
3
1

2 x1 x2 = 1
x + x x = 1
1 2
3

x2 + x3 x4 = 2

b) 2 x3 + x4 = 13

2 x1 + x2 + 3x3 = 0

x2 2 x3 = 0
x + 3x + x = 0
2
3
1

c)
Przykad 1.

Korzystajc ze wzorw Cramera, a nastpnie wykorzystujc macierz odwrotn do

macierzy wspczynnikw ukadu, rozwiza ukad rwna:
x1 + x2 = 2
x1 + x3 = 1
x2 + 2 x3 = 5

1 sposb:
1
det A = 1
0
1
1

1
0
1
1
0

0
1 = 0 + 0 + 0 0 + 1 2 = 1
2
0
1

2 1 0
det A1 = 1 0 1 = 0 + 0 + 5 0 2 2 = 1
5 1 2
2 1 0
1 0 1

1 2 0
det A2 = 1
0

1 1 = 2 + 0 + 0 0 + 5 4 = 1
5 2

1 2 0
1 1 1

1
det A3 = 1
0
1
1

1
0
1
1
0

2
1 = 0 + 2 + 0 0 + 1 5 = 2
5
2
1

x1 =

det A1
1
=
= 1
det A
1

x2 =

det A2 1
=
=1
det A 1

x3 =

det A3 2
=
=2
det A
1

2 sposb:
x1 + x2 = 2
x1 + x3 = 1
x2 + 2 x3 = 5
1 1 0
A = 1 0 1
0 1 2

2
b = 1
5

x = A1 b

A1 =

1
DT
det A

detA=-1
1 2 1
D = 2 2 1
1
1 1

1 2 1
DT = 2 2 1
1
1 1

D11 =

0 1
= 1
1 2

D12 =
D13 =

1 1
0 2

= 2

1 0
=1
0 1

D21 =
D22 =

1 0
= 2
1 2

1 0
0

D23 =

= 2

1 1
=1
0 1

D31 =

1 0
=1
0 1

D32 =
D33 =

1 0
1

=1

1 1
= 1
1 0

2 1
1 2 1 1
1
A1 =
2 2 1 = 2 2 1
1
1
1 1 1 1 1

2 1 2 1
1

x = 2 2 1 1 = 1
1 1 1 5 2

4.Korzystajc ze wzorw Cramera rozwiza nastpujce ukady rwna:

a)

x1 + x2 + x3 = 4

2 x1 2 x2 + x3 = 2
x 2x + 2x = 3
2
3
1

b)

x1 + x2 + x3 = 6

x1 x2 + x3 = 2
x x x = 0
1 2 3

3 x1 + 2 x2 + x3 = 17

2 x1 x2 + 2 x3 = 8

c) x1 + 4 x2 3x3 = 9

2 x1 x2 x3 = 4

3x1 + 4 x2 2 x3 = 11

d) 3x1 2 x2 + 4 x3 = 11

2 x1 3x2 + 2 x3 + 4 x4 = 8
x + 2 x 3 x 2 x = 4
1
2
3
4

x
x
x
x
3
2
2
+

+
2
3
4 = 2
1

e) x1 + 4 x2 + x3 5 x4 = 5

x1 + x2 + x3 + x4 = 0
2 x 3x + 4 x 2 x = 17
1
2
3
4

x
x
x
3
7

=
3
4
1
3x1 + 4 x2 + 2 x3 3x4 = 9
f)

2 x1 + 3 x2 + 11x3 + 5 x4 = 0
x + x + 5x + 2x = 0
1 2
3
4

2
3
2
x
x
x
1 + 2 + 3 + x4 = 0

g) x1 + x2 + 3x3 + 4 x4 = 0

h)

2 x1 x2 + 4 x3 = 0

x1 2 x2 x3 = 3
x + x = 1
1 2

Przykad 2.
Metod operacji elementarnych rozwiza nastpujce ukady rwna:

a)

x1 2 x2 + 2 x3 = 3
x + x + x = 4
1 2
3

2 x1 2 x2 + x3 = 2
2 x1 x2 + 3x3 = 7

2 x1 3x2 + x3 x4 = 1

x1 5 x3 + 2 x4 = 0

c) 3x1 3x2 + 6 x3 3x4 = 1

ad a)

x1 2 x2 + 3x3 x4 = 0

x1 + x2 4 x4 = 1

b) x2 + 3x3 5 x4 = 0

1 2 2
1 1 1
U =
2 2 1

2 1 3

3
3
0 2 2

4 w2 + (1)w1 0 3 1 1
~
~
2 w3 + (2)w1 0 2 3 4

71 w4 + (2)w1 0 3 1 1 w4 + (1)w2

3 w1 + 2w2
3
1 2 2
1 2 2
1
0 3 1 1 w + (1)w 0 1

0
2
5
2
3

~
~
~
0 2 3 4
0 2 3 4 w3 + (2)w2 0

0
0
0
0
0 0
0 0
0
1
0
~
0

0 6 13 w1 + (6)w3 1
1 2 5 w2 + (2)w3 0
~
0
0 1 2

0 0 0
0

13
5
1 ~
0 7 14 w3
7
0 0
0

0
1

6
2

0 0 1
1 0 1
0 1 2

0 0 0

rzA=rzU=3
Ukad jest oznaczony i posiada jedno rozwizanie:
x1 = 1

x2 = 1

x3 = 2

ad b)
1 2 3 1 0
1 2 3 1 0
1 2 3 1 0
~ 0 1 3 5 1
U = 1 1 0 4 1 w2 + w1 ~ 0 1 3 5 1
0 1 3 5 0
0 1 3 5 0 w3 + (1) w2 0 0 0 0
1

rzA=2, rzU=3
Ukad jest sprzeczny.
Ad c)
2 3 1 1 1
U = 1 0 5 2 0
3 3 6 3 1

Po przestawieniu wiersza drugiego z pierwszym

 1 0 5 2 0 (1) w1 1 0 5 2 0
U = 2 3 1 1 1
~ 2 3 1 1 1 w2 + (2) w1 ~
3 3 6 3 1
3 3 6 3 1 w3 + (3) w1
1 0 5 2 0
5 2 0
5 2 0
1 0
1 0

1
1

~ 0 3 9 3 1
~ 0 3 9 3 1 w2 ~ 0 1 3 1
3
3
0 0 0 0
0 3 9 3 1 w3 + (1) w2 0 0
0
0 0
0

rzA=rzU=2<4
Ukad jest nieoznaczony o nieskoczenie wielu rozwizaniach
Otrzymany ukad rwnowany ma posta:
1 2 1 1 2 1
1
A = 2 2 1=2 2 1
1
1 1 1 1 1 1
1

Zmiana x1, x2 s zmiennymi bazowymi:

x1 = 5 x3 + 2 x4

1
x2 = 3 x3 + x4 3

Za zmienne niebazowe x3 , x4 podstawiamy parametry: x3 = t1 , x4 = t2 ; t1 , t2 R

Zatem:
x1 = 5t1 + 2t2

x2 = 3t1 + t2 3

Rozwizaniem oglnym ukadu jest wektor:

1

x = 5t1 + 2t2 ,3t1 + t2 , t1 , t2

3
gdzie t1 , t2 R

Przykady rozwiza szczegowych:


1
x = 0, ,0,0
t1 = 0 i t2 = 0 ,

2
x = 2, ,0,1
t1 = 0 i t2 = 1 ,
i.t.d.
3

5.Znale rozwizanie oglne i przykady rozwiza szczegowych ukadw

rwna:

a)

x1 x2 + x3 x4 = 2

x1 + 2 x2 + x3 x4 = 4

x1 2 x2 x3 = 1

c) 2 x1 + 3x2 + x3 = 4

b)

2 x1 + x2 x3 x4 = 1

x1 + 2 x2 + x3 + 2 x4 = 0

2 x1 + x2 x3 x4 = 1

x1 + 2 x2 + x3 2 x4 = 0

d) 5 x1 + x2 2 x3 5 x4 = 3

6.Sprowadzi dane ukady rwna do postaci bazowej wzgldem kolumny

pierwszej i trzeciej, stosujc metod operacji elementarnych:

a)

5 x1 + 3x2 + x3 = 15

4 x1 + 6 x2 + x4 = 28

b)

x1 + 2 x2 + 4 x3 + x4 = 4

5 x2 + 10 x3 + 5 x4 = 5

4 x1 + 2 x2 + 8 x3 + 2 x4 = 8

c) 2 x1 6 x2 16 x3 = 8

7.Znale wszystkie rozwizania bazowe ukadw rwna liniowych:

a)

x1 + x2 2 x3 = 3

2 x1 + 2 x2 + 6 x3 = 7

c)

x1 x2 x3 = 1

3 x1 4 x2 4 x3 = 3

b)

3x1 + x2 + 2 x3 = 6

x2 3x3 = 4

8.Rozwiza nastpujce ukady rwna liniowych metod operacji

elementarnych:

a)

x1 + 2 x2 + 3 x3 = 4

4 x1 + 5 x2 + 6 x3 = 6
7 x + 8 x + 9 x = 16
2
3
1

x2 + x3 + x4 = 1
x + x + x = 2
1 3
4

x1 + x2 + x4 = 1

b) x1 + x2 + x3 = 0

2 x1 x2 = 1
x + x x = 1
1 2
3

x2 + x3 x4 = 2

c) x1 + 2 x3 x4 = 1

3x1 x2 x3 = 0

2 x2 + 5 x3 = 1

d) 6 x1 4 x2 3x3 = 1

2 x1 + 5 x2 8 x3 = 8
4 x + 3 x 9 x = 9
1
2
3

2 x1 + 3x2 5 x3 = 7

e) x1 + 8 x2 7 x3 = 12

2 x1 x2 + 3 x3 + x4 + x5 = 1
x + x + x + x + 2 x = 1
1 2
3
4
5

5 x1 x2 5 x3 x4 + 4 x5 = 1

f) 6 x1 4 x3 + 6 x5 = 0

2 x1 + x2 + 3 x4 + 2 x5 = 5
x x + 2 x + 5 x 4 x = 5
3
4
5
1 2
2 x2 + 3x3 + x4 x5 = 9
3 x + 5 x + x + 7 x = 1
2
3
4
1
g) 2 x1 4 x2 x3 = 10

i)

x1 + x2 + 3x3 2 x4 + 3x5 = 1
2 x + 2 x + 4 x x + 3 x = 2
1
2
3
4
5

3x1 + 3x2 + 5 x3 2 x4 + 3x5 = 1

2 x1 + 2 x2 + 8 x3 3x4 + 9 x5 = 2

x1 + 2 x2 x3 = 1
2 x + x + 2 x x = 2
1 2
3
4

x1 + 2 x2 + x3 + 4 x4 = 3

k) x2 + 4 x3 + x4 = 2

h)

j)

x1 + x3 x4 = 3
2 x x + 3 x = 4
4
1 2
x1 + x2 + 3 x3 6 x4 = 5
x 2 x 3 x 9 x = 1
2
3
4
1
2 x1 + 4 x3 10 x4 = 8

2 x1 + 3 x2 + x3 + 2 x4 = 4
4 x + 3 x + x + x = 5
2
3
4
1
5
11
3
2 x4 = 2
+
+
+
x
x
x
1
2
3
2 x + 5 x + x + x = 1
2
3
4
1
x1 7 x2 x3 + 2 x4 = 7

2 x1 + 3x2 + 4 x3 + x4 = 1
x + x + x + x = 0
1 2
3
4

x1 + 2 x3 + 3x4 = 1

l) x1 + 3x2 + 6 x3 + 4 x4 = 2

8 x + 6 y + 5 z + 2t = 21
3x + 3 y + 2 z + t = 10

4 x + 2 y + 3 z + t = 8
3x + 5 y + z + t = 15

7 x + 4 y + 5 z + 2t = 18

m)

2 x + 3 y + z + 2t = 4
4 x + 3 y + z + t = 5

5 x + 11y + 3 z + 2t = 2
2 x + 5 y + z + t = 1

x 7 y z 2t = 7

x1 + x2 + 2 x3 = 4

2 x1 3 x2 x3 = 3

4 x1 x2 + 3 x3 = 11

n) x1 4 x2 3 x3 = 1

9.Wyznaczy rozwizania nastpujcych ukadw rwna jednorodnych:

2 x 4 y = 0

5 x 10 y = 0
3x + 5 y = 0
a)

c)

x1 x3 = 0
x x = 0
4
2
x1 x3 + x5 = 0

x2 x4 + x6 = 0
x3 x5 = 0

x4 x6 = 0

x1 + 2 x2 3 x3 = 0

4 x1 + 5 x2 + 6 x3 = 0

e) 7 x1 + 8 x2 + 9 x3 = 0

x2 2 x4 = 0
x + 2 x + x = 0
1
3
5

2 x2 x4 = 0

g) 2 x1 + x3 2 x5 = 0

10.Rozwiza rwnania macierzowe:

4 x 6 y = 0

6 x 9 y = 0
2 x 3 y = 0
b)

x1 + 2 x2 x3 = 0

2 x1 x2 + x3 = 0

d) 3x1 + x2 = 0
x1 4 x2 + 7 x3 = 0

2 x1 + 5 x2 8 x3 = 0

f) 3x1 6 x2 + 9 x3 = 0

3 2 1 2
X
= 5 6
5

a)

1 1
4 6
6 9 X = 1 1

b)

3 6 2 4
X
= 9 18
4
8

c)

1 2 1 1 3 0
3 0 X 2 1 = 1 1

d)

11.Dla jakich wartoci parametrw ponisze ukady rwna s niesprzeczne:

x1 5 x2 + 5 x3 = k

x1 x2 + x3 = 0
x + 3x 3x = 2
2
3
a) 1

b)

kR

c)

3x + 5 y + 6 z = 8

(m + 2) x + (6 + m) y + (8 + m) z = 12 + m
(m 1) x + 5 y + (m + z ) z = m + 4

e)

ax + (a + 2) y + (a + 1) z = 4a + 1

(2a 2) x + 2ay + (2a 1) z = 3a + 3

2 x + 4 y + 3 z = 2 a + 5

x1 x2 + x3 = 2

x1 2 x2 + 2 x3 = k
x + 3x 3x = 0
2
3
1

kR

d)

x + (a + 1) y + (2a + 3) z = 0

2 x + (3a + 1) y + 10 z = 0
x + 2 y + 5z = 0

12.Przeprowad dyskusj rozwizania poniszych ukadw rwna w zalenoci

od wartoci wystpujcych w nich parametrw:
(k 2) x + (2 k ) y = 3k 6
2
a) (2k 8) x (3k 6) y = 10 5k

,k R

kx + 4 y = 2k

b) 9 x + ky = 18

,k R

 x1 + x2 + ax3 = 1

x1 + 2 x2 + x3 = 2

c) 2 x1 + bx2 + 2 x3 = 1 ,

a, b R

ODPOWIEDZI :
MACIERZE I WYZNACZNIKI
1.
a)tak,

b)nie,

c)nie,

d)nie,

e)tak,

g)tak,

h)nie,

i)tak,

j)tak

k)tak

f)tak,

2.
2 4 6
1 2 3

3 6 9
b)

10

a) 8
0
3

e) 9

3
4
5
6

6
5
4
3

9
6
3

3 2

i) 1 2

3.
10 0 11 17
0 3 3 1

10 1 0 11

8 2 7 4

4.

8 11
3
14 17 17

6 4 2
c)

13 20

f) 5 8
1 2 3

j) 1 0 1

6 5

g) 5 1

1 0

d) 0 1

1 6 5
2 2 5

1 8 6
h)

a)tak

b)nie

c)tak

5.
34 39
59 45

6.
19 7 5
2 18 6

3 1 18
b)

11 5 5
9 3 3

1 3 3
a)

7.
a)-2

b)-7

c)5

d)-84

e)-24

f)60

g)-10

h)-22

i)231

j)160

k)-452

l)-17

b)24

c)0

d)24

e)-45

)665
8.
a)714
9.
a)20

b)-7203

c)-90

d)0

e)0

f)0

c)0

d)x=0 v x=-1

g)0
10.
a)x=1/2

b)x=1 v x=-1/2

11.
a)x>1

b)-b<x<-4

12.
a)Naley wyczy przed znak wyznacznika (-1) kolejno z drugiej kolumny i z
drugiego wiersza

gdzie a,b,c, 0

b)
13.
3 / 41 5 / 41

b) 7 / 41 2 / 41

3 / 5 1 / 5

a) 2 / 5 1 / 5

1 d b

c) ad bc c a

1
1 1
4 5 2

2 3
1
e)

12 / 18 1 / 18 4 / 18
6 / 18 1 / 18 4 / 18

6 / 18 4 / 18 2 / 18
d)

1/ 4
1/ 4
1 / 4 1 / 4
1 / 4 1 / 4 1 / 4 1 / 4

1 / 4 1 / 4 1 / 4 1 / 4

g) 1 / 4 1 / 4 1 / 4 1 / 4

f)

0
1/ 2
1 / 2
1 / 2 1 / 2
0

0 1 / 2 1 / 2

h) Macierz jest osobliwa i nie posiada

macierzy odwrotnej

14.
a)3

b)3

c)2

d)2

e)2

f)4

UKADY RWNA LINIOWYCH

3.
a) x1 = 1 , x2 = 1 , x3 = 3

b) x1 = 2 , x2 = 3 , x3 = 4 , x4 = 5

c) x1 = 0 , x2 = 0 , x3 = 0

g)2

h)2

i)2

j)3

4.
a) x1 = 1 , x2 = 1 , x3 = 2

b) x1 = 1 , x2 = 2 , x3 = 3

c) x1 = 4 , x2 = 2 , x3 = 1

d) x1 = 3 , x2 = 1 , x3 = 1

g) x1 = 0 , x2 = 0 , x3 = 0 , x4 = 0

h) x1 = 1 , x2 = 2 , x3 = 0

e) x1 = 1 , x2 = 0 , x3 = 1 , x4 = 1

f) x1 = 1 , x2 = 1 , x3 = 2 , x4 = 2

8.
a)ukad sprzeczny

b) x1 = 1 / 3 , x2 = 4 / 3 , x3 = 5 / 3 , x4 = 2 / 3
c)ukad sprzeczny

d)ukad nieoznaczony x1 = t , x2 = 15 / 7t + 1/ 7 , x3 = 6 / 7t + 1 / 7 t R
e) x1 = 3 , x2 = 2 , x3 = 1

f) x1 = 2 / 3t1 t3 , x2 = 5 / 3t1 t2 t3 1 , x3 = t1 , x4 = t2 , x5 = t3 , t1 , t2 , t3 R

g) x1 = 2 , x2 = 1 , x3 = 2 , x4 = 0 , x5 = 1
h)ukad sprzeczny
i)ukad sprzeczny
j)ukad sprzeczny

k) x1 = 2 3t , x2 = 1/ 2 2t , x3 = t , x4 = 3 / 2 2t , t R

l) x1 = 7t 1 , x2 = 11t + 1 , x3 = 5t , x4 = t , t R
)x=3 , y=0 , z=-5 , t=11
m)ukad sprzeczny
n) x1 = 3 t , x2 = 1 t , x3 = t , t R
9.
a)x=0 , y=0
b)x=3/2t , y=t , t R

c) x1 = x2 = x3 = x4 = x5 = x6 = 0

d) x1 = t , x2 = 3t , x3 = 5 , t R
e) x1 = 0 , x2 = 0 , x3 = 0

f) x1 = t , x2 = 2t , x3 = t , t R

g) x1 = t , x2 = 0 , x3 = 0 , x4 = 0 , x5 = t , t R

10.
3 2
X =

5 4
a)

b) macierz X nie istnieje

0
2/3
X =

3 4 / 3t t , t R
c)
2 / 18 4 / 18
X =

8 / 18 11 / 18
d)

11.
a)dla k=-2 ukad jest nieoznaczony,
dla k -2 ukad jest sprzeczny
b)dla k=5/2 ukad jest nieoznaczony,
dla k 5/2 ukad jest sprzeczny
c)dla m 4 ukad jest oznaczony,
dla m=4 ukad jest nieoznaczony
d)dla a=1 ukad jest nieoznaczony,
dla a 1 ukad jest oznaczony z jednym rozwizaniem x=y=z=0
e)dla a2 ukad jest oznaczony
dla a=2 ukad jest nieoznaczony
12.
a)dla k=2 ukad jest nieoznaczony,
dla k=-1/2 ukad sprzeczny
dla pozostaych k ukad oznaczony,
b)dla k=6 lub k=-6 ukad nieoznaczony,
dla pozostaych k ukad jest oznaczony
c)a 1 b 4 ukad oznaczony,
a=1 b 1 ukad sprzeczny

a=1 b=1 ukad nieoznaczony

a 1 b=4 ukad sprzeczny