????????

6 listopad-grudzie 2008 r.
Obecnie stosowane techniki wytwarzania konstrukcji stalowych
stawiaj producentom sprztu spawalniczego coraz wysze
wymagania dotyczce wydajnoci technologii spawalniczych,
ktre zagwarantuj uzyskanie spoin o moliwie najwyszych pa-
rametrach jakociowych, przy najkrtszym czasie ich wykonania.
Zapewne jedn z takich technologii jest wysokowydajna metoda
spawania dwuelektrodowego MIG/MAG TANDEM firmy Cloos.
Firma Cloos Schweisstechnik, poszukujc wysokowydajnej od-
miany spawania MIG/MAG, rozpocza w latach 80. prace badaw-
cze nad spawaniem dwuelektrodowym przy zaoeniu stapiania
dwch drutw w jednym uku spawalniczym i ustawieniu tyche
drutw wzdu osi spoiny.
Kolejne lata bada i dowiadcze nad spawaniem z du
wydajnoci oraz bardzo szybki rozwj energoelektroniki (szcze-
glnie w budowie rde prdu) zaowocoway perfekcyjnym
dopracowaniem techniki spawania dwuelektrodowego i w efekcie
pojawieniem si nowej metody spawania MIG/MAG TANDEM.
W odrnieniu od innych technik spawania dwuelektrodowego
w wysokowydajnej metodzie spawania TANDEM potencjay ukw
spawalniczych zostay rozdzielone, w wyniku czego kady z nich jest
zasilany z niezalenego rda prdu. Kluczem do uzyskania dobrych
wynikw spawania i niespotykanych dotd wydajnoci stapiania
okazao si precyzyjne ustawienie elektrod w specjalnym uchwycie
spawalniczym z niezalenymi kocwkami prdowymi o rozdzie-
lonym potencjale i wspln dysz gazow oraz programowalny,
a wic i sterowalny przebieg spawania impulsowego. Odpowiednio
dobrana odlego miedzy kocami drutw, a take kt, pod jakim
s ustawione, powoduje, e w trakcie palenia si obydwu ukw
wzajemne oddziaywanie elektromagnetyczne midzy nimi jest tak
wykorzystywane, aby jeziorko spawalnicze miao ksztat eliptyczny,
a odrywajce si krople z kocw drutw trafiay do jego frontowej
i rodkowej czci. Jeziorko spawalnicze w ksztacie elipsy charak-
teryzuje si powikszon stref frontow i kocow, dziki czemu
propagacja doprowadzonego do niego ciepa jest zdecydowanie
wiksza w kierunku zgodnym z osi spoiny. Taki rozkad ciepa po-
woduje zuycie go na intensywne roztapianie brzegw czonych
materiaw (w strefie frontowej) oraz na formowanie spoiny w strefie
kocowej. I mimo dostarczania podwjnejiloci stopiwa do jezior-
ka ciekego metalu mona uzyska spoin o niewielkim wymiarze,
np. a3. Wynika to std, e prdkoci spawania w tej metodzie s kilku-
krotnie wiksze w porwnaniu ze spawaniem jednoelektrodowym.
Istotnym walorem eliptycznego jeziorka spawalniczego jest fakt,
e ingerencja ciepa w materia spawany w kierunku prostopadym
do osi spoiny podczas spawania z prdkociami waciwymi dla
metody TANDEM jest niewiele wiksza w stosunku do spawania
klasycznego, w zwizku z czym strefa wpywu ciepa jest akcepto-
walna. Natomiast energia liniowa liczona jako iloraz sumy mocy obu
ukw spawalniczych i prdkoci spawania pozostaje na poziomie
metody spawania jednoelektrodowego.
Rozdzielenie potencjaw w opisywanej metodzie otworzyo nowe
drogi poszukiwa optymalnego sposobu stapiania dwch niezale-
nych od siebie elektrod spawalniczych zasilanych z oddzielnych rde.
Proces spawania TANDEM mona prowadzi przy jednakowych bd
rnych typach elektrod (zarwno pod wzgldem rednic, jak i rodzaju,
np. mona spawa jednym drutem penym a drugim proszkowym).
Jedna elektroda moe by zasilana ukiem staoprdowym, a druga
impulsowym. Rozdzielenie potencjaw dao moliwo rnico-
wania parametrw spawania, co z kolei znacznie rozszerzyo zakres
zastosowa dla tej metody i dlatego niezalenie od typu zcza czy
pozycji spawania mona z powodzeniem prowadzi proces spawania
wysokowydajnego TANDEM. Z reguy parametry spawania dla pierw-
szej elektrody s wiksze, aby intensywnie rozgrzewa stref frontow
jeziorka ciekego metalu, a parametry dla drugiego drutu s mniejsze
przy duszym uku, by zapewni poprawne formowanie si spoiny.
Zaprezentowane zalety i niespotykane wydajnoci stapiania
na poziomie 20 kg/h, a take prdkoci spawania w niektrych
MIG/MAG TANDEM
A
r
t
y
k
u

s
p
o
n
s
o
r
o
w
a
n
y
Zrobotyzowane stanowisko do spawania
chodnic metod TANDEM
Quinto 1
Quinto 2
Synchroniczny
Rys. a
Synchronizacja impulsw
7 Metale & Nowe Technologie
?????????
aplikacja dochodzce do 4-6 m/min, spowodoway due zainte-
resowanie technik MIG/MAG TANDEM we wszystkich gaziach
przemysu konstrukcji spawanych. Naley doda, e przeoyo si
ono na ponad 1000 wdroe automatw i robotw spawajcych
metod TANDEM.
Tak rewelacyjne wyniki nie byy moliwe bez odpowiednich
urzdze spawalniczych. Firma Cloos do metody TANDEM przygo-
towaa rda prdu GLC 603 QUINTO wraz z moduem synchroniza-
cyjnym oraz precyzyjnym ukadem podawania drutu spawalniczego.
W urzdzeniach tych zastosowano przemiennik po stronie napicia
obnionego i tranzystory mocy o ekstremalnie krtkim czasie
przeczania (taktowanych z czstotliwoci do 100 kHz), dziki
czemu pautomaty te cechuj si doskonaymi wasnociami spa-
walniczymi i maymi stratami energii. Sprawno elektryczna tych
rde wynosi 90% przy wspczynniku mocy cos > 0,97. Szybko
narastania prdu w fazie impulsowej osiga 2000 A/ms, a natenie
prdu impulsu przekracza 1200 A. Pautomaty gwarantuj wysok
dokadno i powtarzalno wszystkich nastawianych parametrw
roboczych, a tym samym wynikw spawania. Nominalny prd
spawania 600 A jest osigalny przy wspczynniku obcialnoci
ED 60%, a przy penym obcieniu mona spawa prdem 500 A.
Warto podkreli, e rda prdu QUINTO to uniwersalne,
wielozadaniowe urzdzenia spawalnicze, przeznaczone do spa-
wania rcznego, zmechanizowanego i zrobotyzowanego, zarwno
w technologii jednoelektrodowej, jak i w metodzie TANDEM.
Najlepsze wyniki spawania TANDEM uzyskuje si, zasilajc oba
uki prdem impulsowym, wykorzystujc waciwoci gbokiego
przetopu i wskiej strefy wpywu ciepa. Ponadto proces spawania
impulsowego z zastosowaniem rde prdu typu QUINTO jest
w peni kontrolowalny i przewidywalny, bowiem te zasilacze
uku umoliwiaj taki dobr parametrw spawania, opisujcych
uk impulsowy, e zawsze w trakcie jednego impulsu prdowego
zostanie utworzona i oderwana jedna kropla stopiwa.
Wspomniany wyej modu suy do synchronizacji impulsw
prdowych podczas spawania impulsowego i kontroli przebiegu
prdw spawania w dwch niezalenych obwodach, czuwajc
na tym, aby nie dochodzio do zakce elektromagnetycznych.
Dziki zastosowaniu tak perfekcyjnych zasilaczy uku oraz urzdze
peryferyjnych, impulsy prdowe w dwch ukach mog przebiega
asynchronicznie, synchronicznie lub synchronicznie z przesuni-
ciem fazowym, jak przedstawiono na rysunkach a i b.
Ze wzgldu na fakt, i proces spawania MIG/MAG TANDEM jest
przeznaczony wycznie do spawania automatycznego, firma Cloos
Cloos-Polska Sp. z o.o.
58-100 widnica
ul. Stawki 5
tel. 074 851 86 60
fax 074 851 86 61
e-mail: firma@cloos.pl
www.cloos.pl
zadbaa take o to, aby metod TANDEM mona byo adaptowa
na stanowiskach zrobotyzowanych Romat. W ofercie producenta
pojawio si kompletne wyposaenie sprztowe i programowe do zro-
botyzowanego spawania TANDEM. Jednoczenie systemy wyszuki-
wania spoin z wykorzystaniem sensorw, stosowne w aplikacjach
zrobotyzowanych Cloos, zostay przystosowane do pracy z duymi
prdkociami spawania podczas palenia si podwjnego uku.
Reasumujc, firma Cloos Schweisstechnik oddaa uytkowni-
kowi perfekcyjnie dopracowane technicznie i technologicznie
narzdzie do wysokowydajnego spawania, z gotowym zestawem
parametrw dla typowych zczy spawanych, jednoczenie
pozostawiajc moliwo wielopaszczyznowych optymalizacji
procesu. Mona j prowadzi poprzez stosowanie wszelkiego
rodzaju drutw spawalniczych i gazw osonowych dostpnych
na rynku, odpowiedniej orientacji pooenia palnika wzgldem
osi spoiny, dowolnego ksztatowania parametrw spawania itp.
Jedyne ograniczenie metody TANDEM to wiksze ni standar-
dowe gabaryty palnika.
mgr in. Andrzej Nieroba
mgr Marcin Siennicki
pracownicy firmy
Cloos-Polska Sp. z o.o.
Spoina uzyskana na stanowisku
z poprzedniej fotografii
Uchwyt spawalniczy do spawania
metod TANDEM
Quinto 1
Quinto 2
Synchroniczny z przesuniciem 40%
Rys. b
Synchronizacja impulsw