GEOMETRIA ANALITYCZNA W PRZESTRZENI (czyli bardziej po ludzku w 3D)

1. Podstawowe definicje. Prostoktny ukad wsprzdnych Oxyz uporzdkowana trjka osi Ox, Oy, Oz wzajemnie prostopadych o wsplnym pocztku O i wsplnej jednostce. Kademu punktowi przyporzdkowujemy uporzdkowan trjk liczb x,y,z zwanych wsprzdnymi punktu P (i na odwrt), przy czym x,y,z s wsprzdnymi rzutw prostoktnych punktu P odpowiednio na osie Ox, Oy, Oz. Wektor uporzdkowana para punktw, z ktrych pierwszy to pocztek, a drugi punkt to koniec wektora. , P pocztek, koniec, Wektor zerowy wektor, ktrego pocztek i koniec pokrywaj si: . Wsprzdne wektora , : . Dugo wektora dugo odcinka : . . , w ktrym poprzedza .

Kierunek niezerowego wektora Zwrot niezerowego wektora Wektory rwnolege

kierunek prostej

ten zwrot (z dwu) prostej

wektory, ktre maj ten sam kierunek.

Wektory rwne

wektory, ktre maj ten sam kierunek, zwrot i dugo.

Wektory przeciwne

wektory, ktre maj ten sam kierunek i dugo, zwroty przeciwne.

Suma wektorw

wektor

taki, e

Rnica wektorw

suma wektorw

Iloczyn wektora niezerowego Jeeli

przez liczb

wektor, ktry:

jest rwnolegy do , ma zwrot zgodny ze zwrotem , gdy ma dugo . lub , to .

lub zwrot przeciwny, gdy

Wersor osi wektor o kierunku i zwrocie tej osi oraz dugoci 1. Niech Oy, Oz. Wtedy . Kt wektorw niezerowych kt wypuky midzy : .

oznaczaj odpowiednio wersory osi Ox,

Kt wektora z osi kt wektora z wersorem tej osi.

TW. Jeeli a) dugo wektora : b) c) d) e) 2. Iloczyn skalarny. . , ,

, to , ,

DEF. Iloczynem skalarnym dwu niezerowych wektorw nazywamy liczb przynajmniej jeden z wektorw jest zerowy, to iloczyn skalarny jest 0.

. Jeeli

TW. Iloczyn skalarny ma wasnoci a) b) c) d) , , dla , .

TW. podstawowe o iloczynie skalarnym. Jeeli

, to

TW. Jeeli a)

oraz

, ,

, to

b)

3. Iloczyn wektorowy. DEF. Iloczynem wektorowym uporzdkowanej pary niezerowych i nierwnolegych wektorw wsprzdnych Oxyz nazywamy wektor i) ii) iii) wektor taki, e , miaa orientacj zgodn z orientacj w ukadzie

jest prostopady do obu wektorw

zwrot wektora ukadu Oxyz, dugo wektora

jest taki, by uporzdkowana trjka wektorw jest .

Jeeli przynajmniej jeden z wektorw jest zerowy lub wektory s rwnolege, to ich iloczyn wektorowy jest wektorem zerowym .

TW. Iloczyn wektorowy ma wasnoci a) b) c) d) TW. podstawowe o iloczynie wektorowym. Jeeli , , dla , . , , to

TW. Jeeli a)

oraz

, to ,

b)

4. Iloczyn mieszany.

5. Paszczyzna. TW. Niech bdzie punktem paszczyzny , za niezerowym wektorem (tzn. ) prostopadym do paszczyzny . Punkt naley do paszczyzny wtedy i tylko wtedy, gdy jego wsprzdne speniaj rwnanie . Rwnanie oglne paszczyzny: , gdzie .

TW. Zamy, e paszczyzna 1 ma rwnanie . Wwczas: a) b) , ,

oraz paszczyzna 2:

c)

TW. Niech bdzie dana paszczyzna o rwnaniu punktu od paszczyzny wyraa si wzorem

oraz punkt

. Odlego

DEF. Niech bdzie krawdzi (prost) przecicia dwu nierwnolegych paszczyzn . Zbir wszystkich paszczyzn zawierajcych krawd nazywamy pkiem paszczyzn wyznaczonym przez paszczyzny .

TW. Niech bd dane dwie nierwnolege paszczyzny 1: Paszczyzna naley do pku paszczyzn wyznaczonego przez takie, e oraz rwnanie paszczyzny daje si zapisa:

, 2: wtedy i tylko wtedy, gdy istniej liczby

Rwnanie , gdzie , 2: , nazywamy rwnaniem pku paszczyzn wyznaczonego przez paszczyzny 1: .

6. Prosta. TW. Niech bdzie punktem prostej , za rwnolegym do prostej . Punkt naley do prostej speniaj rwnania niezerowym wektorem (tzn. wtedy i tylko wtedy, gdy jego wsprzdne )

. Powysze rwnania nosz nazw rwna parametrycznych prostej , kierunkowych prostej . parametru, wspczynnikw

Rwnania kierunkowe prostej :

gdzie

TW. Niech paszczyzny 1: i 2: naley do prostej wtedy i tylko wtedy, gdy wsprzdne

maj wspln krawd . Punkt speniaj rwnania obu paszczyzn tzn.:

Rwnania te nosz nazw rwna krawdziowych prostej .

7. Paszczyzna i prosta.