(lfiIATEKAPIA

lIIA}Jl J UillUili

l'il/l

Plz odsibi0tstw0

AvlGE$s n - 0rr
ponad
o

_l

'stU i

oleiek
_-:
,,,r 49

30 ttuft
idtci

olEJl(W ETEBYtrtYct

IIATURATI'YCH

naiwybzgi
:!.ri,r',

EukaliptusowY{'k"L Pru..

lltHArACJl. l(PlEtl, MA sA!.

anich dor

\--"

ofrowane

do ob.otu ins$^utu lekw i ategty PzH

oleiki posiadaj wiadectwo dopuszczenia

Przedsibiorstvvo AVlcENNA-olL

tet.71tu26721 tel.fax

ul. Opolska !1-19, 52-010 Wroclaw 34 16 951 v/v'.'' avicer| n a.c om ' pl e_mall: avi@aVlcenna'com.pl

Nakadem WydawnictwaASTRUM

ukaza si take ksiki:

a a
o

Ted Andrews, Aura, czyli pole energetyczne czowieka Jadwiga Biernat, ochrona organizmu. Jak by zdn:lwym w wiecie tntcizn? Magorzata Borgman, Jedz zgodnie ze swoim chrakterem Magorzata Borgman, Jedz zgodnie ze swoim znakiem zodiaku (seria l2 ksiczek)

Heidrun Breden, Horst Georg Breden, I00 metod samoleczenia w medvcynie nahtralnej
o o

a
o o o o o o o o

a a a
o o a

Renate Buffaloe, Kobiety i stres. Metody walki i przezwyciania Benita Cantieni, 52 cwiczenia zapobiegajce wdom sylwetki Benita Cantieni, 20 cwicze zapobiegania zmarszczkom Fried Froemer, Wahadeko. Nauka tajemna Maitri Hillebrecht, Akupresura caego ciaa Barbara Jakimowicz-Klein, E gzorcyzmy Adrianna Kostelenko, Znaki zodiaku a kmienie lecznicze (seria 12 ksieczek) Alicja Lubczyk, Potga umysu. Sila podwiadomoci Andreas Lustig, Twoja aura Daniel Nowotczyski, Bd zdrw! Naturlne metody smoleczenia Andrzej Sieradzki, Pokonaj stres Tresa Stpr, Chirologia. Przyszocw Twoich doniach Teresa Stpr, Chromoterapia. Leczenie ko lorem Teresa Stpr, Tajemnice piramid Teresa Stpr' Wahadeko. Sprbtj i Klaus Strackham, Leczenie blw migrenowych

Lech Tkaczyk, Dieta Funkcjonalna. Nowe spojrzenie na zdrowe wienie Karen Vago, Odtruwanie organizmu. Jak zapobiegac zatruciom toksynami Christopher Vasey, I 0l metod oczyszczania organizmu w medycynie naturalnej

Barbara Jakimowicz-Klein

AROMATERAPIA
PYIANIA I ODPOWIEDZI

KOh/IPUTER

o'1il
.-t

.h.ASTRUM

wRoCAW

Spis treci

Wstp 7
Co to jest aromateraPia? 9
Jaka jest historia

aromaterapii? 10

Aromaterapia: fakt czY mtt? I 3

W jaki sposb zapachy dziaajna zdrowie.! ]

Co to solejki eteryczne? 15
Jak dziaaj olejki eterycme? 1 7

Jakie znaczenie dla zdrowia maj olejki eteryczne? 19 Jakie szasady aromaterapii2 21 Jakie s rodzaje zabiegw aromaterapeuty cmy ch?
Jak wyposay domow apteczk pen aromatw?
2

4
3

Jakie olejki stosowa? 35 Jakie s rodzaje olejw bazowych? 82 Co to shydro|aty? 89 afrodyzjakalne olejkw eterycznych? Jak wykorzysta waciwoci Jakie zastosowanie znajduj olejki eteryczne w kosmetyce? 93 Recepfury na aromatyczne rnieszanki |eczniczei relaksujce 103

90

Olejki aromaty czne a czakry 120

Aromaterapia dla mionikw astro\ogli 122 Aromaterapia dla mionikw mag|i 124

Przewodnik terapeutycznY

25

Bibliografia 128

AROMATERAPIA

Wstp
IIl

olejkach eterycznvch skupia si dusza rolin,

i

h du

ch

owa egz!- s t encj a.

MlnlN HrNcluN

Czy stres staje si dla Was nie do zniesienia, marzycie o chwili relaksu? A moe czeka Was intensywna praca? Chcecie w przyjemny sposb walczy z przezibieniem, bezsennocilub zm_
czeniem? Signijcie po olejki eteryczne! Za:warte w nich substancje wywierajna nas dobroczynny wpyw.

Waciwoc i \ecznicze naturalnych olejkw eterycznych wykorzystuje aromaterapia. Metoda ta ma wymiar holistyczny, co oznacza wszechstronnooddziawania - na wszystkich poziomac h fu nkcj onow an i a o rgani zmu. Znakiem r o zp oznaw czy m ar o materapii jest zapach przenikajcych do naszego organizmu czsteczek olejkw eterycznych. Podstawowym celem tej metody jest wzmocnienie naturalnej odpornoci organizmu. oparta wycznie na czystych substancjach rolinnych,bezsztucznych chemicznych dodatkw, skuteczna jest w zwalczaniu drobnych dolegliwoci. Trzebajednak pamita' e aromaterapia nie zastpi konwencjonalnej medycyny w wypadku powanych chorb.

Ksika Aromaterapia. Pytania i odpowiedzi przeznaczona jest dla tych Czytelnikw, ktrzy chc pozna t znakomit i atw w stosowaniu terapi wspomagajc leczenie ronych schorze oraz skorzysta z niej. ycz Wam, abyciesigali po pachnce olejki nie tylko wtedy, gdy trapi Was bl gowy czy inna dolegliwo , aleprzede wszystkim dla przyjemnoci i poprawienia sobie humoru. Stosowanie aromaterapii jest bowiem doskonaym sposobem na odwiezenie zap achu otoczenia z j ednocze snym wykorzystaniem wpwaj AROMATERAPIA

cych pozytywnie na nasze Samopoczucie i nastrj waciwoci olejkw. odpowiednio dobrane zapachy maj moc oddziaywania na stan naszej psychiki' Dziki nim w naturalny i szybki spo_ sb mozemy si zrelaksowa, odzyska witalno,zmysowo i harmoni, poprawi Samopoczucie swoje i bliskich. Mam nadziej, e ksika zachci Was do korzystania z darw przyrody, a podane w niej wskazwki pomog w stworzeniu ,,domowego
gabinetu aromaterapii".

Autorka

AROMATERAPIA

Co to jest aromaterapia?

Kiedy u:waana bya za wiedz tajemn dziuznaje si j za metod medycyny naturalnej i kosmetyki. Nalezy do nurtu medycyny holistycznej' traktujcej jako jednociao i psychik czowieka. Aromaterapia to naturalny i najprostszy sposb agodzenia dolegliwoci i przywracania rwnowagi midzy ciaem a duchem. Jest skuteczn i nieskomplikowan metod poplawy zdrowia, urody, a przede wszystkim samopocztlcia, przy uyciu naturalnych, czystych, wysokiej jakociolejkw eterycznych rolin.S one wprowadzane do organizmu przez drogi oddechowe (wchanie, wdychanie, inhalacje) i przez skr (masa, kpiel, kosmetyk lub kompres).
ogromn zalet aromaterapii jest to, e monaj stosowa w poczeniu z konwencjonalnymi sposobami przywracania zdrowia. Jest znakomitterapiwspomagajcwaciwe leczenie, aprzede wszystkim j edn z najprzyj emniej szych kuracj i odpraj cych.

Aromaterapia przyniesie trwate efekty, jetiotejki eteryczne bd stosowane regularnie.

AROMATERAPIA

Jaka jest historia aromaterapii?

Najwiksze staroytne kultury znay bardzo dobrze wpyw rnych pachncych kwiatw oraz zi na ciao i psychik zowieka. Przyjemne zapachy, docierajce do umysu zapomoczmysq stosowane byy do rozmaich celw Palono kadzida,by nada ceremoniom podniosy charakter, a namaszczanie wonnymi olejkami sfuyo wewntrznemu skupieniu. Specjalne uro*uty byy wykorzyswane w sztuce miosnej i uwodzeniu oraz do pielgnacji urody. Wiele zapachw uywano jako lekw orazkosmetykw leczniczych i upikszajcych, sporo suyo usuwaniu nieprzyjemnych woni czy wypdzaniu za. Nie zawsze stosowanie aromatw - dla okazania czci bogom, w medycynie' kosmetyce _ byo oddzielone od magii i sztuki miosnej.

zapachu, atake do zabiegw leczniczych.

iArabii. Stanowiy one skadnik lekw, perfum i kosmetykw. Stosowano je w kpieli, do nacierania ciaa, nadawania skrze

Do celw terapeutycznych wykorzystywano olejki eteryczne z rolin. Zauwaono, e mog one wpywa na stan zdiowia, dziaajc na nastroj oraz zmniejszajc fizyczne dolegliwoci. Ju w tekstach medycznych indyjskiej Ajurwedy opisywano stoso_ wanie pachncych wycigw w wielu zabiegach, a zaplsy zDalekiego Wschodu wiadcze destylarnie wytwarzajce esencje aromatyczne funkcjonoway jupi tysicy lat temu. Zlicznych rde pisanych wiadomo, e olejki wytwarzano te w Chinach

Szczeglnie wysoko cnili substancje zapachowe staroytni Egipcjanie' Zamoni ludzie namaszczali swe ciaa olejkami, aby nawilyc je i uchroni przed wpyr,vem suchego klirnatu. KleopaAROMATERAPIA

10

olejku ranego. tra wykorzystywaa relaksujce waciwoci kosmetycznych, do celw nie tylko olejkw uywali Egipcjanie |eczrwnieleczniczych i rytualnych, np. balsamowali nimi ciaa zmarych.
Take wrd ancznych Grekw i Rzymian substancje aromatyczne cieszy si wielkpopularnoci. ojciec medycyny, Hipokrates, zaleca uywanie olejkw do masay i kpieli. To waniew jego ojczynie, Grecji, zaczto stosowa je na szerszskal. Greccy onierze nosili zawsze przy sobie maz mirry, ktr leczylirany'Dzieo Teofrasta z Eresos Co si czy zapachw do dzi jest podstawwiedzy o terapii olejkami eterycznymi. W redniowieczu za pomoc kuleczek lawendowych odpdzano mole, inne olejki wykorzystywano do walki z chwastami. Uprabyy w tym czasi wazio i odkrywanie ich cennych waciwoci gwnymi zajciami zakonnikw' Zajmowali si oni m.in. destylacjolejkw rolinnych, z ktrych sporzdzali |ecznicze likiery. yj"y w XI wieku synny arabski filozof i |ekarz, Avicenna, opracowa i opisa sposb otrzymywania olejkw eterycznych dziki destylacji par wodn co sprawio, e produkcja olejkw staa si wydajniejsza. Wkrtce zaczto wykorzystywa _ take wycigw rolinnych. w Europie - antyseptyczne waciwoci Zakonnica Hildegarda von Bingen, yjca w XII wieku, powicia lawendzie wasne czasopismo, wiele zainteresowania okazaiwociom olej ku z me lisy. a te \eczniczym wac Nowoczesna aromaterapia narodzia si w latach 20. ubiegego stulecia. Francuski chemik Ren-Maurice Gattefosse dozna ci' kiego poparzenia doni w czasie przeprowadzania dowiadcze w rodzinnej fabryce perfum. Pamitajc, e w medycynie stosuje si lawend do leczenia oparze, zanurzy chor do w soju z czystym olejem lawendowym przznaczonYm do produkcji perfum. oparzenia szybko si zagoi co skonioGattefosse'a do |eczniczych innych olejkw eterycznych. badania waciwoci wprowadz1 on termin romaterpia (powsta on roku W 1928 zpoczenia dwch greckich wyrazw'. aromt _ wonne korze11

AROMATERAPIA

nie i therapeia - opieka,leczenie) i sprawi, e ta od dawna znana ludzkoci terapia znow zacza by stosowana. Wiedz na temat olejkw eterycznych zawar w swojej ksice Aromaterapia. Chirurg wojskowy, dr Jean Valnet, wykorzyswa antyseptyczne waciwoci olejkw przy opatrywaniu rannych onierzy. Jego podrcznik Aromatherapie, wydany w Niemczech w latach 30. ubiegego stulecia, doczeka si wielu wznowie w caej Europie. Wspczenie aromaterap ia przeyw a rozkwit w kraj ach Europy Zachodniej, USA, Kanadzie i Japonii. Rosnca popularno aromaterapii jako metody leczniczej wynika z faktu' e stosowane sw niej urycznie naturalne i czyste substancje rolinne niewywofujce efektw ubocznych. Na upowszechnienie aromaterapii wpwa te wysoka skuteczno w leczeniu i profilaktyce zdro_ wotnej.

AROMATEMPIA

12

Aromaterapia: fakt czy mit?

opinie s p odzielon e. Zdaniem s cepkw dziaanie o lej kw eterycznych to wycznie efekt autosugestii, jakiej ulega czowiek, podejmujc walk z chorob. Zwolennicy aromaterapii gromadz wszelkie informacje dotyczce bada nad olejkami eterycznymi. I tak np. prof. Jerzy Achmed Alkiewicz z Akademii Medycznej w Poznaniu olejkiem drzewa herbacianego zahamowa rozwj 3 szczepw bakterii atakujcych grne drogi oddechowe. Natomiast prof' Ewa Skopiska-Rewska potwierdzia porywny wpyw olejku herbacianego na ukad odpornociowy'.
Faktem jest, e aromatrapia moe skutecznie wspomaga leczenie farmakologiczne. To jedna z najprzyjemniejszych terapii odpr aj cych . Zap ach dziaaj cy ch an stre s owo o l ej kw etery cz -

nych moe poprawi samopoczucie, co bez wienia wpwa pozywnie na wyniki lczenia metodami konwencjonalnymi. Terapeutyczne dziaanie wonnych olejkw jest ju potwierdzone naukowo i coraz czciejwykorzystuje si je w wilu renomowanych klinikach na wiecie.

'

M. Wjcik, Aromaterapia,Jbkt czv mit,,,Samo Zdrowie" 2004, nr 4, s. 53.

13

AROMATERAPIA

W jaki sposb zapachy dziaaj na zdrowie?

Dla ludzi pierwotnych zapachby sygnaem ostrzegawczym, kierowa instynktem seksualnym, pomaga w szukaniu poywienia. Dziwch' cho jest najczulszym zmysem czowieka, nie ma ju dla nas takiego znaczenia jak przed tysicami lat. Aromaterapia przypomina o mocy zapachw, ktre nie lko ostrzegaj lecz mog take sprawi przyjemno i wpyn korzystnie na zdrowie. Sygnay zapachowe trafiaj do mzgu, w odpowiedzi uwalniane szwizki chemicme pobudzajce lub relaksujce system nerwowy. Wdychanie olejkw jest najskuteczniejsze w wypadku problemw natury psychicznej, np. nadmiernego napicia nerwowego. Znajdujce si w nich substancje szybko pomagaj odzyska spokj i wewntrzn harmoni.
stpowanie przyczynia si do odnalezienia naturalnej rwnowa_ gi, dziki ktrej lepiej potrafimy sprosta wielu wyzwaniom dnia codziennego.

wpyw zapachw na ciao, umys i psychik, na mylenie i po-

AROMATERAPIA

14

Co to s otejki eteryczne?
I I

r
I

tw, kory, nasion, lici,odyg, ywic, korzeni. Niektre roliny dostarczaj wicej ni jednego olejku' np. pomaracza zawiera jeden olejek w skrce owocw, drugi w liciach, atrzeci- w kwiatach. Jako koncentraty najaktywniejszych substancji maj wikszmoc dziaania w porwnaniu zwycigami zioowymi. Ich wapoznajemy przez zmys wchu i kontakt z nasz skr ciwoci
(masa, kpiel e, kompre sy).

olejki eteryczne stanowi bardzo delikatn i wysoce zagszczon esencj rolinn. S koncentratami pozyskiwanymi z kwia-

Skad chemiczny olejkw eterycznych jest doskomplikowany, poniewa zawieraj one nawet po kilkaset zvizkw. Tym boi

gactwem skadnikw mona wytumaczy fakt' e nie zostay jeszcze do koca poznane. Badacze skupili si przede wszystkim antysepcznych i silnym oddziaywaniu na ich waciwociach na psychik czowieka. Dla jakociekstraktu najbardziej istotne jest, w jakim okresie rozwoju roliny zosta pozyskane czci,
z ktrych vytwarza si olejek, np. sandaowy otrzymuje si z drze-

wa 30-letniego.

Wytwarzanie olejkw jest procesem zozonym. Najczciejwykorzystuje si w tym celu:

o o o

metod destylacji parowej.

toczenie.

ekstrakcj rozp\szczalnikami organicznymi,

Wymaga to czasu, specjalistycznej aparatury oraz ogromnego na-

kadu surowcw. Do otrzymania nawet maej ilociolejku ete-

15

AROMATERAP!A

ryczngo potrzeba bardzo duzo materiau rolinnego. Przykadowo: do otrzymania 30 g olejku lawendowego zuywa si przeszo 5 kg wieych kwiatw lawendy -- dobrze zatem, e do osigni-

cia efektu terapeutycznego wystarczy tylko kilka jego kropel! Z uut agl na to, e proces pozyskiwania olej kw eterycznych j est
bardzo skomplikowany, poszczeglne ekstrakty rni si cenami' Znacznie drosze s olejki z rzadkich gatunkw rolin.

Do wytworzenia czysch olejkw eterycznych nie naley w procesie ekstrakcji stosowa adnych chemikaliw ani innych substancji niszczcych naturalny skad materiau rolinnego. Kady z olejkw eterycznych jest zoonyz wielu rnych organicznych czsteczek, dajcych w poczeniu unikatowy zapach i swoiste

waciwoci lecznicze.

Podstawowa lista olejkw eterycznych zawiera 100 pozycji. Do domowego uytku z powodzeniem wystarczaich okoo 30. Najczciejstosowane olejki eteryczne to: lawendowy, rozmarynowy, drzewa herbacianego, mitowy, jodowy, Sosnowy, roany oraz olejki cytrusowe. Mona stosowa je pojedynczo lub w mieszankach, co zwykle potguje jeszcze ich dziaanie. Stosujc waciwiearomaterapi' mozna wspomaga podstawowe leczeni bez obaw o efekty uboczne.

AROMATERAPIA

16

Jak dziaaj olejki eteryczne?

Meclraniznr r]ziaarria olcjkw eterycznych niejest do kolica s'y ianion],. wc] stanowi plzednliol bada naukowcw' wiadomo. e akt}De skadniki olejkt'elerycznych wnikaj plze skr ]ub bon luzow do \rha organizmu iwraz kr\\'j Ndruj do lvs7ystkich konlrek. clcldziauic lcczniczo na te. ktre tego

wymgeja.

Uzdra\\'iaJce efekly oddja\1vania o]jkw

eterycznych oslga si a po'cdnictlven ukadu oddeclrowcgo dzik] u'chaniu. \!d},chaniu i inhalacji' jak te przez skr masa. kpicl, konlpres. Spord wszyslkich odbicranych prze cz]orlieka bodcrv

zcrrntznych najszybciej do nzgu doci(-raj bodce wcho\'e' w ludkim nosj \ystpuje a l0 mlu konrck reccptoro\rych roznlieszczonych na !ztv' rzskach wchowych' one pienvsze ..kontakfuj' 5i zcslecZkami pachnccgo zwizku chemlcznego, np' olcjku eterycznego. i przesylaj irrlpulsy do opLtski \!, chowj. kllej zadanjemjcs{ sclcklja sygna\\ nenvowych ple_ kaz}'wanych do nrgowego ukadu linlbicnego' Po zaIe_jestrolvaniu sygnalu. klrego podoenr bya ca-slccka olcjku. nlzg urr'alnia orlporicdrrie zrvjazki chcn]icz|c pobudzajcc ]ub re]ak_ suicc syslcm ner\l.owy' CzsteczkiolejkU biorudia \ lvynlia_ nie gazolvej l podczxs \!dyc1 nia doslaj si .lo lr\'i oro ukladu
kra.enic'

^s^.'rh 'e./,/e f.'/ .rr c/...1 jcst ukladu nenvorrcgo. ;ak ukad li]nbiczn). slano'isicdlisko naSz}ch ucu' ujanietanr os1aj Zntgazyno\ anc neszc cn1o_ cJe i lvspomnjenia. Nyzra]ane nastpIrie przez zapach' U$'o1nio_
Tdrr.cnr hld- /\ 'a ,ro..nl
17 r'_
I11

AROll/lATEMPIA

L-{ ! )

/,

r,

ne uczucla mog Zapocztkowa wiele reakcji fizycznych organizmu. Wybierajc olejki eteryczne znane z roz|uniajcego wpywu na ukad nerwowy' moemy zmntejszac niekoizystne dziaanie stresu na nasz ukad krenia i ukad pokarmowy.
skr (poprzez gruczo ojowe i potowe, skd trafiaj do krwiobiegu). Skadniki olej kw eterycznych docieraj przez krwiobieg do narzdw lub okolic ciaa' w ktrych maj rozwin swoj dziaanie. Proces ,pochaniania'' pachncy ch czsteczek jest wtedy wolniejszy ni w ukadzie oddechowym' ale w cigu kilkunastu minut s one ju obecne w krwiobiegu. Jelijednak w czasie masazu czowiek jest jednoczenie poddawany inhalacjom z tego samego olejku, ktry jest wcierany w skr, efekt zabiegu pojawi si szybciej. W zalenoci od waciwoci olejki eteryczne mog wywoywa w organizmie okrelone reakcje.

olejki eteryczne rnog przedosta si do organizmu

take przez

AROMATERAPIA

18

Jakie znaczenie dla zdrowia maj olejki eteryczne?

Podobnie jakzioa i inne roliny,zktrych pochodz olejki eteryczne mogw rny sposb wpwa na stan zdrowia:

Dziaajna nastrj i samopoczucie przez zmys wchu: uspona bl i napicie kajaj lub pobudzaj obniajwraliwo mini.Spokj, rwnowaga, energia' optymizm, aura zmysowoci- rodzaj wywoanych wrae zaley od wyboru odpowiednich olejkw eterycznych. Dziki nim mona w naturalny i szybki sposb zrelaksowa si, odzyska witalno, zmysowoi harmoni, poprawi samopoczucie swoje i bliskich. Szczeglnie zbawienne dziaania aromaterapii obserwuje si w usuwaniu bezsennoci, uczucia zmczenia i dekoncentracji. Zapach olejkw eterycznych sprawia, ze mozna si zrelaksowa i zapomnie o problemach minioneZmniejszaj fizyczne dolegliwoci ntiane z rnego rodzaju infekcjami i stanami zapalnymi. Wynika to z waciwocianseptycznych, bakterio- i grzybobjczych olejkw eterycznych. Mog by stosowane w leczeniu zakae, takich jak opryszczka, zakaenia skry grypa, angina. Antybakteryjne dziaanie niektrych olejkw wykorzystuje si w terapii antybiotykowej dla wzmocnienia efektw zastosowanego leczenia. Kuracja olejkami eterycznymi wzmacnia odpornoorganizmu na infekcje, umierza ble gowy, ble reumatyczne i artretyczne, dolegliwoci menstruacyjne, poprawia trawienie orazkrenie krwi.
go dnia.

'lg

AROMATERAPIA

Ponadto:

olejki

gnacji skry i wosw.

eteryczne znajduj zastosowanie w kosmetyce

- piel-

Kuracja olejkami eterycznymi jest wskazana w przypadku:

r blw staw mini'gowy, o trudnoci z zasypianiem, . napicia nerwowego' . stresu, o syndromu napiciaprzedmiesiczkowego (PMS), o obnionejodpornoci' o przezibienia, grypy, infekcji drg oddechowych, o zapar, biegunek pojawiajcych si okresowo.
Kuracj a olej kami eterycznymi
j

est niewsk Lzana w przypadku

o o o o o

pierwszego trymestru ciy, dzieci poniej 3. roku ycia.

epilepsji, alergii, kuracji rodkami psychotropowymi i homeopatycznymi,

AROMATERAPIA

20

Jakie s zasady aromaterapii?

Wydaje si niemoliwe' by komukolwiek mogy zaszkodzic 2-3 krople olejku eterycznego. Ajednak i tu obowizujpewne zasady' ktrych przestrzeganie sprawia, ten rodzaj terapii bdzie nie tylko skuteczny, ale i bezpieczny dla zdrowia. Olejki wbrew pozorom maj silne dziaanie. Przy ich stosowaniu wskazane s ostrono i umiar. Pamitajmy te o tym, e podobnie jak wszystkie rodzaje medycyny naturalnej aromaterapia wymaga duej
u jednej osoby moe dziaa pobudzajco na inn.

indywidualizacji. olejek aromaczny powodujcy odprenie Dlatego najle_ piej jest wyprbowa kilka rnych olejkw, pojedynczo lub w poczeniu, a znajdzie si najbardziej odpowiadajcy nam olejek lub waciw mieszank. A oto kilka innych rad doczy cych aromaterapii:

Zanim zaczniesi uywa jakiego olejku eterycznego, naley sprawdzi, czy po jego zastosowaniu nie wystpuje odczyn alergiczny. Na chusteczk naniejednkropl olejku i w cigu dnia kilkakrotnie przykada j do nosa. Jelizapach nie spowoduje adnej reakcji a|ergicznej, to Znaczy, e mona olejku lywa. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek olejku eterycznego naley koniecznie wykona test skrny. Przeprowadza si go na umytej i dokadnie wysuszonej skrze przedramienia na powierzchni okoo 5 cm2.Trzebanaoyc kropl olejku eterycznego rozcieczonego 1: l oliw obojtn np. oliw z oliwek, a nastpnie przykry plastrem z opatrunkiem na 4 godziny' Jelinie wystpi podranienie, mona stosowa dany olejek. 21

AROMATERAPIA

o Nie mona nanosi nierozcienczonego

Jeeli jednak po upwie tego czasu pojawi si wysypka albo inny nieprzyjemny objaw (np. swdzenie), naley spibowa zastosowa inny olejek' Prba skm a jest szczeglnie wana u osb alergicznych lub o bardzo wraliwej skrze. Nienale stosowa olejkweterycznychdoustrie. W razie prrypadkowego spocia (np. przez dziecko) skonsultowac si natychmiast zlekarzemi pokazacmu opakowanie lub etykie&.

rym powinien by naturalny olej rolinny. Kobiety w ciy przed skorzystaniem z zapachowej terapii powinny skonsultowa si z lekarzem. Silne konceniraty nie sdla nich za\ecane. Powinny unika stosowania olejkw etegodzikowy, jaowcowy, jaminowy' majerankowy, mitowy, rozmarynowy, roany, rumianku rzymskiego, rumiankowy, miankowy, hyzopowy, any owy, cynamonowy.

na skr. Do masau naley rozpucigo w tzw. noniku, kt-

olejku bezporednio

ki: bazyliowy, brzozowy, cedrowy, szawiowy, .ypry.olvy'

rycznych w pierwszym trymestrze ciy. Niewskazane s olej-

o C o o
o

materapeutycznego' Pod wpyrvem zapachu objawy choroby mog si nasili.

materapiii naley skonsultowa si z lekarzem. Chorzy na astm powinni zrezy gnow a z inhalacji, a w szczeglnie cikich przypadkach take z zapaIaniakominka aro-

Wprzypadku powanych schorze przedzastosowaniem aro-

o
o o

Nie mona miesza ze sobwicejni5 olejkw eterycznych. Nie naley przekraczac zalecanego dawkowania olejkw ete_
rycznych'.

Dzjeci powyej 3. roku yciamogstosowa olejki eteryczne tylko pod cis opiek licencj onowanego aromaterapeuty. Naley unika kontaktu skoncentrowanych olejkw eterycznych z oczami oraz bonami luzowymi. Nie naley korzysta z kpieli sonecznych przez 6 godzin po zastosowaniu olejkw cytrusowych. Przeciwwskazaniem do aromaterapeutycznych kpieli i parwek s popkane naczynka.

AROMATERAPIA

22

o o o o

ciaa w pynach do kpieli. Nalezy uffia lko ch olejkw, ktre majwysokjako. Przed uyciem naley dokadnie sprawdzi przeznaczenie olejku eterycznego. W wypadku wtpliwocidotyczcych stosowania olejkw eterycznych naley skonsultowa si z lekarzem lub licencjonowanym aromaterapeut.

Nie naley czyc kpieli aromaterapeutycznych z myciem

5-10 kropli w kominku aromaterapeuicznym' 4_15 kropli do kpieli w wannie, 2-5 kropli w yce stoowej oleju rolinnego do masazu.

otejki eteryczne s silnymi koncentratami' powinno si zatem cite przestrzega sposobu ich daw_ kowania. Otejki stosowane zgodnie ze wskazaniami s bezpieczne i nie powoduj dziata i efektw ubocznych. Warunkiem bezpieczestwa jest uywanie otejkw eterycznych wysokiej jakoci.

23

AROMATERAPIA

Jakie s rodzaje zabiegw aromaterapeutycznych

olejki eteryczne mona stosowa w rony sposb. Wybr metody za|ey od upodoba i od rodzaju schorzenia. Zabiegi aromaterapeutyczne nie s skomplikowane. Do ich podstawowych rodzajw naIe:

Kpiele
Dodanie ki1ku kropel olejku eterycznego do kpieli sprawia' e wchodzi on w kontakt ze skr i jednoczenie w procesie oddychania wnika do puc. Kpiel z dodatkiem olejkw moe mie dziaanie relaksujce lub pobudzajce. Do wanny wypenionej ciep lecz nie gorcwod naley wla 4-l5 kropli olejku eterycznego (lub mieszanki olejkw) i zanurzy si w niej. Jeeli kpiel bdzie dodatkowo dziaaanawilajco na skr.
olejek rozpuci si w ce oliwy i w takiej postaci doda do wody,

Po kilku minutach leenia w pachncej kpieli wskazane jest delikatne masowanie ciaa pod wod. W trakcie kpieli nie naley uywa myda ani innych rodkw. Kpiel powinna trwa co najmniej 10 minut, ale ni duej ni p godziny. Wychodzc zwanny, nie spukiwa ze skry drobin olejku, tylko lekko osuszy ciao rcznikiem. Kpiel pobudzajca powinna zakoczy si chodnym prysznicem' po ktrym naley energicznie wytrze cae ciao szorstkim rcznikiem.

Kpiel z dodatkiem relaksujcych olejkw eterycznych idealna jest na wieczr - wspaniale odpra i uatwia zanicie.Kpiel
aromaterapeutyczn warto
ce

lebrowa, dlate go wcze niej trzeb a

pomyleo tym, by azienka staa si przynajmniej na kilkanaAROMATERAPIA

24

cieminut oaz miejscem ucieczki od stresw i kopotw. Nastrojowa mlzyka, blask wieci relaksujca, pachnca kpiel to prezent, ktry warto zrobi sobie po dniu cikiej pracy. Chwile spdzone w wannie to nie tylko czas relaksu. Podczas aromatycznej kpieli skra pozbywa si toksyn, janieje,staje si jdrniejsza i gadsza.

Kpiele aromaterapeutyczne mona stosowa -3 razy w tygodniu. Do kpieli najczciejwykorzystuje si olejek bergamotowy, eukaliptusowy, lawendowy, geraniowy, sosnowy, rozmarynowy i rany.

Kpiel stp
Pomaga zagodzi dolegliwoci koczyn dolnych. Do miski zciep wod dodaje si 4-8 kropli olejku eterycznego. Nogi moczy si przez l5 minut.

Kompresy
W poczeniu z wod olejki eteryczne sudo robienia kompresw i okadw.

agodz miejscowe podranienia, wzmacniaj funk-

cje skry zapobiegaj zapaleniom, dziataj roz|uniajco, poprawiaj ukrwienie, tagodz bt.

Gaz lub rcznik nascza si roztworem olejku eterycznego w wodzie, stosujc okoo 5 kropli olejku na p szklanki wody. Tak przygotowany kompres przykada si na bolce miejsce.
Temperatura wody zaley od rodzaju dolegliwoci.

o .

w przypadku blu gowy i urazw, np. skrce, stfucze, naderwa, stosuje si zimne kompresy (przykada si je na bolce miejsce na co najmniej l0 minut),

w przypadku blu mini,staww, zbw' uszu, neuralgii zalecane s ciepe kompresy. okad na|ey przykry ogrzanym rcznikiem,trzyma si go tak dugo, a wystygnie.

25

AROMATERAPIA

Aromaterapia w powietrzu
To rozpylanie lub odparowywanie olejkw eterycznych w pomieszczeniu, w ktrym si przebywa, Za pomocnawllaczapowietrza lub ogrzewanego wieckominka aromaterapeutycznego (Iampy zapachowej). Pod wpwem temperatury substancj e lotne zawarte w olejkach szybciej si uwalniaj. Jest to popularny sposb poddawania si dziaaniu wonnych substancji. Unoszce si w powietrzu opary stwarzajprzyjemny nastrj, wpywaj koj co na zmy sy, ago dzc negatywne skutki Stre Su.
W sklepach zielarskich' pamitkarskich, kwiaciarniach dostpne skominki aromaterapeutyczne wykonane ze szka lub ceramiki, skadajce si najczciej z maego naczynia na wod i wieczki. S one tak skonstruowane' by pomie palcej si wieczki podgrzewa miseczk zmieszaltkolejkw i wody. Powoduje to ulatnianie si drobinek olejku. Mona uy pojedynczego olejku lub mieszanki kilku rnych olejkw - w za|enociod osobistych
upodoba zapachowych. Charakterystyczny dla danego olejku (lub mieszanki olejkw) aromat oddziauje na ca organizm przezko-

mrki wchowe'
Do jednego zabiegu uywa si 5_10 kropli rozcieczonych w

ykachwody

za|enociod wielkocipomieszczenia. Podgrzewana mieszanka moe uwalnia aromat przezkl|ka godzin.

-w

l_2

olejki eteryczne stosowane w kominku aromaterapeutycznym s wchaniane przez zmys wchu i wpywaj korzystnie na nasz form fizyczni psychiczn. W przypadku infekcji i dolegliwociu kadu o ddech owe g o dziaaj w zmacniaj co i dezynfekuj co. Dziaanie kominka warto wykorzysta w wypadku bezsennocii do poprawy Samopoczucia. Swietnie nadaje si on take do nadawania przyjemnego, odwieajcegozapachu pomieszczeniom' w ktrych przebywamy. Zamiast kominka aromaterapeutycznego mona uy miseczki z gorcwod do ktrej dolewa si kilka kropel olejku eterycz-

AROMATEMPIA

26

nego (lub mieszanki olejkw). Jednak w miar stygnicia wody zapachbdzie sab. Monatew|a olejek do umieszczonego na kaloryferze na:w|lacza powietrza' Inn form jest uywanie szklanego rozpylacza. Napenia si go przegotowan lub mineralnwod. Na kade 30 ml wody dodaje si 3-6 kropli olejkw eterycznych' Stosuje si do odwieaniapowietrza w pomieszczeniu albo spryskiwania twarzy.

lnhalacje
Przy schorzeniach grnych drg oddechowych polecane s
klasyczne inhalacje. Wspomagaj leczenie przezibienia, dolegliwoci zatok. Wykazuj one tabe bezporednie dziaanie na sfer psychiki, pomagaj przy zmczeniu. Do miseczki z gorc wod dolewa si kilka kropli olejku, gow nakrywa rcznikiem iprzez kilkanacie minut wdycha aromatyczne opary.
j e st skropienie olej kiem chusteczki (wystarcz 1- krople) i umieszczenie jej przed snem w poblizu ka' W pracy lub podczas podry warto skropi olejkiem chusteczk albo papierowy rcznik i delikatnie wdycha kojcy zapach.

Inn form inhal acj i

Masa
Masa polega na wywieraniu ucisku na minie, cigna iwizada.agodzi bl i rozlunia stan napiciaw organizmie. Umiejtnie wykonywany w skuteczny sposb wspomaga lczenie farmakologiczne. Dziaa na cay organizm, powodujc odprenie i zmniejszenie napicia psychicznego.

Masaz traktowany jest jako najwaniejszy zabiegw aromaterap i i. olej ki etery czne przez kontakt ze skr poprawiaj j ej ukrwienie oraz wpywaj na wiele rznych mechanizmw jej dziaania. oddziauj na dobre fizyczne i psychiczne Samopoczucie oraz wspomagaj procesy zdrowienia. We wszystkich rodzajach masazu stosuje si olejki eteryczne lub ich mieszanki rozpuszczone w naturalnych olejach rolinnych, np. oleju z pestek winogron

27

AROr'JlATERAPIA

lub ze sodkich migdaw, albo w popularnych olejach jadalnych toczonych na zimno, np. kukurydzianym, sonecznikowym' sojou.ym lub oliwie z oliwek. przygotowanie roztworu polega na stopniowym dodawaniu olejku eterycznego do odmierzonej ilo_

citzw.nonika.

kw eterycznych)' W cieple olejek lepiej si wchania, dlatego masa powinien by wykonywany ogrzanymi domi' w ciepm pomieszczeniu' Mona wczy cich muzyk.
Masa moe doczy caego ciaa lub tych jego czci,w ktrych odczuwane s dolegliwoci. Samodzielnie mona wymasowa sobie rce, nogi, skronie czy brzuch. Na donie nalewa si odrobin mieszanki i delikatnie gadzi lub uciska bolce miejsca. Masa caego ciaa wykonuje druga osoba, np. partner lub aromaterapeuta. Rozpoczyna si go od delikatlrego masowania ng, nastpnie rk, brzucha' klatki piersiowej, szyi i twarzy. Masa jako metod wspomagajc leczenie lepiej pozostawi dowiadczonym terapeutom. wykonany samodzielnie lub przez partnera stanowi
wietnform relaksu' pomaga odprzy si i rozadowa stres.

Do jednego zabiegu potrzebna jest yka stoowa nonika(oleju bazowego) oraz2-5 kropli olejku eterycznego (mieszaniny olej_

j bezporednio na zakoczenia nerwowe. Wywouje io natych_

miastow reakcj systemu nerwoweg o. J eszcze w trakcie zabiegu

ne dziaanie na organy wewntrzne. Podczas masau olejki dziaa-

Masaz z zastosowaniem olejkw eterycznych najszybciej przynosi terapeutyczny efekt. Ma podwjn wartolecznicz-gdyz dziaa tu nie tylko aromat olejku, |ecz take dotyk. olejek eieryczny dociera w gb skry i przez system naczykrwiononych or az limf a cnty ch p en etruj e ciao, r ozszerzaj c swe terap eutycz_

pojawia si uczucie gbokiego odprenia, rozluniajsi mnie, zostaj e zago dzony b I. P rzy okazji mas al wonne czstecz ki olejku wnikaj take do organizmu przezdrogi oddechowe.

Masa aromaterapeutyczny moze mie dziaanie relaksujce, wzmacniajce lub pobudzajce. Poprawia krenie, agodzi
AROMATERAPIA

28

napicia minioraz usuwa z ciaa toksyny. olejki eteryczne ujawniaj swoje dziaanie zarwno przy zwykym, wykonanym w warunkach domowych, jak i specjalistycznym masau.W *ypadku wtpliwoci doczcych doboru masazu wskazana jest konsultacj a z aromaterapeut. Naley zwr ci uwag na fizy czn kondycj osoby, ktra ma by poddana terapii.
Istnieje wiele rodzajw specjalistycznych masay, podczas kt_ olejkw eterych mozna wykorzysta terapeuczne waciwoci rycznych. oto niektre z nich:

Akupresura To jedna z najstarszych metod leczniczych. opracowali j chiscy lekarze przed ponad 5 tysicami lat. Polega na masowaniu i uciskaniu okrelonychpunktw ciaa. Stymuluje i odblokowuje punkty energetyczne, przryraca waciwekrenie energii yciowej. Refleksoterapia Metoda |iczca sobie okoo 4 sicy lat. Polega na uciskaniu odpowiadajcych chorym narzdom obszarw na doniach i stopach. Pobudza przepyw energii' od ktrej zaley zdrowie organizmu. Masa shiatsu Ta wywodzca si z Japonii metoda polega na uciskaniu okrlonych punktq ktre pozostaj w relacji z poszczeglnymi organami i meridianami energii. Wedug tej dalekowschodniej nauki wszelkie cierpienie jest wynikiem braku lub nadmiaru energii yc iowej . Masa shi atsu przeksztaca nadpobudl iwo i napicie w kojcy spokj oraz wysya impulsy regulujce zaburzenia w organizmie. Pozwala osign Lecznicze efekty oraz rozluni
nadmiernie napite minie.

i i
I
I

Masaz ma-uri

Ten niezwyk masa liczy sobie a 5 tysicy lat. Wywodzi si

ztradycji Huny

dawnych wierze Polinezyjczykw. Masa AROMATERAP!A

29

w niczym nie przypomina klasycznego szczypania i ugniatania skry. Ruchy masaysty s pynne i agodne, nasuwajce raczej skojarzenia ztancem. Masaz ma-uri bardzo mocno oddziauje na
i psychice.

organizm pacjenta. Przywraca harmoni zarwno w ciele, jak

Terap i a czaszkowo -L<rzy ow a Technika ta rozwina si z osteopatii pod koniec lat 30. ubiege-

go stulecia. Polega na delikatnym manipulowaniu i uciskach w obrbie czaszki, krgosfupa i kociWzyowej w celu pobudzenla naturalnych si uzdrawiajcych, jakie posiada organizm.

Terapia czaszkowo-krzyowa uaktywnia przepyw energii i harmonizuj e fizy czni psychiczn rwnowag.

Dlatego bardzo czsto narywa si go masem szwedzkim. W zalenociod formy i intensywnoci moe byleczniczy, relaksujcy' pobudza1cy itp. Masa ten opiera si na piciu grupach

Masa klasyczny To najbardziej popularna w Europie technika masau. Do rangi terapii leczniczej podnis j szwedzki lekarz Pehr Henrik Ling.

technik: gaskaniu, rozcieraniu' ugniataniu, oklepywaniu i wibracji, ktre zestawia si ze sob i powtarza. Na organizmmasa klasyczny oddziafuje w rny sposb:

o o

o o

poprawia ukrwienie skry, minii organw wewntrznych, rozlunia bolsne napicia mini,uelastycznia cigna oraz torebki i wizada staww, przyspiesza wydalanie toksycznych produktw przemiany
materii,

poprawia samopoczucie.

Masaz harmonizujcy osoba wykonujca masa opuszkami palcw delikatnie uciska okolice krgosfupa - od kociogonowej w gr, a nastpnie kolistymi ruchami masuje lew i praw Stron. Masaz tybetaski Stosowany jest przy wszelkiego rodzaju schorzeniach. Ma dziaAROMATERAPIA

30

anie silnie oczyszczajce i regulujce przepw energii w kanaach energetycznych. Jest to zabieg bardzo mocny i dlatego powinien byc zarezerwowany tylko dla osb wymagajcych specjalnych technik. Uruchamia impulsy pomagajce w zwalczaniu negatywnych skutkw Stresu, oddziauje na emocje i wspomaga
procesy samoleczenia.

Manualny dr ena limfaty czny T bardzo del ikatn terap i uzdraw iajc zaw dziczamy dr. Emi -

lowi Vodderowi. Podczas zabiegu zostaj udronione drogi limfatyczne oraz uakfywniony zostaje bieg limfy, co z kolei prowadzi do redukcji obrzkw orazwzmocnienia si obronnych organizmu.

Kiedy naley zaniecha masau? Masowanie ciaa nie zawsze bywa zdrowe. Masau nie nalezy
wykonywa:

e @ e e @ @ e c e

fu po posikach,

przy wszelkiego rodzaju stanach chorobowych i zmianach

zapalnych skry (np. ropne wypryski, owrzodzenia, grzybice),

= w przypadku naruszonej cigociskry _ ran, blizn we

wczesnym stadium zrostu itp., we wczesnych stanach po zamaniach' w przypadku krwawych wyleww pourazowych w stawach i miniach do 3 dni po urazie, u osb cierpicych nanieytodkaoraz stany zapalne organw wewntrznych, np' drg ciowych, trzustki, przy chorobach ukadu nerwowego, np. epilepsji,
y7

okresie menstruacji,

u osb chorych na serce'

przy |akach i zal<rzepicy, u osb cierpicych na choroby zakane,

przy chorobach, ktrym towarzyszy gorczka,

w stanach wysokiego cinienia'

u osb chorych na nowotwory.

31

AROMATERAPIA

Jakie s wskazania do przeprowadzenia masau?

e e e

schorzenia ukadu wizadowo-stawowego, schorzenia ukadu miniowego, jako rodekodprajcy ftzycznie i psychicznie, w rehabilitacji jako element przyspieszajcy powrt do zdro-

wia oraz kompensujcy niedobory ukadu miniowo-stawowo-wizadowego, ukadw wewntrznych oraz narzdw w obrbie organizmu.

Jak naley przygotowa si do masau? e Nie naley wykonywa go w popiechu.

Warto zadba o przytuln atmosfer pomieszczenia, w kt-

e e

olejek do masau nalewa si na ogrzane donie. Rozmasowane partie ciaa przybywasi rcznikiem lub kocem.

pali wiece, wczyrelaksacyjn muzyk. W pomieszczeniu musi panowa odpowiednia temperatura l9_2 stopni. osoba wykonujca masapowinna zdjbiruteri, np. pier_ cionki czy bransoletki. Wane jest, aby miaa krtko obcite paznokcie' aby nie podrapa pacjenta.

rym przeprowadza si masa: przygasic nieco wiatolub za-

AROMATERAPIA

32

Jak wyposay domow apteczk

pen aromatw?

Warto wyposay j w olejki eteryczne, ktre agodznajczstsze schorzenia i wpywaj korzystnie na Samopoczlcie. oprocz nich w apteczce powinny znale si akcesoria potrzebne przy zabiegach aromaterapeucznych: wata, gazowe kompresy, kominek lub miseczka do inhalacji oraz olej-nonik do masau. W aptekach dostpne sgotowe mieszanki, ale majc w domu podstawowy zestaw olejkw' mona przygotowa samodzielnie odpo-

wiedni preparat.

Jak kupowa olejki eteryczne?

Nie kady pachncy preparat moe by stosowany w aromaterapii. Leczniczo dziaa1jedynie nafuralne olejki. Syntetyczne podrbki, cho duo tasze, nie maj adnych terapeucznych waciwoci. Przy kupowaniu olejkw do celw aromaterapii naley si upewni, czy majone odpowiednie oznakowanie (Pure Essential oils - czyste olejki eteryczne - lub PEo). Oprcz atestu na ekietce powinna znajdowa si informacja o skadzie. olejki eteryczne mona kupi w postaci czystej albo rozcieczone na bazie innych olejq najczciejoliwy z oliwek' soi i migdaw. Czsto spoka si dodatki zi wpywajcych na utrzymanie zapachu, co przedua czas przydatnoci tych mieszanek. Poczenie olejkw aromatycznych z podstaw oleist nie wpywa na zmian ich skadu chemicznego, natomiast zmniejsza ich potencjaln toksycznodla skry lub tkanek wewntrznych. Najlepiej kupowa olejki zapachowe w specjalistycznych sklepach, zielarniach lub w aptece. Pochodz one z rolinuprawianych metodami ekologicznymi.

33

AROMATERAPIA

materapii, a proby ich uycia do kpieti lub masau mog mie negatywne skutki dta zdrowia!

otejki syntetyczne, cho bywaj przyjemne jako perfumy, nie maj adnego zastosowania w aro-

naczyniach (buteleczkach) z ciemnego szka' z dala od rda ciepa (w temperaturze 15_25 stopni C), wiatai wilgoci, w miejscu niedostpnym dla dzieci. Najczciej ulegaj utlenieniu olejki cytrusowe i dlatego ich okres wanociwynosi najwyej rok.

Jak przechowywa olejki eteryczne? olejki eteryczne na|ey przechowyw a w szczelnie zamknitych

Najtrwalsze s olejki pozyskiwane z drewna, np. olejek sandao-

wy, lub korzeni. Mona je przechowywa34lata. okres wanocipozostach olejkw eterycznych wynosi okoo 2 lat.

i obraca agodnie w doniach. Mieszaniny powinny by sporzf dzane na olejach bazowych wysokiej jakoci, najiepiej io"rinych na zimno.

Jak miesza olejki eteryczne? Do odmierzania najlepiej posuysi pipet. Aby wymiesza olejki eteryczne, buteleczk nie na|ey wstrzsa, ale toczy j

upewni si, czy producent dopusz cza do kontakfu ch urzdze (lub pojemnikw, naczy) z olejkami eterycznymi

rych elemen s wykonane

Przed uyciem olejkw

olejki eteryczne oddziafuj na niektre tworzywa szfuczne. w urzdzeniach lub pojemnikach, kt-

twoTzywa sztucznego, na|ey

AROMATERAPIA

34

Jakie olejki stosowa?

Na rynku znajduje si dua liczbaprzeronych olejkw zapacho-

wych. Przy ich zakupie naley dokona starannego wyboru. Przede wszystkim kierujmy si indywidualnymi potrzebami' Umiejtne stosowanie olejkw eterycznych wpynie korzystnie na nasze Samopoczucie orazpomoe namzwalczy rozmaite dolegliwoci.

olejek anyowy (Pimpinella anisum)

Zapach anyl w starozfnym Egipcie i Grecji preferowany by przez poetw, muzykw i malarzy. Przypisywano mu waciwocipobudzajce si twrcze i stymulujce wyobrani. Grecy okadzali dymem palonych nasion anyu bstwa, otarze, kapanw i kapanki. Wonnego kadzidauywali take w domach oraz do nadawania zapachu ubraniom. Ceniono waciwoci uspokajajce i rozweselajce olejku anyowego. Aromatyzowano nim powietrze podczas spotka towarzyskich. Wierzono, e zapach anyu zapewni mi nastrj i dobr zabaw. Uzywano go take podczas... agodzenia sporw, uatwia bowiem mia zawieranie porozumienia. Dziolejek eteryczny otrzymywany z owocw anylwykorzyswany jest gwnie do aromatyzowania produktw spofficzych, preparatw kosmecznych, rodkw leczniczych. Stosuje si go take do rnego rodzaju zabiegw aromaterapeutycznych. Znpl.c Korzenno-sodkawy pochodzcy od anetolu.

35

AROMATERAPIA

DzIrrulr ARoMATERAPEUTYCZNE o W maych dawkach olejek anyowy uywany jest w terapii zapachowej jako rodek przeciwskurczowy we wzdciach' kolkach, bIach odkowych,leczeniu niestrawnoci. o Dziaa wykrztunie i antyseptyczni - zalecanyjest w infekcjach grnych drg oddechowych, w przewlekym zapaleniu oskrzeli. grypie. anginie. o Przypisuje mu si waciwoci wzmacniajce Serce' skutecznyjest w uspokajaniu palpitacji serca. o Dziaa w delikatny sposb stymulujco na klirnat pomieszcze mieszkalnych. Flakoniki zapachowe z olejkiem anyowym S przydatne podczas pracy umysowej, ich zapach bowiem sprzyj a krawnoci.

otejku anyzowego nie powinny uywa kobiety w pierwszym trymestrze ciy. Ma on silne dziatanie. Naley by bardzo oszczdnym w dawkowa_ niu, wystarczz_3 krople na zabieg. otejek ten nie powinien by stosowany oddzielnie, |ecz zawsze w mieszankach. Jest on znakomitym uzupetnieniem otejku kopru wtoskiego, kolendry kardamonu, a take otejku cytrynowego, ranego, jaminowego i drzewa herbacianego.

Olejek bazyliowy (Ocimum basilicum)

W okresie cesarstwa rzymskiego olejek bazyliowy nalea - podobnie jak olejki sporzdzane z innych zi - do aromatw sakralnych, o ktrych sugestywnie pisa Pliniusz Starszy, a take naj sawniej szy farmakolog staroytnoci, Dioskurides. olejkowi bazyliowemu przypisywano zdolnoutrzymyw ania i przywracania rwnowagi psychicznej i dlatego otaczano go czci. W Sta_ roytnoci uywano go nie tylko jako leku dla ciaa, ale rwnie dla duszy. Dzitakze wysoko ceni si jego aromaterapeutyczne waciwoci.

AROMATERAPIA

36

Znpecu Bardzo delikatny, ciepy, zioowy. DzlatNIE ARoMATERAPEUTYcZNE o olejek bazyliowy stosuje si dla wzmocnienia ukadu nerwowego. Jest wietnym rodkiem w stanach niepokoju i stresu. Wykazuje dziaanie pobudzajce _ zaLecany jest przy braku koncentracji, przemczeniu umysowym, apatii. Przywraca rwnowag i wiar we wasne siy. Uatwia pozytywne mylenie,walk ze sabociamii kompleksami. agodzi rozdranienia. Poprawia koncentracj . Dziaa wzmacniajco w stanach wyczerpania psychiczneg o i fizy cznego. o Pomaga |eczy dolegliwoci ukadu oddechowego, przezibienie, katal stany zapalne zatok. o agodzi ble reumaczne i artretyczne. Jest stosowany take w blach o podozu nerwowym - nerwoblach, migrenie. o Masa zuyciem olejku bazyliowego ma dziaanie antystresowe, wpywa stymulujco na prac ukadu trawiennego. o olejek bazyliowy korzystnie wpwa na skr i wosy. Kilka kropli wymieszanych z niewielk ilocimiodu i dodanych do kpieli doskonale oczyszczaiwygadzaskr, a take wspaniale poprawia samopoczucie. o Ceniony j est ze wzg|du na waciwoci afrodyzjakalne. o W lampkach zapachowych bardzo dobrze komponuje si z olejkiem geranium i jaminu.

otejku bazyliowego nie powinny uywa kobiety w pierwszym trymestrze ciy. Rozcieczony o[ejek bazytiowy skutecznie odstrasza muszki.

Olejek bergamotowy (Citrus bergamia)

olejek pozyskiwany ze skrki owocw bergamoty (pokrewnych pomarairczy) zajmuje honorowe miejsce w historii zwizkw zapachowych. Zaliczany by bowiem do 60 najwaniejszych zapa-

37

AROMATERAPIA

chw starozytnego Rzymu, jak to zostao odnotowane przezkapanw i przyrodnikw epoki cesarza Wespazjana. Zapach bergamoty w Europie spopularyzowali w okresie kolonialnym Anglicy. Cenili go za przyjemn i ciep atmosfer, jak w porze zimowej przydawa domostwu. Pachnce bergamotk wiecei pachnida, ususzone pomaracze przybrane godz1kami, aromatyzowane olejkiem cynamonowym i bergamotowym, wisiay w okresie zimowym na piknych sznureczkach w pobliu kominka, podkrelajc przytulnodomu. Zapach bergamoty wietnie pasuje do klasycznych zapachw witecznych' jak zapach anyu gwiazdkowego, kolendry cynamonu' wanilii i go-

dzikw.

Dziolejek bergamotowy znajduje zastosowanie w przemyle perfumeryjnym i kosmetycznym. Warto wykorzysta jego waaromaterapeutyczne. ciwoci

Ztpeca
Cytrusowy, wiezy,aroma czny, sodkawy.

DzlrNlp ARoMATERAPEUTYCZNE

o o

Zapach bergamoty zajmuje trwae miejsce w terapii zapachowej jako rodek antydepresyjny i przeciwstresowy. olejek bergamotowy wykorzystuje si w lampkach zapachowych jako rodekuspokajajcy w stanach braku rwnowagi psychicznej oraz napicia fizycznego i psychicznego. Doskonale agodzi napicia nerwowe' negawne skutki stresu, poprawia nastrj. Do tego celu nadaj si rwnie mieszanki zapachowe, w ktrych skad wchodz olejki bazyliowy, drzewa ranego i geranium' wspom agajce rozkurczowe dziaanie bergamoty. Ze wzg|du na dziaanie antyseptyczne uywany jest w leczeniu chorb skrnych, m.in. trdziku, ojotoku' stanw zapalnych skry, uszczycy, atake w leczeniu ran i skalecze. olejek bergamotowy odwiea,zapobiega poceniu si, wykazuje dziaanie dezodorujce. Mona go dodawa do kpieli razem z olejkiem lawendowym.

AROMATERAPIA

38

pieli z dodatkiem tego olejku natezy unika stoca i solarium. Dziatanie promieni UV moe spowodo_ wa przebarwienia skory.

Po masau olejkiem bergamotowym, a take po k_

Olejek cedrowy (Cedrus Atlantica)

olejek eteryczny otrzymywany jest z jaowca wirginijskiego (tzw. czerwonego cedru). Jego gwny skadnik _ cedrol - wykorzystywany jest w przemyle kosmecznym. olejek cedrowy wietnie nadaje si take do celw aromaterapeutycznych.
ZnpcH wiey,leny.
DzI-NtE'ARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa wzmacniajco, pobudzajco i tonizujco na organizm. Redukuje negawne skutki stresu i napicia nerwowe.

o o

Ma waciwoci ansepczne _ agodzi infekcje grnych

drg oddechowych. Reguluje gospodark pnami _ stosowany jest w terapii an-

o o

tycellulitowej. Uatwia trawienie. Stosuje si go do pielgnacji skry zwaszczatfustej. Pomaga zwa|czac trdzik'

otejku cedrowego nie powinny stosowa kobiety w ciy. otejek dziata odstraszajco na insekty.

olejek cynamon ovy (Cinnamonum zeylanicum)

W Indiach skadano w ofierze rolki cynamonu' ZawSZe palono je w poczeniu z innym materiaem zapachowym, jak kadzido, mirra, aloes i jaowiec. Ze wzg|dl na swe waciwoci antyseptyczne cynamon uywany by takze do okadzania pokoi i izb dla chorych, ktre naleao oczyciz niezdrowej atmosfery.

39

AROMATERAP!A

W okresie staroytnociceniono te jego waciwoci afrodyzjakalne. Greckie kobiety rnieszay sproszkowany cynamon z olejkiem i stosowa jako perfumy.
nie jako nutka zapachowa. odrobin cynamonu zawieraj kwiatowe mieszanki olejkw do kpieli, ktrym cynamon nadaje

Dziw przemyleperfumeryjnym cynamon uywany jest jedy-

wikszej gbi i je wzbogaca. W aromaterapii ceniony jest gwnie ze wzgldu na swoje waciwoci pobudzajce. Zepecn Mocny, korzenny, ciepy.

DznrNte ARoMATERAPEUTYCZNE

o o o o o

o o

w zwa|czaniu blw reumatycznych i artrecznych. Poprawia krenie krwi. Ceniony jest od dawna ze wzgldu na afrodyzjakalne waciwoci' Wskazany jest w zaburzeniach koncentracji. W mieszankach zapachowych dobrze komponuje siz godzikami,anyem gwiazdkowym' imbirem' muszkatem i wszystkimi kwiatowymi zapachami. W lampkach zapachowych warto jako porednika agodzcego wykorzysta jego waciwoci Zbyt Sodki zapach mieszanek kwiatowych. Jest rwnie dobrym cznikiem midzy przyjemnymi, korzennymi nutkami.
Pomocny jest

Wykazuj e dziaanie oglnie pobudzajce. Ma dziaanie antysepfyczne, przeciw zapalne, r ozgrzew ajce agodzi objawy przezibienia, BIYPY, anginy.

otejku cynamonowego nie powinny stosowa ko_ biety w pierwsa/m trymestrze ci4y. otejek ten wykazuje bardzo silne dziaanie. Do przeprowadzenia zabiegu aromaterapeutycznego wystarcz 1 _ kr o ple. osoby sktonne do alergii i o wratiwej skrze przed uzyciem mieszanek z otejkiem cynamonowym powinny przeprowadzi test skrny.
AROMATERAP!A

40

Olejek cyprysowy (Cupressus sempervirens)

W historii zapachw zapach cyprySu cieszy si szczeglnym uznaniem. Mieszkacy Mezopotamii zaIicza|i go wraz z zapachem cedru, mirtu, kadzida i mirry' gumoywicy * olibanum i pinii do siedmiu wich zapachw. Staroytni Egipcjanie zapach cyprysu wykorzystywali przy balsamowaniu zmarch. Zmam dawano w podr w zawiaty palce si gazki cyprysu i olejek wycinity za pomoc kamieni z igie i szyszek. Dziki temu mieli oni zdolnoprzybierania fo.my nieprzemijajcej doskonaoci.To, co byo wieczne, miao _przezponowne odnowienie - istnie wiecznie. aciska nazwa cyprySu' Cupressus sempervirens, wskazuje na to, co wiecznie zywe.

Rwnie Grecy wysoko cenili pachnce i misczne cyprysy. Dymem z gazek wypdzali nieprzyjemne zapachy i zo, by bo_ gowie bezprzeszkd mogli kontaktowa si ze zmarymi. olejek z cyprySu na|eado ulubionych rodkw leczniczych w staroytnoci.Wymieniany by przez Hipokratesa, a take przez Znawc przyrodolecznictwa Pliniusza Starszego. W nowoczesnej terapii zapachowej olejek cyprysowy stosowany jest przede wszystkim z uw agi na waciwociantysepczne.
Zepncr

Bardzo przyj emny, leny. DzIreNte ARoMATERAPEUTYCzNE o olejek cyprysowy ma waciwoci antysepczne i bakteriobjcze. Wspomaga leczenie chorb ukadu oddechowego, np. przezibienia' grypy' anginy. o Dziaa uspokajajco - agodzi stany napicia nerwowego, rozdraninie' jest wietnym rodkiem w stanach niepokoju wystpujcych w okresie menopauzy. o Korzystnie wpwa na ukad krenia _ pomocny jest w zwalnianiu przyspieszonej akcji serca. . Stosowany jest do pielgnacji skry _ m.in. w terapii antycellulitowej, wykazuje te waciwoci dezodoruj ce. 41

AROMATERAPIA

Cenione jest take dziaanie cigajceolejku cyprySowego moze wspom aga leczenie obrzkw. W lampkach zapachowych dobrze komponuje si z aromatami kwiatowymi. Idealna j est r oa, fi oek, a take ylang, drzewo rane, geranium, kwiat pomaraczy. Nadaje pomieszczeniu przyjemny zapach, usuwa brzydkie wonie, np. dymu zpapierosw lub zapachy kuchenne.

otejku cyprysowego nie powinny uywa kobiety w pierwszych miesicach ciy.

Otejek cytrynowy (Citrus limonum)

olejek cytrynowy Zawsze uywany by jako rodek odwieajcy, ktry usuwa lub niwelowa nieprzyjemne zapachy. W dawnych Indiach wykorzystywano go do sporzdzania wody zapachowej sucejdo rytualnych obmywa ciaa. olejek wytaczany ze skrki cytryny dodawany by do wosku rolinnego, ktrym i przyjemny nacierano skrzynie i meble, by nada im wieo zapach. Dziolejek cytrynowy ma podstawowe Znaczenie w aromaterapii. Jest olejkiem uzupeniajcym wielu mieszanek aromaterapeutycznych.

Znpl.cn
Cytrusowy. Daje poczucie wieejlekkoci, przewiewnoci i czystoci.

DzIrNtBAROMATERAPEUTYCZNE o Wykazuje waciwoci relaksujce * likwiduje napicie nerwowe' poprawia nastrj i zdolnokoncentracji. Dziaa odwieajco.oywia i aktywizuje do dziaania. o Dziaa antybakteryjnie, przeciwzapalnie - pomocny jest w leczeniu blu gowy, garda, przezibienia, obnia temperatur w stanach gorczkowych. o agodzi dolegliwoci zwiane z menopalrz. C Dziaa przeciwblowo w reumatyzmie i artretyzmie.
AROMATERAPIA

42

o Wzmacnia ukad krenia, obnia cinienie krwi. o Pomocny jest w leczeniu i pielgnacji skry - przyspiesza go-

jenie si ran, rozjaniaskr, zamyka rozszerzone pory stosowany jest na opryszczk, trdzik, egzem' ol ej ek cytryn owy nadaj e odwieaj c y, ywy zapach, dl ate go kompozycje z nim dobrze sprawdzaj si w kuchniach, azienkach, spiarniach. W lampkach zapachowych olejek dziaa odwieajco i pobudza aktywno.olejek cytrynowy dobrze komponuje si ze wszystkimi zapachami cytrusowymi, tak z zapachami korzennymi, jak cynamon czy muszkat.

mienie UV. Aby unikn oparze i przebarwie, po zabiegu z ich uyciem' a przed wyjciemna stoce naley odczeka 6 godzin.

otejki z cytrusw zwikszaj wrazliwona pro-

Olejek drzewa herbacianego

(le IaIeuca alte rni f o Ii a) olejek otrzymywany jestprzez destylacj licidrzewa herbacianego z par wodn. W aromaterapii ceniony jest przede wszyst_ kim ze wzgldu na waciwoci smulujce prac ukadu odpornociowego i antyseptyczne.
Zepncl Swiey, zioowy.

DznrNtl ARoMATERAPEUTYCZNE

o o

Jest bardzo silnym rodkiem zwalczajcym bakterie, grzyby i wirusy. Warto go stosowa, gdy w domu panuje grypa - pomagazwaIcza wirusy. Stosowanyjest przy infekcjach grnych drg oddechowych grypie, anginie, przezibieniu. Pomaga kaszlcym i zakata-

rzonym. Stymuluje prac ukadu immunologicznego, wzmacnia orga-

nizm.

43

AROMATERAPIA

Wykorzystuje si go przy leczeniu i pielgnacji skry m.in. agodzi swdzenie, pomaga leczy grzybic, kurzajki, brodawki, odleyny, zutalcza trdzik.
Wykazuj e dziaanie przeciwb lowe.

Poniewa olejek drzewa herbacianego wykazuje bardzo silne dziatanie, nie stosowa go u matych dzieci.

Otejek drzewa kadzidtowca (Boswellia carteri)

Zapach kadzidowca tvorzy zaw sze symbioz z zapachem mirry. ywice kadzidlane i mirrowe, mieszane w takiej samej iloci, spalane snaarzcym si wglu drzewnym. Unoszcy si dym tw orzy bardzo charakterysty czny zapach. W aromaterapii wykorzystuje si gwnie relaksujce waciwoci olejku kadzidowca. Zepecn Aroma$czny, rywiczy.

DzreNIg ARoMATERAPEUTYCZNE o olejek drzewa kadzidowca ceniony jest ze wzgldu na dziaanie uspokajajce, antystresowe, pozwalajce odzyska we-

r o

wntrzn rwnowag.

Stosowanyjest przy infekcjach grnych drg oddechorvych, olejek ten agodzi kaszel, pomaga w oddychaniu. Stosuje si go do pielgnacji dojrzaej skry.

olejek drzewa ranego (Aniba rosaedora)

w Australii, Persji' Egipcie, Indiach oraz wrd plemion indiaskich zamieszkuj cych Ameryk ac isk. Ze w zgldu na swoj e

olejek drzewa ranego Znany by w wielu czciach wiata,

kompleksowe dziaanie na ciao i psychik w Indiach dodawany by do oleju witego. Przypisywano mu zdolnowspczucia, uspokajania mylii ciaa, pobudzania wiadomoci, pozwalajAROMATERAPIA

44

cej odrni to, co istotne od nieistotnego. Dziolejek tenna|ey do najcenniejszych w aromaterapii.

Zepncg Bardzo delikatny, kwiatowy.

DzIrup ARoMATERAPEUTYCZNE o olejek drzewa ranegojest ceniony ze wzgldu na waciwociantydepresyjne _ poprawia samopoczucie, uspokaja nerwy. Dziaa tonizujco na ca organizm. Polecany jest w zmczeniu psychicznym i fizy cznym. W lampkach zapachowych dziaa intensywnie na psychik. Jego zapach dobrze komponuje si z innymi zapachami kwiatowymi lub cierpkimi nutkami zapachowymi. olejek do masau uwaany jestzaznakomity rodek dziaajcy na tkanki skry i mini- polecany jest w reumazmie i artretyzmie. Wykazuje waciwoci bakteriob ojcze - agodzi kaszel. Pomaga zualczy ble gowy. Ze wzgldu na swoje kojce waciwoci znakomicie nadaje si do aromatyzowania kremw oraz rodkw do pielgnacji ciaa. Jest dobrze tolerowany przez kady rodzaj skry. Poni ewa dziaa rwn i e pr zez skr , naley do naj c enni ej s zyc h zap achw ko sm etyki le czniczej.

o o o o o

otejku drzewa roanego nie naley myti z otejkiem ranym.

Olejek eukaliptusowy (Eucalyptus gtobulus)

olejek eukaliptusowy ceniony by wysoko przezkapanw bramiskich. Namaszczali oni olejkiem donie i tzw. trzecie oko midzy brwiami, by zapachpoprowadzi ich do bstwa, ata}e by mie pewno, e ich ciao fizyczne bdzie dobrze chronione podczas podry astralnej ciaa duchowego.

45

AROMATERAPIA

Lecznicze waciwoci o lej ku eukal iptus owe go wykorzystylval i Egipcjanie. Przypisylvali mu magiczre dziaanie, np.przry skrzywieniu krgosupa rysowali olejkiem wzdu niego prost lini, by moga si do niej pzystosowa skrzywiona linia chorego krgosfupa. Podobnie obrysowlwali inne zmienione chorobowo miejsca.
Rzymianie przedwizytw aniobmywali w wodzie z dodatkiem olejku eukaliptusowego ciao, zwaszcza stopy. Strzegli si w ten ryczny otrzymywany z licii gaek eukaliptusa stosowany jest w przemyle perfumeryjnym i kosmecznym orazw lecznicmlie' Zaplrca Lekki, odwieajcy.
sposb przed chorobami zakanymi i bakteriami. Dziolejek ete-

DznrNlg ARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa przeciwbakteryjnie i przeciwwiruSowo

le

czeni e kaszlu, gryp y, pr zezibienia,

an g

iny, zap a|enia zatok,

wspomaga

uatwia oddychanie.

przeciwblowe _ pomocny jest w leWykazuje waciwoci czeniu reumatyzmu, artretyzmu, nerwoblw, blu mini. Dziaa agodnie pobudzajco, orzewiajco _ zalecany jest w depresji, niskim cinieniu,zmczeniu pracumysow. Pobudza zdolnokoncentracj i. Mona go stosowa w pukankach do ust _ odwieaoddech.

tych dzieci.

otejku eukaliptusowego nie naley stosowa u ma-

Olejek geraniowy (Pelargoni um graveolens)

Zapach geranium uwaany by w kulturach azjatyckich i orientalnych' a take przez Egipcjan, Grekw, Rzymian i Celtw za rodek,ktry przywraca harmoni midzy ciaem' umysem i du_ sz. olejek geraniowy cieszy si wielkim powaaniem jako lek w medycynie ludowej. Dziolejek eteryczny otrzymywany zltAROMATERAPIA

46

cipelargonii stosowany jest w przemyle perfumeryjnym i kosmetycznym. Warto te wykorzysta jego aromaterapeutyczne waciwoci.
Zepnc.r

Bardzo intensywny, kwiatowo-zioowy. DzIraNte ARoMATERAPEUTYCZNE o olejek geraniowy stosuje si w wypadku fizycznego i psychicznego spadku formy, lkw, stanw depresyjnych oraz zachwiania nastu. Daje uczucie odprenia i harmonii, wzmacnia siy psychiczne, zdecydowanie i wytrwao. Wpywa pozyprzebieg pertraktacji, na spotka biznesowych, rozmw wnie

oW

o o o

kwalifikacyjnych itp. lampkach zapachowych tworzy makomite mieszanki ze wszystkimizapachamikwiatowymi,dziaajcymiandepresyjnie i poprawiajcymi nastrj. Prryjemny zapach sprzyja atmosferze relaksu i harmonii, dziaa tonizujco na umys i pomaga w przeprowadzaniu mdrych i korzyshych negocjacji. Przy masau punktw refleksowych stp zredukowane zostaje uczucie zmczenia otaz nuenia, a uakt;rwniona zdolnoumysowa. Zabiegten zalecany jest te w przypadku rekonwalescencji. Reguluje krenie krwi. agodzi ble, np. reumatyczne' ble minii nerwoble. Wystarczy zmiesza 4-5 ek oleju bazowego z |-2 kroplami olejku geranium i wmasowa w skr. Stosuje si go w leczeniu i pielgnacji skry _ znajduje zastosowanie w kosmetykach przeznaczonych do skry suchej' zmczonej, zniszczonej. Skuteczny jest w leczeniu trdziku' egzemy, blizn, uszczycy i innych chorb skory. Z uwagi na to, e olejek geranium daje efekt napicia skry stosowany jest czsto w zwalczaniu zmarszczek oraz cellulitu. Dziaa agodnie antyseptyczne.

otejku geraniowego nie powinno stosowa si jed_ noczenie z pigukami antykoncepcyjnymi. W kra-

47

AROMATERAPIA

jach poudniowych otejek ten jest znanym rodkiem na komary muchy, insekty.

otejek godzikowy (Eugeni a caryophylli

bakteriobjcze godzlki cenione byy Ze wzg|du na waciwoci przede wszystkim na terenach Zanzlbaru, na Mauritiusie i Madagaskarze. Stosowano j e do zwa|czania chorb infekcyjnych. Pierwotni mieszkacy tych terenw - zgodnie ze star tradycj wcierali w ciao rozgniecione godzik| by odstraszy insekty. rwnie do wypdzania duchw po zaZapach godzlkw suy koczeniu wojen. Tubylcy uywali kadzide jako ochrony przed duchami wrogw. W Ameryce Pofudniowej zapach godzikw uwaany jest za klasyczny rodekodstraszajcy robactwo, moskity i muchy. wita Hildegarda z Bingen zalecaa godz1ki na ble gowy, migren, problemy zzbami i choroby zakane.

Dziolejek eteryczny otrzymywany zpczkw kwiatowych godzikowca korzennego wykorzystywany jest w przemyle perfumeryjnym, spoywczym oraz w lecznictwie. Zl'pecu
Bardzo charakterysty czny, korzenny.

DztrNtB ARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa przec iwb lowo - wspom aga |eczenie reumatyzmu, artretyzmu, nrwoblw, atakeagodzt bl dzise i zbw. o Wzmacnia system odpornociowy. o Ma waciwoci antyseptyczne, odkaajce. Korzystnie wpywa na drogi oddechowe. Wspomaga leczenie przezibienia. o Dziaa pobudzaj co - zalecany w stanach przygnbien ia, apatii, sytuacjach stresowych. . Jest agodnym afrodyzjakiem. Warto sprbowa aromatyzowa olejkiem godzikowym pomieszczenie, w ktrym ma si
odby romantyczne spotkanie.

AROMATERAPIA

48

otejku godzikowego nie powinny stosowa kojek ten dziaa bardzo si[nie, nie natezy uywa go w itociwikszej ni 2 kropte na jeden zabieg. Zapachem otejku godzikowego zaleca si aromatyzowa potpourri ustawione w kuchni, gdyz chroni on przed mrwkami i muchami. Lampki zapachowe z dodatkiem olejku godzikowego zalecane s w pomieszczeniach, ktre chcemy oczyci z insektw. Zatecane s rwnie w pomieszczeniach przesiknitych nieprzyjemnym zapachem. Dobrze jest uy w takiej sytuacji mieszanki olejku godzikowego i szatwiowego. Jetichcemy pozbyc si komarw, naley natoy na arwk krek ceramiczny skropiony kiIkoma kroptami otejku godzikowego.
biety w pierwszym trymestrze cizy. Poniewa o[e-

Olejek grejpfrutowy
Zl'pl.cu
Subtelny, cytrusowy.

(Ci trus parodisi )

DznrNIp ARoMATERAPEUTYCZNE o olejku grejpfrutowego uywa si przy przecieniu fizycznym i umysowym' wycieczeniu oraz w sytuacjach strsolqych. odbudowuj e on zuyte zasoby energii, smuluje umysowe i fizyczne ozywienie, witalizuje otaz wzmacnia przeciony system nerwowy. Dba o harmoni i rwnowag. Wystarczy wla do kominka aromaterapeutycznego 3-4 krople

o o o o

olejku. agodzi ble migrenowe. Likwiduje uczucie sennoci. Wzmacnia ukad krenia. Bardzo pozytywnie oddziauje na skr, regenerujc j i napinajc. Stosowany jest do skry zmczonej i zestresowanej.

49

AROMATERAPIA

om aga w zw a|c zanil zmar szczek' c e l lu l itu or az tr dziku - Ze olejek ten wzgldu na oazyszczajce i chodzce waciwoci lim. pobudza krenie skr, dziaa witalizujco na Stosowany jest przy przecieniach mini,cigien,wizade, r ozlunia nap icia mini'agodzi zakwasy or aZ w Zmac nia tkank czn. Wystarczy wymiesza 2-3 krople olejku grejpfrutowego z 4 ykami oleju bazowego' np. oleju z jojo_ by, i wetrze mieszank w bolce miejsca. Taki kojcy masa nie tylko umierza bl, ale take dziaa relaksujco oraz

oczyszczajco i regenerujco na skr.

otejku grejpfrutowego nie natey stosowa na

skr, ktra ma by wystawiona na dziatanie promieni UV - mog si pojawi ptamy pigmenta_ cyjne.

Olejek hyzopowy (Hyssopus offi cinalis)

olej ek hyzopowy otrzymywan y jest ptzez destylacj ziela z par wodn. od dawna stosowany by w medycynie ludowej. Dzi znajduje szerokie zastosowanie w aromaterapii.

Zl'pnat

wie

bardzo delikatrry, zioowy, przypominajcy zapach szawii.

ARoMATERAPEUTYcZNE

DznrNn

o C o r o r

antyseptyczne, antyvirusowe _ wspo_ Wykazuje waciwoci maga |eczenie przezibienia, anginy, grypy. Wpywa stymulujco na System odpornociowy. Dziaawspomagajco w leczeniu chorb ukadu krenia' reguluje cinieniekrwi' Zalecanyjest w przypadku zaburze przewodu pokarmowego. Pomaga zwa|cza ble reumatyczne i artretyczne. agodzi stres i napicie, dziaa tonizujco w przypadku umy_ sowego ifizycznego wyczerpania. Pobudza prac mzgu. Stosowany jest w kosmetyce skry zwaszcza cery przetusz-

AROMATERAPIA

50

czajcej si, skonnej do ropnych wypryskw. Pomocny jest w stfuczeniach.

otejek hyzopowy naley stosowa ostronie, gdy jego nadmiar moe by szkodtiwy (moze wywota m.in. napad padaczki). Wystarcz 1- krople na jeden zabieg aromaterapeutyczny. Ol.ejku tego nie wotno uywa podczas ciy. Zapach olejku hyzopowego odstrasza mole i inne
owady.

Otejek imbirowy (Zingiber offi cinalis)

Walory olejku imbirowego doceniane byy juw czasach ancznych. odgrywa on wan rol w przyrodolecznictwie ludw azjatyckich. Dzitake za|eca si stosowanie tego olejku w celach aromaterapeutycznych.

Zeptcg
Korzenny.

DznrNIr

o o
o

Zapach olejku wzmacnia system nerwowy _ pobudza wol dziaania, r ozjania wyobrani, poprawia koncentracj , pomaga odzyska wewntrznrwnowag. Swoje pehte dziaanie rozwija najlepiej przez parowanie w lampce zapachowej lub przez wchanie flakonikw z olejkiem imbirowym. Dziaa przeciwblowo - pomocny jest w blach reumatycznych, artrety czny ch, nerwoblach. Korzystnie wpywa na ukad oddechowy - pomaga leczy przezibienie i gryp. Jest subtelnym afrodyzjakiem.

ARoMATERAPEUTYCZNE

Otejek imbirowy wykazuje sitne dziatanie - do jednego zabiegu wystarcz 2 krople. Z uwagi na to, e olejek moe podrania skr, nie nadaje
51

AROMATERAP!A

si do aromatyzowania kosmetykow do ogtnej

pietgnacji ciata.

olejek jaowcowy (Juniperus communis)

o
moliwociachjego stosowania w przeszocimwi liczne przekazy.W Egipcie i w kulturach semickich jaowiec nalea do witychrolin ofiarnych. Pojawia si na tabliczkach z pismem klinowym, ktre okoo 960 roku p.n.e. krl Salomon nakaza sporzdzi po to, aby wypisa na nich godne czci aroma. odbiorcami aromatw \eczniczych byli kapani, mdrcy, prorocy' magowie, |ekarze i masayci'
Drewno jaowca palono w ogniskach i miejscach wich.W cza-

sach ancznych dym z jaowca mia przeciwdziaa kltwom, zaklciom i zorzeczeniom rzucanym przez magw. Jaowiec sprawia' e pomienie nie unosiy si do gry aroztaczajcy si cze w XX wieku we francuskich klinikach i lazaretach palono rozmaryn i jaowiec, by zapobiec niebezpieczestwu infekcji.
zap ach dymu
c

hron 1 pr ze

zar azkami chorob otw

r czy

mi -

J e

sz-

Pozyskiwany z owocw jaowca olejek czsto uywany by w medycynie ludowej. Dzitak znajduje szerokie Zastosowanie w aromaterapii.
Znpncu
Leny, bardzo przyjemny, ciepy.

DznrNtp ARoMATERAPEUTYCZNE

o o o

Stosowany w formie rozcienczonej dziaa antyseptycznie i odtruwajco. agodzi infekcje grnych drg oddechowych. organizmu.

Za|ecanyjest przy rekonwalescencji i osabieniu odpornoci

jest przy zmczeniu psychicznym ifizycznym oraz bezsennoci.Pomaga odzyska wewntrzny spokj, nabra dystansu do

Wykazuje dziaanie uspokajajce, antystresowe. Pomocny

problemw.

AROMATERAPIA

52

Poprawia prac ukadu krzenia, dziaa wzmacniajco, obnia cinienie krwi. a Zmniejsza bl minii ble reumaczne. a olejek jaowcowy jest rodkiem leczniczym i pielgnacyjnym skry - nacieranie ciaa kilkoma kropelkamirozcieczonymi w wodzie zmniejsza plamy po ospie, odrze i niektrych rodzajach egzemy. Dodany do kremw dziaa przeciwzmarszczkowo' przecivtdziaa starzeniu si skry i tworzeniu si plam pigmentacyjnych. Monauywago do aromatyzowania kremw, a rozpuszczonY w tonikach jest rodkiemo dziaaniu cigajcym.Aromazowana olejkiem woda po goleniu przecivdziaatrdzikowi i dobrze suy zanieczyszczonej skrze. olejek tn pomocny jest take w terapii antycellulitowej oraz wykazuj e dziaanie dezodoruj ce. Z powodu waciwoci obkurczajcych stosowany jest jako lek na hemoroidy.

otejku jatowcowego nie powinny uywa kobiety w ci. Nie zaleca si stosowania olejku jatow-

cowego w postaci czystej w lampkach zapachowych ze wzgldu na zbyt due stenie olejku eterycznego. Aromatyczny zapach otejku stanowi dobre uzusi do aromatyzowania potpour i saszetek.

penienie aromatw kwiatowych. ldealnie nadaje

olejek jaminowy (Jasminum grandiflorum)

Pieniarze staroytnej Grecji uywali olejku z kwiatu jaminu do zachowania piknego gosu i zdrowia strun gosowych oraz garda. Przed wystpami skrapiali olejkiem owoc brzoskwini, ktry spoywali jako lek, by ich gos nabra piknego brzmienia. Chin_ ki naciera wewntrzn stron paznokci u rk odrobin olejku jaminowego przed przystpieniem do malowania, haftowania, grania lub ukadania artyscznych bukietw kwiatowych.

53

AROMATERAPIA

,,trzeciego oka'', tj. punktu midzy brwiami' by w ten sposb pozby si zych energii i kierowa swoje mylido wewntrz- o|e' jek jaminowy znajduje zastosowanie w przemyleperfumeryjnym oraz w aromaterapii. W celu uzyskania stosunkowo niewielkiej

W Indiach jeszcze dziolejek jaminowy czczonyjest jako olej wity.Ludzie wierzcy nacieraj rodek czoa odrobin olejku, rySuj delikatne ,'wonne licie''od rodka nasady wosw a do

ilociolejku uywa si, podobnie jak to si dzieje z rami, ogromnych ilocikwiatw. Z tego powodu prawdziwy olejek jaminowy jest bardzo drogi.

Zepxcl Bardzo subtelny, kwiatowy.

DznrNtB ARoMATERAPEUTYCZNE o Jest doskonam rodkiem relaksujcym - koi nerwy, dodaje energii, likwiduje uczucie osabienia i przepracowania. Pomaga ptzezwycia stres i stany przygnbienia. Przywraca rwnowag emocjonaln' Pobudza kreatywno' zdolnoci

o o

tw r

cz. Rozwij a Spo strze gaw czo, intuicj . Zalecany jest jako afrodyzjak - j"go zapach sprzyja bardzo subtelnej zdolnoci odczuwania ) wzmaga erotyzm. Wykorzystywany jest jako rodekpielgnujcy skr - po-

prawia elastyczno skry i j naw1la. Jest skadnikiem olejkw do masau, tonikw i kremw.

otejku jaminowego nie powinny uzywa kobiety w pierwszym trymestrze ciy.

olejek jodowy (Abies balsameo)

Zapachjody bardzo korzystnie oddziafuje na organizm. Uspo_ kaja, dodaje si, poprawia Samopoczucie. Za\ecany jest dla osb zestre sowan y ch i zmczonych prac. Warto wykorzysta aromatego olejku eterycznego. terapeutyczne waciwoci
AROMATERAPIA

54

Znpnca Bardzo przyjemny, leny.

DzIa-NIr ARoMATERAPEUTYCZNE o Wykazuje waciwoci relaksujce - agodzi stres i napicie, dziaa tonizujco w przypadku umysowego ifizycznego wyczerpania.

o o

Dziaa antyseptycznie, agodzi infekcje grnych drg oddech owych - pr zezibien i e' gryp , zap al enie o s krz e li, zap alenie zatok. Wskazany jest w blach reumatycznych, artretycznych, miniowych'

olejek kadeputowy (oleum cojeputi

ciwblowe waciwoci. Zepl,cl Silny, orzewiajcy.

W aromaterapii ceniony jest ze wzgldu na antysep czne i prze-

DzlrNtpARoMATERAPEUTYCZNE

o o
o

Wykazuje dziaanie przeciwbakteryjne, rczrzedzajce luzpomocny jest w leczeniu infekcji grnych drg oddechowych, kataru, kaszlu, zapalenia zatok. agodzi bl _ zalecany w reumazmie, artrezmie' podagrze.

Dziaapobudzajco przy nadmiernej sennoci.

Olejek kardamonowy (Elletaria cardamomum)

Egipcjanie uzywali kardamonu jako kadzida w celach rytualnych, ekstrakty zatoczone z 1ego torebek stosowali jako perfumy.

uspokojenie ciaa, umysfu i duszy. W nowoczesnej terapii zapachowej docenia sijego dziaanie relaksujce i antyseptyczne.

Greccy i rzymscy medycy uznawali zapach kardamonu zalek na

55

AROMATERAPIA

Ztptcu
Pikny, korzenny.

DztrNte ARoMATERAPEUTYCZN

Wykazuje waciwoci antyseptyczne - zalecanyjest przy kasz_ lu i zapaleniach drg oddechowych. Zapach olejku kardamonowego jest skutecznym rodkiem uspokajajcym, tworzcym atmosfer relaksu i harmonii' Dziaa tonizujco na caty organizm.

maraczowego. Wykazuj e dziaanie afrodyzj akalne.

Olejek kardamonowy w lampkach zapachowych i potpourri dobrze komponuje si z zapachem olejku anyowego, cynamonowego' kolendrowego, godzikowego' c)rynowego i po-

Olejek kminkowy (Carum carvi)

Gwnym skadnikiem olejku eterycznego otrzymywan ego Z nasion kminku zwyczajnego jest karwon. Olejek ten znajduje zastosowanie w przemyle spoywczym i perfumeryjnym. Warto wykorzysta jego waciwoci aromaterapeutyczne. Zxpllcla Bardzo delikatny, zioowy.

DzIrNIpARoMATERAPEUTYCZNE o Wykazuj e dziaanie antystresowe _ dziki temu wpywa korzystnie na prac przewodu pokarmowego, reguluje trawienie, wspomaga leczenie otyoci.

Olejek kolendrowy (Coriandrum sativum)

W Egipcie kolendra stosowana bya jako rodek|eczniczy, kadzido i perfumy. Grecy uywalijej do aromatyzowania maci' atake palili jw ofierze. Zapach kolendry wykorzystywany by
w medycynie ludowej.

AROMATERAP!A

56

Dziolejek eteryczny otrzymywany z owocw kolendry siewnej

populamy jest w przemyle spoywczym, perfumeryjn)'m i w lecznictwie. Znajduje take zastosowanie w aromaterapii.

Znpecn Korzenny.

Dzl-Nl e ARoMATERAPEUTYCZNE o Wykazuje dziaanie uspokajajce _ zalecany jest zwaszcza w stanach zmczeniafizycznego i psychicznego. o Wpywa stymulujco na System odpomociowy. o Ma waciwoci antysepfyczne - pomocny jest w leczeniu przezibienia i grypy. o Dziaaprzeciwblowo irozgrzewajco - np. w blach reumatycznych, miniowych. o Olejek kolendrowy ceniony jest jako afrodyzjak. o W lampkach zapachowych olejek kolendrowy dobrze komponuje si z innymi olejkami o dziaaniu uspokajajcym i odptajcym, np' ranym, kardamonowym, kwiatu pomaraczy, cynamonowym.

byy wielostronnie wykorzystywane w kulturach antycznych.

olejek kopru woskiego (Foeniculum vulgare) olejku koprowego Konserwujce i uspokajajce waciwoci

afwo psujcych si Uywano go do konserwowania ywnoci, wntrza naczy cenim przedmiotw. Nacierano produktw lub ramicznych, drewnianych skrzy, szkatu i szaf. olej sezamowy aromatyzowany olejkiem koprowym, zawierajcym substancj woskopodobn uwaany by za znakomit cudownie pachnc politur do pielgnacji i konserwacji mebli.

Macinabazie olejku koprowego nacierano podczas wielkich

ceremonii tvtarz. Rzymianie, odwiedzajc aren' gdzie panowa wielki haas' wkadali w uszy waciki lekko nasczone olejkiem woskopodobne koprowym lub nacierali nim uszy. Waciwoci

57

AROMATERAPIA

tego olejku miay ich chroni przed zgiekiem. Egipcjanie wykorzystywali waciwoci konserwujce olejku koprowego do mudegarda z Bingen. Zalecaa go do odwieaniaoddechu, przeciwko zaflegmieniu drg oddechowych orazw stanach melancholii.
mifi kacj i zmar ch. Wielk rzeczniczk olej ku koprowego bya Hil-

Znptca Mocny, przyjemny, aromatyczny.

DztrNtr ARoMATERAPEUTYCZNE o Wykazuje dziaanie relaksujce _agodzi nastroje depresyj-

ne, poprawia samopoczucie, wskazany jest dla kobiet w okre_

agodzi zaburzenia gastryczne, niestrawno , zatruciapokarmowe' zmniejsza apetyt, dziaa rozkurczowo. o Wzmacnia ukad krenia. o Zapach olejku dziaa korzystnie na drogi oddechowe. Z powodu antyseptycznych waciwoci mona dodawa go do Odrobina olejku koprowego w lampce zapachowej tworzy dobry antywirusowy zapachw pokojach chorych. o Uywany jest w terapii antycellulitowej.
o

sie menopauzy.

wd sfucych do pukania ust i garda.

Dobrze komponuje si z olejkiem anyowym, kardamonowym, kolendrowym i zapachami kwiatowymi. Pobudzajcy zapach nadaje si do pomieszcze biurowych i mieszkalnych.

Zmieszany z irurymi aromatami traci nieco swj mocny zapach.

Otejku koprowego nie powinny stosowac kobiety w cizy.

Olejek lawendowy (Lavandula officinalis)

ju bardzo duo mwi o zastosowaniu lawendy w historii. Zawarty w niej olejek eteryczny o waciwociach dezynfekujcych

Nazwa roliny pochodzi z aciskiego lavre

oznacza,,my'', co

uywany by zawsze jako rodekczyszczcy, antybakteryjny

AROMATERAPIA

58

i konserwujcy. Stosowali go m.in' mieszkacy staroytnej Grecji i Rzymu , a take czonkowie plemion akaskich.

wrazz czciodygilawendy (najlepsze gatunki pochodz z Prowansji i Bugarii) stosowany jest dziw przemyle kosmetycznym i perfumeryjnym. Jest klasycznym rodkiem w aromaterapii o szerokim zakresie waciwoci leczniczych. Zeptcu
Pikny kwiatowo-zioowy.

o lej ek etery czny otrzymyvvan y z r ozw initych kwiatw ci ch

DzrNtE ARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa anseptycznie, bakterio-, grzybo- i wirusobj czo wspomaga |ecznie przezibieni a, grypy, anginy, zapa|enia

o o

o o

o o

zatok, kataru, kaszlu. agodzi ble rnego pochodzenia, np. ble gowy, menstruacyjne, miniowe,reumalczne. Smuluje prac ukadu nerwowego _ dziaa uspokajajco, polecany jest przy bezsennoci, nerwicach. Jest doskonaym rodkiem agodzcym objawy zmczenia fizycznego i umysowego oraz depresji. Przywraca rwnowag wewntrzn i spokj ducha. Rozjania umys i poprawia koncentracj. Wpywa pozywnie na przebieg pertraktacji, spotka biznesowych, rozmw kwalifikacyjnych i. Wzmacnia system odpornociowy. U osb z chorobami ukadu krenia zwianymi ze Stresem jest pomocny w uzyskaniu oglnej harmonii organizmuprzez uspokajajcy wpyw na ukad nerwowy sympatyczny i pobudzajcy na ukad parasympatyczny. agodzi koatanie serca, obniza cinienie krwi. Ma wasciwociodkazajce _ przyspiesza gojenie si ran, chroni przed powstawaniem blim. Zastosowany miejscowo jest pomocny w leczeniu oparze. Leczy take stany zapalne skry grzybice,
np. stp, mora go stosowa do zmniejszenia siniakw.

Jest rodkiem pielgnujcym skr

kowo i dezodorujco' wskazany do cery trdzikowej.

- dziaaprzeciwzmarszczAROMATERAPIA

59

Stosuje si w miejscach uksze przez mije lub pajki.

otejku tawendowego nie powinny uywa kobiety w ciy.

Olejek limetkowy (Citrus aurantifolia)

olejek eteryczny otrzymywany jest przez wyciskanie skrek
owocw. Wykorzystuje si go w przemyle Spozywczym, atakze do celw aromaterapeutycznych.

Zapncn Swiey, cytrusowy.

DzlrNnARoMATERAPEUTYCZNE

przeciwdepresyjne - olejek Wykorzystuje si waciwoci poprawia samopoczucie, wskazany jest dla osb rozchwianych emocjonalnie. Wzmacnia si psychiczne, agodzi stres
i napicie.

o o o o

Wspomagaterapi antyalkoholow' Przynosi ulg w blach reumatycznych, artretycznych, miniowych,blach gowy, nerwoblach. Wzmacnia ukad krenia. Wykazuje waciwoci antysepczne _ pomaga leczy przezibienie.

otejek limetkowy doskonate nadaje si do

dawania przyjemnego zapachu pomieszczeniom mieszkalnym i biurowym. Cytrusowy zapach tworzy atmosfer relaksu i harmonii.

na-

Olejek majerankowy (Origonum majorana)

Bogowie egipscy, greccy i rzymscy bardzo lubili aromat majeranku. Dlatego - jak napisa Pliniusz _ Sam surowy Kato nakazywa sia majeranek w ogrodach, bo pomaga zaskarbi sobie ich
AROMATERAPIA

60

yczliwo. Grecy palili majeranek w misie ofiamej na czeAfrodyty. Aromat majeranku odgrywa bardzo wanrol w miosnej magii. Dziznajduje szerokie zastosowanie w aromaterapii. Zl'pncu Ciepy, zioowy, koj cy. Dzt.NtpARoMATERAPEUTYCZNE r Wpywa korzystnie na system nerwowy _ pomocny jest w leczeniu nerwic i bezsennoci. Przynosi ulg w stanach napicia, stresu' przygnbienia, depresji. o agodzi ble mini,staww - stosowany bywa przy przecieniach minii cigien,skurczach' Stosuje si go take w przypadku blw migrenowych i nerwoblw. o Wpywa na usprawnienie krZenia, poniewa rozszerza naczynia tfiricze, dziki czemu wietrrienadaje si dla osb z wysokim cinieniemkrwi. o Wykazuje waciwoci antybakteryjne - pomocny jest w leczeniu przezibienia i kaszlu.

otejku majerankowego nie powinny stosowa ko_ biety w pierwszych miesicach ciy.

Olejek mandarynkowy (Citrus nobi lis)

olejek eteryczny otrzymywany ze skrki owocw mandarynki
duje take szerokie Zastosowanie w aromaterapii' lego zapach naley do powszechnie akceptowanych, dlatego jest komponentem poprawiaj cym zapach r ny ch mieszanek. stosowany jest w przemylespoywczym i perfum eryjnym. Znaj-

Zaptcrs Swiey, cytruSowy, sodki.

DzlrNIpARoMATERAPEUTYCZNE e olejek wykazuje waciwoci relaksujce _ agodzi zdenerwowanie i nadmierne pobudzenie. Pomocny jest w leczeniu
bezsenrroci, w stanach przygnbienia, sytuacjach stresowych.

61

AROMATERAPIA

Dziaa oglnie wzmacniajco - wskazany jest dla osb osabionych, rekonwalescentw. o Wzmacnia ukad krenia, obnia cinieniekrwi. a Wpywa korzystnie na wygld skry - za|ecanyjest zwaszcza do pielgnacji cery tfustej, trdzikowej.

Zabiegw aromaterapeutycznych z uciem otejku mandarynkowego nie nalezy przeprowadza na skrze, ktra ma by wystawiona na dziatanie promieni UV (soce, solarium).

Olejek melisowy (Melissa offi cinalis)

Zapach melisy odgrywa kiedy bardzo wanrol w kuchni, chronic ywno przed zepsuciem si. By on rwnie wysoko ceniony w magii miosnej. olejek z melisy sfuy w dawnym przyrodolecznictwie m.in. do lecznia stanw wywoanych szokiem. Dziten otrzymy w any przez destylacj zie|a zpa wo dn olejek eteryczny jest podstawowym olejkiem nasennyrn, stoso_ wanym w zabiegach aromaterapeucznych.

Z*acrl
Cytrynowo-zioowy.

Da-NteARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa uspokajajco, agodzi silne napicia nerwowe , przywraca rwnowag. Pozywnie dziaana stany psychicznego i fizy czne go wyczerpania, w sytuacj ach stresowych, stanah apatii, smutku i depresji. Zalecanyjest dla kobiet w okresie

o Wykazuj e waciwoci antysepty czne, odkaajce. o agodzi ble gowy, menstruacyjne i reumatyczne. o Pomocny jest w leczeniu egzemy, opryszczki, grzybic skry. o w naturalnej kosmetyce reczniczej olejek z melisy stanowi

menopauzy. Jest bardzo skutecznym rodkiem nasennym.

dobry skadnik zapachowy kremw i rodkw do pielgnacji ciaa. Nale jednak stosowa go oszczdnie, poniewa w ,ayt

AROMATERAPIA

62

duych dawkach dziaa intensywnie i moe spowodowa podraznienie skry. olejek z melisy aromatyzujcy potpourri albo dodawany do lampek zapachowych dobrze komponuje si z innymi olejkami o zapachu cytrynowym, np.z olejkiem cytrynowym, pomaraczowym, mandarynkolvym. M ona go miesza z zapachami cytrusowymi lub kwiatowymi.

otejku melisowego nie powinny stosowa kobiety w cizy. Kilka kropet otejku wlanych do kominka aromaterapeutycznego odstrasza muchy. Otejek
mona dodawa do rodkowdo konserwacji mebti, aby nada im przyjemny zapach.

otejek mity pieprzowej

(tv1entha

piperita)

W staroytnociwierzono, e zapach mity pobudza mozg do lepszej pracy' dlatego uczniowie rzymskich filozofw chtnie wieczyli mit gow. Zapachowi temu przypisywano moc zwyciania za, pokonywania mrocznych si ciemnoci. Mita bya jednym z siedmiu zi palonych w ogniu witojaskim -

nadajcym moc wszystkim rolinom leczniczym. Z kwitncej mi pieprzowej dziewczta p|oty wianki na wosy, by roztaczay pontny, wieyzapach, majcy do spenienia pewn okrelonrol w mioci.

Dziolejek mitowy wykorzystywany jest w przemyle spoywczym, farmaceuc znym i kosmetycznym.

Zapncrs

ostry mentolowy, chodny. DzIrNlr ARoMATERAPEUTYCZNE

Dziaa antybakteryjnie i przeciwwirusowo - wspomaga leczenie infekcji grnych drg oddechowych, przezibienia, grypy. Polecany jest w stanach gorczkowych.

63

AROMATERAPIA

antyseptyczne wykorzystywane s w leczeniu Waciwoci

stanw zapalnych skry.

przeciwblowe _ pomocny jest w bWykazuje waciwoci

lach gowy' reumatycznych, nerwoblach,
a

takze blach men-

Dziaa stymulujco na organizm _ za|ecany jest w stanach zmczenia, stre Su. Wykazuj e dziaanie p obudzaj c e, przec iwdziaa nadmi ernej senno ci, poprawia koncentracj . Wdychanie olejku mitowego moze stanowi pomoc w stanach szokowych i lkowych. a Wzmacnia system odpornociowy. a Mona go stosowa w przypadku zaburze ukadu krenia,
ci gastryczne, a take objawy choroby lokomocyjnej. Wykazuje dziaanie chodzce i orzewiajce _ warto go dodawa do kpieli w czasie upaw.

struacyjnych.

dziaa ago dn i e pob ud zaj co. D ziaa rozkurczow o. ago dzi dol egliwo

w pierwszych miesicach ciy. Ze wzgtdu

otejku mitowego nie powinny stosowa kobiety

wysoki procent mentolu z olejkiem tym naley postpowa oszczdnie. By unoszce si opary nie podraniaty luzowek, Wystarczy Uyc do kpieti orzewiajcej 2-3 kropti otejku. Saszetki i potpourri aromatyzowane otejkiem mitowym nadaj si do odwieaniapowietrza i nadawania przyjemnego zapachu w tazienkach, toaletach, saunie. Zapach olejku mitowego odstrasza komary.

na

Olejek mirry (Commiphora myrrha)

olejek otrzymuje si z ywicy drzewa balsamowego. Mirra ma dziaanie uspokajajce. W magii i religii stosowana bya ju od 4000 lat. Grecy uywali jej do odkaania i leczenia chorb skry.
AROMATERAPIA

64

W Egipcie natomiast stosowano j do kadzide i podczas balsamowania ciaa.

Zepacu Mocny, korzenny.

DzlrNlp ARoMATERAPEUTYCZNE o olejek doskonale poprawia Samopoczucie

i umys. Pomaga w koncentracji, dodaje wiary w siebie. Dziaa antystresowo i andepresyjnie.

pobudza ciao

olejek muszkatoowy (Myristica f ragrans)

olej ek otrzymywany jest przez destylacj nasion (owocw) muszkatoowca z par wodn. W aromaterapii ceniony jest przede wszystkim ze w zg|du na waciwoci antyseptyczne, cigaj ce i przeciwblowe. olejek dodawany jest do egzotycznych perfum i myde.

Zapecl Mocno skoncentrowany, korzenny, dugo si utrzymujcy. DaereNlB enoltrenapEuTYczNE o oszczdnie stosowany w lampkach zapachowych sprzyja witalnoci. Pobudza kreatywno, przedsibiorczo, energi. Gdy mamy duo pracy, mona go doda do lampki zapachowej ustawionej w biurze. Jedna kropelka muszkatu, ze wzg|-

o o o

Pomocny jest w zaburzniach gastrycznych. Wykazuje waciwoci przeciwblowe - przynosi ulg w przypadku blw mini,blw reumatycznych i artretycznych. Poprawia krenie krwi.

du na jego mocno skoncentrowany zapach, jest ilociwystarczajc. Z aromatem tym dobrze komponuj si inne zapachy o waciwociach pobudzajcych, jak any, rozmajaowiec, cytryna, geranium. ryn,

65

AROMATERAPIA

Otejek zawiera w swoim sktadzie hatucynogen' t<tory oziata sitnie pobudzajco. Moe wywota dziatanie niepodane i dtatego naley go stosowac z du ostronoci.

Olejek neroli (Citrus bigaradia

olejek

Risso,)

eteryczny otrzym}nvany z kwiatu pomaraczy gorzkiej jest cennym Surowcem sztuki perfumeryjnej' Nazw neroli zaari"ri*oskiejksiniczce, ktra uczynia go swoimi ulubiojak olenymi perfumami. olejek z kwiatu pomaraczy, podobnie

do rodkw kobiecej sztuki .1et .jasminowy, zawsz na|ea

afrodyzjaku Znany ll*od".niu. Jako zapach o waciwociach zosta by w China ch orazindiach, a okoo XVII wieku odkryty jako perfumy' dotikzeprzezkobiety europejskie' olejek suy do pudrowania oraz ciaa i dawano go te do pudru do twarzy olejek kpieli' peruk. Aromazowano nim take wod do ) t*iutu pomaraczy naley do jednego z droszych olejkw
jednym z najcenniej_ stosowanych w aromaterapii. Jest rwnie szych olejkw wykorzystywanych w kosmetyce'

Znpnca W formie skoncentrowanej ma gorzkosodki zapach, ktry staje wtesi przyjemny dopiero w odpowiednim rozcieczeniu' Jest dy ciep i delikatny. Dzl,NtBARoMATERAPEUTYcZNE o Gwnym obszarem dz\aania olejku jest sfera psychiczna' Pomaga przywrci harmoni midzy ciaem, umysem i duszigiazilki' stany nerwowe' dziaa antystresowo i anty_ p o zy oepre syj ni e. Wykazuj e dziaanie euforyzuj c e, p o zw a(a tywniej spojrze na problemy. o Jest agodnie dziaajcym afrodyzjakiem' antyseptyczne' o Ma waciwoci si o Wykorzystuje go do leczenia stanw zapalnych skry oraz dopielgnacji cery - zwaszcza naczynkowej , atake dojrza' ej, dziaa prze ciw zmarszc zkowo' AROMATERAPIA

66

Zapach olejku neroli najlepiej dziaa w kompozycji z innymi olejkami, zwaszcza z olejkiem cynamonowym' kolendrowym oraz ylang-ylang.

Olejek paczulowy (Pogostemon patchouli)

olejek paczulowy pozyskiwany jest z kwiatw i licibrodca paczulki. Jego intensywny zapachjest typowym aromatem domowego i religijnego ycia Indii. olejek ten barwi skr na brzowooty kolor. Kobiety bramiskie rysoway nim delikatne linie wzdl ramion, a take naznacza nim punkt na rodku czoa, by zademonstrowa przynalenodo najwyszej kasty. Rytualne malunki by rwnie oznak podnoci'Dziolejek paczulowy ma zastosowanie w przemyle perfumeryjnym. Stosowany jest jako skadnik kompozycji zapachowych i dodatek do kadzida. By on jednym z ulubionych pachnide subkultury hippisw.

Zepect Silny, trwa odurzajcy. Kojarzy si z zapachem ziemi.

DzIrNtp ARoMATERAPEUTYCZNE o Rozgrzewajcy olejek jest skutecznym antysepkiem, tradycyjnie stosowanym w medycynie wschodniej do zwalczania zakae i gorczki. o Ma dziaanie uspokajajce i tonizujce, dlatego bywa pomocny w leczenil zaburze tak odmiennych, jak stres i niestraw-

o o o

no.

olejek paczulowy znany jest jako lek o dziaaniu antystresowym i andepresyjnym. W maych dawkach uspokaja, w wikszych dziaa pobudzajco.
Stosuje si go d,o zwalczania upieu,zapobiegania wypadaniu wosw, atakeprzy egzemie, liszajach, pkniciach sk_ ry stanach zapalnych oraz grzybicach skry. Reguluje gospodark pynami - wykorzystuje si go w terapii

antycellulitowej.

67

AROMATERAPIA

si' trdziko_ Doskona do pielgnacji cery przetuszczajcej

a Przypisuje mu si dziaanie afrodyzjakalne' na|ey orientalno-a zjaty cki bukiet. zapachowy' a

wej.

sioauj" zinnymiza.paJsposob s'crdny miesza olejek paczulowy

kwiatowe i tYil\ chami. Olejek paczulowy utrwala zapachy st dziaania' Szczeglnie dobrze komponu1e

.'u "u'igich ranym,jaminowym' bergamotowym' z zapachm

anyowym, j aowcowym, ylangowym'

a take

jednego zaOtejek ma bardzo sitne dziatanie' do do dodawany biegu wystarcz 2 kropte' Moe byc odstraszania rodkow czyszczcych oraz stuy do moti i innych owadw'

Otejek petit grain (Citrus aurontium)

gdy olejek petit grain,,,mae nasionko'', siga czasw' Nazwa -"urv,uiv pomapolyskiwany by z modych owocw i nasion z lici gwnie si wytwaza rairczy lub cytryn. ozis otejet ten go dziaania oledezodoruj c e ;;;;'J.'y' gorzkiej' Z p odu by do zwa|czania nieprzyjemjek petit grain zavsz. u4"'uu"y aromatyzowano nim mae saszetki' il;i ;;r;w. W Anglii cikich sukien' Dzistosowany jest ktre wszywano w .ku}y jako skadnik kompozycji zapachowych'
Znplrcn

Swiey, cytrusowy'
Dzlq,-Nn ARoM ATERAPEUTYcZNE antystresowe, wpwa pozytywnte na . wyt u"rrie waciwoci

. r.j"t .

samoPoczucie.

tworzy petit grain w pomieszczeniach mieszkalnych

przyjemn atmosfer'

job"e komponuje si z bardziej cierpkiT^pi"t telo olejku cynamo*irupu.r'u-i, jak rozmaryn i any' z bergamotk
68

AROlJlATERAPIA

i kolendr6 a take z zapachami kwiatowymi, jak geranium' kwiat pomaraczy i ra.

nem

olejek pomaraczory (itrus aurantium var dulce)

olejek eteryczny otrzymywany jest ze skrki owocw pomara-

i perfumeryjnym. W XlX-wiecznej Anglii uywany by powszechnie, zamiast prawdziwego olejku z kwiatu pomaraiczy, do aromazowania potpourri. Dziw terapii zapachowej ceni si przede wszystkim jego relaksujce waciwoci.
Zepecl Sodki, ciep owocowy.

czy sodkiej i gorzkiej. Stosowany jest w przemylespoywczym

DzIerNn ARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa uspokajajco - stosowany jest w depresjach, stanach lkowych, napiciu nerwowym' nadpobudliwoci. Pomaga przywrci harmoni midzy ciaem, umysem i dusz. Skuteczny jest w stanach przygnbienia, przemczenia fizy cznego i umysowego. Wprawia w dobry nastrj, orze;wia. o Uatwia zasypianie przy bezsennoci. o Wykazuje waciwoci przeciwskurczowe _ agodzi skurcze i ble mini. o Pomaga zwalczy przezibienie i gryp. o Pomocny jest w terapii antycellulitowej. o Wskazany jest do pielgnacji skry dojrzaej _ wygadza zmarszczki.

Zabiegow aromaterapeutycznych z uyciem otejku pomaraczowego nie naley stosowa na skr, ktra ma by wystawiona na dziatanie promieni UV (stoce' sotarium) - mog pojawi si ptamy pigmentacyjne. otejek pomaraczowy nadaje pomieszczeniom mieszkatnym bardzo przyjemny ciepty zapach. 69
AROMATERAP!A

Olejek rozmarynowy (Rosmarinus officinalis)

Zapach rozmarynu odgrywa wan rol w wierzeniach kultur antycznych. Rozmaryn palono ku czci bogw zamiast kadzida. nienia pamici i rozjanienia myli. Pnocnoamerykascy Indianie palili to ziele' szukajc u Wielkiego Ducha pomocy i rady przed podjciem decyzji dotyczcych swego plemienia. Czarownicy uywali zapachu rozmarynu do wypdzania zych duchw i do ochrony przed tajemnymi mocami.
Zapachpalonego roznarynu uzrvany by w ialacjach do wznoc-

od dawna doceniano walory olejku rozmarynowego w pielgnacji urody' Klasyczn recept na pikn skr jest woda wgier-

ska, wynaleziona przez pewn wgiersk ksiniczk, ktra do pnego wieku cieszya si kwitnc cer.

Dziolejek eteryczny otrzymywany z gazek i licirozmarynu lekarskiego stosowany jest jako skadnik kompozycji zapacho' wych oraz aromatw spoyvczych. W aromaterapii jest jednym z najcenniejszych olejkw o bardzo szerokim oddziaywaniu. Jest podstawowym olejkiem o dziaaniu pobudzajcym.

Zpecu
wiey, mocny, kamforowy.

DzlarNlr ARoMATERAPEUTYCZNE

o o o

Stymuluje centralny ukad nerwowy - zalecany jest w depresjach, zmczeniu psychicznym, wzmoonym napiciu, trudnociach w zapamitywaniu. Poprawia koncentracj i pami. Jego zapach powoduje szybkie odwiezenie,dodaje nowego zapahl do pracy' uatwia zdolnopodejmowania decyzj| Tonizuje prac serca' reguluje cinienie krwi' agodzi dolegliwocizwiz ane z yl,akami. antyseptyczne. Uatwia oddychanie w czasie Ma waciwoci kataru, agodzi kaszel przy przezibieniu, grypie. Dziaa przeciwblowo - m.in. agodzi ble reumatyczne, artretyczne, ble gowy, ble mini rnego pochodzenia.

AROMATERAPIA

70

Dziaa oglnie wzmacniajco. Wskazany jest w stanach wyczerpania fizycznego. o Od dawna ceniony jest jako afrodyzjak. o Jest wykorzystywany jako kosmek _ do pielgnacji wosw (dziaa przeciwupieowo, zapobiega wypadaniu wosw) oraz ciaa (dziaa pobudzajco na skr, jest wietnymdodatkiem do kpieli orzewiajcych, stosowany w terapii antycellulitowej).

otejku rozmarynowego nie powinny uywa konie, wystarcz -3 kropetki na zabieg. W tamp_ kach zapachowych zaleca si mieszanie otejku rozmarynowego z innymi zapachami, np. szatwii,
lawendy, cytryny. biety w cizy. otejek ten naley stosowa oszczd-

olejek rany (Rosa damascena

gnacji urody, dodawano go take do potraw.

MIII.)

Zapachr na|e od stuleci do najbardziej cenionych. olejkiem ranym aromatyzowano oleje witei rodkisuce do pielolejek eteryczny otrzymywany jest z patkw kwiatowych ry damasceskiej. Dzistosowany jest w kompozycjach zapacho_

wych oraz aromatach spoywczych. Naley do najdroszych olejkw eterycznych zuwaginato,e do jego wyprodukowania zuywa si bardzo wiele surowca. Z lwagi na ogromny zasig oddziaywania i pikny zapach nazywa si go ,,krlem olejkw
eterycznych". Zxpecu Kwiatowy, sodki, ciepy.

DznreNrr ARoMATERApEUTyczNE o Ma waciwoci relaksujce - uspokaja, uatwia zasypianie, poprawia Samopoczucie. Przywraca dobry humor' zwiksza
71 AROMATERAPIA

pewnosiebie, pobudza. Dziaa antydepresyjnie, wspomaga leczenie nerwic. Wykazuj e dziaanie antyseptyczn e. przeciw zapalne - wspomaga|eczenie ran,agodzi infekcje bakteryjne i grzybice skry. a Pomocny jest w agodzeniu blu * zwaszczablu gowy. o Wp.wa korzystnie na prac ukadu Wenia, dziaatonizlco na prac serca' obnia cinieniekrwi.
o Jest cenionym od wiekw afrodyzjakiem.
o

Z powodu wysokiej skutecznoci prawdziwy olejek rany jest bardzo ceniony w kosmetyce |ecznicze1- dziaa kojco na skr, wygadzaj sprzyja zachowaniu piknej cery. Do_ skonale oywia i odmadza skr dojrza.
otejku'rzanego nie powinny stosowa kobiety
w ciy.

Olejek rumianku lekarskiego

(

Matri cari a chamomi I Ia)

Hipokrates, zwany ojcem medycyny, zadedykowa zie|e rumianku socu, poniewa ,,leczyo ono dreszcze''. od wiekw stosuje si w medycynie rumianek i olejek z niego pochodzcy. A do czasw drugiej wojny wiatowej uywano olejku rumiankowego w szpitalach i gabinetach lekarskichjako naturalnego rodkadezynfekcyj nego i antysepty czne go.

olejek eteryczny otrzymywany jestprzez destylacj z parwod_ n koszyczkw kwiatowych rumianku pospolitego. Dzistoso-

wany jest w aromaterapii przede wszystkim w leczeniu rnego rodzaju wysypek skrnych i podranie skry.
Zepacru

Ciepy' zioowy.

DzttNtp ARoMATERAPEUTYCZNE o Pomocny jest w leczeniu schorze ukadu oddechowego wskazany jest przy suchym kaszlu.
AROMATERAPIA

72

Wykazuj e dziaanie uspokaj

poprawi a samopoczuc ie, agodzi stres i napicie nerwowe. Pomocny jest w leczeniu bezsennoci. Stosowany jest w stanach zapaLnych skry oparzeniach, agoaj c

dzi podranienia skry.

a agodzi niestrawno, uatwia trawienie, zapobiega wzdciom.

a Dziaaprzeciwblowo - zmniejsza ble gowy i bolesne skurcze miesiczkowe' Jego uspokaj ajce dziaanie jest pomocne w zwalnianixprzyspieszonej akcji serca i obnianiu wysokiego cinienia.

otejku nie powinny stosowa kobiety w pierwszych miesicach ciy. Z uwagi na waciwoci
dranice do jednego zabiegu Wystarcz 2-3 kropl'e otejku.

Olejek rumianku rzymskiego (Anthemis nobilis)

olejek etryczny otrzymywany jest przez destylacj ziela z par podobne do olejku z rumianku wodn. Wykazuje waciwoci jest mniej dranicy. lekarskiego, ale

Ciep miodowy.
Dzn,eNle ARoMATERAPEUTYcZNE o W terapii zapachami wykorzystuje si jego waciwociprzeciwzapalne _agodzi stany zapalne i uczulenia skry' o Stosowany do pielgnacji skry zwaszcza cery tfustej, trdzikowej, a take skry poparzonej, rwniez promieniami sonecznymi. o Dziaa przeciwblowo - agodzi nerwoble, ble gowy, zbw, mini,zwaszcza po wysiku sportowym' reumatyczne i artretyczne. o Korzystnie wpwa na system nerwowy - uspokaja, agodzi negatywne skutki stresu, pomocny jest w leczeniu bezsenno-

Ztpncu

73

AROMATERAPIA

ci.olejek daje uczucie odprenia i harmonii, wzmacnia siy psychiczne, zdecydowanie i wytrwao.

otejku z rumianku rzymskiego nie powinny Uywa kobiety w pierwszych miesicach ciy.

olejek sandaowy (Santalum album)

olejek
drzewa sandaowego dziki waciwociom antyseptycznym znany jest przede wszystkim w zioolecznictwie ajurwe-

dyjskim. Wyrabiano z niego woski do nacierania ciaa, aby ochro-

ni si przed gorczk atake przed pasozytami i bakteriami. W sferze duchowej olejek mia pobudza wysz inteligencj, pomaga w otwarciu,,trzeciego oka'', sprzyja religijnemu skupieniu

medytacjom. olejek sandaowy wykorzystywano take w kosmetyce. Sporzdzano z niego np. wonne pomady do wosw.

Zepecu orientalny, ci ep zmysowy, del ikatnie niezbyt mocny' z czasem nasilajcy si.

yw

iczny. Pocztkowo

DarNtg ARoMATERAPEUTYCZNE

o o

Wykazuje waciwoci anbakteryjne _ pomaga przy suchym, dranicym kaszlu, katarze, anginie. Ma dziaanie lekko uspokajajce, relaksuje, zalecany jest w sta_ nach zmczenia umysowego' pzepracowania. Pomaga uwolni si od napicia, przynoszc spokj i rwnowag. Usuwa uczucie znunia. Poprawia pami i koncentracj. Pozwala odzyska spokj ducha. Wedfug wschodniej medycyny smuluje energi duchow. Pomaga oderwa si od codziennych problemw i skupi na wasnym wntrzu. Zalecany jest m.in. podczas medytacji. Anseptyczne waciwoci olejku sandaowego i jego przyjemny zapach sprawiaj e chtnie jest uywany do aromatyzowania kosmetykw' Woda po goleniu z olejkiem sandao-

AROMATERAPIA

74

wym ma bardzo adny zapach. olejek dziki antyseptycznym, iom dziaa |eczniczo na tfu st lekko ci gaj cym waciwoc

zanie czy szczon skr. Stosuje si go w przypadku zaburze gastrycznych, nudnoci,

wymiotw.
O

a Z powodu przyjemnego zapachu i swego dziaania dezynfekujcego olejek z drzewa sandaowego nadaje si do aromatyzowania potpourri do azienek i toalet oraz do saszetek za_ pachowych wieszanych w szafach. olejek sandaowy tworzy dobr kompozycj zapachow z olejkiem cytrynowym, roz-

Jest to synny, ceniony od wiekw afrodyzjak.

marynowym, godzikowym i jaowcowym.

Olejek sosnowy (Pinus silvestris)

Zapach sosnowy wykorzystywano od dawna w medycynie ludorelaksujce i nasenne. Chcc wej. Doceniano jego waciwoci zapewni sobie spokojny,bezpieczny i dugi sen, umieszczano pod poduszk w lnianym woreczku garigie sosnowych.

olejek eteryczny otrzymyvvany z igie sosny Zwyczajnej stosowany jest dzido perfumowania myde i soli do kpieli oraz do
powietrza. W aromaterapii wykorzystuje si przede odwieania jego bakteriobjcze i wykrztune waciwoci' wszystkim

Zl.pecu Swiey,leny. DzlrnNIp ARoMATERAPEUTYcZNE o Jest silnym anseptykiem. Stosowany jestrwaszczaw leczniu infekcji drg oddechowych _ wspomaga leczenie przezibienia, grypy, anginy, zapalenia zatok. o Dziaa rozgrzewajco - skuteczny jest w zwa|czaniu blw reumatycznych i artrety czny ch. o Wykazuje dziaanie relaksujce - pomaga odzyska spokj
oprawia samopo czuc ie. Zale cany j est w stanach przemczenia, fizycznego i psychicznego spadku formy.
ducha,
p

75

AROMATERAPIA

o o o o

Stymuluje prac ukadu krenia. Wspomaga leczenie infekcji pcherza i kamicy nerkowej. Poprawia stan skry - agodzi podraznienia, oezyszczaporyWystarczy kilka kropli olejku doda do kpieli. Zwiksza odpornoorganizmu. Swietnie nadaje si do odwieaniapowietrza w pomieszczeniach mieszkalnych.

olejek szawii lekarskiej (Salvia officinalis)

We wszystkich kulturach, poczynajc od antycznych, przez redniowiecze i kultury ludowe, zapach szahvii odgrywa bardzo wanrol w magii' by rodkiemchronicym przed zgubnymi siami. Zwa\czano nim czary i si demoniczne.

olejek eteryczny destylowany z kwitncych wierzchokw i lici szawii od dawna stosowany jest w medycynie ze wzgIdu na waciwoci|ecznicze.
Znpltcn Mocny, zbliony do kamfory.

DznrNl g ARoMATERAPEUTYCZNE o olejek szawiowy wywiera dziaani oglnie tonizujce, pomaga w zwalczaniuzmczenia, draliwocii depresji, dziki czemu podtrzymuje dobre samopoczucie i zmniejsza oglne

dziaanie streSu. antyseptyczne i dezodorujce. Wykazuje waciwoci

olejek szawii muszkatoowej (Salvia sclarea)

Zapach szawii muszkatoow ej by zaw sze magicznym rodkiem sucym do odprawiania rytuaw przez kapanw, uzdrowi c i eli i alchemikw, atake ludzi zajmujcych si czammagioraz wyznawcw wudu. Prorocy hinduscy uwazali, e zapach ten jest zdolny zmieni nurt ycia, tak by z boskim nurtem dotrze do

AROMATERAPIA

76

wielkiego oceanu' nazywanego przez nich s amadhi, oznaczajcego owiecenie. Zapach szawii ceniono ju w staroytnoci jako W aromaterapii wykorzystuje si rodekpobudzajcy do mioci. przede wszystkim jego anseptyczne i relaksujce waciwoci. znacznie silniejsze ni olejek olejek ten wykazuje waciwoci szawii lekarskiej. Znpec: Wyrazisty, zioowy, ostry. Dzt-NteARoMATERAPEUTYCZNE o agodzi infekcje bakteryjne

kaszel, bronchit oraz infekcje

C o o o o o

skry.

Zwalczable reumatyczne i ble miniowe. Za|ecanyjest do pielgnacji skry dojrzaej. Pomocny jest w leczeniu stanw nerwicowych, przygnbie_ nia, depresji, rozchwiania emocjonalnego. Ma waciwoci koj ce, poprawia samopoczucie. Wzmacnia pami i koncentracj. Wpywa korzystnie na prac ukadu krenia, obnia cinienie ttnicze krwi. Jest agodnie dziaajcym afrodyzjakiem- Ze wszystkich rodzajw szawii ten gatunek uwaany jest za najskuteczniejszy afrodyzjak.

otejku szatwii muszkatotowej nie powinny uywa kobiety w pierwszych miesicach ciy.

olejek wierkowy(Picea glauca)

Zapach wierkuwykorzystywany by w obrzdach magicznych. Wedug wierze ludowych dymze spalonych wierkowych ga-

zi oddala ze moce. W medycynie ludowej

uspokaj
aj

wykorzystywano

tego zapachu. ce waciwoci

Znpecl Leny.

77

AROMATERAPIA

Dznrnmg ARoMATERApEUTvczNE o Wspomaga infekcje grnych drg oddechowych - pomocny jest w leczeniu przezibienia i grypy' dziaawykrztunie. Stosowany jest w stanach podgorczkowych. o Wzmacnia organizm. o Dziaa przeciwblowo - zwaszczaw przypadku blw mi-

nii nerwoblw. Pomocny jest w zwa|czaniu bezsennoci - Sen przyvvouje kpiel z dodatkiem olejku.

Olejek tymiankowy (Thymus vulgaris)

Tymianek, podobnie jak szawia, nalea u Staroytnych Grekw i Rzymian do herbe Sccrae, witychzi. Mieszkacy Krety jeszcze do koca XIX wieku destylowali olejki eteryczne z mianku, atake szawii muszkatoowej, mity i jaowca, i sprzedawali je na targach jako leki nafuralne. olejek tymiankowy by cenionym rodkiemdezynfekujcYm, nP. atwo psujce si produkty spoyr,vcze owijano w wilgotne ptno aromazowane tym wanieolejkiem, by chroni je przed zepsuciem.

Dziolejek eteryczny otrzymywany z ziela mianku pospolitego stosowany jest w lecznictwie, w przemyle spoywczymoraz
do perfumowania, np' myde.

Zepecn Zioowy, mocny.

DzIrNIeARoMATERAPEUTYCZNE o Dziaa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo - wspomaga leczenie infekcji i gmych drg oddechowych (przezibienia, zapalenia oskrzeli, blu garda)' Uatwia oddychanie. o Wzmacnia system odpornociowy. o Przynosi ulg w blach reumatycznych i artretycznych. o Dziaa antydepresyjnie, uspokaja, poprawia samopoczucie'
Pomaga zw alczy bzsenno.

AROMATERAPIA

78

Korzystnie wpwa na prac ukadu krenia' podwyzsza cinienie krwi. W kosmetyce|eczniczej olejek tymiankowy bardzo oszczdnie uywany jest w tonikach i kremach do skry zanieczyszczonej i trdzikowej. Za|ecany jest w przypadku wypadania
wosw. Zapach olejku tymiankowego bardzo dobrze usuwa zapachy kuchenne i dlatego jest odpowiedni do aromatyzownia potpourri i saszetek zapachowych do kuchni.

otejku tymiankowego nie powinny uywa kobiety w ciy oraz osoby majce wysokie cinienie krwi.

Olejek wetiweru (Vetiveria zizanioides)

jek ten jest wysoko ceniony w kosmetyce, a zwaszcza w przemyleperfumeryjnym.

W historii zapachw aromat wetiweru ma opini magicznego rodka miosnego i na|ey do hinduskich tajemnic mioci.ole-

Zltplcu Cierpki, cytrynopodobny. DznrNrc ARoMATERAPEUTYCZNE

o o o

W terapii zapachowej ceniony jest jako rodekdo aromazo_ wania olejkw do masau, kremw do ciaa i tonikw. Dziaa smulujco na zmys,jest cenionym od dawna afrodyzjakiem. Niezwykle erozujco dziaa w poczeniu z olejkiem ranym, kardamonowym lub ylangowym' relaksujce _ koi nerwy' doskonale Wykazuje waciwoci poprawia samopoczucie. Dobrze komponuje si z zapachami kwiatowymi, a take olejkiem paczulowym, bergamotolvym i cynamonowym. Nadaje pomieszczeniom mieszkalnym bardzo przyjemny, wie-

79

AROMATERAPIA

y zapach. Swietnie nadaje si do lampek zapachowych, a takZ" do u.o*utyzowania potpourri i saszetek zapachowych'

Otejek wykazuje sitne dziatanie - do przeprowadzenia jednego zabiegu wystarcz 2-3 kropte'

Olejek ylangowy (Cananga odorata)

Zapachylangowy wykorzyswany by w klasztorach hinduskich po.'u. odpiawiania rytuaw religijnych' Kapani bramiscy' * sposb magnetyczny oddziaylva na innych' namasz"h.. czaliolejkiem ylangowym ramiona itwarze' Dziolejek ylangodo wy jest powszchnie stosowany do wyrobu perfum i olejkw *asuzu' Znajduje zastosowanie rwnie w przemyle spoywczym. W aromaterapii wykorzystuje si przede wszystkim anty_ tego olejku eterycznego' septyczne i relaksujce waciwoci

Znpea Silny' zmysowy, kwiatowy'

ARoMATERAPEUTYCZN E Dzt.NlE' relaksujce o Wykazuje waciwoci

pobudza czmzgu wyw ara1cendorfi ny, czyli',hormony szczcia''' Uspokaja rre.wy,-usuwa blokady i napicia' Dziaa antydepresyjnie' brry*ru"u rwnowag emocj onaln' Pobudza kreatyr;vno i mowacj do pracy t'.vrczej. o Za|eianyjest w przypadku zaburze rytmu serca - zwatnia przyspieszony rytm serca i oddechu' obnia cinienie ttnicze krwi. o Wykorzystuje si go w kosmetyce leczniczej, m'in' do aromatyowania kremw i emulsji do pielgnacji ciaa' Za|ecany jest zwaszcza do skry przetuszczajcej si, skonnej do vypryskw. Jest te skutecznym rodkiemzmniejszajcym wy-

padanie wosw' Jest cenionym afrodYzjakiem. Stwarza nastrj euforii tyzmu.

ero-

AROMATERAPIA

80

Dobrze komponuje si z geranium' bergamotk kolendr paczuli cynamonem.

Otejek ma sitne dziatanie - do przeprowadzenia jednego zabiegu wystarcz 1-2 kropte olejku. Due itociotejku mog wywoa wysypki alergiczne. otejku nie naley stosowa u dzieci.

81

AROMATERAPIA

Jakie s rodzaje otejw bazowych?

Uycie olejkw eterycznych powinno by bezpieczne d|a skry' jedynie kilka olejZe'wzg|iu na ich wysokie stzenie istnieje na skr bez uprzedkw, ktre mona stosowa bezporednio j est niego rozcie frczenia. W zdecydowanej wikszoci konieczne ich ich-mieszanie z olejami bazowymi (nonikami) i uylvanie rolinne oleje naturalne s dopiero w takiej formie. Nonikami (pieferowane s oleje nieraflnowane lub z tzw. zimnego toczewiekw' Leczy i upikn_ia). oleje rolinnstosowane by od nimi kosmefyki do cery ciaa oraz wo'riy.oiswzbogacasi do so*. r.yi" si w nich wiele cerurych substancji, niezbdnych enzyzacho*aniu adnego wygldu skry i wosw' Sto biaka' my, witaminy' minera anoksydanty oraz kwasy tuszczowe' kre zapobiegaj utracie wilgoci, regeneruj odywiaj naskrek i koj po dranienia.

Niektre oleje rolinne w czystej postaci mona kupi w aptekachlubsklepachzielarskichiwykorzystapodczasdomowych zabiegw aromaterapeutycznych' Do najczciej stosowanych olej w bazowych na|e.

Olej arachidowY
Jest to wysokiej jakociolej pozyskiwany Znasion orzechaziem-

nego, stsowany od dawna w przyrodolecznictwie azjatyckim' Wykorzystywano go m.in. do pielgnacji urody' olej ten doskonaie chroni skr przed Zewntrznymi wpwami, wiatrem' za-

nieczyszczeniamipowietrzaorazinnymiszkodliwymiczynnikami. Swietnie nadaje si te do pielgnacji wosw'

AROMATERAPIA

82

Olej awokadowy
olej awokadowy ma dugtradycj w przyrodolecznictwie Ameryki Poudniowej. Wykorzystuje si go m.in. w wielu problemach zwizanych z urod. Cho nie wchania si szybko, doskonale regeneruje zntszczony naskrek (np. nadwerony dziaaniem soca, wiatru, mrozu). Polecany jest do pielgnacji skry dojrzaej, na ktrej wida oznaki zmczeniaiwytane zmarszczki. Uelastycznia skr, agodzi uczucie cigniciai pieczenia. olej ten wspomaga leczenie uszczycy. Bardzo czsto dodawany jest do mleczek i kremw zalecanych dla dojrzach kobiet. Dzl,aa przeciwzmarszczkowo, przywraca skrze jasnoi modziecz witalno.wietnie nadaje si do masau. Z powodu swojej lepkocipowinien by mieszany z|ejszymi olejami bazowymi, np. olejem migdaowym.

Otej kokosowy
Ten lekki olej tradycyjnie uywanyjest do pielgnacji skry suchej. Szczeglnie przydatnyjest do preparatw leczcych skr gowy. Jest take naturaln oson przeciwsoneczn' blokujc a 20 procent szkodliwych promieni sonecznych.

olej migdaowy
W najstarszych dokumentach asyryjskich, babiloskich, fenickich i palesskich zna|e mona opisy najczciej czczonych olejw rolinnych. Wrd nich znajduje si olej migdaowy. Z powodu Swego delikatnego zapachu by on ulubionym olejem w kulturach staroytnych.Przez wieki chtnie stosowano go do pielgnacji skry niemowlt, a take delikatnej cery kobiet.
Take dziw kosmetyce |eczniczej olej migdaowy tlorzy baz, mona go zna|e w wielu recepturach. Nie posiada czynnikw dranicych, z tego wzgldu jest odpowiedni dla wikszocitypw cery. Dodatkow zalet jest atwo wchaniania przez sk-

83

AROMATERAPIA

r. Wskazany jest zwaszcza do pielgnacji skry suchej i starzejcej si. Jako olej do masau czyni skr delikatn i gadk zwiksza jej elastycznooraz nadaje delikatny posk, dobrze dziaa na paznokcie i wosy.

Olej rumiankowy
Stosowany jest do pielgnacji cery oraz masau ciaa. Stanowi opmaln ochron skry dziaa uspokajajco i ochronnie na skr podranion i wraliw. Switnie nadaje si do pielgnacji skry niemowlt.

Olej salforowy
W staroytnociistniao wielkie zapotrzebowanie na olej salforowy. Cieszy si on opini rodka niszczcego destrukcyjne moce. Stosowany by przez kapanw i kapanki, a take przez ttzdrawiaczy, m.in' do masau i inhalacji. Dziten bogaty w witaminy olej o mocnym zapachu uywany jest take do sporzdzania kremw do twarzy.

Olej sezamowy
W Azji Sezam by ulubionym darem skadanym w ofierze' a po_ zyskiwany z jego nasion olej uwaany by za dar bogw. Ceniono nie lko jego walory smakowe, ale take lecznicze. olej ten

wykorzystuje si do w1trvarzania kosmetykw, wietnie nadaje si jakobaza mieszanek aromatycznych sfucych do masau ciaa'

olej sonecznikowy
olej sonecznikowy ceniono w Ameryce Poudniowej i w Chi_ nach. od dawien dawna uwazano go za olej piknoci. Lekki i boga w skadniki odywcze wietnie nadaje si do masazu' dziaa na skr regeneruj co, agodzi podranieni a i wy gadza,
AROMATERAPIA

84

leczy i wspomaga proces zdrowienia. Jest wymienity jako kompres na ciao lub dodatek do kremu.

Olej sojowy
Informacje o waciwociach zdrowotnych soi znale mona w najstarszych ksigach o rolinachleczniczych, np.w chiskiej ksidze Shennong, napisanej okoo 2000 roku p.n.e. Dzitake wysoko ceni si soj oraz pozyskiwany z niej olej' nie tylko ze wzgldu na walory smakowe, ale rwniez |ecznicz i kosmetyczne. olej jest lekki i atwo si wchania. Mona gouffia zamiast balsamu do ciaa. Pozostawia na skrze film ochronny. Wzbogacane snim kosmetyki do mycia i pielgnacji skry. olej sojowy wietnie nadaj e si j ako baza mieszanek aromaterapeutycznych.

Olej z dziurawca
olej z dziurawca uywany jest do wielu celw: m.in. do naciera przy drobnych uderzeniach, do masau napitych miniplecw i staww Dobrze miesza si z innymi olejami. Wykorzystuje si go do zabiegw pielgnacyjnych _ sprryjaregeneracji skry. Naley pamita o tym, by po tego rodzaju zabiegach unika soca (wzrasta wraliwo skry na promienie soneczne).

Olej z jojoby
Zastosowanie oleju z jojoby Europejczycy pozna|i od Aztekw i Indian meksykaskich, dla ktrych by on olejem witym.To wartociowy i ceniony olej do pielgnacji twarzy oraz masau ciaa, dlatego te nazryany bywa pynnym zotem. Bogaty jest w witamin F. Peni funkcj ochronnprzedniekorzystnymi warunkami atmosferycznymi zarwno w lecie, jak i zimie. Ten doskonale zrwnowaony olej nadaje si do pielgnacji skry dojrzaej, odwodnionej, jak i skry przetfuszczajcej si. olej dziaa przeciwzmarszczkowo, regeneruje such skr i wosy, wspoma-

85

AROMATERAPIA

ga leczenie trdziku i ojotoku. Wygadza, uelastycznia, dziaa stabilizujco na naturalne funkcje skry. Jego waciwoci napinaj ce znajduj zastosowani e w zw alczaniu zmarszc zek' ro zst pw oraz cellulitu.

otej z kiekow pszenicy

Pozyskiwany jest z ziaren pszenicy' naley do najcenniejszych olejw |eczniczych. atwo wnika w skr, regeneruje j i odywia. wietnie nadaje si do sporzdzania kremw kosmecznych. Jest gwnym skadnikiem kremw przeznaczonych do pielgnacji cery suchej i dojrzaej. Stosuje si go w balsamach do skry z rozstpami i leczcych egzem oraz do produkcji olejkw do opalania. Swj najwikszy potencja olej z kiekw pszenicy rozwija po bezporednim naoeniu na skr. Bardzo dobrze nadaje si do aromatyzowania olejkami eterycznymi. Uywany podczas ciy moe skutecznie zapobiec rozstpom skrnym. Zracji swojej gstej konsystencji powinien by rozcieczany
Iejszy m olej em bazowym.

Olej z nasion brzoskwini

W kulturze chiskiej olej ten preferowany by jako specyfik do uytku zewntrznego. Naley do najdelikatniej dziaajcych olejw wchodzcych w skad kremw do twarzy, olejku do masau i kompresw. oczyszcza skr, nadajc jej delikatny poysk, li_ kwiduje napicie mini.

Otej z nasion moreli

jest idealnym olejkiem do masau, nadajcym skrze blask oraz jedwabisto. Jest delikatny, lekki, atwo si wchania. Polecany

W medycynie azjackiej olej ten na|ey do najbardziej cenionych ze wzgldu na walory lcznicze. Stosowany zewntrznie

jest do pielgnacji skry wraliwej i odwodnionej. Dziaa rowAROMATERAPIA

86

niewzmacniajco na tkanki' zmniejsza zmarszczki. Z oleju morelowego sporzdza si kremy i inne kosmetyki do pielgnacji twarzy i ciaa, jednak najskuteczniej dziaa w postaci czystej. wietnie nadaje si jako bazamieszanek zapachowych'

Olej z pestek winogron

Jest dociki, ale nie pozostawia tfustej warstwy na skrze. Wskazany jest do pielgnacji cery normalnej i cery ze skonnocidoprzetuszczana si. Wygadza i uelastycznia skr. Wspomaga odnow komrek skry agodzi objawy trdziku i ojotoku. olej ten mona aromatyzowa olejkami eterycznymi.

olej z wiesioka
w starolnocicennym lekiem, utrzymujcym w zdrowiu ciao i dusz. olej pozyskiwany z nasion wzmacnia system odpornociowyoraz korrystnie wpywa na system nerwowy. Dla zdro_ wia i oglnego dobrego samopoczucia oraz dla urody olej z wiesioka stanowi prawdziwe rdo modoci. pobudzajce porost wosw. Stosuje si Wykazuje waciwoci go w postaci kompresw lub wmasowuje w skr gowy. Ze wzgldu nato, ejest olejem mocnym i dogstym, miesza si go w kremach przewanie z olejem migdaowym. W kremach dziaaleczniczo i odmadzajco. Mona go aromatyzowa olejkami eterycznymi.

olej z wiesioka, korze' liciei nasiona tej rolinybyy ju

Oliwa z oliwek
roIinnych. Wzmianki o niej znalec mona na egipskich papiru-

oliwa z oliwek zajmuje poczesne miejsce w historiografii olejw

sach, a take w Historii naturalnej Pliniusza Starszego. Take dziznajduje szerokie zastosowanie w przyrodolecznictwie' oli-

87

AROMATERAPIA

wa Z oliwek jest uywana do produkcji myda, pnw do pielgnacji skry oraz kremw i szamponw.

Dziaa na skr kojco i przeciwzapalnie, wzmacnia wosy i paznokcie. Wygadza drobne zmarszczki, chroni przed wysuszei pobudza naskrek do regeneracji. Zawarte niem, odwiea w oliwce witaminy i mineray przenikaj do skry i odywiaj j. Tuszcz natomiast chroni przed utrat wilgoci i sprawia' e dfuej pozostaje jdrna i moda. To doskona kosmetyk do pie_ lgnacji skry dojrzaej, atake zniszczonej i przesuszonej, np. po opalaniu. Wykorzystuje si go te do regeneracji suchych

wosw

AROMATERAPIA

88