Professional Documents
Culture Documents
RM z 1979)
Dz.U.79.13.86
1981.12.31 zm. Dz.U.1981.32.186 § 1
ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
Na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6, z 1972 r. Nr 16, poz. 114 i Nr 53, poz. 341, z 1973 r. Nr 38,
poz. 225, z 1974 r. Nr 21, poz. 116 i 117, Nr 47, poz. 280 i Nr 50, poz. 321, z 1975 r. Nr 45, poz. 232, z 1976 r. Nr
40, poz. 235 i z 1977 r. Nr 11, poz. 43) zarządza się, co następuje:
§ 1. Do pierwszej kategorii zatrudnienia zaliczone są prace wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do
rozporządzenia, zwanym dalej "wykazem".
§ 2. Okresy prac, o których mowa w § 1, podlegają zaliczeniu do pierwszej kategorii zatrudnienia bez względu
na podporządkowanie resortowe zakładu pracy, jeżeli pracownik wykonywał te prace stale i w pełnym wymiarze
czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.
§ 3. Właściwi ministrowie, w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz w uzgodnieniu z
zarządem głównym właściwego związku zawodowego, ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy
stanowiska pracy, na których prace zalicza się - zgodnie z wykazem - do pierwszej kategorii zatrudnienia.
§ 4. 1. W razie wyeliminowania szkodliwych dla zdrowia lub istotnej poprawy warunków pracy właściwi
ministrowie w uzgodnieniu z zarządem głównym właściwego związku zawodowego występują do Ministra Pracy,
Płac i Spraw Socjalnych z wnioskiem o cofnięcie uprawnień do pierwszej kategorii zatrudnienia.
2. Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej na
podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 1, cofa uprawnienia do pierwszej kategorii zatrudnienia.
3. Pracownicy, którzy przez okres co najmniej 10 lat wykonywali prace określone w ust. 1, zachowują
dotychczasowe uprawnienia.
§ 5. 1. Pracownik, który wykonywał prace zaliczone do pierwszej kategorii zatrudnienia, nabywa prawo do
emerytury w wieku: 60 lat mężczyzna i 55 lat kobieta, jeżeli:
1) ma okres zatrudnienia wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet, w tym co najmniej 15
lat pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia,
2) osiągnięcie wieku nastąpiło w czasie zatrudnienia albo w ciągu 5 lat po ustaniu zatrudnienia.
2. Warunek określony w ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany od pracownika, który ma okres zatrudnienia: 35 lat
mężczyzna, 30 lat kobieta, w tym co najmniej 15 lat pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia.
§ 6. Do okresów zatrudnienia zaliczonego do pierwszej kategorii zalicza się również okresy:
1) pracy górniczej - w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin,
2) zatrudnienia na kolei - w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich
rodzin.
§ 7. Pracownik, który nabył prawo do renty inwalidzkiej na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o
powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1968 r. Nr 3, poz. 6 z późniejszymi
zmianami), ma prawo do wzrostu renty przewidzianego w art. 25 ust. 3 tej ustawy, jeżeli co najmniej przez 5 lat
wykonywał prace zaliczone do pierwszej kategorii zatrudnienia w okresie 10 lat przed zgłoszeniem wniosku o
rentę, a jeżeli w chwili zgłoszenia wniosku nie pozostawał w zatrudnieniu - w okresie 10 lat przed ustaniem
ostatniego zatrudnienia.
§ 8. 1. Wykonywanie przez pracownika pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia powinno być
stwierdzone w umowie o pracę.
2. Okresy pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia stwierdza zakład pracy na podstawie akt
osobowych pracownika, z uwzględnieniem okresów takiej pracy wykonywanej przed dniem wejścia w życie
rozporządzenia.
§ 9. Pracownicy, którzy z tytułu zaliczenia ich pracy do pierwszej kategorii zatrudnienia nabyli uprawnienia na
podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, zachowują te uprawnienia.
§ 10. Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników
do kategorii zatrudnienia (Dz. U. z 1956 r. Nr 39, poz. 176, z 1964 r. Nr 34, poz. 215, z 1967 r. Nr 26, poz. 121, z
1968 r. Nr 22, poz. 148 i z 1975 r. Nr 18, poz. 96).
(1)
ZAŁĄCZNIK
Dział I.
W górnictwie
Dział II.
W energetyce
1. Prace przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu, remoncie i eksploatacji
urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych.
Dział III.
Stalownie
8. Rozładunek i przygotowywanie wsadu
9. Obsługa mieszalników surówki
10. Obsługa pieców stalowniczych, przygotowywanie do rozlewania i rozlewanie stali oraz apretura wlewków
Produkcja aluminium
40. Prace wykonywane w zakładach produkujących aluminium
Odcynowanie blachy białej i odmiedziowanie platerów
41. Prace przy ługowaniu oraz elektrolizie cyny i miedzi
42. Obsługa pieców i odpylni
47. Produkcja talu, proszków metali i niemetali oraz wyrobów spiekanych z tych proszków
Hutnictwo żelazoniklu
48. Obsługa urządzeń kruszących, separatorów magnetycznych i przemiałowych
49. Obsługa pieców obrotowych i elektrycznych wraz z urządzeniami pomocniczymi (odpylni)
Koksochemia
53. Obsługa urządzeń węglowni
54. Obsługa pieców koksowniczych
55. Obsługa urządzeń sortowni koksu oraz prace ładowaczy koksu
56. Produkcja węglopochodnych oraz prace ładowaczy produktów węglopochodnych
78. Szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne
79. Kucie ręczne w kuźniach przemysłowych oraz obsługa młotów mechanicznych
80. Piaskowanie na sucho i śrutowanie wewnątrz komór
81. Prace w hamowniach przy próbach silników spalinowych
82. Prace ślusarskie przy remoncie wewnątrz cystern
83. Lutowanie płyt, blach i przewodów ołowianych oraz metali nieżelaznych
84. Obsługa, remont prostowników i aparatury rtęciowej, ich opróżnianie, oczyszczanie i napełnianie rtęcią
85. Obsługa gazogeneratorów
86. Obsługa suwnic
87. Prace przy produkcji łożysk tocznych
88. Prace przy produkcji kabli
89. Prace przy wytwarzaniu ogniw galwanicznych
90. Prace wykonywane bezpośrednio przy budowie i remoncie statków na stanowiskach znajdujących się na tych
statkach, pochylniach, dokach i przy nabrzeżach
Dział IV.
W chemii
Dział V.
Dział VI.
1. Prace drwali
2. Prace przy zrywce i wywózce drewna z lasu
3. Obsługa urządzeń do mechanicznego rozdrabniania drewna (produkcja zrębków)
4. Prace przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego
5. Impregnowanie drewna metodą dyfuzyjną i ręczną oraz wybielanie wikliny
6. Impregnowanie płyt pilśniowych bardzo twardych olejami z hartowaniem
7. Prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne
8. Politurowanie ręczne
9. Produkcja masy zapałczanej zawierającej fosfor, dwuchromian potasu, biel cynkową, siarkę oraz dwutlenek
magnezu
10. Rozdrabnianie gliny i kaoliny do produkcji ołówków
11. Wyładowywanie dyfuzorów przy ekstrakcji garbników
12. Prace ładowaczy pieców pirytowych, piecowych pirytu oraz aparatowych siarkowni
Dział VII.
W przemyśle lekkim
Dział VIII.
W transporcie i łączności
Transport
1. Ciężkie prace za- i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub
parzących w transporcie
2. Prace kierowców samochodów ciężarowych, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów
członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów
uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i
motorniczych tramwajów
3. Prace kierowców ciągników lub pojazdów gąsienicowych
4. Prace na statkach morskich w żegludze międzynarodowej i w polskim ratownictwie okrętowym (pracownicy
wpisani na listę członków załogi tych statków)
5. Prace na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczeni do personelu pływającego, z wyjątkiem
zatrudnionych sezonowo)
Łączność
18. Prace radiotelegrafistów, radiotelefonistów, telegrafistów i teletypistów oraz operatorów kontroli emisji
radiowej
19. Praca telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i
telekomunikacyjnych
20. Montaż, konserwacja i remont kabli oraz telefonicznych linii napowietrznych
21. Pracownicy poczt ruchomych
22. Prace doręczycieli przesyłek pocztowych, którzy nie używają zmechanizowanych środków transportu
indywidualnego
Dział IX.
W gospodarce komunalnej
Dział X.
Dział XI.
W przemyśle poligraficznym
Dział XII.
Dział XIII.
Prace różne
1. Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego
2. Prace oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych
3. Prace wykonywane w warunkach zwiększonego lub zmniejszonego ciśnienia
4. Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pól
elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300000 MHz w strefie zagrożenia
5. Prace szczególnie obciążające narząd wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia - w kartografii, montażu
mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz przy obsłudze
elektronicznych monitorów ekranowych
6. Prace ekip dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych i deratyzacyjnych
7. Prace stroicieli instrumentów muzycznych zatrudnionych w przemyśle muzycznym
8. Prace pralniczo-farbiarskie w pralniach chemicznych
9. Bezpośrednia obsługa stacji sprężarek
10. Prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i
żeliwiaków
11. Prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach
przekracza 35°C
12. Prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym
13. Prace w akumulatorowniach: opróżnianie, oczyszczanie i wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt
ołowianych
14. Prace przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych
15. Prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych
16. Lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane
17. Obsługa urządzeń i narzędzi wibracyjnych lub udarowych
18. Prace przy szlifowaniu wyrobów ze szkła
19. Prace przy produkcji drobnych wyrobów ze szkła
20. Prace ratowników górskich w Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym
21. Nadzór nad pracami wykonywanymi w przywięziennych zakładach pracy przez skazanych tymczasowo
aresztowanych i umieszczonych w ośrodkach przystosowania społecznego
22. Prace funkcjonariuszy pożarnictwa
23. Kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na
oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie
24. Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na
oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.
Przypisy:
1)
Załącznik zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 30 grudnia 1981 r. (Dz.U.81.32.186) zmieniającego nin.
rozporządzenie z dniem 31 grudnia 1981 r.