Elektroniczna Gospodarka W Polsce Raport 2007

1
2

3

Elektroniczna gospodarka w Polsce
RAPORT
2006

Praca zbiorowa pod redakcj Marcina Kraski

Pozna 2007

4
Redakcja:
dr Marcin Kraska

Zesp autorski:

Autor Przygotowane rozdziay
Instytut Logistyki i Magazynowania
dr Marcin Kraska Rynek B2C handel detaliczny, E-bankowosc
dr inz. Bogusaw Sliwczynski
Wstp, Streszczenie raportu o stanie e-gospodarki w
Polsce w 2006 roku, Podsumowanie
mgr inz. Rafa Kauza Rynek B2B
mgr Micha Koralewski E-usugi, Inicjatywy, Kalendarium
mgr Tomasz Kawecki E-makler
mgr inz. Rafa Sowinski Spoeczenstwo informacyjne
mgr Joanna Wrbel E-administracja
mgr Magdalena Wrz Prawo
Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
dr Monika Kaczaa E-ubezpieczenia

Wydawca:
ul. Estkowskiego 6
61-755 Poznan
www.ilim.poznan.pl

Zleceniodawca:
Ministerstwo Gospodarki

Instytucje wsppracujce:
Ministerstwo Gospodarki
Gwny Urzad Statystyczny

Copyright by Ministerstwo Gospodarki
Warszawa 2007, wyd. I, Wszelkie prawa zastrzezone
Zaden fragment nie moze byc wykorzystywany w jakiejkolwiek formie
ani przekadany na jzyk mechaniczny bez zgody wydawcy.

5
Spis treci
Wstp ........................................................................................................................ 9
Czsc A Streszczenie raportu o stanie e-gospodarki w Polsce w 2006 roku......... 15
Czsc B Analiza rynku i obszarw zastosowan e-gospodarki w Polsce................ 22
B1. Spoeczenstwo informacyjne............................................................................ 22
B1.1. Profil polskiego uzytkownika Internetu..................................................... 24
B1.1.1. Wyposazenie gospodarstw domowych w sprzt ICT ......................................29
B1.1.2. Miejsce korzystania z komputera i Internetu...................................................34
B1.1.3. Czstotliwosc korzystania z komputera i Internetu .........................................36
B1.1.4. Cel korzystania z Internetu ..............................................................................38
B1.2. Infrastruktura i technologia........................................................................ 43
B1.3. E-zakupy.................................................................................................... 49
B1.3.1. Wartosc zakupw dokonanych w Internecie ...................................................52
B1.3.2. Internauci najaktywniej kupujacy w sieci........................................................54
B1.3.3. Najpopularniejsze zakupy internetowe............................................................55
B1.3.4. Bariery i kopoty zwiazane z zakupami on-line...............................................56
B1.4. E-finanse.................................................................................................... 60
B1.5. E-zdrowie................................................................................................... 66
B1.6. E-learning .................................................................................................. 70
B1.7. Edukacja informatyczna ............................................................................ 73
B1.7.1. Umiejtnosc korzystania z komputera.............................................................73
B1.7.2. Umiejtnosc korzystania z Internetu................................................................76
B1.7.3. Udzia w szkoleniach informatycznych...........................................................78
B1.7.4. Metody zdobywania umiejtnosci informatycznych .......................................81
B1.8. Podsumowanie - kierunki i bariery rozwoju Internetu wsrd obywateli ... 84
B2. E-biznes............................................................................................................ 86
B2.1. Rynek B2B ................................................................................................ 86
B2.1.1. Przedsibiorstwa B2B - infrastruktura, technologia i bezpieczenstwo............88
B2.1.2. Wykorzystanie narzdzi elektronicznej gospodarki przez przedsibiorstwa ...99
B2.1.3 Podsumowanie................................................................................................113
B2.2. Rynek B2C handel detaliczny .............................................................. 115
B2.2.1. Charakterystyka sklepw internetowych w Polsce........................................117
B2.2.2. Sprzedaz on-line w sklepach internetowych w Polsce...................................126
B2.2.3. Rodzaj oraz funkcjonalnosc stosowanego oprogramowania w polskich
sklepach internetowych..............................................................................................139
B2.2.4. Zakres informacyjny stron internetowych sklepw.......................................145
B2.2.5. Podsumowanie motywy rozpoczcia dziaalnosci i problemy przy
prowadzeniu sprzedazy on-line wsrd sklepw internetowych w Polsce ..................161
B2.3. Rynek finansowy ..................................................................................... 167
B2.3.1. E-bankowosc .................................................................................................167
B2.3.2. E-ubezpieczenia.............................................................................................207
B2.3.3. E-makler ........................................................................................................237
B3. E-administracja............................................................................................... 255
B3.1. Aktualna sytuacja e-administracji w Polsce ............................................ 255

6
B3.2. Plan informatyzacji panstwa na lata 2007-2010...................................... 257
B3.3. E-administracja w jednostkach samorzadowych ..................................... 269
B3.4. Trendy rozwoju e-administracji na swiecie ........................................... 272
B3.5. Podsumowanie......................................................................................... 277
Czsc C Baza rozwoju e-gospodarki w Polsce .................................................... 278
C1. E-usugi .......................................................................................................... 278
C1.1. Skadanie deklaracji podatkowych przez Internet ................................... 278
C1.2. Infobrokerstwo......................................................................................... 280
C1.3. System PESEL2....................................................................................... 281
C1.4. Wirtualne kioski gazetowe ...................................................................... 282
C1.5. Marketing i reklama w Internecie............................................................ 282
C1.6. Wirtualne faksowanie .............................................................................. 283
C1.7. Internetowa wypozyczalnia samochodw............................................... 284
C1.8.Tradycyjna telefonia zmienia oblicze....................................................... 284
C1.9. Peny PayPal w Polsce............................................................................. 285
C1.10 Wideo na zyczenie.................................................................................. 286
C2. Standardy........................................................................................................ 287
C2.1. Standard Traceability............................................................................... 290
C2.2. Jednoznaczna identyfikacja ..................................................................... 291
C2.3. Przechwytywanie i przechowywanie danych .......................................... 292
C2.4. Zarzadzanie poaczeniami ....................................................................... 292
C2.5. Wymiana danych ..................................................................................... 297
C2.6. Podsumowanie......................................................................................... 297
C3. Prawo.............................................................................................................. 299
C3.1. Wok Informatyzacji .............................................................................. 299
C3.1.1. Plan Informatyzacji Panstwa na rok 2006. ....................................................299
C3.1.2. Ustawa o informatyzacji dziaalnosci podmiotw realizujacych zadania
publiczne ....................................................................................................................301
C3.1.3. Rozporzadzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji w sprawie
kryteriw i trybu przeznaczania oraz rozliczania srodkw finansowych na
informatyzacj............................................................................................................302
C3.2. E-deklaracje............................................................................................. 303
C3.2.1. Ustawa zmieniajaca ustaw o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o
zmianie niektrych innych ustaw...............................................................................303
C3.2.2. Rozporzadzenie w sprawie okreslenia rodzajw deklaracji, ktre moga byc
skadane za pomoca srodkw komunikacji elektronicznej.........................................304
C3.2.3. Rozporzadzenie w sprawie trybu skadania i wzoru zawiadomienia o zamiarze
skadania deklaracji w formie elektronicznej .............................................................306
C3.2.4. Rozporzadzenie zmieniajace rozporzadzenie w sprawie zaswiadczen
wydawanych przez organy podatkowe.......................................................................306
C3.2.5. Rozporzadzenie w sprawie trybu skadania oraz struktury logicznej zgoszenia
upowaznienia podatnika lub osoby upowaznionej przez podatnika do skadania
deklaracji w formie elektronicznej i podpisywania deklaracji podpisem
elektronicznym...........................................................................................................306

7
C3.2.6. Rozporzadzenie w sprawie struktury logicznej deklaracji i podan,
sposobu ich przesyania oraz rodzajw podpisu elektronicznego, ktrymi powinny byc
opatrzone....................................................................................................................307
C3.3. Inne wazne nowelizacje........................................................................... 310
C3.3.1. Ustawa o swiadczeniu usug droga elektroniczna..........................................310
C3.3.2. Ustawa o elektronicznych instrumentach patniczych...................................310
C3.3.3. Ustawa o podpisie elektronicznym................................................................310
C3.3.4. Zmiana ustawy Prawo zamwien publicznych...........................................310
C3.4. Elektroniczny katalog w KRS ................................................................. 312
C3.4.1. Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sadowym oraz niektrych
innych ustaw...............................................................................................................312
C3.4.2. Akty wykonawcze do ustawy zmieniajacej ustaw o Krajowym Rejestrze
Sadowym....................................................................................................................315
C3.5. Inne akty prawne...................................................................................... 316
C3.5.1. Rozporzadzenie w sprawie kas rejestrujacych...............................................316
C3.5.2. Rozporzadzenie w sprawie formatu i trybu przekazywania przez banki i
spdzielcze kasy oszczdnosciowo-kredytowe comiesicznych informacji o
zaozonych i zlikwidowanych rachunkach zwiazanych z prowadzeniem dziaalnosci
gospodarczej...............................................................................................................316
C3.5.3. Rozporzadzenie w sprawie niezbdnych elementw struktury dokumentw
elektronicznych ..........................................................................................................317
C3.5.4. Rozporzadzenie w sprawie szczegowego sposobu postpowania z
dokumentami elektronicznymi ...................................................................................317
C3.5.5. Rozporzadzenie w sprawie wymagan technicznych formatw zapisu i
informatycznych nosnikw danych, na ktrych utrwalono materiay archiwalne
przekazywane do archiww panstwowych ................................................................318
C3.5.6. Rozporzadzenie w sprawie sporzadzania i dorczania pism w formie
dokumentw elektronicznych.....................................................................................318
C3.5.7. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wasnosci przemysowej.............319
C3.6. Wybrane zagadnienia............................................................................... 319
C3.6.1. E-apteki..........................................................................................................319
C3.6.2. Podpis elektroniczny w zamwieniach publicznych .....................................320
C3.7. Podsumowanie......................................................................................... 322
C4. Inicjatywy....................................................................................................... 324
C4.1. Safer Internet w Polsce ............................................................................ 324
C4.2. Web 2.0.................................................................................................... 325
C4.3. Ucz si przez cae zycie........................................................................... 325
C4.4. E-centrum telepracy w Garwolinie.......................................................... 326
C4.5. Open Office w kazdej szkole................................................................... 326
C4.6. E-urzad w Bydgoszczy ............................................................................ 327
C4.7. Beniamin cenzuruje Internet.................................................................... 328
C4.8. Utworzenie Departamentu Spoeczenstwa Informacyjnego w Poznaniu 328
C4.9. Internetowa Gieda Uzywanych Podrcznikw....................................... 329
C4.10. Poznanska Dolina Krzemowa................................................................ 329
C5. Kalendarium najwazniejsze wydarzenia w 2006 roku ................................ 331

8
C5.1. Pierwszy sklep z Euro-Label (23.02.2006).............................................. 331
C5.2. Inicjatywa dla bezrobotnych w odzi (27.02.2006) ................................ 331
C5.3. Dzien Bezpiecznego Internetu (7.03.2006) ............................................. 332
C5.4. I Kongres Gospodarki Elektronicznej (23.03 i 23.11.2006).................... 332
C5.5. Wyrznienie dla projektu eSupsk (12.04.2006) ..................................... 333
C5.6. EBOK w Bydgoszczy (25.04.2006) ........................................................ 333
C5.7. Jednolity standard e-faktury (11.05.2006)............................................... 334
C5.8. Fuzja Computerland i Emax (30.05.2006)............................................... 334
C5.9. Pierwsze polskie Centrum Innowacji Microsoft (01.06.2006) ................ 335
C5.10. Test telewizji mobilnej (05.06.2006)..................................................... 335
C5.11. Uwolnione komrki (08.06.2006) ......................................................... 336
C5.12. Polkomtel podpisuje umow przez Internet (22.06.2006) ..................... 336
C5.13. Pierwszy polski e-kiosk (24.07.2006).................................................... 336
C5.14. Polacy najlepsi na Imagine Cup 2006 (11.08.2006) .............................. 337
C5.15. Elektroniczny PIT (16.08.2006) ............................................................ 338
C5.16. 15 lat polskiego Internetu (17.08.2006)................................................. 338
C5.17. E-odpis aktu stanu cywilnego (21.08.2006) .......................................... 339
C5.18. Peny PayPal wreszcie w Polsce (11.10.2006) ...................................... 339
C5.19. Medal Europejski dla Unizeto (06.11.2006).......................................... 340
C5.20 Sinfos w Polsce (15.11.2006) ................................................................. 340
C5.21. E-portfel po polsku (29.11.2006)........................................................... 341
C5.22. Powstao Supercentrum Danych (08.12.2006) ...................................... 341
C5.23. Google potwierdza chc budowy Centrum Badan i Rozwoju w Polsce
(04.12.2006) ...................................................................................................... 342
C5.24. mBank wchodzi na rynek telefonii komrkowej (13.12.2006) ............. 342
Podsumowanie...................................................................................................... 344
Sownik pojc e-gospodarki ................................................................................. 350
Bibliografia ........................................................................................................... 363
Spis tabel, rysunkw i wykresw.......................................................................... 368

9
Wstp
Rozwj gospodarki elektronicznej w Polsce w 2006 roku, wkroczy w faz
dojrzaych przemian jakosciowych, ktrych efekty ilosciowo-wartosciowe zostana
zdyskontowane za okoo 23 lata. Konstatujac dotychczasowy rozwj mozna
wyrznic okres do okoo 2004 roku, w ktrym analizowano gwnie dynamik
wskaznikw ilosciowych (mierzonych zgodnie ze standardami OECD) np.
wzrostu liczby uzytkowanych komputerw, gstosci infrastruktury
teleinformatycznej, liczby uzytkownikw sieci Internet. Przeom roku 2005
zasygnalizowa potrzeb istotnych zmian jakosciowych w obszarze tresci i
funkcjonalnosci e-usug, rozwiazan systemowych i platform obsugowych,
upowszechnienia standardw gwarantujacych niezawodnosc i bezpieczenstwo w
sieci Internet, a takze dostosowywanie przepisw prawa do wymagan uczestnikw
transakcji elektronicznych - przedsibiorstw i spoeczenstwa informacyjnego.
Wszyscy mamy swiadomosc, ze gospodarka elektroniczna w naszym codziennym
funkcjonowaniu zaja trwae miejsce, natomiast wzrost jej masowego
wykorzystania w latach 2007-2008 i pzniej, bdzie uzalezniony od spenienia
potrzeb uzytkownika i zakresu kreowania wartosci. Przykadem takich dziaan w
minionym 2006 roku, ukierunkowanych na jakosc i wartosc dla klienta, byo
rozpoczcie przesyania e-deklaracji CIT, PIT i VAT, opracowanie i powszechne
udostpnienie standardu e-faktury, uruchomienie pierwszego w Polsce e-urzdu w
Bydgoszczy (Elektronicznego Biura Obsugi Klientw EBOK), czy uruchomienie
Centrum Telepracy w Garwolinie.
Przedstawione dalej przykady dziaan celowych, wydaja si potwierdzac tez
obecnego okresu inkubacji i przygotowania masowego wykorzystania narzdzi e-
gospodarki. W 2006 roku spoeczenstwo polskie za sprawa paszportw
biometrycznych, stao si penoprawnym uczestnikiem europejskiej przestrzeni
informatycznej, a pierwszy polski sklep internetowy otrzyma prestizowy
certyfikat Euro-Label. Sukces biometrycznych paszportw z mikroprocesorem
(ktry wykreowa w 2006 roku okoo 2000 dodatkowych miejsc pracy w zakadach
fotograficznych), pozwala miec nadziej na jego kontynuacj, przy wprowadzaniu
nowego biometrycznego dowodu osobistego, planowanego na wrzesien 2008
roku
1
.

1
Konferencja na temat informatyzacji Pastwa 25.01.2007,
http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/2/4407/,
Elektroniczna Gospodarka w Polsce - Raport 2006

10
Wyniki badan wskazuja, ze w minionym roku zanotowany zosta dalszy wzrost
zaangazowania przedsibiorstw w obsug sprzedazy droga elektroniczna. Wartosc
netto transakcji on-line wyniosa 94 mld z (ok. 6% przychodw netto ze
sprzedazy) i bya o blisko 50% wyzsza niz w roku poprzednim. Biorac jednak pod
uwag, ze tylko 11% przedsibiorstw wykorzystujacych komputer realizowao
sprzedaz z wykorzystaniem Internetu, jest to wynik stanowiacy zaledwie 60%
sredniej dla Unii Europejskiej (UE 25 15%). Przedsibiorstwa doceniaja
opacalnosc wykorzystywania Internetu w strategii rozwoju dziaalnosci
gospodarczej i prowadzeniu skutecznego e-marketingu swoich produktw,
natomiast do gwnych problemw, podobnie jak w poprzednich latach, zaliczaja
brak bezpieczenstwa transakcji i patnosci elektronicznych oraz wysoki koszt
systemu elektronicznej wymiany danych.
Znaczacym impulsem do dziaan administracji publicznej w obszarze e-
gospodarki Polski, by przyjty przez Rad Ministrw w sierpniu 2006 roku, Plan
Informatyzacji Panstwa na lata 20072010. Zgodnie z zaozeniami planu, Minister
Spraw Wewntrznych i Administracji otrzyma kompetencje do koordynowania w
imieniu Prezesa Rady Ministrw procesu informatyzacji administracji publicznej.
Nowa jakosc ma takze zapewnic Midzyresortowy Zesp do Spraw
Informatyzacji, powoany jako organ pomocniczy Rady Ministrw w zakresie
informatyzacji administracji publicznej, rozwoju spoeczenstwa informacyjnego,
infrastruktury sieci teleinformatycznych oraz zastosowan technologii
teleinformacyjnych (TTI) w budowie gospodarki opartej na wiedzy.
Po wielu latach dyskusji specjalistw rznych dziedzin, w 2006 roku
zorganizowano I Kongres Gospodarki Elektronicznej. Przedstawiciele rzadu i
wielu organizacji pozarzadowych stworzyli forum wymiany mysli na temat
kierunkw rozwoju gospodarki elektronicznej w Polsce. Uczestnicy kongresu
podjli prb podsumowania kierunkw dotychczasowych dziaan, analizy
dotychczasowych osiagnic i porazek, a takze okreslenia kierunkw dalszych,
skoordynowanych dziaan rozwoju elektronicznej gospodarki w Polsce, w latach
2007-2013. O znaczeniu dla gospodarki i administracji publicznej wielu projektw
informatycznych planowanych do realizacji w latach 2007-2013 (np. projektw
realizowanych w ramach e-administracji: e-PUAP, PESEL-2, CEPiK, STAP)
swiadczy kwota ponad 3,5 mld z. Przewidywana wartosc 4,7 mld z alokacji
srodkw przeznaczonych oglnie na rozwj spoeczenstwa informacyjnego jest w
stosunku do srodkw z lat 2004-2007 prawie 8,6 razy wiksza
2
.

2
Gomb Krz., Gomb Kon, Musiejewski W., Stan wdraania polityki strukturalnej w zakresie budowy
infrastruktury spoeczestwa informacyjnego w wojewdztwach w latach 2004-2006 (Dziaanie 1.5
ZPORR) Raport, Stowarzyszenie Miasta w Internecie, Tarnw-Warszawa, wrzesien 2006, str.30
Wstp

11
Ozywienie przezywa w 2006 roku rynek usug elektronicznych. Rozpocza
dziaalnosc system patnosci on-line PayPal, umozliwiajacy firmom i klientom
indywidualnym posiadajacym adres e-mail, bezpieczne i wygodne wysyanie
pienidzy i przyjmowanie wpat, w oparciu o istniejaca infrastruktur rachunkw
bankowych i kart kredytowych. Z wykorzystaniem podpisu elektronicznego, zosta
zawarty przez Internet spektakularny kontrakt firmy Polkomtel z firma PGF na
elektroniczna obsug zamwien. Wciaz rozwijane usugi e-administarcji,
umozliwiy w Poznaniu w 2006 roku obsug elektronicznego zamwienia odpisu
aktu stanu cywilnego np. aktu urodzenia, slubu czy zgonu. Do wielu przykadw
rozwoju usug gospodarki elektronicznej w roku 2006, mozna zaliczyc takze
Internetowa Gied Uzywanych Podrcznikw, uruchomiona w formie e-usugi na
Elektronicznym Serwisie Oswiatowym.
Istotne dla przedsibiorstw funkcjonujacych w ancuchach dostaw dane o
produktach, bdzie gromadzi najwikszy w Europie katalog elektroniczny
SINFOS, ktry rozpocza swoja dziaalnosc w Polsce w 2006 roku. Zgromadzenie
w jednym miejscu elektronicznych danych, niezbdnych dla przeprowadzenia
sprawnych procesw sprzedazy i zaopatrzenia, zapewni ich szybka i prosta
aktualizacj, automatyczna dystrybucj danych do odbiorcw i pena
synchronizacj midzy systemami informatycznymi dostawcy i odbiorcy.
Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2006, prezentuje wyniki badan
oraz statystyki, okreslajace stan i dynamik rozwoju elektronicznej gospodarki w
Polsce, w odniesieniu do danych z Raportw 2004 i 2005 oraz na przestrzeni
ostatnich kilku lat
3
. Decydenci rozwoju gospodarczego w Polsce, analitycy i
gremia kreujace rozwj poszczeglnych branz i sektorw gospodarki, znajda w
tresci raportu dane zrdowe metod i mozliwosci zwikszania produktywnosci,
rentownosci i konkurencyjnosci dziaalnosci gospodarczej.
Na podstawowa tresc raportu skadaja si dwie czsci, zorganizowane wg
wzorcw monitorowania
4
przyjtych dla raportw ICT i e-business w Unii
Europejskiej:
Cz B raport prezentujacy wyniki analizy rynku i obszarw zastosowan e-
gospodarki w Polsce,

3
Gospodarka elektroniczna jest jednym ze strategicznych kierunkw dziaan Instytutu Logistyki i
Magazynowania w Poznaniu. Instytut realizuje badania stanu elektronicznej gospodarki w Polsce,
w ramach swojej dziaalnosci statutowej.
4
OECD Annual Theme Reports; Public Affairs and Communications Directorate;
The European e-Business Report; European Commission, Enterprise Directorate General,

12
Cz C raport prezentujacy baz rozwoju e-gospodarki w Polsce, tzn. e-
usugi, standardy oraz przepisy prawne i inicjatywy wspomagajace rozwj e-
biznesu w Polsce.
Czsc B raportu zostaa podzielona na cztery obszary tworzace podstawy
elektronicznej gospodarki w Polsce, ktre jednoczesnie stymuluja jej rozwj:
Spoeczestwo Informacyjne bdace beneficjentem i jednoczesnie
konsumentem przynoszacym przychd na rynku e-gospodarki,
e-Biznes przedsibiorstwa, ktrych podstawowa dziaalnosc gospodarcza
dotyczy wykorzystania narzdzi e-gospodarki lub, ktrych dziaalnosc jest
wspomagana systemami ICT. Z tej dziaalnosci przedsibiorstwa tworza przychd
wasny oraz dochd dla budzetu panstwa,
e-Administracja urzdy i instytucje, ktre w oparciu o systemy ICT obsuguja
dziaalnosc gospodarcza przedsibiorstw i polskie spoeczenstwo informacyjne.
Obsuga przedsibiorstw i spoeczenstwa informacyjnego przez e-
Administracj, bdacej de facto konsumentem budzetu panstwa, powinna
umozliwic wielokierunkowe korzysci - redukcj kosztw funkcjonowania
przedsibiorstw i spoeczenstwa, wzrost jakosci swiadczonych usug i poziom
obsugi obywatela oraz wzrost ilosci i zasigu swiadczonych usug przy
okreslonych zasobach ludzkich. Ostatni postulat jest wciaz aktualnym sposobem
realizacji koncepcji Taniego panstwa zaprezentowanej w expos rzadowym w
2005 roku, uwzgldniajac zredukowanie kosztw funkcjonowania administracji
publicznej poprzez zastosowanie efektywnych technik informatycznych.
Struktur Raportu 2006 przedstawiono na rysunku 1.
Wstp

13
Rysunek 1. Struktura raportu Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2006

Zrdo: opracowanie wasne ILiM
Wyniki badan elektronicznej gospodarki w Polsce, zamieszczone w Raporcie
2006, stanowia szczegowe dla badanych zagadnien i jednoczesnie syntetyczne
dla analizowanych sektorw gospodarki zrdo danych. Intencja autorw jest
dostarczenie obiektywnych i potwierdzonych wynikami badan informacji,
pomocnych w ukierunkowaniu dalszego rozwoju gospodarki elektronicznej w
Polsce, na popraw poziomu obsugi przedsibiorstw, spoeczenstwa
informacyjnego i administracji publicznej.
Przedstawione w raporcie za 2006 rok obszary dziaalnosci rynkowej, w
ktrych osiagnito wysoki obrt i efektywnosc, dziki zastosowaniu narzdzi
gospodarki elektronicznej, moga byc przydatne w procesach podejmowania decyzji
inwestycyjnych na poziomie przedsibiorstwa, branzy lub sektora oraz caej
gospodarki. Rwnie cenne moga byc wyniki badan wskazujace na obszary o
niewystarczajacym tempie rozwoju, niskiej produktywnosci lub wysokich kosztach
zalecane dla inwestycji osonowych lub wspomagajacych.
C Cz z C C : : Baza rozwoju e-gospodarki w Polsce
C Cz z B B : : A An na al li iz za a r ry yn nk ku u i i o ob bs sz za ar r w w z za as st to os so ow wa a e e- -g go os sp po od da ar rk ki i w w P Po ol ls sc ce e
B.1 Spoeczenstwo informacyjne
- profil polskiego uzytkownika Internetu
- infrastruktura i technologia
- e-Zakupy
- e-Finanse
- e-Zdrowie
- e-Learning
- edukacja informatyczna

B.2 e-Biznes
- rynek B2B
- rynek B2C handel detaliczny
- rynek finansowy
e-Bankowosc
e-Ubezpieczenia
e-Makler
B.3 e-Administracja
Cz A
Streszczenie raportu o stanie e-gospodarki w Polsce w 2006 roku
C.1 e-Usugi
C.2 Standardy
Wstp
Podsumowanie analiza sabych i mocnych stron
elektronicznej gospodarki w Polsce
C.3 Prawo
C.4 Inicjatywy C.5 Kalendarium
Rynek Twrcy przychodu
z e-gospodarki

Obsuga spoeczenstwa
i przedsibiorstw

14
Konkludujac, mozna zaobserwowac wzajemne uzaleznienie rozwoju
gospodarki Polski i gospodarki elektronicznej. Znaczacy wzrost gospodarczy i
szybko rozwijajaca si polska gospodarka, wymaga elektronicznych narzdzi,
umozliwiajacych szybka i niezawodna realizacj transakcji gospodarczych,
masowa wymian danych, wspomagajac w konsekwencji konkurencyjnosc
produktw i rozwj gospodarczy.
Z drugiej strony rozwijajaca si niezwykle dynamicznie gospodarka
elektroniczna, wspomagajac dziaalnosc przedsibiorstw, wywiera coraz wikszy i
realny wpyw na dalsza dynamik wzrostu gospodarczego Polski.

15
Cz A
Streszczenie raportu o stanie e-gospodarki w
Polsce w 2006 roku

Stabilny rozwj gospodarki elektronicznej w Polsce w 2006 roku niesie ze soba
znaczacy potencja dynamicznego rozwoju elektronicznej gospodarki w ciagu
najblizszych kilku lat. Obserwowane zmiany jakosciowe stosowanych rozwiazan
e-gospodarki wspomagajacych funkcjonowanie spoeczenstwa informacyjnego w
Polsce i procesw gospodarczych na trwae powiaza ich rozwj i wzajemne
oddziaywanie. Zauwazalne powiazania wynikaja zarwno z wymogw
dzisiejszego dynamicznego rozwoju spoeczenstwa i systemw gospodarczych, jak
i z nowelizowanych przepisw prawa, czy podejmowanych w skali Polski i UE
wielu inicjatyw i projektw. Stopniowo postpujacy rozwj swiadomosci i
potrzeba wykorzystania w codziennym zyciu systemw elektronicznej obsugi
klienta w urzdzie, banku czy w przedsibiorstwie, w pracy i w czasie wolnym, w
domu i w podrzy (w 2006 roku az o 68,1% wzrosa liczba wykorzystywanych
laptopw w gospodarstwach domowych), sa najlepszym miernikiem potrzeby
rozwoju gospodarki elektronicznej. Po okresach inkubacji i wczesnego rozwoju
oraz wzmozonych przygotowan, wspomaganych w skali kraju znaczacym
strumieniem finansowania z funduszy UE, nastapi dynamiczny i powszechny
rozwj wykorzystania narzdzi e-gospodarki w ciagu nastpnych kilku lat. Koniec
aktualnie rozpoczynajacego si okresu programowania funduszy UE na lata 2007-
2013 (w tym okresie na cele rozwojowe w Polsce przeznaczonych bdzie 400 mld
z dofinansowania ze srodkw unijnych), moze zbiec si zdaniem wielu
specjalistw, z przejsciem elektronicznej gospodarki w Polsce w faz dojrzaego
jej wykorzystania.
Wyniki przeprowadzonych badan wskazuja, podobnie jak w poprzednim roku,
nierwnomierne tempo rozwoju i wykorzystania elektronicznych systemw
wymiany danych, tak w sferach zycia spoeczenstwa (e-zakupy, e-finanse, e-
zdrowie, e-learning, itd.), jak i w sektorach polskiej gospodarki (e-zaopatrzenie, e-
finanse, e-sprzedaz). Wysokie byo tempo rozwoju infrastruktury i technologii ICT
w Polsce, a obrazowy sredni przyrost aczy DSL do Internetu wynis 60,1%

16
,osiagajac liczb 1,67 mln aczy DSL
5
, podczas gdy w UE liczba aczy DSL
wzrosa o 40%, osiagajac liczb 60,3 mln.
Wyniki badan szczegowych przedstawione w Raporcie 2006, zostay
podzielone na dwa podstawowe obszary analiz:
Cz B prezentujaca analiz rynku i obszarw zastosowan e-gospodarki w
Polsce,
Cz C prezentujaca baz rozwoju e-gospodarki.
W czsci B na pierwszym miejscu przedstawiono analiz zastosowan e-
gospodarki wsrd najwikszej grupy odbiorcw - spoeczenstwa informacyjnego,
w przekroju wieku, pci, grup zawodowych, dochodu oraz miejsca zamieszkania.
W 2006 roku z Internetu w Polsce korzystao 14,1 mln Polakw, co oznacza 47,9%
Polakw w wieku 16-74 lat. Jest to rosnacy rynek konsumentw usug
elektronicznych tworzacych przychd w obszarze e-gospodarki, a 63,9% tej grupy
pracowao przy komputerze codziennie lub prawie codziennie. Wynikajacym z
badan celem rozwoju usug elektronicznych jest ich dostosowanie do potrzeb
spoeczenstwa informacyjnego, a ich brak powoduje, ze Polacy wykorzystuja
Internet gwnie do wyszukiwania informacji (91,6%), komunikowania si
(83,7%). Wykorzystanie usug elektronicznych i realizacji transakcji (zamawianie,
sprzedaz i usugi bankowe) wzroso w stosunku do roku 2005 o 2,5%, do poziomu
28,5%. Profil polskiego internauty, jego struktura wiekowa, wyksztacenie i status
zawodowy, stanowia istotne parametry docelowego segmentu odbiorcw tych
usug. Zwaszcza, ze wyniki badan pokazuja wzrost popularnosci dostpu do
Internetu zarwno na wsi (wzrost z 18,8% do 25,1%) jak i w miastach, a takze
wsrd mniej i bardziej zamoznych gospodarstw domowych.
Dynamika rozwoju infrastruktury i przyrost o 60% staych aczy do Internetu
(warunkujacych zasig wykorzystania narzdzi e-gospodarki) oraz osiagnity
poziom 39,5% dostpu gospodarstw domowych do sieci Internet, zmniejszy
znaczaco dystans do sredniej europejskiej wynoszacej 51% dla UE-25.
Zdecydowanie wzrosa wartosc zakupw dokonanych w Internecie w 2006
roku, przekraczajac aczna wartosc 2,7 mld zotych, przy czym co czwarty
internauta (27,4%) dokonywa zakupu w sieci. Najwikszym operatorem w 2006
roku autoryzujacym transakcje internetowe, pozosta nadal eCard, z udziaem 90%
wszystkich transakcji autoryzowanych w sieci. Kolejny rok z rzdu najwiksza
popularnoscia w zakupach on-line cieszyy si ksiazki (37,9%), odziez i sprzt
sportowy (33,4%) oraz filmy i muzyka (25,8%). Rynek e-zakupw w Polsce ma

5
Swiderek T., Na wiecie przybywa tygodniowo milion uytkownikw Internetu, Gazeta Prawna nr
246, str. 9, 19.12.2006
17
bardzo duzy potencja, a grupa 10,5 mln polskich internautw - ktrzy nigdy nie
dokonali zakupu przez Internet - jest wyzwaniem dla specjalistw e-marketingu w
zakresie zwikszenia atrakcyjnosci i personalizacji ofert oraz budowania
wiarygodnosci. W raporcie przedstawione zostay analizy przekrojowe kategorii i
wartosci kupowanych produktw, czstotliwosci zakupw oraz najczsciej
przedstawiane przez Polakw bariery i obawy przed transakcjami kupna-sprzedazy
przez Internet.
Wraz ze wzrostem popularnosci e-zakupw oraz innych transakcji
finansowych, znaczaco wzrosa liczba usug bankowych, z ktrych w pierwszym
kwartale 2006 roku korzystao okoo 2,7 mln internautw (w analogicznym okresie
2005 roku, z usug bankowych korzystao 1,74 mln osb). Obsuga patnosci i
transferw pieniznych on-line wywoaa lawinowy przyrost kont bankowych z
dostpem przez Internet, z 4,6 mln osb posiadajacych konta bankowe w 2005
roku, do 8,2 mln osb w 2006 roku. Zakady ubezpieczen idac sladem bankw
wzbogacay w minionym roku swoja ofert usug internetowych.
Niewielka bya dostpnosc usug e-zdrowia i telemedycyny w 2006 roku, a z
nowoczesnych urzadzen diagnostycznych umozliwiajacych zdalny monitoring
zdrowia pacjenta skorzystao zaledwie okoo 2 tysicy osb. Powodem niskiej
popularnosci usug e-zdrowia, by brak finansowania przez NFZ tej grupy usug
medycznych oraz brak zaufania Polakw (tylko okoo 10,5%) do elektronicznej
drogi swiadczenia usug medycznych. Natomiast w planach NFZ znalazo si
wdrozenie e-recept, w wyniku ktrych szacowane sa oszczdnosci wynikajace z
eliminacji papierowego obiegu i obsugi dokumentw oraz lepszego nadzoru nad
rynkiem i obrotem lekw w Polsce.
Stopniowy wzrost przyzwyczajenia i zaufania do wykorzystania technologii
teleinformatycznych w codziennym zyciu Polakw, spowodowa wzrost
popularnosci studiowania na odlegosc w systemie e-learning oraz
zapotrzebowania na edukacj informatyczna.
Na kolejnym miejscu w czsci B Raportu 2006 przedstawiono analiz
zastosowan narzdzi e-gospodarki w polskiej gospodarce, z uwzgldnieniem
analizy elektronicznych transakcji pomidzy przedsibiorstwami (w relacji B2B) i
przedsibiorstwem a klientem (w relacji B2C). Badaniami objto takze rynek
finansowy w przekroju sektora bankowego, ubezpieczen i kapitaowych transakcji
inwestycyjnych. Analiza sektorowa rynku i obszarw zastosowan e-gospodarki na
rynku B2B wykazuje scisa korelacj i wpyw wykorzystania narzdzi e-biznesu na
popraw wynikw finansowych przedsibiorstw. W minionym roku wzroso
zaangazowania przedsibiorstw w obsug zakupw i sprzedazy droga
elektroniczna. Ze sprzedazy przez Internet skorzystao 8% przedsibiorstw

18
majacych dostp do Internetu i by to wzrost o 60% w stosunku do roku
poprzedniego i niestety cay czas ponizej wartosci sredniej 14% dla 25 krajw UE.
Zarwno wskaznik wielkosci zakupw jak i sprzedazy on-line wzrasta wraz z
analizowana wielkoscia przedsibiorstwa. Wzrosa w porwnaniu z rokiem
ubiegym integracja przedsibiorstw w ancuchu dostaw za pomoca narzdzi
elektronicznej gospodarki, a oprogramowanie wspomagajace proces obsugi
zamwien wykorzystywao 27% przedsibiorstw. Zanotowano dalszy 3% wzrost
liczby serwisw WWW przedsibiorstw, do nawiazania relacji z klientami i
partnerami biznesowymi, osiagajac poziom 53%, przy sredniej dla UE wynoszacej
64%. Wyniki badan potwierdzaja, ze internetowe technologie wsppracy sa nie
tylko zrdem znaczacych oszczdnosci i lepszych wynikw finansowych
przedsibiorstw, ale wpywaja takze na zmiany sposobu zarzadzania
przedsibiorstwem oraz powoduja znacznie wiksza integracj i kooperacj w
ramach sektora czy branzy.
Wzrost odnotowano takze na rynku handlu elektronicznego detalicznego B2C,
osiagajac wartosc sprzedazy na poziomie 7.603.497 tys. zotych, dla 3290
przedsibiorstw prowadzacych sprzedaz przez Internet. Zmalaa liczba zwrotw i
reklamacji wskazujac na rosnaca jakosc usug sprzedazy on-line. Coraz
popularniejszym kanaem sprzedazy byy w minionym roku aukcje internetowe i
elektroniczne pasaze handlowe (20% sklepw sprzedawao swoje produkty za ich
posrednictwem). Nadal polskie sklepy internetowe kieroway swoja ofert gwnie
do odbiorcw krajowych, a tylko 27% sklepw swiadczyo usugi sprzedazy dla
klienta z Europy. Obszernej analizie poddano integracj funkcjonalnosci stron
internetowych z poszczeglnymi moduami systemw informatycznych
przedsibiorstw, umozliwiajac w praktyce pena elektroniczna obsug klienta i
sledzenie realizacji zamwienia (e-fulfilment).
Elektroniczna bankowosc potwierdzia w 2006 roku masowosc i powszechnosc
wykorzystania narzdzi e-gospodarki, a udzia bankw swiadczacych usugi przez
Internet wzrs z 13% w roku 2005 do 34% w 2006 roku. Trwa etap rozwoju e-
bankowosci opartej na kompleksowosci oferty usug swiadczonych droga
elektroniczna, w ktrym banki postawiy na automatyzacj procesw obsugi
klienta, upatrujac zrdo korzysci w masowej obsudze i niskich kosztach
operacyjnych. Wszystkie banki (100%), bdac instytucjami zaufania publicznego,
stosoway rzne formy zabezpieczen informatycznych systemw bankowych.
Rwnoczesnie z obsuga klientw, banki same byy odbiorcami elektronicznych
usug szkoleniowych i edukacyjnych, a 82% bankw wykorzystywao Internet w
2006 r. do komunikacji z urzdami administracji publicznej. Bank elektroniczny
sta si punktem dostpu do wielu usug finansowych, poczynajac od bankowych,
19
poprzez ubezpieczeniowe, a konczac na usugach inwestycyjnych. Na podstawie
analizy wartosci usug elektronicznej bankowosci - gdzie oglna wartosc
zrealizowanych polecen przeleww w przypadku 89% bankw bya nizsza niz 5%,
a w 85% bankw dochody z transakcji przez Internet w minionym roku stanowiy
mniej niz 25% wszystkich dochodw banku - mozna stwierdzic, ze elektroniczna
bankowosc jest raczej koniecznoscia wynikajaca z walki konkurencyjnej, niz
inwestycja przynoszaca wymierne korzysci finansowe.
Niestety w cieniu dynamicznego rozwoju usug e-bankowosci pozostaway jak
przed rokiem usugi e-ubezpieczen, a tylko co czwarty zakad ubezpieczen
swiadczy usugi ubezpieczeniowe majatkowe, komunikacyjne i osobowe przez
Internet. Funkcjonalnosc oprogramowania do obsugi ubezpieczen przez Internet,
nie ulega zasadniczej poprawie w porwnaniu do roku 2005.
Z roku na rok rosnie popularnosc elektronicznych transakcji inwestycyjnych i
kapitaowych, a w minionym roku 20% wszystkich rachunkw maklerskich (tj.
okoo 165 tysicy) obsugiwana bya przez Internet (wzrost o okoo 50 tysicy w
stosunku do roku 2005).
6
Wzrs udzia Internetu w obrotach giedowych i od 2000
roku udzia w obrocie akcjami wzrs do poziomu 41%, a w obrocie kontraktami
az do 59%.
Na zakonczenie czsci B Raportu 2006 przedstawiono wyniki badan stanu i
rozwoju usug administracji publicznej swiadczonych droga elektroniczna w
obsudze obywatela i przedsibiorstw. W porwnaniu z 2005 rokiem zanotowano
popraw oceny usug e-administracji w Polsce w skali Swiata, az o 19 pozycji,
jednak w rankingu europejskim UE-25 Polska nadal zajmuje ostatnie miejsce
(poziom rozwoju usug e-administracji wsrd krajw UE-25 wynosi 75%,
tymczasem w Polsce 53%). Urzdy administracji publicznej swiadczyy gwnie
usugi informacyjne, natomiast niewiele zmieniy si poziom i liczba usug
transakcyjnych w porwnaniu do 2005 roku,. Jest to zdecydowanie trudniejsza w
realizacji grupa usug interoperacyjnych urzdnika i klienta, wymagajaca
projektowania procedur wewntrznych, integracji rejestrw panstwowych i baz
danych, stworzenia nowych regulacji organizacyjnych, klasyfikacji oraz
zastosowania standardw.
Sukcesem e-administracji w minionym roku byo rozpoczcie obsugi e-
deklaracji CIT, PIT i VAT oraz konsekwentna kontynuacja istotnych w skali kraju
i UE projektw e-PUAP, STAP, CEPiK i PESEL-2. Zatwierdzony w 2006 roku
Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010 zakada kontynuacj

6
Mucinski E., Inwestowanie przez sie, Rzeczpospolita, 292/2006, str. 9

20
dotychczasowych zadan, a takze zachowuje zgodnosc i spjnosc z Krajowym
Programem Reform na lata 2005-2008
7
.
W Czsci C Raportu 2006 przedstawiono wyniki badan bazy rozwoju
elektronicznej gospodarki w Polsce.
W pierwszej kolejnosci przedstawiono analiz rozwoju rynku usug
elektronicznych. Szerokie spektrum tych usug, dynamicznie rozwijanych w 2006
roku, otwiera usuga e-deklaracji podatkowych, obsugiwanych przez system
elektroniczny e-POLTAX. Na rynku czasopism rozpoczy ekspansj wirtualne
kioski gazetowe, a pod koniec roku mozna byo zaprenumerowac w formie
elektronicznej juz 115 gazet i magazynw. E-usugi w Polsce rozpocza system
patnosci online PayPal, umozliwiajac wysyanie pienidzy i przyjmowanie wpat
posiadaczom kont poczty elektronicznej. Do dynamicznie rozwijanych usug on-
line w 2006 roku nalezay usugi inforbrokerw (brokerw informacji). Wzrosa o
kilkadziesiat procent wartosc rynku reklamy internetowej, a polskie serwisy
internetowe zarobiy okoo 140-150 mln z. Wiele innych e-usug jak video na
zyczenie, czy internetowa wypozyczalnia samochodw jest odpowiedzia na
potrzeby wciaz rozwijajacego si e-rynku, zwikszajac wartosc dodana dla
uzytkownikw sieci Internet.
Czsci C Raportu 2006 obejmuje takze analiz wykorzystania standardw w
elektronicznej gospodarce, decydujacych o bezpieczenstwie, pewnosci,
jednoznacznosci i niezaprzeczalnosci wymiany danych w sieci Internet. W raporcie
przyjto formu opisu nowych standardw w kolejnych latach, wpywajacych na
rozwj elektronicznej gospodarki w Polsce. W minionym 2006 roku w centrum
zainteresowania rzadw i spoeczenstw wielu panstw byy standardy informacyjne
dotyczace bezpieczenstwa zywnosci i mozliwosci identyfikacji oraz sledzenia
produktw zywnosciowych (traceability) w ancuchach dostaw.
Analiz najistotniejszych zmian prawnych w czsci C Raportu, ktre miay
miejsce w 2006 roku i w istotny sposb wpywaja na jej rozwj w przyszosci,
rozpoczyna rozporzadzenie w sprawie Planu Informatyzacji Panstwa na rok 2006.
Analiza objto zarwno program dziaan w zakresie rozwoju spoeczenstwa
informacyjnego, jak i priorytety rozwoju systemw teleinformatycznych. W
ramach analiz uwzgldniono nowelizowane w 2006 roku akty prawne.
Koniecznosc nowelizacji ustawy o informatyzacji dziaalnosci podmiotw
realizujacych zadania publiczne wynika merytorycznie z realizacji Planu
Informatyzacji Panstwa. Wdrozenie projektu e-deklaracje wymagao nowelizacji

7
Krajowy Program Reform na lata 2005-2008 na rzecz realizacji strategii Lizboskiej, przyjty przez
Rad Ministrw 27.12. 2005,
21
ustawy o ordynacji podatkowej oraz o zmianie niektrych innych ustaw, a takze
wielu wydanych do ustawy rozporzadzen. Wsrd innych nowelizowanych w 2006
roku ustaw i powiazanych z nimi rozporzadzen znalazy si - ustawa o swiadczeniu
usug droga elektroniczna, ustawa o podpisie elektronicznym, czy ustawa o
Krajowym Rejestrze Sadowym. W prezentowanych analizach aktw prawnych
wskazano istotne, z punktu widzenia elektronicznej gospodarki, zmiany i
prawdopodopne ich konsekwencje. Rozdzia koncza wybrane zagadnienia regulacji
prawnych i projekty aktw prawnych, do ktrych w 2006 roku zaliczono -
nowelizacj prawa farmaceutycznego z uwagi na powstajace e-apteki, a takze
nowelizacj ustawy Prawo zamwien publicznych ze wzgldu na zastosowanie
podpisu elektronicznego.
Na zakonczenie czsci C Raportu przedstawiono przeglad istotnych inicjatyw z
zakresu e-gospodarki o zasigu oglnokrajowym oraz kalendarz najwazniejszych
wydarzen w obszarze gospodarki elektronicznej, ktre miay miejsce w 2006 roku.
W minionym roku na uwag zasuguje inicjatywa programu Uczenia si przez
cae zycie Parlamentu Europejskiego, w ktrym uczestniczyo 27 krajw UE,
kraje EFTA i EOG oraz Turcja. Programem skierowanym do dzieci bya inicjatywa
Komisji Europejskiej Safer Internet Plus, dotyczaca promowania bezpiecznego
Internetu dla najmodszych. Medal Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-
Spoecznego oraz Business Centre Club przyznany zosta w minionym roku dla
Unizeto Technologies SA za Elektroniczny Urzad Podawczy. System umozliwia
przekazywanie informacji do podmiotu publicznego w formie elektronicznej, a
jego gwnym elementem jest Elektroniczna Skrzynka Podawcza, wystawiajaca
urzdowe poswiadczenia odbioru przyjtych e-dokumentw. Ponadto istotnym
osiagniciem e-administracji Urzdu Miejskiego w Bydgoszczy byo udostpnienie
Elektronicznego Biura Obsugi Klientw, ktre pozwala na udzia on-line w
przetargach publicznych, obsug spraw wymagajacych dotad osobistej wizyty w
urzdzie oraz na obsug przez urzad e-faktur i e-podatkw.
W ramach Inicjatywy Wsplnotowej Equal i projektu ElaStan (Promocji
Elastycznych Form Zatrudnienia) zainicjowano powstanie E-Centrum Telepracy w
Garwolinie, natomiast dzki Urzad Pracy udostpni bezrobotnym bezpatnie
osiemnascie stanowisk komputerowych, w celu poszukiwania pracy w sieci
Internet i przygotowania wymaganych na rynku pracy dokumentw.
W podsumowaniu raportu przedstawiono syntetyczna ocen stanu
elektronicznej gospodarki w Polsce w 2006 roku, a takze analiz jej sabych i
mocnych stron oraz szans i zagrozen rozwoju.

22
Cz B
Analiza rynku i obszarw
zastosowa e-gospodarki w Polsce
B1. Spoeczestwo informacyjne
Po kilku latach rozmw o koniecznosci rozwoju spoeczenstwa informacyjnego
poprzez zwikszone wykorzystanie technologii IT nie ma potrzeby przekonywania
kogokolwiek o susznosci obranej drogi. Szczeglnie, ze postp w tym zakresie nie
wynika z wymuszonych dziaan, lecz z potrzeb wszystkich grup spoecznych,
niezaleznie od wieku, pci, wyksztacenia, miejsca zamieszkania, czy aktywnosci
zawodowej. Rznice mozna zauwazyc jedynie w rozkadzie akcentw
wskazujacych na obiektywna tendencj zwikszonych potrzeb korzystania z usug
IT poprzez osoby modsze, aktywne zawodowo, mieszkajace w duzych miastach i
bardziej wyksztacone, co znajduje odzwierciedlenia w wynikach przedstawionych
badan. W 2006 roku kontynuowane byy programy rzadowe wspierane ze srodkw
UE, zwiazane z rozwojem spoeczenstwa informacyjnego. Aby nie zatracic
powodw, dla ktrych w Unii Europejskiej oraz w polskim rzadzie i szeregu
instytucji wspomagajacych rozwj ICT, tak mocno podkreslana bya rola rozwoju
spoeczenstwa informacyjnego warto przypomniec, ze rozwj spoeczenstwa
informacyjnego i branz sektora IT nie by i nie jest celem samym w sobie, lecz
stanowi katalizator przemian organizacyjnych prowadzacych do poprawy
konkurencyjnosci, co przekada si bezposrednio na rozwj gospodarczy kraju.8
Jednak dla uatwienia i przyspieszenia obrotu gospodarczego konieczne stao si
rwniez prawne usankcjonowanie wykorzystania nowoczesnych narzdzi jakim
byo na przykad stosowanie bezpiecznego podpisu elektronicznego. Dlatego w
wyniku wczesniejszych dziaan od 16 sierpnia 2006 r. zacza obowiazywac
ustawa z dnia 18 wrzesnia 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. nr 130 z dnia
15 listopada 2001 r., poz. 1450). Rozwojowi spoeczenstwa informacyjnego

8
acinsa-Szewczak A., Okrasinski A., Wspieranie rozwoju wojewdztwa przez regionaln
infrastruktur spoeczestwa informacyjnego, Gazeta Prawna nr 68, dod. Urzad i finanse, str. 6,
05.04.2006
Spoeczestwo informacyjne
23
pomaga rwniez ostatnio znowelizowana ustawa o Krajowym Rejestrze Sadowym,
dziki ktrej od 1 stycznia 2007 roku zaistniaa mozliwosc korzystania z dostpnej
w Internecie Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sadowego. Centralna
informacja udostpniona zostaa na stronach WWW Ministerstwa Sprawiedliwosci
pod adresem http://www.ms.gov.pl. Dziki niej kazdy obywatel posugujacy si
kwalifikowanym podpisem elektronicznym, moze zozyc droga elektroniczna
wniosek do sadw rejestrowych lub Centralnej Informacji KRS. Moze rwniez
odebrac korespondencj z sadw i Centralnej Informacji KRS.9 Centralna
Informacja KRS umozliwia rwniez bezpatny wglad do podstawowych
informacji o podmiotach wpisanych do rejestru przedsibiorcw i do rejestru
stowarzyszen, innych organizacji spoecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakadw opieki zdrowotnej, w tym rwniez do informacji o
organizacjach i podmiotach, ktre uzyskay status organizacji pozytku
publicznego10. Informacje te byy udostpnione bezpatnie.
Te dziaania nie miay jednak duzego przeozenia na oglny stan rozwoju
polskiej e-administracji i wedug raportu Swiatowego Forum Gospodarczego
Polska pod wzgldem przygotowania administracji do transformacji w drodze do
spoeczenstwa informacyjnego zaja dopiero 92 miejsce na 104 panstwa.11
Nalezy jednak stwierdzic, ze informatyzacja zycia publicznego w Polsce postpuje
w coraz szerszym zakresie. Dla przykadu Zakad Ubezpieczen Spoecznych
umozliwi od wrzesnia 2006 r. patnikom skadek (przedsibiorcom) wglad do
Centralnego Rejestru Ubezpieczonych. Dziki tej usudze patnicy mogli porwnac
posiadane dane z informacjami zgromadzonymi przez ZUS. Przedsibiorca z kolei
poprzez program Patnik mg otrzymac list wszystkich zgoszonych i nie
wyrejestrowanych ubezpieczonych.12
Rwniez waznym elementem rozwoju spoeczenstwa informacyjnego staje si
powolna przemiana i udostpnianie zarwno prasy jak i ksiazek oraz innych
publikacji w formie elektronicznej. Poza digitalizacja zbiorw bibliotecznych i
wprowadzaniem tresci archiwalnych do istniejacych juz i powstajacych bibliotek
elektronicznych powstay nowe formy dostpu do prasy codziennej. W
pazdzierniku 2006 roku mozna byo zaprenumerowac az 115 gazet i magazynw w
formie elektronicznej. Ta usuga bdzie si rozwijaa i wypieraa z rynku media
drukowane, gdyz jak wynika z danych Jupiter Research w 2005 roku mieszkancy
Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Woch i Hiszpanii po raz pierwszy spdzili

9
Elektroniczny dostp do Krajowego Rejestru Sdowego, [w:] http://www.ms.gov.pl
10
Dz. U. z dnia 7 pazdziernika 1997, nowelizacja z 1.01.2007
11
Zielke M., Rzd przygotowuje si do e-rewolucji, Puls Biznesu nr 128, str. 4, 04.07.2006
12
Walczak A., Dane z ZUS dostpne dla patnikw, [w:] http://www.egospodarka.pl, 27.09.2006
Analiza rynku i obszarw zastosowa e-gospodarki w Polsce

24
wicej czasu przed komputerem niz czytajac tradycyjna pras. W 2006 roku
najwikszym na polskim rynku e-kioskiem by Net Press Digital, oferujacy dostp
40 tys. zarejestrowanych czytelnikw (w liczbie tej wliczone sa rwniez konta
testowe) do 71 tytuw. Nastpnymi pod wzgldem wielkosci by kiosk eGazety
udostpniajacy 11 tys. uzytkownikw mozliwosc czytania Rzeczpospolitej oraz 30
innych tytuw oraz e-Kiosk, oferujacy 14 tytuw czterem tysiacom
zarejestrowanych uzytkownikw.13 Kolejnym krokiem w tym zakresie bdzie
wydawanie prasy na e-papierze, czyli elastyczniej karcie umozliwiajacej
podaczenie do Internetu, zaciaganie informacji i czytanie ich podobnie jak z
papierowej gazety.
Przejawem zrozumienia potrzeb spoecznych oraz umiejtnosci wykorzystania
nowoczesnych technologii bya udostpniona w 2006 roku przez krakowska
parafi pod wezwaniem Matki Bozej Zwyciskiej mozliwosc zamwienia mszy
swita przez Internet oraz zozenia ofiary przy wykorzystaniu elektronicznych
form patnosci, takich jak autoryzacja karty kredytowej w Internecie czy e-
przelew.14
Powyzej wymienione przykady rozwoju spoeczenstwa informacyjnego sa
jedynie zwiastunem przemian, ktre nastapia w latach 2007-2013. Wskazuje na to
wartosc alokacji srodkw przeznaczonych w ramach RPO na rozwj wojewdztw i
spoeczenstwa informacyjnego w latach 2007-2013. Przewidywana wartosc wynosi
4,7 mld z, i jest w stosunku do srodkw z lat 2004-2007 prawie 8,6 razy
wiksza.15
B1.1. Profil polskiego uytkownika Internetu
Przedstawione badania dotycza aspektw rozwoju spoeczenstwa
informacyjnego. Wikszosc informacji oparta zostaa na corocznych Badaniach
wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych i wsrd osb indywidualnych,
prowadzonych przez Gwny Urzad Statystyczny. W kwietniu 2006 roku GUS
przeprowadzi badanie na reprezentatywnej prbie ponad 8300 gospodarstw
domowych. acznie zostao przebadanych w formie wywiadu bezposredniego
prawie 14 tysicy osb w wieku 16-74 lat. Respondenci pytani byli o korzystanie z
ICT w ciagu ostatnich trzech miesicy poprzedzajacych badanie, czyli o okres od
stycznia do marca 2006 roku, a w niektrych przypadkach pytani byli o

13
Lemanska M. Era e-gazet dopiero nadejdzie, Rzeczpospolita nr 244, dod. Ekonomia i rynek, str. 3,
18.10.2006
14
Zamw msz przez Internet, [w:] http://www.katolicki.net, 20.09.2006
15
Gomb Krz., Gomb Kon, Musiejewski W., Stan wdraania...., op.cit., str.30
25
zachowania i zwyczaje dotyczace ostatnich 12 miesicy, czyli od kwietnia 2005 r.
do marca 2006 r. Wikszosc rozpatrywanych danych odnosi si jednak do
trzymiesicznego okresu badan, zatem:
ilekroc w tekscie rozdziau bdzie mowa o Internautach oznaczao to bdzie
osoby w wieku 16-74 lat, korzystajace z Internetu w ciagu ostatnich trzech
miesicy poprzedzajacych badanie, czyli w czasie pierwszego kwartau
2006 r. Liczba internautw w tym okresie wynosia 11,8 mln i stanowia
40,2% osb w tym wieku.
ilekroc w tekscie rozdziau wskazniki bda odnoszone do liczby osb
bdzie to oznaczao odniesienie do 29,4 milionowej populacji Polakw
wieku 16-74 lat, a nie tylko do grupy osb korzystajacej z Internetu.
Wyniki przedstawianych badan rozpatrywane byy wzgldem okreslonych w
tabeli B1.1-1 kryteriw. Zostay one przedstawione, by dalsza analiza wynikw nie
pozostawiaa watpliwosci co do jednoznacznego okreslenia analizowanych
podgrup internautw.
Precyzyjnie okreslajac liczb internautw, bez popenienia bdu mozna
powiedziec, ze w Polsce w kwietniu 2006 roku mieszkao 11,8 mln osb
korzystajacych z Internetu. Jednak prawidowym bdzie rwniez okreslenie liczby
internautw na poziomie 14,1 mln. Rznica wynika z doprecyzowania okresu w
ktrym osoby korzystaa ostatni raz z Internetu. Badania GUS-u wykazay, ze
sposrd 29,4 mln osb w wieku 16-74 lat, 11,8 mln (40,2%) korzystao z Internetu
w czasie ostatnich trzech miesicy poprzedzajacych badanie. Kolejne 1,3 mln
(4,4%) korzystao z Internetu w czasie 4-12 miesicy przed badaniem. Jesli
doliczymy kolejny 1 mln osb (3,3%) korzystajacych ostatni raz z Internetu ponad
rok przed okresem badan bdziemy mogli mwic o 14,1 mln (47,9%) polskich
internautw.
Podobnie dyskutowana moze byc kwestia ilosci osb korzystajacych z
komputerw. Licznosci osb moga wahac si od 14,2 mln osb (48,1%) do 16,9
mln (57,6%) w przypadku wzicia pod uwag wszystkich osb kiedykolwiek
korzystajacych z komputerw, nawet jesli ostatni raz miao to miejsce ponad rok
przed badaniem.


26
Tabela B1.1-1. Kryteria analizy badan spoeczenstwa informacyjnego
Kryterium Grupa Podgrupa Wartoci
16-24 lat
25-34 lat
35-44 lat 16-54 lat
45-54 lat
55-64 lat
wiek

16-74 lat
55-74 lat
65-74 lat

podstawowe
srednie
wyksztacenie

wyzsze

pracownicy najemni
pracujacy
pracujacy na wasny rachunek
aktywni
zawodowo
bezrobotni bezrobotni
uczacy si
aktywnosc
zawodowa
bierni
zawodowo

emeryci, rencisci i pozostae grupy

powyzej 100 tys. mieszkancw
miasto
do 100 tys. mieszkancw
miejsce
zamieszkania

wies wies

1 osoba dorosa
2 osoby dorose
bez dzieci
ponizej 16 lat
3 lub wicej osoby dorose
1 osoba dorosa
2 osoby dorose
skad
gospodarstwa
domowego

z dziecmi
ponizej 16 lat
3 lub wicej osoby dorose

do 1100 z
1101 - 1600 z
1601-2500 z
dochody
gospodarstwa
domowego

powyzej 2500 z
Zrdo: ILiM, na podstawie zrdowych danych GUS

Jesli wziac pod uwag najczsciej rozpatrywany w Raporcie trzymiesiczny
okres zaobserwujemy, ze w 2006 roku wsrd wszystkich osb korzystajacych z
komputerw (14,2 mln) najliczniejsza grup stanowiy osoby najmodsze, czyli w
wieku 16-24 lat (wykres B1.1-1). Podobnie ksztatowaa si struktura wiekowa
osb korzystajacych w tym czasie z Internetu, co obrazuje wykres B1.1-2.
27
Wykres B1.1-1. Struktura wiekowa osb korzystajacych z komputerw
w okresie styczen-marzec 2006
wiek 55 - 64 lat
6,0% wiek 45 - 54 lat
16,3%
wiek 16 - 24 lat
35,7%
wiek 25 -34 lat
24,1%
wiek 35 - 44 lat
17,0%
wiek 65 - 74 lat
0,9%
W odniesieniu do osb korzy stajqcy ch z komputera
w przeciqgu 3-mcy poprzedzajqcy ch badanie (14,2
Zrdo: Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach
domowych, GUS 2006

Nastpna grup stanowiy osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata z udziaem
24,1%. Wraz ze wzrostem rozpatrywanego przedziau wiekowego internautw
malao wykorzystanie komputerw przez te osoby. Najmniej liczna grup
stanowiy osoby w przedziale wiekowym 65 -74 lat (0,9%).

Wykres B1.1-2. Struktura wiekowa osb korzystajacych z Internetu
w okresie styczen-marzec 2006
wiek 55 - 64 lat
5,2%
wiek 45 - 54 lat
15,0%
wiek 16 - 24 lat
39,1%
wiek 25 -34 lat
24,2%
wiek 35 - 44 lat
15,8%
wiek 65 - 74 lat
0,7%
W odniesieniu do osb korzy stajqcy ch z internetu
w przeciqgu 3-mcy poprzedzajqcy ch badanie (11,8 mln)
Zrdo: Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych
w gospodarstwach domowych, GUS 2006


28
W ciagu ostatnich trzech miesicy poprzedzajacych badanie, komputery
wykorzystywane byy przez co drugiego Polaka (48,1%) w wieku 16-74 lat
(wykres B1.1-3). Oznacza to wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 7,9%.
Dodatkowe 9,5% pracowao przy komputerze wczesniej niz przed trzema
miesiacami. Najwikszy odsetek osb korzystajacych z komputera w pierwszym
kwartale 2006 roku mozna byo odnotowac wsrd grupy posiadajacej wyzsze
wyksztacenie (83,4%). Wsrd osb z wyksztaceniem srednim 42,4% posugiwao
si komputerem, natomiast wsrd osb z wyksztaceniem podstawowym odsetek
ten wynosi 32,1%. Podobnie jak przy innych omawianych statystykach najwiksze
wykorzystanie komputerw mozna byo odnotowac wsrd grupy osb
mieszkajacych w duzych miastach (60,2%). W mniejszych miastach wskaznik ten
by dokadnie o 10 punktw procentowych nizszy (50,2%), natomiast na wsiach
dostp do komputera miao 36,2% osb, czyli o 3,4 punktu procentowego wicej
niz przed rokiem. Podobnie ksztatowa si poziom dostpu i korzystania z
Internetu przez poszczeglne podgrupy osb.

Wykres B1.1-3. Dostp do komputerw i Internetu w podziale na wiek,
wyksztacenie i miejsce zamieszkania
53,5%
60,2%
42,3%
50,2%
27,1%
36,2%
78,3%
83,4%
34,8%
42,4%
32,2%
32,1%
2,4%
3,7%
13,9%
19,2%
27,7%
36,1%
42,3%
54,5%
56,8%
67,9%
80,6%
87,9%
40,2%
48,1%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Miasto >100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
Wy zsze
Srednie
Podstawowe
65 - 74 lat
55 - 64 lat
45 - 54 lat
35 - 44 lat
25 -34 lat
16 - 24 lat
Ogem
Komputer
Internet
W odniesieniu do liczby osb z danej grupy
wieku, wy ksztaenia lub miejsca zamieszkania
(ogem dla 29,8 mln osb)
Ogem
Wiek
Wyksztacenie
Lokalizacja

domowych, GUS 2006
29
Najbardziej znaczacy wpyw na stopien wykorzystywania Internetu miao
zdobyte wyksztacenie. Wsrd osb z wyksztaceniem wyzszym 78,3% korzystao
z Internetu podczas ostatnich trzech miesicy poprzedzajacych badanie, osoby z
wyksztaceniem srednim rzadziej korzystay z Internetu (34,8%), natomiast w
przypadku osb z wyksztaceniem podstawowym wskaznik ten by tylko
nieznacznie nizszy i wynosi 32,2%. Zblizony wpyw na dostp do Internetu miao
miejsce zamieszkania badanych osb. Wsrd mieszkancw duzych miast oraz
miast mniejszych i mieszkancw wsi wskaznik dostpu do Internetu ksztatowa si
odpowiednio na poziomie: 53,5%, 42,3% oraz 27,1%.
B1.1.1. Wyposaenie gospodarstw domowych w sprzt ICT
Spoeczenstwo informacyjne bazuje na trzech rozwijajacych si elementach:
powszechnej i dostpnej infrastrukturze informatycznej, zgromadzonych zasobach
informacyjnych oraz na systemie ksztacenia, dziki ktremu zlikwidowane
zostana bariery zwiazane z korzystaniem z sieci lub z komputerw.
16
W Polsce w
2006 roku 42,7% gospodarstw domowych posiadao komputer stacjonarny, a 7,3%
posiadao komputer przenosny. To nie jest duzo, pomimo ze w porwnaniu z
rokiem ubiegym oznacza to wzrost o 826 tys. gospodarstw, co daje wzrost o 6,6
punktu procentowego. W Szwecji, kraju przodujacym w wyposazeniu obywateli w
komputery, w dziewiciu na dziesic gospodarstw domowych znajdowa si
komputer. To najwyzszy wskaznik w Unii Europejskiej. Tak wysokim
wskaznikiem Szwedzi moga poszczycic si dziki przygotowanemu w 1998 roku
programowi rzadu szwedzkiego, pozwalajacemu na odliczanie wydatkw na
komputer od wynagrodzenia oraz zwolnieniu komputerw z VAT-u. Szwedzi nie
sa jedynym dobrym przykadem pokazujacym sposb na zwikszenie stopnia
skomputeryzowania gospodarstw domowych. Inne kraje jak Wielka Brytania,
Francja, Bugaria, Rumunia, czy Wgry opracoway zblizone programy uatwiajace
mieszkancom zakup komputerw.
17
Trudno jest powiedziec dlaczego w Polsce nie
mozna opracowac podobnego systemu. Byc moze rzad obawia si zmniejszenia
wpyww do budzetu z tytuu podatku VAT, ktry jest najwikszym zrdem
dochodw panstwa sigajacym 43%
18
cakowitej wartosci dochodu. Dziki
srodkom unijnym Polska stoi przed duza szansa rozwojowa. W latach 2007-2013
na cele rozwojowe przeznaczonych bdzie 500 mld z dofinansowania. Byc moze

16
Wojciechowska-Szac M., Bojarska I., Biaobocki T., Rozwj spoeczestwa informacyjnego szans
na rozwj wasnego regionu, [w:] http://www.serwissamorzadowy.pl
17
Chmielarz W., Europa popiera e-spoeczestwo, Puls Biznesu nr 105, dod. Biznes i technologia,
str. 7, 31.05.2006
18
Ustawa budetowa na rok 2007, [w:] http://mf.gov.pl, 25.01.2007

30
to spowoduje, ze do roku 2013 zmaleje rznica w wyposazeniu gospodarstw
domowych w Polsce w stosunku do pozostaych krajw UE. Aby tak si stao,
uzyskane srodki powinny zostac zainwestowane w najnowsze technologie suzace
rozwojowi i budowaniu w Polsce spoeczenstwa informacyjnego.
19
Do tej pory
poziom wyposazenia gospodarstw domowych w urzadzenia informacyjno-
telekomunikacyjne by znacznie zrznicowany i zaleza od wysokosci dochodu,
miejsca zamieszkania i liczby posiadanych na utrzymaniu dzieci. Wedug danych
GUS w marcu 2006 roku byo 12,6 mln gospodarstw domowych z osobami w
wieku 16-74 lat, czyli dokadnie tyle, co rok wczesniej. Analizujac wyniki badan
mozna byo zauwazyc, ze wyposazenie gospodarstw w odbiorniki telewizyjne
osiagno stan nasycenia, gdyz w 2006 roku posiadao je tyle samo gospodarstw co
w roku poprzednim, czyli 98%. (wykres B1.1-4). W kolejnosci popularnosci
nastpne miejsce zajmowa telefon komrkowy (74,1%, w 2005 roku 61,8%),
nastpnie telefon stacjonarny (71,7%) oraz komputer stacjonarny (42,7%, w 2005
roku 39,1%). W porwnaniu z rokiem 2005 widac bardzo duzy, bo az 68,1%
przyrost ilosci gospodarstw wyposazonych w komputery przenosne (laptopy).
Duzy przyrost zanotowano rwniez w wyposazeniu gospodarstw domowych w
telewizj cyfrowa (51,5%) oraz konsole do gier (51,6%). Jednak pomimo duzej
dynamiki wzrostu tego sprztu trzeba zauwazyc, ze przekadajac przyrost
procentowy na ilosc oznacza to, ze w przypadku komputerw przenosnych
(laptopw) liczba gospodarstw w nie wyposazona wzrosa o 400 tys., a w
przypadku telewizji cyfrowej jedynie o 300 tys., w przypadku telefonw
komrkowych przyrost wynosi 19,9%, czyli o 1,5 mln. W przypadku komputerw
stacjonarnych przyrost wynosi 9,3%, co w przeozeniu na liczby daje wartosc
bezwzgldna przyrostu 600 tys. gospodarstw.
Na stopien wyposazenia gospodarstw domowych duzy wpyw miaa wysokosc
miesicznego dochodu. Generalna, atwa do przewidzenia tendencja wskazywaa
wzrost stopnia wyposazenia gospodarstw postpujaca wraz ze wzrostem dochodu.
Im wyzszy dochd, tym lepiej byo wyposazone gospodarstwo domowe. Zgodnie z
danymi przedstawionymi na wykresie B1.1-5 mozna zauwazyc, ze w wikszosci
przypadkw zaleznosc ta jest liniowa, jednak wystpuja pewne dobra luksusowe,
takie jak telefon komrkowy z dostpem do Internetu, komputer przenosny, czy
antena satelitarna, ktrych stopien uzycia wzrasta po przekroczeniu pewnej
wartosci dochodu. Ciekawa tendencj wykazuje telefonia stacjonarna, ktrej tempo
wzrostu wyposazenia gospodarstw domowych zmniejsza si wraz ze wzrostem
wartosci uzyskiwanego dochodu rodziny.

19
Chmielarz W., Europa ..., op. cit., str. 7
31
Wykres B1.1-4. Wyposazenie gospodarstw domowych w urzadzenia
informacyjno-telekomunikacyjne w latach 2005-2006
brak dany ch
1,7%
3,9%
5,9%
4,6%
7,0%
4,3%
7,3%
19,0%
19,2%
23,3%
30,8%
33,7%
34,3%
39,1%
42,7%
brak dany ch
71,7%
61,8%
74,1%
98,0%
98,0%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Komputer podrczny (palmtop, organizer)
Konsola do gier komputerowy ch
Telewizj cy f rowa
Komputer przenosny (laptop)
Antena satelitarna
Telef on kom. z dost. do Internetu
Telewizja kablowa
Komputer stacjonarny
Telef on stacjonarny
Telef on komrkowy
Odbiornik telewizy jny
2006
2005
W odniesieniu do liczby gospodarstw z osobami w wieku
16-74 lat.W obu latach liczba gosp. wy nosia 12,6 mln

domowych, GUS 2005 i 2006

Wykres B1.1-5. Wyposazenie gospodarstw domowych w urzadzenia informacyjno-
telekomunikacyjne w zaleznosci od uzyskiwanego miesicznego dochodu
76,3%
43,5%
30,9%
22,3%
11,9%
99,3%
98,8%
99,3% 95,5%
71,8%
87,3%
96,3%
53,8%
56,2%
86,4%
79,2% 73,4%
21,1%
54,7%
36,6%
56,4%
35,5%
26,4%
17,5%
34,5%
25,6%
38,8%
17,9%
22,3%
11,8%
3,5%
!2,3%
8,0%
5,7%
3,1%
13,7%
9,1%
4,5%
3,2%
6,8%
6,3%
!2,1%
!0,4%
!0,2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
do 1100 z 1101z - 1600z 1601z - 2500z powy zej 2500z
Telef on komrkowy
Telewizja kablowa
Antena satelitarna
Telewizj cy f rowa
Komputer podrczny (palmtop,
organizer)
wartosci poprzedzone znakiem "!" mogq
by c obarczone bdem losowy m
W odniesieniu do liczby gospodarstw
w dany m przedziale dochodu

domowych, GUS 2006

32
Wystpowaa rwniez zaleznosc wskazujaca miejskie gospodarstwa domowe
jako lepiej wyposazone od wiejskich (wykres B1.1-6). Odstpstwami od tej reguy,
podobnie jak w poprzednim roku, bya dominujaca liczba anten satelitarnych na
wsiach (27,3%) w porwnaniu z osrodkami miejskimi (13%). Wystpujaca tutaj
zaleznosc bya wynikiem rznej dostpnosci sieci telewizji kablowej w miastach i
na wsiach. Poniewaz na wsiach dostp do telewizji kablowej by w 2006 roku
znikomy (1,9%), stad wystpowaa duza potrzeba podaczania wasnych anten
satelitarnych. Z kolei w miastach telewizja kablowa bya o wiele bardziej
popularna. Stopien wyposazenie gospodarstw by na poziomie 55,8%. Dlatego
mieszkancy miast rzadziej odczuwali potrzeb montowania wasnych anten
telewizji satelitarnej. Miejskie gospodarstwa domowe czsciej posiaday telefon
komrkowy (przynajmniej jeden) srednia dla miast wynosia 76,5% i bya
wyzsza w stosunku do roku 2005 o 11,5 punktu procentowego, podczas gdy na
wsiach 69%, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 14 punktw
procentowych. Rozkad wascicieli konsoli do gier by zblizony i we wszystkich
gospodarstwach wynosi srednio 5,9%.

Wykres B1.1-6. Wyposazenie gospodarstw domowych w sprzt ICT
w zaleznosci od miejsca zamieszkania.
35,7%
1,9%
67,7%
24,3%
2,5%
8,5%
5,8%
0,5%
27,3%
98,1%
69,0%
29,8%
43,7%
44,2%
70,3%
!1,0%
5,5%
6,8%
5,8%
17,7%
98,7%
74,2%
97,4%
37,8%
55,8%
47,9%
76,9%
!3,6%
6,2%
5,9%
13,1%
13,0%
78,7%
0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%
Komputer podrczny (palmtop, organizer)
Telewizj cy f rowa
Antena satelitarna
Telewizja kablowa
Telef on komrkowy
Miasto >100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
W odniesieniu do liczby gospodarstw domowy ch
z osobami w wieku 16-74 lat (12,6 mln).
Wartosci poprzedzone znakiem "!" mogq by c
obarczone bdem losowy m

domowych, GUS 2006

33
Badania GUS-u z 2006 roku wskazuja na peniejsze wyposazenie w komputery
miejskich gospodarstw domowych niz gospodarstw wiejskich. Badania wskazuja
rwniez na bardziej powszechny dostp do Internetu w duzych miastach, niz miao
to miejsce w przypadku mniejszych miast i wsi (wykres B1.1-7). Posiadanie
komputera w duzym miescie deklarowao 47,9% gospodarstw, przy jednoczesnym
korzystaniu z Internetu 41,5% gospodarstw. Na wsiach komputer by obecny
srednio w co trzecim gospodarstwie (35,7%), a Internet w co piatym (18,2%).
Porwnujac dostpnosc Internetu w wiejskich gospodarstwach z rokiem 2005, w
ktrym wskaznik wynosi 18,8%, mozna zauwazyc regres. Jest to jednak zjawisko
pozorne i wynika z uszczegowienia pytan GUS podczas ostatniej edycji badan.
Wyniki z roku 2006 dotyczyy gospodarstw wiejskich posiadajacych dostp do
Internetu i korzystajacych z niego (18,2%). Dodatkowe 6,9% gospodarstw
posiadao dostp do Internetu, jednak z niego nie korzystao. W roku 2005 nie
wystpowao takie rozrznienie. Zatem chcac porwnywac dostpnosc Internetu na
wsiach w ostatnich dwch latach nalezy zestawic wartosci z roku 2005 (18,8%) z
suma wartosc 18,2% + 6,9% wynoszaca 25,1%.

Wykres B1.1-7. Wyposazenie gospodarstw domowych w komputer oraz dostp do
Internetu wg dochodu i obszaru
42,7%
31,0%*
7,3%
21,1%
11,7%
! 2,3%
36,6%
22,8%
3,5%
54,7%
40,4%
8,0%
76,3%
68,0%
22,3%
35,7%
18,2%
2,5%
44,2%
32,7%
5,8%
47,9%
41,5%
13,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
O
g
e
m
d
o

1
1
0
0

z
1
1
0
1
z

-

1
6
0
0
z
1
6
0
1
z

-

2
5
0
0
z
p
o
w
y
z
e
j

2
5
0
0
z
W
i
e
s
M
i
a
s
t
o

d
o

1
0
0
t
y
s
.
M
i
a
s
t
o

>
1
0
0

t
y
s
.
Dostp do Internetu
Dochd Obszar
wartosci poprzedzone znakiem "!"
mogq by c obarczone bdem
W odniesieniu do odpowiedniej podgrupy
gospodarstw domowy ch z osobami
w wieku 16-74 lat (ogem: 12,6 mln)
*35,9% gospodarstw posiadao dostp do Internetu. Wy kres przedstawia udzia
gospodarstw posiadajqcy ch dostp i z niego korzy stajqcy ch, ktry ch by o 31,0%

domowych, GUS 2006

34
B1.1.2. Miejsce korzystania z komputera i Internetu
W okresie pierwszego kwartau 2006 roku prac z komputerem deklarowao
14,2 mln osb (48,1% badanych). Oznacza to wzrost w stosunku do roku 2005 o
0,9 mln osb, czyli o 6,7%. W tym samym okresie z Internetu korzystao 11,8 mln
osb (40,2% badanych). Oznacza to wzrost wykorzystania Internetu o 13,4% w
stosunku do drugiego kwartau 2005 roku, gdy z Internetu korzystao 10,4 mln
osb (35,1% badanych). Podobnie jak w roku ubiegym najczsciej pracowano na
komputerze w domu (77,9%). Tu rwniez najczsciej, bo w 65,6% przypadkw,
korzystano z Internetu (wykres B1.1-8). Mniej popularnym miejscem korzystania
zarwno z Internetu, jak i z komputerw byo miejsce pracy. W miejscach pracy
stycznosc z komputerem i Internetem mieli najczsciej mieszkancy duzych miast.
Na wsiach dominujacym miejscem dostpu do komputerw i Internetu okazywao
si miejsce pobierania nauki oraz kawiarenki internetowe.

Wykres B1.1-8. Miejsce korzystania z komputerw lub Internetu wg miejsca zamieszkania
przez osoby w wieku 16-74 lat
14,6%
10,9%
8,8%
11,0%
.
.
.
brak danych
24,7%
25,4%
25,5%
25,3%
17,9%
18,9%
21,0%
19,5%
37,1%
21,6%
19,6%
24,6%
29,9%
19,8%
18,7%
22,2%
25,9%
30,1%
38,9%
32,7%
26,1%
32,7%
40,8%
34,0%
51,2%
68,5%
71,9%
65,6%
72,9%
79,6%
80,0%
77,9%
0% 20% 40% 60% 80%
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Ogem
Miasto > 100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
W odniesieniu do liczby osb korzy stajqcy ch
w okresiedo 3 -mcy przed badanie
z komputerw (14,2 mln) lub Internetu (11,8 mln)
Kawiarenka
internetowa
Mieszkanie
innych osb
Miejsce
pobierania nauki
Miejsce pracy
(inne ni dom)
Dom

domowych, GUS 2006
35
Rozpatrujac poziom zdobytego wyksztacenia jako czynnik grupujacy mozna
zauwazyc, ze osoby z wyksztaceniem wyzszym czsciej pracoway z
wykorzystaniem komputera oraz czsciej korzystay z Internetu w domu i w pracy
(wykres B1.1-9). Osoby z wyksztaceniem podstawowym, a wic osoby mode,
dopiero uczace si najczsciej korzystay z Internetu oraz pracoway z komputerem
w miejscach pobierania nauki.

Wykres B1.1-9. Miejsce korzystania z komputerw lub Internetu w zaleznosci
od wyksztacenia osb w wieku 16-74 lat
21,0%
10,0%
5,8%
11,0%
.
.
.
brak dany ch
40,8%
24,7%
15,4%
25,3%
32,1%
18,8%
11,8%
19,5%
71,6%
18,4%
4,1%
24,6%
71,4%
14,8%
3,8%
22,2%
0,5%
27,6%
65,8%
32,7%
1,7%
29,5%
68,9%
34,0%
52,7%
66,4%
73,2%
65,6%
72,1%
77,1%
84,0%
77,9%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Ogem
Wy zsze
Srednie
Podstawowe
Kawiarenka
internetowa
Mieszkanie
innych osb
Miejsce
pobierania nauki
Miejsce pracy
(inne ni dom)
Dom

domowych, GUS 2006

36
B1.1.3. Czstotliwo korzystania z komputera i Internetu
Wyniki badania GUS-u wskazuja, ze w pierwszym kwartale 2006 roku
pracowao przy komputerze 14,2 mln osb. Sposrd tej grupy 63,9% pracowao
przy komputerze codziennie lub prawie codziennie. W stosunku do roku
poprzedniego oznacza to niewielki wzrost, bo zaledwie o 0,9 punktu
procentowego. Przynajmniej raz w tygodniu pracowao przy komputerze 25,4%,
czyli o 1,6 punktu procentowego mniej niz przed rokiem (wykres B1.1-10).
Ksztatujaca si tendencja wskazuje, ze wzrosa liczba osb pracujaca codziennie
przy komputerze, a zmniejszya si liczba osb pracujaca rzadziej, jednak
przynajmniej raz w tygodniu. Uprawniony jest wniosek, ze niektre osoby
pracujace w poprzednim roku przy komputerze przynajmniej raz w tygodniu, w
roku 2006 zaczy pracowac codziennie lub prawie codziennie.

Wykres B1.1-10. Czstotliwosc korzystania z komputera i Internetu
2,6%
2,3%
11,8%
8,4%
31,0%
25,4%
54,6%
63,9%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Rzadziej niz raz na miesiqc
Przy najmniej raz w miesiqcu
Przy najmniej raz w ty godniu
Codziennie lub prawie
codziennie
Korzy stanie z komputera (w stosunku do
osb korzy stajqcy ch z komputera)
Korzy stanie z Internetu (w stosunku do
populacji internautw)
W odni esi eni u do l i czby osb korzystaj qcych
w casi e I kw. 2006 roku z komputerw (14,2
ml n) l ub z Internetu (11,8 ml n)

domowych, GUS 2006

Analizujac wyniki badan nalezy stwierdzic, ze codziennie lub prawie
codziennie z komputera korzystao 78,6% osb z wyzszym wyksztaceniem, a z
Internetu 68,9% tej grupy osb (wykres B1.1-11). Natomiast wsrd grupy osb z
wyksztaceniem srednim odpowiednio z komputera korzystao 58,4% i Internetu
50,2%. Dla osb z wyksztaceniem podstawowym wskazniki te wynosiy 62% i
46,9%. Rzadziej niz raz w miesiacu z komputera i z Internetu korzystao niewiele
osb (ponizej 2,3% i 2,6%). Nalezy zwrcic uwag, ze podane wartosci
37
procentowe odnosza si do wszystkich osb korzystajacych z komputera lub
Internetu.
GUS przeprowadzi rwniez badania czstotliwosci korzystania z komputera i
z Internetu w zaleznosci od wielkosci miejscowosci, w ktrej mieszkali
uzytkownicy. Codzienne korzystanie z komputera deklarowao 72,4% osb
mieszkajacych w miastach powyzej 100 tys. mieszkancw, a z Internetu 64,9%. W
mniejszych miastach z komputera korzystao 63,3%, a z Internetu 53,8%,
natomiast na wsi z komputera korzystao 52,8%, a z Internetu 38,6% (wykres B1.1-
12).
w zaleznosci od poziomu wyksztacenia
0,9%
3,7%
1,5%
1,0%
3,4%
0,8%
12,7%
14,2%
6,3%
6,0%
10,7%
4,5%
39,5%
31,9%
23,3%
30,9%
27,5%
16,1%
46,9%
50,2%
68,9%
62,0%
58,4%
78,6%
0% 20% 40% 60% 80%
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Wy zsze
Srednie
Podstawowe
Rzadziej ni
raz na miesic
Przynajmniej raz
w miesicu, ale nie
kadego tygodnia
Przynajmniej raz
w tygodniu, ale nie
codziennie
Codziennie lub
prawie codziennie

domowych, GUS 2006

Analizujac dane GUS-u zauwaza si duze zrznicowanie intensywnosci
korzystania z komputerw i Internetu w zaleznosci od badanej grupy
uzytkownikw. Z komputerw i Internetu czsciej i intensywniej korzystali ludzie
modsi niz starsi, osoby z wyzszym wyksztaceniem niz osoby z wyksztaceniem
srednim i nizszym, mieszkancy duzych miast czsciej niz mieszkancy mniejszych
miast, czy wsi. Wykorzystanie Internetu i komputerw znacznie przekraczajace

38
sredni poziom mozna byo zauwazyc wsrd osb uczacych si. Wikszosc z nich
korzystaa z komputera codziennie lub prawie codziennie (70,4%), a z Internetu
codziennie lub prawie codziennie korzystao 55,3%. Niewielkie zrznicowanie
wystpowao ze wzgldu na pec. Mzczyzni korzystali czsciej z dbr
informatycznych z przewaga kilkunastu procent w stosunku do kobiet, co w
przeozeniu na punkty procentowe dawao do kilku pojedynczych punktw
procentowych przewagi.

w zaleznosci od miejsca zamieszkania
2,9%
2,7%
2,3%
2,7%
2,1%
2,3%
17,6%
11,7%
8,4%
12,0%
8,4%
5,7%
40,8%
31,9%
24,4%
32,5%
26,2%
19,6%
38,6%
53,8%
64,9%
52,8%
63,3%
72,4%
0% 20% 40% 60% 80%
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Internet
Komputer
Miasto > 100 ty s.
Miasto do 100 tys.
Wies
Rzadziej ni
raz na miesic
Przynajmniej raz
w miesicu, ale nie
kadego tygodnia
Przynajmniej raz
w tygodniu, ale nie
codziennie
Codziennie lub
prawie codziennie

domowych, GUS 2006
B1.1.4. Cel korzystania z Internetu
Wyszukiwanie informacji oraz korzystanie z serwisw on-line stao si
gwnym celem korzystania z Internetu dla 91,6% internautw (wykres B1.1-13).
Komunikowanie si (83,7%) spado w stosunku do roku 2005 na druga pozycj.
Wyniki dla grupy kobiet i mzczyzn podlegay oglnej regule nieznacznie
wikszego korzystania z Internetu przez mzczyzn.
39
Wykres B1.1-13. Powody korzystania z Internetu
11,1%
13,0%
22,7%
28,5%
19,9%
67,7%
83,7%
17,9%
24,4%
27,2%
29,1%
40,2%
40,4%
61,4%
91,6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Wy szukiwanie inf ormacji oraz korzy st. z serwisw on-line
- wy szukiwanie inf ormacji o towarach lub usugach
- granie w gry , pobier. plikw z grami i multimedialny ch
- czy tanie on-line, pobier. plikw z gazet., czasopism. itp.
- pobieranie programw komputerowy ch
- wy szukiwanie inf ormacji doty czqcy ch zdrowia
- suchanie radia, oglqdanie TV przez Internet
- szukanie pracy , wy sy anie of ert dot. zatrudnienia
Komunikowanie si
- wysy anie, odbieranie poczty elektronicznej
- telef onowanie przez Internet, odby wanie
wideokonf erencji
Sprzedaz tow. oraz usug, korzy st. z usug bankowy ch
- usugi bankowe
- sprzedaz towarw lub usug
Szkolenia i ksztacenie
W odniesieniu do osb
korzy stajqcy ch z Internecu
w okresie 3-cy poprzedzajacy ch
badane (11,8 mln)

domowych, GUS 2006

W wyniku podzielenia internautw na grupy zwiazane z poziomem
posiadanego wyksztacenia oraz miejscem zamieszkania (wykres B1.1-14)
zauwazymy, ze wyszukiwanie informacji byo najwazniejszym powodem
korzystania z Internetu dla wszystkich grup internautw, z niewielkim spadkiem
wskazanym przez mieszkancw wsi. Z Internetu w celach komunikacyjnych
korzystali rwniez na zblizonym poziomie wszyscy internauci poszczeglnych
grup. Jednak najmniej zainteresowani byli ta mozliwoscia internauci w grupie osb
z wyksztaceniem srednim oraz osoby w mniejszych miejscowosciach i na wsiach.
Mozliwosc sprzedazy towarw oraz korzystania z usug bankowych bya
szczeglnie wazna dla grupy osb z wyksztaceniem wyzszym (47%) oraz w
duzych miastach (39,3%). Natomiast z powodw edukacyjnych najczsciej z
Internetu korzystay osoby z wyksztaceniem podstawowym (19,8%).


40
Wykres B1.1-14. Powody korzystania z Internetu
w zaleznosci od wyksztacenia i miejsca zamieszkania

90,4%
85,6%
6,9%19,8%
91,1%
80,1%
27,0%
9,3%
93,5%
89,8%
47,0%
8,5%
93,7%
88,1%
39,3%
11,5%
91,7%
82,8%
24,4%
10,1%
88,0%
77,7%
16,3%
11,7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Podstawowe Srednie Wy zsze Miasto > 100 ty s. Miasto do 100 ty s. Wies
Wy szukiwanie inf ormacji oraz korzy st. z serwisw on-line Komunikowanie si
Sprzedaz tow. oraz usug, korzy st. z usug bankowy ch Szkolenia i ksztacenie
Lokalizacja Wyksztacenie
W odniesieniu do osb korzy stajqcy ch z Internecu w okresie
3-cy poprzedzajacy ch badanie, liczonej osobno dla kazdej podgrupy

domowych, GUS 2006

Analizujac wiek uzytkownikw Internetu nalezy stwierdzic, ze mia on nieduzy
wpyw na cel korzystania z Internetu, jakim bya mozliwosc wyszukiwania
informacji i korzystania z serwisw on-line. Ten cel korzystania z Internetu
wskazao od 87% do 95,1% respondentw we wszystkich grupach wiekowych
(wykres B1.1-15). Druga w kolejnosci wymieniana przyczyna korzystania z
Internetu bya mozliwosc komunikowania si. Ta przyczyna silnie motywowaa
wszystkich internautw, szczeglnie osoby mode - w wieku 16-24 lat (89,3%).
Grupa osb w wieku 25-34 lat szczeglnie cenia mozliwosc sprzedazy i zakupu
towarw oraz korzystania z usug bankowych (42%). Natomiast mozliwosc lub
koniecznosc szkolenia i ksztacenia przyciagaa do Internetu 20,1% najmodszych
internautw.

41
Wykres B1.1-15. Powody korzystania z Internetu w zaleznosci od wieku Internauty
91,8%
89,3%
18,2%
20,1%
93,4%
87,0%
42,0%
7,3%
92,1%
77,9%
34,0%
4,3%
89,4%
73,0%
28,3%
4,5%
87,0%
75,9%
28,5%
1,5%
95,1%
81,3%
25,5%
0,0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
wiek 16 - 24 lat wiek 25 -34 lat wiek 35 - 44 lat wiek 45 - 54 lat wiek 55 - 64 lat wiek 65 - 74 lat
Wy szukiwanie inf ormacji oraz korzy st. z serwisw on-line Komunikowanie si
Sprzedaz tow. oraz usug, korzy st. z usug bankowy ch Szkolenia i ksztacenie
W odniesieniu do osb korzy stajqcy ch z Internecu w okresie 3-cy poprzedzajacy ch badanie, liczonej osobno dla kazdej podgrupy

domowych, GUS 2006

Wielu internautw odczuwao potrzeb korzystania poprzez Internet z usug
administracji publicznej. Potrzeby w tym zakresie byy ogromne i dotyczyy
prawie poowy (43,7%) internautw. Najbardziej odczuwana bya potrzeba
realizacji spraw podatkowych (43,7%) oraz w podobnym stopniu mozliwosci
aplikowania i uzyskiwania dokumentw osobistych, mozliwosci elektronicznego
zgaszania zmian miejsca zamieszkania oraz realizacji spraw w urzdach stanu
cywilnego (wykres B1.1-16). Niestety dostpnosc takich usug bya na tyle maa,
ze zaledwie nielicznym internautom udao si z nich skorzystac. Stosunek potrzeb
do mozliwosci realizacji by kilkudziesiciokrotny. Czoowe miejsca w tym
zestawieniu zajmowaa mozliwosc aktualizacji danych dotyczacych miejsca
zamieszkania 129 razy wicej internautw chciaoby miec taka mozliwosc w
stosunku do internautw, ktrzy skorzystali z takiej usugi. W drugiej kolejnosci,
przy 127 krotnej rznicy, znalaza si potrzeba umozliwienia zgaszania on-line
przestpstw i wykroczen na policj.


42
Wykres B1.1-16. Potrzeby internautw w zakresie korzystania
z usug administracji publicznej z wykorzystaniem Internetu

43,7% 43,5% 42,9% 42,1% 41,7%
39,5% 39,4%
36,5%
33,1%
28,0%
24,1% 23,9%
0 0 0
3,4%
1,8% 0,3%
14,4%
0,6% 0,7%
6,2%
0,3% 2,4% 0,6%
0,3% 1,6%
11,6%
9,4%
4,9%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
S
p
r
a
w
y

p
o
d
a
t
k
o
w
e
D
o
k
u
m
e
n
y

o
s
o
b
i
s
t
e
Z
g
a
s
z
a
n
i
e

z
m
i
a
n

m
i
e
j
s
c
a

z
a
m
i
e
s
z
k
.
K
o
n
t
a
k
t
y

z

a
d
m
.

p
u
b
l
i
c
z
n
q

(
r
z
n
e
)
S
p
r
a
w
y

w

u
r
z
d
z
i
e

s
t
a
n
u

c
y
w
i
l
n
e
g
o
R
e
j
e
s
t
r
a
c
j
a

p
o
j
a
z
d
w
D
o
s
t
p

d
o

k
a
t
a
l
o
g
w

b
i
b
l
i
o
t
e
k

p
u
b
l
.
Z
g
a
s
z
a
n
i
e

p
r
z
e
s
t
.

i

w
y
k
r
.

n
a

p
o
l
i
c
j
Z
a
t
r
u
d
n
i
e
n
i
e

i

o
f
e
r
t
y

p
r
a
c
y

w

u
r
z
d
.

p
r
a
c
y
Z
a
s
i
k
i

i

s
w
i
a
d
c
z
e
n
i
a

s
p
o
e
c
z
n
e
P
o
z
w
o
l
e
n
i
a

n
a

b
u
d
o
w
Z
a
p
i
s
y

d
o

p
u
b
l
i
c
z
n
e
j

s
z
k
o
y

w
y
z
s
z
e
j
W
y
s
z
u
k
.

i
n
f
.

n
a

s
t
r
.

W
W
W
.

i
n
s
t
y
t
u
c
j
i

p
u
b
.
P
o
b
i
e
r
a
n
i
a

f
o
r
m
u
l
a
r
z
y

u
r
z
d
o
w
y
c
h
W
y
s
y
a
n
i
a

w
y
p
e
n
i
o
n
y
c
h

f
o
r
m
u
l
a
r
z
y
Odsetek internautw korzy stajqcy ch z usug
Odsetek internautw wy razajqcy ch chc korzy stania
W odniesieniu do Iinternautw
z okresu 3 m-cy (11,8 mln)
b
r
a
k

d
a
n
y
c
h
b
r
a
k

d
a
n
y
c
h
b
r
a
k

d
a
n
y
c
h

domowych, GUS 2006

Brak udostpniania usug przez urzdy nie by jednak najwazniejszym
powodem niskiego ich wykorzystania. Ta przyczyna zajmowaa trzecie miejsce w
kolejnosci ze wskaznikiem wynoszacym 21,3%. Czsciej skazywanym powodem
bya chc osobistego zaatwienia sprawy (21,6%), co wskazywaoby na potrzeb
biezacej konsultacji i ewentualnej korekty prowadzonych dziaan. Jednak
najczsciej wskazywana przyczyna bya obawa o bezpieczenstwo przekazywanych
danych (23,1%). Wynikaa ona z nadal niskiego zaufania do dziaania systemw
informatycznych. Dwie najwazniejsze przyczyny straca na swoim znaczeniu w
przypadku udostpnienia przez urzdy sprawnie dziaajacych i bezpiecznych
systemw on-line. Systemy te poza funkcjami czysto bazodanowymi, zwiazanymi
z wypenianiem formularzy i przekazywaniem danych, powinny zostac
wzbogacone o dobrze skonstruowane poradniki, napisane komunikatywnym
jzykiem mwionym, a nie jzykiem urzdowym. Dziki nim internetowy petent
byby w stanie samodzielnie i prawidowo obsuzyc system informatyczny on-line,
a zaufanie do elektronicznej administracji publicznej szybko wzrosnie wraz z
rozszerzaniem si gamy usug i pozytywnymi doswiadczeniami internautw.
43
B1.2. Infrastruktura i technologia
Wedug danych firmy badawczej Point Topic, pod koniec wrzesnia 2006 roku
na swiecie byo 263,8 mln szerokopasmowych aczy internetowych, co oznacza
wzrost do poprzedniego roku o 33,3%. Najpopularniejszymi byy acza DSL,
ktrych udzia w swiatowym rynku wynosi 65,6%. W Europie udzia ten by
jeszcze wikszy. Wynosi 82% dla caej Europy i 74% dla Polski. Liczba aczy
DSL na swiecie wynosia we wrzesniu 2006 roku 137 mln, co oznacza wzrost w
stosunku do roku poprzedniego o 39%. W Europie przyrost wynis 40% osiagajac
liczb 60,3 mln, natomiast w Polsce przyrost by najszybszy i wynis 60,1%
osiagajac tym samym liczb 1,67 mln aczy DSL.
20
Wszystko wskazuje na to, ze
DSL bdzie si nadal rozwija. Drugie miejsce pod wzgldem ilosci aczy
internetowych przypado w udziale sieciom telewizji kablowej i wszystko
wskazuje na to, ze sieci te bda si nadal rozwijay. Przyczyna najszybszego
rozwoju wspomnianych dwch technologii jest mozliwosc bazowania na
funkcjonujacych juz strukturach sieci telefonii stacjonarnej lub telewizji kablowej,
dziki czemu wyeliminowane sa koszty tworzenia nowej struktury sieci i
rozprowadzania kabli, co znacznie obniza koszty przyaczenia pojedynczego
abonenta. Z tego samego powodu dobrze rozwijaja si bezprzewodowa technologia
WiMax.
21
Rwniez bezprzewodowa technologia dostarczania Internetu przez
operatorw GSM ma szans powodzenia. Wstrzymuja ja jednak niskie parametry
aczy i niski transfer danych. Operatorzy z tego powodu nie zapewniali
minimalnego gwarantowanego transferu, ktry zaleza zarwno od miejsca pobytu
mobilnego internauty oraz od aktualnego obciazenia nadajnika. W 2006 roku duze
miasta wyposazone byy najlepiej w infrastruktur aczy szybkiego Internetu. Na
wsiach sytuacja wygladaa najgorzej. Jednak sytuacja ta moze si zmienic, gdyz
jak zapowiedziaa w marcu 2006 roku Komisarz Rolnictwa UE pani Mariann
Fischer Boel zostanie przeznaczonych 70 mln euro na rozwj obszarw wiejskich
w latach 2007-2013, a czsc z tych pienidzy bdzie moga byc wykorzystana na
rozwj technologii informatycznych.
22
W 2006 roku prowadzone byy juz prace
nad rozprowadzeniem Internetu na szerszych obszarach wykraczajacych poza
obrb duzych miejscowosci i tak na przykad w Wielkopolsce stworzono plany
pokrycia wszystkich obszarw wiejskich szerokopasmowa siecia internetowa i
doprowadzenia do kazdej gminy sieci swiatowodowej, a nastpnie jej
rozprowadzenie do indywidualnych odbiorcw. Szacuje si, ze same przyacza

20
Swiderek T., Na wiecie..., op. cit., str. 9,
21
Swiderek T., Liczba czy wzronie o 70%, Gazeta Prawna nr 228, str. 5, 23.11.2006
22
Sojewska A., Sie sprzyja gospodarce, Rzeczpospolita nr 69, dod. Ekonomia i rynek str. 1,
22.03.2006

44
tworzonej sieci bda miay dugosc okoo 2300 km, a wartosc caej inwestycji
wyniesie prawie miliard zotych
23
. Budowa Wielkopolskiej Sieci
Szerokopasmowej jest jednym z najwazniejszych projektw prowadzonych w
ramach projektw kluczowych Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007-2013.
W 2006 roku najwikszym dostawca szybkiego Internetu bya
Telekomunikacja Polska SA. Drugim dostawca pod wzgldem ilosci aczy by
UPS, a trzecim Multimedia (wykres B1.2-1). Najtansze usugi skierowane do
najszerszej grupy klientw oferowaa GTS Energis, nastpnie Netia. Rznica w
cenach pomidzy najnizszymi ofertami, a propozycja TP SA zaczynaa si od 14 z
miesicznie dla aczy o mniejszej przepustowosci, az do wartosci 30 z w
przypadku szybszych aczy
24
. Pomimo wyzszych cen TP SA nadal utrzymywaa
miesiczne limity transferu danych, po ktrego przekroczeniu zmniejszaa o
poow przepustowosc acza. Sytuacja ta zmienia si po akcji promocyjnej Netii,
ktra korzystajac z wprowadzonej przez TP SA zmiany regulaminu swiadczenia
usug namawiaa internautw do wypowiedzenia warunkw umowy
Telekomunikacji Polskiej SA, gdyz ze wzgldu na zmian regulaminu klienci
mogli rozwiazac wypowiedziec umow bez konsekwencji. Podczas tej akcji Netia
kusia klientw skorzystaniem z wasnej oferty, bez naozonego limitu na transfer
danych.
W 2006 roku sumarycznie operatorzy udostpniali Internet 35,9%, czyli 4,5
mln gospodarstw domowych, w ktrych mieszkay osoby w wieku 16-74 lat. Przy
wskazniku dla krajw Unii Europejskiej wynoszacym 48% jest to nadal niewiele
(wykres B1.2-2). Internet szerokopasmowy dostarczany by rwniez przez
operatorw telefonii komrkowej. Jednak w 2006 roku poprawnie dziaa jeszcze
na niewielkim obszarze, sprowadzajacym si gwnie do centrw duzych miast. W
dalszej odlegosci transfer okazywa si na tyle niestabilny, ze nie mozna byo
swobodnie korzystac z tego rodzaju aczy.

23
uczak J. wiatowd w kadej gminie, Gazeta Wyborcza nr 228, dod. Poznan, str. 3, 29.06.2006
24
Swiderek T., Najtaszy Internet oferuj GTS Energis, Dialog i Netia - raport Gazety prawnej i
Radia PIN, Gazeta Prawna, str. 4, 12.03.2007
45
Wykres B1.2-1. Liczba klientw najwikszych dostawcw Internetu w 2006 r.
1703
200
145 145 110
57
38 30
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
TP SA UPC Vectra Multimedia Aster Netia Toy a Inea
tys. klientw

Zrdo: Opracowanie wasne na podstawie danych Swiderek T., Najtaszy Internet
oferuj GTS Energis, Dialog i Netia - raport Gazety prawnej i Radia PIN, Gazeta Prawna z
12.03.2007 r., str. 4,

Wykres B1.2-2. Odsetek polskich gospodarstw domowych z dostpem
do Internetu na tle wybranych krajw
84%
83%
78%
80%
75%
79%
65%
70%
64%
69%
54%
65%
60%
63%
53%
54%
48%
54%
47%
52%
48%
51%
b
r
a
k

d
a
n
y
c
h
49%
39%
46%
31%
42%
39%
40%
36%
39%
30%
36%
31%
35%
16%
35%
22%
32%
19%
29%
23%
27%
22%
23%
B
r
a
k

d
a
n
y
c
h
14%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
I
s
l
a
n
d
i
a
H
o
l
a
n
d
i
a
N
i
e
m
c
y
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
N
o
r
w
e
g
i
a
F
i
n
l
a
n
d
i
a
W
i
e
l
k
a

b
r
y
t
a
n
i
a
E
U
-
1
5
S
o
w
e
n
i
a
A
u
s
t
r
i
a
E
U
-
2
5
E
U
-
2
7
E
s
t
o
n
i
a
o
t
w
a
W
o
c
h
y
H
i
s
z
p
a
n
i
a
P
o
l
s
k
a
P
o
r
t
u
g
a
l
i
a
L
i
t
w
a
W
g
r
y
C
z
e
c
h
y
S
o
w
a
c
j
a
G
r
e
c
j
a
R
u
m
u
n
i
a
2005 rok 2006

Zrdo: Na podstawie danych Eurostatu 2006, http://epp.eurostat.cec.eu.int

46
Jak wynika z badan Eurostatu (wykres B1.2-2) w kazdym kraju UE, z wyjatkiem
Islandii nastapi wzrost ilosci gospodarstw z dostpem do Internetu. Wzrost w
poszczeglnych krajach by bardzo zrznicowany, najwikszy na Litwie 19
punktw procentowych, a najmniejszy we Woszech i w Grecji po 1 punkcie
procentowym. Przyrost liczby gospodarstw domowych z dostpem do Internetu w
poszczeglnych krajach przedstawiony zosta na wykresie B1.2-3. W Polsce w
2006 roku wzrost dostpu do sieci w stosunku do roku 2005 wynis 20% i
osiagnity zosta poziom w wysokosci 35,9%. Oznacza to, ze wzrost rozwoju
Internetu w Polsce ponad trzykrotnie przewyzsza srednia dla dwudziestu piciu
krajw UE, wynoszaca 6%. Mimo tego nie osiagnlismy jeszcze sredniego dla UE-
25 poziomu dostpu do Internetu wynoszacego 51%.

Wykres B1.2-3. Wzrost dostpu polskich gospodarstw domowych do Internetu
na tle wybranych krajw
119%
35%
53%
29%
45%
32%
35%
42%
20%
65%
20%
36%
18%
46%
17%
27%
13%
35%
13%
54%
11%
52%
8%
39%
8%
69%
8%
70%
6%
51%
5%
79%
5%
63%
5%
23%
3%
80%
3%
40%
2%
54%
-1%
83%
-1%
19%
39%
59%
79%
99%
119%
L
i
t
w
a
C
z
e
c
h
y
W
g
r
y
o
t
w
a
F
i
n
l
a
n
d
i
a
P
o
l
s
k
a
E
s
t
o
n
i
a
S
o
w
a
c
j
a
P
o
r
t
u
g
a
l
i
a
S
o
w
e
n
i
a
A
u
s
t
r
i
a
H
i
s
z
p
a
n
i
a
N
o
r
w
e
g
i
a
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
E
U
-
2
5
N
i
e
m
c
y
W
i
e
l
k
a

b
r
y
t
a
n
i
a
G
r
e
c
j
a
H
o
l
a
n
d
i
a
W
o
c
h
y
E
U
-
1
5
I
s
l
a
n
d
i
a
Wzrost w stosunku do roku 2005 Osiqgnity poziom w roku 2006

Zrdo: Na podstawie danych Eurostatu 2006, http://epp.eurostat.cec.eu.int

Drugim waznym czynnikiem wpywajacym na mozliwosc dostpu do
Internetu, byo miejsce zamieszkania. Zdecydowanie najkorzystniejsze warunki
posiaday gospodarstwa domowe w duzych miastach (wykres B1.2-5). Dostp do
szerokopasmowego Internetu w miastach powyzej 100 tys. mieszkancw posiadao
az 75,9% gospodarstw i niewiele mniej, bo 70,2% w miastach do 100 tysicy,
natomiast na wsi wskaznik ten wynosi 54%. W porwnaniu z 2005 rokiem
znaczaco poprawia si dostpnosc Internetu we wszystkich gospodarstwach
domowych. W miastach powyzej 100 tys. mieszkancw dostp zwikszy si o
47
12,7 punktu procentowego, w miastach do 100 tys. mieszkancw dostp wzrs o
21,3 punktu procentowego, a na wsi nastapi wzrost az o 26,4 punktw
procentowych. Przy czym na wsi wystpowaa najwiksza ilosc aczy
internetowych poprzez modem analogowy i poprzez poaczenie cyfrowe typu
ISDN (41,7%). W porwnaniu z rokiem 2005 stan ten niewiele si zmieni, gdyz
wwczas z tego rodzaju aczy korzystao 40,9% gospodarstw domowych.

Wykres B1.2-5. Rodzaje aczy internetowych w gospodarstwach
69,8%
75,9%
70,2%
54,0%
27,9%
22,6%
27,3%
41,7%
41,0%
41,5%
40,2%
41,2%
29,0%
34,6%
30,3%
13,1%
13,4%
13,6%
13,2%
13,4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Poqczenia
szerokopasmowe
(razem)
Modem analogowy lub
poqczenie cy f rowe
ty pu ISDN
Poqczenie
szerokopasmowe DSL
Inne poqczenia
szerokopasm. (np.
kablowe, UMTS)
Poqczenie
wqskopasmowe przez
telef on komrkowy
(np. WAP, GPRS)
Ogem Miasto > 100 ty s. Miasto do 100 ty s. Wies
W odniesieniu do liczby gospodarstw domowy ch
osobno w kazdej lokaliacji, z osobami w wieku 16-74 lat, posiadajqcy ch
dostep do Internetu i korzy stajqcy ch z niego. (Ogem: 3,9 mln)

domowych, GUS 2006

Na wykresie B1.2-5 przedstawiona zostaa struktura gospodarstw domowych
posiadajacych rzne acza internetowe. Znaczacy spodek poziomu wykorzystania
telefonu komrkowego z systemem WAP lub GPRS jako acza wynika z
doprecyzowania w roku 2006 sposobu zadawanych pytan. W roku 2005 pytanie
dotyczyo potencjalnej mozliwosci podaczenia, niezaleznie od tego, czy byo
wykorzystywane, natomiast wyniki z roku 2006 przedstawiaja odsetek
gospodarstw faktycznie wykorzystujacych tego rodzaju acza.


48
Wykres B1.2-6. Przyczyny braku dostpu do Internetu w gospodarstwach domowych
3,8%
4,8%
4,3%
4,3%
0,9%
1,2%
1,5%
1,2%
1,6%
2,0%
0,9%
1,5%
1,9%
3,2%
1,5%
2,2%
10,5%
3,2%
1,9%
5,1%
4,0%
4,8%
6,8%
5,3%
16,3%
12,2%
8,4%
12,2%
27,6%
19,5%
19,2%
22,0%
29,4%
20,3%
19,0%
22,8%
30,4%
28,1%
24,6%
27,6%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Inne powody
Wzgldy pry watnosci lub
bezpieczenstwa
Niepenosprawnosc
Niechc do Internetu
Brak techn. mozliwosci
podqczenia do Internetu
Posiadanie dostpu do
Internetu w inny m miejscu
Brak umiejtnosci
Zby t wy soki koszt dostpu
Zby t wy soki koszt sprztu
Brak potrzeby korzy stania z
Internetu
Ogem
Miasto > 100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
W odniesieniu do gospodarstw domowy ch
w danej lokalizacji z osobami w wieku
16-74 lat (ogem: 12,6 mln)

domowych, GUS 2006

Z analizy danych przedstawionych na wykresie B1.2-6 wynika, ze w 2006 roku
najistotniejsza przyczyna braku Internetu w gospodarstwach domowych, by
wskazywany przez respondentw brak potrzeby korzystania z Internetu. Taka
przyczyn wykazywali mieszkancy zarwno wsi (30,4%), jak i mieszkancy miast
do 100 tys. (28,1%) i powyzej 100 tys.(24,6%). Wyniki badan wskazuja, ze
czynnik ekonomiczny mia rwniez znaczny wpyw na brak dostpu gospodarstw
domowych do Internetu. Na wsiach 29,4% badanych gospodarstw wskazywao
jako przyczyn zbyt wysoki koszt sprztu, a 27,6% zbyt wysoki koszt dostpu do
Internetu. W miastach do 100 tys. mieszkancw czynnik ekonomiczny
powstrzymywa od zakupu sprztu 20,3% gospodarstw, a od wykupienia dostpu
49
do Internetu 19,5% gospodarstw. W duzych miastach wskazniki te wynosiy
odpowiednio dla sprztu 19%, a dla dostpu 19,2%.
B1.3. E-zakupy
Zgodnie z wynikami badan przeprowadzonych przez GUS w kwietniu 2006
roku, w okresie 12 miesicy poprzedzajacych badanie zakupw w Internecie
dokonao 12,2% mieszkancw Polski w wieku 16-74 lat. Udzia ten w ciagu
ostatnich dwch lat wzrs o 7 punktw procentowych. Odnoszac wyniki do liczby
internautw korzystajacych z Internetu w tym czasie (3,6 mln) oznacza to, ze co
czwarty internauta (27,4%) dokonywa zakupu poprzez Internet. aczna wartosc
towarw i usug zakupionych w sieci od maja 2005 r. do konca kwietnia 2006 r.
przekroczya 2,7 mld z, a srednia wartosc zamwien z tego okresu przypadajaca
na jednego kupujacego wyniosa 758,7 z. Wsrd sklepw internetowych,
najwiksza popularnoscia cieszy si Merlin.pl. Wedug badan Megapanel
PBI/Gemius w lipcu 2006 roku odwiedzio go ponad 1,6 mln klientw. Kolejnymi
pod wzgldem popularnosci sklepami byy Wysykowa.pl, Amazon.com i
Empik.com, ktre odwiedzane byy okoo trzy- do czterokrotnie rzadziej, niz
Merlin. Z kolei Merlin odwiedzany by przez czterokrotnie mniejsza liczb
internautw, niz najpopularniejszy w Polsce serwis aukcyjny Allegro. Posiada on
52,2% udzia w rynku serwisw aukcyjnych i w lipcu 2006 roku odwiedzio go 6,6
mln uzytkownikw. Drugie miejsce w rankingu ilosci klientw wypracowa
swiatowy serwis eBay.pl, ktrego w tym samym czasie odwiedzio 2,1 mln
uzytkownikw (16,7% udzia w rynku). Swistak.pl zaja miejsce trzecie, z iloscia
0,8 mln uzytkownikw (6,4% udzia w rynku). Zakupy z wykorzystaniem aukcji
stay si w 2006 roku bardziej popularne, niz miao to miejsce rok wczesniej.
Miesicznie na aukcjach kupowao 2,3 mln osb, czyli okoo dwukrotnie wicej
osb, niz przed rokiem.
25
Wzrost popularnosci aukcji internetowych i zakupw w
sklepach internetowych nastpowa zarwno w roku 2005 jak i 2006 w stabilnym i
porwnywalnym tempie okoo 40% przyrostu rocznie (wykres B1.3-1).

25
Z.Z., Kolejny milion klientw e-sklepw, Rzeczpospolita nr 237, dod. Ekonomia i rynek, str. 5,
10.10.2006

50
Wykres B1.3-1. Udzia Internautw dokonujacych zakupw w sklepach internetowych
i w serwisach aukcyjnych w latach 2001-2006
11,9%
6,2%
0,0%
17,3%
6,8%
0,0%
20,9%
9,0%
7,8%
25,1%
12,3%
10,2%
28,1%
17,5%
13,9%
37,3%
24,5%
19,7%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
2001 2002 2003 2004 2005 2006
Odsetek Polakw korzy stajqcy ch z Internetu zakupy w e-sklepach zakupy na aukcjach

Zrdo: Smaga M., Internetowy biznes skazany na sukces,
[w:] http://www.Money.pl, 09.10.2006 r. dane na podstawie NetTrack SMG/KRC,

Sposrd 2,6 mln internautw kupujacych w sieci w pierwszym kwartale 2006
roku, dominujaca grupa byy osoby z wyksztaceniem srednim (52,3%), pozostali
kupujacy posiadali wyksztacenie wyzsze (36,6%) oraz podstawowe lub
gimnazjalne (wykres B1.3-2). Struktura wyksztacenia osb kupujacych w sieci,
jest zatem zbiezna z rozkadem z roku poprzedniego. Poniewaz 13,8% Polakw w
wieku 16-74 lat posiadao wyzsze wyksztacenie, mozna wysnuc wniosek, ze
ponad 2,6 razy atwiej byo spotkac osob z wyzszym wyksztaceniem w sklepie
internetowym, niz w rzeczywistym. Taki wniosek powinni przyswoic sprzedawcy,
ktrzy dedykuja produkty tej wasnie grupie konsumentw.
Podobne wnioski mozna wyciagac na podstawie analizy struktury wieku
polskiego spoeczenstwa oraz internautw kupujacych w sieci. Sprzedawcy
internetowi spotykali w swoich sklepach klientw w wieku 25-34 lat, srednio dwa
razy czsciej niz sprzedawcy sklepw tradycyjnych o podobnym profilu. Z kolei
osoby w wieku 35-44 lat, w wirtualnych sklepach kupoway rwnie czsto jak w
sklepach tradycyjnych i stanowili grup okoo 15% kupujacych. Statystycznie
znacznie rzadziej w sklepach internetowych kupoway osoby w wieku powyzej 44
roku niz miao to miejsce w tradycyjnym sklepie. Przytoczone zaleznosci nie
powinny byc traktowane jako wskazanie do dobierania oferowanych produktw
51
wyacznie dla ludzi modych z wyzszym wyksztaceniem. Przewaga Internetu nad
tradycyjna sprzedaza jest nieograniczony zasig terytorialny. Przez to wazniejszy
w Internecie jest wasciwy produkt, czsto niszowy niz wiek, czy wyksztacenie
klienta.

Wykres B1.3-2. Udzia osb kupujacych w Internecie w pierwszym kwartale 2006 roku wg
poziomu wyksztacenia
Srednie
52,3%
Wy zsze
36,6%
Podstawowe i
gimnazjalne
11,1%
W odniesieniu do internautw kupujqcy ch w sieci
w ciqgu I kw. 2006 r. (2,6 mln osb)

domowych, GUS 2006

W 2006 roku najwikszym operatorem autoryzujacym transakcje internetowe
pozosta nadal eCard. Udzia transakcji realizowanych za jego posrednictwem
signa 90% wszystkich transakcji autoryzowanych w sieci. eCard zautoryzowa w
ciagu roku 762 tys. transakcji o acznej wartosci 181,25 mln z. Oznacza to, ze
srednia wartosc pojedynczej transakcji wyniosa w 2006 roku 237,74 z. W
porwnaniu z danymi ogoszonymi przez NBP za trzeci kwarta 2006 roku wynika,
ze srednia wartosc transakcji bezgotwkowej realizowanej poza Internetem
wyniosa 120z. Oznacza to rwniez, ze srednia wartosc transakcji autoryzowanej
w Internecie jest prawie dwukrotnie wyzsza niz w przypadku transakcji
autoryzowanej poza Internetem.
26
Jak wskazuje eCard, spada srednia wartosc
transakcji wykonywanej przy uzyciu karty, ktra w 2005 roku wynosia 321,84 z,

26
Smaga M., Jak pacimy w Internecie? raport Money.pl i eCard SA, Money.pl, Wrocaw, luty
2007 str. 3-4

52
a w 2004 osiagaa wartosc 404,19 z. Jak mozna przypuszczac, bezposredni wpyw
spadek sredniej wartosc transakcji mia wzrost liczby transakcji w stosunku do
roku 2005 wynoszacy az 54%, przy jednoczesnym niewielkim, bo 13,8% wzroscie
sumarycznej wartosci transakcji zrealizowanych w Internecie (wykres B1.3-3).

Wykres B1.3-3. Ilosc i wartosc transakcji internetowych przy uzyciu karty obsuzonych
przez eCard w latach 2004-2006
478,7
762,4
494,5
159,2
181,2
193,5
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
2004 2005 2006
0
50
100
150
200
250
wartosc transakcji [mln z] Licznosc transakcji [ty s]

Zrdo: Smaga M., Jak pacimy w Internecie? raport Money.pl i eCard SA, Money.pl,
Wrocaw, luty 2007 str. 4
B1.3.1. Warto zakupw dokonanych w Internecie
Najwicej internautw dokonywao zakupw na kwoty nie przekraczajace 150
z acznie, w ciagu 12 miesicy poprzedzajacych badanie. Stanowili oni grup
30,6% ogu osb kupujacych w tym czasie w sieci (wykres B1.3-4). Oznacza to
zmniejszenie udziau drobnych transakcji w stosunku do roku 2005, gdy udzia ten
wynosi 36%. Nastapi natomiast nieznaczny wzrost wartosci sprzedazy w
wyzszych wartosciowo przedziaach, jak np. w przedziale 451-950 z, gdzie wzrost
wynis 2,3 punktu procentowego. Jednak najwicej internautw dokonao
zakupw drobnych, o acznej wartosci nie przekraczajacej 150 z. Byy to
najczsciej osoby mode, w wieku 16-24 lat (46,1%). Ta grupa wiekowa
dominowaa rwniez w drugim przedziale sumarycznej wartosci zakupw od 151
do 450 z z udziaem na poziomie 37,9%. W przypadku przedziaw o wyzszej
53
wartosci rocznych zakupw od 450 z, zawsze najwikszy udzia miay osoby w
wieku 25-34 lat.

Wykres B1.3-4. Wartosc sumarycznych zakupw dokonanych w sieci przez Internautw
w czasie 12 miesicy poprzedzajacych badanie w zaleznosci od pci kupujacego
0,4%
0,1%
0,3%
3,1%
1,7%
2,5%
3,2%
1,6%
2,5%
9,7%
4,7%
7,6%
13,0%
9,0%
11,3%
14,2%
19,2%
16,3%
30,3%
27,1%
29,0%
26,2%
36,6%
30,6%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
powy zej 12000z
od 4801 do 12000z
od 2901 do 4800z
od 1401 do 2900z
od 951 do 1400z
od 451 do 950z
od 151 do 450z
do 150z
Ogem
Kobiety
Mzczy zni

domowych, GUS 2006

Udzia mieszkancw miast i wsi w poszczeglnych grupach wartosci
wydatkw (100%), wykazywa silna tendencj wikszego udziau internautw z
duzych miast. We wszystkich grupach struktura ta wygladaa podobnie okoo
50% i wikszy udzia posiadali mieszkancy duzych miast, udzia mieszkancw
mniejszych miast wynosi okoo 30%. Okoo 20% i mniejszy udzia przypada w
udziale mieszkancom wsi, przy czym srednia wartosc zakupw bya zawsze
zblizona (wykres B1.3-5). Internauci z duzych miast wydali srednio w ciagu roku
na zakupy w Internecie 827,5 z, mieszkancy mniejszych miast 666,3 z, natomiast

54
mieszkancy wsi 718,3 z. Srednio najwicej wyday w ciagu roku na zakupy w
Internnecie osoby z wyzszym wyksztaceniem 952,2 z, w kategorii wiekowej byy
to osoby liczace 25-34 lat (919,2 z) i rwnowaznie osoby w wieku 35-44 lat
(919,1 z). W kategoriach pci wicej na zakupy wydawali mzczyzni srednio
880,1 z.
B1.3.2. Internauci najaktywniej kupujcy w sieci
Rozpatrujac udzia kupujacych w sieci internautw w zaleznosci od kryterium
pci, wieku, wyksztacenia, czy miejsca zamieszkania, mozna byo zauwazyc, ze
przecitnie mzczyzni czsciej decydowali si na zakup w sieci (24,7%) niz
kobiety (19,1%). Na zakupy w sieci czsciej decydoway si osoby w wieku 25-34
lat (31,6%) niz osoby z pozostaych grup wiekowych (wykres B1.3-5). Czsciej
decyzj o zakupie w sieci podejmoway osoby z wyksztaceniem wyzszym (29,9%)
oraz mieszkancy duzych miast (28,1%) niz mieszkancy maych miejscowosci lub
wsi. Te osoby wydaway przecitnie wicej na internetowe zakupy niz pozostae
grupy. Jako wyjatek mozna wskazac osoby w wieku 55-64 lat, ktre decydoway
si na realizacj zakupw w sieci, rzadko (13,2%) natomiast srednia wartosc
zakupw dokonanych przez osoby w tym wieku wyniosa 898 z, czyli o 139 z
wicej niz wynosia srednia dla wszystkich grup.

Wykres B1.3-5. Zrznicowanie aktywnosci poszczeglnych grup internautw
dokonujacych zakupw w sieci wraz z wskazaniem sredniej wartosci zakupw.
22,0%
24,7%
19,5%
15,1%
13,2%
14,1%
20,2%
19,1%
20,8%
12,9%
21,2%
29,9% 28,1%
!22,3%
31,6%
880 z
952 z
720 z
919 z
898 z
770 z
759 z
597 z
537 z
919 z
422 z
332 z
828 z
666 z
718 z
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
O
g
e
m
M
z
c
z
y
z
n
i
K
o
b
ie
t
y
w
ie
k

1
6
-

2
4
la
t
w
ie
k

2
5
-
3
4

la
t
w
ie
k

3
5
-

4
4
la
t
w
ie
k

4
5
-

5
4
la
t
w
ie
k

5
5
-

6
4
la
t
w
ie
k

6
5
-

7
4
la
t
P
o
d
s
ta
w
o
w
e
S
r
e
d
n
ie
W
y
z
s
z
e
M
ia
s
t
o
>

1
0
0
t
y
s
.
M
ia
s
t
o
d
o

1
0
0
t
y
s
.
W
ie
s
0 z
100 z
200 z
300 z
400 z
500 z
600 z
700 z
800 z
900 z
1 000 z
Odsetek Internautw kupujqcy ch w sieci (w okresie 3 m-cy ) Srednia wartosc zakupw (12-m-cy )
wartosci poprzedzone znakiem "!" mogq by c obarczone bdem losowy m

domowych, GUS 2006
55
B1.3.3. Najpopularniejsze zakupy internetowe
Kolejny rok z rzdu ksiazki, czasopisma oraz materiay do nauki cieszyy si
najwikszym, bo 37,9 procentowym zainteresowaniem ze strony osb kupujacych
w Internecie (wykres B1.3-6). Drugie miejsce zajmowaa odziez i sprzt sportowy,
ktra kupowao 33,4% internautw kupujacych w sieci w okresie 12 miesicy
poprzedzajacych badanie. Dalej w kolejnosci znajdoway si filmy i muzyka 25,8%
oraz sprzt elektroniczny (24,7%).

Wykres B1.3-6. Rodzaje zakupw internautw w okresie 12 miesicy
poprzedzajacych badanie
Brak dany ch
8,3%
Brak dany ch
0,9%
3,7%
2,3%
8,8%
8,3%
8,8%
9,4%
19,4%
14,0%
3,0%
16,9%
16,7%
20,2%
Brak dany ch
21,7%
22,7%
24,7%
20,5%
25,8%
23,8%
33,4%
42,2%
37,9%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
Inne produkty
Loterie lub zakady
Akcje, usugi f inansowe, ubezpieczenia
Bilety na imprezy , do kina, teatru
Podrze, wy cieczki, wczasy , zakwaterowanie, bilety lotnicze i
kolejowe
Sprzt komputerowy
Zy wnosc, napoje, uzy wki
Oprogramowanie komputerowe (w ty m gry )
Meble,pojazdy , art. AGD, narzdzia, zabawki, bizuteria
Sprzt elektroniczny
Filmy , muzy ka (bez pobierany ch przez siec)
Odziez lub sprzt sportowy
Ksiqzki, czasopisma, materiay do nauki
rok 2006
rok 2005
czas badan: 04.2005 i 04.2006
okres objty badaniem - 12 m-cy
Wartosci odnoszone sq do osb
dokonujqcy ch zakupw w Internecie

domowych, GUS 2006

Osoby dokonujace zakupw w Internecie w ciagu 12 miesicy przed badaniem,
kupoway rwniez produkty pobierane bezposrednio z Internetu. W ten sposb
24,7% kupujacych w sieci internautw zamwio ksiazki, czasopisma i materiay
do nauki. Muzyk i filmy zakupio i pobrao z Internetu 19,7% kupujacych, a
oprogramowanie komputerowe i gry nabyo 17,1% kupujacych w sieci.

56
Wykres B1.3-7 obrazuje procentowy udzia zmian zainteresowania
poszczeglnymi grupami produktw. Z ksztatu wykresu mozna wyczytac
najwikszy wzrost zainteresowania produktami spozywczymi sprzedawanymi
poprzez Internet. Ich sprzedaz wzrosa o 460%. Zwikszonym zainteresowaniem
cieszyy si rwniez odziez i sprzt sportowy (wzrost o 40,2%) oraz sprzedaz
filmw i muzyki (wzrost o 25,7%). Pomimo utrzymujacego si w roku 2006
wysokiego poziomu sprzedazy ksiazek przez Internet, zainteresowanie ich
zakupem z roku na rok maleje. W roku 2006 nieco ponad 10% mniej internautw
dokonao zakupw tej grupy produktw. Wikszy spadek zainteresowania (o
27,7%) zanotowa sprzt komputerowy, akcje oraz usugi ubezpieczeniowe i
finansowe (o 36,9%).

Wykres B1.3-7. Wzrost zainteresowania zakupem wybranych grup towarw
w latach 2006 i 2005
-36,9%
-27,7%
-10,1%
-5,3%
6,1%
8,9%
21,0%
25,7%
40,2%
460,9%
-75% 25% 125%
Akcje, usugi f inansowe, ubezpieczenia
Sprzt komputerowy
Ksiqzki, czasopisma, materiay do nauki
Bilety na imprezy , do kina, teatru
Podrze, wy cieczki, wczasy , zakwaterowanie, bilety
lotnicze i kolejowe
Sprzt elektroniczny
Oprogramowanie komputerowe (w ty m gry )
Filmy , muzy ka (bez pobierany ch przez siec)
Odziez lub sprzt sportowy
Zy wnosc, napoje, uzy wki
...500%
czas badan: 04.2005 i 04.2006
okres objty badaniem - 12 m-cy

domowych, GUS 2006

B1.3.4. Bariery i kopoty zwizane z zakupami on-line
Sposrd 10,5 mln osb korzystajacych z Internetu, ktre nigdy nie dokonay
zakupu w sieci, 62,6% podawao jako najwazniejsza przyczyn brak odczuwania
57
takiej potrzeby (wykres B1.3-8). Powd ten podawany by na zblizonym poziomie
w kazdej z rozpatrywanych grup internautw. Jedynie osoby w wieku 65-74 lat ze
szczeglnym naciskiem podkreslay brak potrzeby dokonywania zakupw, stad
wskaznik w tej grupie signa wartosci 74,1%. Wsrd czsciej wskazywanych
przyczyn powstrzymywania si od zakupw w Internecie mozna byo wyrznic:
chc osobistego kupowania, obawy zwiazane z otrzymywaniem lub zwracaniem
towarw, poczucie zagrozenia bezpieczenstwa lub naruszenia prywatnosci oraz
brak karty patniczej. Odczucie potrzeby dokonywania zakupw osobiscie byo
szczeglnie wazne dla osb w wieku 35-44 lat (53,6% odpowiedzi w grupie), dla
internautw z duzych miast (49,1%), dla pracownikw najemnych (50,4%) oraz
dla osb z wyzszym wyksztaceniem (51,3%). Dla ostatnich wymienionych, wazne
rwniez byy kwestie bezpieczenstwa i ochrony prywatnosci. Ta kwesti podnosio
16,7% sposrd osb z wyzszym wyksztaceniem, 15,4% grupy osb w wieku 35-
44 lat oraz 14,5% mieszkancw duzych miast. Brak karty patniczej mg
powstrzymac od dokonania zakupu w Internecie osoby z wyksztaceniem
podstawowym (16,2% osb w grupie) oraz osoby w wieku 16-24 lat (13,8%).
Porwnujac wyniki badania z 2006 i 2005 roku, dostrzec mozna najwiksze
przyrosty obaw zwiazanych z formami dostarczania towaru lub przewidywanymi
kopotami z jego odesaniem. Obawy te zgaszao prawie dwukrotnie wicej (86%
wicej) internautw niz przed rokiem. Brak karty patniczej, jako powd
niedokonywania zakupw w Internecie zauwazyo o 78% wicej internautw niz w
roku 2005. Zmniejszyo si natomiast o 5,4% odczucie braku potrzeby
dokonywania zakupw w Internecie, co oznacza, ze coraz wicej osb doceniao
ta form realizacji zakupw.
W stosunku do roku 2005 nastapi znaczacy, bo 71% przyrost liczby osb
kupujacych w sieci. W kwietniu 2006 roku 3,6 mln internautw dokonaa zakupu
w czasie 12 miesicy poprzedzajacych badanie. Proporcjonalnie wzrosa rwniez
liczba osb, ktre napotkay kopoty podczas realizacji transakcji. W roku 2006
udzia osb zgaszajacych kopoty wynis 13,3% (wykres B1.3-9) i by
porwnywalny ze wskaznikiem z roku 2005, wynoszacym wwczas 12,6%.
Najczsciej spotykanym kopotem okazywaa si opzniona dostawa. Wskazywana
bya przez 8,1% osb kupujacych w Internecie. Opznienie dostawy czsto nie
wynikao z opieszaosci w realizacji zamwienia, tylko z niedoinformowania
klientw o zakadanym przez sklep terminie realizacji zamwienia. Z badan
Instytutu Logistyki i Magazynowania z grudnia 2006 roku wynika, ze ponad
poowa (58%) sklepw internetowych nie podawaa na swoich stronach WWW
informacji o przewidywanym czasie dostawy, a 37,8% sklepw nie podawao
spodziewanego czasu realizacji zamwienia. Zatem praktyka realizacji zamwien

58
czsto rozmijaa si z oczekiwaniami klientw. Niestety sprzedawcy w 2006 roku
nie rozumieli jeszcze, ze klient moze zaakceptowac nawet dugi czas oczekiwania
na przesyk, ale nie zaakceptuje opznienia dostawy.

Wykres B1.3-8. Powody powstrzymania si od dokonania zakupu w Internecie
w latach 2005 i 2006
5,2%
5,6%
Brak dany ch
0,6%
Brak dany ch
2,9%
4,1%
5,0%
4,4%
7,8%
Brak dany ch
10,5%
6,1%
11,3%
36,6%
46,4%
66,2%
62,6%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Inne
Zby t wolne poqczenie z Internetem
Obawy o problemy z dostawq zamawiany ch towarw
Brak umiejtnosci
Brak karty patniczej
Kwestii bezpieczenstwa lub ochrony pry watnosci
Obaw zwiqzany ch z otrzy my waniem lub zwracaniem towarw
Chc dokony wania zakupw osobiscie
Brak potrzeby
rok 2006
rok 2005
W odniesieniu do internautw, ktrzy
nigdy nie dokonali zakupu w Internecie
(w 2005 i 2006 roku 10,5 mln osb)

domowych, GUS 2006

W stosunku do roku 2005 wzrs o 0,9 punktu procentowego udzia osb
wskazujacych na napotkane trudnosci przy skadaniu reklamacji lub uzyskaniu
rekompensaty za wadliwy towar. Zwazywszy na niskie wartosci tego wskaznika,
wzrost o 0,9 punktu procentowego oznacza przyrost rzdu 53% rocznie.
Pozytywnym natomiast jest spadek wartosci wskaznika dotyczacego trudnosci ze
znalezieniem informacji o udzielanej gwarancji. W roku 2005 wskaznik ten
wynosi 6,4%, natomiast w roku 2006 obnizy si do 2,1%.
59
Wykres B1.3-9. Kopoty zwiazane z dokonywaniem zakupw w Internecie
2,2%
1,2%
1,4%
2,1%
2,6%
3,7%
8,1%
13,3%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14%
Inne
Zawy zona cenq (w stosunku do podanej w Internecie)
Brak bezpieczenstwa przy patnosci
Trudnosci ze znalezieniem inf ormacji dot. gwarancji
Utrudnienia przy skadaniu reklamacji lub uzy skiwaniu
rekompensaty
Otrzy manie niewasciwy ch lub uszkodzony ch towarw lub
nieotrzy manie zamwiony ch towarw w ogle
Opznienie dostawy
Osoby , ktre zetkny si z problemem
W odniesieniu do osb, ktre dokony way
zakupw w Internecie w czasie
12 m-cy (3,6 mln osb)

domowych, GUS 2006

W roku 2006 internauci czsciej kupowali u sprzedawcw poznanych w
Internecie - 73,6% kupujacych internautw. Jednoczesnie zmala udzia zakupw
internetowych realizowanych u sprzedawcw, ktrych kupujacy znali wczesniej
spoza Internetu (41,5%), co obrazuje wykres B1.3-10. Bezposredni wpyw na to
zjawisko mia dynamiczny przyrost liczby sklepw sprzedajacych wyacznie on-
line, a nie zmiana preferencji internautw. Temat ten zosta szerzej omwiony w
rozdziale B2.2. Na podejmowana decyzj o zakupie u nieznanego sprzedawcy
niewielki wpyw miao wyksztacenie i miejsce zamieszkania. W kazdej podgrupie
wyniki ksztatoway si w okolicach wartosci sredniej. Rznice wystpoway
natomiast w grupach wiekowych i podziale pci. Mzczyzni czsciej niz kobiety
kupowali u nieznanych sprzedawcw. Na zakup sprzedawcy poznanego w
Internecie decydowao si 77,4% mzczyzn i 68,6% kobiet. W grupach wiekowych
mozna byo wyrznic osoby w wieku 16-54 lat, ktrzy srednio w 73,9%
decydowali si na zakupy u nieznanych sprzedawcw oraz grup osb w wieku 55-
74, dla ktrych srednia wyniosa 65,8%.


60
Wykres B1.3-10. Zestawienie grup internautw dokonujacych zakupw
u sprzedawcw znanych spoza Internetu oraz poznanych w Internecie
41,5%
73,6%
39,9%
77,4%
43,7%
68,6%
34,3%
73,7%
42,4%
73,6%
42,3%
73,7%
37,3%
73,3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ogem Mzczy zni Kobiety Wy ksztacenie
podst. i gimn.
Wy ksztacenie
srednie i
wy zsze
Miasta Wies
Osoby kupujqce w Internecie u sprzedawcw znany ch spoza Internetu
Osoby kupujqce w Internecie u sprzedawcw poznany ch w Internecie
W odniesieniu do odpowiednich
grup osb kupujqcy ch w Internecie
w okresie 12 m-cy

domowych, GUS 2006
B1.4. E-finanse
Badania GUS-u przeprowadzone w kwietniu 2006 roku wskazyway, ze z
usug bankowych w pierwszym kwartale 2006 roku korzystao 22,7% internautw,
czyli blisko 2,7 mln osb (wykres B1.4-2). Byo to znacznie wicej niz miao to
miejsce rok wczesniej, kiedy to z usug bankowych korzystao 1,74 mln osb, co
stanowio 16,8% internautw. Oznacza to przyrost o 1 mln osb korzystajacych z
usug bankowych w ciagu roku. Wyzsza wartosc tego wskaznika podawa TNS
OBOP, ktry wyliczy, ze w sierpniu 2006 roku z usug bankowosci internetowej
korzystao 26,3% internautw
27
(wykres B1.4-1), co w wartosciach bezwzgldnych
oznacza okoo 3,1 mln osb.

27
Tamze, str. 6
61
Wykres B1.4-1. Odsetek internautw korzystajacych z e-bankowosci w latach 2002-2006
10,7%
13,1%
16,9%
24,9%
26,3%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
XII '02 XII '03 XII '04 XII '05 VIII '06

Zrdo: Smaga M., Jak pacimy w Internecie? raport Money.pl i eCard SA, Money.pl,
Wrocaw, luty 2007 str. 6

Rozpatruja liczb internautw korzystajacych z usug bankowych z
perspektywy informacji podawanych przez banki, mozna byo odniesc wrazenie, ze
niemalze kazdy internauta korzysta w 2006 roku z usug bankowosci
elektronicznej, w dodatku oferowanej jedynie przez banki komercyjne (z
pominiciem bankw spdzielczych). Wedug danych Gazety Prawnej
28
z
listopada 2006 roku sporzadzonych na podstawie informacji bankw, liczba
klientw indywidualnych obsugujacych konta internetowe wynosia 8,6 mln i nie
obejmowaa klientw bankw spdzielczych. Oznaczaoby to ponad trzykrotnie
wiksza liczb internautw niz wynika z badan GUS-u lub TNS OBOP. Ta
ogromna rznic nalezy jednak wasciwie interpretowac majac na uwadze, ze jedna
osoba deklarujaca korzystanie z usug bankowosci internetowej moze posiadac
konta w wicej niz jednym banku. W zwiazku z tym w badaniach GUS-u i TNS
OBOP bdzie to jeden klient banku, natomiast kazdy z bankw, w ktrym
internauta posiada konto zaliczy osob jako swojego klienta. Przyczyna powstaej
rznicy moga rwniez tkwic w nieprecyzyjnej definicji klienta banku
korzystajacego z usug elektronicznych. Banki mogy podawac liczb klientw,
ktrzy regularnie korzystali z kanaw elektronicznych lub liczb klientw ktrzy

28
Jabonska I., Korzystanie z konta bankowego w Internecie jest bezpieczne, [w:]
http://www.gazetaprawna.pl, 30.11.2006

62
maja otwarty dostp przez Internet, chociaz obsuguja konto wyacznie w sposb
tradycyjny. Mozliwe jest rwniez podwyzszanie liczby klientw elektronicznych
kont przez zaliczanie klientw, ktrych konta byy w przeszosci aktywne pomimo,
ze w momencie badan osoby te nie korzystay juz z usug danego banku. Zgodnie z
badaniami TNS OBOP, 19% klientw bankw posiadao i korzystao z dostpu do
konta przez Internet, natomiast 38% posiadao dostp do konta przez Internet, lecz
z tej mozliwosci nie korzystao.
29
. Biorac pod uwag powyzsze informacje nalezy
uznac, ze liczba osb korzystajacych z bankowosci internetowej bya zblizona do
ilosci podawanych przez GUS i TNS OBOP i sigaa w kwietniu 2006 r. okoo 2,7
mln osb.
Najwiksza liczba klientw bankowosci internetowej deklaroway PKO BP
wraz z Inteligo. Klienci tych dwch bankw stanowili grup 1,76 mln osb. W
odniesieniu do 8,6 mln klientw rachunkw internetowych wszystkich bankw
stanowi to 20,5% udzia. Nastpnymi w kolejnosci byy BRE Bank wraz z
mBankiem i MultiBankiem, ktre obsugiway 1,17 mln osb. W tym zestawieniu
Bank PEKAO zaja miejsce trzecie z 0,66 milionami klientw.
30

Wszystkie przytoczone wartosci nie obejmoway klientw bankw
spdzielczych, w przypadku ktrych zaledwie co czwarty oferowa swoim
klientom dostp do konta przez Internet. Sytuacja ta ulegnie zmianie w przeciagu
dwch najblizszych lat. Wwczas znaczaca wikszosc bakw spdzielczych
bdzie oferowaa swoim klientom dostp do konta przez Internet. Taki rozwj
sytuacji podyktowany jest potrzeba rynku, na ktrym bank swiadczacy wyacznie
usugi w tradycyjny sposb przestaje byc konkurencyjny. Do tej pory problem ten
nie wystpowa, gdyz banki spdzielcze kieroway swoja ofert gwnie do
mieszkancw wsi i maych miast. Jednak dostp do Internetu w maych miastach i
wsiach postpuje. W roku 2006 18,2% wiejskich gospodarstw domowych
posiadao dostp do Internetu i z niego intensywnie korzystao. Przekadajac ta
wielkosc na liczb mieszkancw zauwazamy, ze 27,1% mieszkancw wsi miao
dostp do Internetu. W porwnaniu z 2005 rokiem oznacza wzrost o 17 %, czyli o
3,9 punktu procentowego. Internautw mieszkajacy na wsiach ze wzgldu na
wykonywana prac zawodowa przestawaa interesowac wyaczne tradycyjna oferta
bankw spdzielczych, ktre otwarte byy w godzinach pracy ich potencjalnych
klientw. Dla bankw spdzielczych powsta w ten sposb powazny kopot w
pozyskiwaniu nowych klientw. Powyzsze wytworzyo silna motywacj do

29
Informacja prasowa, Wirtualne konta. Korzystanie z bankowoci internetowej, [w:] http://www.tns-
global.pl, 03.10.2006, (Badanie z wrzesnia 2006 przeprowadzone na prbie 1005 osb w wieku
powyzej 15 roku zycia.)
30
Jabonska I., Korzystanie ..., op.cit.
63
wdrozenia elektronicznych usug bankowych. Dodatkowym czynnikiem
motywujacym banki spdzielcze byo, okazane mieszkancom mniejszych
miejscowosci, coraz wiksze zainteresowanie ze strony bankw komercyjnych,
ktre wraz z innymi instytucjami finansowymi prowadziy odwazna ekspansj na
tereny do tej pory zdominowane przez banki spdzielcze. Banki spdzielcze
zwlekay z wdrozeniem usug elektronicznych, gdyz wiazay si one z powaznymi
inwestycjami, ktre dla wielu bankw spdzielczych byy zbyt obciazajace i
mogyby naruszyc minimalny prg funduszy wasnych banku w wysokosci 1 mln
euro. Mniejsze banki miay wic kopot z wygospodarowaniem wystarczajacych
srodkw na wdrozenie systemw bankowosci elektronicznej. Aby jednak usugi
elektroniczne w bankach spdzielczych stay si faktem, rozpoczto prace nad
wykorzystywaniem wsplnego systemu i dzieleniu kosztw jego wdrozenia i
obsugi.
31
Banki komercyjne wczesniej od bankw spdzielczych dostrzegy
potrzeb rozwijania usug swiadczonych elektronicznymi kanaami dostpu i dziki
temu sa bardziej zaawansowane technologicznie i informatycznie.

Wykres B1.4-2. Internauci korzystajacy z usug bankowych w Internecie w czasie ostatnich
3 miesicy wg grup wyksztacenia
22,7%
100,0%
1,5% 1,3%
20,4%
48,6%
42,4%
50,2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ogem Podst. i gimnaz. Srednie Wy zsze
Wewnqtrz grupy wy ksztacenia W stosunku do internautw korzy stajqcy ch z usug bankowy ch
W stosunku do Internautw korzy stajqcy ch z sieci
w czasie ostatnich 3 m-cy poprzedzajacy ch badanie

domowych, GUS 2006

31
Morawski I., Teraz czas na wie i sieci, Rzeczpospolita, dod. Ekonomia i rynek, str. 7, z 28.08.2007

64
Analizujac wyniki badan GUS-u zwiazane z korzystaniem z usug bankowych
przez internautw w zaleznosci od miejsca zamieszkania (wykres B1.4-3) nie
zaskakuje fakt pzniejszego rozwoju bankw spdzielczych w stosunku do
bankw skupionych wok duzych miast. Widac wyraznie, ze zaledwie 12,4%
oglnej liczby internautw korzystajacych z usug bankowych stanowia
mieszkancy wsi. Gwnymi uzytkownikami kont internetowych w 2006 roku byli
mieszkancy duzych miast. Na 10-ciu wascicieli e-kont, 6-ciu mieszkao w duzych
miastach.
Wykres B1.4-3. Internauci korzystajacy z usug bankowych
w Internecie w czasie ostatnich 3 miesicy wg miejsca zamieszkania
22,7%
100,0%
33,4%
60,8%
18,0%
26,7%
11,4%
12,4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ogem Miasto >100 ty s. Miasto do 100 ty s. Wies
Wewnqtrz grup miejsca zamieszkania W stosunku do internautw korzy stajqcy ch z usug bankowy ch

domowych, GUS 2006

Z danych przedstawionych na wykresach B1.4-2 do B1.4-4 wynika, ze
najwiksza grup uzytkownikw kont obsugiwanych przez Internet, stanowiy
osoby z wyksztaceniem wyzszym nieco ponad poowa wszystkich
uzytkownikw e-kont. Wystpowao rwniez silne rozrznienie ze wzgldu na
wiek. Ponad poowa wszystkich uzytkownikw e-kont (57,3%) nie przekraczaa 34
roku zycia. Przy czym 37,5% byo w wieku 25-34 lat, 19,7% w grupie 16-24 lat, a
kolejnych 20,9% w grupie 35-44 lat.

65
Wykres B1.4-4. Internauci korzystajacy z usug bankowych
w Internecie w czasie ostatnich 3 miesicy wg grup wiekowych
22,7%
100,0%
11,4%
19,7%
35,2%
37,5%
30,0%
20,9%
24,1%
15,9%
22,8%
5,2%
25,5%
0,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ogem wiek 16 - 24 lat wiek 25 -34 lat wiek 35 - 44 lat wiek 45 - 54 lat wiek 55 - 64 lat wiek 65 - 74 lat
Wewnqtrz grupy wiekowej W stosunku do internautw korzy stajqcy ch z usug bankowy ch
`
`

domowych, GUS 2006

Zakady ubezpieczen idac sladem bankw wzbogacay swoja ofert
internetowych usug. Jednak w 2006 roku kopotem byo udokumentowanie
zawarcia polisy przez Internet lub telefon. Policja kwestionowaa waznosc
wydruku komputerowego polis OC, jako dokumentu potwierdzajacego zawarcie
umowy ubezpieczenia i opacenia skadki. Byo to zgodne z interpretacja
Ministerstwa Finansw, wedug ktrej potwierdzeniem zawarcia umowy by tylko
oryginalny dokument z pieczatka i podpisem ubezpieczyciela. Rozwiazaniem
problemu mogaby stac si nowelizacja przepisw tak, by o waznosci dokumentu
ubezpieczeniowego decydowaa jego merytoryczna zawartosc, okreslona w
rozporzadzeniu ministra finansw, a nie pieczatki i podpis. Taka interpretacj
przepisw foroway niektre towarzystwa ubezpieczeniowe, jak np. BRE
Ubezpieczenia. Nie byo to naruszeniem prawa, gdyz stosowne przepisy
wspominay w 2006 roku jedynie o zawartosci merytorycznej dokumentu
ubezpieczeniowego, nie mwiac o koniecznosci podpisywania go lub
stemplowania. Przyjcie takiej interpretacji byoby szczeglnie zalecane, gdyz
pomogoby w nabywaniu polis w ostatnim momencie przed ubezpieczanym
zdarzeniem np. podrza, gdy potrzebny jest dokument potwierdzajacy
wykupienie polisy do czasu otrzymania jej tradycyjna poczta. W 2006 roku
mozliwosc samodzielnego drukowania potwierdzenia zawarcia umowy
ubezpieczenia stosoway towarzystwa Link4, BRE Ubezpieczenia, Allianz,

66
Benefia, MTU, Inteligo/PZU.
32
Nie tylko polis OC, ale rwniez polis turystyczna
mozna byo zawierac on-line. Po wypenieniu odpowiedniego interaktywnego
formularza poaczonego z kalkulatorem skadek mozna byo opacic polis np.
karta kredytowa autoryzowana w Internecie. Potwierdzeniem zawarcia polisy by
jej numer otrzymany SMS, ktry zupenie wystarcza, by w przypadku likwidacji
szkody zostac w peni obsuzonym przez operatora assistance, gdyz ten posiada
dostp do danych z polisy zawartej w Internecie. Jednak ubezpieczajacy
otrzymywa dodatkowo polis emailem w pliku PDF.
33

B1.5. E-zdrowie
Rozwj technologii informatycznych wywiera pozytywny wpyw na rozwj
telemedycyny, ktra jest gwnym czynnikiem skadowym e-zdrowia. Niestety
dostpnosc tego rodzaju usug w 2006 roku nadal bya niewielka. Zaledwie okoo 2
tysicy osb korzystao z nowoczesnych przenosnych urzadzen diagnostycznych,
umozliwiajacych zdalny monitoring zdrowia pacjenta. Najczsciej byy to osoby z
chorobami kardiologicznymi
34
. Swiadczone usugi zaliczane do grupy
telemedycyny nie byy finansowane przez NFZ. Jest do duza strata, gdyz jak
wskazyway doswiadczenia krajw lepiej rozwinitych, oszczdnosci z tytuu
mozliwosci monitorowania i diagnozowania stanu zdrowia pacjenta bez
koniecznosci jego wizyty w szpitalu, byy bardziej niz obiecujace pod wzgldem
ekonomicznym. Rwniez mozliwosc uczestnictwa pacjenta w normalnym zyciu,
zamiast spdzania kolejnych dni w szpitalu pozytywnie wpywaa na samopoczucie
pacjentw, co byo dodatkowym czynnikiem przemawiajacym za rozwojem
telemedycyny. Istnieje jednak szansa, ze potrzeba wspierania telemedycyny bdzie
dostrzezona przez polski rzad, czego zwiastunem byo poparcie udzielone przez
Ministra Zdrowia organizowanemu w Warszawie w czerwcu 2006 r. Kongresowi
Telemedycyny.
Niestety nie jest jeszcze tak, ze wszyscy, za wyjatkiem NFZ, sa przekonani do
korzystania z usug telemedycznych. Jak wskazuja badania przeprowadzone przez
Osrodek Badania Opinii Publicznej w maju 2006 roku na grupie 1000 Polakw w
wieku powyzej 15 roku zycia, w Polsce wystpuje niskie zaufanie do skutecznosci
i wiarygodnosci telemedycyny. Zaledwie 10% ankietowanych uwazaa, ze

32
Jaworski M., Komputerowy wydruk komunikacyjnej polisy OC powinien wystarczy policji, Gazeta
prawna nr 65, 02.04.2007.
33
Majewska-Grabowska M., Polisa on-line coraz szybciej, Gazeta Prawna nr 64, 30.03.2007
34
Rubinowska A., Ochrona zdrowia, dostpno do usug medycznych, Gazeta Prawna nr 144, str.
11, 26.07.2006
67
telemedycyna jest dobrym pomysem. Osoby te najchtniej zamawiayby wizyt
przez Internet, sprawdzay w Internecie dostpnosc lekarza lub uzyskiway recept
przez Internet. Dla 42% respondentw samo pojcie telemedycyny nie nioso za
soba zadnych skojarzen lub byy one nieprawidowe, bo kojarzone z telepatia,
parapsychologia, programem telewizyjnym. Stosunkowo czsto telemedycyna
kojarzya si z konsultacjami telefonicznymi. Oznacza to niewielka swiadomosc
ludzi z wystpowania takiej dziedziny jaka jest telemedycyna i mozliwosci
korzystania z jej systemw. Pacjenci czsto odrzucali telemedycyjn, wskazujac
we wasnych preferencjach na potrzeb osobistego kontaktu z lekarzem. Takie
podejscie jest zrozumiae ze wzgldw kulturowych i przyzwyczajen pacjentw,
jednak stanowi rwniez paradoks, gdyz to wasnie telemedycyna zwiksza
mozliwosci kontaktu pacjenta z lekarzem oraz zwiksza dostpnosc
natychmiastowej konsultacji medycznej.
35
Na razie NFZ planuje wdrozenie e-
recept, ktre przyniosa oszczdnosci zwiazane z eliminacja papierowego obiegu i
obsugi dokumentw oraz umozliwia lepszy nadzr nad rynkiem i obrotem lekw.
Jak szacuje NFZ dziki e-receptom bdzie w stanie zaoszczdzic od okoo 660 mln
z do ponad 1,3 mld z rocznie.
36
Korzysci z wprowadzenia e-recept odnosiby nie
tylko NFZ, ale rwniez pacjenci, farmaceuci i lekarze. Pacjenci, gdyz mogliby juz
podczas wizyty u lekarza poznac koszty realizacji recepty oraz mogliby zamwic
dostaw brakujacych lekw do wskazanej apteki. Farmaceuci, gdyz recepty byyby
zawsze czytelne, nie wymagayby dodatkowych nadrukw oraz zostaby
uproszczony system ewidencjonowania i przekazywania danych do rozliczen z
NFZ. Korzysci odnosiliby rwniez w pewnym stopniu lekarze, gdyz mieliby peny
wglad do informacji o zakupie lub nie wykupieniu leku przez pacjenta. Dla
Narodowego Funduszu Zdrowia korzysc wiazaaby si z atwoscia rozliczen,
penym i na biezaco aktualizowanym stanem obsugi finansowej rozliczanych
podmiotw np. szpitali czy aptek. NFZ uniknaby rwniez kopotw z
faszywymi receptami szczeglnie wystawianymi na leki refundowane, ktrych
wartosc dopat jest wysoka i w roku 2006 wynosia ponad 6,7 mld z
37
. NFZ
przewiduje, ze wysokosc dopat bdzie wzrastaa i w roku 2007 wyniesie okoo
7,04 mld z
38
. Wstpnie szacunki korzysci finansowych z wdrozenia e-recept w
stosunku do poniesienia koniecznych nakadw przeprowadzone przez Ernest &

35
Tamze, str. 11
36
Miaczynski P., Domaszewicz Zb., NFZ chce wprowadzi elektroniczne recepty, Gazeta Wyborcza
nr 153, str. 21, 03.07.2006
37
Zmiana planu finansowego - 23.09.2006 r, [w:] http://www.nfz.gov.pl, 05.10.2006
38
Plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na 2007 rok, [w:] http://www.nfz.gov.pl,
16.10.2006

68
Young, wskazuja na powodzenie przedsiwzicia.
39
Jednak mimo omwionych
licznych korzysci, wprowadzenie e-recept niesie za soba pewna trudnosc natury
inwestycyjnej. Wymaga bowiem wyposazenia gabinetw lekarskich w komputer z
dostpem do Internetu. Niestety do 2006 roku nie wypracowano ze srodowiskiem
lekarskim akceptowalnego pomysu na pozyskania funduszy na taka inwestycj.
Sam NFZ nie jest w stanie zainwestowac wystarczajacych srodkw w wyposazenie
szpitali, przychodni i pozostaych punktw opieki medycznej. Absurdem byoby
rwniez postawienie obligatoryjnego wymogu wyposazenia gabinetw prywatnych
w sprzt IT sfinansowany przez lekarza. Kosztochonnym elementem
uruchomienia systemu e-recept jest rwniez wydanie kazdemu pacjentowi
elektronicznej karty ubezpieczenia, bdacej identyfikatorem pacjenta oraz
nosnikiem danych dotyczacych historii choroby, zazywanych lekw oraz
nosnikiem danych recepty elektronicznej. Tak wic mimo planowanego na 2007
rok wdrozenia Rejestru Usug Medycznych (RUM) i jednoczesnego wprowadzenia
elektronicznej karty ubezpieczenia zdrowotnego trudno zachowac optymizm
wskazujacy na pynne wdrozenie systemu w caym kraju, ktrego skutkw
finansowego obciazenia nie ponosiliby ani pacjenci, ani lekarze. Niezaleznie jakie
rozwiazanie przyjmie NFZ nalezy przyznac, ze e-recepty doskonale wpisayby si
w rozwj dziaalnosci aptek internetowych, ktrych we wrzesniu 2006 roku byo
okoo 70, czyli dwa razy wicej, niz w roku 2005. Pierwsza w Polsce i zarazem
najwiksza internetowa apteka DomZdrowia.pl realizowaa miesicznie kilka
tysicy zamwien, ktrych roczna wartosc kilkukrotnie przekraczaa srednia
przychodu tradycyjnych aptek, wynoszaca okoo 1,6 mln z rocznie.
40
Farmaceuci
obawiajac si odebrania czsci rynku wartego okoo 14 mld z
41
, intensywnie
sprzeciwili si dziaalnosci e-aptek, podpierajac sprzeciw potrzeba zapewnienia
pacjentom bezpieczenstwa i ochrony przed dystrybucja lekw podrobionych lub
sfaszowanych. Argumenty dotyczyy rwniez zapewnienia odpowiednich
warunkw przechowywania lekw podczas transportu. Pomimo, ze przyzwolenie
na dziaalnosc e-aptek rozwinaby rozwiazania technologiczne zwiazane z
bezpieczenstwem prowadzenia transakcji w sieci oraz zyskayby na tym projekty
majace na celu wypracowanie standardw obsugi i wdrozenia elektronicznej
recepty, informatyzacji badan lekarskich, gabinetw medycznych oraz cay szereg
powiazanych rozwiazan i usug w branzy medycznej, plany Ministerstwa Zdrowia
dotyczace umozliwienia handlu lekami przez Internet sejm ostatecznie odrzuci.

39
Miaczynski P., Domaszewicz Zb., NFZ ..., op.cit., str. 21
40
Cabaj J., Handel lekami w Internecie bdzie wreszcie legalny, Rzeczpospolita nr 217, dod.
Ekonomia i rynek, str. 1, 16-17.09.2006
41
Kozinska K., Sprawa handlu lekami przez Internet trafi do sdu, Gazeta Prawna nr 120, str.7,
22.06.2006
69
Zignorowa tym samym stanowisko Urzdu Komitetu Integracji Europejskiej,
ktry na podstawie wyroku Europejskiego Trybunau Sprawiedliwosci z
11.12.2003 r. (sygn.C-322/01)
42
ostrzega, ze utrzymanie w Polsce zakazu
sprzedazy lekw przez Internet byoby niezgodne z prawem europejskim.
43

Blokujac mozliwosc sprzedazy lekw przez Internet, Polska cofna si na drodze
rozwoju nowoczesnego spoeczenstwa informacyjnego. Polscy przedsibiorcy nie
zaprzestana sprzedazy lekw z powodu zmian ustawowych. Zaczna jedynie
zakadac internetowe apteki w Niemczech, Wielkiej Brytanii czy Holandii, gdzie
tego rodzaju dziaalnosc jest zupenie legalna.
44
Myslac o mozliwosciach rozwoju
polskiego spoeczenstwa informacyjnego trzeba zachowac nadziej, ze Polska nie
pozostanie ostatnim krajem Europy, sprzedajacym leki wyacznie w tradycyjny
sposb.
W 2006 roku na polskim rynku, poza ograniczona mozliwoscia zakupu lekw
przez Internet, niewiele byo dostpnych w sieci usug medycznych lub quasi
medycznych. Stad tez pomimo deklarowanej przez prawie co drugiego internaut
(43,4%) chci korzystania z tego rodzaju usug, jedynie 1,6% internautw
wskazao, ze z usug medycznych dostpnych w sieci skorzystao. (wykres B1.5-1).

Wykres B1.5-1. Zamawianie przez Internet publicznych usug zdrowotnych w 2006 r.
1,6%
43,4%
25,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
zamawiay przez Internet chciay by zamawiac nie sq zainteresowane
W odniesieniu do osb korzystajqcy ch
z Intenretu w I kw. 2006 r. (11,8 mln)

domowych, GUS 2006

42
Kosiarski M., Trybuna uatwia handel lekami, Rzeczpospolita nr 117, dod. Prawo co dnia, str. 3,
20-21.05.2006
43
Miaczynski P., Domaszewicz Zb., I po aptekach (internetowych), [w:] http://gospodarka.gazeta.pl,
16.02.2007
44
Cabaj J., Handel ..., op.cit., str. 1

70

Najwiksza potrzeb korzystania z usug medycznych wykazywali internauci w
wieku 25-34 lat, (51,9% przypadkw). Druga grupa o zblizonych preferencjach,
byli internauci w wieku 35-44 lat, ktrzy w 49% przypadkw zgaszali takie
potrzeby. Najmniej zainteresowania korzystaniem z usug medycznych przez
Internet wykazyway osoby najmodsze - w wieku 16-24, czyli osoby z natury
majace stosunkowo niskie potrzebach korzystania z jakichkolwiek usug
medycznych. Niewielkie zainteresowanie wykazyway rwniez osoby z ostatniego
rozpatrywanego progu wiekowego 65-74 lat, dla ktrego co czwarty respondent
(28,1%) wykazywa chc korzystania z usug medycznych przez Internet. Grupujac
internautw wedug posiadanego wyksztacenia, aktywnosci zawodowej oraz
miejsca zamieszkania mozna byo dostrzec tendencj wskazujaca na wiksze
zainteresowanie dostpnoscia usug medycznych w sieci wsrd osb z wyzszym
wyksztaceniem (45,9%), wsrd osb aktywnych zawodowo zarwno pracujacy
na wasny rachunek (51,2%), jak i pracownikw najemnych (49,7%) oraz wsrd
mieszkancw duzych miast (52,3%).
B1.6. E-learning
W 2006 roku w USA 75% wyzszych uczelni umozliwiao korzystanie z form
nauczania na odlegosc. W tym czasie Polsce zaledwie co dwudziesta uczelnia
(5%) prowadzia studia lub zajcia przez Internet. Aby przyspieszyc rozwj tej
formy ksztacenia uczelnie powoay stowarzyszenie e-learningu akademickiego,
skupiajace ekspertw z kilkunastu osrodkw zainteresowanych ta forma edukacji.
Zadaniem stowarzyszenia jest przygotowanie standardw i promowanie dobrych
wzorcw prowadzenia e-learningu, a tym samym wspieranie wysokiej jakosc
polskich e-studiw. Niestety rozwj polskiego e-learningu uczelnianego nie by
wspierany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyzszego, ktre w 2006 roku
opracowao projekt ustawy, w ktrej dopuscio mozliwosc prowadzenia zajc przez
Internet, co najwyzej w granicach 70% ram programowych. Prg ten wedug Rady
Gwnej Szkolnictwa Wyzszego bdzie zbyt niski, gdyz powinien wynosic co
najmniej 85%. Dopiero wwczas dziaalnosc polskich uczelni w zakresie studiw
na odlegosc bdzie konkurencyjna do dziaalnosci uczelni innych krajw.
45

Drugim ograniczeniem zaproponowanym w projekcie, bya koniecznosc
przeprowadzania egzaminw na terenie uczelni. Ten zapis przekada si
bezposrednio na koszty ponoszone przez studentw w trakcie trwania nauki, gdyz

45
Gra J., Szkolnictwo wysze, projekt rozporzdzenia o warunkach ksztacenia na odlego, Gazeta
Prawna nr 213, str. 12, 02.11.2006
71
przy takim zapisie wszyscy studenci, nawet zagraniczni, musza w czasie
egzaminw odwiedzic uczelni. Brak tego ograniczenie pozwalaby uczelni na czas
egzaminw oddelegowac egzaminatora do innego miasta, czy panstwa co w
rachunku ekonomicznym i organizacyjnym byoby korzystniejsze zarwno dla
uczelni, jak i dla studentw.
46
W przypadku polskich uczelni taki zapis dotknaby
duzej, bo 20% grupy aktualnych studentw studiw e-learningowych,
47
dla ktrych
koszt studiowania na odlegosc jest wysoki i niejednokrotnie zblizony do kosztu
studiw zaocznych. Przykady kierunkw studiw wraz z cenami zostay
przedstawione w tabeli B1.6-1. W 2006 w rozwoju studiw prowadzonych w
trybie zdalnego nauczania, przeszkoda wiksza od projektu ustawy Ministerstwa,
byo niskie uznanie kwalifikacji absolwentw e-studiw przez polskich
pracodawcw. Spora nieufnosc w stosunku do absolwentw powodowaa, ze ta
forma ksztacenia traktowana bya raczej jako wasciwa dla doksztacania i
zdobywania dodatkowej, a nie podstawowej wiedzy. Z tego powodu w 2006 roku
pod wzgldem atrakcyjnosci absolwenta na rynku pracy, studia e-learningowe nie
byy w stanie konkurowac z tradycyjna forma studiw dziennych.
Jedna z form e-learningu jest doksztacanie poprzez samodzielne poszukiwanie
wiadomosci w Internecie. Czsto wykorzystywane sa do tego zasoby
elektronicznych bibliotek cyfrowych, dostpnych i rozwijanych rwniez w Polsce.
Dwutysiczny szsty rok zaowocowa powstaniem polskiej Cyfrowej Biblioteki
Narodowej Polona, uruchomionej pod adresem www.polona.pl.
48
CBNP juz staa
si czscia platformy biblioteki europejskiej http://libraries.theeuropeanlibrary.org,
dziki czemu mozliwe byo pobieranie informacji ze wszystkich bibliotek
narodowych waczonych do wsplnego programu. W kwietniu 2006 roku powsta
rwniez powoany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zesp ds.
digitalizacji zbiorw. Jego zadaniem jest opracowanie dla polskich bibliotek
cyfrowych wsplnego formatu archiwizowanych danych.
49

46
Tamze, str. 12
47
Ogrek S., Chcesz wiedzie, lej olej przez komputerow sie, Puls Biznesu nr 240, str. 28,
11.12.2006
48
Aktualnoci, [w:] http://www.polona.pl
49
Urbanski K., Czytelnia w wiatowej sieci, Rzeczpospolita nr 202, str. 10, 30.08.2006

72
Tabela B1.6-1. Przykady polskich uczelni realizujacych studia
w trybie zdalnego nauczania.
lp. Uczelnia Opis studiw
Wpisowe
/czesne
1
Akademia Polonijna
w Czstochowie
studia magisterskie
na kierunku ekonomia
600 z
1500 z/semestr
2
Wyzsza Szkoa National Luois
University
w Nowym Saczu
uzupeniajace studia
magisterskie na kierunku
zarzadzanie i marketing
600 z
3500 z/semestr
3
Polsko-Japonska Wyzsza
Szkoa Technik Komuterow.
w Warszawie
studia inzynierskie
i magisterskie
na kierunku informatyka
1000 z
750 z/miesiac
4 Polski Uniwersytet Wirtualny
studia licencjackie
na kierunku politologia
390 z
250 z/miesiac
studia licencjackie
350 z
250 z/miesiac
studia podyplomowe
na kierunku handel
elektroniczny
0 z
4000 z/rok
7 Politechnika Warszawska
studia podyplomowe
i techniki Internetu
6000 z koszt
cakowity
studia podyplomowe
na kierunku narzdzia
i techniki wirtualnej edukacji
6000 z koszt
cakowity
studia inzynierskie
0 z
600 z/ semestr
uzupeniajace studia
magisterskie
na kierunkach inzynieria
systemw komputerowych,
informatyka stosowana
0 z
3800 z/ semestr
11 Uniwersytet Warszawski
studia podyplomowe
na kierunku psychologia zmian
postaw i zachowan
3800 z koszt
cakowity
studia podyplomowe, Social
Change in Poland
4500 z koszt
cakowity
kursy internetowe (psychologia
motywacji, epigrafika Majw)
do 500 z
Zrdo: Filipiuk J., Poklikaj z wykadowc, Rzeczpospolita nr 300 z 27.12.2006 r., dod.
Moja kariera, str. 3
73
Zeszy rok przynis takze pomys wykorzystania e-learningu na niewielka
skal zwiazana z udzielaniem korepetycji. Osoby fizyczne udzielay lekcji na
odlegosc przy wykorzystaniu wirtualnych tablic dostpnych w Internecie.
Zarwno nauczyciele, jak i uczniowie spotykali si na wybranej stronie WWW,
gdzie prowadzone byy zajcia, oszczdzajac tym samym czas na dojazdy.
Nauczyciele korzystali na takim rozwiazaniu mogac lepiej wykorzystac wolny czas
i prowadzic zajcia niezaleznie od miejsca, w ktrym w danym momencie si
znajdowali. Uczniowie z kolei mogli korzystac z lekcji nie wychodzac z domu, co
byo szczeglnie wazne, gdy lekcje odbyway si godzinach wieczornych.
B1.7. Edukacja informatyczna
B1.7.1. Umiejtno korzystania z komputera
Przeprowadzone przez GUS badania wykazay, w kwietniu 2006 roku w Polsce
mieszkao 16,9 mln osb kiedykolwiek korzystajacych z komputera. W stosunku
do 29,4 mln Polakw w wieku 16-74 lat daje to wskaznik w wysokosci 57,6%. W
pierwszym kwartale 2006 roku z komputerw korzystao 14,2 mln osb, czyli
48,1% Polakw w wieku 16-74 lat. Jest to wicej w stosunku do roku
poprzedniego o 7,8%. Dodatkowo 4,3% osb pracowao z wykorzystaniem
komputera w czasie 4-12 miesicy poprzedzajacych badanie, a kolejnych 5,1%
przed tym czasem. Najwicej badanych osb obsugujacych komputer posiadao
podstawowe umiejtnosci kopiowania i przenoszenia plikw (78,5%). Rok
wczesniej takie umiejtnosci posiadao 72,9% osb (wykres B1.7-1). Wikszy
zakres umiejtnosci obejmujacy dodatkowo stosowanie funkcji matematycznych
podczas obliczen wykonywanych w arkuszu kalkulacyjnym wykazao 41,5% osb,
natomiast instalowanie nowych urzadzen potrafio wykonac 38,4% osb
kiedykolwiek pracujacych na komputerze. Rznice w odpowiedziach na
poszczeglne pytania wskazuja pozytywna tendencj wzrostu umiejtnosci obsugi
komputerw. Najwiksze przyrosty mozna zauwazyc w zakresie podstawowej
obsugi. Zaawansowane umiejtnosci wzrastay duzo wolniej, by w przypadku
umiejtnosci pisania programw komputerowych zatrzymac si na poziomie z
zeszego roku wynoszacym 9,3%.


74
Wykres B1.7-1. Czynnosci wykonywane podczas pracy z komputerem
9,3%
9,3%
28,9%
30,1%
Brak dany ch
38,4%
39,0%
41,5%
62,4%
65,9%
72,9%
76,5%
0% 20% 40% 60% 80%
Pisanie programu komputerowego
Kompresowanie plikw przy pomocy specjalnego
programu
Instalowanie nowy ch urzqdzen
Korzy stanie z podstawowy ch f unkcji matematy czny ch
w arkuszu kalkulacy jny m
Uzy wanie polecenia kopiowania lub wklejania
Kopiowanie, przesuwanie pliku lub f olderu
rok 2006
rok 2005
W odniesieniu do osb
kiedy kolwiek korzy stajqcy ch
z komputera (16,9 mln)

domowych, GUS 2006

Badania nie wykazay istotnych rznic pomidzy grupa kobiet, a grupa
mzczyzn w zakresie umiejtnosci korzystania z podstawowych funkcji, takich jak
kopiowanie plikw, uzywanie polecen kopiowania i wklejania oraz wykorzystania
arkuszy kalkulacyjnych. Dysproporcje wystpoway w przypadku funkcji bardziej
zaawansowanych, takich jak kompresowanie plikw, ktra to czynnosc
wykonywao 36,4% mzczyzn i 23,9% kobiet. Duza rznica wystpowaa rwniez
w umiejtnosciach instalowania nowych urzadzen (48,7% do 28,2%) oraz w
przypadku umiejtnosci oprogramowania komputera (12,4% do 6,3%).
Rznice wystpoway rwniez w zaleznosci od posiadanego wyksztacenia.
Kazda z omawianych umiejtnosci najczsciej posiaday osoby z wyksztaceniem
wyzszym, nastpnie podstawowym i srednim (wykres B1.7-2). Taki rozkad czsto
powtarza si w prowadzonych badaniach zwiazanych z rozwojem spoeczenstwa
informacyjnego i jest wynikiem prowadzonej w szkoach edukacji informatycznej,
przez co, osoby z wyksztaceniem podstawowym, czyli najczsciej modziez
uczaca si zdobya umiejtnosci w szkole (wykres B1.7-10). Osoby z wyzszym
wyksztaceniem mogy zdobyc umiejtnosci podczas cyklu ksztacenia lub
75
doksztacay si na szkoleniach organizowanych przez zakady pracy (wykres
B1.7-11). Osoby z wyksztaceniem srednim rzadziej odczuway potrzeb rozwoju
wasnych umiejtnosci - stad w tej grupie wiele wskaznikw opisujacych kontakty
z dziaaniami w sferze informatyki sa najrzadsze.

wg poziomu wyksztacenia
84,2%
70,0%
89,2%
74,9% 57,6%
82,6%
50,9%
34,0%
55,6%
41,2%
32,6%
53,0%
35,4%
23,5%
45,0%
10,7%
7,6%
13,2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Kopiowanie,
przesuwanie pliku
lub f olderu
Uzy wanie polecenia
kopiowania lub
wklejania
Korzy st. z podst.
f unkcji matemat. w
arkuszu
kalkulacy jny m
Instalowanie
nowy ch urzqdzen
Kompresowanie
plikw przy pomocy
specjalnego
programu
Pisanie programu
komputerowego
Bez wy ksztacenia, podstawowe i gimnazjalne Srednie Wy zsze
W odniesieniu do osb kiedy kolwiek korzy stajqcy ch
z komputera w poszczeglnych grupach wy ksztacenia

domowych, GUS 2006

Wyrazne rznice w wartosciach wskaznikw umiejtnosci informatycznych,
widac byo rwniez przy podziale osb badanych ze wzgldu na miejsca
zamieszkania. Podobnie jak przed rokiem, mieszkancy duzych miast wykazywali
poszczeglne umiejtnosci korzystania z komputerw czsciej niz mieszkancy
miast sredniej wielkosci lub wsi (wykres B1.7-3). Rznice zwikszay si wraz ze
wzrostem zaawansowania umiejtnosci, przy czym zawsze najwikszy dystans
utrzymywany by pomidzy grupa mieszkancw duzych miejscowosci, czyli
liczacych powyzej 100 tys. mieszkancw, a mieszkancami miast o wielkosci do
100 tys. mieszkancw. Rznice w posiadanych umiejtnosciach mieszkancw
srednich miast i mieszkancw wsi rwniez wystpoway, jednak nie byy tak
znaczne.


76
wg miejsca zamieszkania
79,8%75,5%
73,4%
71,4%
63,7%
61,4%
48,3%
36,9%
38,0%
46,1%
35,9%
31,7%
37,9%
26,8%
24,2%
11,6%
8,1%
7,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Kopiowanie,
przesuwanie pliku
lub f olderu
Uzy wanie polecenia
kopiowania lub
wklejania
Korzy st. z podst.
f unkcji matemat. w
arkuszu
kalkulacy jny m
Instalowanie nowy ch
urzqdzen
Kompresowanie
plikw przy pomocy
specjalnego
programu
Pisanie programu
komputerowego
Miasto> 100 ty s. Miasto do 100 ty s. Wies
W odniesieniu do osb kiedy kolwiek korzy stajqcy ch
z komputera w poszczeglny ch lokalizacjach

domowych, GUS 2006

B1.7.2. Umiejtno korzystania z Internetu
Oglna liczba internautw osiagna w kwietniu 2006 roku licznosc 14,1 mln
osb. Zakres wykonywanych przez ta grup czynnosci zwiazanych z korzystaniem
z Internetu by bardzo zrznicowany. Najwicej, bo 91,4% internautw uzywao
wyszukiwarek internetowych, 63,2% internautw korzystao z sieci, by wysyac
e-maile wraz z zaacznikami, a udzia w czatach i grupach dyskusyjnych
deklarowao prawie 47,9% (wykres B1.7-4). Rozpatrujac czynnosci wykonywane
podczas korzystania z Internetu w zaleznosci od wieku internauty mozna dostrzec,
ze osoby modsze czsciej wykazyway dowolna wskazana czynnosc niz osoby
starsze. Najwiksze rozpitosci w realizacjach dowolnej wskazanej czynnosci
pomidzy najmodszymi i najstarszymi internautami (grupy 16-24 lat i 65-74 lat),
wystpoway w przypadku udziau w czatach i grupach dyskusyjnych (rznica 50,9
punktu procentowego), wykorzystania programw do wymiany plikw
muzycznych (rznica 40,6 punktu procentowego) oraz w przypadku wysyanie
emaili wraz z zaacznikami, gdzie rznica wyniosa 33 punkty procentowege.
Najmniejsze rznice wystapiy przy korzystaniu z telefonii internetowej oraz przy
wykorzystania wyszukiwarek internetowych. Wynosiy one odpowiednio 4,5 oraz
5,8 punktu procentowego.

77
Wykres B1.7-4. Czynnosci wykonywane podczas korzystania z Internetu
w zaleznosci od pci internauty
3,4%
3,5%
3,5%
19,8%
12,3%
16,1%
27,0%
23,8%
25,4%
33,8%
20,6%
27,3%
51,6%
44,0%
47,9%
62,9%
63,5%
63,2%
91,6%
91,1%
91,4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Zadne z powy zszy ch
Tworzenie strony internetowej
Telef onowanie za pomocq Internetu
Uzy wanie programw do wy miany plikw f ilmowy ch,
muzy czny ch
Udzia w czatach, grupach dy skusy jny ch
Wy sy anie e-maila z zaqcznikami
Uzy wanie wy szukiwarki internetowej
Ogem
Kobiety
Mzczy zni
W odniesieniu do osb kiedy kolwiek
w zy ciu korzy stajqcy ch
z Internetu (Ogem 14,1 mln osb)

domowych, GUS 2006

Na wykresie B1.7-5 przedstawione zostay wyniki czynnosci wykonywanych
przez osoby korzystajace z Internetu, w dowolnym czasie, w zaleznosci od
zdobytego wyksztacenia. Badania wykazay, ze w stosunku do zeszego roku
wystapiy pewne zmiany w stopniu wykonywania poszczeglnych czynnosci w
Internecie. Internauci z wyksztaceniem wyzszym czsciej korzystali z
wyszukiwarek (96,3%) niz w poprzednim roku (92%). Wsrd osb z
wyksztaceniem srednim i nizszym od sredniego struktura pozostaa niezmieniona.
W przypadku udziau w czatach i grupach dyskusyjnych przez osoby z
wyksztaceniem wyzszym, zanotowany zosta wzrost o 8,6 punktu procentowego.
Rznice w przypadku osb bez wyzszego wyksztacenia byy nieznaczne i miesciy
si w granicach bdu statystycznego. Duzy wzrost zanotowany zosta w
przypadku korzystania z oprogramowania do wymiany plikw muzycznych i
filmowych przez internautw w kazdej grupie posiadanego wyksztacenia. Wsrd
osb kiedykolwiek korzystajacych z Internetu, posiadajacych wyksztacenie
podstawowe, wzrost ten wynis 11 punktw procentowych, dla osb z

78
wyksztaceniem srednim, wzrost wynis 4,4 punktu procentowego, natomiast dla
osb z wyksztaceniem wyzszym, wzrost wynis 7,3 punktu procentowego.
Wysokie przyrosty zanotowano rwniez w korzystaniu z telefonii internetowej i
wynosiy one dla grupy osb z wyksztaceniem podstawowym, srednim i wyzszym
odpowiednio 7,4; 7,3 i 13 punktu procentowego.

Wykres B1.7-5. Czynnosci wykonywane podczas korzystania z Internetu
wg poziomu wyksztacenia
90,2%
89,6%
96,3%
57,9%
57,1%
81,0%
69,8%
44,0%
40,9% 38,2%
25,1%
24,6%
22,8%
23,6%
31,6%
26,5%
12,3%
17,4%
2,8%
4,7%
1,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Uzy wanie
wy szukiwarki
internetowej
Wy sy anie e-
maila z
zaqcznikami
Udzia w
czatach, grupach
dy skusy jny ch
Uzy wanie
programw do
wy miany plikw
f ilmowy ch,
muzy czny ch
Telef onowanie za
pomocq
Internetu
Tworzenie strony
internetowej
Zadne z
powy zszy ch
Bez wy ksztacenia, podstawowe i gimnazjalne Srednie Wy zsze
W odniesieniu do osb kiedy kolwiek w zy ciu
korzy stajqcy ch z Internetu w poszczeglny ch
grupach wy ksztacenia. (ogem: 14,1 mln osb)

domowych, GUS 2006
B1.7.3. Udzia w szkoleniach informatycznych
Postp techniczny i technologiczny oraz potrzeba szybkiego komunikowania
si determinuja koniecznosc staego doskonalenia w zakresie obsugi programw
komputerowych. Dobrze wyksztaceni i wyszkoleni pracownicy stwarzaja wiksza
szans firmie na pokonanie konkurencji i uzyskania lepszych wynikw
ekonomicznych. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu wiedzy wymagao
ustawicznego ksztacenia pracownikw. Z badan GUS-u wynika, ze Polacy szkolili
si w podobnym stopniu co rok wczesniej. W czasie ostatnich 3 miesicy
poprzedzajacych badanie w szkoleniach informatycznych wzio 8,3% osb
(wykres B1.7-6), a w okresie od 3 do 12 miesicy szkolonych byo 4,4% osb.
Powyzej jednego roku przed badaniem w szkoleniach wzio udzia 19,3% osb.
79
Wykres B1.7-6. Udzia w szkoleniach informatycznych
10,6%
14,0%
12,3%
5,7%
8,3%
7,0%
4,3%
4,4%
4,4%
8,8%
7,7%
8,3%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14%
Ponad 3 lata temu
Od roku do 3 lat temu
Od 3 miesicy do 12
miesicy temu
W ciqgu ostatnich 3
miesicy
Ogem
Kobiety
Mzczy zni
W odniesieniu do liczby osb w
wieku 16-74 lat (29,4 mln)

domowych, GUS 2006

Jak mozna byo przypuszczac, starsze osoby bray udzia w szkoleniach
informatycznych rzadziej niz osoby mode. Wykres B1.7-7 obrazuje tendencj
spadkowa w szkoleniach informatycznych u coraz starszych grup wiekowych.
Najwicej osb korzystajacych ze szkolen (70,3%) byo w przedziale wiekowym
16-24 lat, a najmniej, bo 3,2% miao 65 lub wicej lat. Podobne wyniki mozna byo
zaobserwowac rok wczesniej. Rzniy si niewielkim, gdyz o okoo 2 punkty
procentowe rzadszym uczestnictwem w szkoleniach wsrd osb poszczeglnych
grup wiekowych, pomidzy 16 i 44 rokiem zycia.
Wyniki badan uczestnictwa w szkoleniach informatycznych, wsrd rznych
grup aktywnosci zawodowej przedstawia wykres B1.7-8. W ostatnich trzech
miesiacach poprzedzajacych badania najwiksza grup szkolacych si stanowili
studenci i uczniowie (46%), na drugim miejscu byli pracownicy najemni (4,6%).
W pozostaych grupach udzia szkolacych si w ostatnich trzech miesiacach nie
przekracza 1%. Do grup tych zaliczali si bezrobotni (0,8%), emeryci i rencisci
(0,3%) oraz osoby pracujace na wasny rachunek (0,6%).


80
Wykres B1.7-7. Udzia w szkoleniach informatycznych osb w poszczeglnych grupach
wiekowych, niezaleznie od terminu udziau w szkoleniu,
3,2%
13,3%
18,4%
27,3%
45,3%
70,3%
31,9%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Ogem
wiek 16-24 lat
wiek 25-34 lat
wiek 35-44 lat
wiek 45-54 lat
wiek 55-64 lat
wiek 65-74 lat
W odniesieniu do liczby w poszczeglny ch
grupach wiekowych (ogem: 29,4 mln)

domowych, GUS 2006

W szkoleniach przeprowadzanych wczesniej niz trzy lata od daty badan,
sytuacja bya bardziej wyrwnana. Dla najczsciej szkolonej w tym czasie grupy,
jaka byli pracownicy najemni, wskaznik wynis 19,6%, natomiast dla grupy
uczniw i studentw 6,3%. W porwnaniu z rokiem poprzednim, rozkad by
zblizony we wszystkich grupach aktywnosci zawodowej. Z przeprowadzonych
badan wynika rwniez, ze tylko 2,8% bezrobotnych wzio udzia w szkoleniach w
okresie ostatnich 12 miesicy pomimo, ze dysponowali wolnym czasem i byli
silnie zmotywowani do poszukiwania pracy, a ze szkolen mogli korzystac
nieodpatnie. Wynik ten stawia pod znakiem zapytania szczerosc chci
bezrobotnych do znalezienia pracy, skoro nie podejmuja trudu, by skorzystac z
mozliwosci bezpatnego zwikszania wasnych umiejtnosci.
81
Wykres B1.7-8. Udzia w szkoleniach informatycznych
poszczeglnych grup aktywnosci zawodowej
4,6%
5,7%
11,3%
19,6%
0,6%
1,8%
4,6%
12,0%
0,8%
2,8%
6,4%
13,4%
46,0%
12,7%
10,3%
6,3%
0,3%
0,5%
1,8%
6,7%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Pracownik najemny Praca na wasny
rachunek
Bezrobotny Uczen, student Emery t, rencista
W ciqgu ostatnich 3 miesicy
Od 3 miesicy do 12 miesicy temu
Od roku do 3 lat temu
Ponad 3 lata temu
W odniesieniu do liczby osb w wieku 16-74 lat w poszczeglny ch grupach aktywnosci zawodowej

domowych, GUS 2006
B1.7.4. Metody zdobywania umiejtnoci informatycznych
W 2006 roku, podobnie jak i w latach poprzednich dla osb kiedykolwiek
korzystajacych z komputerw lub z Internetu najwiksze znaczenie dla wasnego
rozwoju miaa samodzielna praca (57,5% - wykres B1.7-9) lub praca wspomagana
pomoca krewnych, przyjaci i znajomych (56,3%). Nastpnym w kolejnosci by
system edukacji (42% - wykres B1.7-10) oraz szkolenia zawodowe organizowane
przez pracodawc (13% - wykres B1.7-11).


82
Wykres B1.7-9. Zdobywanie umiejtnosci w dziedzinie informatyki
poprzez samodzielna praktyk
56,8%
52,9%
70,8%
60,7%
56,6%
44,6%
66,9%
36,8%
65,6%
56,6%
48,2%
57,5%
0% 20% 40% 60% 80%
Bez wy ksztacenia, podstawowe i gimnazjalne
Srednie
Wyzsze
Pracownik najemny
Praca na wasny rachunek
Bezrobotny
Uczen, student
Emery t, rencista
Miasto> 100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
OGEM
Zamieszkanie
Grupy
zawodowe
Wyksztacenie
W odniesieniu do osb w wieku 16-74 lat
kiedy kolwiek korzy stajqcy ch z komputera lub Internetu, w poszczeglny ch grupach (ogem: 16,9 mln)

domowych, GUS 2006

Dla kazdej grupy osb wydzielonej ze wzgldu na miejsca zamieszkania,
aktywnosc zawodowa oraz posiadane wyksztacenie - grupami o najwikszej
samodzielnosci w procesie zdobywania wiedzy i umiejtnosci IT byy osoby
posiadajace wyzsze wyksztacenie (70,8%), uczniowie i studenci (66,9%) oraz
mieszkancy duzych miast (65,6%) wykres B1.7-9. Z kolei poprzez system
edukacji umiejtnosci zdobywao 89,6% uczniw i studentw, 78,6% osb z
wyksztaceniem podstawowym i gimnazjalnym oraz 46% mieszkancw wsi, ktrzy
korzystali w zyciu z komputerw lub Internetu (wykres B1.7-10).

83
poprzez system edukacji
78,6%
30,9%
45,8%
31,6%
19,6%
31,5%
89,6%
14,1%
41,1%
39,3%
46,0%
42,0%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Srednie
Wy zsze
Pracownik najemny
Bezrobotny
Uczen, student
Emery t, rencista
Miasto> 100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
OGEM
Zamieszkanie
Grupy
zawodowe
Wyksztacenie
W odniesieniu do osb w wieku 16-74 lat
kiedy kolwiek korzy stajqcy ch z komputera
lub Internetu, w poszczeglny ch grupach
(ogem: 16,9 mln)

domowych, GUS 2006
Do podwyzszenia umiejtnosci w zakresie IT, poza samodzielna nauka oraz
systemem edukacji, przyczyniy si rwniez zakady pracy. Prowadziy one kursy
zawodowe w dziedzinie informatyki dla swoich pracownikw. Z badan GUS-u
wynika, ze z tej formy zdobywania umiejtnosci najczsciej korzystay osoby z
wyksztaceniem wyzszym (27,2%), pracownicy najemni (21,1%) oraz mieszkancy
duzych miast (17,4%). Jak mozna byo przewidziec uczniowie i studenci oraz
osoby bez wyksztacenia, czyli najczsciej osoby uczace si, prawie nie
wystpoway wsrd osb zdobywajacych umiejtnosci informatyczne dziki
kursom organizowanym przez zakady pracy (wykres B1.7-11).

84
na kursach zawodowych organizowanych przez zakady pracy
0,4%
11,3%
27,2%
21,1%
6,1%
4,2%
0,4%
16,0%
17,4%
11,4%
9,2%
13,0%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
Srednie
Wy zsze
Pracownik najemny
Bezrobotny
Uczen, student
Emery t, rencista
Miasto> 100 ty s.
Miasto do 100 ty s.
Wies
OGEM
Zamieszkanie
Grupy
zawodowe
Wyksztacenie
W odniesieniu do osb w wieku
16-74 lat kiedy kolwiek korzy stajqcy ch
z komputera lub Internetu, w poszczeglny ch
grupach (ogem: 16,9 mln)

domowych, GUS 2006
B1.8. Podsumowanie - kierunki i bariery rozwoju Internetu
wrd obywateli
W przeciagu ostatniego roku przybyo 2,5 mln gospodarstw domowych
podaczonych do Internetu oraz 1,4 mln internautw. Oznacza to stabilne, choc nie
szybkie tempo wzrostu. Najwikszy przyrost w zeszym roku notowaa Litwa, w
ktrej liczba internautw podwoia si (przyrost o 119%) oraz Czechy, w
przypadku ktrych przyrost wynis 53%. W Polsce liczba przyaczy domowego
Internetu wzrosa o 20% i bya porwnywalna z wynikiem Finlandii (20%), Estonii
(18%) oraz Sowacji (17%). O poow wolniej gospodarstwa domowe
zaopatryway si w komputery stacjonarne. Wzrost wynosi 9,3%. Takie tempo nie
rokowao nadziei na zdobycie przez Polsk pozycji lidera w rankingu wyposazenia
gospodarstw domowych w sprzt IT. W tej dziedzinie przodowaa Szwecja, w
ktrej 9 na 10 gospodarstw posiadao w domu komputer. Z powodu niewielkiej
nasycenia polskiego spoeczenstwa sprztem IT, mozna przewidywac, ze wyduzy
si czas potrzebny na akceptacj i asymilacj nowych postaw zwiazanych z
samodzielnym zdobywaniem wiedzy poprzez zdalne nauczanie (e-learning),
85
wykorzystanie systemw transakcyjnych (internetowe sklepy lub aukcje), czy
korzystania z usug administracji publicznej. Aby poprawic sytuacj potrzebny
byby rzadowy program uatwiajacy zakup komputera przez osoby prywatne. Taka
inwestycja w polskie spoeczenstwo niechybnie zwrciaby si, chociazby poprzez
obnizenie kosztw administracji panstwa oraz przyspieszenie realizacji
podejmowanych wielorakich dziaan w e-gospodarce, przez osoby prywatne,
przedsibiorstwa i administracj.
Bez potrzeby wsparcia rzadu w ostatnich latach szybko wzrastay
przedsiwzicia komercyjne lub hobbystyczne wynikajace z codziennych potrzeb.
Rozwijay si sklepy internetowe, ktrych pod koniec roku 2006 byo niemniej niz
3200, podwoia si liczba internautw (2,3 mln) kupujacych na aukcjach
internetowych
50
. Szybko rozwijay si rwniez usugi zawierania umw
ubezpieczenia przez Internet oraz usugi e-bankowosci. W zeszym roku przybyo
az 55,1% internautw korzystajacych z bankowosci on-line, czyli 0,96 mln osb.
Niestety usugi urzdw administracji publicznej rozwijay si w tempie daleko
odbiegajacym od potrzeb obywateli oraz od ich optymistycznego nastawienia do
uproszczania realizacji spraw urzdowych poprzez usugi swiadczone on-line. W
2006 roku, co drugi internauta (43,7%) deklarowa chc korzystania z usug
administracji publicznej przez Internet. Jednak poza mozliwoscia pobierania
drukw z Internetu, niewiele wicej dziaan by w stanie samodzielnie zrealizowac.
Stad zaledwie kilka na sto osb deklarowao rzeczywiste skorzystanie z usug e-
administracji. Trudno jest zrozumiec powody powolnego rozwoju elektronicznych
usug administracji publicznej. Motywacja ze strony rzadu powinna byc duza,
opierajaca si zarwno o argumenty dobra spoecznego, postpu cywilizacyjnego
oraz rachunku ekonomicznego. Jak wylicza prof. dr hab. inz. Wojciech Cellary z
Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, rezygnacja z tradycyjnego systemu obiegu i
archiwizacji dokumentw na rzecz formy elektronicznej, mogaby przyniesc
sumaryczne oszczdnosci w administracji, przedsibiorstwach i u obywateli rzdu
120 mln z w przeciagu 5 lat. Wartosc ta, wynikaaby wyacznie z oszczdnosci
zakupu papieru potrzebnego na druki do rozliczenie podatku od dochodw
osobistych. Kolejne dziaania zwiazane z rozliczeniami innych podatkw oraz
pozostaej dziaalnosci wymagajacej obecnie papierowego obiegu dokumentw,
przyniosyby kolejne oszczdnosci.
51
Stad konieczne jest wspieranie obywateli w
wykorzystaniu nowoczesnych technologii, zakupie sprztu oraz poozenie
szczeglnego nacisku na umozliwianie realizacji procesw z wykorzystaniem
Internetu, szczeglnie w zakresie e-biznesu i e-administracji.

50
Z.Z., Kolejny ..., op. cit. str. 5
51
Cellary W., Po co nam informatyzacja pastwa, Gazeta Wyborcza nr 85, str. 32, 10.04.2006

86
B2. E-biznes
B2.1. Rynek B2B
W 2006 roku mina 2 rocznica wstapienia Polski w struktury Unii
Europejskiej oznaczajace wsplne ramy prawne i gospodarcze, kierunki
rozwojowe ale i wsplny konkurencyjny rynek. Dokumenty kierunkowe Unii
Europejskiej wskazuja jasno, ze przyszosci to konkurencyjna, innowacyjna
gospodarka oparta na wiedzy i spoeczenstwie informacyjnym. Osiagniciu
stawianych celw sprzyja szereg konkretnych dziaan w postaci kolejnych edycji
rznych programw badawczo-rozwojowych wspieranych zarwno z funduszy
Unii jak i konkretnych panstw czonkowskich.
W Polsce mimo jeszcze niewielkiego stazu w gronie wysokorozwinitych
panstw Europy widoczne sa zmiany, ktre przyczyniaja si do budowy
spoeczenstwa informacyjnego i gospodarki elektronicznej. Dziki sprawnemu
systemowi monitoringu, opartemu o statystyk publiczna realizowana przez GUS
oraz inne instytucje badawcze, mozemy owe zmiany obserwowac a odpowiednie
instytucje moga trafniej oceniac sytuacj i podejmowac odpowiednie dziaania
stymulujaco-korygujace. Co wicej, waczajac si w europejski system
statystyczny wzbogacamy si o wiedz i wasciwy punkt odniesienia jakim sa inne
panstwa Europy.
I tak po badaniach przeprowadzonych w 2006 roku wiemy, ze w Polsce:
93 % przedsibiorstw wykorzystuje w swoich dziaaniach komputery;
rosnie liczba osb, gwnie zatrudnionych w duzych przedsibiorstwach,
pracujacych w systemie telepracy;
nastapi dynamiczny wzrost wykorzystywania przez firmy urzadzen
bezprzewodowych do budowy sieci LAN;
89 % przedsibiorstw ma dostp do Internetu;
27 % firm wykorzystujacych komputery realizuje zakupy online
52
;
11 % firm wykorzystujacych komputery realizuje sprzedaz online
53
.

52
przez Internet lub inne sieci
53
przez Internet lub inne sieci
E-biznes
87
W dalszej czsci rozdziau przedstawiono nie tylko blizszy kontekst
powyzszych wskaznikw (np. wielkosc przedsibiorstwa, ujcie branzowe,
geograficzne, i inne) oraz cay szereg danych z rznych obszarw nie
pozostajacych bez wpywu na zachowania business-to-business (B2B ).
Ze wzgldu na fakt, iz aspiracja gospodarki UE jest sprostanie konkurencji
dyktowanej przez swiatowe mocarstwa ekonomiczne gwnie Stany Zjednoczone,
Japoni, Chiny itd. warto przytoczyc jako punkt odniesienia wyniki notowane po
stronie handlu elektronicznego w USA za 2006 r. I tak podobnie jak rok wczesniej
zanotowano dalszy wzrost (o 23,5%) sprzedazy e-commerce osiagajac kwotowo
wartosc 109 mld $ (w 2003 roku byo to 55 mld $). Stanowio to 2,8% (2,4% w
2005 r.) cakowitej wartosci sprzedazy detalicznej w 2006 r., ktra w tym samym
okresie wzrosa o 5,8%
54

Prezentowane dane statystyczne pochodza z wielu zrde i sa owocem badan
prowadzonych zarwno przez ustawowe suzby statystyczne jak i niezalezne
osrodki badawcze.
1. Podstawowe zrdo danych stanowiy wyniki badan przeprowadzonych
przez Gwny Urzad Statystyczny w 2006 roku, ktrym poddano 75352
przedsibiorstwa rznej wielkosci i branz. Badania prowadzone zostay w
kwietniu 2006 roku metoda ankietowa wedug metodologii scisle
zharmonizowanej z wymogami Unii Europejskiej. Badaniem objte zostay
jednostki gospodarze
55
prowadzace dziaalnosc zaklasyfikowana wedug
Polskiej Klasyfikacji Dziaalnosci do sekcji C, D, E, F, G, H, I, K i O,
ktrych liczba pracujacych wynosi nie mniej niz 10. Konstrukcja pytan
zawartych w arkuszach sprawozdawczych pozwolia na uzyskanie
informacji zarwno w kontekscie wielkosci przedsibiorstwa jak i rodzaju
dziaalnosci.
2. Dla zobrazowania pozycji Polski w odniesieniu do innych panstw Unii
Europejskiej wykorzystane zostay dane prezentowane przez Eurostat
udostpnione poprzez serwis internetowy http://epp.eurostat.ec.europa.eu.
3. Jednym z dodatkowych zrde danych byy raporty opracowane przez
Komisj Europejska, The European e-Business Report 2006/07 edition. A
portrait of e-business in 10 sectors of the EU economy 5th Synthesis
Report of the e-Business W@tch.

54
U.S. Census Bureau QUARTERLY RETAIL E-COMMERCE SALES 4th QUARTER 2006 -
http://www.census.gov/mrts/www/data/pdf/06Q4.pdf;
55
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie majace osobowosci prawnej prowadzace
dziaalnosc w formie spek handlowych, spek cywilnych, przedsibiorstw panstwowych,
spdzielni, oddziaw przedsibiorstw zagranicznych oraz osoby fizyczne
88
B2.1.1. Przedsibiorstwa B2B - infrastruktura, technologia i
bezpieczestwo
Wykorzystanie komputerw
Rzecza oczywista jest, iz podstawa do wszelakich zmagan przedsibiorstwa w
wirtualnej rzeczywistosci jest posiadanie odpowiedniej infrastruktury technicznej
w postaci komputerw, dostpu do sieci czy oprogramowania. Wyniki trzeciej
edycji badan prowadzonych przez GUS wykazay, ze wskaznik przedsibiorstw
wykorzystujacych komputery w swoim dziaaniu zachowuje si dosc stabilnie i
wynosi 93%. Nie obserwuje si przy tym znaczacej dynamiki w poszczeglnych
grupach odpowiadajacych wielkosci przedsibiorstwa (Wykres B2.1.1-1). Z
komputerw korzysta w przedsibiorstwach srednio 38% pracownikw, z ktrych
28% wykorzystuje komputery z podaczeniem do Internetu.
Wartym zaznaczenia jest fakt, iz coraz wicej osb pracuje w systemie
telepracy. Szczeglnie znaczacy wzrost, o ponad 50%, odnotowano wsrd duzych
przedsibiorstw(wykres B2.1.1.-2). Sa to z pewnoscia pozytywne zmiany zarwno
po stronie pracodawcw (pozwalajace m. in. na ograniczenie kosztw pracy) jak i
pracownikw (mozliwosc zatrudnienia osb niepenosprawnych czy osb o
ograniczonych mozliwosciach mobilnych, np. kobiet wychowujacych dzieci,
mieszkancw mniejszych i odlegych miejscowosci).
Wykres B2.1.1-1. Korzystanie z komputerw w przedsibiorstwach w Polsce
w latach 2004-06
91,6
92,5
93,1
89,6
90,8
91,5
99,1
99,1
99,2
100,0
99,6
99,6
84 86 88 90 92 94 96 98 100 %
ogem
mae
srednie
duze
2006
2005
2004

Zrdo: Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w
przedsibiorstwach, GUS 2004-2006
E-biznes
89
Wykres B2.1.1-2. Korzystanie z komputerw, dostp do Internetu i korzystanie z telepracy
w przedsibiorstwach w latach 2005-06
o
g
e
m
m
a
e
s
r
e
d
n
i
e
d
u
z
e
tp
2
0
0
5
tp
2
0
0
6
in

2
0
0
5
in

2
0
0
6
w
k
2
0
0
5
w
k
2
0
0
6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
%
tp 2005 4,5 3,8 6,0 11,5
tp 2006 5,6 4,2 9,8 17,6
in 2005 86,7 83,7 98,0 99,2
in 2006 88,8 86,2 99,0 99,4
wk 2005 92,5 90,8 99,1 99,6
wk 2006 93,1 91,5 99,2 99,6
ogem mae srednie duze

przedsibiorstwach, GUS 2005 i 2006
(wk - wykorzystywanie komputerw; in - posiadanie dostpu do Internetu; tp - zatrudnianie
osb w systemie telepracy)

W 2006 roku zanotowano 50% wzrost w wykorzystywaniu sieci
bezprzewodowych LAN, na co z pewnoscia miao wpyw obnizanie si cen
urzadzen oraz znacznie szybszy czas uruchomienia infrastruktury sieciowej. Jak
mozna si byo spodziewac najbardziej taka technologia zainteresowane byy firmy
mae (wykres B2.1.1.-3), dla ktrych dynamika wykorzystania tej technologii w
latach 2004-06 wyniosa 400%.

90
Wykres B2.1.1-3. Wykorzystanie technologii bezprzewodowych do budowy sieci LAN
4
10
15
3
8
12
6
16
22
15
29
38
0
5
10
15
20
25
30
35
40
%
2004
2005
2006

Nadal znaczna czsc przedsibiorstw (95%) korzysta z oprogramowania
zewntrznego. Warto jednak zauwazyc, iz firmy duze znacznie mniej niz w roku
2005 wydaja na wytworzenie wasnego oprogramowania (srednio 145 tys. z
67% poziomu z 2005r.), zas srednie wydatki firm maych wzrosy o 120% do 46
tys. z. Wsrd branz najbardziej aktywnymi byy informatyka oraz poczta i
telekomunikacyjna.

Kanay komunikacyjne
W styczniu 2006 r. dostp do Internetu posiadao 89% badanych
przedsibiorstw (Wykres B2.1.1-4), co stanowio 96% firm korzystajacych z
komputera. Mozna postawic w tym miejscu tez, iz jesli przedsibiorstwo korzysta
z komputerw to posiada rwniez dostp do Internetu. Widoczny lekki trend
wzrostowy zalezy od dynamiki absorpcji technologii zwiazanej z Internetem przez
przedsibiorstwa mae, dla ktrych poziom dostpu do Internetu wynis 86%.

E-biznes
91
Wykres B2.1.1-4. Dostp do sieci Internet
2004
2005
2006
0
20
40
60
80
100 %
ogem
mae
srednie
duze

Tradycyjnie najwyzsze wskazniki notowane sa w branzach silnie zwiazanych z
nowoczesnymi technologiami teleinformatycznymi a mianowicie: informatyka,
poczta i telekomunikacja, nauka oraz film, wideo, radio i telewizja. Na
przeciwnym biegunie plasuja si takie branze jak: handel detaliczny (80%) i
produkcja artykuw spozywczych, napojw i wyrobw tytoniowych, produkcja
wyrobw wkienniczych i odziezy, itd.
56
(84%).
Dla porwnania w UE dostp do Internetu posiadao w 2006 roku 93%
przedsibiorstw
57
, co stanowio niewielki wzrost (o 2 punkty procentowe) w
stosunku do roku 2005 (B2.1.1-5). Polska zaja miejsce w koncowej czsci
rankingu, tracac do lidera (Finlandia ze wskaznikiem 99%) az 10 punktw
procentowych, wyprzedzajac tylko takie kraje jak Litwa (88%), Cypr (86%),
Portugalia (83%), otwa (80%), Wgry (80%) i Bugaria (75%).

56
PKD - Podsekcje DA, DB, DC, DD i DE
57
Dane Eurostat 2006
92
Wykres B2.1.1- 5. Dostp przedsibiorstw do Internetu w wybranych krajach Europy
70
75
80
85
90
95
100
F
i
n
l
a
n
d
i
a
I
s
l
a
n
d
i
a
D
a
n
i
a
A
u
s
t
r
i
a
H
o
l
a
n
d
i
a
S
o
w
e
n
i
a
S
z
w
e
c
j
a
B
e
l
g
i
a
C
z
e
c
h
y
N
i
e
m
c
y
U
E

1
5
I
r
l
a
n
d
i
a
G
r
e
c
j
a
F
r
a
n
c
j
a
N
r
w
e
g
i
a
U
E

2
5
H
i
s
z
p
a
n
i
a
W
o
c
h
y
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
S
o
w
a
c
j
a
W
i
e
l
k
a

B
r
y
t
a
n
i
a
E
s
t
o
n
i
a
P
o
l
s
k
a
L
i
t
w
a
C
y
p
r
P
o
r
t
u
g
a
l
i
a
o
t
w
a
W
g
r
y
B
u
g
a
r
i
a
%

Zrdo: Eurostat 2006, http://epp.eurostat.cec.eu.int
Ostatnie lata pokazay, ze polepsza si jakosc aczy dostpu do Internetu
wykorzystywanych przez firmy. Sukcesywnie zwiksza si udzia aczy
szerokopasmowych (wzrost z 33% w 2004 r. do 52% w roku 2006) kosztem
wykorzystania modemw analogowych (wykres B2.1.1-6). Jest to trend
zdecydowanie korzystny dla dalszego rozwoju gospodarki elektronicznej w Polsce.
Niestety w 2006 roku nie odnotowano juz tak duzej dynamiki wzrostu w
obszarze wykorzystywania szerokopasmowego dostpu do Internetu, jak w roku
ubiegym. Powodem tego mg byc brak spektakularnych dziaan promocyjno-
marketingowych po stronie dostawcw usug dostpowych, ktre pozwoliyby na
dalsze obnizenie kosztw z tym zwiazanych. W konsekwencji powikszy si nasz
dystans do innych krajw Unii Europejskiej, w ktrej wartosc tego wskaznika
wyniosa srednio 80% (wykres B2.1.1-8).

E-biznes
93
Wykres B2.1.1-6. Rodzaje poaczen z Internetem wsrd przedsibiorstw posiadajacych
dostp do Internetu
62
50
39
36
34
34
31
40
40
4
15
16
10
14
16
0 20 40 60 80 %
modem analogowy
modem cyf rowy
ISDN
poqczenie DSL
inne stae poqczenia
(np. kablowe)
poqczenia
bezprzewodowe
(np. tel. komrk.)
2006
2005
2004


Wykres B2.1.1-7. Rodzaje poaczen z Internetem wg wielkosci przedsibiorstwa
89
86
99
99
39
38
40
46
34
35
30
29
40
34
58
72
16
13
23
46
16
13
25
43
0 20 40 60 80 100 %
dostp do Internetu
modem analogowy
modem cyf rowy ISDN
poqczenie DSL
inne stae poqczenia (np. kablowe)
poqczenia bezprzewodowe (np. tel.
komrk.)
duze
srednie
mae
ogem


94
Zarwno w UE jak i w Polsce wskaznik dostpu szerokopasmowego do
Internetu jest tym wikszy im wiksze jest przedsibiorstwo (wykres B2.1.1-8).
Niepokojace jest jednak to, iz dla polskich sredniej wielkosci firm wskaznik ten
(wynoszacy 72%) jest nizszy niz dla przedsibiorstw maych w UE (78%).
Wykres B2.1.1- 8. Wykorzystanie aczy szerokopasmowych wsrd przedsibiorstw
majacych dostp do Internetu w UE
55
72
88
65
81
92
78
89
96
45
72
93
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 %
UE 2004 UE 2005 UE 2006 Polska 2006
mae
srednie
duze

Zrdo: Eurostat 2004-2006
Bezpieczestwo
Badania przeprowadzone w 2006 roku przez GUS pokazay, ze rznego
rodzaju problemy z utrzymaniem bezpieczenstwa miao 28% przedsibiorstw,
ktre wykorzystyway komputery. Jest to wzrost w stosunku do roku poprzedniego
o 4 punkty procentowe (
Wykres B2.1.1-9). Stymulatorami niekorzystnego kierunku zmian byy mae i
srednie firmy, ktre czsto otwieraja si na swiat bez odpowiedniej
infrastruktury bezpieczenstwa.
Chociaz odnotowano wzrost srednich wskaznikw wykorzystania
podstawowych elementw zabezpieczen takich jak: systemy antywirusowe, zapory
ogniowe czy szyfrowanie poaczen internetowych (wykres B2.1.1- 10), to jednak
widac wyrazne rznice w ich stosowaniu. Im wiksze przedsibiorstwo tym
czsciej korzysta z roznego rodzaju zabezpieczen (system antywirusowy duze
(98%), mae (84%); sciany ogniowe - duze (91%), mae (39%); szyfrowanie
poaczen internetowych - duze (42%), mae (12%).

E-biznes
95
Wykres B2.1.1-9. Wystpowanie problemw z utrzymaniem bezpieczenstwa wsrd
przedsibiorstw wykorzystujacych komputery
25 24
28
23 22
26
29 30
36
49
42
43
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50 %
2004
2005
2006


Wykres B2.1.1-10. Rodzaje stosowanych zabezpieczen przez przedsibiorstwa
wykorzystujace komputery
77
81
87
31
40
46
10
13
15
24
22
23
21
15
14
51
30
33
20
14
15
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100%
ochrona antywirusowa
systemy zaporowe firewalls
serwery szyfrujqce poqczenia internetowe
przechowywanie kopii danych poza
przedsibiorstwem
podpis elektroniczny
inne mechanizmy uwierzytelniania (np. kod
PIN, systemy hase)
szyfrowanie w celu zapewnienia poufnosci
2006
2005
2004

96
Wykorzystywane oprogramowanie do obsugi zamwie
W 2006 roku zanotowano dalszy wzrost w obszarze wykorzystywania
oprogramowania wspomagajacego proces obsugi zamwien (wykres B2.1.1-11).
Wartosc tego wskaznika wyniosa w 27% (55% dla duzych przedsibiorstw i 23 %
dla firm maych). Lekki trend wzrostowy o podobnej dynamice wystpuje
niezaleznie od wielkosci przedsibiorstwa.
Wykres B2.1.1-11. Wykorzystywanie systemu do obsugi zamwien w przedsibiorstwach
22
24
27
18
21
23
32
33
37
48
54
55
-
10
20
30
40
50
60 %
2004
2005
2006

Analizujac sytuacj w ukadzie branzowym (wykres B2.1.1-12) widac, ze
przoduje branza informatyczna (PKD - Sekcja K: Dzia 72) z 44 procentami,
chociaz wsrd firm zwiazanych ze sprzedaza, obsuga i naprawa pojazdw
samochodowych i motocykli; sprzedaza detaliczna paliw do pojazdw
samochodowych (PKD Sekcja G Dzia 50) osiagnity zosta poziom 47%.
Niewiele gorzej prezentowaa si w tej kwestii branza zwiazana z poczta i
telekomunikacja 42% (PKD Sekcja I Dzia 64).
Zdecydowanie gorzej, podobnie jak rok wczesniej, wypada branza
budowlana, dla ktrej tylko 11% przedsibiorstw wykorzystujacych komputer
korzystao jednoczesnie z systemu do obsugi zamwien.

E-biznes
97
Wykres B2.1.1-12. Wykorzystywanie systemu obsugi zamwien w przedsibiorstwach
wedug branz
26
11
36
33
27
17
44
15
29
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45 %
p
r
z
e
t
w
r
s
t
w
o
p
r
z
e
m
y
s
o
w
e
b
u
d
o
w
n
i
c
t
w
o
h
a
n
d
e
l

i
n
a
p
r
a
w
y
h
o
t
e
l
e

i

i
n
n
e
o
b
i
e
k
t
y
n
o
c
l
e
g
o
w
e
t
r
a
n
s
p
o
r
t
,
m
a
g
a
z
y
n
o
w
a
n
i
e
i

q
c
z
n
o
s
c
o
b
s
u
g
a
n
i
e
r
u
c
h
o
m
o
s
c
i

i
f
i
r
m
i
n
f
o
r
m
a
t
y
k
a
n
a
u
k
a
f
i
l
m
,

w
i
d
e
o
,
r
a
d
i
o
,

t
e
l
e
w
i
z
j
a

przedsibiorstwach, GUS 2006
Traktujac oprogramowanie do obsugi zamwien jako punkt wyjscia do
usprawnienia procesu sprzedazy nie sposb nie zwrcic uwagi na naturalna
potrzeb jego integracji z innymi systemami wspomagajacymi realizacj
podstawowych procesw przedsibiorstwa (dostawy, produkcj, logistyk,
fakturowanie, patnosci, itp.). Z przeprowadzonych badan wynika, ze poziom
integracji z systemami wewntrznymi utrzymuje si na podobnym poziomie jak w
latach ubiegych (wykres B2.1.1-13).
Dalszej deprecjacji ulega natomiast integracja z systemami zewntrznymi,
dziaajacymi po stronie dostawcw (15%) lub odbiorcw (10%). Jest to, jak si
wydaje, korzystny kierunek swiadczacy o tym, ze coraz czsciej wykorzystuje si
elektroniczna wymian danych pomidzy partnerami biznesowymi, ktra oparta
jest o standardy informacyjno-komunikacyjne i nie wymagajaca integracji
systemw.
98
Wykres B2.1.1-13. Integracja systemu obsugi zamwien z innymi systemami w
przedsibiorstwie
42
53
54
71
72
70
33
33
35
42
20
15
44
14
10
- 50 100
integracja z systemem
zarzqdzania dostawami i
zapasami
fakturowania i realizowania
patnosci
zarzadzania produkcjq lub
logistykq
integracja z systemami
uzywanymi przez dostawcw
zewntrznych
integracja z systemami
uzywanymi przez odbiorcw
zewntrznych
2004 2005 2006


Regua jest rwniez, iz im wiksze przedsibiorstwo tym mamy do czynienia z
wiksza integracja wykorzystywanych aplikacji (wykres B2.1.1-14). Dzieje si to
gwnie za sprawa wdrazania zintegrowanych systemw klasy ERP
58

ogarniajacych wiele obszarw wewnatrz firmy (planowanie, zaopatrzenie, finanse,
kadry, itd.) stajac si doskonaa platforma do budowania elektronicznych relacji z
partnerami biznesowymi. Przeprowadzone w 2006 roku badania przez e-Business
W@tch
59
wykazay, iz z oprogramowania klasy ERP korzystao w europejskiej
przestrzeni gospodarczej
60
45% duzych przedsibiorstw, 25% srednich i 16%
maych firm.

58
Enterprise Resource Planning
59
The European e-Business Report 2006/07 edition, e-Business W@tch January 2007
60
EEA (European Economic Area)
E-biznes
99
Wykres B2.1.1-14. Integracja systemu obsugi zamwien z innymi systemami wg wielkosci
przedsibiorstwa
54
70
35
15
10
49
66
26
15
8
63
77
48
13 12
75
83
66
18
22
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
%
integracja z systemem zarzqdzania dostawami i zapasami
integracja z systemem f akturowania i realizowania patnosci
integracja z systemem zarzadzania produkcjq lub logistykq
integracja z systemami uzywanymi przez dostawcw zewntrznych
integracja z systemami uzywanymi przez odbiorcw zewntrznych

B2.1.2. Wykorzystanie narzdzi elektronicznej gospodarki przez
przedsibiorstwa
Infrastruktur, to oczywiscie fundament, na ktrym przedsibiorstwa bda
mogy budowac swj wasny dom, ktry stanie si jednym z elementw krajobrazu
o nazwie elektroniczna gospodarka. Oczywistym jest, ze im solidniejsze fundament
tym budowla trwalsza dajaca przedsibiorcy wiksze mozliwosci w budowaniu
nowych jakosciowo relacji ze swoim otoczeniem biznesowym.
Obraz tych relacji, dla wybranych elementw e-biznesu omwiono w
ponizszych podrozdziaach.

Przedsibiorstwo jako odbiorca usug internetowych
Przeprowadzone przez GUS badania pokazay, iz nie nastapi jakis
przeomowy moment w obszarze korzystania z usug internetowych. Praktycznie
wszystkie wskazniki utrzymuja si na poziomie z roku 2005 notujac jedynie wzrost
o 7 punktw procentowych dla usug bankowych lub finansowych oraz 6 punktw
procentowych dla monitorowania rynku (Wykres B2.1.2-1).
100

Wykres B2.1.2-1. Wykorzystanie Internetu przez przedsibiorstwa
65
68
75
42
27
28
51
50
56
43
36
35
13
15
14
0 10 20 30 40 50 60 70 80 %
korzystanie z
usug
bankowych i
finansowych
korzystanie ze
szkolen i
edukacji
monitorowanie
rynku
otrzymywanie
towarw lub
usug w postaci
cyfrowej
korzystanie z
serwisu
posprzedaznego
2006
2005
2004


We wszystkich badanych kategoriach usug zdecydowanie wiksza aktywnosc
wykazyway firmy duze (Wykres B2.1.2-12) a najmniejsze rznice miay miejsce
w obszarze korzystania z usug bankowych i finansowych.
E-biznes
101
Wykres B2.1.2-2. Przedsibiorstwo jako odbiorca usug internetowych (styczen 2006)
75
71
87
93
28
26
35
44
56
52
65
78
35
30
49
71
14
12
20
36
0 20 40 60 80 100
korzystanie z
usug bankowych i
f inansowych
korzystanie ze
szkolen i edukacji
monitorowanie
rynku
otrzymywanie
towarw lub usug
w postaci
cyf rowej
korzystanie z
serwisu
posprzedaznego

W ukadzie branzowym we wszystkich badanych obszarach prym wioda
branza informatyczna (Tabela). Zblizonymi wartosciami moze poszczycic si
nauka i firmy nalezace do dziau poczty i telekomunikacji (skupione w Sekcji I
PKD).
Tabela B2.1.2-1. Kierunki wykorzystania Internetu przez przedsibiorstwa w styczniu 2006
roku w ukadzie branzowym
Przedsibiorstwa
wg rodzaju
dziaalnosci
EKD
Dostp do
Internetu
Korzystanie
z usug
bankowych
lub
finansowych
Szkolenia
i
edukacja
Monitoro-
wanie
rynku
Otrzymywanie
towarw lub
usug w
postaci
cyfrowej
Korzystanie
z serwisu
posprzeda-
znego
Ogem 89 75 28 56 35 14
Sekcja D -
przetwrstwo
przemysowe 88 76 26 54 34 12
Sekcja F -
budownictwo 89 68 25 60 37 9
Sekcja G -
handel i 88 76 28 56 32 16
102
naprawy
Sekcja H:
grupy 55.1-55.2
- hotele i inne
obiekty
noclegowe 89 67 28 60 26 12
91 80 27 59 35 16
Sekcja I -
transport,
magazynowanie
i czno
w tym, poczta i
telekomunikacja 100 90 52 79 68 47
Sekcja K:
dziay 70,71,74
- obsuga
nieruchomoci i
firm 92 71 34 48 39 16
Sekcja K: dzia
72 - informatyka 98 89 63 86 78 56
Sekcja K: dzia
73 - nauka 100 78 57 76 67 35
Sekcja O:
grupy 92.1 -
92.2 - film,
wideo, radio,
telewizja 98 75 42 62 67 28
Internet to rwniez doskonae medium komunikacyjne dla ustanowienia
trwaych i skutecznych relacji pomidzy przedsibiorstwami a szeroko rozumiana
administracja. Pomimo dosc ograniczonej oferty ze strony administracji
61
, ktra jak
dotychczas ogranicza si gwnie do sfery udostpniania informacji (penej
transakcji mozna dokonac tylko w ramach wymiany dokumentw z ZUS-em) 69%
przedsibiorstw deklarowao, iz w 2005 roku byo strona w relacjach G2B (wykres
B2.1.2-3). Zdecydowanie wiksza aktywnoscia w tym obszarze wykazyway si
przedsibiorstwa duze a wsrd branz dominoway: nauka (94%), telekomunikacja
(81%) i informatyka (77%).

61
Uruchomienie pierwszych usug publicznych w ramach platformy e-PUAP przewidywane jest
w 2008 r.
E-biznes
103
Wykres B2.1.2-3. Korzystanie z usug administracji publicznej on-line przez
przedsibiorstwa majace dostp do Internetu w 2005 r.
69
64
82
91
56
51
73
85
53
47
71
81
63
58
79
88
8
7
10
13
0 20 40 60 80 100
%
korzystanie z Internetu w kontaktach
z administracjq publicznq
pozyskiwanie informacji
otrzymywanie formularzy
odsyanie wypenionych formularzy
skadanie ofert w elektronicznym
systemie zamwien publicznych
duze
srednie
mae
ogem


Strony WWW bram dla klientw i partnerw biznesowych
Rok 2006 to dalszy wzrost (o 3 punkty procentowe) posiadania wasnych
serwisw WWW. Ta najprostsza forma nawiazania przez przedsibiorstwo relacji z
klientami i partnerami biznesowymi osiagna poziom 53%
62
(biorac pod uwag
wszystkie badane przedsibiorstwa Wykres B2.1.2-4). W tym samym czasie
srednia dla UE wyniosa 64% (Wykres B2.1.2-5). Bardziej przekonane, do
korzystania z tego kanau kontaktu, byy firmy duze, wsrd nich odsetek ten
wynis 87% i nie odbiega znaczaco od sredniej w UE, gdzie wynis 90% (dla
firm maych 47%, w UE 60%).
Gwne wykorzystanie stron internetowych, to nadal promocja towarw i usug
(48%) oraz dostp do katalogw wyrobw lub cennikw (32%). Warto rwniez
wskazac, ze coraz czsciej przedsibiorstwa decyduja si na dostarczenie serwisu
posprzedaznego (7% badanych, co stanowio wzrost o 130% w stosunku do roku
2005).

62
Nie brano w tym miejscu pod uwag funkcjonalnosci zwiazanej bezposrednio z prowadzeniem
przez Internet sprzedazy lub zakupw, ktre to zostay poddane odrbnej analizie.
104
Wykres B2.1.2-4. Posiadanie przez przedsibiorstwa strony WWW i jej przeznaczenie
53
47
76
87
48
42
70
81
32
29
45
51
7
7
9
11
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
posiadanie
strony WWW
promocja
towarw i usug
uatwienie
dostpu do
katalogw
wyrobw lub
cennikw
dostarczanie
serwisu
posprzedaznego
duze
srednie
mae
ogem


Wykres B2.1.2-5. Posiadanie przez przedsibiorstwa strony WWW w UE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
S
z
w
e
c
j
a
D
a
n
i
a
F
in
l
a
n
d
i
a
H
o
l
a
n
d
ia
A
u
s
t
r
ia
W
i
e
lk
a

B
r
y
t
a
n
ia
I
s
la
n
d
i
a
N
ie
m
c
y
N
r
w
e
g
ia
C
z
e
c
h
y
B
e
l
g
ia
U
E

1
5
U
E

2
5
I
r
la
n
d
ia
S
o
w
e
n
i
a
F
r
a
n
c
j
a
S
o
w
a
c
j
a
G
r
e
c
ja
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
E
s
t
o
n
i
a
W
o
c
h
y
P
o
l
s
k
a
H
is
z
p
a
n
ia
C
y
p
r
L
i
t
w
a
W
g
r
y
P
o
r
t
u
g
a
lia
o
t
w
a
B
u
g
a
r
ia
%


W ujciu branzowym prym wiody odpowiednio: informatyka (93%) nauka
(92%), oraz poczta i telekomunikacja (87%) dystansujac pozostae branze z
zamykajacym ranking handlem detalicznym (tylko 29%)
63
.

63
Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsibiorstwach, GUS 2006
E-biznes
105
Zakupy online w relacjach B2B
Badania przeprowadzone przez GUS w 2006 wykazay, ze zamwienia droga
elektroniczna w 2005 roku skadao 27% przedsibiorstw wykorzystujacych
komputery (przedsibiorstwa mae - 26%, srednie - 32% i duze 41%).
Przedsibiorstwa korzystaja przy tym zarwno z Internetu jak i innych sieci (np. z
technologii EDI). Dla 17% z nich wartosc zakupw online przekroczya poziom
1% oglnej wartosci netto zakupw.
W porwnaniu do innych krajw europejskich (pomimo wzrostu o 7 punktw
procentowych w stosunku do roku poprzedniego) Polska ciagle znajduje si
ponizej sredniej a od takich panstw jak Irlandia (55%), Wielka Brytania (53%) czy
Norwegia (50%) dzieli nas znaczna rznica (wykres B2.1.2-6).

Wykres B2.1.2-6. Skadanie zamwien online w ciagu ostatniego roku kalendarzowego
wsrd przedsibiorstw wykorzystujacych komputer (dla zakupw online przekraczajacych
1% wartosci netto zakupw)
0
10
20
30
40
50
60
I
r
l
a
n
d
ia
W
i
e
lk
a

B
r
y
t
a
n
ia
N
r
w
e
g
ia
N
i
e
m
c
y
S
z
w
e
c
j
a
I
s
la
n
d
ia
A
u
s
t
r
i
a
D
a
n
ia
H
o
la
n
d
ia
U
E

1
5
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
U
E

2
5
F
i
n
la
n
d
ia
F
r
a
n
c
ja
L
it
w
a
E
s
t
o
n
ia
S
o
w
e
n
i
a
C
z
e
c
h
y
P
o
ls
k
a
B
e
l
g
ia
H
is
z
p
a
n
ia
P
o
r
t
u
g
a
l
ia
G
r
e
c
ja
W
g
r
y
W
o
c
h
y
C
y
p
r
B
u
g
a
r
ia
o
t
w
a
%


Zdecydowanie wikszy odsetek, 26% przedsibiorstw majacych dostp do
Internetu (Wykres B2.1.2-7), realizowa zakupy z wykorzystaniem Internetu
(przyrost w stosunku do roku 2003 o 140%) a niespena 6% poprzez sieci inne niz
Internet. Warto jednak zauwazyc, ze dynamika wzrostu w tym drugim przypadku
wyniosa ponad 600% (Wykres B2.1.2-8).

106
Wykres B2.1.2-7. Skadanie zamwien przez Internet w latach 2003/05 wsrd
przedsibiorstw majacych dostp do Internetu
11
20
26
11
18
24
12
25
29
17
31
39
0
10
20
30
40
50 %
2003
2004
2005


Wykres B2.1.2-8. Skadanie zamwien przez zewntrzne sieci inne niz Internet wsrd firm
wykorzystujacych komputery
0,8
5,7
0,5
5,7
1,2
5,8
3,4
5,3
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0 %
2004
2005


W ujciu branzowym niekwestionowanym liderem jest informatyka (81%,
wzrost o 10 punktw procentowych). Na dalszych miejscach uplasowaa si nauka
(41%) oraz film, wideo, radio, telewizja z 33% (Wykres B2.1.2-9).

E-biznes
107
Wykres B2.1.2-9. Skadanie zamwien przez Internet w 2005 r. wsrd przedsibiorstw
majacych dostp do Internetu wg przynaleznosci branzowej
26
18
23
24
26
28
29
33
41
81
0 20 40 60 80 100 %
ogem
budownictwo
obsuga nieruchomosci i f irm
przetwrstwo przemysowe
hotele i inne obiekty noclegowe
transport, magazynowanie i qcznosc
handel i naprawy
f ilm, wideo, radio, telewizja
nauka
inf ormatyka

Tylko dla 15% przedsibiorstw wartosc zakupw realizowanych z
wykorzystaniem Internetu przekroczya poziom 25% ich wartosci netto zakupw
ogem (Wykres B2.1.2-10). Poziom ten jest podobny jak rok wczesniej i co
ciekawe im mniejsze przedsibiorstwo tym wyzsza wartosc zakupw
realizowanych przez Internet.
Wykres B2.1.2-10. Podzia przedsibiorstw ze wzgldu na procentowy udzia zakupw
przez Internet (x) w oglnej wartosci netto zakupw w latach 2004/05
x

<

1
%
1
%

<

x

<

5
%
5
%

<

x

<

1
0
%
1
0
%

<

x

<

2
5
%
x

>

2
5
%
43
23
10
9 15
48
23
7
8
14 0
10
20
30
40
50
%
2004
2005

108
Jesli przedsibiorstwo realizuje zakupy online poprzez sieci inne niz Internet to
az w 51% przypadkw ich wartosc przekracza 25% wartosci netto zakupw
(Wykres B2.1.2-11), co jest wartoscia mniejsza niz rok wczesniej (60%). Wynika
to prawdopodobnie z faktu, ze podmioty rozpoczynajace tego typu dziaanie
stopniowo zwikszaja swj poziom zaangazowania. Tego typu relacje biznesowe
sa budowane gwnie wok duzych firm i staych relacji pomidzy dostawcami i
odbiorcami.
Wykres B2.1.2-11. Podzia przedsibiorstw ze wzgldu na procentowy udzia zakupw
przez sieci inne niz Internet (x) w oglnej wartosci netto zakupw w 2005 roku
27%
22%
9%
13%
29%
x < 1%
1% < x < 25%
25% < x < 50%
50% < x < 75%
x > 75%


Sprzeda online w relacjach B2B
W 2005 roku
64
nastapi dalszy wzrost zaangazowania przedsibiorstw w
obsug sprzedazy droga elektroniczna. Bez wzgldu na wielkosc osiagnitych
przychodw ze sprzedazy online, 11% firm wykorzystujacych komputer
realizowao sprzedaz z wykorzystaniem Internetu lub innych sieci. Poziom
wskaznika jest tym wyzszy im wiksze jest przedsibiorstwo (duze 17%, srednie
12%, mae 10%).
Odnoszac si do caej populacji przedsibiorstw wskaznik ten wynis 9%
(wzito pod uwag tylko firmy, ktrych przychody ze sprzedazy online wyniosy
co najmniej 1%), co w odniesieniu do najbardziej rozwinitych krajw
europejskich jest wartoscia niska (Wykres B2.1.2-12) stanowiaca zaledwie 60%
sredniej dla Unii Europejskiej (UE 25 15%).

64
Tamze
E-biznes
109
Wykres B2.1.2-12. Sprzedaz online wsrd panstw europejskich
(wzito pod uwag tylko przedsibiorstwa osiagajace co najmniej 1% przychodw z tego
kanau sprzedazy)
0
5
10
15
20
25
30
35 %
D
a
n
ia
W
ie
lk
a
B
r
y
ta
n
ia
N
o
r
w
e
g
ia
S
z
w
e
c
j a
Ir
la
n
d
ia
H
o
la
n
d
ia
Is
la
n
d
ia
N
ie
m
c
y
F
ra
n
c
ja
U
E
1
5
U
E
2
5
B
e
lg
ia
A
u
s
tr
ia
E
s
to
n
ia
F
in
l a
n
d
i a
L
i tw
a
L
u
k
s
e
m
b
u
r
g
S
o
w
e
n
ia
W
g
ry
P
o
ls
k
a
C
z
e
c
h
y
H
is
z
p
a
n
ia
G
re
c
ja
P
o
r
tu
g
a
lia
C
y
p
r
W
o
c
h
y
B
u
g
a
r
ia
o
tw
a

Popularniejsza forma sprzedazy online jest nadal sprzedaz przez Internet, z
ktrej skorzystao w 2005 roku 8% firm majacych dostp do Internetu notujac tym
samym wzrost o 60% w stosunku do roku poprzedniego (7% - dla badanej
populacji). W zderzeniu z innymi panstwami europejskimi widac, ze jest jeszcze
wiele do zrobienia w tym obszarze chcac osiagnac chociazby wartosc srednia,
ktra dla 25 krajw UE wynosi 14% (Wykres B2.1.2-13).

Wykres B2.1.2-13. Sprzedaz przez Internet wsrd panstw europejskich
0
5
10
15
20
25
30
35
40
D
a
n
i
a
I
s
l
a
n
d
i
a
H
o
l
a
n
d
i
a
N
o
r
w
e
g
i
a
I
r
l
a
n
d
i
a
S
z
w
e
c
ja
N
i
e
m
c
y
W
i
e
l
k
a

B
r
y
t
a
n
i
a
A
u
s
t
r
i
a
F
r
a
n
c
j
a
U
E

1
5
B
e
l
g
i
a
L
i
t
w
a
U
E

2
5
E
s
t
o
n
i
a
S
o
w
e
n
ia
F
in
l
a
n
d
i
a
W
g
r
y
C
z
e
c
h
y
G
r
e
c
j
a
H
i
s
z
p
a
n
i
a
P
o
l
s
k
a
C
y
p
r
P
o
r
t
u
g
a
l
i
a
B
u
g
a
r
i
a
W
o
c
h
y
o
t
w
a
%


110
Analizujac sytuacj ze wzgldu na wielkosc przedsibiorstwa, podobnie jak dla
zakupw online, wraz z wielkoscia firmy rosnie wskaznik wykorzystania tego
kanau sprzedazy (Wykres B2.1.2-14).

Wykres B2.1.2-14. Udzia przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez Internet w
latach 2003/05 wsrd firm posiadajacych dostp do Internetu
4
5
8
5
5
8
4
6
9
5
8
12
-
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20 %
2003
2004
2005


W ujciu branzowym podobnie jak rok wczesniej zdecydowanie powyzej
sredniej wybiy si branze: hotelarska (26%) i informatyczna (22%)
65
.
Chociaz poziom sprzedazy przez sieci inne niz Internet osiagna zaledwie 4%
przedsibiorstw wykorzystujacych komputer, i by o poow nizszy od wartosci
wskaznika sprzedazy przez Internet, to i tak zaznaczy si duza dynamika wzrostu
w stosunku do roku poprzedniego (Wykres B2.1.2-15). Patrzac na branze i liczb
podmiotw zaangazowanych w tego typu sprzedaz przodowao tutaj przetwrstwo
przemysowe (z produkcja art. spozywczych, napojw i wyr. tytoniowych) oraz
handel (hurtowy i detaliczny).

65
Tamze
E-biznes
111
Wykres B2.1.2-15. Udzia przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez zewntrzne
sieci inne niz Internet w latach 2004/05 (wsrd firm wykorzystujacych komputer)
1
4
1
4
2
4
10
7
-
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
%
2004
2005

W 2005 roku wartosc netto sprzedazy online wyniosa 94 mld z (ok. 6%
przychodw netto ze sprzedazy) i bya o blisko 50% wyzsza niz w roku
poprzednim. 43% tej kwoty stanowiy przychody ze sprzedazy przez Internet a
ponad 50% wygeneroway przedsibiorstwa duze (Wykres B2.1.2-16).
Przychody uzyskane ze sprzedazy poprzez sieci zewntrzne inne niz Internet
wyniosy 54 mld z
66
i byy z reguy pochodna dugotrwaych kontraktw midzy
partnerami biznesowymi.
W niedalekiej przyszosci mozna si spodziewac, dziki nowelizacji przepisw
o zamwieniach publicznych, wikszego udziau klientw instytucjonalnych w
generowaniu przychodw po stronie firm ze sprzedazy online poprzez
wyspecjalizowane platformy przetargowe.
Wykres B2.1.2-16. Przychody ze sprzedazy online w 2005 roku
40,4
54,1
5,3
9,2
16,3
11,8
18,8
33,1
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
m
ld

P
L
N
inne sieci
Internet


66
Tamze
112
Analizujac zrda przychodw w sprzedazy przez Internet nalezy zauwazyc, ze
srednio w 81% klientami sa przedsibiorstwa, instytucje lub administracja (B2B i
B2G) a w pozostaych 19% klienci indywidualni. W przypadku maych firm
podzia ten jest bardziej zrwnowazony i wynosi 58% (B2B i B2G) i 42% (B2C)
67
.
Sprzedawcy staraja si zwikszac przychody ze sprzedazy przez Internet
stosujac coraz to skuteczniejsze techniki sprzedazy uruchamiajac np. programy
afiliacyjne
68
pozwalajace na skuteczne pozyskanie i utrzymanie klienta.
W poszczeglnych branzach podzia przychodw jest zrznicowany, od
przewagi rynku B2C dla sektora transportu magazynowania i acznosci (na co z
pewnoscia miay wpyw przedsibiorstwa skupione w dziale poczta i
telekomunikacja - 92% przychodw z relacji B2C) do koncentracji na rynkach
B2B i B2G w przypadku chociazby przedsibiorstw sektora nauki oraz
przetwrstwa przemysowego (Wykres B2.1.2--17).

Wykres B2.1.2-17. Udzia rynkw B2B i B2G oraz B2C w generowaniu przychodw ze
sprzedazy przez Internet (ukad branzowy)
81 19
87 13
67 33
85 15
53 47
35 65
86 14
69 31
91 9
41 59
0 50 100
%
ogem
przetwrstwo przemysowe
budownictwo
handel i naprawy
hotele i inne obiekty noclegowe
transport, magazynowanie i qcznosc
obsuga nieruchomosci i firm
informatyka
nauka
film, wideo, radio, telewizja
B2B i B2G B2C


67
Tamze
68
Program afiliacyjny polega na wykorzystaniu przez witryn przedsibiorstwa innych, obcych
serwisw (w zamian za uzgodnione opaty) do sprzedawania wasnych pr Tamze oduktw. Istnieja
rzne modele opat, m. in. procent od transakcji zainicjowanej z afiliowanej strony www czy opata
za kliknicie na banerze reklamowym sprzedawcy znajdujacym si na witrynie afiliowanej.
E-biznes
113
Z geograficznego punktu widzenia zdecydowana wikszosc przychodw
pochodzi z rynku krajowego (88%) a tylko 8% z pozostaych panstw Unii
Europejskiej (Wykres B2.1.2-18), co swiadczy o lokalnym charakterze tego typu
sprzedazy.
Wykres B2.1.2-18. Podzia przychodw ze sprzedazy przez Internet w ukadzie
geograficznym
88 8 4
81 11 8
93 6 1
85 9 5
0% 20% 40% 60% 80% 100%
ogem
mae
srednie
duze
rynku krajowego
pozostaego rynku Unii
Europejskiej
pozostaych panstwach
swiata

B2.1.3 Podsumowanie
Obserwujac dokonania polskich przedsibiorstw w obszarze B2B mozna
stwierdzic ze
1. Odsetek firm korzystajacych w swoich dziaaniach z komputerw (93%) nie
uleg znaczacej poprawie w stosunku do roku poprzedniego, o czym
zdecydoway firmy mae zajmujace si m. in. handlem detalicznym,
przetwrstwem oraz obsuga hoteli i innych obiektw noclegowych.
2. Przedsibiorstwa duzej i sredniej wielkosci coraz czsciej umozliwiaja swoim
pracownikom dostp do wewntrznych systemw informatycznych w sposb
zdalny (z domu, w podrzy suzbowej) wykorzystujac dodatkowe korzysci (dla
obu stron) wynikajace z telepracy. To, ze praktyki takie nie sa zbyt powszechne
(sa raczej w fazie rozwojowej) niech swiadczy chociazby fakt, iz wartosc
srednia dla 25 panstw Unii Europejskiej w 2006 roku wyniosa 21% a dla Polski
tylko 6%. Nie bez znaczenia na taki stan rzeczy sa rwniez poziom i koszty
infrastruktury dostpowej do sieci Internet (np. dla uzytkownikw mobilnych i
gospodarstw domowych) a takze poziom dostosowania systemw
wewntrznych przedsibiorstw do pracy zdalnej (poprzez siec Internet).
114
3. Dostp do Internetu posiada juz 89% wszystkich przedsibiorstw jednak tylko
duze i srednie firmy w znaczacy sposb wykorzystuja acza szerokopasmowe,
co nie jest bez znaczenia na jakosc relacji B2B czy B2C.
4. Sukcesywnie powiksza si grono przedsibiorstw korzystajacych z
wewntrznych systemw do obsugi zamwien jednak nadal widoczny jest
ograniczony stopien ich integracji z innymi systemami jak np. z systemem
zarzadzania dostawami i zapasami czy z systemem fakturowania i realizowania
patnosci. Wewntrzna integracja procesw i wspomaganie ich realizacji za
pomoca systemw teleinformatycznych stanowi nadal duzy potencja dla
rozwoju i ograniczenia kosztw dziaania.
5. Poziom wykorzystania technologii informacyjno-telekomunikacyjnych scisle
zalezy od wielkosci przedsibiorstwa, im wiksza firma tym wyzsze wskazniki.
Sytuacja taka nie odbiega od stanu jaki panuje w Unii Europejskiej, a ktry
stara si oddac The e-Business index 2006
69
przyjmujacy dla przedsibiorstw
maych wartosc 49, srednich 66 i duzych 100. Moze to si juz wkrtce zmienic
dziki chociazby rozwojowi rynku rozwiazan informatycznych dedykowanych
dla maych i srednich przedsibiorstw (systemw ERP czy CRM) dodatkowym
impulsem moze byc chociazby chc rozwoju rynku poprzez nowoczesne kanay
dystrybucji. Nie bez znaczenia jest rwniez nacisk wywierany przez duze firmy
na mniejszych partnerach biznesowych prowadzacy do implementacji
nowoczesnych sposobw wsppracy w ramach caego ancucha dostaw.
6. Mimo duzego dystansu jaki dzieli, w obszarze wykorzystywania technologii
informacyjno-telekomunikacyjnych, polskie przedsibiorstwa do liderw z Unii
Europejskiej, 75% firm nie widzi potrzeby zatrudniania pracownikw z
umiejtnosciami w zakresie ICT i co wicej nie ma wg nich barier finansowych
w razie powstania takiej potrzeby
70
. Jest to o tyle dziwna sytuacja chociazby
dlatego, ze elektroniczna gospodarka nie zaczyna si i konczy wyacznie z
chwila uzyskania acza do Internetu. Korzysci w tym obszarze widoczne sa
czsto dopiero po podjciu szeregu dziaan (e-integracji procesw
wewntrznych, e-zakupw, e-sprzedazy, itp.), ktrych inicjacja i realizacja bez
udziau odpowiedniej kadry przedsibiorstwa jest praktycznie niemozliwa.

69
The e-Business index 2006 - indeks utworzony na bazie badan prowadzonych przez e-Business
W@tch, obrazujacy poziom absorpcji przez przedsibiorstwa rznych dziaalnosci z obszaru
elektronicznej gospodarki (dostpu i korzystania z sieci przez pracownikw, integracji procesw
wewntrznych z wykorzystaniem rozwiazan ICT, e-zaopatrzenia i integracji w ramach ancucha
dostaw, e-marketingu i sprzedazy online). Zrdo: The European e-Business Report 2006/07
edition, e-Business W@tch January 2007
70
Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsibiorstwach, GUS 2006
E-biznes
115
B2.2. Rynek B2C handel detaliczny
Rok 2006 by kolejnym rokiem rozwoju handlu detalicznego przez Internet i
poczatkiem prawdziwej walki konkurencyjnej na tym rynku. Coraz wiksza liczba
internautw dokonujacych zakupy on-line, jak i generowane w jej konsekwencji
coraz wiksze zyski sklepw internetowych, przekonuja handlowcw nieobecnych
na tym rynku do weryfikacji strategii rozwoju dziaalnosci. O atrakcyjnosci rynku i
dobrych perspektywach jego rozwoju swiadczy takze zainteresowanie polskim
rynkiem swiatowych potentatw sprzedazy przez Internet, powroty firm, ktre w
przeszosci zaprzestay sprzedazy on-line, jak i poczatki dziaalnosci w handlu
elektronicznym duzych graczy tradycyjnego rynku. W 2006 roku amerykanski
gigant internetowej sprzedazy detalicznej Amazon rozpocza sprzedaz swoich
produktw za posrednictwem dwch porwnywarek cen (9sekund.pl i
Nokaut.pl)
71
. Pod koniec roku 2005 ponownie otworzy swj sklep internetowy
Empik, a w 2006 roku Kolporter rozpocza sprzedaz przez Internet. Duzy
potencja finansowy i wiodaca pozycja na rynku tradycyjnym Kolportera i Empiku
moze przyniesc ciekawa walk konkurencyjna z liderem rynku, jakim jest
Merlin.pl. Rynek ksiazek i multimediw zaczyna byc postrzegany jako najbardziej
konkurencyjny rynek w Internecie i wnoszacy w rozwj elektronicznego handlu
detalicznego najwiksza wartosc poznawcza i przykady najlepszych praktyk.
Instytut Logistyki i Magazynowania, w celu monitoringu rozwoju
elektronicznego handlu detalicznego, juz z trzeci rok z rzdu przeprowadzi
badania polskich sklepw internetowych. Badania przeprowadzone zostao w
okresie 13 listopada do 20 grudnia 2006 roku i obejmoway dwie grupy sklepw.
Pierwsza grupa zawieraa sklepy internetowe prowadzace sprzedaz produktw (w
tej grupie takze uwzgldniono sklepy internetowe prowadzace sprzedaz
jednoczesnie produktw i usug), do drugiej grupy zaklasyfikowano sklepy
prowadzace sprzedaz wyacznie usug.
Dla kazdej z grup przeprowadzono dwa badania. Pierwsze badanie pt. Badanie
zawartoci i dostpu do informacji stron WWW sklepw internetowych polegao na
zbadaniu zawartosci informacyjnej oraz funkcjonalnosci stron WWW sklepw
internetowych. Drugie badania pt. Wykorzystanie narzdzi elektronicznej
gospodarki w sklepach internetowych przeprowadzono na podstawie wywiadu
telefonicznego z osobami obsugujacymi sprzedaz w danym sklepie. Ta czsc
badan dostarczya informacji o wynikach sprzedazy w 2006 roku oraz o

71
Fura M., Czas na wielk obnik, Gazeta Prawna, nr 79, 21.04.2006, str. 4-5
116
wykorzystywanych przez sklep systemach obsugi sprzedazy oraz ich organizacji
pracy.
Ostatecznie w grupie sklepw prowadzacych sprzedaz produktw i usug
zbadano 355 witryn WWW oraz przeprowadzono 390 wywiadw telefonicznych.
Natomiast wsrd sklepw prowadzacych wyacznie sprzedaz usug przebadano 72
witryny WWW oraz przeprowadzono 51 wywiadw telefonicznych.
Dla poziomu ufnosci Alfa=0,05, zaozono 5% poziom bdu. W wyniku
przeprowadzenia badan uzyskano bad badania na poziomie:
- 5% dla obu badan przeprowadzonych w grupie sklepw internetowych
prowadzacych sprzedaz produktw;
- 10% dla Badania zawartoci i dostpu do informacji stron WWW sklepw
internetowych przeprowadzonego w grupie sklepw internetowych prowadzacych
wyacznie sprzedaz usug;
- 12% dla badania Wykorzystanie narzdzi elektronicznej gospodarki w
sklepach internetowych przeprowadzonego w grupie sklepw internetowych
prowadzacych wyacznie sprzedaz usug.
Zaozony poziom bdu zosta osiagnity dla pierwszej grupy badawczej. Nie
udao si natomiast uzyskac zakadanego bdu dla badan w drugiej grupie.
Spowodowane to byo faktem braku mozliwosci przeprowadzenia badan CATI w
wyznaczonym okresie z uwagi na trzy gwne czynniki:
brak zamieszczania danych teleadresowych sklepu internetowego;
odmowy udziau w badaniach;
przekadanie przez respondenta terminu badan poza termin
przeprowadzenia badania.
Dla precyzyjnego odseparowania sklepw internetowych od witryn nie
prowadzacych sprzedazy on-line, a majacych jedynie charakter informacyjno-
promocyjny dla potrzeb badan przyjto definicj sklepu internetowego okreslona w
tabeli 2.2-1.
Tabela B2.2-1 Definicja sklepu internetowego
Sklep internetowy to punkt sprzedazy prowadzacy handel elektroniczny
w Internecie pod unikatowym adresem www, udostpniajacy interaktywny formularz, za
pomoca ktrego konsument skada zamwienie dokonujac wyboru produktu lub usugi na
podstawie podanych informacji (w tym ceny) oraz formy patnosci.
Zrdo: Instytut Logistyki i Magazynowania
E-biznes
117
Oznacza to, ze za sklep internetowy uznawano witryny speniajace
jednoczesnie trzy wymagania:
na stronie dostpny by jednoznaczny opis tego co jest przedmiotem
zakupu i wskazanie ceny;
przedmiot lub usug mozna byo zamwic on-line, przy
wykorzystaniu interaktywnego formularza (mozliwosc zamwienia
wyacznie emailem nie bya uznawana za wystarczajaca);
sprzedaz odbywaa si przez sklep w obrbie jego gwnej domeny.
Wszelkie przekierowania transakcji na adresy spoza domeny nie
kwalifikoway witryny jako sklepu internetowego.
B2.2.1. Charakterystyka sklepw internetowych w Polsce
Charakteryzujac sklepy internetowe w Polsce jedna z dotychczasowych
niewiadomych bya faktyczna liczba sklepw internetowych dziaajacych na
terenie Polski. Wsrd informacji publikowanych w ostatnim czasie mozna byo
znalezc dane np. o liczbie 800 sklepw internetowych
72
, czy wedug innego zrda
liczba sklepw internetowych wahaa si w granicach 2500 sklepw
73
. W celu
weryfikacji podawanych statystyk, jak i wypenienia luki informacyjnej w tej
kwestii ILiM podja si dokonania szczegowej analizy faktycznej liczby
unikatowych adresw sklepw internetowych. W oparciu o bazy pasazy
handlowych, porwnywarek cen, indywidualnych adresw sklepw oraz innych
baz stworzono list sklepw internetowych, ktre odpowiadaja wczesniej
cytowanej definicji sklepu internetowego. Uzyskane wyniki w sposb znaczacy
odbiegaja od przytoczonych szacunkw. Na podstawie przeprowadzonych badan
stwierdzono, ze w Polsce sprzedaz prowadzona jest przez niemniej niz 3275
sklepw internetowych, z ktrych 257 prowadzi wyacznie sprzedaz usug.
Okreslenie niemniej sugeruje, ze pozostawia si pewien poziom
niedoszacowania liczby sklepw, gdyz w warunkach braku centralnej ewidencji
sklepw internetowych nie sposb zidentyfikowac tej liczby, szczeglnie w tak
dynamicznie zmieniajacym si sektorze jak elektroniczny handel detaliczny.
Niemniej jednak szacunek zblizony jest do maksymalnej liczebnosci sklepw
internetowych, co potwierdza porwnanie uzyskanej liczby do statystyk
podawanych przez GUS odnosnie 2005 roku. Wedug badan GUS w 2005 roku

72
Polski e-handel w rozkwicie, Rzeczpospolita nr 258, 04.11.2006, dod. Ekonomia i rynek, str. 3
73
Grak M., Jarosz P., E-commerce 2006. Badanie polskich sklepw internetowych, Internet
Standard, Sklepy24.pl,
118
byo 3290 przedsibiorstw, ktre dokonyway sprzedazy przez Internet dla
klientw indywidualnych (B2C)
74
.
Analizujac lokalizacj rejestracji sklepw internetowych wynika, ze
wojewdztwem o najwikszej liczbie zarejestrowanych sklepw internetowych
byo wojewdztwo mazowieckie i byo ono zdecydowanym liderem (27,2% z 2565
sklepw, o ktrych zebrano podstawowe informacje teleadresowe,
zarejestrowanych byo w tym wojewdztwie). Druga grup stanowiy
wojewdztwa z liczba sklepw trzykrotnie nizsza od mazowieckiego, byy to:
slaskie (10,9%), wielkopolskie (9,9%), maopolskie (9,8%), dolnoslaskie(9,3%).
(Rysunek B2.2.1-1.)
Rysunek B2.2.1-1 Mapa rejestracji sklepw internetowych w Polsce

Zrdo: Badania wasne Badanie zawartoci i dostpu do informacji stron internetowych
firm B2C, ILiM 2006
W praktyce elektronicznego handlu detalicznego mozna zaobserwowac dwa
modele funkcjonowania sklepw internetowych. Sklep internetowych stanowi
jedyny kana dystrybucji sprzedawanych produktw lub jest uzupenieniem

74
Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w
E-biznes
119
tradycyjnego kanau sprzedazy jakim jest fizyczny sklep. Analiza wynikw badan
pokazuje zmniejszanie si dysproporcji pomidzy tymi modelami w porwnaniu z
latami ubiegymi i w 2006 roku udzia sklepw prowadzacych sprzedaz mieszana,
to znaczy zarwno dziaalnosc tradycyjna i on-line (52%) by nieznacznie wikszy
niz sklepw prowadzacych jedynie sprzedaz on-line (47%) (wykres B2.2.1-1).
Na swiecie zauwaza si tendencj wykorzystywania tradycyjnych punktw
sprzedazy jako miejsc odbioru produktw zakupionych on-line. Amerykanska
firma Circiut City, drugi sprzedawca detaliczny elektroniki uzytkowej w USA,
przewiduje, ze takie aczone transakcje bda stanowiy dwie trzecie obrotw on-
line.
75
Podobnie ocenia ta tendencj dyrektor generalny Best Buy, rywala Circiut
City, ktry ocenia, ze odbir w sklepie tradycyjnym produktw zamwionych w
Internecie stanowic bdzie szybko rosnaca czsc sprzedazy on-line
76
. Strategi ta
realizuje takze od pewnego czasu polski lider sprzedazy ksiazek i multimediw w
Internecie, jakim jest Merlin.pl, ktry juz otworzy dwie tradycyjne ksigarnie, w
ktrych mozna kupic, jaki i odebrac ksiazki zamwione przez Internet. Z jeszcze
lepszym skutkiem realizowaa ta strategi siec sprzedazy Empik. Posiadajac
najwiksza liczb salonw z ksiazkami, prasa, muzyka i multimediami w Polsce
ma bardzo duza przewag nad innymi konkurentami w uzyskaniu efektw z
realizacji tej strategii.
Wykres B2.2.1-1 Kanay sprzedazy
1%
70%
73%
52%
30%
27%
47%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
sklep internetowy
sklep internetowy i
tradycyjny
brak odpowiedzi
2004 2005 2006

Zrdo: Badania wasne Wykorzystanie narzdzi elektronicznej gospodarki w firmach
B2C ILiM 2006

75
Baszczak A., Realna walka o wirtualne zakupy, Rzeczpospolita, nr 159, 10.07.2006, dod.
Ekonomia i rynek, str.3
76
Birchall J., Opacalny sposb odbioru towaru, Rzeczpospolita, nr 156, 6.07.2006, dod. Financial
Times, str.3
120
Inaczej przedstawiaja si statystyki wykorzystania kanaw sprzedazy wsrd
drugiej grupy analizowanych sklepw internetowych. Liczba sklepw
swiadczacych swoje usugi jedynie droga elektroniczna bya zdecydowanie
wiksza i wynosia 67%. (Wykres B2.2.1-2 ).

Wykres B2.2.1-2 Kanay sprzedazy (usugi)
67%
33%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Sklep internetowy
Sklep tradycyjny i
internetowy

B2C ILiM 2006
W tradycyjnym handlu w celu polepszenia dostpnosci oferty produktw
konkretnego sprzedawcy dla wikszej liczby klientw rozwija si siec placwek na
konkretnym obszarze. Wydawac by si mogo, ze w handlu elektronicznym
sprzedawca nie ma takich problemw, gdyz w Internecie nie ma ograniczen
czasowych i przestrzennych w dotarciu do oferty konkretnych sprzedawcw.
Jednak pozostaje ten sam problem z dotarciem z oferta do konkretnych klientw.
Oprcz bezposredniej reklamy w sieci sklepy internetowe wykorzystuja witryny
innych podmiotw, aby oferta sklepu bya widoczna w wielu miejscach przez jak
najwiksza liczb internautw. Do najpopularniejszych alternatywnych kanaw
sprzedazy naleza aukcje (np. Allegro, e-Bay). Az 44% sprzedawcw w 2006 roku
za ich posrednictwem sprzedawao takze swoje produkty. Coraz popularniejszym
kanaem sprzedazy sa takze pasaze handlowe (20% sklepw sprzedawao swoje
produkty za ich posrednictwem), ktre gromadza w jednym miejscu, pogrupowane
produktowo, oferty rznych sprzedawcw. Specyficzna forma pasazy handlowych
sa portale nazywane porwnywarkami cen (Skapiec.pl, Ceneo.pl, Nokaut.pl,
9sekund.pl, Kupujemy.pl), ktre oprcz grupowania oferty sklepw dokonuja m.in.
zestawienia najkorzystniejszych cenowo ofert. Jedna z czoowych porwnywarek
E-biznes
121
Ceneo.pl miaa 1,5 mln uzytkownikw, wsppracowaa z okoo 400 sklepami i
porwnywaa ceny blisko 300 tys. produktw
77
.
Wykres B2.2.1-3 Wykorzystanie stron WWW innych podmiotw do sprzedazy
6%
44%
20%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
Pasaze
Aukcje
Inne www

B2C ILiM 2006
Zdecydowanie odmiennie przedstawia si sytuacja w przypadku sklepw
internetowych swiadczacych jedynie usugi. Wsrd tej grupy sklepw sprzedaz za
posrednictwem innych podmiotw praktycznie nie istniaa. W bardzo niewielkim
stopniu sklepy byy obecne ze swoja oferta na aukcjach oraz w pasazach
internetowych.
Wykres B2.2.1-4 Wykorzystanie stron WWW innych podmiotw do sprzedazy (usugi)
4%
0%
4%
0% 1% 1% 2% 2% 3% 3% 4% 4%
pasaze
aukcje
inne serwisy

B2C ILiM 2006

77
Mazurkiewicz P., Jak kupi najtaniej, Rzeczpospolita, nr 50, 28.02.2007, dod. Teleinformatyka w
Polsce, str.2
122
Inna strategia dotarcia z oferta handlowa do szerokiego grona potencjalnych
klientw stosowana w handlu elektronicznym jest udostpnianie tego samego lub
zblizonego sklepu tej samej branzy pod innym adresem www. W 2006 roku
srednio sklep internetowy jednego wasciciela znajdowa si pod dwoma
niezaleznymi adresami www (w przypadku sklepw swiadczacych jedynie usugi
liczba ta bya dwukrotnie wiksza i jeden sklep znajdowa si srednio pod czterema
innymi adresami). (Wykres B2.2.1-5, wykres B2.2.1-6). Na podstawie tej
informacji mozna byoby stwierdzic, ze faktyczna liczba sklepw internetowych
bya o poow mniejsza niz podawana na wstpie. Jednak pomimo, ze w wielu
przypadkach sklep posiada swoja kopi pod innymi unikatowym adresem, liczy
si liczb dostpnych miejsc w sieci, pod ktrymi klient moze dokonac zakupu
produktu lub usugi.
Wykres B2.2.1-5 Liczba adresw internetowych, pod ktrymi udostpniany jest ten sam
lub zblizony sklep tej samej branzy.
2%
1%
1%
5%
8%
30%
52%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
1
2-3
4-5
6-10
11-20
>20
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
E-biznes
123
Wykres B2.2.1-6 Liczba adresw internetowych, pod ktrymi udostpniany jest ten sam
lub zblizony sklep tej samej branzy (usugi)
6%
4%
4%
4%
6%
29%
47%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
1
2-3
4-5
6-10
11-20
>20
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Dynamik zmian w handlu elektronicznym bardzo wyraznie pokazuje analiza
liczby lat prowadzenia sprzedazy on-line wsrd sklepw internetowych w Polsce
(wykres B2.2.1-7). Porwnanie danych z trzech lat badan pokazuje, ze utrzymanie
si na rynku przez sklep internetowy nie jest tak atwe jakby mozna byby
przypuszczac. Z analizy wynika, ze im duzszych okres sprzedazy tym mniej
sklepw kontynuowaa swoja dziaalnosc. Wyraznym punktem progowym
prowadzenia handlu elektronicznego jest drugi i trzeci rok. Po tym roku nastpuje
spadek liczby sklepw. W 2006 roku najwiksza grupa sklepw posiadaa 2-3
letnie doswiadczenie (podobnie sytuacja przedstawia si w grupie sklepw
swiadczacych wyacznie usugi on-line). O dynamice rozwoju tej branzy swiadczy
takze 23% przyrost nowych sklepw w przeciagu ostatniego roku poprzedzajacego
badanie (w przypadku sklepw swiadczacych usugi przyrost ten by na poziomie
14%), co wskazuje na pozytywne postrzeganie handlu elektronicznego jako
nowego kanau sprzedazy produktw i usug.
124
Wykres B2.2.1-7 Okres sprzedazy w Internecie w latach.
13%
17%
23%
31%
24%
brak danych
25%
17%
41%
19%
26%
20%
11%
16%
14%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
0-1
1-2
2-3
3-5
pow.5
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.1-8 Okres sprzedazy w Internecie w latach (usugi)
2%
22%
22%
41%
14%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
0-1
2-3
4-5
pow. 5
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Nadal polskie sklepy internetowe handel elektroniczny widziay w kategoriach
sprzedazy na lokalnych, krajowym rynku. Jedynie 27% sklepw (43% w
przypadku sklepw swiadczacych wyacznie usugi) ofert swoja kierowao do
klienta z Europy, natomiast nieliczna grupa sklepw do klientw z innych
kontynentw (wykres B2.2.1-9). Brak otwartosci sprzedawcw na inne kraje
potwierdza takze fakt braku udostpniania witryny sklepu w innych wersjach
jzykowych poza jzykiem polskim. Wsrd badanych sklepw 90% (90% dla
usug) witryn byo jedynie w polskiej wersji jzykowej, 7% (10% dla usug) byo
udostpnionych w dodatkowym jzyku, a 3% (0% dla usug) witryn posiadao
informacje przetumaczone na wicej niz dwa jzyki.
E-biznes
125
Wykres B2.2.1-9 Obszar pochodzenia klienta, do ktrego skierowana bya oferta w 2006
roku
13%
13%
8%
12%
14%
8%
14%
13%
8%
19%
23%
10%
12%
16%
9%
40%
43%
27%
99%
97%
96%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Kraj
Europa
Azja
Ameryka Pnocna
Ameryka
Poudniowa
Afryka
Australia
2004
2005
2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.1-10 Obszar pochodzenia klienta, do ktrego skierowana bya oferta w 2006
roku (usugi)
10%
12%
14%
12%
12%
43%
98%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Kraj
Europa
Azja
Ameryka Pnocna
Ameryka Poudniowa
Afryka
Australia

B2C ILiM 2006
Wikszosc sklepw internetowych mozna zaklasyfikowac do sektora maych
przedsibiorstw zatrudniajacych ponizej 10 pracownikw. Srednio w sklepach
internetowych w Polsce w 2006 roku zatrudnionych byo 9 pracownikw (w
przypadku sklepw swiadczacych wyacznie usugi zatrudnionych byo srednio 7
pracownikw).
126
Wykres B2.2.1-11 Liczba pracownikw
7%
0,3%
4%
3%
6%
14%
16%
29%
21%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
1
2-3
4-5
6-10
11-20
21-49
50-249
>249
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.1-12 Liczba pracownikw (usugi)
6%
2%
12%
20%
18%
18%
25%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
1
2-3
4-5
6-10
11-20
50-249
>249

B2C ILiM 2006
B2.2.2. Sprzeda on-line w sklepach internetowych w Polsce
Omawiajac kwestie sprzedazy on-line w sklepach internetowych w Polsce
bardzo istotna informacja jest oszacowanie wielkosci sprzedazy jaka osiagny
sklepy internetowe w 2006 roku. Wedug danych GUS wartosc sprzedazy przez
Internet dla klientw indywidualnych (B2C) za rok 2005 wyniosa 7603497 tys.
zotych. Pomimo prby uzyskania tej informacji podczas badan przeprowadzonych
E-biznes
127
przez ILiM za okres 2006 roku zdecydowana wikszosc sklepw odmwia
odpowiedzi powoujac si na tajemnic handlowa.
Wykres B2.2.2-1 Szacowana sprzedaz netto za rok 2006 (w tys. z)
81%
9%
3%
3%
1%
1%
2%
1%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
1
2-5
6-10
11-20
21-50
51-100
>100
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.2-2 Szacowana sprzedaz netto za rok 2006 (w tys. z) (usugi)
90%
4%
2%
2%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
1
6-10
21-50
>100
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Handel elektroniczny w Polsce gwnie skupia si na sprzedazy produktw
fizycznych, 80% sklepw internetowych oferowao ta grup asortymentu. Jedna
piata sklepw miaa w swojej ofercie rznego rodzaju usugi, natomiast niewielka
czsc w ofercie stanowiy produkty elektroniczne oraz uzywane produkty fizyczne.
(Wykres B2.2.2-3)
128
Wykres B2.2.2-3 Struktura sprzedazy w sklepach internetowych w grupie produktw
21%
2%
80%
2%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
produkty elektroniczne
produkty fizyczne
(nowe)
produkty fizyczne
(uzywane)
usugi

firm B2C, ILiM 2006
Analiza grupy najczsciej oferowanych produktw fizycznych nie przyniosa
zaskakujacych wynikw i nadal gwna grup asortymentowa sklepw
internetowych zajmoway sprzt elektroniczny, odziez i obuwie oraz ksiazki.
Wsrd produktw elektronicznych najczsciej mozna byo znalezc
oprogramowanie komputerowe oraz dzwonki do telefonw komrkowych, a w
przypadku usug gwnie hosting oraz przygotowywanie oraz pozycjonowanie
stron. (Wykres B2.2.2-4).
E-biznes
129
Wykres B2.2.2-4 Rodzaj asortymentw sklepw internetowych w Polsce

10,1%
5,2%
2,6%
2,6%
1,2%
0,9%
0,5%
21,5%
13,3%
10,3%
10,1%
7,7%
6,1%
6,1%
5,9%
4,9%
4,9%
4,4%
4,2%
3,5%
3,3%
2,8%
2,8%
2,6%
2,3%
2,3%
1,9%
0,9%
0,7%
0,7%
0,7%
0,9%
0,9%
0,7%
0,2%
0,2%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
ksiqzki elektroniczne
pliki muzyczne
dzwonki
oprogramowanie komputerowe
inne
Armatura Ceramiczna
InneOpis
Kultura Sztuka
Militaria
Zywnosc
AGD
Erotyka Sex
Hobby Zwierzta
Parafarmaceutyki
Sport Turystyka
RTV
Oprogramowanie Komputerowe
Zegarki Bizuteria
Zabawki
Motoryzacja
Bielizna
Kosmetyki
Filmy, Pyty, Kasety
Sprzt Komputerowy
Dom Ogrod
Odziez Obuwie
Ksiqzki
Sprzt Elektroniczny
Inne
Tumaczenie
Wywoywanie zdjc
Porady
Pozycjonowanie stron
Tworzenie strony internetowej
Hosting
Inne
produkty elektroniczne
produkty fizyczne
usugi

firm B2C, ILiM 2006
130
W przeciagu trzech lat analizy nie zanotowano wyraznych rznic pod
wzgldem liczby produktw pozostajacych w ofercie sklepw. W roku 2006 okoo
60% posiadao w swojej ofercie mniej niz 2000 produktw, natomiast 31%
sklepw ofert przewyzszajaca 2000 produktw (wykres B2.2.2-5).
Wykres B2.2.2-5 Srednia ilosc produktw w ofercie sklepu w 2006 roku.
7%
6%
9%
15%
10%
16%
20%
14%
15%
16%
11%
14%
14%
23%
17%
14%
20%
14%
14%
16%
15%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
ponizej 100
100 - 299
300 - 999
1000 - 1999
2000 - 4999
5000 i wicej
nie wiem, trudno
powiedziec
2004
2005
2006

B2C ILiM 2006
Wyraznych zmian w porwnaniu z rokiem ubiegym nie zaobserwowano w
przypadku analizy liczby dostawcw, z ktrymi wsppracoway sklepy
internetowe. W 2006 roku byy one zaopatrywane srednio przez okoo 55
dostawcw (w przypadku usug przez okoo 37 dostawcw). (Wykres B2.2.2-6,
wykres B2.2.2-7).
Wykres B2.2.2-6 Liczba dostawcw z jakimi utrzymywano wspprac w 2006 roku?
18%
21%
9%
7%
9%
7%
14%
17%
14%
15%
11%
17%
22%
16%
22%
17%
26%
27%
7%
0%
4%
0% 10% 20% 30%
0
1 - 5
6 - 10
11 - 20
21 - 50
ponad 50
nie wiem, trudno
powiedziec
2004
2005
2006

B2C ILiM 2006
E-biznes
131
Wykres B2.2.2-7 Liczba dostawcw z jakimi utrzymywano wspprac w 2006 roku?
(usugi)
41%
8%
10%
4%
12%
14%
12%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
0
1-5
6-10
11-20
21-50
>50
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Analiza liczby realizowanych zamwien w ciagu jednego dnia potwierdza tez,
ze wikszosc sklepw internetowych prowadzia dziaalnosc na maa skal.
Srednio sklepy realizoway 1,5 zamwienia dziennie (wykres B2.2.2-8).
Wykres B2.2.2-8 Srednia liczba realizowanych zamwien w ciagu dnia w 2006 roku?
29%
23%
25%
7%
1%
11%
12%
4%
6%
8%
14%
9%
14%
16%
15%
14%
20%
16%
9%
6%
9%
7%
16%
7%
0% 10% 20% 30%
1
2
3 - 5
6 - 10
11 - 20
21 - 50
pow. 50
nie wiem, trudno powiedziec
2004
2005
2006

B2C ILiM 2006
Inaczej natomiast przedstawia si sytuacja w przypadku grupy sklepw
wyacznie oferujacych usugi on-line. W 2006 roku srednia liczba realizowanych
usug w ciagu dnia wynosia 55 usug (wykres B2.2.2-9).
132
Wykres B2.2.2-9 Srednia liczba realizowanych zamwien w ciagu dnia w 2006 roku
(usugi)
47%
6%
6%
10%
12%
6%
12%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
1
2
3-5
6-10
11-20
>50
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
Z roku na rok maleje sredni poziom reklamacji w sklepach internetowych. W
roku 2006 poziom reklamacji srednio wynosi 0,8% wszystkich realizowanych
zamwien w 2006 roku (w 2005 poziom reklamacji wynosi 1,1%, a w 2004
1,5%). 23% sklepw nie odnotowao reklamacji, 44% do 1%, 16% sklepw od
2% do 4% reklamacji, a 9% powyzej 5% (wykres B2.2.2-10).
E-biznes
133
Wykres B2.2.2-10 Odsetek reklamacji wsrd wszystkich realizowanych zamwien w 2006
roku
19%
4%
8%
0%
3%
0%
14%
6%
9%
14%
14%
16%
30%
54%
44%
23%
19%
23%
0% 20% 40% 60%
0
0,1% do 2%
2-4%
5-10%
pow.10%
nie wiem, trudno
powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Jeszcze lepsze wyniki mozna byo zauwazyc wsrd sklepw swiadczacych
wyacznie usugi on-line. Wsrd tej grupy sklepw 41% sklepw nie odnotowao
reklamacji, 33% do 1%, 2% sklepw od 2% do 4% reklamacji, a 6% powyzej 5%
(wykres B2.2.2-11).
Wykres B2.2.2-11 Odsetek (%) reklamacji wsrd wszystkich realizowanych zamwien w
2006 roku (usugi)
18%
6%
2%
33%
41%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
0
0-1
2-4
5-10
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
W porwnaniu z rokiem ubiegym podwyzszy si nieznacznie sredni poziom
zwrotw i wynosi 1,5% (w 2005 roku 1,1%). Za to wzrs odsetek sklepw,
ktre nie odnotowao zwrotw, w 2006 roku byo ich 30%. 41% sklepw miao
134
poziom zwrotw mniejszy niz 1%, a 11% miao ich od 2% do 4%, natomiast
powyzej 5% zwrotw posiadao 9% sklepw (wykres B2.2.2-12).
Wykres B2.2.2-12 Odsetek zwrotw wsrd wszystkich realizowanych zamwien w 2006
roku
19%
6%
8%
0%
0%
1%
14%
3%
8%
18%
19%
11%
35%
47%
41%
21%
26%
30%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
0
0,1% do 2%
2-4%
5-10%
pow.10%
nie wiem, trudno
powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Analizujac poziom zwrotw w grupie sklepw swiadczacych wyacznie usugi
zauwaza si lepsza statystyk w porwnaniu ze sklepami z pierwszej grupy. Az
59% firm nie odnotowao zwrotw, 8% do 1%, 6% firm od 2% do 4% oraz 6%
sklepw posiadao zwroty na poziomie wikszym niz 5% wszystkich
realizowanych zamwien (wykres B2.2.2-13). Nalezy jednak zaznaczyc, ze na
lepsze wyniki moze miec wpyw inny rodzaj sprzedawanego asortymentu w tej
grupie sklepw.
Wykres B2.2.2-13 Odsetek zwrotw wsrd wszystkich realizowanych zamwien w 2006
roku (usugi)
22%
4%
2%
6%
8%
59%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
0
0-1
2-4
5-10
>10
brak odpowiedzi

B2C ILiM 2006
E-biznes
135
Wsrd gwnych przyczyn reklamacji skadanych w polskich sklepach
internetowych byy nadal wady techniczne nabytych produktw (wykres B2.2.2-
14). Natomiast coraz rzadziej sklepy odnotoway reklamacje wynikajace z pomyek
w opakowaniu lub opznien w dostawie. W grupie innych przyczyn reklamacji
sprzedawcy najczsciej wymieniali uszkodzenie w trakcie transportu, brak
zadowolenia klienta po otrzymaniu produktu oraz bdy dokonane przez
kupujacego.
Wykres B2.2.2-14 Gwne przyczyny reklamacji w 2006 roku
3%
26%
15%
12%
18%
4%
24%
33%
9%
79%
47%
39%
0% 20% 40% 60% 80%
wady techniczne
pomyki w pakowaniu
niezadowolenie klienta z uwagi na
opznienia w przesyce
inny
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Inny charakter prowadzenia dziaalnosci sklepw swiadczacych usugi on-line
warunkowa takze uzyskanie innych odpowiedzi w przypadku powodw
reklamacji w tej grupie sklepw. Najczsciej wybierana przyczyna reklamacji bya
grupa Inne (20%), w ktrej sprzedawcy najczsciej wymieniali problemy
techniczne systemu (wykres B2.2.2-15).
Wykres B2.2.2-15 Gwne przyczyny reklamacji w 2006 roku (usugi)
20%
0%
2%
6%
0% 5% 10% 15% 20%
wady techniczne
pomyki w wysyce
niezadowolenie klienta
z uwagi na opznienia
w dostarczeniu
inne

B2C ILiM 2006
136
Gwna przyczyna zwrotw byo nieodebrania przesyki (24%), jednak mozna
zauwazyc, ze skala tego problemu w porwnaniu z latami ubiegymi znacznie
zmalaa. Mniej takze byo klientw, ktrzy zrezygnowali z zakupu (20%) (wykres
B2.2.2-16). W przypadku sklepw swiadczacych jedynie usugi on-line gwnymi
przyczynami zwrotw byy: rezygnacja klienta, pomyki przy zakupie oraz inne
(wykres B2.2.2-17).
Wykres B2.2.2-16 Gwne przyczyny zwrotw w 2006 roku
13%
21%
33%
73%
44%
24%
45%
60%
20%
0% 20% 40% 60% 80%
rezygnacja klienta
nieodebranie
przesyki
inny
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.2-17 Gwne przyczyny zwrotw w 2006 roku (usugi)
4%
0%
0%
2%
2%
4%
0%
8%
0% 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8%
rezygnacja klienta
nieodebranie przesyki
inne
towar niespenia oczekiwan
zmiana adresu klienta
bqd w adresowaniu
zaginicie towaru po wysaniu
pomyka przy zakupie

B2C ILiM 2006
Analizujac akceptowane formy patnosci po raz pierwszy zaobserwowano
wiksza powszechnosc udostpniania przelewu bankowego niz tradycyjnej formy
patnosci przy odbiorze. Az 72% sklepw umozliwiao dokonanie patnosci za
E-biznes
137
pomoca tej formy. Patnosc za pobraniem bya mozliwa w przypadku 72%
sklepw. Nie zauwazano natomiast zmian w stosunku do kart patniczych, jedynie
w 38% sklepw klienci mogli pacic wykorzystujac karty patnicze. (Wykres
B2.2.2-18).
Wykres B2.2.2-18 Sposoby patnosci za produkty obsugiwane w sklepie
3%
4%
10%
5%
59%
66%
75%
79%
68%
72%
1%
0%
1%
29%
46%
38%
0% 20% 40% 60% 80%
karta patnicza lub
kredytowa
elektroniczna
portmonetka
patnosc przy
odbiorze
przelew lub transfer
kredyt
inne (jakie?)
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
W grupie sklepw swiadczacych wyacznie usugi, przewaga akceptowanych
elektronicznych form patnosci bya jeszcze bardziej widoczna. Najczsciej
akceptowana forma patnosci by przelew/transfer (49%) oraz karta patnicza
(33%) (wykres B2.2.2-19).
Wykres B2.2.2-19 Sposoby patnosci za usugi obsugiwane przez serwisy WWW (usugi)
40%
1%
8%
33%
0%
49%
7%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
brak informacji
E-Portmonetka
Inne
Karta patnicza
Kredyt
Przelew, Transfer
Za pobraniem

B2C ILiM 2006
138
Poza dostpem do poszczeglnych form patnosci analizowano takze ich
stopien wykorzystania przez klientw sklepw internetowych. W 53% sklepw
internetowych (usugi - w 49% sklepw) w ogle nie pacono karta patnicza, w
9% (usugi - w 53% sklepw) nigdy nie dokonywano zakupw pacac za
pobraniem, a w 7% (usugi - w 2% sklepw) pacac za pomoca przelewu
bankowego. Sklepw internetowych, w ktrych klienci wybierali jako form
patnosci tylko patnosc przy odbiorze byo jedynie 5% (usugi - 4% sklepw), a
jedynie przelewem bankowym dokonywano patnosci w 4% sklepw (usugi - 29%
sklepw). W zadnej z grup nie byo natomiast sklepu internetowego w ktrym
100% patnosci dokonanych zostao kartami patniczymi. (wykres B2.2.2-20,
wykres B2.2.2-21).
Wykres B2.2.2-20 Udzia % wykorzystania poszczeglnych form patnosci
12%
11,0%
12,1%
12,1%
0%
4,1%
4,9%
0,3%
0%
14,6%
17,2%
0,0%
1%
6,7%
15,9%
0,0%
4%
33,1%
26,7%
0,3%
9%
12,1%
6,9%
0,0%
8%
5,9%
3,8%
1,0%
13%
5,9%
3,3%
0,3%
53%
6,7%
9,2%
86,2%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0%
0%
1-5 %
6-10 %
11-25 %
26-50 %
51-75 %
76-99 %
100%
brak odpowiedzi
Karty patnicze Przelewy lub transfer Patnosc przy odbiorze Inne

B2C ILiM 2006
E-biznes
139
Wykres B2.2.2-21 Udzia % wykorzystania poszczeglnych form patnosci (Usugi)
10%
9,8%
11,8%
11,8%
0%
29,4%
3,9%
0,0%
6%
17,6%
7,8%
0,0%
6%
13,7%
0,0%
0,0%
8%
9,8%
11,8%
0,0%
10%
7,8%
11,8%
0,0%
6%
9,8%
0,0%
0,0%
6%
0,0%
0,0%
0,0%
49%
2,0%
52,9%
88,2%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 90,0%
0%
1-5 %
6-10 %
11-25 %
26-50 %
51-75 %
76-99 %
100%
brak odpowiedzi
Karty patnicze Przelewy lub transfer Patnosc przy odbiorze Inne

B2C ILiM 2006
B2.2.3. Rodzaj oraz funkcjonalno stosowanego oprogramowania w
polskich sklepach internetowych
Skutecznosc sprzedazy droga elektroniczna jest w duzej mierze uzaleznione od
stosowanego oprogramowania informatycznego. Wydawac by si mogo, ze
pierwszoplanowa rol odgrywa oprogramowanie, ktre umozliwia wybr rodzaju
produktu i zozenie zamwienia przez klienta sklepu internetowy. Natomiast caa
realizacja zamwienia moze przebiegac bez wspomagania informatycznego.
Jednak przy zwikszajacej si konkurencji oraz coraz wikszej swiadomosci i
podwyzszonych wymaganiach klientw, wasciciele sklepw internetowych bda
zmuszeni do wdrozenia dodatkowych systemw informatycznych, a w
szczeglnosci systemw e-fulfilment, ktre wspomagaja realizacj zamwienia.
Zastany stan w 2006 roku pokazuje, ze wikszosc sklepw wykorzystywao
oprogramowanie o podstawowej funkcjonalnosci, pozwalajacej gwnie na wybr
odpowiedniego produktu, obliczenie i kalkulacj ceny i dokonanie akceptacji
zakupu wybranego produktu. Nadal rzadkoscia by dostp do dodatkowej
140
funkcjonalnosci, takiej jak np. sledzenie zamwionej przesyki, tylko 10% sklepw
posiadao taka funkcjonalnosc (usugi 2%). Ponadto sklepy nadal koncentroway
si na tradycyjnej sprzedazy produktw i nie zauwazao si zainteresowania
sklepw prowadzeniem aukcji lub licytacji, czy jawnego informowania klientw o
mozliwosci prowadzenia negocjacji (wykres B2.2.3-1, wykres B2.2.3-2).
Wykres B2.2.3-1 Funkcjonalnosc oprogramowania sklepu internetowego
0%
98%
2%
0%
99%
1%
3%
90%
10%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Czy serwis umozliwia
prowadzenie
negocjacji
Czy w serwisie jest
aplikacja do
prowadzenia aukcji lub
licytacji?
Czy serwis ma funkcj
sledzenia etapu
realizacji zamwienia
przez klientw?
NIE DOTYCZY NIE TAK

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.3-2 Funkcjonalnosc oprogramowania sklepu internetowego (usugi)
0%
99%
1%
0%
100%
0%
35%
98%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Czy serwis umozliwia
prowadzenie negocjacji
Czy w serwisie jest
aplikacja do
prowadzenia aukcji lub
licytacji?
Czy serwis ma funkcj
sledzenia etapu
realizacji zamwienia
przez klientw?
NIE DOTYCZY NIE TAK

B2C ILiM 2006
E-biznes
141
Oprogramowanie front-officeowe w 47% przypadkw zostao przygotowane
we wasnym zakresie, 46% sklepw natomiast zakupio gotowy system od firm
zewntrznych (wykres B2.2.3-3). W sklepach swiadczacych wyacznie usugi
wasny system posiadao 73%, a zakupiony 20% (wykres B2.2.3-4).
Wykres B2.2.3-3 Wasnosc systemu klientowskiego (front-office) wykorzystywanego do
sprzedazy on-line
5%
6%
6%
0%
0%
1%
44%
66%
46%
51%
29%
47%
0% 20% 40% 60% 80%
wasny
zakupiony
pobrany za darmo
nie wiem, trudno
powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.3-4 Wasnosc systemu klientowskiego (front-office) wykorzystywanego do
sprzedazy on-line (usugi)
8%
73%
20%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
brak odpowiedzi
wasny
zakupiony

B2C ILiM 2006
142
Analiza wykorzystania systemw e-fulfilment, odpowiedzialnych za
prawidowy przebieg realizacji zamwienia pokazuje nadal maa powszechnosc ich
wykorzystania (wykres B2.2.3-5, wykres B2.2.3-6). Jedynie 18% sklepw
posiadao taki system (usugi jedynie 4% sklepw). Prawie taki sam odsetek
sklepw system e-fulfilment opracowao we wasnym zakresie (46%) lub zakupio
gotowy produkt od firmy zewntrznej (43%).
Wykres B2.2.3-5 Wykorzystanie systemu e-fulfilment w latach 2004-2006
20%
4%
7%
65%
71%
75%
15%
24%
18%
0% 20% 40% 60% 80%
TAK
NIE
nie wiem, trudno
powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.3-6 Wykorzystanie systemu e-fulfilment w 2006 roku (usugi)
8%
88%
4%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
TAK
NIE
BRAK ODPOWIEDZI

B2C ILiM 2006
Optymalnym rozwiazaniem z punktu widzenia funkcjonowania sklepu
internetowego jest powiazanie informatyczne procesw zachodzacych na front-
office i back-office. W pierwszej kolejnosci nalezy zapewnic integracj systemu
klienckiego z systemem e-fulfilment, co w sklepach internetowych posiadajacych
E-biznes
143
oba systemy wystpowao na poziomie 79% (usugi 100%). W drugiej kolejnosci
system e-fulfilment powinien wsppracowac z innymi systemami
wykorzystywanymi w procesach back-office, w szczeglnosci z systemem do
fakturowania, systemem patniczym, systemem magazynowym, czy tez z
systemem ksigowym. Taka integracj posiadao 47% sklepw internetowych
(usugi 100%).
Funkcjonalnosc stosowanych systemw e-fulfilment przez sklepy internetowe
zostaa opisana w tabeli B2.2.3-1, a przez sklepy internetowe swiadczace
wyacznie usugi w tabeli B2.2.3-2.
Tabela B2.2.3-1 Funkcjonalnosc systemu e-fulfilment
FUNKCJA SYSTEMU E-FULFILMENT %
automatyczne generowanie faktur na podstawie potwierdzonego zamwienia 50%
automatyczne drukowanie etykiet adresowych 36%
automatyczne sprawdzanie dostpnosci produktu u pierwotnego dostawcy w przypadku
sprzedazy za posrednictwem
23%
automatyczna rezerwacja produktu w systemie 53%
monitorowanie liczby produktw w magazynie 65%
automatyczne generowanie deklaracji zamwienia do dostawcy 22%
automatyczne wysyanie zamwienia do dostawcy 22%
automatyczne drukowanie biletw, voucherw, itp. na podstawie zamwienia zozonego
on-line
3%
automatyczna klasyfikacj przesyki z uwagi na jej specyfik
(np. poczta, kurier, prezent)
38%
automatyczna wysyka zakupionego produktu po autoryzacji patnosci 24%
zarzadzanie statusami realizowanego zamwienia 67%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o potwierdzeniu zozenia
zamwienia
57%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o opznieniu realizacji
zamwienia
47%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o wysaniu przesyki 56%
monitorowanie terminowosci realizacji zamwienia 51%
rozliczenie patnosci 54%
aktualizacja bazy produktw dostpnych w sklepie na podstawie wczytania z pliku 47%
Mozliwosc pobrania aktualnej wersji elektronicznego katalogu produktw dostarczonego
przez producenta lub hurtownika
21%
B2C ILiM 2006
144
Tabela B2.2.3-2. Funkcjonalnosc systemu e-fulfilment (usugi)
FUNKCJA SYSTEMU E-FULFILMENT %
automatyczne generowanie faktur na podstawie potwierdzonego zamwienia 50%
automatyczne drukowanie etykiet adresowych 0%
automatyczne sprawdzanie dostpnosci produktu u pierwotnego dostawcy w przypadku
sprzedazy za posrednictwem
0%
automatyczna rezerwacje produktu w systemie 50%
monitorowanie liczby produktw na stanie 0%
automatyczne generowanie deklaracji zamwienia do dostawcy 0%
automatyczne wysyanie zamwienia do dostawcy 50%
automatyczne drukowanie biletw, voucherw, itp. na podstawie zamwienia zozonego
on-line
50%
automatyczna klasyfikacj przesyki z uwagi na jej specyfik (np. poczta, kurier, prezent) 0%
automatyczna wysyka zakupionego produktu po autoryzacji patnosci 0%
zarzadzanie statusami realizowanego zamwienia 50%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o potwierdzeniu zozenia
zamwienia
50%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o opznieniu realizacji
zamwienia
50%
automatyczne generowanie i wysyanie informacji do klienta o wysaniu przesyki 50%
monitorowanie terminowosci realizacji zamwienia 0%
rozliczenie patnosci 50%
aktualizacja bazy produktw dostpnych w sklepie na podstawie wczytania z pliku 0%
sciagniciu aktualnej wersji elektronicznego katalogu produktw dostarczonego przez
producenta lub hurtownika
0%
B2C ILiM 2006
Zastosowanie systemu e-fulfilment wiaze si z uzyskaniem pewnych korzysci
przez wasciciela sklepu internetowego. Do najczsciej wymienianych zalet
wykorzystania tego systemu, sklepy internetowe wymieniay szybszy przebieg
procesw (54%), lepsze zarzadzanie (50%) oraz lepsza realizacj zamwien (49%)
(wykres B2.2.3-7). W grupie sklepw swiadczacych wyacznie usugi on-line
jedyna dostrzegana zaleta bya lepsza komunikacja z dostawcami (50%), (wykres
B2.2.3-8).
E-biznes
145
Wykres B2.2.3-7 Zalety wykorzystania systemu e-fulfilment
26%
41%
54%
24%
33%
50%
20%
33%
28%
23%
44%
49%
18%
30%
26%
0% 20% 40% 60%
lepsza komunikacja
z dostawcami
lepsza realizacja
zamwien
optymalizacja
ancucha dostaw
lepsze zarzqdzanie
szybszy przebieg
procesw
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.3-8 Zalety wykorzystania systemu e-fulfilment (usugi)
0%
0%
0%
0%
50%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
lepsza komunikacja z
dostawcami
lepsza realizacja
zamwien
optymalizacja
ancucha dostaw
lepsze zarzqdzanie
szybszy przebieg
procesw

B2C ILiM 2006
B2.2.4. Zakres informacyjny stron internetowych sklepw
Sklepy internetowe prowadzac sprzedaz droga elektroniczna zobowiazane sa
ustawami do zamieszczania na wasnych stronach internetowych okreslonych
informacji. Duza czsc obowiazkw informacyjnych naozonych na sklepy
internetowe okreslona zostaa w Ustawie o ochronie niektrych praw konsumentw
oraz o odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny
(Ustawa z dnia 2 marca 2000 r., Dz. U. z 2000 r., Nr 22) oraz w Ustawie o
146
wiadczeniu usug drog elektroniczn (Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r., Dz.U. z
2002 r., nr 144). Przepisy te maja w szczeglnosci chronic konsumentw
kupujacych w sklepach internetowych przed naduzyciami ze strony sprzedawcw i
zapewnic dostp do gwnych informacji o sklepie i opisu przysugujacych im
praw w trakcie zakupu dokonywanego na odlegosc. Nad przestrzeganiem
obowiazujacego prawa przez sklepy internetowe czuwa gwnie Urzad Ochrony
Konkurencji i Konsumentw, ktry monitoruje sklepy internetowe w celu
wyeliminowania zidentyfikowanych naruszen prawa. Z drugiej strony od 2006
roku sklepy internetowe maja mozliwosc ubiegania si w Polsce o europejski
certyfikat Euro-Label, ktry jest znakiem zaufania w handlu elektronicznym dla
konsumentw i sprzedawcw, gwarantujacym, ze sklep spenia wymogi prawa i
swiadczacym o solidnosci i godnych zaufania podstawach sprzedawcy. Daje on
pewnosc, ze w przypadku, gdy doszoby do sporu pomidzy konsumentem a
sklepem, jednostka certyfikujaca pomaga ten spr rozstrzygnac. Pierwszym
sklepem w Polsce, ktry otrzyma certyfikat by gdanski sklep internetowy
Cyfrowe.pl, sprzedajacy cyfrowe aparaty i kamery
78
.
Jednym z obowiazkw sklepw internetowych jest podawania na stronie www
nazwy oraz danych adresowych wasciciela sklepu. W wikszosci przypadkw by
on speniony przez sklepy internetowe w Polsce (wykres B2.2.4-1), (gorsze
statystyki wystpuja w grupie sklepw swiadczacych wyacznie usugi wykres
B2.2.4-2).
Wykres B2.2.4-1 Informacje dotyczace sklepu internetowego dostpne na stronie www
96%
45%
80%
90%
89%
86%
95%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Nazwa firmy
Kodpocztowy
Miasto
Nazwa ulicy
Email
NIP
Telefon

firm B2C, ILiM 2006

78
Domaszewicz Z., Certyfikaty zwiksz wiarygodno e-sklepw, Gazeta Wyborcza, nr 63,
15.03.2006, str.27
E-biznes
147
Wykres B2.2.4-2 Informacje dotyczace sklepu internetowego dostpne na stronie
www(usugi)
90%
0%
75%
74%
74%
74%
79%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Nazwa firmy
Kodpocztowy
Miasto
Nazwa ulicy
Email
NIP
Telefon

firm B2C, ILiM 2006
W wikszosci przypadkw na stronie internetowej sklepu mozna byo takze
znalezc zdjcie i opisy sprzedawanych produktw lub swiadczonych usug, a takze
ich ceny (wykres B2.2.4-3). Rzadko publikowane byy informacje o cenie w
sklepach swiadczacych wyacznie usugi, jedynie w 39% sklepw znaleziono t
informacj (wykres B2.2.4-4).
Wykres B2.2.4-3 Zawartosc informacyjna stron www dotyczaca produktw
92%
8%
86%
90%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
ceny towaru
inne
opis towaru lub usugi
zdjcia towaru

firm B2C, ILiM 2006
148
Wykres B2.2.4-4 Zawartosc informacyjna stron www dotyczaca produktw (usugi)
39%
1%
63%
8%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
ceny towaru
inne
opis towaru lub usugi
zdjcia towaru

firm B2C, ILiM 2006
Ustawa o ochronie niektrych praw konsumentw oraz o odpowiedzialnoci za
szkod wyrzdzon przez produkt niebezpieczny nakada na sprzedawcw
obowiazek informowania konsumentw o kosztach wysyki. Badania pokazuja
jednak, ze jedynie 65% sklepw (i tylko 9% sklepw swiadczacych wyacznie
usugi) wypeniao ten obowiazek w penym zakresie (wykres B2.2.4-5, wykres
B2.2.4-6).
Wykres B2.2.4-5 Informacje o kosztach wysyki
35%
65%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
TAK
NIE

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
149
Wykres B2.2.4-6 Informacje o kosztach wysyki (usugi)
91%
9%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
TAK
NIE

firm B2C, ILiM 2006
Ta sama ustawa zobowiazuje sprzedawcw do podawania informacji o prawie
do odstapienia od umowy. Wymg ten takze nie by wypeniany przez czsc
sklepw, jedynie w 56% sklepw znaleziono taka informacj (usugi w 24%
sklepw).
Wykres B2.2.4-7 Informacje o mozliwosci odstapienia od umowy
42%
2%
56%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
TAK
NIE
BRAK INFORMACJI

firm B2C, ILiM 2006
150
Wykres B2.2.4-8 Informacje o mozliwosci odstapienia od umowy (usugi)
65%
11%
24%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
TAK
NIE
BRAK INFORMACJI

firm B2C, ILiM 2006
Inna informacja wymagana przez Ustaw, zwiazana z mozliwoscia odstapienia
od umowy, jest informowanie o dziesiciodniowym terminie, w ktrym fakt ten
moze nastapic. Jedynie 51% sklepw (usugi 4% sklepw) podawao precyzyjnie
ten okres (wykres B2.2.4-9, wykres B2.2.4-10).
Wykres B2.2.4-9 Okres, w trakcie ktrego jest mozliwosc odstapienia od umowy
2%
46%
0%
0%
1%
51%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
<= 10dni
11-14dni
15d-3mies.
>3mies.
brak informacji
nie dotyczy

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
151
Wykres B2.2.4-10 Okres, w trakcie ktrego jest mozliwosc odstapienia od umowy (usugi)
29%
64%
0%
3%
0%
4%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
<=10dni
11-14dni
15d-3mies.
>3mies.
brak informacji
nie dotyczy

firm B2C, ILiM 2006
W trakcie badania sprawdzano takze limit czasu, jaki posiada konsument na
zwrot towaru w przypadku, gdy odstapi on od umowy bez podania przyczyn.
Ustawa dopuszcza termin do 14 dni. W przypadku jedynie 43% sklepw (usugi
0% sklepw) taka informacj mozna byo znalezc na stronie www i termin
podawany przez te sklepy by zgodny z zapisem ustawy (wykres B2.2.4-11, wykres
B2.2.4-12).
Wykres B2.2.4-11 Czas zwrotu towaru przez nabywc bez podania przyczyny akceptowany
przez sprzedawc (odstapienie od umowy - nie reklamacja)
3%
55%
0%
0%
0%
0%
43%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
<14dni
14-24dni
25-28dni
29dni-3,5mies.
>3,5mies.
brak informacji
nie dotyczy

firm B2C, ILiM 2006
152
Wykres B2.2.4-12 Czas zwrotu towaru przez nabywc bez podania przyczyny akceptowany
przez sprzedawc (odstapienie od umowy - nie reklamacja) (usugi)
40,3%
58,3%
0,0%
1,4%
0,0%
0,0%
0,0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
<14dni
14-24dni
25-28dni
29dni-3,5mies.
>3,5mies.
brak informacji
nie dotyczy

firm B2C, ILiM 2006
Jedynie 13% (usugi 2%) sklepw podawao na wasnej stronie internetowej
informacje o mozliwosci zamiany towaru na inny w przypadku, gdy konsument
odstapi od umowy (wykres B2.2.4-13, wykres B2.2.4-14).
Wykres B2.2.4-13 Mozliwosc zamiany towaru na inny przy odstapieniu od umowy - nie
reklamacji
83%
4%
13%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
tak
nie
brak informacji

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
153
Wykres B2.2.4-14 Mozliwosc zamiany towaru na inny przy odstapieniu od umowy nie
reklamacji (usugi)
93%
4%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Tak
Nie
Brak informacji

firm B2C, ILiM 2006
Kolejny wymg okreslony w ustawie dotyczy podawania informacji o miejscu
i sposobie skadania reklamacji. W tym takze przypadku potwierdza si regua
braku wypeniania obowiazkw informacyjnych naozonych przez ustaw. Jedynie
poowa sklepw internetowych (a w przypadku sklepw swiadczacych wyacznie
usugi jedynie 22% sklepw) podawaa na wasnych stronach www wymagane
informacje odnosnie sposobu skadania reklamacji (wykres B2.2.4-15, wykres
B2.2.4-16).
Wykres B2.2.4-15 Informacje dotyczace reklamacji
55%
45%
46%
54%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Czy przedsibiorstwo
podaje informacje o
miejscu skadania
reklamacji?
Czy przedsibiorstwo
podaje informacje o
sposobie skadania
reklamacji?
NIE TAK

firm B2C, ILiM 2006
154
Wykres B2.2.4-16 Informacje dotyczace reklamacji (usugi)
76%
24%
78%
22%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Czy przedsibiorstwo
podaje informacje o
miejscu skadania
reklamacji?
Czy przedsibiorstwo
podaje informacje o
sposobie skadania
reklamacji?
NIE TAK

firm B2C, ILiM 2006
W nikym stopniu sklepy internetowe informoway na wasnej stronie
internetowej o kosztach dostarczenia towaru wolnego od wad, czy kosztw
dostarczenia wadliwego towaru do serwisu. (wykres B2.2.4-17, wykres B2.2.4-18)
Wykres B2.2.4-17 Informacje dotyczace kosztw przy obsudze reklamacji
17%
14%
12%
11%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Czy w przypadku
uznania reklamacji
sprzedawca przejmuje
koszty dostarczenia
wadliwego towaru do
serwisu?
Czy w przypadku
posiadania przez towar
wad sprzedawca
dostarcza towar wolny
od wad na wasny
koszt?
BRAK INFORMACJI NIE TAK
77%
69%

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
155
Wykres B2.2.4-18 Informacje dotyczace kosztw przy obsudze reklamacji (usugi)
2%
4%
4%
2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Czy w przypadku
uznania reklamacji
sprzedawca przejmuje
koszty dostarczenia
wadliwego towaru do
serwisu?
Czy w przypadku
posiadania przez towar
wad sprzedawca
dostarcza towar wolny
od wad na wasny
koszt?
BRAK INFORMACJI NIE TAK
93%
93%

firm B2C, ILiM 2006
Prawie w zadnym przypadku wasciciele sklepw internetowych nie
informowali konsumenta jakie elementy podlegaja zwrotowi w przypadku, gdy po
zozonej reklamacji przez klienta nie ma mozliwosci dostarczenia towaru wolnego
od wad (wykres B2.2.4-19, wykres B2.2.4-20). Ponadto prawie zaden sklep nie
podawa czasu w jakim konsument otrzyma zwrot dokonanych patnosci w
przypadku, gdy sprzedawca nie zrealizuje zozonego zamwienia w
zdeklarowanym czasie (wykres B2.2.4-21, wykres B2.2.4-22).
Wykres B2.2.4-19 Elementy zwracane przez sprzedawc klientowi w przypadku braku
mozliwosci dostarczenia towaru wolnego od wad
80%
0%
1%
0%
19%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
BRAK INFORMACJI
koszty patnosci za
pobraniem
koszty przelewu
koszty kredytu jezeli
towar by kredytowany
koszty zwrotu towaru
odsetki od przekazanej
kwoty

firm B2C, ILiM 2006
156
Wykres B2.2.4-20 Elementy zwracane przez sprzedawc klientowi w przypadku braku
mozliwosci dostarczenia towaru wolnego od wad (usugi)
100%
0%
0%
0%
0%
0%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
BRAK INFORMACJI
koszty patnosci za
pobraniem
koszty przelewu
koszty kredytu jezeli
towar by kredytowany
koszty zwrotu towaru
odsetki od przekazanej
kwoty

firm B2C, ILiM 2006
Wykres B2.2.4-21 Czas zwrotu patnosci przez sprzedawc w przypadku przekroczenia z
winy sprzedawcy wymaganego czasu umowy
97%
0%
1%
2%
0%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
<3d
3-7d
7-30d
>30d
brak informacji

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
157
Wykres B2.2.4-22 Czas zwrotu patnosci przez sprzedawc w przypadku przekroczenia z
winy sprzedawcy wymaganego czasu umowy (usugi)
98,6%
1,4%
0,0%
0,0%
0,0%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
<3d
3-7d
7-30d
>30d
brak informacji

firm B2C, ILiM 2006
W badaniach sprawdzono takze na stronach www sklepw dostpnosc
informacji na temat czasu dostawy i czasu realizacji zamwienia. Bardzo czsto
sklepy mao precyzyjnie okreslay te dwa zalezne od siebie okresy
79
. W przypadku
czasu dostawy prawie 60% sklepw (usugi - 68% sklepw) nie podawao tej
informacji na wasnych stronach www (wykres B2.2.4-23, wykres B2.2.4-24), a
38% sklepw (usugi 71%) nie informowao o czasie realizacji
zamwienia(wykres B2.2.4-25, wykres B2.2.4-26).
Wykres B2.2.4-23 Czas dostawy
1%
58%
2%
7%
9%
31%
6%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
<24h
1-3dni
4-5dni
6-10dni
>10dni
brak informacji
on-line

firm B2C, ILiM 2006

79
Czas realizacji zamwienia skada si czasu niezbdnego na przygotowanie i dokonanie wysyki
zamwionego produktu oraz z czasu dostawy
158
Wykres B2.2.4-24 Czas dostawy (usugi)
24%
68%
0%
0%
1%
6%
4%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
<24h
1-3dni
4-5dni
6-10dni
>10dni
brak informacji
on-line

firm B2C, ILiM 2006
Wykres B2.2.4-25 Czas realizacji zamwienia
38%
1%
0%
10%
20%
31%
34%
0% 10% 20% 30% 40%
<48h
3-5 dni
6-10 dni
11-30 dni
>30 dni
on-line
brak informacji.

firm B2C, ILiM 2006
E-biznes
159
Wykres B2.2.4-26 Czas realizacji zamwienia (usugi)
71%
22%
0%
1%
0%
1%
7%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
<48h
3-5 dni
6-10 dni
11-30 dni
>30 dni
on-line
brak informacji.

firm B2C, ILiM 2006
Niepokojacy jest takze fakt przejawiajacego si braku informacji o prawach
konsumenta odnosnie mozliwosci zarzadzania informacjami na ich temat w bazie
danych sklepu internetowego. Brak jakichkolwiek informacji odnotowano w
przypadku 54% sklepw (usugi az 86% sklepw). Ponadto duza grupa sklepw
nie informowaa o wszystkich prawach jakie posiadaja konsumenci odnosnie
zarzadzania danymi osobowymi (wykres B2.2.4-27, wykres B2.2.4-28).
Wykres B2.2.4-27 Informacje o mozliwosci zarzadzania danymi osobowymi przez
klientw w ramach serwisw internetowych
54%
43%
45%
17%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
brak informacji
Poprawianie
Wglqd
Zaprzestanie
przetwarzania

firm B2C, ILiM 2006
160
klientw w ramach serwisw internetowych (usugi)
86%
13%
14%
3%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
brak informacji
Poprawianie
Wglqd
Zaprzestanie
przetwarzania

firm B2C, ILiM 2006
Sprzedaz niektrych produktw wymusza na wascicielach sklepw
internetowych spenienie dodatkowych obowiazkw informacyjnych.
Ustawodawstwo nakada obowiazek na sprzedawcw produktw przeznaczonych
jedynie dla dorosego konsumenta oznaczenie w sposb specjalny oferty
przeznaczonej dla tej grupy konsumentw. Analiza takich sklepw wykazaa, ze
wszystkie sklepy takie oznaczenie posiaday. Ponadto w 2005 roku powsta
obowiazek przyjmowania zuzytego sprztu elektronicznego lub elektrycznego
przez sklepy sprzedajace tego rodzaju produkty
80
. Jedynie w przypadku 9%
sklepw znaleziono na ich stronie www informacj o mozliwosci przekazania
zuzytego sprztu, natomiast zaden sklep nie informowa kto ponosi koszty dostawy
zuzytego sprztu. (Wykres B2.2.4-29).

80
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o zuzytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym, Dz. U. nr 180,
Poz. 1494 i 1495, Art. 42
E-biznes
161
Wykres B2.2.4-29 Specjalne warunki sprzedazy
9%
0%
100%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Czy w przypadku sprzedazy towarw
elektrycznych i elektronicznych
sprzedawca przyjmuje od kupujqcego
zuzyty sprzt?
elektrycznych i elektronicznych
sprzedawca przyjmuje na siebie
koszty dostawy zuzytego sprztu?
dostpnych jedynie dla dorosego
konsumenta sprzedawca oznacza w
sposb specjalny ofert? (pytanie o
przekroczenie wieku 18 lat przy
wejsciu do serwisu)

firm B2C, ILiM 2006
B2.2.5. Podsumowanie motywy rozpoczcia dziaalnoci i problemy
przy prowadzeniu sprzeday on-line wrd sklepw internetowych w
Polsce
Rok 2006 przynis kolejne zmiany na rynku detalicznego handlu
elektronicznego. W ich konsekwencji powsta rynek z powazna konkurencja i
szeroka oferta produktowa. Skala sprzedazy znacznie przekroczya wysoki prg
osiagnity juz w roku 2005, jak i zwikszya si liczba sklepw internetowych w
Polsce. W miejsce zamykanych sklepw internetowych powstaje wiksza liczba
nowych sklepw, ktre maja ambicje podbicia rynku. W celu osiagnicia sukcesu
juz nie wystarcza, aby rozpoczac sprzedaz tych samych produktw co konkurencja.
Coraz wazniejszy jest dobry pomys na handel internetowy, dobre narzdzia
informatyczne i sprawna obsuga otrzymywanych zamwien. Wraz z wikszym
doswiadczeniem sklepw wzrastaja wymagania klientw, ktrzy oczekuja nowosci
i coraz lepszej obsugi.
Firmy decydujac si na sprzedaz on-line szukay przede wszystkim mozliwosci
pozyskania nowych klientw. 64% sklepw internetowych (usugi-37% sklepw)
wybrao t przyczyn jaka decydujaca o rozpoczciu sprzedazy on-line. Drugim
162
najczsciej deklarowanym motywem rozpoczcia dziaalnosci byy mniejsze
koszty funkcjonowania, 38% sklepw dokonao takiego wyboru (usugi 25%
sklepw).(Wykres B2.2.5-1, wykres B2.2.5-1)
Wykres B2.2.5-1 Przyczyny rozpoczcia sprzedazy on-line
13%
31%
27%
48%
23%
28%
8%
6%
5%
87%
80%
64%
51%
33%
29%
60%
46%
38%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
mniejsze koszty funkcjonowania
dostosowanie si do konkurencji
mozliwosc pozyskania nowych klientw
brak odpowiedniego lokalu do sprzedazy
tradycyjnej
atwiejszy sposb zarzqdzania sklepem
inny (jaki?)
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.5-2 Przyczyny rozpoczcia sprzedazy on-line (usugi)
59%
10%
2%
37%
14%
25%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
mniejsze koszty funkcjonowania
dostosowanie si do konkurencji
mozliwosc pozyskania nowych klientw
brak odpowiedniego lokalu do sprzedazy
tradycyjnej
atwiejszy sposb zarzqdzania sklepem
inny powd

B2C ILiM 2006
Dobrym wskaznikiem na przyszosc odnosnie dalszego rozwoju handlu
elektronicznego sa wyniki dotyczace posiadania problemw przy prowadzeniu
sprzedazy on-line. Az 86% sklepw (usugi 94% sklepw) nie odnotowao takich
problemw w trakcie dziaalnosci w 2006 roku (wykres B2.2.5-3, wykres B2.2.5-
E-biznes
163
4). Jest to znaczaca rznica w porwnaniu z latami ubiegymi, kiedy odnotowano
prawie trzykrotnie wikszy odsetek sklepw majacych problemy w handlu.
Wykres B2.2.5-3. Fakt posiadania problemw przy prowadzeniu sprzedazy on-line
28%
4%
0%
26%
31%
86%
46%
64%
14%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
tak
nie
nie wiem, trudno
powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.5-4 Fakt posiadania problemw przy prowadzeniu sprzedazy on-line (usugi)
94%
6%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
tak
nie

B2C ILiM 2006
Najczsciej sklepy internetowe wskazyway na problemy zwiazane z brakiem
integracji systemu klienckiego z systemami back-officeowymi (8%), zbyt duza
liczba standardw komunikacji (4%). (Wykres B2.2.5-5, wykres B2.2.5-6).
Wykres B2.2.5-5 Problemy pojawiajace si przy prowadzeniu sprzedazy on-line w 2006
roku
164
28%
4%
0%
26%
31%
0%
27%
21%
3%
15%
20%
2%
16%
17%
2%
10%
11%
4%
13%
24%
8%
0% 10% 20% 30% 40%
brak integracji systemu klienckiego z systemami
back-office'owym
zbyt duza liczba standardw komunikacji (EDI,
ebXML, UDOI..)
obawa przed udostpnieniem wiedzy o
systemach partnerom zewntrznym
zbyt duzy koszt integracji
dostosowanie systemu magazynowego i dostaw
do potrzeb systemu e-fulfilment
zadne
nie wiem, trudno powiedziec
2004 2005 2006

B2C ILiM 2006
Wykres B2.2.5-6 Problemy pojawiajace si przy prowadzeniu sprzedazy on-line w 2006
roku? (usugi)
94%
0%
2%
0%
2%
4%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
brak integracji systemu klientowskiego z systemami back-
officowym
zbyt duza liczba standardw komunikacji (EDI, ebXML,
UDOI..)
obawa przed udostpnieniem wiedzy o systemach
partnerom zewntrznym
zbyt duzy koszt integracji
dostosowanie systemu magazynowego i dostaw do
potrzeb systemu e-fulfilment (realizacji otrzymanych
zamwien)
zaden

B2C ILiM 2006
Nalezy zwrcic jednak uwag, ze pewne problemy nie sa dostrzegane przez
sklepy internetowe. W szczeglnosci dotyczy to duzych brakw informacyjnych
E-biznes
165
stron www sklepw internetowych na temat praw jakie posiadaja konsumenci w
trakcie zakupw. W duzym zakresie wrcz amane jest prawo. Potwierdzaja to
takze dane Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, tylko w stosunku do 3 z
200 zbadanych sklepw internetowych Urzad nie mia zadnych zarzutw. Do
gwnych nieprawidowosci Urzad zaliczy m.in. brak precyzyjnego trybu
reklamacji i dostaw towaru, brak informacji o kosztach usug i lekcewazenie praw
konsumenta.
81

Entuzjazm w otwieraniu sklepw internetowych i inwestowaniu duzych
pienidzy bez odpowiedniej strategii rozwoju dziaalnosci moze ostudzic takze
przykad sklepu Vivid.pl. Przejcie firmy przez Dialog pokazuje, ze sprzedaz przez
Internet jest obarczona ryzykiem i nie zawsze bdzie mozna odzyskac
zainwestowany kapita w momencie sprzedazy sklepu. Rynek wyceni wartosc
spki Vivid.pl na 2,4 mln z., pomimo zainwestowania w spk juz 5 mln z (za
90% akcji warszawskiej spki Vivid.pl telefonia Dialog zapacia 2,15 mln z)
82
.
Z powyzszych przykadw wynika, ze jednym z zrde problemw sklepw
internetowych moga byc pewne zaniechania lub bdy popeniane przez
zarzadzajacych sklepem, jednak wiele takze zalezy od czynnikw zewntrznych, w
szczeglnosci od obowiazujacego prawa. W roku 2006 wszed w zycie przepis
zwiazany z kasami fiskalnymi, ktry moze wpynac na dziaanie sklepw
internetowych. Wedug Rozporzdzenia Ministra Finansw z 28 marca 2006 r. w
sprawie kas rejestrujcych (Dz.U. nr 51, poz.375 ze zm.) sprzedawca towarw w
systemie wysykowym korzysta ze zwolnienia z ewidencjonowania w kasie
rejestrujacej wszystkich transakcji paconych za posrednictwem poczty lub banku
droga przelewu bankowego na rachunek bankowy podatnika. Nic
problematycznego z tresci Rozporzadzenia nie wynikaoby dla sklepw
internetowych, o ile ustawodawca nie wprowadziby wyaczenia pewnej grupy
asortymentw, ktrych zwolnienie okreslone w Rozporzadzeniu nie dotyczy, a
mianowicie m.in. sprztu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, sprztu
fotograficznego, nagrywanych pyt CD, DVD, itp. W wyniku tych zapisw
powstaja pewne pytania natury technicznej, jak i kiedy zewidencjonowac sprzedaz
w kasie fiskalnej, jak dostarczyc paragon kupujacemu. Ponadto moga powstac
takze pewne problemy ksigowe, na przykad z uwagi na rozbieznosci wynikajace
z faktu dokonania w jednym miesiacu ewidencji transakcji, a powstania obowiazku

81
Kosiarski M., Sklepy internetowe ami prawa konsumentw, Rzeczpospolita nr 269, 18-
19.11.2006, dod. Prawo co dnia, str. 1
82
Domaszewicz Zb., Rozynski P., Vivid.pl sprzedany za ponad 2 mln z, Gazeta Wyborcza, nr 248,
23.10.2006, str.32
166
podatkowego w innym miesiacu, czy problemw wynikajacych z nieodebrania
przesyki przez kupujacego.
83

Innym problemem wynikajacym z przepisw polskiego prawa, zywo
dyskutowanym w 2006 roku, by temat zakazu sprzedazy jakichkolwiek lekw
przez Internet. Pomimo istniejacego zakazu rynek sprzedazy lekw rozwija si
bardzo dynamicznie i powstaje coraz wicej e-aptek. Mwio si o liczbie nawet 70
aptek internetowych, co jest dwa razy wicej niz w 2005 roku.
84
Wirtualni
farmaceuci, aby prowadzic handel on-line lekami z jednej strony wykorzystuja
nieprecyzyjnie okreslone przepisy polskiego prawa, z drugiej strony powouja si
na decyzj Europejskiego Trybunau Sprawiedliwosci, ktry orzek, ze zabranianie
takiej dziaalnosci jest zaprzeczeniem unijnej zasadzie swobodnego przepywu
towarw. Nie ulega watpliwosci, ze pozostawienie sprzedazy lekw bez okreslenia
pewnych ograniczen moze rodzic pewne zagrozenia, ktre moga wynikac z
atwosci wprowadzania preparatw podrobionych lub sfaszowanych (wedug
Komisji Europejskiej w ostatnim czasie zidentyfikowano 170 lekw
sprzedawanych z pominiciem obowiazkowej drogi badan i rejestracji
85
), czy z
problemw zachowania odpowiedniej ochrony lekw w trakcie transportu leku do
osoby zamawiajacej. Obecnie trzy kraje w Unii Europejskiej zalegalizoway
sprzedaz lekw przez Internet: Niemcy, Wielka Brytania i Holandia. Takze
sprzedaz on-line lekw jest mozliwa w USA, gdzie zdobya juz jedna piata udziau
w rynku.
86

83
Kosacka-dzewicz D., Jaki podatek od sprzeday przez Internet, Rzeczpospolita, nr 197,
24.08.2006, dod. Dobra firma, str.6-8
84
Cabaj J., Handel..., op.cit., str.1
85
Pietryga T., Kozyra P.A., Handel poza prawem, Gazeta Prawna, nr 145, 27.07.2007, str 17
86
Cabaj J., Handel...., , op.cit., str.1
E-biznes
167
B2.3. Rynek finansowy
B2.3.1. E-bankowo
Rok 2006 by kolejnym okresem szerokiego rozwoju elektronicznej
bankowosci w Polsce. Jak wynika z danym zaprezentowanych w rozdziale B1
dynamicznie wzrasta liczba internautw korzystajacych z usug e-bankowosci, a
takze lista bankw oferujacych elektroniczny dostp do rachunku jest coraz
szersza. Nalezy podkreslic, ze wsrd nich pojawia si coraz wicej bankw
spdzielczych. Jest to wynikiem zarwno presji klientw bankw (coraz czsciej
klienci bankw spdzielczych przychodzac do oddziaw pytaja o mozliwosc
korzystania z konta za posrednictwem Internetu
87
), jak i walki konkurencyjnej.
Banki komercyjne zaczynaja si interesowac grupa klientw dotychczas
obsugiwanych jedynie przez banki spdzielcze. Dostp do konta bankowego
droga elektroniczna staje si standardem w bankowosci, o ktry coraz czsciej
domagaja si klienci i stanowi dla nich wazne kryterium wyboru banku.
Instytut Logistyki i Magazynowania podja si po raz kolejny monitoringu
rozwoju usug elektronicznej bankowosci wsrd bankw w Polsce. Niniejszy roz-
dzia ma na celu przedstawienie wynikw badan w tym obszarze, charakteryzujac
infrastruktur informatyczna, bezpieczenstwo, korzystanie z e-administracji, zakres
informacyjny stron www oraz opis usug elektronicznych swiadczonych przez
banki w Polsce.
Niniejszy rozdzia zosta opracowany na podstawie danych z dwch badan
przeprowadzonych w 2006 roku. Pierwszym zrdem danych byy wyniki badan
przeprowadzonych przez Gwny Urzad Statystyczny w kwietniu 2006 r. pt.
Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w
przedsibiorstwach sektora finansowego. Celem badania bya identyfikacja zakresu
i sposobw wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w
przedsibiorstwach sektora finansowego. Dane zebrane zostay metoda
korespondencyjna w oparciu o kwestionariusz ankietowy, ktry skada si z pytan
pogrupowanych tematycznie w czterech obszarach. Obszar pierwszy zawiera
podstawowe informacje o systemach informacyjno-telekomunikacyjnych. Obszar
drugi obejmowa zagadnienia zwiazane z wykorzystaniem Internetu w dziaalnosci
przedsibiorstwa z sektora finansowego oraz z stosowanymi zabezpieczeniami
sieci i operacji, natomiast trzeci koncentrowa si na usugach oferowanych przez

87
Morawski I., Teraz czas...., op.cit., str. 7
168
przedsibiorstwa przez Internet. Dzia czwarty pytan dotyczy swiadczenie usug
finansowych przez zewntrzne sieci inne niz Internet.
Badaniem GUS objtych zostao 780 przedsibiorstw sektora finansowego. W
niniejszym rozdziale zaprezentowano wyniki obrazujace sytuacj wsrd
przedsibiorstw sklasyfikowanych wedug PKD 65.12 i 65.22
88
. W grupie tej
znalazy si banki komercyjne, banki spdzielcze oraz inne przedsibiorstwa
sklasyfikowane w tych grupach PKD, w tym Spdzielcze Kasy Oszczdnosciowo-
Kredytowe.
89
Prezentowane wyniki badan dotycza roku 2005 lub stanu na dzien
31 stycznia 2006 r.
Drugim zrdem informacji pierwotnych byy wyniki dwch badan
przeprowadzonych przez Instytut Logistyki i Magazynowania (ILiM) w okresie 13
listopada do 20 grudnia 2006 roku. Przedmiotem badania byo 69 bankw
komercyjnych prowadzacych dziaalnosc na terenie Polski. Celem pierwszego
badania ILiM Zakres informacyjny stron internetowych bankw komercyjnych w
Polsce bya ocena stanu faktycznego co do zawartosci, dostpu do niezbdnych
informacji na stronach internetowych bankw komercyjnych w 2006 r. Badanie
przeprowadzone zostao przez pracownikw ILiM w drodze bezposredniego
sprawdzenia stron internetowych grupy 62 bankw komercyjnych. Drugie badanie
wiadczenie usug e-bankowoci w bankach komercyjnych w Polsce
przeprowadzono na tej samej prbie bankw komercyjnych i dotyczyo analizy
usug swiadczonych droga elektroniczna, rodzaju kanaw dostpu do usug
elektronicznej bankowosci oraz adresatw tych usug. Przeprowadzono je wedug
dwuetapowej procedury, obejmujacej w pierwszej kolejnosci analiz stron
internetowych bankw, a nastpnie wysaniu wypenionego formularza do
potwierdzenia i ewentualnego uzupenienia informacji przez kompetentnego
pracownika banku. Ostatecznie przeanalizowano wszystkie banki komercyjne w
Polsce posiadajace strony internetowe (62 banki) oraz wysano do wszystkich tych
bankw wypeniony formularz do potwierdzenia i ewentualnego uzupenienia
informacji. Odpowiedz w postaci zautoryzowanego formularza uzyskano od 18
bankw. Ponadto przeprowadzono wywiad telefoniczny ze wszystkimi bankami
nie posiadajacymi strony www w celu potwierdzenia tego faktu.

88
Nalezy zaznaczyc, ze w porwnaniu z prezentowanymi wynikami badan w zeszorocznym
raporcie Elektroniczna gospodarka w Polsce Raport 2005 nastapia zmiana. Przedmiotem opisu
w niniejszym rozdziale sa przedsibiorstwa z obu wspomnianych grup PKD, a nie jak w roku
ubiegym jedynie z PKD 65.12. Zmiana wynika z agregacji wynikw przez GUS. Stad porwnania
do roku ubiegego odnosza si do wynikw badan otrzymanych dla obu grup przedsibiorstw.
89
Z uwagi na to, ze ponad 90% przebadanych przedsibiorstw stanowiy banki, autor w niniejszym
rozdziale zastosowa uoglnienie na caa populacj posugujac si w tekscie sowem banki
opisujac przebadana populacj.
E-biznes
169

B2.3.1.1. Infrastruktura i technologia w bankach
Sektor finansowy jest jednym z lepiej zinformatyzowanych sektorw w Polsce.
Podstawowa dziaalnosc operacyjna wymaga stosowania systemw
informatycznych w prawie wszystkich przeprowadzanych procesach. W
konsekwencji wpywa to na bardzo wysoki wskaznik skomputeryzowania bankw,
az 97% pracownikw bankw posiadao komputery (wykres B2.3.1-1).

Wykres B2.3.1-1. Wykorzystanie komputerw przez pracownikw (styczen 2006 r.)
40%
48%
96%
97%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Udzia % pracownikw
wykorzystujqcych
komputer
Udzia % pracownikw
wykorzystujqcych
komputer z dostpem do
Internetu
2005 2006

Zrdo: Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w
przedsibiorstwach sektora finansowego, GUS 2006
Model dziaalnosci bankw nie zakada zatrudniania pracownikw w systemie
telepracy. Jedynie 5% bankw zatrudniao takich pracownikw. W porwnaniu z
rokiem ubiegym nastapia jedynie niewielka zmiana pod tym wzgldem (wykres
B2.3.1-2). Dla tej grupy pracownikw zapewniony by w szczeglnosci dostp do
systemw informatycznych z innych lokalizacji bankw lub grupy kapitaowej
(82%). Poowa bankw umozliwiaa takze dostp z domu oraz podczas podrzy
suzbowych (51%). (Wykres B2.3.1.-3).
170
Wykres B2.3.1-2. Zatrudnienie pracownikw w systemie telepracy (styczen 2006)
97%
95%
3%
5%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
tak
nie
2005 2006

Wykres B2.3.1-3. Miejsce dostpu do systemu informatycznego przedsibiorstwa wsrd
osb pracujacych w systemie telepracy (styczen 2006 r.)
51%
82%
46%
51%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
z domu
z siedzib klientw lub
partnerw
przedsibiorstwa
z innych lokalizacji
przedsibiorstwa lub jego
grupy kapitaowej
podczas podrzy
suzbowej, np. z hotelu,
lotniska

W 2005 roku wikszosc bankw (68,8%) nie posiadao potrzeby rekrutacji
pracownikw z umiejtnosciami w zakresie ICT. Wsrd 31,2% bankw
poszukujacych pracownikw o takich umiejtnosciach, jedynie 5,5% bankw
miao trudnosci w znalezieniu takich pracownikw, a wsrd 25,7% bankw nie
odnotowano takich trudnosci. (Wykres B2.3.1.-4). Gwnym problemem w
E-biznes
171
znalezieniu informatykw bya ich niedostpnosc na rynku lub brak
wystarczajacych kompetencji (70%), (wykres B2.3.1.-5). Analizujac rynki
zagraniczne mozna przewidywac takze w Polsce wzrost skali problemu
niedostpnosci informatykw wraz ze zwikszajaca si skala informatyzacji
gospodarki. Z uwagi na bardzo dobra koniunktur a takze bardzo dobra sytuacj
finansowa bankw, sektor ten najprawdopodobniej jako jednej z ostatnich odczuje
konsekwencje problemw niedostpnosci pracownikw z tej grupy, gdyz bdzie
mg zaproponowac konkurencyjne warunki zatrudnienia specjalistw ICT.
Wykres B2.3.1-4. Fakt posiadania trudnosci w pozyskiwaniu pracownikw z
umiejtnosciami w zakresie ICT w 2005 r.
69%
26%
6%
0% 20% 40% 60% 80%
majqce trudnosci w
pozyskiwaniu
pracownikw z
umiejtnosciami w
zakresie ICT
niemajqce trudnosci w
pozyskiwaniu
pracownikw z
umiejtnosciami w
zakresie ICT
niemajqce potrzeby
rekrutacji pracownikw
z umiejtnosciami w
zakresie ICT

Wykres B2.3.1-5. Rodzaje problemw w trakcie poszukiwania pracownikw z
60%
70%
65%
55% 60% 65% 70%
personel z umiejtnosciami obsugi by
niedostpny lub z niewystarczajqcymi
kompetencjami
specjalisci w zakresie ICT byli niedostpni lub z
niewystarczajqcymi kompetencjami
koszty wynagroszen specjalistw w zakresie ICT
byy zbyt wysokie

172
W 2006 roku nie zauwazano prawie zadnych zmian donosnie wykorzystania
Internetu w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wsrd bankw. Nadal jedynie
30% bankw korzystao z tego kanau dostpu do usug szkoleniowych lub
edukacyjnych. (Wykres B2.3.1.6)

Wykres B2.3.1-6. Wykorzystanie Internetu w celach szkoleniowych lub edukacyjnych
(styczen 2006 r.)
69,4%
68,8%
30,6%
31,2%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
tak
nie
2005 2006

Analizujac posiadana przez banki w Polsce infrastruktur informatyczna
wynika, ze juz wszystkie banki posiaday dostp do Internetu, przeszo poowa z
bankw posiadaa Intranet, natomiast jedynie 19% bankw udostpniaa
infrastruktur Extranetu. Banki w gwnej mierze budoway swoje sieci
informatyczne w oparciu o infrastruktur kablowych sieci LAN (90% bankw),
jedynie 8% bankw posiadaa bezprzewodowa siec LAN. W porwnaniu z rokiem
2005 zauwaza si wsrd bankw stopniowy wzrost stosowanych technologii
informacyjno-telekomunikacyjnych, a powolnosc tempa wzrostu gwnie wynika z
potrzeby inwestycji duzych srodkw pieniznych w ich budow. (Wykres B2.3.1-
7).
E-biznes
173
Wykres B2.3.1-7. Stosowana technologia informacyjno-telekomunikacyjna
(styczen 2006 r.)
99%
100%
15%
19%
50%
55%
84%
90%
7%
8%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
LAN bezprzewodowa
LAN kablowa
Intranet
Extranet
Internet
2005 2006

Analizujac technologie poaczen z Internetem zauwaza si wyrazny wzrost
liczby poaczen w technologii DSL, ktra staa si gwna technologia w bankach
w 2006 roku. Banki coraz rzadziej stosoway modem analogowy, ktry jeszcze w
2005 roku stanowi najpowszechniejsza technologi poaczen z Internetem. Spadek
wykorzystania zauwazano takze w przypadku modemu cyfrowego, natomiast
nieznaczny wzrost mozna byo zaobserwowac w wykorzystaniu innych staych
aczy oraz aczy bezprzewodowych. (Wykres 2.3.1-8).
Wykres B2.3.1-8. Technologia poaczen z Internetem (styczen 2006 r.)
12%
13%
18%
23%
58%
71%
54%
48%
59%
46%
0% 20% 40% 60% 80%
modem analogowy
modem cyfrowy ISDN
poqczenie w technologii
DSL (xDSL, ADSL,SDSL,
itp.)
inne stae qcze (np.
kablowe)
qcze bezprzewodowe
(np. GSM, GPRS, UMTS,
itp.)
2005 2006

174
Wikszosc bankw w 2006 roku posiadaa acza o przepustowosci w przedziale
od 144 Kb/s do 2 Mb/s. Jedynie 20% bankw dysponowao aczem o
przepustowosci 2Mb/s lub wikszej. (Wykres 2.3.1-9)

Wykres B2.3.1-9. Maksymalna szybkosc sciagania danych gwarantowana przez dostawc
Internetu dla najszybszego acza, jakim dysponowao przedsibiorstwo (styczen 2006 r.)
20%
56%
24%
0% 20% 40% 60%
ponizej 144 Kb/s
144 Kb/s i wicej, lecz
mniej niz 2 Mb/s
2 Mb/s lub wicej

Mae zainteresowanie bankw w zatrudnieniu nowych pracownikw o
umiejtnosciach z dziedziny ICT moga miec zrdo w maej skali podjcia prac
nad nowym oprogramowaniem w 2005 roku. Jedynie 9% bankw podjo si
budowy wasnego oprogramowania w analizowanym roku (w porwnaniu z
rokiem 2004 nastapi niewielki wzrost o 3%). (Wykres B2.3.1-10).

Wykres B2.3.1-10. Budowa wasnego oprogramowania w 2005 roku
94%
91%
6%
9%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
tak
nie
2004 2005

E-biznes
175
Jednym z miernikw skali wdrazania elektronicznego obiegu dokumentw jest
stopien zastapienie tradycyjnej poczty przez elektroniczne srodki komunikacji. W
okresie ostatnich piciu lat wikszosc bankw dokonao takich zmian w
niewielkim stopniu. Jedynie 16% bankw zastapio wicej niz 2/3 korespondencji
papierowej elektronicznymi srodkami komunikacji. (Wykres B2.3.1-11).
Wykres B2.3.1-11. Stopien zastapienia tradycyjnej poczty przez elektroniczne srodki
komunikacji w okresie 01.2002-01.2006
1%
16%
28%
41%
14%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
zadnym
niewielkim (do 1/3
korespondencji)
znacznym (pomidzy
1/3 a 2/3
korespondencji)
w wikszosci lub
cakowicie (wicej niz
2/3 korespondencji)
nie dotyczy


B2.3.1.2. Bezpieczestwo informatyczne w bankach
W 2006 roku nie byo takiego banku, ktry nie stosowaby zabezpieczen
informatycznych. Analiza rodzaju zabezpieczen pokazuje, ze z roku na rok
zwiksza si takze zrznicowanie stosowanych narzdzi. Coraz wicej bankw
stosuje inne zabezpieczenia niz tylko ochrona antywirusowa, ktra nadal stanowia
najpopularniejsza form zabezpieczenia systemw informatycznych (stosowao ja
99% bankw). O 11% zwikszyo si zastosowanie zapr firewalls oraz
szyfrowanie poaczen internetowych z bankiem (niezbdny element w swiadczeniu
usug e-bankowosci). (Wykres B2.3.1-12).
176
Wykres B2.3.1-12. Rodzaj stosowanego zabezpieczenia systemw informatycznych
(styczen 2006 r.)
63%
68%
33%
44%
75%
86%
97%
99%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
systemy zaporowe
firewalls
serwery szyfrujqce
poqczenia internetowe
przechowywanie
zapasowych kopii
danych poza jednostkq
sprawozdawczq
2005 2006

Klienci komunikujac si z bankiem mogli korzystac w 2006 roku gwnie z
mechanizmw uwierzytelniania takich jak kod PIN czy system hase (60%), a
takze banki udostpniay szyfrowanie w celu zapewnienia poufnosci (55%).
Stosowane byy jednak rzne poziomy bezpieczenstwa dla tych mechanizmw
uwierzytelniania wsrd bankw, uzalezniony od rodzaju wykonywanych
czynnosci. W przypadku logowania jedne banki stosoway system staych loginw
i hase, inne natomiast wprowadziy dodatkowe zabezpieczenia przed mozliwoscia
przechwycenia danych przez hakera. ING, BPH, Pekao stosoway na przykad
podawanie losowo wybranych cyfr z hasa (nie ma mozliwosci wtedy
przechwycenia caego hasa), w Fortisie uzytkownik e-bankowosci musia
wskazac lokalizacj specjalnego pliku w celu autoryzacji logowania, w Nordei i
Volkswagenie hasa za kazdym razem byy inne, odczytywane albo ze specjalnej
listy lub z tokena. W przypadku autoryzacji dokonywanych transakcji oprcz listy
hase drukowanych przez bank dla konkretnego uzytkownika (czy to w postaci
listy otwartej lub w postaci listy ukrytej zdrapki), banki udostpniay tokeny,
system hase przesyanych smsem lub zmodyfikowane systemy hase, na przykad
proszac o podanie tylko niektrych literach z listy hase lub pewnej kombinacji
informacji. Kredyt Bank wymaga podania dwch cyfr z numeru PESEL lub
dowodu osobistego, dwch losowych cyfr z dodatkowego hasa i dwch losowych
znakw graficznych z bazy wczesniej podanej przez bank.
90
Pomimo
poczatkowego nastawienia bankw, aby wdrazac jak najprostsze mechanizmy

90
Samcik M., E-konta. Test bezpieczestwa, Gazeta Wyborcza, nr 270, 20.11.2006, str.22
E-biznes
177
zabezpieczajace, nie utrudniajace uzytkownikowi korzystania z usug e-
bankowosci, widac zmian polityki bankw w tym zakresie i coraz wicej bankw
wdrozyo nowe sposoby zabezpieczen, wzmacniajac dotychczas stosowane (np.
Citibank, BPH, Pekao wzmocnili swoje zabezpieczenia w ostatnim roku w wyniku
coraz powszechniejszych atakw hakerw sieciowych
91
). Banki takze zaczy
stosowac programy oceniajace ryzyko przeprowadzanych operacji przez klienta,
analizujac ich niestandardowe zachowania. Jezeli na przykad klient dotychczas
przelewa srodki nie przekraczajace 400 z., a nagle ma zamiar dokonac przelewu
na kwot znacznie ja przekraczajaca, wtedy system domaga si dodatkowego
uwierzytelnienia.
92
Jako rodzaj zabezpieczenia komunikacji z bankiem nadal
rzadko by stosowany podpis elektroniczny, gwnie za sprawa duzych kosztw
zakupu i maej powszechnosci stosowania szczeglnie wsrd osb fizycznych.
(Wykres B2.3.1-13).

Wykres B2.3.1-13. Rodzaj zabezpieczen z jakim mozna byo korzystac komunikujac si z
bankiem (styczen 2006 r.)
42%
55%
47%
60%
37%
38%
0% 20% 40% 60%
inne mechanizmy
uwierzytelniania (np.
kod PIN, systemy hase)
szyfrowanie w celu
zapewnienia poufnosci
2005 2006

Coraz szerszy wachlarz stosowanych zabezpieczen wpywa takze na maa
skal problemw z utrzymaniem bezpieczenstwa sieci i danych wsrd bankw.
Jedynie 14 % bankw posiadao takie problemy w 2005 roku.

91
Samcik M., Internetowe konta bardziej bezpieczne, Gazeta Wyborcza, nr 277, 28.11.2006, str.31
92
Polak K., Banki s gwnymi klientami dostawcw zabezpiecze, Gazeta Prawna, nr 74,
13.04.2006, Dod. Innowacyjna firma, str. 3
178
Wykres B2.3.1-14. Udzia % bankw, w ktrych wystapiy problemy z bezpieczenstwem
sieci lub danych w 2005 r.
88%
86%
12%
14%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
tak
nie
2004 2005

B2.3.1.3. Zakres informacyjny stron internetowych bankw komercyjnych w
Polsce
Poziom posiadania stron przez banki komercyjne nie zmieni si w sposb
znaczacy w porwnaniu z latami ubiegymi i pozostaje na podobnym poziomie.
91% bankw komercyjnych w 2006 roku posiadao stron internetowa. (Wykres
B2.3.1-16).
Wykres B2.3.1-15. Posiadanie strony internetowej przez banki w Polsce (styczen 2006 r.)
92%
89%
91%
50%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
wszystkie banki w
Polsce (rok 2006)
wszystkie banki w
Polsce (rok 2005)
banki komercyjne
(rok 2006)
banki komercyjne
(rok 2005)
banki komercyjne
(rok 2004)
BRAK DANYCH

przedsibiorstwach sektora finansowego, GUS 2005, Zakres informacyjny stron
internetowych bankw komercyjnych w Polsce, ILiM 2006
E-biznes
179
Szczegowej analizie pod wzgldem zawartosci informacyjnej stron
internetowych poddano grup bankw komercyjnych. Z analizy wynika, ze banki
wykorzystyway strony www w celu autoprezentacji i opisu swoich produktw.
Prawie na wszystkich stronach znajdoway si podstawowe informacje
teleadresowe banku (nazwa 100%, adres 95%, kontakt 100%). Wikszosc
takze prezentowaa informacje o wadzach spki (73%). W mniejszym zakresie
prezentowane byy informacje o wynikach finansowych (56%), kapitale (39%) i
udziale w rynku (11%). (Wykres B2.3.1-16)

Wykres B2.3.1-17. Rodzaj informacji o banku komercyjnym dostpnych na stronach www
w 2006 r. (1/4)
11%
15%
11%
54%
72%
56%
32%
43%
39%
71%
80%
73%
98%
100%
100%
100%
100%
95%
100%
100%
100%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
nazwa
adres
kontakt
wadze spki
kapita
wyniki finansowe
udzia w rynku
2004 2005 2006

Zrdo: Zakres informacyjny stron internetowych bankw komercyjnych w Polsce,
ILiM 2006
Analizujac zawartosc informacyjna stron www odnosnie oferty banku, jak i
informacji z nia zwiazanych, wynika, ze 94% bankw zamieszczao opis
oferowanych produktw. Rzadkoscia byo zamieszczanie mechanizmw
wspierajacych klienta w porwnywaniu produktw (16%), czy tez mechanizmw
pomagajacych w ich doborze (27%). Przeszo poowa bankw komercyjnych
posiadaa dzia FAQ
93
(52%), zamieszczaa tresci regulaminw (56%), czy
udostpniaa taryfy lub kalkulatory kredytowe (56%). (Wykres B2.3.1-18).

93
Frequently asked questions czsto zadawane pytania.
180
w 2006 r. (2/4)
47%
59%
56%
20%
28%
29%
42%
54%
52%
40%
61%
56%
9%
17%
16%
20%
31%
27%
87%
98%
94%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
opis produktw
wsparcie w doborze produktw
pomoc w porwnaniu produktw
dostp do taryf lub kalkulatorw kredytowych
FAQ
sowniczek
regulaminy
2004 2005 2006

ILiM 2006
32% bankw posiadajacych stron internetowa informowao o specjalnych
ofertach dla pewnych grup klientw, 21% o obszarze swiadczenia usug, a 35%
bankw udostpniao wzory wnioskw kredytowych w formie elektronicznej
(wykres B2.3.1-21).

w 2006 r. (3/4)
27%
37%
32%
13%
24%
21%
2%
4%
3%
5%
15%
15%
24%
33%
35%
0% 10% 20% 30% 40%
dostpnosci do wzorw wnioskw kredytowych
skadanych offline
informacje o podpisie elektronicznym
informacje o negocjacjach online
Informacje o obszarze swiadczenia usug (np.
kraj/Europa/itd.)
informacje o indywidualnej ofercie dopasowanej
do profilu klienta, (np. dla VIP)
2004 2005 2006

ILiM 2006
W niewielkim stopniu banki zamieszczay informacje dotyczace umw i
zasadach ich zawarcia (29%), zasadach przetwarzania danych osobowych (19%) i
E-biznes
181
innych informacjach waznych z punktu widzenia zawieranych umw (wykres
B2.3.1-22). Obowiazek zamieszczania takich informacji ciazy gownie na bankach
swiadczacych usugi droga elektroniczna, naozony przez odpowiednio
ustawodawstwo.
w 2006 r. (4/4)
7%
17%
16%
4%
13%
15%
13%
17%
19%
7%
15%
13%
9%
9%
8%
5%
11%
11%
4%
4%
3%
18%
31%
29%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
informacje o cechach umowy i zasady zawarcia umowy (np. o
warunkach udzielania kredytu)
informacje o jzyku, w ktrym moze zostac zawarta umowa
informacje o czasie, w ktrym oferta oraz materiay informacyjne
sq wiqzqce
informacje o sqdzie wasciwym do rozpatrywania ewentualnych
sporw
informacje o stosowanych kodeksach etyki
zasadach przetwarzania danych osobowych
informacje o mozliwosci wypowiedzenia umowy
informacje o terminie, w ktrym konsumenci mogq od umowy
odstqpic
2004 2005 2006

ILiM 2006
B2.3.1.4. Usugi elektronicznej bankowoci
Usugi e-bankowoci z perspektywy wszystkich bankw w Polsce
Z uwagi na zmian czasu odniesienia w pytaniu dotyczacym swiadczenie usug
finansowych przez Internet nie jest mozliwe bezposrednie porwnanie wynikw
pomidzy rokiem 2005 i 2006. Jednak analiza dostpnych danych bardzo wyraznie
pokazuj skale rozwoju usug e-bankowosci w roku 2005. Wedug wynikw badan
GUS z 2005 roku jedynie 13% bankw swiadczyo usugi przez Internet w styczniu
2005 roku. Dane z roku 2006 pokazuja natomiast skal swiadczenia usug z
perspektywy caego roku 2005 i wedug nich w tym roku juz 34% bankw
swiadczyo usugi finansowe przez Internet. (Wykres B2.3.1-21) Nastapi wic
wyrazny wzrost liczby bankw swiadczacych usugi droga elektroniczna.
182
Wykres B2.3.1-21. % przedsibiorstw swiadczacych usugi finansowe przez Internet w
2005 roku
66%
34%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
tak
nie

Banki otrzymyway zamwienie przez Internet gwnie na usugi patnicze
(29%) oraz lokaty oszczdnosciowe (14%). Podwoia si liczba zamwien na
kredyty lub pozyczki (4%). (Wykres B2.3.1-22). Widac wyrazny wzrost
swiadczonych usug w porwnaniu z rokiem 2004, co wynika ze zwikszajacej si
liczby bankw swiadczacych usugi przez Internet.
Wykres B2.3.1-22. Rodzaj usug (produktw), na ktre zamwienia od klientw
przedsibiorstwo otrzymywao przez Internet w 2005 roku
0%
1,0%
1%
0,7%
2%
4%
5%
14%
11%
29%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%
usugi patnicze
lokaty
oszczdnosciowe
kredyty / pozyczki
usugi inwestycyjne
ubezpieczenia
2004 2005

E-biznes
183
Nadal jednak odsetek usug swiadczonych przez Internet w porwnaniu z
usugami finansowymi swiadczonymi w sposb tradycyjny by bardzo niski.
Prawie w 75% bankw odsetek ten nie przekracza 5%. (Wykres B2.3.1-23).
Wykres B2.3.1-23. Swiadczenie usug bankowych przez Internet w 2005 r.
10%
6%
10%
7%
6%
5%
9%
7%
7%
31%
26%
25%
44%
51%
51%
0% 20% 40% 60%
mniej niz 1%
1%lub wicej, lecz mniej
niz 5%
5% lub wicej, ale mniej
niz 10%
10% lub wicej, ale
mniej niz 25%
25% lub wicej
odestek wszystkich klientwi odsetek klientw indywidualnych odsetek klientw instytucjonalnych

Analiza wartosci usug bankowych swiadczonych przez Internet pokazuje
takze, ze wdrozenie elektronicznej bankowosci jest raczej koniecznoscia
wynikajaca z walki konkurencyjnej bankw, niz inwestycja przynoszaca wymierne
korzysci finansowe. Wartosc dokonanych w 2005 polecen przeleww przez
Internet w porwnaniu do oglnej wartosci zrealizowanych polecen przeleww w
banku w przypadku 89% bankw bya nizsza niz 5%. W 85% bankw dochody z
transakcji dokonanych przez Internet w 2005 roku stanowiy mniej niz 25%
wszystkich dochodw generowanych przez bank. (Wykres B2.3.1-24)
184
Wykres B2.3.1-24. Wartosc usug bankowych przez Internet w 2005 r.
15%
4%
10%
3%
10%
4%
27%
26%
38%
63%
0% 20% 40% 60% 80%
mniej niz 1%
niz 5%
niz 10%
10% lub wicej, ale
mniej niz 25%
25% lub wicej
odsetek wartosci polecen przeleww przez Internet odsetek dochodw z transakcji przez Internet

Jedna z tendencji obserwowanych na rynku bankowym od kilku lat jest
rozszerzanie typowych usug bankowych o nowe produkty finansowe, w
szczeglnosci ubezpieczeniowe. Skala swiadczenia tego rodzaju usug nie bya
jednak duza w 2005 roku. Wsrd wikszosci bankw (85%) odsetek wnioskw o
ubezpieczenie zozonych przez Internet by nizszy od 5% (wykres B2.1.1-25).
E-biznes
185
Wykres B2.3.1-25. Swiadczenie usug ubezpieczeniowych przez Internet w 2005 r.
14%
14%
14%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
14%
14%
14%
71%
71%
71%
0% 20% 40% 60% 80%
mniej niz 1%
niz 5%
niz 10%
10% lub wicej, ale
mniej niz 25%
25% lub wicej
odsetek wszystkich klientw odsetek klientw indywidualnych odsetek klientw instytucjonalnych lub przedsibiortw

Usugi elektronicznej bankowosci skierowane byy gwnie do klienta
krajowego (wykres B2.1.1-26). Fakt ten warunkowa takze udzia sprzedazy przez
Internet na poszczeglnych rynkach w 2005 roku. Prawie caa sprzedaz zostaa
zrealizowana na rynku krajowym (wykres B2.1.1-27). Brak otwarcia bankw z
Polski na inne rynki gwnie wynika z faktu, ze najwiksze banki w Polsce, ktre
mogyby konkurowac na rynkach zagranicznych, posiadaja inwestorw
zagranicznych, ktrzy juz sa obecni na tych rynkach.
Wykres B2.3.1-26. Podzia acznej wartosci netto sprzedazy przez Internet wg rodzaju
rynku w 2005 r.
0,2%
0,6%
99,2%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
rynek krajowy
pozostay rynek Unii
Europejskiej
pozostae panstwa
swiata

186
Wykres B2.3.1-27. Udzia sprzedazy przez Internet na poszczeglnym rodzaju rynku w
2005 r.
99,5%
0,0%
0,0%
0,5%
0,0%
0,0%
0,0%
5,7%
1,9%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
mniej niz 33%
33%lub wicej, lecz
mniej niz 66%
66% lub wicej
rynek krajowy rynek Unii Europejskiej pozostae rynki swiata

Jedynie 19% bankw otrzymywao zamwienia na usugi finansowe przez
zewntrzne sieci inne niz Internet. Chodzi tutaj o wszystkie sieci zamknite lub
zastrzezone z wyaczeniem wszystkich sieci opartych na protokole IP takich jak
www, Extranet, EDI przez Internet, VPN przez Internet oraz telefony
bezprzewodowe z dostpem do Internetu. (Wykres B2.1.1-28). Wsrd
najpopularniejszych sieci banki wymieniay siec do otrzymywania zamwien na
przelewy grupowe poprzez aplikacje komputerowe klientw instytucjonalnych lub
przedsibiorstw (wykres B2.1.1-29).
Wykres B2.3.1-28. % przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez zewntrzne sieci
inne niz Internet w 2005 roku
81%
19%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
tak
nie


E-biznes
187
Wykres B2.3.1-29. Rodzaj wykorzystywanych sieci innych niz Internet
3%
2%
12%
13%
0% 5% 10% 15%
siec do otrzymywania zamwien na przelewy grupowe
poprzez aplikacje komputerowe klientw
instytucjonalnych lub przedsibiorstw
bankomatowa siec samoobsugowa i/lub polecenia
przeleww za posrednictwem kart kredytowych klientw
indywiedualnych lub detalicznych
siec do otrzymywania zamwien od agentw
zajmujqcych si sprzedazq poprzez system
komputerowy poqczony z systemem przedsibiorstwa
inne


Usugi e-bankowoci z perspektywy bankw komercyjnych w Polsce
Szczegowa analiza swiadczenie usug e-bankowosci zostaa przeprowadzona
wsrd grupy bankw komercyjnych. Wsrd tej grupy 31% bankw w 2006 roku
nadal nie posiadao usug e-bankowosci. 4 banki byy bankami internetowymi
(mBank, Inteligo, Toyota Bank i Volkswagen Bank Direct), natomiast 45 bankw
byo bankami tradycyjnymi swiadczacymi usugi bankowe droga elektroniczna.
(Wykres B2.1.1-30)
Wykres B2.3.1-30. Struktura bankw komercyjnych w Polsce (2006)
61%
69%
64%
5%
5%
4%
34%
26%
31%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
tradycyjny
internetowy
tradycyjny swiadczqcy
usugi e-bankowosci
2004 2005 2006

Zrdo: wiadczenie usug e-bankowoci w bankach komercyjnych w Polsce, ILiM 2006
55% bankw swiadczacych usugi droga elektroniczna kierowao swoja ofert
do klienta detalicznego, a 91% bankw do przedsibiorstw (wykres B2.1.1-31), w
188
tym 81% bankw do maych i srednich przedsibiorstw, 70% do duzych
przedsibiorstw. Ponadto 30% bankw dedykowao usugi e-bankowosci takze do
sektora publicznego. (Wykres B2.1.1-32).
Wykres B2.3.1-31. Segmenty klientw, do ktrych skierowana bya oferta e-bankowosci
wsrd bankw komercyjnych w Polsce obsugujacych poszczeglne grupy klientw (2006)
77%
91%
64%
55%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Swiadczenie usug e-
bankowosci wsrd
bankw
swiadczqcych usugi
dla klienta
detalicznego
Swiadczenie usug e-
bankowosci wsrd
bankw
swiadczqcych usugi
dla przedsibiorstw
2005 2006


Wykres B2.3.1-32. Segmenty klientw, do ktrych skierowana jest usuga e-bankowosci
wsrd bankw komercyjnych w Polsce swiadczacych ta usug (2006)
28%
31%
30%
72%
73%
70%
90%
84%
81%
59%
56%
55%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
klient indywidualny
mae i srednie
przedsibiorstwa
duze przedsibiorstwa
sektor publiczny
2004 2005 2006

Z analizy struktury bankw swiadczacych usugi e-bankowosci wynika, ze na
rynku funkcjonowao jedynie 4% bankw, ktre swiadczyy tego rodzaju usug
jedynie dla klienta detalicznego, 40% bankw kierowao swoja ofert e-
E-biznes
189
bankowosci jedynie do podmiotw gospodarczych, natomiast pozostae banki
(51%) posiaday ofert e-bankowosci dla obu grup klientw. (Wykres B2.1.1-33).

Wykres B2.3.1-33. Struktura bankw wedug rodzaju klientw, ktrym swiadczone sa
usugi e-bankowosci (2006)
0%
2%
57%
51%
36%
40%
7%
4%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
tylko klienci detaliczni
tylko przedsibiorstwa
klienci detaliczni i
przedsibiorstwa
brak odpowiedzi
2005 2006


Analizujac kanay dostpu do usug e-bankowosci najczsciej odnotowywano
ofert elektronicznego dostpu do konta tradycyjnego za pomoca Internetu (70%),
home-bankingu (64%) oraz automatycznego serwisu telefonicznego (53%). Do
najmniej popularnych form dostpu do usug e-bankowosci nalezaa telewizja.
Jedyny bank, ktry jeszcze w 2005 roku swiadczy usugi e-bankowosci za pomoca
tego kanau zrezygnowa ze swiadczenia usugi w roku 2006. (Wykres B2.1.1-34).
Analizujac jednak rozwj telewizji interaktywnej w innych krajach, np. w Wielkiej
Brytanii zauwaza si coraz powszechniejsze zastosowanie tego kanau w
szczeglnosci w dostpie do usug e-administracji. Gwnie osoby z mniejszych
miejscowosci, szczeglnie ze wsi, chtniej korzystaja z telewizji niz z Internetu
podczas korzystania z usug publicznych oferowanych przez urzdy w tym kraju.
94

94
Simpson G., Partnership Working & Social Inclusion through ICT. Transforming Public Services,
materia z Forum dyskusyjnego e-government zorganizowanego przez Urzad Marszakowski
Wojewdztwa Wielkopolskiego, przy wsppracy z Ambasada Brytyjska, Poznan marzec 2007
190
Wykres B2.3.1-34. Kanay dostpu do usug e-bankowosci udostpniane przez banki
komercyjne
73%
71%
64%
3%
2%
0%
38%
38%
36%
58%
56%
53%
20%
20%
19%
63%
64%
70%
8%
9%
13%
0% 20% 40% 60% 80%
konto internetowe
elektroniczny dostp do konta tradycyjnego za
pomocq Internetu
WAP
automatyczny serwis telefoniczny
phonebanking
SMS
TV
home-banking
2004 2005 2006


Wiksze zrznicowanie oferty bankw odnosnie udostpnionych kanaw
korzystania z e-bankowosci zauwazane byo po stronie klienta detalicznego.
Najczsciej wystpujacym kanaem dostpu do usug e-bankowosci by telefon
(88%) oraz elektroniczny dostp do konta tradycyjnego za pomoca Internetu
(73%). W przypadku bankw swiadczacych usugi e-bankowosci dla
przedsibiorstw najczsciej wystpowaa oferta home-bankingu (70%) oraz
elektronicznego dostpu do konta tradycyjnego za pomoca Internetu (65%).
(Wykres B2.3.1-35).
E-biznes
191
Wykres B2.3.1-35. Kanay dostpu do usug e-bankowosci udostpniane przez banki
komercyjne dla poszczeglnych grup klientw
0%
70%
0%
0%
62%
28%
88%
47%
31%
7%
73%
65%
15%
14%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
konto internetowe
elektroniczny dostp do konta tradycyjnego za
pomocq Internetu
WAP
automatyczny serwis telefoniczny
phonebanking
SMS
TV
home-banking
klient detaliczny przedsibiorstwa


W tabeli B2.3.2-1 przedstawiono list usug dla klientw detalicznych, a w
tabeli B2.3.2-2 dla przedsibiorstw, oferowanych przez banki w Polsce w 2006
roku. Tabele przedstawiaja usugi w rozrznieniu na poszczeglne kanay dostpu,
z uwzgldnieniem skali ich wykorzystania w bankach oferujacych dany kana
dostpu.

192
Tabela B2.3.1-1. Zakres usug e-bankowosci dla klienta detalicznego swiadczonych przez banki komercyjne w 2006 r.
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
uzyskac informacje o stanie swojego rachunku i historii operacji 100%
zozyc dyspozycj przelewu na rachunek wasny lub zewntrzny 100%
zozyc dyspozycj przelewu na rachunek ZUS, US 100%
zozyc, zmienic, odwoac dyspozycj wykonania przelewu z odroczona data realizacji 100%
Rachunki
zozyc, zmienic, odwoac dyspozycj zlecenia staego 100%
zaozyc lub zlikwidowac rachunek oszczdnosciowy 75%
dokonac wpaty na ten rachunek 100% Oszczdnosci
otrzymac histori rachunku 75%
zaozyc lub zlikwidowac lokat 100%
otrzymac histori rachunku 100% Lokaty
skorzystac z kalkulatora, ktry wyliczy, ile mozna zyskac dziki danej lokacie 75%
zozyc dyspozycj otwarcia rejestru lub udostpnienia obsugi Funduszy 75%
miec wglad w stan rejestru 75%
otrzymac histori operacji 75%
zozyc zlecenie nabycia, odkupienia oraz konwersji jednostek uczestnictwa funduszy 75%
uzyskac informacj o stanie zlecen internetowych 75%
Inwestycje
dokonac zmiany danych teleadresowych 0%
dokonac obliczenia wysokosci rat dla wybranej kwoty kredytu oraz danego okresu spaty 75%
Kredyty
zozyc wniosek o kredyt 100%
wypenic i wysac wniosek o wydanie karty patniczej 100%
Karty
zastrzec kart w przypadku jej zgubienia lub kradziezy 75%
otrzymac rejestr ostatnich operacji 100%
prowadzic korespondencj z bankiem 100%
zmienic haso, zablokowac poszczeglne usugi 75%
Ustawienia
eksportowac wyciagi bankowe 25%
Konto
internetowe
Inne
100%
E-biznes
193
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
zozyc dyspozycj wykonania przelewu z odroczona data realizacji 84%
Rachunki
zdefiniowac zlecenia stae 84%
Inwestycje
Kredyty
Karty
prowadzic korespondencj z bankiem 79%
Ustawienia
Elektroniczny
dostp do
rachunku przez
Internet
Inne 89%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w Banku 100% WAP
sprawdzic wykaz zozonych dyspozycji 50%
194
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
uzyskac informacje o historii operacji na rachunkach 100%
Zaozyc zlecenie stae 25%
zamwic przesanie potwierdzenia przelewu 0%
dokonac spaty zaduzenia na rachunku karty kredytowej 50%
zaozyc lub zamknac lokat 63%
zmienic osobisty numer PIN 38%
uzyskac informacje o kursach walut 25%
trzymac faksem informacje o stanie rachunku 13%
uzyskac informacje o stanie rejestrw funduszy inwestycyjnych 13%
zablokowac usug 50%
inne 75%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w Banku 100%
sprawdzic wykaz zozonych dyspozycji 57%
uzyskac informacje o historii operacji na rachunkach 87%
zaozyc zlecenie stae 26%
zamwic przesanie potwierdzenia przelewu 17%
dokonac spaty zaduzenia na rachunku karty kredytowej 35%
zaozyc lub zamknac lokat 61%
Zmienic osobisty numer PIN 57%
otrzymac faksem informacje o stanie rachunku 48%
Automatyczny serwis telefoniczny
phonebanking
E-biznes
195
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
zablokowac usug 35%
inne 61%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w banku 94%
zasilac konto telefonu komrkowego typu pre-paid 25%
przejrzec wykaz n- ostatnich transakcji przeprowadzonych na koncie 63%
zmienic osobisty numer PIN 19%
zapoznac si z aktualna wycena funduszy inwestycyjnych 13%
zablokowac usug 13%
SMS
inne 75%
Rachunki
zdefiniowac zlecenia stae 0%
TV
Inwestycje
196
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
Kredyty
Karty
prowadzic korespondencj z Bankiem 0%
Ustawienia
Inne wykonac zlecenie predefiniowane na zmienna dat i kwot 0%

Tabela B2.3.1-2. Zakres usug e-bankowosci dla przedsibiorstw swiadczonych przez banki komercyjne w 2006 r.
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
uzyskac informacje o stanie swojego rachunku i historii operacji
100%
zozyc dyspozycj przelewu na rachunek wasny lub zewntrzny
100%
zozyc dyspozycj przelewu na rachunek ZUS, US
83%
zozyc dyspozycj przelewu zagranicznego
50%
Konto
internetowe
Rachunki
definiowac polecenia zapaty
33%
E-biznes
197
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
zozyc dyspozycj wykonania przelewu z odroczona data realizacji
117%
zdefiniowac zlecenia stae
83%
zaozyc lub zlikwidowac rachunek oszczdnosciowy
50%
dokonac wpaty na ten rachunek
50%
Oszczdnosci
otrzymac histori rachunku
67%
zaozyc lub zlikwidowac lokat
50%
50%
Lokaty
skorzystac z kalkulatora, ktry wyliczy, ile mozna zyskac dziki danej lokacie
50%
zozyc dyspozycj otwarcia rejestru lub udostpnienia obsugi Funduszy
17%
miec wglad w stan rejestru
17%
otrzymac histori operacji
17%
zozyc zlecenie nabycia, odkupienia oraz konwersji jednostek uczestnictwa Funduszy
17%
uzyskac informacj o stanie zlecen internetowych
17%
Inwestycje
dokonac zmiany danych teleadresowych
0%
dokonac obliczenia wysokosci rat dla wybranej kwoty kredytu oraz danego okresu spaty
0%
zozyc wniosek o kredyt
17%
przegladac listy kredytw
33%
sprawdzac szczegy dotyczace kredytw oraz rachunkw powiazanych z kredytem
33%
Kredyty
sprawdzac harmonogram i histori spaty rat kredytu
33%
wypenic i wysac wniosek o wydanie karty patniczej
50%
zastrzec kart w przypadku jej zgubienia lub kradziezy
50%
Karty
uzyskac informacje o historii operacji wykonanych karta
67%
Ustawienia otrzymac rejestr ostatnich operacji
100%
198
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
prowadzic korespondencj z bankiem
83%
zmienic haso, zablokowac poszczeglne usugi
67%
eksportowac wyciagi bankowe
100%
przegladanie otrzymanej poczty
67%
przegladanie wysanej poczty
67%
Poczta
wysyanie nowej wiadomosci
67%
Inne 67%
96%
96%
93%
64%
32%
82%
Rachunki
54%
14%
43%
Oszczdnosci
50%
68%
68%
Lokaty
18%
zozyc dyspozycj otwarcia rejestru lub udostpnienia obsugi Funduszy
11%
11%
Elektroniczny
dostp do
rachunku
przez Internet
Inwestycje
7%
E-biznes
199
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
zozyc zlecenie nabycia, odkupienia oraz konwersji jednostek uczestnictwa Funduszy
11%
11%
7%
14%
18%
50%
46%
Kredyty
32%
25%
14%
Karty
46%
otrzymac rejestr ostatnich operacji
57%
57%
82%
Ustawienia
71%
przegladanie otrzymanej poczty
39%
przegladanie wysanej poczty
36%
Poczta
wysyanie nowej wiadomosci
43%
Inne 50%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w banku
100%
sprawdzic wykaz zozonych dyspozycji
33%
uzyskac informacje o historii operacji na rachunkach
100%
WAP
100%
200
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
0%
67%
zaozyc zlecenie stae
0%
zamwic przesanie potwierdzenia przelewu
0%
dokonac spaty zaduzenia na rachunku karty kredytowej
33%
zaozyc lub zamknac lokat
33%
zmienic osobisty numer PIN
33%
uzyskac informacje o kursach walut
67%
trzymac faksem informacje o stanie rachunku
0%
uzyskac informacje o stanie rejestrw funduszy inwestycyjnych
0%
zablokowac usug
67%
inne
100%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w banku
90%
sprawdzic wykaz zozonych dyspozycji
45%
uzyskac informacje o historii operacji na rachunkach
85%
75%
35%
30%
zaozyc zlecenie stae
20%
zamwic przesanie potwierdzenia przelewu
20%
dokonac spaty zaduzenia na rachunku karty kredytowej
25%
zaozyc lub zamknac lokat
50%
Automatyczny serwis telefoniczny
phonebanking
40%
E-biznes
201
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
40%
trzymac faksem informacje o stanie rachunku
40%
5%
zablokowac usug
35%
inne
45%
uzyskac informacje o stanie salda i danych szczegowych rachunkw posiadanych w Banku
92%
zasilac konto telefonu komrkowego typu pre-paid
25%
przejrzec wykaz n- ostatnich transakcji przeprowadzonych na koncie
58%
50%
17%
25%
25%
8%
zapoznac si z aktualna wycena funduszy inwestycyjnych
17%
zablokowac usug
8%
SMS
inne
67%
100%
100%
97%
83%
67%
93%
Home-banking
Rachunki
43%
202
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
3%
23%
Oszczdnosci
37%
33%
47%
Lokaty
3%
zozyc dyspozycj otwarcia rejestru lub udostpnienia obsugi funduszy
3%
3%
3%
zozyc zlecenie nabycia, odkupienia oraz konwersji jednostek uczestnictwa funduszy
3%
3%
Inwestycje
3%
0%
3%
37%
33%
Kredyty
13%
7%
10%
Karty
33%
otrzymac rejestr ostatnich operacji
87%
50%
Ustawienia
83%
E-biznes
203
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
73%
przegladac otrzymana poczt
57%
przegladac wysana poczt
47%
Poczta
wysyac nowe wiadomosci
50%
przegladac kalendarium waznych terminw
3%
pozyskiwac informacje o kursach walut, prognozach walutowych, stawkach referencyjnych, danych z rynku
pieniznego, notowanie bonw skarbowych
93%
pozyskiwac dane z rynku pieniznego, o notowaniach bonw skarbowych
13%
pozyskiwac informacje o prowizjach i oprocentowaniu depozytw i kredytw, adresach sieci placwek
13%
pozyskiwac informacje o produktach i usugach banku, dostp do regulaminw
7%
ustawiac powiadomienie SMS i WAP
3%
zmienic haso statyczne
57%
aktywowac list hase jednorazowych
0%
ustawiac podpowiedzi asystenta
7%
blokowac kanay dostpu
27%
pobierac faksem wybrane informacje dotyczace rachunkw
7%
generowac nowy PIN
33%
zamawiac lub zastrzegac blankiety czekowe
10%
przegladac histori korzystania z systemu
63%
przeprowadzac analizy finansowe
23%
analizowac i kontrolowac pynnosc finansowa firmy
37%
graficzne prezentowac dane
33%
autoryzowac poszczeglne opcje dziki podpisowi pojedynczemu lub acznemu
87%
Inne
poaczyc aplikacj z systemem ksigowym
93%
204
KANA
DOSTPU
OBSZAR OPERACJE
SKALA
WYKORZYSTANIA
przegladac i przetwarzac informacje o transakcjach dokonanych w innych bankach
30%
autoryzowac z wykorzystaniem podpisu elektronicznego
63%


E-biznes
205
B2.3.1.5. e-Administracja a banki
82% bankw wykorzystywao w 2005 r. Internet do kontaktw z organami
administracji publicznej. Oznacza to, ze zaledwie 18% nie korzystao w zadnym
stopniu z udogodnien elektronicznej administracji (wykres B2.3.1-36).

Wykres B2.3.1-36. Przedsibiorstwa korzystajace z Internetu w kontaktach z organami
administracji publicznej w 2005 roku
15%
18%
85%
82%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Tak
Nie
2004 2005


Wsrd gwnych powodw kontaktu przez Internet z organami administracji
publicznej byo odsyanie wypenionych formularzy (97%), pozyskiwanie
informacji (92%) oraz otrzymywanie (86%) i odsyanie formularzy (95%).
Zaledwie 5% bankw zozyo ofert w elektronicznym systemie zamwien
publicznych (wykres B2.3.1-37).

206
Wykres B2.3.1-37. Cele wykorzystywania Internetu przez banki w kontaktach z organami
administracji publicznej w 2005 roku
4%
5%
96%
95%
82%
86%
90%
92%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
do pozyskiwania
informacji
do otrzymywania
formularzy
do odsyania
wypenionych
formularzy
do skadania ofert w
elektronicznym
systemie zamwien
publicznych
2004 2005


B2.3.1.6. Podsumowanie
Analiza rozwoju elektronicznej bankowosci przeprowadzana od kilku lat przez
ILiM pokazuje, ze e-bankowosc jest jednym z najbardziej dynamicznie
rozwijajacych si obszarw e-gospodarki. Analizujac przykady bankw z rynku,
jasno rysuje si strategia rozwoju usug w ramach e-bankowosci w polskich
bankach. Pierwszym etapem jest udostpnienie, poprzez kana elektroniczny,
podstawowych usug bankowych. Po uzyskaniu pewnej masy krytycznej
uzytkownikw nastpuje drugi etap rozwoju, jakim jest rozszerzanie
podstawowych usug bankowych o dodatkowe usugi finansowe. Bank
elektroniczny staje si punktem dostpu do wielu usug finansowych, poczynajac
od bankowych, poprzez ubezpieczeniowe, a konczac na usugach inwestycyjnych.
Jeden z bankw internetowych (mBank) w drugiej poowie grudnia 2006 roku sta
si nawet pierwszym wirtualnym operatorem komrkowy, wsppracujac w tym
zakresie z Polkomtelem
95
.

95
Dec ., W mBanku dzwoni 15 tysicy telefonw, Rzeczpospolita, nr 43, 20.02.2007, dod. Ekonomia
i rynek, str. 4
E-biznes
207
B2.3.2. E-ubezpieczenia
Wykorzystywanie Internetu w dziaalnosci ubezpieczeniowej trwa w Polsce juz
dekad. Poczatkowo stosowano to narzdzie tylko w celach informacyjnych i
promocyjnych, pzniej stopniowo rozszerzano zakres oferowanych opcji
interaktywnych. Proces zmian w tym zakresie jest dosc dynamiczny, co utrudnia
jego biezacy monitoring i podkresla wag badan w tym obszarze.
Celem niniejszego opracowania jest zaprezentowanie zakresu wykorzystania
narzdzi elektronicznej gospodarki przez zakady ubezpieczen. Podobnie jak w
poprzednich raportach, tak i tym razem zagadnienia omwione zostay w ramach
piciu grup tematycznych: infrastruktury informatycznej, bezpieczenstwa,
korzystania z e-administracji, stron www zakadw oraz usug elektronicznych
swiadczonych przez ubezpieczycieli.
Gwnym zrdem informacji pierwotnych dla niniejszego opracowania byy
dane uzyskane w badaniu przeprowadzonym przez Gwny Urzad Statystyczny w
okresie luty kwiecien 2006 r. pt. Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii
informacyjno-telekomunikacyjnych w sektorze finansowym. Celem badania bya
identyfikacja zakresu i sposobw wykorzystania technologii informacyjno-
komunikacyjnych w przedsibiorstwach sektora finansowego. Dane zebrane
zostay metoda korespondencyjna w oparciu o kwestionariusz. Kwestionariusz
skada si z pytan pogrupowanych tematycznie w cztery obszary oraz metryczk i
pytania dodatkowe. Obszary tematyczne dotyczyy: podstawowych informacji o
systemach informacyjno-telekomunikacyjnych (ICT), korzystania z Internetu,
handlu elektronicznego przez Internet, handlu elektronicznego przez zewntrzne
sieci inne niz Internet. Badaniem GUS objtych zostao 59 zakadw krajowych.
Oznacza to, ze uzyskano dane od 87% zakadw
96
, Zebrane informacje dotycza
roku 2005 lub stanu na dzien na dzien 31 stycznia 2006 r.
Drugim zrdem informacji byo badanie przeprowadzone przez Instytut
Logistyki i Magazynowania w okresie 13 listopada do 20 grudnia 2006 roku.
Badaniem objto 72 podmioty krajowe zakady ubezpieczen oraz oddziay
gwne zakadw zagranicznych. Badanie miao charakter dwuetapowy. Celem
pierwszego etapu byo stwierdzenie faktu posiadania strony internetowej przez
zakady ubezpieczen i oddziay gwne. Prba zakadw ubezpieczeniowych

96
Liczba dziaajacych zakadw i oddziaw gwnych zagranicznych zakadw ubezpieczen wedug
danych na dzien 31.12.2005 r. wynosia 32 podmioty w dziale I (ubezpieczenia na zycie) oraz 35
podmiotw w dziale II (ubezpieczenia majatkowe i pozostae osobowe). KNUiFE, Biuletyn
Kwartalny. Rynek ubezpiecze 4/2005, www.knf.gov.pl.
208
posiadajacych stron internetowa w liczbie 67 podmiotw
97
stanowia podstaw
przeprowadzenia dalszych badan (drugiego etapu). Jego celem bya ocena zakresu
informacyjnego stron internetowych zakadw ubezpieczen (badanie Zakres
informacyjny stron internetowych zakadw ubezpiecze w Polsce) oraz zakresu
usug swiadczonych droga elektroniczna, rodzaju kanaw dostpu oraz adresatw
tych usug (badanie wiadczenie usug drog elektroniczn w zakadach
ubezpiecze w Polsce). Badanie wiadczenie usug drog elektroniczn w
zakadach ubezpiecze w Polsce przeprowadzono wedug dwuetapowej procedury
obejmujacej w pierwszej kolejnosci analiz stron internetowych, a nastpnie
wysanie wypenionego formularza do potwierdzenia i ewentualnego uzupenienia
informacji przez kompetentnego pracownika zakadu ubezpieczen. Ostatecznie
zebrano dane dotyczace 67 zakady ubezpieczen i oddziaw gwnych
posiadajacych strony internetowe oraz wysano do 55 zakadw
98
wypeniony
formularz do potwierdzenia i ewentualnego uzupenienia informacji. Autoryzacj
odpowiedzi uzyskano od 13 zakadw ubezpieczen, w tym 10 swiadczacych usugi
droga elektroniczna.

B2.3.2.1. Infrastruktura informatyczna w zakadach ubezpiecze
Wszystkie ze zbadanych zakadw ubezpieczen dysponoway w styczniu 2006
r. dostpem do Internetu oraz lokalna kablowa siecia LAN (wykres B2.3.2-1). 85%
ubezpieczycieli wyposazonych byo w siec intranet, natomiast niewiele ponad
poowa w extranet. Przecitny zakad ubezpieczen dysponowa pomidzy trzema a
czterema ze zbadanych technologii informacyjno-telekomunikacyjnych.
Wykorzystywanie przez zakady sieci innych niz Internet byo rzadkie (wykres
B2.3.2-2.). Zaledwie po dwa zakady dysponoway siecia do otrzymywania
zamwien na przelewy grupowe poprzez aplikacje komputerowe klientw
instytucjonalnych lub przedsibiorstw oraz siecia do otrzymywania zamwien od
agentw zajmujacych si sprzedaza poprzez system komputerowy poaczony z
systemem przedsibiorstwa.

Wykres B2.3.2-1. Wyposazenie zakadw ubezpieczen w technologie informacyjno-
telekomunikacyjne w styczniu 2006 r.

97
Prba pomniejszona z uwagi na fakt, ze dwa podmioty nie posiaday strony www w jzyku polskim
oraz w przypadku 3 zakadw strona bya w przebudowie co uniemozliwiao przeprowadzenia
badania.
98
Prba pomniejszona z uwagi na fakt, ze niektre grupy ubezpieczeniowe posiadaja zakady lub
oddziay zarwno w dziale I (ubezpieczenia na zycie), jak i II (ubezpieczenia majatkowe i
pozostae osobowe).
E-biznes
209
100%
24%
100%
85%
54%
dostp do Internetu
siec lokalna LAN
bezprzewodowa
siec lokalna LAN
kablowa
Intranet
Extranet

Zrdo: Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w
sektorze finansowym, GUS 2006
Wykres B2.3.2-2. Wykorzystywanie przez zakady ubezpieczen sieci innych niz Internet w
styczniu 2006 r.
3,40
3,40
0
0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50
siec do otrzymywania zamwien na przelewy
grupowe poprzez aplikacje komputerowe
klientw instytucjonalnych lub przedsibiorstw
siec do otrzymywania zamwien od agentw
zajmujqcych si sprzedazq poprzez system
komputerowy poqczony z systemem
przedsibiorstwa
inne
zakady ubezpiecze (w %)

sektorze finansowym, GUS 2006.
System informatyczny pozwalajacy na obsug zamwien wystpowa u dwch
na piciu asekuratorw (u 42% podmiotw). 16% takich systemw nie byo
jednakze automatycznie poaczonych ani z systemem wewntrznym
przedsibiorstwa, ani z systemami klientw biznesowych. Co drugi z
wystpujacych systemw poaczony by z systemem wewntrznym zakadu
ubezpieczen, natomiast co czwarty z systemami klientw biznesowych (wykres
B2.3.2-3).
210
Wykres B2.3.2-3. Systemy informatyczne do obsugi zamwien w zakadach ubezpieczen
w styczniu 2006 r.
56%
28%
16%
poczony automatycznie z wewntrznym systemem przedsibiorstwa
poczony automatycznie z systemami klientw biznesowych
nie poczony

Powyzsze dane wskazuja, ze w porwnaniu do roku ubiegego nie nastapiy
zasadnicze zmiany w zakresie stosowanych przez zakady ubezpieczen technologii.
Zauwazyc mozna jedynie niewielki wzrost popularnosci w odniesieniu do sieci
kablowej LAN (o 2%), intranetu (o 3%), extranetu (o 5%) oraz sieci
bezprzewodowej LAN (o 4%). Wykorzystanie extranetu rosnie zatem od 2004 r. w
sposb najbardziej dynamiczny w porwnaniu do pozostaych technologii, co
wiazac nalezy z rozwojem wewntrznych sieci dla posrednikw i pomocnikw
dystrybucji.
99
Systemy dedykowane dla posrednikw moga byc rznicowane w
zaleznosci od rodzaju posrednika (dla agentw, brokerw, pracownikw
zewntrznych firm dystrybucyjnych)
100
oraz zakresu oferowanych opcji.
101
Dane
dotyczace wykorzystywania sieci innych niz Internet wskazywayby na znaczacy
spadek popularnosci tego typu rozwiazan (w styczniu 2006 r. korzystao z nich 7%
zakadw, natomiast rok wczesniej 20%), trudno jednakze znalezc wytumaczenie
takiego stanu rzeczy.

99
W 2005 r. specjalne serwisy dla posrednikw udostpniay midzy innymi grupa Allianz,
Commercial Union, Ergo Hestia, Nationwide, Skandia, Tryg i Warta.
100
Przykadowo w 2005 r. TUiR Warta S.A. oferowaa serwisy oddzielne dla brokerw i agentw,
Skania Zycie serwis dla posrednikw broker on-line oraz, szerzej dostpny, SkandiaNet.
101
Standardowo serwisy takie miay w 2005 r. charakter informacyjny (informacje na temat
procedury zawierania umw, oglne warunki ubezpieczen, opisy produktw, informacje
dotyczacych rynku). Jednakze przykadowo w 2005 r. TUnZ Nationwide SA umozliwiao
stworzenie przez posrednika za pomoca aplikacji SPEC.net analizy historycznych wynikw
poszczeglnych funduszy inwestycyjnych z oferty Nationwide w zestawieniu z zyskami
osiagnitymi w tym czasie np. na lokatach bankowych oraz w porwnaniu z innymi wskaznikami,
jak inflacja czy indeks WIG20..
E-biznes
211
Niestety brak jest danych porwnawczych dotyczacych systemw
informatycznych pozwalajacych na obsug zamwien. Informacje dotyczace
poczatku 2006 r. wskazuja na niski stopien stosowania tego typu rozwiazan,
pomimo wielokrotnie juz podkreslanego wysokiego potencjau korzysci, ktre ze
soba niosa.
Jak juz wspomniano wszystkie zakady ubezpieczen wykorzystuja Internet. Z
aczy kablowych najszerzej wykorzystywane sa acza stae, w tym przede
wszystkim aczenie w technologii DSL. Niemal dwie trzecie ubezpieczycieli
korzysta z aczy bezprzewodowych. Poaczenie przez modem analogowy
stosowane jest jeszcze przez 40% zakadw (wykres B2.3.2-4). Najczsciej nie jest
to jednak jedyna stosowana opcja. Zaledwie jeden zakad zadeklarowa
maksymalna mozliwa prdkosc sciagania danych ponizej 144Kb/s. Wszystkie
pozostae zakady sciagay dane z prdkoscia wiksza, w tym nieco ponad dwie
trzecie z prdkoscia 2 Mb/s lub wicej (wykres B2.3.2-5). Asekuratorzy
jednoczesnie korzystali z co najmniej dwch do trzech sposobw poaczenia.

Wykres B2.3.2-4. Rodzaje poaczen z Internetem w zakadach ubezpieczen w styczniu
2006 r.
39%
20%
68%
75%
63%
przez modem analogowy
(zwyka linia telefoniczna)
przez modem cyfrowy
typu ISDN
przez czenie w
technologii DSL (xDSL,
ADSL,SDSL, itp.)
przez inne cze stae
(np. sie telewizji
kablowej)
przez cze
bezprzewodowe (np.
GSM, GPRS, UMTS, itp.)

W porwnaniu do roku ubiegego spado wykorzystanie modemu analogowego
(o 7%) oraz typu ISDN ( o 9%) na rzecz poaczen przez inne, poza typu DSL, acza
212
stae (wzrost o 27%) oraz bezprzewodowe (wzrost o 18%). Zosta zatem
utrzymany kierunek zmian, ktry zaobserwowac mozna od 2004 r.
102

Wykres B2.3.2-5. Maksymalna szybkosc sciagania danych z Internetu w zakadach
ubezpieczen w styczniu 2006 r.
2%
31%
68%
poniej 144 Kb/s
144 Kb/s i wicej, lecz mniej ni 2 Mb/s
2 Mb/s lub wicej


Niemal wszyscy pracownicy zakadw ubezpieczen dysponowali komputerem,
przy czym niewiele ponad poowa z nich miaa rwniez dostp do Internetu
(wykres B2.3.2-6). W porwnaniu do roku poprzedniego udzia pracownikw
wykorzystujacych komputer zmala (o 3%) oraz ograniczony zosta znacznie ich
dostp do Internetu (o 16%).

102
Od tego roku powadzone sa badania przez ILiM oraz (od 2005 r.) przez GUS w tym zakresie.
E-biznes
213
Wykres B2.3.2-6. Wykorzystywanie komputerw przez pracownikw zakadw
ubezpieczen w styczniu 2006 r. (w %)
95%
54%
wykorzystujcy
komputery
wykorzystujcy
komputery z
dostpem do
Internetu


Niemal jedna trzecia zakadw zadeklarowaa, ze w 2005 r. nie miaa potrzeby
rekrutacji pracownikw z umiejtnosciami ICT (wykres B2.3.2-7). Wsrd tych
asekuratorw, ktrzy zdecydowali si na zatrudnienie nowych osb z
umiejtnosciami ICT, niemal czterech na dziesic napotkao problemy. Trudnosci
dotyczyy najczsciej niedostatecznej podazy specjalistw z odpowiednimi
kwalifikacjami lub zbyt wysokich kosztw ich zatrudnienia (wykres B2.3.2-8).

Wykres B2.3.2-7. Pozyskiwanie przez zakady ubezpieczen pracownikw z
trudnoci w
pozyskiwaniu
pracownikw z
umiejtnocia
mi w zakresie
ICT; 25%
brak potrzeby
rekrutacji
pracownikw z
umiejtnocia
mi w zakresie
ICT; 31%
brak trudnoci
w
pozyskiwaniu
pracownikw z
umiejtnocia
mi w zakresie
ICT; 44%


214
Wykres B2.3.2-8. Rodzaje trudnosci w pozyskiwaniu przez zakady ubezpieczen
pracownikw z umiejtnosciami w zakresie ICT w 2005 r.
9
22
17
0 10 20 30
personel z umiejtnociami obsugi by
niedostpny lub z niewystarczajcymi
kompetencjami
specjalici w zakresie ICT byli niedostpni
lub z niewystarczajcymi kompetencjami
koszty wynagrodze specjalistw w
zakresie ICT byy zbyt wysokie
% zakadw ubezpiecze

48% zakadw wytworzyo w 2005 r. wasne oprogramowanie i wydatkowao
na ten cel przecitnie 25,5 milionw z (tabela B2.3.2-1). W porwnaniu do
przedsibiorstw posrednictwa pieniznego i kredytowego asekuratorzy znacznie
czsciej decydowali si na tego typu dziaania, choc przeznaczali na nie nizsze
kwoty. Oglnie im przedsibiorstwo byo wiksze, tym czsciej decydowao si na
stworzenie wasnego oprogramowania i tym wyzsze nakady przeznaczao na ten
cel. Biorac pod uwag wyniki z 2004 r. przypuszczac mozna, ze czsciej i w
bardziej kompleksowym zakresie wytwarzanie wasnego oprogramowania miao
miejsce w dziale II (ubezpieczenia majatkowe i pozostae osobowe), anizeli w
dziale I (ubezpieczenia na zycie). Oznacza to, ze gotowe rozwiazania dostpne na
rynku sa w mniejszym stopniu przystosowane do specyfiki dziaalnosci w zakresie
krtkoterminowych ubezpieczen majatkowych.
E-biznes
215
Tabela B2.3.2-1. Wytwarzanie wasnego oprogramowania przez przedsibiorstwa
posrednictwa pieniznego i kredytowego oraz zakady ubezpieczen w 2005 r.
Wyszczeglnienie
Przedsibiorstwa
wytwarzajace wasne
oprogramowanie (w %)
Koszt netto wytworzonego
wasnego oprogramowania
(w tys. z)
Mae przedsibiorstwa
(10 - 49 pracujacych) 5 12 717
Srednie przedsibiorstwa
(50 - 249 pracujacych) 17 26 728
Duze przedsibiorstwa
(250 i wicej pracujacych) 60 66 631

Posrednictwo pienizne i
kredyty 9 80 549
Ubezpieczenia
48 25 527

Zakady ubezpieczen wykorzystyway Internet w styczniu 2006 r. przede
wszystkim w celu kontaktw z administracja publiczna oraz promocji przy
wykorzystaniu wasnej strony WWW (wykres B2.3.2-9). W porwnaniu do
stycznia 2005 r. aktywnosc asekuratorw wzrosa znacznie w zakresie promocji
internetowej wasnych produktw przy wykorzystaniu wasnej strony internetowej
(zmiana odsetka zakadw o 24%) i szkolen online (zmiana o 10%). Zmian t
ocenic nalezy zdecydowanie pozytywnie, a zwikszenie ilosci szkolen wiazac z
rozbudowa systemw dla posrednikw zaleznych.
216
Wykres B2.3.2-9. Cele wykorzystywania Internetu przez zakady ubezpieczen w styczniu
2006 r. (w %)
24
92
98
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
zakady korzystajce z
Internetu jako odbiorca
usug w celu szkolenia
zakady promujce
wasne produkty/usugi
na stronie www
zakady
wykorzystujce
Internet w kontaktach z
administracj publiczn


Wykorzystanie w zakadach ubezpieczen poczty elektronicznej spowodowao
w ciagu ostatnich piciu lat niemal u wszystkich podmiotw czsciowa likwidacj
poczty tradycyjnej. Najczsciej zostaa ona zastapiona w stopniu znacznym, tj. od
33% do 66%. Dokadne dane przedstawia wykres B2.3.2-10. Zjawisko to ocenic
nalezy zdecydowanie pozytywnie, bowiem nie tylko przyspiesza proces
komunikacji, ale takze uatwia jej archiwizacj i powoduje oszczdnosci.
Wykres B2.3.2-10. Zastapienie poczty tradycyjnej przez elektroniczna w zakadach
ubezpieczen w ciagu ostatnich 5 lat. ( % zakadw ubezpieczen)
7
34
44
15
0 10 20 30 40 50
brak zastpienia
w stopniu niewielkim
(do 1/3
korespondencji)
w stopniu znacznym
(pomidzy 1/3 a 2/3
korespondencji)
w wikszoci lub
cakowicie (wicej
ni 2/3
korespondencji)

E-biznes
217
Z opcji zatrudnienia w systemie telepracy korzysta w styczniu 2006 r. nieco
ponad co czwarty zakad ubezpieczen.. Zakady umozliwiay dostp do systemu
informatycznego przedsibiorstwa zarwno podczas wyjazdw suzbowych, jak i
podczas pracy w domu. Stosunkowo czsto stosowano takze rozwiazanie
polegajace na udostpnieniu systemu przedsibiorstwa w placwkach terenowych.
Mozna ponadto zauwazyc, ze wykorzystywane sa do wykonywania telepracy
systemy biznesowe klientw (szczegowe dane przedstawia wykres B2.3.2-11).
Jest to mozliwe dziki wspomnianej wczesniej integracji systemw klientw z
systemami zakadu. Fakt ten w poaczeniu z coraz szerszym stosowaniem telepracy
(wzrost w porwnaniu z rokiem 2005 o 17%) swiadczy o stopniowym rozdzielaniu
ancucha tworzenia wartosci w zakadzie ubezpieczen i wirtualizacja
ubezpieczyciela.
Wykres B2.3.2-11. Telepraca w zakadach ubezpieczen w styczniu 2006 r.
27
20
14
20
22
0 5 10 15 20 25 30
ogem
z domu
z siedzib klientw lub
partnerw
przedsibiorstwa
z innych lokalizacji
przedsibiorstwa lub
jego grupy kapitaowej
podczas podry
subowej, np. z
hotelu, lotniska
% zakadw ubezpiecze
Z
a
k
a
d
y

u
b
e
z
p
i
e
c
z
e
,

z
a
t
r
u
d
n
i
a
j
c
e

o
s
o
b
y

w

s
y
s
t
e
m
i
e

t
e
l
e
p
r
a
c
y
,

k
t
r
e

k
o
r
z
y
s
t
a
j

z

d
o
s
t
p
u

d
o

s
y
s
t
e
m
u

i
n
f
o
r
m
a
t
y
c
z
n
e
g
o

p
r
z
e
d
s
i
b
i
o
r
s
t
w
a


B2.3.2.2. Bezpieczestwo informatyczne w zakadach ubezpiecze
W 2005 r. w 30,5% zakadw pojawiy si problemy z utrzymaniem
bezpieczenstwa sieci lub danych. Odsetek ten jest znacznie wyzszy niz w latach
poprzednich (odpowiednio 2003 r. - 17% i 2004 r. 19%). Zwazywszy na fakt, ze
ilosc stosowanych zabezpieczen utrzymywaa si na podobnym poziomie (w 2003
218
r. stosowano przecitnie 6, a w 2004 r. pic zabezpieczen), stwierdzic nalezy, ze
prawdopodobnie wzrosa czstotliwosc atakw i/lub ich precyzja.
Zakady ubezpieczen stosoway przecitnie pomidzy picioma a szescioma
rodzajami zabezpieczen. Do najbardziej powszechnych, podobnie jak w roku 2004,
nalezay: ochrona antywirusowa, systemy zaporowe firewalls oraz
przechowywanie zapasowych kopii danych poza zakadem (wykres B2.3.2-12). W
porwnaniu do 2004 r. wzrosa czstotliwosc stosowania serwerw szyfrujace
poaczenia internetowe (o 18%), szyfrowania w celu zapewnienia poufnosci (o
9%), stosowania mechanizmw uwierzytelniajacych typu kod PIN, systemy hase
(o 8%) oraz przechowywania zapasowych kopii danych poza zakadem (o 5%).
Ubezpieczyciele korzystali natomiast rzadziej z podpisu elektronicznego.

Wykres B2.3.2-12. Zabezpieczenia stosowane przez zakady ubezpieczen
w styczniu 2006 r. (w %)
100
100
83
90
31
71
73
0 20 40 60 80 100
systemy zaporowe firewalls
serwery szyfrujce poczenia internetowe
przechowywanie zapasowych kopii
danych poza zakadem
inne mechanizmy uwierzytelniania (np.
kod PIN, systemy hase)
szyfrowanie w celu zapewnienia poufnoci

B2.3.2.3. E-administracja a zakady ubezpiecze
Za wyjatkiem jednego, wszystkie zakady ubezpieczen wykorzystyway w
2005 r. Internet do kontaktw z administracja publiczna. Stosowano to rozwiazanie
w najszerszym stopniu do pozyskiwania informacji oraz odsyania wypenionych
formularzy (wykres B2.3.2-13). W kontekscie tego ostatniego dziwi fakt, ze 15%
zakadw sposrd tych, ktre formularze odsyaja on-line, pozyskuje je droga
tradycyjna. W 2005 r. mniej zakadw niz w 2004 r. korzystao z mozliwosci
sciagnicia formularza. Fakt ten dziwi szczeglnie w odniesieniu do przyjtej
E-biznes
219
strategii dotyczacej e-administracji w Polsce. Pozytywnie ocenic nalezy fakt, ze w
2005 r. dwa zakady ubezpieczen zozyy ofert korzystajac z elektronicznego
systemu zamwien publicznych, pomimo, ze dostpnosc takich systemw, w
porwnaniu z rokiem 2004 spada.
103

Wykres B2.3.2-13. Korzystanie z usug administracji publicznej on-line przez zakady
ubezpieczen w 2005 r. (w %)
98
75
90
3
0 20 40 60 80 100
do pozyskiwania
informacji
do otrzymywania
formularzy
do odsyania
wypenionych
formularzy
do skadania ofert w
elektronicznym
systemie zamwie
publicznych


B2.3.2.4. Strony www zakadw ubezpiecze
W grudniu 2006 roku nieco ponad dziewic na dziesic zakadw ubezpieczen
posiadao wasna stron internetowa, 3 zakady byy w trakcie jej przebudowy, a
dwa zakady prezentoway informacje na swj temat na stronach zagranicznej
spki matki (wykres B2.3.2-14).

103
Odsetek urzdw posiadajacych system informatyczny do obsugi zamwien publicznych w 2005
r. zmniejszy si (2004 r.- 19,7%, 2005 r. 17,3%). Stopie informatyzacji urzdw w Polsce - raport
generalny z bada ilociowych dla Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji, 2 edycja
badania, Warszawa 2005, http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/258/4380, s. 8.
220
Wykres B2.3.2-14. Strony WWW zakadw ubezpieczen w grudniu 2006 r.(w %)
w
budowie/przebudowie
4%
tak zagraniczna
3%
nie
0%
tak
93%

Zrdo: Zakres informacyjny stron internetowych zakadw ubezpiecze w Polsce, ILiM
2006
Podstawowymi informacjami udostpnianymi przez zakady ubezpieczen sa
nazwa, adres i dane kontaktowe ubezpieczyciela. Stosunkowo rzadko, bo tylko na
co smej stronie zalezc mozna informacje na temat udziau w rynku. W
porwnaniu do zakresu informacyjnego stron w 2004 i 2005 r., nie zmienia si
sytuacja pod wzgldem rodzaju i zakresu prezentowanych informacji na etapie
przedstawienia zakadu. Nieco czsciej zakady publikoway w tym roku
informacje o kapitale i wynikach finansowych, rzadziej natomiast o wysokosci
udziau w rynku.

Wykres B2.3.2-15. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach internetowych
w grudniu 2006 r. etap przedstawienie zakadu.
13%
58%
72%
87%
100%
100%
100%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
nazwa
adres
kontakt
wadze spki
kapita
wyniki finansowe
udzia w rynku

2006
E-biznes
221
W zakresie wsparcia na etapie wyboru produktu przez ubezpieczajacego (etap
doradztwa) zakady oferuja przede wszystkim opis produktw oraz OWU (oglne
warunki ubezpieczen). Dostpnosc tych ostatnich w porwnaniu do roku
poprzedniego zdecydowanie wzrosa (o 18%), co nalezy ocenic bardzo
pozytywnie. Zwikszya si ponadto dostpnosc bazy najczsciej zadawanych
pytan i odpowiedzi na nie (o 15%) oraz sowniczka (o 11%). W niewielkim stopniu
zmianie ulego wsparcie w doborze produktw (wzrost o 5%) i pomoc w ich
porwnaniu (wzrost o 4%). Warto jednakze zauwazyc, ze zwikszy si dostp do
taryf lub kalkulatorw (o 11%). Zakady niezwykle rzadko informuja o
wyaczeniach w zakresie ochrony, mozliwosciach jej wypowiedzenia, poczatku
materialnej odpowiedzialnosci ubezpieczyciela. Informacje te jednak znajduja si
w OWU a regulacje moga byc rzne dla rznych produktw (poza tymi, ktre sa
okreslone przepisami imperatywnymi, np. prawo odstapienia od umowy). W
nikym zakresie podawane sa tez informacje dotyczace praktycznej realizacji
online aktu zakupu ubezpieczenia. Dokadne dane na temat czstotliwosci
wystpowania poszczeglnych opcji prezentuje wykres B2.3.2-15. oraz B2.3.2-16.
Zakres udzielanych informacji formalnych, na przykad zasad przetwarzania
danych osobowych czy jzyku, w ktrym moze byc zawarta umowa uleg w
porwnaniu do 2005 r. nieznacznemu rozszerzeniu (wykres B2.3.2-17).

Wykres B2.3.2-16. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach www w
2006r. doradztwo
19%
40%
55%
28%
9%
16%
72%
96%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
opis produktw
dostpno OWU
wsparcie w doborze
produktw
pomoc w porwnaniu
produktw
dostp do taryf lub
kalkulatorw
FAQ
sowniczek
regulaminy

2006
222
Wykres B2.3.2-17. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach www
informacje formalne dotyczace zawierania umowy
6%
6%
10%
3%
6%
12%
7%
0%
3%
0%
4%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12%
informacje o ograniczeniach (dotyczce pokrywanych ryzyk),
informacje o podpisie elektronicznym,
informacje o moliwoci wypowiedzenia umowy
informacje o negocjacjach online
informacje o obszarze wiadczenia usug przez zakad
wyjanienia zasad zakupu
okrelenia pocztku materialnej odpowiedzialnoci zakadu
informacje o indywidualnej ofercie dopasowanej do profilu
klienta
dostpnoci do wzorw wnioskw skadanych offline
informacje o terminie, w ktrym konsumenci mog od umowy
odstpi
informacje o sposobie patnoci akceptowany jest przez
zakad ubezpieczeniowy przy zakupie usugi drog

2006
informacje formalne dotyczace zawierania umowy
13%
3%
1%
3%
7%
22%
0% 5% 10% 15% 20% 25%
informacje o cechach umowy i
zasady zawarcia umowy
informacje o czasie, w ktrym
oferta oraz materiay
informacyjne s wice
informacje o stosowanych
kodeksach etyki
informacje o jzyku, w ktrym
moe zosta zawarta umowa
informacje o sdzie waciwym
do rozpatrywania ewentualnych
sporw
zasady przetwarzania danych
osobowych

Zrdo: Zakres informacyjny stron internetowych zakadw ubezpieczen w Polsce, ILiM
2006
Wparcie klienta na etapie po zakupie ubezpieczenia ulego w porwnaniu do
roku poprzedniego rozszerzeniu (wykres B2.3.2-19). Wzrosa dostpnosc
E-biznes
223
formularzy skadanych offline (o 16%), usug online (podpis, zgaszanie zmian,
zgaszanie szkody, mozliwosc zadawania biezacych pytan, obserwacja likwidacji
szkody, zmiana online portfela, obliczanie wartosci zgromadzonych srodkw o
19%) oraz porad dotyczace zachowania si ubezpieczajacego po zajsciu szkody (o
8%). Podobnie, jak w roku poprzednim, zaden zakad ubezpieczen nie
powiadamia online o wygasniciu umowy.
Wykres B2.3.2-19. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach WWW w
2006r. obsuga po sprzedazy
49%
27%
0%
33%
6%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
wzory formularzy skadanych offline
dotyczcych zmiany danych
teleadresowych, portfela inwestycyjnego,
wysokoci sumy ubezpieczenia itd.
dostpno"usug"online(podpis,zgaszanie
zmian, zgaszanie szkody, moliow
zadawania biecych pyta, obserwacja
likwidacji szkody, zmiana portfela,
powiadomienie o wyganiciu umowy
porady dotyczce zachowania po zajciu
szkody
informacje o sposobie, terminie skadania i
rozpatrywania reklamacji

2006
Analiza zebranych danych pozwala na stwierdzenie, ze, choc w miar
zaawansowania przez ubezpieczajacego procesu zakupu wsparcie internetowe
ubezpieczyciela maleje, to w ciagu ostatnich trzech lat ulegao ono systematycznej
rozbudowie. Prezentowane dane dotycza wszystkich ubezpieczycieli, natomiast, co
warto podkreslic, funkcjonuja witryny o zdecydowanie wyzszym, niz przecitny,
stopniem interaktywnosci (np. strona grupy Ergo Hestii czy Link4).

B2.3.2.5. Usugi elektroniczne zakadw ubezpiecze
Co trzeci podmiot z grupy posrednictwa finansowego i kredytowego i
zakadw ubezpieczen deklarowa, ze usugi ubezpieczeniowe, ktre swiadczy lub
w sprzedazy ktrych wspuczestniczy w 2005 roku, byy dostarczane przez
224
Internet. Niecay 1% tej grupy podmiotw zozy takie oswiadczenie w odniesieniu
do ubezpieczen na zycie, natomiast 1,5% w odniesieniu do ubezpieczen
majatkowych i pozostaych osobowych. W kontekscie pozostaych usug
finansowych, zwaszcza usug patniczych, lokat oszczdnosciowych oraz
kredytw i pozyczek, wynik ten uznac nalezy za daleko ponizej przecitnej. Mniej
popularne w tej grupie podmiotw sa tylko internetowe usugi inwestycyjne
(wykres B2.3.2-20).

Wykres B2.3.2-20. Swiadczenie usug finansowych przez przedsibiorstwa posrednictwa
finansowego i kredytowego oraz zakady ubezpieczen w sposb tradycyjny i przez Internet
w 2005 r.
3,7
26,4
6
12,8
6,3
3,7
1,3
0,6
2,3
0,9
2,5
1,5
0
5
10
15
20
25
30
35
usugi patnicze lokaty
oszczdnociowe
kredyty / poyczki usugi
inwestycyjne
ubezpieczenia na
ycie
pozostae
ubezpieczenia
przedsibiorstwa wiadczce uslugi przez Internet (% wszystkich przedsibiorstw)
przedsibiorstwa wiadczce uslugi tylko tradycyjnie (% wszystkich przedsibiorstw)


Zakady ubezpieczen dostarczay w 2005 r. przez Internet tylko usugi
ubezpieczeniowe. W 2004 r. ubezpieczyciele zadeklarowali, ze udostpniali
rwniez usugi patnicze i inwestycyjne
104
. Ich brak w 2005 r. nie nalezy jednak
oceniac negatywnie. Odpowiedzi za 2005 r. sa zgodne z ustawa o dziaalnosci
ubezpieczeniowej, ktra precyzuje zakres dziaalnosci ubezpieczeniowej oraz
stanowi wyraznie, ze zakad nie moze wykonywac zadnej innej dziaalnosci poza
nia i bezposrednio z nia zwiazana.
105
Tym samym odpowiedzi za 2004 r. uznac
mozna za obarczone pewnym bdem.

104
Por. Elektroniczna gospodarka w Polsce raport 2005, pod. red. M. Kraski, wyd. 1, Instytut
Logistyki i Magazynowania, Warszawa 2006, s. 242 i n.
105
Art. 3 ust. 1-6 i ust. 8 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o dziaalnosci ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr
124, poz. 1151 z pzn. zm.)
E-biznes
225
Co czwarty z badanych zakadw ubezpieczen zadeklarowa, ze w 2005 r.
swiadczy usugi ubezpieczeniowe przez Internet
106
(wykres B2.3.2-21), przy czym
byy to przewaznie usugi ubezpieczen majatkowych i pozostaych osobowych
(wykres B2.3.2-22).

Wykres B2.3.2-21. Swiadczenie usug ubezpieczeniowych przez Internet w odniesieniu do
zakadw ubezpieczen w 2005 r.
zakady nie
wiadczce
usug przez
Internet; 76%
zakady
wiadczce
usugi przez
Internet; 24%


Wykres B2.3.2-22. Usugi ubezpieczeniowe swiadczone przez zakady ubezpieczen przez
Internet w 2005 r. w podziale na dziay
ubezpieczenia
na ycie; 36%
ubezpieczenia
majtkowe i
pozostae
osobowe; 64%


106
Dane te nie sa zgodne z wynikiem uzyskanym z kolejnego pytania dotyczacego wnioskw
ubezpieczeniowych zozonych przez Internet, gdzie tylko 20% zakadw stwierdzio, ze otrzymuje
zamwienia na usugi ubezpieczeniowe przez Internet. Rozbieznosc t wytumaczyc mozna albo
bdem w wypenianiu formularza albo tym, ze respondenci rozumieja swiadczenie usug
ubezpieczeniowych w sposb szerszy niz akt kupna-sprzedazy.
226
Najczsciej odsetek wnioskw ubezpieczeniowych zozonych przez Internet
nie przekracza 1% wszystkich wnioskw zozonych zarwno przez klientw
indywidualnych, jak i instytucjonalnych (wykres B2.3.2-23). Jeden zakad
stwierdzi, ze udzia wnioskw internetowych w odniesieniu do indywidualnych
ubezpieczajacych miesci si w przedziale 1%-5%, jeden, ze w przedziale 5%-10%
i jeden w przedziale 10%-25%. Klienci instytucjonalni skadali wnioski
ubezpieczeniowe niemalze zawsze w sposb tradycyjny
107
. Na uwag zasuguje
jednak fakt, ze juz w 2005 r. znalezc mozna byo ubezpieczyciela, ktry
otrzymywa droga internetowa co najmniej 25% wnioskw od klientw
instytucjonalnych. Zwazywszy na przypis skadki z kanau internetowego
dotyczacy caego rynku, musia to byc jednak zakad o niskim udziale w rynku
108
.
Przypis skadki ze sprzedazy przez Internet w 2005 r. wynis 0,00025% w
ubezpieczeniach na zycie oraz 0,004% w ubezpieczeniach majatkowych i
pozostaych osobowych., co stanowio acznie 645 tys.
109
. Internet wykorzystywano
tylko do sprzedazy ubezpieczen indywidualnych, a nie grupowych.
110

107
C wynika bezposrednio z zakresu oferty, jaka bya wwczas dostpna. Skierowana ona bya
przede wszystkim do klienta indywidualnego.
108
Udzia mierzony wielkoscia skadki przypisanej brutto.
109
Biuletyn Roczny. Rynek ubezpiecze 2005 (dane zweryfikowane), KNUiFE, tabl. D7.
110
Tamze, tabl. D5.
E-biznes
227
Wykres B2.3.2-23. Wnioski ubezpieczeniowe zozone do zakadw ubezpieczen przez
Internet przez klientw instytucjonalnych i indywidualnych w 2005 r.
13,6
15,3
18,6
1,7
1,7
0
3,4
1,7
0
0
1,7
0
1,7
0
1,7
0 5 10 15 20
mniej ni 1%
1%lub wicej, lecz
mniej ni 5%
5% lub wicej, ale
mniej ni 10%
10% lub wicej, ale
mniej ni 25%
25% lub wicej
przez klientw instytucjonalnych lub przedsibiorstwa
przez klientw indywidualnych
przez wszystkich klientw
zakady ubezpiecze otrzymujce zamwienia na usugi ubezpieczeniowe
przez Internet (w %)
o
d
s
e
t
e
k

w
n
i
o
s
k
w

u
b
e
z
p
i
e
c
z
e
n
i
o
w
y
c
h

z
o
n
y
c
h

p
r
z
e
z

I
n
t
e
r
n
e
t


Przypis skadki uzyskiwany przez zakady ubezpieczen ze sprzedazy przez
Internet pochodzi przede wszystkim z rynku krajowego, a co czternasta zotwka
jest zebrana z pozostaego rynku UE. Sprzedaz na pozostae rynki jest znikoma
(wykres B2.3.2-24).

228
Wykres B2.3.2-24. Sredni procentowy udzia poszczeglnych rynkw w acznej wartosci
netto sprzedazy zakadw ubezpieczen za posrednictwem Internetu w 2005 r.
pozostay
rynek Unii
Europejskiej;
7%
rynek krajowy;
92%
pozostae
pastwa
wiata; 1%


Dziewic na dziesic zakadw, ktre otrzymyway wnioski ubezpieczeniowe
przez Internet stwierdzio, ze ponad 66% przypisu skadki z zawartych w ten
sposb umw pochodzi z rynku krajowego. Zaledwie jeden zakad zadeklarowa,
ze dwie trzecie uzyskiwanego w ten sposb obrotu pochodzi z pozostaych krajw
UE. Podobnie tylko jeden ubezpieczyciel stwierdzi, ze sprzedaje przez Internet na
pozostae rynki zagraniczne, ale przypis skadki uzyskiwany w ten sposb nie
przekracza 33% caosci obrotu internetowego (wykres B2.3.2-25).
E-biznes
229
Wykres B2.3.2-25. Podzia wartosci sprzedazy przez Internet uzyskiwanej przez zakady
ubezpieczen wg rodzaju rynku w 2005 r.
0
0
92
0
0
8
8
0
0
0 20 40 60 80 100
udzia sprzeday
przez Internet na
rynek krajowy
udzia sprzeday
przez Internet na
pozostay rynek Unii
Europejskiej
udzia sprzeday
przez Internet na
pozostae rynki
wiata
mniej ni 33% 33% lub wicej, lecz mniej ni 66% 66% lub wicej
zakady ubezpiecze otrzymujce wnioski ubezpieczeniowe przez
Internet, w ktrych udzia sprzeday przez Internet wynosi:
zakady ubezpiecze o(w %)

W porwnaniu do 2004r. zanotowac mozna byo w 2005 r. zdecydowany, bo
dwukrotny, wzrost zainteresowania swiadczeniem usug ubezpieczeniowych przez
Internet. Nie znalazo to jednak odzwierciedlenia w wielkosci zebranej skadki.
Aktywnosc zakadw ubezpieczen w zakresie usug elektronicznych w 2006 r.
nie ulega znaczacemu zwikszeniu. 23% zakadw ubezpieczen umozliwiao
dostp on-line do swoich usug za pomoca wasnej strony internetowej. Co
najmniej jedna trzecia z nich oferuje taka opcj od 2006 r.
Do najbardziej popularnych usug nalezay sprzedaz ubezpieczen,
umozliwienie kontaktu z agentem oraz zgoszenie szkody online (wykres B2.3.2-
26). Wsrd respondentw zakadw zaden nie udostpnia opcji obserwacji
procesu likwidacji szkody
111
, podpisu elektronicznego lub indywidualnego konta
klienta
112
.

111
Opcja ta jest spotykana na rynku np. w grupie Ergo Hestia.
112
Oferowana na rynku np. przez PZU Zycie SA.
230
Wykres B2.3.2-26. Rodzaje usug swiadczonych on-line
0%
0%
6%
56%
44%
0%
0%
31%
19%
6%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
konto indywidualne klienta
obliczanie wysokoci skadki
zakup polisy ubezpieczeniowej przez internet
kontakt z agentem
obliczanie przez klienta wartoci jego portfela inwestycyjnego
zmianan danych teleadresowych
zgoszenie szkody
interaktywne doradztwo(wirtualny agent, programy pomagajce
wybra produkt)
zindywidulizowana oferta
obserwacja procesu likwidacji szkody

Zrdo: wiadczenie usug drog elektroniczn w zakadach ubezpiecze w Polsce, ILiM
2006
Najbardziej popularnymi produktami oferowanymi przez zakady ubezpieczen
w ramach sprzedazy przez Internet byy ubezpieczenia turystyczne (38%),
komunikacyjne (19%), NNW (19%), podrzy (19%) oraz mieszkania i domu
(19%) (wykres B2.3.2-27), a wic produkty wystandaryzowane i popularne takze
off-line. Warto dodac, ze dotychczas zakady bardzo rzadko umozliwiay zakup on-
line ubezpieczen komunikacyjnych (przy wykorzystaniu strony zakadu opcj taka
oferowa tylko LINK4). Pod koniec 2006 r. na ten segment rynku wszed TU
Allianz Polska S.A., a na poczatku 2007 r. Avanssur SA (Axa). Ponadto w
ramach mbanku (oddzial elektroniczny BRE Banku) funkcjonuje supermarket
ubezpieczeniowy, ktry obok ubezpieczen komunikacyjnych i ochrony prawnej
oferuje ubezpieczenia mieszkaniowe, podrzne, wypadkowe, na zycie, kart
patniczych, spaty kredytu oraz mIKE ubezpieczenie (Indywidualne Konto
Emerytalne w formie ubezpieczenia na zycie z funduszem kapitaowym). Jest on
skierowany do klientw mBanku. W ramach ubezpieczen komunikacyjnych,
oferowanych od 2006 r., dostpne sa produkty trzech firm Go Direct!, HDI
Asekuracji oraz Benefis TUM S.A. Supermarket dawa gwarancj najnizszej
ceny
113
, dotad niespotykana na rynku, ktra polegaa na tym, ze jesli klient kupi

113
Gwarancja ta obowiazuje do konca kwietnia 2007 r.
E-biznes
231
OC lub pakiet OC/AC w Supermarkecie Ubezpieczen Samochodowych, a w ciagu
14 dni przedstawi kalkulacj nizszej skadki potwierdzona przez innego
ubezpieczyciela, mBank zwraca rznic w cenie.
Wykres B2.3.2-27. Rodzaje ubezpieczen mozliwych do zakupienia droga elektroniczna w
2006r.
38%
0%
19%
19%
38%
19%
6%
19%
0%
0%
6%
6%
13%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
ubezpieczenie na ycie
doycie
na doycie z funduszem inwestycyjnym
terminowe
rentowe
komunikacyjne
OC
NNW
turystyczne
podry
mieszkania i domu
inne
brak informacji

Zrdo: Swiadczenie usug droga elektroniczna w zakadach ubezpieczen w Polsce, ILiM
2006
Oferta usug swiadczonych droga elektroniczna skierowana bya przede
wszystkim do klientw indywidualnych, a dalszej kolejnosci do maych i srednich
przedsibiorstw (wykres B2.3.2-28).

232
Wykres B2.3.2-28. Adresaci oferty sprzedazy usug droga elektroniczna
50%
0%
6%
25%
50%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
klient indywidualny
mae i rednie przedsibiorstwa
due przedsibiorstwa
sektor publiczny
brak informacji

2006

Zakady ubezpieczen swiadczyy usugi elektroniczne przede wszystkim
poprzez wasny portal. Zaledwie 3% zakadw skorzystao z wyspecjalizowanych
internetowych rynkw sprzedazy dla klientw instytucjonalnych, portali obcych i
agregatorw (porwnywarek) (4%)
114
oraz posrednikw internetowych tworzacych
niezalezne platformy porwnawcze dla agentw i brokerw (3%). Zaden
asekurator nie korzysta z wirtualnych rynkw ryzyka. Oznacza to ograniczona
dostpnosc usug ubezpieczeniowych dla klientw i zwiazane jest z pewnoscia z
kwestia integracji systemw zakadw oraz posrednika.
Wedug informacji otrzymanych od zakadw, ktre wziy udzia w badaniu
ILiM, nalezy si spodziewac dalszego wzrostu zainteresowania zakadw usugami
elektronicznymi. Wzrosnie przede wszystkim dostpnosc opcji do kontaktw z
agentem, zgoszenia szkody, interaktywnego doradztwa, obliczania wysokosci
skadki, indywidualnego konta klienta (wykres B2.3.2-29). Oznacza to, ze zakady
przestaja si koncentrowac tylko i wyacznie na samym akcie kupna-sprzedazy, ale
rozszerzac bda wsparcie klienta w caym procesie zakupu ubezpieczenia. Fakt ten
ocenic nalezy pozytywnie i swiadczy on o rozwoju rynku ubezpieczen on-line.

114
Pamitac nalezy o pierwszym supermarkecie ubezpieczeniowym BRE Banku, o ktrym
wspominano wczesniej.
E-biznes
233
Wykres B2.3.2-29. Plany dotyczace sprzedazy usug ubezpieczeniowych droga
elektroniczna w najblizszych 12 miesiacach (kategoria TAK) i rodzaje planowanych usug
8%
8%
31%
54%
0%
15%
77%
62%
31%
15%
8%
23%
77%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
tak
brak informacji
obliczanie wysokoci skadnki
kontakt z agentem
zmiana danych teleadresowych
zgoszenie szkody
interaktywne doradztwo(wirtualny agent,programy pomagajce wybra
produkt)
zindywidualizowana oferta

2006
Swiadczenie usug elektronicznych wpyno, zdaniem zakadw, na obnizenie
kosztw dziaalnosci oraz mozliwosc dostosowania oferty do indywidualnych
potrzeb klientw (wykres B2.3.2-30). Nie wpyno ono w sposb istotny na
mozliwosci ekspansji rynkowej, wielkosc przypisu skadki, popraw wizerunku,
efektywnosc procesw biznesowych czy popraw jakosci usug
ubezpieczeniowych. Wyniki te zaskakuja w porwnaniu do doswiadczen zakadw
za rok 2005, gdzie, midzy innymi, poowa zakadw wskazywaa na co najmniej
duzy wpyw sprzedazy przez Internet na wizerunek zakadu czy wpyw niewielki
na obnizenie kosztw prowadzenia dziaalnosci czy dostosowanie oferty do
indywidualnych potrzeb klientw. Rznica ta wynika prawdopodobnie z
metodologii przeprowadzanych badan (wyniki za 2005 r. obejmuj deklaracje
wszystkich, a nie tylko swiadczacych usugi elektronicznie) zakadw ubezpieczen.
Zblizone do wynikw zeszorocznych sa bowiem deklaracje zakadw
(wszystkich) dotyczacych korzysci in posse , jakie wynikaja z faktu swiadczenia
usug elektronicznych (wykres B2.3.2-31). Oznacza to takze, ze w praktyce
oczekiwania zakadw co do konsekwencji stosowania Internetu w zakresie
swiadczenia swoich usug rozmijaja si z rzeczywistoscia.
234
Wykres B2.3.2-30. Znaczenie faktu swiadczenia usug droga elektroniczna dla osiagnicia
wymienionych korzysci (wagi dla kategorii: nieistotna, srednia, duza)
25%
6%
0%
13%
19%
0%
19%
13%
0%
25%
6%
0%
19%
0%
0%
31%
0%
0%
13%
6%
0%
13%
6%
0%
13%
19%
0%
25%
6%
0%
13%
0%
0%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
poprawa wizerunku firmy
obnienie kosztw dziaalnoci
przyspieszenie transakcji
handlowych
poprawa jakoci usug
ubezpieczeniowych
pozyskiwanie nowych klientw
moliwo wejscia na rynek z
nowymi wyrobami lub usugami
dorwnanie konkurentom
moliwo geograficznej
ekspansji rynkowej
dostosowanie ofert do
indywidualnych potrzeb klientw
efektywno wewntrznych
procesw biznesowych
zwikszenie sprzeday
NIEISTOTNA REDNIA DUA

2006

Wykres B2.3.2-31. Wpyw swiadczenia usug ubezpieczeniowych droga elektroniczna na
wybrane elementy biznesowe
38%
31%
38%
31%
23%
46%
15%
62%
15%
62%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
jako usug ubezpieczeniowych
liczba klientw
efektywno wewntrznych
procesw biznesowych
wielko sprzeday
obszar sprzeday
NEUTRALNY POZYTYWNY

2006
E-biznes
235

Najwazniejsza bariera swiadczenia usug elektronicznych przez zakady
ubezpieczen jest, ich zdaniem, sam produkt ubezpieczeniowy. Ponadto
problematyczne sa niestaosc przepisw prawnych, brak przygotowania klientw i
instytucji do nabywania ubezpieczen ta droga oraz problemy w dostarczeniu usugi
(wykres B2.3.2-32). W kontekscie tej ostatniej bariery chodzi zapewne o
underwriting i likwidacj szkd. O ile wymienione przez zakad bariery mozna
uznac za czsciowo suszne, o tyle trzeba takze nadmienic, zwaszcza w
odniesieniu do nieadekwatnosci samego produktu, o sposobach ich
przezwycizania oraz mechanizmach dziaajacych w procesie zakupu
ubezpieczenia po stronie klienta.
115

Wykres B2.3.2-32. Gwne bariery w sprzedazy usug ubezpieczeniowych droga
elektroniczna (kategorie wpywu: niska, srednia, duza)
8%
8%
31%
54%
0%
15%
77%
62%
31%
15%
8%
23%
77%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
tak
brak informacji
obliczanie wysokoci skadnki
kontakt z agentem
zmiana danych teleadresowych
zgoszenie szkody
interaktywne doradztwo(wirtualny agent,programy pomagajce wybra
produkt)
zindywidualizowana oferta

2006

115
Szerzej np. Kaczaa M., Modele internetowe a wsparcie klienta w procesie zakupu ubezpieczenia,
w: Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje swiatowe a polski rynek, W. Ronka-
Chmielowiec, K. Jajuga (red.), Prace Naukowe AE we Wrocawiu nr 1088, t.1., Wydawnictwo AE
we Wrocawiu, Wrocaw 2005, s. 242-251.
236
B2.3.2.6. Podsumowanie
Do najwazniejszych wnioskw pynacych z przeprowadzonych badan naleza:
Struktura wykorzystywanych systemw informatycznych nie ulega w 2005 r.
zasadniczym zmianom. Zakady nie dysponoway systemami pozwalajacymi na
obsug zamwien, ktre byyby zintegrowane z systemami klientw badz
posrednikw. Tym samym nie byy w stanie zdyskontowac licznych korzysci
pynacych z takiego rozwiazania.
Zakady ubezpieczen swiadczyy usugi elektroniczne przede wszystkim
poprzez wasny portal. Popularnosc innych modeli bya znikoma, czsciowo
dlatego, ze modele niektre nie byy dostpne w polskich wersjach jzykowych.
Stan ten moze ulec poprawie w momencie pojawienia si odpowiednich
propozycji na rynku. Zmiany w tym zakresie juz sa widoczne (por. np. powstay
supermarket ubezpieczeniowy BRE Banku).
Jedna czwarta zakadw deklaruje, ze oferowaa usugi elektroniczne przez
Internet, przy czym byy to przewaznie usugi ubezpieczen majatkowych i
pozostaych osobowych, skierowane do klientw indywidualnych na rynku
krajowym. Wielkosc przypisu skadki z dystrybucji z wykorzystaniem Internetu,
jak i odsetek zozonych w ten sposb wnioskw bya znikoma.
Najwazniejsza bariera swiadczenia usug elektronicznych przez zakady
ubezpieczen jest, ich zdaniem, sam produkt ubezpieczeniowy. Ponadto
problematyczne sa niestaosc przepisw prawnych, brak przygotowania klientw i
instytucji do nabywania ubezpieczen ta droga oraz problemy w dostarczeniu
usugi. Paleta produktw oferowanych online powikszya si o ubezpieczenia
komunikacyjne (oferuje je kilku dostawcw).
Zakady przestaja si koncentrowac tylko i wyacznie na samym akcie kupna-
sprzedazy, ale rozszerzay i rozszerzac bda wsparcie klienta w caym procesie
zakupu ubezpieczenia. Analiza zebranych danych pozwala na stwierdzenie, ze,
choc w miar zaawansowania przez ubezpieczajacego procesu zakupu wsparcie
internetowe ubezpieczyciela maleje, to w ciagu ostatnich trzech lat ulegao ono
systematycznej rozbudowie. Fakt ten ocenic nalezy pozytywnie i swiadczy on o
rozwoju rynku ubezpieczen on-line.
Prawdopodobnie wzrosa czstotliwosc atakw na sieci i dane zakadw
ubezpieczen i/lub ich precyzja. Pomimo to zakady nie zwikszyy ilosci
stosowanych zabezpieczen.
Swiadczenie usug elektronicznych wpyno, zdaniem zakadw, na obnizenie
kosztw dziaalnosci oraz mozliwosc dostosowania oferty do indywidualnych
potrzeb klientw. W praktyce oczekiwania zakadw co do konsekwencji
E-biznes
237
stosowania Internetu w zakresie swiadczenia swoich usug rozmijaja si z
rzeczywistoscia. Pomimo to, zgodnie z deklaracjami, nalezy si spodziewac
dalszego wzrostu zainteresowania zakadw usugami elektronicznymi.
Zauwazyc mozna coraz szersze stosowaniem telepracy, co swiadczy o
stopniowym rozdzielaniu ancucha tworzenia wartosci w zakadzie ubezpieczen i
mozliwosciami tworzenia organizacji wirtualnej.
Wykorzystanie w zakadach ubezpieczen poczty elektronicznej spowodowao
w ciagu ostatnich piciu lat niemal u wszystkich podmiotw czsciowa likwidacj
poczty tradycyjnej. Wiazao si to z pewnoscia z redukcja kosztw.
Znacznie wzrosa aktywnosc asekuratorw w zakresie promocji internetowej
wasnych produktw przy wykorzystaniu wasnej strony internetowej i szkolen
online. Zmian t ocenic nalezy zdecydowanie pozytywnie, a zwikszenie ilosci
szkolen wiazac z rozbudowa systemw dla posrednikw zaleznych.
Zakady ubezpieczen relatywnie czsto wytwarzay w 2005 r. wasne
oprogramowanie, przy czym kwoty wydatkowane na ten cel byy stosunkowo
niskie. Dane wskazuja, ze gotowe rozwiazania dostpne na rynku sa w mniejszym
stopniu przystosowane do specyfiki dziaalnosci w zakresie krtkoterminowych
ubezpieczen majatkowych.

B2.3.3. E-makler
W Polsce, jak w wikszosci krajw rozwinitych i rozwijajacych si mozna
zauwazyc rozwj spoeczenstwa, ktremu towarzyszy coraz wyzszy poziom
nasycenia nowymi technologiami. Nie dziwi zatem fakt, ze od kilku lat na rynku
pojawiaja si coraz to nowsze sposoby inwestowania i oszczdzania. Zaraz po
tradycyjnych lokatach bankowych, do ktrych obywatele maja bardzo czsto
dostp internetowy pojawiy si rachunki maklerskie umozliwiajace oszczdzanie
pienidzy poprzez inwestycje na giedach rwniez w wygodny sposb
wykorzystujacy poaczenie internetowe. Na rynku oszczdnosci oprcz
instrumentw ubezpieczeniowych, funduszy emerytalnych i rachunkw
maklerskich mozna zaobserwowac w ostatnim roku rozwj domw maklerskich,
ktre nie zajmuja si handlem papierami wartosciowymi. Ta nowa odmiana
domw maklerskich umozliwia inwestowanie np. w fundusze oszczdnosciowe
czy inwestowanie w portfele walutowe. Uczestnicy wirtualnego rynku
inwestycyjnego otrzymali w ten sposb dostp do kolejnej grupy instrumentw,
ktre moga stac si przedmiotem ich inwestycji. Oferta rynku nie jest juz
ograniczona do akcji, obligacji czy kontraktw terminowych i instrumentw
238
pochodnych mozemy zainwestowac w fundusze oszczdnosciowe o okreslonej
strukturze portfela, ktre zazwyczaj sa obarczone nizszym poziomem ryzyka niz
wybrane pojedyncze instrumenty. Inwestujac w fundusze omijamy czsciowo
koszty zwiazane z indywidualnym projektowaniem portfeli i zarzadzaniem
portfelami przez maklerw giedowych maklerzy zajmuja si zarzadzaniem
portfelem caego funduszu dla wszystkich uczestnikw. Podobne zjawisko mozna
zaobserwowac na rynku walutowym, w dostpie do ktrego wyspecjalizoway si
niektre domy maklerskie, umozliwiajac inwestowanie w waluty na caym swiecie.
Dziaania na giedach papierw wartosciowych odbywaja si dzis w sposb
wirtualny, w zwiazku z czym zarzadzanie osobistymi rachunkami maklerskimi
powinno w naturalny sposb byc prowadzone z wykorzystaniem podobnych
technologii. Domy maklerskie w Polsce juz od ponad 7 lat swiadcza usugi droga
elektroniczna
116
zbierajac przy tym cenne doswiadczenie.
Ewolucja portali internetowych domw maklerskich rozpocza si z
wprowadzeniem Internetu do dziaalnosci gospodarczej i wykorzystywaniem go
gwnie w celach informacyjnych. Obecne portale wyposazone sa w
zaawansowane narzdzia pozwalajace na profesjonalne zarzadzanie rachunkami
internetowymi indywidualnych inwestorw giedowych.
Jak mozna zaobserwowac na podstawie wynikw badan przedstawionych w
tym rozdziale inwestycje elektroniczne w Polsce znajduja si obecnie w stadium
dynamicznego rozwoju, a domy maklerskie przescigaja si w coraz to nowszych
usugach elektronicznych przyciagajacych klientw. Nie wystarczajace jest juz
proste skadanie zlecen i przegladanie danych historycznych klienci szukaja
zaawansowanych moduw analitycznych, pozwalajacych na konstruowanie
portfeli inwestycyjnych i umozliwiajacych inwestowanie na giedach
midzynarodowych.
Wedug informacji publikowanych przez Gied Papierw Wartosciowych
prawie 1/5 wszystkich rachunkw maklerskich obsugiwanych jest przez Internet
(okoo 165 tysicy). We wszystkich kategoriach instrumentw dominuja zlecenia
skadane przez Internet - juz 6 na 10 zlecen przetwarzanych jest przez Internet.
Internet jest preferowany przez inwestorw indywidualnych podczas zawierania
transakcji. Najbardziej znaczacy wzrost (o 12 pkt. proc.) nastapi na rynku kasowym,
gdzie az 41% obrotu akcjami wykonywanych jest za posrednictwem Internetu.
Instytut Logistyki i Magazynowania w 2006 roku przeprowadzi badania sek-
tora domw maklerskich w Polsce. Badanie pt. Zakres informacyjny stron

116
Usugi domw maklerskich swiadczone przez Internet nazywane sa z jzyka angielskiego online
brokerage lub Internet brokerage).
E-biznes
239
internetowych domw maklerskich w Polsce polegao na analizie zawartosci
informacyjnej stron internetowych, a badanie pt. wiadczenie usug
elektronicznych przez domy maklerskie w Polsce polegao na analizie rodzaju
swiadczonych usug na prbie 37 domw maklerskich (wszystkie domy maklerskie
w Polsce), sposrd ktrych 33 posiadao witryny internetowe, a 19 swiadczyo
usugi droga elektroniczna. Domy maklerskie otrzymay rwniez formularze
pozwalajace na uscislenie i dopracowanie materiau, ktry powsta po analizie
witryn internetowych.
W 2006 roku Gwny Urzad Statystyczny zrezygnowa z prowadzenia badan
pt. Sprawozdanie o wykorzystaniu technologii informacyjno-telekomunikacyjnych
w sektorze finansowym, w zwiazku z czym wyniki tych badan nie sa
prezentowane w tym rozdziale, jak to miao miejsce w 2005 roku.

B2.3.3.1. Charakterystyka domw maklerskich w Polsce
Struktura domw maklerskich poddanych badaniu przedstawiona zostaa na
wykresie B2.3.3-1. W Polsce w 2006 roku dziaalnosc prowadzio 37 domw
maklerskich z czego jedynie 4 nie miay strony internetowej i az 19 swiadczyo
usugi droga elektroniczna.

Wykres B2.3.3-1. Struktura domw maklerskich w Polsce w 2006 roku
24%
89%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
liczba domw maklerskich
posiadajcych stron
internetow
liczba domw maklerskich
wiadczcych usugi drog
elektroniczn

Zrdo: wiadczenie usug elektronicznych przez domy maklerskie w Polsce, ILiM 2006.

Z informacji publikowanych przez Gied Papierw Wartosciowych wynika, ze
w Polsce istnieje obecnie 891 tys. rachunkw inwestycyjnych, z czego 22% to
240
rachunki aktywne (na koniec 2005 r. 853. tys. rachunkw, z czego 23 %
aktywnych). Zauwazalny jest zatem wzrost liczby rachunkw ale niewielki spadek
udziau rachunkw aktywnych. Zgodnie z informacjami GPW prawie 1/5 liczby
rachunkw jest obsugiwana przez Internet co oznacza, ze okoo 165 tysicy
rachunkw zarzadzanych jest droga elektroniczna (w porwnaniu z rokiem
poprzednim to wzrost o okoo 50 tysicy).
117

Pierwszym brokerem, ktry zaoferowa inwestorom mozliwosc skadania
zlecen przez Internet, by Dom Maklerski Banku Ochrony Srodowiska S.A.
118

Rozwj rynku wirtualnych inwestycji w Polsce najlepiej obrazuja dane statys-
tyczne. W przeciagu dwch lat zaobserwowano 15% wzrost udziau rachunkw
internetowych w oglnej liczbie rachunkw maklerskich, co obrazuje wykres
B2.3.3-2.

Wykres B2.3.3-2. Udzia maklerskich rachunkw internetowych w oglnej liczbie
rachunkw
18%
14%
10%
9%
6%
4%
3%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18%
I po. 2003
II po. 2003
I po. 2004
II po. 2004
I po. 2005
II po. 2005
I po. 2006

Zrdo: witryna internetowa Giedy Papierw Wartosciowych [www.gpw.com.pl].

Rosnie rwniez udzia Internetu w obrotach giedowych. Od 2000 roku udzia
w obrocie akcjami wzrs do poziomu 41%, a w obrocie kontraktami az do 59%,
co obrazuje tabela B2.3.3-1. Najwikszym udziaem rachunkw internetowych w
obrotach giedowych wsrd inwestorw indywidualnych charakteryzuje si rynek
opcji z wynikiem 61%.

117
Mucinski E., Inwestowanie..., op. cit., str. 9
118
Tamze, str. 9
E-biznes
241
Tabela B2.3.3-1. Udzia Internetu w obrotach giedowych inwestorzy indywidualni (%)
Akcje Kontrakty Opcje
2000 3 1
2001 11 13
I po. 2002 12 25
II po. 2002 18 35
I po. 2003 20 40
II po. 2003 27 44 39
I po. 2004 28 54 52
II po. 2004 23 50 49
I po. 2005 28 48 48
II po. 2005 29 53 62
I po. 2006 41 59 61
Tendencja wzrostowa charakteryzuje si rwniez udzia zlecen skadanych za
posrednictwem Internetu. W I poowie 2006 roku dla obrotu akcjami signa on
61%, w obrocie kontraktami 58%, a w obrocie opcjami zanotowa spadek do 65%.
Mozna zatem stwierdzic, ze mimo iz liczba internetowych rachunkw maklerskich
jest stosunkowo maa (20%) to generuje ona ponad poow oglnej liczby zlecen.

Tabela B2.3.3-2. Udzia zlecen zozonych za posrednictwem Internetu
w oglnej liczbie zlecen wszystkie grupy inwestorw (%)
Akcje Kontrakty Opcje
I po. 2002 13 29
II po. 2002 31 40
I po. 2003 33 46
II po. 2003 36 48
I po. 2004 41 50 42
II po. 2004 43 49 63
I po. 2005 46 50 67
II po. 2005 50 54 69
I po. 2006 61 58 65
242
B2.3.3.2. Domy maklerskie w Polsce konkurencja na rynku
Na rynku polskim mozna dostrzec coraz ostrzejsza walk o klientw wsrd
domw maklerskich. Rekordowym zarobkom na giedzie towarzyszy napyw
klientw poszukujacych coraz efektywniejszych sposobw oszczdzania. Zgodnie
z powiedzeniem prawdziwych przyjaci poznaje si w biedzie domy maklerskie
daja si najlepiej poznac w trakcie sytuacji kryzysowych. Praktycznie trudno
znalezc moment, w ktrym ktos nie informuje w Internecie o awariach platform
transakcyjnych. W wikszosci przypadkw problemy powodowane sa przez
samego uzytkownika (konfiguracja, acza), ale bywaja sytuacje rzeczywistych
awarii, jak np. BDM PKO (6 listopada 2006 wprowadzone do obrotu zostay akcje
pracownicze PKO BP i mozna byo usyszec pogoski, ze powstay problemy z
przesyaniem zlecen na gied). W mBanku natomiast klienci Maklera pod koniec
listopada mieli powazne problemy z realizacja zlecen. Klienci mBanku mogli
liczyc na reklamacje i obnizona prowizj od transakcji giedowych do poziomu
0,30 proc. od 4 do 29 grudnia 2006 roku. Podobna polityk zastosowa dom
maklerski CDM Pekao, ktry mia problemy w tym samym miesiacu co mBank
w konsekwencji obnizona zostaa prowizja a klienci zostali zwolnienie z opat za
korzystanie z notowan ciagych. CDM przypisuje problemy awarii czsci serwerw
co moze byc niepokojacym zjawiskiem w zwiazku z przejciem przez CDM
klientw domu maklerskiego BPH.
119

Mozna zatem spekulowac, ze domy maklerskie, ktrym uda si uniknac awarii
zyskaja najwicej klientw przyciagna ich rwniez Ci, ktrzy w wypadku awarii
potrafia oddac klientom stracone pieniadze i zaoferowac rekompensat.
Biura maklerskie przescigaja si w umieszczaniu informacji o tym, ktre jest
najlepsze i jakie miejsce w rankingu zajmuje. Rankingi mozna znalezc rzne i
podstawa ich sporzadzania moga byc rzne dane czasem pochodza od domw
maklerskich a czasem od inwestorw. Jednym z takich rankingw moze byc
zestawienie czonkw giedy wedug obrotw publikowane przez Gied Papierw
Wartosciowych przedstawione w tabela B2.3.3-3.

119
Gasiorowski D., Domw maklerskich wojna o klienta, www.money.pl, 13.12.2006
E-biznes
243
Tabela B2.3.3-3. Udzia czonkw giedy w obrotach - pazdziernik 2006
Lp
Biura
maklerskie Akcje sesyjne** Obligacje Kontrakty
mln z proc. mln z proc. mln z proc.
1 CDM PEKAO 3625,27 12,04 151,45 38,07 54293 6,26
2 DM BZ WBK 3373,26 11,21 10,38 2,61 95212 10,98
3 ING SECUR 3183,85 10,58 14,67 3,69 56033 6,46
4 DM BH 2919,93 9,7 42,93 10,79 13796 1,59
5 CA IB 2571,66 8,54 0,74 0,18 47026 5,42
6 PKO BP 1841,53 6,12 144,9 36,42 42666 4,92
7 DI BRE Banku 1786,04 5,93 3,55 0,89 124414 14,35
8 KBC 1730,25 5,75 5,18 1,3 35081 4,05
9 DB SECUR. 1488,7 4,95 6,35 1,6 12932 1,49
10 BPH 1364,56 4,53 4,98 1,25 67574 7,79
11 MILL DM 1348,02 4,48 7,26 1,82 18502 2,13
12 DM BOS SA 1142,33 3,79 1,02 0,26 162627 18,76
13 ERSTE 1134,65 3,77 0,08 0,02 28855 3,33
Internauci rwniez udzielaja si w tym obszarze i tworza wasne rankingi
najlepszych domw maklerskich. Janusz Wgrzyn jest autorem jednego z takich
zestawien prezentowanych na stronie www.inwestor.wyprawy.webd.pl. Tabela
B2.3.3-4 zawiera fragment tego rankingu.

Tabela B2.3.3-4. Ranking domw maklerskich (fragment)
Lp Biuro Punkty Prowizja Prowizja
akcje (%) obligacje (%)
1 BOS 162 0,39 0,2
2 Kredyt Bank 160 0,39 0,19
3 BDM 157 0,39 0,19
3 BRE 157 0,39 0,2
Zrdo: http://www.inwestor.wyprawy.webd.pl, stan na koniec listopada 2006 r.

B2.3.3.3. Usugi elektroniczne domw maklerskich w Polsce
W Polsce wikszosc usug elektronicznych domw maklerskich kierowana jest
do klientw indywidualnych, co obrazuje wykres B2.3.3-3. Wsrd domw
maklerskich swiadczacych usugi elektroniczne wszystkie wyraznie zaznaczaja na
swoich stronach internetowych, ze oferta ich jest kierowana wasnie do klientw
indywidualny. Bardzo pozytywnym zjawiskiem jest ponad dwukrotny wzrost
244
wsrd korporacyjnych adresatw oferty zarwno w przypadku maych i srednich
przedsibiorstw, jak i duzych potentatw rynkowych.

Wykres B2.3.3-3. Adresaci oferty elektronicznych biur maklerskich
5%
0%
68%
32%
84%
32%
100%
100%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
klient indywidualny
mae i rednie
przedsibiorstwa
due
przedsibiorstwa
sektor publiczny
rok 2006
rok 2005


Wsrd domw maklerskich w Polsce prawie 79% oferuje klientom dostp do
rachunku maklerskiego za posrednictwem Internetu. Pozytywny dla rynku jest
wzrost w kategorii dostpu przez WAP, a jednoczesnie zanotowany zosta spadek
w kategorii dostpu za pomoca automatycznego serwisu telefonicznego. Spadek
ten moze byc czsciowo wynikiem spadku popularnosci tradycyjnej telefonii i
zamiany jej na telefoni mobilna. Wielkosci przedstawiono na wykresie B2.3.3-4.

E-biznes
245
Wykres B2.3.3-4. Kanay dostpu do elektronicznego rachunku maklerskiego
0%
0%
37%
63%
37%
0%
74%
79%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
elektroniczny dostp do
konta tradycyjnego za
pomoc Internetu
WAP
automatyczny serwis
telefoniczny
SMS
2006
2005

Zrdo: Zakres informacyjny stron internetowych domw maklerskich w Polsce,
ILiM 2006.
Oferta usug dostpnych w serwisach internetowych domw maklerskich
w wielu przypadkach nie rzni si w znaczny sposb od oferty tradycyjnego kanau
sprzedazy tych usug umozliwia jedynie wygodniejszy i szybszy sposb
docierania do informacji. W tabeli B2.3.3-5 wyszczeglniono spotykane
funkcjonalnosci serwisw internetowych domw maklerskich.

Tabela B2.3.3-5. Funkcjonalnosci rachunku maklerskiego dostpne przy uzyciu Internetu
wsrd polskich domw maklerskich
Funkcjonalnosc
Wynik badania
2005 2006
dostp do informacji o koncie
stan naleznosci 80% 63%
kredyt zaangazowanie 40% 63%
srodki na zakup papierw wartosciowych 60% 68%
srodki do wypaty 60% 74%
konto blokowane 73% 74%
naleznosci blokowane 67% 68%
srodki blokowane na zakup papierw wartosciowych 67% 63%
zobowiazania z tytuu OTP 40% 47%
suma pieniznych depozytw zabezpieczajacych 33% 53%
szczegy kredytw

33% 32%
246
Funkcjonalnosc
Wynik badania
2005 2006
dostp do serwisu informacyjnego
dostp do notowan w czasie rzeczywistym z 1, 3 lub 5
najlepszymi ofertami kupna i sprzedazy 60% 42%
dostp do serwisu informacyjnego PAP 40% 26%
dostp do serwisu REUTERS INWESTOR 20% 26%
dostp do statystyki portfela 7% 26%
dostp do biezacych wartosci polskich i zagranicznych indeksw
giedowych 73% 58%
dostp do oprogramowania do analizy technicznej ISPAG 20% 26%
sciaganie plikw do programu analizy technicznej MetaStock 33% 26%
kontrola rentownosci poszczeglnych papierw 0% 21%
dostp do bezposredniego kontaktu on-line z maklerem 7% 21%
posredni kontakt z maklerem za pomoca informacji dotyczacych
rachunku 0% 32%
dostp do systemu edukacyjnego 47% 37%
dostp do serwisu automatycznych operacji na rachunku
skadanie zlecen kupna, sprzedazy na GPW 87% 79%
skadanie zlecen kupna, sprzedazy na CeTO 60% 32%
skadanie zlecen kupna, sprzedazy na WGT 0% 5%
skadanie zlecen kupna, sprzedazy na rynkach zagranicznych 20% 21%
skadanie zlecen typu day trading 20% 32%
skadanie zlecen Do dyspozycji maklera 33% 42%
skadanie zlecen z OTP 33% 32%
skadanie zlecenia stop z KPC 7% 32%
skadanie zlecenia DDM+ 7% 26%
automatyczna obsuga zapisw na Prawa Poboru 0% 16%
dokonywanie zapisw na papiery wartosciowe w ramach
publicznej oferty 0% 26%
automatyczna obsuga przeleww 33% 42%
automatyczna obsuga kredytw 33% 37%
automatyczna obsuga odroczonych patnosci 20% 32%
dostp do koszyka zlecen 20% 26%
skadanie zlecen w zwiazku z oferta sprzedazy na rynku
pierwotnym 7% 21%
wykorzystywanie podpisu elektronicznego 13% 16%
automatyczne generowanie zlecen z poziomu przegladanych ofert 20% 32%
szczegowy dostp do danych historycznych za wybrane przez klienta okresy
historia transakcji 60% 68%
E-biznes
247
Funkcjonalnosc
Wynik badania
2005 2006
historia przeleww 67% 68%
historia zlecen 73% 58%
historia wyceny rachunku 20% 42%
historia rachunku papierw wartosciowych 53% 63%
historia rachunku finansowego 53% 42%
dostp do monitora powiadomien
natychmiastowa informacja o zozeniu zlecenia 13% 26%
natychmiastowa informacja o wysaniu przelewu 7% 16%
natychmiastowa informacja o spacie kredytu 7% 16%
otrzymywanie informacji i komunikatw z DM 7% 32%
otrzymywanie droga elektroniczna (e-mail, sms) powiadomien
oraz waznych informacji rynkowych 7% 21%
otrzymywanie - sms-w z kursami walorw notowanych na gpw
na telefon komrkowy klienta, oraz alertw cenowych 7% 11%
rozbudowany dostp do szczegowych danych dotyczqcych konfiguracji rachunku
aktualny adres korespondencyjny, telefon kontaktowy,
adres e-mail 7% 11%
stan podpisanej umowa dodatkowa na odroczona patnosc 0% 16%
posiadane portfele do zlecen na instrumenty pochodne 0% 16%
szczegowe przedstawienie schematw prowizyjnych dla danego
rachunku w podziale na poszczeglne rynki notowan 0% 16%
Przeglqd stanu zozonych wszystkich wnioskw
mozliwosc obejrzenia szczegw dotyczacych skadanych
wnioskw (cay tekst wysanego wniosku) 20% 11%
mozliwosc wyswietlenia historii skadanych wnioskw 7% 21%
mozliwosc sprawdzenia czy zozony wniosek zosta juz
przeczytany i rozpatrzony przez pracownika DM 13% 21%
mozliwosc skadania wniosku o kredyt na zakup papierw
wartosciowych 0% 5%
personalizacja rachunku
mozliwosc wyboru motywu kolorystycznego 20% 21%
mozliwosc ustalenia schematu dziaania aplikacji 7% 47%
mozliwosc definiowania wyswietlanych danych na stronie 67% 32%
Doradztwo
rekomendacje dotyczace zakupu papierw wartosciowych 60%
37%

Oferta usug jak widac jest bogata, zatem wybierajac dom maklerski klienci
powinni zapoznac si z oferta kilku i zdecydowac, ktre usugi sa dla nich naj-
248
wazniejsze i niosa najwiksza wartosc. O ile cieszy fakt lepszej dostpnosci usug
na rynku w roku 2006 w porwnaniu z rokiem poprzednim to niepokojacy jest fakt
zanotowania spadku dostpnosci usug w niektrych przypadkach (historia zlecen,
historia rachunku finansowego, mozliwosc obejrzenia szczegw dotyczacych
skadanych wnioskw [cay tekst wysanego wniosku], mozliwosc definiowania
wyswietlanych danych na stronie, rekomendacje dotyczace zakupu papierw
wartosciowych). Czsciowo takie spadki powodowane sa inna podstawa
obliczania, do ktrej doaczone zostay domy maklerskie, nie zajmujace si
dziaalnoscia na rynku papierw wartosciowych, a pozwalajace na inwestowanie
np. na rynkach walutowych, czy wsrd funduszy inwestycyjnych.
Wsrd tak wielu usug klienci moga jednak zauwazyc pewne braki. Podczas
analizy witryn domw maklerskich nie spotkano usug przedstawionych w tabeli
B2.3.3-6. Szarym kolorem zaznaczone zostay usugi, ktre byy niedostpne w
2005 roku, a zostay wprowadzone do oferty domw maklerskich w roku 2006, a
rekordy w kolorze biaym to usugi, ktre nadal nie zostay wprowadzone do oferty
domw maklerskich.
Tabela B2.3.3-6. Usugi elektroniczne nie wystpujace w ofercie domw maklerskich
kontrola rentownosci poszczeglnych papierw wyliczanie m.in. sredniej ceny kupna,
wartosc pozycji, zysku i straty oraz wpywu poszczeglnych pozycji na cay portfel
posredni kontakt z maklerem za pomoca wyswietlenia: pogrupowanych wedug statusu
dyspozycji dziennych oraz waznych informacji dotyczacych rachunku (np. realizacja
zlecen, odrzucenie anulacji, wykonanie przelewu)
skadanie zlecen kupna, sprzedazy papierw wartosciowych bdacych przedmiotem
obrotu na WGT oraz mozliwosc ich pzniejszej anulacji lub modyfikacji
automatyczna obsuga zapisw na Prawa Poboru
dokonywanie zapisw na obligacje, certyfikaty oraz akcje oferowane w ramach publicznej
oferty
stan podpisanej umowy, umowa dodatkowa na odroczona patnosc
posiadane portfele do zlecen na instrumenty pochodne
szczegowe przedstawienie schematw prowizyjnych dla danego rachunku w podziale na
poszczeglne rynki notowan
mozliwosc skadania wniosku o kredyt na zakup papierw wartosciowych

E-biznes
249
B2.3.3.5. Zakres informacyjny stron internetowych domw maklerskich
w Polsce
Strona internetowa w przypadku domu maklerskiego jest zarwno interfejsem
pozwalajacym na wykonywanie usug elektronicznych, jak i wizytwka
prezentujaca najwazniejsze informacje o produktach, placwkach, itp. Przede
wszystkim witryna internetowa domu maklerskiego powinna byc zrdem
informacji dla inwestorw. Zdecydowana wikszosc domw maklerskich w Polsce
posiada wasna stron internetowa (89%). Sposrd przeanalizowanych domw
maklerskich zaledwie 4 takowej witryny nie posiaday. Wielkosci dotyczace
posiadania strony internetowej przedstawia wykres B2.3.3-5.

Wykres B2.3.3-5. Utrzymywanie strony internetowej przez domy maklerskie
w Polsce w 2006 roku
14%
11%
5%
3%
82%
86%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
TAK
TAK w ramach strony
gwnej grupy kapitaowej
NIE
2005
2006

ILiM 2006.

Domy maklerskie wykorzystyway swoje witryny internetowe w celu
prezentacji i opisu swoich produktw. Zasadniczo w wikszosci przypadkw
witryny internetowe zawieray podstawowe informacje teleadresowe domw
maklerskich (nazwa, adres, kontakt). W mniejszej ilosci przypadkw prezentowane
byy informacje o wadzach spki, a w jeszcze mniejszym zakresie mozna byo
znalezc informacje o wynikach finansowych, czy kapitale. Pozytywny trend
zachoway wszystkie kategorie zanotowano wzrost w stosunku do roku 2005
jedynie w przypadku udziau w rynku zaobserwowano spadek z 14% do 9%.
Spadek ten spowodowany moze byc czsciowo poprzez doaczenie do grupy
domw maklerskich takich podmiotw, ktre zajmuja si funduszami
250
inwestycyjnymi i rynkami walutowymi, w zwiazku z czym ich udzia w caym
rynku giedowym jest niewielki i nie chca takimi informacjami psuc swojego
wizerunku. Wykres B2.3.3-6 prezentuje wielkosci zwiazane z prezentowanymi
informacjami.
Wykres B2.3.3-6. Kategorie informacji dotyczace domw maklerskich
dostpnych na stronach WWW w 2006 r.
9%
14%
15%
9%
36%
27%
61%
50%
100%
86%
100%
86%
100%
86%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
nazwa
adres
kontakt
wadze spki
kapita
wyniki finansowe
udzia w rynku
2006 2005

ILiM 2006.
Zawartosc informacyjna stron WWW domw maklerskich jest znacznie zrzni-
cowana. Wsrd domw maklerskich oferujacych dostp do rachunku za pomoca
Internetu mozna byo w 1/3 przypadkw znalezc demo systemu. W niektrych
przypadkach byy to interaktywne narzdzia pozwalajace na prowadzenie
fikcyjnych operacji a w niektrych interaktywne prezentacje systemw. Zaledwie
wsrd 1/3 domw maklerskich na stronach internetowych mozna znalezc opis
produktw i dostp do biezacych notowan GPW co wydaje si byc informacja
podstawowa. Niepokojacy jest trend wskazujacy na zmniejszanie si zawieranych
informacji w ramach stron internetowych. Czsciowa odpowiedzia zwiazana z
takim ksztatem danych moze byc zjawisko integrowania coraz wikszej ilosci
narzdzi w ramach moduu zarzadzania rachunkiem maklerskim. W zwiazku z tym
wykresy, notowania i analizy nie sa juz potrzebne w ramach strony internetowej,
gdyz udostpniane sa uzytkownikowi w ramach narzdzi zarzadzania rachunkami
maklerskimi po zalogowaniu do systemu. Pozostae wielkosci dotyczace
zawartosci informacyjnej zaprezentowane sa na wykresie B2.3.3-7.

E-biznes
251
Wykres B2.3.3-7. Rodzaj informacji o domach maklerskich
31%
71%
38%
41%
25%
18%
38%
32%
34%
32%
25%
41%
16%
0%
22%
36%
9%
5%
3%
9%
3%
0%
28%
55%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Informacje o notowaniach GPW
WGT
CeTO
FUNDUSZE
wykresy ISPAG
encyklopedia
instrukcje korzystania z serwisu
kalendarium
FAQ
sowniczek
regulaminy
demo systemu
2006 2005

ILiM 2006.

Do bardzo waznych informacji dla inwestorw giedowych mozna zaliczyc
komentarze giedowe i analizy spek giedowych. Niestety w tym przypadku
wyniki domw maklerskich nie sa zachwycajace. Dodatkowo niepokojacy jest fakt
zmniejszenia si tych wielkosci w stosunku do roku poprzedniego. Analizy spek
byy umieszczane zaledwie w jednej czwartej przypadkw. Rwniez komentarze
byy obecne w mniej niz 30% przypadkw. Ten niepokojacy trend mozna wyjasnic
zjawiskiem komercjalizacji informacji. Domy maklerskie wycofuja si z
prezentowania komentarzy i informacji poniewaz zajmuja si tym
wyspecjalizowane i neutralne podmioty np. tematyczne portale internetowe.
Pozostaje miec nadziej, ze tendencja nie zostanie zachowana w przeciwnym
wypadku inwestorzy pozostana z maa liczba darmowych zrde informacji i bda
zmuszeni do ponoszenia dodatkowych kosztw. Wielkosci dotyczace tej
zawartosci informacyjnej przedstawia wykres B2.3.3-8.

252
Wykres B2.3.3-8. Rodzaj informacji o domach maklerskich
25%
50%
16%
23%
13%
14%
16%
23%
28%
18%
9%
18%
28%
14%
19%
32%
25%
18%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
analizy spek
analizy techniczne
analizy finansowe
analizy makroekonomiczne
raport dzienny
kometarz poranny
kometarz po sesji
komentarz futures
informacje prasowe
2005
2006

ILiM 2006.
Informacje dotyczace warunkw prawnych swiadczenia usug maklerskich sa
nadal bardzo rzadko umieszczane w witrynach internetowych. Wielkosci dotyczace
prawnych aspektw nie przekraczaja 20% przypadkw, wic klient ma nike
szanse dowiedziec si o sadzie, ktry jest wasciwy do rozpatrywania sporw, czy
o mozliwosciach wypowiedzenia umowy. Informacje takie, choc sa wymagane
prawnie, nadal nie sa dostpne w portalach w sposb atwy i szybki w wikszosci
przypadkw sa one prezentowane klientowi podczas podpisywania umowy.
B2.3.3.6 Podsumowanie kierunki i bariery rozwoju elektronicznych usug
maklerskich w Polsce
Rynek usug wirtualnego inwestowania w Polsce zaczyna si rozwijac bardzo
dynamicznie. Obecnie wirtualni inwestorzy maja do wyboru oferty 19 rznych biur
maklerskich. Tabela B2.3.3-7 przedstawia list domw maklerskich, ktre swiad-
cza usugi maklerskie z wykorzystaniem Internetu (szarym kolorem zaznaczone
zostay domy maklerskie, ktre rozpoczy swiadczenie usug w 2006 roku).
Rozwj tego rynku zapewniony jest przede wszystkim dziki obnizonym kosztom
obsugi klienta. W 2006 roku zaobserwowano spadek ilosci informacji dostpnych
na stronach internetowych domw maklerskich. Wiele informacji zostao
zintegrowanych na stae z systemami zarzadzania rachunkami. Obecnie swoje
miejsce na rynku znalazy tematyczne portale internetowe, ktre dostarczaja
E-biznes
253
obiektywnych informacji, co wskazuje na rozwj tego w kierunku komercjalizacji
informacji.
Tabela B2.3.3-7. Biura maklerskie oferujace usugi w Internecie
Bank BPH S.A. Biuro Maklerskie http://www.bm.bph.pl
Bank Gospodarki ywnociowej S.A.
Biuro Maklerskie http://www.bgz.pl
Bank Inicjatyw Spoeczno-Ekonomicznych S.A. http://www.bmbise.pl
Beskidzki Dom Maklerski S.A. http://www.bdm.com.pl
CA IB Securities S.A. http://www.ca-ib.pl
Centralny Dom Maklerski Pekao S.A. http://www.cdmpekao.com.pl
Dom Inwestycyjny BRE BANKU S.A. http://www.breinwest.com.pl
Dom Maklerski Amerbrokers S.A. http://www.amerbrokers.pl
Dom Maklerski Banku Ochrony rodowiska S.A. http://bossa.pl/zlecenia
Dom Maklerski BZ WBK SA http://www.dmbzwbk.pl
Dom Maklerski PENETRATOR S.A. http://www.doakcji.pl
DOM MAKLERSKI TMS BROKERS S.A. http://www.tms.pl
ERSTE Securities Polska S.A. http://www.esp.pl
ING Securities S.A. https://www.ingsecurities.pl
Internetowy Dom Maklerski S.A. http://www.idmsa.pl
KBC Securities http://www.kbcmakler.pl
Millennium Dom Maklerski S.A. http://www.dmbigbg.pl
PKO BP S.A. Bankowy Dom Maklerski http://www.bdm.pkobp.pl
X-TRADE BROKERS DOM MAKLERSKI S.A. http://www.xtb.pl

Coraz wicej domw maklerskich oferuje usugi elektroniczne i mozna si
spodziewac w przyszosci wojny o klienta, ktry wybierze serwis bogatszy w
funkcjonalnosci i informacje pozwalajace na efektywne inwestowanie.
Rozwj aplikacji internetowych to klucz do zajcia liczacej si pozycji na
rynku usug maklerskich wsrd klientw indywidualnych. Badania
przeprowadzone przez Stowarzyszenie Inwestorw Indywidualnych wskazuja na
preferencje klientw podczas wyboru domu maklerskiego najwazniejsze sa
opaty i prowizje oraz jakosc platformy internetowej.
120

Na rynku polskim dziaa ponad 30 biur maklerskich. Mimo tego klienci
indywidualni maja ograniczony wybr poniewaz czsc biur nastawiona jest na
obsug przedsibiorstw a jedynie kilkanascie platform znajduje si na poziomie

120
Tamze
254
speniajacym oczekiwania inwestorw. Konkurencja w obszarze opat i prowizji
praktycznie nie istnieje poniewaz ksztatuja si one na bardzo zblizonym poziomie.
Jednym z podstawowych elementw platform obsugi rachunkw maklerskich
on-line sa moduy pozwalajace na kierowanie na gied zlecen kupna i sprzedazy.
Usuga ta jest prosta wic biura maklerskie konkuruja w obszarze wartosci dodanej
dla klienta. W ten sposb serwis informacyjny, dostp do komentarzy maklerskich
i notowan w czasie rzeczywistym czy bardziej skomplikowane narzdzia, jak np.
analiza trendw giedowych czy porwnania branzowe zyskay na wadze.
Klienci indywidualni staja si coraz wazniejszym ogniwem w ancuchu
zarobkowym biur maklerskich. W opracowaniu GUS czytamy, ze Przychody z
caoksztatu dziaalnosci (przychody ogem) wszystkich przedsibiorstw
maklerskich wzrosy do 1119,4 mln z (w domach maklerskich wzrost o 49,6 proc.;
w biurach maklerskich o 45,5 proc.). Przychody z dziaalnosci maklerskiej
uksztatoway si na poziomie 826,0 mln z (wzrost o 64,1 proc.). Prowizje od
operacji papierami wartosciowymi na zlecenie wyniosy 483,3 mln z i podwoiy
swoja wartosc.
Dugotrwaa hossa na giedzie spowodowaa, ze rok 2006 by rekordowym
rokiem pod kazdym wzgldem. Mozna przewidywac, ze w przyszym roku nastapi
jedynie zwikszenie wolumenu klientw giedy i wzrost zainteresowania tym
sposobem oszczdzania. Juz dzis skadanie zlecen za posrednictwem Internetu to
nic skomplikowanego czy trudnego zdaniem ekspertw przyszosc nalezy do
urzadzen mobilnych, dziki ktrym inwestowanie na giedzie stanie si jeszcze
wygodniejsze.
E-administracja

255
B3. E-administracja
Obecnie ocena gotowosci Rzeczypospolitej Polskiej do transformacji w drodze
do spoeczenstwa informacyjnego zgodnie z rankingiem Swiatowego Forum
Gospodarczego (World Economic Forum) jest niska. Zgodnie z Network Readiness
Index wsrd 104 panstw uczestniczacych w rankingu Polska zajmuje 53 pozycj
121
.
W porwnaniu z 2004 rokiem zanotowano popraw o 19 pozycji, jednak Polska
nadal zajmuje w rankingu ostatnie miejsce posrd panstw UE-25. W poowie 2006
roku poziom zaawansowania rozwoju usug publicznych wsrd krajw UE-25
wynosi 75%, tymczasem w Polsce 53% (wzrost z 36% w 2004 roku).
Wikszosc urzdw administracji publicznej osiagna poziom informacyjny,
ktry nie wymaga transformacji w wewntrznym funkcjonowaniu urzdu i jest
relatywnie atwy do osiagnicia. Na niskim poziomie rozwoju pozostaja usugi
transakcyjne wymagajace projektowania procedur wewntrznych, integracji
rejestrw panstwowych i baz danych, zmiany uregulowan prawnych oraz
stworzenia nowych regulacji organizacyjnych, klasyfikacji oraz standardw. Takze
brak doswiadczenia w zarzadzaniu projektami elektronicznej administracji oraz
brak wizji jej rozwoju skutkuje niskim poziomem rozwoju e-usug. W 2005 roku
poziom inwestycji w technologie informatyczne ksztatowa si w Polsce
na poziomie 113 euro, przy sredniej dla EU-25 wynoszacej 648 euro.
122

B3.1. Aktualna sytuacja e-administracji w Polsce
Rok 2006 nie przynis znaczacych zmian pod katem wdrozen
w informatyzacji administracji publicznej w Polsce. Plan informatyzacji panstwa
zosta opracowany dopiero w sierpniu 2006 roku. Tegoroczne wydatki
na informatyk w panstwie wyniosy okoo dwch miliardw zotych, lecz efekty
tych nakadw nie byy widoczne. Kontynuowano prace nad budowa systemw
informatycznych, ponadsektorowych: e-PUAP (elektroniczna platforma usug
publicznych), STAP (siec teleinformatyczna administracji), CEPiK (rejestr

121
The Network Readiness Index Rankings, Word Economic Forum 2004,
122
Rozporzadzenie Rady Ministrw z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie Planu Informatyzacji
Panstwa na rok 2006 (Dz. U. Z dnia 18 sierpnia 2006 r.),
256
pojazdw i kierowcw) oraz sektorowych: e-PORTAL, PESEL-2 (przebudowa
rejestrw Panstwowych) i e-DEKLARACJE (elektroniczne podatki).
123

Od 16 sierpnia 2006 roku przedsibiorcy, ktrych roczne przychody netto
przekroczyy rwnowartosc 5 mln euro, a wiec ok. 7,5 tys. firm, maja mozliwosc
przesyania e-deklaracji. Rozpoczto od deklaracji PIT-4 i PIT-8A.
124
Od
30.11.2006 r. umozliwiono tym samym podmiotom duzym firmom- przesyanie
kolejnych deklaracji: szesciu rodzajw CIT oraz dwch VAT. Projekt
rozporzadzenia okreslajacego szczegowe rozwiazania resort finansw
przedstawi w pierwszej poowie listopada. Od tego momentu podatnicy moga
przesyac 14 rodzajw
e-deklaracji, w tym VAT-23 i 24 oraz najwazniejsza z punktu widzenia
przedsibiorcw VAT-7. Z danych Ministerstwa Finansw na koniec listopada
wynika, iz liczba przedsibiorcw korzystajacych z systemu to zaledwie 55
podatnikw. Wypenianie deklaracji odbywa si za pomoca portalu pod adresem:
e-poltax.mf.gov.pl on-line lub pobranie z portalu darmowej aplikacji i wypenianie
deklaracji off-line.
125

Trwaja intensywne prace nad kontynuacja biometrycznej rewolucji
zapoczatkowanej 28 sierpnia 2006 r., kiedy to Polska rozpocza wydawanie
paszportw biometrycznych dla obywateli. Mozna zaryzykowac stwierdzenie, ze z
ta data stalismy si penoprawnym wspgospodarzem europejskiej przestrzeni
informatycznej. Polska bowiem, jako jeden z nielicznych krajw unijnych
rozpocza w zalecanym terminie i w peni zgodnie z dyrektywa unijna wydawanie
paszportw z mikroprocesorem dla wszystkich obywateli polskich, rwniez tych
mieszkajacych poza granicami kraju. Do dnia dzisiejszego wydano obywatelom
250 tysicy paszportw biometrycznych. Polska w przeciwienstwie do wikszosci
krajw Unii Europejskiej postanowia, ze zdjcie do biometrycznych paszportw
bda mogy wykonywac wszystkie zakady fotograficzne w naszym kraju. Szacuje
si, ze zdjcia do paszportw wykonuje ok. 700 1000 zakadw fotograficznych,
co daje w sumie ponad 2000 miejsc pracy. Ten sukces pozwala miec nadziej, na
dobre relacje pomidzy Panstwem a obywatelem podczas kolejnego etapu
wprowadzania dokumentw biometrycznych, jakim bdzie nowy biometryczny
dowd osobisty, ktry zostanie wprowadzony we wrzesniu 2008 roku.
126

123
Zwierzchowski Z., Ten rok nie przyniesie zasadniczych zmian w informatyzacji administracji
publicznej, Rzeczpospolita, nr 228, 29.09.2006, dod. Teleinformatyka w Polsce, str. 2,
124
http://www.mf.gov.pl/.
125
Zalewski ., Do urzdw trafi kolejne e-deklaracje, Gazeta Prawna, nr 234, 31.12.2006, str.12,
126
Konferencja na temat informatyzacji Pastwa 25.01.2007,
E-administracja
257
Rok 2006 przynis rwniez zmiany organizacyjne w administracji publicznej,
ktre pozwola na lepsze zarzadzanie procesem informatyzacji administracji
publicznej, zgodnie z zaozeniami Planu Informatyzacji Panstwa. W dniu 3 sierpnia
2006 roku Minister Spraw Wewntrznych i Administracji otrzyma kompetencje
do koordynowania w imieniu Prezesa Rady Ministrw wszelkich prac w tym
zakresie. Ponadto 12 wrzesnia 2006 roku zosta powoany Midzyresortowy Zesp
do Spraw Informatyzacji - organ pomocniczy Rady Ministrw w zakresie
informatyzacji administracji publicznej, rozwoju spoeczenstwa administracyjnego,
infrastruktury sieci teleinformatycznych oraz zastosowan technologii
teleinformacyjnych (TTI) w budowie gospodarki opartej na wiedzy.
W dniu 1 sierpnia 2006 r. Rada Ministrw przyja rozporzadzenie w sprawie
Planu Informatyzacji Panstwa na rok 2006. Okres obowiazywania pierwszego
Planu Informatyzacji Panstwa do roku 2006 wynika z horyzontu obowiazywania
innych dokumentw strategicznych, w tym Strategii Informatyzacji
Rzeczypospolitej e-Polska na lata 2004-2006, Planu dziaan na rzecz rozwoju
elektronicznej administracji eGoverment na lata 2005-2006 i okresu
programowania funduszy strukturalnych na lata 2004-2006.
127

Zadaniem planu na rok 2006 bya koordynacja realizowanych przez podmioty
publiczne projektw informatycznych tak, aby stworzyc spjny, w skali krajowej
oraz europejskiej, system usug on-line w administracji publicznej. Plan wymienia
m.in., ktre usugi publiczne swiadczone dla obywateli i przedsibiorcw moga
byc realizowane droga elektroniczna. Sa to np.: umawianie wizyt lekarskich,
gosowanie przez portal internetowy, posrednictwo pracy, przekazywanie danych
statystycznych lub celnych, rozliczanie podatku dochodowego od osb prawnych
lub VAT. Zaplanowano uproszczenie procedur administracyjnych, opracowanie
wsplnych standardw komunikacji i wymiany danych oraz wprowadzenie
systemw ponadresortowych w postaci np. centralnego repozytorium dokumentw
(elektroniczne archiwum).
128

B3.2. Plan informatyzacji panstwa na lata 2007-2010
129

Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010 utrzymuje priorytety
zaprezentowane w Planie Informatyzacji na 2006 r. i zakada kontynuacj ujtych
w nim zadan. Plan zachowuje zgodnosc i spjnosc z Krajowym Programem

127
Rozporzadzenie Rady Ministrw z dnia 1 sierpnia 2006 r., op. cit,
128
Szkodzin B., Rzdowy plan informatyzacji, eGospodarka.pl, 02.08.2006,
129
Opracowano na podstawie: Plan Informatyzacji Pastwa na lata 2007-2010, MSWiA, 22.01.2007,
258
Reform na lata 2005-2008
130
. Jest rwniez w peni zgodny z obowiazujacymi
aktami wykonawczymi do ustawy o informatyzacji dziaalnosci podmiotw
realizujacych zadania publiczne. Jego zaozenia sa skorelowane z zadaniami
w zakresie informatyzacji i rozwoju spoeczenstwa informacyjnego ujtym
w Narodowej Strategii Spjnosci (Narodowych Strategicznych Ramach
Odniesienia) na lata 2007-2013 i opracowanymi na jej podstawie programami
operacyjnymi.
Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010 okresla:
priorytety i cele informatyzacji panstwa, w oparciu o ktre powinien przebiegac
rozwj systemw teleinformatycznych uzywanych do realizacji zadan
publicznych,
zestawienie sektorowych oraz ponadsektorowych projektw informatycznych,
ktre bda suzyc do realizacji okreslonych priorytetw i usug, szczegowe
opisy projektw wraz z informacja o szacunkowych kosztach ich realizacji,
mozliwych zrdach finansowania, podmiotach odpowiedzialnych za ich
realizacj,
program dziaan w zakresie rozwoju spoeczenstwa informacyjnego,
uwzgldniajacy zakresy realizacyjne projektw rozwoju systemw
teleinformatycznych, spjnych z inicjatywa i2010 Europejskie spoeczestwo
informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia,
131

zadania publiczne, ktre powinny byc realizowane z wykorzystaniem drogi
elektronicznej (usugi priorytetowe na rzecz obywateli i przedsibiorstw).
Zostay wskazane podmioty odpowiedzialne za wdrozenie poszczeglnych
usug oraz terminy rozpoczcia ich realizacji. W Planie ustanowiono pic
ponadsektorowych i dwadziescia dwa sektorowe projekty informatyczne.
Plan Informatyzacji Panstwa wskazuje nastpujace ponadsektorowe projekty
teleinformatyczne: e-PUAP, STAP, PL.ID (wprowadzenie biometrycznych
dowodw osobistych od wrzesnia 2008 r.), system SIS II i VIS PL. W Planie
zawarto rwniez zestawienie sektorowych projektw teleinformatycznych m.in.
PESEL2, CEPIK, e-Deklaracje. aczny budzet projektw informatycznych
przewidzianych na lata 2007-2010 wynosi ponad 2,5 mld z, a na lata 2007-2013
w Planie przewidziano kwot ponad 3,5 mld z. W roku 2007 ma byc rozpoczta
realizacja 16 projektw na kwot ok. 2,2 mld z. Plan Informatyzacji Panstwa
stanowi kluczowy element mechanizmw absorpcji srodkw Unii Europejskiej

130
Krajowy Program Reform..., op.cit.,
131
Inicjatywa i2010. Europejskie spoeczestwo informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia,
przyjta przez Komisj Wsplnot Europejskich 1.06.2006,
E-administracja
259
przewidzianych na informatyzacj i rozwj spoeczenstwa informacyjnego
w Polsce, ktre na lata 20072013 maja wyniesc ok. 4 mld euro.
Przy przygotowaniu Planu Informatyzacji Panstwa bray aktywny udzia
wszystkie ministerstwa, przedstawiciele samorzadu i branzy teleinformatycznej,
co przyczyni si do wikszej koordynacji dziaan w przyszosci i wsppracy
poziomej midzy jednostkami administracji rzadowej a takze samorzadowej. Plan
Informatyzacji Panstwa jest pierwszym krokiem do stworzenia panstwa
sieciowego, ktre bdzie zaprzeczeniem tzw. polski resortowej.
Na chwil obecna najwikszym zagrozeniem, ktre moze skutecznie utrudnic
wdrozenie Planu sa bariery prawne w rozwoju informatyzacji Panstwa. Juz obecnie
podczas realizacji projektw e-PUAP i PESEL-2 w MSWiA dokonano
identyfikacji ponad 160 aktw prawa powszechnie obowiazujacego, ktrych
nowelizacja w latach 2007 -2009 jest niezbdna dla skutecznego wdrozenia Planu.
Jako pierwsza konieczna jest pilna nowelizacja Prawa Zamwien Publicznych,
zmierzajaca w kierunku wyraznego rozrznienia sposobu zamawiania unikatowych
i dedykowanych systemw informatycznych, wykonywanych jednorazowo
na konkretne, oryginalne zamwienie od zamawiania systemw powtarzalnych,
seryjnych takich jak np. zakup komputera osobistego z oprogramowaniem
systemowym i pakietem biurowym. Ta kwestia bardzo pilnie zaja si
Midzyresortowy Zesp ds. Informatyzacji w ramach, ktrego dziaa Podzesp
ds. Legislacji w Obszarze Informatyzacji.

e-PUAP
132

Swiadczenie usug publicznych droga elektroniczna zarysowane zostao w
koncepcji Wrt Polski. Jej realizacj maja stanowic systemy informatyczne
okreslane jako elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej, w skrcie
e-PUAP. Realizacja pierwszego etapu budowy tych systemw dofinansowana ze
srodkw Sektorowego Programu Operacyjnego Wspieranie Konkurencyjnosci
Przedsibiorstw dziaanie 1.5, nastapi w latach 2006-2008.
System e-PUAP bdzie skada si z kilku gwnych obszarw funkcjonalnych:
1.Portalu informacyjnego poswiconego dostpnym usugom publicznym, w
tym swiadczonym droga elektroniczna.
2.Platformy usug wsplnych wspierajacych swiadczenie usug publicznych
droga elektroniczna. Platforma ta bdzie m.in. wspomagac dwukierunkowa
komunikacj pomidzy obywatelami i przedsibiorcami a administracja publiczna,
dostarczac pewnych rozwiazan zwiazanych z bezpieczenstwem.

132
Opracowano na podstawie informacji na stronie: http://www.e-puap.mswia.gov.pl,
260
3.Srodowiska wspierajacego prace nad standardami interoperacyjnosci,
opracowywanie modeli danych (w standardzie XML) oraz publikacj tych
standardw.
Obecnie zakres systemu e-PUAP jest znany tylko w zarysie. Wiele zagadnien
wymaga jeszcze rozstrzygnicia, ustalenie w jakim zakresie e-PUAP powinien
uczestniczyc w swiadczeniu usug publicznych droga elektroniczna oraz okreslenie
podstaw prawnych.
I Etap e-PUAP realizowany bdzie do 2008 roku i ma kosztowac 35 mln z.
133

PESEL-2
134

Projekt PESEL-2 ma za zadanie stworzenie usug realizowanych przez Internet
polegajacych na potwierdzaniu, weryfikacji i udostpnianiu danych z rejestrw
i ewidencji ludnosci, Urzdw Stanu Cywilnego oraz dowodw osobistych. Dziki
temu mozliwa bdzie weryfikacja autentycznosci dokumentw, ktrymi posuguja
si obywatele w kontaktach z organami panstwa i w obrocie gospodarczym oraz
sprawna i bezpieczna identyfikacja mieszkancw Polski.
Stworzony system oparty bdzie na wsppracy systemw informatycznych
zarzadzajacych rejestrami i ewidencjami na poziomach centralnym i gminnym.
Realizacja projektu PESEL-2 przyczyni si do uatwienia i uproszczenia
szeregu czynnosci administracyjnych oraz pozwoli na wyeliminowanie
bezposredniego i osobistego udziau obywatela lub przedsibiorcy w ich realizacji.
System bdzie mia za zadanie:
1. Ograniczenie ilosci wydawanych zaswiadczen, odpisw, wypisw poprzez
zapewnienie dostpu do wiarygodnych i aktualnych danych gromadzonych
w bazach centralnych zainteresowanym urzdom administracji publicznej,
i innym upowaznionym instytucjom oraz podmiotom z zakresie okreslonym
przez przepisy prawa.
2. Stworzenie warunkw do odmiejscowienia obywatela polegajacych
na umozliwieniu swiadczenia szeregu czynnosci administracyjnych w
dowolnym urzdzie gminnym.
3. Automatyczna aktualizacj i przekazywanie okreslonych danych bez
koniecznosci udziau obywatela (np. zmiana miejsca zamieszkania) dane
z rejestru PESEL-2 bda przekazywane do innych systemw sektora

133
Swiderek T., Teleinformatyka. MSWiA przedstawio plany informatyzacji Pastwa, Gazeta
Prawna, nr 244, 15-17.12.2006, str.8,
134
Opracowano na podstawie informacji na stronie: http://pesel2.mswia.gov.pl,
E-administracja
261
publicznego lub pobierane przez te systemy przy wykorzystaniu platformy
teleinformatycznej administracji publicznej
4. Uatwienie rozwoju przedsibiorczosci i wzrost innowacyjnosci poprzez
wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu.

Na poziomie centralnym program PESEL2 obejmie:
Przebudow zbioru PESEL (Powszechny Elektroniczny System
Ewidencji Ludnosci),
Utworzenie Oglnokrajowej Ewidencji Wydanych i Utraconych
Dowodw Osobistych (OEWiUDO),
Utworzenie Centralnego Rejestru Aktw Stanu Cywilnego (CRASC).
Na poziomie gminnym nastapi wzajemna integracja:
gminnych ewidencji ludnosci (Lokalne Bazy Danych - LBD),
gminnych ewidencji wydanych i utraconych dowodw osobistych
(Systemy Obsugi Obywatela - SOO),
gminnych rejestrw aktw stanu cywilnego (RASC).
Program PESEL-2 wspfinansowany jest ze srodkw - Sektorowego
Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjnosci Przedsibiorstw obejmujacego
przebudow i aktualizacj istniejacych oraz stworzenie nowych rejestrw
panstwowych, a nastpnie ich integracj.
Cakowita wartosc inwestycyjna projektu oszacowana zostaa na 200 mln z,
z czego 150 mln z stanowic bdzie dofinansowanie ze srodkw Unii Europejskiej
- Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Koszt budowy systemu PESEL-2 jest podzielony na kilka kategorii,
obejmujacych przygotowanie, prowadzenie i obsug projektu 20 mln z,
Centrum Podstawowe i Zapasowe, system komunikacji 50 mln z, warstw
centralna systemu (portal informacyjny, broker centralny, bazy centralne PESEL-2,
OEWiUDO, CRASC) 37 mln z oraz warstw lokalna (sprzt, aplikacja USC i
LBD, wdrozenie, polityka bezpieczenstwa, podpis kwalifikowany) 85 mln z.
135

CEPiK
136

Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw CEPiK jest systemem
informatycznym, ktry obejmuje centralna baz danych, gromadzaca informacje

135
Szetynski T. System PESEL2, e-Fakty 5/2006, str. 6.
136
Opracowano na podstawie informacji na stronie: http://www.mswia.gov.pl/,
262
o pojazdach, ich wascicielach i posiadaczach oraz osobach posiadajacych
uprawnienia do kierowania pojazdami.
Budowa Centralnej Ewidencji Pojazdw i Kierowcw ma zabezpieczyc
interesy Panstwa i Obywateli w zakresie bezpieczenstwa ruchu drogowego oraz
bezpieczenstwa pojazdw i ich wascicieli.
CEPiK ma na celu:
popraw bezpieczenstwa obrotu cywilno-prawnego pojazdami;
ograniczenie negatywnych zjawisk jak kradzieze pojazdw,
dokumentw, oszustwa celne, oszustwa ubezpieczeniowe itp.;
zwikszenie efektywnosc pracy Policji dziki dostpowi
do centralnego banku danych;
poprawa bezpieczenstwa ruchu drogowego poprzez formalne
uprawnienia do kierowania pojazdami i dbaosc o wasciwy poziom
techniczny pojazdw;
usprawnienie pracy organw administracji panstwowej dotyczacej
rejestracji pojazdw i wydawania praw jazdy;
dostosowanie si do rozwiazan funkcjonujacych w krajach Unii
Europejskiej.
Planowane zakonczenie prac nad tym projektem to koniec 2007 roku.
Poczatkowo planowano budow osobnej sieci teleinformatycznej (koszt ok. 172
mln z), lecz MSWiA postanowio wykorzystac wasne zasoby sieciowe i sieci
suzb mu podlegych. Koszt eksploatacji sieci spadnie do 52 mln z, a czas
realizacji zostanie skrcony o rok.
137

STAP
138

Siec Teleinformatyczna Administracji Publicznej (STAP) ma stanowic
rozlega, oglnokrajowa infrastruktur teleinformatyczna, ktra umozliwi
przesyanie danych oraz dostarczy zdefiniowany zestaw usug teleinformatycznych
dla okreslonych podmiotw.
Zakres przewidywanych usug STAP to:
platforma elektronicznego obiegu spraw i dokumentw
dostp do rejestrw panstwowych

137
Swiderek T., Teleinformatyka. MSWiA przedstawioop.cit.,
138
Blizniuk G., Informacja na temat strategii informatyzacji RP, Warszawa 2005-2006,
www.mswia.gov.pl

E-administracja
263
telefonia IP
wideokonferencje
Intranet/Extranet
zintegrowany Internet.
Zakadane etapy realizacji STAP:
administracja rzadowa na terenie Warszawy
administracja rzadowa poza Warszawa
udostpnianie usug STAP administracji samorzadowej.

264
Tabela B 4.2-1 Zestawienie i charakterystyka ponadsektorowych projektw teleinformatycznych, Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010
Lp
.
Nazwa Projektu

Opis

Resort
odpowiedzialny
Szacunkowy koszt i
zrda finansowania
Czas
realizacji
1.

E-PUAP
ELEKTRONICZNA
PLATFORMA
USUG
ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
ePUAP jest spjnym i systematycznym programem
dziaan zmierzajacym do uzyskania penej
funkcjonalnosci elektronicznej administracji w Polsce.
Celem pierwszego etapu projektu jest budowa platformy
umozliwiajacej tworzenie procesw obsugi firm z
wykorzystaniem zdefiniowanych wczesniej standardw
dokumentw elektronicznych i standardw procesw
pracy administracji publicznej.
MSWiA

35 mln z (zrdo
finansowania I etapu
projektu - SPO WKP)

2006-
2008

2.

STAP SIEC
TELEINFORMATYC
ZNA
ADMINISTRACJI
PUBLICZNEJ
Gwne usugi sieciowe: podpis elektroniczny, platforma
obiegu dokumentw elektronicznych, Transmisja VIP,
transmisja wideo (wideoprzekaz, streaming).
Oglne zasady funkcjonowania STAP:
infrastruktura telekomunikacyjna stanowi pierwszy
etap budowy Sieci Teleinformatycznej Administracji
Publicznej na obszarze m.st. Warszawy (STAP-
Warszawa);
infrastruktura telekomunikacyjna oglnokrajowej sieci
teleinformatycznej, budowana przez MSWiA na
potrzeby CEPiK, stanowi podstaw realizacji STAP
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
MSWiA

Koszty zwiazane z
doaczaniem do
infrastruktury STAP
uzytkownikw sa
pokrywane z budzetw
tych uzytkownikw, w
proporcjach
odpowiadajacych
stopniowi jej
wykorzystywania
(zrdo finansowania:
rezerwa budzetowa)
(2006-
2007)

Zrdo: Zaacznik nr 2 do Planu Informatyzacji Pastwa na lata 2007-2010, www.MSWiA.gov.pl,
E-administracja
265

Tabela B 4.2-2 Zestawienie i charakterystyka sektorowych projektw teleinformatycznych, Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010

Lp.

Nazwa Projektu

Opis Resort
odpowiedzialny
Szacunkowy
koszt i zrda
finansowania
Czas
realizacji

1. CEPIK
CENTRALNA
EWIDENCJA
POJAZDW I
KIEROWCW
Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw CEPiK
jest systemem informatycznym obejmujacym centralna
baz danych gromadzaca dane i informacje o
pojazdach, ich wascicielach oraz osobach
posiadajacych uprawnienia do kierowania pojazdami.
Umozliwi on zarzadzanie obsuga aktualizacji i
udostpniania danych z rejestrw:
Centralna Ewidencja Pojazdw (CEP);
Centralna Ewidencja Kierowcw (CEK) .
MSWiA 52 mln z,
(fundusz celowy
CEPiK)

2006 -
2007
2.

E-DEKLARACJE -
ROZLICZENIA
PODATKOWE DLA
PODMIOTW
GOSPODARCZYCH

Nowe usugi swiadczone droga elektroniczna,
mozliwosc wypeniania elektronicznych formularzy
(PIT, CIT,VAT, NIP).
Celem projektu jest umozliwienie przekazywania,
przechowywania i przetwarzania deklaracji
podatkowych i podan w postaci elektronicznej oraz
zapewnienie dostpu do informacji podatkowych on-
line.
MF

152 mln z
(budzet panstwa,
Fundusze strukturalne)
Roczne koszty
eksploatacji: 32 mln z.

IV
kwarta
2005
I kwarta
2008

266
3.

PESEL-2
PRZEBUDOWA
REJESTRW
PANSTWOWYCH

Budowa nowego, zintegrowanego systemu ewidencji
ludnosci PESEL-2, umozliwiajacego m.in.:
zdalna aktualizacj zbioru PESEL danymi ze
zbiorw meldunkowych w gminach oraz z USC,
zdalne udostpnianie referencyjnych danych ze
zbioru PESEL-2 uprawnionym podmiotom,
zastosowanie technologii podpisu elektronicznego,
zdalna wymian informacji pomidzy systemem
ewidencji ludnosci, a systemami wydawania
dowodw i paszportw.
MSWiA

166,34 mln z
(budzet panstwa,
fundusze strukturalne)

2006-
2008

4. INFORMATYZACJA
KSI\G
WIECZYSTYCH
Celem systemu NKW jest zwikszenie bezpieczenstwa
obrotu nieruchomosciami poprzez popraw
skutecznosci rejestracji praw wasnosci nieruchomosci,
podniesienie wiarygodnosci zapisw ksiag
wieczystych, usprawnienie postpowan dotyczacych
ksiag wieczystych oraz techniki prowadzenia ksiag
wieczystych,
MS

10,3 mln EURO
(budzet panstwa,
fundusze strukturalne)

2007-
2010

5.

BUDOWA
DZIEDZINOWEJ
PLATFORMY
ELEKTRONICZNEJ
MS, w tym
uruchomienie
usug dla
przedsibiorcw na
Projekt umozliwi dostp elektroniczny do wydziaw
gospodarczych Krajowego Rejestru Sadowego oraz
Rejestru Zastaww i Centralnych Informacji tych
rejestrw. Przedsiwzicie to ma na celu uatwienie i
przyspieszenie dostpu do sadw rejestrowych oraz
rozszerzenie dostpu do danych rejestrowych na obszar
caego kraju.
MS

5,3 mln EURO
(budzet panstwa,

2007-
2010

E-administracja
267
portalu dostpowo-
informacyjnym
6.

TREZOR system
informatyczny
obsugujacy planowanie,
wykonanie, ewidencj i
sprawozdawczosc
budzetowa dla budzetu
zadaniowego
System TREZOR zapewnia dostp do informacji na
temat planowanych i ponoszonych w trakcie roku
wydatkw, oraz przekazywanych sprawozdan, co
znaczaco zwikszy przejrzystosc informacyjna
finansw publicznych. Zwikszona przejrzystosc
informacyjna zapewni peniejsza kontrol nad
srodkami otrzymywanymi i wydatkowanymi, co
usprawni zarzadzanie pynnoscia budzetu panstwa.
KPRM

10 mln EURO
(budzet panstwa,

2007-
2010

7.

PLATFORMA
UDOSTJPNIANIA
ONLINE
PRZEDSIJBIORCOM
USUG I ZASOBW
CYFROWYCH
REJESTRW
MEDYCZNYCH

System umozliwia m.in. tworzenie elektronicznych
wnioskw o wpisy do rejestrw medycznych (rejestr
zakadw opieki zdrowotnej, rejestr zawodw
medycznych, rejestr lekarzy, rejestr pielgniarek i
pooznych, rejestr jednostek ratownictwa medycznego,
rejestr aptek) i dwustronna wymian dokumentw
elektronicznych midzy przedsibiorcami a organami
rejestrowymi, tak, aby zapewnic niezaprzeczalnosc,
bezpieczenstwo, i niezawodnosc swiadczonych usug
publicznych on-line.
MZ

15 mln EURO
(budzet panstwa,

2007-
2013

8. BUDOWA
PLATFORMY
KOMUNIKACJI MSP
I OSB Z OBSZARU
WSPARCIA
Projekt stanowi kontynuacj obecnie prowadzonych
prac. Przewidziane sa nastpujace dziaania:
e-Bon: system wspierajacy osoby niepenosprawne
oraz zatrudniajacych ich przedsibiorcw
Krajowy System Monitoringu Osb Orzekanych o
MPiPS

21,5 mln EURO
(budzet panstwa,

2007-
2013

268
SPOECZNEGO
(niepenosprawni,
osoby korzystajace
z pomocy spoecznej)
Niepenosprawnosci (rejestr wydanych orzeczen)
integracja danych, dla wsparcia pracownikw
jednostek organizacyjnych pomocy spoecznej/
urzdw gminnych
rozbudowa systemu e-WNIOSKI, umozliwiaja-
cego wypenienie elektronicznego formularza
wniosku o swiadczenia rodzinne
9. E-PODATKI

Projekt e-Podatki jest jednym ze strategicznych
przedsiwzic Ministerstwa Finansw zmierzajacych
do poprawy obsugi podatkowej obywatela i wdrozenia
nowej jakosci funkcjonowania aparatu skarbowego.
Kontynuacja projektu e-Deklaracje
MF

45 mln EURO
(budzet panstwa,

2008-
2012

Zrdo: Zaacznik nr 2 do Planu Informatyzacji Pastwa na lata 2007-2010, www.MSWiA.gov.pl,
E-administracja

269
B3.3. E-administracja w jednostkach samorzqdowych
139

Rozwazajac koncepcj utworzenia sieci wirtualnej na terenie Polski, w oparciu
o Internet oraz w ramach przygotowan do budowy systemu PESEL-2,
Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji zlecio Wojewdzkim
Osrodkom Informatyki Terenowych Bankw Danych (WOI TBD),
koordynowanym przez WOI TBD Bydgoszcz, przeprowadzenie ankiety na temat
dostpu do Internetu wsrd 2478 jednostek samorzadu terytorialnego w kraju.
Badanie zostao przeprowadzone w pazdzierniku 2006 roku. Ankieta obejmowaa
analiz sposobu podaczenia do Internetu, dostawcw Internetu, parametrw
(przepustowosci) i typw acz, alternatywnych dostawcw oraz rodzaj
wykorzystania Internetu w urzdzie gminy. W badaniu odpowiedzi udzielio 100%
jednostek badanej zbiorowosci.
Z badan wynika, ze na dzien przeprowadzenia badania, wszystkie gminy
posiaday podaczenie do Internetu, a obecny stan podaczenia urzdw gmin
do Internetu nie stanowi istotnej bariery do wdrazania usug publicznych
swiadczonych droga elektroniczna i dalszego rozwoju spoeczenstwa
informacyjnego. Mozliwe jest elektroniczne przesyanie danych pomidzy
gminami i poziomem centralnym w odpowiednio zabezpieczony sposb za pomoca
sieci Internet bez potrzeby budowania dedykowanej, rzadowej sieci transmisji
danych. Ankieta potwierdzia jedno z kluczowych zaozen projektu PESEL2
i dowodw biometrycznych polegajace na wykorzystaniu sieci Internet jako
podstawowego medium transmisji danych.
Najpopularniejszym rodzajem acza internetowego wsrd urzdw gminnych
byo acze stae (DSL, ADSL, HDSL, Neostrada). W 2006 roku korzystao z niego
2008 placwek (81%). acze ISDN posiadao 226 gmin (9.1%) a acze radiowe
203 gminy (8.2%). Tylko 18 korzystao z aczy satelitarnych. acze wdzwaniane
(dial-up) miao 23 gminy. Jako acze podstawowe nigdzie nie byo uzywane GPRS
czy UMTS.

139
Stan infrastruktury Teleinformatycznej pastwa. Podczenie do Internetu Urzdw gmin w
Polsce- Analiza wynikw, Warszawa, 01.2007, www.pesel2.mswia.gov.pl,

270
Wykres B 4.3 -1 Rodzaj acza internetowego wykorzystywanego przez gminy
1%
0,7%
8,2%
9,1%
81%
Dostp satelitarny Modem acze radiowe ISDN XDLS

Zrdo: Stan infrastruktury Teleinformatycznej pastwa. Podczenie do Internetu Urzdw
gmin w Polsce- Analiza wynikw, Warszawa styczen 2007, www.pesel2.mswia.gov.pl,

Wikszosc urzdw gmin (70,7%) korzystaa z aczy o przepustowosci
minimum 1 Mb/s. Druga najliczniejsza grup 607 gmin (24,5%) stanowiy
jednostki, w ktrych przepustowosc aczy podstawowych wynosia pomidzy 256
kb/s a 512 kb/s. Tylko 118 gmin (4,8 %) posiadao acza o maej przepustowosci,
128 kb/s lub mniejsza.

Wykres B 4.3 -2 Przepustowosc aczy w urzdach gminnych
29,4%
20,1%
18,8%
22,5%
4,4% 4,8%
< 256 Kb/s 256 Kb/s 512 Kb/s 1 Mb/s 2 Mb/s >2 Mb/s

gmin w Polsce- Analiza wynikw, Warszawa, styczen 2007, www.pesel2.mswia.gov.pl,
E-administracja
271

Ogem urzdy gminne korzystay z usug ponad 280 rznych dostawcw
Internetu. Jednak gwnym operatorem bya Telekomunikacja Polska, ktra
obsugiwaa 2031 gmin (82%). Pozostali alternatywni gracze dostarczajacy
poaczenie do Internetu kilku lub kilkunastu urzdom gminnym to: Multimedia
Polska (33 urzdy - najwicej w podkarpackim - 15), Dialog (23), Netia (16),
Telefony Podlaskie (9), MNI (9), Telefonia Pilicka (8), Telekomunikacja Kolejowa
(7), TTcomm (6), Crowley (5) i Exatel (3).

Tabela 4.3-1 Dostawcy Internetu do urzdw gmin wedug wojewdztw

R
a
z
e
m

T
P

S
.
A
.

i
n
n
i

M
u
l
t
i
m
e
d
i
a

P
o
l
s
k
a

D
I
A
L
O
G

N
E
T
I
A

T
e
l
e
f
o
n
y

P
o
d
l
a
s
k
i
e

M
N
I

S
.
A
.

P
i
l
i
c
k
a

T
e
l
e
f
o
n
i
a

T
e
l
e
k
o
m
.

K
o
l
e
j
o
w
a

T
T
c
o
m
m

S
.
A

C
R
O
W
L
E
Y

E
x
a
t
e
l

Dolnolskie 169 146 12 10 1
Kujawsko-Pomorskie 144 128 10 3 2 1
Lubelskie 213 188 24 1
Lubuskie 83 67 10 6
dzkie 177 125 42 7 2 1
Maopolskie 182 152 25 4 1
Mazowieckie 314 254 34 6 2 9 4 1 2 2
Opolskie 71 63 7 1
Podkarpackie 159 119 20 15 1 2 2
Podlaskie 118 105 5 8
Pomorskie 123 91 25 2 3 1 1
lskie 167 134 27 1 2 1 1 1
witokrzyskie 102 74 23 3 2
Warmisko-
Mazurskie 116 106 8 2
Wielkopolskie 226 184 39 1 2
Zachodniopomorskie 114 95 17 1 1
Ogem 2478 2031 328 33 23 16 9 9 8 7 6 5 3

gmin w Polsce- Analiza wynikw, Warszawa, styczen 2007, www.pesel2.mswia.gov.pl,

Badanie MSWiA zawierao rwniez pytanie o dostpnosc aczy internetowych
od innego operatora, ktre mogyby stanowic dodatkowa acznosc (back-up).
Z takiej mozliwosci moze skorzystac obecnie 795 gmin.
W ramach prac zwiazanych z realizacja projektu PESEL-2 dokonano takze
inwentaryzacji obecnego stanu w zakresie infrastruktury IT wykorzystywanej
do prowadzenia zadan zwiazanych z ewidencja ludnosci i aktami stanu cywilnego.
272
Z ankiety wynika m.in., ze w 1775 urzdach gminnych obsuga systemu PESEL
zajmuje si zatrudniony informatyk. Z usug firm zewntrznych korzysta 465 gmin.
System operacyjny komputerw stosowany do ewidencji to w wikszosci
Windows (1692 gminy), Novell (291 gmin) i Linux (132 gminy). Dane
przechowywane sa przede wszystkim w bazie dBase (934 gminy) i MS SQL (597
gmin). Zdecydowana wikszosc gmin (2164), obok elektronicznej, prowadzi
papierowe Karty Osobowe Mieszkanca (KOM). Natomiast zinformatyzowanego
systemu ewidencji aktw stanu cywilnego nie posiada 1190 urzdw gminnych.
W ramach projektu PESEL2 zrezygnowano wic z budowy Centralnego Rejestru
Aktw Stanu Cywilnego.
Dostawcw systemw IT do prowadzenia ewidencji ludnosci i aktw stanu
cywilnego w gminach odnotowano ponad 20. Wedug zamierzen kierownictwa
Departamentu Rozwoju Rejestrw MSWiA, autorzy dotychczasowych systemw
zmodernizuja swoje produkty zgodnie z wytycznymi MSWiA. W lutym 2007
ogoszone zostana zasady finansowania modernizacji infrastruktury urzdw
gminy i wynagrodzenia wykonawcw w znacznej czsci ze srodkw unijnych.
System PESEL2 powinien zas ruszyc w poowie 2008 r. Wraz z ogoszonym
niedawno projektem stworzenia dowodu biometrycznego PL-ID, stanowiacym
kontynuacj projektu PESEL2, pochonie on acznie 470 mln z. Pierwsze dowody
biometryczne bda wydawane w drugiej poowie 2008 r.
140

B3.4. Trendy rozwoju e-administracji na swiecie
141

E-administracja ma za zadanie w twrczy sposb wykorzystywac technologi,
ktra pozwoli swiadczyc lepsze usugi dla obywateli i przedsibiorstw, tym samym
dajac im wikszy wybr (np. sposobw komunikacji z urzdem) i opcje
personalizacji usug, przy jednoczesnym ograniczaniu kosztw. E-administracja
musi ponadto zmieniac sposb organizacji wasnej pracy i porozumiewania si
midzy urzdami i organami administracji publicznej, przejmujac od obywateli
i przedsibiorcw cizar zarzadzania informacja. E-administracja powinna
nadawac kierunki rozwoju e-gospodarce poprzez tworzenie strategii, przepisw
i systemu bodzcw.
Panstwo moze okreslic standardy dziaania poprzez nakadanie na obywateli
lub ich czesc obowiazku korzystania z elektronicznych srodkw komunikacji.

140
Maciejewski A., Wszystkie gminy w Internecie, Computerworld, Nr 7-2007, 13.02.2007,
141
Opracowano na podstawie artykuu: Rybinski K., III rewolucja przemysowa, czyli rzeczy jakich
jeszcze nie robilimy, Logistyka 3/2006, str.58-62,
E-administracja
273
W Holandii i USA duze przedsibiorstwa maja obowiazek skadania
e-deklaracji podatkowych. We Francji natomiast, uznano, ze dobra praktyka dla
wprowadzania nowych standardw jest srodowisko studencko-naukowe i wnioski
o granty naukowe sa przyjmowane wyacznie w postaci elektronicznej
142
.
Nakadanie obowiazkw jest jednym ze sposobw zmierzajacych
do rozprzestrzenienia interaktywnych metod komunikacji. Jednakze trzeba brac
pod uwag ograniczona skutecznosc rozwiazan e-administracji w sytuacjach, gdy
obywatel jest nieprzygotowany lub niechtnie zmienia swoje przyzwyczajenia.
W krajach o wysokiej pozycji w rankingu dostpu indywidualnych osb do ICT
(ang. Information and Communication Technology), czasami zauwazalna jest
wstrzemizliwosc w korzystaniu z oferowanych usug e-administracji
143
. W Danii
zauwazono, ze przyczyna wstrzemizliwosci jest brak powszechnego zrozumienia,
jakie osobiste korzysci moze uzyskac obywatel korzystajacy z usug
e-administracji. Pokazuje to na potrzeb przeprowadzenia dziaan edukacyjno-
informacyjnych. Wiele krajw wdrozyo juz programy promocyjne majace
zachcic do wykorzystywania elektronicznej komunikacji z administracja
publiczna. W Singapurze uruchomiona zostaa strona internetowa, z ktrej mozna
dokonac patnosci do niemal kazdego urzdu i agencji rzadowej w kraju, a wsrd
uzytkownikw serwisu losowane sa cotygodniowe i comiesiczne nagrody.
144

Innym ciekawym rozwiazaniem jest program lojalnosciowy dla obywateli
korzystajacych z usug publicznych swiadczonych przez Internet, wprowadzony w
Dubaju. Pierwszy krok to 10-godzinny kurs korzystania z usug on-line. Wadze
przewiduja, ze do konca 2006 r. przeszkola 10 000 obywateli i pracownikw
suzby cywilnej. Na zakonczenie kursu obywatel otrzymuje certyfikat i kart
lojalnosciowa. Kazdorazowe korzystanie z usug on-line dodaje do karty punkty,
ktre moga byc potem wymienione na preferencyjne stawki w bankach, liniach
lotniczych i u innych partnerw programu.
145

Wszystkie usugi dostpne on-line przygotowane sa w celu jak najlepszego
zaspokojenia potrzeb obywatelki i przedsibiorstw, oraz wzrostu efektywnosci
dziaania administracji publicznej. Szwedzi i Estonczycy otrzymuja od urzdw
skarbowych wyliczona wartosc podatku rocznego, zas potwierdzenia odsyaja

142
Leadership In Customer Service: New Expectations, New Experiences, The Govern-ment
Executive Series, Accenture, 2005,
143
OECD Government Studies. Denmark, 01.2006,
144
Global E-Government Readiness Report 2005. From E-Government to E-Inclusion United
Nations, 2005,
145
E-government today and tomorrow, Public Sector Technology & Management, Vol.3.1, 01.2006,
str.60,
274
SMS-em, telefonicznie (przez automat IVR) lub przez Internet
146
. Finowie
po zmianie miejsca zamieszkania nie musza odwiedzac urzdu osobiscie, tylko
wchodza na stron WWW, gdzie wprowadzaja nowe dane. Dla potwierdzenia
autentycznosci uzywany jest certyfikat wpisany w kart SIM w telefonie
komrkowym Fina.
147

SMS-y wykorzystywane sa tez w wielu innych usugach publicznych:
w Singapurze obywatel moze zamwic usug otrzymywania SMS-a
z przypomnieniem o terminie pacenia podatku drogowego, zwrotu ksiazek
do biblioteki, czy przeduzenia waznosci paszportu: Moze rwniez w ten sposb
otrzymywac wyniki badan medycznych.
148

Duzym wyzwaniem dla sektora publicznego jest swiadczenie usug
zorientowanych na wygod obywatela. Oznacza to koniecznosc nie tylko zmiany
sposobu komunikacji z obywatelem, ale czsto zmusza urzdy do stosowania
wewntrznych procesw oraz do zwikszenia wsppracy midzy urzdami. Dziki
temu powstaja projekty typu kazde drzwi sa dobre, w ramach ktrych urzad
bierze na siebie odpowiedzialnosc udzielenia odpowiedzi na pytanie, ktre
do niego wpywa, nawet jesli nie dotyczy ono jego obszaru dziaania. Jedna sprawa
jeden punkt kontaktowy. W wielu krajach np. rejestracja nowej firmy odbywa si
on-line na stronie WWW, gdzie obywatel wypenia wszystkie niezbdne
formularze (ewidencyjne, podatkowe, statystyczne, itp.) oraz autoryzuje za pomoca
podpisu elektronicznego.
W Estonii zostay zorganizowane pierwsze na swiecie wybory przez Internet.
W pazdzierniku 2005 roku w e-wyborach wzio udzia ponad 9 000
Estonczykw
149
. Ukierunkowanie na wygod klienta doprowadzia rwniez
do otwarcia sektora publicznego na rozwiazania partnerskie z sektorem
prywatnym. Jednym z jego objaww jest wprowadzona w Singapurze mozliwosc
skadania podania paszport w punkcie fotograficznym, zaraz po zrobieniu zdjcia
paszportowego.
Patrzac na rozwj usug publicznych na swiecie, mozna odniesc wrazenie, ze w
wysokorozwinitych krajach Europy, jak i Ameryki Pnocnej, e-administracja jest
juz trwale obecna w codziennym zyciu, dobrze zorganizowana, dobrze
przeanalizowana i w konsekwentny sposb podnosi jakosc usug publicznych,
podczas gdy w rozwijajacych si krajach Azji zauwazyc mozna wiksza dynamik
rozwoju i wiksza odwag we wprowadzaniu nowatorskich rozwiazan.

146
Leadership in Customer ..., op.cit.
147
www.pstm.net/article/indeks.php? articleid=707,
148
http://www.myecitizen.sg/ec/index.jsp,
149
EGovernment In the Member States of the European Union, ID ABC, 11.2005,
E-administracja
275
O postpach krajw Azjatyckich jednoznacznie swiadcza rankingi, ktre - stosujac
rzne metodologie - zawsze plasuja je w scisej czowce.
Ponizej przedstawiono ranking wybranych krajw wedug wskaznika
gotowosci do wdrozenia e-administracji
150
, opracowany przez ONZ.
Tabela B4.4-1 ONZ-owski wskaznik gotowosci do e-administracji, 2005 (fragment)
Lp. Kraj Wskaznik
1 USA 0.9062
2 Dania 0.9058
3 Szwecja 0.8983
4 Wielka Brytania 0.8777
5 Korea Pd. 0.8727
6 Australia 0.8679
7 Singapur 0.8503
8 Kanada 0.8425
9 Finlandia 0.8231
10 Norwegia 0.8228
11 Niemcy 0.8050
12 Holandia 0.8021
13 Nowa Zelandia 0.7987
14 Japonia 0.7801
15 Islandia 0.7794
19 Estonia 0.7347
27 Wgry 0.6536
29 Czechy 0.6396
31 Meksyk 0.6061
36 Sowacja 0.5887
37 Cypr 0.5872
38 Polska 0.5872
39 Hiszpania 0.5847
Zrdo: Global E-Government Readiness Report 2005. From E-Government to E-Inclusion,
United Nations, 2005,

150
ONZ-owski wskaznik gotowosci do e-administracji to kompozycja przygotowania oraz wysikw
krajw - po pierwsze, do wykorzystywania rozwiazan e-administracji
do rozwoju opartego na ICT, a po drugie do wykorzystywania technologii ICT w celu promowania
dostpu do e-administracji dla obywateli oraz zwikszania udziau obywateli we wsptworzeniu
panstwa. Do powstania wskaznika gotowosci do
e-administracji wykorzystywane sa trzy wskazniki czastkowe: wskaznik WWW, wskaznik
infrastruktury telekomunikacyjnej i wskaznik kapitau ludzkiego. Wicej na ten temat w Global E-
Government Readiness Report 2005. From E-Government to
E-Inclusion, United Nations, 2005,
276
Polska znajduje si w tym rankingu pod koniec czwartej dziesiatki, daleko za
Estonia, Wgrami, Czechami, Meksykiem i Sowacja. W porwnaniu z innymi
krajami UE bardzo sabo
151
wypadamy w takich kategoriach jak: mozliwosc
rozliczania si z fiskusem on-line (skadanie deklaracji i dokonywanie patnosci),
wyrobienie prawa jazdy on-line czy rejestracja samochodu przez Internet. Ostatnie
miejsce w UE otrzymalismy za brak mozliwosci rejestracji firmy on-line, poniewaz
nie ma nawet mozliwosci pobierania formularzy do wypenienia ze strony
internetowej, podczas gdy juz w 7 krajach UE rejestracj firmy mozna
przeprowadzic on-line bez koniecznosci wypeniania jakichkolwiek dodatkowych
procedur papierowych. Jedyny obszar, w ktrym Polska spenia swoje wszystkie
wymagania, aby znalezc si wsrd najlepszych, to skadanie deklaracji celnych
on-line.
Rozwj e-administracji to przede wszystkim bardzo wymierne korzysci dla
obywateli, administracji publicznej i caej gospodarki. Z badan Komisji
Europejskiej wynika, ze obywatele UE oszczdzaja ok. 7 mln godzin rocznie
dziki rozliczaniu podatku dochodowego przez Internet. Gdyby taka usuga bya
powszechnie dostpna i wykorzystywana, oszczdnosci obywateli Unii wyacznie
z tytuu rozliczania podatku dochodowego mogyby signac 100 mln godzin
rocznie. Oszacowano, ze kazda transakcja on-line prowadzi od skrcenia czasu jej
realizacji srednio o godzin
152
.
Skal mozliwych oszczdnosci mozna sobie wyobrazic biorac pod uwag dane
opublikowane przez Zjednoczone Emiraty Arabskie, z ktrych wynika, ze tylko w
samym Dubaju, ktrego populacja siga niewiele ponad 1 mln mieszkancw, w
ciagu miesiaca realizowanych jest 45 000 transakcji on-line
153
.

151
Metodologia oceny swiadczonych usug w badaniu Komisji Europejskiej polega na stworzeniu
piciostopniowej skali wyznaczajacej poziom swiadczonych usug: POZIOM 0 brak publicznie
dostpnej strony internetowej, badz brak mozliwosci zakwalifikowania istniejacej strony WWW
do ktregokolwiek z poziomw 1 4; POZIOM 1 INFORMACJA informacja niezbdna do
rozpoczcia procedury skorzystania z danej usugi publicznej jest dostpna on-line, POZIOM 2
JEDNOSTRONNA INTERAKCJA publicznie dostpna strona WWW z mozliwoscia pobrania
formularza, ktry po wypenieniu w formie papierowej pozwala na rozpoczcie procedury
skorzystania z danej usugi; POZIOM 3 DWUSTRONNA INTERAKCJA publicznie dostpna
strona WWW oferuje mozliwosc uruchomienia procedury skorzystania z danej usugi publicznej
za pomoca wypenienia i wysania formularza elektronicznego. Niezbdna jest wic autoryzacja
osoby chcacej skorzystac z usugi; POZIOM 4 PENE ELEKTRONICZNE ZAATWIENIE
SPRAWY publicznie dostpna strona WWW pozwala zrealizowac usug publiczna przez
Internet. Zadne dodatkowe procedury na papierze nie sa konieczne. Wicej na ten temat w Online
Availability of Public Services: How is Europe Progressing? Web Based Survey on Electronic
Public Services. Report of the Fifth Measurement, Capgemini for European Commission, 10.2004,
152
Top of the Web. User Satisfaction and Usage survey of eGovernment services, 12.2004,
153
Public Sector, Technology & Management, Vol. 2.2, 03/04 2005, str.14,
E-administracja
277
Korzysci z rozwoju e-administracji mozna przedstawiac rwniez w kategoriach
finansowych. Oszacowano, ze firmy w UE oszczdzaja ok. 10 euro z tytuu VAT
na kazdej transakcji on-line
154
, zas badania przeprowadzone w Singapurze dla
TradeNet pokazuja, ze dziki skrceniu czasu wydawania pozwolen handlowych
on-line do 1 minuty, przedstawiciele biznesu zaoszczdzili okoo 1 mld USD
155
.
Im bardziej rewolucyjne usugi tym bardziej zaawansowana technologia oraz
wiksza integracja baz danych, a co za tym idzie, wzrost jakosci usug publicznych
rosnie rwnoczesnie ryzyko zwiazane z ochrona prywatnosci oraz informacji
gospodarczych. Zaufanie spoeczenstwa jest kluczowe dla rozwoju e-administracji,
ksztatujac popyt obywateli i przedsibiorcw na usugi e-administracji.
B3.5. Podsumowanie
Postp w dziedzinie technik informacyjnych i komunikacyjnych oraz spadek
kosztw transportu i obnizenie barier handlowych doprowadziy do znacznego
przyspieszenia procesu globalizacji. Postp w dziedzinie gospodarki elektronicznej
umozliwia globalna optymalizacj procesu produkcji, co prowadzi do szybkiego
wzrostu wydajnosci, poprawy jakosci i obnizenia cen dajac ewidentne korzysci
konsumentom. Polska gospodarka plasuje si wysoko w wikszosci rankingw
okreslajacych atrakcyjnosc inwestycyjna, mimo ze jestesmy na szarym koncu, jesli
chodzi o gotowosc do wdrozenia e-gospodarki. Aby ta wysoka pozycj utrzymac,
konieczne jest zwikszenie zaawansowania w dziedzinie e-gospodarki
i e-administracji.
156

Kluczowym elementem rozwoju e-administracji jest jasna wizja, bdaca
przejawem woli i zaangazowania rzadu. Dziki opracowaniu Planu Informatyzacji
Panstwa na lata 2007-2010 wydaje si, iz Polska taka wizj posiada a jasno
okreslone kierunki rozwoju i realizacji poszczeglnych zadan Planu, bda
podstawa do rozliczenia administracji z dokonan w tym zakresie.
Polska ma jeszcze wiele do zrobienia w e-administracji, patrzac na dokonania
innych krajw, lecz dziki ich doswiadczeniom mozemy uniknac bdw oraz
wykorzystac najlepsze praktyki i zaimplementowac je w kraju.

154
Top of the...op. cit.
155
Paperless Trading: Benefits to APEC, Ministry of Foreign Trade And Economic Cooperation,
2001, Badania przeprowadzone przez IBM Corporation,
156
Rybinski K., III rewolucjaop.cit., str. 58,

278
Czsc C
Baza rozwoju e-gospodarki w Polsce
C1. E-usugi
C1.1. Skadanie deklaracji podatkowych przez Internet
157

Ministerstwo Finansw uruchomio system e-POLTAX, ktry ma suzyc za
platform do skadania elektronicznych deklaracji podatkowych, ktrych
autentycznosc bdzie potwierdzana e-podpisem. Uzytkownik bdzie mia dostp
do systemu poprzez tzw. Portal dla Podatnika, na ktrym po zarejestrowaniu si
bdzie mia mozliwosc wprowadzenia dokumentu, podgladu listy wszystkich
wprowadzonych przez siebie dokumentw oraz sprawdzenie w jakim miejscu ten
dokument znajduje si w danym czasie. Dodatkowo w prosty, intuicyjny sposb
uzytkownik bdzie mg wprowadzac zmian adresu korespondencyjnego i pobrac
wzory dokumentw, ktre go interesuja. Uruchomienie systemu e-POLTAX
mozliwe byo dziki Rozporzadzeniu Ministra Finansw z dnia 11 wrzesnia 2006 r.
w sprawie trybu skadania oraz struktury logicznej zgoszenia upowaznienia
podatnika lub osoby upowaznionej przez podatnika do skadania deklaracji w
formie elektronicznej i podpisywania deklaracji podpisem elektronicznym (Dz. U.
z dnia 20 wrzesnia 2006 r. nr 168 poz. 1196) oraz Rozporzadzenia Ministra
Finansw z dnia 11 wrzesnia 2006 r. w sprawie struktury logicznej deklaracji,
sposobu ich przesyania oraz rodzajw podpisu elektronicznego, ktrymi powinny
byc opatrzone (Dz. U. z dnia 20 wrzesnia 2006 r. nr 168 poz. 1197). Pierwsza faza
projektu zacza si 16 sierpnia 2006 r., kiedy to deklaracje podatkowe w formie
elektronicznej mogy juz skadac duze podmioty, pozostajace we wasciwosci tzw.
wyspecjalizowanych urzdw skarbowych, ktrych roczne przychody netto
przekraczaja rwnowartosc 5 mln euro. Wwczas to system umozliwia przesanie
tylko dwch wzorw formularzy deklaracji: PIT-4 (przeznaczonego dla

157
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Szetynski T., System e-Poltax portal dla podatnika
czyli jak wysa deklaracj drog elektroniczn, e-Fakty nr 6/2006, str. 18 oraz materiaw
informacyjnych Ministerstwa Finansw
E-usugi
279
pracodawcw, ktrzy odprowadzaja miesiczna zaliczk na podatek dochodowy za
swoich pracownikw) oraz PIT 8-A (deklaracj o zryczatowanym podatku
dochodowym). Kolejne etapy rozwoju systemu e-POLTAX przedstawiono w
ponizszej tabeli:
Tabela C1-1. Harmonogram wprowadzania formatw deklaracji
Lp. Termin wprowadzenia Typ deklaracji
1 16 sierpnia 2006 PIT-4
PIT-8A
2 1 pazdziernika 2006 VAT-7
VAT-7K
VAT-8
VAT-9
3 1 grudnia 2006 CIT-2
CIT-2/O
CIT-8
CIT-8/O
CIT-6
CIT-D
VAT-23
VAT-24
4 1 lutego 2007 VAT-10
VAT-11
VAT-12
VAT-Z
VAT-R
VAT-R/UE
VAT-UE
VAT-UE/A
VAT-UE/B
VAT-UEK
WZS-1K
WZS-1M
WZS-1R
WZP-1K
WZP-1R
WZP-1M
ORD-U
ORD-TK
ORD-W1
POG-3A
IFT-1/IFT-1R
IFT-2/IFT-2R
IFT-3/IFT-3R
IFT/A
Zrdo: Szetynski T., System e-Poltax portal dla podatnika czyli jak wysa deklaracj
drog elektroniczn, e-Fakty nr 6/2006, str. 18
280
C1.2. Infobrokerstwo
158

Rok 2006 naleza do infobrokerw nowej grupy zawodowej, ktra wyrosa na
szybko powstajacym rynku informacji elektronicznych. Infobrokerstwo to
dziedzina interdyscyplinarna, obejmuje wiedz z zakresu nauk humanistycznych,
zwaszcza bibliotekoznawstwa, metodologii nauk, naukoznawstwa, prakseologii,
historii nauki, socjologii, psychologii, filozofii, komunikacji spoecznej,
zarzadzania wiedza, itd., jak i nauk przyrodniczych oraz technicznych -
szczeglnie informatyki
159
. Nalezy jednak pamitac, ze infobrokerstwo to nie tylko
wiedza teoretyczna, poniewaz ogromna, jesli nie gwna rol odgrywa tu
doswiadczenie praktyczne, zwiazane z pozyskiwaniem, udostpnianiem i
autoryzacja informacji. Spolszczony termin infobroker wywodzi si z jzyka
angielskiego, gdzie profesjonalistw, zajmujacych si poszukiwaniem informacji
okresla si mianem information broker lub information professionals
(zawodowiec z zakresu informacji). Inne okreslenia infobrokera, funkcjonujace na
rynku to cyberian, knowledge broker (posrednik wiedzy), freelance librarian
(niezalezny bibliotekarz), independent reasearcher (niezalezny poszukiwacz),
data dealer (handlujacy danymi) itp. W zaleznosci od tego, jakie otrzyma
zlecenie, infobroker przygotowuje zestaw informacji naukowych, technicznych,
prawniczych itp., ktrych zrda znajduje w czasopismach drukowanych,
katalogach, a przede wszystkim portalach i stronach internetowych, grupach
dyskusyjnych, forach, wyszukiwarkach itp. Prowadzi takze konsultacje ze
specjalistami z danej dziedziny wiedzy. Infobrokerstwo jako zawd, pojawio si
juz w latach 60 XX wieku, poczatkowo w Stanach Zjednoczonych, a nastpnie w
Europie, gdzie najbardziej popularne jest w Niemczech. Rynek infobrokerski
rozwija si bardzo prznie, nowe firmy udostpniajace tego typu usugi powstaja za
nasza zachodnia granica jak grzyby po deszczu. Do najwikszych firm
infobrokerskich nalezy niemiecki serwis http://www.infobroker.de. Rwniez w
Niemczech funkcjonuje firma Top-Info Vogel GmbH (http://www.kosten-
sanierrung.de). Jej specjalnoscia sa informacje dotyczace artykuw technicznych,
transportu, logistyki, telekomunikacji i reklamy. W USA znana jest firma Ardito
Information & Research Inc. (http://www.ardito.com), ktra wyspecjalizowaa si
w wyszukiwaniu informacji medycznych i farmaceutycznych dla biznesu i
przemysu. W Polsce duzym zainteresowaniem cieszy si Agencja Infobrokerska
Infobrokering z Gdanska (http://www.infobrokering.pl), gromadzaca informacje
gospodarcze, handlowe i finansowe. Biznesowych informacji dostarcza tez firma
J&J Infobroker - Wyszukiwanie informacji (http://infobroker.webwweb.pl).
Dodatkowo oferuje informacje patentowe, turystyczne i kulturalne. Wymienic
mozna jeszcze, np. Kancelari Profesjonalnej Informacji Ireneusza Wojasa z
Sandomierza, Bestinfo - Broker informacji Bartosza Swiatowskiego z Tychw,

158
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Wielicka I., owcy wiedzy, e-Fakty nr 6/2006, str. 27
159
Wojewdzki T., Co to jest infobrokerstwo?, http://www.infobrokerstwo.pl/
E-usugi
281
Vivento Infobrokers z Warszawy, Inforek.pl Agencja infobrokeringowa z
Chojnic k. Szczecina i inne. Funkcje infobrokerskie penia takze firmy
monitorujace pras, np. prznie rozwijajacy si Press-Service z Poznania. Agencja
ta prowadzi stay i kompleksowy monitoring prasy, radia, telewizji i Internetu oraz
przygotowuje analizy i raporty dla klientw z rznych branz.
C1.3. System PESEL2
160

Ministerstwo Spraw Wewntrznych i Administracji rozpoczo w 2006 roku
realizacj programu o nazwie PESEL2, ktrego wdrozenie ma stac si podwalina
powstania spoeczenstwa informacyjnego. System jest efektem oczekiwan
przedsibiorcw i obywateli w ramach zdalnej obsugi przez administracj
publiczna. Dziki powstaniu systemu obywatel bdzie mg kontaktowac si z
administracja za posrednictwem Internetu i telefonii komrkowej. W latach 2006
2008 zostana zrealizowane kolejne etapy rozwoju systemu. Program jest
przedsiwziciem budowy nowoczesnej e-administracji, opartym na technicznej
integracji systemw informatycznych, funkcjonujacych w administracji publicznej
w oparciu o jednolite techniczne standardy interfejsw i danych. Wdrozenie
systemu PESEL2 jest przedsiwziciem, ktrego celem strategicznym jest
usprawnienie obsugi obywatela oraz budowa Zintegrowanego Systemu
Informatycznego PESEL2 (ZSI PESEL2). System ten bdzie dziaa jako rejestr
referencyjny ludnosci w ramach budowy nowoczesnej infrastruktury
informacyjnej, stanowiacej podstaw taniego i przyjaznego panstwa
obywatelskiego. Nowy system pozwoli na obsug obywateli w przypadku spraw
zwiazanych ze stanem cywilnym, dowodami osobistymi i ewidencja ludnosci.
System zosta uzupeniony o centralny rejestr aktw stanu cywilnego oraz portale
dostarczajace usugi na rzecz przedsibiorcw i obywateli droga elektroniczna, a
jego powstanie doprowadzi do przeksztacenia istniejacego Krajowego Rejestru
Podatnikw w czsc skadowa systemu e-POLTAX. Duzym usprawnieniem dla
obywateli bdzie zwolnienie ich z obowiazku aktualizowania informacji
adresowych we wszystkich rejestrach urzdowych. Poza tym od chwili wdrozenia
systemu obywatel wymeldowujac si nie bdzie musia podejmowac osobnych
czynnosci przy zmianie zamieszkania, poniewaz zarwno wymeldowanie jak i
zameldowanie bdzie dokonywane w jednym urzdzie, ktry nastepnie przesle
wszelkie niezbdne informacje do Centralnej Bazy Danych systemu ZSI PESEL2.

160
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Szetynski T., System PESEL2, e-Fakty nr 5/2006, str. 6
282
C1.4. Wirtualne kioski gazetowe
161

W roku 2006 wirtualne kioski gazetowe rozpoczy powolna ekspansj na
polskim rynku czasopism. O ile za zachodnia granica ich udzia w rynku dochodzi
do kilkudzesiciu procent, o tyle w naszym kraju ich obecnosc wciaz jest jeszcze
sladowa, choc nie sposb pominac faktu ich powstania. W 2006 roku elektroniczne
wersje gazet mozna byo kupowac w Polsce w trzech wirtualnych kioskach: Net
Press, e-Kiosk i eGazety. Ten pierwszy oferowa darmowy program Zinio Reader,
niezbdny do odczytu specjalnie przygotowanych plikw, zabezpieczonych przed
nielegalnym kopiowaniem i umozliwia dostp do 71 tytuw. E-Kiosk,
najmodszy na tym rynku, oferowa 14 tytuw, natomiast ten ostatni, najstarszy
spka eGazety - posiada w sojej ofercie 30 tytuw. Niezwykle trudno oszacowac
rzeczywista liczb uzytkownikw e-wydan, poniewaz sprzedawcy licza
uzytkownikw zarejestrowanych, a w tej liczbie zawieraja si takze ci, ktrzy
powodowani zainteresowaniem sciagnli tylko darmowa wersj testowa i wicej
juz nie korzystali z usug e-kioskw. Net Press ma 40 tys. tak liczonych
uzytkownikw, e-Kiosk 4 tys., a eGazety 11 tys. Elektroniczne wydania gazet i
czasopism poaczyy zalety dwch mediw: prasy tradycyjnej, zawierajacej
wysokiej jakosci informacje, oraz Internetu (szybkosc dostpu i szeroki wachlarz
wartosci dodanych, takich jak multimedia animacje, muzyka itp.). Mozliwosc
penotekstowego przeszukiwania wszystkich e-wydan zapisanych na dysku,
sporzadzania notatek i zakreslania wybranych fragmentow, czy obsuga adresw
internetowych sprawiaja, ze w kolejnych latach usuga elektronicznych kioskw
ma ogromna szans na zdobycie rynku prasy. Wazny jest takze fakt, ze znika koszt
druku i tradycyjnej dystrybucji, czego skutkiem jest czsto znaczaco nizsza cena e-
wydan w porwnaniu z ich papierowymi odpowiednikami.
C1.5. Marketing i reklama w Internecie
162

Wartosc rynku reklamy internetowej po raz kolejny wzrosa o kilkadziesiat
procent. Polskie serwisy internetowe zarobiy dziki temu okoo 140-150 mln z.
Wydatki reklamodawcw w Internecie nieustannie wzrastaja i to duzo szybciej niz
w jakimkolwiek innym medium. Jednoczesnie Internet zabiera zaledwie 3 proc.
Budzetw reklamowych polskich przedsibiorstw. Liderem tego rynku po raz
kolejny zosta portal Onet.pl, ktry przejmuje okoo 40 procent wszystkich

161
Podrozdzia napisany na podstawie: Lemanska M., Nachodz e-gazety, Rzeczpospolita nr 244,
dodatek Ekonomia i Rynek, str. 3
162
Podrozdzia napisany na podstawie: Puls Biznesu nr 18/2006, str.5
E-usugi
283
wydatkw na reklam internetowa. Na portal Wirtualna Polska przypada okoo 20
proc. wartosci rynku, a na siec reklamowa Ad.net (reprezentuje ponad 100 witryn
internetowych) 11-15 proc. Znaczaca czsc sprzedazy Ad.netu przynosi tylko
jeden wydawca: komunikator internetowy Gadu-Gadu. Na pozostae portale i sieci
reklamowe przypado po 3-10 proc. wszystkich wydatkw, czyli po 5-11 mln z.
Do pierwszej dziesiatki najwikszych reklamobiorcw, jako jedyna zagraniczna
firma, dostao si Google.
C1.6. Wirtualne faksowanie
163

Do Polski dotara usuga wirtualnego faksowania. Wysyanie faksw z
komputera jest mozliwe na dwa sposoby: poprzez zakup tzw. faksmodemu,
ktry pozwala na przesanie faksu prosto z edytora tekstu, takiego jak
Microsoft Word czy Open Office, lub poprzez wysanie faksu poprzez
poczt elektroniczna albo stron WWW. Mozliwosc korzystania z poczty
elektronicznej do wysania faksu oferuje juz w Polsce kilka firm, ktre
pozwalaja na przesyanie faksw przy wykorzystaniu plikw pdf, WORD,
EXCEL, txt, RTF itp. Firmy oferuja usugi masowego wysyania faksw,
darmowego, promocyjnego skorzystania z usugi, szyfrowania przesyanych
wiadomosci itp. Wsrd polskich firm, ktre oferuja takie lub podobne usugi
warto wymienic Twinsnet.pl, Instytut Rozwoju Technologii
Informatycznych (www. multifax.pl), exito (efax.pl) i Domena.pl (www.
domena.pl). W Internecie dostpna jest tez usuga odbierania faksw.
Uzytkownik wykupuje specjalny abonament na numer faksu, a wiadomosci
otrzymuje bezposrednio na swj adres e-mailowy. Taka usug zaoferowa
m.in. portal o2 poprzez usug Tlenofon (www.tlenofon.pl). Pod koniec
2006 roku pojawia si dodatkowo usuga MassFax, wprowadzona przez
firm MultiFax, ktra aczy walory internetowego faksu z usuga mailingu
faksowego. Ze wzgldu na uniwersalnosc i scise skorelowanie usugi ze
specyfika danej branzy, moze byc zastosowana zarwno do promocji
produktw jak i usug. Usuga MassFax kosztuje 49,90 PLN miesicznie, a
w ramach tej kwoty uzytkownik otrzymauje trzy niezalezne numery faksu,
usug faksu masowego, fax2mail, mail2fax oraz wsparcie techniczne. Duza

163
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych Twinsnet.pl, Instytutu Rozwoju
Technologii Informatycznych, Domena.pl oraz firmy MultiFax.
284
zaleta tego rozwiazania jest mozliwosc precyzyjnego dotarcia do dobranej
grupy docelowej i sledzenie w czasie rzeczywistym postpw kampanii.
C1.7. Internetowa wypozyczalnia samochodw
164

Dziki wsppracy portalu Wirtualna Polska z firma Express, internauci zyskali
dostp do najwikszego parku wynajmowanych samochodw w kraju. Aby
wypozyczyc auto, wystarczy wypenic formularz (na stronie
http://wynajemsamochodow.wp.pl), ktry prowadzi klienta krok po kroku przez
wszystkie etapy rezerwacji. Mozna wybrac czas i miejsce odbioru oraz zwrotu
auta, wypozyczyc bagaznik, dziecicy fotelik, box dachowy. Dodatkowo formularz
umozliwia nie tylko rezerwacj, ale rwniez wykonanie patnosci za usug.
Rezerwujac auto przez Internet skorzystac mozna z dziesicioprocentowej znizki.
Uzytkownik serwisu ma do wyboru szeroka gam pojazdw - od maych aut
miejskich, po wozy terenowe i dostawcze. Flota Expressu skada si aktualnie z
850 samochodw dwunastu marek: Audi, Citroen, Fiat, Ford, Nissan, Opel,
Peugeot, Renault, Saab, Suzuki, Toyota i Volvo. Express Rent a Car posiada siec
oddziaw w Bielsku-Biaej, Gdansku, Katowicach, Krakowie, odzi, Poznaniu,
Warszawie i Wrocawiu.
C1.8.Tradycyjna telefonia zmienia oblicze
165

Polscy operatorzy telefonii stacjonarnej oraz operatorzy kablowi (telewizja
kablowa, dostawcy usug internetowych) wreszcie wprowadzili usugi triple play.
Wszystko dziki duzej popularnosci rozmw za posrednictwem Internetu (VoIP),
ktre znalazy swoje zastosowanie w biznesie i w wielu firmach wypary
tradycyjna telefoni. Do sierpnia 2006 roku czterech najwikszych krajowych
operatorw - UPC, Vectra, Multimedia Polska i grupa Aster uruchomio 175
tysicy lini telefonicznych. Podobnie jak w caej Europie, takze w Polsce waga
usug gosowych stopniowo maleje, stajac si tylko jednym ze skadnikw caego
pakietu usug telekomunikacyjnych, obok Internetu, telefonii komrkowej i
telewizji. W miar powstawania uniwersalnych sieci szkieletowych IP,
obsugujacych triple play, tradycyjny szkielet sieci telekomunikacyjnej bdzie
wypierany, a rozmowy przekierowywane do nowej platformy. Najwiksza szans

164
Podrozdzia napisany na podstawie informacji prasowej Wirtualnej Polski.
165
Podrozdzia napisany na podstawie: Kalinski J., Tradycyjna telefonia zmienia oblicze, Puls
Biznesu nr 188/2006, dodatek Telekomunikacja, str. 42
E-usugi
285
na wejscie na rynek usug triple play maja wasnie operatorzy telewizji kablowych,
ktrzy udostpniaja stay, szerokopasmowy dostp do Internetu. Najwikszy
krajowy operator sieci telefonii stacjonarnej, Telekomunikacja Polska, takze
dostrzega ogromny potencja usug triple play i zaoferowaa nowe usugi
multimedialne. Jak twierdzi rzecznik grupy TP, Jacek Kalinowski, w przyszosci to
wasnie Internet bdzie integrowa wszystkie usugi, stanowiac centralny punkt
domowej sieci komputerowej, kina domowego, sprztu Hi-Fi, wirtualnej
wypozyczalni wideo i CD. Telekomunikacja Polska zaplanowaa wejscie na rynek
cyfrowej telewizji. Pierwsze testy takiej oferty zostay juz przeprowadzone wraz z
Cyfra+. Kanay telewizyjne bda dostpne z gniazdka szerokopasmowego
Internetu. Oferta jest o tyle ciekawa, ze moze byc dostpna na mniej zaludnionych
terenach. Czyli tam, gdzie operatorzy kablowi nie docieraja. Na razie naturalnymi
odbiorcami usugi triple play sa duze miasta, poniewaz operatorzy kablowi maja
tam rozbudowana infrastruktur, baz klientw i doswiadczenie.
C1.9. Peny PayPal w Polsce
166

System patnosci online PayPal rozpocza od pene dziaanie w naszym kraju.
Do tej pory mozna byo jedynie wysyac pieniadze, od wrzesnia natomiast mozna
juz takze przyjmowac wpaty. System PayPal pozwala na dokonywanie transferw
pieniznych zarejestrowanym uzytkownikom, ktrzy posiadaja konto poczty
elektronicznej. System jest bardzo popularny na caym swiecie (zwaszcza w
Stanach Zjednoczonych), w jego powstanie miao znaczacy wpyw na
przyspieszenie rozwoju handlu elektronicznego i aukcji internetowych. Transfer
pienidzy na konto zaozone w polskim banku trwa od piciu do siedmiu dni
roboczych. Dokonanie zapaty w PayPal jest bezpatne, a jezeli transakcja odbywa
si w rznych walutach, system pobiera 2,5% za wymian. Odbir patnosci jest
darmowy w przypadku kont prywatnych, wasciciele kont firmowych zobligowani
sa do pacenia prowizji w wysokosciu 1,9% - 3,4% plus 1,35 z. System PayPal jest
najwikszym i przez wielu ekspertw uwazanym za najlepszy system przesyania
patnosci droga elektroniczna. Dziaa w 55 panstwach swiata. Korzystaja z niego
przede wszystkim osoby, ktre pracuja za granica.

166
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych PayPal.
286
Tabela C1.9-1 Opaty za otrzymywanie patnosci krajowych
0,00 PLN-10 000,00 PLN 3,4% + 1,35 PLN
10 000,01 PLN-40 000,00 PLN 2,9% + 1,35 PLN
40 000,01 PLN-200 000,00 PLN 2,7% + 1,35 PLN
200 000,01 PLN-400 000,00 PLN 2,4% + 1,35 PLN
> 400 000,00 PLN 1,9% + 1,35 PLN
Zrdo: http://www.paypal.pl/pl

Tabela C1-9-2 Opaty za odbir patnosci spoza Polski
0,00 PLN - 10 000,00 PLN 3,9% + 1,35 PLN
10 000,01 PLN-40 000,00 PLN 3,4% + 1,35 PLN
40 000,01 PLN-200 000,00 PLN 3,2% + 1,35 PLN
200 000,01 PLN-400 000,00 PLN 2,9% + 1,35 PLN
> 400 000,00 PLN 2,4% + 1,35 PLN
Zrdo: http://www.paypal.pl/pl

C1.10 Wideo na zyczenie
167

W pazdzierniku 2006 roku Telekomunikacja Polska, najwikszy krajowy
operator telefonii stacjonarnej, zaoferowa swoim klientom z Warszawy, Krakowa,
Poznania, Wrocawia, Gdanska i Katowic nowa usug internetowa
wypozyczalni filmw. Oferta tytuw zostaa przygotowana wsplnie z firmami
Cineman, ITI Film Studio i Kino Swiat i na poczatku obejmowaa ponad sto
filmw w rznych kategoriach. W ciagu dwch miesicy oferta rozszerzya si o
kolejnych czterysta tytuw. Opaty za obejrzenie filmu dokonywane sa ze
specjalnego, przedpaconego konta, ktre mozna doadowac w atwy sposb,
zakupujac specjalna kart-zdrapk w salonach TP. Nie kazdy jednak moze miec
dostp do wirtualnej wypozyczalni TP. Aby z niej skorzystac nalezy byc klientem
TP, byc posiadaczem usugi Videostrada TP oraz modemu livebox TP. Wyboru
filmu dokonuje si na odbiorniku telewizyjnym za pomoca pilota dekodera, a
zanim tego dokona moze zapoznac si z opisem filmu, przeczytac informacje o
obsadzie i obejrzec zwiastun filmu. Do przesania filmu do klienta
wykorzystywana jest specjalna siec TP, oddzielona od Internetu. Wszystkie filmy
sa przesyane w formie zaszyfrowanej i moze je obejrzec tylko uprawniony
odbiorca.

167
Podrozdzia napisany na podstawie: Cieslak D., Startuje filmowa wypoyczalnia TP, Kino Polska
Online oraz materiaw informacyjnych Telekomunikacji Polskiej SA.

287
C2. Standardy
W centrum zainteresowania rzadw i organizacji midzynarodowych znajduje
si obecnie zagadnienie bezpieczenstwa srodkw zywnosciowych i mozliwosc ich
sledzenia w ancuchach dostaw. Na swiecie powstaje wiele inicjatyw zwiazanych
z udostpnianiem usug sledzenia towarw (tracking and tracing). Zjawisko
zwiazane ze sledzeniem przepywu towarw w ancuchach dostaw nazywane jest w
jzyku angielskim Traceability. Wasnie to zjawisko bdzie przedmiotem rozwazan
w niniejszym rozdziale.
Traceability jest zdolnoscia do identyfikacji obecnej lokalizacji produktw, jak
i wyznaczenia historii tych lokalizacji. Najbardziej znanym obszarem, w ktrym
wykorzystywane jest traceability jest obszar lokalizacji skazonej i niebezpiecznej
zywnosci, farmaceutykw czy innych produktw, w celu usunicia ich jak
najszybciej z pek sklepowych. W niektrych przypadkach zdolnosc do szybkiego
i atwego wycofania ze sprzedazy produktu (lub grupy produktw) moze uratowac
zycie wielu osobom. Szybkie procedury wycofywania ze sprzedazy wadliwych
produktw redukuja rwniez potencjalny negatywny wpyw ekonomiczny i
pozwalaja producentom na zachowanie zaufania konsumentw do jakosci ich
ulubionych marek i pewnosci, ze systemy zaprojektowane dla zapewnienia
bezpieczenstwa konsumenta sa wiarygodne i funkcjonuja prawidowo. Nalezy
jednak pamitac, ze traceability to nie tylko sprawne wycofywanie ze sprzedazy
produktw wadliwych. Mozna rwniez wykorzystac systemy sledzenia do
zweryfikowania obecnosci skadnikw w produktach waznych dla konsumentw,
jak np. organiczne pochodzenie produktu, zywnosc koszerna, kosmetyki
hipoalergiczne czy produkty nie zawierajace cukru. Traceability jest takze
narzdziem walki z faszowaniem produktw zapewniajacym ochron marki.
Ostatnimi czasy wdrazanie traceability stao si obowiazkiem prawnym, jako
narzdzie walki z bioterroryzmem.
168

Przedsibiorstwa potrafia dostrzec zalety i wartosci jakich dostarczaja systemy
traceability. Problemem moze byc obecnosc rznych i potencjalnie niezgodnych
systemw sledzenia zwikszajacych niepotrzebnie koszty. Nalezy jednak pamitac,
ze pojedyncze przedsibiorstwo jest tylko ogniwem w caym ancuchu dostaw,
ktry jest przedmiotem procesw sledzenia. ancuch jest tak wytrzymay, jak jego

168
The GS1 Traceability Standard: What you need to know, GS1, 2007, str. 4
288
najsabsze ogniwo, a co za tym idzie przedsibiorstwa potrzebuja systemu
traceability, ktry jest sprawny i atwy w implementacji.
Ze wzgldu na swoje mozliwosci zwiazane z zapewnieniem globalnie
jednoznacznej identyfikacji jednostek konsumenckich, logistycznych, podmiotw
gospodarczych i lokalizacji System GS1 jest jednym z najlepiej dopasowanych
standardw, cieszacym si wysoka akceptacja wsrd konsumentw,
przedsibiorstw i organizacji rzadowych, pozwalajacych na wdrozenie zasad
Traceability.
Rozpatrujac proces zarzadzania informacja, wdrozenie systemu traceability w
caym ancuchu dostaw wymaga, aby wszystkie podmioty w nim uczestniczace
byy zaangazowane w systematyczne zbieranie i przechowywanie informacji
zwiazanych z przepywem surowcw, pproduktw i wyrobw gotowych.
Rysunek C2-1 przedstawia proces traceability skadajacy si z piciu
podprocesw. Do caosci sledzenia naleza nastpujace etapy procesu
169
:
1. Planowanie i organizacja to podproces definiujacy w jaki sposb
przypisywac, zapisywac, zbierac i udostpniac dane zwiazane ze
sledzeniem. W procesie tym rwniez nalezy zdefiniowac sposb
zarzadzania poaczeniami pomidzy surowcami, procesami wewntrznymi
i produktami gotowymi.
2. Dopasowanie danych podstawowych to proces definiujacy sposoby
identyfikacji partnerw i lokalizacji fizycznych, jednostek konsumenckich
oraz innych czsci ancucha dostaw. Proces ten definiuje rwniez sposoby
wymiany danych podstawowych z partnerami handlowymi.
3. Zapisywanie danych traceability determinuje sposb przypisywania,
aplikacji i rejestrowania identyfikowanych przedmiotw traceability wraz
ze sposobami zbierania, wspdzielenia i przechowywania danych
zwiazanych ze sledzeniem w trakcie fizycznego przepywu produktw.
4. Proces zadania sledzenia definiuje sposb rozpoczcia i wyniki, jakie
powinien uzyskac wasciciel procesu przekazujac zadanie sledzenia.
5. Proces wykorzystania informacji umozliwia przejcie danych powstaych
w wyniku przeprowadzenia zadania sledzenia i definiuje wykonanie
odpowiednich dziaan wymaganych przez partnerw biznesowych lub
przepisy prawne.

169
The GS1 Traceability...., op.cit., str. 17
Standardy
289
Rysunek C2-1. Proces Traceability

Zrdo: Opracowanie wasne ILiM na podst. broszury The GS1 Traceability Standard:
What you need to know, GS1, 2007, str. 17

Pozadane zatem jest holistyczne podejscie do ancucha dostaw, ktre najlepiej
realizowane bdzie z wykorzystaniem wsplnego jzyka biznesowego standardu.
Aby zademonstrowac, w jakim stopniu System GS1 pozwala na zrealizowanie
wymagan systemu traceability organizacja GS1 stworzya graficzne poaczenie
narzdzi GS1 z technologiami i zasadami traceability, ktre zostao przedstawione
na rysunku C2-2.
290
Rysunek C2-2. Poaczenie narzdzi GS1 z technologiami i zasadami Traceability

Zrdo: Opracowanie wasne ILiM na podstawie
http://www.gs1.org/productssolutions/traceability/
C2.1. Standard Traceability
Globalny standard GS1 dotyczacy Traceability zosta zaprojektowany, aby
zaspokoic bardzo wazne potrzeby biznesowe waczajac w to zastosowanie si do
przepisw prawnych
170
. Standard ten obejmuje cay ancuch dostaw i moze byc
zastosowany do kazdego ancucha i kazdego produktu. Podstawa do opracowania
tego standardu sa biezace praktyki biznesowe wykorzystywane w ponad 150
krajach przez partnerw biznesowych w duzych ancuchach dostaw. Taka
konstrukcja standardu pozwoli przedsibiorstwom na lepsze wykorzystanie
istniejacych inwestycji i atwiejsza implementacj Standardu, jako czsci szerszego
systemu zapewnienia jakosci produktu.

170
Rozporzadzenie Komisji UE 178/2002 definiuje wymagania w zakresie traceability.
Standardy
291
Standard Traceability GS1 jest jednym z ogniw i w poaczeniu z innymi
rozwiazaniami takimi, jak odpowiednie oprogramowanie i standardy sledzenia
wewntrznego pomoze przedsibiorstwom w osiagniciu odpowiedniego poziomu
bezpieczenstwa i wysokiej jakosci produktw.
Istnieja cztery podstawowe zasady dotyczace Traceability, ktre zostana
omwione w poszczeglnych podrozdziaach:
jednoznaczna identyfikacja (Unique identification);
przechwytywanie i przechowywanie danych (Data capture and
recording);
zarzadzanie poaczeniami (Links management);
wymiana danych (Data communication).
C2.2. Jednoznaczna identyfikacja
Produkty, ktre maja byc poddane procesom sledzenia i monitorowania musza
byc jednoznacznie identyfikowane. Identyfikowalnosc unikalna mozna zapewnic
poprzez nadawanie globalnie unikalnych numerw identyfikacyjnych. Takie
identyfikatory sa nadawane przez organizacj GS1 (wczesniej EANUCC).
Umozliwiaja one identyfikacj dowolnego produktu, jego historii czy lokalizacji.
Identyfikacja lokalizacji zapewniona jest poprzez zastosowanie numeru
lokalizacyjnego GS1 Global Location Number (GLN) dla kazdej lokalizacji i
jednostki funkcjonalnej.
Jednostki handlowe identyfikowane sa poprzez przypisane numery GS1 Global
Trade Item Number (GTIN) dla kazdego produktu (jednostki konsumenckiej). Dla
celw traceability numery GTIN musza byc poaczone z numerami serii lub
numerami partii, aby zidentyfikowac konkretna jednostk. Identyfikacja serii i
partii produktw jest zapewniona poprzez przypisywanie numerw GTIN i
numerw serii lub partii. Numery GTIN powinny byc przypisane do kazdego z
trzech poziomw hierarchii produktw jednostek konsumenckich, handlowych i
palet. W przypadku palet jedynie wtedy, gdy jest ona rwniez postrzegana jako
jednostka handlowa. Traceability w przypadku palet jest zapewniana przez
przypisanie numeru GS1 Serial Shipping Container Code (SSCC). Kazda paleta
niezaleznie od typu powinna byc oznaczona numerem SSCC, wydanym w
podmiocie z ktrego pochodzi w przypadku utworzenia nowej palety nowy
numer SSCC powinien byc dla niej przypisany.
292
C2.3. Przechwytywanie i przechowywanie danych
Przechwytywanie danych dotyczacych produktw, standardowych opakowan
zbiorczych i palet identyfikowanych z wykorzystaniem standardw GS1 (Global
Trade Item Number - GTIN, Serial Shipping Container Code - SSCC, Application
Identifier - AI) odbywa si za pomoca kodw kreskowych. Antycypujac dalszy
rozwj standardu i rzeczywistosci biznesowej mozna przypuszczac integracj
technologii RFID (Radio Frequency Identification) i zastosowanie zamiast
zwykych kodw kresowych, elektronicznych kodw produktw zamieszczanych
w tagach radiowych.
C2.4. Zarzqdzanie poqczeniami
W wikszosci ancuchw dostaw, sledzenie produktw jest zapewnione przez
numer partii produkcyjnej, ktra jest poddawana tej samej transformacji
produkcyjnej (procesowi produkcji) oraz dodatkowo poprzez sciezk transportu i
magazynowania (proces dystrybucji). Rysunek C.2-3 przedstawia wykorzystanie
standardw GS1 dla identyfikacji lokalizacji (GLN), jednostek logistycznych
(SSCC), partii produkcyjnych (AI 10) i jednostek konsumenckich (GTIN) w
srodowisku produkcyjnym.

Standardy
293
Rysunek C2-3. Faza produkcji sledzenie towarw

Zarzadzanie identyfikacja produktw w srodowisku produkcyjnym przebiega
w nastpujacej sekwencji zdarzen:
1. Istnieje kilka lokalizacji dostawcw (GLN 1-3), ktrzy wysyaja palety
materiaw (SSCC 1-4).
2. Przy przyjciu materiay sa przechowywane i/lub przekazywane do
procesu produkcji.
3. W miejscu produkcji (GLN 4), jednostki konsumenckie (GTIN 1) zostaja
wytworzone w odrbnych partiach (kazda jest identyfikowana odrbnym
numerem partii)
4. W procesie pakowania, jednostki konsumenckie (GTIN 1 w poaczeniu z
numerem partii) sa pakowane w standardowe opakowania zbiorcze
(GTIN 2)
294
5. W kolejnych dwch krokach nastpuje przechowywanie i przygotowanie
do wysyki, utworzone zostaja palety (SSCC 5-7), ktre nastpnie zostaja
wysane do klientw (GLN 5-6).
Aby zachowac ciagosc informacyjna i biznesowa opracowane zostay
kluczowe zasady biznesowe w srodowisku produkcyjnym pozwalajace na
wdrozenie traceability. Do zasad tych naleza:
1. Przyjcie numery SSCC przychodzacych palet sa zapisywane i aczone z
numerem GLN dostawcy. Jezeli paleta zmienia lokalizacj jej numer SSCC
jest zapisywany i aczony z nowym numerem GLN lokalizacji, do ktrej
paleta zostaa przeniesiona (np. magazynowanie czy produkcja).
2. Produkcja w przypadku idealnym numer SSCC palety i/lub numer GTIN
poaczony z numerem partii materiaw wykorzystanych w procesie
produkcyjnym sa zapisywane i aczone z numerem GTIN wytworzonego
produktu i jego numerem partii produkcyjnej. Na zakonczenie procesu
produkcyjnego powstaja standardowe opakowania zbiorcze, ktrym
przypisywane sa nowe numery GTIN aczone z numerami partii
produkcyjnych.
3. Pakowanie, magazynowanie i wysyka numer GTIN standardowego
opakowania zbiorczego jest aczony z numerem SSCC palety, na ktra
spakowane zostaje to opakowanie. Numer palety SSCC jest aczony
poprzez skanowanie z numerem GLN miejsca, do ktrego paleta jest
wysyana. GLN miejsca wysyki nie musi byc drukowany na etykiecie.
Oprcz zapewnienia powiazania pomidzy surowcami, materiaami
wykorzystanymi do produkcji i produktami gotowymi, bardzo waznym elementem
traceability jest zapewnienie informacji zwiazanej z dystrybucja towarw.
Zjawisko dystrybucji, a zwaszcza dystrybucji niejednorodnych jednostek
logistycznych powoduje powstanie wielu nowych poaczen pomidzy towarami, a
co za tym idzie nalezy monitorowac wiksza liczb danych dla zapewnienia
traceability. Rysunek C2-4 przedstawia wykorzystanie standardw GS1
zwiazanych z identyfikowaniem lokalizacji (GLN) i jednostek logistycznych
(SSCC) w srodowisku dystrybucji.

Standardy
295
Rysunek C2-4. Faza dystrybucji sledzenie towarw

Zarzadzanie informacja i sledzenie towarw odbywa si w procesie dystrybucji
w nastpujacy sposb:
1. Istnieje kilka lokalizacji dostawcw (GLN 1-3), ktrzy wysyaja palety
materiaw (SSCC 1-4).
2. W centrum dystrybucyjnym (GLN 4) palety sa przechowywane i wysyane
do procesu realizacji zamwien.
3. Realizacja zamwien odbywa si poprzez wysanie palet, cross docking
lub utworzenie palet mieszanych. Palety jednolite przesyane sa dalej bez
zmian (SSCC1) lub nastpuje utworzenie palet mieszanych (SSCC 5-7) z
produktami pochodzacymi z innych palet (SSCC 2-4).
4. W ostatnich dwch krokach magazynowanie i przygotowanie do
wysyki, zarwno palety niezmienione (SSCC 1) jak i mieszane (SSCC 5-
7) sa wysyane do klienta lub punktu sprzedazy (identyfikowane za
pomoca GLN 5-6).
296
Rwniez dla zapewnienia ciagosci informacji i zachowania danych
wymaganych w procesach sledzenia opracowane zostay kluczowe zasady
biznesowe w srodowisku dystrybucyjnym, bdace uzupenieniem stosowanych
narzdzi. Do zasad tych naleza:
1. Przyjcie numery SSCC palet przychodzacych palet zostaja zapisane i
poaczone z numerami GLN dostawcw. Za kazdym razem kiedy paleta
jest przenoszona jej numer SSCC jest zapisywany i aczony z numerem
GLN nowej lokalizacji (magazynowanie, realizacja zamwien czy
dystrybucja).
2. Realizacja zamwien i dystrybucja:
a. Numery SSCC palet jednolitych przeznaczonych do dystrybucji z
obszaru magazynowego lub palet cross-dockigowych bez etapu
magazynowania sa zapisywane i aczone z numerami GLN ich
miejsca przeznaczenia.
b. Nowo skonstruowana paleta zawiera standardowe opakowania
zbiorcze powstae w wyniku poaczenia rznych palet. W takim
wypadku nowy numer SSCC jest przypisywany do nowej palety i
aczony z numerami SSCC innych palet wykorzystanych do
zozenia palety mieszanej oraz (jesli wymagane) aczony z
numerami GTIN i numerami partii kazdego towaru w jednostkach
konsumenckich, ktry zosta wykorzystany do zozenia palety.
Takie dziaanie moze stworzyc powazne problemy ze wzgldu na
ilosc danych wymagajacych skojarzenia. Rozwiazaniem moze byc
wykorzystanie strategii nazywanej oknem czasowym, ktra
mozna zaadaptowac w przedsibiorstwie podczas pakowania
produktw na palety. Nowo stworzone palety w trakcie
zdefiniowanego okna czasowego aczone sa z paletami
wykorzystanymi w tym samym czasie. Numery SSCC sa aczone z
numerami GLN miejsca przeznaczenia.
Zdolnosc do uzyskiwania danych suzacych traceability w sposb szybki i
dokadny wzduz caego ancucha dostaw jest krytycznym aspektem dla
przedsibiorstw. Wymaga to adaptacji mechanizmw zarzadzania narastajacymi
poaczeniami pomidzy surowcami, produktami, opakowaniami, miejscami
magazynowania i wysykami w caym ancuchu dostaw. Jesli jeden z partnerw w
ancuchu nie zachowa historii poaczen nastapi strata danych traceability i
przerwanie ancucha informacyjnego.
Standardy
297
C2.5. Wymiana danych
System traceability i jego wdrozenie wymaga skojarzenia fizycznego
przepywu produktw z przepywem informacji zwiazanych z tymi produktami.
Aby zapewnic kontynuacj ancucha informacyjnego, kazdy z uczestnikw
ancucha dostaw musi zapewnic przepyw danych zwiazanych z traceability do
sasiadujacych ogniw umozliwiajac tym samym wdrozenie zasad traceability.
Z pomoca przychodza standardy GS1 rwniez w tym obszarze. Wykorzystanie
standardu eCom jest rekomendowane dla zapewnienia szybkiego, dokadnego i
efektywnego kosztowo systemu komunikacji transferujacego dane zwiazane z
traceability. Standard eCom zawiera dwa standardy przesyania wiadomosci
biznesowych: GS1 EANCOM i GS1 XML.
Rysunek C2-5. Wymiana danych przepyw informacji

C2.6. Podsumowanie
Systemy traceability i ich wdrazenia wymaga skojarzenia fizycznego
przepywu produktw z przepywem informacji zwiazanych z tymi produktami.
Czsto jest to zjawisko generujace duza liczb danych, a co za tym idzie
powstawanie wielu miejsc, w ktrych moga byc generowane bdy. Dziki
wykorzystaniu standardw GS1, a przede wszystkim globalnej identyfikacji
lokalizacji i jednostek konsumenckich oraz automatycznej identyfikacji produktw,
redukowany jest udzia ludzi w procesie pozyskiwania i przekazywania informacji.
Korzyscia z takiego podejscia jest niewatpliwie redukcja mozliwosci popeniania
bdw. Standard GS1 nie zapewnia jednak sledzenia wewntrznego towarw w
298
przedsibiorstwie. W zwiazku z tym jezeli nie jest wdrozony system HACCP
171
,
przedsibiorstwa moga stracic wazne informacje zwiazane z traceability
wewntrznym. Pozostaje oczekiwac udoskonalenia standardu GS1 i zintegrowania
go z najnowszymi technologiami RFID, jak standard EPC, o ktrym pisano w
poprzedniej edycji Raportu
172
oraz wdrozenia mechanizmw sledzenia wewnatrz
przedsibiorstw dla zachowania penego ancucha informacyjnego.

171
Hazard Analysis and Critical Control Point - Analiza Zagrozen i Krytyczne Punkty Kontroli
172
Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2005, pod red. Dr. Marcina Kraski, Ministerstwo
Gospodarki

299
C3. Prawo
Niniejszy rozdzia stanowi opis zmian dokonanych przez ustawodawc w 2006
roku w zakresie dotyczacym elektronicznej gospodarki. Przedstawione zostay akty
prawne nowelizujace obowiazujace przepisy oraz wprowadzajace nowe regulacje.
Omwione zostay takze w oparciu o aktualne orzecznictwo sadowe
i pismiennictwo wybrane problemy prawne zwiazane z rozwojem e-gospodarki.
C3.1. Wok Informatyzacji
C3.1.1. Plan Informatyzacji Panstwa na rok 2006.
Rok 2006 przynis zmiany organizacyjne w administracji publicznej, ktre
pozwoliy na lepsze zarzadzanie procesem informatyzacji administracji publicznej,
zgodnie z zaozeniami zaprezentowanymi w Planie Informatyzacji Panstwa. W
dniu 31 sierpnia 2006 r. Wiceprezes Rady Ministrw, Minister Spraw
Wewntrznych i Administracji, Ludwik Dorn, otrzyma kompetencje do
koordynowania w imieniu Prezesa Rady Ministrw wszelkich prac w tym zakresie.
Ponadto w dniu 12 wrzesnia 2006 r. zarzadzeniem Prezesa Rady Ministrw zosta
powoany Midzyresortowy Zesp do spraw Informatyzacji organ pomocniczy
Rady Ministrw w zakresie informatyzacji administracji publicznej, rozwoju
spoeczenstwa informacyjnego, infrastruktury sieci teleinformatycznych oraz
zastosowan technologii teleinformacyjnych (TTI) w budowie gospodarki opartej na
wiedzy. Decyzje te po raz pierwszy otworzyy realna mozliwosc skutecznego
ponadresortowego zarzadzania procesem rozwoju spoeczenstwa informacyjnego
w Polsce
173
.
W dniu 1 sierpnia 2006 r. Rada Ministrw wydaa rozporzadzenie w sprawie
Planu Informatyzacji Panstwa na rok 2006 (Dz. U. z 2006 r., Nr 147, poz. 1064).
Okres obowiazywania pierwszego Planu Informatyzacji Panstwa ograniczony do
roku 2006 wynika z horyzontu obowiazywania innych dokumentw
strategicznych, w tym Strategii Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej ePolska
na lata 20042006, Planu dziaan na rzecz rozwoju elektronicznej administracji

173
Plan Informatyzacji Pastwa na lata 2007-2010, Ministerstwo Spraw Wewntrznych i
Administracji, 22.01.2007 r., eGov.pl Forum Nowoczesnej Administracji Publicznej
300
eGoverment na lata 2005-2006 oraz okresu programowania funduszy
strukturalnych na lata 2004-2006.
Plan Informatyzacji Panstwa na rok 2006 ustanowi obok programu dziaan w
zakresie rozwoju spoeczenstwa informacyjnego - dwa nastpujace priorytety
rozwoju systemw teleinformatycznych:
1) racjonalizacj wydatkw publicznych w dziedzinie informatyzacji,
2) tworzenie panstwa nowoczesnego i przyjaznego dla obywateli.
Do kazdego priorytetu zostay przyporzadkowane cele i dziaania. Dziaania
zmierzajace do wypracowania standardw powinny wyprzedzac dziaania
zmierzajace do wdrozenia systemw informatycznych.
W ramach priorytetu 1 Racjonalizacja wydatkw publicznych administracji w
dziedzinie informatyzacji wyrznione zostay dwa cele:
1) integracja i usprawnienie dziaalnosci administracji publicznej,
2) zapobieganie zbdnemu powielaniu dziaan administracji publicznej.
Priorytet 2 Tworzenie pastwa nowoczesnego i przyjaznego dla obywateli
zdefiniowa nastpujace cele:
1) wprowadzenie i upowszechnienie swiadczenia usug administracji
publicznej droga elektroniczna w celu uatwienia mieszkancom i firmom
prowadzenia spraw urzdowych bez koniecznosci osobistego stawienia si
w urzdzie,
2) podniesienie zaufania srodowisk biznesowych i ogu spoeczenstwa do
elektronicznej drogi informowania i prowadzenia spraw urzdowych,
przede wszystkim poprzez konsekwentne ustalanie i wdrazanie polityki
bezpieczenstwa teleinformatycznego administracji publicznej,
3) usprawnienie dostpu do informacji publicznej,
4) stymulowanie rozwoju nowych technologii w Rzeczypospolitej Polskiej
(m.in. poprzez wspieranie badan i innowacyjnosci) w celu wzmocnienia jej
rynkowej pozycji.
Program dziaa w zakresie spoeczestwa informacyjnego obja nastpujace
cele:
1) powszechnosc i atwosc dostpu do technologii teleinformatycznej oraz
szerokopasmowego dostpu do Internetu,
2) rozwj usug spoeczenstwa informacyjnego,
3) rozwj umiejtnosci wykorzystania technologii teleinformatycznych w
zyciu codziennym obywatela i przedsibiorcy,
Prawo
301
4) wprowadzenie narzdzi informatycznych usprawniajacych komunikacj
spoeczna, umozliwiajacych peniejsze korzystanie z rozwiazan Konsultacji
oraz e-Demokracji,
5) wspieranie budowy zasobw i udostpniania polskich tresci z
wykorzystaniem Internetu oraz multimediw.
W Planie zawarty zosta m.in. wykaz usug publicznych, ktre moga byc
realizowane droga elektroniczna, takich jak: umawianie wizyt lekarskich,
posrednictwo pracy, gosowanie przez portal internetowy, przekazywanie danych
statystycznych, rozliczanie podatku dochodowego od osb prawnych itd.
Zaplanowane zostao w szczeglnosci uproszczenie procedur administracyjnych,
opracowanie wsplnych standardw komunikacji i wymiany danych, a takze
wprowadzenie systemw ponadresortowych w postaci np. centralnego
repozytorium dokumentw (elektroniczne archiwum).
Jako kluczowe, wymienione zostay nastpujace projekty:
1) E-PUAP Elektroniczna Platforma Usug Administracji Publicznej,
2) STAP Siec Teleinformatyczna Administracji Publicznej,
3) E-DEKLARACJE rozliczenia podatkowe dla podmiotw gospodarczych,
4) PESEL2 przebudowa rejestrw panstwowych,
5) CEPIK Centralna Ewidencja Pojazdw i Kierowcw,
6) E-PORTAL dostp do Krajowego Rejestru Sadowego.
W Ministerstwie Spraw Wewntrznych i Administracji trwaja obecnie prace
nad ustanowieniem Planu Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010. Projekt tego
Planu utrzymuje priorytety przyjte w Planie Informatyzacji Panstwa na rok 2006 i
zakada kontynuacj ujtych w nim zadan.
W przeciwienstwie do Planu na rok 2006, projekt Plan nie podaje
rozbudowanych opisw planowanych do osiagnicia celw, w zamian prezentujac
konkretne zamierzenia co do programw i dokumentw ustanawiajacych ramy ich
realizacji.
C3.1.2. Ustawa o informatyzacji dziaalnosci podmiotw realizujqcych
zadania publiczne
Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnosci podmiotw
realizujacych zadania publiczne (Dz. U. z 2005 r., Nr 64, poz. 65 z pzniejszymi
zmianami), ktra obowiazuje od dnia 21 lipca 2005 r. (z wyjatkami) bya w roku
2006 dwukrotnie nowelizowana:
302
1) ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o informatyzacji
dziaalnosci podmiotw realizujacych zadania publiczne (Dz. U. z
2006r., Nr 12, poz. 65), ktra wesza w zycie w dniu 25 stycznia 2006 r.
Ustawa ta ma na celu uporzadkowanie przepisw zmienianej ustawy
oraz umozliwienie jej prawidowego stosowania. Wprowadza ona
zasad, ze Rad Informatyzacji obsuguje urzad obsugujacy ministra
wasciwego do spraw informatyzacji. Kolejna zmiana przeduzya
termin przedstawienia Radzie Ministrw do dnia 31 marca 2006 r.
Planu Informatyzacji Panstwa. Doprecyzowany zosta zakres danych,
do przekazywania ktrych zobowiazane sa podmioty publiczne
realizujace zadania publiczne oraz urealniony zosta termin wykonania
obowiazku. Na mocy ostatniej zmiany, wyduzony zosta okres, w
ktrym obowiazuja przepisy wydane na podstawie zmienionych ustawa
o informatyzacji dziaalnosci podmiotw realizujacych zadania
publiczne upowaznien do 18 miesicy, oraz:
2) ustawa z dnia 10 marca 2006 r. o zmianie ustawy o wydawaniu
Monitora Sadowego i Gospodarczego oraz o zmianie niektrych innych
ustaw (Dz. U. z 2006 r., Nr 73, poz. 501), ktra w zakresie
dotyczacych ustawy o informatyzacji dziaalnosci podmiotw
realizujacych zadania publiczne - wesza w zycie w dniu 28 kwietnia
2006 r.
C3.1.3. Rozporzqdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji
w sprawie kryteriw i trybu przeznaczania oraz rozliczania srodkw
finansowych na informatyzacj
W dniu 15 kwietnia 2006 r. weszo w zycie Rozporzadzenie Ministra Spraw
Wewntrznych i Administracji z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie kryteriw i trybu
przeznaczania oraz rozliczania srodkw finansowych na informatyzacj (Dz. U. z
2006 r., Nr 53, poz. 388), wydane na podstawie ustawy o informatyzacji
dziaalnosci podmiotw realizujacych zadania publiczne.
Okreslono w tym akcie wykonawczym kryteria i tryb przeznaczania oraz
rozliczania srodkw finansowych przeznaczonych na dofinansowanie
przygotowania lub realizacji projektw informatycznych, oprogramowania
interfejsowego, a takze kodw zrdowych tego oprogramowania lub innych
przedsiwzic wspierajacych rozwj spoeczenstwa informatycznego. Zgodnie z
przepisami rozporzadzenia, przyznanie srodkw na cele zwiazane z informatyzacja
zadan publicznych nastpuje na podstawie oceny wniosku zozonego przez
Prawo
303
podmiot publiczny lub przez podmiot upowazniony do wystpowania w imieniu
konsorcjum podmiotw publicznych.
C3.2. E-deklaracje
Na wstpie nalezy wyjasnic, ze pojcie: e-deklaracje stanowiace jedna z
gwnych idei informatyzacji administracji podatkowej, potocznie uzywane jako
okreslenie mozliwosci przesyania deklaracji podatkowych droga elektroniczna,
formalnie oznacza projekt e-Deklaracje wspfinansowany z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach dziaania 1.5 Sektorowego Programu
Operacyjnego Wzrost Konkurencyjnosci Przedsibiorstw. Projekt ten zakada
stworzenie docelowego systemu bezposredniej komunikacji elektronicznej
pomidzy podmiotami zewntrznymi (przedsibiorcami), a administracja
podatkowa, umozliwiajaca wymian wszelkich przewidzianych przepisami
dokumentw w formie elektronicznej. Ministerstwo Finansw planuje, ze system
tworzony w ramach projektu e-Deklaracje zacznie dziaac dopiero na poczatku
2008 r. Uruchomiony od 16 sierpnia 2006 r. system e-Poltax ma za zadanie
zaktualizowanie i zweryfikowanie wymagan funkcjonalnych, prawnych i
organizacyjnych, pomocnych w wyborze docelowego rozwiazania.
C3.2.1. Ustawa zmieniajqcq ustaw o zmianie ustawy Ordynacja
podatkowa oraz o zmianie niektrych innych ustaw
W ramach pierwszej fazy projektu nowych usug elektronicznych e-Poltax - 13
lipca 2006 r. zostaa uchwalona ustawa zmieniajaca ustaw o zmianie ustawy
Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r.,
Nr 143, poz. 1031), ktra wesza w zycie w dniu 10 sierpnia 2006 r.
Pierwotnie przesyanie deklaracji droga elektroniczna miao byc dla
podatnikw obsugiwanych przez wyspecjalizowane urzdy skarbowe, sadw,
notariuszy, komornikw sadowych oraz innych organizacji administracji
publicznej obowiazkiem, a nie uprawnieniem. W projektach przedmiotowej ustawy
zakadano, ze od 16 sierpnia 2006 r. mozliwosc przesyania w formie
elektronicznej dotyczyc bdzie wszystkich deklaracji PIT, CIT, VAT, NIP, PCC
oraz podan.
Ostatecznie, nowelizacja wprowadzia zasad, ze w okresie od 16 sierpnia
2006r. do 31 grudnia 2006 r. podatnicy (tylko osoby prawne lub jednostki
organizacyjne nie posiadajace osobowosci prawnej, ktre w ostatnim roku
podatkowym osiagny przychd netto [w rozumieniu przepisw o
304
rachunkowosci], ze sprzedazy towarw, wyrobw i usug o rwnowartosci co
najmniej 5 mln euro wedug kursu sredniego NBP na koniec roku podatkowego)
bda mogli skadac w formie elektronicznej w systemie e-POLTAX dwa rodzaje
deklaracji:
1) PIT-4 (deklaracja dla pracodawcy odprowadzajacego zaliczk
miesiczna na podatek dochodowy od acznej kwoty dokonanych
wypat), oraz:
2) PIT-8A (deklaracja o zryczatowanym podatku dochodowym).
W ustawie okreslona zostaa takze procedura przesyania formularzy, tj.
wprowadzono wymg, iz podatnik lub patnik zamierzajacy skadac deklaracj w
formie elektronicznej zawiadamia o tym naczelnika urzdu skarbowego
wasciwego w sprawie ewidencji podatnikw i patnikw, a takze wskazuj osob
lub osoby upowaznione do skadania deklaracji w tej formie i podpisywania
deklaracji podpisem elektronicznym. Nastpnie podatnik (lub osoba upowazniona)
skada za pomoca srodkw komunikacji elektronicznej zgoszenie upowaznienia.
Deklaracje moga byc skadane za pomoca srodkw komunikacji elektronicznej
po potwierdzeniu zgodnosci danych zawartych w zawiadomieniu z danymi
podanymi w zgoszeniu. Potwierdzenie nastpuje w formie zaswiadczenia
wydanego przez naczelnika urzdu skarbowego w terminie miesiaca od dnia
zozenia zgoszenia. Zaswiadczenie takie moze byc wydane w formie
elektronicznej.
Ustawodawca stopniowo rozszerza liczb deklaracji, ustala zasady, procedury
i terminy ich przesyania w formie elektronicznej poprzez wydanie (na podstawie
ustawy Ordynacja podatkowa) rozporzadzen wykonawczych, ktre
przedstawione zostay w punktach C3.2.2. do C3.2.6. niniejszego rozdziau.
C3.2.2. Rozporzqdzenie w sprawie okreslenia rodzajw deklaracji,
ktre mogq byc skadane za pomocq srodkw komunikacji
elektronicznej
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 11 sierpnia 2006 r. w sprawie
okreslenia rodzajw deklaracji, ktre moga byc skadane za pomoca srodkw
komunikacji elektronicznej (Dz. U. z 2006 r., Nr 146, poz. 1060), wydane zostao
na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2005 r., Nr 8, poz. 60 z pzniejszymi zmianami). W Rozporzadzeniu, ktre weszo
Prawo
305
w zycie 16 sierpnia 2006 r., przyjty zosta nastpujacy harmonogram
174

wprowadzenia dalszych e-deklaracji:
1) od 1 pazdziernika 2006 r. mozna przesyac deklaracj VAT-7
[deklaracja podatkowa dla podatku od towarw i usug], VAT-7K
[deklaracja podatkowa dla podatku od towarw i usug], VAT-8
[deklaracja podatkowa dla podatku od towarw i usug], VAT-9
[deklaracja podatkowa dla podatku od towarw i usug od importu
usug lub dostawy, dla ktrej podatnikiem jest nabywca],
2) od 1 grudnia 2006 r. mozna przesyac kolejnych osiem deklaracji:
CIT-2 [deklaracja o wysokosci osiagnitego dochodu/poniesionej
straty przez podatnika podatku dochodowego od osb prawnych],
CIT-2/0 [informacja o odliczeniach od dochodu i od podatku oraz o
dochodach wolnych i zwolnionych od podatku zaacznik do CIT-
2], CIT-6 [deklaracja o wysokosci pobranego podatku dochodowego
od dochodw z dywidend oraz innych przychodw z tytuu udziau
w zyskach osb prawnych], CIT-8 [zeznanie o wysokosci
osiagnitego dochodu/poniesionej straty przez podatnika podatku
dochodowego od osb prawnych za rok podatkowy], CIT-8/0
[informacja o odliczeniach od dochodu i od podatku oraz o
dochodach wolnych i zwolnionych od podatku zaacznik do CIT-
8], CIT-D [informacja podatnika podatku dochodowego od osb
prawnych o otrzymanych/przekazanych darowiznach], oraz VAT-23
[informacja o wewnatrzwsplnotowym nabyciu srodkw
transportu], VAT-24 [wniosek o wydanie zaswiadczenia
potwierdzajacego brak obowiazku uiszczania podatku od towarw i
usug z tytuu przywozu z innego panstwa czonkowskiego srodka
transportu] ,
3) od 1 lutego 2007 r. elektroniczny sposb przesyania bdzie mia
zastosowanie do: VAT-10, VAT-11, VAT-12, VAT-Z, VAT-R,
VAT-R/UE, VAT-UE, VAT-UE/A, VAT-UE/B, VAT-UEK, WZP-
1M, WZP-1K, WZP-1R, WZS-1M, WZS-1K, WZS-1R, POG-3A,
ORD-U, ORD-TK, ORD-W1,

174
Harmonogram uwzgldnia zmiany wprowadzone rozporzadzeniami Ministra Finansw
wydanymi na podstawie ustawy Ordynacja podatkowa, przedstawionymi w niniejszym rozdziale.
Nalezy jednak zwrcic uwag, ze harmonogram sporzadzony zosta w oparciu o stan prawny na
dzien 31 grudnia 2006 r. i moze ulec zmianie w zwiazku z projektowana przez Ministerstwo
Finansw likwidacja niektrych zeznan podatkowych,
306
4) od 1 stycznia 2008 r. bdzie mozna przesyac deklaracj PIT-4R i
PIT-8AR.
C3.2.3. Rozporzqdzenie w sprawie trybu skadania i wzoru
zawiadomienia o zamiarze skadania deklaracji w formie elektronicznej
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 11 sierpnia 2006 r. w sprawie trybu
skadania i wzoru zawiadomienia o zamiarze skadania deklaracji w formie
elektronicznej (Dz. U. z 2006 r., Nr 146, poz. 1061), wydane zostao na podstawie
ustawy Ordynacja podatkowa, a weszo w zycie w dniu 16 sierpnia 2006 r.
Rozporzadzenie to precyzuje (wprowadzone ustawa opisana w punkcie
C3.2.1.) obowiazki, ktre musi spenic podatnik lub patnik pragnacy rozliczac si
z urzdem skarbowym droga elektroniczna. Podatnik bdzie musia wysac do
urzdu specjalne zawiadomienie wedug wzoru ZAW-E1, ktry minister finansw
okresli w zaaczniku do zawiadomienia.
C3.2.4. Rozporzqdzenie zmieniajqce rozporzqdzenie w sprawie
zaswiadczen wydawanych przez organy podatkowe
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 11 sierpnia 2006 r. w sprawie
zaswiadczen wydawanych przez organy podatkowe (Dz. U. z 2006 r., Nr 146, poz.
1062), wydane zostao na podstawie ustawy Ordynacja podatkowa, a weszo w
zycie w dniu 16 sierpnia 2006 r.
Rozporzadzenie zgodnie z ustawa opisana w punkcie C3.2.1. - wprowadzio
wzr zaswiadczenia: ZAS-E potwierdzajcego zgodno danych zawartych w
zawiadomieniu o zamiarze skadania deklaracji w formie elektronicznej z danymi
podanymi w zgoszeniu zoonym przez osob upowanion. Urzad skarbowy
powinien je wydac podatnikowi lub patnikowi w ciagu miesiaca. Dopiero po jego
uzyskaniu podatnicy lub patnicy bda mogli rozliczac si droga elektroniczna.
C3.2.5. Rozporzqdzenie w sprawie trybu skadania oraz struktury
logicznej zgoszenia upowaznienia podatnika lub osoby upowaznionej
przez podatnika do skadania deklaracji w formie elektronicznej i
podpisywania deklaracji podpisem elektronicznym
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 11 wrzesnia 2006 r. w sprawie trybu
skadania oraz struktury logicznej zgoszenia upowaznienia podatnika lub osoby
upowaznionej przez podatnika do skadania deklaracji w formie elektronicznej i
podpisywania deklaracji podpisem elektronicznym (Dz. U. z 2006 r., Nr 168, poz.
Prawo
307
1196), ktre weszo w zycie 20 wrzesnia 2006 r. wydane zostao na postawie
ustawy Ordynacja podatkowa.
Kolejne rozporzadzenie wykonawcze do ustawy opisanej w punkcie C3.2.1. -
okreslio tryb skadania zgoszenia, oraz struktur logiczna zgoszenia
upowaznienia podatnika lub osoby upowaznionej przez podatnika do skadania
deklaracji w formie elektronicznej. Wprowadzio obowiazek opatrywania
zgoszenia bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomoca
kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia 18 wrzesnia 2001 r. o
podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r., Nr 130, poz. 1450 z pzniejszymi
zmianami).
W praktyce procedura zgoszenia do urzdu przedstawia si nastpujaco:
podatnicy, ktrzy chca wysac e-deklaracje i podania, musza pobrac ze strony
Ministerstwa Finansw (WWW.mf.gov.pl) formularz ZAW-E1, wypenic go oraz
zozyc we wasciwym urzdzie skarbowym. Nastpnie, za pomoca specjalnego
portalu (e-Poltax) nalezy zozyc zgoszenie ZAW-E2, w ktrym osoba
upowazniona posiadajaca podpis elektroniczny i wskazana w zawiadomieniu
ZAW-E1 potwierdzi chc skadania deklaracji w imieniu podatnika. Dane z obu
zawiadomien musza si zgadzac. Po otrzymaniu zawiadomien i weryfikacji ich
poprawnosci urzad skarbowy wyda podatnikowi zaswiadczenie ZAS-E1, w ktrym
potwierdzi poprawnosc danych w zawiadomieniu i zgoszeniu. Po otrzymaniu
zaswiadczenia podatnik moze skadac e-deklaracje.
C3.2.6. Rozporzqdzenie w sprawie struktury logicznej deklaracji
i podan, sposobu ich przesyania oraz rodzajw podpisu
elektronicznego, ktrymi powinny byc opatrzone
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 11 wrzesnia 2006 r. w sprawie trybu
struktury logicznej deklaracji i podan, sposobu ich przesyania oraz rodzajw
podpisu elektronicznego, ktrymi powinny byc opatrzone (Dz. U. z 2006 r., Nr
168, poz. 1197), ktre weszo w zycie 20 wrzesnia 2006 r. wydane zostao na
postawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.
Rozporzadzenie okresla:
1) struktur logiczna deklaracji i podan skadanych za pomoca srodkw
komunikacji elektronicznej;
2) sposb przesyania deklaracji i podan za pomoca srodkw komunikacji
elektronicznej,
3) rodzaje podpisu elektronicznego, ktrymi powinny byc opatrzone
poszczeglne typy deklaracji lub podan.
308
Zgodnie z 4 Rozporzadzenia, deklaracje moga byc przesyane za
posrednictwem:
1) strony internetowej, ktrej adres podany jest na stronie Biuletynu
Informacji Publicznej Ministerstwa Finansw, za pomoca protokou
komunikacyjnego sieci WWW (HTTP) szyfrowanego przy uzyciu
protokou szyfrujacego dla sieci (SSL); przesanie deklaracji wymaga
wypenienia formularza umieszczonego na stronie internetowej,
wygenerowania na jego podstawie dokumentu w formacie XML i
podpisania go bezpiecznym podpisem elektronicznym;
2) programu udostpnionego do pobrania za pomoca szyfrowanego przy
uzyciu SSL protokou HTTP pod adresem udostpnionym na stronie
Biuletynu informacji Publicznej Ministerstwa Finansw; deklaracj
podatkowa przesya si przez wprowadzenie pliku do programu;
przesanie odbywa si przez szyfrowany przy uzyciu protokou
szyfrujacego dla sieci (SSL) protok komunikacyjny sieci WWW
(HTTP);
3) niewizualnego interfejsu dostpnego na stronie, ktrej adres podany
jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Finansw,
poprzez zastosowanie protokou wywoywania zdalnego dostpu do
obiektw (SOAP), opisanego jzykiem opisu usug sieciowych
(WSDL), dostpnego przez siec WWW (HTTP), szyfrowanego przy
uzyciu protokou szyfrujacego dla sieci (SSL).

Akt ten okresla takze zasady opatrywania deklaracji bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym za pomoca waznego kwalifikowanego certyfikatu.

Prawo
309
Rysunek C3.2 -1 Schemat architektury systemu e-deklaracje (e-poltax)

Zrdo: Ministerstwo Finansw

Analizowane Rozporzadzenie w 2006 roku byo dwukrotnie nowelizowane:
1) Rozporzadzeniem Ministra Finansw z dnia 02 pazdziernika 2006 r.
zmieniajacym rozporzadzenie w sprawie struktury logicznej deklaracji,
sposobu ich przesyania oraz rodzajw podpisu elektronicznego,
ktrymi powinny byc opatrzone (Dz. U. z 2006 r., Nr 179, poz. 1323),
ktre weszo w zycie 03 pazdziernika 2006 r.,
2) Rozporzadzeniem Ministra Finansw z dnia 29 listopada 2006 r.
zmieniajacym rozporzadzenie w sprawie struktury logicznej deklaracji i
podan, sposobu ich przesyania oraz rodzajw podpisu elektronicznego,
ktrymi powinny byc opatrzone (Dz. U. z 2006 r., Nr 219, poz. 1599),
ktre weszo w zycie w dniu 01 grudnia 2006 r.
310
C3.3. Inne wazne nowelizacje
C3.3.1. Ustawa o swiadczeniu usug drogq elektronicznq
Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o swiadczeniu usug droga elektroniczna (Dz. U.
z 2002 r., Nr 144, poz. 1204 z pzniejszymi zmianami) w roku 2006 nie bya
nowelizowana.
C3.3.2. Ustawa o elektronicznych instrumentach patniczych
Ustawa z dnia 12 wrzesnia 2002 r. o elektronicznych instrumentach pat-
niczych (Dz. U. z 2002 r., Nr 169, poz. 1385 z pzniejszymi zmianami) nie bya
nowelizowana w roku 2006.
C3.3.3. Ustawa o podpisie elektronicznym
Ustawa z dnia 18 wrzesnia 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r.,
Nr 130, poz. 1450 z pzniejszymi zmianami) zostaa znowelizowana ustawa z dnia
21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych
innych aktw prawnych oraz ustawy o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2006 r.,
Nr 145, poz. 1050), ktra w zakresie dotyczacym ustawy o podpisie
elektronicznym - wesza w zycie 15 sierpnia 2006 r.
Na podstawie tej nowelizacji o rok zostaa przesunita mozliwosc wnoszenia
podan i wnioskw w postaci elektronicznej, w przypadkach, gdy przepisy prawa
wymagaja skadania ich w okreslonej formie lub wedug okreslonego wzoru.
Pierwotnie administracja publiczna miaa obowiazek od poowy sierpnia 2006r.
przyjmowac bezpiecznie podpisane dokumenty elektroniczne - deklaracje
podatkowe, podania, wnioski. Z uwagi jednak na opznienia w wykonaniu
obowiazkw naozonych na ustawa termin wejscia w zycie elektronicznego obiegu
dokumentw opartego na bezpiecznym podpisie elektronicznym zosta przesunity
do 1 maja 2008 r.
Data 1 maja 2008 r. jest takze poczatkowym terminem wydawania dziennikw
urzdowych w formie elektronicznej.
C3.3.4. Zmiana ustawy Prawo zamwien publicznych
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy Prawo zamwien
publicznych oraz ustawy o odpowiedzialnosci za naruszenie dyscypliny finansw
publicznych (Dz. U. z 2006 r., Nr 79, poz. 551), ktra zostaa sprostowana
Prawo
311
Obwieszczeniem Marszaka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 maja
2006r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 106, poz. 719) wesza w zycie w dniu 25 maja 2006 r.
Z uwagi na fakt, ze w ubiegorocznym Raporcie zosta szeroko omwiony
projekt tej ustawy, wystarczy przypomniec, ze na szeroka skal zosta
zrealizowany postulat upowszechnienia instrumentw elektronicznych, w
szczeglnosci poprzez:
1) wprowadzenie aukcji elektronicznej jako sposobu wyboru najkorzystniejszej
oferty w postpowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego,
ograniczonego i negocjacji z ogoszeniem,
2) modyfikacje przepisw dotyczacych zasad wymiany w postpowaniu o
udzielenie zamwienia m.in. informacji, oswiadczen, wnioskw,
zawiadomien. Moga one byc przekazywane pisemnie, faksem lub droga
elektroniczna, niezaleznie od wartosci zamwienia, a zatem rwniez w
postpowaniach powyzej 60.000 euro. Przy komunikacji droga elektroniczna
nie jest juz konieczne potwierdzenie pisemne,
3) dynamiczny system zakupw, bdacy elektronicznym procesem udzielania
zamwien. W postpowaniu prowadzonym w celu ustanowienia
dynamicznego systemu zakupw, jak i w postpowaniach o udzielenie
zamwien objtych tym systemem, zamawiajacy i wykonawcy komunikuja
si wyacznie droga elektroniczna. Takze oferty w tych postpowaniach sa
skadane tylko w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem
elektronicznym weryfikowanym przy pomocy waznego kwalifikowanego
certyfikatu,
4) regulacje, zgodnie z ktrymi w przypadku przekazania do publikacji
ogoszenia o zamwieniu za pomoca formularza umieszczonego na stronie
internetowej wasciwego organu publikacyjnego, zamawiajacy bdzie mg
wyznaczyc krtszy termin skadania ofert. Skrcenie terminu skadania ofert
bdzie mozliwe takze w przypadku udostpniania specyfikacji istotnych
warunkw zamwienia na stronie internetowej zamawiajacego.
312
C3.4. Elektroniczny katalog w KRS
C3.4.1. Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sqdowym oraz
niektrych innych ustaw
Ustawa z dnia 18 pazdziernika 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze
Sadowym oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r., Nr 208, poz. 1540),
wejdzie w zycie w dniu 01 stycznia 2007 r.
Geneza nowelizacji tej ustawy sa zmiany (dokonane dyrektywa 2003/58/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 czerwca 2003 r.) Pierwszej Dyrektywy
Rady z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie sa wymagane
w Panstwach Czonkowskich od spek (), w celu uzyskania ich rwnowaznosci
w caej Wsplnocie, dla zapewnienia ochrony interesw zarwno wsplnikw, jak
i osb trzecich.
Nowelizacja uwzgldnia rwniez wymg art. 58 ustawy o podpisie
elektronicznym, zgodnie z ktrym, w terminie 4 lat od wejscia w zycie ustawy,
organy wadzy publicznej umozliwia odbiorcom usug certyfikacyjnych
elektroniczny dostp do sadw, w przypadkach gdy przepisy wymagaja skadania
ich w okreslonej formie lub wedug okreslonego wzoru.
Na mocy ustawy, Krajowy Rejestr Sadowy od 01 stycznia 2007 r. rozpocznie
prowadzenie katalogu dokumentw spek z ograniczona odpowiedzialnoscia,
akcyjnych, komandytowo-akcyjnych i europejskich. Katalog umozliwi
przedsibiorcom przegladanie akt w Internecie. Zawierac on bdzie akty
zaozycielskie, umowy i statutu, jezeli sa oddzielnymi aktami. Jezeli byy
zmieniane, w katalogu znajdowac si bda takze uchway podjte w sprawie
zmiany oraz teksty jednolite tych dokumentw. W katalogu umieszczane bda
uchway o zmianie wysokosci kapitau zakadowego, o ile nie wymagay zmiany
umowy lub statutu, uchway o powoaniu i odwoaniu czonkw organw spek
oraz sprawozdania finansowe spek: roczne i skonsolidowane roczne grup
kapitaowych. Katalog obejmie odpisy uchwa o zatwierdzeniu rocznych
sprawozdan finansowych i o podziale zysku lub pokryciu straty, a takze dokumenty
pochodzace od biegych rewidentw.
Dokumenty dotychczas zozone w formie papierowej nim zostana przekazane
do katalogu bda przetwarzane na form elektroniczna.
Poswiadczone kopie dokumentw zozonych w katalogu (z wyaczeniem
dokumentw zozonych do katalogu przed 01.01.2007 r., jezeli midzy zozeniem a
wnioskiem o udostpnienie upyno 10 lat) kazdy wnioskodawca otrzyma droga
elektroniczna. W formie elektronicznej przedsibiorcy otrzymaja tez wyciagi,
Prawo
313
odpisy, zaswiadczenia i informacje. Dokumenty te wydaje Centralna Informacja
droga elektroniczna oraz w formie papierowej. Nalezy podkreslic, ze moc
urzdowa posiadaja jedynie dokumenty (wyciagi, odpisy, zaswiadczenia i
informacje) wydane w formie papierowej.
Wnioski skadane do Krajowego Rejestru Sadowego w formie elektronicznej
powinny zostac opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym
za pomoca waznego kwalifikowanego certyfikatu. Gdy, na skutek brakw wniosek
zostanie zwrcony, mozna go zozyc ponownie w ciagu 7 dni od dorczenia
zarzadzenia o zwrocie. Jezeli tym razem pismo nie bdzie dotknite brakami, to
wywoa ono skutek od daty pierwotnego wniesienia. Gdyby natomiast sad znw
wniosek zwrci, skadany po raz trzeci nie bdzie wywoywa skutkw od
pierwotnej daty. Wyjatek miaby miejsce wwczas, gdyby sad zwrci pismo z
powodu brakw, ktre wczesniej nie zostay wskazane.
Takze od 01 stycznia 2007 r. spki z ograniczona odpowiedzialnoscia,
komandytowo-akcyjne, akcyjne oraz europejskie moga ogaszac informacje o
wpisach do Krajowego Rejestru Sadowego w Monitorze Sadowym i
Gospodarczym w jakimkolwiek jzyku urzdowym Unii Europejskiej. Ogoszenie
to jest dobrowolne i powinno obejmowac rwniez tumaczenie przysige tej
informacji na jzyk polski.
Spki te moga rwniez zozyc do akt rejestrowych dokumenty (takie jak: akty
zaozycielskie, umowy, statuty i ich teksty jednolite, uchway o zmianie wysokosci
kapitau zakadowego, o powoaniu i odwoaniu czonkw organw spek oraz
roczne sprawozdania finansowe), sporzadzone w jakimkolwiek jzyku urzdowym
Unii Europejskiej z tumaczeniem na jzyk polski poswiadczonym przez tumacza
przysigego.
Jednoczesnie dokumenty te spki moga dobrowolnie ogaszac w Dzienniku
Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski B.
W przypadku wystapienia rznic pomidzy wpisem ogoszonym w jzyku
polskim a dobrowolnie ogoszonymi informacjami w ktryms z jzykw
urzdowych Unii Europejskiej osoby trzecie powoywac si moga na tresc
dobrowolnych ogoszen. Spka moze jedynie udowadniac, ze osoba ta wiedziaa o
tresci ogoszenia w jzyku polskim.
Omawiana ustawa znowelizowaa takze:
1) ustaw z dnia 17 listopada 1964 r. (Dz. U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296 z
pzniejszymi zmianami) Kodeks postpowania cywilnego. Dodane w art.
694
3
nowe przepisy stanowia o mozliwosci zozenia wniosku do sadu
rejestrowego droga elektroniczna stosownie do wymogw ustawy o
314
podpisie elektronicznym (regulacja ta ma takze zastosowanie w
odniesieniu do wnioskw w sprawach dotyczacych rejestru zastaww).
Kazdy wniosek rejestrowy przesyany droga elektroniczna powinien byc
opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy
pomocy kwalifikowanego certyfikatu. Zozenie wniosku rejestrowego z
wykorzystaniem drogi elektronicznej i ujawnienie adresu
elektronicznego, z ktrego wniosek zosta wysany, pozwala na dalsza
wymian korespondencji z wnioskodawca taka sama droga.
Elektroniczne potwierdzenie odbioru korespondencji, pozostawionej w
skrzynce wnioskodawcy, wraca do sadu (nie zostaje po adresem
wnioskodawcy) i ponowne jej przesyanie jest zbdne. Ministerstwo
Sprawiedliwosci posiada wszelkie instrumenty umozliwiajace kontrol
umieszczenia i dalszego pozostawania przesyki pod danym adresem
elektronicznym. W wypadku braku potwierdzenia odbioru
korespondencji (z przyczyn obiektywnych, niezaleznych od
wnioskodawcy, np. awarii sieci przesyowej) i dla uatwienia zakonczenia
postpowania dorczeniowego, wprowadza si 14-dniowy termin na
przyjcie skutecznosci dorczenia. Przy takim rozwiazaniu nie ma
znaczenia, czy wnioskodawca rzeczywiscie przeczyta tresc pliku.
Analogiczne rozwiazanie stosowane jest przy tradycyjnym dorczeniu
korespondencji "przez awizo". System bdzie uniemozliwia zniknicie
elektronicznej korespondencji bez odnotowania tego faktu. Zmiany w art.
694
4
byy niezbdne z uwagi na rzne rodzaje dokumentw skadanych w
postpowaniu rejestrowym; dopuszczona zostaa mianowicie dla
dokumentw urzdowych sporzadzonych wyacznie w formie papierowej
(warunkiem ich sporzadzenia jest opatrzenie urzdowa pieczcia)
mozliwosc ich przetworzenia, (np. przy uzyciu skanera), na odpis
mozliwy do przesania droga elektroniczna. Taki odpis dokumentu moze
byc przesany do sadu, po opatrzeniu bezpiecznym podpisem
elektronicznym notariusza weryfikowanym przy pomocy waznego
kwalifikowanego certyfikatu. W ten sam sposb moga byc poswiadczane
przez notariusza inne dokumenty w formie papierowej (ktrych sam nie
sporzadza) oraz wzory podpisw, w celu ich przesania droga
elektroniczna,
2) ustaw z dnia 29 wrzesnia 1994 r. o rachunkowosci (Dz.U. z 2002r., Nr
76, poz. 694 z pzniejszymi zmianami). Wprowadzona zmiana ma na
celu doprecyzowanie przepisu karnego w zakresie objcia sankcjami;
niepoddania badaniu, niezozeni do ogoszenia a takze niezozeni w
Prawo
315
rejestrze sadowym wszelkich sprawozdan finansowych wymaganych
przez ustaw o rachunkowosci,
3) ustaw z dnia 22 grudnia 1995 r. o wydawaniu Monitora Sadowego i
Gospodarczego (Dz. U. z 1996 r., Nr 6, poz. 42 z pzniejszymi
zmianami). Zmiana wprowadza zasad, ze tylko obwieszczenia i
ogoszenia wymagane przez ustawy ogasza si w Monitorze Sadowym i
Gospodarczym,
4) ustaw z dnia 15 wrzesnia 2000 r. Kodeks spek handlowych (Dz. U. z
2000 r., Nr 94, poz. 1037 z pzniejszymi zmianami). Zmiana polega na
zobowiazaniu spek z ograniczona odpowiedzialnoscia, spek
komandytowo-akcyjnych i spek akcyjnych (tym samym takze spek
europejskich), aby we wszystkich skadanych pismach i zamwieniach
handlowych, a takze na swoich stronach internetowych wskazywaa
dodatkowo nowe informacje, tj. oznaczenie sadu rejestrowego, w ktrym
przechowywana jest dokumentacja spki oraz numer rejestru, pod
ktrym spka jest zarejestrowana, a ponadto dane o wysokosci kapitau
zakadowego i kapitau faktycznie wpaconego (te ostatnie dane nie
dotycza spek z o.o., ktre pokrywaja kapita zakadowy w caosci).
C3.4.2. Akty wykonawcze do ustawy zmieniajqcej ustaw o Krajowym
Rejestrze Sqdowym
W celu sprecyzowania zasad funkcjonowania elektronicznego katalogu
dokumentw spek przyjtych omwiona powyzej ustawa, uchwalone zostay
nastpujace akty wykonawcze:
1. Rozporzadzenie Ministra Sprawiedliwosci z dnia 19 grudnia 2006 r. w
sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru
Sadowego oraz szczegowych zasad udzielania informacji z Rejestru i
udostpniania kopii dokumentw z katalogu (Dz. U. z 2006 r., Nr 247,
poz. 1811) wydane zostao na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 20
sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sadowym. Wejdzie w zycie w
dniu 01 stycznia 2007 r.,
sprawie okreslenia wysokosci opat za udzielanie informacji, wydawanie
odpisw, wyciagw i zaswiadczen z Krajowego Rejestru Sadowego oraz
za udostpnianie kopii dokumentw z elektronicznego katalogu
dokumentw spek (Dz. U. z 2006 r., Nr 247, poz. 1812) wydane zostao
316
na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sadowym. Wejdzie w zycie w dniu 01 stycznia 2007 r.,
sprawie warunkw organizacyjno-technicznych dotyczacych formy
wnioskw i dokumentw oraz ich skadania do sadw rejestrowych i
Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sadowego droga elektroniczna,
a takze orzeczen, odpisw, wyciagw, zaswiadczen, informacji i kopii
dokumentw dorczanych wnioskodawcom droga elektroniczna przez
sady rejestrowe i Centralna Informacj (Dz. U. z 2006 r., Nr 247, poz.
1813) wydane zostao na podstawie art. 6 pkt 3 ustawy o Krajowym
Rejestrze Sadowym. Wejdzie w zycie w dniu 01 stycznia 2007 r.
C3.5. Inne akty prawne
C3.5.1. Rozporzqdzenie w sprawie kas rejestrujqcych
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 28 marca 2006 r. w sprawie kas
rejestrujacych (Dz. U. z 2006 r., Nr 51, poz. 375 z pzniejszymi zmianami) zostao
sprostowane Obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrw z dnia 26 kwietnia 2006 r.
(Dz. U. z 2006 r. Nr 60, poz. 431) oraz znowelizowane rozporzadzeniem Ministra
Finansw z dnia 22 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2006 r., Nr 243, poz. 1768). Na mocy
niniejszego rozporzadzenia, od 1 wrzesnia 2006 r. wprowadzono obowiazek
zainstalowania urzadzen rejestrujacych dla podmiotw dokonujacych sprzedazy
wysykowej za posrednictwem sklepw internetowych lub serwisw aukcyjnych.
Wymg ten dotyczy m.in. sprztu RTV, pyt CD i DVD czy wyrobw z metali
szlachetnych; nie ma natomiast obowiazku ewidencjonowania sprzedazy nosnikw
z oprogramowaniem, jezeli nosnik taki jest dodatkiem do podstawowego towaru
(CD z oprogramowaniem do drukarki). Takze sprzedaz pustych pyt CD i DVD nie
zobowiazuje do instalacji kas.
C3.5.2. Rozporzqdzenie w sprawie formatu i trybu przekazywania
przez banki i spdzielcze kasy oszczdnosciowo-kredytowe
comiesicznych informacji o zaozonych i zlikwidowanych rachunkach
zwiqzanych z prowadzeniem dziaalnosci gospodarczej
Rozporzadzenie Ministra Finansw z dnia 4 grudnia 2006 r. w sprawie formatu
i trybu przekazywania przez banki i spdzielcze kasy oszczdnosciowo-kredytowe
comiesicznych informacji o zaozonych i zlikwidowanych rachunkach
Prawo
317
zwiazanych z prowadzeniem dziaalnosci gospodarczej (Dz. U. z 2006 r., Nr 225,
poz. 1641) wydane zostao na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa. Wejdzie w zycie w dniu 01 stycznia 2007 r.
Zgodnie z tym aktem, banki oraz spdzielcze kasy oszczdnosciowo-
kredytowe zostay zobowiazane do sporzadzania i przekazywania ministrowi w
formie dokumentu elektronicznego comiesicznych informacji o zaozonych i
zlikwidowanych rachunkach bankowych zwiazanych z prowadzeniem dziaalnosci
w terminie do 7 dnia nastpnego miesiaca.
Rozporzadzenie okresla format i tryb przekazywania dokumentu
elektronicznego, wzr informacji o zaozonych i zlikwidowanych rachunkach
bankowych oraz rachunkach w spdzielczych kasach oszczdnosciowo-
kredytowych, uwzgldniajac numer rachunku, dat jego zaozenia albo likwidacji,
dane identyfikujace posiadacza rachunku, w tym nazwisko i imi lub nazw
posiadacza, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, rodzaj i numer identyfikatora
posiadacza rachunku, kod kraju posiadacza rachunku, numer identyfikacji
podatkowej, wzr informacji o otwartych rachunkach bankowych zwiazanych z
prowadzona firma.
C3.5.3. Rozporzqdzenie w sprawie niezbdnych elementw struktury
dokumentw elektronicznych
Rozporzadzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 30
pazdziernika 2006 r. w sprawie niezbdnych elementw struktury dokumentw
elektronicznych (Dz. U. z 2006 r., Nr 206, poz. 1517) wydane zostao na podstawie
ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
Wejdzie w zycie w dniu 18 maja 2007 r.
Rozporzadzenie to okresla niezbdne elementy struktury dokumentw
elektronicznych powstaych i gromadzonych w organach panstwowych i
panstwowych jednostkach organizacyjnych, w organach jednostek samorzadu
terytorialnego i samorzadowych jednostkach organizacyjnych.
C3.5.4. Rozporzqdzenie w sprawie szczegowego sposobu
postpowania z dokumentami elektronicznymi
pazdziernika 2006 r. w sprawie szczegowego sposobu postpowania z
dokumentami elektronicznymi (Dz. U. z 2006 r., Nr 206, poz. 1518) takze wydane
zostao na podstawie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Ono
takze wejdzie w zycie w dniu 18 maja 2007 r.
318
Rozporzadzenie to okresla:
1. sposb postpowania z dokumentami elektronicznymi powstajacymi w
organach panstwowych i panstwowych jednostkach organizacyjnych,
w organach jednostek samorzadu terytorialnego i samorzadowych
jednostkach organizacyjnych, zwanych dalej "podmiotami", oraz
napywajacymi do nich,
2. zasady ewidencjonowania, przechowywania, klasyfikowania i
kwalifikowania dokumentw elektronicznych oraz ich zabezpieczania
przed utrata i nieuprawnionymi zmianami,
3. zasady i tryb brakowania dokumentacji niearchiwalnej oraz zasady i
tryb przekazywania materiaw archiwalnych do archiww
panstwowych.
C3.5.5. Rozporzqdzenie w sprawie wymagan technicznych formatw
zapisu i informatycznych nosnikw danych, na ktrych utrwalono
materiay archiwalne przekazywane do archiww panstwowych
listopada 2006 r. w sprawie wymagan technicznych formatw zapisu i
informatycznych nosnikw danych, na ktrych utrwalono materiay archiwalne
przekazywane do archiww panstwowych w sprawie szczegowego sposobu
postpowania z dokumentami elektronicznymi (Dz. U. z 2006 r., Nr 206, poz.
1519) takze wydane zostao na podstawie ustawy o narodowym zasobie
archiwalnym i archiwach. Ono takze wejdzie w zycie w dniu 18 maja 2007 r.
Rozporzadzenie definiuje wymagania techniczne, jakim powinny odpowiadac
formaty zapisu i informatyczne nosniki danych w rozumieniu przepisw ustawy z
dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnosci podmiotw realizujacych
zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565 oraz z 2006 r. Nr 12, poz. 65 i Nr 73,
poz. 501), przekazywanych do archiww panstwowych materiaw archiwalnych
utrwalonych na informatycznych nosnikach danych.
C3.5.6. Rozporzqdzenie w sprawie sporzqdzania i dorczania pism w
formie dokumentw elektronicznych
listopada 2006 r. w sprawie sporzadzania i dorczania pism w formie dokumentw
elektronicznych (Dz. U. z 2006 r., Nr 227, poz. 1664) wydane zostao na podstawie
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postpowania administracyjnego.
Wejdzie w zycie w dniu 12 czerwca 2007 r.
Prawo
319
Rozporzadzenie okresla:
1. struktur i sposb sporzadzania pism w formie dokumentw
elektronicznych,
2. warunki organizacyjno-techniczne dorczania pism w formie
dokumentw elektronicznych, w tym form urzdowego
poswiadczania odbioru tych pism przez ich adresata,
3. sposb udostpniania kopii dokumentw elektronicznych.
C3.5.7. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo wasnosci
przemysowej
Projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo wasnosci
przemysowej (t.j.: Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117 z pzniejszymi zmianami)
wprowadza podstaw do przyjmowania zgoszen przedmiotw wasnosci
przemysowej w postaci elektronicznej, precyzujac przy tym warunki, ktre musza
byc zachowane. Pozwoli to dostosowac standardy krajowe do tych, ktre
obowiazuja w Europejskim Urzdzie Patentowym (EPO), Urzdzie Harmonizacji
Rynku Wewntrznego (OHIM), a takze Ukadzie o wsppracy patentowej (PCT).
W zwiazku z projektowana zmiana; zgoszenie dokonane w postaci
elektronicznej moze korzystac z daty pierwszenstwa. W projekcie zawarta jest
regulacja okreslajaca stron techniczna wykorzystywania wspczesnych technik
przekazu, dostosowujaca ja do specyfiki postpowania przed Urzdem
Patentowym i standardw midzynarodowej wymiany informacji. Przewidziane
zostao, ze wprowadzenie do ustawy Prawo wasnosci przemysowej mozliwosci
dokonania zgoszenia w postaci elektronicznej bdzie wymagao wydania
rozporzadzenia wykonawczego w tej sprawie.
C3.6. Wybrane zagadnienia
C3.6.1. E-apteki
Faktem jest, iz w w Polsce dziaaja internetowe apteki, mimo ze obowiazujace
przepisy prawa farmaceutycznego zakazuja prowadzenia wysykowej sprzedazy
produktw leczniczych w ramach obrotu detalicznego.
Podobna sytuacja jest w niektrych panstwach czonkowskich Unii
Europejskiej, gdzie przepisy prawa krajowego rwniez nie zezwalaja na
wysykowa sprzedaz lekw. Ale praktyka taka zyskaa prawne umocowanie w
orzeczeniu Europejskiego Trybunau Sprawiedliwosci (ETS) z 11 grudnia 2003 r.
320
(C-322/01). Orzeczenie to byo przyczyna zmiany podejscia resortu zdrowia do
sprzedazy lekw zamawianych przez Internet
175
.
Rzadowy projekt nowelizacji prawa farmaceutycznego przewiduje zniesienie
zakazu wysykowej sprzedazy lekw przez wprowadzenie zapisu zezwalajacego na
prowadzenie przez apteki oglnodostpne i punkty apteczne wysykowej sprzedazy
produktw leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza. Sprzedaz lekw bdzie
moga prowadzic wyacznie apteka lub punkt dysponujacy zezwoleniem
niedopuszczalna bdzie sprzedaz lekw przez Internet przez podmioty
niespeniajace wymogw prawa farmaceutycznego w zakresie kwalifikacji
personelu oraz warunkw technicznych i sanitarnych prowadzenia obrotu
detalicznego lekami. Nadzr nad internetowa sprzedaza lekw bdzie sprawowany
w ramach nadzoru nad warunkami prowadzenia obrotu produktami leczniczymi
przez apteki oglnodostpne lub punkty apteczne. Projekt przewiduje ograniczenie
zakresu legalnej sprzedazy internetowej wyacznie do lekw OTC. Warunki
wysykowej sprzedazy oraz sposb dostarczania produktw do odbiorcw maja
zostac doprecyzowane w rozporzadzeniu Ministra Zdrowia.
C3.6.2. Podpis elektroniczny w zamwieniach publicznych
Po procznym okresie obowiazywania nowej wersji ustawy, mozna stwierdzic
z pewnoscia, ze pozwolia na wiksze niz do tej pory wykorzystanie Internetu i
niektrych form handlu elektronicznego w procedurach przetargowych. Nadal
jednak powstaja problemy zwiazane z zakresem korzystania z e-podpisu.
Generalnie zgodnie z art. 27 ustawy Prawo zamwien publicznych
zamawiajacy moze ustanowic elektroniczny sposb komunikacji, nie moze jednak
zakazac wykonawcy korzystania z komunikacji tradycyjnej (papierowej).
Wykonawca moze np. skorzystac z formy papierowej, gdy zamawiajacy w
oparciu o przepis art. 27 ust. 4 ustawy Prawo zamwien publicznych zazada, aby
wnioski o dopuszczenie do udziau w postpowaniu przekazane droga
elektroniczna opatrzone byy bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowanym za pomoca waznego kwalifikowanego certyfikatu.
Wyjatkiem od zakazu narzucenia wykonawcy sposobu komunikacji
elektronicznej i korzystania z bezpiecznego podpisu elektronicznego sa aukcja i
licytacja elektroniczna; co wicej w tych postpowaniach zamawiajacy nie moze
zwolnic wykonawcy ze stosowania e-podpisu pod rygorem niewaznosci
postpowania. Nalezy jednak zaznaczyc, ze podpis elektroniczny stosuje si

175
Sroka M., E-apteki z recept, Puls Biznesu 31 pazdziernika 2006 r., nr 212, dod. Farmacja, s.
16.
Prawo
321
dopiero od momentu otwarcia aukcji lub licytacji i to przy skadaniu ofert.
Czynnosci przygotowawcze nie musza byc dokonywane przy uzyciu e-podpisu.
176

W postpowaniu prowadzonym w celu ustanowienia dynamicznego systemu
zakupw oraz w postpowaniu o udzielenie zamwienia objtego dynamicznym
systemem zakupw na podstawie art. 103 ustawy Prawo zamwien publicznych -
zamawiajacy i wykonawcy przekazuja oswiadczenia, dokumenty, wnioski,
zawiadomienia, zaproszenia i inne informacje droga elektroniczna. W
postpowaniach tych, oferty skada si, pod rygorem niewaznosci, w postaci
elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym
za pomoca waznego kwalifikowanego certyfikatu.
Inaczej niz w dyrektywie unijnej ustawodawca nie przewidzia mozliwosci
skadania niektrych dokumentw w postaci innej niz elektroniczna w
dynamicznym systemie zakupw nie jest dopuszczalne skadanie dokumentw w
wersji papierowej.
Nawet penomocnik wykonawcy w dynamicznym systemie zakupw musi
posiadac e-podpis; nalezy pamitac, ze samo udzielenie penomocnictwa do
wystpowania w postpowaniu nie jest rwnoznaczne z udzieleniem
penomocnictwa do korzystania z podpisu elektronicznego wykonawcy. Ustawa o
podpisie elektronicznym w art. 47 zastrzega, ze moze si nim posugiwac
wyacznie podmiot, do ktrego podpis jest przyporzadkowany i to pod grozba kary,
dlatego tez upowazniony penomocnik musi miec wasny podpis elektroniczny.
Oznacza to w praktyce, ze penomocnictwo powinno byc udzielone w postaci
elektronicznej z wasciwym e-podpisem, gdyz nalezy je przekazac
zamawiajacemu, a nie mozna tego uczynic w formie papierowej.
Takze protest skadany w procesie dynamicznego systemu zakupw musi byc
tak ja cay proces skadany w formie elektronicznej z wykorzystaniem podpisu
elektronicznego.
Na zakonczenie nalezy zaznaczyc, ze zamawiajacy nie moze narzucic
wykonawcy obowiazku korzystania z podpisu elektronicznego weryfikowanego
wyacznie przez okreslona firm.

176
Butkiewicz M., Czasami wykonawca nie obejdzie si bez e-podpisu, Rzeczypospolita 14
listopada 2006 r., nr 265, dod. Dobra firma, s.4.
322
C3.7. Podsumowanie
Przedstawiony powyzej skrtowy przeglad nowych, zmienionych lub
projektowanych przepisw prawnych dotyczacych elektronicznej gospodarki oraz
pismiennictwa pozwala stwierdzic, ze ustawodawca dokada wszelkich staran w
celu wprowadzenia w zycie idei zawartych w Planie Informatyzacji Panstwa.
Swiadczy o tym uchwalenie szeregu aktw prawnych dopuszczajacych
mozliwosc skadania deklaracji za posrednictwem poczty elektronicznej oraz
okreslajacych zakres, terminy i zasady realizacji tego uprawnienia przez podatnika.
Rozwj i krag podmiotw mogacych skorzystac z e-deklaracji napotyka na wiele
przeszkd, przede wszystkim zwiazanych z maa dostpnoscia tzw. bezpiecznego
podpisu elektronicznego, wprowadzonego ustawa o podpisie elektronicznym.
Ustawa ta zostaa uchwalona przed picioma laty, w praktyce jednak z
bezpiecznego podpisu korzysta niewielu przedsibiorcw. Gwnymi przyczynami
sa: niekompatybilnosc (dostarczanych przez czterech polskich wystawcw
certyfikatu kwalifikowanego) aplikacji zapisujacych podpis w czterech formatach
oraz ciagle wysokie koszty
177
. Wyzej wymienione okolicznosci oraz
nieprzygotowanie urzdw, zwaszcza samorzadowych (spowodowane brakiem
komputerw oraz ograniczonym dostpem do szerokopasmowego Internetu)
wpyny na koniecznosc przesunicia na dzien 1 maja 2008 r. terminu
umozliwienia osobom, ktre korzystaja z e-podpisu, skadania podan i wnioskw w
formie elektronicznej (nowelizacja ustawy o podpisie elektronicznym z dnia 21
lipca 2006 r. pkt C.3.3.3. niniejszego rozdziau).
Bezsporne sa natomiast korzysci wynikajace z nowelizacji ustawy o
zamwieniach publicznych; wielu zamawiajacych podkresla, ze aukcje
elektroniczne oraz mozliwosc komunikowania si droga elektroniczna pozwala na
oszczdniejsze wydawanie publicznych pienidzy.
Jako bardzo wazna nalezy takze wskazac zmian ustawy o Krajowym Rejestrze
Sadowym. Od 01 stycznia 2007 r. KRS ma udostpniac zainteresowanym
poswiadczone odpisy, wyciagi, zaswiadczenia oraz informacje rwniez droga
elektroniczna.
Przejawem informatyzacji sadownictwa jest opracowana przez Sad Okrgowy
we Wrocawiu koncepcja wokandy elektronicznej i internetowej, realizowana w
ramach programu Ministerstwa Sprawiedliwosci System Wspomagania
Organizacji Rozpraw (SWOR), stanowiacy czsc koncepcji teoretycznej Sad XXI
wieku. E-wokanda obejmuje: modu Wokanda w intranetowym portalu

177
Wikariat S., Podania przez Internet dopiero za dwa lata, Rzeczypospolita 22-23 lipca 2007 r.,
nr 170, dod. Prawo co dnia, s.1.
Prawo
323
informacyjnym Iudex; program do kontrolowania czasu trwania rozprawy; tablice
ogoszen przed salami rozpraw oraz wyswietlacz prezentujacy wybrane elementy z
wokandy z danego dnia.
Popularne staje si takze korzystanie z porad prawnych udzielanych przez
Internet. W wirtualnej przestrzeni dziaaja takze w peni profesjonalne kancelarie
prawne.
Funkcjonowanie e-deklaracji oraz elektronicznego katalogu w Krajowym
Rejestrze Sadowym ocenic bdzie mozna dopiero w przyszym roku.

324
C4. Inicjatywy
C4.1. Safer Internet w Polsce
178

Fundacja Dzieci Niczyje oraz NASK rozpoczy na poczatku pazdziernika
2006 roku kolejny etap programu Safer Internet Plus, zainicjowanego przez
Komisj Europejska. W dwuletniej genezie programu, Polska jako pierwsze
panstwo wsrd nowych czonkw Unii, promowaa idee bezpiecznego Internetu
dla najmodszych Internautw. Tym samym doaczya do czowki zachodnich
krajw europejskich, ktre podobne zadania prowadziy juz od kilku lat. Na projekt
Safer Internet skada si projekt Awareness, zapoczatkowany w 2005 roku oraz
oraz projekt Dyzurnet. W ramach Safer Internet obie organizacje chca uruchomic
punkt pomocy dla dzieci, ktre doswiadczyy przemocy poprzez Internet czy
telefon komrkowy, przeprowadzic badania stanu bezpieczenstwa w popularnych
kawiarenkach internetowych, przeprowadzic liczne testy programw filtrujacych, z
uwzgldnieniem ich dostosowania do potrzeb naszego rynkua takze promowac
zesp Dyzurnet.pl - lokalny punkt zajmujacy si zwalczaniem nielegalnych tresci
w Internecie. Celem prowadzonego projektu jest zwikszanie spoecznej
swiadomosci na temat zagrozen, jakie niosa ze soba najnowsze techniki
komunikacji, w tym gwnie Internet, poprzez edukacj dzieci i rodzicw oraz
podnoszenie kompetencji profesjonalistw w zakresie bezpiecznego korzystania z
Internetu. W ramach projektu rozpoczto prowadzenie badan wsrd dzieci i
rodzicw, dotyczacacych niebezpiecznych zachowan i doswiadczen dzieci
korzystajacych z Internetu i telefonw komrkowych. Dodatkowo podczas
realizacji kampanii spoecznej Dziecko w sieci zorganizowano 16 wojewdzkich
konferencji Bezpieczny Internet i szkolen, a takze prowadzono tzw. Dni
Bezpiecznego Internetu (www.dbi.pl). Jednym z najwazniejszych efektw
programu jest powstanie i rozwj Oglnopolskiej Koalicji na rzecz
Bezpieczenstwa w Internecie (OKBI) oraz kampania edukacyjna poprzez serwisy
internetowe dla rodzicw i nauczycieli: www.saferinternet.pl,
www.dzieckowsieci.pl, www.dbi.pl i dzieci: www.sieciaki.pl,
www.strefawiedzy.polska.pl.

178
Podrozdzia zosta napisany na podstawie materiaw informacyjnych projektu Safer Internet
(www.saferinternet.pl)
Inicjatywy
325
C4.2. Web 2.0
179

Pojcie Web 2,0, chociaz w roku 2006 zdobyo ogromna popularnosc w branzy
internetowej, to jednak nie doczekao si jednej, uznanej za standard definicji.
Mozna jednak Web 2,0 okreslic oglnie jako koncepcj tworzenia stron
internetowych zrywajaca z tradycyjnym podziaem na twrcw i odbiorcw
komunikatu, eksponujac jednoczesnie zaangazowanie uzytkownikw w wyglad,
funkcjonalnosc oraz zawartosc odwiedzanych serwisw. Klasycznym przykadem
witryny ilustrujacej ten nowy trend na rynku internetowym jest encyklopedia
Wikipedia. W ramy Web 2.0 wpisuja si takze doskonale blogi, serwisy
spoecznosciowe, witryny umozliwiajace ogladanie i publikowanie plikw audio-
wideo, a takze serwisy dziennikarstwa obywatelskiego. Internet jest narzdziem
komunikacji, zrdem informacji oraz rozrywki. Wraz z rozwojem sieci zmieniaja
si obyczaje internautw. Publikujac, komentujac i wchodzac w interakcje z
innymi uzytkownikami sieci, internauci coraz czsciej staja si aktywnymi
twrcami cyberprzestrzeni.
C4.3. Ucz si przez cae zycie
180

Uczenie si przez cae zycie to program edukacyjny, ktry zosta przyjty
przez Parlament Europejski 15 listopada 2006 r. decyzja nr 1720/2006/WE. Swoje
uczestnictwo w nim zgosio 31 panstw: 27 krajw Unii Europejskiej, kraje EFTA i
EOG - Islandia, Norwegia i Lichtenstein oraz Turcja jako kraj kandydujacy.
Gwnym zadaniem programu jest wspieranie realizacji Strategii lizbonskiej, a
wic stymulowanie rozwoju gospodarczego w panstwach czonkowskich poprzez
edukowanie i rozwj rznych dyscyplin naukowych. Program wspiera dziaania,
ktre maja na celu promowanie i zrealizowanie koncepcji uczenia si przez cae
zycie i przyjte strategie jej wdrazania w krajach uczestniczacych w programie. W
przyjtych zaozeniach program odwouje si takze do dotychczasowych
doswiadczen z realizacji takich programw jak: Socrates, Leonardo da Vinci,
Program Ramowy Badan i Rozwoju Technicznego, Program e-learning czy
Modziez. Oprcz standardowych form nauczania w programie Uczenie si przez
cae zycie znajda swoje miejsce rwniez dziaania realizujace projekty edukacyjne
w oparciu o nowoczesne technologie informacyjno-komunikacyjne: W czterech

179
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Gemius SA, Raport Internet 2006
180
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Klimowicz G., Program Uczenie si przez cae
ycie(), e-Mentor (http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=18&id=385) oraz
materiaw informacyjnych programu Socrates, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji oraz
Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej C 313/42, 20.12.2006
326
podprogramach: Comenius, Erasmus, Leonardo da Vinci i Grundtvig
wykorzystanie tych technologii wpisane jest niemal we wszystkie oferowane
dziaania jako obszar priorytetowy. W programie podkresla si koniecznosc
wykorzystywania nowoczesnych technologii w nauczaniu jzykw obcych.
Promowane i wspierane bda rwniez inicjatywy zachcajace nauczycieli i
uczniw wszystkich poziomw edukacji do korzystania z wirtualnych baz danych,
serwisw i usug. Poza tym, inicjatywy adresowane do rznych grup odbiorcw,
ktre bda miay na celu wspieranie innowacyjnych programw i tresci nauczania,
tworzenie usug edukacyjnych, innowacyjnych metod pedagogicznych
wykorzystujacych nowoczesne technologie bda mogy byc realizowane w
programie przekrojowym (transversal programme).
C4.4. E-centrum telepracy w Garwolinie
181

W Garwolinie rozpoczto przygotowania do uruchomienia E-Centrum
Telepracy. Bdzie ono wyposazone w 12 stanowisk komputerowych z
najnowoczesniejszym oprogramowaniem, staym aczem internetowym i
niezbdnym sprztem biurowym. Pracodawcy z powiatu garwolinskiego bda
mogli delegowac do E-Centrum swoich pracownikw, by ci na miejscu
wykonywali powierzone im zadania. Pomys ma na celu zwikszenie
konkurencyjnosci przedsibiorcw z powiatu garwolinskiego. E-Centrum
Telepracy wpynie na obnizenie kosztw prowadzenia firm, poniewaz dziki niemu
przedsibiorcy nie bda musieli tworzyc stanowisk pracy w swoich biurach. E-
Centrum powstanie w ramach projektu ElaStan Promocja Elastycznych Form
Zatrudnienia. Jest to projekt finansowany ze srodkw Europejskiego Funduszu
Spoecznego, w ramach Inicjatywy Wsplnotowej Equal. Jest on realizowany na
terenie powiatw: garwolinskiego, radomskiego i putuskiego.
C4.5. Open Office w kazdej szkole
182

UX Systems wystartowa z nowym programem edukacyjnym pt. OpenOffice
w kazdej szkole. Jego gwnym zadaniem jest wspieranie i rozwj informatyzacji
szk i uczelni wyzszych poprzez udzielenie im preferencyjnych warunkw na
wielostanowiskowa edukacyjna licencj OpenOffice.ux.pl. Najwazniejszym
elementem projektu OpenOffice w kazdej szkole jest bezpatne wsparcie

181
Podrozdzia zosta napisany na podstawie materiaw informacyjnych projektu ElaStan.
182
Podrozdzia zosta napisany na podstawie materiaw informacyjnych firmy UX Systems.
Inicjatywy
327
techniczne, ktre stanowi doskonaa pomoc dla nauczycieli informatyki, ktrzy
zdecyduja si na prowadzenie zajc w oparciu o OpenOffice. Edukacyjna licencja
OpenOffice.ux.pl umozliwia zainstalowanie oprogramowania na wszystkich
komputerach zlokalizowanych w szkole, a cakowity jej koszt wynosi 99,00
zotych brutto. Open Office to pakiet oprogramowania biurowego, zbudowany w
oparciu o idee Open Source. Stanowi obecnie najlepsza alternatyw wobec
popularnego Microsoft Office.
C4.6. E-urzqd w Bydgoszczy
183

Urzad Miasta Bydgoszczy oficjalnie udostpni pod koniec kwietnia 2006 roku
Elektroniczne Biuro Obsugi Klientw EBOK. Przetarg na nowy serwis zosta
rozstrzygnity w grudniu 2005 roku, a wygraa go firma BSB sp. z o.o. Gotowa
platforma pozwala nie tylko na zaatwienie kilkudziesiciu spraw, ktre do tej pory
wymagay osobistej wizyty w urzdzie, ale rwniez umozliwia udzia on-line w
przetargach publicznych i dostosowuje urzad do odbioru e-faktur i e-podatkw.
Aby skorzystac z portalu EBOK wystarczy zwyka przegladarka internetowa.
System pozwala na obsug podpisu kwalifikowanego i wykorzystanie go do
uwierzytelniania dokumentw, np. formularzy, do ktrych uzytkownik otrzyma
dostp po zarejestrowaniu si. Korespondencja wysyana przez portal do Urzdu
posiada nadany numer, status postpu realizacji, poza tym jest znakowana
znacznikiem czasu. Dodatkowo portal pozwala na prowadzenie aukcji
internetowych, wykorzystywany do realizacji przetargw ogaszanych przez urzad.
Wraz ze Specyfikacja Istotnych Warunkw Zamwienia (SIWZ) podmiot
otrzymuje login i haso dostpu do systemu. Dziki zastosowanym technologiom
wprowadzanie tresci na portalu nie wymaga zaplecza w postaci
wyspecjalizowanego dziau informatyki. Po przejsciu krtkiego szkolenia kazdy
pracownik urzdu, bdzie sam wprowadza informacje na portalu. System zosta
zrealizowany ze srodkw Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR).

183
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Kujawa J., Wirtualny Urzd Miasta w Bydgoszczy,
http://www.egospodarka.pl/
328
C4.7. Beniamin cenzuruje Internet
184

Minister Edukacji Narodowej podpisa umow z Katolickim Centrum Kultury
na bezpatne udostpnianie programu Beniamin, suzacego do cenzurowania tresci
internetowych. Idea umowy jest ograniczenie dostpu w szkoach do pornografii,
przemocy i innych tresci, ktre budza kontrowersje. Zgodnie z umowa Beniamin
jest bezpatny dla szk i innych jednostek organizacyjnych systemu oswiaty oraz
do niekomercyjnego uzytku domowego. Program ogranicza dostp do stron
internetowych, komunikatorw, forw dyskusyjnych, blokuje pobieranie plikw
zgodnie z ustawieniami osoby nadzorujacej komputer. Dodatkowo Beniamin
zapisuje histori odwiedzonych stron internetowych. Program zosta zbudowany w
celu ochrony najmodszych uzytkownikw Internetu, jednak jego rozbudowana
wersja nadaje si takze do wykorzystania w szkoach, firmach i instytucjach
publicznych.
C4.8. Utworzenie Departamentu Spoeczenstwa
Informacyjnego w Poznaniu
185

Departament Spoeczenstwa Informacyjnego utworzony w Urzdzie
Marszakowskim wojewdztwa Wielkopolskiego obsuguje biezace dziaania
Urzdu Marszakowskiego, dostp do zasobw urzdu, kontroluje polityk
bezpieczenstwa, serwisowania czy obsugi Biuletynu Informacji Publicznej wraz z
wdrazaniem nowych systemw Elektronicznego Obiegu Dokumentw, a takze
wszystkich systemw wspomagajacych prac urzdu czy rozliczen czasu pracy. Z
drugiej zas strony zajmuje si szeroko pojtym wdrazaniem w Wielkopolsce idei
spoeczenstwa informacyjnego, spoeczenstwa opartego na wiedzy. Inicjatywa ma
na celu podniesienie swiadomosci Wielkopolan na temat korzysci, jakie przynosi
uzywanie nowoczesnych technologii, wykorzystania sieci szerokopasmowej i usug
e-administracji. W 2006 roku DSI wykona szereg czynnosci, ktrych celem byo
stworzenie dobrych podstaw do dalszej pracy w kolejnych latach i przygotowanie
techniczne do wdrazania usug e-administracji: uruchomiono serwer programu
Statlook, wdrozono system monitoringu na stacjach roboczych umozliwiajacy
zdalna diagnostyk sprztu oraz kontrol efektywnosci wykorzystania go przez

184
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Scisowski R., Beniaminek Romana Giertycha, PC
World Komputer Online, http://www.pcworld.pl/news/95042/100.html
185
Podrozdzia napisany na podstawie: Koralewski M., Budowanie Spoeczestwa Informacyjnego, e-
Fakty nr 5/2006, str. 27

Inicjatywy
329
pracownikw. Dziki bogatym mozliwosciom, m.in. rozbudowanym funkcjom
statystycznym, mozliwa bdzie dokadna analiza i dysponowanie sprztem w
sposb zgodny z rzeczywistymi potrzebami. Przeprowadzono modernizacj sieci
szkieletowej Urzdu Marszakowskiego. Poozone zostay m.in. nowe piony
swiatowodowe w budynku przy ulicy Piekary oraz poaczono wszystkie
lokalizacje Urzdu w jedna siec logiczna. Zakupiono szereg nowych urzadzen
aktywnych, niezbdnych do sprawnego funkcjonowania sieci oraz serwery
wydruku. Wszystkie te dziaania przygotowuja siec urzdu do realizacji nowych
zadan nakadanych na Urzad przez ustawodawc, m.in. do wdrozenia
elektronicznego obiegu dokumentw. Rozpoczto przygotowania do
przeprowadzenia w Urzdzie Marszakowskim Wojewdztwa Wielkopolskiego
audytu bezpieczenstwa systemw komputerowych oraz eksploatowanej
infrastruktury IT. Audyt ma na celu zachowanie penej zgodnosci z istniejacym
stanem prawnym.
C4.9. Internetowa Gieda Uzywanych Podrcznikw
186

W maju na stronach Poznanskiego Serwisu Oswiatowego uruchomiono nowa
usug - Internetowa Gied Uzywanych Podrcznikw. Usuga adresowana jest
przede wszystkim do uczniw, nauczycieli, rodzicw i innych osb, ktre moga
byc zainteresowane kupnem lub sprzedaza uzywanych podrcznikw. Oferty
zamieszczane sa na stronach Giedy bezpatnie i aktualizowane sa kilka razy
dziennie w dni robocze. Gwnym celem uruchomienia Giedy jest stworzenie
oglnodostpnego miejsca wymiany informacji o uzywanych podrcznikach,
zmniejszenie dodatkowych kosztw edukacji oraz umozliwienie zdobycia pomocy
naukowych mieszkancom miasta. Obsuga systemu zajmuja si pracownicy
Wydziau Oswiaty Urzdu Miasta Poznania. Podobnie jak pozostae miejskie e-
usugi, rwniez gieda podrcznikw zostaa wykonana i wdrozona przez
Poznanskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.
C4.10. Poznanska Dolina Krzemowa
187

Jedna z najwazniejszych inicjatyw w ramach Planu Rozwoju Miasta Poznania
na lata 2005-2010 (promowanie terenie miasta innowacyjnych gazi gospodarki)

186
Podrozdzia zosta napisany na podstawie materiaw informacyjnych Poznanskiego Serwisu
Oswiatowego.
187
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Jczkowski K., Poznaski Park Technologiczno-
Przemysowy, Gazeta Poznanska, 30.06.2006
330
byo utworzenie koncepcji tzw. Poznanskiego Parku Technologiczno-
Przemysowego (PPTP), ktry ma byc uzupenieniem dla Parku Naukowo-
Technologicznego Fundacji UAM. PPTP bdzie sprzyja efektywnemu transferowi
innowacji i technologii do gospodarki poprzez budowanie wizi korporacyjnych
pomidzy firmami a sektorem naukowo-badawczym oraz centrami nowoczesnych
technologii. PPTP bdzie powstawa w trzech fazach, a jego funkcjonowanie ma
podniesc atrakcyjnosc Poznania i caego regionu dla inwestorw krajowych i
zagranicznych. W maju 2006 r. Rada Miasta Poznania zapoznaa si ze zgoszona
przez Prezydenta Miasta idea utworzenia PPTP, a na pierwszej czerwcowej sesji
przyja dwie pierwsze uchwa przyblizajaca realizacj tego pomysu: wniesienie
przez Miasto wkadu w postaci wartosci niematerialnych i prawnych oraz
nieruchomosci zabudowanych do miejskiej spki Wielkopolskie Centrum
Wspierania Inwestycji Sp. z o.o., ktrej zamierza si powierzyc zarzadzanie
Parkiem. Poznanski Park Technologiczno-Przemysowy to takze, obok
odpowiedniego wizerunku marketingowego, konkretne korzysci dla dziaajacych w
przyszosci na jego terenie przedsibiorstw. Zyskaja one m.in. na obnizce kosztw
uzytkowania infrastruktury oraz eksploatacji majatku, na realizacji ewentualnych
wsplnych przedsiwzic i tworzeniu sieci przedsibiorcw swiadczacych usugi
kooperacyjne i komplementarne a takze na mozliwosci korzystania na miejscu z
usug pomocniczych, w tym z doradztwa biznesowego i wymiany doswiadczen.

331
C5. Kalendarium najwazniejsze wydarzenia
w 2006 roku
C5.1. Pierwszy sklep z Euro-Label (23.02.2006)
W lutym 2006 roku pierwszy polski sklep internetowy otrzyma prestizowy
certyfikat Euro-Label, przyznawany wyacznie najlepszym sklepom wirtualnym,
ktre speniaja wymagania stawiane przez Uni Europejska w przypadku transakcji
zawieranych przez Internet. Znakiem Euro-Label moga posugiwac si wyacznie
Ci sprzedawcy, ktrzy wypeniaja wymagania Europejskiego Kodeksu
Postpowania w Handlu Elektronicznym, dziki czemu konsument moze byc
pewien, ze otrzyma solidne i godne zaufania usugi oraz ze warunki sprzedazy sa
zrozumiae i szczegowo opisane na witrynie, sklep respektuje przepisy o
ochronie danych osobowych, produkt bdzie dostarczony zgodnie z zamwieniem,
a w przypadku nieprawidowosci transakcji bdzie zastosowana procedura
rozpatrywania skargi. Certyfikaty Euro-Label otrzymuja najlepsze sklepy
elektroniczne z Niemiec, Austrii, Francji, Woch i Hiszpanii. W lutym doaczy do
nich jako pierwszy w Polsce sklep Cyfrowe.pl. Na koniec 2006 roku juz 8
polskich sklepw internetowych posiadao certyfikaty Euro-Label. Oprcz sklepu
Cyfrowe.pl byy to: Asport.pl, AudioBook.pl, Foto-Net, JAZZYBABY,
Skateshop.pl, Lniane.pl oraz SportZakupy. Krajowa organizacja certyfikujaca wg
kryteriw organizacji Euro-Label na terenie RP jest Instytut Logistyki i
Magazynowania.
C5.2. Inicjatywa dla bezrobotnych w odzi (27.02.2006)
dzki Urzad Pracy udostpni bezrobotnym osiemnascie stanowisk
komputerowych, gdzie osoby poszukujace pracy moga za darmo skorzystac z
Internetu, aby poszukac pracy lub przygotowac sobie odpowiednie dokumenty. Na
sali jest obecny instruktor, ktry pomaga miej zaawansowanym uzytkownikom.
Informatycy dzkiego Urzdu Pracy zadbali o to, aby pracownia nie staa si
darmowa kawiarenka internetowa. Mozna si z niej poaczyc ze stronami, na
ktrych sa ogoszenia o pracy, mozna tez korzystac tylko z wybranych programw.
332
C5.3. Dzien Bezpiecznego Internetu (7.03.2006)
188

Jest to unijna inicjatywa, ktrej celem jest propagowanie dziaan na rzecz
bezpiecznego korzystania przez dzieci i modziez z zasobw swiatowej sieci
WWW. Organizatorami DBI sa w Polsce Fundacja Dzieci Niczyje oraz Naukowa i
Akademicka Siec Komputerowa. W 2006 roku Dzien Bezpiecznego Internetu
obchodzony by po raz drugi. Organizatorzy maja za soba udane akcje edukacyjne
podejmowane w ciagu roku, w tym pic konferencji w miastach wojewdzkich, w
ktrych wzio udzia ponad 1000 nauczycieli, przedstawicieli policji
zaangazowanej w sciganie przestpczosci internetowej i prokuratury. Inicjatywa
ma poparcie ze strony tak waznych instytucji, jak Ministerstwo Spraw
Wewntrznych i Administracji, Ministerstwo Sprawiedliwosci, UNESCO, Urzad
Ochrony Konkurencji i Konsumentw, Rzecznik Praw Dziecka oraz Komenda
Gwna Policji. Obchody Dnia Bezpiecznego Internetu to nie tylko akcje
przygotowane centralnie, przez gwnych organizatorw, ale takze inicjatywy
lokalne, organizowane przez szkoy, firmy lub prywatne osoby zainteresowane
propagowaniem bezpieczenstwa dzieci w Internecie.
C5.4. I Kongres Gospodarki Elektronicznej (23.03 i
23.11.2006)
189

I Kongres Gospodarki Elektronicznej to idea stworzenia ponadorganizacyjnego
forum wymiany mysli na temat kierunku rozwoju gospodarki elektronicznej w
Polsce. Prba koordynacji rozwoju e-gospodarki w sposb zapewniajacy
efektywne wykorzystanie tego co juz zostao osiagnite i jednoczesnie
wykreowania jednolitej wizji jej dalszych zmian w sposb skoordynowany.
Podczas I Czsci, zainicjowanej przez Zwiazaek Bankw Polskich, p.t. "Wpyw
instytucji finasowych na rozwj gospodarki elektronicznej" prezentowane byy
wyniki badan, analizy, tezy i postulaty dotyczace priorytetowych obszarw
gospodarki elektronicznej, majace wpyw na kierunki strategii rozwoju e-
administracji, e-finansw, bezpieczenstwa obrotu gospodarczego i prawa
regulujacego gospodark elektroniczna. Dla tych wasnie obszarw budowane sa
programy rzadowe, samorzadowe i biznesowe. Ich racjonalne wdrozenie i
efektywne wykorzystanie moze przyniesc wiele korzysci dla caego kraju. Kongres
ma wskazac sukcesy jakie zostay osiagnite, ale tez bariery ktre uniemozliwiaja

188
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych projektu Safer Internet.
189
Podrozdzia napisany na podstawie: Koralewski M., I Kongres Gospodarki Elektronicznej, e-Fakty
nr 6/2006, s. 24 oraz materiaw informacyjnych Kongresu.
Kalendarium najwaniejsze wydarzenia w 2006 roku
333
zwikszenie dynamiki jej rozwoju, w szczeglnosci organizacyjne i prawne. II
czsc, zorganizowana w listopadzie przez Ministerstwo Gospodarki i Instytut
Logistyki i Magazynowania, poswicona zostaa w gwnej mierze aktualnemu
stanowi e-gospodarki w Polsce, zrealizowanym pracom i planom zwiazanym z
rozwojem elektronicznej administracji rzadowej i samorzadowej. Przedstawiciele
rzadu przyznali, ze stan dotychczasowych prac jest niesatysfakcjonujacy i wiele
projektw zostao odozonych w czasie, badz zupenie zamknitych. Jednoczesnie
zapowiedziano, ze rok 2006 by ostatnim , w ktrym niepowodzenia przewyzszay
osiagnite korzysci. Zarwno I jak i II czsc kongresu cieszya si duzym
zainteresowaniem, poniewaz umozliwi spotkanie i dyskusj najwazniejszych
przedstawicieli administracji rzadowej, sfery finansowej, srodowisk
zaangazowanych w rozwj e-gospodarki oraz przedsibiorcw.
C5.5. Wyrznienie dla projektu eSupsk (12.04.2006)
190

Projekt eSupsk, zrealizowany przez Cisco Systems, zosta wyrzniony w
raporcie Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Jury konkursu docenio zakres oraz
cel inicjatywy, ktrym byo wsparcie lokalnej spoecznosci w rozwiazywaniu
problemw bdacych wynikiem recesji gospodarczej. Cisco Systems sfinansowao
75 proc. kosztw budowy nowoczesnej sieci teleinformatycznej, ktra poaczya
blisko 30 lokalizacji, w tym urzdy miejskie, inne jednostki administracyjne,
szkoy oraz posterunki policji. Projekt wyrzniono w kategorii Spoeczenstwo
programy zaangazowania spoecznego. Projekt zyska aprobat Ministerstwa
Gospodarki, stajac si baza modelowego programu Gminna Informatyczna Siec
Edukacyjna.
C5.6. EBOK w Bydgoszczy (25.04.2006)
191

25 kwietnia Urzad Miasta Bydgoszczy oficjalnie udostpni Elektroniczne
Biuro Obsugi Klientw EBOK. Przetarg na nowy serwis zosta rozstrzygnity w
grudniu 2005 roku, a wygraa go firma BSB sp. z o.o. Gotowa platforma pozwala
nie tylko na zaatwienie kilkudziesiciu spraw, ktre do tej pory wymagay
osobistej wizyty w urzdzie, ale rwniez umozliwia udzia on-line w przetargach
publicznych i dostosowuje urzad do odbioru e-faktur i e-podatkw. Dziki

190
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw prasowych firmy Cisco.
191
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Kujawa J., Wirtualny Urzd Miasta w Bydgoszczy,
http://www.egospodarka.pl/

334
zastosowanym technologiom wprowadzanie tresci na portalu nie wymaga zaplecza
w postaci wyspecjalizowanego dziau informatyki. Po przejsciu krtkiego
szkolenia kazdy pracownik urzdu, bdzie sam wprowadza informacje na portalu.
System zosta zrealizowany ze srodkw Unii Europejskiej w ramach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR).
C5.7. Jednolity standard e-faktury (11.05.2006)
Z inicjatywy Polskiej Wytwrni Papierw Wartosciowych SA, Unizeto
Technologies SA, Krajowej Izby Rozliczeniowej SA oraz Instytutu Logistyki i
Magazynowania opracowano standardowy wzorzec faktury elektronicznej,
dostosowany do wymagan i warunkw polskich. Projekt rozpocza si w lutym
szczegowa analiza i rozpoznaniem istniejacych standardw oraz uwarunkowan
prawnych polskich i europejskich. Wybrano standard EDI-XML GS1, jako ten
najbardziej odpowiadajacy potrzebom oraz najbardziej zblizony do polskich
wymagan. Ostateczna wersja standardu zostaa opublikowana w maju na stronie
www.e-gospodarka.net.pl oraz poddana konsultacjom spoecznym. Dziki
stworzeniu standardu e-faktury bdzie mozliwe uzyskanie jednolitej postaci faktury
elektronicznej. Opracowany przez ILiM standard jest dostpny na stronie
http://www.e-gospodarka.net.pl/crwde/efaktura.htm.
C5.8. Fuzja Computerland i Emax (30.05.2006)
192

ComputerLand kupi akcje firmy Emax. Po tej transakcji obie firmy zostay
poaczone w jedna spk. Fuzja miaa posuzyc wzmocnieniu pozycji rynkowej w
wybranych sektorach, szczeglnie w energetyce, sektorze publicznym i
bankowosci i usugach takich jak obsuga rynku energii, logistyka, Business
Process Outsourcing, archiwizacja i przetwarzanie dokumentw. Poaczenie
obydwu firm ma tez doprowadzic w ocenie ComputerLandu do dalszej poprawy
efektywnosci operacyjnej spki i osiagnicia konkretnych synergii
przychodowych poprzez tzw. cross-selling usug oraz synergii kosztowych i
wreszcie dziki wymienionym korzysciom oraz wzrostowi liczby akcji
ComputerLandu w obrocie zwikszyc atrakcyjnosc inwestycyjna spki. W marcu
2007 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenia Akcjonariuszy obu spek
zatwierdziy ostatecznie ich fuzj, rozpoczynajac tym samym ich dziaanie pod
jedna nazwa - Sygnity.

192
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw prasowych firmy Sygnity.
335
C5.9. Pierwsze polskie Centrum Innowacji Microsoft
(01.06.2006)
193

1 czerwca w Poznaniu odbyo si otwarcie pierwszego w Polsce Centrum
Innowacji Microsoft. Projekt, wsptworzony przez Poznanskie Centrum
Superkomputerowo Sieciowe oraz Politechnik Poznanska, wspiera nowatorskie
rozwiazania i technologie w zakresie bezpieczenstwa informatycznego i usug
outsourcingowych. Na otwarciu obecni byli m.in. Tomasz Bochenek, Dyrektor
generalny ds. sprzedazy i marketingu na region Europy Srodkowo-Wschodniej;
Marek Roter, Dyrektor Generalny polskiego oddziau Microsoft; Grzegorz
Blizniuk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych i
Administracji; prof. dr Wojciech Markiewicz z Instytutu Chemii Bioorganicznej
PAN; dr Maciej Stroinski z PCSSu i wielu innych przedstawicieli swiata nauki i
biznesu. Poznanskie Centrum Innowacji peni funkcj osrodka wsppracy w
dziedzinie badan naukowych oraz rozwiazan informatycznych pomidzy
instytucjami rzadowymi, samorzadowymi, uczelniami wyzszymi i
przedsibiorstwami. Do gwnych zadan Centrum nalezy udostpnianie aplikacji
Microsoft szkoom i uczelniom wyzszym, doradztwo w zakresie podnoszenia
poziomu bezpieczenstwa teleinformatycznego usug, poprawa jakosci opieki
medycznej w Wielkopolsce poprzez udoskonalanie systemu telekonsultacji przez
Internet, oferowanie atwego dostpu do usug elektronicznych oferowanych przez
samorzady lokalne. Na poczatku w Centrum znalazo prac dwadziescia osb -
gwnie zwiazanych z PCSSem i wydziaem informatycznym Politechniki
Poznanskiej.
C5.10. Test telewizji mobilnej (05.06.2006)
194

Firma TP EmiTel rozpocza test cyfrowej emisji programw TV
przeznaczonych do odbioru za pomoca telefonw komrkowych, smartfonw i
palmtopw. Test ma pomc firmie okreslic zasig stacji nadawczej, pojemnosc
systemu oraz zweryfikowac jakosc przesyanych programw w zaleznosci od
zmieniajacych si parametrw transmisji. Test standardu DVB-H rozpoczto od
nadawania dwch programw: Polsat i TVN. Emisja prowadzona jest na kanale 21
(474 MHz) z moca promieniowana wynoszaca 0,7 kW. Niska moc ERP ogranicza

193
Podrozdzia zosta napisany na podstawie materiaw informacyjnych firmy Microsoft Polska,
Poznanskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego i materiaw wasnych
194
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Niedzielewski D., Testy telewizji mobilnej w Polsce,
Computerworld Mobile, http://mobile.computerworld.pl/news/94299.html
336
zasig sygnau do kilku kilometrw, zaleznie od warunkw atmosferycznych i
uksztatowania terenu. W transmisji wykorzystano modulacj QPSK
(kwadraturowe kluczowanie fazy sygnau), za kompresj obrazu wideo odpowiada
standard MPEG-4 (H.264), dane audio przesyane sa w formatach MP3 oraz HE-
AAC (High Efficiency Advanced Audio Coding).
C5.11. Uwolnione komrki (08.06.2006)
W telefonii komrkowej nastapi przeom. Po wielomiesicznych negocjacjach
operatorzy sieci Plus GSM i Era zdecydowali si udostpnic swoja infrastruktur
firmom P4 i Polsat Cyfrowy. Po raz pierwszy firmy telekomunikacyjne
udostpniaja siec innemu operatorowi na zasadzie sprzedazy ruchu hurtowego. W
kolejce czeka dalszych 50 firm, ktre chca dziaac jako operatorzy telefonii
komrkowej, bez koniecznosci budowania wasnej sieci.
C5.12. Polkomtel podpisuje umow przez Internet
(22.06.2006)

195

Kontrakt firmy Polkomtel z firma PGF to pierwsza duza umowa biznesowa
zawarta w Polsce przez Internet za pomoca podpisu elektronicznego. Teraz
operator Plus GSM chce przyjmowac zamwienia od kolejnych klientw. Zarzad
PGF pierwszy wsuna karty chipowe do czytnikw. Kontrakt w wersji
elektronicznej zosta opatrzony podpisem elektronicznym i zosta przesany e-
mailem do Polkomtela. Za chwil w ten sam sposb swoje e-podpisy zozyo na
dokumencie kierownictwo Polkomtela. Polkomtel wprowadzi funkcje zwiazane z
e-podpisem do swojej aplikacji Asystent, z ktrej korzystaja najwazniejsi klienci
sieci Plus GSM. Pozwala ona przez internet np. skadac zamwienia na telefony
czy usugi. Teraz umozliwi takze podpisywanie umw bezpiecznym e-podpisem.
C5.13. Pierwszy polski e-kiosk (24.07.2006)
196

Ruszy w caosci zrealizowany w Polsce system sprzedazy e-wydan e-Kiosk.pl
firmy Digital Content Sp. z o.o. Skada si on z dwch zasadniczych elementw:
serwisu internetowego www.e-kiosk.pl oraz e-Kiosk Readera darmowego

195
Podrozdzia napisany na podstawie: Domaszewski Z., Polkomtel liczy na podpis elektroniczny,
Gazeta Wyborcza nr 145, str. 32
196
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych e-kiosk.pl
337
czytnika e-wydan. Serwis www.e-kiosk.pl to internetowy kiosk z prasa cyfrowa.
Do czytania e-wydan w systemie e-Kiosk.pl suzy darmowy czytnik, e-Kiosk
Reader. Zadaniem tego programu jest pobieranie zamwionych e-wydan na dysk
uzytkownika oraz wygodne czytanie publikacji na ekranie komputera. Startujemy
z ofert dziesiciu tytuw publikowanych przez trzech wydawcw Motor-Presse,
IDG i Magnum-X, przeznaczonych przede wszystkim dla mczyzn mwi Piotr
Kubiszewski, prezes Digital Content sp. z o.o. W ofercie e-Kiosk.pl znajduj si
takie tytuy, jak Men's Health, Auto, Motor i Sport, PC World Komputer,
Nowa Technika Wojskowa itd. Z kolejnymi wydawcami prowadzimy rozmowy, z
czego w kilku przypadkach s one bardzo zaawansowane.
C5.14. Polacy najlepsi na Imagine Cup 2006 (11.08.2006)
197

Piotr Mikulski i Przemysaw Dbiak z Uniwersytetu Warszawskiego oraz
Tomasz Bajek z Politechniki Poznanskiej zajli kolejno wszystkie trzy miejsca na
podium w kategorii Algorytm w czwartej edycji Imagine Cup. W konkursie wzio
udzia 181 studentw z 42 krajw, ktrzy rywalizowali midzy soba w szesciu
kategoriach finaowych: Projektowanie Oprogramowania, Algorytm, Film
Krtkometrazowy, Technologie Informatyczne, Projekt Hoshimi - Bitwa
Programistyczna oraz Projekt Interfejsu. Zadaniem kazdej z druzyn byo
rozwiazanie postawionych problemw z zakresu technologii i multimediw,
zwiazanych z zaprezentowanymi wczesniej aplikacjami. Stawka tegorocznych
rozgrywek byy nagrody warte ok. 125 tys. USD. - Zwyciskie projekty pokazuj,
jak wielki potencja tkwi w oprogramowaniu komputerowym, ktre moe sta si
efektywnym narzdziem w walce z problemami wspczesnego wiata. Jestem pod
ogromnym wraeniem modych ludzi, ktrzy s finalistami tegorocznej edycji
Imagine Cup. Ich wielki wkad pracy, kreatywno i pasja, a take niezwyka
umiejtno innowacyjnego patrzenia na wiat, napawa mnie optymizmem na
przyszo. Nie zapominajmy, e to wanie oni reprezentuj nowe pokolenie
liderw biznesu i technologii powiedzia Bill Gates. Do swiatowych finaw
konkursu Imagine Cup 2006 zakwalifikowao si 11 uczestnikw z Polski. Wsrd
nich znalazo si 6 studentw z Politechniki Poznanskiej, 3 studentw z
Uniwersytetu Warszawskiego oraz po jednej osobie z Uniwersytetu Warminsko-
Mazurskiego i Wojskowej Akademii Technicznej.

197
Podrozdzia zosta napisany na podstawie informacji prasowej firmy Microsoft Polska.
338
C5.15. Elektroniczny PIT (16.08.2006)
198

Od 16 sierpnia mozna przesyac deklaracje PIT droga elektroniczna. W
pierwszej kolejnosci taka mozliwosc otrzymao 7,5 tys. duzych przedsibiorstw.
Projekt e-Deklaracje, zainicjowany przez Ministerstwo Finansw, ma na celu
rozbudow infrastruktuery spoeczenstwa informacyjnego w Polsce do poziomu
umozliwiajacego przedsibiorcom (a docelowo wszystkim obywatelom) efektywne
korzystanie z Internetu i elektronicznych usug publicznych. W ramach systemu
zostanie uruchomiony kana bezposredniej komunikacji pomidzy podmiotami
zewntrznymi i administracja podatkowa. Przedsibiorcy bda mogli dostarczac do
administracji skarbowej wszelkie przewidziane prawem dokumenty w formie
elektronicznej oraz otrzymywac z administracji skarbowej informacje i dokumenty
rwniez w taki sposb. Podstawowym i priorytetowym zadaniem systemu jest
elektroniczna obsuga deklaracji podatkowych PIT, CIT, VAT, NIP i PCC.
Przedsibiorcy bda mogli skadac deklaracje zarwno w trybie on-line
(forumlarze elektroniczne) jak i off-line (aplikacje klienckie). Ze wzgldu na swj
innowacyjny charakter projekt e-Deklaracje przyczyni si do powstania
zaawansowanych usug online dla praktycznie wszystkich podatnikw
posiadajacych dostp do Internetu w kontaktach z administracja skarbowa. System
przyczyni si rzniez do poprawienia jakosci kontaktw administracji z
podatnikami.
C5.16. 15 lat polskiego Internetu (17.08.2006)
199

15 lat temu po raz pierwszy nawiazano w Polsce acznosc w protokole IP. 17
sierpnia 1991 roku fizyk z Uniwersytetu Warszawskiego Rafa Pietrak - nawiaza
acznosc w oparciu o protok IP z Janem Sorensenem z Uniwersytetu w
Kopenhadze. To pierwsze poaczenie uwaza si za poczatek Internetu w naszym
kraju. Bardzo waznym momentem w hisorii rozwoju Internetu w Polsce byo
powstanie w tym samym roku Zespou Koordynacyjnego Naukowej i
Akademickiej Sieci Komputerowej przy Uniwersytecie Warszawskim (pzniej
znanego pod nazwa NASK). Zesp mia za zadanie zbudowanie acznosci
komputerowej dla polskiego srodowiska naukowego i akademickiego. Cztery lata
pzniej na zlecenie NASK zostao przeprowadzone pierwsze badanie spoecznosci

198
Podrozdzia zosta napisany na podstawie: Szetynski T., System e-Poltax portal dla podatnika
czyli jak wysa deklaracj drog elektroniczn, e-Fakty nr 6/2006, str. 18 oraz materiaw
informacyjnych Ministerstwa Finansw

199
Podrozdzia napisany na podstawie artykuu NASK: http://nask.pl/wydarzeniaID/id/342
339
internautw. Wedug wynikw sondazu z Internetu korzystali gwnie mzczyzni z
wyzszym wyksztaceniem, w wikszosci pracownicy naukowi. Te wyniki badan
przez bardzo dugi czas byy jedynym wyznacznikiem i zrdem wiedzy o polskich
Internautach.
C5.17. E-odpis aktu stanu cywilnego (21.08.2006)
200

W drugiej poowie sierpnia w Poznaniu ruszya pierwsza w Polsce w peni
elektroniczna usuga administracyjna. Uruchomiona e-usuga to nowa jakosc w
obsudze mieszkancw i unikatowe rozwiazanie w skali kraju. - To przykad, jak z
wielkim poytkiem dla mieszkacw mona wykorzysta fundusze Unii Europejskiej
- mwi Maciej Stroinski z Poznanskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego.
Za posrednictwem komputera podaczonego do sieci Internet mieszkancy Poznania
moga zamwic do domu odpis aktu stanu cywilnego - czyli akt urodzenia, slubu
czy zgonu. Zamawiajacy ma rwniez mozliwosc uiszczenia opaty skarbowej w
formie elektronicznej za pomoca karty patniczej lub przelewem z elektronicznego
konta. Dokument zostanie dostarczony w ciagu czterech dni przez gonca. Projekt
powsta przy wsppracy wadz miasta z Poznanskim Centrum
Superkomputerowo-Sieciowym i przy wykorzystaniu PIAP-w, czyli publicznych
punktw dostpu do Internetu, w ktrych mieszkancy moga nieodpatnie korzystac
z szerokopasmowego dostpu do Sieci.
C5.18. Peny PayPal wreszcie w Polsce (11.10.2006)
201

System patnosci online PayPal rozpocza od pene dziaanie w naszym kraju.
Do tej pory mozna byo jedynie wysyac pieniadze, od wrzesnia natomiast mozna
juz takze przyjmowac wpaty. System PayPal pozwala na dokonywanie transferw
pieniznych zarejestrowanym uzytkownikom, ktrzy posiadaja konto poczty
elektronicznej. System jest bardzo popularny na caym swiecie (zwaszcza w
Stanach Zjednoczonych), w jego powstanie miao znaczacy wpyw na
przyspieszenie rozwoju handlu elektronicznego i aukcji internetowych. Transfer
pienidzy na konto zaozone w polskim banku trwa od piciu do siedmiu dni
roboczych. Dokonanie zapaty w PayPal jest bezpatne, a jezeli transakcja odbywa
si w rznych walutach, system pobiera 2,5% za wymian.

200
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych Poznanskiego Centrum
Superkomputerowo-Sieciowego.
201
Podrozdzia napisany na podstawie materiaw informacyjnych PayPal.
340
C5.19. Medal Europejski dla Unizeto (06.11.2006)
202

Unizeto Technologies SA zdobya kolejny Medal Europejski przyznany przez
Europejski Komitet Ekonomiczno-Spoeczny oraz Business Centre Club.
Nagrodzonym produktem jest system komputerowy Elektroniczny Urzad
Podawczy, ktry spenia wymogi ustawy o informatyzacji podmiotw
realizujacych zadania publiczne. System suzy do przekazywania informacji w
formie elektronicznej do podmiotu publicznego przy wykorzystaniu powszechnie
dostpnej sieci teleinformatycznej. Gwnym elementem systemu jest
Elektroniczna Skrzynka Podawcza, czyli dostpny publicznie srodek komunikacji
elektronicznej generujacy urzdowe poswiadczenia odbioru przyjtych e-
dokumentw. Do podstawowych funkcji EUP zaliczyc nalezy oznaczanie
dokumentw data i czasem, obsug aktywnych formularzy www, weryfikacj
podpisw elektronicznych oraz archiwizacj dokumentw w formie elektronicznej
z zachowaniem mocy dowodowej.
C5.20 Sinfos w Polsce (15.11.2006)
203

Katalog SINFOS, bdacy najwikszym katalogiem w Europie, rozpoczyna
swoja dziaalnosc w Polsce. Spka zostaa powoana do zycia w listopadzie 2006
r., jako Joint Venture firm SINFOS GmbH z siedziba w Kolonii oraz Instytutu
Logistyki i Magazynowania z Poznania. Dziaajacy na polskim rynku pod nazwa
Katalog SINFOS zawiera bdzie ponad 200 atrybutw opisujacych produkt, co
pozwala na zaspokojenie apetytu na informacj wszystkich sieci handlowych.
Dane o produktach znajduja si w jednym miejscu, co zapewnia ich szybka i prosta
aktualizacj, automatyczna dystrybucj danych do odbiorcw i pena
synchronizacj midzy systemami dostawcy i odbiorcy. Za tym idzie eliminacja
bdw na dokumentach, minimalizacja liczby zwrotw towarw, eliminacja
rcznej aktualizacji danych, odbiorcy natomiast otrzymuja automatyczne
powiadomienia o zmianach dotyczacych produktw, promocjach, datach
dostpnosci produktu. SINFOS Polska nie startuje od zera. Komentujac powstanie
wsplnego przedsiwzicia Grzegorz Szyszka, Dyrektor Instytutu Logistyki i
Magazynowania, Prezes GS1 Polska, powiedzia: - Dla naszych aktualnych
klientw jest szczeglnie istotne, e dane z dziaajcego ju w Instytucie katalogu
EANIC mog zosta zintegrowane z Katalogiem SINFOS. To dua oszczdno
czasu i pienidzy. Stawka jest jeszcze cos innego z punktu widzenia dostawcw

202
Podrozdzia zosta napisany na podstawie informacji prasowej firmy Unizeto Technologies.
203
Podrozdzia zosta napisany na podstawie informacji prasowej firmy Sinfos Polska.
341
Katalog SINFOS moze byc furtka do wejscia na nowe rynki i szybkie zwikszenie
przychodw, sieci natomiast zyskuja bogata baz potencjalnych nowych
dostawcw. Wszystko to bez wielkich nakadw wejscie do Katalogu SINFOS
otwiera przed kazda firma automatycznie cae spektrum mozliwosci oferowanych
przez system. Dodatkowo Katalog SINFOS posiada certyfikat GDSN (Siec
Globalnej Synchronizacji Danych), dziki czemu uczestnicy ancucha dostaw maja
pewnosc, ze poprzez katalog bda mieli mozliwosc synchronizacji aktualnych
danych o produkcie w skali caego swiata. W ten sposb wszyscy partnerzy
handlowi bda posiadali w swoich systemach spjne dane o konkretnej jednostce w
tym samym czasie.
C5.21. E-portfel po polsku (29.11.2006)
204

Portal Onet.pl oraz midzynarodowy dostawca usug patnosci online podpisay
umow, dziki ktrej Polacy bda mogli korzystac z usug finansowych,
oferowanych w ramach tzw. e-portfela. W ich skad wchodza patnosci online w
kraju i za granica oraz przelewy midzynarodowe. Do wykonania patnosci
wystarczy tylko adres e-mailowy, nie potrzeba karty kredytowej, jak to ma miejsce
w przypadku wielu innych systemw patnosci online. Usuga Moneybookers
charakteryzuje si niskimi opatami, wynoszacymi 1% kwoty przelewu, ale nie
wicj niz 0,50 EUR.
C5.22. Powstao Supercentrum Danych (08.12.2006)
205

W Szczecinie wybudowano wyjatkowe Centrum Danych Unizeto
Technologies. W ramach projektu powsta supernowoczesny budynek o
powierzchni 2350 m kw., w ktrym na czterech pitrach znajduja si centra
wydrukw i korespondencji masowej, digitalizacji, certyfikacji klucza publicznego,
przetwarzania danych i archiwizacji elektronicznej. Ponadto swiadczone tam sa
usugi kolokacji, hostingu i ASP (Application Service Provider). Centrum posiada
certyfikaty Systemu Zarzadzania Jakoscia ISO 9001:2001, Systemu Jakosci AQAP
2110:2003, Systemu Zarzadzania Bezpieczenstwem Informacji PN-I-07799-
2:2005, Swiadectwaz Bezpieczenstwa Przemysowego oraz Swiadectwo

204
Podrozdzia napisano na podstawie materiaw informacyjnych portalu Onet oraz firmy
Moneybookers.
205
Podrozdzia napisano na podstawie informacji prasowych Unizeto Technologies.
342
Wiarygodnosci Krajowego Dyrektra ds. Uzbrojenia, a takze towarzyszace
gwnemu oddalone o 12 kilometrw zapasowe Centrum Danych.
C5.23. Google potwierdza chc budowy Centrum Badan i
Rozwoju w Polsce (04.12.2006)
206

Firma Google potwierdzia, ze planuje uruchomienie w Krakowie centrum
badan i rozwoju. Powodem takiej decyzji jest rosnace znaczenie dla firmy
polskiego rynku oraz regionu Europy Srodkowej i Wschodniej. Nowe centrum
bdzie wsptworzyc nowoczesne mechanizmy wyszukiwania i inne produkty dla
wyszukiwarki przeznaczone zarwno na rynek polski, jak i swiatowy. Bdzie to
pierwsze centrum badan i rozwoju w Europie Srodkowej, dziesiata placwka w
Europie i trzydziesta pierwsza na swiecie. Polska znana jest z utalentowanej i
wyksztaconej kadry inzynierw. - Krakowska inwestycja wiadczy o
zaangaowaniu firmy Google oraz istotnej roli Polski jako rynku i kraju, w ktrym
mona znale wyjtkowo utalentowanych pracownikw powiedzia Alan
Eustace, wiceprezes dziau badan i inzynierii w firmie Google. - W naszym
przedsibiorstwie zajmujemy si najwyszej klasy technologi informatyczn,
jestemy bardzo zadowoleni, e bdziemy mogli wsplnie z nowym zespoem z
Krakowa opracowywa produkty Google dla naszych uytkownikw.
C5.24. mBank wchodzi na rynek telefonii komrkowej
(13.12.2006)

207

W poowie grudnia mBank, bankowosc detaliczna BRE Banku, uruchomi
oficjalnie usugi telefonii komrkowej. Bank nie ma wasnej sieci telefonicznej, ale
wsppracuje na tym polu z firma Polkomtel. Klienci mBanku otrzymuja kart
telefoniczna za posrednictwem poczty. Usuga jest bezabonamentowa, a konto
mozna doadowac tylko elektronicznie. mBank kieruje swoja ofert komrkowa
przede wszystkim do uzytkownikw usug bankowych - korzystanie przez nich z
kart patniczych jest premiowane dodatkowymi minutami na poaczenia. To samo
dotyczy kredytw hipotecznych, ktrych przyznanie zwiazane jest z duzymi
pakietami minut. Bank udziela tez kredytw na zakup telefonw komrkowych.
Bank planuje pozyskac 162 tysiace klientw w 2007 roku oraz 315 tysicy w 2008

206
Podrozdzia napisano na podstawie materiaw informacyjnych Google.com
207
Podrozdzia napisano na podstawie: Dec ., Czwarty operator komrkowy ju jest, Rzeczpospolita
nr 291, dod. Ekonomia i Rynek, str. 5
343
i 450 tysicy w 2009 roku. Wprowadzajac usugi elefonii komrkowej mBank sta
si pierwszym polskim wirtualnym operatorem sieci komrkowej (MVNO). Do
konca roku operator mia 150 tys. klientw, zas w I kw. 2007 roku chce uruchomic
usug szerokopasmowego dostpu do Internetu. mBank mobile korzysta z sieci
Polkomtela, odkupujac od niego minuty w cenie hurtowej. Polkomtel oferuje
mBank mobile takze dodatkowe usugi zwiazane z m.in. dostarczaniem kart SIM,
obsuga klienta i billingiem.

344
Podsumowanie
Przedstawione wyniki badan za rok 2006 dowodza, ze gospodarka
elektroniczna w Polsce wkroczya w faz dojrzaego rozwoju. Poziom
wykorzystania transakcji elektronicznych w praktyce gospodarczej i w
funkcjonowaniu spoeczenstwa informacyjnego, dynamika i jakosc rozwoju e-
usug, wymagania kierowane pod adresem e-administracji, potrzeby dostosowania
regulacji prawnych do wymagan e-rynku, ukierunkowanie rozwoju infrastruktury
teleinformatycznej w ramach inicjatyw i projektw ICT oraz wiele innych
symptomw wskazuje na celowe i swiadome dziaania ukierunkowane na
osiaganie wartosci z wykorzystania narzdzi e-gospodarki. Przedstawione w
raporcie 2006 dziaania sa waznym etapem na drodze do poprawy warunkw zycia
Polakw i wynikw ekonomicznych polskiej gospodarki. Dugofalowe plany i
programy potwierdzone Planem Informatyzacji Panstwa i Programem
Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 sa ukierunkowane na obnizenie
kosztw funkcjonowania spoeczenstwa i cizaru codziennego zycia, eliminowanie
barier rozwoju spoeczenstwa informacyjnego, a takze na wspomaganie wzrostu
efektywnosci gospodarki i konkurencyjnosci polskich przedsibiorstw.
Przedstawione w raporcie 2006 wyniki badan obejmuja pomiar zarwno dziaan na
etapie kreowania i rozwoju srodowiska e-gospodarki, jak i osiagnitych dotychczas
wynikw funkcjonowania elektronicznej gospodarki w Polsce.
Wzrost wartosci realizowanych transakcji on-line w 2006 roku o 50% w
stosunku do roku 2005 jest sumarycznym i zozonym wynikiem sumowania wielu
wzajemnie powiazanych czynnikw skadowych zaufania do elektronicznych
transakcji, poziomu wiedzy i kwalifikacji spoeczenstwa, stopnia gotowosci
infrastruktury e-gospodarki i e-usug oraz dostosowania przepisw prawa. Z badan
wynika, ze gwnie wzrost liczby uzytecznych dla Polakw usug elektronicznych,
zwiazanych z ich codziennym zyciem i obowiazkami w pracy oraz wymaganiami
dziaalnosci gospodarczej, moze zapewnic wzrost wskaznikw ilosci i struktury
wykorzystania narzdzi e-gospodarki w Polsce.
Przedstawiona w tabeli analiza sabych i mocnych stron gospodarki
elektronicznej prezentuje w sposb syntetyczny wnioski i uoglnienia wynikajace
z analizy wynikw badan zamieszczonych w raporcie 2006.

Podsumowanie
345

Sabe strony e-gospodarki Mocne strony e-gospodarki
Spoeczenstwo informacyjne
Niewielka liczba usug elektronicznych
administracji publicznej, ochrony zdrowia i sabe
tempo ich wzrostu
Niski stopien nasycenia gospodarstw domowych
komputerami i brak dofinansowania oraz
udogodnien podatkowych przy zakupie komputera
Wysoki koszt dostpu do Internetu (w stosunku do
srednich przychodw Polakw); Monopolistyczna
pozycja TP SA i brak konkurencji, podtrzymuje
wysokie ceny
Wysoki koszt zaprojektowania i wdrozenia
platform elektronicznych i systemw
szkieletowych e-gospodarki
May udzia gospodarstw poaczonych do Internetu
(3%) w stosunku do gospodarstw ogem; sabo
rozwinita infrastruktura sieci szkieletowej Internet
na wsi (ok. 18% gospodarstw wiejskich)
Saba struktura potrzeb wykorzystania Internetu,
gwnie do komunikacji, gier i rozrywki oraz
poszukiwania informacji (3% wzrost aktywnosci
zamawiania i sprzedazy oraz korzystania z usug
bankowych)
Brak zaufania oraz brak poczucia bezpieczenstwa
powoduja zahamowanie sprzedazy przez Internet i
niska dynamik jej wzrostu; obawa o
bezpieczenstwo przekazywanych danych (23,1%)
Brak zaufania do usug e-zdrowia i telemdycyny,
Kwestionowanie przez policj waznosc wydruku
komputerowego polis OC jako dokumentu
potwierdzajacego zawarcie umowy ubezpieczenia i
opacenia skadki droga elektroniczna
Brak wsparcia rozwoju polskiego e-learningu
uczelnianego przez Ministerstwo Nauki i
Szkolnictwa Wyzszego (dopuszczono tylko 70%
zajc przez Internet)
Niewielka aktywnosc uczelni w zakresie
zakadania kont internetowych i stron WWW dla
kadry dydaktycznej i naukowo-badawczej
Niedostosowanie programw nauczania i trudna
adaptacja materiaw dydaktycznych do zdalnego
nauczania (koniecznosc pozyskania wiedzy od
ekspertw danej dziedziny i przeksztacenia jej w
interaktywny system nauczania)
Duza dynamika wzrostu liczby aczy staych do
Internetu (28,5%)
Duza liczba internautw (14,1 mln co stanowi 47,9%
Polakw w wieku od 16-74 lat)
Wzrost czstotliwosci korzystania z Internetu (25,4%
korzysta z Internetu codziennie)
Zapa, innowacyjnosc i kreatywnosc modych
Polakw; wzrost umiejtnosci korzystania z
Internetu
Wzrastajace przyzwyczajenie i nawyk korzystania z
usug elektronicznych i portali WWW; wzrost
wykorzystania Internetu w codziennych
czynnosciach (kupno i sprzedaz, pozyskiwanie
informacji, poszukiwanie pracy, sprawdzanie towaru
w marketach, itp.)
Wysoki - 71% przyrost liczby osb kupujacych w
sieci Internet
Rosnacy zakres usug i wzbogacanie oferty oraz
funkcjonalnosci portali obsugowych,
Malejace koszty elektronicznych usug (np.
finansowych, bankowych (wzrost o z 16,8% do
22,7% internautw korzystajacych z usug
bankowych); duza liczba rachunkw bankowych
dostpnych przez Internet (8,6 mln)
Wzrastajaca swiadomosc korzysci z szybkich,
wygodnych i tanich transakcji elektronicznych na
rynkach finansowych - inwestycyjnych i
kapitaowych
Finansowanie z funduszy UE moze byc w czsci
przeznaczone na rozwj technologii
informatycznych na terenach wiejskich
Poprzez usugi e-gospodarki uatwiony jest dostp do
wiedzy, usug medycznych i e-administracji na
terenach wiejskich, odlegych od osrodkw
miejskich i naukowych
Plany wdrozenia e-recept przez NFZ
Duzy i rosnacy udzia uczelni swiadczacych usugi
elektronicznej biblioteki i elektronicznego
dziekanatu

Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2006
346
E-biznes
Brak szerokiej oferty uzytecznych usug B2B i
B2C na e-rynku
Niewielka ilosc udostpnionych witryn sprzedazy
w wersjach jzykowych innych niz polska (tylko
7% dwujzycznych)
Niski poziom upowszechnienia podpisu
elektronicznego uwierzytelniajacego transakcj
Niski poziom kompleksowej obsugi transakcji
gospodarczych (synchronizacji o produktach,
wzorw dokumentw, bazy podmiotw, ofert, itd..)
Maa ilosc i czstosc elektronicznej wsppracy
pomiotw w ancuchach dostaw
Wzrost problemw z bezpieczenstwem o 4% do
poziomu 28% w 2006 r. ; ryzyko faszowania i
kradziezy oraz swiadomosc niebezpieczenstw w
sieci waman i zawirusowania
Ryzyko kontroli transakcji przez konkurencj
Brak integracji procesw informacyjnych
wewnatrz firmy z elektroniczna wymiana danych
pomidzy partnerami na rynku
Brak powszechnego dostpu do narzdzi i
infrastruktury e-gospodarki w Polsce; brak
publicznie dostpnych platform e-biznesu dla
sektora MSP
Wysokie koszty sprztu i infrastruktury
softwarowej (np. EDI), koszty transmisji i
poaczen; swiadomosc rozwoju kosztw; brak
zaufania w zwrot z inwestycji w narzdzi e-
gospodarki
Wysoki koszt pozyskania wiedzy o sposobach
wykorzystania narzdzi e-gospodarki w
dziaalnosci gospodarczej
Trudnosci e-obsugi produktu ubezpieczeniowego i
problemy w dostarczaniu usugi ubezpieczeniowej;
niestaosc przepisw prawnych
Brak wiedzy nt. dochodzenia winy i arbitrazu
gospodarczego w transakcjach elektronicznych

Rosnacy stopien komputeryzacji przedsibiorstw i
dostpu do Internetu (100% duzych i srednich, 88%
maych przedsibiorstw)
Wzrost ilosci i jakosci aczy szerokopasmowych
Uatwienie relacji z klientami i partnerami
biznesowymi poprzez strony WWW (53%)
Maleje poziom reklamacji i zwrotw w sklepach
internetowych
Maleje koszt systemw i narzdzi wsppracy w
ancuchu dostaw (z dostawca, odbiorca)
Wzrost zakresu i wielkosci dofinansowania z
funduszy UE w rozwj narzdzi e-gospodarki
wspomagajacych konkurencyjnosc i efektywnosc
przedsibiorstw
Swiadomosc korzysci z wpywu e-gospodarki na
popraw wizerunku firmy (90%), obnizenie
kosztw sprzedazy i zakupu (68%), przyspieszenie
transakcji handlowej (84%), pozyskanie nowych
klientw (87%), opraw jakosci swiadczonych
usug (68%), a takze wzrost zasigu sprzedazy i
zaopatrzenia, wzrost szybkosci realizacji procesw
gospodarczych i poziomu obsugi klienta,
Wzrost liczby adresw WWW dla jednego sklepu
on-line czy punktu sprzedazy w sieci
Dywersyfikacja ryzyka niepowodzenia -
zmniejszenie dysproporcji pomidzy rwnoczesnym
prowadzenie dziaalnosci handlowej tradycyjnej
(52%) i on-line (47%)
Rosnaca atrakcyjnosc polskiego rynku sprzedazy
(mniejsza niepewnosc, nizsze koszty opracowania
wersji jzykowej serwisw WWW)
Atrakcyjnosc inwestycyjna polskiej Giedy
Papierw Wartosciowych i dynamiczny rozwj
usug e-inwestycyjnych i obsugi transakcji
kapitaowych; rozwj usug domw maklerskich
Wysoki poziom informatyzacji bankowosci, rozwj
oferty bankw; wzrost bezpieczenstwa systemw
bankowych i popularnosci elektronicznych form
patnosci oraz elektronicznych transakcji
finansowo-bankowych w dziaalnosci gospodarczej
Wzrost o 50% popularnosci systemu telepracy
Wzrost swiadomosci korzysci i popularnosci usug
e-learning i zdalnego nauczania w dziaalnosci
przedsibiorstw

Podsumowanie
347

E-administracja
Maa liczba usug e-urzdu w stosunku do potrzeb
spoeczenstwa, maa liczba usug transakcyjnych i brak
integracji procesw informacyjnych wewnatrz urzdu
z elektroniczna wymiana danych pomidzy urzdami
Nierwnomierny przydzia srodkw na informatyzacj
urzdw regionalnych i centralnych
Niejednorodnosc sposobw komunikacji oraz brak
standardw informacyjnych i technologicznych
Bardzo niska dynamika wzrostu wykorzystania
nowych technologii i platform e-usug
Koniecznosc zmian organizacji procesw i procedur
funkcjonowania urzdw
Brak publicznie dostpnych systemw szkieletowych i
platform e-administracji
Nadmiarowosc i powtarzalnosc baz danych,
rozproszenie srodkw finansowych i kompetencji
pomidzy wiele urzdw centralnych
Ograniczony dostp obywateli do Internetu i niski
poziom edukacji obywateli w zakresie nowoczesnych
technologii informatycznych
Mae upowszechnianie podpisu elektronicznego w
administracji publicznej
Przyjcie Planu Informatyzacji Panstwa na lata
2007-2010 i jasno postawione cele; powoanie
Midzyresortowego Zespou do Spraw
Informatyzacji w celu pomocy i koordynacji
Wzrost wydatkw na administracj; wzrost zakresu
i wielkosci dofinansowania administracji publicznej
z funduszy UE; udzia jednostek administracji w
wielu projektach i programach UE
Realizacja projektu elektronicznej platformy
administracji publicznej e-PUAP, e-Delaracje, e-
Podatki, STAP, PESEL-2, CEPiK i wielu innych
projektw na szczeblu administracji centralnej i
regionalnej
Redukowanie kosztw funkcjonowania
administracji publicznej poprzez zastosowanie
efektywnych technik informatycznych
Wprowadzanie dokumentw biometrycznych
(paszport, dowd osobisty)
Coraz czstsze wprowadzanie w urzdach e-obsugi
klienta i swiadczenie usug w peni transakcyjnych;
wysoki stopien komputeryzacji urzdw
Zwikszona aktywnosc samorzadw w zakresie
rozwoju e-administracji; powszechne utrzymywanie
stron internetowych i obsuga BIP

E-usugi
Brak zaufania i poczucia bezpieczenstwa
przekazywanych danych
Wdrozenie elektronicznej obsugi podatkw PIT,
CIT, VAT e-Deklaracje
Rozwj usug i zapotrzebowania na usugi
infobrokerw
Rozwj prasy elektronicznej i portali dostpowych
Dynamiczny rozwj wielu inicjatyw e-usug
wychodzacych naprzeciw potrzebom spoeczenstwa
informacyjnego
Standardy
Brak swiadomosci potrzeby wdrazania i uzgadniania
standardw; brak wiedzy i upowszechniania wielu
standardw
Wysoki koszt wdrozenia standardw podpisu
elektronicznego,
Brak szczegowej dokumentacji wdrozenia i
wykorzystania standardw
Niejednorodnosc sposobw i systemw komunikacji;
duza heterogenicznosc systemw informatycznych
Rozwj i popularyzacja standardw stosowanych w
ancuchach dostaw i systemach traceability
Rosnace potrzeby wykorzystania standardw w
kooperacji przedsibiorstw na rynku
midzynarodowym i krajowym (zwaszcza, gdy jest
obcy kapita)
Tworzenie grup ustalania lub opracowywania
standardw w administracji publicznej
Wymagania midzynarodowe i warunki
interoperacyjnosci w projektach finansowanych z
UE; znaczna ilosc projektw zwiazanych ze
348
standardami w 6PR i 7PR
Szczegowa specyfikacja standardw GS1, EPC,
RFID, ebXML
Prawo
Brak przejrzystosci przepisw prawa i wysoki stopien
skomplikowania przepisw wzajemnie zaleznych
Brak aktw wykonawczych do ustaw lub
nieterminowosci ich uchwalania
Brak jasnych regu zastosowania przepisw prawa (np.
e-Faktura)
Koniecznosc penego, precyzyjnego i zgodnego z
dyrektywami europejskimi uregulowania sfery e-
gospodarki
Coraz wiksza ilosc przepisw regulujacych coraz
wicej obszarw funkcjonowania e-gospodarki,
powodujac wzrost poczucia bezpieczenstwa i
niezaprzeczalnosci transakcji elektronicznych
Staranne wprowadzenia w zycie idei zawartych w
Planie Informatyzacji Panstwa
Konsultacje spoeczne i srodowiskowe
poprzedzajace wprowadzenie aktw prawnych
Uchwalanie przepisw istotnie oddziaujacych na
zakres i zasig wykorzystania narzdzi e-gospodarki
np. nowelizacja ustawy o zamwieniach
publicznych, ustawa o Krajowym Rejestrze
Sadowym
Ukierunkowanie w zmianach prawnych na ciaga
obsug obywatela przez urzad administracji (e-
urzad dostpny przez 24 godziny na dob)

Intencja autorw Raportu 2006 byo dostarczenie obiektywnych i
potwierdzonych wynikami badan informacji, pomocnych w podejmowaniu decyzji,
o strategicznych kierunkach rozwoju elektronicznej gospodarki w Polsce,
wspomagajacych gwne kierunki rozwoju gospodarczego kraju i rozwj polskiego
spoeczenstwa informacyjnego.
Zdaniem wielu ekspertw bioracych udzia w I Kongresie Gospodarki
Elektronicznej, analiza obecnego modelu e-gospodarki w Polsce wskazuje na
koniecznosc budowy obok szkieletowych systemw teleinformatycznych i
platform usug elektronicznych dla e-Administracji, takze platformy usug dla e-
biznes, ukierunkowane na wspomaganie wykorzystania technologii
teleinformatycznych gwnie przez mae i srednie przedsibiorstwa. Na
koniecznosc realizacji takich zintegrowanych rozwiazan systemowych dla
przedsibiorstw, wskazuja wyniki badan, z ktrych wynika opznienie sektora
MSP w wykorzystywaniu narzdzi e-gospodarki, w stosunku do duzych
przedsibiorstw i swiata bankowosci elektronicznej. Analiza mechanizmw
gospodarczych w krajach rozwinitych dowodzi, ze rozwj e-gospodarki w
sektorze MSP wspierany jest polityka rzadowa, wyznaczajaca priorytety
rozwojowe i przyspieszajaca procesy wdrazania narzdzi i kultury organizacyjnej
gospodarki elektronicznej do praktyki gospodarczej. W Polsce takie priorytety
wyznaczy Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013
opracowany na podstawie Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-
2013. Ponadto wyniki badan pokazuja, ze mechanizmy wolnego rynku nie sa w
Podsumowanie
349
tym przypadku wystarczajaco skuteczne, a nasze przedsibiorstwa oczekuja na
dojrzae i sprawdzone rozwiazania.

350
Sownik pojc e-gospodarki
ADC (Automatic Data Capture)
Automatyczne identyfikowanie i gromadze-
nie danych w systemach logistycznych.
ADSL (Asynchronic Digital Subscriber Line)
Asynchroniczne Linie Cyfrowe poaczenia
wykorzystujace istniejaca siec dwuprzewo-
dowych miedzianych acz telefonicznych,
umozliwiaja one przepyw informacji w kie-
runku abonenta z prdkosciami od 16kb/s do
8Mb/s.
ALERT
Specjalistyczny wewntrzny system analizy
kryminalnej.
Analyst's Notebook
Oprogramowanie stanowiace podsystem sy-
stemu ALERT; zestaw programw kompute-
rowych majacych za zadanie zapewnienie
pomocy analitykom przy tworzeniu graficznej
prezentacji informacji.
ASP (Application Software Provider)
Nowe mozliwosci zastosowania outsourcingu
informatycznego po stronie odbiorcw usug
internetowych oraz oferowania tychze usug
przez operatorw internetowych w ramach
nowych technologii teleinformatycznych.
audiokonferencja
System dyskusyjny skadajacy si z zespou
poaczonych paneli mikrofonowo-gosniko-
wych, w ktre wyposazeni sa wszyscy ucze-
stnicy dyskusji; szczeglna rol peni wyrz-
niony panel przewodniczacego umozliwiaja-
cy sterowanie porzadkiem dyskusji.
bank internetowy
Wirtualny bank, ktry nie prowadzi tradycyj-
nej obsugi klientw poprzez wykorzystanie
fizycznych placwek. Usugi i produkty ofe-
rowane sa jedynie przez Internet.
bankowosc elektroniczna (e-banking)
System udostpnienia wszystkich usug infor-
macji instytucji finansowych w Internecie;
usugi finansowe moga byc dostpne przez
zwyka przegladark WWW, a takze przez
inne elektroniczne kanay jak: WAP, SMS
i e-mail, IVR, call center, kioski transakcyjne.
bezpieczna poczta
Usuga, dziki ktrej uzytkownik moze zwe-
ryfikowac tozsamosc nadawcy, sprawdzac
i potwierdzac integralnosc danych przy za-
pewnionej poufnosci przesyanych wiadomo-
sci.
bezpieczny podpis elektroniczny
Podpis elektroniczny, ktry umozliwia iden-
tyfikacj osoby podpisujacej, moze byc utwo-
rzony tylko dziki danym do skadania podpi-
su elektronicznego i zabezpiecza podpisywa-
ne dane tak, ze gdy wprowadzane sa zmiany
w podpisanych danych, weryfikacja podpisu
jest negatywna.
B2B Business-to-Business
Model internetowych relacji biznesowych
polegajacych na zawieraniu transakcji droga
elektroniczna pomidzy podmiotami gospo-
darczymi. Najczsciej stosowane jest dla han-
dlu internetowego.
B2C Business-to-Consumer
Model internetowych relacji polegajacych na
zawieraniu transakcji droga elektroniczna
midzy klientem bdacym ostatecznym uzyt-
kownikiem lub konsumentem a podmiotem
gospodarczym. Najczsciej stosowane jest dla
handlu internetowego. Inaczej mwiac jest to
relacja biznesowa, w ktrej sprzedawca (firma)
kieruje swoja ofert do klienta koncowego.
B2E Business-to-Emploee
Coraz czsciej stosowana relacja pomidzy
firma bdaca zakadem pracy a jej pracowni-
kami.
B2G Business-to-Government
Model relacji internetowych dotyczacy wsp-
pracy podmiotu gospodarczego i administra-
cji publicznej.
Sownik poj e-gospodarki
351
centrum certyfikacyjne
Zaufana trzecia strona, podmiot uprawniony
do wydawania certyfikatw i swiadczenia
usug zwiazanych z podpisem elektronicz-
nym. Centrum certyfikacyjne gwarantuje, ze
klucz publiczny zawarty w certyfikacie odpo-
wiada osobie lub instytucji wskazanej w cer-
tyfikacie. Urzad Certyfikacji jest skadnikiem
Infrastruktury Klucza Publicznego. Dziaa
zgodnie z opracowana polityka certyfikacji,
kodeksem postpowania certyfikacyjnego
i polityka bezpieczenstwa.
centrum pracy zdalnej
Rodzaj telecentrum, komercyjny osrodek
przeznaczony dla ludzi pracujacych poza
siedziba pracodawcy (telepraca), dziki
ktremu mozna wykonywac czynnosci poza
biurem.
certyfikat
Elektroniczne zaswiadczenie, ktre umozli-
wia sprawdzenie autentycznosci e-podpisu.
Wydaje go centrum certyfikacyjne, przypi-
sujac do konkretnej osoby. Certyfikat moze
byc kwalifikowany (umozliwia skadanie
bezpiecznego podpisu) i niekwalifikowany
(zwyky e-podpis).
certyfikat kwalifikowany
Certyfikat, ktry suzy do weryfikacji podpi-
sw elektronicznych, ktre wywouja skutki
prawne rwnowazne podpisowi wasnorcz-
nemu.
CRM (Customer Relationship Management)
Komputerowy sposb zarzadzania kontakta-
mi z wieloma klientami jednoczesnie, wspo-
magany przez oprogramowanie zorientowane
na personalizacj sprzedazy, marketingu
i ofert usug dla klientw.
C2C Customer-to-Customer
Okreslenie dotyczace handlu pomidzy kon-
sumentami z ominiciem firmy. Inaczej m-
wiac, jest to relacja zachodzaca pomidzy
koncowymi klientami, zazwyczaj ustalana
w trakcie aukcji.
domena internetowa (Internet domain)
Domena komunikacyjna bdaca elementem
architektury sieci Internet; sowny zapis in-
ternetowego adresu komputera; internetowa
przestrzen nazw domen jest podzielona za-
rwno pod wzgldem instytucjonalnym, jak
i ze wzgldu na poozenie geograficzne.
dostawca w Internecie
Przedsibiorstwo lub osoba fizyczna, ktre
korzystaja z platformy handlu elektroniczne-
go do sprzedazy swoich produktw lub usug.
DSL (Digital Subscriber Line)
Technologia cyfrowego dostpu abonenckie-
go funkcjonujaca na najnizszym szczeblu sie-
ci telekomunikacyjnej tzw. ostatniej mili,
czyli zapewniajacej przesyanie sygnaw
cyfrowych za posrednictwem tradycyjnego
kabla miedzianego.
EANCOM
Podrcznik wdrazania midzynarodowego
standardu UN/EDIFACT dla handlu i prze-
mysu, wykorzystujacy standardy EAN.UCC
(GS1) i przeznaczony do realizacji wymiany
handlowej w srodowisku elektronicznym.
EAN Polska
Od 2005 roku obowiazuje nazwa GS1 Polska.
e-commerce (handel elektroniczny)
Proces sprzedawania i kupowania produktw
i usug, a wic zawierania transakcji handlo-
wych z wykorzystaniem srodkw elektronicz-
nych, prowadzony za posrednictwem Inter-
netu (czsto pomocne sa takze narzdzia tra-
dycyjne faks czy telefon).
eContent
Program bdacy czscia inicjatywy eEurope
2002 An Information Society for All, jego
celem jest popieranie i stymulowanie korzy-
stania z zasobw cyfrowych oraz promowa-
nie rznorodnosci jzykowej i kulturowej
w sieci, inicjatywa ta skupia si na polepsze-
niu jakosci informacji w Internecie oraz roz-
powszechnianiu tych tresci w wielokulturo-
wym i wielojzycznym srodowisku.
EDI (Electronic Data Interchange)
Jest jednym z najwazniejszych elementw go-
spodarki elektronicznej. Bdac jej rdzeniem,
staje si dla wielu firm punktem wyjscia dla
rozpoczcia dziaalnosci na tym polu. EDI
to bezposrednia (z aplikacji do aplikacji) wy-
miana informacji dokumentw handlowych
w postaci powszechnie akceptowanych stan-
dardowych elektronicznych komunikatw,
352
pomidzy rznymi partnerami: producentami,
dostawcami, odbiorcami, bankami, firmami
ubezpieczeniowymi, agencjami rzadowymi
itp.
edukacja informacyjna
Edukacja z zakresu wykorzystania techno-
logii informacyjnych i komunikacyjnych.
eEurope 2002
Pena nazwa: eEurope 2002 Spoeczenstwo
Informacyjne dla Wszystkich (eEurope 2002
An Information Society for All); inicjatywa
Komisji Europejskiej i panstw czonkow-
skich, ktrej celem jest modernizacja i umo-
cnienie europejskiej gospodarki informacyj-
nej w krajach Unii Europejskiej.
eEurope+
Inicjatywa krajw kandydujacych do Unii
Europejskiej, wzorowana na eEurope, majaca
na celu rzeczywista integracj ze strukturami
unijnymi i rozwj gospodarczy panstw kan-
dydujacych.
e-government
Elektroniczna wsppraca na linii urzad
obywatel, obszar elektronicznej gospodarki
zarezerwowany dla realizowania zwiazkw
pomidzy firma a administracja publiczna,
na og na bazie standardowych dokumentw
(np. PIT).
elektroniczne instrumenty patnicze
Instrumenty pieniadza elektronicznego oraz
inne instrumenty umozliwiajace ich posiada-
czowi dostp do srodkw pieniznych na od-
legosc i dokonywanie operacji przy uzyciu
elektronicznych nosnikw informacji.
ELIXIR
System rozliczen midzybankowych, w kt-
rych wyeliminowano przesyanie dokumen-
tw papierowych midzy bankami. Wszystkie
informacje potrzebne dla prawidowego opra-
cowania i zaksigowania zlecenia klienta
przeksztacane sa w zapis elektroniczny prze-
syany do banku odbiorcy zlecenia. ELIXIR
jest systemem rozrachunku netto, w ktrym
zlecenia wystawiane do zaksigowania na
rachunkach bankw sa rezultatem kompen-
saty wzajemnych naleznosci i zobowiazan
bankw, wynikajacych z indywidualnych
zlecen klientw.
ePolska
Plan dziaan na rzecz rozwoju spoeczenstwa
informacyjnego w Polsce na lata 20012006.
e-praca (telepraca)
Kazda dziaalnosc w firmie, ktra wymaga
przetwarzania danych i przesyania ich za po-
moca aczy telekomunikacyjnych. Cecha cha-
rakterystyczna telepracy jest wykonywanie jej
poza siedziba pracodawcy przy uzyciu nowo-
czesnej technologii elektronicznej najczs-
ciej Internetu.
e-procurement
Elektroniczne zaopatrywanie si.
ERP (Enterprise Resource Planning)
Zintegrowany informatyczny system zarza-
dzania przedsibiorstwem.
Ethernet
Standard sieci komputerowej w sieci magi-
stralnej, czyli sieci z szyna wielodostpna,
w ktrej wszystkie stanowiska przyaczone
sa do wsplnego osrodka. Techniczna nazwa
sieci lokalnej wprowadzonej przez Xerox
Corp. i rozwinitej przy udziale firm Intel
i DEC.
extranet
Rozszerzenie aplikacji intranetowych firmy
oraz jej partnerw, klientw, dostawcw.
Extranet to zesp sieci korporacyjnych wy-
korzystujacych technologie internetowe, poa-
czone w taki sposb, aby mozliwa midzy
nimi bya efektywna wsppraca (wzajemne
udostpnianie danych przez podmioty wsp-
pracujace).
firewall
Zapora sieciowa, system zaporowy sposb
zabezpieczania komputera lub sieci. Oznacza
sprzt komputerowy ze specjalnym oprogra-
mowaniem lub samo oprogramowanie bloku-
jace nieuprawniony dostp.

FreeBSD
zaawansowany system operacyjny typu
OpenSource
FMCG (Fast Moving Consumer Goods)
Artykuy powszechnego uzytku (artykuy
spozywcze i napoje, chemikalia i wyroby
chemiczne, wyroby z gumy i tworzyw sztucz-
353
nych, odziez i wyroby futrzarskie, tkaniny,
wyroby tytoniowe).
FTP (File Transfer Protocol)
Protok przesyania plikw w sieciach. Naj-
wazniejsza wasciwoscia protokou FTP jest
obustronna komunikacja, a wic przesyanie
danych zarwno z serwera, jak i na serwer.
FTP jest najpopularniejsza metoda kopiowa-
nia plikw z odlegego komputera do lokalne-
go lub odwrotnie, zwaszcza w sieci Internet.
GLN (Global Location Number)
Globalny Numer Lokalizacyjny; nadawany
w ramach systemu EAN.UCC. Identyfikator
przedsibiorstwa lub organizacji funkcjonu-
jacej jako jednostka prawna. Jednoznaczne
w skali swiata oznaczenie kodowe lokalizacji
formalnoprawnej i fizycznej, wykorzystywa-
ne jako jednoznaczny identyfikator podmiotu
w gospodarce elektronicznej.
gospodarka elektroniczna (e-economy)
Wykorzystanie technologii informatycznych
w procesach gospodarki rynkowej; produkcja,
reklama, sprzedaz i dystrybucja produktw
poprzez sieci teleinformatyczne.
gospodarka oparta na wiedzy
(knowledge-based economy)
Gospodarka, w ktrej wiedza jest gwnym
czynnikiem produktywnosci i wzrostu gospo-
darczego (przed praca i kapitaem, surowcami
i energia); zasadnicza rol w gospodarce opar-
tej na wiedzy odgrywa informacja, edukacja
i technologie, w szczeglnosci technologie
informacyjne i komunikacyjne.
GPRS (General Packet Radio Service)
Rozwinicie systemu komunikacji GSM,
ktre umozliwia bezprzewodowa transmisj
danych z wykorzystaniem protokou IP oraz
przesyanie plikw i korzystanie z sieci Inter-
net za posrednictwem telefonu komrkowego.
GPS (Global Positioning System)
System pozycjonowania globalnego; satelitar-
ny system do identyfikacji poozenia obiektw
na kuli ziemskiej.
GS1 Polska
Polska organizacja GS1, ktrej podstawowym
profilem dziaalnosci jest wdrazanie stan-
dardw EANUCC (GS1); organizacja bda-
ca administratorem funkcjonowania systemu
EANUCC (GS1) w Polsce zgodnie z mi-
dzynarodowymi wytycznymi GS1, doradza w
zakresie stosowania standardw EANUCC
(GS1) i opracowuje rozwiazania krajowe.
Jej funkcje w Polsce peni Instytut Logistyki
i Magazynowania.
GSM (Global System for Mobile
Telecommunication)
Globalny System dla Komunikacji Ruchomej;
cyfrowy system radiotelefonii uzywany przez
operatorw telefonii komrkowej; wykorzy-
stuje pasma 900 MHz i 1800 MHz.
GSM-R (GSM-Railway)
Wersja GSM, radiowy system acznosci dla
potrzeb kolei.
GTIN (Global Trade Item Identification
Number)
Globalny Numer Jednostki Handlowej
okreslenie jednoznacznego w skali swiata
oznaczenia kodowego jednostki handlowej,
surowca lub wyrobu gotowego, w dowolnej
formie opakowaniowej.
handel elektroniczny (e-commerce)
Zob. e-commerce.
homebanking
Elektroniczny system obsugi klienta, instalo-
wany w komputerze klienta, umozliwiajacy
przeprowadzenie wielu operacji bankowych
oraz uzyskiwanie rznych informacji banko-
wych i finansowych bezposrednio z siedziby
firmy czy miejsca zamieszkania.
hosting
Odpatne udostpnianie klientowi sprztu in-
formatycznego za posrednictwem acz dzier-
zawionych. W zaleznosci od swoich potrzeb
klient moze skorzystac z usugi hostingu de-
dykowanego dzierzawa klientowi caych
urzadzen lub hostingu wirtualnego.
ICT (Information and Communication
Technology)
Technologie informacyjne i komunikacyjne
obejmujace intranet siec wewntrzna, acza-
ca np. komputery w jednym przedsibiorstwie
i jego oddziaach oraz extranet podaczenie
do wewntrznego intranetu firmy, ktry poz-
354
wala uzytkownikowi zewntrznemu na korzy-
stanie z czsci zasobw wewntrznych sieci.
IDA (Interchange of Data between
Administrations)
Oglnoeuropejska siec teleinformatyczna dla
administracji.
informatyzacja
Zastosowanie systemw informatycznych
w organizacji (gospodarce, administracji,
instytucjach).
Infrastruktura Klucza Publicznego
System tworzony do zapewniania funkcjono-
wania podpisw elektronicznych. Jego gw-
nym zadaniem jest zarzadzanie w wiarygodny
sposb kluczami publicznymi i tworzenie
dziki temu mozliwosci weryfikacji podpisu
elektronicznego. Na Infrastruktur Klucza
Publicznego skadaja si: infrastruktura sprz-
towa, programowa, bazy danych, sieci, proce-
dury bezpieczenstwa oraz obowiazki prawne
instytucji oferujacych usugi certyfikacyjne
oraz stosowne zasady postpowania.
infrastruktura telekomunikacyjna
Podstawowe urzadzenia i instytucje, niezbd-
ne do swiadczenia usug w zakresie teleko-
munikacji.
interfejs
Sprzg lub zacze umozliwiajace wymian
danych lub wglad w dane (interfejs uzytkow-
nika).
Internet
Informatyczna globalna siec komputerowa
oparta na protokole komunikacyjnym TCP/IP
(Transfer Control Protocol/Internet Protocol)
najwiksza siec komputerowa na swiecie,
zozona z tysicy mniejszych sieci, aczy
osrodki akademickie, instytucje edukacyjne
i rzadowe, laboratoria badawcze, organizacje
itp.
intranet
Wydzielona, wewntrzna siec o ograniczonym
dostpie, oparta na standardach komunikacyj-
nych Internetu: tych samych standardach, pro-
tokoach i programach.
INTRASTAT
System statystyki obrotw handlowych pomi-
dzy panstwami czonkowskimi Unii Europej-
skiej. W Polsce funkcjonuje od 1 maja 2004 r.
IP (Internet Protocol)
Protok komunikacyjny, na ktrym opiera
si wymiana danych w sieci Internet.
ISDN (Integrated Services Digital Network)
Siec Cyfrowa z Integracja Usug; zintegrowa-
na telekomunikacyjna siec cyfrowa, w ktrej
wykorzystuje si te same centrale i acza do
swiadczenia rznych usug telekomunikacyj-
nych; moze wsppracowac z innymi sieciami
uzytku publicznego.
ITS (Intelligent Transport Systems)
Inteligentne Systemy Transportowe; systemy
wspomagajace transport poprzez liczne zasto-
sowanie zaawansowanych technologii infor-
macyjnych i komunikacyjnych celem podnie-
sienia jego efektywnosci; technologie te suza
najczsciej do zdalnego zbierania, przetwa-
rzania, przechowywania i przesyania danych
gwnie poprzez urzadzenia zainstalowane
w pojazdach lub w otoczeniu drogi.

IVR (Interactive Voice Response)
technologia telefoniczna pozwalajaca
uzytkownikowi na porozumiewanie si z baza
danych poprzez telefon z funkcja wybierania
tonowego. Uzytkownik moze w ten sposb
otrzymac zadane informacje z bazy, badz
zasilic baz odpowiednimi danymi.

karta chipowa
Podobna do karty kredytowej, zawiera za-
kodowany w mikroprocesorze (chip) podpis
elektroniczny uzytkownika.
karta mikroprocesorowa,
karta inteligentna (smart card)
Uniwersalny nosnik danych wzbogacony
o bardzo rozbudowana struktur zabezpieczen;
umieszczony bezposrednio na karcie koproce-
sor kryptograficzny pozwala wykonywac kry-
tyczne operacje (na przykad podpis cyfro-
wy); podstawowe zastosowania kart to: och-
rona procesu logowania uzytkownikw, kon-
trola dostpu, zapewnienie niezaprzeczalnosci
(podpis cyfrowy), systemy lojalnosci, syste-
my kart patniczych, systemy wykorzystujace
355
limitowany dostp do usug i informacji;
obecnie coraz wicej produktw oferuje bez-
posredni styk do kart (Windows 2000, prze-
gladarki WWW), inne moga zostac atwo
przystosowane.
katalog elektroniczny
Baza danych, tematycznie powiazanych in-
formacji o odpowiednim systemie przeszuki-
wania, dostpna droga elektroniczna. Czsto
katalog produktw lub usug oferowanych
przez dostawc przygotowany w formie elek-
tronicznej, udostpniany kupujacym na plat-
formie handlowej. Katalog zawiera wwczas
opisy towarw lub usug wraz z ich cenami.
KIR
Krajowa Izba Rozliczeniowa SA, ktra
swiadczy usugi rozliczeniowe w ramach
systemu rozliczen midzybankowych, obej-
mujacego wymian zlecen patniczych, ich
rejestracj i ustalanie wzajemnych zobowia-
zan, a takze przedstawianie NBP wynikw
rozliczen bankw prowadzacych swoja dzia-
alnosc na obszarze kraju.
kolokacja
Odpatne udostpnianie klientom odpowied-
nio wyposazonego, przygotowanego i zabez-
pieczonego miejsca do umieszczania w nim
skadnikw infrastruktury informatycznej
klienta, np. serwerw itp. Dla klienta jest to
forma outsourcingu, gdyz przenosi on na
usugodawc cizar zapewnienia odpowied-
nich warunkw i zapewnienia bezpieczenstwa
pracy znajdujacych si w kolokacji urzadzen.
komunikacja multimedialna
(multimedia communication)
Komunikacja przy pomocy wszystkich lub
kilku z ponizszych srodkw: tekstu pisanego,
gosu, obrazu statycznego, obrazu ruchomego.
konwergencja
aczenie wielu funkcji w jednym urzadzeniu,
np. umieszczenie przegladarki internetowej
w telefonie komrkowym.
kupujqcy w Internecie
Przedsibiorstwo lub osoba fizyczna, ktre
korzystaja z platformy handlu elektronicz-
nego do realizacji zakupw.
kryptografia symetryczna
Zasada szyfrowania i deszyfrowania danych
oparta na uzywaniu jednego cyfrowego klu-
cza tajnego.
kryptografia asymetryczna
Zasada szyfrowania i deszyfrowania danych
oparta na uzywaniu cyfrowego klucza pry-
watnego (tajnego) i cyfrowego klucza pu-
blicznego.
LAN (Local Area Network)
Siec lokalna, aczaca komputery znajdujace
si w niewielkiej odlegosci od siebie, naj-
czsciej pozostajace w obrbie jednego
budynku.
LMDS (Local Multipoint Distribution
Service)
Bezprzewodowa technologia szerokopasmo-
wej acznosci radiowej, umozliwiajaca dostp
do przekazw gosu i obrazu z przepywnos-
cia do 1 Gb/s.
LMS (Learning Management System)
System Zarzadzania Szkoleniami, platforma
zbudowana z wykorzystaniem nowoczesnych
technologii informatycznych, suzaca zauto-
matyzowaniu administracji e-szkoleniami,
umozliwiajaca dostp do nich oraz monitoru-
jaca postpy w nauce uczestnikw e-szkolen.
MAN (Metropolitan Area Network)
Siec komputerowa aczaca sieci lokalne LAN
na obszarze miasta; oparta jest zazwyczaj na
aczu o duzej przepustowosci, do ktrego
podaczani sa klienci, sieci miejskie tworza
siec o zasigu krajowym WAN.
modem (MOdulation DEModulation)
Urzadzenie elektroniczne zozone z modula-
tora i demodulatora, przeksztacajace dane
cyfrowe na sygnay analogowe i sygnay ana-
logowe na dane cyfrowe; umozliwia przesya-
nie danych komputerowych za posrednic-
twem sieci telefonicznych.
multipleks
Kombinacja kilku programw telewizyjnych
oraz rznych usug dodatkowych przesyanych
w jednym kanale telewizyjnym. Programy
i usugi dodatkowe (np. elektroniczny infor-
mator o programach tzw. EPG Electronic
Programme Guide) maja postac opatrzonych
356
identyfikacja, przesyanych sekwencyjnie pa-
kietw wydzielanych z caego przesyanego
strumienia danych i dekodowanych.
modu kryptograficzny
Implementacja systemu kryptograficznego,
ktra wykonuje operacje szyfrowania i de-
szyfrowania.
narodowa architektura ITS
Opracowana w danym kraju wzorcowa archi-
tektura Inteligentnych Systemw Transporto-
wych; rozrznia si m.in. architektur funk-
cjonalna (funkcje, jakie spenia system ITS
i powiazania pomidzy nimi), architektur
fizyczna, architektur telekomunikacyjna itd.
jej tworzenie poprzedza analiza potrzeb
uzytkownikw, nastpnie okreslenie funkcji,
ktre ma speniac; system ten pozwala zacho-
wac interoperacyjnosc pracy rznych podsy-
stemw funkcjonalnych ITS w danym kraju.
NCTS
Nowy Skomputeryzowany System Tranzyto-
wy (New Computerised Transit System), sy-
stem informatyczny dla obsugi wsplnotowej
procedury tranzytowej, stosowanej w krajach
UE oraz wsplnej procedury tranzytowej
WPT na dokumencie SAD, gwnie w trans-
porcie drogowym.
numer dostpowy (access number)
Numer telefoniczny umozliwiajacy dostp do
Internetu poprzez modem po cenie rozmowy
lokalnej; powszechny numer dostpowy
wprowadzony przez Telekomunikacj Polska
SA to (020) 2122.
ODETTE
Standard elektronicznej wymiany danych
uzywany w branzy motoryzacyjnej, ktry
aczy zasady EDI i system etykiet transpor-
towych z kodami kreskowymi.
OECD (Organization for Economic
Cooperation and Development)
Organizacja Wsppracy Gospodarczej i Roz-
woju utworzona 30 IX 1961 r. w Paryzu na
mocy konwencji z 14 XII 1960 r., ktra doty-
czya przeksztacenia powstaej w zwiazku
z planem Marshalla OEEC (Organizacji
Europejskiej Wsppracy Gospodarczej).

OpenBSD
wieloplatformowy system operacyjny typu
Open Source

Open Source
Oprogramowanie z udostpnionym kodem
zrdowym. Licencja ,,open source pozwala
na legalne i nieodpatne kopiowane, zarwno
kodu wynikowego jak i zrdowego oraz na
dowolne modyfikacje kodu zrdowego.
partnerstwo publiczno-prywatne
Wsplna realizacja projektw inwestycyj-
nych, w ktrej wykorzystywane sa srodki fi-
nansowe publiczne i prywatne.
PEAR
Poczta Elektroniczna Administracji Rzado-
wej.
PHARE (Poland and Hungary: Action for
the Restructuring of the Economy)
Program pomocy finansowej Unii Europej-
skiej dla krajw Europy Srodkowo-Wschod-
niej, ktrego zasady uregulowane zostay
w ukadach stowarzyszeniowych zawartych
pomidzy poszczeglnymi panstwami Europy
Srodkowo-Wschodniej oraz Wsplnotami
Europejskimi.
phonebanking
Usugi bankowe, do ktrych dostp jest moz-
liwy dziki wykorzystaniu telefonu z wybie-
raniem tonowym.
platforma elektroniczna
Rozproszone systemy lub narzdzia informa-
tyczne umozliwiajace komunikacj z ich bliz-
szym i dalszym otoczeniem poprzez Internet.
platforma handlu elektronicznego
Jest to rozbudowany system informatyczny,
ktry umozliwia firmom przeprowadzanie
midzy soba transakcji kupna sprzedazy za
posrednictwem Internetu. Biora w nich udzia
zarwno kupujacy, jak i sprzedajacy. Poza
posredniczeniem pomidzy tymi podmiotami
w wymianie handlowej platforma moze swiad-
czyc jeszcze usugi dodatkowe (m.in. serwis
aukcyjny, usugi finansowe, logistyczne, do-
radcze) adresowane do podmiotw znajduja-
cych si na platformie.
357
podpis cyfrowy wg PN-I-02000
(Polska Norma)
Przeksztacenie kryptograficzne danych
umozliwiajace odbiorcy danych sprawdzenie
autentycznosci i integralnosci danych oraz
zapewniajace nadawcy ochron przed sfa-
szowaniem danych przez odbiorc.
podpis elektroniczny (digital signature)
Dane w formie elektronicznej, ktre wraz z in-
nymi danymi, do ktrych zostay doaczone
lub logicznie z nimi powiazane, umozliwiaja
identyfikacj osoby fizycznej skadajacej
podpis oraz upewnienie si, co do integral-
nosci dokumentu (czyli tego, ze po podpi-
saniu i wysaniu przez nadawc nie zosta
przez nikogo zmodyfikowany przed dotar-
ciem do adresata).
POL-34
Krajowa Szerokopasmowa Siec Naukowa
ATM, ktra aczy akademickich operatorw
sieci MAN (obecnie 22), utworzona w poro-
zumieniu z Tel-Energo.
POLWAN
Cyfrowa siec regionalna; oglnopolski po-
licyjny system teleinformatyczny aczacy
wszystkie miasta wojewdzkie.
POMOST
System informatyczny, ktrego zadaniem jest
wspomaganie dziaalnosci Systemu Pomocy
Spoecznej w realizacji ustawowych zadan
gromadzi i przetwarza informacje o dziaa-
niach podejmowanych na wszystkich pozio-
mach organizacyjnych SPS w celu wasciwe-
go planowania i realizacji polityki spoecznej
panstwa.
portal
Wielotematyczny serwis internetowy; po-
przez portal uzytkownicy sieci maja dostp
do najnowszych informacji z rznych dzie-
dzin i mechanizmu wyszukiwania zasobw
w Internecie.
P2P Private-to-Private
Okreslenie dotyczace handlu pomidzy kon-
sumentami z ominiciem podmiotu gospodar-
czego. Jest to relacja zachodzaca pomidzy
koncowymi klientami, zazwyczaj w systemie
aukcyjnym.
Protok SSL (Secure Sockets Layer)
Internetowy protok bezpiecznej komunika-
cji midzy klientem a serwerem, stworzony
przez Netscape jako standard szyfrowania
wszystkich danych przesyanych pomidzy
komputerami w Internecie. Protok SSL
umozliwia bezpieczne poaczenie pomidzy
komputerem uzytkownika a serwerami inter-
netowymi poprzez szyfrowanie wszystkich
przesyanych w obu kierunkach danych.
Dziki temu postronni uzytkownicy Internetu
nie moga podejrzec przesyanych informacji,
takich jak dane osobowe, numery kart patni-
czych itp.
przepywnosc
Ilosc przesyanych informacji mierzonych
w formacie transmisji danych elektronicznych
w bitach na sekund.
przepustowosc (channel capacity)
Wielkosc charakteryzujaca ilosc informacji,
ktra moze byc przesana w jednostce czasu
przez system telekomunikacyjny maksy-
malna liczba bitw, ktre moga byc przesy-
ane poaczeniem sieciowym w jednostce
czasu, mierzona w bitach na sekund (b/s,
Kb/s, Mb/s i Gb/s) i wynoszaca od kilkudzie-
siciu Kb/s przy uzyciu modemu do Gb/s
w sieci ATM opartej na swiatowodach.
przestpstwo elektroniczne (cyber crime)
Czyn zabroniony przez prawo karne, ktrego
sciganie wymaga od powoanych do tego or-
ganw uzyskania dostpu do informacji prze-
chowywanych w systemach komputerowych
lub przesyanych sieciami teleinformatyczny-
mi; projekt Konwencji Rady Europy dotycza-
cy przestpstw w sieciach komputerowych
(Draft Convention on Cyber-crime) rozrznia
cztery rodzaje przestpstw: (1) przeciwko po-
ufnosci, integralnosci i dostpnosci danych
i systemw komputerowych, (2) zwiazane
z uzyciem komputera, (3) zwiazane z rozpo-
wszechnianiem nielegalnych tresci oraz (4)
przeciwko wasnosci intelektualnej.
radiodostp (radio access)
Poaczenie radiowe oferowane klientom, kt-
rzy chca poaczyc rozproszone sieci kompute-
rowe odlegych biur wasnych lub wsppra-
cujacych firm, a takze wszdzie tam, gdzie
358
niemozliwe jest poaczenie kablowe, w tym
takze do Internetu.
RDS/TMC (Radio Data System Traffic
Message Channel)
Kana cyfrowy radiowej transmisji komunika-
tw do kierowcw.
router
Urzadzenie sieci komputerowej, specjalnie
wyznaczone do wytyczania tras pakietw
przesyanych danych na podstawie przecho-
wywanej tablicy wyboru tras (routing table),
informujacej o mozliwych poaczeniach z sa-
siednimi sieciami informatycznymi; urzadze-
nie znajdujace nastpny optymalny wze sie-
ci informatycznej, do ktrego zostanie prze-
kazany pakiet po drodze do miejsca przezna-
czenia; aczy dana siec z innymi, najczsciej
rozlegymi sieciami WAN w sieci Internet.
RUM
Elektroniczny Rejestr Usug Medycznych.

SAD
Dokument odprawy celnej
Schengen Information System (NSIS
National Schengen Information System)
Wze Informacyjny Schengen, system utwo-
rzony dla zapewnienia bezpieczenstwa we-
wntrznego i porzadku publicznego po znie-
sieniu kontroli na granicach w krajach Unii
Europejskiej; dane rejestrowane w SIS doty-
cza m.in. osb i rzeczy; na ich podstawie b-
dzie mozna dokonac selekcji osb pod wzgl-
dem ewentualnego zagrozenia dla bezpie-
czenstwa lub otrzymac policyjne wskazwki
w celu prowadzenia niejawnego nadzoru; jak
do tej pory NSIS suzy jako narzdzie w wal-
ce z tzw. nielegalna imigracja i pomaga
w skuteczniejszym przeprowadzaniu akcji de-
portacyjnych.
SCM (Supply Chain Management)
Zarzadzanie ancuchem dostaw. Systemy SCM
umozliwiaja kompleksowe wsparcie informa-
tyczne zarzadzania produktem i zwiazana
z jego przepywem dziaalnoscia operacyjna
od zrda pozyskania materiaw do dostar-
czenia produktu ostatecznemu odbiorcy.
SDI (Szybki Dostp do Internetu)
Stay dostp do Internetu oferowany przez TP
SA poprzez tradycyjne acza telefoniczne.
SET
Protok szyfrowania danych do przesyania
w sieci Internet transakcji dokonywanych
przy uzyciu kart patniczych w sposb bez-
pieczny i uniemozliwiajacy ich odczytanie.
Jednoczesnie zapewnia on weryfikacj
wszystkich uczestnikw transakcji. Protok
SET zosta wsplnie stworzony przez Visa
Int. oraz MasterCard Int.
serwis aukcyjny
Oparte na technologii internetowej narzdzie
do przeprowadzania przetargw na dostawy
i wyprzedaze, pozwalajace na ksztatowanie
cen transakcyjnych w czasie rzeczywistym,
przy zapewnieniu elementu uczciwej rywali-
zacji pomidzy oferentami.
siec lokalna (LAN Local Area Network)
Siec, na ktra skada si grupa komputerw
i urzadzen peryferyjnych rozmieszczonych
w niewielkiej odlegosci od siebie, np. na tym
samym pitrze lub w jednym budynku; umoz-
liwia uzytkownikom wszystkich stanowisk
roboczych wsplny dostp do danych oraz
podaczonych urzadzen; przepustowosc sieci
lokalnych siga 100 Mb/s.
siec pakietowa
Siec o charakterze korporacyjnym lub pu-
blicznym, tworzona z nowoczesnych syste-
mw komutacji, w tym rwniez routerw,
ktre organizuja przesyanie pakietw infor-
macji do miejsca przeznaczenia. Podstawowa
usuga sieci jest przesyanie pakietw data-
gramowych (usuga bezpoaczeniowa). Istnie-
ja dwa podstawowe typy sieci pakietowych:
starsza X.25, o niewielkich wymaganiach co
do jakosci aczy, oraz bardziej wspczesna
siec Frame Relay, tworzona w oparciu o sieci
swiatowodowe.
siec szkieletowa (backbone network)
Siec gwnych poaczen intersieci, siec route-
rw; w skali kraju siec szkieletowa moze byc
siecia rozlega, w instytucji lokalna. Cao-
ksztat infrastruktury technicznej suzacej
poaczeniu poszczeglnych sieci lokalnych
(LAN) pomidzy soba oraz z operatorami
zewntrznymi (np. z Internetem).
359
siec telematyczna (telematics network)
Szeroki system komunikowania danych, za-
wierajacy nie tylko fizyczna infrastruktur
i poaczenia, ale takze usugi i zastosowania,
ktre wprowadzone sa do tej infrastruktury,
uatwiajac wymian informacji elektronicz-
nych pomidzy organizacjami i osobami pry-
watnymi.
SIP
System Informatyzacji Prokuratur.
SMS (Short Message System)
Usuga pozwalajaca na wysyanie i odbiera-
nie krtkich wiadomosci tekstowych.
SMS banking
Usugi bankowe, do ktrych dostp jest moz-
liwy dziki wykorzystaniu komrkowego ka-
nau telefonicznego, polegajace na dostarcza-
niu uzytkownikowi komunikatw tekstowych
po wysaniu SMS o ustalonej tresci albo w ok-
reslonym terminie lub po wystapieniu okres-
lonego zdarzenia. Wsrd podstawowych in-
formacji, jakie mozna uzyskac dziki SMS
banking wyrznia si saldo rachunku, opera-
cje archiwalne, dokonywanie przeleww, do-
starczanie informacji gospodarczo-finanso-
wych, zmiana hasa dostpu itp.

Solaris
system operacyjny stosowany jako platforma
dla rozwiazan serwerowych i stacji roboczych
spam
Niezamawiana i wysyana masowo korespon-
dencja elektroniczna, czsto majaca charakter
promocyjny.
splitter
Rozdzielacz; urzadzenie, ktre suzy do roz-
dzielenia pasma telefonicznego od pasma
przeznaczonego do transmisji danych, sygna
o niskiej czstotliwosci jest kierowany do
portu abonenta w centrali telefonicznej, nato-
miast sygna o wysokiej czstotliwosci jest
kierowany do modemu ADSL.
Spoeczenstwo informacyjne
(information society)
Nowy system spoeczenstwa ksztatujacy si
w krajach o wysokim stopniu rozwoju tech-
nologicznego, gdzie zarzadzanie informacja
wymaga stosowania nowych technik groma-
dzenia, przetwarzania, przekazywania i uzyt-
kowania informacji.
SSCC (Serial Shipping Container Code)
Seryjny Numer Jednostki Logistycznej
okreslenie jednoznacznego w skali swiata
oznaczenia kodowego jednostki logistycznej;
uzywany do celw jednoznacznego identyfi-
kowania zamawianego elektronicznie pod-
miotu logistycznego.
SSL (Secure Socket Layer)
Protok zabezpieczen wykorzystywany pod-
czas elektronicznych kontaktw biznesowych,
opracowany przez firm Netscape i powszech-
nie przyjty jako standard szyfrowania dla
stron wymieniajacych dane w sieci.
SYBIR
System Bankowych Izb Rozliczeniowych.
system dostpu warunkowego
(conditional access system)
Wszelkie srodki techniczne lub rozwiazania
pozwalajace na dostp do usug podlegajacy
uprzedniej indywidualnej autoryzacji.
System EAN.UCC (system GS1)
Midzynarodowy i midzybranzowy zestaw
standardw umozliwiajacych efektywne za-
rzadzanie globalnymi ancuchami dostaw dla
wielu branz, poprzez unikalna identyfikacj
produktw, jednostek wysykowych, zaso-
bw, lokalizacji i usug; umozliwia uspraw-
nienie procesw w gospodarce elektronicznej,
acznie z mozliwoscia penego sledzenia
przepywu materiaw.
system obsugi elektronicznych zakupw
Aplikacja pozwalajaca zarzadzac caym pro-
cesem zakupw w przedsibiorstwie i doko-
nywac ich za posrednictwem platformy han-
dlu elektronicznego.
szyfrowanie danych
Przeksztacenie danych, zwanych tekstem
jawnym, w zaszyfrowany tekst, niemozliwy
do odczytania bez znajomosci odpowiedniego
klucza.
telecentrum
Powszechnie dostpna wielofunkcyjna pla-
cwka teleinformacyjna, z pracownia multi-
medialna wyposazona w stanowiska kompu-
terowe z dostpem do Internetu.
360
telefonia komrkowa
Odmiana mikrofalowej acznosci radiowej,
wykorzystujaca podzia obszaru dziaania na
komrki, z ktrych kazda zawiera przekaznik
radiowy niewielkiej mocy obsugujacy jedy-
nie uzytkownikw w swoim zasigu mimo
ograniczonego pasma wykorzystywanych
czstotliwosci umozliwia to pomnozenie
liczby jednoczesnie prowadzonych rozmw
przez liczb komrek.
telefonia satelitarna
System realizacji poaczen telefonicznych
wykorzystujacy acznosc satelitarna; nieza-
lezny od czynnikw atmosferycznych i stanu
naziemnej infrastruktury telekomunikacyjnej,
przez co gwarantuje duza szybkosc oraz nie-
zawodnosc przesyania wiadomosci, informa-
cji i poaczen telefonicznych z kazdego i do
kazdego miejsca na swiecie.
teleinformatyka
Wykorzystanie rozwiazan telekomunikacji
w informatyce oraz techniki informatycznej
w telekomunikacji.
telekonferencja (teleconference)
Usuga telekomunikacyjna polegajaca na wy-
korzystaniu urzadzen telekomunikacyjnych
do prowadzenia rozmowy (konferencji) mi-
dzy co najmniej 3 rozmwcami znajdujacymi
si w 2 lub wicej miejscach.
telematyka (telematics)
Dzia telekomunikacji zajmujacy si zagad-
nieniami zwiazanymi z przekazywaniem
wiadomosci w postaci statycznego obrazu
(tekstu alfanumerycznego, znakw graficz-
nych, fotografii i innych); usugi telematycz-
ne: poczta elektroniczna, teletekst, telefaks,
wideotekst.
telemedycyna (telemedicine)
Dziedzina wykorzystujaca usugi telematycz-
ne do przesyania danych medycznych i obra-
zw do centrw konsultacyjnych w celu uzy-
skania porady (m.in. przy wykonywaniu za-
biegw chirurgicznych) oraz szkolenia perso-
nelu medycznego.
telepraca (telework)
System organizacji pracy wykonywanej na
odlegosc przy uzyciu technologii informacyj-
nych zapewniajacych acznosc pracownika
z pracodawca.
telewizja interaktywna
Telewizja, ktra umozliwi tworzenie progra-
mu na zadanie. Program bdzie ukada
uzytkownik, wybierajac np. z archiwum tasm
wideo stacji nadawczej.
token
Niewielkich rozmiarw urzadzenie elektroni-
czne suzace do uwierzytelniania uzytkowni-
ka, zawiera wbudowane klucze oraz algoryt-
my kryptograficzne, generowane przez token
ciagi cyfr pozwalaja na bezpieczne potwier-
dzanie operacji wykonywanych przez uzyt-
kownika.
Trade Point
Punkt swiatowej sieci centrw wspierania
handlu Global Trade Point ukierunkowanych
na potrzeby sektora MSP, globalnego, w peni
zorganizowanego internetowego systemu wy-
miany informacji handlowych, budowanego
z inicjatywy ONZ.
Triple play
Technologia umozliwiajaca dostarczanie
trzech mediw Internetu, telefonu i tele-
wizji za pomoca jednego acza.
TV banking
Usugi bankowe, do ktrych dostp jest mo-
zliwy dziki wykorzystaniu TV za pomoca
satelity lub modemu.
UKSP
Uniwersalne Komputerowe Stanowiska Pracy
zmodyfikowane komputery PC z podniesio-
nym poziomem bezpieczenstwa, w tym ze
sprztem autoryzacji uzytkownika.
UML (Unified Modeling Language)
Notacja suzaca do wyrazania zwiazkw mi-
dzy klasami w projektowaniu obiektowym.
Jest standardem przemysowym dla modelo-
wania procesw.
UMTS (Universal Mobile
Telecommunications System)
System bezprzewodowej telefonii trzeciej ge-
neracji (tzw. 3G), rozwijany na bazie GSM
i oferujacy transmisj danych do 2 Mb/s,
wykorzystujacy spektrum w obrbie pasm
361
19001980 MHz, 20102025 MHz, 2110
2170 MHz.
UN/CEFACT (United Nations / Centre for
Trade Facilitation and Electronic Business)
Centrum ONZ ds. Uatwiania Handlu i Elek-
tronicznego Biznesu.
UN/EDIFACT (United Nations Rules for
Electronic Data Interchange for
Administration, Commerce and Transport)
Okreslone przez ONZ zasady stosowania
ujednoliconych standardw dla Elektronicz-
nej Wymiany Danych w Administracji, Han-
dlu i Transporcie.
UNTDID (United Nations Trade Data
Interchange Directory)
Katalog ONZ Wymiany Danych Handlowych
zawierajacy zasady skadni i baz normatyw-
na EDI dla Administracji, Handlu i Trans-
portu (UN/EDIFACT).
usuga swiadczona drogq elektronicznq
Usuga, ktrej wykonanie nastpuje przez
wysyanie i odbieranie danych transmitowane
za posrednictwem sieci publicznych w syste-
mach teleinformatycznych na indywidualne
zadanie usugobiorcy (klienta), bez jedno-
czesnej obecnosci stron.
usugi telekomunikacyjne
(telecommunication services)
Usugi polegajace na transmisji lub kierowa-
niu sygnaw w sieciach telekomunikacyj-
nych za pomoca przewodw, fal radiowych,
optycznych lub innych mediw wykorzystu-
jacych energi elektromagnetyczna.
WAN (Wide Area Network)
Siec teleinformatyczna pokrywajaca duzy ge-
ograficznie obszar: region lub panstwo; siec
rozlega aczaca sieci lokalne LAN i miejskie
MAN, skadaja si na nia komputery znaj-
dujace si w duzych odlegosciach od siebie
(np. na terenie kraju, regionu); poaczenia
w obrbie WAN angazuja zwykle publiczna
siec telekomunikacyjna.
WAP (Wireless Application Protocol)
Protok komunikacji bezprzewodowej, mi-
dzynarodowy standard dostarczania komuni-
katw internetowych; swiadczenie zaawanso-
wanych usug telefonicznych poprzez telefo-
ny komrkowe, pagery oraz inne terminale
cyfrowe.
WAP banking
Usugi bankowe, do ktrych dostp jest mo-
zliwy dziki wykorzystaniu telefonu komr-
kowego zdolnego do obsugi protokou WAP.
wertykalna platforma handlu
Elektroniczna platforma handlowa obejmuja-
ca zasigiem swojej dziaalnosci jedna branz
(np. przemys motoryzacyjny). Przedmiotem
handlu w modelu wertykalnym sa dobra
zwiazane bezposrednio z produkcja.
wideokonferencja (videoconference)
Audiowizualne poaczenie telekomunikacyj-
ne, umozliwiajace jednoczesne przekazywa-
nie w czasie rzeczywistym gosu i ruchomych
obrazw pomidzy grupami uzytkownikw
znajdujacymi si w rznych lokalizacjach,
pozwala nie tylko syszec, ale rwniez wi-
dziec rozmwc; do przeprowadzenia wideo-
konferencji niezbdne jest specjalne zakon-
czenie acza telekomunikacyjnego nazywane
wideoterminalem.
WiFi (Wireless Fidelity)
WiFi jest zestawem standardw stworzonych
do budowy bezprzewodowych sieci kompute-
rowych. Szczeglnym zastosowaniem WiFi
jest budowanie sieci lokalnych opartych na
komunikacji radiowej, czyli WLAN (Wireless
Local Area Network). Produkty zgodne z
WiFi maja na sobie odpowiednie oznaczenie
swiadczace o zdolnosci wsppracy z innymi
produktami tego typu
208
.
witryna internetowa
Dokument hipertekstowy opracowany w j-
zyku programowania HTML, udostpniony
na widok publiczny w sieci Internet w celach
informacyjnych, handlowych, propagando-
wych itp.
Wolne Oprogramowanie (Open Source)
Znaczaca i powszechnie przyjta nazwa nie-
odpatnego oprogramowania powszechnie
dostpnego (dostpnego bez jakichkolwiek
opat) rozprowadzanego z kodem zrdowym
i licencja uprawniajaca do modyfikowania
tego kodu.

208
WiFi,[@:] http://www.wikipedia.org
362
wortal
Tematyczny serwis internetowy gromadzacy
wiedz i nowosci z okreslonej dziedziny.
WWW (World Wide Web)
Hipertekstowy, multimedialny, sieciowy
(TCP/IP) system informacyjny oparty na pu-
blicznie dostpnych, otwartych standardach
IETF, W3C i ISO.
XML (Extensible Markup Language)
Jzyk definiowania struktury i formatu doku-
mentw za pomoca znacznikw.
zamwienie elektroniczne
Dokument zewntrzny wyszczeglniajacy
zamawiane produkty lub usugi, przesyany
droga elektroniczna.
zarzqdzanie wiedzq
(knowledge management)
System zdobywania, analizowania i wyko-
rzystywania wiedzy w celu sprawnego i ce-
lowego podejmowania decyzji.
zdalna edukacja (distance learning)
Sposb organizacji edukacji na odlegosc rea-
lizowany za pomoca technik spoeczenstwa
informacyjnego.
ZSI
Zintegrowane Systemy Informatyczne.

363
Bibliografia
1. Birchall J., Opacalny sposb odbioru towaru, Rzeczpospolita, nr 156, 6.07.2006, dod.
Financial Times
2. Biuletyn Roczny. Rynek ubezpieczen 2005 (dane zweryfikowane), KNUiFE, tabl. D7.
3. Blizniuk G., Informacja na temat strategii informatyzacji RP, Warszawa 2005-2006,
www.mswia.gov.pl
4. Baszczak A., Realna walka o wirtualne zakupy, Rzeczpospolita, nr 159, 10.07.2006,
dod. Ekonomia i rynek,
5. Butkiewicz M., Czasami wykonawca nie obejdzie si bez e-podpisu,
Rzeczypospolita 14 listopada 2006 r., nr 265, dod. Dobra firma
6. Cabaj J., Handel lekami w Internecie bdzie wreszcie legalny, Rzeczpospolita, nr 217,
16-17.09.2006, dod. Ekonomia i rynek
7. Cellary W., Po co nam informatyzacja panstwa, Gazeta Wyborcza nr 85, 10.04.2006
8. Chmielarz W., Europa popiera e-spoeczenstwo, Puls Biznesu nr 105, dod. Biznes i
technologia, 31.05.2006
9. Cieslak D., Startuje filmowa wypozyczalnia TP, Kino Polska Online oraz materiaw
informacyjnych Telekomunikacji Polskiej SA.
10. Dec ., Czwarty operator komrkowy juz jest, Rzeczpospolita nr 291, dod. Ekonomia
i Rynek,
11. Dec ., W mBanku dzwoni 15 tysicy telefonw, Rzeczpospolita, nr 43, 20.02.2007,
dod. Ekonomia i rynek
12. Domaszewicz Z., Certyfikaty zwiksza wiarygodnosc e-sklepw, Gazeta Wyborcza,
nr 63, 15.03.2006
13. Domaszewicz Zb., Rozynski P., Vivid.pl sprzedany za ponad 2 mln z, Gazeta
Wyborcza, nr 248, 23.10.2006
14. Domaszewski Z., Polkomtel liczy na podpis elektroniczny, Gazeta Wyborcza nr 145
15. EGovernment In the Member States of the European Union, ID ABC, 11.2005,
16. E-government today and tomorrow, Public Sector Technology & Management,
Vol.3.1, 01.2006
17. E-Inclusion, United Nations, 2005,
18. Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2005, pod red. Kraska M., Biblioteka
Logistyka, Poznan 2006
19. Elektroniczny dostp do Krajowego Rejestru Sadowego, [w:] http://www.ms.gov.pl
20. Fura M., Czas na wielka obnizk, Gazeta Prawna, nr 79, 21.04.2006
21. Gasiorowski D., Domw maklerskich wojna o klienta, www.money.pl, 13.12.2006
22. Global E-Government Readiness Report 2005. From E-Government to E-Inclusion
United Nations, 2005,
23. Gomb Krz., Gomb Kon, Musiejewski W., Stan wdrazania polityki strukturalnej w
zakresie budowy infrastruktury spoeczenstwa informacyjnego w wojewdztwach w
latach 2004-2006 (Dziaanie 1.5 ZPORR) Raport, Stowarzyszenie Miasta w
Internecie, Tarnw-Warszawa, wrzesien 2006
24. Gra J., Szkolnictwo wyzsze, projekt rozporzadzenia o warunkach ksztacenia na
odlegosc, Gazeta Prawna nr 213, str. 12, 02.11.2006
364
25. Grak M., Jarosz P., E-commerce 2006. Badanie polskich sklepw internetowych,
Internet Standard, Sklepy24.pl,
26. Inicjatywa i2010. Europejskie spoeczenstwo informacyjne na rzecz wzrostu i
zatrudnienia, przyjta przez Komisj Wsplnot Europejskich 1.06.2006,
27. Jabonska I., Korzystanie z konta bankowego w Internecie jest bezpieczne, [w:]
http://www.gazetaprawna.pl, 30.11.2006
28. Jaworski M., Komputerowy wydruk komunikacyjnej polisy OC powinien wystarczyc
policji, Gazeta prawna nr 65, 02.04.2007.
29. Jczkowski K., Poznanski Park Technologiczno-Przemysowy, Gazeta Poznanska,
30.06.2006
30. Kalinski J., Tradycyjna telefonia zmienia oblicze, Puls Biznesu nr 188/2006, dodatek
Telekomunikacja
31. Klimowicz G., Program Uczenie si przez cae zycie(), e-Mentor (http://www.e-
mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=18&id=385)
32. Konferencja na temat informatyzacji Panstwa 25.01.2007,
33. Koralewski M., Budowanie Spoeczenstwa Informacyjnego, e-Fakty nr 5/2006
34. Koralewski M., I Kongres Gospodarki Elektronicznej, e-Fakty nr 6/2006
35. Kosacka-dzewicz D., Jaki podatek od sprzedazy przez Internet, Rzeczpospolita, nr
197, 24.08.2006, dod. Dobra firma
36. Kosiarski M., Sklepy internetowe amia prawa konsumentw, Rzeczpospolita nr 269,
18-19.11.2006, dod. Prawo co dnia
37. Kosiarski M., Trybuna uatwia handel lekami, Rzeczpospolita nr 117, dod. Prawo co
dnia, str. 3, 20-21.05.2006
38. Kozinska K., Sprawa handlu lekami przez Internet trafi do sadu, Gazeta Prawna nr
120, str.7, 22.06.2006
39. Krajowy Program Reform na lata 2005-2008 na rzecz realizacji strategii Lizbonskiej,
przyjty przez Rad Ministrw 27.12. 2005,
40. Kujawa J., Wirtualny Urzad Miasta w Bydgoszczy, http://www.egospodarka.pl/
41. Leadership in Customer Service: New Expectations, New Experiences, The
Government Executive Series, Accenture, 2005,
42. Lemanska M. Era e-gazet dopiero nadejdzie, Rzeczpospolita nr 244, dod. Ekonomia i
rynek, str. 3, 18.10.2006
43. Lemanska M., Nachodza e-gazety, Rzeczpospolita nr 244, dodatek Ekonomia i Rynek
44. acinsa-Szewczak A., Okrasinski A., Wspieranie rozwoju wojewdztwa przez
regionalna infrastruktur spoeczenstwa informacyjnego, Gazeta Prawna nr 68, dod.
Urzad i finanse, 05.04.2006
45. uczak J. Swiatowd w kazdej gminie, Gazeta Wyborcza nr 228, dod. Poznan, str. 3,
29.06.2006
46. Maciejewski A., Wszystkie gminy w Internecie, Computerworld, Nr 7-2007,
13.02.2007,
47. Majewska-Grabowska M., Polisa on-line coraz szybciej, Gazeta Prawna nr 64,
30.03.2007
48. Mazurkiewicz P., Jak kupic najtaniej, Rzeczpospolita, nr 50, 28.02.2007, dod.
Teleinformatyka w Polsce
Bibliografia
365
49. Miaczynski P., Domaszewicz Zb., I po aptekach (internetowych), [w:]
http://gospodarka.gazeta.pl, 16.02.2007
50. Miaczynski P., Domaszewicz Zb., NFZ chce wprowadzic elektroniczne recepty,
Gazeta Wyborcza nr 153, 03.07.2006
51. Morawski I., Teraz czas na wies i sieci, Rzeczpospolita, dod. Ekonomia i rynek,
28.08.2007
52. Mucinski E., Inwestowanie przez siec, Rzeczpospolita, 292/2006
53. Niedzielewski D., Testy telewizji mobilnej w Polsce, Computerworld Mobile,
http://mobile.computerworld.pl/news/94299.html
54. OECD Annual Theme Reports; Public Affairs and Communications Directorate;
55. OECD Government Studies. Denmark, 01.2006,
56. Ogrek S., Chcesz wiedziec, lej olej przez komputerowa siec, Puls Biznesu nr 240,
11.12.2006
57. Paperless Trading: Benefits to APEC, Ministry of Foreign Trade And Economic
Cooperation, 2001, Badania przeprowadzone przez IBM Corporation,
58. Pietryga T., Kozyra P.A., Handel poza prawem, Gazeta Prawna, nr 145, 27.07.2007
59. Plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na 2007 rok, [w:]
http://www.nfz.gov.pl, 16.10.2006
60. Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010, Ministerstwo Spraw Wewntrznych i
Administracji, 22.01.2007 r., eGov.pl Forum Nowoczesnej Administracji Publicznej
61. Polak K., Banki sa gwnymi klientami dostawcw zabezpieczen, Gazeta Prawna, nr
74, 13.04.2006, Dod. Innowacyjna firma
62. Polski e-handel w rozkwicie, Rzeczpospolita nr 258, 04.11.2006, dod. Ekonomia i
rynek
63. Public Sector, Technology & Management, Vol. 2.2, 03/04 2005
64. Raport Internet 2006, Gemius SA
65. Rozporzadzenie Komisji UE 178/2002 definiuje wymagania w zakresie traceability.
66. Rozporzadzenie Rady Ministrw z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie Planu
Informatyzacji Panstwa na rok 2006 (Dz. U. Z dnia 18 sierpnia 2006 r.),
67. Rubinowska A., Ochrona zdrowia, dostpnosc do usug medycznych, Gazeta Prawna
nr 144, 26.07.2006
68. Rybinski K., III rewolucja przemysowa, czyli rzeczy jakich jeszcze nie robilismy,
Logistyka 3/2006
69. Samcik M., E-konta. Test bezpieczenstwa, Gazeta Wyborcza, nr 270, 20.11.2006
70. Samcik M., Internetowe konta bardziej bezpieczne, Gazeta Wyborcza, nr 277,
28.11.2006
71. Simpson G., Partnership Working & Social Inclusion through ICT. Transforming
Public Services, materia z Forum dyskusyjnego e-government zorganizowanego
przez Urzad Marszakowski Wojewdztwa Wielkopolskiego, przy wsppracy z
Ambasada Brytyjska, Poznan marzec 2007
72. Sojewska A., Siec sprzyja gospodarce, Rzeczpospolita nr 69, dod. Ekonomia i rynek
str. 1, 22.03.2006
73. Smaga M., Jak pacimy w Internecie? raport Money.pl i eCard SA, Money.pl,
Wrocaw, luty 2007
74. Sroka M., E-apteki z recepta, Puls Biznesu 31 pazdziernika 2006 r., nr 212, dod.
Farmacja
366
75. Stan infrastruktury Teleinformatycznej panstwa. Podaczenie do Internetu Urzdw
gmin w Polsce- Analiza wynikw, Warszawa, 01.2007, www.pesel2.mswia.gov.pl,
76. Szerzej np. Kaczaa M., Modele internetowe a wsparcie klienta w procesie zakupu
ubezpieczenia, w: Inwestycje finansowe i ubezpieczenia tendencje swiatowe a polski
rynek, W. Ronka-Chmielowiec, K. Jajuga (red.), Prace Naukowe AE we Wrocawiu nr
1088, t.1., Wydawnictwo AE we Wrocawiu, Wrocaw 2005
77. Szetynski T. System PESEL2, e-Fakty 5/2006
78. Szetynski T., System e-Poltax portal dla podatnika czyli jak wysac deklaracj
droga elektroniczna, e-Fakty nr 6/2006, str. 18 oraz materiaw informacyjnych
Ministerstwa Finansw
79. Szetynski T., System PESEL2, e-Fakty nr 5/2006
80. Szkodzin B., Rzadowy plan informatyzacji, eGospodarka.pl, 02.08.2006,
81. Scisowski R., Beniaminek Romana Giertycha, PC World Komputer Online,
http://www.pcworld.pl/news/95042/100.html
82. Swiderek T., Liczba aczy wzrosnie o 70%, Gazeta Prawna nr 228,23.11.2006
83. Swiderek T., Na swiecie przybywa tygodniowo milion uzytkownikw Internetu,
Gazeta Prawna nr 246,19.12.2006
84. Swiderek T., Najtanszy Internet oferuja GTS Energis, Dialog i Netia - raport Gazety
prawnej i Radia PIN, Gazeta Prawna, 12.03.2007
85. Swiderek T., Teleinformatyka. MSWiA przedstawio plany informatyzacji Panstwa,
Gazeta Prawna, nr 244, 15-17.12.2006,
86. The European e-Business Report 2006/07 edition, e-Business W@tch January 2007
87. The GS1 Traceability Standard: What you need to know, GS1, 2007
88. The Network Readiness Index Rankings, Word Economic Forum 2004,
89. Top of the Web. User Satisfaction and Usage survey of eGovernment services,
12.2004,
90. U.S. Census Bureau QUARTERLY RETAIL E-COMMERCE SALES 4th
QUARTER 2006 - http://www.census.gov/mrts/www/data/pdf/06Q4.pdf;
91. Urbanski K., Czytelnia w swiatowej sieci, Rzeczpospolita nr 202, str. 10, 30.08.2006
92. Ustawa budzetowa na rok 2007, [w:] http://mf.gov.pl, 25.01.2007
93. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o zuzytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym, Dz.
U. nr 180, Poz. 1494 i 1495, Art. 42
94. Walczak A., Dane z ZUS dostpne dla patnikw, [w:] http://www.egospodarka.pl,
27.09.2006
95. Wielicka I., owcy wiedzy, e-Fakty nr 6/2006
96. Wikariat S., Podania przez Internet dopiero za dwa lata, Rzeczypospolita 22-23
lipca 2007 r., nr 170, dod. Prawo co dnia
97. Wirtualne konta. Korzystanie z bankowosci internetowej, [w:] http://www.tns-
global.pl, 03.10.2006,
98. Wojciechowska-Szac M., Bojarska I., Biaobocki T., Rozwj spoeczenstwa
informacyjnego szansa na rozwj wasnego regionu, [w:]
http://www.serwissamorzadowy.pl
99. Wojewdzki T., Co to jest infobrokerstwo?, http://www.infobrokerstwo.pl/
100. Z.Z., Kolejny milion klientw e-sklepw, Rzeczpospolita nr 237, dod. Ekonomia i
rynek,10.10.2006
Bibliografia
367
101. Zalewski ., Do urzdw trafia kolejne e-deklaracje, Gazeta Prawna, nr 234,
31.12.2006
102. Zamw msz przez Internet, [w:] http://www.katolicki.net, 20.09.2006
103. Zielke M., Rzad przygotowuje si do e-rewolucji, Puls Biznesu nr 128, 04.07.2006
104. Zmiana planu finansowego - 23.09.2006 r, [w:] http://www.nfz.gov.pl, 05.10.2006
105. Zwierzchowski Z., Ten rok nie przyniesie zasadniczych zmian w informatyzacji
administracji publicznej, Rzeczpospolita, nr 228, 29.09.2006, dod. Teleinformatyka w
Polsce

Strony www:
1. http://www.polona.pl
2. http://www.ms.gov.pl
3. http://www.mf.gov.pl/.
4. http://www.myecitizen.sg/ec/index.jsp,
5. http://pesel2.mswia.gov.pl,
6. http://www.e-puap.mswia.gov.pl,
7. http://www.mswia.gov.pl/,
8. http://www.wikipedia.org.
9. http://www.pstm.net/article/indeks.php? articleid=707,
10. http://nask.pl/wydarzeniaID/id/342

368
Spis tabel, rysunkw i wykresw
Tabele
Tabela B1.1-1. Kryteria analizy badan spoeczenstwa informacyjnego................. 26
Tabela B1.6-1. Przykady polskich uczelni realizujacych studia w trybie zdalnego
nauczania................................................................................................................. 72
Tabela B2.1.2-1. Kierunki wykorzystania Internetu przez przedsibiorstwa w
styczniu 2006 roku w ukadzie branzowym.......................................................... 101
Tabela B2.2-1 Definicja sklepu internetowego..................................................... 116
Tabela B2.2.3-1 Funkcjonalnosc systemu e-fulfilment ........................................ 143
Tabela B2.2.3-2. Funkcjonalnosc systemu e-fulfilment (usugi) .......................... 144
Tabela B2.3.1-1. Zakres usug e-bankowosci dla klienta detalicznego
swiadczonych przez banki komercyjne w 2006 r. ................................................ 192
Tabela B2.3.1-2. Zakres usug e-bankowosci dla przedsibiorstw swiadczonych
przez banki komercyjne w 2006 r. ........................................................................ 196
Tabela B2.3.2-1. Wytwarzanie wasnego oprogramowania przez przedsibiorstwa
posrednictwa pieniznego i kredytowego oraz zakady ubezpieczen w 2005 r. ... 215
Tabela B2.3.3-1. Udzia Internetu w obrotach giedowych inwestorzy
indywidualni (%) .................................................................................................. 241
Tabela B2.3.3-2. Udzia zlecen zozonych za posrednictwem Internetu w oglnej
liczbie zlecen wszystkie grupy inwestorw (%) ................................................ 241
Tabela B2.3.3-3. Udzia czonkw giedy w obrotach - pazdziernik 2006........... 243
Tabela B2.3.3-4. Ranking domw maklerskich (fragment).................................. 243
Tabela B2.3.3-5. Funkcjonalnosci rachunku maklerskiego dostpne przy uzyciu
Internetu wsrd polskich domw maklerskich ..................................................... 245
Tabela B2.3.3-6. Usugi elektroniczne nie wystpujace w ofercie domw
maklerskich........................................................................................................... 248
Tabela B2.3.3-7. Biura maklerskie oferujace usugi w Internecie........................ 253
Tabela B 4.2-1 Zestawienie i charakterystyka ponadsektorowych projektw
teleinformatycznych, Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010................ 264
Tabela B 4.2-2 Zestawienie i charakterystyka sektorowych projektw
teleinformatycznych, Plan Informatyzacji Panstwa na lata 2007-2010................ 265
Tabela 4.3-1 Dostawcy Internetu do urzdw gmin wedug wojewdztw........... 271
Tabela B4.4-1 ONZ-owski wskaznik gotowosci do e-administracji, 2005
(fragment) ............................................................................................................. 275
Tabela C1-1. Harmonogram wprowadzania formatw deklaracji ........................ 279
Tabela C1.9-1 Opaty za otrzymywanie patnosci krajowych .............................. 286
Tabela C1-9-2 Opaty za odbir patnosci spoza Polski ....................................... 286

369
Rysunki
Rysunek 1. Struktura raportu Elektroniczna Gospodarka w Polsce Raport 2006
................................................................................................................................ 13
Rysunek B2.2.1-1 Mapa rejestracji sklepw internetowych w Polsce ................. 118
Rysunek C2-1. Proces Traceability....................................................................... 289
Rysunek C2-2. Poaczenie narzdzi GS1 z technologiami i zasadami Traceability
.............................................................................................................................. 290
Rysunek C2-3. Faza produkcji sledzenie towarw............................................ 293
Rysunek C2-4. Faza dystrybucji sledzenie towarw......................................... 295
Rysunek C2-5. Wymiana danych przepyw informacji ..................................... 297
Rysunek C3.2 -1 Schemat architektury systemu e-deklaracje (e-poltax) ............ 309

Wykresy
Wykres B1.1-1. Struktura wiekowa osb korzystajacych z komputerw w okresie
styczen-marzec 2006............................................................................................... 27
Wykres B1.1-2. Struktura wiekowa osb korzystajacych z Internetu w okresie
styczen-marzec 2006............................................................................................... 27
Wykres B1.1-3. Dostp do komputerw i Internetu w podziale na wiek,
wyksztacenie i miejsce zamieszkania .................................................................... 28
informacyjno-telekomunikacyjne w latach 2005-2006........................................... 31
informacyjno- telekomunikacyjne w zaleznosci od uzyskiwanego miesicznego
dochodu................................................................................................................... 31
Wykres B1.1-6. Wyposazenie gospodarstw domowych w sprzt ICT w zaleznosci
od miejsca zamieszkania......................................................................................... 32
Wykres B1.1-7. Wyposazenie gospodarstw domowych w komputer oraz dostp do
Internetu wg dochodu i obszaru.............................................................................. 33
Wykres B1.1-8. Miejsce korzystania z komputerw lub Internetu wg miejsca
zamieszkania przez osoby w wieku 16-74 lat ......................................................... 34
Wykres B1.1-9. Miejsce korzystania z komputerw lub Internetu w zaleznosci od
wyksztacenia osb w wieku 16-74 lat ................................................................... 35
Wykres B1.1-10. Czstotliwosc korzystania z komputera i Internetu.................... 36
Wykres B1.1-11. Czstotliwosc korzystania z komputera i Internetu w zaleznosci
od poziomu wyksztacenia...................................................................................... 37
Wykres B1.1-12. Czstotliwosc korzystania z komputera i Internetu w zaleznosci
od miejsca zamieszkania......................................................................................... 38
Wykres B1.1-13. Powody korzystania z Internetu.................................................. 39
Wykres B1.1-14. Powody korzystania z Internetu w zaleznosci od wyksztacenia i
miejsca zamieszkania.............................................................................................. 40
370
Wykres B1.1-15. Powody korzystania z Internetu w zaleznosci od wieku Internauty
................................................................................................................................ 41
Wykres B1.1-16. Potrzeby internautw w zakresie korzystania z usug
administracji publicznej z wykorzystaniem Internetu............................................. 42
Wykres B1.2-1. Liczba klientw najwikszych dostawcw Internetu w 2006 r. ... 45
Wykres B1.2-2. Odsetek polskich gospodarstw domowych z dostpem do
Internetu na tle wybranych krajw.......................................................................... 45
Wykres B1.2-3. Wzrost dostpu polskich gospodarstw domowych do Internetu na
tle wybranych krajw.............................................................................................. 46
Wykres B1.2-5. Rodzaje aczy internetowych w gospodarstwach w zaleznosci od
miejsca zamieszkania.............................................................................................. 47
Wykres B1.2-6. Przyczyny braku dostpu do Internetu w gospodarstwach
domowych w zaleznosci od miejsca zamieszkania................................................ 48
Wykres B1.3-1. Udzia Internautw dokonujacych zakupw w sklepach
internetowych i w serwisach aukcyjnych w latach 2001-2006.............................. 50
Wykres B1.3-2. Udzia osb kupujacych w Internecie w pierwszym kwartale 2006
roku wg poziomu wyksztacenia............................................................................. 51
Wykres B1.3-3. Ilosc i wartosc transakcji internetowych przy uzyciu karty
obsuzonych przez eCard w latach 2004-2006....................................................... 52
Wykres B1.3-4. Wartosc sumarycznych zakupw dokonanych w sieci przez
Internautw w czasie 12 miesicy poprzedzajacych badanie w zaleznosci od pci
kupujacego.............................................................................................................. 53
Wykres B1.3-5. Zrznicowanie aktywnosci poszczeglnych grup internautw
dokonujacych zakupw w sieci wraz z wskazaniem sredniej wartosci zakupw... 54
Wykres B1.3-6. Rodzaje zakupw internautw w okresie 12 miesicy
poprzedzajacych badanie ........................................................................................ 55
Wykres B1.3-7. Wzrost zainteresowania zakupem wybranych grup towarw w
latach 2006 i 2005................................................................................................... 56
Wykres B1.3-8. Powody powstrzymania si od dokonania zakupu w Internecie w
latach 2005 i 2006................................................................................................... 58
Wykres B1.3-9. Kopoty zwiazane z dokonywaniem zakupw w Internecie......... 59
Wykres B1.3-10. Zestawienie grup internautw dokonujacych zakupw u
sprzedawcw znanych spoza Internetu oraz poznanych w Internecie.................... 60
Wykres B1.4-1. Odsetek internautw korzystajacych z e-bankowosci w latach
2002-2006 ............................................................................................................... 61
Wykres B1.4-2. Internauci korzystajacy z usug bankowych w Internecie w czasie
ostatnich 3 miesicy wg grup wyksztacenia ....................................................... 63
ostatnich 3 miesicy wg miejsca zamieszkania ................................................... 64
ostatnich 3 miesicy wg grup wiekowych ........................................................... 65
371
Wykres B1.5-1. Zamawianie przez Internet publicznych usug zdrowotnych w
2006 r. ..................................................................................................................... 69
Wykres B1.7-1. Czynnosci wykonywane podczas pracy z komputerem............... 74
Wykres B1.7-2. Czynnosci wykonywane podczas pracy z komputerem wg
poziomu wyksztacenia........................................................................................... 75
Wykres B1.7-3. Czynnosci wykonywane podczas pracy z komputerem wg miejsca
zamieszkania........................................................................................................... 76
Wykres B1.7-4. Czynnosci wykonywane podczas korzystania z Internetu w
zaleznosci od pci internauty................................................................................... 77
Wykres B1.7-5. Czynnosci wykonywane podczas korzystania z Internetu wg
poziomu wyksztacenia........................................................................................... 78
Wykres B1.7-6. Udzia w szkoleniach informatycznych........................................ 79
Wykres B1.7-7. Udzia w szkoleniach informatycznych osb w poszczeglnych
grupach wiekowych, niezaleznie od terminu udziau w szkoleniu, ........................ 80
Wykres B1.7-8. Udzia w szkoleniach informatycznych poszczeglnych grup
aktywnosci zawodowej ........................................................................................... 81
Wykres B1.7-9. Zdobywanie umiejtnosci w dziedzinie informatyki poprzez
samodzielna praktyk.............................................................................................. 82
Wykres B1.7-10. Zdobywanie umiejtnosci w dziedzinie informatyki poprzez
system edukacji....................................................................................................... 83
Wykres B1.7-11. Zdobywanie umiejtnosci w dziedzinie informatyki na kursach
zawodowych organizowanych przez zakady pracy ............................................... 84
Wykres B2.1.1-1. Korzystanie z komputerw w przedsibiorstwach w Polsce w
latach 2004-06......................................................................................................... 88
Wykres B2.1.1-2. Korzystanie z komputerw, dostp do Internetu i korzystanie z
telepracy w przedsibiorstwach w latach 2005-06.................................................. 89
Wykres B2.1.1-3. Wykorzystanie technologii bezprzewodowych do budowy sieci
LAN........................................................................................................................ 90
Wykres B2.1.1-4. Dostp do sieci Internet ............................................................. 91
Wykres B2.1.1- 5. Dostp przedsibiorstw do Internetu w wybranych krajach
Europy..................................................................................................................... 92
Wykres B2.1.1-6. Rodzaje poaczen z Internetem wsrd przedsibiorstw
posiadajacych dostp do Internetu.......................................................................... 93
Wykres B2.1.1-7. Rodzaje poaczen z Internetem wg wielkosci przedsibiorstwa 93
Wykres B2.1.1- 8. Wykorzystanie aczy szerokopasmowych wsrd przedsibiorstw
majacych dostp do Internetu w UE....................................................................... 94
Wykres B2.1.1-9. Wystpowanie problemw z utrzymaniem bezpieczenstwa
wsrd przedsibiorstw wykorzystujacych komputery ............................................ 95
Wykres B2.1.1-10. Rodzaje stosowanych zabezpieczen przez przedsibiorstwa
wykorzystujace komputery ..................................................................................... 95
Wykres B2.1.1-11. Wykorzystywanie systemu do obsugi zamwien w
przedsibiorstwach.................................................................................................. 96
372
Wykres B2.1.1-12. Wykorzystywanie systemu obsugi zamwien w
przedsibiorstwach wedug branz........................................................................... 97
Wykres B2.1.1-13. Integracja systemu obsugi zamwien z innymi systemami w
przedsibiorstwie .................................................................................................... 98
Wykres B2.1.1-14. Integracja systemu obsugi zamwien z innymi systemami wg
wielkosci przedsibiorstwa .................................................................................... 99
Wykres B2.1.2-1. Wykorzystanie Internetu przez przedsibiorstwa.................... 100
Wykres B2.1.2-2. Przedsibiorstwo jako odbiorca usug internetowych (styczen
2006) ..................................................................................................................... 101
przedsibiorstwa majace dostp do Internetu w 2005 r. ....................................... 103
Wykres B2.1.2-4. Posiadanie przez przedsibiorstwa strony WWW i jej
przeznaczenie........................................................................................................ 104
Wykres B2.1.2-5. Posiadanie przez przedsibiorstwa strony WWW w UE......... 104
Wykres B2.1.2-6. Skadanie zamwien online w ciagu ostatniego roku
kalendarzowego wsrd przedsibiorstw wykorzystujacych komputer (dla zakupw
online przekraczajacych 1% wartosci netto zakupw) ......................................... 105
Wykres B2.1.2-7. Skadanie zamwien przez Internet w latach 2003/05 wsrd
przedsibiorstw majacych dostp do Internetu ..................................................... 106
Wykres B2.1.2-8. Skadanie zamwien przez zewntrzne sieci inne niz Internet
wsrd firm wykorzystujacych komputery............................................................. 106
Wykres B2.1.2-9. Skadanie zamwien przez Internet w 2005 r. wsrd
przedsibiorstw majacych dostp do Internetu wg przynaleznosci branzowej.... 107
Wykres B2.1.2-10. Podzia przedsibiorstw ze wzgldu na procentowy udzia
zakupw przez Internet (x) w oglnej wartosci netto zakupw w latach 2004/05107
Wykres B2.1.2-11. Podzia przedsibiorstw ze wzgldu na procentowy udzia
zakupw przez sieci inne niz Internet (x) w oglnej wartosci netto zakupw w
2005 roku .............................................................................................................. 108
Wykres B2.1.2-12. Sprzedaz online wsrd panstw europejskich (wzito pod
uwag tylko przedsibiorstwa osiagajace co najmniej 1% przychodw z tego
kanau sprzedazy).................................................................................................. 109
Wykres B2.1.2-13. Sprzedaz przez Internet wsrd panstw europejskich............. 109
Wykres B2.1.2-14. Udzia przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez
Internet w latach 2003/05 wsrd firm posiadajacych dostp do Internetu............ 110
Wykres B2.1.2-15. Udzia przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez
zewntrzne sieci inne niz Internet w latach 2004/05 (wsrd firm wykorzystujacych
komputer).............................................................................................................. 111
Wykres B2.1.2-16. Przychody ze sprzedazy online w 2005 roku......................... 111
Wykres B2.1.2-17. Udzia rynkw B2B i B2G oraz B2C w generowaniu
przychodw ze sprzedazy przez Internet (ukad branzowy) ................................. 112
Wykres B2.1.2-18. Podzia przychodw ze sprzedazy przez Internet w ukadzie
geograficznym....................................................................................................... 113
373
Wykres B2.2.1-1 Kanay sprzedazy...................................................................... 119
Wykres B2.2.1-2 Kanay sprzedazy (usugi) ........................................................ 120
Wykres B2.2.1-3 Wykorzystanie stron WWW innych podmiotw do sprzedazy 121
Wykres B2.2.1-4 Wykorzystanie stron WWW innych podmiotw do sprzedazy
(usugi) .................................................................................................................. 121
Wykres B2.2.1-5 Liczba adresw internetowych, pod ktrymi udostpniany jest ten
sam lub zblizony sklep tej samej branzy............................................................... 122
Wykres B2.2.1-6 Liczba adresw internetowych, pod ktrymi udostpniany jest ten
sam lub zblizony sklep tej samej branzy (usugi) ................................................. 123
Wykres B2.2.1-7 Okres sprzedazy w Internecie w latach. ................................... 124
Wykres B2.2.1-8 Okres sprzedazy w Internecie w latach (usugi) ....................... 124
Wykres B2.2.1-9 Obszar pochodzenia klienta, do ktrego skierowana bya oferta w
2006 roku .............................................................................................................. 125
Wykres B2.2.1-10 Obszar pochodzenia klienta, do ktrego skierowana bya oferta
w 2006 roku (usugi)............................................................................................. 125
Wykres B2.2.1-11 Liczba pracownikw............................................................... 126
Wykres B2.2.1-12 Liczba pracownikw (usugi) ................................................. 126
Wykres B2.2.2-1 Szacowana sprzedaz netto za rok 2006 (w tys. z) ................... 127
Wykres B2.2.2-2 Szacowana sprzedaz netto za rok 2006 (w tys. z) (usugi) ...... 127
Wykres B2.2.2-3 Struktura sprzedazy w sklepach internetowych w grupie
produktw............................................................................................................. 128
Wykres B2.2.2-4 Rodzaj asortymentw sklepw internetowych w Polsce.......... 129
Wykres B2.2.2-5 Srednia ilosc produktw w ofercie sklepu w 2006 roku........... 130
Wykres B2.2.2-6 Liczba dostawcw z jakimi utrzymywano wspprac w 2006
roku? ..................................................................................................................... 130
Wykres B2.2.2-7 Liczba dostawcw z jakimi utrzymywano wspprac w 2006
roku? (usugi) ........................................................................................................ 131
Wykres B2.2.2-8 Srednia liczba realizowanych zamwien w ciagu dnia w 2006
roku? ..................................................................................................................... 131
Wykres B2.2.2-9 Srednia liczba realizowanych zamwien w ciagu dnia w 2006
roku (usugi).......................................................................................................... 132
Wykres B2.2.2-10 Odsetek reklamacji wsrd wszystkich realizowanych zamwien
w 2006 roku .......................................................................................................... 133
Wykres B2.2.2-11 Odsetek (%) reklamacji wsrd wszystkich realizowanych
zamwien w 2006 roku (usugi)............................................................................ 133
Wykres B2.2.2-12 Odsetek zwrotw wsrd wszystkich realizowanych zamwien w
2006 roku .............................................................................................................. 134
Wykres B2.2.2-13 Odsetek zwrotw wsrd wszystkich realizowanych zamwien w
2006 roku (usugi)................................................................................................. 134
Wykres B2.2.2-14 Gwne przyczyny reklamacji w 2006 roku........................... 135
Wykres B2.2.2-15 Gwne przyczyny reklamacji w 2006 roku (usugi).............. 135
Wykres B2.2.2-16 Gwne przyczyny zwrotw w 2006 roku............................. 136
374
Wykres B2.2.2-17 Gwne przyczyny zwrotw w 2006 roku (usugi) ................ 136
Wykres B2.2.2-18 Sposoby patnosci za produkty obsugiwane w sklepie.......... 137
Wykres B2.2.2-19 Sposoby patnosci za usugi obsugiwane przez serwisy WWW
(usugi) .................................................................................................................. 137
Wykres B2.2.2-20 Udzia % wykorzystania poszczeglnych form patnosci ...... 138
Wykres B2.2.2-21 Udzia % wykorzystania poszczeglnych form patnosci
(Usugi) ................................................................................................................. 139
Wykres B2.2.3-1 Funkcjonalnosc oprogramowania sklepu internetowego.......... 140
Wykres B2.2.3-2 Funkcjonalnosc oprogramowania sklepu internetowego (usugi)
.............................................................................................................................. 140
Wykres B2.2.3-3 Wasnosc systemu klientowskiego (front-office)
wykorzystywanego do sprzedazy on-line ............................................................. 141
Wykres B2.2.3-4 Wasnosc systemu klientowskiego (front-office)
wykorzystywanego do sprzedazy on-line (usugi)................................................ 141
Wykres B2.2.3-5 Wykorzystanie systemu e-fulfilment w latach 2004-2006 ....... 142
Wykres B2.2.3-6 Wykorzystanie systemu e-fulfilment w 2006 roku (usugi) ..... 142
Wykres B2.2.3-7 Zalety wykorzystania systemu e-fulfilment.............................. 145
Wykres B2.2.3-8 Zalety wykorzystania systemu e-fulfilment (usugi) ................ 145
www...................................................................................................................... 146
www(usugi) ......................................................................................................... 147
Wykres B2.2.4-3 Zawartosc informacyjna stron www dotyczaca produktw ..... 147
Wykres B2.2.4-4 Zawartosc informacyjna stron www dotyczaca produktw
(usugi) .................................................................................................................. 148
Wykres B2.2.4-5 Informacje o kosztach wysyki ................................................. 148
Wykres B2.2.4-6 Informacje o kosztach wysyki (usugi).................................... 149
Wykres B2.2.4-7 Informacje o mozliwosci odstapienia od umowy ..................... 149
Wykres B2.2.4-8 Informacje o mozliwosci odstapienia od umowy (usugi)........ 150
.............................................................................................................................. 150
(usugi) .................................................................................................................. 151
Wykres B2.2.4-11 Czas zwrotu towaru przez nabywc bez podania przyczyny
akceptowany przez sprzedawc (odstapienie od umowy - nie reklamacja).......... 151
Wykres B2.2.4-12 Czas zwrotu towaru przez nabywc bez podania przyczyny
akceptowany przez sprzedawc (odstapienie od umowy - nie reklamacja) (usugi)
.............................................................................................................................. 152
Wykres B2.2.4-13 Mozliwosc zamiany towaru na inny przy odstapieniu od umowy
- nie reklamacji ..................................................................................................... 152
Wykres B2.2.4-14 Mozliwosc zamiany towaru na inny przy odstapieniu od umowy
nie reklamacji (usugi) ....................................................................................... 153
375
Wykres B2.2.4-15 Informacje dotyczace reklamacji............................................ 153
Wykres B2.2.4-16 Informacje dotyczace reklamacji (usugi) .............................. 154
Wykres B2.2.4-17 Informacje dotyczace kosztw przy obsudze reklamacji ...... 154
Wykres B2.2.4-18 Informacje dotyczace kosztw przy obsudze reklamacji (usugi)
.............................................................................................................................. 155
Wykres B2.2.4-19 Elementy zwracane przez sprzedawc klientowi w przypadku
braku mozliwosci dostarczenia towaru wolnego od wad...................................... 155
Wykres B2.2.4-20 Elementy zwracane przez sprzedawc klientowi w przypadku
braku mozliwosci dostarczenia towaru wolnego od wad (usugi) ........................ 156
Wykres B2.2.4-21 Czas zwrotu patnosci przez sprzedawc w przypadku
przekroczenia z winy sprzedawcy wymaganego czasu umowy............................ 156
Wykres B2.2.4-22 Czas zwrotu patnosci przez sprzedawc w przypadku
przekroczenia z winy sprzedawcy wymaganego czasu umowy (usugi) .............. 157
Wykres B2.2.4-23 Czas dostawy.......................................................................... 157
Wykres B2.2.4-24 Czas dostawy (usugi)............................................................. 158
Wykres B2.2.4-25 Czas realizacji zamwienia .................................................... 158
Wykres B2.2.4-26 Czas realizacji zamwienia (usugi) ....................................... 159
klientw w ramach serwisw internetowych........................................................ 159
klientw w ramach serwisw internetowych (usugi)........................................... 160
Wykres B2.2.4-29 Specjalne warunki sprzedazy.................................................. 161
Wykres B2.2.5-1 Przyczyny rozpoczcia sprzedazy on-line................................ 162
Wykres B2.2.5-2 Przyczyny rozpoczcia sprzedazy on-line (usugi)................... 162
Wykres B2.2.5-3. Fakt posiadania problemw przy prowadzeniu sprzedazy on-line
.............................................................................................................................. 163
Wykres B2.2.5-4 Fakt posiadania problemw przy prowadzeniu sprzedazy on-line
(usugi) .................................................................................................................. 163
Wykres B2.2.5-5 Problemy pojawiajace si przy prowadzeniu sprzedazy on-line w
2006 roku .............................................................................................................. 163
Wykres B2.2.5-6 Problemy pojawiajace si przy prowadzeniu sprzedazy on-line w
2006 roku? (usugi) ............................................................................................... 164
Wykres B2.3.1-1. Wykorzystanie komputerw przez pracownikw (styczen 2006
r.)........................................................................................................................... 169
Wykres B2.3.1-2. Zatrudnienie pracownikw w systemie telepracy (styczen 2006)
.............................................................................................................................. 170
Wykres B2.3.1-3. Miejsce dostpu do systemu informatycznego przedsibiorstwa
wsrd osb pracujacych w systemie telepracy (styczen 2006 r.).......................... 170
Wykres B2.3.1-4. Fakt posiadania trudnosci w pozyskiwaniu pracownikw z
umiejtnosciami w zakresie ICT w 2005 r............................................................ 171
Wykres B2.3.1-5. Rodzaje problemw w trakcie poszukiwania pracownikw z
376
Wykres B2.3.1-6. Wykorzystanie Internetu w celach szkoleniowych lub
edukacyjnych (styczen 2006 r.) ............................................................................ 172
Wykres B2.3.1-7. Stosowana technologia informacyjno-telekomunikacyjna
(styczen 2006 r.).................................................................................................... 173
Wykres B2.3.1-8. Technologia poaczen z Internetem (styczen 2006 r.) ............. 173
Wykres B2.3.1-9. Maksymalna szybkosc sciagania danych gwarantowana przez
dostawc Internetu dla najszybszego acza, jakim dysponowao przedsibiorstwo
(styczen 2006 r.).................................................................................................... 174
Wykres B2.3.1-10. Budowa wasnego oprogramowania w 2005 roku................. 174
Wykres B2.3.1-11. Stopien zastapienia tradycyjnej poczty przez elektroniczne
srodki komunikacji w okresie 01.2002-01.2006................................................... 175
Wykres B2.3.1-12. Rodzaj stosowanego zabezpieczenia systemw
informatycznych (styczen 2006 r.)........................................................................ 176
Wykres B2.3.1-13. Rodzaj zabezpieczen z jakim mozna byo korzystac
komunikujac si z bankiem (styczen 2006 r.)....................................................... 177
Wykres B2.3.1-14. Udzia % bankw, w ktrych wystapiy problemy z
bezpieczenstwem sieci lub danych w 2005 r. ....................................................... 178
Wykres B2.3.1-15. Posiadanie strony internetowej przez banki w Polsce (styczen
2006 r.).................................................................................................................. 178
Wykres B2.3.1-17. Rodzaj informacji o banku komercyjnym dostpnych na
stronach www w 2006 r. (1/4) .............................................................................. 179
stronach www w 2006 r. (2/4) .............................................................................. 180
stronach www w 2006 r. (3/4) .............................................................................. 180
stronach www w 2006 r. (4/4) .............................................................................. 181
Wykres B2.3.1-21. % przedsibiorstw swiadczacych usugi finansowe przez
Internet w 2005 roku............................................................................................. 182
Wykres B2.3.1-22. Rodzaj usug (produktw), na ktre zamwienia od klientw
przedsibiorstwo otrzymywao przez Internet w 2005 roku................................. 182
Wykres B2.3.1-23. Swiadczenie usug bankowych przez Internet w 2005 r........ 183
Wykres B2.3.1-24. Wartosc usug bankowych przez Internet w 2005 r............... 184
Wykres B2.3.1-25. Swiadczenie usug ubezpieczeniowych przez Internet w 2005 r.
.............................................................................................................................. 185
Wykres B2.3.1-26. Podzia acznej wartosci netto sprzedazy przez Internet wg
rodzaju rynku w 2005 r. ........................................................................................ 185
Wykres B2.3.1-27. Udzia sprzedazy przez Internet na poszczeglnym rodzaju
rynku w 2005 r. ..................................................................................................... 186
Wykres B2.3.1-28. % przedsibiorstw otrzymujacych zamwienia przez
zewntrzne sieci inne niz Internet w 2005 roku.................................................... 186
Wykres B2.3.1-29. Rodzaj wykorzystywanych sieci innych niz Internet ............ 187
377
Wykres B2.3.1-30. Struktura bankw komercyjnych w Polsce (2006) ................ 187
Wykres B2.3.1-31. Segmenty klientw, do ktrych skierowana bya oferta e-
bankowosci wsrd bankw komercyjnych w Polsce obsugujacych poszczeglne
grupy klientw (2006)........................................................................................... 188
Wykres B2.3.1-32. Segmenty klientw, do ktrych skierowana jest usuga e-
bankowosci wsrd bankw komercyjnych w Polsce swiadczacych ta usug (2006)
.............................................................................................................................. 188
Wykres B2.3.1-33. Struktura bankw wedug rodzaju klientw, ktrym swiadczone
sa usugi e-bankowosci (2006).............................................................................. 189
Wykres B2.3.1-34. Kanay dostpu do usug e-bankowosci udostpniane przez
banki komercyjne.................................................................................................. 190
Wykres B2.3.1-35. Kanay dostpu do usug e-bankowosci udostpniane przez
banki komercyjne dla poszczeglnych grup klientw.......................................... 191
Wykres B2.3.1-36. Przedsibiorstwa korzystajace z Internetu w kontaktach z
organami administracji publicznej w 2005 roku................................................... 205
Wykres B2.3.1-37. Cele wykorzystywania Internetu przez banki w kontaktach z
organami administracji publicznej w 2005 roku................................................... 206
Wykres B2.3.2-1. Wyposazenie zakadw ubezpieczen w technologie
informacyjno-telekomunikacyjne w styczniu 2006 r. ........................................... 208
Wykres B2.3.2-2. Wykorzystywanie przez zakady ubezpieczen sieci innych niz
Internet w styczniu 2006 r..................................................................................... 209
Wykres B2.3.2-3. Systemy informatyczne do obsugi zamwien w zakadach
ubezpieczen w styczniu 2006 r. ............................................................................ 210
Wykres B2.3.2-4. Rodzaje poaczen z Internetem w zakadach ubezpieczen w
styczniu 2006 r. ..................................................................................................... 211
Wykres B2.3.2-5. Maksymalna szybkosc sciagania danych z Internetu w zakadach
ubezpieczen w styczniu 2006 r. ............................................................................ 212
Wykres B2.3.2-6. Wykorzystywanie komputerw przez pracownikw zakadw
ubezpieczen w styczniu 2006 r. (w %) ................................................................. 213
Wykres B2.3.2-7. Pozyskiwanie przez zakady ubezpieczen pracownikw z
Wykres B2.3.2-8. Rodzaje trudnosci w pozyskiwaniu przez zakady ubezpieczen
pracownikw z umiejtnosciami w zakresie ICT w 2005 r. ................................. 214
Wykres B2.3.2-9. Cele wykorzystywania Internetu przez zakady ubezpieczen w
styczniu 2006 r. (w %) .......................................................................................... 216
Wykres B2.3.2-10. Zastapienie poczty tradycyjnej przez elektroniczna w zakadach
ubezpieczen w ciagu ostatnich 5 lat. ( % zakadw ubezpieczen) ........................ 216
Wykres B2.3.2-11. Telepraca w zakadach ubezpieczen w styczniu 2006 r. ....... 217
Wykres B2.3.2-12. Zabezpieczenia stosowane przez zakady ubezpieczen w
styczniu 2006 r. (w %) .......................................................................................... 218
zakady ubezpieczen w 2005 r. (w %) .................................................................. 219
378
Wykres B2.3.2-14. Strony WWW zakadw ubezpieczen w grudniu 2006 r.(w %)
.............................................................................................................................. 220
Wykres B2.3.2-15. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach
internetowych w grudniu 2006 r. etap przedstawienie zakadu. ......................... 220
w 2006r. doradztwo ............................................................................................ 221
informacje formalne dotyczace zawierania umowy........................................... 222
informacje formalne dotyczace zawierania umowy........................................... 222
Wykres B2.3.2-19. Opcje oferowane przez zakady ubezpieczen na stronach
WWW w 2006r. obsuga po sprzedazy.............................................................. 223
Wykres B2.3.2-20. Swiadczenie usug finansowych przez przedsibiorstwa
posrednictwa finansowego i kredytowego oraz zakady ubezpieczen w sposb
tradycyjny i przez Internet w 2005 r. .................................................................... 224
Wykres B2.3.2-21. Swiadczenie usug ubezpieczeniowych przez Internet w
odniesieniu do zakadw ubezpieczen w 2005 r. .................................................. 225
Wykres B2.3.2-22. Usugi ubezpieczeniowe swiadczone przez zakady
ubezpieczen przez Internet w 2005 r. w podziale na dziay.................................. 225
Wykres B2.3.2-23. Wnioski ubezpieczeniowe zozone do zakadw ubezpieczen
przez Internet przez klientw instytucjonalnych i indywidualnych w 2005 r....... 227
Wykres B2.3.2-24. Sredni procentowy udzia poszczeglnych rynkw w acznej
wartosci netto sprzedazy zakadw ubezpieczen za posrednictwem Internetu w
2005 r. ................................................................................................................... 228
Wykres B2.3.2-25. Podzia wartosci sprzedazy przez Internet uzyskiwanej przez
zakady ubezpieczen wg rodzaju rynku w 2005 r. ................................................ 229
Wykres B2.3.2-26. Rodzaje usug swiadczonych on-line..................................... 230
Wykres B2.3.2-27. Rodzaje ubezpieczen mozliwych do zakupienia droga
elektroniczna w 2006r........................................................................................... 231
Wykres B2.3.2-28. Adresaci oferty sprzedazy usug droga elektroniczna ........... 232
Wykres B2.3.2-29. Plany dotyczace sprzedazy usug ubezpieczeniowych droga
elektroniczna w najblizszych 12 miesiacach (kategoria TAK) i rodzaje
planowanych usug................................................................................................ 233
Wykres B2.3.2-30. Znaczenie faktu swiadczenia usug droga elektroniczna dla
osiagnicia wymienionych korzysci (wagi dla kategorii: nieistotna, srednia, duza)
.............................................................................................................................. 234
Wykres B2.3.2-31. Wpyw swiadczenia usug ubezpieczeniowych droga
elektroniczna na wybrane elementy biznesowe.................................................... 234
Wykres B2.3.2-32. Gwne bariery w sprzedazy usug ubezpieczeniowych droga
elektroniczna (kategorie wpywu: niska, srednia, duza) ....................................... 235
Wykres B2.3.3-1. Struktura domw maklerskich w Polsce w 2006 roku ............ 239
379
Wykres B2.3.3-2. Udzia maklerskich rachunkw internetowych w oglnej liczbie
rachunkw............................................................................................................. 240
Wykres B2.3.3-3. Adresaci oferty elektronicznych biur maklerskich.................. 244
Wykres B2.3.3-4. Kanay dostpu do elektronicznego rachunku maklerskiego .. 245
Wykres B2.3.3-5. Utrzymywanie strony internetowej przez domy maklerskie w
Polsce w 2006 roku............................................................................................... 249
Wykres B2.3.3-6. Kategorie informacji dotyczace domw maklerskich dostpnych
na stronach WWW w 2006 r................................................................................. 250
Wykres B2.3.3-7. Rodzaj informacji o domach maklerskich dostpnych na
stronach WWW w 2006 r. .................................................................................... 251
Wykres B2.3.3-8. Rodzaj informacji o domach maklerskich dostpnych na
stronach WWW w 2006 r. .................................................................................... 252
Wykres B 4.3 -1 Rodzaj acza internetowego wykorzystywanego przez gminy.. 270
Wykres B 4.3 -2 Przepustowosc aczy w urzdach gminnych.............................. 270

380

Instytut Logistyki i Magazynowania - rynkowo zorientowana jednostka badawczo-
rozwojowa, dziaIajqc jako centrum kompetencji w logistyce i e-gospodarce rozwija, wdraza i
promuje nowoczesne rozwiqzania w kluczowych procesach gospodarczych. Instytut realizuje
prace badawcze-rozwojowe oraz profesjonalne usIugi konsultingowe podnoszqc efektywnosc
funkcjonowania przedsibiorstw i caIych Iancuchw dostaw zgodnie z obecnymi na rynku
trendami.

Oferta Instytutu obejmuje usIugi w zakresie zarzqdzania Iancuchem dostaw oraz wszelkich
aspektw logistyki przedsibiorstw, magazynowania i dystrybucji. Ponadto adoptuje i wdraza
midzynarodowe standardy w zakresie identyfikacji m.in. towarw, lokalizacji, jednostek
logistycznych oraz promuje i wdraza nowoczesne rozwiqzania dla biznesu w zakresie
elektronicznej gospodarki.

Osiqgnicia lat ubiegIych stworzyIy stabilne podstawy dla dynamicznego rozwoju dziaIalnosci w
kraju oraz w ramach europejskiej przestrzeni badawczej. Aktywna postawa na arenie
europejskiej zaowocowaIa w ostatnich latach podpisaniem kilkunastu kontraktw na realizacj
prac badawczo-rozwojowych finansowanych z funduszy UE. Konsekwentnie rozwijane
kompetencje w zakresie e-gospodarki zaskutkowaIy powierzeniem Instytutowi przez
Ministerstwo Gospodarki roli gIwnego wykonawcy programu rzqdowego na lata 2003-2006
,Tworzenie mechanizmw i struktur rozwoju handlu elektronicznego w Polsce.

Duzq wag Instytut przywiqzuje do upowszechniania pozyskanej wiedzy poprzez nowoczesne
media w formie portali internetowych, platform e-learningowq i tradycyjnie poprzez ksiqzki,
czasopisma i konferencje. Instytut umozliwia swoim partnerom dostp do najnowszych
rozwiqzan z zakresu logistyki i e-gospodarki.

ul. Estkowskiego 6
61-755 Pozna
Tel. +48/61/8504890
Fax: +48/61/8526376
www.ilim.poznan.pl

Elektroniczna Gospodarka W Polsce Raport 2007

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elektroniczna Gospodarka W Polsce Raport 2007

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

You might also like