WPISUJE UCZE KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA

UZUPENIA ZESP NADZORUJCY

dzie miesic

rok dysleksja

PRBNY EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTW MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH Instrukcja dla ucznia 1. Sprawd, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 15 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgo nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swj kod i dat urodzenia. 3. Czytaj uwanie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwizania zapisuj dugopisem lub pirem z czarnym tuszem/atramentem. Nie uywaj korektora. 5. W zadaniach od 1. do 25. s podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Odpowiada im nastpujcy ukad na karcie odpowiedzi:
A B C D

OKE w Gdasku LISTOPAD 2004

Czas pracy: 120 minut

Liczba punktw do uzyskania: 50

6. Wybierz tylko jedn odpowied i zamaluj kratk z odpowiadajc jej liter - np. gdy wybrae odpowied "A":

7. Staraj si nie popeni bdw przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeli si pomylisz, bdne zaznaczenie otocz kkiem i zamaluj inn odpowied.

8. Rozwizania zada od 26. do 37. zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyki przekrelaj. 9. Redagujc odpowiedzi do zada, moesz wykorzysta miejsca opatrzone napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie bd sprawdzane i oceniane. Powodzenia!

GM-A1

Zadanie 1. (01) Na mapie oznaczono liczbami pooenie czterech parkw narodowych znajdujcych si w grach. W ktrej odpowiedzi tym liczbom prawidowo przyporzdkowano nazwy parkw? A. 1 - Karkonoski Park Narodowy 2 - Tatrzaski Park Narodowy 3 - Bieszczadzki Park Narodowy 4 - witokrzyski Park Narodowy 1 - witokrzyski Park Narodowy 2 - Karkonoski Park Narodowy 3 - Tatrzaski Park Narodowy 4 - Bieszczadzki Park Narodowy 1 - Bieszczadzki Park Narodowy 2 - witokrzyski Park Narodowy 3 - Karkonoski Park Narodowy 4 Tatrzaski Park Narodowy 1 - Tatrzaski Park Narodowy 2 - Bieszczadzki Park Narodowy 3 - witokrzyski Park Narodowy 4 - Karkonoski Park Narodowy

B.

C. 2 D.

Zadanie 2. (01) W tabeli zestawiono wybrane cechy niedwiedzia i wistaka. Cecha pokrycie ciaa pokarm miejsce wystpowania sposb zimowania Niedwied futro ciemnobrunatne lub powobrzowe wistak futro rdzawoszare lub tawobrzowe, wierzch gowy i koniec ogona czarne

jagody, grzyby, odzie, mid, trawy, zioa, nasiona owady, ryby, aby, ssaki lasy w Karpatach sen zimowy od listopada do marca lub kwietnia hale w Tatrach sen zimowy od padziernika do kwietnia

Ktre cechy s podobne u obu tych zwierzt? A. Miejsce wystpowania i pokrycie ciaa. B. Pokrycie ciaa i sposb zimowania. C. Pokarm i miejsce wystpowania. D. Sposb zimowania i pokarm. Strona 2 z 15

Zadanie 3. (01) Niedwied jest zwierzciem wszystkoernym. Ktre poziomy pokarmowe zajmowane s przez niedwiedzia w przedstawionych acuchach pokarmowych: 1 trawa konik polny aba niedwied, 2 jagody niedwied, 3 licie drzew chrabszcz niedwied? A. 1 konsument III rzdu, 2 konsument II rzdu, 3 konsument I rzdu. B. 1 konsument III rzdu, 2 konsument I rzdu, 3 konsument II rzdu. C. 1 konsument II rzdu, 2 konsument III rzdu, 3 konsument I rzdu. D. 1 konsument I rzdu, 2 konsument II rzdu, 3 konsument III rzdu. Zadanie 4. (01) Do 2000 roku wyznaczono 12000 km pieszych szlakw grskich. Dugo pieszych szlakw nizinnych bya trzykrotnie wiksza od grskich. Jak cz dugoci szlakw pieszych, nizinnych i grskich, stanowiy szlaki nizinne? A.
12 48

B.

12 36

C.

36 48

D.

48 12

Zadanie 5. (01) Po opuszczeniu schroniska turysta przeszed 9 km w kierunku wschodnim. Nastpne 12 km szed w kierunku pnocnym. W jakiej odlegoci od schroniska znalaz si turysta po przejciu tej trasy? A. 3 km B. 10,5 km C. 15 km D. 21 km

Zadanie 6. (01) Na kach grskich wystpuje rolina ciemierzyca (ciemiyca) zielona. Jej okazy rozmieszczone s w sposb przedstawiony na ilustracji. - jeden okaz

Ktry to typ rozmieszczenia? A. Rwnomierne. B. Przypadkowe. C. Skupiskowe. D. Rozproszone.

Strona 3 z 15

Informacja do zada 7. i 8. Szaas pasterski wykonano z drewna sosnowego, ktrego gsto jest rwna 0,47

. cm 3 Na budow tego szaasu zuyto 3,5 m3 sosnowych desek o jednakowych wymiarach: 10 cm 20 cm 350 cm.

Zadanie 7. (01) Jak objto ma jedna deska sosnowa?

A. 700 cm3

B. 1400 cm3

C. 14000 cm3

D. 70000 cm3

Zadanie 8. (01) Jaka jest masa wszystkich desek wykorzystanych do wzniesienia szaasu?

A. 32,9 kg

B. 16,45 kg

C. 1645 kg

D. 3290 kg

Zadanie 9. (01) Gralka przechowywaa w garnkach rne produkty. Ktry z nich powsta w wyniku przemiany cukru pod wpywem bakterii w kwas mlekowy?

A. Malanka.

B. Zsiade mleko.

C. Serwatka.

D. Sodka mietana.

Zadanie 10. (01) Na szlaku grskim turyci, wyszedszy z lasu iglastego, znaleli si w rejonie poronitym kosodrzewin. Korzystajc ze schematu, odpowiedz, na jakiej wysokoci n.p.m. znajdowali si wtedy turyci?

Karpaty i ich przedpole przedgrze (lasy liciaste) 200 400 regiel dolny (lasy mieszane) 600 regiel grny (lasy kosodrzewina wierkowe) hale turnie

800 1000 1200 1400 1600 C. 1900 m n.p.m.

1800 2000 2200 m n.p.m. D. 2200 m n.p.m.

A. 1100 m n.p.m.

B. 1500 m n.p.m.

Zadanie 11. (01) Temperatur podan w skali Fahrenheita (F) mona przeliczy na stopnie w skali 5 o . Ile stopni w skali Fahrenheita ma woda Celsjusza (C) wedug wzoru C = F 32 9 o w potoku o temperaturze 5 C ?

A. 48,6 o

B. 23,0o

C. 41o

D. 66,6o

Strona 4 z 15

Zadanie 12. (01) Pomidzy podwjnymi ciankami termosu wytworzona jest prnia. Jak rol peni ona w termosie?

A. Przewodzi ciepo. C. Obnia temperatur.

B. Chroni przed wymian ciepa. D. Podwysza temperatur.

Zadanie 13. (01) Ktry rysunek przedstawia przekrj jeziora grskiego wykonany wzdu odcinka EF?

A.
E F
0 10 20 30 40 50

B.
E F
0 10 20 30 40 50

C.
E F
0 10 20 30 40 50

D.
E F
0 10 20 30 40 50

Informacje do zadania 14. i 15. Podczas wspinaczki turysta strci kamie. Rysunek przestawia wykres zalenoci energii potencjalnej cikoci spadajcego kamienia od zmiany jego wysokoci h.

Zadanie 14. (01) Podczas spadania kamienia jego energia potencjalna cikoci

A. malaa, a energia kinetyczna wzrastaa. B. wzrastaa, a energia kinetyczna malaa. C. malaa, a cakowita energia mechaniczna wzrastaa. D. wzrastaa, a cakowita energia mechaniczna bya cigle staa.

Strona 5 z 15

Zadanie 15. (01) Mas strconego kamienia mona obliczy, korzystajc z wzoru Ep =mgh. Jaka jest przybliona masa tego kamienia?

A. 0,02 kg

B. 0,2 kg

C. 2,0 kg

D. 20,0 kg

Zadanie 16. (01) Na diagramie supkowym przedstawiono udzia omiu wybranych pierwiastkw w budowie skorupy ziemskiej.

Udzia procentowy omiu pierwiastkw w budowie skorupy ziemskiej

50 40 30 20 10 0

44,6 27,7 5,0 tlen krzem elazo 8,1 glin 3,6 wap 2,8 sd 2,1 magnez 2,6 potas

Encyklopedia PWN, red. D. Kalisiewicz, Warszawa 2002.

Jaki jest procentowy udzia w budowie skorupy ziemskiej metali przedstawionych na diagramie?

A. 75,8 %

B. 68,8%

C. 51,9%

D. 24,2%

Zadanie 17. (01) O charakterze rzeby gr, ktre powstay w tym samym czasie, decyduj m. in. skay, z ktrych gry s zbudowane. Skay mikkie atwo ulegaj erozji. Z ktrych ska mog by zbudowane gry o ostrych graniach, turniach i stromych stokach?

A. Kredy.

B. Granitw.

C. Gipsw.

D. Piaskowcw.

Zadanie 18. (01) Lodowiec grski spywajcy dolin obi boki i dno doliny. Ktry rysunek przedstawia przekrj doliny polodowcowej?

A.

B.

C.

D.

Strona 6 z 15

Informacje do zadania 19. i 20. Turysta wybra si ze schroniska na piesz wycieczk w gry. Poniszy wykres przedstawia zaleno midzy odlegoci turysty od schroniska a czasem wycieczki.

Zadanie 19. (01) O ile minut krcej trwao zejcie ze szczytu gry ni wejcie na szczyt?

A. o 60

B. o 30

C. o 20

D. o 10

Zadanie 20. (01) Jaka bya rednia szybko turysty podczas caej wycieczki?

A. 2

2 km 3 h

B. 3

km h

C. 3

1 km 5 h

D. 4

km h

Zadanie 21. (01) Stalagmity tworz si na skutek gromadzenia wglanu wapnia z wody skapujcej z czubka stalaktytu. Schemat przedstawia przekrj jaskini. Ktr liczb oznaczono na rysunku stalagmit? 4 3 A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 2

Strona 7 z 15

Zadanie 22. (01) Do rozpoznawania ska wapiennych wykorzystuje si reakcj ich gwnego skadnika wglanu wapnia z kwasem solnym. Jednym z produktw tej reakcji jest tlenek wgla(IV) powodujcy mtnienie wody wapiennej. Ktre rwnanie chemiczne opisuje t reakcj? A. CaCO 3 CaO + CO 2 B. Ca (OH )2 + CO 2 CaCO 3 + H 2 O
temp.

C. CaCO 3 + CO 2 + H 2 O Ca (HCO 3 )2 D. CaCO 3 + 2HCl CaCl 2 + H 2 O + CO 2

Zadanie 23. (01) Deniwelacja jest rnic wysokoci midzy najwyej a najniej pooonym punktem na okrelonym terenie. W najgbszej jaskini Polski, Jaskini Wielkiej nienej, punkty te maj wartoci +7 m i 807 m. Jaka jest warto deniwelacji w tej jaskini?

A. 814 m

B. 800 m

C. 800 m

D. 814 m

Zadanie 24. (01) Masa ciaa nietoperza karlika bya rwna 7 g. W cigu jednej doby nietoperz zjad 19,6 g owadw. Oszacuj, jaki procent podanej masy jego ciaa stanowia ta porcja ywnoci?

A. 36

B. 74

C. 137

D. 280

Zadanie 25. (01) Podstawowy skadnik ska gipsowych gips krystaliczny ma wzr CaSO4 2H 2O. Ktre atomy i w jakiej liczbie tworz czsteczk gipsu?

A. 1 atomu wapnia, 1 atomu siarki, 4 atomw wodoru, 6 atomw tlenu. B. 1 atomu wapnia, 1 atomu siarki, 2 atomw wodoru, 4 atomw tlenu. C. 4 atomw wapnia, 4 atomw siarki, 2 atomw wody, 4 atomw tlenu. D. 4 atomw wapnia, 4 atomw siarki, 4 atomw wodoru, 4 atomw tlenu.
Zadanie 26. (02) Gwnym skadnikiem szka jest kwarc. Posugujc si skal twardoci Mohsa, wska minera, ktry naley wykorzysta do cicia szka. Wybr uzasadnij, porwnujc cech mineraw.

Minera kwarc gips kalcyt korund apatyt

Twardo w skali Mohsa 7 2 3 9 5

minera ................................................................ uzasadnienie wyboru ......................................... ............................................................................ .............................................................................

Strona 8 z 15

Zadanie 27. (02) Liczb elementarnych czstek materii wchodzcych w skad atomu pierwiastka X mona symbolicznie zapisa jako A Z X , gdzie A oznacza liczb masow rwn liczbie sumy protonw i neutronw w jdrze atomu X, za Z liczb atomow rwn liczbie protonw. Okrel liczb protonw, elektronw i neutronw w atomie wgla 14 C. 6

liczba protonw

liczba neutronw

liczba elektronw

Informacja do zada 28. i 29. Rysunek przedstawia przekrj geologiczny osuwiska skalnego, w ktrym kolejnoci powstawania warstw skalnych odpowiada kolejno ich osadzania si. wapienie piaskowce

piaski i wiry

Zadanie 28. (01) Wpisz do tabeli odpowiednie nazwy ska od najstarszej do najmodszej.

Lp.

Nazwa skay

1. 2. 3.

Strona 9 z 15

Zadanie 29. (01) Przyporzdkuj nazwom ska ponisze wydarzenia geologiczne opisujce proces powstawania skay. Wpisz odpowiedni liter pod nazw skay. Wydarzenia geologiczne: a) pojawio si gbokie morze z du iloci krgowcw, limakw, may o szkieletach zbudowanych gwnie z wglanu wapnia, b) pyna rzeka, osadzajc na sfadowan powierzchni luny materia skalny o rnej gruboci ziaren, c) obszar stanowi stref pytkiego morza, w ktrym osadzay si piaski cementowane rnego rodzaju spoiwem.

wapienie

piaskowce

piaski i wiry

........................

......................

......................

Zadanie 30. (02) Ile procent elaza zawiera tlenek elaza(III) o wzorze Fe2O3, przyjmujc mFe=56 u oraz mO=16 u. Zapisz obliczenia.

Odpowied: ..................................................................................................................................

Strona 10 z 15

Zadanie 31. (03) Wycig narciarski o dugoci 500 metrw usytuowano na stoku o kcie nachylenia 30o . Wycig koczy si na wysokoci 900 m n.p.m. Na jakiej wysokoci, mierzc od poziomu morza, znajduje si jego pocztek? Wykonaj odpowiedni rysunek. Zapisz obliczenia.

Odpowied: ..................................................................................................................................
Zadanie 32. (02) Aparat fotograficzny dziaa na podobnej zasadzie jak oko czowieka. Korzystajc ze schematu budowy oka i aparatu fotograficznego, wpisz nazwy elementw budowy kadego z nich speniajcych zblion funkcj.

przysona

ciemne wntrze aparatu

twardwka tczwka rogwka

siatkwka

obiektyw

bona fotograficzna soczewka naczyniwka

Funkcja

Element budowy aparatu fotograficznego

Element budowy oka

Zmniejsza rednic otworu, przez ktry wpada wiato Powstaje na niej obraz Tworzy obraz optyczny bona fotograficzna rogwka i soczewka oka

Strona 11 z 15

Zadanie 33. (02) Stalowe liny AC i BD przymocowano do ustawionych rwnolegle betonowych supw AB i CD, AB = CD . Jak miar ma kt x? Zapisz obliczenia.

A x 110o B

Odpowied: ..................................................................................................................................
Zadanie 34. (02) Turysta, aby zdy na wyznaczon godzin spotkania w schronisku, powinien pokona drog w cigu piciu godzin. Przez pierwsz godzin marszu przeszed 3,5 km i zorientowa si, e idc dalej z tak sam redni szybkoci, o wyznaczonej godzinie bdzie oddalony od miejsca spotkania o 3,5 km. W jakiej odlegoci od schroniska znajdowa si pocztkowo turysta? Zapisz obliczenia i odpowied.

Odpowied: .................................................................................................................................. Strona 12 z 15

Zadanie 35. (02) Oddychanie komrkowe polega na wieloetapowym utlenianiu wewntrzkomrkowym zwizkw organicznych w toku reakcji enzymatycznych i w rezultacie prowadzi do uwolnienia tlenku wgla(IV) i energii. Jedn z tych reakcji jest utlenienie glukozy C6H12O6. Reakcj t przedstawiono schematycznym rwnaniem chemicznym. Uzupenij brakujce elementy tego rwnania.

C6H12O6 + ................. ............ + 6 H2O + energia

Zadanie 36. (03) Na wysokoci 1600 m n.p.m. odnotowano temperatur 3 o C . Oblicz temperatur powietrza na wysokoci 600 m n.p.m., biorc pod uwag, e na kade 100 m wzrostu wysokoci temperatura obnia si o okoo 0,6 o C . Zapisz obliczenia.

Odpowied: .................................................................................................................................. Strona 13 z 15

Zadanie 37. (03) Z najwyej rosncej gazi wierku szyszka spadaa swobodnie na ziemi t sekund. Gdyby oderwaa si z gazi rosncej niej, to spadaaby na ziemi (t2) sekund. Doprowad do najprostszej postaci wyraenie opisujce rnic wysokoci midzy tymi gaziami. Zapisz przeksztacenia.
gt 2 g(t 2 )2 = s1 s 2 = 2 2

Odpowied: ..................................................................................................................................
Brudnopis

Strona 14 z 15

Brudnopis

Strona 15 z 15