Poradnik Damy Rade PDF

www.damy-rade.
info
Jak opiekowa si
osob przewlekle chor
w domu
S-2013-04-100 Poradnik - DAMY RAD - PL
Przekazanie do realizacji 06.09.2013
w Twoje rce trafi poradnik, ktry ma by przewodnikiem po wiecie, w ktrym si poruszasz
i yjesz jako opiekun osoby przewlekle chorej. By moe jeste w tej sytuacji od niedawna,
a moe wrcz przeciwnie, od wielu lat opiekujesz si swoim bliskim, ktry w wyniku choroby,
nieszczliwego wypadku bd wieku jest niesamodzielny lub unieruchomiony.
Fundacja Razem Zmieniamy wiat stworzya projekt Damy Rad, aby pomc Tobie i innym
ludziom znajdujcym si w podobnej sytuacji.
W naszym poradniku znajdziesz wszystkie niezbdne informacje dotyczce opieki i pielgnacji
nad osob przewlekle chor w warunkach domowych. Znajdziesz tutaj rwnie wskazwki
dotyczce instytucji, w ktrych moesz szuka pomocy. Staramy si take wyjani pewne
kwestie prawne, ktre mog by dla Ciebie problematyczne, takie jak: refundacja lub
ubezwasnowolnienie. Musisz rwnie pamita, aby zadba o siebie. To niezwykle istotne
w momencie, gdy opiekujesz si przewlekle chorym. W naszym poradniku znajdziesz
podpowiedzi jak radzi sobie z emocjami lub jak komunikowa si z osob z zaburzeniami
pamici.
Przygotowalimy take filmow wersj poradnika, dostpn na www.damy-rade.info stronie
internetowej, ktra z pewnoci dostarczy Tobie, jako opiekunowi, wielu cennych, dodatkowych
informacji.
Na stronie www.damy-rade.info znajdziesz rwnie harmonogram zaplanowanych przez nas
bezpatnych warsztatw, na ktrych w sposb praktyczny uczymy prawidowej pielgnacji i opieki
nad osob niesamodzieln.
Wszystkich czytelnikw zachcamy do dzielenia si swoimi spostrzeeniami i uwagami,
poniewa wszelkie opinie pozwol nam jeszcze lepiej dostosowa projekt do realnych potrzeb.
Kontakt e-mail: kontakt@damy-rade.info; Tel.: 801 105 555
Redakacja
Drogi Czytelniku
1
Na stronie
znajdziesz filmy instruktaowe
jak opiekowa si
osob przewlekle chor w domu
www.damy-rade.info
Fundacja Razem Zmieniamy wiat
Nr konta 62 1090 1506 0000 0001 1858 1174
ul. kiewskiego 20/26
87-100 Toru
Wesprzyj nasze dziaania dzikujemy za kad zotwk!
w Twoje rce trafi poradnik, ktry ma by przewodnikiem po wiecie, w ktrym si poruszasz
i yjesz jako opiekun osoby przewlekle chorej. By moe jeste w tej sytuacji od niedawna,
a moe wrcz przeciwnie, od wielu lat opiekujesz si swoim bliskim, ktry w wyniku choroby,
nieszczliwego wypadku bd wieku jest niesamodzielny lub unieruchomiony.
Fundacja Razem Zmieniamy wiat stworzya projekt Damy Rad, aby pomc Tobie i innym
ludziom znajdujcym si w podobnej sytuacji.
W naszym poradniku znajdziesz wszystkie niezbdne informacje dotyczce opieki i pielgnacji
nad osob przewlekle chor w warunkach domowych. Znajdziesz tutaj rwnie wskazwki
dotyczce instytucji, w ktrych moesz szuka pomocy. Staramy si take wyjani pewne
kwestie prawne, ktre mog by dla Ciebie problematyczne, takie jak: refundacja lub
ubezwasnowolnienie. Musisz rwnie pamita, aby zadba o siebie. To niezwykle istotne
w momencie, gdy opiekujesz si przewlekle chorym. W naszym poradniku znajdziesz
podpowiedzi jak radzi sobie z emocjami lub jak komunikowa si z osob z zaburzeniami
pamici.
Przygotowalimy take filmow wersj poradnika, dostpn na www.damy-rade.info stronie
internetowej, ktra z pewnoci dostarczy Tobie, jako opiekunowi, wielu cennych, dodatkowych
informacji.
Na stronie www.damy-rade.info znajdziesz rwnie harmonogram zaplanowanych przez nas
bezpatnych warsztatw, na ktrych w sposb praktyczny uczymy prawidowej pielgnacji i opieki
nad osob niesamodzieln.
Wszystkich czytelnikw zachcamy do dzielenia si swoimi spostrzeeniami i uwagami,
poniewa wszelkie opinie pozwol nam jeszcze lepiej dostosowa projekt do realnych potrzeb.
Kontakt e-mail: kontakt@damy-rade.info; Tel.: 801 105 555
Redakacja
Drogi Czytelniku
1
Na stronie
znajdziesz filmy instruktaowe
jak opiekowa si
osob przewlekle chor w domu
www.damy-rade.info
Nr konta 62 1090 1506 0000 0001 1858 1174
87-100 Toru
Wesprzyj nasze dziaania dzikujemy za kad zotwk!
Naczelna Rada
Pielgniarek i Poonych
Autorzy:
Monika Baraska
Katarzyna Grczewska
Joanna Hain-Listewnik
Anna Janowicz
Katarzyna Kaliszewska
Barbara ukawska
Monika Orowska
Katarzyna Smuek
Daria Skadanowska
Hanna Szymkiewicz
Ks. Piotr Krakowiak
Wydanie 2
sierpie 2013
Stan prawny na dzie 2 sierpnia 2013 roku
2 3
opieka w wietle prawa
4
Orzeczenie o niepenosprawnoci
Wsparcie finansowe
Dodatek pielgnacyjny
Zasiek pielgnacyjny
Ubezwasnowolnienie
Prawa pacjenta to warto wiedzie
Regulacje prawne
Najwaniejsze prawa pacjenta
Refundacja ze rodkw NFZ
74
74
75
75
76
77
80
80
81
83
opiekun przewlekle chorego
3
Jak sobie radzi w trudnej roli
Komunikacja z chorym
Komunikacja z chorym otpiennym
Komunikacja z osob niedosyszc
Komunikacja z osob niedowidzc
Towarzyszenie osobie umierajcej
Etapy umierania
Szczeglne umiejtnoci przydatne w opiece u kresu ycia
62
66
66
67
68
69
69
71
62
przewlekle chory w domu
2
16
17
19
22
24
28
30
32
34
40
40
46
50
50
52
53
58
59
16
Przystosowanie mieszkania bez rewolucji
Pielgnacja osoby przewlekle chorej
Zmiana bielizny
Zmiana pocieli
Toaleta ciaa chorego
Komfort opieki
Mycie gowy
Mycie zbw
Mycie ciaa
Nietrzymanie moczu/kau
Dobr wyrobu chonnego
Techniki zakadania wyrobw chonnych
Odleyny
Mechanizm powstawania odleyn
Profilaktyka odleyn
Leczenie odleyn
Karmienie chorego
Bezpieczne przemieszczanie chorego
Diagnoza pierwsze kroki
Chory w domu
Opieka pielgniarska
Pomoc opiekucza
Chory w placwce opiekuczej
Zakady opiekucze
Domy pomocy spoecznej
Hospicja
system opieki w Polsce
1
4
5
5
8
10
10
12
13
4
Patronaty i rekomendacje:
razem zmieniamy swiat
Wydawca:
87-100 Toru
Infolinia: 801 105 555
e-mail: kontakt@damy-rade.info
www.damy-rade.info
Egzemplarz bezpatny - nie do sprzeday
Naczelna Rada
Pielgniarek i Poonych
Autorzy:
Monika Baraska
Katarzyna Grczewska
Joanna Hain-Listewnik
Anna Janowicz
Katarzyna Kaliszewska
Barbara ukawska
Monika Orowska
Katarzyna Smuek
Daria Skadanowska
Hanna Szymkiewicz
Ks. Piotr Krakowiak
Wydanie 2
sierpie 2013
Stan prawny na dzie 2 sierpnia 2013 roku
2 3
opieka w wietle prawa
4
Orzeczenie o niepenosprawnoci
Wsparcie finansowe
Dodatek pielgnacyjny
Zasiek pielgnacyjny
Ubezwasnowolnienie
Prawa pacjenta to warto wiedzie
Regulacje prawne
Najwaniejsze prawa pacjenta
Refundacja ze rodkw NFZ
74
74
75
75
76
77
80
80
81
83
opiekun przewlekle chorego
3
Jak sobie radzi w trudnej roli
Komunikacja z chorym
Komunikacja z chorym otpiennym
Komunikacja z osob niedosyszc
Komunikacja z osob niedowidzc
Towarzyszenie osobie umierajcej
Etapy umierania
Szczeglne umiejtnoci przydatne w opiece u kresu ycia
62
66
66
67
68
69
69
71
62
przewlekle chory w domu
2
16
17
19
22
24
28
30
32
34
40
40
46
50
50
52
53
58
59
16
Przystosowanie mieszkania bez rewolucji
Pielgnacja osoby przewlekle chorej
Zmiana bielizny
Zmiana pocieli
Toaleta ciaa chorego
Komfort opieki
Mycie gowy
Mycie zbw
Mycie ciaa
Nietrzymanie moczu/kau
Dobr wyrobu chonnego
Techniki zakadania wyrobw chonnych
Odleyny
Mechanizm powstawania odleyn
Profilaktyka odleyn
Leczenie odleyn
Karmienie chorego
Bezpieczne przemieszczanie chorego
Diagnoza pierwsze kroki
Chory w domu
Opieka pielgniarska
Pomoc opiekucza
Chory w placwce opiekuczej
Zakady opiekucze
Domy pomocy spoecznej
Hospicja
system opieki w Polsce
1
4
5
5
8
10
10
12
13
4
Patronaty i rekomendacje:
razem zmieniamy swiat
Wydawca:
87-100 Toru
Infolinia: 801 105 555
e-mail: kontakt@damy-rade.info
www.damy-rade.info
Egzemplarz bezpatny - nie do sprzeday
Zapewne wikszo osb, gdyby je o to zapyta, chciaaby by
zdrowa, moda i bogata. Niestety, ycie niesie rne niespodzianki
i nie zawsze ukada si zgodnie z naszymi oczekiwaniami.
Gdy kto z bliskich zaczyna powanie chorowa, rodzina staje
przed problemami, z ktrych istnienia nie zdawaa sobie dotd
sprawy. Sytuacja osoby chorej zmienia si diametralnie.
pierwsze kroki
Diagnoza
System opieki w Polsce
1
4
1
i
Gdy osoba chora przebywa w szpitalu i zachodzi prawdopodobiestwo, e bdzie
wymagaa opieki, warto jak najszybciej swoje kroki skierowa do pielgniarki podstawowej
opieki zdrowotnej (POZ).
Zwykle wiadomo o powanej chorobie spada na rodzin jak przysowiowy grom z jasnego
nieba. Gdy okazuje si, e bliska osoba trafia do szpitala w wyniku wypadku, udaru czy zawau
i prawdopodobnie bdzie wymagaa opieki i pomocy w codziennych czynnociach, trudno w cigu
kilku dni przeorganizowa swoje ycie. Potencjalnych rozwiza trudnej sytuacji moe by wiele.
Sytuacja rodzinna, osobista oraz finansowa rwnie ma znaczenie dla wyboru sposobu
zapewnienia opieki choremu. Z ca moc naley podkreli fakt, i nie ma dobrych czy zych
rozwiza. Kada decyzja dotyczca sposobu zapewnienia opieki bdzie miaa swoje wady
i zalety, a ich konsekwencje bdzie ponosi chory i jego bliscy. Nie mona wic analizowa sytuacji
chorego bez oceny caoksztatu funkcjonowania rodziny w zakresie spoecznym, zdrowotnym,
ekonomicznym oraz zawodowym. Obecnie w Polsce brakuje systemu kompleksowej opieki nad
chorymi takiego, gdzie kto krok po kroku planuje, a take realizuje dziaania opiekucze od
momentu diagnozy chorego. Zadanie organizacji opieki spada w gwnej mierze na barki rodziny
i przyjaci.
Po rozpoznaniu problemu pielgniarka POZ wskae rne moliwoci korzystania ze wiadcze
medycznych w ramach NFZ. Jeli natomiast chory bdzie wymaga usug opiekuczych,
pielgniarka POZ powinna wskaza kontakt do pracownika socjalnego. Pracownik socjalny
posiada wiedz w zakresie moliwoci zapewnienia opieki instytucjonalnej w konkretnym miejscu
i czasie, moe pomc rwnie w wypenieniu niezbdnych dokumentw.
Podstawowym pytaniem, przed ktrym staje chory i jego bliscy, jest kwestia sposobu zapewnienia
opieki, a waciwie wybr pomidzy dwiema moliwociami:
Od wyboru formy opieki bdzie zaleao dalsze postpowanie. Trzeba jednak pamita, e nie
zawsze ta decyzja jest ostateczna, poniewa ma na ni wpyw cay szereg czynnikw, czsto
niezalenych od naszej woli.
zapewnieniem opieki w warunkach domowych,
skorzystaniem z placwki zapewniajcej caodobow opiek.
w domu
Chory
Jeli zdecydujemy si na zorganizowanie opieki nad chorym
w warunkach domowych, powinnimy si do tego dobrze
przygotowa. Warto jeszcze w trakcie pobytu chorego w szpitalu
porozmawia na temat zalece z lekarzem prowadzcym.
5
Podstawowe pytanie to: jak zorganizowa przestrze choremu? Najlepiej jest, gdy
moemy przeznaczy dla niego osobny pokj, by zapewni mu poczucie komfortu
i intymnoci. Jeli chory jest osob lec, warto pomyle o ku rehabilitacyjnym,
najlepiej z wezgowiem regulowanym elektrycznie na pilota.
W takich warunkach zdecydowanie atwiej jest wykona toalet chorego.
Wyposaenie ka w barierki pozwala zabezpieczy chorego przed upadkiem.
Przydatne mog si rwnie okaza: wzek inwalidzki, kule, laska, materac
przeciwodleynowy czy krzeso toaletowe. Niejednokrotnie potrzebne s take
pieluchomajtki. W okrelonych przypadkach s one refundowane przez Narodowy
Fundusz Zdrowia (wicej informacji na str. 8).
Nie zawsze konieczne jest zakupienie ka rehabilitacyjnego i innych sprztw
do opieki nad chorym. Potrzebne wyposaenie mona wypoyczy w punktach
zwykle zorganizowanych przy zakadach opieki zdrowotnej, czsto take przy
sklepach medycznych. Informacji na ten temat naley szuka w sklepach
medycznych lub w oddziaach rehabilitacyjnych.
Lekar z pr owadzcy ma
obowi zek poi nf ormowa
rodzin / opiekuna o dalszym
przebiegu leczenia. Natomiast
pi el gni ar ka oddzi a owa
udzieli informacji o tym jak
przygotowa si do opieki
nad chorym w warunkach
domowych, gdzi e szuka
profesjonalnej opieki domowej,
o r a z w c o wy p o s a y
mieszkanie i skd pozyska
sprzt niezbdny do codziennej
pielgnacji chorego.
Masz prawo pyta:
?
i
Jeli chory korzysta z usug hospicjum domowego, instytucja
ta ma obowizek zapewni mu nieodpatnie (w ramach umowy
z NFZ) sprzt taki jak: koncentrator tlenu, inhalator, ssak, pomp
infuzyjn.
Moemy skorzysta z opieki pielgniarki podsta-
wowej opieki zdrowotnej. W tym wypadku naley
wypeni deklaracj wyboru na realizacj wiadcze
gwarantowanych pielgniarki POZ, ktr skada si
w wybranej przez siebie przychodni. Deklaracj
wyboru dla pielgniarki POZ mona take zoy
odrbnie w innej placwce ochrony zdrowia.
Jeli zdecydujemy si na zapewnienie bliskiej osobie opieki w domu, warto
wspomc si profesjonaln pomoc pielgniarsk i opiekucz.
opieka pielgniarska
www.damy-ra de. i nfo
Zapewne wikszo osb, gdyby je o to zapyta, chciaaby by
zdrowa, moda i bogata. Niestety, ycie niesie rne niespodzianki
i nie zawsze ukada si zgodnie z naszymi oczekiwaniami.
Gdy kto z bliskich zaczyna powanie chorowa, rodzina staje
przed problemami, z ktrych istnienia nie zdawaa sobie dotd
sprawy. Sytuacja osoby chorej zmienia si diametralnie.
pierwsze kroki
Diagnoza
System opieki w Polsce
1
4
1
i
Gdy osoba chora przebywa w szpitalu i zachodzi prawdopodobiestwo, e bdzie
wymagaa opieki, warto jak najszybciej swoje kroki skierowa do pielgniarki podstawowej
opieki zdrowotnej (POZ).
Zwykle wiadomo o powanej chorobie spada na rodzin jak przysowiowy grom z jasnego
nieba. Gdy okazuje si, e bliska osoba trafia do szpitala w wyniku wypadku, udaru czy zawau
i prawdopodobnie bdzie wymagaa opieki i pomocy w codziennych czynnociach, trudno w cigu
kilku dni przeorganizowa swoje ycie. Potencjalnych rozwiza trudnej sytuacji moe by wiele.
Sytuacja rodzinna, osobista oraz finansowa rwnie ma znaczenie dla wyboru sposobu
zapewnienia opieki choremu. Z ca moc naley podkreli fakt, i nie ma dobrych czy zych
rozwiza. Kada decyzja dotyczca sposobu zapewnienia opieki bdzie miaa swoje wady
i zalety, a ich konsekwencje bdzie ponosi chory i jego bliscy. Nie mona wic analizowa sytuacji
chorego bez oceny caoksztatu funkcjonowania rodziny w zakresie spoecznym, zdrowotnym,
ekonomicznym oraz zawodowym. Obecnie w Polsce brakuje systemu kompleksowej opieki nad
chorymi takiego, gdzie kto krok po kroku planuje, a take realizuje dziaania opiekucze od
momentu diagnozy chorego. Zadanie organizacji opieki spada w gwnej mierze na barki rodziny
i przyjaci.
Po rozpoznaniu problemu pielgniarka POZ wskae rne moliwoci korzystania ze wiadcze
medycznych w ramach NFZ. Jeli natomiast chory bdzie wymaga usug opiekuczych,
pielgniarka POZ powinna wskaza kontakt do pracownika socjalnego. Pracownik socjalny
posiada wiedz w zakresie moliwoci zapewnienia opieki instytucjonalnej w konkretnym miejscu
i czasie, moe pomc rwnie w wypenieniu niezbdnych dokumentw.
Podstawowym pytaniem, przed ktrym staje chory i jego bliscy, jest kwestia sposobu zapewnienia
opieki, a waciwie wybr pomidzy dwiema moliwociami:
Od wyboru formy opieki bdzie zaleao dalsze postpowanie. Trzeba jednak pamita, e nie
zawsze ta decyzja jest ostateczna, poniewa ma na ni wpyw cay szereg czynnikw, czsto
niezalenych od naszej woli.
zapewnieniem opieki w warunkach domowych,
skorzystaniem z placwki zapewniajcej caodobow opiek.
w domu
Chory
Jeli zdecydujemy si na zorganizowanie opieki nad chorym
w warunkach domowych, powinnimy si do tego dobrze
przygotowa. Warto jeszcze w trakcie pobytu chorego w szpitalu
porozmawia na temat zalece z lekarzem prowadzcym.
5
Podstawowe pytanie to: jak zorganizowa przestrze choremu? Najlepiej jest, gdy
moemy przeznaczy dla niego osobny pokj, by zapewni mu poczucie komfortu
i intymnoci. Jeli chory jest osob lec, warto pomyle o ku rehabilitacyjnym,
najlepiej z wezgowiem regulowanym elektrycznie na pilota.
W takich warunkach zdecydowanie atwiej jest wykona toalet chorego.
Wyposaenie ka w barierki pozwala zabezpieczy chorego przed upadkiem.
Przydatne mog si rwnie okaza: wzek inwalidzki, kule, laska, materac
przeciwodleynowy czy krzeso toaletowe. Niejednokrotnie potrzebne s take
pieluchomajtki. W okrelonych przypadkach s one refundowane przez Narodowy
Fundusz Zdrowia (wicej informacji na str. 8).
Nie zawsze konieczne jest zakupienie ka rehabilitacyjnego i innych sprztw
do opieki nad chorym. Potrzebne wyposaenie mona wypoyczy w punktach
zwykle zorganizowanych przy zakadach opieki zdrowotnej, czsto take przy
sklepach medycznych. Informacji na ten temat naley szuka w sklepach
medycznych lub w oddziaach rehabilitacyjnych.
Lekar z pr owadzcy ma
obowi zek poi nf ormowa
rodzin / opiekuna o dalszym
przebiegu leczenia. Natomiast
pi el gni ar ka oddzi a owa
udzieli informacji o tym jak
przygotowa si do opieki
nad chorym w warunkach
domowych, gdzi e szuka
profesjonalnej opieki domowej,
o r a z w c o wy p o s a y
mieszkanie i skd pozyska
sprzt niezbdny do codziennej
pielgnacji chorego.
Masz prawo pyta:
?
i
Jeli chory korzysta z usug hospicjum domowego, instytucja
ta ma obowizek zapewni mu nieodpatnie (w ramach umowy
z NFZ) sprzt taki jak: koncentrator tlenu, inhalator, ssak, pomp
infuzyjn.
Moemy skorzysta z opieki pielgniarki podsta-
wowej opieki zdrowotnej. W tym wypadku naley
wypeni deklaracj wyboru na realizacj wiadcze
gwarantowanych pielgniarki POZ, ktr skada si
w wybranej przez siebie przychodni. Deklaracj
wyboru dla pielgniarki POZ mona take zoy
odrbnie w innej placwce ochrony zdrowia.
Jeli zdecydujemy si na zapewnienie bliskiej osobie opieki w domu, warto
wspomc si profesjonaln pomoc pielgniarsk i opiekucz.
opieka pielgniarska
Do tego typu opieki nie kwalifikuj si osoby w ostrej fazie choroby
psychicznej, uzalenione oraz w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej.
6
Inn form opieki domowej jest pielgniarska domowa opieka dugoterminowa refundowana ze
rodkw NFZ. Jest to opieka nad przewlekle chorymi przebywajcymi w domu, ktrzy nie wymagaj leczenia
szpitalnego, ale ze wzgldu na istniejce problemy zdrowotne wymagaj systematycznej, intensywnej opieki
pielgnacyjnej udzielanej w warunkach domowych. Wskazaniem do takiej opieki moe by np. wystpowanie
ran przewlekych i odleyn. Kwalifikacja do opieki nastpuje na podstawie skali Barthel.
i
Skala Barthel pozwala na okrelenie stopnia samodzielnoci chorego.
Poszczeglne czynnoci dnia codziennego punktuje si w okrelony sposb.
Po zsumowaniu, na podstawie iloci punktw stan chorego okrela si jako
lekki, rednio ciki, bardzo ciki.
Warunki niezbdne do objcia opiek:
ze wzgldu na istniejce problemy zdrowotne (stany poszpitalne lub
schorzenia przewleke) wymagaj udzielania systematycznych wiadcze
pielgniarskich
nie s objte wiadczeniami opieki dugoterminowej realizowanej stacjonarnie
zoyy deklaracj wyboru pielgniarki POZ (podstawowej opieki zdrowotnej)
wiadczenie jest bezpatne
czstotliwo i czas wizyt u danego pacjenta ustalana jest indywidualnie
po wizycie wstpnej
pielgniarka wiadczy opiek od poniedziaku do pitku w godzinach od
8.0018.00 (jest to czas, w ktrym pielgniarka odbywa wizyty domowe
u wszystkich podopiecznych) z wyczeniem dni ustawowo wolnych od pracy,
zgodnie z harmonogramem pracy wiadczeniodawcy
w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia chorego, wiadczenie
pielgniarki podstawowej opieki zdrowotnej jest udzielane w dniu zgoszenia
w pozostaych przypadkach wynikajcych z zakresu zada pielgniarki
podstawowej opieki zdrowotnej wiadczenia s udzielane w terminie
uzgodnionym ze wiadczeniobiorc
zoona deklaracja wyboru pielgniarki POZ
informacja telefoniczna lub wizyta opiekuna w gabinecie pielgniarki celem
zgoszenia koniecznoci objcia opiek
Dla osb chorych, ktre:
wiadczenia pielgniarki podstawowej opieki zdrowotnej
Zasady korzystania ze wiadcze wg Rozporzdzenia Ministra Zdrowia
z dn. 29.08.2009 r. w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu
podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2009 r., Nr 139, poz. 1139 z pn.
zm.):
uwaga
1
Dla kogo?
?
Dokumenty niezbdne do objcia opiek:
Gdzie skada dokumenty?
skierowanie do objcia pielgniarsk domow opiek dugoterminow (od
lekarza ubezpieczenia zdrowotnego; jeli chory wczeniej przebywa w szpitalu,
moe je wystawi lekarz prowadzcy)
karta oceny wiadczeniobiorcy do objcia pielgniarsk opiek dugoterminow
domow
w podmiotach leczniczych, wiadczcych pielgniarsk opiek domow
7
przygotowanie pacjenta i jego rodziny do samoopieki i samopielgnacji, w tym
ksztatowanie umiejtnoci w zakresie radzenia sobie z niepenosprawnoci
edukacja zdrowotna chorego i jego rodziny
pomoc w rozwizywaniu problemw zdrowotnych zwizanych z samodzielnym
funkcjonowaniem w rodowisku domowym
pomoc w pozyskiwaniu sprztu medycznego i rehabilitacyjnego niezbdnego
do waciwej pielgnacji i rehabilitacji chorego w domu
wiadczenia pielgnacyjne
wiadcze pielgnacyjnych i opiekuczych w ramach opieki
dugoterminowej (Dz. U. 2009 r., Nr 140, poz. 1147 z pn. zm.):
przebywaj w domu i s niezdolne do samoopieki
i samopielgnacji
w skali Barthel uzyskay od 0 do 40 punktw lub mniej
Dla osb przewlekle chorych somatycznie i psychosomatycznie, ktre:
Opieka pielgniarska dugoterminowa domowa
Zasady korzystania ze wiadcze:
wizyty przysuguj nie mniej ni 4 razy w tygodniu, od poniedziaku do pitku
w godzinach od 8.00 do 20.00 (jest to czas, w ktrym odbywaj si wizyty
domowe, ilo godzin opieki dla danego pacjenta jest ustalana indywidualnie)
w medycznie uzasadnionych przypadkach dostpno take w weekendy oraz
dni ustawowo wolne od pracy
okres objcia opiek jest uzaleniony od stanu zdrowia danej osoby i jej oceny
w skali Barthel przekroczenie poziomu 40 punktw w skali Barthel podczas
oceny kontrolnej powoduje brak kwalifikacji do dalszej opieki
Do pielgniarskiej opieki dugoterminowej mog by zakwalifikowani pacjenci
wymagajcy m.in. intensywnej pielgnacji, leczenia ran przewlekych.
Dla kogo?
?
1
www. damy-ra de.i nf o
wiadczenia gwarantowane:
Do tego typu opieki nie kwalifikuj si osoby w ostrej fazie choroby
psychicznej, uzalenione oraz w zaawansowanej fazie choroby nowotworowej.
6
Inn form opieki domowej jest pielgniarska domowa opieka dugoterminowa refundowana ze
rodkw NFZ. Jest to opieka nad przewlekle chorymi przebywajcymi w domu, ktrzy nie wymagaj leczenia
szpitalnego, ale ze wzgldu na istniejce problemy zdrowotne wymagaj systematycznej, intensywnej opieki
pielgnacyjnej udzielanej w warunkach domowych. Wskazaniem do takiej opieki moe by np. wystpowanie
ran przewlekych i odleyn. Kwalifikacja do opieki nastpuje na podstawie skali Barthel.
i
Skala Barthel pozwala na okrelenie stopnia samodzielnoci chorego.
Poszczeglne czynnoci dnia codziennego punktuje si w okrelony sposb.
Po zsumowaniu, na podstawie iloci punktw stan chorego okrela si jako
lekki, rednio ciki, bardzo ciki.
Warunki niezbdne do objcia opiek:
ze wzgldu na istniejce problemy zdrowotne (stany poszpitalne lub
schorzenia przewleke) wymagaj udzielania systematycznych wiadcze
pielgniarskich
nie s objte wiadczeniami opieki dugoterminowej realizowanej stacjonarnie
zoyy deklaracj wyboru pielgniarki POZ (podstawowej opieki zdrowotnej)
czstotliwo i czas wizyt u danego pacjenta ustalana jest indywidualnie
po wizycie wstpnej
pielgniarka wiadczy opiek od poniedziaku do pitku w godzinach od
8.0018.00 (jest to czas, w ktrym pielgniarka odbywa wizyty domowe
u wszystkich podopiecznych) z wyczeniem dni ustawowo wolnych od pracy,
zgodnie z harmonogramem pracy wiadczeniodawcy
w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia chorego, wiadczenie
pielgniarki podstawowej opieki zdrowotnej jest udzielane w dniu zgoszenia
w pozostaych przypadkach wynikajcych z zakresu zada pielgniarki
podstawowej opieki zdrowotnej wiadczenia s udzielane w terminie
uzgodnionym ze wiadczeniobiorc
zoona deklaracja wyboru pielgniarki POZ
informacja telefoniczna lub wizyta opiekuna w gabinecie pielgniarki celem
zgoszenia koniecznoci objcia opiek
Dla osb chorych, ktre:
wiadczenia pielgniarki podstawowej opieki zdrowotnej
podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. 2009 r., Nr 139, poz. 1139 z pn.
zm.):
uwaga
1
Dla kogo?
?
Dokumenty niezbdne do objcia opiek:
skierowanie do objcia pielgniarsk domow opiek dugoterminow (od
lekarza ubezpieczenia zdrowotnego; jeli chory wczeniej przebywa w szpitalu,
moe je wystawi lekarz prowadzcy)
domow
w podmiotach leczniczych, wiadczcych pielgniarsk opiek domow
7
przygotowanie pacjenta i jego rodziny do samoopieki i samopielgnacji, w tym
ksztatowanie umiejtnoci w zakresie radzenia sobie z niepenosprawnoci
edukacja zdrowotna chorego i jego rodziny
pomoc w rozwizywaniu problemw zdrowotnych zwizanych z samodzielnym
funkcjonowaniem w rodowisku domowym
pomoc w pozyskiwaniu sprztu medycznego i rehabilitacyjnego niezbdnego
do waciwej pielgnacji i rehabilitacji chorego w domu
wiadczenia pielgnacyjne
wiadcze pielgnacyjnych i opiekuczych w ramach opieki
dugoterminowej (Dz. U. 2009 r., Nr 140, poz. 1147 z pn. zm.):
przebywaj w domu i s niezdolne do samoopieki
i samopielgnacji
w skali Barthel uzyskay od 0 do 40 punktw lub mniej
Dla osb przewlekle chorych somatycznie i psychosomatycznie, ktre:
Opieka pielgniarska dugoterminowa domowa
wizyty przysuguj nie mniej ni 4 razy w tygodniu, od poniedziaku do pitku
w godzinach od 8.00 do 20.00 (jest to czas, w ktrym odbywaj si wizyty
domowe, ilo godzin opieki dla danego pacjenta jest ustalana indywidualnie)
w medycznie uzasadnionych przypadkach dostpno take w weekendy oraz
dni ustawowo wolne od pracy
okres objcia opiek jest uzaleniony od stanu zdrowia danej osoby i jej oceny
w skali Barthel przekroczenie poziomu 40 punktw w skali Barthel podczas
oceny kontrolnej powoduje brak kwalifikacji do dalszej opieki
Do pielgniarskiej opieki dugoterminowej mog by zakwalifikowani pacjenci
wymagajcy m.in. intensywnej pielgnacji, leczenia ran przewlekych.
Dla kogo?
?
1
www. damy-ra de. i nf o
wiadczenia gwarantowane:
8
Drug form wsparcia stanowi pomoc typowo opiekucza, m.in. spdzanie czasu z chorym,
wyjcie z nim na spacer, posprztanie mieszkania, zrobienie zakupw, przygotowanie posiku
oraz pomoc w jego spoyciu czyli wszystko, co stanowi pomoc dla chorych, a znaczne
odcienie dla ich rodzin.
i
Przyznawaniem i organizacj tego typu pomocy zajmuj si orodki pomocy spoecznej.
Pomoc w formie usug opiekuczych przysuguje osobie, ktra z powodu wieku,
choroby lub innych przyczyn wymaga opieki, a rodzina nie jest w stanie jej zapewni.
Aby skorzysta z tego typu pomocy, trzeba zgosi si do pracownika socjalnego
orodka pomocy spoecznej waciwego dla miejsca zamieszkania.
Zakres opieki:
pomoc/asystowanie w wykonywaniu czynnoci higienicznych
pomoc w robieniu zakupw
pomoc w przyrzdzeniu posiku
towarzyszenie podczas spaceru, wizyty u lekarza
sprztanie
patne wedug ustalonych stawek godzinowych w zalenoci od dochodu
danej osoby/rodziny.
wizyty odbywaj si od poniedziaku do pitku w godzinach od 7.0015.00
(jest to czas, w ktrym odbywaj si wizyty domowe, ilo godzin opieki
dla danego pacjenta jest ustalana indywidualnie)
pracownik socjalny przeprowadza wywiad rodowiskowy w miejscu
zamieszkania osoby chorej, aby oceni zaistnia sytuacj i w razie potrzeby
podj stosowne dziaania
okres oczekiwania na objcie usugami opiekuczymi wynosi zwykle od kilku
do kilkunastu dni
Co naley zrobi, by pozyska opiek?
nie jest konieczne skierowanie od lekarza
naley zwrci si do pracownika socjalnego orodka pomocy spoecznej
waciwego dla miejsca zamieszkania
Dla osb przewlekle chorych, ktre:
s niesamodzielne, przebywaj w domu i wymagaj niewielkiej pomocy
w zaspokajaniu podstawowych potrzeb oraz/lub czynnociach dnia
codziennego
pomoc opiekucza
Dla kogo?
?
1
9
Mona te skorzysta z pomocy opiekuczej zapewnianej przez wolontariuszy.
Tego typu pomoc jest organizowana przez lokalne organizacje spoeczne,
kocielne (np. Stacje Opieki Caritas), fundacje. Majc w rodzinie osob chor,
warto take zoy wniosek o orzeczenie o niepenosprawnoci, ktre z kolei
pozwoli na uzyskanie zasiku pielgnacyjnego. O tym jak uzyska wymienione
uprawnienia przeczytasz na str. 76
8
Drug form wsparcia stanowi pomoc typowo opiekucza, m.in. spdzanie czasu z chorym,
wyjcie z nim na spacer, posprztanie mieszkania, zrobienie zakupw, przygotowanie posiku
oraz pomoc w jego spoyciu czyli wszystko, co stanowi pomoc dla chorych, a znaczne
odcienie dla ich rodzin.
i
Przyznawaniem i organizacj tego typu pomocy zajmuj si orodki pomocy spoecznej.
Pomoc w formie usug opiekuczych przysuguje osobie, ktra z powodu wieku,
choroby lub innych przyczyn wymaga opieki, a rodzina nie jest w stanie jej zapewni.
Aby skorzysta z tego typu pomocy, trzeba zgosi si do pracownika socjalnego
orodka pomocy spoecznej waciwego dla miejsca zamieszkania.
Zakres opieki:
pomoc/asystowanie w wykonywaniu czynnoci higienicznych
pomoc w robieniu zakupw
pomoc w przyrzdzeniu posiku
towarzyszenie podczas spaceru, wizyty u lekarza
sprztanie
patne wedug ustalonych stawek godzinowych w zalenoci od dochodu
danej osoby/rodziny.
wizyty odbywaj si od poniedziaku do pitku w godzinach od 7.0015.00
(jest to czas, w ktrym odbywaj si wizyty domowe, ilo godzin opieki
dla danego pacjenta jest ustalana indywidualnie)
pracownik socjalny przeprowadza wywiad rodowiskowy w miejscu
zamieszkania osoby chorej, aby oceni zaistnia sytuacj i w razie potrzeby
podj stosowne dziaania
okres oczekiwania na objcie usugami opiekuczymi wynosi zwykle od kilku
do kilkunastu dni
Co naley zrobi, by pozyska opiek?
nie jest konieczne skierowanie od lekarza
naley zwrci si do pracownika socjalnego orodka pomocy spoecznej
waciwego dla miejsca zamieszkania
s niesamodzielne, przebywaj w domu i wymagaj niewielkiej pomocy
w zaspokajaniu podstawowych potrzeb oraz/lub czynnociach dnia
codziennego
pomoc opiekucza
Dla kogo?
?
1
9
Mona te skorzysta z pomocy opiekuczej zapewnianej przez wolontariuszy.
Tego typu pomoc jest organizowana przez lokalne organizacje spoeczne,
kocielne (np. Stacje Opieki Caritas), fundacje. Majc w rodzinie osob chor,
warto take zoy wniosek o orzeczenie o niepenosprawnoci, ktre z kolei
pozwoli na uzyskanie zasiku pielgnacyjnego. O tym jak uzyska wymienione
uprawnienia przeczytasz na str. 76
www. damy-ra de.i nfo
i
i
w placwce opiekuczej
Chory
Czasem zdarzaj si sytuacje, w ktrych nie ma moliwoci
zapewnienia choremu opieki w domu lub owa opieka z rnych
przyczyn jest niewystarczajca. Wyjciem z takiej sytuacji moe
by skorzystanie z placwki zapewniajcej caodobow opiek
i pielgnacj.
Brak kwalifikacji do przeduenia pobytu w placwce nie zawsze jest rwnoznaczny
z pen sprawnoci i samodzielnoci chorego. Istnieje wwczas konieczno
zorganizowania innych form pomocy w warunkach domowych, o ktrych wspomniano
wczeniej. Moliwe jest ponowne skierowanie pacjenta do zakadu opiekuczego
w przypadku pogorszenia si jego stanu zdrowia.
Zakady pielgnacyjno-opiekucze (ZPO) lub opiekuczo-lecznicze (ZOL) dalej nazywane zakadami
opiekuczymi s placwkami suby zdrowia, peni podobne funkcje i w praktyce niewiele si rni.
Zapewniaj caodobow opiek i pielgnacj, rehabilitacj oraz kontynuacj leczenia dla osb
niewymagajcych pobytu w szpitalu, a ze wzgldu na stan zdrowia i niepenosprawno
. Do zakadu moe
zosta przyjta osoba przewlekle chora, ktra w ocenie skal poziomu samodzielnoci "skal Barthel" (por.
str. 6) otrzymaa 40 punktw lub mniej.
Zakady opiekucze rni si czsto profilem, co oznacza, e istniej zakady przystosowane do
opieki nad osobami przewlekle somatycznie chorymi, a take nad osobami chorymi psychicznie.
Wskazaniem do skierowania osoby do zakadu opiekuczego, podobnie jak do innych placwek suby
zdrowia takich jak szpital, jest wycznie stan zdrowia chorego, a nie sytuacja zawodowa, osobista czy
zdrowotna pozostaych czonkw rodziny. Dugo pobytu jest uzaleniona od stanu zdrowia chorego oraz
jego stopnia oceny w zakresie samoobsugi i samodzielnoci. Na koniec kadego miesica kalendarzowego
lekarz i pielgniarka oceniaj stan zdrowia chorego za pomoc skali Barthel.
fizyczn, brak
samodzielnoci w samoopiece i samopielgnacji, wymagaj wiadcze pielgnacyjnych
W celu umieszczenia osoby w zakadzie opiekuczym naley dostarczy nastpujce dokumenty:
skierowanie
zawiadczenie lekarskie
wywiad pielgniarski
karta oceny wiadczeniobiorcy wg skali Barthel
zakady opiekucze
Wyrniamy kilka typw tego rodzaju placwek. Najwaniejsze to:
Zakady opiekucze i hospicja wiadczce usugi medyczne, gdzie rdem
finansowania jest NFZ,
Domy pomocy spoecznej wiadczce usugi gwnie opiekucze, gdzie
podstawowym rdem finansowania jest Pomoc Spoeczna.
1
10
Dokumenty te wypenia odpowiednio lekarz i pielgniarka ubezpieczenia zdrowotnego (moe to
by lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, lekarz w szpitalu, specjalista) w przypadku,
gdy osoba przebywa w domu oraz personel oddziau szpitalnego w przypadku pobytu osoby
chorej w szpitalu.
wiadczenie zdrowotne w tego typu placwce jest finansowane ze rodkw NFZ, pacjent
natomiast ponosi koszty wyywienia i zakwaterowania w wysokoci 70% swojego dochodu
rozumianego w myl przepisw o pomocy spoecznej. Konieczne jest wic udokumentowanie
wysokoci dochodu na podstawie ostatniej decyzji o waloryzacji renty lub emerytury,
decyzji o przyznaniu zasiku staego, zawiadczenia o wysokoci zasiku chorobowego czy
innego dokumentu. Z uwagi na du liczb osb wymagajcych caodobowej opieki oraz
ograniczon liczb miejsc w tego typu placwkach okres oczekiwania na miejsce moe si
waha w zalenoci od sytuacji, od kilku tygodni do kilku miesicy. Z reguy placwki
w mniejszych miejscowociach maj krtsze okresy oczekiwania ni w duych miastach.
Dla kogo?
?
1
11
Zasady pobytu:
Dokumenty niezbdne do skierowania do zakadu opiekuczego:
wymagaj caodobowych wiadcze pielgnacyjnych i s zakwalifikowane
do pobytu w zakadzie wedug skali Barthel
Do zakadu opiekuczego nie mog zosta przyjte osoby, dla ktrych
wskazaniem do objcia opiek jest uzalenienie lub zaawansowana choroba
nowotworowa.
Osoby ze zdiagnozowan chorob psychiczn kierowane s do zakadw
opiekuczych dla osb psychicznie chorych.
chory opaca wyywienie i zakwaterowanie w wysokoci 70% swoich dochodw
pobyt w zakadzie opiekuczym jest zawsze na czas okrelony, uzaleniony
od stanu zdrowia danej osoby i jej oceny w skali Barthel
skierowanie do zakadu pielgnacyjno-opiekuczego / opiekuczo-leczniczego
wywiad pielgniarski
informacje o wysokoci dochodu, w przypadku osoby uprawnionej do wiadcze
emerytalnych lub rentowych aktualna decyzja o waloryzacji wiadczenia
domow
Zakady Pielgnacyjno-Opiekucze
i Zakady Opiekuczo-Lecznicze
i
i
w placwce opiekuczej
Chory
Czasem zdarzaj si sytuacje, w ktrych nie ma moliwoci
zapewnienia choremu opieki w domu lub owa opieka z rnych
przyczyn jest niewystarczajca. Wyjciem z takiej sytuacji moe
by skorzystanie z placwki zapewniajcej caodobow opiek
i pielgnacj.
Brak kwalifikacji do przeduenia pobytu w placwce nie zawsze jest rwnoznaczny
z pen sprawnoci i samodzielnoci chorego. Istnieje wwczas konieczno
zorganizowania innych form pomocy w warunkach domowych, o ktrych wspomniano
wczeniej. Moliwe jest ponowne skierowanie pacjenta do zakadu opiekuczego
w przypadku pogorszenia si jego stanu zdrowia.
Zakady pielgnacyjno-opiekucze (ZPO) lub opiekuczo-lecznicze (ZOL) dalej nazywane zakadami
opiekuczymi s placwkami suby zdrowia, peni podobne funkcje i w praktyce niewiele si rni.
Zapewniaj caodobow opiek i pielgnacj, rehabilitacj oraz kontynuacj leczenia dla osb
niewymagajcych pobytu w szpitalu, a ze wzgldu na stan zdrowia i niepenosprawno
. Do zakadu moe
zosta przyjta osoba przewlekle chora, ktra w ocenie skal poziomu samodzielnoci "skal Barthel" (por.
str. 6) otrzymaa 40 punktw lub mniej.
Zakady opiekucze rni si czsto profilem, co oznacza, e istniej zakady przystosowane do
opieki nad osobami przewlekle somatycznie chorymi, a take nad osobami chorymi psychicznie.
Wskazaniem do skierowania osoby do zakadu opiekuczego, podobnie jak do innych placwek suby
zdrowia takich jak szpital, jest wycznie stan zdrowia chorego, a nie sytuacja zawodowa, osobista czy
zdrowotna pozostaych czonkw rodziny. Dugo pobytu jest uzaleniona od stanu zdrowia chorego oraz
jego stopnia oceny w zakresie samoobsugi i samodzielnoci. Na koniec kadego miesica kalendarzowego
lekarz i pielgniarka oceniaj stan zdrowia chorego za pomoc skali Barthel.
fizyczn, brak
samodzielnoci w samoopiece i samopielgnacji, wymagaj wiadcze pielgnacyjnych
W celu umieszczenia osoby w zakadzie opiekuczym naley dostarczy nastpujce dokumenty:
skierowanie
wywiad pielgniarski
zakady opiekucze
Wyrniamy kilka typw tego rodzaju placwek. Najwaniejsze to:
Zakady opiekucze i hospicja wiadczce usugi medyczne, gdzie rdem
finansowania jest NFZ,
Domy pomocy spoecznej wiadczce usugi gwnie opiekucze, gdzie
podstawowym rdem finansowania jest Pomoc Spoeczna.
1
10
Dokumenty te wypenia odpowiednio lekarz i pielgniarka ubezpieczenia zdrowotnego (moe to
by lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, lekarz w szpitalu, specjalista) w przypadku,
gdy osoba przebywa w domu oraz personel oddziau szpitalnego w przypadku pobytu osoby
chorej w szpitalu.
wiadczenie zdrowotne w tego typu placwce jest finansowane ze rodkw NFZ, pacjent
natomiast ponosi koszty wyywienia i zakwaterowania w wysokoci 70% swojego dochodu
rozumianego w myl przepisw o pomocy spoecznej. Konieczne jest wic udokumentowanie
wysokoci dochodu na podstawie ostatniej decyzji o waloryzacji renty lub emerytury,
decyzji o przyznaniu zasiku staego, zawiadczenia o wysokoci zasiku chorobowego czy
innego dokumentu. Z uwagi na du liczb osb wymagajcych caodobowej opieki oraz
ograniczon liczb miejsc w tego typu placwkach okres oczekiwania na miejsce moe si
waha w zalenoci od sytuacji, od kilku tygodni do kilku miesicy. Z reguy placwki
w mniejszych miejscowociach maj krtsze okresy oczekiwania ni w duych miastach.
Dla kogo?
?
1
11
Zasady pobytu:
wymagaj caodobowych wiadcze pielgnacyjnych i s zakwalifikowane
do pobytu w zakadzie wedug skali Barthel
Do zakadu opiekuczego nie mog zosta przyjte osoby, dla ktrych
wskazaniem do objcia opiek jest uzalenienie lub zaawansowana choroba
nowotworowa.
Osoby ze zdiagnozowan chorob psychiczn kierowane s do zakadw
opiekuczych dla osb psychicznie chorych.
chory opaca wyywienie i zakwaterowanie w wysokoci 70% swoich dochodw
pobyt w zakadzie opiekuczym jest zawsze na czas okrelony, uzaleniony
od stanu zdrowia danej osoby i jej oceny w skali Barthel
skierowanie do zakadu pielgnacyjno-opiekuczego / opiekuczo-leczniczego
wywiad pielgniarski
informacje o wysokoci dochodu, w przypadku osoby uprawnionej do wiadcze
emerytalnych lub rentowych aktualna decyzja o waloryzacji wiadczenia
domow
Zakady Pielgnacyjno-Opiekucze
i Zakady Opiekuczo-Lecznicze
Placwkami zapewniajcymi caodobow opiek s rwnie domy pomocy spoecznej. S one przeznaczone
dla osb wymagajcych caodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepenosprawnoci, niemogcych
samodzielnie funkcjonowa w codziennym yciu, ktrym nie mona zapewni niezbdnej pomocy w formie
usug opiekuczych.
i
W przypadku kierowania osoby do domu pomocy spoecznej ocenia si
caoksztat sytuacji osoby lub rodziny, a wic take sytuacj osobist, zawodow
oraz materialn. Skierowanie takie moe by na czas okrelony lub na stae.
Istniej rne typy domw pomocy spoecznej w zalenoci od tego, dla kogo s przeznaczone. Moemy
wic wybiera pomidzy domami dla osb starszych, przewlekle somatycznie chorych, a take przewlekle
psychicznie chorych. W tym wypadku przepisy nie s zupenie jednolite, kady przypadek jest rozpatrywany
indywidualnie. Dlatego te, jeli chcemy umieci osob w domu pomocy spoecznej, musimy zwrci
si do pracownika socjalnego w orodku pomocy spoecznej.
Jeli chory przebywa w szpitalu, warto zorientowa si, czy na miejscu jest pracownik socjalny. U niego
bowiem uzyskamy szczegowe informacje na temat niezbdnych dokumentw oraz czasu oczekiwania.
Pracownik socjalny udzieli nam wszystkich niezbdnych informacji i pokieruje, co i jak powinnimy zrobi.
Odpatno za pobyt w domu pomocy spoecznej, ustalon na poziomie kosztw rzeczywistych, ponosi osoba
kierowana do placwki, osoby zobowizane do alimentacji i/lub gmina. Szczegowych informacji na temat
odpatnoci udziela pracownik socjalny na podstawie informacji o dochodach osoby/rodziny.
Orodek pomocy spoecznej moe rwnie zapewni osobom niepenosprawnym dofinansowanie do
uczestnictwa osb niepenosprawnych i ich opiekunw w turnusach rehabilitacyjnych, likwidacji barier
architektonicznych (np. remont azienki, budowa podjazdu dla wzka inwalidzkiego, zamontowanie windy),
czy zaopatrzenia w sprzt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i rodki pomocnicze przyznawane
osobom niepenosprawnym na podstawie odrbnych przepisw.
i
Aby uzyska informacj na temat dofinansowania, naley zwrci si do miejskiego lub
gminnego Orodka pomocy spoecznej funkcjonujcego najbliej miejsca zamieszkania.
Orodek pomocy spoecznej moe udzieli pomocy w formie:
usug opiekuczych
skierowania do Domu Pomocy Spoecznej
skierowania na Warsztaty Terapii Zajciowej
dofinansowania do uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych, likwidacji
barier architektonicznych
zaopatrzenia w sprzt medyczny, przedmioty ortopedyczne i rodki
pomocnicze
domy pomocy spoecznej
1
12
Hospicjum domowe
hospicja
i
Wskazaniem do objcia chorego opiek hospicyjn jest choroba nowotworowa. W hospicjum
mog przebywa rwnie chorzy w terminalnym stadium innej choroby, np. niewydolnoci
oddechowej, owrzodze odleynowych, AIDS. Pacjent trafia do hospicjum na podstawie
skierowania od lekarza pierwszego kontaktu lub innej placwki specjalistycznej z poradni lub
oddziau szpitalnego. Czas oczekiwania wynosi do kilku dni.
W przypadku braku miejsc chory moe korzysta z opieki hospicjum
domowego lub zosta odesany do najbliszego hospicjum
dysponujcego wolnym miejscem.
wiadczenia te s caociow opiek nad pacjentami chorujcymi na nieuleczalne, niepoddajce
si leczeniu przyczynowemu, postpujce choroby. wiadczenia w opiece paliatywno-hospicyjnej
maj na celu zapobieganie i umierzanie blu i innych objaww somatycznych, agodzenie
cierpie psychicznych, duchowych, socjalnych. wiadczenia te obejmuj take wspomaganie
rodziny chorych w czasie trwania choroby, jak i w okresie osierocenia, po mierci chorego.
Chory powinien zosta objty domow opiek hospicyjn w dniu zgoszenia lub nastpnego dnia,
ewentualnie powinien zosta poinformowany o najbliszym hospicjum, ktre mogoby go obj
opiek. W skad zespou hospicjum domowego wchodz: lekarz, pielgniarka, rehabilitant,
psycholog, kapelan.
Gwnym zaoeniem hospicjum domowego jest cisa wsppraca personelu z rodzin.
Pielgniarka uczy rodzin m.in.: pielgnacji ciaa chorego, profilaktyki przeciwodleynowej,
zapobiegania zaparciom, biegunkom, obsugi pompy infuzyjnej, techniki przygotowywania lekw
doustnych, podawania lekw.
Wizyty pielgniarskie odbywaj si dwa razy w tygodniu, a jeli jest taka potrzeba czciej.
13
Placwkami zapewniajcymi caodobow opiek s rwnie domy pomocy spoecznej. S one przeznaczone
dla osb wymagajcych caodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepenosprawnoci, niemogcych
samodzielnie funkcjonowa w codziennym yciu, ktrym nie mona zapewni niezbdnej pomocy w formie
usug opiekuczych.
i
W przypadku kierowania osoby do domu pomocy spoecznej ocenia si
caoksztat sytuacji osoby lub rodziny, a wic take sytuacj osobist, zawodow
oraz materialn. Skierowanie takie moe by na czas okrelony lub na stae.
Istniej rne typy domw pomocy spoecznej w zalenoci od tego, dla kogo s przeznaczone. Moemy
wic wybiera pomidzy domami dla osb starszych, przewlekle somatycznie chorych, a take przewlekle
psychicznie chorych. W tym wypadku przepisy nie s zupenie jednolite, kady przypadek jest rozpatrywany
indywidualnie. Dlatego te, jeli chcemy umieci osob w domu pomocy spoecznej, musimy zwrci
si do pracownika socjalnego w orodku pomocy spoecznej.
Jeli chory przebywa w szpitalu, warto zorientowa si, czy na miejscu jest pracownik socjalny. U niego
bowiem uzyskamy szczegowe informacje na temat niezbdnych dokumentw oraz czasu oczekiwania.
Pracownik socjalny udzieli nam wszystkich niezbdnych informacji i pokieruje, co i jak powinnimy zrobi.
Odpatno za pobyt w domu pomocy spoecznej, ustalon na poziomie kosztw rzeczywistych, ponosi osoba
kierowana do placwki, osoby zobowizane do alimentacji i/lub gmina. Szczegowych informacji na temat
odpatnoci udziela pracownik socjalny na podstawie informacji o dochodach osoby/rodziny.
Orodek pomocy spoecznej moe rwnie zapewni osobom niepenosprawnym dofinansowanie do
uczestnictwa osb niepenosprawnych i ich opiekunw w turnusach rehabilitacyjnych, likwidacji barier
architektonicznych (np. remont azienki, budowa podjazdu dla wzka inwalidzkiego, zamontowanie windy),
czy zaopatrzenia w sprzt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i rodki pomocnicze przyznawane
osobom niepenosprawnym na podstawie odrbnych przepisw.
i
Aby uzyska informacj na temat dofinansowania, naley zwrci si do miejskiego lub
gminnego Orodka pomocy spoecznej funkcjonujcego najbliej miejsca zamieszkania.
Orodek pomocy spoecznej moe udzieli pomocy w formie:
usug opiekuczych
skierowania do Domu Pomocy Spoecznej
skierowania na Warsztaty Terapii Zajciowej
dofinansowania do uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych, likwidacji
barier architektonicznych
zaopatrzenia w sprzt medyczny, przedmioty ortopedyczne i rodki
pomocnicze
domy pomocy spoecznej
1
12
Hospicjum domowe
hospicja
i
Wskazaniem do objcia chorego opiek hospicyjn jest choroba nowotworowa. W hospicjum
mog przebywa rwnie chorzy w terminalnym stadium innej choroby, np. niewydolnoci
oddechowej, owrzodze odleynowych, AIDS. Pacjent trafia do hospicjum na podstawie
skierowania od lekarza pierwszego kontaktu lub innej placwki specjalistycznej z poradni lub
oddziau szpitalnego. Czas oczekiwania wynosi do kilku dni.
W przypadku braku miejsc chory moe korzysta z opieki hospicjum
domowego lub zosta odesany do najbliszego hospicjum
dysponujcego wolnym miejscem.
wiadczenia te s caociow opiek nad pacjentami chorujcymi na nieuleczalne, niepoddajce
si leczeniu przyczynowemu, postpujce choroby. wiadczenia w opiece paliatywno-hospicyjnej
maj na celu zapobieganie i umierzanie blu i innych objaww somatycznych, agodzenie
cierpie psychicznych, duchowych, socjalnych. wiadczenia te obejmuj take wspomaganie
rodziny chorych w czasie trwania choroby, jak i w okresie osierocenia, po mierci chorego.
Chory powinien zosta objty domow opiek hospicyjn w dniu zgoszenia lub nastpnego dnia,
ewentualnie powinien zosta poinformowany o najbliszym hospicjum, ktre mogoby go obj
opiek. W skad zespou hospicjum domowego wchodz: lekarz, pielgniarka, rehabilitant,
psycholog, kapelan.
Gwnym zaoeniem hospicjum domowego jest cisa wsppraca personelu z rodzin.
Pielgniarka uczy rodzin m.in.: pielgnacji ciaa chorego, profilaktyki przeciwodleynowej,
zapobiegania zaparciom, biegunkom, obsugi pompy infuzyjnej, techniki przygotowywania lekw
doustnych, podawania lekw.
Wizyty pielgniarskie odbywaj si dwa razy w tygodniu, a jeli jest taka potrzeba czciej.
13
w hospicjum
skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
dokument potwierdzajcy prawo do wiadcze opieki zdrowotnej
Korzystanie z opieki hospicjum domowego nie wyklucza pozostawania pod opiek
lekarza POZ oraz pielgniarki POZ. Mona korzysta z obu form pomocy, ktre
czsto si wzajemnie uzupeniaj!
uwaga
15
Opieka hospicyjna
Dla osb:
opieki paliatywnej i hospicyjnej (Dz. U. 2009 r., Nr 139, poz. 1138 z pn.
zm.):
z chorob nowotworow
z chorobami wywoanymi przez wirus ludzki HIV
z nastpstwami chorb zapalnych orodkowego ukadu nerwowego
z ukadowymi zanikami zajmujcymi orodkowy ukad nerwowy
z kardiomiopati
z owrzodzeniami odleynowymi
Zakres opieki:
czynnoci pielgnacyjne: m.in.: karmienie i pojenie chorego, zmiana pozycji
ciaa, toaleta ciaa w ku, zmiana opatrunku
edukacja rodziny lub opiekuna w zakresie czynnoci pielgnacyjnych
czynnoci lecznicze: podawanie lekw rnymi drogami
rehabilitacja
porady psychologiczne (dla pacjenta i rodziny)
leczenie blu
zapobieganie powikaniom (np. odleynom)
wykonywanie bada zleconych przez lekarza
w przypadku hospicjum domowego czstotliwo i czas wizyt s ustalane
indywidualnie
porady lekarskie s udzielane w zalenoci od potrzeb, nie rzadziej ni
2 w miesicu, wizyty pielgniarskie w zalenoci od potrzeb, nie rzadziej ni 2
w tygodniu
pozostay personel, porady lub wizyty ustalane s indywidualnie przez lekarza
obowizuje zasada dyspozycyjnoci 24 godziny na dob przez siedem dni
w tygodniu co oznacza, e chory lub rodzina ma prawo zadzwoni do
lekarza/pielgniarki o kadej porze, take w sobot, niedziel czy wito
Gwne zaoenia opieki hospicyjnej:
uwolnienie chorego od blu
zachcanie chorego do aktywnoci
afirmacja ycia, uznanie mierci za naturalny proces
nieprzyspieszanie i nieopnianie mierci
wspieranie rodziny w czasie choroby pacjenta i aoby
Dla kogo?
?
1
14
To caociowa opieka nad osobami chorujcymi na nieuleczalne, niepoddajce si leczeniu
przyczynowemu, postpujce choroby.
w hospicjum
skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego
dokument potwierdzajcy prawo do wiadcze opieki zdrowotnej
Korzystanie z opieki hospicjum domowego nie wyklucza pozostawania pod opiek
lekarza POZ oraz pielgniarki POZ. Mona korzysta z obu form pomocy, ktre
czsto si wzajemnie uzupeniaj!
uwaga
15
Opieka hospicyjna
Dla osb:
opieki paliatywnej i hospicyjnej (Dz. U. 2009 r., Nr 139, poz. 1138 z pn.
zm.):
z chorob nowotworow
z chorobami wywoanymi przez wirus ludzki HIV
z nastpstwami chorb zapalnych orodkowego ukadu nerwowego
z ukadowymi zanikami zajmujcymi orodkowy ukad nerwowy
z kardiomiopati
z owrzodzeniami odleynowymi
Zakres opieki:
czynnoci pielgnacyjne: m.in.: karmienie i pojenie chorego, zmiana pozycji
ciaa, toaleta ciaa w ku, zmiana opatrunku
edukacja rodziny lub opiekuna w zakresie czynnoci pielgnacyjnych
czynnoci lecznicze: podawanie lekw rnymi drogami
rehabilitacja
porady psychologiczne (dla pacjenta i rodziny)
leczenie blu
zapobieganie powikaniom (np. odleynom)
wykonywanie bada zleconych przez lekarza
w przypadku hospicjum domowego czstotliwo i czas wizyt s ustalane
indywidualnie
porady lekarskie s udzielane w zalenoci od potrzeb, nie rzadziej ni
2 w miesicu, wizyty pielgniarskie w zalenoci od potrzeb, nie rzadziej ni 2
w tygodniu
pozostay personel, porady lub wizyty ustalane s indywidualnie przez lekarza
obowizuje zasada dyspozycyjnoci 24 godziny na dob przez siedem dni
w tygodniu co oznacza, e chory lub rodzina ma prawo zadzwoni do
lekarza/pielgniarki o kadej porze, take w sobot, niedziel czy wito
Gwne zaoenia opieki hospicyjnej:
uwolnienie chorego od blu
zachcanie chorego do aktywnoci
afirmacja ycia, uznanie mierci za naturalny proces
nieprzyspieszanie i nieopnianie mierci
wspieranie rodziny w czasie choroby pacjenta i aoby
Dla kogo?
?
1
14
To caociowa opieka nad osobami chorujcymi na nieuleczalne, niepoddajce si leczeniu
przyczynowemu, postpujce choroby.
Opiekujc si osob przewlekle chor w domu, warto zastanowi
si nad tym, jak urzdzi mieszkanie, by uatwi choremu
funkcjonowanie w codziennym yciu.
Na cele dostosowania warunkw mieszkaniowych do potrzeb osb chorych mona
otrzyma dofinansowanie. W tym celu warto zwrci si do rejonowego Orodka Pomocy
Rodzinie lub miejscowego oddziau Pastwowego Funduszu Rehabilitacyjnego.
Przewlekle chory w domu
Przystosowanie mieszkania
bez rewolucji
i
2
2
Poniej znajduj si oglne wskazwki odnonie przystosowania
warunkw mieszkaniowych do potrzeb osb niesamodzielnych:
Naley usun zbdne meble, komody lub przysun je do cian tak, by nie utrudniay
przemieszczania.
Wskazane jest zastpienie dywanw wykadzinami tak, by zapobiec potkniciom i upadkom.
U osb z chorob otpienn naley oznakowa pomieszczenia. W duych mieszkaniach lub
domach warto take rozwiesi strzaki wskazujce drog do azienki lub kuchni.
Dbajc o bezpieczestwo osb z chorob otpienn, naley zabezpieczy narzdzia oraz sprzt,
ktry moe stanowi zagroenie, np. noe, elazko, kuchenka gazowa.
Aby uatwi codzienn toalet ciaa, wskazane jest zastpienie wanny brodzikiem prysznicowym.
Wntrze brodzika powinno by wyposaone w mat antypolizgow, podobnie jak cz podogi
przy brodziku.
Duym uatwieniem s uchwyty, ktre mona zamontowa przy wannie, muszli klozetowej,
umywalce.
16
Pielgnacja
osoby przewlekle chorej
Pielgnacja chorego to niezwykle istotna cz opieki. Wszystkie
codzienne rytuay wprowadzaj pewien rytm dzienny, ktry daje
choremu poczucie bezpieczestwa i komfortu, a opiekunowi
poczucie kontrolowania sytuacji.
Pamitaj, e wskazwki przedstawione w poradniku zawsze moesz dostosowa do warunkw,
w jakich Ty opiekujesz si swoim bliskim. Optymalnie by byo, gdyby kady opiekun mia w domu
profesjonalny sprzt uatwiajcy wykonanie opisywanych czynnoci, wiemy jednak, e tak nie jest.
Nie stanowi to natomiast przeszkody do stosowania pewnych uniwersalnych zasad. Najwaniejsz
z nich jest komfort zarwno chorego, jak i Twj jako opiekuna, a take szacunek do siebie,
chorego i wasnej pracy.
Do najwaniejszych czynnoci opiekuczych nale czynnoci higieniczne,
a wic m.in. zmiana pocieli oraz bielizny osobistej chorego, toaleta ciaa,
mycie wosw, zmiana pieluchomajtek. Dla osb, ktre nigdy wczeniej nie
opiekoway si chorymi, staje si to zwykle nie lada wyzwaniem. Wystarczy
jednak znajomo okrelonych technik, ktre znacznie uatwiaj opiek.
i
17
2
Kolejne zasady, ktre warto wdroy do codziennych zabiegw pielgnacyjnych :
Przed rozpoczciem pielgnacji przygotuj pomieszczenie sprawd, czy jest optymalna
temperatura, ogranicz liczb osb pozostajcych w pomieszczeniu, by niepotrzebnie nie krpowa
chorego.
Wszystko, co bdzie Ci potrzebne, u w jednym miejscu, tak by mie to w zasigu rki.
Umoliwisz sobie szybkie i sprawne dziaanie, bez zbdnego biegania i szukania potrzebnych
rzeczy. Zaoszczdzisz czas (ktrego i tak zapewne cigle Ci brakuje), a take nie narazisz chorego
na zniecierpliwienie, wyzibienie czy wypadnicie z ka.
Zanim rozpoczniesz toalet chorego czy inne czynnoci pielgnacyjne, porozmawiaj z nim.
Zapytaj o jego samopoczucie. Sprbuj oceni, w jakim stopniu Twj podopieczny moe wykona
dan czynno samodzielnie i zach go, by sprbowa jej na miar swoich moliwoci. Obserwujc
jego dziaanie (lub jego brak), udziel mu potrzebnej pomocy.
Zawsze informuj chorego o tym, co chcesz zrobi (nawet jeli wydaje Ci si, e Ci nie syszy).
Nie zniechcaj si, jeli chory wyrazi sprzeciw sprbuj go przekona, uywajc stosownych
argumentw. Przedstaw korzyci, jakie osignie lepsze samopoczucie, bardziej estetyczny
wygld. Przy zdecydowanej odmowie ponw prb po jakim czasie.
Jeli nie jest moliwe nawizanie kontaktu sownego i wzrokowego z chorym, zawsze uprzedzaj
wszelkie czynnoci delikatnym dotykiem doni.
Aby unikn natychmiastowego sprzeciwu chorego, uywaj krtkich zda oznajmujcych
(np. Teraz umyjemy zby), unikaj form pytajcych, ktre od razu sugeruj choremu moliwo
odmowy.
Odchodzc od ka chorego, zawsze pamitaj o zabezpieczeniu chorego przed
wypadniciem, np. zamykajc drabink (warto si w ni zaopatrzy). Podobnie, gdy stoisz z jednej
strony, z drugiej zawsze zabezpiecz ko.
W trakcie pielgnowania chorego dbaj o porzdek, na bieco wyrzucaj zuyte materiay
(np. myjki jednorazowe, gaziki, rczniki papierowe) do przygotowanego pojemnika/worka na
odpady.
Korzystaj ze sprztu i udogodnie, ktre bardzo uatwiaj prac, bd otwarty na przyjmowanie
porad i pomocy od osb bardziej dowiadczonych w opiece.
Opiekujc si osob przewlekle chor w domu, warto zastanowi
si nad tym, jak urzdzi mieszkanie, by uatwi choremu
funkcjonowanie w codziennym yciu.
Na cele dostosowania warunkw mieszkaniowych do potrzeb osb chorych mona
otrzyma dofinansowanie. W tym celu warto zwrci si do rejonowego Orodka Pomocy
Rodzinie lub miejscowego oddziau Pastwowego Funduszu Rehabilitacyjnego.
Przewlekle chory w domu
Przystosowanie mieszkania
bez rewolucji
i
2
2
Poniej znajduj si oglne wskazwki odnonie przystosowania
warunkw mieszkaniowych do potrzeb osb niesamodzielnych:
Naley usun zbdne meble, komody lub przysun je do cian tak, by nie utrudniay
przemieszczania.
Wskazane jest zastpienie dywanw wykadzinami tak, by zapobiec potkniciom i upadkom.
U osb z chorob otpienn naley oznakowa pomieszczenia. W duych mieszkaniach lub
domach warto take rozwiesi strzaki wskazujce drog do azienki lub kuchni.
Dbajc o bezpieczestwo osb z chorob otpienn, naley zabezpieczy narzdzia oraz sprzt,
ktry moe stanowi zagroenie, np. noe, elazko, kuchenka gazowa.
Aby uatwi codzienn toalet ciaa, wskazane jest zastpienie wanny brodzikiem prysznicowym.
Wntrze brodzika powinno by wyposaone w mat antypolizgow, podobnie jak cz podogi
przy brodziku.
Duym uatwieniem s uchwyty, ktre mona zamontowa przy wannie, muszli klozetowej,
umywalce.
16
Pielgnacja
osoby przewlekle chorej
Pielgnacja chorego to niezwykle istotna cz opieki. Wszystkie
codzienne rytuay wprowadzaj pewien rytm dzienny, ktry daje
choremu poczucie bezpieczestwa i komfortu, a opiekunowi
poczucie kontrolowania sytuacji.
Pamitaj, e wskazwki przedstawione w poradniku zawsze moesz dostosowa do warunkw,
w jakich Ty opiekujesz si swoim bliskim. Optymalnie by byo, gdyby kady opiekun mia w domu
profesjonalny sprzt uatwiajcy wykonanie opisywanych czynnoci, wiemy jednak, e tak nie jest.
Nie stanowi to natomiast przeszkody do stosowania pewnych uniwersalnych zasad. Najwaniejsz
z nich jest komfort zarwno chorego, jak i Twj jako opiekuna, a take szacunek do siebie,
chorego i wasnej pracy.
Do najwaniejszych czynnoci opiekuczych nale czynnoci higieniczne,
a wic m.in. zmiana pocieli oraz bielizny osobistej chorego, toaleta ciaa,
mycie wosw, zmiana pieluchomajtek. Dla osb, ktre nigdy wczeniej nie
opiekoway si chorymi, staje si to zwykle nie lada wyzwaniem. Wystarczy
jednak znajomo okrelonych technik, ktre znacznie uatwiaj opiek.
i
17
2
Kolejne zasady, ktre warto wdroy do codziennych zabiegw pielgnacyjnych :
Przed rozpoczciem pielgnacji przygotuj pomieszczenie sprawd, czy jest optymalna
temperatura, ogranicz liczb osb pozostajcych w pomieszczeniu, by niepotrzebnie nie krpowa
chorego.
Wszystko, co bdzie Ci potrzebne, u w jednym miejscu, tak by mie to w zasigu rki.
Umoliwisz sobie szybkie i sprawne dziaanie, bez zbdnego biegania i szukania potrzebnych
rzeczy. Zaoszczdzisz czas (ktrego i tak zapewne cigle Ci brakuje), a take nie narazisz chorego
na zniecierpliwienie, wyzibienie czy wypadnicie z ka.
Zanim rozpoczniesz toalet chorego czy inne czynnoci pielgnacyjne, porozmawiaj z nim.
Zapytaj o jego samopoczucie. Sprbuj oceni, w jakim stopniu Twj podopieczny moe wykona
dan czynno samodzielnie i zach go, by sprbowa jej na miar swoich moliwoci. Obserwujc
jego dziaanie (lub jego brak), udziel mu potrzebnej pomocy.
Zawsze informuj chorego o tym, co chcesz zrobi (nawet jeli wydaje Ci si, e Ci nie syszy).
Nie zniechcaj si, jeli chory wyrazi sprzeciw sprbuj go przekona, uywajc stosownych
argumentw. Przedstaw korzyci, jakie osignie lepsze samopoczucie, bardziej estetyczny
wygld. Przy zdecydowanej odmowie ponw prb po jakim czasie.
Jeli nie jest moliwe nawizanie kontaktu sownego i wzrokowego z chorym, zawsze uprzedzaj
wszelkie czynnoci delikatnym dotykiem doni.
Aby unikn natychmiastowego sprzeciwu chorego, uywaj krtkich zda oznajmujcych
(np. Teraz umyjemy zby), unikaj form pytajcych, ktre od razu sugeruj choremu moliwo
odmowy.
Odchodzc od ka chorego, zawsze pamitaj o zabezpieczeniu chorego przed
wypadniciem, np. zamykajc drabink (warto si w ni zaopatrzy). Podobnie, gdy stoisz z jednej
strony, z drugiej zawsze zabezpiecz ko.
W trakcie pielgnowania chorego dbaj o porzdek, na bieco wyrzucaj zuyte materiay
(np. myjki jednorazowe, gaziki, rczniki papierowe) do przygotowanego pojemnika/worka na
odpady.
Korzystaj ze sprztu i udogodnie, ktre bardzo uatwiaj prac, bd otwarty na przyjmowanie
porad i pomocy od osb bardziej dowiadczonych w opiece.
www.damy-ra de. i nf o
Ukadanie na boku
Zaleca si ukadanie chorego na boku do siebie, tak by zabezpieczy go przed wypadniciem z ka, jednak
podczas wykonywania czynnoci higienicznych (sanie ka, mycie plecw) moesz uoy chorego tyem do
siebie. Wwczas postpuj zupenie analogicznie. Pamitaj o zabezpieczeniu ka drabink lub krzesami
po stronie przeciwnej do tej, po ktrej stoisz.
Pamitaj! Zachcajc chorego do samodzielnoci, nie odmawiasz mu pomocy, lecz
mobilizujesz do aktywnoci, ktra jest form rehabilitacji, a ta z kolei poprawia sprawno
i wydua czas pozostawania przynajmniej czciowo niezalenym.
i
i
Nie zawsze konieczne jest zakupienie ka rehabilitacyjnego i innych sprztw do opieki
nad chorym. Potrzebne wyposaenie mona wypoyczy w punktach zwykle
zorganizowanych przy zakadach opieki zdrowotnej, czsto take przy sklepach
medycznych. Informacji na ten temat naley szuka w sklepach medycznych lub
w oddziaach rehabilitacyjnych. Jeli chory korzysta z usug hospicjum domowego
instytucja ta ma obowizek zapewni mu nieodpatnie (w ramach umowy z NFZ) sprzt
taki jak: koncentrator tlenu, inhalator, ssak, pomp infuzyjn.
Pamitaj, nawet jeli chory jest osob oty, a Ty dziaasz w pojedynk, jeste w stanie uoy go na boku.
Musisz tylko pozna waciw technik.
2
18
Ukadanie do siebie:
Stojc z prawej strony ka (po
prawej rce chorego), zegnij lew
nog chorego w kolanie. (rys. 1)
Lew rk zegnij w okciu, praw
u w odwiedzeniu . (rys. 2)
Zap chorego za l ewy bark
i lewe biodro i delikatnym ruchem
u na boku. (rys. 3)
1 2
4
3
Osoba chora, unieruchomiona w ku wymaga codziennej zmiany koszuli/piamy. Nie jest to
trudne, jeli chory wsppracuje i uczestniczy w przebieraniu. Sytuacja staje si bardziej
skomplikowana, kiedy chory jest nieprzytomny, ma przykurcze koczyn grnych i dolnych lub
niedowady. Wtedy naley pamita o podstawowych zasadach, ktre uatwi opiekunowi zadanie,
a choremu zapewni bezpieczestwo i komfort.
Najlepiej zmian koszuli chorego wykona podczas codziennej
toalety, aby niepotrzebnie nie naraa go na dodatkowe zabiegi.
Zmiana koszuli nocnej
Ugnij choremu nogi w kolanach,
popro, by unis poladki (jeli to
niemoliwe, unie kolejno poladki
i podsu koszul ku grze). (rys. 1)
Unie chorego lub popro, aby usiad
(moe przytrzyma si drabinki
przykowej lub rehabilitacyjnej)
i podsu koszul a po barki. (rys. 2)
Zdejmij koszul z bliszej rki (jeli
stoisz z lewej strony chorego, bdzie to
jego lewa rka), nastpnie przez gow
i z dalszej rki. (rys. 3)
Za wie koszul, marszczc j od
strony plecw, przez gow, rk
dalsz, nastpnie rk blisz. Zsu
koszul w d, wyrwnaj. (rys. 4)
Uwaga! Jeli u chorego wystpuj trudnoci ze zginaniem rk w stawach,
zwaszcza okciowym, mona zaoy koszul zaczynajc od rk, a dopiero
pniej przeoy przez gow.
zmiana bielizny
4
3 1 2
Przygotuj czyst koszul.
uwaga
2
19
Ukadanie na boku
Zaleca si ukadanie chorego na boku do siebie, tak by zabezpieczy go przed wypadniciem z ka, jednak
podczas wykonywania czynnoci higienicznych (sanie ka, mycie plecw) moesz uoy chorego tyem do
siebie. Wwczas postpuj zupenie analogicznie. Pamitaj o zabezpieczeniu ka drabink lub krzesami
po stronie przeciwnej do tej, po ktrej stoisz.
Pamitaj! Zachcajc chorego do samodzielnoci, nie odmawiasz mu pomocy, lecz
mobilizujesz do aktywnoci, ktra jest form rehabilitacji, a ta z kolei poprawia sprawno
i wydua czas pozostawania przynajmniej czciowo niezalenym.
i
i
Nie zawsze konieczne jest zakupienie ka rehabilitacyjnego i innych sprztw do opieki
nad chorym. Potrzebne wyposaenie mona wypoyczy w punktach zwykle
zorganizowanych przy zakadach opieki zdrowotnej, czsto take przy sklepach
medycznych. Informacji na ten temat naley szuka w sklepach medycznych lub
w oddziaach rehabilitacyjnych. Jeli chory korzysta z usug hospicjum domowego
instytucja ta ma obowizek zapewni mu nieodpatnie (w ramach umowy z NFZ) sprzt
taki jak: koncentrator tlenu, inhalator, ssak, pomp infuzyjn.
Pamitaj, nawet jeli chory jest osob oty, a Ty dziaasz w pojedynk, jeste w stanie uoy go na boku.
Musisz tylko pozna waciw technik.
2
18
Ukadanie do siebie:
Stojc z prawej strony ka (po
prawej rce chorego), zegnij lew
nog chorego w kolanie. (rys. 1)
Lew rk zegnij w okciu, praw
u w odwiedzeniu . (rys. 2)
Zap chorego za l ewy bark
i lewe biodro i delikatnym ruchem
u na boku. (rys. 3)
1 2
4
3
Osoba chora, unieruchomiona w ku wymaga codziennej zmiany koszuli/piamy. Nie jest to
trudne, jeli chory wsppracuje i uczestniczy w przebieraniu. Sytuacja staje si bardziej
skomplikowana, kiedy chory jest nieprzytomny, ma przykurcze koczyn grnych i dolnych lub
niedowady. Wtedy naley pamita o podstawowych zasadach, ktre uatwi opiekunowi zadanie,
a choremu zapewni bezpieczestwo i komfort.
Najlepiej zmian koszuli chorego wykona podczas codziennej
toalety, aby niepotrzebnie nie naraa go na dodatkowe zabiegi.
Zmiana koszuli nocnej
Ugnij choremu nogi w kolanach,
popro, by unis poladki (jeli to
niemoliwe, unie kolejno poladki
i podsu koszul ku grze). (rys. 1)
Unie chorego lub popro, aby usiad
(moe przytrzyma si drabinki
przykowej lub rehabilitacyjnej)
i podsu koszul a po barki. (rys. 2)
Zdejmij koszul z bliszej rki (jeli
stoisz z lewej strony chorego, bdzie to
jego lewa rka), nastpnie przez gow
i z dalszej rki. (rys. 3)
Za wie koszul, marszczc j od
strony plecw, przez gow, rk
dalsz, nastpnie rk blisz. Zsu
koszul w d, wyrwnaj. (rys. 4)
Uwaga! Jeli u chorego wystpuj trudnoci ze zginaniem rk w stawach,
zwaszcza okciowym, mona zaoy koszul zaczynajc od rk, a dopiero
pniej przeoy przez gow.
zmiana bielizny
4
3 1 2
Przygotuj czyst koszul.
uwaga
2
19
Zmiana piamy
Odepnij guziki piamy i rozwi tasiemki w pasie spodni (jeli s).
Zegnij choremu nogi w kolanach i popro, aby unis poladki (moe przytrzyma si
uchwytu na wysigniku, jeli dysponujesz kiem rehabilitacyjnym) lub jeli to
niemoliwe unie kolejno poladki chorego jedn rk, a drug podsu bluz ku
grze jak w przypadku zmiany koszuli. (rys. 1)
Unie chorego obejmujc go rk do przeciwlegego barku, zdejmij bluz z bliszej
rki, potem z rki dalszej. (rys. 2)
Za czyst bluz piamy za rkaw bluzy na dalsz rk, a nastpnie
na blisz. (rys. 3)
Unie chorego jak przy zdejmowaniu bluzy i wyrwnaj bluz na plecach. (rys. 4)
Po chorego, zapnij guziki bluzy piamy.
Podtrzymaj jedn rk poladki chorego, a drug rk zsu spodnie piamy
ku doowi i zdejmij je. (rys. 5 i 6)
Za czyste spodnie piamy, marszczc nogawki, przesu przez stopy i podsu a do
poladkw chorego. (rys. 6 i 7)
Unie poladki chorego jak przy zdejmowaniu spodni (lub popro, by chory zgi nogi
w kolanach i samodzielnie unis poladki), podcignij spodnie do pasa, zapnij guziki
lub zawi tasiemk spodni chorego, nacignij koszul na poladki. (rys. 7)
Popraw poduszki i jeli to konieczne zabezpiecz ko drabink przykow. (rys. 8)
i
Jeeli chory ma zaoone wkucie (wenflon) lub ma niedowad jednostronny, to zdejmij
rkaw bluzy piamy z rki bez wkucia (bez niedowadu), a nastpnie ostronie z rki
z wkutym wenflonem (z niedowadem). Ubierajc bluz piamy, zacznij od rki z wkutym
wenflonem (z niedowadem), marszczc rkaw bluzy, za ostronie, aby nie wysun
wenflonu.
20
2 3
5 6
1
4
7
Przygotuj czyst piam.
2
To uatwi prac
Wysignik umieszcza si nad kiem chorego, przymocowany do niego uchwyt uatwia choremu podciganie
oraz zmian pozycji w ku.
Podkad higieniczny ze skrzydem dodatkowo zabezpieczy ko chorego.
8
21
Wszystkie czynnoci pielgnacyjne
znajdziesz w filmach instruktaowych
na stronie www.damy-rade.info
2
Zmiana piamy
Odepnij guziki piamy i rozwi tasiemki w pasie spodni (jeli s).
Zegnij choremu nogi w kolanach i popro, aby unis poladki (moe przytrzyma si
uchwytu na wysigniku, jeli dysponujesz kiem rehabilitacyjnym) lub jeli to
niemoliwe unie kolejno poladki chorego jedn rk, a drug podsu bluz ku
grze jak w przypadku zmiany koszuli. (rys. 1)
Unie chorego obejmujc go rk do przeciwlegego barku, zdejmij bluz z bliszej
rki, potem z rki dalszej. (rys. 2)
Za czyst bluz piamy za rkaw bluzy na dalsz rk, a nastpnie
na blisz. (rys. 3)
Unie chorego jak przy zdejmowaniu bluzy i wyrwnaj bluz na plecach. (rys. 4)
Po chorego, zapnij guziki bluzy piamy.
Podtrzymaj jedn rk poladki chorego, a drug rk zsu spodnie piamy
ku doowi i zdejmij je. (rys. 5 i 6)
Za czyste spodnie piamy, marszczc nogawki, przesu przez stopy i podsu a do
poladkw chorego. (rys. 6 i 7)
Unie poladki chorego jak przy zdejmowaniu spodni (lub popro, by chory zgi nogi
w kolanach i samodzielnie unis poladki), podcignij spodnie do pasa, zapnij guziki
lub zawi tasiemk spodni chorego, nacignij koszul na poladki. (rys. 7)
Popraw poduszki i jeli to konieczne zabezpiecz ko drabink przykow. (rys. 8)
i
Jeeli chory ma zaoone wkucie (wenflon) lub ma niedowad jednostronny, to zdejmij
rkaw bluzy piamy z rki bez wkucia (bez niedowadu), a nastpnie ostronie z rki
z wkutym wenflonem (z niedowadem). Ubierajc bluz piamy, zacznij od rki z wkutym
wenflonem (z niedowadem), marszczc rkaw bluzy, za ostronie, aby nie wysun
wenflonu.
20
2 3
5 6
1
4
7
Przygotuj czyst piam.
2
To uatwi prac
Wysignik umieszcza si nad kiem chorego, przymocowany do niego uchwyt uatwia choremu podciganie
oraz zmian pozycji w ku.
Podkad higieniczny ze skrzydem dodatkowo zabezpieczy ko chorego.
8
21
Wszystkie czynnoci pielgnacyjne
znajdziesz w filmach instruktaowych
na stronie www.damy-rade.info
2
Dbaj, by nie wyzibi chorego. Niech podczas zmiany pocieli chory pozostaje przykryty
np. kocem.
Jeli chory ley na ku z regulowanym wezgowiem, opu je. Dziki temu uatwisz sobie
prac. Uniesione wezgowie uniemoliwia dokadne nacignicie przecierada, a poza tym przy
uniesionym wezgowiu bardzo trudno jest zmieni pozycj ciaa chorego.
Jeli chory ma duszno nie ukadaj go na pasko, lecz pod gow pod dwie poduszki,
poszewki na poduszkach wymieniaj kolejno.
Zadbaj o bezpieczestwo chorego jeli chory ley na ku rehabilitacyjnym zabezpiecz je
drabinkami po stronie przeciwnej do tej, po ktrej stoisz; jeli ley na wersalce u go w taki
sposb, by nie wypad z ka.
Zmiana bielizny pocielowej chorego lecego to jedna z podstawowych czynnoci opiekuczych. Poniewa dla
takiego chorego ko jest jedynym miejscem, gdzie spdza czas, niezmiernie wane jest zadbanie o jego
wygod oraz komfort.
Jeli moliwe jest posadzenie podopiecznego na krzeso podczas zmiany pocieli, czynno ta staje si prosta.
Duo trudniej jest wykona zadanie, gdy chory cay czas przebywa w ku. Wwczas, oprcz zapewnienia
choremu czystoci, wane jest take dbanie o jego bezpieczestwo w trakcie wykonywania tej czynnoci.
2
Pamitaj!
22
zmiana pocieli
Najtrudniejszym elementem zmiany pocieli jest wymiana przecierada i podkadu.
Poniej podajemy wskazwki, jak to zrobi.
zmiana przecierada i podkadu
Zmarszcz i podwi brudny podkad
i przecierado jak najdalej pod plecy
chorego lecego na boku. (rys. 1)
W to miejsce po czyste przecie-
rado, roz na materacu i zaciel
przecierado (zwisajc cz pod
pod materac, drug stron przecie-
rada podsu jak najdalej pod plecy
chorego). (rys. 2)
U czysty podkad, wierzchni
warstw zmarszcz do plecw chorego,
drug poow roz na ku. (rys. 3)
Odwr chorego na wznak, zabez-
pi ecz ko od swoj ej st rony
np. drabink, przejd na drug stron
ka, odbezpi ecz ko z tej
strony. (rys. 4)
U chorego na drugim boku, okryj
jego plecy. Wycignij brudny podkad
i przecierado. (rys. 5)
W to mi ej sce naci gni j czyste
przecierado oraz podkad i zaciel.
(rys. 6 i 7)
U chorego na wznak, popraw
kodr. Jeli chory ley na ku
rehabi l i t acyj nym zabezpi ecz
je drabinkami. (rys. 8)
Pod poduszki pod gow; jeli chory
ma ko z regulowanym wezgowiem,
ustaw je zgodnie z yczeniem chorego.
23
1 2
3 4
5 6
7 8
Podkad higieniczny Seni Soft
- dodatkowe zabezpieczenie ka i pocieli przed zawilgoceniem
- idealny podczas zmiany pieluchy
- mikka wknina wierzchnia
- zewntrzna warstwa z nieprzepuszczalnej i antypolizgowej folii
i
Podkad: Dla zabezpieczenia ka i bielizny pocielowej warto stosowa podkady higieniczne.
2
Jak zmieni pociel znajdziesz w filmie
instruktaowym na stronie
www.damy-rade.info
Dbaj, by nie wyzibi chorego. Niech podczas zmiany pocieli chory pozostaje przykryty
np. kocem.
Jeli chory ley na ku z regulowanym wezgowiem, opu je. Dziki temu uatwisz sobie
prac. Uniesione wezgowie uniemoliwia dokadne nacignicie przecierada, a poza tym przy
uniesionym wezgowiu bardzo trudno jest zmieni pozycj ciaa chorego.
Jeli chory ma duszno nie ukadaj go na pasko, lecz pod gow pod dwie poduszki,
poszewki na poduszkach wymieniaj kolejno.
Zadbaj o bezpieczestwo chorego jeli chory ley na ku rehabilitacyjnym zabezpiecz je
drabinkami po stronie przeciwnej do tej, po ktrej stoisz; jeli ley na wersalce u go w taki
sposb, by nie wypad z ka.
Zmiana bielizny pocielowej chorego lecego to jedna z podstawowych czynnoci opiekuczych. Poniewa dla
takiego chorego ko jest jedynym miejscem, gdzie spdza czas, niezmiernie wane jest zadbanie o jego
wygod oraz komfort.
Jeli moliwe jest posadzenie podopiecznego na krzeso podczas zmiany pocieli, czynno ta staje si prosta.
Duo trudniej jest wykona zadanie, gdy chory cay czas przebywa w ku. Wwczas, oprcz zapewnienia
choremu czystoci, wane jest take dbanie o jego bezpieczestwo w trakcie wykonywania tej czynnoci.
2
Pamitaj!
22
zmiana pocieli
Najtrudniejszym elementem zmiany pocieli jest wymiana przecierada i podkadu.
Poniej podajemy wskazwki, jak to zrobi.
zmiana przecierada i podkadu
Zmarszcz i podwi brudny podkad
i przecierado jak najdalej pod plecy
chorego lecego na boku. (rys. 1)
W to miejsce po czyste przecie-
rado, roz na materacu i zaciel
przecierado (zwisajc cz pod
pod materac, drug stron przecie-
rada podsu jak najdalej pod plecy
chorego). (rys. 2)
U czysty podkad, wierzchni
warstw zmarszcz do plecw chorego,
drug poow roz na ku. (rys. 3)
Odwr chorego na wznak, zabez-
pi ecz ko od swoj ej st rony
np. drabink, przejd na drug stron
ka, odbezpi ecz ko z tej
strony. (rys. 4)
U chorego na drugim boku, okryj
jego plecy. Wycignij brudny podkad
i przecierado. (rys. 5)
W to mi ej sce naci gni j czyste
przecierado oraz podkad i zaciel.
(rys. 6 i 7)
U chorego na wznak, popraw
kodr. Jeli chory ley na ku
rehabi l i t acyj nym zabezpi ecz
je drabinkami. (rys. 8)
Pod poduszki pod gow; jeli chory
ma ko z regulowanym wezgowiem,
ustaw je zgodnie z yczeniem chorego.
23
1 2
3 4
5 6
7 8
Podkad higieniczny Seni Soft
- dodatkowe zabezpieczenie ka i pocieli przed zawilgoceniem
- idealny podczas zmiany pieluchy
- mikka wknina wierzchnia
- zewntrzna warstwa z nieprzepuszczalnej i antypolizgowej folii
i
Podkad: Dla zabezpieczenia ka i bielizny pocielowej warto stosowa podkady higieniczne.
2
Jak zmieni pociel znajdziesz w filmie
instruktaowym na stronie
www.damy-rade.info
Toaleta ciaa osoby przewlekle chorej to najwaniejsza z czynnoci higienicznych oraz istotny element
profilaktyki przeciwodleynowej. Gwnym jej celem jest zapewnienie choremu czystoci i estetyki.
Jednak pielgnacja ciaa osb dugotrwale unieruchomionych to nie tylko mycie, to take dbanie
o odpowiednie nawilenie skry, ochrona przed odparzeniami, podranieniem, poprawienie funkcji
krenia oraz samopoczucia.
Na co dzie nie zdajemy sobie sprawy, jak wane funkcje spenia skra, a to przecie ona, dziki naturalnej
barierze ochronnej, jak stanowi naskrek oraz paszcz hydrolipidowy o odczynie kwanym, chroni nasz
organizm przed szkodliwymi czynnikami zewntrznymi. Wraz z wiekiem skra traci elastyczno, jest
bardziej naraona na otarcia i odleyny, ktre czsto powstaj u osb dugotrwale
unieruchomionych. Mona temu przeciwdziaa.
Seria produktw pielgnacyjnych Seni Care, szczeglnie polecana do suchej i wraliwej skry
osb przewlekle chorych, doskonale radzi sobie z tym zadaniem.
Produkty dostpne s w aptekach i sklepach medycznych.
toaleta ciaa chorego
do kadego rodzaju wosw
nawila skr gowy
wskazany przy skonnoci do podranie i stanw zapalnych skry gowy
pojemno 500ml
SZAMPON NAWILAJCY
polecany do agodnego mycia suchej, wraliwej, swdzcej skry gowy
polecana do pielgnacji i oczyszczania podranionej skry
PIANKA MYJCO-PIELGNUJCA
do uycia zamiast wody i myda
delikatnie oczyszcza skr, pozostawiajc na niej warstw ochronn
efektywnie nawila oraz dziaa przeciw podranieniom
do higieny skry szczeglnie naraonej na dziaanie czynnikw dranicych
atwa aplikacja na skr
pojemno 500ml
polecany do pielgnacji i oczyszczania podranionej skry
KREM MYJCY 3 W 1
preparat o potrjnym dziaaniu delikatnie oczyszcza, pielgnuje i chroni
pozostawia skr odwieon i mikk w dotyku, nie naruszajc naturalnej
bariery hydrolipidowej skry
wygodne opakowanie z dozownikiem
pojemno 950ml
polecane do odwieania i oczyszczania wraliwej skry
CHUSTECZKI NASCZANE
delikatnie oczyszczaj skr, nawilaj j i poprawiaj jej elastyczno
maj dziaanie przeciwzapalne, przyspieszaj gojenie si ran, agodz
podranienia skry
dua powierzchnia umoliwia proste i szybkie utrzymanie higieny przez
cay dzie
Dostpne rwnie w wersji Sensitive polecane do odwieania szczeglnie
wraliwej skry (bez zawartoci parabenw, alkoholu i kompozycji
zapachowych).
2
25
delikatnie, ale skutecznie nawila i natuszcza skr
delikatnie myje i pielgnuje skr
ma przyjazne dla skry pH 5,
wygodne opakowanie z pompk
pojemno 500ml
LOTION MYJCO-NATUSZCZAJCY
Polecany do mycia caego ciaa przy pomocy wody
sensitive
sensitive
Linia Seni Care pozwala na kompleksow pielgnacj skry suchej i skonnej do podranie
poprzez zastosowanie 3 krokw pielgnacji skry:
krok 1 delikatne oczyszczanie
krok 2 regeneracja i aktywizacja
krok 3 skuteczna ochrona
delikatne oczyszczanie
k
r
o
k
1
Ciao chorego naley my przynajmniej raz dziennie z uyciem wody i rodka myjcego. Jeli istnieje
potrzeba czstszego mycia lub oczyszczania ciaa, mona posuy si preparatami do stosowania bez
uycia wody, ktre stanowi doskonae uzupenienie tradycyjnej toalety ciaa i wietnie sprawdzaj si
take przy toalecie krocza i poladkw podczas zmiany pieluchomajtek.
Produkty do uycia z wod
Produkty do uycia bez wody
sensitive ilo sztuk 10/48/80; 68 sensitive
24
2
sensitive
Toaleta ciaa osoby przewlekle chorej to najwaniejsza z czynnoci higienicznych oraz istotny element
profilaktyki przeciwodleynowej. Gwnym jej celem jest zapewnienie choremu czystoci i estetyki.
Jednak pielgnacja ciaa osb dugotrwale unieruchomionych to nie tylko mycie, to take dbanie
o odpowiednie nawilenie skry, ochrona przed odparzeniami, podranieniem, poprawienie funkcji
krenia oraz samopoczucia.
Na co dzie nie zdajemy sobie sprawy, jak wane funkcje spenia skra, a to przecie ona, dziki naturalnej
barierze ochronnej, jak stanowi naskrek oraz paszcz hydrolipidowy o odczynie kwanym, chroni nasz
organizm przed szkodliwymi czynnikami zewntrznymi. Wraz z wiekiem skra traci elastyczno, jest
bardziej naraona na otarcia i odleyny, ktre czsto powstaj u osb dugotrwale
unieruchomionych. Mona temu przeciwdziaa.
Seria produktw pielgnacyjnych Seni Care, szczeglnie polecana do suchej i wraliwej skry
osb przewlekle chorych, doskonale radzi sobie z tym zadaniem.
Produkty dostpne s w aptekach i sklepach medycznych.
toaleta ciaa chorego
do kadego rodzaju wosw
nawila skr gowy
wskazany przy skonnoci do podranie i stanw zapalnych skry gowy
pojemno 500ml
SZAMPON NAWILAJCY
polecany do agodnego mycia suchej, wraliwej, swdzcej skry gowy
polecana do pielgnacji i oczyszczania podranionej skry
PIANKA MYJCO-PIELGNUJCA
delikatnie oczyszcza skr, pozostawiajc na niej warstw ochronn
efektywnie nawila oraz dziaa przeciw podranieniom
do higieny skry szczeglnie naraonej na dziaanie czynnikw dranicych
atwa aplikacja na skr
pojemno 500ml
polecany do pielgnacji i oczyszczania podranionej skry
KREM MYJCY 3 W 1
preparat o potrjnym dziaaniu delikatnie oczyszcza, pielgnuje i chroni
pozostawia skr odwieon i mikk w dotyku, nie naruszajc naturalnej
bariery hydrolipidowej skry
wygodne opakowanie z dozownikiem
pojemno 950ml
polecane do odwieania i oczyszczania wraliwej skry
CHUSTECZKI NASCZANE
delikatnie oczyszczaj skr, nawilaj j i poprawiaj jej elastyczno
maj dziaanie przeciwzapalne, przyspieszaj gojenie si ran, agodz
podranienia skry
dua powierzchnia umoliwia proste i szybkie utrzymanie higieny przez
cay dzie
Dostpne rwnie w wersji Sensitive polecane do odwieania szczeglnie
wraliwej skry (bez zawartoci parabenw, alkoholu i kompozycji
zapachowych).
2
25
delikatnie, ale skutecznie nawila i natuszcza skr
delikatnie myje i pielgnuje skr
ma przyjazne dla skry pH 5,
wygodne opakowanie z pompk
pojemno 500ml
LOTION MYJCO-NATUSZCZAJCY
Polecany do mycia caego ciaa przy pomocy wody
sensitive
sensitive
Linia Seni Care pozwala na kompleksow pielgnacj skry suchej i skonnej do podranie
poprzez zastosowanie 3 krokw pielgnacji skry:
krok 1 delikatne oczyszczanie
krok 2 regeneracja i aktywizacja
krok 3 skuteczna ochrona
delikatne oczyszczanie
k
r
o
k
1
Ciao chorego naley my przynajmniej raz dziennie z uyciem wody i rodka myjcego. Jeli istnieje
potrzeba czstszego mycia lub oczyszczania ciaa, mona posuy si preparatami do stosowania bez
uycia wody, ktre stanowi doskonae uzupenienie tradycyjnej toalety ciaa i wietnie sprawdzaj si
take przy toalecie krocza i poladkw podczas zmiany pieluchomajtek.
Produkty do uycia z wod
Produkty do uycia bez wody
sensitive ilo sztuk 10/48/80; 68 sensitive
24
2
sensitive
k
r
o
k
2
regeneracja i aktywizacja
Skra w kadym wieku naraona jest na uszkodzenia, jednak najbardziej zagroona jest sucha, skonna do
podranie oraz cienka i wraliwa skra osb starszych i przewlekle chorych, ktrej proces regeneracji jest
znacznie spowolniony. Ponisze produkty pomagaj utrzyma skr w prawidowej kondycji.
26
2
OLEJEK PIELGNACYJNY
polecany do pielgnacji i masau suchej, wraliwej, naraonej na
podranienia skry
wyranie wygadza i ujdrnia naskrek
zapewnia waciwy stopie nawilenia i napicia skry
agodzi podranienia i zapobiega ich powstawaniu
atwo si rozprowadza
bez barwnikw i konserwantw
pojemno 150ml
reguluje proces uszczenia si i rogowacenia naskrka
skutecznie zmikcza i wygadza skr
doskonale odywia, natuszcza i nawila skr
przeznaczenie pilgnacja okci, kolan, pit
pojemno 100ml
BALSAM DO SKRY SUCHEJ

polecany do pielgnacji suchej i przesuszonej skry
skutecznie nawila, odywia, wygadza i reganeruje skr
zawiera skadniki agodzce podranienia i dziaajce przeciwzapalnie
neutralizuje wolne rodniki, chronic skr przed przedwczesnym starzeniem
PEG-FREE bez zawartoci sztucznych emulgatorw
pojemno 250ml
polecany do codziennej pielgnacji suchej, wraliwej, naraonej na podranienia
skry
EMULSJA NAWILAJCA DO SKRY SUCHEJ 4% UREA
ma delikatn konsystencj, uatwiajc nanoszenie i wchanianie
skutecznie zmikcza wysuszony naskrek
doskonale nawila, agodzi podranienia
chroni skr przed szkodliwym dziaaniem czynnikw zewntrznych
pojemno 500ml
polecany do pielgnacji miejsc, w ktrych skra jest wyjtkowo sucha, skonna
do rogowacenia
KREM DO SUCHEJ, ZROGOWACIAEJ SKRY 10% UREA
polecany do codziennego masowania skry wraliwej, naraonej na powstawanie
odparze i odleyn
EL AKTYWIZUJCY
dziaa agodzco, odprajco i relaksujco, jednoczenie
pobudzajc i odwieajc skr
wspomaga mikrocyrkulacj krwi, co zapewnia skrze odpowiednie dotlenienie
chroni przed powstawaniem stanw zapalnych i podranie skry
chodzi i nawila skr
pojemno 250ml
U osb o ograniczonej mobilnoci, obonie chorych, zwaszcza u osb z nietrzymaniem moczu
(inkontynencji) podranienia skry powinny by pod szczegln obserwacj, poniewa mog prowadzi do
niebezpiecznych zmian odparze i odleyn. Stosowanie profilaktyki przeciwodleynowej jest niezmiernie
wane u wszystkich osb uywajcych rodkw chonnych do inkontynencji, przede wszystkim u osb
lecych. Podstawow rol odgrywa tu staa obserwacja stanu skry i odpowiednia jej pielgnacja.
k
r
o
k
3
skuteczna ochrona
polecany do zabezpieczania zagroonych odleynam i odparzeniami miejsc
KREM OCHRONNY Z TLENKIEM CYNKU
chroni skr przed powstawaniem stanw zapalnych, odparze i odleyn
przyspiesza regeneracj podranionej skry
pielgnuje i gboko nawila skr
naniesiony na skr, pozostawia na niej bia warstw ochronn
receptura i aplikacja bez wcierania kremu powoduj, e krem nie
przykleja si do pieluchy, lecz pozostaje na skrze, dugo j chronic
pojemno 100 ml i 200ml
KREM OCHRONNY Z ARGININ
polecany do zabezpieczania zagroonych odleynami i odparzeniami miejsc
agodzi nieprzyjemne objawy suchoci i napicia skry
agodzi podranienia, dziaa nawilajco i wspomaga regeneracj skry
ma lekk konsystencj, prawie cakowicie si wchania, pozostawiajc na
skrze przezroczysty ochronny film
regularnie stosowany pielgnuje skr, zmniejsza objawy szorstkoci,
zaczerwienienia, pieczenia i widu
2
27
sensitive
sensitive
k
r
o
k
2
regeneracja i aktywizacja
Skra w kadym wieku naraona jest na uszkodzenia, jednak najbardziej zagroona jest sucha, skonna do
podranie oraz cienka i wraliwa skra osb starszych i przewlekle chorych, ktrej proces regeneracji jest
znacznie spowolniony. Ponisze produkty pomagaj utrzyma skr w prawidowej kondycji.
26
2
OLEJEK PIELGNACYJNY
polecany do pielgnacji i masau suchej, wraliwej, naraonej na
podranienia skry
wyranie wygadza i ujdrnia naskrek
zapewnia waciwy stopie nawilenia i napicia skry
agodzi podranienia i zapobiega ich powstawaniu
atwo si rozprowadza
bez barwnikw i konserwantw
pojemno 150ml
reguluje proces uszczenia si i rogowacenia naskrka
skutecznie zmikcza i wygadza skr
doskonale odywia, natuszcza i nawila skr
przeznaczenie pilgnacja okci, kolan, pit
pojemno 100ml
BALSAM DO SKRY SUCHEJ

polecany do pielgnacji suchej i przesuszonej skry
skutecznie nawila, odywia, wygadza i reganeruje skr
zawiera skadniki agodzce podranienia i dziaajce przeciwzapalnie
neutralizuje wolne rodniki, chronic skr przed przedwczesnym starzeniem
PEG-FREE bez zawartoci sztucznych emulgatorw
pojemno 250ml
polecany do codziennej pielgnacji suchej, wraliwej, naraonej na podranienia
skry
EMULSJA NAWILAJCA DO SKRY SUCHEJ 4% UREA
ma delikatn konsystencj, uatwiajc nanoszenie i wchanianie
skutecznie zmikcza wysuszony naskrek
doskonale nawila, agodzi podranienia
chroni skr przed szkodliwym dziaaniem czynnikw zewntrznych
pojemno 500ml
polecany do pielgnacji miejsc, w ktrych skra jest wyjtkowo sucha, skonna
do rogowacenia
KREM DO SUCHEJ, ZROGOWACIAEJ SKRY 10% UREA
polecany do codziennego masowania skry wraliwej, naraonej na powstawanie
odparze i odleyn
EL AKTYWIZUJCY
dziaa agodzco, odprajco i relaksujco, jednoczenie
pobudzajc i odwieajc skr
wspomaga mikrocyrkulacj krwi, co zapewnia skrze odpowiednie dotlenienie
chroni przed powstawaniem stanw zapalnych i podranie skry
chodzi i nawila skr
pojemno 250ml
U osb o ograniczonej mobilnoci, obonie chorych, zwaszcza u osb z nietrzymaniem moczu
(inkontynencji) podranienia skry powinny by pod szczegln obserwacj, poniewa mog prowadzi do
niebezpiecznych zmian odparze i odleyn. Stosowanie profilaktyki przeciwodleynowej jest niezmiernie
wane u wszystkich osb uywajcych rodkw chonnych do inkontynencji, przede wszystkim u osb
lecych. Podstawow rol odgrywa tu staa obserwacja stanu skry i odpowiednia jej pielgnacja.
k
r
o
k
3
skuteczna ochrona
polecany do zabezpieczania zagroonych odleynam i odparzeniami miejsc
KREM OCHRONNY Z TLENKIEM CYNKU
przyspiesza regeneracj podranionej skry
pielgnuje i gboko nawila skr
naniesiony na skr, pozostawia na niej bia warstw ochronn
receptura i aplikacja bez wcierania kremu powoduj, e krem nie
przykleja si do pieluchy, lecz pozostaje na skrze, dugo j chronic
KREM OCHRONNY Z ARGININ
polecany do zabezpieczania zagroonych odleynami i odparzeniami miejsc
agodzi nieprzyjemne objawy suchoci i napicia skry
agodzi podranienia, dziaa nawilajco i wspomaga regeneracj skry
ma lekk konsystencj, prawie cakowicie si wchania, pozostawiajc na
skrze przezroczysty ochronny film
regularnie stosowany pielgnuje skr, zmniejsza objawy szorstkoci,
zaczerwienienia, pieczenia i widu
2
27
sensitive
sensitive
Oglna toaleta ciaa chorego krok po kroku:
Miska nerkowa bardzo wygodna przy pukaniu
jamy ustnej
Basen umoliwi dokadne spukanie zewntrznych
narzdw pciowych u kobiety
To uatwi prac
Codzienna pielgnacja osb przewlekle chorych wymaga powicenia bardzo duej uwagi. U osb naraonych
na wystpowanie podranie skry i odleyn wszelkie zabiegi pielgnacyjne naley wykonywa z dbaoci,
przy uyciu specjalistycznych rodkw i delikatnych wyrobw pomocniczych. Wszelkie preparaty myjce warto
aplikowa przy pomocy mikkich rcznikw higienicznych lub myjek.
Przed rozpoczciem czynnoci toaletowych, przygotuj:
past i szczoteczk do zbw lub protezy
rodek myjcy do uycia z wod lub bez wody
szczoteczk do paznokci, pumeks
noyczki i pilniczek do paznokci
kubek, grzebie
misk do mycia, dzbanek, basen
dwie myjki, dwa rczniki, gaziki
preparaty aktywizujce, nawilajce i natuszczajce skr
rkawiczki jednorazowe
i
Niezmiernie wanym elementem jest dobranie odpowiednich rodkw do mycia
i pielgnacji skry. Warto korzysta z takich, ktre s przeznaczone specjalnie dla
osb przewlekle chorych, szczeglnie naraonych na powikania wynikajce
z dugotrwaego unieruchomienia w ku.
i
Zanim rozpoczniesz toalet chorego, stwrz mi i przyjazn atmosfer. Pamitaj, e dla
chorego jest to sytuacja krpujca staraj si nie naraa go na dodatkowy dyskomfort.
Zadbaj o odpowiedni temperatur, odsaniaj tylko te czci ciaa, ktre s w danym
momencie myte; zawsze uwzgldniaj przyzwyczajenia i nawyki podopiecznego.
Rozmie sprzt tak, aby mie wszystko pod rk, eby nie zostawia chorego samego,
a jeli musisz, to koniecznie pamitaj o zamkniciu drabinek i okryciu ciaa.
Chro ko chorego przed zalaniem, podkadajc rcznik, a najlepiej podkad jednorazowy
Seni Soft pod myte czci ciaa.
polecane do uycia podczas wszelkich czynnoci
pielgnacyjnych
jednorazowe rczniki ze specjalnego, bardzo
chonnego materiau air-laid
delikatne dla skry
mikkie w dotyku
odporne na rozerwanie nawet po namoczeniu
dua powierzchnia umoliwia wykorzystanie
do szeregu czynnoci higienicznych
Rczniki higieniczne air-laid Myjki higieniczne
polecane do oczyszczenia skry przy uyciu
preparatw pielgnacyjnych
jednorazowe myjki z mikkiego i chonnego
materiau wygodne ze wzgldu na moliwo
zaoenia na rk
zaprojektowane tak, by chroni skr doni osoby
pielgnujcej
dostpne w dwch wariantach:
- myjki podfoliowane
- myjki niepodfoliowane
komfort opieki
28
2 2
29
Oglna toaleta ciaa chorego krok po kroku:
Miska nerkowa bardzo wygodna przy pukaniu
jamy ustnej
Basen umoliwi dokadne spukanie zewntrznych
narzdw pciowych u kobiety
www.damy-ra de.i nfo
To uatwi prac
Codzienna pielgnacja osb przewlekle chorych wymaga powicenia bardzo duej uwagi. U osb naraonych
na wystpowanie podranie skry i odleyn wszelkie zabiegi pielgnacyjne naley wykonywa z dbaoci,
przy uyciu specjalistycznych rodkw i delikatnych wyrobw pomocniczych. Wszelkie preparaty myjce warto
aplikowa przy pomocy mikkich rcznikw higienicznych lub myjek.
Przed rozpoczciem czynnoci toaletowych, przygotuj:
rodek myjcy do uycia z wod lub bez wody
szczoteczk do paznokci, pumeks
noyczki i pilniczek do paznokci
kubek, grzebie
misk do mycia, dzbanek, basen
dwie myjki, dwa rczniki, gaziki
preparaty aktywizujce, nawilajce i natuszczajce skr
rkawiczki jednorazowe
i
Niezmiernie wanym elementem jest dobranie odpowiednich rodkw do mycia
i pielgnacji skry. Warto korzysta z takich, ktre s przeznaczone specjalnie dla
osb przewlekle chorych, szczeglnie naraonych na powikania wynikajce
z dugotrwaego unieruchomienia w ku.
i
Zanim rozpoczniesz toalet chorego, stwrz mi i przyjazn atmosfer. Pamitaj, e dla
chorego jest to sytuacja krpujca staraj si nie naraa go na dodatkowy dyskomfort.
Zadbaj o odpowiedni temperatur, odsaniaj tylko te czci ciaa, ktre s w danym
momencie myte; zawsze uwzgldniaj przyzwyczajenia i nawyki podopiecznego.
Rozmie sprzt tak, aby mie wszystko pod rk, eby nie zostawia chorego samego,
a jeli musisz, to koniecznie pamitaj o zamkniciu drabinek i okryciu ciaa.
Chro ko chorego przed zalaniem, podkadajc rcznik, a najlepiej podkad jednorazowy
Seni Soft pod myte czci ciaa.
polecane do uycia podczas wszelkich czynnoci
pielgnacyjnych
jednorazowe rczniki ze specjalnego, bardzo
chonnego materiau air-laid
delikatne dla skry
mikkie w dotyku
odporne na rozerwanie nawet po namoczeniu
dua powierzchnia umoliwia wykorzystanie
do szeregu czynnoci higienicznych
Rczniki higieniczne air-laid Myjki higieniczne
polecane do oczyszczenia skry przy uyciu
preparatw pielgnacyjnych
jednorazowe myjki z mikkiego i chonnego
materiau wygodne ze wzgldu na moliwo
zaoenia na rk
zaprojektowane tak, by chroni skr doni osoby
pielgnujcej
dostpne w dwch wariantach:
- myjki podfoliowane
- myjki niepodfoliowane
komfort opieki
28
2 2
29
Chory lecy w ku, ktrego gowa nieustannie spoczywa na poduszce, jest naraony na wiksz potliwo.
W zwizku z tym wymaga czstej toalety skry gowy oraz codziennego czesania wosw.
Wosy naley my zawsze wtedy, gdy sprawiaj wraenie niewieych. Gdy chory nadmiernie si poci,
wskazane jest codzienne powtarzanie tej czynnoci.
Basen/wanienka do mycia gowy u chorych
lecych. Umoliwia szybkie wykonanie
toalety wosw i gowy bez obciania mini
karku i szyi chorego, jak to bywa w przypadku
korzystania z miski.
szampon do wosw (pamitaj o dobraniu szamponu odpowiedniego
do wosw chorego)
podkad jednorazowy, waciki lub patki kosmetyczne
basen do mycia wosw (wanienk pneumatyczn) lub misk
wiadro (jeli uywasz rynienki), dwa dzbanki
dwa rczniki
szczotk lub grzebie do wosw, suszark do wosw
ciep wod
Przygotuj:
Moe warto rozway skrcenie wosw chorego? Krtkie wosy znacznie
uatwiaj toalet gowy. Umyte (u kobiet uoone wedug upodoba) czsto
prezentuj si lepiej ni dugie, zniszczone dugotrwaym leeniem.
uwaga
Mycie gowy z uyciem miski
Jeli chory ley na ku z podniesionym
wezgowiem, opu je. (rys. 1)
Unie chorego. Po podkad na przecieradle na
wezgowiu ka, rcznikiem oso ramiona i plecy
chorego. (rys. 1)
Delikatnie rozczesz wosy choremu. (rys. 2)
Zwi poduszk i wsu j pod barki chorego,
co zapewni mu lepsze podparcie i odciy jego kark.
Po misk na podkadzie pod gow chorego. Jeli
chory nie jest w stanie utrzyma gowy, popro drug
osob o pomoc w jej podtrzymaniu. (rys. 4)
Na niewielk ilo szamponu i myj wosy, masujc
skr gowy opuszkami palcw. Spucz starannie
szampon wod z dzbanka. (rys. 4)
Powtrz czynno, przynajmniej dwa razy uywajc
szamponu.
Pom choremu usi (jeli nie moe siedzie
samodzielnie, podtrzymaj go lub popro, by
przytrzyma si drabinki rehabilitacyjnej), wosy
zabezpiecz suchym rcznikiem. (rys. 5)
Zabezpiecz poduszk suchym rcznikiem, u
chorego tak, eby lea w wygodnej pozycji. (rys. 6)
Ostronie rozczesz i wysusz wosy chorego. (rys. 6)
Jeli chory moe siedzie samodzielnie, moesz
wysuszy mu gow w pozycji siedzcej.
Mycie gowy z uyciem basenu
chorego. (rys. 1)
Basen doskonale podtrzymuje kark chorego,
dlatego moesz odoy poduszk. (rys. 3)
Po basen do mycia gowy na podkadzie pod
gow chorego, a jego ujcie umie w wiadrze.
(rys. 3)
szamponu.
Mycie gowy chorego lecego
3
6
2
5
1
4
30
2
31
mycie gowy
Szampon nawilajcy:
Mycie gowy przewlekle chorych
wymaga delikatnego szamponu.
Jak prawidowo umy gow znajdziesz w filmie
instruktaowym na stronie www.damy-rade.info
Chory lecy w ku, ktrego gowa nieustannie spoczywa na poduszce, jest naraony na wiksz potliwo.
W zwizku z tym wymaga czstej toalety skry gowy oraz codziennego czesania wosw.
Wosy naley my zawsze wtedy, gdy sprawiaj wraenie niewieych. Gdy chory nadmiernie si poci,
wskazane jest codzienne powtarzanie tej czynnoci.
Basen/wanienka do mycia gowy u chorych
lecych. Umoliwia szybkie wykonanie
toalety wosw i gowy bez obciania mini
karku i szyi chorego, jak to bywa w przypadku
korzystania z miski.
szampon do wosw (pamitaj o dobraniu szamponu odpowiedniego
do wosw chorego)
podkad jednorazowy, waciki lub patki kosmetyczne
basen do mycia wosw (wanienk pneumatyczn) lub misk
wiadro (jeli uywasz rynienki), dwa dzbanki
dwa rczniki
szczotk lub grzebie do wosw, suszark do wosw
ciep wod
Przygotuj:
Moe warto rozway skrcenie wosw chorego? Krtkie wosy znacznie
uatwiaj toalet gowy. Umyte (u kobiet uoone wedug upodoba) czsto
prezentuj si lepiej ni dugie, zniszczone dugotrwaym leeniem.
uwaga
Mycie gowy z uyciem miski
chorego. (rys. 1)
Zwi poduszk i wsu j pod barki chorego,
co zapewni mu lepsze podparcie i odciy jego kark.
Po misk na podkadzie pod gow chorego. Jeli
chory nie jest w stanie utrzyma gowy, popro drug
osob o pomoc w jej podtrzymaniu. (rys. 4)
szamponu.
Mycie gowy z uyciem basenu
chorego. (rys. 1)
Basen doskonale podtrzymuje kark chorego,
dlatego moesz odoy poduszk. (rys. 3)
Po basen do mycia gowy na podkadzie pod
gow chorego, a jego ujcie umie w wiadrze.
(rys. 3)
szamponu.
Mycie gowy chorego lecego
3
6
2
5
1
4
30
2
31
mycie gowy
Szampon nawilajcy:
Mycie gowy przewlekle chorych
wymaga delikatnego szamponu.
Jak prawidowo umy gow znajdziesz w filmie
instruktaowym na stronie www.damy-rade.info
Mycie gowy choremu z czciowo ograniczon sprawnoci
Wczeniej przedstawiono sytuacj, kiedy chory jest osob lec i ma trudnoci ze staniem oraz siedzeniem.
Porednia sytuacja to taka, gdy chory nie wstaje, ale jego stan pozwala na dusze siedzenie. W takiej sytuacji
popro chorego, aby usiad z nogami lekko rozchylonymi, natomiast misk umie na ku.
Jeli chory moe siedzie ze spuszczonymi nogami, powinien usi na brzegu ka z nogami opartymi
o podog. W takiej sytuacji misk z wod ustaw na stoliku przykowym.
W sytuacji, gdy chory jest na tyle silny, by wsta i usi na wzku, atwiej jest doprowadzi go do azienki
i wykona toalet gowy przy umywalce. Chory staje wwczas opierajc si rkoma o umywalk, pochyla nad ni
gow , a opiekun dokonuje mycia gowy pod biec wod.
Pod rcznik przeznaczony
do mycia twarzy lub liniak
jednorazowy pod brod chorego.
Na past do zbw na szczo-
teczk i podaj j choremu. Jeli
chory sam nie jest w stanie umy
zbw, umyj je za niego. (rys. 1)
Pod brod umie paskie naczynie
(lub specjaln misk nerkowat),
unie gow chorego i podaj kubek
z wod do wypukania ust. Wytrzyj
choremu usta. (rys. 2 i 3)
Inaczej wykonujemy toalet jamy ustnej u chorego zupenie
niesamodzielnego. Szczegowe informacje na ten temat w dalszej czci
poradnika.
i
mycie zbw
1 2
3
32
2
do ssania: kostki lodu, kostki zimnego ananasa, mroone owoce, cukierki bezcukrowe,
do pukania: 0,5% woda utleniona (H O ), roztwr metylocelulozy (sztucznej liny),
2 2
guma do ucia, najlepiej bezcukrowa.
Osoba leca, czasem nieprzytomna, jest szczeglnie naraona na infekcje w obrbie bon luzowych jamy
ustnej. Ponadto, u osb odywianych przez zgbnik odkowy, gastrostomi czy drog doyln zmniejsza
si wydzielanie liny w jamie ustnej, std luzwki s nadmiernie wysuszone i wymagaj nawilenia. Mycie
zbw oraz pielgnacja jamy ustnej to zabieg niewtpliwie intymny i dla chorego moe by krpujce, gdy
czynno t kto wykonuje za niego. Dlatego te opiekun musi wykaza si zrozumieniem, uwzgldni
nawyki higieniczne chorego, a czynnoci wykonywa w sposb zdecydowany, ale jednoczenie delikatny,
by nie sprawia choremu dodatkowego cierpienia.
rodki lecznicze stosowane przy infekcjach jamy ustnej powinny by dobierane przez
lekarza. Cz z nich jest jednak dostpna bez recepty, mona je wic stosowa od razu
po zauwaeniu zmian chorobowych i po konsultacji z farmaceut.
i
W przypadku suchoci w jamie ustnej warto zastosowa pukanki z uyciem naparu z rumianku,
mity lub siemienia lnianego.
Toaleta jamy ustnej u chorego niesamodzielnego
Przygotuj:
patyczki do czyszczenia uszu (najlepiej nieco wiksze, np. patyczki dla dzieci)
rodki lecznicze stosowane w zalenoci od rodzaju zmian rozpoznanych u chorego
przez lekarza
pyn do pukania jamy ustnej, kubek
misk nerkowat lub inne paskie naczynie
rcznik, serwetk ochronn, patki ligniny lub liniak
pomadk ochronn lub wazelin
U chorego w pozycji psiedzcej (najbardziej zbliona do tej, w jakiej zdrowy czowiek myje
zby); jeli to niemoliwe, u chorego na boku, aby unikn zachynicia.
Pod rcznik, pat ligniny lub specjalny liniak pod brod chorego, aby zabezpieczy ubranie
przed zabrudzeniem.
Popro, by chory otworzy usta. Obejrzyj i oce stan bony luzowej w jamie ustnej, posugujc si
szpatuk.
Uwaga! Jeli chory jest nieprzytomny, nigdy nie wykonuj u niego pukania
jamy ustnej, gdy grozi to zachyniciem!
i
Powiedz choremu, co zamierzasz zrobi:
U chorych przy nadmiernej suchoci jamy ustnej (spowodowanej m.in. stosowaniem lekw
oraz zmniejszonym pragnieniem) mona stosowa tzw. substytuty liny, ktre zmniejszaj uczucie suchoci.
S to:
przewlekle
2
33
Mycie gowy choremu z czciowo ograniczon sprawnoci
Wczeniej przedstawiono sytuacj, kiedy chory jest osob lec i ma trudnoci ze staniem oraz siedzeniem.
Porednia sytuacja to taka, gdy chory nie wstaje, ale jego stan pozwala na dusze siedzenie. W takiej sytuacji
popro chorego, aby usiad z nogami lekko rozchylonymi, natomiast misk umie na ku.
Jeli chory moe siedzie ze spuszczonymi nogami, powinien usi na brzegu ka z nogami opartymi
o podog. W takiej sytuacji misk z wod ustaw na stoliku przykowym.
W sytuacji, gdy chory jest na tyle silny, by wsta i usi na wzku, atwiej jest doprowadzi go do azienki
i wykona toalet gowy przy umywalce. Chory staje wwczas opierajc si rkoma o umywalk, pochyla nad ni
gow , a opiekun dokonuje mycia gowy pod biec wod.
Pod rcznik przeznaczony
do mycia twarzy lub liniak
jednorazowy pod brod chorego.
Na past do zbw na szczo-
teczk i podaj j choremu. Jeli
chory sam nie jest w stanie umy
zbw, umyj je za niego. (rys. 1)
Pod brod umie paskie naczynie
(lub specjaln misk nerkowat),
unie gow chorego i podaj kubek
z wod do wypukania ust. Wytrzyj
choremu usta. (rys. 2 i 3)
Inaczej wykonujemy toalet jamy ustnej u chorego zupenie
niesamodzielnego. Szczegowe informacje na ten temat w dalszej czci
poradnika.
i
mycie zbw
1 2
3
32
2
do ssania: kostki lodu, kostki zimnego ananasa, mroone owoce, cukierki bezcukrowe,
do pukania: 0,5% woda utleniona (H O ), roztwr metylocelulozy (sztucznej liny),
2 2
guma do ucia, najlepiej bezcukrowa.
Osoba leca, czasem nieprzytomna, jest szczeglnie naraona na infekcje w obrbie bon luzowych jamy
ustnej. Ponadto, u osb odywianych przez zgbnik odkowy, gastrostomi czy drog doyln zmniejsza
si wydzielanie liny w jamie ustnej, std luzwki s nadmiernie wysuszone i wymagaj nawilenia. Mycie
zbw oraz pielgnacja jamy ustnej to zabieg niewtpliwie intymny i dla chorego moe by krpujce, gdy
czynno t kto wykonuje za niego. Dlatego te opiekun musi wykaza si zrozumieniem, uwzgldni
nawyki higieniczne chorego, a czynnoci wykonywa w sposb zdecydowany, ale jednoczenie delikatny,
by nie sprawia choremu dodatkowego cierpienia.
rodki lecznicze stosowane przy infekcjach jamy ustnej powinny by dobierane przez
lekarza. Cz z nich jest jednak dostpna bez recepty, mona je wic stosowa od razu
po zauwaeniu zmian chorobowych i po konsultacji z farmaceut.
i
W przypadku suchoci w jamie ustnej warto zastosowa pukanki z uyciem naparu z rumianku,
mity lub siemienia lnianego.
Toaleta jamy ustnej u chorego niesamodzielnego
Przygotuj:
patyczki do czyszczenia uszu (najlepiej nieco wiksze, np. patyczki dla dzieci)
rodki lecznicze stosowane w zalenoci od rodzaju zmian rozpoznanych u chorego
przez lekarza
pyn do pukania jamy ustnej, kubek
misk nerkowat lub inne paskie naczynie
rcznik, serwetk ochronn, patki ligniny lub liniak
pomadk ochronn lub wazelin
U chorego w pozycji psiedzcej (najbardziej zbliona do tej, w jakiej zdrowy czowiek myje
zby); jeli to niemoliwe, u chorego na boku, aby unikn zachynicia.
Pod rcznik, pat ligniny lub specjalny liniak pod brod chorego, aby zabezpieczy ubranie
przed zabrudzeniem.
Popro, by chory otworzy usta. Obejrzyj i oce stan bony luzowej w jamie ustnej, posugujc si
szpatuk.
Uwaga! Jeli chory jest nieprzytomny, nigdy nie wykonuj u niego pukania
jamy ustnej, gdy grozi to zachyniciem!
i
Powiedz choremu, co zamierzasz zrobi:
U chorych przy nadmiernej suchoci jamy ustnej (spowodowanej m.in. stosowaniem lekw
oraz zmniejszonym pragnieniem) mona stosowa tzw. substytuty liny, ktre zmniejszaj uczucie suchoci.
S to:
przewlekle
2
33
Wyjmij protezy i umyj szczoteczk i past do zbw, spucz pod biec wod.
Podaj choremu pyn do pukania jamy ustnej.
Pod pod brod chorego miseczk, by mg wyplu pyn.
Jeli u chorego wystpuj zmiany chorobowe w obrbie luzwek, posmaruj je za pomoc
patyczka do uszu rodkiem leczniczym zleconym przez lekarza.
Wytrzyj usta chorego rcznikiem.
Natu usta chorego, np. pomadk ochronn lub wazelin.
Chory z protezami zbowymi
Uwaga! Jeli to nie jest konieczne, nie wkadaj choremu protez zbowych.
Stanowi dodatkowy czynnik dranicy na bony luzowe, i tak ju podatne na
infekcje. Najlepiej ograniczy zakadanie protez tylko do spoywania
posikw. W midzyczasie naley je przechowywa w kubku z wod lub ze
specjalnym pynem do protez.
i
Zdejmij koszul choremu (lub grn cz piamy), okryj chorego kodr.
U rcznik przeznaczony do grnej czci ciaa pod gow podopiecznego. Namocz gaziki
i przetrzyj oczy chorego, zaczynajc od zewntrznego kcika do wewntrznego. (rys. 1)
Lekko namydlon myjk umyj twarz choremu, delikatnie osusz rcznikiem, nastpnie umyj
uszy oraz szyj i kark, osusz rcznikiem. (rys. 2 i 3)
Chory z uzbieniem wasnym
Pod brod chorego umie paskie naczynie (miseczk lub specjaln misk nerkowat).
Umyj zby za pomoc szczoteczki i pasty do zbw.
Podaj choremu kubek z wod do wypukania ust.
Trzymaj paskie naczynie lub misk nerkowat pod brod chorego tak, aby mg wypuka usta.
Osusz usta podopiecznego rcznikiem i natu, np. pomadk ochronn lub wazelin.
mycie ciaa
Mycie twarzy, oczu, szyi
1 2 3
34
Mycie koczyn grnych
Odso t rk chorego, ktra jest dalej od Ciebie, pod pod ni rcznik,
osaniajc bielizn pocielow, postaw misk z wod na rczniku. Zanurz do
chorego w wodzie. Odczucie wody zwiksza komfort chorego. (rys. 1)
Umyj kolejno: przedrami, rami, pach, do oraz szczoteczk paznokcie;
nastpnie wytrzyj dokadnie osuszajc okolice midzy palcami. (rys. 2) Pamitaj
o zasadzie, zaczynamy mycie od najmniej brudnych czci ciaa.
Umyj w ten sam sposb drug rk.
Jeli istnieje taka konieczno, obetnij paznokcie po podoeniu pod donie
rcznika jednorazowego lub miski nerkowatej. Wygad obcite paznokcie
pilniczkiem. (rys. 3)
Mycie klatki piersiowej
Odparzenie to inaczej otarcie, zaczerwienienie skry
wywoane dziaaniem niekorzystnych czynnikw, jak
wilgotno, tarcie, mocz, stolec.
i
U rcznik na klatce piersiowej chorego, wywijajc mankiet z rcznika na
kodr, by zabezpieczy pociel przed zamoczeniem i uchroni chorego przed
nadmiernym obnaaniem.
Unie delikatnie okrycie za mankiet rcznika, umyj klatk piersiow, osusz.
1 2 3
U kobiet zwr szczegln uwag na okolice pod biustem,
a u osb otyych na przestrzenie midzy fadami skry miejsca
te s szczeglnie naraone na powstanie odparze.
Jeli zauwaysz zaczerwienienie, zastosuj odpowiedni rodek
(moe to by krem z tlenkiem cynku lub arginin). Jeli skra
nie jest zmieniona chorobowo, zastosuj profilaktycznie balsam
nawilajcy.
Pamitaj
Lotion myjco-natuszczajcy:
Aby zapobiega nadmiernemu
wysuszeniu skry stosuj rodki
myjce o ph 5-5,5.
2
35
Krem z
lub tlenkiem cynku
arginin Balsam do
suchej skry
Wyjmij protezy i umyj szczoteczk i past do zbw, spucz pod biec wod.
Podaj choremu pyn do pukania jamy ustnej.
Pod pod brod chorego miseczk, by mg wyplu pyn.
Wytrzyj usta chorego rcznikiem.
Natu usta chorego, np. pomadk ochronn lub wazelin.
Chory z protezami zbowymi
Uwaga! Jeli to nie jest konieczne, nie wkadaj choremu protez zbowych.
Stanowi dodatkowy czynnik dranicy na bony luzowe, i tak ju podatne na
infekcje. Najlepiej ograniczy zakadanie protez tylko do spoywania
posikw. W midzyczasie naley je przechowywa w kubku z wod lub ze
specjalnym pynem do protez.
i
Zdejmij koszul choremu (lub grn cz piamy), okryj chorego kodr.
U rcznik przeznaczony do grnej czci ciaa pod gow podopiecznego. Namocz gaziki
i przetrzyj oczy chorego, zaczynajc od zewntrznego kcika do wewntrznego. (rys. 1)
Lekko namydlon myjk umyj twarz choremu, delikatnie osusz rcznikiem, nastpnie umyj
uszy oraz szyj i kark, osusz rcznikiem. (rys. 2 i 3)
Chory z uzbieniem wasnym
Pod brod chorego umie paskie naczynie (miseczk lub specjaln misk nerkowat).
Umyj zby za pomoc szczoteczki i pasty do zbw.
Podaj choremu kubek z wod do wypukania ust.
Trzymaj paskie naczynie lub misk nerkowat pod brod chorego tak, aby mg wypuka usta.
Osusz usta podopiecznego rcznikiem i natu, np. pomadk ochronn lub wazelin.
mycie ciaa
Mycie twarzy, oczu, szyi
1 2 3
34
Mycie koczyn grnych
Odso t rk chorego, ktra jest dalej od Ciebie, pod pod ni rcznik,
osaniajc bielizn pocielow, postaw misk z wod na rczniku. Zanurz do
chorego w wodzie. Odczucie wody zwiksza komfort chorego. (rys. 1)
Umyj kolejno: przedrami, rami, pach, do oraz szczoteczk paznokcie;
nastpnie wytrzyj dokadnie osuszajc okolice midzy palcami. (rys. 2) Pamitaj
o zasadzie, zaczynamy mycie od najmniej brudnych czci ciaa.
Umyj w ten sam sposb drug rk.
Jeli istnieje taka konieczno, obetnij paznokcie po podoeniu pod donie
rcznika jednorazowego lub miski nerkowatej. Wygad obcite paznokcie
pilniczkiem. (rys. 3)
Mycie klatki piersiowej
Odparzenie to inaczej otarcie, zaczerwienienie skry
wywoane dziaaniem niekorzystnych czynnikw, jak
wilgotno, tarcie, mocz, stolec.
i
U rcznik na klatce piersiowej chorego, wywijajc mankiet z rcznika na
kodr, by zabezpieczy pociel przed zamoczeniem i uchroni chorego przed
nadmiernym obnaaniem.
Unie delikatnie okrycie za mankiet rcznika, umyj klatk piersiow, osusz.
1 2 3
U kobiet zwr szczegln uwag na okolice pod biustem,
a u osb otyych na przestrzenie midzy fadami skry miejsca
te s szczeglnie naraone na powstanie odparze.
Jeli zauwaysz zaczerwienienie, zastosuj odpowiedni rodek
(moe to by krem z tlenkiem cynku lub arginin). Jeli skra
nie jest zmieniona chorobowo, zastosuj profilaktycznie balsam
nawilajcy.
Pamitaj
Lotion myjco-natuszczajcy:
Aby zapobiega nadmiernemu
wysuszeniu skry stosuj rodki
myjce o ph 5-5,5.
2
35
Krem z
lub tlenkiem cynku
arginin Balsam do
suchej skry
Mycie plecw i poladkw
Jeeli chory jest ubrany w piam, zdejmij spodnie. Jeli chory uywa wyrobw chonnych do nietrzymania moczu
(np. pieluchomajtek), zdejmij uyty wyrb na czas mycia.
Pom choremu uoy si na boku.
U rcznik przeznaczony do dolnych czci ciaa lub podkad jednorazowy wzdu plecw i poladkw chorego. (rys. 1)
Umyj plecy i poladki, a na kocu szpar poladkow. (rys. 2)
Osusz dokadnie skr plecw i poladkw. (rys. 3)
Oklep plecy chorego. Moesz zastosowa take el aktywizujcy.
Umyj brzuch, ppek, okolice bioder
chorego.
Wytrzyj starannie skr, wysu rcznik
i okryj chorego wierzchnim przykryciem.
Zmie wod w misce.
Mycie brzucha: Mycie ng
Po rcznik wzdu nogi, ktra znajduje
si dalej od Ciebie i postaw na nim misk.
Zegnij nog chorego w kolanie i zanurz
jego stop w wodzie. Umyj ca nog:
podudzie, udo, stop.
Osusz nog, pamitajc o przestrzeniach
midzy palcami.
Umyj drug nog w ten sam sposb.
Jeli istnieje taka konieczno, obetnij
paznokcie nad rcznikiem jednorazowym.
1 2
Nalej czystej wody do miski i dzbanka.
Pod poladki chorej pod dodatkowy podkad, a na nim po basen. U chor na basenie. (rys. 1)
Sprawd, czy temperatura wody jest dla chorej odpowiednia polej niewielk iloci wody swoje
przedrami, a nastpnie wewntrzn stron uda chorej.
Jeli chora moe podmy si sama, za jej na rk lekko namydlon myjk, polej krocze wod i popro,
aby si podmya. Jeeli czynno t wykonujesz sam, za rkawiczki jednorazowe i umyj krocze
zawsze w kierunku od narzdw pciowych do odbytu (taki kierunek zapobiega przenoszeniu bakterii
z odbytu w kierunku narzdw pciowych). (rys. 2)
Umyj skr okolicy dou pachwinowego z prawej i z lewej strony.
Sprawd, czy na skrze nie wystpuj zmiany o charakterze odparze.
Spucz krocze i zewntrzne narzdy pciowe chorej wod z dzbanka.
Podaj chorej rcznik, aby si wytara lub jeli to niemoliwe wykonaj t czynno samodzielnie.
Po zdjciu myjki spucz rk chorej, a nastpnie j osusz.
Podmywanie u kobiet
Mycie okolic intymnych kobiety
Do miejsc szczeglnie naraonych na
rogowacenie skry pity, kolana, okcie
uywaj kremw o wikszej zawartoci
skadnikw zmikczajcych (UREA 10%).
Krem do skry suchej
2
37 36
dla pobudzenia mikrocyrkulacji
krwi moesz stosowa el akty-
wizujcy lub masowa skr
uywajc olejku pielgnacyjnego.
Oklepywanie plecw ma na
celu pomc choremu odkrztusi
wydzielin z drzewa oskrzelo-
wego, co uatwia oddychanie.
Oklepywanie wykonujemy doni
zoon w tzw. dk od dolnych
czci plecw do gry. Podczas
oklepywania omijamy okolice
krgosupa oraz nerek. Optymalny
czas oklepywania to 35 minut.
i
Jeli uoenie chorej na basenie jest niemoliwe, mona te same czynnoci wykona,
ukadajc chor na podkadzie przykrytym rcznikiem. W tym wypadku polewanie
wod z dzbanka zastpujemy delikatnym spukaniem krocza za pomoc myjki.
uwaga
el aktywizujcy lub olejek
pielgnacyjny:
Mycie plecw i poladkw
Jeeli chory jest ubrany w piam, zdejmij spodnie. Jeli chory uywa wyrobw chonnych do nietrzymania moczu
(np. pieluchomajtek), zdejmij uyty wyrb na czas mycia.
Pom choremu uoy si na boku.
U rcznik przeznaczony do dolnych czci ciaa lub podkad jednorazowy wzdu plecw i poladkw chorego. (rys. 1)
Umyj plecy i poladki, a na kocu szpar poladkow. (rys. 2)
Osusz dokadnie skr plecw i poladkw. (rys. 3)
Oklep plecy chorego. Moesz zastosowa take el aktywizujcy.
Umyj brzuch, ppek, okolice bioder
chorego.
Wytrzyj starannie skr, wysu rcznik
i okryj chorego wierzchnim przykryciem.
Zmie wod w misce.
Mycie brzucha: Mycie ng
Po rcznik wzdu nogi, ktra znajduje
si dalej od Ciebie i postaw na nim misk.
Zegnij nog chorego w kolanie i zanurz
jego stop w wodzie. Umyj ca nog:
podudzie, udo, stop.
Osusz nog, pamitajc o przestrzeniach
midzy palcami.
Umyj drug nog w ten sam sposb.
Jeli istnieje taka konieczno, obetnij
paznokcie nad rcznikiem jednorazowym.
1 2
Pod poladki chorej pod dodatkowy podkad, a na nim po basen. U chor na basenie. (rys. 1)
Sprawd, czy temperatura wody jest dla chorej odpowiednia polej niewielk iloci wody swoje
przedrami, a nastpnie wewntrzn stron uda chorej.
Jeli chora moe podmy si sama, za jej na rk lekko namydlon myjk, polej krocze wod i popro,
aby si podmya. Jeeli czynno t wykonujesz sam, za rkawiczki jednorazowe i umyj krocze
zawsze w kierunku od narzdw pciowych do odbytu (taki kierunek zapobiega przenoszeniu bakterii
z odbytu w kierunku narzdw pciowych). (rys. 2)
Umyj skr okolicy dou pachwinowego z prawej i z lewej strony.
Sprawd, czy na skrze nie wystpuj zmiany o charakterze odparze.
Spucz krocze i zewntrzne narzdy pciowe chorej wod z dzbanka.
Podaj chorej rcznik, aby si wytara lub jeli to niemoliwe wykonaj t czynno samodzielnie.
Po zdjciu myjki spucz rk chorej, a nastpnie j osusz.
Podmywanie u kobiet
Mycie okolic intymnych kobiety
Do miejsc szczeglnie naraonych na
rogowacenie skry pity, kolana, okcie
uywaj kremw o wikszej zawartoci
skadnikw zmikczajcych (UREA 10%).
Krem do skry suchej
2
37 36
dla pobudzenia mikrocyrkulacji
krwi moesz stosowa el akty-
wizujcy lub masowa skr
uywajc olejku pielgnacyjnego.
Oklepywanie plecw ma na
celu pomc choremu odkrztusi
wydzielin z drzewa oskrzelo-
wego, co uatwia oddychanie.
Oklepywanie wykonujemy doni
zoon w tzw. dk od dolnych
czci plecw do gry. Podczas
oklepywania omijamy okolice
krgosupa oraz nerek. Optymalny
czas oklepywania to 35 minut.
i
Jeli uoenie chorej na basenie jest niemoliwe, mona te same czynnoci wykona,
ukadajc chor na podkadzie przykrytym rcznikiem. W tym wypadku polewanie
wod z dzbanka zastpujemy delikatnym spukaniem krocza za pomoc myjki.
uwaga
el aktywizujcy lub olejek
pielgnacyjny:
Mycie okolic
intymnych
mczyzny
Podmywanie u mczyzn
Pod podkad pod poladki chorego.
Jeli chory jest w stanie podmy si samodzielnie, asystuj mu i dopilnuj, by zrobi to dokadnie, jeli nie za rkawiczki
jednorazowe i wykonaj czynno samodzielnie: odcignij napletek, umyj delikatnie i ostronie od gazikiem
lub wacikiem zwilonym tylko wod. (rys. 1)
Po umyciu nacignij napletek w uoenie fizjologiczne, tak aby pokrywa on od.
Umyj skr okolicy dou pachwinowego z prawej i z lewej strony. (rys. 2)
Umyj worek mosznowy (sprawd czy nie wystpuj zmiany o charakterze odparze).
Umyj okolice krocza i osusz rcznikiem.
W przypadku, gdy Twj podopieczny wymaga szczeglnej pielgnacji (np. ma wyonion stomi jelitow, cierpi na
zesp stopy cukrzycowej), a Ty czujesz si bezradny wobec istniejcego problemu nie bj si pyta!!!
Masz prawo do uzyskania informacji na temat pielgnacji chorego, swoje kroki kieruj do pielgniarki
podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza rodzinnego.
Masz prawo pyta:
?
1 2
Seni Soft podkad higieniczny
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc PIANKI MYJCO PIELGNACYJNEJ:
Usu masy kaowe z powierzchni skry podopiecznego za pomoc rcznika jednorazowego.
Energicznie wstrznij opakowaniem pianki, odwr pojemnik do gry dnem i nacinij zawr.
Nanie piank na myjk, rcznik higieniczny air-laid lub bezporednio na ciao chorego.
Pamitaj, aby nanosi piank z odlegoci maksymalnie 10 cm od myjki bd powierzchni
ciaa, ktra ma by oczyszczona.
Po naniesieniu odpowiedniej iloci rodka, rozprowad go delikatnie myjk lub rcznikiem
higienicznym po zabrudzonej powierzchni ciaa. Zostaw na skrze na 1-2 minuty, dla
zmikczenia zaschnitych mas kaowych.
Wytrzyj piank myjk lub rcznikiem higienicznym (pamitaj, e pianki myjcej nie spukuje
si wod).
W zalenoci od stopnia zabrudze, czynno moesz powtrzy.
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc KREMU MYJCEGO 3 W 1:
Nanie niewielk ilo kremu myjcego 3 w 1 na myjk, rcznik higieniczny air-laid lub
bezporednio na ciao chorego.
Rozprowad po zabrudzonej powierzchni ciaa za pomoc myjki lub rcznika higienicznego.
Delikatnymi ruchami zetrzyj krem.
Przy zastosowaniu kremu myjcego 3 w 1 nie trzeba stosowa dodatkowo rodkw
ochronnych, gdy 3 w 1 oznacza jednoczesne: oczyszczenie, pielgnacj i ochron.
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc CHUSTECZEK NASCZANYCH:
W przypadku braku lub przy niewielkim zabrudzeniu stolcem, skr obszarw intymnych
szybko i skutecznie oczycisz za pomoc chusteczek nasczanych.
Gdy nie ma zabrudzenia stolcem, do oczyszczenia wystarczy jedna chusteczka.
W przypadku zabrudzenia stolcem, jedn chusteczk oczy krocze oraz skr dou
pachwinowego.
Ochrona skry:
Po oczyszczeniu skry piank myjco-pielgnujc i chusteczkami nasczanymi
na zagroone partie ciaa nanie:
krem ochronny z tlenkiem cynku delikatnie wklep, nie wcieraj
lub
krem ochronny z arginin wmasuj i pozostaw do wchonicia.
Krocze oczyszczaj w kierunku od narzdw pciowych do odbytu, aby
zapobiega przenoszeniu bakterii w kierunku narzdw pciowych
i tym samym zmniejsza ryzyko infekcji urogenitalnych. Kolejn chusteczk
oczy poladki i szpar poladkow podopiecznego.
Pamitaj
Czynnoci pielgnacyjne przy zmianie wyrobu chonnego
Skra okolic intymnych u osb z nietrzymaniem moczu naraona jest na czsty kontakt z czynnikami dranicymi,
zawartymi w moczu i w kale, dlatego powinna by oczyszczana i zabezpieczana kadorazowo przy zmianie wyrobu
chonnego. Do toalety poladkw i krocza przy zmianie pieluchomajtek doskonale nadaj si produkty do
uycia bez wody, ktre skracaj czas pielgnacji, zapewniajc jednoczenie odpowiednie oczyszczenie
i nawilenie skry chorego.
38
2
39
Myjka Seni Care Rkawiczki jednorazowe
Ambulex
Mycie okolic
intymnych
mczyzny
Podmywanie u mczyzn
Pod podkad pod poladki chorego.
Jeli chory jest w stanie podmy si samodzielnie, asystuj mu i dopilnuj, by zrobi to dokadnie, jeli nie za rkawiczki
jednorazowe i wykonaj czynno samodzielnie: odcignij napletek, umyj delikatnie i ostronie od gazikiem
lub wacikiem zwilonym tylko wod. (rys. 1)
Po umyciu nacignij napletek w uoenie fizjologiczne, tak aby pokrywa on od.
Umyj skr okolicy dou pachwinowego z prawej i z lewej strony. (rys. 2)
Umyj worek mosznowy (sprawd czy nie wystpuj zmiany o charakterze odparze).
Umyj okolice krocza i osusz rcznikiem.
W przypadku, gdy Twj podopieczny wymaga szczeglnej pielgnacji (np. ma wyonion stomi jelitow, cierpi na
zesp stopy cukrzycowej), a Ty czujesz si bezradny wobec istniejcego problemu nie bj si pyta!!!
Masz prawo do uzyskania informacji na temat pielgnacji chorego, swoje kroki kieruj do pielgniarki
podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza rodzinnego.
Masz prawo pyta:
?
1 2
Seni Soft podkad higieniczny
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc PIANKI MYJCO PIELGNACYJNEJ:
Energicznie wstrznij opakowaniem pianki, odwr pojemnik do gry dnem i nacinij zawr.
Nanie piank na myjk, rcznik higieniczny air-laid lub bezporednio na ciao chorego.
Pamitaj, aby nanosi piank z odlegoci maksymalnie 10 cm od myjki bd powierzchni
ciaa, ktra ma by oczyszczona.
Po naniesieniu odpowiedniej iloci rodka, rozprowad go delikatnie myjk lub rcznikiem
higienicznym po zabrudzonej powierzchni ciaa. Zostaw na skrze na 1-2 minuty, dla
zmikczenia zaschnitych mas kaowych.
Wytrzyj piank myjk lub rcznikiem higienicznym (pamitaj, e pianki myjcej nie spukuje
si wod).
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc KREMU MYJCEGO 3 W 1:
Nanie niewielk ilo kremu myjcego 3 w 1 na myjk, rcznik higieniczny air-laid lub
bezporednio na ciao chorego.
Rozprowad po zabrudzonej powierzchni ciaa za pomoc myjki lub rcznika higienicznego.
Delikatnymi ruchami zetrzyj krem.
Przy zastosowaniu kremu myjcego 3 w 1 nie trzeba stosowa dodatkowo rodkw
ochronnych, gdy 3 w 1 oznacza jednoczesne: oczyszczenie, pielgnacj i ochron.
Oczyszczenie okolic intymnych za pomoc CHUSTECZEK NASCZANYCH:
W przypadku braku lub przy niewielkim zabrudzeniu stolcem, skr obszarw intymnych
szybko i skutecznie oczycisz za pomoc chusteczek nasczanych.
Gdy nie ma zabrudzenia stolcem, do oczyszczenia wystarczy jedna chusteczka.
W przypadku zabrudzenia stolcem, jedn chusteczk oczy krocze oraz skr dou
pachwinowego.
Ochrona skry:
Po oczyszczeniu skry piank myjco-pielgnujc i chusteczkami nasczanymi
na zagroone partie ciaa nanie:
krem ochronny z tlenkiem cynku delikatnie wklep, nie wcieraj
lub
krem ochronny z arginin wmasuj i pozostaw do wchonicia.
Krocze oczyszczaj w kierunku od narzdw pciowych do odbytu, aby
zapobiega przenoszeniu bakterii w kierunku narzdw pciowych
i tym samym zmniejsza ryzyko infekcji urogenitalnych. Kolejn chusteczk
oczy poladki i szpar poladkow podopiecznego.
Pamitaj
Czynnoci pielgnacyjne przy zmianie wyrobu chonnego
Skra okolic intymnych u osb z nietrzymaniem moczu naraona jest na czsty kontakt z czynnikami dranicymi,
zawartymi w moczu i w kale, dlatego powinna by oczyszczana i zabezpieczana kadorazowo przy zmianie wyrobu
chonnego. Do toalety poladkw i krocza przy zmianie pieluchomajtek doskonale nadaj si produkty do
uycia bez wody, ktre skracaj czas pielgnacji, zapewniajc jednoczenie odpowiednie oczyszczenie
i nawilenie skry chorego.
38
2
39
Myjka Seni Care Rkawiczki jednorazowe
Ambulex
i
Nietrzymanie
moczu/kau
NTM, nietrzymanie moczu/kau, inkontynencja, saby pcherz
wszystkie te okrelenia odnosz si do przypadoci, ktra jest dla kilku
milionw osb w Polsce tematem trudnym, krpujcym i czsto
bolesnym. Dla wielu osb pierwsze zetknicie z tym problemem to czas,
kiedy podejmuj opiek nad blisk osob, ktra jest w podeszym wieku
albo jest trwale lub czasowo unieruchomiona.
Podziaw nietrzymania moczu/kau jest wiele. Rne s te sposoby leczenia. Kady
przypadek powinien zosta skonsultowany z lekarzem, ktry zaleci odpowiedni terapi.
Kadorazowo, bez wzgldu na to, jaka terapia bdzie stosowana, naley uywa produktw
chonnych przeznaczonych do inkontynencji.
Zdecydowanie czstsz przypadoci jest nietrzymanie moczu, ktre dotyczy 1 na 4 kobiety i 1 na 8
mczyzn na rnych etapach ycia. Wraz z wiekiem ryzyko nietrzymania moczu wzrasta.
Bez wzgldu na to, co jest przyczyn tej dolegliwoci, jej nasilenie moe by rne. Od tego, jaki jest
stopie nietrzymania moczu, zaley dobr odpowiednich rodkw chonnych oraz technik radzenia
sobie z problemem. Podzia nietrzymania moczu na stopnie jest orientacyjny, dokonuje si go na
podstawie redniej iloci moczu wydalonego w niekontrolowany sposb w cigu 4 godzin.
Nietrzymanie moczu
do 200 ml/4h
powyej 200 ml/4h do 50 ml/4h
kropelkowe lekkie rednie cikie
do 100 ml/4h
Statystycznie najwicej osb dotknitych jest lekkim nietrzymaniem moczu, z czego cz
dowiadcza epizodw nietrzymania tymczasowo, w zwizku z rnego rodzaju schorzeniami.
Najmniej osb dowiadcza bardzo cikiego nietrzymania moczu, ktre dotyczy przede wszystkim
osb obonie chorych, zupenie niekontrolujcych swoich czynnoci fizjologicznych. Cikie
nietrzymanie moczu u obonie chorych czsto poczone jest z nietrzymaniem kau.
Wybr odpowiedniego produktu jest bardzo istotny, poniewa od niego zaley komfort osoby, ktra
bdzie korzysta z produktu. Pierwszym krokiem jest okrelenie stopnia inkontynencji, z jakim
mamy do czynienia. W zalenoci od stopnia inkontynencji, czstoci epizodw nietrzymania moczu
oraz aktywnoci danej osoby moemy dobra waciwe wkadki czy pieluchomajtki.
Wyroby chonne, takie jak wkadki urologiczne, pieluchy anatomiczne, majtki chonne czy
pieluchomajtki posiadaj rn chonno, ktra jest dostosowana do stopnia inkontynencji.
Aby wybra produkt o odpowiedniej chonnoci naley okreli najpierw stopie inkontynencji, z jakim
mamy do czynienia. Pomoe w tym obserwacja i analiza iloci moczu, jak chory wydala w cigu doby. W tym
celu warto posuy si dzienniczkiem mikcji (wydalania moczu), dostpnym np. na stronie www.seni.pl.
i na str. 42 poradnika. Dziki niemu moesz w atwy i przejrzysty sposb zaobserwowa schemat wyprnie
i atwo okreli stopie nietrzymania moczu.
UWAGA! Czsto zdarza si, e stosuje si zabezpieczenie nieadekwatne
do problemu nietrzymania, np. osoby z lekk inkontynencj stosuj drosze pieluchy
anatomiczne do redniej i cikiej inkontynencji, poniewa bardziej chonny produkt
daje zudnie wiksze poczucie bezpieczestwa. Warto zastanowi si, czy rzeczywicie
potrzebny jest tak bardzo chonny produkt.
Dobrze dobrany produkt zapewni codzienny komfort i pozwoli unikn
niepotrzebnych wydatkw.
i
dobr wyrobu chonnego
Przed przystpieniem do kalkulacji warto zwrci uwag na kilka faktw, ktre pomog
uwiadomi sobie jakie czynniki maj wpyw na rne stopnie nietrzymania moczu:
Okrelenie stopnia nietrzymania moczu
Dzienniczek mikcji ma na celu okrelenie pewnych istotnych dla postawienia prawidowej
diagnozy czynnikw:
dobowa ilo wypitych pynw (rwnie w postaci zup, itp.)
dobowa ilo epizodw nietrzymania moczu i wyprnie kontrolowanych
pozycje, w ktrych najczciej dochodzi do epizodw nietrzymania moczu
czynnoci, w trakcie ktrych dochodzi do popuszczania moczu
uywane rodki chonne
Wiarygodny dzienniczek mikcji powinien by prowadzony przez minimum 2-3 dni.
Warto jednak obserwacje wykonywa kilka dni duej.
uwaga
Na nastpnych stronach poradnika przedstawiamy przykad wyboru odpowiedniego produktu na podstawie
wypenionego dzienniczka mikcji z jednej doby. Dzienniczek wypeniony jest danymi dla kobiety
o ograniczonej mobilnoci, ktra wizyty w toalecie odbywa tylko z pomoc opiekuna.
pcherz moczowy mieci rednio 500 ml moczu
przewanie parcie odczuwane jest przy wypenieniu 1/3 pcherza
standardowo, jednorazowo wydalane jest ok. 200 ml moczu
wana jest wiadomo iloci wypitych pynw
wydalane jest zazwyczaj ok. 80% przyjtych pynw (woda, zupa, herbata, sok)
istotny jest stopie mobilnoci osoby z inkontynencj oraz to, jak czsto udao
si dotrze do toalety na czas
40
2 2
41
i
Nietrzymanie
moczu/kau
NTM, nietrzymanie moczu/kau, inkontynencja, saby pcherz
wszystkie te okrelenia odnosz si do przypadoci, ktra jest dla kilku
milionw osb w Polsce tematem trudnym, krpujcym i czsto
bolesnym. Dla wielu osb pierwsze zetknicie z tym problemem to czas,
kiedy podejmuj opiek nad blisk osob, ktra jest w podeszym wieku
albo jest trwale lub czasowo unieruchomiona.
Podziaw nietrzymania moczu/kau jest wiele. Rne s te sposoby leczenia. Kady
przypadek powinien zosta skonsultowany z lekarzem, ktry zaleci odpowiedni terapi.
Kadorazowo, bez wzgldu na to, jaka terapia bdzie stosowana, naley uywa produktw
chonnych przeznaczonych do inkontynencji.
Zdecydowanie czstsz przypadoci jest nietrzymanie moczu, ktre dotyczy 1 na 4 kobiety i 1 na 8
mczyzn na rnych etapach ycia. Wraz z wiekiem ryzyko nietrzymania moczu wzrasta.
Bez wzgldu na to, co jest przyczyn tej dolegliwoci, jej nasilenie moe by rne. Od tego, jaki jest
stopie nietrzymania moczu, zaley dobr odpowiednich rodkw chonnych oraz technik radzenia
sobie z problemem. Podzia nietrzymania moczu na stopnie jest orientacyjny, dokonuje si go na
podstawie redniej iloci moczu wydalonego w niekontrolowany sposb w cigu 4 godzin.
Nietrzymanie moczu
do 200 ml/4h
powyej 200 ml/4h do 50 ml/4h
kropelkowe lekkie rednie cikie
do 100 ml/4h
Statystycznie najwicej osb dotknitych jest lekkim nietrzymaniem moczu, z czego cz
dowiadcza epizodw nietrzymania tymczasowo, w zwizku z rnego rodzaju schorzeniami.
Najmniej osb dowiadcza bardzo cikiego nietrzymania moczu, ktre dotyczy przede wszystkim
osb obonie chorych, zupenie niekontrolujcych swoich czynnoci fizjologicznych. Cikie
nietrzymanie moczu u obonie chorych czsto poczone jest z nietrzymaniem kau.
Wybr odpowiedniego produktu jest bardzo istotny, poniewa od niego zaley komfort osoby, ktra
bdzie korzysta z produktu. Pierwszym krokiem jest okrelenie stopnia inkontynencji, z jakim
mamy do czynienia. W zalenoci od stopnia inkontynencji, czstoci epizodw nietrzymania moczu
oraz aktywnoci danej osoby moemy dobra waciwe wkadki czy pieluchomajtki.
Wyroby chonne, takie jak wkadki urologiczne, pieluchy anatomiczne, majtki chonne czy
pieluchomajtki posiadaj rn chonno, ktra jest dostosowana do stopnia inkontynencji.
Aby wybra produkt o odpowiedniej chonnoci naley okreli najpierw stopie inkontynencji, z jakim
mamy do czynienia. Pomoe w tym obserwacja i analiza iloci moczu, jak chory wydala w cigu doby. W tym
celu warto posuy si dzienniczkiem mikcji (wydalania moczu), dostpnym np. na stronie www.seni.pl.
i na str. 42 poradnika. Dziki niemu moesz w atwy i przejrzysty sposb zaobserwowa schemat wyprnie
i atwo okreli stopie nietrzymania moczu.
UWAGA! Czsto zdarza si, e stosuje si zabezpieczenie nieadekwatne
do problemu nietrzymania, np. osoby z lekk inkontynencj stosuj drosze pieluchy
anatomiczne do redniej i cikiej inkontynencji, poniewa bardziej chonny produkt
daje zudnie wiksze poczucie bezpieczestwa. Warto zastanowi si, czy rzeczywicie
potrzebny jest tak bardzo chonny produkt.
Dobrze dobrany produkt zapewni codzienny komfort i pozwoli unikn
niepotrzebnych wydatkw.
i
dobr wyrobu chonnego
Przed przystpieniem do kalkulacji warto zwrci uwag na kilka faktw, ktre pomog
uwiadomi sobie jakie czynniki maj wpyw na rne stopnie nietrzymania moczu:
Okrelenie stopnia nietrzymania moczu
Dzienniczek mikcji ma na celu okrelenie pewnych istotnych dla postawienia prawidowej
diagnozy czynnikw:
dobowa ilo wypitych pynw (rwnie w postaci zup, itp.)
dobowa ilo epizodw nietrzymania moczu i wyprnie kontrolowanych
pozycje, w ktrych najczciej dochodzi do epizodw nietrzymania moczu
czynnoci, w trakcie ktrych dochodzi do popuszczania moczu
uywane rodki chonne
Wiarygodny dzienniczek mikcji powinien by prowadzony przez minimum 2-3 dni.
Warto jednak obserwacje wykonywa kilka dni duej.
uwaga
Na nastpnych stronach poradnika przedstawiamy przykad wyboru odpowiedniego produktu na podstawie
wypenionego dzienniczka mikcji z jednej doby. Dzienniczek wypeniony jest danymi dla kobiety
o ograniczonej mobilnoci, ktra wizyty w toalecie odbywa tylko z pomoc opiekuna.
pcherz moczowy mieci rednio 500 ml moczu
przewanie parcie odczuwane jest przy wypenieniu 1/3 pcherza
standardowo, jednorazowo wydalane jest ok. 200 ml moczu
wana jest wiadomo iloci wypitych pynw
wydalane jest zazwyczaj ok. 80% przyjtych pynw (woda, zupa, herbata, sok)
istotny jest stopie mobilnoci osoby z inkontynencj oraz to, jak czsto udao
si dotrze do toalety na czas
40
2 2
41
Stopie inkontynencji okrela si po przeliczeniu na 4 godziny, zatem 560 ml (dobowej iloci
nietrzymanego moczu) naley podzieli zawsze przez liczb 6 i otrzymujemy 93 ml moczu
wydalonego w sposb niekontrolowany w cigu 4 godzin.
Poniej przedstawiamy sugerowany wybr produktu spord wyrobw pod mark Seni na
podstawie powyszej kalkulacji. Produkty na poniszym kompasie doboru produktw zostay
podzielone na podstawie reprezentowanego poziomu chonnoci, a tym samym przeznaczenia do
rnych stopni inkontynencji: kropelkowej, lekkiej, redniej i cikiej. Po obserwacji prowadzonej
w dzienniczku mikcji moemy stwierdzi, e kobieta z opisanego wyej przykadu, wydalajc okoo
93 ml w niekontrolowany sposb w cigu 4 godzin kwalifikuje si do wyboru wyrobu chonnego
przeznaczonego do lekkiej inkontynencji. Zalecanym dla niej produktem s wic wkadki
urologiczne.
00:00 01:00
01:00 02:00
02:00 03:00
03:00 04:00
04:00 05:00
05:00 06:00
06:00 07:00
07:00 08:00
08:00 09:00
09:00 10:00
10:00 11:00
11:00 12:00
12:00 13:00
13:00 14:00
14:00 15:00
15:00 16:00
16:00 17:00
17:00 18:00
18:00 19:00
19:00 20:00
20:00 21:00
21:00 22:00
22:00 23:00
23:00 24:00
ILO PRZYJTYCH
PYNW
W CIGU DOBY
NIETRZYMANIE MOCZU
bez parcia z parciem
ILO
MOCZU W TOALECIE
WYDALONEGO DODATKOWE
INFORMACJE
LEGENDA:
150ml
x
x
xx
xx
xx
x
x
x
200ml
250ml
250ml
100ml
100ml
100ml
300ml
zmiana pozycji
zmiana pozycji
kaszel
W
miech
W
W
W
zmiana pozycji
(ok 200ml)
(ok 200ml)
(ok 200ml)
ilo przyjtych pynw: filianka 150 ml szklanka 200 ml kubek 300 ml gboki talerz zupy 250-400 ml
ilo wydalonego moczu (subiektywne odczucie): x mao (ok. 100 ml) xx rednio (ok. 200 ml) xxx duo (ok. 250 ml)
w informacjach dodatkowych warto zapisa: okolicznoci nietrzymania, np. miech, kaszel, podnoszenie cikich przedmiotw,
zmiana pozycji itp. stosowane zabezpieczenie (zmian zabezpieczenia zaznaczy odpowiedni liter):
W wkadka urologiczna P pieluchomajtki PA pielucha anatomiczna M majtki chonne I inne
SUMA 1450ml 5 (600ml)
Dzienniczek mikcji
Po kilkudniowej obserwacji moemy przystpi do kalkulacji, ktra umoliwi ocen, z jakim stopniem
nietrzymania moczu mamy do czynienia u osoby, ktr bdziemy si opiekowa.
Z przedstawionego przykadu wynika, e kobieta przyja w cigu doby 1450 ml pynw. Doszo u niej do 5
epizodw niekontrolowanego nietrzymania moczu, przy ktrym nie odczuwaa parcia na mocz. Dodatkowo
wiemy, e do popuszczania dochodzio przy okazji zmiany pozycji, miechu lub kaszlu, moemy wic
wnioskowa, e chor charakteryzuje wysikowe nietrzymanie moczu. Kobieta 3 razy oddaa take mocz
w toalecie i oszacowano, e bya to rednia ilo (ok. 200 ml). Na tej podstawie moemy obliczy stopie
inkontynencji.
Przeanalizujmy poniszy schemat obliczania. Poniewa wydala si ok. 80% wypitych pynw, to
w powyszym przypadku jest to 1160 ml (z wypitych 1450 ml). Z dzienniczka mikcji wiadomo, e kobieta
wiadomie wydalia ok. 600 ml, zatem dobowa ilo nietrzymanego moczu w jej przypadku to 560 ml.
50100 ml/4h lekkie nietrzymanie moczu
Seni Man - wkadki urologiczne dla mczyzn
active
extra
super
Seni Lady / Seni Lady Comfort * - wkadki urologiczne dla kobiet
normal
extra
super
ilo przyjtych pynw
ilo wydalonych pynw (standardowo 80% przyjtych pynw)
wydalenie moczu w toalecie (jednorazowo ok. 200 ml)
nietrzymanie moczu
rednia 4-godzinna
Kalkulacja:
do 50 ml/4h kropelkowe nietrzymanie moczu
active
normal
* Seni Lady Comfort z wycigiem z zielonej herbaty, pakowane indywidualnie
42
2 2
43
micro
mini
mini plus
1450 ml
80% z 1450 ml = 1160 ml
3 razy 200 ml = 600 ml
1160 ml 600 ml (toaleta) = 560 ml
560 ml w cigu / 24h => 93 ml na 4 godziny
Stopie inkontynencji okrela si po przeliczeniu na 4 godziny, zatem 560 ml (dobowej iloci
nietrzymanego moczu) naley podzieli zawsze przez liczb 6 i otrzymujemy 93 ml moczu
wydalonego w sposb niekontrolowany w cigu 4 godzin.
Poniej przedstawiamy sugerowany wybr produktu spord wyrobw pod mark Seni na
podstawie powyszej kalkulacji. Produkty na poniszym kompasie doboru produktw zostay
podzielone na podstawie reprezentowanego poziomu chonnoci, a tym samym przeznaczenia do
rnych stopni inkontynencji: kropelkowej, lekkiej, redniej i cikiej. Po obserwacji prowadzonej
w dzienniczku mikcji moemy stwierdzi, e kobieta z opisanego wyej przykadu, wydalajc okoo
93 ml w niekontrolowany sposb w cigu 4 godzin kwalifikuje si do wyboru wyrobu chonnego
przeznaczonego do lekkiej inkontynencji. Zalecanym dla niej produktem s wic wkadki
urologiczne.
00:00 01:00
01:00 02:00
02:00 03:00
03:00 04:00
04:00 05:00
05:00 06:00
06:00 07:00
07:00 08:00
08:00 09:00
09:00 10:00
10:00 11:00
11:00 12:00
12:00 13:00
13:00 14:00
14:00 15:00
15:00 16:00
16:00 17:00
17:00 18:00
18:00 19:00
19:00 20:00
20:00 21:00
21:00 22:00
22:00 23:00
23:00 24:00
ILO PRZYJTYCH
PYNW
W CIGU DOBY
NIETRZYMANIE MOCZU
bez parcia z parciem
ILO
MOCZU W TOALECIE
WYDALONEGO DODATKOWE
INFORMACJE
LEGENDA:
150ml
x
x
xx
xx
xx
x
x
x
200ml
250ml
250ml
100ml
100ml
100ml
300ml
zmiana pozycji
zmiana pozycji
kaszel
W
miech
W
W
W
zmiana pozycji
(ok 200ml)
(ok 200ml)
(ok 200ml)
ilo przyjtych pynw: filianka 150 ml szklanka 200 ml kubek 300 ml gboki talerz zupy 250-400 ml
ilo wydalonego moczu (subiektywne odczucie): x mao (ok. 100 ml) xx rednio (ok. 200 ml) xxx duo (ok. 250 ml)
w informacjach dodatkowych warto zapisa: okolicznoci nietrzymania, np. miech, kaszel, podnoszenie cikich przedmiotw,
zmiana pozycji itp. stosowane zabezpieczenie (zmian zabezpieczenia zaznaczy odpowiedni liter):
W wkadka urologiczna P pieluchomajtki PA pielucha anatomiczna M majtki chonne I inne
SUMA 1450ml 5 (600ml)
Dzienniczek mikcji
Po kilkudniowej obserwacji moemy przystpi do kalkulacji, ktra umoliwi ocen, z jakim stopniem
nietrzymania moczu mamy do czynienia u osoby, ktr bdziemy si opiekowa.
Z przedstawionego przykadu wynika, e kobieta przyja w cigu doby 1450 ml pynw. Doszo u niej do 5
epizodw niekontrolowanego nietrzymania moczu, przy ktrym nie odczuwaa parcia na mocz. Dodatkowo
wiemy, e do popuszczania dochodzio przy okazji zmiany pozycji, miechu lub kaszlu, moemy wic
wnioskowa, e chor charakteryzuje wysikowe nietrzymanie moczu. Kobieta 3 razy oddaa take mocz
w toalecie i oszacowano, e bya to rednia ilo (ok. 200 ml). Na tej podstawie moemy obliczy stopie
inkontynencji.
Przeanalizujmy poniszy schemat obliczania. Poniewa wydala si ok. 80% wypitych pynw, to
w powyszym przypadku jest to 1160 ml (z wypitych 1450 ml). Z dzienniczka mikcji wiadomo, e kobieta
wiadomie wydalia ok. 600 ml, zatem dobowa ilo nietrzymanego moczu w jej przypadku to 560 ml.
50100 ml/4h lekkie nietrzymanie moczu
active
extra
super
normal
extra
super
ilo przyjtych pynw
ilo wydalonych pynw (standardowo 80% przyjtych pynw)
wydalenie moczu w toalecie (jednorazowo ok. 200 ml)
nietrzymanie moczu
rednia 4-godzinna
Kalkulacja:
do 50 ml/4h kropelkowe nietrzymanie moczu
active
normal
* Seni Lady Comfort z wycigiem z zielonej herbaty, pakowane indywidualnie
42
2 2
43
micro
mini
mini plus
1450 ml
80% z 1450 ml = 1160 ml
3 razy 200 ml = 600 ml
1160 ml 600 ml (toaleta) = 560 ml
560 ml w cigu / 24h => 93 ml na 4 godziny
Wybr produktu to take kwestia odpowiedniego rozmiaru, zwaszcza w przypadku produktw
do redniej i cikiej inkontynencji. le dobrana pielucha moe przynie szkody zarwno
finansowe, jak i zdrowotne.
Dobr rozmiaru pieluchomajtek
Za maa pielucha bdzie uwiera i moe powodowa nieprzyjemne
obtarcia w pasie czy w pachwinach oraz podranienia skry,
ktre w przypadku osb lecych szybko mog przeksztaci si
w trudno gojce si rany.
Uwaga: Czsto zdarza si, e wybiera si wiksz rozmiarowo
pieluch, bo daje ona wraenie wikszej chonnoci. Tymczasem
dla wikszej chonnoci naley wybra produkt w odpowiednim
rozmiarze o podwyszonej chonnoci.
i
Za dua pielucha bdzie luno lee na chorym, przez co bardzo
prawdopodobne bd wycieki boczne, ktre nie tylko obni znaczco
komfort chorego, ale rwnie podnios koszty prania.
Dobrze dobrany rozmiar pieluchomajtek to:
wikszy komfort chorego
mniej pracy przy zmianie pocieli
redukcja kosztw prania
mniejsze ryzyko powstania otar i odparze
Podstawowa chonno dzienna
Podwyszona chonno nocna
Najwysza chonno nocna
super
100200 ml/4h rednie nietrzymanie moczu
Seni Lady - wkadki urologiczne dla kobiet
super
plus
44
2
45
Seni Kids** - pieluchomajtki dla dzieci
Oferta dla dzieci z nietrzymaniem moczu
San Seni - pieluchy anatomiczne
Seni Active - elastyczne majtki chonne
prima
normal
normal
Zmierz miark krawieck obwd
chorego w pasie oraz biodrach
i zapisz wynik
W sklepie medycznym lub w aptece
dopasuj wynik pomiaru do rozmiarw
widocznych na opakowaniu
Prawidowy dobr rozmiaru
Jak dobra odpowiedni rozmiar
przedstawia film instruktaowy na
stronie www.damy-rade.info.pl
Personel Kliniki "Budzik" i Fundacja Ewy Baszczyk "Akogo?" w opiece
nad dziemi we wczesnym stadium piczki uywa i poleca wyroby
chonne Seni Kids i produkty pielgnacyjne Seni Care
wicej ni 200 ml/4h cikie nietrzymanie moczu
Super Seni - pieluchomajtki
Seni Optima - pieluchomajtki z pasem biodrowym
uni
Seni Active Plus - elastyczne majtki chonne
Super Seni Plus - pieluchomajtki
Seni Optima Plus - pieluchomajtki z pasem biodrowym
maxi
Super Seni Trio - elastyczne majtki chonne
Seni Optima Trio - pieluchomajtki z pasem biodrowym
Super Seni Quatro -
pieluchomajtki

plus
**
WKRTCE!
Wybr produktu to take kwestia odpowiedniego rozmiaru, zwaszcza w przypadku produktw
do redniej i cikiej inkontynencji. le dobrana pielucha moe przynie szkody zarwno
finansowe, jak i zdrowotne.
Dobr rozmiaru pieluchomajtek
Za maa pielucha bdzie uwiera i moe powodowa nieprzyjemne
obtarcia w pasie czy w pachwinach oraz podranienia skry,
ktre w przypadku osb lecych szybko mog przeksztaci si
w trudno gojce si rany.
Uwaga: Czsto zdarza si, e wybiera si wiksz rozmiarowo
pieluch, bo daje ona wraenie wikszej chonnoci. Tymczasem
dla wikszej chonnoci naley wybra produkt w odpowiednim
rozmiarze o podwyszonej chonnoci.
i
Za dua pielucha bdzie luno lee na chorym, przez co bardzo
prawdopodobne bd wycieki boczne, ktre nie tylko obni znaczco
komfort chorego, ale rwnie podnios koszty prania.
Dobrze dobrany rozmiar pieluchomajtek to:
wikszy komfort chorego
mniej pracy przy zmianie pocieli
redukcja kosztw prania
mniejsze ryzyko powstania otar i odparze
Podstawowa chonno dzienna
Podwyszona chonno nocna
Najwysza chonno nocna
super
100200 ml/4h rednie nietrzymanie moczu
Seni Lady - wkadki urologiczne dla kobiet
super
plus
44
2
45
Seni Kids** - pieluchomajtki dla dzieci
Oferta dla dzieci z nietrzymaniem moczu
prima
normal
normal
Zmierz miark krawieck obwd
chorego w pasie oraz biodrach
i zapisz wynik
W sklepie medycznym lub w aptece
dopasuj wynik pomiaru do rozmiarw
widocznych na opakowaniu
Prawidowy dobr rozmiaru
Jak dobra odpowiedni rozmiar
przedstawia film instruktaowy na
stronie www.damy-rade.info.pl
Personel Kliniki "Budzik" i Fundacja Ewy Baszczyk "Akogo?" w opiece
nad dziemi we wczesnym stadium piczki uywa i poleca wyroby
chonne Seni Kids i produkty pielgnacyjne Seni Care
wicej ni 200 ml/4h cikie nietrzymanie moczu
Super Seni - pieluchomajtki
Seni Optima - pieluchomajtki z pasem biodrowym
uni
Seni Active Plus - elastyczne majtki chonne
Super Seni Plus - pieluchomajtki
Seni Optima Plus - pieluchomajtki z pasem biodrowym
maxi
Super Seni Trio - elastyczne majtki chonne
Seni Optima Trio - pieluchomajtki z pasem biodrowym
Super Seni Quatro -
pieluchomajtki

plus
**
WKRTCE!
Prawidowo zaoony i dobrze dobrany wyrb chonny to dla osoby z nietrzymaniem moczu gwarancja komfortu
i bezpieczestwa, a dla opiekuna zmniejszenie ryzyka zabrudzenia pocieli i pewno, e chory jest waciwie
zabezpieczony. Co wane, dobrze dobrany wyrb chonny to mniejsze ryzyko powstania odparze,
a w duszej perspektywie odleyn.
Zmian wyrobu chonnego naley wykonywa w miar potrzeb, przecitnie 3 razy dziennie, kadorazowo
po oddaniu stolca przez chorego oraz po wykonaniu toalety. Jako wskanik, kiedy naley zmieni produkt
pokazuje zielony indykator wilgotnoci na zewntrznej warstwie pieluchy nadruk rozmywa si, a te paski
zmieniaj kolor w miar jak pielucha jest napeniana moczem. Rozmycie indykatora w ok. 80% informuje,
e naley zmieni wyrb chonny na nowy. W czasie zmiany choremu naley zapewni maksymalne poczucie
bezpieczestwa i intymnoci.
Przygotuj:
rkawiczki jednorazowego uytku
indywidualnie dobrany wyrb chonny najlepiej, eby by to wyrb oddychajcy
na caej powierzchni, czyli pozwalajcy na swobodn cyrkulacj powietrza, dziki
czemu zminimalizowane jest ryzyko odparze
podkad higieniczny
rodki do oczyszczania i pielgnacji skry
techniki zakadania wyrobw chonnych
uwaga
Wyrb chonny przed zaoeniem naley zoy wzdu na p i lekko skrci
(jak przy wyymaniu rcznika), co poprawi jego funkcjonalno.
Aktywacja wyrobu chonnego.
San Seni pielucha anatomiczna
i majtki siatkowe
Technika zakadania pieluch anatomicznych
Pieluchy anatomiczne to produkty, ktre wygldem przypominaj due wkadki, nie maj skrzyde
opasajcych biodra, ani paska klejowego do przyklejenia do bielizny. Aby je zamocowa, naley
uy specjalnych elastycznych majtek siatkowych San Seni.
Dziki takiej konstrukcji (bez skrzyde, bez pasa biodrowego), przy zastosowaniu pieluch
anatomicznych okolice biodrowe pozostaj odkryte. Pozwala to skrze oddycha jeszcze lepiej co
zmniejsza ryzyko powstania odparze oraz odleyn.
Konstrukcja pieluch anatomicznych umoliwia dobranie produktu pod wzgldem
chonnoci bez wzgldu na obwd w pasie i biodrach. Rozmiar dobieramy tylko dla majtek
siatkowych. Oznacza to, e produkt moe by stosowany rwnie przez osoby otye, dla ktrych
trudno dopasowa pieluchomajtki.
Pieluchy anatomiczne, ze wzgldu na swoj otwart konstrukcj, nie ograniczaj ruchw
uytkownika, s wic wietnym rozwizaniem dla osb aktywnych, uczestniczcych w rehabilitacji
ruchowej lub stosujcych trening pcherza. Z drugiej strony, pewne mocowanie produktu za
pomoc majtek siatkowych sprawia, e pieluchy anatomiczne sprawdz si rwnie u pacjentw
lecych.
W przypadku chorych trwale unieruchomionych, wymagajcych czstej zmiany pozycji w ramach
profilaktyki przeciwodleynowej, zalet stosowania pieluch anatomicznych jest rwnie moliwo
regulacji uoenia tylnej czci pieluchy w zalenoci od pooenia chorego. Takie mocowanie
zmniejsza ryzyko wycieku, dziki temu, e wkad chonny umieszczony jest w miejscu najbardziej
naraonym na boczny wyciek.
Wrd pieluch anatomicznych znajduj si take specjalne wkadki wycznie do inkontynecji
kaowej, ktre maj wiksz powierzchni. Dostpnym tego typu produktem jest San Seni Alvi.
46
2 2
47
Jeli chory moe sam zmieni sobie wyrb chonny lub wymaga do tego niewielkiej pomocy, najlepiej wykona t
czynno na stojco. Na nastpnych stronach poradnika prezentujemy techniki zakadania pieluch
anatomicznych i pieluchomajtek osobie lecej, poniewa te czynnoci sprawiaj na pocztku najwiksze
problemy.
Pieluchy anatomiczne San Seni
indykator przed uyciem indykator po napenieniu
i
Prawidowo zaoony i dobrze dobrany wyrb chonny to dla osoby z nietrzymaniem moczu gwarancja komfortu
i bezpieczestwa, a dla opiekuna zmniejszenie ryzyka zabrudzenia pocieli i pewno, e chory jest waciwie
zabezpieczony. Co wane, dobrze dobrany wyrb chonny to mniejsze ryzyko powstania odparze,
a w duszej perspektywie odleyn.
Zmian wyrobu chonnego naley wykonywa w miar potrzeb, przecitnie 3 razy dziennie, kadorazowo
po oddaniu stolca przez chorego oraz po wykonaniu toalety. Jako wskanik, kiedy naley zmieni produkt
pokazuje zielony indykator wilgotnoci na zewntrznej warstwie pieluchy nadruk rozmywa si, a te paski
zmieniaj kolor w miar jak pielucha jest napeniana moczem. Rozmycie indykatora w ok. 80% informuje,
e naley zmieni wyrb chonny na nowy. W czasie zmiany choremu naley zapewni maksymalne poczucie
bezpieczestwa i intymnoci.
Przygotuj:
rkawiczki jednorazowego uytku
indywidualnie dobrany wyrb chonny najlepiej, eby by to wyrb oddychajcy
na caej powierzchni, czyli pozwalajcy na swobodn cyrkulacj powietrza, dziki
czemu zminimalizowane jest ryzyko odparze
podkad higieniczny
rodki do oczyszczania i pielgnacji skry
techniki zakadania wyrobw chonnych
uwaga
Wyrb chonny przed zaoeniem naley zoy wzdu na p i lekko skrci
(jak przy wyymaniu rcznika), co poprawi jego funkcjonalno.
Aktywacja wyrobu chonnego.
San Seni pielucha anatomiczna
i majtki siatkowe
Technika zakadania pieluch anatomicznych
Pieluchy anatomiczne to produkty, ktre wygldem przypominaj due wkadki, nie maj skrzyde
opasajcych biodra, ani paska klejowego do przyklejenia do bielizny. Aby je zamocowa, naley
uy specjalnych elastycznych majtek siatkowych San Seni.
Dziki takiej konstrukcji (bez skrzyde, bez pasa biodrowego), przy zastosowaniu pieluch
anatomicznych okolice biodrowe pozostaj odkryte. Pozwala to skrze oddycha jeszcze lepiej co
zmniejsza ryzyko powstania odparze oraz odleyn.
Konstrukcja pieluch anatomicznych umoliwia dobranie produktu pod wzgldem
chonnoci bez wzgldu na obwd w pasie i biodrach. Rozmiar dobieramy tylko dla majtek
siatkowych. Oznacza to, e produkt moe by stosowany rwnie przez osoby otye, dla ktrych
trudno dopasowa pieluchomajtki.
Pieluchy anatomiczne, ze wzgldu na swoj otwart konstrukcj, nie ograniczaj ruchw
uytkownika, s wic wietnym rozwizaniem dla osb aktywnych, uczestniczcych w rehabilitacji
ruchowej lub stosujcych trening pcherza. Z drugiej strony, pewne mocowanie produktu za
pomoc majtek siatkowych sprawia, e pieluchy anatomiczne sprawdz si rwnie u pacjentw
lecych.
W przypadku chorych trwale unieruchomionych, wymagajcych czstej zmiany pozycji w ramach
profilaktyki przeciwodleynowej, zalet stosowania pieluch anatomicznych jest rwnie moliwo
regulacji uoenia tylnej czci pieluchy w zalenoci od pooenia chorego. Takie mocowanie
zmniejsza ryzyko wycieku, dziki temu, e wkad chonny umieszczony jest w miejscu najbardziej
naraonym na boczny wyciek.
Wrd pieluch anatomicznych znajduj si take specjalne wkadki wycznie do inkontynecji
kaowej, ktre maj wiksz powierzchni. Dostpnym tego typu produktem jest San Seni Alvi.
46
2 2
47
Jeli chory moe sam zmieni sobie wyrb chonny lub wymaga do tego niewielkiej pomocy, najlepiej wykona t
czynno na stojco. Na nastpnych stronach poradnika prezentujemy techniki zakadania pieluch
anatomicznych i pieluchomajtek osobie lecej, poniewa te czynnoci sprawiaj na pocztku najwiksze
problemy.
Pieluchy anatomiczne San Seni
indykator przed uyciem indykator po napenieniu
i
Za rkawiczki jednorazowego uytku. Pod pod poladki chorego podkad higieniczny.
Sta z brzegu ka i opu majtki siatkowe do poowy ud podopiecznego.
Uwaga: Szersza cz pieluchy
to cz tylna, a wsza cz
powinna znale si z przodu.
Moesz woy pieluch od
przodu lub od tyu chorego aby
odciy plecy, wybierz sposb,
ktry jest dla Ciebie wygodniejszy
w danej sytuacji.
i
Zegnij w kolanie jedn z ng chorego.
Uwaga: jeli stoisz po prawej stronie chorego,
zegnij jego lew nog, jeli stoisz po jego lewej
stronie zegnij nog praw.
Obr chorego na bok w kierunku od siebie i po
dokonaniu czynnoci pielgnacyjnych oraz
zabezpieczeniu skry kremem ochronnym
aktywowan wczeniej pieluch anatomiczn
w midzy jego nogi.
Roz tyln cz pieluchy anatomicznej tak, by
dobrze przylegaa do ciaa, a indykator
wilgotnoci znajdowa si na przedueniu linii
krgosupa.
Podcignij majtki siatkowe z tyu ku grze.
Wycignij przedni cz pieluchy anato-
micznej, dopasuj j do krocza.
Obr chorego na plecy i nieznacznie unoszc
go z lewej i prawej strony podcignij majtki
siatkowe do gry.
Technika zakadania pieluchomajtek
Za rkawiczki jednorazowego uytku. Pod
pod poladki chorego podkad higieniczny. Sta
z brzegu ka i zegnij w kolanie jedn z ng
chorego.
Obr chorego na bok w kierunku do siebie i po
pod z tyu pod chorego aktywowane
wczeniej pieluchomajtki.
Uwaga: Pamitaj o tym, aby
podwin skrzydo pielucho-
majtek, co umoliwi wyjcie
ich spod chorego po jego
obrceniu na plecy.
Zwr uwag, aby indykator
wilgotnoci znajdowa si na
przedueniu linii krgosupa.
i
Po chorego na plecach, wyprostuj jego nogi
i wycignij podwinite skrzydo pieluchomajtek.
Wycignij przedni cz pieluchomajtek
i dopasuj j do krocza.
Umocuj pieluchomajtki za pomoc elastycznych
przylepcorzepw, zaczynajc od dolnego
zapicia, ktre przyczep lekko skonie do gry.
Po umocowaniu dolnych zapi, umocuj grne
przylepcorzepy, dopasowujc pieluchomajtki do
talii.
Po zapiciu pieluchomajtek upewnij si, czy
pielucha dobrze ley i przylega do ciaa, czy
falbanki nie s zwinite i czy w adnym miejscu
pielucha nie wpija si w ciao.
Super Seni
48 49
i
otarcia i podranienia skry chorego
wyciekanie moczu, a w konsekwencji zabrudzenie ubrania chorego i pocieli
niewygod chorego i pogorszenie jego samopoczucia
Pamitaj! Niewaciwie zaoony wyrb chonny moe spowodowa:
Super Seni Trio
Super Seni Quatro
Super Seni Plus
Za rkawiczki jednorazowego uytku. Pod pod poladki chorego podkad higieniczny.
Sta z brzegu ka i opu majtki siatkowe do poowy ud podopiecznego.
Uwaga: Szersza cz pieluchy
to cz tylna, a wsza cz
powinna znale si z przodu.
Moesz woy pieluch od
przodu lub od tyu chorego aby
odciy plecy, wybierz sposb,
ktry jest dla Ciebie wygodniejszy
w danej sytuacji.
i
Zegnij w kolanie jedn z ng chorego.
Obr chorego na bok w kierunku od siebie i po
aktywowan wczeniej pieluch anatomiczn
w midzy jego nogi.
Roz tyln cz pieluchy anatomicznej tak, by
dobrze przylegaa do ciaa, a indykator
wilgotnoci znajdowa si na przedueniu linii
krgosupa.
Podcignij majtki siatkowe z tyu ku grze.
Wycignij przedni cz pieluchy anato-
micznej, dopasuj j do krocza.
Obr chorego na plecy i nieznacznie unoszc
go z lewej i prawej strony podcignij majtki
siatkowe do gry.
Technika zakadania pieluchomajtek
Za rkawiczki jednorazowego uytku. Pod
pod poladki chorego podkad higieniczny. Sta
z brzegu ka i zegnij w kolanie jedn z ng
chorego.
Obr chorego na bok w kierunku do siebie i po
pod z tyu pod chorego aktywowane
wczeniej pieluchomajtki.
Uwaga: Pamitaj o tym, aby
podwin skrzydo pielucho-
majtek, co umoliwi wyjcie
ich spod chorego po jego
obrceniu na plecy.
Zwr uwag, aby indykator
wilgotnoci znajdowa si na
przedueniu linii krgosupa.
i
Po chorego na plecach, wyprostuj jego nogi
i wycignij podwinite skrzydo pieluchomajtek.
Wycignij przedni cz pieluchomajtek
i dopasuj j do krocza.
Umocuj pieluchomajtki za pomoc elastycznych
przylepcorzepw, zaczynajc od dolnego
zapicia, ktre przyczep lekko skonie do gry.
Po umocowaniu dolnych zapi, umocuj grne
przylepcorzepy, dopasowujc pieluchomajtki do
talii.
Po zapiciu pieluchomajtek upewnij si, czy
pielucha dobrze ley i przylega do ciaa, czy
falbanki nie s zwinite i czy w adnym miejscu
pielucha nie wpija si w ciao.
Super Seni
48 49
i
otarcia i podranienia skry chorego
wyciekanie moczu, a w konsekwencji zabrudzenie ubrania chorego i pocieli
niewygod chorego i pogorszenie jego samopoczucia
Pamitaj! Niewaciwie zaoony wyrb chonny moe spowodowa:
Super Seni Trio
Super Seni Quatro
Super Seni Plus
Odleyny
Jak unikn jednego z najwikszych problemw chorych
unieruchomionych?
Pojcie odleyny czsto wywouje groz i przeraenie. Jest
kojarzone z cierpieniem i wielomiesicznym leczeniem ran, ktre
jeli w ogle goj si bardzo powoli. Mimo e problem jest powany,
nie naley uoglnia poj i opiera swojej wiedzy wycznie na
skojarzeniach. Aby lepiej zrozumie, czym s odleyny, naley
pozna przyczyny i mechanizmy ich powstawania, a take skuteczne
sposoby zapobiegania i leczenia.
Dugotrway ucisk na tkanki powoduje zaburzenia ukrwienia, a te z kolei prowadz do owrzodzenia
martwiczego, zwanego odleyn.
Pocztkowe objawy niedokrwienia wygldaj niepozornie. W pierwszym etapie tworzenia odleyny
dochodzi do lekkiego zaczerwienienia, ktre blednie pod wpywem ucisku. Potem zaczerwienienie
zmienia swoj posta do niebledncego pod wpywem ucisku, a w kocu w miejscu zaczerwienienia
powstaje rana, ktra, zaniedbana, coraz bardziej si powiksza i pogbia, sigajc wewntrznych tkanek
i narzdw. Odleyny zaawansowanego stopnia to owrzodzenia sigajce mini, staww oraz koci.
Najczstsze miejsca wystpowania odleyn:
mechanizm powstawania odleyn
i
Odleyny tworz si zwykle w miejscach, gdzie jest mao tkanki tuszczowej
i warstwa midzy skr a koci jest cienka. Umiejscowienie odleyn w duej
mierze zaley od uoenia ciaa.
okolica potylicy
na maowinach usznych
okolice opatek
okcie
okolice koci krzyowej i guzicznej
dugotrwae unieruchomienie, a co za tym idzie ucisk powoduje niedokrwienie
i niedotlenienie tkanek
siy tarcia spowodowane nieodpowiedni technik zmiany pozycji
siy cinajce wywoane np. zsuwaniem si chorego, ktry ley w pozycji
pwysokiej, w efekcie dochodzi do zmiany pooenia skry wzgldem tkanek
pooonych gbiej oraz dochodzi do niedokrwienia na znacznych obszarach skry
za pielgnacja, m.in. niedokadne mycie i osuszanie skry, brak zmiany pozycji
chorego, nieodpowiednia bielizna osobista i pocielowa, brak sprztu
przeciwodleynowego
brak wiedzy
Co powoduje powstawanie odleyn?
1) Miejsca o szczeglnym ryzyku u chorego spdzajcego wikszo czasu
w pozycji lecej na wznak:
Przyczyn powstawania odleyn jest bardzo duo i dziel si na czynniki zewntrzne oraz wewntrzne.
Czynniki zewntrzne
zy stan oglny chorego (wyniszczenie chorob)
niedoywienie lub otyo
zniesienie lub osabienie czucia blu
cukrzyca (upoledzenie mikrokrenia oraz zaburzenia czucia)
nietrzymanie moczu i stolca
wspistnienie chorb takich jak miadyca, infekcje bakteryjne, depresja
podeszy wiek
stosowanie lekw (psychotropowych, uspokajajcych, przeciwblowych)
Czynniki wewntrzne
okolice za uszami
okolice stawu biodrowego
kolana, zwaszcza ich wewntrzna cz (w miejscu styku obu kolan)
w pozycji bocznej:
50
2 2
51
Odleyny
Jak unikn jednego z najwikszych problemw chorych
unieruchomionych?
Pojcie odleyny czsto wywouje groz i przeraenie. Jest
kojarzone z cierpieniem i wielomiesicznym leczeniem ran, ktre
jeli w ogle goj si bardzo powoli. Mimo e problem jest powany,
nie naley uoglnia poj i opiera swojej wiedzy wycznie na
skojarzeniach. Aby lepiej zrozumie, czym s odleyny, naley
pozna przyczyny i mechanizmy ich powstawania, a take skuteczne
sposoby zapobiegania i leczenia.
Dugotrway ucisk na tkanki powoduje zaburzenia ukrwienia, a te z kolei prowadz do owrzodzenia
martwiczego, zwanego odleyn.
Pocztkowe objawy niedokrwienia wygldaj niepozornie. W pierwszym etapie tworzenia odleyny
dochodzi do lekkiego zaczerwienienia, ktre blednie pod wpywem ucisku. Potem zaczerwienienie
zmienia swoj posta do niebledncego pod wpywem ucisku, a w kocu w miejscu zaczerwienienia
powstaje rana, ktra, zaniedbana, coraz bardziej si powiksza i pogbia, sigajc wewntrznych tkanek
i narzdw. Odleyny zaawansowanego stopnia to owrzodzenia sigajce mini, staww oraz koci.
Najczstsze miejsca wystpowania odleyn:
mechanizm powstawania odleyn
i
Odleyny tworz si zwykle w miejscach, gdzie jest mao tkanki tuszczowej
i warstwa midzy skr a koci jest cienka. Umiejscowienie odleyn w duej
mierze zaley od uoenia ciaa.
okolica potylicy
na maowinach usznych
okolice opatek
okcie
okolice koci krzyowej i guzicznej
dugotrwae unieruchomienie, a co za tym idzie ucisk powoduje niedokrwienie
i niedotlenienie tkanek
siy tarcia spowodowane nieodpowiedni technik zmiany pozycji
siy cinajce wywoane np. zsuwaniem si chorego, ktry ley w pozycji
pwysokiej, w efekcie dochodzi do zmiany pooenia skry wzgldem tkanek
pooonych gbiej oraz dochodzi do niedokrwienia na znacznych obszarach skry
za pielgnacja, m.in. niedokadne mycie i osuszanie skry, brak zmiany pozycji
chorego, nieodpowiednia bielizna osobista i pocielowa, brak sprztu
przeciwodleynowego
brak wiedzy
Co powoduje powstawanie odleyn?
w pozycji lecej na wznak:
Przyczyn powstawania odleyn jest bardzo duo i dziel si na czynniki zewntrzne oraz wewntrzne.
Czynniki zewntrzne
zy stan oglny chorego (wyniszczenie chorob)
niedoywienie lub otyo
zniesienie lub osabienie czucia blu
cukrzyca (upoledzenie mikrokrenia oraz zaburzenia czucia)
nietrzymanie moczu i stolca
wspistnienie chorb takich jak miadyca, infekcje bakteryjne, depresja
podeszy wiek
stosowanie lekw (psychotropowych, uspokajajcych, przeciwblowych)
Czynniki wewntrzne
okolice za uszami
okolice stawu biodrowego
kolana, zwaszcza ich wewntrzna cz (w miejscu styku obu kolan)
w pozycji bocznej:
50
2 2
51
Kady opiekun, znajc wymienione wczeniej czynniki ryzyka, powinien okreli, w jakim stopniu
dotycz one jego podopiecznego i, zalenie od stopnia zagroenia, podj odpowiednie dziaania
profilaktyczne.
profilaktyka odleyn
materac przeciwodleynowy
pianki, kliny, krki itp. poduszka
To uatwi prac
Profilaktyka przeciwodleynowa
to wszystkie czynnoci, ktrych celem jest niedopuszczenie do powstania odleyn. Obejmuje ona:
zachcanie i motywowanie chorego do samodzielnego poruszania (jeli jest to
moliwe) lub u chorych z czciowo ograniczon sprawnoci do samodzielnej zmiany
pozycji w ku
regularn zmian pozycji ciaa chorego cakowicie unieruchomionego (przynajmniej co
1,52 godziny)
i
Wskazaniem do czstszej zmiany pozycji jest zaobserwowanie zaczerwienienia
w miejscach naraonych na ucisk. Jeli opiekujesz si chorym lecym, uwanie obserwuj
jego ciao za kadym razem, gdy zmieniasz jego uoenie.
przy zmianie pozycji stosowanie atwolizgw lub przy
ich braku przemieszczanie chorego na pciennym
podkadzie, by zapobiec pocieraniu skry o materac
stosowanie materacy przeciwodleynowych oraz
udogodnie do ukadania chorego w ku w rnych
pozycjach
obserwacja skry pod ktem zmian chorobowych,
ze szczeglnym uwzgldnieniem miejsc szczeglnie
naraonych
stosowanie bielizny pocielowej i osobistej wycznie
z naturalnych tkanin, przepuszczajcych powietrze i nie
wywoujcych alergii oraz otar
dbanie o sucho i czysto skry chorego
stosowanie wyrobw chonnych dostosowanych
indywidualnie do potrzeb chorego
waciwa pielgnacja skry delikatne oczyszczanie,
nawilanie i ochrona przed powstaniem stanw
zapalnych za pomoc odpowiednich kremw
kontrola oglnego stanu chorego, podtrzymywanie
leczenia chorb wspistniejcych
opatrunek specjalistyczny Medisorb F
uywany jest w momencie, kiedy na skrze pojawi si
widoczne zaczerwienienia , ktre mog wiadczy
o zagroeniu odleynami. Wwczas naklejamy na skr
opatrunek Medisorb F, ktry ma posta bony.
W ten sposb chronimy skr przed uszkodzeniami
mechanicznymi takimi jak otarcia, ale rwnie przed
dziaaniem wilgoci.
Leczeniem odleyn zajmuj si lekarze i pielgniarki. Warto wiedzie, e nowoczesne metody leczenia
ran, w tym take odleyn, opieraj si na zapewnieniu im wilgotnego rodowiska, co jest moliwe przy
zastosowaniu nowoczesnych opatrunkw.
Prawidowa pielgnacja chorego jest elementem koniecznym w przypadku profilaktyki odleyn. Cho
z pozoru trudna, profilaktyka jest duo atwiejsza ni proces leczenia zmian odleynowych. Jeli jednak
dojdzie do powstania ran odleynowych, konieczne jest szybkie dziaanie.
leczenie odleyn
krem z tlenkiem cynku krem z arginin
Kada apteka powinna na yczenie pacjenta sprowadzi opatrunek specjalistyczny,
ktrego nie ma na stanie. W przypadku trudnoci prosimy o kontakt pod numerem
tel. 56 612 33 95
i
52
2
53
Kady opiekun, znajc wymienione wczeniej czynniki ryzyka, powinien okreli, w jakim stopniu
dotycz one jego podopiecznego i, zalenie od stopnia zagroenia, podj odpowiednie dziaania
profilaktyczne.
profilaktyka odleyn
materac przeciwodleynowy
pianki, kliny, krki itp. poduszka
To uatwi prac
Profilaktyka przeciwodleynowa
to wszystkie czynnoci, ktrych celem jest niedopuszczenie do powstania odleyn. Obejmuje ona:
zachcanie i motywowanie chorego do samodzielnego poruszania (jeli jest to
moliwe) lub u chorych z czciowo ograniczon sprawnoci do samodzielnej zmiany
pozycji w ku
regularn zmian pozycji ciaa chorego cakowicie unieruchomionego (przynajmniej co
1,52 godziny)
i
Wskazaniem do czstszej zmiany pozycji jest zaobserwowanie zaczerwienienia
w miejscach naraonych na ucisk. Jeli opiekujesz si chorym lecym, uwanie obserwuj
jego ciao za kadym razem, gdy zmieniasz jego uoenie.
przy zmianie pozycji stosowanie atwolizgw lub przy
ich braku przemieszczanie chorego na pciennym
podkadzie, by zapobiec pocieraniu skry o materac
stosowanie materacy przeciwodleynowych oraz
udogodnie do ukadania chorego w ku w rnych
pozycjach
obserwacja skry pod ktem zmian chorobowych,
ze szczeglnym uwzgldnieniem miejsc szczeglnie
naraonych
stosowanie bielizny pocielowej i osobistej wycznie
z naturalnych tkanin, przepuszczajcych powietrze i nie
wywoujcych alergii oraz otar
dbanie o sucho i czysto skry chorego
stosowanie wyrobw chonnych dostosowanych
indywidualnie do potrzeb chorego
waciwa pielgnacja skry delikatne oczyszczanie,
nawilanie i ochrona przed powstaniem stanw
zapalnych za pomoc odpowiednich kremw
kontrola oglnego stanu chorego, podtrzymywanie
leczenia chorb wspistniejcych
uywany jest w momencie, kiedy na skrze pojawi si
widoczne zaczerwienienia , ktre mog wiadczy
o zagroeniu odleynami. Wwczas naklejamy na skr
opatrunek Medisorb F, ktry ma posta bony.
W ten sposb chronimy skr przed uszkodzeniami
mechanicznymi takimi jak otarcia, ale rwnie przed
dziaaniem wilgoci.
Leczeniem odleyn zajmuj si lekarze i pielgniarki. Warto wiedzie, e nowoczesne metody leczenia
ran, w tym take odleyn, opieraj si na zapewnieniu im wilgotnego rodowiska, co jest moliwe przy
zastosowaniu nowoczesnych opatrunkw.
Prawidowa pielgnacja chorego jest elementem koniecznym w przypadku profilaktyki odleyn. Cho
z pozoru trudna, profilaktyka jest duo atwiejsza ni proces leczenia zmian odleynowych. Jeli jednak
dojdzie do powstania ran odleynowych, konieczne jest szybkie dziaanie.
leczenie odleyn
krem z tlenkiem cynku krem z arginin
Kada apteka powinna na yczenie pacjenta sprowadzi opatrunek specjalistyczny,
ktrego nie ma na stanie. W przypadku trudnoci prosimy o kontakt pod numerem
tel. 56 612 33 95
i
52
2
53
Mwic o nowoczesnym leczeniu ran przewlekych, nie chcemy ujmowa zalet opatrunkom tradycyjnym.
Tradycyjne opatrunki z gazy, bandae czy plastry s dobre! Nikt nie kwestionuje ich skutecznoci, bo
sprawdzaj si dobrze przy leczeniu ran ostrych (czyli takich, ktre powstay z powodw np. mecha-
nicznych, jak np. rany cite, kute, postrzaowe i otarcia). Wtedy jak najbardziej powinny znale
zastosowanie jaowe opatrunki z gazy i plastry.
Natomiast w przypadku ran przewlekych (takich jak odleyny, oparzenia, stopa cukrzycowa) ju ponad
40 lat temu odkryto i sprecyzowano, jakie warunki sprzyjaj ich szybszemu gojeniu.
Rana przewleka bdzie si lepiej goi, jeli zostan spenione nastpujce warunki:
Dopiero po trafnym okreleniu fazy gojenia rany mona dobra taki opatrunek, ktry bdzie
zapewnia moliwie najlepsze warunki do efektywnego gojenia.
Jeli mamy do czynienia z ran, w ktrej wystpuje martwica czarna, opatrunek powinien zapewni
jej stae nawilenie. Nawilanie suchej martwicy powoduje jej upynnienie i uwodnienie, dziki
czemu mona j bezbolenie usun ze rodowiska rany, nie uszkadzajc zdrowych tkanek. Na tym
etapie gojenia rany zalecane jest stosowanie opatrunku Medisorb G, ktry ma posta elu.
W przypadku martwicy tej rana charakteryzuje si duym wysikiem, wic opatrunek powinien
mie przede wszystkim waciwoci chonne. Ponadto, zapewniajc szczelne zamknicie rany,
zmniejsza si take ryzyko jej zakaenia. Nowoczesne opatrunki cz w sobie waciwoci chonne
oraz bakteriobjcze, bakteriostatyczne (hamuj namnaanie si bakterii), a nawet wspomagajce
krzepliwo krwi, co jest istotne przy ranach pokrwawiajcych. Chroni take zdrow tkank przed
nadmiarem wydzieliny, a tym samym przed maceracj.
Nowoczesne opatrunki zapewniaj ranie wilgotne rodowisko, dziki czemu mona take bez-
bolenie zmieni opatrunek, minimalizujc rwnie ryzyko powstania urazu. Ma to znaczenie dla
samego pacjenta, jak i osoby dokonujcej zmiany opatrunku.
wilgotne rodowisko leczenia rany sprzyja naturalnym procesom
oczyszczania rany, regeneracji uszkodzonych wczeniej tkanek oraz obnia
dolegliwoci blowe. Dziki temu rana goi si rednio o 50% szybciej
obnione pH obniajc pH, podnosimy kwasowo rodowiska rany, a to
hamuje namnaanie si bakterii
szczelne zamknicie rany (okluzja) chroni ran przed zainfekowaniem jej
bakteriami znajdujcymi si w rodowisku pacjenta. Zastosowanie opatrunkw ze
specjalnych gbek poliuretanowych chroni ran rwnie przed uszkodzeniami
mechanicznymi
staa temperatura utrzymanie staej temperatury na poziomie ok. 37C
przyspiesza podzia komrkowy, a tym samym regeneracj uszkodzonych tkanek
Nie wszystkie te warunki musz by zapewnione jednoczenie, by rana dobrze si goia. Po to, by stworzy
optymalne rodowisko do leczenia rany, naley najpierw ustali, z jakim etapem gojenia mamy do
czynienia. Na rnych etapach gojenia mamy bowiem do czynienia z rnymi potrzebami.
I FAZA OCZYSZCZANIA (zapalna)
na tym etapie wystpuje martwica czarna, a take ta. Rana charakteryzuje si reakcj zapaln i blem.
Organizm stara si wwczas zniszczy bakterie, ktre dostay si do rany i wyizolowa martwe tkanki z jej
rodowiska;
II FAZA WZROSTU (odbudowy tkanek)
tu wystpuj dwa bardzo wane procesy, jak ziarninowanie, czyli uzupenienie ubytku tkanek oraz
naskrkowanie, czyli pokrywanie rany nowym naskrkiem;
III FAZA DOJRZEWANIA
jest ostatnim etapem w procesie gojenia, poniewa w tym czasie rana w postaci blizny przebudowuje si, aby
uzyska wytrzymao jak najbardziej zblion do wytrzymaoci skry przed jej uszkodzeniem.
Istnieje podzia na trzy fazy gojenia ran:
Zupenie inne potrzeby ma rana w fazie ziarninowania i naskrkowania. Na tym etapie organizm
wytwarza nowe tkanki po to, by uzupeni powstae w ranie braki. Dlatego te opatrunki powinny
przede wszystkim chroni nowopowstajc tkank, zarwno przed atakami bakterii, jak i przed
uszkodzeniem mechanicznym. Odpowiednie s tu opatrunki: Medisorb Silver lub Silver Pad,
Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P, Medisorb F.
Podczas naskrkowania naley wykaza szczegln trosk o ochron nowej tkanki oraz zapewni
jak najszybszy proces wytwarzania nowych komrek.
To wanie rni specjalistyczne opatrunki od tradycyjnych. Tradycyjne opatrunki wymagaj
czstych zmian, co z kolei naraa ran na czsty kontakt z zainfekowanym rodowiskiem pacjenta,
obnieniem temperatury, a take zakca proces gojenia poprzez naruszanie tkanek przy odrywaniu
przyschnitych opatrunkw tradycyjnych, powodujc dodatkowe i niepotrzebne cierpienie pacjenta.
W nowoczesnym leczeniu ran specjalistycznymi opatrunkami bardzo wane jest rwnie do-
konywanie ich zmiany w odpowiednim czasie (zalenie od typu, opatrunek moe pozostawa na
ranie maksymalnie 4 do 7 dni). Tu obowizuje zasada, im rzadziej tym lepiej. Musimy zapewni
ranie sta temperatur 37C, bez niepotrzebnego schadzania zbyt czst zmian opatrunku.
i
Na tym etapie gojenia wskazane jest stosowanie opatrunkw: Medisorb A, Silver lub Silver
Pad, Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P.
54
2
55
I FAZA
II FAZA
III FAZA
Medisorb G
Medisorb A, Silver lub Silver Pad, Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P.
Wicej o opatrunkach na stronie www.na-rany.pl
Mwic o nowoczesnym leczeniu ran przewlekych, nie chcemy ujmowa zalet opatrunkom tradycyjnym.
Tradycyjne opatrunki z gazy, bandae czy plastry s dobre! Nikt nie kwestionuje ich skutecznoci, bo
sprawdzaj si dobrze przy leczeniu ran ostrych (czyli takich, ktre powstay z powodw np. mecha-
nicznych, jak np. rany cite, kute, postrzaowe i otarcia). Wtedy jak najbardziej powinny znale
zastosowanie jaowe opatrunki z gazy i plastry.
Natomiast w przypadku ran przewlekych (takich jak odleyny, oparzenia, stopa cukrzycowa) ju ponad
40 lat temu odkryto i sprecyzowano, jakie warunki sprzyjaj ich szybszemu gojeniu.
Rana przewleka bdzie si lepiej goi, jeli zostan spenione nastpujce warunki:
Dopiero po trafnym okreleniu fazy gojenia rany mona dobra taki opatrunek, ktry bdzie
zapewnia moliwie najlepsze warunki do efektywnego gojenia.
Jeli mamy do czynienia z ran, w ktrej wystpuje martwica czarna, opatrunek powinien zapewni
jej stae nawilenie. Nawilanie suchej martwicy powoduje jej upynnienie i uwodnienie, dziki
czemu mona j bezbolenie usun ze rodowiska rany, nie uszkadzajc zdrowych tkanek. Na tym
etapie gojenia rany zalecane jest stosowanie opatrunku Medisorb G, ktry ma posta elu.
W przypadku martwicy tej rana charakteryzuje si duym wysikiem, wic opatrunek powinien
mie przede wszystkim waciwoci chonne. Ponadto, zapewniajc szczelne zamknicie rany,
zmniejsza si take ryzyko jej zakaenia. Nowoczesne opatrunki cz w sobie waciwoci chonne
oraz bakteriobjcze, bakteriostatyczne (hamuj namnaanie si bakterii), a nawet wspomagajce
krzepliwo krwi, co jest istotne przy ranach pokrwawiajcych. Chroni take zdrow tkank przed
nadmiarem wydzieliny, a tym samym przed maceracj.
Nowoczesne opatrunki zapewniaj ranie wilgotne rodowisko, dziki czemu mona take bez-
bolenie zmieni opatrunek, minimalizujc rwnie ryzyko powstania urazu. Ma to znaczenie dla
samego pacjenta, jak i osoby dokonujcej zmiany opatrunku.
wilgotne rodowisko leczenia rany sprzyja naturalnym procesom
oczyszczania rany, regeneracji uszkodzonych wczeniej tkanek oraz obnia
dolegliwoci blowe. Dziki temu rana goi si rednio o 50% szybciej
obnione pH obniajc pH, podnosimy kwasowo rodowiska rany, a to
hamuje namnaanie si bakterii
szczelne zamknicie rany (okluzja) chroni ran przed zainfekowaniem jej
bakteriami znajdujcymi si w rodowisku pacjenta. Zastosowanie opatrunkw ze
specjalnych gbek poliuretanowych chroni ran rwnie przed uszkodzeniami
mechanicznymi
staa temperatura utrzymanie staej temperatury na poziomie ok. 37C
przyspiesza podzia komrkowy, a tym samym regeneracj uszkodzonych tkanek
Nie wszystkie te warunki musz by zapewnione jednoczenie, by rana dobrze si goia. Po to, by stworzy
optymalne rodowisko do leczenia rany, naley najpierw ustali, z jakim etapem gojenia mamy do
czynienia. Na rnych etapach gojenia mamy bowiem do czynienia z rnymi potrzebami.
I FAZA OCZYSZCZANIA (zapalna)
na tym etapie wystpuje martwica czarna, a take ta. Rana charakteryzuje si reakcj zapaln i blem.
Organizm stara si wwczas zniszczy bakterie, ktre dostay si do rany i wyizolowa martwe tkanki z jej
rodowiska;
II FAZA WZROSTU (odbudowy tkanek)
tu wystpuj dwa bardzo wane procesy, jak ziarninowanie, czyli uzupenienie ubytku tkanek oraz
naskrkowanie, czyli pokrywanie rany nowym naskrkiem;
III FAZA DOJRZEWANIA
jest ostatnim etapem w procesie gojenia, poniewa w tym czasie rana w postaci blizny przebudowuje si, aby
uzyska wytrzymao jak najbardziej zblion do wytrzymaoci skry przed jej uszkodzeniem.
Istnieje podzia na trzy fazy gojenia ran:
Zupenie inne potrzeby ma rana w fazie ziarninowania i naskrkowania. Na tym etapie organizm
wytwarza nowe tkanki po to, by uzupeni powstae w ranie braki. Dlatego te opatrunki powinny
przede wszystkim chroni nowopowstajc tkank, zarwno przed atakami bakterii, jak i przed
uszkodzeniem mechanicznym. Odpowiednie s tu opatrunki: Medisorb Silver lub Silver Pad,
Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P, Medisorb F.
Podczas naskrkowania naley wykaza szczegln trosk o ochron nowej tkanki oraz zapewni
jak najszybszy proces wytwarzania nowych komrek.
To wanie rni specjalistyczne opatrunki od tradycyjnych. Tradycyjne opatrunki wymagaj
czstych zmian, co z kolei naraa ran na czsty kontakt z zainfekowanym rodowiskiem pacjenta,
obnieniem temperatury, a take zakca proces gojenia poprzez naruszanie tkanek przy odrywaniu
przyschnitych opatrunkw tradycyjnych, powodujc dodatkowe i niepotrzebne cierpienie pacjenta.
W nowoczesnym leczeniu ran specjalistycznymi opatrunkami bardzo wane jest rwnie do-
konywanie ich zmiany w odpowiednim czasie (zalenie od typu, opatrunek moe pozostawa na
ranie maksymalnie 4 do 7 dni). Tu obowizuje zasada, im rzadziej tym lepiej. Musimy zapewni
ranie sta temperatur 37C, bez niepotrzebnego schadzania zbyt czst zmian opatrunku.
i
Na tym etapie gojenia wskazane jest stosowanie opatrunkw: Medisorb A, Silver lub Silver
Pad, Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P.
54
2
55
I FAZA
II FAZA
III FAZA
Medisorb G
Medisorb A, Silver lub Silver Pad, Medisorb H, Medisorb P Plus, Medisorb P.
Wicej o opatrunkach na stronie www.na-rany.pl
Aby efekt by zadowalajcy, potrzeba duo cierpliwoci i zaangaowania ze strony opiekuna.
Leczenie odleyn nie zwalnia take z dalszej profilaktyki. Dlatego wsppraca midzy opiekunami
chorego, a personelem medycznym jest w tym wypadku niezbdnym warunkiem skutecznoci
i efektywnoci leczenia.
Wyej wymienione zalety nie dotycz jednego rodzaju opatrunku, tylko opisuj skuteczno caej
grupy opatrunkw, ktre w zalenoci od rodzaju rany s stosowane razem lub osobno. Trzeba
pamita, e to rana dyktuje warunki a nowoczesne opatrunki je po prostu speniaj
Zalet opatrunkw specjalistycznych, obok ich efektywnoci, jest fakt, e nie wymagaj codziennej
zmiany, co zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji i minimalizuje ryzyko uszkodzenia nowo powstaych
tkanek, jak to bywa przy czstej zmianie opatrunkw tradycyjnych.
Zalety nowoczesnych opatrunkw przeznaczonych do leczenia ran
przewlekych w rodowisku wilgotnym:
atwe w stosowaniu
bezbolesne przy zmianie
atwe w zdejmowaniu
umoliwiaj wizualn kontrol rany
chonne (do 7 dni) maa czstotliwo zmian
chroni przed urazami mechanicznymi
bezpieczne
szybkie w dziaaniu
reguluj wilgotno
maj dziaanie bakteriostatyczne i bakteriobjcze
chroni delikatne tkanki
Medisorb F zabezpiecza zagojon ran i pozwala na wzmocnienie
nowopowstaego naskrka, bez naraenia na przypadkowe uszkodzenia
mechaniczne.
i
Wicej na stronie www.na-rany.pl
i
56
2 2
57
e kady opatrunek naley dostosowa do indywidualnego przypadku w zalenoci od
wysiku z rany. Kada rana moe zachowywa si inaczej, dlatego naley bacznie ob-
serwowa sam ran, jak i opatrunek. Caa trudno w nowoczesnym leczeniu ran
przewlekych polega na odpowiednim doborze opatrunku oraz jego
aseptycznym zaoeniu.
Pamitaj!
Po naoeniu opatrunku Medisorb F na skrze pozostaje cienka, przezroczysta bona, przez skr
mona obserwowa gojc si ran.
Aby efekt by zadowalajcy, potrzeba duo cierpliwoci i zaangaowania ze strony opiekuna.
Leczenie odleyn nie zwalnia take z dalszej profilaktyki. Dlatego wsppraca midzy opiekunami
chorego, a personelem medycznym jest w tym wypadku niezbdnym warunkiem skutecznoci
i efektywnoci leczenia.
Wyej wymienione zalety nie dotycz jednego rodzaju opatrunku, tylko opisuj skuteczno caej
grupy opatrunkw, ktre w zalenoci od rodzaju rany s stosowane razem lub osobno. Trzeba
pamita, e to rana dyktuje warunki a nowoczesne opatrunki je po prostu speniaj
Zalet opatrunkw specjalistycznych, obok ich efektywnoci, jest fakt, e nie wymagaj codziennej
zmiany, co zmniejsza ryzyko rozwoju infekcji i minimalizuje ryzyko uszkodzenia nowo powstaych
tkanek, jak to bywa przy czstej zmianie opatrunkw tradycyjnych.
Zalety nowoczesnych opatrunkw przeznaczonych do leczenia ran
przewlekych w rodowisku wilgotnym:
atwe w stosowaniu
bezbolesne przy zmianie
atwe w zdejmowaniu
umoliwiaj wizualn kontrol rany
chonne (do 7 dni) maa czstotliwo zmian
chroni przed urazami mechanicznymi
bezpieczne
szybkie w dziaaniu
reguluj wilgotno
maj dziaanie bakteriostatyczne i bakteriobjcze
chroni delikatne tkanki
Medisorb F zabezpiecza zagojon ran i pozwala na wzmocnienie
nowopowstaego naskrka, bez naraenia na przypadkowe uszkodzenia
mechaniczne.
i
Wicej na stronie www.na-rany.pl
i
56
2 2
57
e kady opatrunek naley dostosowa do indywidualnego przypadku w zalenoci od
wysiku z rany. Kada rana moe zachowywa si inaczej, dlatego naley bacznie ob-
serwowa sam ran, jak i opatrunek. Caa trudno w nowoczesnym leczeniu ran
przewlekych polega na odpowiednim doborze opatrunku oraz jego
aseptycznym zaoeniu.
Pamitaj!
Po naoeniu opatrunku Medisorb F na skrze pozostaje cienka, przezroczysta bona, przez skr
mona obserwowa gojc si ran.
Moe si wydawa, e karmienie osoby niesamodzielnej to jedna
z prostszych czynnoci. Wystarczy przecie nabra pokarm na yk
i poda choremu do zjedzenia. Okazuje si jednak, e karmienie moe
sta si jedn z bardziej stresujcych czynnoci, jeli podejdziemy do
niego w nieodpowiedni sposb.
Zadbaj o przygotowanie miejsca posiku wywietrz pokj, od niepotrzebne rzeczy,
roz serwetk, eby Twj podopieczny mia poczucie, e je jak dorosy, a nie jak dziecko
lub chory w szpitalu.
Dobierz odpowiednie naczynia i sztuce. Naczynia z plastiku atwo si przewracaj,
zmieniaj odczucia smakowe i kojarz si z maymi dziemi. Podobnie kojarzy si
karmienie yk, dlatego staraj si uywa widelca. Roz sztuce jak do normalnego
posiku.
Jeli to moliwe, posad swojego podopiecznego tak, eby jego gowa bya lekko
pochylona do przodu.
Warto korzysta ze stolikw na ko. Jeli podopieczny wykazuje przejawy agresji
podczas karmienia, ustaw tac z jedzeniem w zasigu jego wzroku, ale poza zasigiem rk
(dotyczy osb karmionych, nie jedzcych samodzielnie lub z ma pomoc).
Usid blisko podopiecznego w takiej pozycji, ebycie siedzieli na podobnej wysokoci
i mieli kontakt wzrokowy.
Przygotowanie do posiku
Jeli Twj podopieczny jest w stanie je samodzielnie, z niewielk pomoc, nie wyrczaj
go, eby byo szybciej. Moesz pomc mu w trzymaniu sztucw i poprowadzi jego rk
tak, by yk trafi do buzi.
Jeli stan Twojego podopiecznego wymaga, eby go nakarmi, rb to tak, eby nie czu si
traktowany jak mae dziecko.
Jeli jest taka potrzeba, rozdrabniaj pokarm, ale tylko podczas posiku, w obecnoci
chorego. Niech zobaczy najpierw swoje danie w caoci.
Nakadaj na yk/widelec mae, atwe do poknicia porcje.
Zanim nabierzesz kolejn porcj, zaczekaj, a twj podopieczny poknie to, co ma w buzi.
Jeli cz posiku zostanie na ustach podopiecznego, nigdy nie zgarniaj jej yk, eby
poda j ponownie do buzi, lecz wytrzyj j serwet. W ten sposb respektujesz godno
danej osoby.
Nie zagaduj podopiecznego, kiedy przeuwa lub poyka pokarm. Rozmowa w takiej chwili
grozi zachyniciem.
Nie wkadaj sztucw zbyt gboko do buzi, eby nie wywoa odruchu wymiotnego.
Nie uderzaj sztucami o zby podopiecznego u osb z demencj moe
to wywoa odruch zaciskania szczki.
Karmienie
Karmienie
chorego
To uatwi Ci prac
Bezpieczne
przemieszczanie chorego
Opiekujc si osob niesamodzieln, zawsze dbaj o swj
krgosup!!! Bdc niesprawnym, nie bdziesz w stanie pomc
swojemu podopiecznemu.
Pamitaj!
Mierz siy na zamiary nie prbuj unosi / przemieszcza / zmienia pozycji chorego,
jeli wiesz, e samodzielnie nie jeste w stanie tego zrobi.
Jeli tylko jest taka moliwo, przy kadej czynnoci pro o pomoc drugiego
opiekuna.
liniaki ochronne Seni Care
jednorazowe liniaki z podfoliowanej bibuy celulozowej
nacicia na liniaku tworz po zaoeniu paski do zawizania na szyi oraz ochronny
konierzyk
wywijana kiesze w dolnej czci liniaka dodatkowo zabezpiecza odzie przez
zabrudzeniem dziki zewntrznej warstwie z mikkiej bibuy, liniak moe by uyty
jako serwetka do wytarcia ust
Polecane do ochrony ubrania przed zabrudzeniem podczas karmienia
58
2 2
59
Jeli twj podopieczny nie chce otworzy buzi, dotknij lekko jego ust czubkiem yki.
Nie napieraj.
Suchaj sugestii Twojego podopiecznego. Przygotuj posiek w takiej formie,
w jakiej lubi. Jeli woli mie podane na talerzu oddzielone warzywa, miso i ziemniaki,
to przygotuj potraw w taki sposb. Jeli podopieczny woli wszystko wymieszane,
posuchaj jego sugestii. Posiek ma smakowa Twojemu podopiecznemu,
a nie Tobie.
Zachowaj spokj, jeli jedzenie lub picie si wyleje.
ilo sztuk 100 lub 10
Moe si wydawa, e karmienie osoby niesamodzielnej to jedna
z prostszych czynnoci. Wystarczy przecie nabra pokarm na yk
i poda choremu do zjedzenia. Okazuje si jednak, e karmienie moe
sta si jedn z bardziej stresujcych czynnoci, jeli podejdziemy do
niego w nieodpowiedni sposb.
Zadbaj o przygotowanie miejsca posiku wywietrz pokj, od niepotrzebne rzeczy,
roz serwetk, eby Twj podopieczny mia poczucie, e je jak dorosy, a nie jak dziecko
lub chory w szpitalu.
Dobierz odpowiednie naczynia i sztuce. Naczynia z plastiku atwo si przewracaj,
zmieniaj odczucia smakowe i kojarz si z maymi dziemi. Podobnie kojarzy si
karmienie yk, dlatego staraj si uywa widelca. Roz sztuce jak do normalnego
posiku.
Jeli to moliwe, posad swojego podopiecznego tak, eby jego gowa bya lekko
pochylona do przodu.
Warto korzysta ze stolikw na ko. Jeli podopieczny wykazuje przejawy agresji
podczas karmienia, ustaw tac z jedzeniem w zasigu jego wzroku, ale poza zasigiem rk
(dotyczy osb karmionych, nie jedzcych samodzielnie lub z ma pomoc).
Usid blisko podopiecznego w takiej pozycji, ebycie siedzieli na podobnej wysokoci
i mieli kontakt wzrokowy.
Przygotowanie do posiku
Jeli Twj podopieczny jest w stanie je samodzielnie, z niewielk pomoc, nie wyrczaj
go, eby byo szybciej. Moesz pomc mu w trzymaniu sztucw i poprowadzi jego rk
tak, by yk trafi do buzi.
Jeli stan Twojego podopiecznego wymaga, eby go nakarmi, rb to tak, eby nie czu si
traktowany jak mae dziecko.
Jeli jest taka potrzeba, rozdrabniaj pokarm, ale tylko podczas posiku, w obecnoci
chorego. Niech zobaczy najpierw swoje danie w caoci.
Nakadaj na yk/widelec mae, atwe do poknicia porcje.
Zanim nabierzesz kolejn porcj, zaczekaj, a twj podopieczny poknie to, co ma w buzi.
Jeli cz posiku zostanie na ustach podopiecznego, nigdy nie zgarniaj jej yk, eby
poda j ponownie do buzi, lecz wytrzyj j serwet. W ten sposb respektujesz godno
danej osoby.
Nie zagaduj podopiecznego, kiedy przeuwa lub poyka pokarm. Rozmowa w takiej chwili
grozi zachyniciem.
Nie wkadaj sztucw zbyt gboko do buzi, eby nie wywoa odruchu wymiotnego.
Nie uderzaj sztucami o zby podopiecznego u osb z demencj moe
to wywoa odruch zaciskania szczki.
Karmienie
Karmienie
chorego
To uatwi Ci prac
Bezpieczne
przemieszczanie chorego
Opiekujc si osob niesamodzieln, zawsze dbaj o swj
krgosup!!! Bdc niesprawnym, nie bdziesz w stanie pomc
swojemu podopiecznemu.
Pamitaj!
Mierz siy na zamiary nie prbuj unosi / przemieszcza / zmienia pozycji chorego,
jeli wiesz, e samodzielnie nie jeste w stanie tego zrobi.
Jeli tylko jest taka moliwo, przy kadej czynnoci pro o pomoc drugiego
opiekuna.
liniaki ochronne Seni Care
jednorazowe liniaki z podfoliowanej bibuy celulozowej
nacicia na liniaku tworz po zaoeniu paski do zawizania na szyi oraz ochronny
konierzyk
wywijana kiesze w dolnej czci liniaka dodatkowo zabezpiecza odzie przez
zabrudzeniem dziki zewntrznej warstwie z mikkiej bibuy, liniak moe by uyty
jako serwetka do wytarcia ust
Polecane do ochrony ubrania przed zabrudzeniem podczas karmienia
58
2 2
59
Jeli twj podopieczny nie chce otworzy buzi, dotknij lekko jego ust czubkiem yki.
Nie napieraj.
Suchaj sugestii Twojego podopiecznego. Przygotuj posiek w takiej formie,
w jakiej lubi. Jeli woli mie podane na talerzu oddzielone warzywa, miso i ziemniaki,
to przygotuj potraw w taki sposb. Jeli podopieczny woli wszystko wymieszane,
posuchaj jego sugestii. Posiek ma smakowa Twojemu podopiecznemu,
a nie Tobie.
Zachowaj spokj, jeli jedzenie lub picie si wyleje.
ilo sztuk 100 lub 10
Jeli w przemieszczanie chorego jest zaangaowanych wicej osb, naley wyznaczy
osob kierujc wydajc komendy do przemieszczania.
Zorientuj si, co do moliwoci chorego. By moe jest w stanie przynajmniej
czciowo wczy si w zmian pozycji (np. odepchn si nogami przy unoszeniu do
pozycji wysokiej).
Nigdy nie chwytaj chorego pod pachy, bo moesz uszkodzi struktury stawu
barkowego, prze swoje rc pod pachami chorego i chwy za opatki
podopiecznego.
Podczas przemieszczania chorego z ka na wzek zadbaj, by stopy chorego byy
ustawione w pozycji poredniej (tzn. midzy rwnoleg a prostopad ukonie
w stosunku do ka), co zapobiegnie zwichniciu stawu skokowego.
Zawsze pracuj na ugitych nogach w ten sposb zmniejszasz obcienie
krgosupa.
Do podnoszenia uywaj mini ng (ugicie, a nastpnie wyprost kolan),
nie pochylaj plecw.
Przez cay czas staraj si, by Twoje plecy byy wyprostowane.
Podczas wykonywania czynnoci opiekuczych, jeli to moliwe, dostosuj wysoko
ka do swojego wzrostu, aby zapobiec nadmiernemu nadwyraniu krgosupa.
Podczas podnoszenia chorego z ka podpieraj swoje ciao, opierajc jedno kolano
na ku chorego.
Przed przystpieniem do jakiejkolwiek czynnoci opu drabinki ka chorego
(o ile korzystasz z ka z drabinkami). Nie wykonuj adnych czynnoci przez drabink
czy inne zabezpieczenia.
Unikaj skrce krgosupa i pochyle na boki.
Nie dopu, by chory podczas przemieszczania chwyta Ci za szyj, niech obejmie
Ci w pasie.
Pamitaj o odpowiednim stroju niekrpujcym ruchw.
Moesz zaopatrzy si w udogodnienia do zmiany pozycji lub przemieszczania
tzw. atwolizgi.
atwolizgi umoliwiaj szybkie i bezwysikowe przemieszczanie chorego. Najbardziej przydatn
cech tych udogodnie jest lizgo po ich wewntrznej stronie oraz przyczepno (tpo) po stronie
zewntrznej. Dziki temu bardzo proste jest przemieszczanie chorego, ktrego umieszczamy
na atwolizgu. Praktycznie bez wikszego wysiku moesz obraca go na boki, przesuwa, przewraca
z pozycji lecej na plecach do lecej na boku lub odwrotnie, nawet wzgldem bardzo otyych
i bezwadnych pacjentw.
Ogromn zalet tego udogodnienia jest fakt, e podczas zmiany pozycji nie dochodzi do tarcia
skry chorego o powierzchni materaca, co zmniejsza ryzyko powstania odleyn.
Jeli nie masz moliwoci skorzystania z tak nowoczesnego sprztu, moesz zastosowa zwyke
pcienne podkady, ktre cho same w sobie nie s przeznaczone do przemieszczania pozwalaj
na rwnomierne rozmieszczenie ciaru ciaa chorego i uatwiaj jego przemieszczanie.
pas
do przemieszczania
fleksi belt
atwolizgi
flexi move
mininosze
maxi move
maksi nosze
easy glide
liska deska
podkadka obrotowa
na podog
60
2
Jeli w przemieszczanie chorego jest zaangaowanych wicej osb, naley wyznaczy
osob kierujc wydajc komendy do przemieszczania.
Zorientuj si, co do moliwoci chorego. By moe jest w stanie przynajmniej
czciowo wczy si w zmian pozycji (np. odepchn si nogami przy unoszeniu do
pozycji wysokiej).
Nigdy nie chwytaj chorego pod pachy, bo moesz uszkodzi struktury stawu
barkowego, prze swoje rc pod pachami chorego i chwy za opatki
podopiecznego.
Podczas przemieszczania chorego z ka na wzek zadbaj, by stopy chorego byy
ustawione w pozycji poredniej (tzn. midzy rwnoleg a prostopad ukonie
w stosunku do ka), co zapobiegnie zwichniciu stawu skokowego.
Zawsze pracuj na ugitych nogach w ten sposb zmniejszasz obcienie
krgosupa.
Do podnoszenia uywaj mini ng (ugicie, a nastpnie wyprost kolan),
nie pochylaj plecw.
Przez cay czas staraj si, by Twoje plecy byy wyprostowane.
Podczas wykonywania czynnoci opiekuczych, jeli to moliwe, dostosuj wysoko
ka do swojego wzrostu, aby zapobiec nadmiernemu nadwyraniu krgosupa.
Podczas podnoszenia chorego z ka podpieraj swoje ciao, opierajc jedno kolano
na ku chorego.
Przed przystpieniem do jakiejkolwiek czynnoci opu drabinki ka chorego
(o ile korzystasz z ka z drabinkami). Nie wykonuj adnych czynnoci przez drabink
czy inne zabezpieczenia.
Unikaj skrce krgosupa i pochyle na boki.
Nie dopu, by chory podczas przemieszczania chwyta Ci za szyj, niech obejmie
Ci w pasie.
Pamitaj o odpowiednim stroju niekrpujcym ruchw.
Moesz zaopatrzy si w udogodnienia do zmiany pozycji lub przemieszczania
tzw. atwolizgi.
atwolizgi umoliwiaj szybkie i bezwysikowe przemieszczanie chorego. Najbardziej przydatn
cech tych udogodnie jest lizgo po ich wewntrznej stronie oraz przyczepno (tpo) po stronie
zewntrznej. Dziki temu bardzo proste jest przemieszczanie chorego, ktrego umieszczamy
na atwolizgu. Praktycznie bez wikszego wysiku moesz obraca go na boki, przesuwa, przewraca
z pozycji lecej na plecach do lecej na boku lub odwrotnie, nawet wzgldem bardzo otyych
i bezwadnych pacjentw.
Ogromn zalet tego udogodnienia jest fakt, e podczas zmiany pozycji nie dochodzi do tarcia
skry chorego o powierzchni materaca, co zmniejsza ryzyko powstania odleyn.
Jeli nie masz moliwoci skorzystania z tak nowoczesnego sprztu, moesz zastosowa zwyke
pcienne podkady, ktre cho same w sobie nie s przeznaczone do przemieszczania pozwalaj
na rwnomierne rozmieszczenie ciaru ciaa chorego i uatwiaj jego przemieszczanie.
pas
do przemieszczania
fleksi belt
atwolizgi
flexi move
mininosze
maxi move
maksi nosze
easy glide
liska deska
podkadka obrotowa
na podog
60
2
i
Opiekun przewlekle chorego
Kiedy bliska osoba wymaga opieki, opiekunowie niejednokrotnie
spychaj na dalszy plan wasne potrzeby, przeorganizowuj
swoje ycie i powicaj si pomaganiu drugiej osobie.
W tej altruistycznej postawie wspiera ich spoeczestwo,
ktre oczekuje od rodziny chorego, aby si nim zajmowaa
oraz tradycja i prawo moralne, ktre mamy w sobie
zakorzenione. Cho to niesprawiedliwe, czsto rodzina chorego
spotyka si z postawami wiadczcymi o tym, e wany jest
tylko chory i jego dobro, co niestety zwykle prowadzi do poczucia
uwizienia w roli opiekuna.
3
W tej czci poradnika chcemy z jednej strony pokaza, jakich emocji dowiadcza opiekun
i jak moe sobie z nimi radzi, a z drugiej strony, chcemy pomc opiekunom w jednej
z najtrudniejszych emocjonalnie dziedzin opieki nad chorym komunikacji.
Choroba przewleka wywouje w yciu rodziny powany kryzys.
Zmianie ulega zwykle system wartoci, rytm ycia, penione role
i zadania. Zachodzi konieczno przeorganizowania wielu spraw,
jednak przede wszystkim rodzina musi poradzi sobie z lkiem,
al em, bezsi l noci , ni epewnoci i przeci eni em.
Sprawowanie dugotrwaej opieki pociga za sob konsekwencje
okrelane w literaturze mianem obcienia. Niestety, jeli jeste
opiekunem osoby przewlekle chorej, musisz by przygotowany
na to, e te trudnoci spotkaj rwnie Ciebie.
Jak sobie radzi
w trudnej roli
Nie chc, ale musz powtarza sobie opiekun chorego i z coraz wiksz niechci
podchodzi do obowizkw pielgnacyjnych. Jednoczenie czsto ma wyrzuty sumienia
na sam myl o tym, e moe mona by inaczej, atwiej zorganizowa opiek, e moe
choremu lepiej byoby w instytucji, e moe mgby prosi o jakkolwiek pomoc.
Nie tak powinno by. W relacji choryopiekun oba ogniwa s wane, jednak podpor tej relacji
jest opiekun.
Dlatego niezwykle istotne jest, aby opiekun, dbajc o chorego, nie zapomnia zadba
o siebie o swoje zdrowie zarwno fizyczne, jak i emocjonalne.
Jakich dowiadczysz emocji?
Wyrnia si cztery etapy sprawowania opieki nad chorym, przypisujc im
specyficzne w danym okresie czynniki wyzwalajce obcienie.
To przygotowanie do opuszczenia szpitala przez chorego. Opiekunowie borykaj si
w tym czasie z brakiem informacji na temat choroby oraz sposobw postpowania
z chorym. Maj poczucie pozostawienia ich samym sobie z problemami mimo
wczeniejszych zapewnie o otrzymaniu pomocy.
Etap pierwszy
To pierwsze tygodnie i miesice pobytu w domu. Rodzina chorego dowiadcza
braku zainteresowania, izolacji i wyczerpania. Duego znaczenia nabieraj w tym
czasie problemy finansowe oraz rozgoryczenie wynikajce z braku praktycznej
pomocy i wsparcia ze strony pracownikw opieki spoecznej. Istotnym czynnikiem
zmniejszajcym obcienie jest w tym okresie wsparcie informacyjne oraz pomoc
w nabyciu umiejtnoci opiekuczych i pielgnacyjnych przez rodzin pacjenta.
Etap drugi
Rozpoczyna si po roku sprawowania opieki nad chorym. Przyczyn obcienia,
ale rwnie jego przejawem staje si znaczne wyczerpanie fizyczne
i emocjonalne, prowadzce nawet do myli samobjczych. Sytuacj pogarsza
niekiedy bezradno wynikajca z braku kontaktu z innymi osobami bdcymi
w podobnej sytuacji oraz stres zwizany z zagroeniem upoledzenia
funkcjonowania wasnej rodziny. Problem ten dotyczy rwnie opiekunw
niezamieszkujcych razem z chorym.
Etap trzeci
Etap czwarty
Dotyczy postrzegania przyszoci przez rodzin chorego. Dominuje troska
o zdrowie wasne oraz chorego. Wyczerpanie jest tak due, e czsto jedynym
marzeniem opiekunw jest uwolnienie si od obowizku opieki nad chorym, chocia
na kilka godzin dziennie. Niezmiernie istotnym czynnikiem obniajcym nasilenie
brzemienia w tej przewlekej fazie sprawowania opieki jest wsparcie zarwno
praktyczne, instrumentalne, jak i emocjonalne.
Obcienie, jakiego dowiadczysz, zwizane jest z problemami:
fizycznymi (czas i koszty przeznaczone na opiek)
psychicznymi (zwizanymi z radzeniem sobie z sytuacj stresow,
jak jest sprawowanie opieki nad chorym)
spoecznymi (ograniczenie kontaktw spoecznych)
finansowymi (bdce nastpstwem przerwania pracy)
W niektrych miastach organizowane s warsztaty dla rodzin
opiekujcych si chorymi w domu, ktre przygotowuj osoby
nieprofesjonalnie zwizane z opiek do pielgnowania chorego
w warunkach domowych. Wicej informacji na stronie internetowej
www.damy-rade.info
uwaga
i
3
62
3
63
www.damy-ra de. i nf o
i
Opiekun przewlekle chorego
Kiedy bliska osoba wymaga opieki, opiekunowie niejednokrotnie
spychaj na dalszy plan wasne potrzeby, przeorganizowuj
swoje ycie i powicaj si pomaganiu drugiej osobie.
W tej altruistycznej postawie wspiera ich spoeczestwo,
ktre oczekuje od rodziny chorego, aby si nim zajmowaa
oraz tradycja i prawo moralne, ktre mamy w sobie
zakorzenione. Cho to niesprawiedliwe, czsto rodzina chorego
spotyka si z postawami wiadczcymi o tym, e wany jest
tylko chory i jego dobro, co niestety zwykle prowadzi do poczucia
uwizienia w roli opiekuna.
3
W tej czci poradnika chcemy z jednej strony pokaza, jakich emocji dowiadcza opiekun
i jak moe sobie z nimi radzi, a z drugiej strony, chcemy pomc opiekunom w jednej
z najtrudniejszych emocjonalnie dziedzin opieki nad chorym komunikacji.
Choroba przewleka wywouje w yciu rodziny powany kryzys.
Zmianie ulega zwykle system wartoci, rytm ycia, penione role
i zadania. Zachodzi konieczno przeorganizowania wielu spraw,
jednak przede wszystkim rodzina musi poradzi sobie z lkiem,
al em, bezsi l noci , ni epewnoci i przeci eni em.
Sprawowanie dugotrwaej opieki pociga za sob konsekwencje
okrelane w literaturze mianem obcienia. Niestety, jeli jeste
opiekunem osoby przewlekle chorej, musisz by przygotowany
na to, e te trudnoci spotkaj rwnie Ciebie.
Jak sobie radzi
w trudnej roli
Nie chc, ale musz powtarza sobie opiekun chorego i z coraz wiksz niechci
podchodzi do obowizkw pielgnacyjnych. Jednoczenie czsto ma wyrzuty sumienia
na sam myl o tym, e moe mona by inaczej, atwiej zorganizowa opiek, e moe
choremu lepiej byoby w instytucji, e moe mgby prosi o jakkolwiek pomoc.
Nie tak powinno by. W relacji choryopiekun oba ogniwa s wane, jednak podpor tej relacji
jest opiekun.
Dlatego niezwykle istotne jest, aby opiekun, dbajc o chorego, nie zapomnia zadba
o siebie o swoje zdrowie zarwno fizyczne, jak i emocjonalne.
Jakich dowiadczysz emocji?
Wyrnia si cztery etapy sprawowania opieki nad chorym, przypisujc im
specyficzne w danym okresie czynniki wyzwalajce obcienie.
To przygotowanie do opuszczenia szpitala przez chorego. Opiekunowie borykaj si
w tym czasie z brakiem informacji na temat choroby oraz sposobw postpowania
z chorym. Maj poczucie pozostawienia ich samym sobie z problemami mimo
wczeniejszych zapewnie o otrzymaniu pomocy.
Etap pierwszy
To pierwsze tygodnie i miesice pobytu w domu. Rodzina chorego dowiadcza
braku zainteresowania, izolacji i wyczerpania. Duego znaczenia nabieraj w tym
czasie problemy finansowe oraz rozgoryczenie wynikajce z braku praktycznej
pomocy i wsparcia ze strony pracownikw opieki spoecznej. Istotnym czynnikiem
zmniejszajcym obcienie jest w tym okresie wsparcie informacyjne oraz pomoc
w nabyciu umiejtnoci opiekuczych i pielgnacyjnych przez rodzin pacjenta.
Etap drugi
Rozpoczyna si po roku sprawowania opieki nad chorym. Przyczyn obcienia,
ale rwnie jego przejawem staje si znaczne wyczerpanie fizyczne
i emocjonalne, prowadzce nawet do myli samobjczych. Sytuacj pogarsza
niekiedy bezradno wynikajca z braku kontaktu z innymi osobami bdcymi
w podobnej sytuacji oraz stres zwizany z zagroeniem upoledzenia
funkcjonowania wasnej rodziny. Problem ten dotyczy rwnie opiekunw
niezamieszkujcych razem z chorym.
Etap trzeci
Etap czwarty
Dotyczy postrzegania przyszoci przez rodzin chorego. Dominuje troska
o zdrowie wasne oraz chorego. Wyczerpanie jest tak due, e czsto jedynym
marzeniem opiekunw jest uwolnienie si od obowizku opieki nad chorym, chocia
na kilka godzin dziennie. Niezmiernie istotnym czynnikiem obniajcym nasilenie
brzemienia w tej przewlekej fazie sprawowania opieki jest wsparcie zarwno
praktyczne, instrumentalne, jak i emocjonalne.
Obcienie, jakiego dowiadczysz, zwizane jest z problemami:
fizycznymi (czas i koszty przeznaczone na opiek)
psychicznymi (zwizanymi z radzeniem sobie z sytuacj stresow,
jak jest sprawowanie opieki nad chorym)
spoecznymi (ograniczenie kontaktw spoecznych)
finansowymi (bdce nastpstwem przerwania pracy)
W niektrych miastach organizowane s warsztaty dla rodzin
opiekujcych si chorymi w domu, ktre przygotowuj osoby
nieprofesjonalnie zwizane z opiek do pielgnowania chorego
w warunkach domowych. Wicej informacji na stronie internetowej
www.damy-rade.info
uwaga
i
3
62
3
63
Najwaniejsze wskazwki
Aby nie dopuci do rozchwiania emocjonalnego i tym samym zachowa yciow
harmoni, powiniene przestrzega kilku regu:
Bierz na siebie tylko tyle zada, ile realnie jest moliwe do wykonania. Moe to sprawi,
e bdziesz bardziej odporny na rne trudne sytuacje. Pamitaj, e nie jeste niezastpiony!
Naucz si korzysta z pomocy innych rodziny, opiekunki. Masz prawo do swojego ycia,
do organizowania sobie przyjemnoci, do wychodzenia z domu. Nie bj si czasem by
egoist.
Naucz si dba o swoje potrzeby, chroni siebie i swoje emocje
Staa opieka nad chorym oraz inne liczne obowizki dnia codziennego mog prowadzi
do wyczerpania emocjonalno-fizycznego. Prdzej czy pniej mog pojawi si u Ciebie
problemy z radzeniem sobie z nagromadzonymi emocjami. W literaturze pisze si o zespole
opiekuna. S to rzeczywiste fizjologiczne i psychologiczne objawy, ktre wynikaj z obcienia
emocjonalnego spowodowanego sprawowaniem dugotrwaej opieki nad blisk, zalen
osob. Zdarza si czasem, e opiekun niewiadomie przejmuje objawy choroby
podopiecznego (np. zaniki pamici). Takie objawy uniemoliwiaj efektywn opiek nad osob
chor. Zesp opiekuna moe prowadzi do wysokiego cinienia krwi, cukrzycy, chorb serca,
wrzodw odka i skrajnego osabienia systemu odpornociowego.
i
Czynniki, ktre nasilaj poczucie obcienia:
zaawansowany wiek opiekuna i jego problemy zdrowotne
brak wsparcia ze strony innych osb, czsto nawet rodziny
duga opieka nad chorym (kilka, kilkanacie lat)
niski poziom samodzielnoci chorego i jego problemy psychiczne
aktywno zawodowa opiekuna (trudnoci w pogodzeniu pracy zawodowej
z obowizkami wynikajcymi z opieki)
W reakcji na obcienie pojawia si szereg objaww somatycznych zwizanych z oglnym
pogorszeniem stanu zdrowia opiekuna oraz objaww psychicznych, np. lk, przewleke
znuenie, poczucie winy oraz depresja. Depresja dotyczy od 11% do 52% opiekunw
(zwaszcza kobiet). Udowodniono, e ryzyko depresji wzrasta wraz z czasem trwania opieki
nad chorym. Stwierdzono istotn zaleno pomidzy depresj opiekuna a stanem
funkcjonalnym chorego. Im gorsza sprawno chorego tym wiksza moliwo wystpienia
depresji u opiekuna. Nadmierne obcienie pociga za sob obnienie jakoci ycia
i satysfakcji yciowej opiekuna. Dotyczy ono gwnie penienia rl i relacji spoecznych. Opieka
nad przewlekle chorymi lub starzejcymi si najbliszymi stanowi wyzwanie. Czsto wymaga
zmian w yciu i przedefiniowania dotychczasowo uznawanych priorytetw.
Wane, aby nie zapomnia o wasnych potrzebach w myl zasady, e tylko osoba
zadowolona z siebie i swojego ycia moe dawa rado i szczcie innym.
Znajd wsparcie ze strony osb spoza krgu rodzinnego
Rozmowa z yczliw osob pomoe Ci spojrze na problem z dystansu oraz
rozadowa nagromadzone emocje i napicie. Bdziesz mia okazj odkry,
e wiat nie stan w miejscu, ycie toczy si dalej, inni ludzie te maj problemy.
Konfrontacja z tak rzeczywistoci bdzie rodzajem zimnego prysznica.
Masz prawo do odczuwania negatywnych emocji wobec siebie, wiata, chorego.
Nie musisz mie z ich powodu poczucia winy. S czym zupenie naturalnym.
Wane, by umia sobie z nimi radzi, da im upust. Udawanie dobrego nastroju
i tumienie emocji w imi wyszych celw zwykle nie wychodzi na dobre ani
opiekunowi, ani odbiorcy. Stumione emocje nie znikaj powoduj za to
narastanie napicia i psychicznego dyskomfortu. W efekcie Twj nastrj moe si
waha, a efektywno pracy spada. Jeeli czujesz, e sytuacja ci przerasta,
wyjd na spacer. Kilka wdechw wieego powietrza uspokoi Ci i umoliwi
przeanalizowanie powodu negatywnych emocji.
Nie tum w sobie gniewu i zoci
Nic nie dziaa bardziej odprajco ni porzdna dawka aktywnoci fizycznej.
Wybierz si zatem na szybki marsz po parku, przejadk rowerem czy te
popracuj w ogrodzie. Kada aktywno jest polecana. Warto, aby bya regularna
i w odpowiednim tempie. Bardzo istotn rzecz jest, aby tak umia zorganizowa
swj plan dnia, by znale chwil tylko dla siebie, na zrealizowanie swoich pasji,
wyjcie do kina, teatru. To pozwoli Ci cho na chwil zapomnie o problemach,
z ktrymi borykasz si na co dzie.
Bd aktywny
Nie bagatelizuj roli, jak odgrywa sen w yciu. Aby Twj organizm funkcjonowa
prawidowo, niezbdna jest odpowiednia ilo snu na dob. Dziki niemu masz
szans na regeneracj i nabranie si witalnych.
Sypiaj regularnie
i
Jeli chcesz dobrze zadba o najbliszych, najpierw musisz
zadba o siebie. Tylko osoba zintegrowana wewntrznie moe we
waciwy sposb obdarzy opiek swoich najbliszych tak, aby nie
wzbudzi w nich niepotrzebnego poczucia winy. Pamitaj
o moliwoci skorzystania z pomocy udzielanej w ramach spotka
grup wsparcia, organizowanych przez stowarzyszenia dziaajce na
rzecz pomocy osobom przewlekle chorym. Na pewno dostaniesz tam
wiele cennych wskazwek i porad. Nie jeste sam, musisz si tylko
uwanie rozejrze.
3
64
3
65
www.damy-ra de.i nfo
Najwaniejsze wskazwki
Aby nie dopuci do rozchwiania emocjonalnego i tym samym zachowa yciow
harmoni, powiniene przestrzega kilku regu:
Bierz na siebie tylko tyle zada, ile realnie jest moliwe do wykonania. Moe to sprawi,
e bdziesz bardziej odporny na rne trudne sytuacje. Pamitaj, e nie jeste niezastpiony!
Naucz si korzysta z pomocy innych rodziny, opiekunki. Masz prawo do swojego ycia,
do organizowania sobie przyjemnoci, do wychodzenia z domu. Nie bj si czasem by
egoist.
Naucz si dba o swoje potrzeby, chroni siebie i swoje emocje
Staa opieka nad chorym oraz inne liczne obowizki dnia codziennego mog prowadzi
do wyczerpania emocjonalno-fizycznego. Prdzej czy pniej mog pojawi si u Ciebie
problemy z radzeniem sobie z nagromadzonymi emocjami. W literaturze pisze si o zespole
opiekuna. S to rzeczywiste fizjologiczne i psychologiczne objawy, ktre wynikaj z obcienia
emocjonalnego spowodowanego sprawowaniem dugotrwaej opieki nad blisk, zalen
osob. Zdarza si czasem, e opiekun niewiadomie przejmuje objawy choroby
podopiecznego (np. zaniki pamici). Takie objawy uniemoliwiaj efektywn opiek nad osob
chor. Zesp opiekuna moe prowadzi do wysokiego cinienia krwi, cukrzycy, chorb serca,
wrzodw odka i skrajnego osabienia systemu odpornociowego.
i
Czynniki, ktre nasilaj poczucie obcienia:
zaawansowany wiek opiekuna i jego problemy zdrowotne
brak wsparcia ze strony innych osb, czsto nawet rodziny
duga opieka nad chorym (kilka, kilkanacie lat)
niski poziom samodzielnoci chorego i jego problemy psychiczne
aktywno zawodowa opiekuna (trudnoci w pogodzeniu pracy zawodowej
z obowizkami wynikajcymi z opieki)
W reakcji na obcienie pojawia si szereg objaww somatycznych zwizanych z oglnym
pogorszeniem stanu zdrowia opiekuna oraz objaww psychicznych, np. lk, przewleke
znuenie, poczucie winy oraz depresja. Depresja dotyczy od 11% do 52% opiekunw
(zwaszcza kobiet). Udowodniono, e ryzyko depresji wzrasta wraz z czasem trwania opieki
nad chorym. Stwierdzono istotn zaleno pomidzy depresj opiekuna a stanem
funkcjonalnym chorego. Im gorsza sprawno chorego tym wiksza moliwo wystpienia
depresji u opiekuna. Nadmierne obcienie pociga za sob obnienie jakoci ycia
i satysfakcji yciowej opiekuna. Dotyczy ono gwnie penienia rl i relacji spoecznych. Opieka
nad przewlekle chorymi lub starzejcymi si najbliszymi stanowi wyzwanie. Czsto wymaga
zmian w yciu i przedefiniowania dotychczasowo uznawanych priorytetw.
Wane, aby nie zapomnia o wasnych potrzebach w myl zasady, e tylko osoba
zadowolona z siebie i swojego ycia moe dawa rado i szczcie innym.
Znajd wsparcie ze strony osb spoza krgu rodzinnego
Rozmowa z yczliw osob pomoe Ci spojrze na problem z dystansu oraz
rozadowa nagromadzone emocje i napicie. Bdziesz mia okazj odkry,
e wiat nie stan w miejscu, ycie toczy si dalej, inni ludzie te maj problemy.
Konfrontacja z tak rzeczywistoci bdzie rodzajem zimnego prysznica.
Masz prawo do odczuwania negatywnych emocji wobec siebie, wiata, chorego.
Nie musisz mie z ich powodu poczucia winy. S czym zupenie naturalnym.
Wane, by umia sobie z nimi radzi, da im upust. Udawanie dobrego nastroju
i tumienie emocji w imi wyszych celw zwykle nie wychodzi na dobre ani
opiekunowi, ani odbiorcy. Stumione emocje nie znikaj powoduj za to
narastanie napicia i psychicznego dyskomfortu. W efekcie Twj nastrj moe si
waha, a efektywno pracy spada. Jeeli czujesz, e sytuacja ci przerasta,
wyjd na spacer. Kilka wdechw wieego powietrza uspokoi Ci i umoliwi
przeanalizowanie powodu negatywnych emocji.
Nie tum w sobie gniewu i zoci
Nic nie dziaa bardziej odprajco ni porzdna dawka aktywnoci fizycznej.
Wybierz si zatem na szybki marsz po parku, przejadk rowerem czy te
popracuj w ogrodzie. Kada aktywno jest polecana. Warto, aby bya regularna
i w odpowiednim tempie. Bardzo istotn rzecz jest, aby tak umia zorganizowa
swj plan dnia, by znale chwil tylko dla siebie, na zrealizowanie swoich pasji,
wyjcie do kina, teatru. To pozwoli Ci cho na chwil zapomnie o problemach,
z ktrymi borykasz si na co dzie.
Bd aktywny
Nie bagatelizuj roli, jak odgrywa sen w yciu. Aby Twj organizm funkcjonowa
prawidowo, niezbdna jest odpowiednia ilo snu na dob. Dziki niemu masz
szans na regeneracj i nabranie si witalnych.
Sypiaj regularnie
i
Jeli chcesz dobrze zadba o najbliszych, najpierw musisz
zadba o siebie. Tylko osoba zintegrowana wewntrznie moe we
waciwy sposb obdarzy opiek swoich najbliszych tak, aby nie
wzbudzi w nich niepotrzebnego poczucia winy. Pamitaj
o moliwoci skorzystania z pomocy udzielanej w ramach spotka
grup wsparcia, organizowanych przez stowarzyszenia dziaajce na
rzecz pomocy osobom przewlekle chorym. Na pewno dostaniesz tam
wiele cennych wskazwek i porad. Nie jeste sam, musisz si tylko
uwanie rozejrze.
3
64
3
65
Z upywem czasu chory wyraa si coraz mniej skadnie, a opiekun musi domyla si, o co chodzi
chorej osobie. Przy prbie porozumienia si opiekun zauwaa take, e nie jest rozumiany przez
chorego. Nie otrzymuje odpowiedzi na zadawane pytania lub s one pozbawione sensu. Brak
moliwoci porozumiewania si jest trudny dla obu stron i moe przeradza si
w obustronn frustracj. U chorego moe wywoywa nadpobudliwo i agresj. Opieka nad
chorym z otpieniem wymaga ogromnej cierpliwoci, zrozumienia oraz umiejtnoci uwanego
suchania.
Pamitaj! W kontakcie z chorym du rol odgrywa komunikacja niejzykowa, np. mimika
oraz gesty, dotyk, umiech, ktre mog wspomaga komunikat jzykowy lub go zastpowa. i
W miar postpu choroby dochodzi do stopniowego pogarszania si zdolnoci porozumiewania
si z otoczeniem. Chory zaczyna mie kopoty z wyraeniem tego, co chciaby powiedzie,
zapomina nazwy przedmiotw, nie koczy zda oraz wiele razy powtarza te same informacje.
Komunikacja
z chorym
komunikacja z chorym otpiennym
Zasady komunikacji:
Bardzo wana w kopotach z wypowiadaniem si jest stymulacja aktywnoci jzykowych, czyli
zachcanie do rozmowy na tematy przystpne dla chorego, np. wspomnienia z przeszoci.
Aby skutecznie porozumiewa si z chorym, przestrzegaj zasad, ktre mog pomc
w komunikacji. Stwrz odpowiednie warunki do rozmowy, bez haasu i nadmiaru bodcw,
przy wyczonym radiu i telewizorze, zamknitych drzwiach lub oknie.
Rozmawiajc, sta przed chorym (twarz w twarz) oraz staraj si utrzymywa kontakt
wzrokowy i dotykowy:
mw krtkimi, prostymi zdaniami w sposb agodny, bez
napastliwoci i oznak gniewu, ale wyranie i dostatecznie gono
bd ostrony w odgadywaniu, co chory chcia powiedzie
i koczeniu za niego zdania
bezpieczniej bdzie wykaza si cierpliwoci i pozwoli choremu
skoczy myl
unikaj komentarzy typu A nie mwiam, Nie pamitasz?, Ju o to
pytae
uywaj sownictwa, ktre jest dla chorego zrozumiae, jednoczenie
unikaj zdrobnie oraz sposobu mwienia charakterystycznego
w kontakcie z dzieckiem
kiedy w wikszej grupie osb chory jest zagubiony, ogranicz liczb
uczestnikw, zwaszcza tych, ktrych nie zna
polecenia powtarzaj wielokrotnie, a jeeli chory cigle zadaje
te same pytania, staraj si odwrci jego uwag
1.
2.
3.
i
Pamitaj! Osoba z niedosuchem bazuje na przekazie kanaem wzrokowym.
Osoba z niedosuchem powinna dobrze widzie twarz opiekuna.
Zasady komunikacji:
komunikacja z osob niedosyszc
Zorientuj si, jak duy jest niedosuch oraz czy nie zachodzi potrzeba zastosowania
aparatu suchowego.
Pamitaj, e chory nadal odczuwa rne emocje, nawet jeli nie rozumie, co si do niego mwi.
Zachowuj si wic tak, by chory nie straci do siebie szacunku.
Nie dyskutuj o chorym, np. z lekarzem, w obecnoci chorego.
W trakcie rozmowy przypominaj choremu, gdzie jest, co si dzieje w danej chwili. Dziki temu
chory poczuje si bezpieczniej.
Staraj si wykonywa wszystkie czynnoci przy chorym o staych porach. Wprowadzenie rutyny
zminimalizuje poczucie zagubienia.
Wszelkie zadania dla chorego dziel na mae, moliwe do zrealizowania etapy.
Jeeli chory w czym si myli, nie staraj si za wszelk cen wyprowadzi go z bdu.
4.
6.
7.
8.
9.
5.
3
66
3
67
pytania formuuj tak, eby odpowied moga si ograniczy do sowa
tak lub nie np. Zjesz kanapk? zamiast Co zjesz na kolacj?
lub ograniczaa wybr do 2 opcji, np. Zjesz kanapk z serem
czy z szynk?
opowiadaj choremu o powtarzajcych si zdarzeniach i sytuacjach,
aby uatwi orientacj w czasie i pomc odnale si w rytmie dnia,
np. Czas na kolacj, Po obiedzie czas na spacer
wzmacniaj sowa gestem i mimik, np. kiedy mwisz usid,
jednoczenie wska rk na fotel, gdy chcesz powiedzie nie
wychod, w tym samym czasie przeczco ruszaj gow
doce wysiek oraz starania chorego mimo braku dobrych wynikw,
nie odbieraj mu prawa do gosu i nie mw za niego
zachcaj chorego do aktywnoci jzykowej, okazuj zainteresowanie,
podtrzymuj rozmow, ale staraj si nie przerywa
moesz odwoywa si do znanych, utrwalonych tekstw,
np. piosenek, wierszy
gdy chory ley lub siedzi, dotknij jego rki lub ramienia, aby zwrci na siebie
jego uwag, a nastpnie z odlegoci okoo 1 metra przeka komunikat werbalny
Z upywem czasu chory wyraa si coraz mniej skadnie, a opiekun musi domyla si, o co chodzi
chorej osobie. Przy prbie porozumienia si opiekun zauwaa take, e nie jest rozumiany przez
chorego. Nie otrzymuje odpowiedzi na zadawane pytania lub s one pozbawione sensu. Brak
moliwoci porozumiewania si jest trudny dla obu stron i moe przeradza si
w obustronn frustracj. U chorego moe wywoywa nadpobudliwo i agresj. Opieka nad
chorym z otpieniem wymaga ogromnej cierpliwoci, zrozumienia oraz umiejtnoci uwanego
suchania.
Pamitaj! W kontakcie z chorym du rol odgrywa komunikacja niejzykowa, np. mimika
oraz gesty, dotyk, umiech, ktre mog wspomaga komunikat jzykowy lub go zastpowa. i
W miar postpu choroby dochodzi do stopniowego pogarszania si zdolnoci porozumiewania
si z otoczeniem. Chory zaczyna mie kopoty z wyraeniem tego, co chciaby powiedzie,
zapomina nazwy przedmiotw, nie koczy zda oraz wiele razy powtarza te same informacje.
Komunikacja
z chorym
komunikacja z chorym otpiennym
Zasady komunikacji:
Bardzo wana w kopotach z wypowiadaniem si jest stymulacja aktywnoci jzykowych, czyli
zachcanie do rozmowy na tematy przystpne dla chorego, np. wspomnienia z przeszoci.
Aby skutecznie porozumiewa si z chorym, przestrzegaj zasad, ktre mog pomc
w komunikacji. Stwrz odpowiednie warunki do rozmowy, bez haasu i nadmiaru bodcw,
przy wyczonym radiu i telewizorze, zamknitych drzwiach lub oknie.
Rozmawiajc, sta przed chorym (twarz w twarz) oraz staraj si utrzymywa kontakt
wzrokowy i dotykowy:
mw krtkimi, prostymi zdaniami w sposb agodny, bez
napastliwoci i oznak gniewu, ale wyranie i dostatecznie gono
bd ostrony w odgadywaniu, co chory chcia powiedzie
i koczeniu za niego zdania
bezpieczniej bdzie wykaza si cierpliwoci i pozwoli choremu
skoczy myl
unikaj komentarzy typu A nie mwiam, Nie pamitasz?, Ju o to
pytae
uywaj sownictwa, ktre jest dla chorego zrozumiae, jednoczenie
unikaj zdrobnie oraz sposobu mwienia charakterystycznego
w kontakcie z dzieckiem
kiedy w wikszej grupie osb chory jest zagubiony, ogranicz liczb
uczestnikw, zwaszcza tych, ktrych nie zna
polecenia powtarzaj wielokrotnie, a jeeli chory cigle zadaje
te same pytania, staraj si odwrci jego uwag
1.
2.
3.
i
Pamitaj! Osoba z niedosuchem bazuje na przekazie kanaem wzrokowym.
Osoba z niedosuchem powinna dobrze widzie twarz opiekuna.
Zasady komunikacji:
komunikacja z osob niedosyszc
Zorientuj si, jak duy jest niedosuch oraz czy nie zachodzi potrzeba zastosowania
aparatu suchowego.
Pamitaj, e chory nadal odczuwa rne emocje, nawet jeli nie rozumie, co si do niego mwi.
Zachowuj si wic tak, by chory nie straci do siebie szacunku.
Nie dyskutuj o chorym, np. z lekarzem, w obecnoci chorego.
W trakcie rozmowy przypominaj choremu, gdzie jest, co si dzieje w danej chwili. Dziki temu
chory poczuje si bezpieczniej.
Staraj si wykonywa wszystkie czynnoci przy chorym o staych porach. Wprowadzenie rutyny
zminimalizuje poczucie zagubienia.
Wszelkie zadania dla chorego dziel na mae, moliwe do zrealizowania etapy.
Jeeli chory w czym si myli, nie staraj si za wszelk cen wyprowadzi go z bdu.
4.
6.
7.
8.
9.
5.
3
66
3
67
pytania formuuj tak, eby odpowied moga si ograniczy do sowa
tak lub nie np. Zjesz kanapk? zamiast Co zjesz na kolacj?
lub ograniczaa wybr do 2 opcji, np. Zjesz kanapk z serem
czy z szynk?
opowiadaj choremu o powtarzajcych si zdarzeniach i sytuacjach,
aby uatwi orientacj w czasie i pomc odnale si w rytmie dnia,
np. Czas na kolacj, Po obiedzie czas na spacer
wzmacniaj sowa gestem i mimik, np. kiedy mwisz usid,
jednoczenie wska rk na fotel, gdy chcesz powiedzie nie
wychod, w tym samym czasie przeczco ruszaj gow
doce wysiek oraz starania chorego mimo braku dobrych wynikw,
nie odbieraj mu prawa do gosu i nie mw za niego
zachcaj chorego do aktywnoci jzykowej, okazuj zainteresowanie,
podtrzymuj rozmow, ale staraj si nie przerywa
moesz odwoywa si do znanych, utrwalonych tekstw,
np. piosenek, wierszy
gdy chory ley lub siedzi, dotknij jego rki lub ramienia, aby zwrci na siebie
jego uwag, a nastpnie z odlegoci okoo 1 metra przeka komunikat werbalny
wypowiadaj komunikat wolno, wyranie, krtkimi zdaniami, powtarzajc
wypowiadan kwesti, a osoba z niedosuchem j zrozumie
zawsze stawaj po stronie ucha lepiej syszcego
wzmacniaj komunikat werbalny mow ciaa (mimik twarzy, gestami
i postaw ciaa)
w razie potrzeby zastosuj sowo pisane
stwrz przyjazne komunikacji rodowisko fizyczne (cisza, cierpliwo,
brak popiechu)
czsto sprawdzaj, czy podopieczny waciwie uywa aparatu suchowego,
gdy ze zaoenie powoduje szumy, gwizdy, inne zakcenia
komunikacja z osob niedowidzc
Zorientuj si, jak duy jest stopie uszkodzenia wzroku oraz czy chory uywa okularw.
Zasady komunikacji:
Rozmow prowad w miejscu bezpiecznym dla osoby niedowidzcej,
gdzie nie jest naraona np. na potrcenie.
Unikaj zakce w odbiorze komunikatw, np. haas, ze owietlenie.
Wspomagaj komunikat dokadnym opisem sownym przedmiotw i zjawisk.
1.
2.
3.
Towarzyszenie
osobie umierajcej
Obecno przy umierajcym to szczeglnie trudne wyzwanie dla
bliskich i wszystkich opiekunw, bdce jednoczenie wan
powinnoci wobec drugiego czowieka. Nieuleczalnie chorzy
obok blu i braku kontroli nad swoim ciaem, najbardziej
obawiaj si samotnoci u kresu ycia. Dlatego warto wiedzie,
jakie s oznaki tych ostatnich chwil i w jaki sposb moesz
towarzyszy bliskiej osobie w tym szczeglnym czasie.
Chory jeszcze nic nie wie o swojej sytuacji i nie przeywa adnych trudnoci. Dotr
one do jego wiadomoci po pewnym czasie i wwczas zacznie mie on
wtpliwoci spowodowane objawami choroby i czst zmow milczenia powsta
wrd opiekunw na temat jego stanu.
Niewiadomo nadchodzcej mierci
Musisz pamita, e na to, jak si zachowuje Twj umierajcy bliski i w jaki sposb reaguje na
otoczenie i na Ciebie, ma wpyw przebieg procesu umierania, ktry dzieli si na etapy. W kadym
z etapw pojawiaj si rne emocje i zwizane z nimi zachowania. Ich kolejno nie jest taka sama
u adnej z osb u kresu ycia, mog nastpi midzy nimi przesunicia. Etapy, o ktrych mowa
w rnych prbach opisu zjawisk u kresu ycia, to:
To etap, w ktrym chory przeywa wtpliwoci dotyczce przebiegu choroby
i odczuwa niepokojce objawy wskazujce na dugotrwae osabienie si witalnych.
Pojawiaj si chwile lku i smutku przeplatane nadziej i oczekiwaniem na cudown
popraw. Chory zauwaa pewne sygnay miertelnego zagroenia i moe spycha
je do podwiadomoci, moe take wyczuwa Twoj ch upikszania
rzeczywistoci czy drobne oszustwo (tak zwane ,,kamstwa nieszkodliwe).
Niepewno
Zaprzeczenie
Chory zaprzecza wyczuwanej przez niego sytuacji bliskiego kresu ycia poprzez
swoje zachowanie (snuje plany dotyczce przyszoci). Jest to prba ucieczki od
rzeczywistoci lub zaprzeczenie wyranym sygnaom bliskoci mierci.
Zaprzeczenie moe wyraa wprost (np. poprzez stwierdzenie To przecie nie
moe by prawda, e ja bd umiera!), czasem bdzie to uporczywa zmiana
kadego tematu, zwizanego z informacj o pogorszeniu si stanu fizycznego.
Powiniene w tym czasie uzbroi si w cierpliwo, prbujc wspiera chorego.
Moesz te pomc, rozmawiajc z bliskim na temat jego stanu w sposb delikatny,
ale prawdziwy, po to, aby mg on pogodzi si z faktem bliskoci mierci.
etapy umierania
3
68
3
69
wypowiadaj komunikat wolno, wyranie, krtkimi zdaniami, powtarzajc
wypowiadan kwesti, a osoba z niedosuchem j zrozumie
zawsze stawaj po stronie ucha lepiej syszcego
wzmacniaj komunikat werbalny mow ciaa (mimik twarzy, gestami
i postaw ciaa)
w razie potrzeby zastosuj sowo pisane
stwrz przyjazne komunikacji rodowisko fizyczne (cisza, cierpliwo,
brak popiechu)
czsto sprawdzaj, czy podopieczny waciwie uywa aparatu suchowego,
gdy ze zaoenie powoduje szumy, gwizdy, inne zakcenia
komunikacja z osob niedowidzc
Zorientuj si, jak duy jest stopie uszkodzenia wzroku oraz czy chory uywa okularw.
Zasady komunikacji:
Rozmow prowad w miejscu bezpiecznym dla osoby niedowidzcej,
gdzie nie jest naraona np. na potrcenie.
Unikaj zakce w odbiorze komunikatw, np. haas, ze owietlenie.
Wspomagaj komunikat dokadnym opisem sownym przedmiotw i zjawisk.
1.
2.
3.
Towarzyszenie
osobie umierajcej
Obecno przy umierajcym to szczeglnie trudne wyzwanie dla
bliskich i wszystkich opiekunw, bdce jednoczenie wan
powinnoci wobec drugiego czowieka. Nieuleczalnie chorzy
obok blu i braku kontroli nad swoim ciaem, najbardziej
obawiaj si samotnoci u kresu ycia. Dlatego warto wiedzie,
jakie s oznaki tych ostatnich chwil i w jaki sposb moesz
towarzyszy bliskiej osobie w tym szczeglnym czasie.
Chory jeszcze nic nie wie o swojej sytuacji i nie przeywa adnych trudnoci. Dotr
one do jego wiadomoci po pewnym czasie i wwczas zacznie mie on
wtpliwoci spowodowane objawami choroby i czst zmow milczenia powsta
wrd opiekunw na temat jego stanu.
Niewiadomo nadchodzcej mierci
Musisz pamita, e na to, jak si zachowuje Twj umierajcy bliski i w jaki sposb reaguje na
otoczenie i na Ciebie, ma wpyw przebieg procesu umierania, ktry dzieli si na etapy. W kadym
z etapw pojawiaj si rne emocje i zwizane z nimi zachowania. Ich kolejno nie jest taka sama
u adnej z osb u kresu ycia, mog nastpi midzy nimi przesunicia. Etapy, o ktrych mowa
w rnych prbach opisu zjawisk u kresu ycia, to:
To etap, w ktrym chory przeywa wtpliwoci dotyczce przebiegu choroby
i odczuwa niepokojce objawy wskazujce na dugotrwae osabienie si witalnych.
Pojawiaj si chwile lku i smutku przeplatane nadziej i oczekiwaniem na cudown
popraw. Chory zauwaa pewne sygnay miertelnego zagroenia i moe spycha
je do podwiadomoci, moe take wyczuwa Twoj ch upikszania
rzeczywistoci czy drobne oszustwo (tak zwane ,,kamstwa nieszkodliwe).
Niepewno
Zaprzeczenie
Chory zaprzecza wyczuwanej przez niego sytuacji bliskiego kresu ycia poprzez
swoje zachowanie (snuje plany dotyczce przyszoci). Jest to prba ucieczki od
rzeczywistoci lub zaprzeczenie wyranym sygnaom bliskoci mierci.
Zaprzeczenie moe wyraa wprost (np. poprzez stwierdzenie To przecie nie
moe by prawda, e ja bd umiera!), czasem bdzie to uporczywa zmiana
kadego tematu, zwizanego z informacj o pogorszeniu si stanu fizycznego.
Powiniene w tym czasie uzbroi si w cierpliwo, prbujc wspiera chorego.
Moesz te pomc, rozmawiajc z bliskim na temat jego stanu w sposb delikatny,
ale prawdziwy, po to, aby mg on pogodzi si z faktem bliskoci mierci.
etapy umierania
3
68
3
69
Uczucia te pojawiaj si najczciej obok stadium niepewnoci. Nawet po pogodzeniu si
z bliskoci mierci chory moe zacz buntowa si przeciwko niej. Bunt ten moe
manifestowa si poprzez szukanie winnych zaistniaej sytuacji. Szukanie faktw, ktre
spowodoway zy stan zdrowia, wyrzuty z uczynionego kiedy za, niespenionego obowizku
nasilaj si na tym etapie i s trudne do przejcia dla samego chorego i dla Ciebie jako
opiekuna. Musisz cierpliwie sucha, pomagajc w ten sposb bliskiemu oczyci si
z agresywnych myli i nastawie i zaakceptowa sytuacj, w ktrej znajduje si tu i teraz.
Bunt, agresja
Targowanie si z losem
Na tym etapie przeplataj si bunt i depresja. Chory zaczyna skada obietnice Bogu,
lekarzowi, rodzinie, co czsto bywa zwizane z poczuciem winy. Moesz wwczas poprosi
o pomoc duszpasterza czy przewodnika duchowego, gdy zachowanie chorego czsto moe
by poczone z poczuciem winy wobec Boga lub innych ludzi. W tym etapie chory moe
skada deklaracje zmiany swojego wiatopogldu lub ch pogodzenia si w sytuacjach
konfliktw z innymi osobami.
Depresja
Pojawia si u wikszoci wiadomych swojej sytuacji ciko chorych osb w kocowej fazie
ycia. Moe si wiza z odmow przyjmowania lekarstw, spoywania posikw, niechci do
rozmowy. Stan depresyjny moe si take wiza z niemonoci wypenienia wanych
powinnoci jakimi mog by troska o dzieci, wypenienie swojej misji yciowej czy
planowanych dziaa. W tym etapie powiniene w sposb szczeglny wspiera chorego,
stara si go pocieszy oraz pomaga w yciowych problemach. Gdy depresja stanie si
narzdziem przygotowujcym chorego do utraty wszystkiego, co si w yciu kocha,
powiniene sucha go i umoliwi wyraanie blu i alu. Moe to mu pomc w pogodzeniu si
z rzeczywistoci.
Ostatnie stadium akceptacji moe u niektrych chorych przybiera form pragnienia mierci.
Moliwe jest take widzenie tego etapu jako pragnienie zakoczenia choroby i cierpie.
Niektrzy umierajcy mog wyraa w tym czasie yczenia dotyczce okresu po ich mierci.
To zwykle jest okres poegna, wanych przesa duchowych, a take przestrze
intensywnych przey duchowo-religijnych osoby umierajcej i Twoich jako jej opiekuna.
Pogodzenie si z faktem bliskoci mierci
Pamitaj! Opisanych etapw nie przyjmuj zbyt schematycznie. S to jedynie wskazania,
umoliwiajce zrozumienie potrzeb dominujcych u osb u kresu ycia, a co za tym
idzie, udzielania odpowiedniej i skutecznej pomocy.
i
szczeglne umiejtnoci przydatne w opiece
u kresu ycia
Opiekujc si osob u kresu ycia, powiniene pamita rwnie o kilku elementach, ktre mog
poprawi jako tej opieki. S to midzy innymi:
Wraliwo i uwano na gesty i inne sygnay pozawerbalne
W sytuacji, gdy chory jest ju wyranie osabiony, musisz zwraca szczegln
uwag na sygnay pozawerbalne. Czsto ostatnie dialogi odbywaj si poprzez
ucisk rki w odpowiedzi na pytania dotyczce blu, dusznoci, pragnienia czy innej
potrzeby. Dziki takim komunikatom chory da Ci wskazwki, jaka jest najlepsza
pozycja dla niego, jak moesz uly jego cierpieniom fizycznym i emocjonalno-
duchowym. Cho jzyk niewerbalny jest trudny do opisu i interpretacji, stanowi
wany system komunikowania si z umierajcym czowiekiem. Dlatego powiniene
uwanie wsuchiwa si i wpatrywa w kady sygna komunikatw niewerbalnych.
Wsparcie emocjonalne i duchowe przekazywane
przez opiekunw
Musisz pamita, e chorzy czsto odczuwaj utrat godnoci, zwaszcza, gdy nie
potrafi kontrolowa swojego ciaa. Czuj si ciarem dla swoich bliskich
i otoczenia, a w wypadku ich braku, odczuwaj opuszczenie i osamotnienie. Osoby
bardzo zwizane z bliskimi, bolenie przeywaj dramat rozstania. Nasilaj si
w tym czasie cierpienia egzystencjalne i duchowe, zwaszcza wwczas, gdy byy
one odkadane na pniej. Moe pojawi si niepewno, wtpliwoci natury
religijnej, a take wyrzuty sumienia i obciajca odpowiedzialno za yciowe
bdy. Nawet u osb gboko religijnych pojawiaj si momenty niepewnoci
i zwtpienia. Powiniene w tym okresie by otwarty na potrzeby duchowe i religijne
chorego w obliczu zbliajcej si mierci. Moesz zaproponowa modlitwy
indywidualne, wsplnotowe, sakramenty, raniec czy psalmy, muzyk
medytacyjn, palenie wiec lub kadzide czy inne praktyki, waciwe dla tradycji
i kultury osoby umierajcej. Pozwoli to umierajcemu poczu si bezpieczniej.
Dobrze jest wybra w tym czasie modlitwy, pieni czy rytuay, ktre s bliskie
umierajcemu.
Waciwe otoczenie dla osoby umierajcej
Najlepszym miejscem dla chorego u kresu ycia jest dom, w ktrym moe on
odnale ulubione obrazy czy symbole religijne, a nade wszystko, czu si
bezpiecznie u siebie. Jeli Twj bliski przebywa w hospicjum lub w oddziale
szpitalnym, to rwnie to miejsce pobytu moesz uczyni dla niego bardziej
przyjaznym i domowym. Na przykad ustaw wane dla chorego pamitki, zdjcia,
czy przedmioty kultu religijnego w zasigu jego wzroku. Powiniene take
zatroszczy si o waciwe owietlenie w pomieszczeniu umierajcego. wiato
powinno by nie za ostre i skierowane nie wprost w kierunku ka, by nie razio
sabncego wzroku osoby umierajcej.
3
70
3
71
Uczucia te pojawiaj si najczciej obok stadium niepewnoci. Nawet po pogodzeniu si
z bliskoci mierci chory moe zacz buntowa si przeciwko niej. Bunt ten moe
manifestowa si poprzez szukanie winnych zaistniaej sytuacji. Szukanie faktw, ktre
spowodoway zy stan zdrowia, wyrzuty z uczynionego kiedy za, niespenionego obowizku
nasilaj si na tym etapie i s trudne do przejcia dla samego chorego i dla Ciebie jako
opiekuna. Musisz cierpliwie sucha, pomagajc w ten sposb bliskiemu oczyci si
z agresywnych myli i nastawie i zaakceptowa sytuacj, w ktrej znajduje si tu i teraz.
Bunt, agresja
Targowanie si z losem
Na tym etapie przeplataj si bunt i depresja. Chory zaczyna skada obietnice Bogu,
lekarzowi, rodzinie, co czsto bywa zwizane z poczuciem winy. Moesz wwczas poprosi
o pomoc duszpasterza czy przewodnika duchowego, gdy zachowanie chorego czsto moe
by poczone z poczuciem winy wobec Boga lub innych ludzi. W tym etapie chory moe
skada deklaracje zmiany swojego wiatopogldu lub ch pogodzenia si w sytuacjach
konfliktw z innymi osobami.
Depresja
Pojawia si u wikszoci wiadomych swojej sytuacji ciko chorych osb w kocowej fazie
ycia. Moe si wiza z odmow przyjmowania lekarstw, spoywania posikw, niechci do
rozmowy. Stan depresyjny moe si take wiza z niemonoci wypenienia wanych
powinnoci jakimi mog by troska o dzieci, wypenienie swojej misji yciowej czy
planowanych dziaa. W tym etapie powiniene w sposb szczeglny wspiera chorego,
stara si go pocieszy oraz pomaga w yciowych problemach. Gdy depresja stanie si
narzdziem przygotowujcym chorego do utraty wszystkiego, co si w yciu kocha,
powiniene sucha go i umoliwi wyraanie blu i alu. Moe to mu pomc w pogodzeniu si
z rzeczywistoci.
Ostatnie stadium akceptacji moe u niektrych chorych przybiera form pragnienia mierci.
Moliwe jest take widzenie tego etapu jako pragnienie zakoczenia choroby i cierpie.
Niektrzy umierajcy mog wyraa w tym czasie yczenia dotyczce okresu po ich mierci.
To zwykle jest okres poegna, wanych przesa duchowych, a take przestrze
intensywnych przey duchowo-religijnych osoby umierajcej i Twoich jako jej opiekuna.
Pogodzenie si z faktem bliskoci mierci
Pamitaj! Opisanych etapw nie przyjmuj zbyt schematycznie. S to jedynie wskazania,
umoliwiajce zrozumienie potrzeb dominujcych u osb u kresu ycia, a co za tym
idzie, udzielania odpowiedniej i skutecznej pomocy.
i
szczeglne umiejtnoci przydatne w opiece
u kresu ycia
Opiekujc si osob u kresu ycia, powiniene pamita rwnie o kilku elementach, ktre mog
poprawi jako tej opieki. S to midzy innymi:
Wraliwo i uwano na gesty i inne sygnay pozawerbalne
W sytuacji, gdy chory jest ju wyranie osabiony, musisz zwraca szczegln
uwag na sygnay pozawerbalne. Czsto ostatnie dialogi odbywaj si poprzez
ucisk rki w odpowiedzi na pytania dotyczce blu, dusznoci, pragnienia czy innej
potrzeby. Dziki takim komunikatom chory da Ci wskazwki, jaka jest najlepsza
pozycja dla niego, jak moesz uly jego cierpieniom fizycznym i emocjonalno-
duchowym. Cho jzyk niewerbalny jest trudny do opisu i interpretacji, stanowi
wany system komunikowania si z umierajcym czowiekiem. Dlatego powiniene
uwanie wsuchiwa si i wpatrywa w kady sygna komunikatw niewerbalnych.
Wsparcie emocjonalne i duchowe przekazywane
przez opiekunw
Musisz pamita, e chorzy czsto odczuwaj utrat godnoci, zwaszcza, gdy nie
potrafi kontrolowa swojego ciaa. Czuj si ciarem dla swoich bliskich
i otoczenia, a w wypadku ich braku, odczuwaj opuszczenie i osamotnienie. Osoby
bardzo zwizane z bliskimi, bolenie przeywaj dramat rozstania. Nasilaj si
w tym czasie cierpienia egzystencjalne i duchowe, zwaszcza wwczas, gdy byy
one odkadane na pniej. Moe pojawi si niepewno, wtpliwoci natury
religijnej, a take wyrzuty sumienia i obciajca odpowiedzialno za yciowe
bdy. Nawet u osb gboko religijnych pojawiaj si momenty niepewnoci
i zwtpienia. Powiniene w tym okresie by otwarty na potrzeby duchowe i religijne
chorego w obliczu zbliajcej si mierci. Moesz zaproponowa modlitwy
indywidualne, wsplnotowe, sakramenty, raniec czy psalmy, muzyk
medytacyjn, palenie wiec lub kadzide czy inne praktyki, waciwe dla tradycji
i kultury osoby umierajcej. Pozwoli to umierajcemu poczu si bezpieczniej.
Dobrze jest wybra w tym czasie modlitwy, pieni czy rytuay, ktre s bliskie
umierajcemu.
Waciwe otoczenie dla osoby umierajcej
Najlepszym miejscem dla chorego u kresu ycia jest dom, w ktrym moe on
odnale ulubione obrazy czy symbole religijne, a nade wszystko, czu si
bezpiecznie u siebie. Jeli Twj bliski przebywa w hospicjum lub w oddziale
szpitalnym, to rwnie to miejsce pobytu moesz uczyni dla niego bardziej
przyjaznym i domowym. Na przykad ustaw wane dla chorego pamitki, zdjcia,
czy przedmioty kultu religijnego w zasigu jego wzroku. Powiniene take
zatroszczy si o waciwe owietlenie w pomieszczeniu umierajcego. wiato
powinno by nie za ostre i skierowane nie wprost w kierunku ka, by nie razio
sabncego wzroku osoby umierajcej.
3
70
3
71
W czym konkretnie moesz pomc osobie u kresu ycia?
Opiekujc si umierajcym, musisz bra pod uwag rne jego potrzeby, te fizyczne, ale take
psychologiczne, spoeczne jak i duchowo-religijne. Uporzdkuj je wedug ich wanoci
i znaczenia dla chorego i dla Ciebie. Bywa tak, e niektrych potrzeb ciko chory nie ujawni,
sdzc, e s one zbyt banalne, albo nie interesuj one Ciebie i powie je innej osobie. Uszanuj
ten swoisty wybr, ktrego dokonuje chory, wybierajc osob, ktrej powierza swoje sekrety
i pragnienia. Czsto jest ni kto z bliskich, ale takim szczeglnym zaufaniem bywaj take
obdarzani opiekunowie instytucjonalni oraz opiekunowie nieformalni i wolontariusze korzystaj
z ich pomocy.
Okrelenie i wsuchanie si w potrzeby chorego
Powiniene zapewni choremu kontakt z osob duchown (w zgodzie z jego religi i filozofi
yciow). Pozwl mu na rozmowy o problemach duchowo-religijnych z opiekunami z zespou
opiekuczego, jeli sam chory wybra sobie dan z osb do podzielenia si swoim
wtpliwociami egzystencjalnymi i duchowymi.
Potrzeby duchowo-religijne stanowi szczegln grup dziaa
u kresu ycia
Jeli chory o to poprosi, pom mu w uregulowaniu spraw, ktre czsto bywaj zawikane lub
bolesne. Moe by to proba o moliwo spotkania z byym maonkiem czy dziemi,
pojednania z bliskimi, ktrzy oddalili si na skutek konfliktw lub niezrozumienia, czy wreszcie
poegnania si z wanymi osobami, o ktrych istnieniu nie wie rodzina i najblisi. Wrd
elementw ludzkiego egnania si z ludmi i wiatem moe pojawi si proba o pomoc
w pozostawieniu czego po sobie, w postaci przekazania szczeglnego testamentu,
przekazania osobie lub instytucji swojego dziea czy skomponowanego utworu lub szczeglnie
bliskiej rzeczy, ktrej warto materialna jest mniej wana od symbolicznej. Postaraj si pomc
w spenieniu tych pragnie, unikajc komentarzy czy oceniania dziaa, ktre maj szczeglne
znaczenie dla osoby u kresu ycia.
Potrzeba poegnania i pojednania si z innymi ludmi
Chorzy u kresu ycia potrzebuj pomocy w uregulowaniu spraw urzdowych, wrd ktrych
mog by sprawy spadkowe, majtkowe, a take powierzenie dalszej opieki nad dziemi.
Chocia bywa to nieatwe, powiniene pomc bliskiemu, umoliwiajc mu kontakt z waciwymi
osobami, szanujc wol chorego odnoszc si do sposobw informowania pozostaych
czonkw rodziny. Z tym elementem wie si te pragnienie chorego, by zorganizowa,
zaplanowa i przygotowa si do czynnoci, ktre trzeba bdzie podj po jego mierci.
Praktyczna pomoc formalno-prawna
Pamitaj, e drobne elementy, ktre czyni nasze ycie atwiejszym na co dzie, mog
by wsparciem u kresu ycia lub gdy nie zostan dopilnowane mog by duym
utrudnieniemi udrczeniem dla umierajcego czowieka.
i
Ostatni etap ycia to dramatyczne chwile, zwizane z rozstaniem ze wiatem, poegnaniem
z najbliszymi, a take z duym adunkiem dozna emocjonalnych i duchowo-religijnych.
Otaczajcy umierajcego powinni zachowa spokj, nie krzycze, nie potrzsa chorym,
nie ingerowa z niepotrzebnymi interwencjami medycznymi, pielgnacyjnymi czy opiekuczymi.
Zadbaj o atmosfer pen szacunku, modlitwy lub yczliwego skupienia i ciszy. Moesz poprosi
osob duchown, by udzielia Wiatyku i poprzez modlitw i czuwanie wspara umierajcego
i Twoj rodzin.
Pomoc i towarzyszenie w czasie agonii
3
72
3
73
W czym konkretnie moesz pomc osobie u kresu ycia?
Opiekujc si umierajcym, musisz bra pod uwag rne jego potrzeby, te fizyczne, ale take
psychologiczne, spoeczne jak i duchowo-religijne. Uporzdkuj je wedug ich wanoci
i znaczenia dla chorego i dla Ciebie. Bywa tak, e niektrych potrzeb ciko chory nie ujawni,
sdzc, e s one zbyt banalne, albo nie interesuj one Ciebie i powie je innej osobie. Uszanuj
ten swoisty wybr, ktrego dokonuje chory, wybierajc osob, ktrej powierza swoje sekrety
i pragnienia. Czsto jest ni kto z bliskich, ale takim szczeglnym zaufaniem bywaj take
obdarzani opiekunowie instytucjonalni oraz opiekunowie nieformalni i wolontariusze korzystaj
z ich pomocy.
Okrelenie i wsuchanie si w potrzeby chorego
Powiniene zapewni choremu kontakt z osob duchown (w zgodzie z jego religi i filozofi
yciow). Pozwl mu na rozmowy o problemach duchowo-religijnych z opiekunami z zespou
opiekuczego, jeli sam chory wybra sobie dan z osb do podzielenia si swoim
wtpliwociami egzystencjalnymi i duchowymi.
Potrzeby duchowo-religijne stanowi szczegln grup dziaa
u kresu ycia
Jeli chory o to poprosi, pom mu w uregulowaniu spraw, ktre czsto bywaj zawikane lub
bolesne. Moe by to proba o moliwo spotkania z byym maonkiem czy dziemi,
pojednania z bliskimi, ktrzy oddalili si na skutek konfliktw lub niezrozumienia, czy wreszcie
poegnania si z wanymi osobami, o ktrych istnieniu nie wie rodzina i najblisi. Wrd
elementw ludzkiego egnania si z ludmi i wiatem moe pojawi si proba o pomoc
w pozostawieniu czego po sobie, w postaci przekazania szczeglnego testamentu,
przekazania osobie lub instytucji swojego dziea czy skomponowanego utworu lub szczeglnie
bliskiej rzeczy, ktrej warto materialna jest mniej wana od symbolicznej. Postaraj si pomc
w spenieniu tych pragnie, unikajc komentarzy czy oceniania dziaa, ktre maj szczeglne
znaczenie dla osoby u kresu ycia.
Potrzeba poegnania i pojednania si z innymi ludmi
Chorzy u kresu ycia potrzebuj pomocy w uregulowaniu spraw urzdowych, wrd ktrych
mog by sprawy spadkowe, majtkowe, a take powierzenie dalszej opieki nad dziemi.
Chocia bywa to nieatwe, powiniene pomc bliskiemu, umoliwiajc mu kontakt z waciwymi
osobami, szanujc wol chorego odnoszc si do sposobw informowania pozostaych
czonkw rodziny. Z tym elementem wie si te pragnienie chorego, by zorganizowa,
zaplanowa i przygotowa si do czynnoci, ktre trzeba bdzie podj po jego mierci.
Praktyczna pomoc formalno-prawna
Pamitaj, e drobne elementy, ktre czyni nasze ycie atwiejszym na co dzie, mog
by wsparciem u kresu ycia lub gdy nie zostan dopilnowane mog by duym
utrudnieniemi udrczeniem dla umierajcego czowieka.
i
Ostatni etap ycia to dramatyczne chwile, zwizane z rozstaniem ze wiatem, poegnaniem
z najbliszymi, a take z duym adunkiem dozna emocjonalnych i duchowo-religijnych.
Otaczajcy umierajcego powinni zachowa spokj, nie krzycze, nie potrzsa chorym,
nie ingerowa z niepotrzebnymi interwencjami medycznymi, pielgnacyjnymi czy opiekuczymi.
Zadbaj o atmosfer pen szacunku, modlitwy lub yczliwego skupienia i ciszy. Moesz poprosi
osob duchown, by udzielia Wiatyku i poprzez modlitw i czuwanie wspara umierajcego
i Twoj rodzin.
Pomoc i towarzyszenie w czasie agonii
3
72
3
73
Dla wielu osb wiadomo o tym, e jeden z czonkw rodziny
bdzie wymaga dugoterminowej opieki, jest wiadomoci
druzgocc. W obliczu takiej wiadomoci czsto rodzina czuje
si bezradna. Zwykle ludzie nie zastanawiaj si nad tym, co
w takiej sytuacji by zrobili, nie zakadaj przecie, e cokolwiek
zego stanie si ich bliskim. W zwizku z tym pojawia si seria
problemw formalnych m.in. jak zaatwi sprawy urzdowe,
bankowe, prawne, jak zorganizowa opiek, zdoby orzeczenie
o niepenosprawnoci czy ubezwasnowolnienie. Obecnie
w Polsce nie ma systemowego rozwizania, ktre uatwioby
opiekunom rozeznanie w nowej dla nich sytuacji. Wiele
informacji uzyskuje si, niestety, przez przypadek, poczt
pantoflow.
W tej czci poradnika znajdziesz zbir wskazwek, ktre pomog Ci zorientowa si
w moliwociach, jakie ma opiekun nieformalny w Polsce. Podpowiadamy te, gdzie szuka
informacji na rne tematy i gdzie zaatwia poszczeglne sprawy.
Orzeczenie o
niepenosprawnoci
W przypadku, gdy nasz bliski choruje przewlekle, warto wystpi
z wnioskiem o ustalenie stopnia niepenosprawnoci. Zajmuj
si tym Zespoy do Spraw Orzekania o Niepenosprawnoci
znajdujce si w kadej gminie czy powiecie.
Posiadanie stopnia niepenosprawnoci jest niezbdne w celu uzyskania zasiku pielgnacyjnego,
wiadcze pieninych z pomocy spoecznej czy korzystania z karty parkingowej.
Informacj o tym, gdzie w danym miecie naley skada dokumenty o wydanie
karty parkingowej, powinnimy uzyska przy Powiatowym Zespole ds. Orzekania
o Niepenosprawnoci.
Opieka w wietle prawa
4
4
74
Wsparcie
finansowe
Opieka nad osob chor oprcz tego, e wymaga wysiku
emocjonalnego i fizycznego, jest rwnie kosztowna.
Pomimo podobnej nazwy s to rne wiadczenia wypacane na podstawie innych przepisw
i po spenieniu cile okrelonych w nich warunkw. Inny jest organ ustalajcy prawo do tych
wiadcze oraz ich patnik.
Osoba uprawniona do dodatku pielgnacyjnego nie moe otrzyma
zasiku pielgnacyjnego.
i
Wysoko dodat ku pi el gnacyj nego
podlega corocznej waloryzacji, tak jak
emerytury i renty. wiadczenie to wypaca
ZUS razem ze wiadczeniem emerytalnym
lub rentowym. Jeeli osoba przebywa
w zak adzi e opi ekuczym, dodat ek
pielgnacyjny zostaje wstrzymany na czas
pobytu w tych placwkach.
eby otrzyma dodatek pielgnacyjny, naley wystpi ze stosownym
wnioskiem, do ktrego docza si orzeczenia Lekarza Orzecznika
ZUS o niezdolnoci do pracy oraz o niezdolnoci do samodzielnej
egzystencji. Osoby powyej 75. roku ycia otrzymuj wiadczenie
z urzdu.
i
Dodatek pielgnacyjny jest wiadczeniem wypacanym przez Zakad Ubezpiecze
Spoecznych. Przysuguje osobom:
uprawnionym do emerytury lub renty pod warunkiem niezdolnoci do pracy oraz
o niezdolnoci do samodzielnej egzystencji
majcym prawo do wiadcze emerytalno-rentowych, ktre ukoczyy 75 rok
ycia.
dodatek pielgnacyjny
Istniej dwa rodzaje wiadcze przeznaczonych na czciowe pokrycie kosztw opieki
nad osob chor:
zasiek pielgnacyjny
uwaga
75
Dla wielu osb wiadomo o tym, e jeden z czonkw rodziny
bdzie wymaga dugoterminowej opieki, jest wiadomoci
druzgocc. W obliczu takiej wiadomoci czsto rodzina czuje
si bezradna. Zwykle ludzie nie zastanawiaj si nad tym, co
w takiej sytuacji by zrobili, nie zakadaj przecie, e cokolwiek
zego stanie si ich bliskim. W zwizku z tym pojawia si seria
problemw formalnych m.in. jak zaatwi sprawy urzdowe,
bankowe, prawne, jak zorganizowa opiek, zdoby orzeczenie
o niepenosprawnoci czy ubezwasnowolnienie. Obecnie
w Polsce nie ma systemowego rozwizania, ktre uatwioby
opiekunom rozeznanie w nowej dla nich sytuacji. Wiele
informacji uzyskuje si, niestety, przez przypadek, poczt
pantoflow.
W tej czci poradnika znajdziesz zbir wskazwek, ktre pomog Ci zorientowa si
w moliwociach, jakie ma opiekun nieformalny w Polsce. Podpowiadamy te, gdzie szuka
informacji na rne tematy i gdzie zaatwia poszczeglne sprawy.
Orzeczenie o
niepenosprawnoci
W przypadku, gdy nasz bliski choruje przewlekle, warto wystpi
z wnioskiem o ustalenie stopnia niepenosprawnoci. Zajmuj
si tym Zespoy do Spraw Orzekania o Niepenosprawnoci
znajdujce si w kadej gminie czy powiecie.
Posiadanie stopnia niepenosprawnoci jest niezbdne w celu uzyskania zasiku pielgnacyjnego,
wiadcze pieninych z pomocy spoecznej czy korzystania z karty parkingowej.
Informacj o tym, gdzie w danym miecie naley skada dokumenty o wydanie
karty parkingowej, powinnimy uzyska przy Powiatowym Zespole ds. Orzekania
o Niepenosprawnoci.
Opieka w wietle prawa
4
4
74
Wsparcie
finansowe
Opieka nad osob chor oprcz tego, e wymaga wysiku
emocjonalnego i fizycznego, jest rwnie kosztowna.
Pomimo podobnej nazwy s to rne wiadczenia wypacane na podstawie innych przepisw
i po spenieniu cile okrelonych w nich warunkw. Inny jest organ ustalajcy prawo do tych
wiadcze oraz ich patnik.
Osoba uprawniona do dodatku pielgnacyjnego nie moe otrzyma
zasiku pielgnacyjnego.
i
Wysoko dodat ku pi el gnacyj nego
podlega corocznej waloryzacji, tak jak
emerytury i renty. wiadczenie to wypaca
ZUS razem ze wiadczeniem emerytalnym
lub rentowym. Jeeli osoba przebywa
w zak adzi e opi ekuczym, dodat ek
pielgnacyjny zostaje wstrzymany na czas
pobytu w tych placwkach.
eby otrzyma dodatek pielgnacyjny, naley wystpi ze stosownym
wnioskiem, do ktrego docza si orzeczenia Lekarza Orzecznika
ZUS o niezdolnoci do pracy oraz o niezdolnoci do samodzielnej
egzystencji. Osoby powyej 75. roku ycia otrzymuj wiadczenie
z urzdu.
i
Dodatek pielgnacyjny jest wiadczeniem wypacanym przez Zakad Ubezpiecze
Spoecznych. Przysuguje osobom:
uprawnionym do emerytury lub renty pod warunkiem niezdolnoci do pracy oraz
o niezdolnoci do samodzielnej egzystencji
majcym prawo do wiadcze emerytalno-rentowych, ktre ukoczyy 75 rok
ycia.
Istniej dwa rodzaje wiadcze przeznaczonych na czciowe pokrycie kosztw opieki
nad osob chor:
zasiek pielgnacyjny
uwaga
75
zasiek pielgnacyjny
Naley do wiadcze rodzinnych, a konkretnie, obok wiadczenia pielgnacyjnego, zaliczamy go do
wiadcze opiekuczych. Wypacany jest przez wjta, prezydenta miasta lub burmistrza, najczciej za
porednictwem orodka pomocy spoecznej lub urzdu miasta czy gminy.
Zasiek pielgnacyjny przyznawany jest w celu czciowego pokrycia wydatkw zwizanych z koniecznoci
zapewnienia osobie niepenosprawnej opieki i pomocy innej osoby w zwizku z niezdolnoci do
samodzielnej egzystencji.
wiadczenie to przysuguje:
eby otrzyma zasiek pielgnacyjny, naley wystpi ze stosownym wnioskiem do waciwego organu,
doczajc orzeczenie o niepenosprawnoci albo o znacznym czy umiarkowanym stopniu
niepenosprawnoci wydane przez Powiatowy/Miejski Zesp do Spraw Orzekania o Niepenosprawnoci.
Natomiast osoba, ktra ukoczya 75 lat ycia, do wniosku docza tylko dokument potwierdzajcy wiek,
np. kserokopi dowodu osobistego (z oryginaem do wgldu) lub odpis aktu urodzenia. Zasiek pielgnacyjny
nie przysuguje osobie umieszczonej w instytucji zapewniajcej caodobowe utrzymanie oraz osobie
uprawnionej do dodatku pielgnacyjnego.
W sytuacji przewlekej choroby czy niepenosprawnoci bliskiej osoby warto szuka pomocy w rozwizywaniu
problemw, z ktrymi przyjdzie nam si zmierzy. Mona to robi na wiele sposobw: przez rnego rodzaju
instytucje, znajomych, pras czy przez internet. Nie ma znaczenia, jak to robimy. Wane, by znale
rozwizanie, ktre dla nas i dla naszych bliskich w danym momencie bdzie najodpowiedniejsze.
W przypadku rezygnacji z pracy zawodowej z powodu koniecznoci zapewnienia opieki
czonkowi rodziny przysuguje wiadczenie pielgnacyjne. Szczegowo zasady
przyznawania tego wiadczenia reguluje ustawa o wiadczeniach rodzinnych.
i
niepenosprawnemu dziecku
osobie niepenosprawnej w wieku powyej 16. roku ycia, (jeeli legitymuje
si orzeczeniem o znacznym stopniu niepenosprawnoci)
osobie, ktra ukoczya 75 lat
osobie niepenosprawnej w wieku powyej 16. roku ycia legitymujcej
si orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci, jeeli
niepenosprawno powstaa w wieku do ukoczenia 21. roku ycia
4
76
Kada osoba opiekujca si chorym i niedonym czonkiem rodziny boryka si z rnymi
trudnociami. Wikszo z nich wie si z codzienn opiek i pielgnacj, istniej rwnie
sprawy bezporednio i porednio dotyczce chorego. Gdy bliska osoba nie jest w stanie
samodzielnie podejmowa decyzji, pojawia si problem z wyraaniem zgody na hospitalizacj,
badania, zabiegi i inne sprawy dotyczce zdrowia. Kopotliwe staj si zwyke codzienne
czynnoci. Jak odebra wiadczenie emerytalne czy rentowe, gdy listonosz nie zastanie w domu
osoby chorej, bo ta aktualnie przebywa w szpitalu? Jeli mamy inne nazwisko i adres
zameldowania, nie odbierzemy wiadczenia na poczcie, tak samo jak listu poleconego. Podobny
problem moemy mie w kadym urzdzie czy innej placwce. Jeli nasz bliski jest osob
wiadom, moe sporzdzi stosowne penomocnictwo, najlepiej przez notariusza,
upowaniajce penomocnika do okrelonych dziaa. Co jednak zrobi w sytuacji, gdy osoba
jest nieprzytomna lub nie nawizuje logicznego kontaktu z nami i/lub otoczeniem?
Problemy podejmowania decyzji przez osob niewiadom.
Czy wyznaczenie przez sd prawnego opiekuna moe by
rozwizaniem?
Ubezwasnowolnienie
Rozwizaniem problemu moe by procedura sdowego ubezwasnowolnienia osoby chorej
i wyznaczenia dla niej prawnego opiekuna.
Szczegowo przepi sy dot. ubezwasnowol ni eni a zostay
uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuczym (j.t. Dz. U. 2012 r.,
poz. 788 z pn. zm.)
i
Wyrnia si dwa rodzaje ubezwasnowolnienia:
Ubezwasnowolnienie stosuje si, gdy osoba ze wzgldu na stan zdrowia nie jest
w stanie wyrazi wasnej woli i podejmowa decyzji w sposb wiadomy. Przyczyn
takiego stanu moe by wiele: cika i dugotrwaa choroba, obraenia odniesione
w wyniku wypadku, stan po nagym zatrzymaniu krenia czy zawale minia
sercowego.
Osoba w stanie apalicznym kwalifikuje si do cakowitego ubezwasnowolnienia.
W jakich przypadkach stosuje si ubezwasnowolnienie?
Czciowe polega na tym, e osoba ubezwasnowolniona sama dokonuje
czynnoci prawnych, natomiast do ich wanoci potrzebuje zgody opiekuna.
Decyzje dotyczce drobnych biecych spraw ycia codziennego moe ona
podejmowa samodzielnie.
Cakowite ubezwasnowolnienie osoby pozbawia j moliwoci dokonywania
czynnoci prawnych, a we wszystkich sprawach reprezentuje j prawny opiekun
wyznaczony przez sd. Ubezwasnowolnienie cakowite pozbawia dan osob
rwnie jej praw wyborczych. We wszystkich wanych sprawach dotyczcych
osoby lub majtku, takich jak skierowanie do Domu Pomocy Spoecznej
(na stae) czy sprzeda mieszkania, opiekun prawny potrzebuje rwnie zgody
sdu opiekuczego.
4
77
zasiek pielgnacyjny
Naley do wiadcze rodzinnych, a konkretnie, obok wiadczenia pielgnacyjnego, zaliczamy go do
wiadcze opiekuczych. Wypacany jest przez wjta, prezydenta miasta lub burmistrza, najczciej za
porednictwem orodka pomocy spoecznej lub urzdu miasta czy gminy.
Zasiek pielgnacyjny przyznawany jest w celu czciowego pokrycia wydatkw zwizanych z koniecznoci
zapewnienia osobie niepenosprawnej opieki i pomocy innej osoby w zwizku z niezdolnoci do
samodzielnej egzystencji.
wiadczenie to przysuguje:
eby otrzyma zasiek pielgnacyjny, naley wystpi ze stosownym wnioskiem do waciwego organu,
doczajc orzeczenie o niepenosprawnoci albo o znacznym czy umiarkowanym stopniu
niepenosprawnoci wydane przez Powiatowy/Miejski Zesp do Spraw Orzekania o Niepenosprawnoci.
Natomiast osoba, ktra ukoczya 75 lat ycia, do wniosku docza tylko dokument potwierdzajcy wiek,
np. kserokopi dowodu osobistego (z oryginaem do wgldu) lub odpis aktu urodzenia. Zasiek pielgnacyjny
nie przysuguje osobie umieszczonej w instytucji zapewniajcej caodobowe utrzymanie oraz osobie
uprawnionej do dodatku pielgnacyjnego.
W sytuacji przewlekej choroby czy niepenosprawnoci bliskiej osoby warto szuka pomocy w rozwizywaniu
problemw, z ktrymi przyjdzie nam si zmierzy. Mona to robi na wiele sposobw: przez rnego rodzaju
instytucje, znajomych, pras czy przez internet. Nie ma znaczenia, jak to robimy. Wane, by znale
rozwizanie, ktre dla nas i dla naszych bliskich w danym momencie bdzie najodpowiedniejsze.
W przypadku rezygnacji z pracy zawodowej z powodu koniecznoci zapewnienia opieki
czonkowi rodziny przysuguje wiadczenie pielgnacyjne. Szczegowo zasady
przyznawania tego wiadczenia reguluje ustawa o wiadczeniach rodzinnych.
i
niepenosprawnemu dziecku
osobie niepenosprawnej w wieku powyej 16. roku ycia, (jeeli legitymuje
si orzeczeniem o znacznym stopniu niepenosprawnoci)
osobie, ktra ukoczya 75 lat
osobie niepenosprawnej w wieku powyej 16. roku ycia legitymujcej
si orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci, jeeli
niepenosprawno powstaa w wieku do ukoczenia 21. roku ycia
4
76
Kada osoba opiekujca si chorym i niedonym czonkiem rodziny boryka si z rnymi
trudnociami. Wikszo z nich wie si z codzienn opiek i pielgnacj, istniej rwnie
sprawy bezporednio i porednio dotyczce chorego. Gdy bliska osoba nie jest w stanie
samodzielnie podejmowa decyzji, pojawia si problem z wyraaniem zgody na hospitalizacj,
badania, zabiegi i inne sprawy dotyczce zdrowia. Kopotliwe staj si zwyke codzienne
czynnoci. Jak odebra wiadczenie emerytalne czy rentowe, gdy listonosz nie zastanie w domu
osoby chorej, bo ta aktualnie przebywa w szpitalu? Jeli mamy inne nazwisko i adres
zameldowania, nie odbierzemy wiadczenia na poczcie, tak samo jak listu poleconego. Podobny
problem moemy mie w kadym urzdzie czy innej placwce. Jeli nasz bliski jest osob
wiadom, moe sporzdzi stosowne penomocnictwo, najlepiej przez notariusza,
upowaniajce penomocnika do okrelonych dziaa. Co jednak zrobi w sytuacji, gdy osoba
jest nieprzytomna lub nie nawizuje logicznego kontaktu z nami i/lub otoczeniem?
Problemy podejmowania decyzji przez osob niewiadom.
Czy wyznaczenie przez sd prawnego opiekuna moe by
rozwizaniem?
Ubezwasnowolnienie
Rozwizaniem problemu moe by procedura sdowego ubezwasnowolnienia osoby chorej
i wyznaczenia dla niej prawnego opiekuna.
Szczegowo przepi sy dot. ubezwasnowol ni eni a zostay
uregulowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuczym (j.t. Dz. U. 2012 r.,
poz. 788 z pn. zm.)
i
Wyrnia si dwa rodzaje ubezwasnowolnienia:
Ubezwasnowolnienie stosuje si, gdy osoba ze wzgldu na stan zdrowia nie jest
w stanie wyrazi wasnej woli i podejmowa decyzji w sposb wiadomy. Przyczyn
takiego stanu moe by wiele: cika i dugotrwaa choroba, obraenia odniesione
w wyniku wypadku, stan po nagym zatrzymaniu krenia czy zawale minia
sercowego.
Osoba w stanie apalicznym kwalifikuje si do cakowitego ubezwasnowolnienia.
W jakich przypadkach stosuje si ubezwasnowolnienie?
Czciowe polega na tym, e osoba ubezwasnowolniona sama dokonuje
czynnoci prawnych, natomiast do ich wanoci potrzebuje zgody opiekuna.
Decyzje dotyczce drobnych biecych spraw ycia codziennego moe ona
podejmowa samodzielnie.
Cakowite ubezwasnowolnienie osoby pozbawia j moliwoci dokonywania
czynnoci prawnych, a we wszystkich sprawach reprezentuje j prawny opiekun
wyznaczony przez sd. Ubezwasnowolnienie cakowite pozbawia dan osob
rwnie jej praw wyborczych. We wszystkich wanych sprawach dotyczcych
osoby lub majtku, takich jak skierowanie do Domu Pomocy Spoecznej
(na stae) czy sprzeda mieszkania, opiekun prawny potrzebuje rwnie zgody
sdu opiekuczego.
4
77
W przypadku rnych rodzajw zespow otpiennych osoby chore czsto trac rozeznanie co
do realnej oceny sytuacji, a co za tym idzie decyzje przez nie podejmowane przestaj by
w peni wiadome. Zdarza si, e takie osoby nie chc podda si koniecznym badaniom
i zabiegom, nie wyraaj zgody na hospitalizacj. Czasem pod wpywem chwili bior kredyty
czy sprzedaj mieszkania. Ubezwasnowolnienie, zwaszcza czciowe, moe by pomocne
w takich sytuacjach, gdzie dana osoba ma moliwo decydowania w sytuacjach dnia
codziennego, natomiast przy waniejszych decyzjach potrzebna jest zgoda jej opiekuna.
Ubezwasnowolnienie czciowe orzeka si czsto w przypadku osb upoledzonych
umysowo.
Kto moe zosta prawnym opiekunem i jakie obowizki
wynikaj ze sprawowania opieki?
Nie moe by ustanowiony opiekunem ten, w stosunku do kogo zachodzi prawdopodobiestwo,
e nie wywie si naleycie z obowizkw opiekuna. Opiekun powinien zosta wybrany
spord krewnych i bliskich osoby ubezwasnowolnionej. Moe nim zosta m, ona, rodzic,
rodzestwo, penoletnie dziecko. Sd moe ustanowi rwnie inn osob lub ustanowi
kuratora z urzdu.
Opiekun prawny jest zobowizany do dbania o interes osoby, ktr reprezentuje, w zwizku
z czym ma te okrelone obowizki. Sprawuje piecz nad osob ubezwasnowolnion oraz jej
majtkiem, przy czym podlega nadzorowi sdu opiekuczego, musi skada pisemne
sprawozdania z prowadzonych przez siebie czynnoci do sdu nie rzadziej ni raz w roku.
We wszystkich waniejszych decyzjach zwizanych z osob ubezwasnowolnion bd jej
majtkiem opiekun prawny musi uzyskiwa zgod waciwego sdu.
Opiekunem prawnym moe zosta penoletnia osoba, ktra ma pen zdolno
do czynnoci prawnych i nie zostaa pozbawiona praw publicznych.
i
Jak wystpi z wnioskiem o ubezwasnowolnienie?
Jeli chcemy wystpi z wnioskiem o ubezwasnowolnienie np. cioci, tecia, kuzyna,
synowej czy innej niespokrewnionej osoby (take partnera/partnerki nie bdcych on
lub mem) moemy zrobi to jedynie za porednictwem Prokuratora Okrgowego.
i
Do stosownego wniosku, w ktrym opiszemy zaistnia
sytuacj, naley doczy:
odpis aktu urodzenia uczestnika postpowania, czyli osoby o ktrej
ubezwasnowolnienie si ubiegamy
zawiadczenie o aktualnym stanie zdrowia psychicznego uczestnika
postpowania
odpis stosownego aktu z urzdu stanu cywilnego stwierdzajcy
pokrewiestwo osoby skadajcej wniosek z uczestnikiem postpowania,
moe to by akt urodzenia lub akt maestwa
Wniosek o ubezwasnowolnienie skada si we waciwym sdzie okrgowym. Z wnioskiem
mog wystpi nastpujce osoby:
wspmaonek
krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci i wnuki)
rodzestwo
przedstawiciel ustawowy
Prokurator Okrgowy
4
78
Wszystkie te dokumenty skada si w czterech egzemplarzach: orygina i trzy kopie. Koszt
zoenia wniosku to 40 z, do tego musimy doliczy koszty opinii biegych sdowych mona
ubiega si o ich zwolnienie. Do wyej wymienionych dokumentw naley doczy wniosek
o zwolnienie z kosztw sdowych.
Jak wyglda procedura postpowania w przypadku
ubezwasnowolnienia?
Po zoeniu wniosku biegli sdowi z zakresu psychiatrii i psychologii maj
obowizek zbada uczestnika lub uczestniczk postpowania. Jeeli ze wzgldu na
stan zdrowia osoba, ktrej dotyczy postpowanie, nie jest w stanie dotrze do sdu,
biegli wraz z sdzi czy sdzin przeprowadz ocen stanu zdrowia
w miejscu zamieszkania lub pobytu (np. Domu Pomocy Spoecznej czy Zakadzie
Pielegnacyjno-Opiekuczym) zainteresowanej osoby. Warto wspomnie we
wniosku o powyszej koniecznoci. Po sporzdzeniu przez biegych opinii, jeli
s ku temu przesanki, na rozprawie sd okrgowy dokona ubezwasnowolnienia
uczestnika/uczestniczki i nastpnie przekae spraw do sdu rejonowego w celu
ustanowienia prawnego opiekuna.Przed rozpraw w sdzie rejonowym kandydata
na prawnego opiekuna czeka rozmowa z kuratorem sdowym. Po uprawomocnieniu
si wyroku sdu rejonowego wyznaczajcego prawnego opiekuna, osoba ta
otrzyma stosowne zawiadczenie.
i
Okres od zoenia wniosku do wyznaczenia prawnego opiekuna wynosi
okoo 6 miesicy.
Warto podkreli, e jeli zmieni si sytuacja osoby ubezwasnowolnionej, mona
dokona zmiany z ubezwasnowolnienia czciowego na cakowite i na odwrt oraz
jego uchylenia, jeeli istniej co do tego przesanki. Sd moe te zmieni opiekuna
prawnego, jeli ten nie bdzie w stanie wywizywa si ze swoich
obowizkw.Podjcie decyzji co do ubezwasnowolnienia bliskiej osoby na pewno
nie jest atwe. W potocznym rozumieniu termin ten budzi duo negatywnych
skojarze. Naley jednak pamita, e w niektrych sytuacjach, zwaszcza kiedy
osoba nie jest w stanie wyrazi swojej woli, ubezwasnowolnienie staje si
koniecznoci wanie ze wzgldu na dobro tej osoby. Wyznaczony przez sd
opiekun prawny reprezentuje j, dba o jej interesy, broni jej praw, w wietle
obowizujcych przepisw jest upowaniony do reprezentowania przed rnymi
instytucjami, ma moc decyzyjn. Opiekunom faktycznym osoby chorej uregulowanie
sytuacj i prawnej podopi ecznego bl i ski ego oszczdza wi el e stresw
i rozwizuje sporo codziennych problemw, ktre niesie ze sob ycie,
a ktrych w najmielszych wyobraeniach nie byliby w stanie przewidzie.
Ubezwasnowolnienie osoby cierpicej na choroby psychogeriatryczne moe
uchroni rodzin przed konsekwencjami pochopnie podejmowanych decyzji, takich
jak sprzeda mieszkania czy zacignicie kredytu.
W razie wtpliwoci co do racjonalnoci decyzji podejmowanych przez
nasz blisk osob, warto skorzysta z konsultacji psychiatrycznej.
Lekarz psychiatra jest w stanie okreli, czy dana osoba wymaga
ubezwasnowolnienia oraz moe wystawi wymagane zawiadczenie
o stanie zdrowia.
i
Warto take zapozna si z treci Kodeksu rodzinnego i opiekuczego (j.t. Dz. U. 2012, poz. 788
z pn. zm.) tre Kodeksu dostpna jest na stronie internetowej www.isap.sejm.gov.pl 4
79
W przypadku rnych rodzajw zespow otpiennych osoby chore czsto trac rozeznanie co
do realnej oceny sytuacji, a co za tym idzie decyzje przez nie podejmowane przestaj by
w peni wiadome. Zdarza si, e takie osoby nie chc podda si koniecznym badaniom
i zabiegom, nie wyraaj zgody na hospitalizacj. Czasem pod wpywem chwili bior kredyty
czy sprzedaj mieszkania. Ubezwasnowolnienie, zwaszcza czciowe, moe by pomocne
w takich sytuacjach, gdzie dana osoba ma moliwo decydowania w sytuacjach dnia
codziennego, natomiast przy waniejszych decyzjach potrzebna jest zgoda jej opiekuna.
Ubezwasnowolnienie czciowe orzeka si czsto w przypadku osb upoledzonych
umysowo.
Kto moe zosta prawnym opiekunem i jakie obowizki
wynikaj ze sprawowania opieki?
Nie moe by ustanowiony opiekunem ten, w stosunku do kogo zachodzi prawdopodobiestwo,
e nie wywie si naleycie z obowizkw opiekuna. Opiekun powinien zosta wybrany
spord krewnych i bliskich osoby ubezwasnowolnionej. Moe nim zosta m, ona, rodzic,
rodzestwo, penoletnie dziecko. Sd moe ustanowi rwnie inn osob lub ustanowi
kuratora z urzdu.
Opiekun prawny jest zobowizany do dbania o interes osoby, ktr reprezentuje, w zwizku
z czym ma te okrelone obowizki. Sprawuje piecz nad osob ubezwasnowolnion oraz jej
majtkiem, przy czym podlega nadzorowi sdu opiekuczego, musi skada pisemne
sprawozdania z prowadzonych przez siebie czynnoci do sdu nie rzadziej ni raz w roku.
We wszystkich waniejszych decyzjach zwizanych z osob ubezwasnowolnion bd jej
majtkiem opiekun prawny musi uzyskiwa zgod waciwego sdu.
Opiekunem prawnym moe zosta penoletnia osoba, ktra ma pen zdolno
do czynnoci prawnych i nie zostaa pozbawiona praw publicznych.
i
Jak wystpi z wnioskiem o ubezwasnowolnienie?
Jeli chcemy wystpi z wnioskiem o ubezwasnowolnienie np. cioci, tecia, kuzyna,
synowej czy innej niespokrewnionej osoby (take partnera/partnerki nie bdcych on
lub mem) moemy zrobi to jedynie za porednictwem Prokuratora Okrgowego.
i
Do stosownego wniosku, w ktrym opiszemy zaistnia
sytuacj, naley doczy:
odpis aktu urodzenia uczestnika postpowania, czyli osoby o ktrej
ubezwasnowolnienie si ubiegamy
zawiadczenie o aktualnym stanie zdrowia psychicznego uczestnika
postpowania
odpis stosownego aktu z urzdu stanu cywilnego stwierdzajcy
pokrewiestwo osoby skadajcej wniosek z uczestnikiem postpowania,
moe to by akt urodzenia lub akt maestwa
Wniosek o ubezwasnowolnienie skada si we waciwym sdzie okrgowym. Z wnioskiem
mog wystpi nastpujce osoby:
wspmaonek
krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci i wnuki)
rodzestwo
przedstawiciel ustawowy
Prokurator Okrgowy
4
78
Wszystkie te dokumenty skada si w czterech egzemplarzach: orygina i trzy kopie. Koszt
zoenia wniosku to 40 z, do tego musimy doliczy koszty opinii biegych sdowych mona
ubiega si o ich zwolnienie. Do wyej wymienionych dokumentw naley doczy wniosek
o zwolnienie z kosztw sdowych.
Jak wyglda procedura postpowania w przypadku
ubezwasnowolnienia?
Po zoeniu wniosku biegli sdowi z zakresu psychiatrii i psychologii maj
obowizek zbada uczestnika lub uczestniczk postpowania. Jeeli ze wzgldu na
stan zdrowia osoba, ktrej dotyczy postpowanie, nie jest w stanie dotrze do sdu,
biegli wraz z sdzi czy sdzin przeprowadz ocen stanu zdrowia
w miejscu zamieszkania lub pobytu (np. Domu Pomocy Spoecznej czy Zakadzie
Pielegnacyjno-Opiekuczym) zainteresowanej osoby. Warto wspomnie we
wniosku o powyszej koniecznoci. Po sporzdzeniu przez biegych opinii, jeli
s ku temu przesanki, na rozprawie sd okrgowy dokona ubezwasnowolnienia
uczestnika/uczestniczki i nastpnie przekae spraw do sdu rejonowego w celu
ustanowienia prawnego opiekuna.Przed rozpraw w sdzie rejonowym kandydata
na prawnego opiekuna czeka rozmowa z kuratorem sdowym. Po uprawomocnieniu
si wyroku sdu rejonowego wyznaczajcego prawnego opiekuna, osoba ta
otrzyma stosowne zawiadczenie.
i
Okres od zoenia wniosku do wyznaczenia prawnego opiekuna wynosi
okoo 6 miesicy.
Warto podkreli, e jeli zmieni si sytuacja osoby ubezwasnowolnionej, mona
dokona zmiany z ubezwasnowolnienia czciowego na cakowite i na odwrt oraz
jego uchylenia, jeeli istniej co do tego przesanki. Sd moe te zmieni opiekuna
prawnego, jeli ten nie bdzie w stanie wywizywa si ze swoich
obowizkw.Podjcie decyzji co do ubezwasnowolnienia bliskiej osoby na pewno
nie jest atwe. W potocznym rozumieniu termin ten budzi duo negatywnych
skojarze. Naley jednak pamita, e w niektrych sytuacjach, zwaszcza kiedy
osoba nie jest w stanie wyrazi swojej woli, ubezwasnowolnienie staje si
koniecznoci wanie ze wzgldu na dobro tej osoby. Wyznaczony przez sd
opiekun prawny reprezentuje j, dba o jej interesy, broni jej praw, w wietle
obowizujcych przepisw jest upowaniony do reprezentowania przed rnymi
instytucjami, ma moc decyzyjn. Opiekunom faktycznym osoby chorej uregulowanie
sytuacj i prawnej podopi ecznego bl i ski ego oszczdza wi el e stresw
i rozwizuje sporo codziennych problemw, ktre niesie ze sob ycie,
a ktrych w najmielszych wyobraeniach nie byliby w stanie przewidzie.
Ubezwasnowolnienie osoby cierpicej na choroby psychogeriatryczne moe
uchroni rodzin przed konsekwencjami pochopnie podejmowanych decyzji, takich
jak sprzeda mieszkania czy zacignicie kredytu.
W razie wtpliwoci co do racjonalnoci decyzji podejmowanych przez
nasz blisk osob, warto skorzysta z konsultacji psychiatrycznej.
Lekarz psychiatra jest w stanie okreli, czy dana osoba wymaga
ubezwasnowolnienia oraz moe wystawi wymagane zawiadczenie
o stanie zdrowia.
i
Warto take zapozna si z treci Kodeksu rodzinnego i opiekuczego (j.t. Dz. U. 2012, poz. 788
z pn. zm.) tre Kodeksu dostpna jest na stronie internetowej www.isap.sejm.gov.pl 4
79
Prawa pacjenta
to warto wiedzie
Podczas wizyt w przychodniach, w szpitalach czy innych placwkach opieki medycznej spotkasz
si zapewne z caym wachlarzem zachowa personelu od yczliwoci, uczynnoci
i zrozumienia, po ignorancj, opryskliwo i niekompetencj. Pamitajc o tym, e personel
medyczny to rwnie ludzie, nie zapominaj o tym, e obowizuj ich w rwnym stopniu
przepisy. A Ty w imieniu swoim, jak rwnie chorego, masz prawo do egzekwowania
przysugujcych praw.
Opiekujc si chorym bliskim, pamitaj o tym, e w wietle
prawa jest on pacjentem, ktremu przysuguj okrelone prawa.
Warto te prawa zna i odwoywa si do nich w kadej sytuacji,
w ktrej nie s respektowane.
Poniej znajdziesz skrt informacji o prawach pacjenta lista ta pomoe Ci
zadba o dobro Twoje, a take Twojego bliskiego chorego.
Prawa pacjenta s szczegowym rozwiniciem praw czowieka w dziedzinie medycznej.
W Polsce podstawowym dokumentem okrelajcym prawa pacjenta jest Konstytucja Rzeczpospolitej
Polskiej.
Wanym dokumentem jest Karta Praw Pacjenta z 1998 r., opracowana przez Ministerstwo Zdrowia
i opublikowana w formie komunikatu. Karta ta zawiera unormowania prawne, dotyczce praw pacjenta.
Najnowszym dokumentem prawnym, ktry okrela prawa pacjenta w Polsce jest ustawa z dnia 6 listopada
2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (j.t. Dz. U. 2012r, poz. 159 z pn. zm.)
Prawa pacjenta naley odrni od praw ubezpieczonego. Te reguluj osobne
przepisy, ktre stanowi o rozszerzeniu uprawnie w ramach ubezpieczenia.
Prawa pacjenta s prawami podstawowymi, przysugujcymi zarwno osobom
ubezpieczonym, jak i tym bez ubezpieczenia zdrowotnego.
regulacje prawne
uwaga
Prawo dostpu do wiadcze opieki zdrowotnej finansowanej ze rodkw
publicznych bez wzgldu na miejsce zamieszkania, pe, wiek, zasoby finansowe
pacjenta, ras, wyznanie itp.
Prawo do wiadcze zdrowotnych odpowiadajcych aktualnej wiedzy
medycznej i natychmiastowej pomocy medycznej w razie zagroenia ycia
Prawo do uzyskania drugiej opinii lekarskiej lub pielgniarskiej w razie
wtpliwoci diagnostycznych lub terapeutycznych
Prawo do profilaktyki w celu zapobiegania chorobom
Prawo do informacji na temat swojego stanu zdrowia, przeprowadzanych
bada, rokowa, moliwoci leczenia, zagroe wybranych terapii, lekw
i terapii zastpczych, a w szczeglnoci na temat swoich praw jako pacjenta
wszelkie informacje powinny by udzielane w sposb zrozumiay
Prawo do zrezygnowania z otrzymywania informacji na temat swojego
stanu zdrowia, z terapii czy bada nawet w przypadku wczeniej udzielonej
zgody
Prawo do poufnoci i zachowania tajemnicy informacji zwizanych
z pacjentem pacjent moe, ale nie musi upowani wiadczeniodawcy do
udzielania informacji osobom trzecim
Prawo do wolnego wyboru procedury leczenia oraz wiadczeniodawcy
dokonanego na podstawie rzetelnej informacji medycznej
Prawo do wyraenia wiadomej zgody na udzielenie wiadcze zdrowotnych
Prawo do poszanowania intymnoci i godnoci, w tym do godnego umierania,
do bezpieczestwa, poszanowania czasu pacjenta, do unikania niepotrzebnego
blu i cierpienia
Prawo do dostpu do dokumentacji medycznej
Prawo do poszanowania ycia prywatnego i rodzinnego, do odwiedzin,
kontaktu z bliskimi i dodatkowej opieki pielgnacyjnej ze strony osb bliskich bez
wzgldu na por dnia
Prawo do opieki duszpasterskiej zgodnie z wyznawan przez siebie religi
Prawo do zaale i rekompensaty
najwaniejsze prawa pacjenta
Poszczeglne prawa mog by ograniczone w wyjtkowych sytuacjach,
np. w przypadku zagroenia epidemiologicznego.
uwaga
81
80
4 4
Prawa pacjenta
to warto wiedzie
Podczas wizyt w przychodniach, w szpitalach czy innych placwkach opieki medycznej spotkasz
si zapewne z caym wachlarzem zachowa personelu od yczliwoci, uczynnoci
i zrozumienia, po ignorancj, opryskliwo i niekompetencj. Pamitajc o tym, e personel
medyczny to rwnie ludzie, nie zapominaj o tym, e obowizuj ich w rwnym stopniu
przepisy. A Ty w imieniu swoim, jak rwnie chorego, masz prawo do egzekwowania
przysugujcych praw.
Opiekujc si chorym bliskim, pamitaj o tym, e w wietle
prawa jest on pacjentem, ktremu przysuguj okrelone prawa.
Warto te prawa zna i odwoywa si do nich w kadej sytuacji,
w ktrej nie s respektowane.
Poniej znajdziesz skrt informacji o prawach pacjenta lista ta pomoe Ci
zadba o dobro Twoje, a take Twojego bliskiego chorego.
Prawa pacjenta s szczegowym rozwiniciem praw czowieka w dziedzinie medycznej.
W Polsce podstawowym dokumentem okrelajcym prawa pacjenta jest Konstytucja Rzeczpospolitej
Polskiej.
Wanym dokumentem jest Karta Praw Pacjenta z 1998 r., opracowana przez Ministerstwo Zdrowia
i opublikowana w formie komunikatu. Karta ta zawiera unormowania prawne, dotyczce praw pacjenta.
Najnowszym dokumentem prawnym, ktry okrela prawa pacjenta w Polsce jest ustawa z dnia 6 listopada
2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (j.t. Dz. U. 2012r, poz. 159 z pn. zm.)
Prawa pacjenta naley odrni od praw ubezpieczonego. Te reguluj osobne
przepisy, ktre stanowi o rozszerzeniu uprawnie w ramach ubezpieczenia.
Prawa pacjenta s prawami podstawowymi, przysugujcymi zarwno osobom
ubezpieczonym, jak i tym bez ubezpieczenia zdrowotnego.
regulacje prawne
uwaga
Prawo dostpu do wiadcze opieki zdrowotnej finansowanej ze rodkw
publicznych bez wzgldu na miejsce zamieszkania, pe, wiek, zasoby finansowe
pacjenta, ras, wyznanie itp.
Prawo do wiadcze zdrowotnych odpowiadajcych aktualnej wiedzy
medycznej i natychmiastowej pomocy medycznej w razie zagroenia ycia
Prawo do uzyskania drugiej opinii lekarskiej lub pielgniarskiej w razie
wtpliwoci diagnostycznych lub terapeutycznych
Prawo do profilaktyki w celu zapobiegania chorobom
Prawo do informacji na temat swojego stanu zdrowia, przeprowadzanych
bada, rokowa, moliwoci leczenia, zagroe wybranych terapii, lekw
i terapii zastpczych, a w szczeglnoci na temat swoich praw jako pacjenta
wszelkie informacje powinny by udzielane w sposb zrozumiay
Prawo do zrezygnowania z otrzymywania informacji na temat swojego
stanu zdrowia, z terapii czy bada nawet w przypadku wczeniej udzielonej
zgody
Prawo do poufnoci i zachowania tajemnicy informacji zwizanych
z pacjentem pacjent moe, ale nie musi upowani wiadczeniodawcy do
udzielania informacji osobom trzecim
Prawo do wolnego wyboru procedury leczenia oraz wiadczeniodawcy
dokonanego na podstawie rzetelnej informacji medycznej
Prawo do wyraenia wiadomej zgody na udzielenie wiadcze zdrowotnych
Prawo do poszanowania intymnoci i godnoci, w tym do godnego umierania,
do bezpieczestwa, poszanowania czasu pacjenta, do unikania niepotrzebnego
blu i cierpienia
Prawo do dostpu do dokumentacji medycznej
Prawo do poszanowania ycia prywatnego i rodzinnego, do odwiedzin,
kontaktu z bliskimi i dodatkowej opieki pielgnacyjnej ze strony osb bliskich bez
wzgldu na por dnia
Prawo do opieki duszpasterskiej zgodnie z wyznawan przez siebie religi
Prawo do zaale i rekompensaty
najwaniejsze prawa pacjenta
Poszczeglne prawa mog by ograniczone w wyjtkowych sytuacjach,
np. w przypadku zagroenia epidemiologicznego.
uwaga
81
80
4 4
Co robi, jeli kto amie twoje prawa jako pacjenta?
Zgodnie z prawem do zaale pacjent moe zoy skarg na wiadczeniodawc.
Swoich praw moe dochodzi na drodze administracyjnej lub sdowej.
i
Narodowego Funduszu Zdrowia:
www.nfz.gov.pl
w dziale Informator/Prawa Pacjenta
Ministerstwa Zdrowia:
www.mz.gov.pl
w dziale Pacjenci
Masz prawo pyta:
?
W przypadku wyboru drogi administracyjnej, swoj skarg i roszczenia pacjent moe skierowa do:
Rzecznika Praw Pacjenta (oglnopolska bezpatna infolinia Rzecznika Praw
Pacjenta: 800-190-590)
Kierownika podmiotu leczniczego, w ktrym udzielane byo wiadczenie
Okrgowej Izby Lekarskiej
Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych
Szczegowe informacje na temat polskich przepisw prawnych, dotyczcych praw
pacjenta znajdziesz na stronach:
Refundacja
ze rodkw NFZ
Choroba osoby bliskiej to, jak si okazuje, niemae obcienie
dla domowego budetu. Koszty mno si w zatrwaajcym
tempie, a budet pozostaje wci ten sam, a czasem nawet jest
mniejszy, gdy aby zaj si blisk osob, czonkowie rodzin
dotknitych chorob zmuszeni s do rezygnacji z pracy
zawodowej. Zadajemy sobie wwczas pytanie czy moemy
ograniczy nasze wydatki?
Z pewnoci warto wiedzie o kilku istotnych sprawach, ktre pomog nam ograniczy koszty.
Jednym ze sposobw oszczdzania jest refundacja wyrobw medycznych bdcych
przedmiotami ortopedycznymi i rodkw pomocniczych (w tym wyrobw chonnych do
inkontynencji).
Dla kogo refundacja?
Warto pamita, e w przypadku sprztu ortopedycznego czy innych rodkw pomocniczych
schemat uzyskania dofinansowania jest analogiczny, z zachowaniem przepisw szczegowych dla
wybranego sprztu lub innego rodka pomocniczego.
Dla osb dotknitych nietrzymaniem moczu, ktre zwizane jest z:
Do zakupu refundowanego ma prawo kady chory ubezpieczony na zasadach
okrelonych Ustaw z dnia 27 sierpnia 2004r. o wiadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych ( j.t. Dz. U. 2008 r.,
Nr 164, poz. 1027 z pon. zm.)
zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2009 r., Nr 139, poz. 1141,
z pn. zm.), czciow refundacj objte s 3 rodzaje rodkw pomocniczych:
pieluchomajtki, podkady i wkady anatomiczne. Pieluchy anatomiczne
s refundowane w 100 % dla osb z chorob nowotworow.
chorob nowotworow
niepenosprawnoci umysow
chorob ukadu nerwowego
wad rozwojow
zaburzeniami funkcjonowania zwieraczy
refundacja rodkw pomocniczych
83
82
4
i
4
Co robi, jeli kto amie twoje prawa jako pacjenta?
Zgodnie z prawem do zaale pacjent moe zoy skarg na wiadczeniodawc.
Swoich praw moe dochodzi na drodze administracyjnej lub sdowej.
i
Narodowego Funduszu Zdrowia:
www.nfz.gov.pl
w dziale Informator/Prawa Pacjenta
Ministerstwa Zdrowia:
www.mz.gov.pl
w dziale Pacjenci
Masz prawo pyta:
?
W przypadku wyboru drogi administracyjnej, swoj skarg i roszczenia pacjent moe skierowa do:
Rzecznika Praw Pacjenta (oglnopolska bezpatna infolinia Rzecznika Praw
Pacjenta: 800-190-590)
Kierownika podmiotu leczniczego, w ktrym udzielane byo wiadczenie
Okrgowej Izby Lekarskiej
Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych
Szczegowe informacje na temat polskich przepisw prawnych, dotyczcych praw
pacjenta znajdziesz na stronach:
Refundacja
ze rodkw NFZ
Choroba osoby bliskiej to, jak si okazuje, niemae obcienie
dla domowego budetu. Koszty mno si w zatrwaajcym
tempie, a budet pozostaje wci ten sam, a czasem nawet jest
mniejszy, gdy aby zaj si blisk osob, czonkowie rodzin
dotknitych chorob zmuszeni s do rezygnacji z pracy
zawodowej. Zadajemy sobie wwczas pytanie czy moemy
ograniczy nasze wydatki?
Z pewnoci warto wiedzie o kilku istotnych sprawach, ktre pomog nam ograniczy koszty.
Jednym ze sposobw oszczdzania jest refundacja wyrobw medycznych bdcych
przedmiotami ortopedycznymi i rodkw pomocniczych (w tym wyrobw chonnych do
inkontynencji).
Dla kogo refundacja?
Warto pamita, e w przypadku sprztu ortopedycznego czy innych rodkw pomocniczych
schemat uzyskania dofinansowania jest analogiczny, z zachowaniem przepisw szczegowych dla
wybranego sprztu lub innego rodka pomocniczego.
Dla osb dotknitych nietrzymaniem moczu, ktre zwizane jest z:
Do zakupu refundowanego ma prawo kady chory ubezpieczony na zasadach
okrelonych Ustaw z dnia 27 sierpnia 2004r. o wiadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych ( j.t. Dz. U. 2008 r.,
Nr 164, poz. 1027 z pon. zm.)
zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2009 r., Nr 139, poz. 1141,
z pn. zm.), czciow refundacj objte s 3 rodzaje rodkw pomocniczych:
pieluchomajtki, podkady i wkady anatomiczne. Pieluchy anatomiczne
s refundowane w 100 % dla osb z chorob nowotworow.
chorob nowotworow
niepenosprawnoci umysow
chorob ukadu nerwowego
wad rozwojow
zaburzeniami funkcjonowania zwieraczy
refundacja rodkw pomocniczych
83
82
4
i
4
Systemem refundacyjnym objta jest szeroka oferta
wyrobw chonnych Seni:
Wykaz wiadcze gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w rodki pomocnicze wraz
z okreleniem poziomu, w tym limitu cen tych wiadcze i sposobu ich finansowania
oraz warunkw ich realizacji, zostay okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu
zaopatrzenia w wyroby medyczne bdce przedmiotami ortopedycznymi oraz rodki
pomocnicze (Dz. U. Nr. 139 poz.1141 z pn. zm.).
Tu znajdziesz rwnie szczegow list jednostek chorobowych, przy ktrych wystpuje
refundacja.
i
pieluchomajtki Seni Kids, Super Seni, Super Seni Plus,
Super Seni Trio, Seni Optima,
Seni Active Normal, Seni Active, Seni Active Normal
pieluchy anatomiczne San Seni
(100% refundacja dla osb z chorob nowotworow)
wkadki urologiczne Seni Lady, Seni Man
podkady higieniczne Seni Soft
Seni Optima Plus, Seni Optima Trio
a take
Wicej informacji na temat
refundacji na stronie:
www.seni.pl
Masz prawo pyta:
?
Infolinie refundacyjne
85
Poniej znajduje si lista infolinii refundacyjnych zadzwo, zamw produkty i dowiedz si wicej
* patne wg taryfy operatora
WOJEWDZTWO OPATA ZA POCZENIE NUMER TELEFONU
800 100 050**
32 368 85 19
61 847 23 61
61 843 04 01
Dolnolskie / Opolskie
Kujawsko-pomorskie
Lubuskie / Zachodniopomorskie
Lubelskie
dzkie
Maopolskie
Mazowieckie
Podkarpackie / witokrzyskie
Pomorskie
lskie
Warmisko-mazurskie
Wielkopolskie
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie patne*
poczenie patne*
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie patne*
poczenie patne*
poczenie patne*
800 101 540
800 154 076**
81 747 90 77
42 681 17 17
12 656 12 54
800 183 022
801 100 057**
58 622 65 91
89 533 55 23
800 156 037
800 538 061
56 612 32 43 poczenie patne*
poczenie patne*
** poczenie z telefonw stacjonarnych
800 333 950** poczenie bezpatne
poczenie patne*
4
Jak kupi wyrb refundowany refundacja rodkw chonnych ?
Aby skorzysta z refundacji:
1
3
2
Odwied
lekarza POZ
Udaj si do
oddziau NFZ
Kup produkty
refundowane
osb represjonowanych (posiadajcych odpowiedni dokument) w tym
przypadku maj one prawo do zakupu 60 szt. produktw chonnych
miesicznie, gdzie limit kwoty w wysokoci 90 z jest w 100% refundowany
przez NFZ
cywilnych niewidomych ofiar wojennych
Inwalidw Wojennych i Wojskowych
zarejestruj zlecenie
Rejestracj zlecenia mona dokona na 3 sposoby:
- osobiie
- drog pocztow
- przez penomocnika
odbierz kart zaopatrzenia comiesicznego
Karta jest wana rok od daty jej wystawienia. Na niej
odnotowujemy kadorazowe zakupy produktw Seni
zapytaj o wyroby refundowane Seni
odbierz zlecenie wystawione przez lekarza
w postaci wniosku lub recepty (Zlecenie bez
wzgldu na to, czy zostao wystawione na
1, 2 czy 3 miesice wane jest tylko 30 dni).
udaj si do apteki
udaj si do sklepu medycznego
zadzwo na infolini refundacyjn
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o wiadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze rodkw publicznych w art. 47 uwzgldnia wyjtki dla:
84
4
i
Zgodnie z zasadami refundacji ubezpieczony ma prawo dokona refundowanego zakupu
60 szt. rodkw chonnych z 30% odpatnoci. Naley jednak pamita, e warto
limitu na te produkty zostaa okrelona na 90 z. W przypadku przekroczenia tej kwoty
ow nadwyk w caoci pokrywa kupujcy.
2
3
1
Systemem refundacyjnym objta jest szeroka oferta
wyrobw chonnych Seni:
Wykaz wiadcze gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w rodki pomocnicze wraz
z okreleniem poziomu, w tym limitu cen tych wiadcze i sposobu ich finansowania
oraz warunkw ich realizacji, zostay okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie wiadcze gwarantowanych z zakresu
zaopatrzenia w wyroby medyczne bdce przedmiotami ortopedycznymi oraz rodki
pomocnicze (Dz. U. Nr. 139 poz.1141 z pn. zm.).
Tu znajdziesz rwnie szczegow list jednostek chorobowych, przy ktrych wystpuje
refundacja.
i
pieluchomajtki Seni Kids, Super Seni, Super Seni Plus,
Super Seni Trio, Seni Optima,
Seni Active Normal, Seni Active, Seni Active Normal
pieluchy anatomiczne San Seni
(100% refundacja dla osb z chorob nowotworow)
wkadki urologiczne Seni Lady, Seni Man
podkady higieniczne Seni Soft
Seni Optima Plus, Seni Optima Trio
a take
Wicej informacji na temat
refundacji na stronie:
www.seni.pl
Masz prawo pyta:
?
Infolinie refundacyjne
85
Poniej znajduje si lista infolinii refundacyjnych zadzwo, zamw produkty i dowiedz si wicej
* patne wg taryfy operatora
WOJEWDZTWO OPATA ZA POCZENIE NUMER TELEFONU
800 100 050**
32 368 85 19
61 847 23 61
61 843 04 01
Dolnolskie / Opolskie
Kujawsko-pomorskie
Lubuskie / Zachodniopomorskie
Lubelskie
dzkie
Maopolskie
Mazowieckie
Podkarpackie / witokrzyskie
Pomorskie
lskie
Warmisko-mazurskie
Wielkopolskie
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie patne*
poczenie patne*
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie bezpatne
poczenie patne*
poczenie patne*
poczenie patne*
800 101 540
800 154 076**
81 747 90 77
42 681 17 17
12 656 12 54
800 183 022
801 100 057**
58 622 65 91
89 533 55 23
800 156 037
800 538 061
56 612 32 43 poczenie patne*
poczenie patne*
** poczenie z telefonw stacjonarnych
800 333 950** poczenie bezpatne
poczenie patne*
4
Jak kupi wyrb refundowany refundacja rodkw chonnych ?
Aby skorzysta z refundacji:
1
3
2
Odwied
lekarza POZ
Udaj si do
oddziau NFZ
Kup produkty
refundowane
osb represjonowanych (posiadajcych odpowiedni dokument) w tym
przypadku maj one prawo do zakupu 60 szt. produktw chonnych
miesicznie, gdzie limit kwoty w wysokoci 90 z jest w 100% refundowany
przez NFZ
cywilnych niewidomych ofiar wojennych
Inwalidw Wojennych i Wojskowych
zarejestruj zlecenie
Rejestracj zlecenia mona dokona na 3 sposoby:
- osobiie
- drog pocztow
- przez penomocnika
odbierz kart zaopatrzenia comiesicznego
Karta jest wana rok od daty jej wystawienia. Na niej
odnotowujemy kadorazowe zakupy produktw Seni
zapytaj o wyroby refundowane Seni
odbierz zlecenie wystawione przez lekarza
w postaci wniosku lub recepty (Zlecenie bez
wzgldu na to, czy zostao wystawione na
1, 2 czy 3 miesice wane jest tylko 30 dni).
udaj si do apteki
udaj si do sklepu medycznego
zadzwo na infolini refundacyjn
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o wiadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze rodkw publicznych w art. 47 uwzgldnia wyjtki dla:
84
4
i
Zgodnie z zasadami refundacji ubezpieczony ma prawo dokona refundowanego zakupu
60 szt. rodkw chonnych z 30% odpatnoci. Naley jednak pamita, e warto
limitu na te produkty zostaa okrelona na 90 z. W przypadku przekroczenia tej kwoty
ow nadwyk w caoci pokrywa kupujcy.
2
3
1
Leczenie ran trudno gojcych si jest trudne. W zalenoci od stanu rany trwa okoo jednego do kilku
miesicy, jest wic sporym wyzwaniem dla rodzinnego budetu. Aby leczenie byo skuteczne i dobrze
dobrane, wymagana jest od pacjenta systematyczna wsppraca z personelem leczcym. Tylko lekarz lub
pielgniarka, na podstawie poprawnego rozpoznania procesw przebiegajcych w ranie, moe dokona
odpowiedniego doboru opatrunku.
Odpowiedni opatrunek jest warunkiem skutecznego procesu leczenia. Pacjent prowadzony przez lekarza
i majcy przez niego wypisywane recepty na opatrunki moe si dowiedzie, czy jego jednostka chorobowa
kwalifikuje go do otrzymania recepty uprawniajcej do zakupu opatrunkw w ramach refundacji.
Refundacja dotyczy dwch stanw chorobowych:
epidermolysis bullosa, czyli pcherzowego oddzielania si naskrka oraz przewlekego owrzodzenia.
W pierwszym przypadku opatrunek w ramach refundacji wydawany jest pacjentowi bezpatnie tj. do
wielkoci limitu refundacyjnego. Natomiast przy przewlekych owrzodzeniach refundacja obejmuje 70%
ceny wyrobu.
87
86
4 4
Refundacja opatrunkw specjalistycznych
Epidermolysis bullosa opatrunek wydawany bezpatnie do wielkoci limitu refundacyjnego
Przewleke owrzodzenie opatrunek wydawany za 30% ceny wyrobu
Podstaw do ubiegania si o refundacj jest prawidowo wypeniona recepta. Na recepcie, oprcz
podstawowych danych pacjenta, musi by podana pena nazwa opatrunku, jego wymiar oraz ilo
opatrunkw wymaganych do przeprowadzenia terapii. Recepta osb uprawnionych do skorzystania
z refundacji w przypadku przewlekego owrzodzenia musi jeszcze zawiera oznaczony poziom
odpatnoci R-ryczat 30%, 50% lub 100% odpatnoci.
Bez podania dokadnego sposobu dawkowania farmaceuta moe wyda dwa
najmniejsze opakowania opatrunku, czyli dwie sztuki; podajc dokadny sposb
dawkowania, mona wypisa opatrunki na maksymalnie 3-miesiczn kuracj.
uwaga
Spord opatrunkw Medisorb refundacj objte s:
Medisorb A opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran powierzchnio-
wych i gbokich z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb P - przylepny opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran
powierzchniowych z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb P Plus - nieprzylepny opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany
do ran powierzchniowych z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb H - opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran powie-
rzchniowych ze rednim poziomem wysiku.
Poniej przedstawiona jest tabela z odpatnoci, jak poniesie pacjent w aptece przy zakupie
opatrunku refundowanego dla jednostki chorobowej - przewleke owrzodzenia.
Urzdowe ceny detaliczne oraz wysokoci opaty pacjenta dla refundowanych opatrunkw
Medisorb w aptekach:
Poziom cen poszczeglnych wyrobw objtych refundacj reguluje w drodze
rozporzdzenia Minister Zdrowia - wykaz cen urzdowych, hurtowych
i detalicznych produktw leczniczych i wyrobw medycznych.
i
nazwa
opatrunku
cena za z/szt.
bez refundacji
cena za szt.
z refundacj
cena za szt.
z refundacj
Medisorb A
Medisorb H
Medisorb H
Medisorb P
Medisorb P
Medisorb P
Medisorb P Plus
10,79
7,84
15,62
7,88
20,81
27,57
7,58
0,00
0,64
0,00
1,00
5,34
0,06
0,70
3,24
2,80
4,69
3,06
9,98
8,31
2,76
10x10
10x10
15x15
10x10
15x15
20x20
10x10
rozmiar
opatrunku
*Wysoko cen zostaa podana w oparciu o decyzj Ministra Zdrowia obowizujc do dnia 31.12.2013 roku.
Epidermiolisis
buloza
przewleke
owrzodzenia
tabela cen z/bez refundacji
Leczenie ran trudno gojcych si jest trudne. W zalenoci od stanu rany trwa okoo jednego do kilku
miesicy, jest wic sporym wyzwaniem dla rodzinnego budetu. Aby leczenie byo skuteczne i dobrze
dobrane, wymagana jest od pacjenta systematyczna wsppraca z personelem leczcym. Tylko lekarz lub
pielgniarka, na podstawie poprawnego rozpoznania procesw przebiegajcych w ranie, moe dokona
odpowiedniego doboru opatrunku.
Odpowiedni opatrunek jest warunkiem skutecznego procesu leczenia. Pacjent prowadzony przez lekarza
i majcy przez niego wypisywane recepty na opatrunki moe si dowiedzie, czy jego jednostka chorobowa
kwalifikuje go do otrzymania recepty uprawniajcej do zakupu opatrunkw w ramach refundacji.
Refundacja dotyczy dwch stanw chorobowych:
epidermolysis bullosa, czyli pcherzowego oddzielania si naskrka oraz przewlekego owrzodzenia.
W pierwszym przypadku opatrunek w ramach refundacji wydawany jest pacjentowi bezpatnie tj. do
wielkoci limitu refundacyjnego. Natomiast przy przewlekych owrzodzeniach refundacja obejmuje 70%
ceny wyrobu.
87
86
4 4
Refundacja opatrunkw specjalistycznych
Epidermolysis bullosa opatrunek wydawany bezpatnie do wielkoci limitu refundacyjnego
Przewleke owrzodzenie opatrunek wydawany za 30% ceny wyrobu
Podstaw do ubiegania si o refundacj jest prawidowo wypeniona recepta. Na recepcie, oprcz
podstawowych danych pacjenta, musi by podana pena nazwa opatrunku, jego wymiar oraz ilo
opatrunkw wymaganych do przeprowadzenia terapii. Recepta osb uprawnionych do skorzystania
z refundacji w przypadku przewlekego owrzodzenia musi jeszcze zawiera oznaczony poziom
odpatnoci R-ryczat 30%, 50% lub 100% odpatnoci.
Bez podania dokadnego sposobu dawkowania farmaceuta moe wyda dwa
najmniejsze opakowania opatrunku, czyli dwie sztuki; podajc dokadny sposb
dawkowania, mona wypisa opatrunki na maksymalnie 3-miesiczn kuracj.
uwaga
Spord opatrunkw Medisorb refundacj objte s:
Medisorb A opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran powierzchnio-
wych i gbokich z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb P - przylepny opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran
powierzchniowych z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb P Plus - nieprzylepny opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany
do ran powierzchniowych z duym lub rednim poziomem wysiku
Medisorb H - opatrunek sucy do kontroli wysiku polecany do ran powie-
rzchniowych ze rednim poziomem wysiku.
Poniej przedstawiona jest tabela z odpatnoci, jak poniesie pacjent w aptece przy zakupie
opatrunku refundowanego dla jednostki chorobowej - przewleke owrzodzenia.
Urzdowe ceny detaliczne oraz wysokoci opaty pacjenta dla refundowanych opatrunkw
Medisorb w aptekach:
Poziom cen poszczeglnych wyrobw objtych refundacj reguluje w drodze
rozporzdzenia Minister Zdrowia - wykaz cen urzdowych, hurtowych
i detalicznych produktw leczniczych i wyrobw medycznych.
i
nazwa
opatrunku
cena za z/szt.
bez refundacji
cena za szt.
z refundacj
cena za szt.
z refundacj
Medisorb A
Medisorb H
Medisorb H
Medisorb P
Medisorb P
Medisorb P
Medisorb P Plus
10,79
7,84
15,62
7,88
20,81
27,57
7,58
0,00
0,64
0,00
1,00
5,34
0,06
0,70
3,24
2,80
4,69
3,06
9,98
8,31
2,76
10x10
10x10
15x15
10x10
15x15
20x20
10x10
rozmiar
opatrunku
*Wysoko cen zostaa podana w oparciu o decyzj Ministra Zdrowia obowizujc do dnia 31.12.2013 roku.
Epidermiolisis
buloza
przewleke
owrzodzenia
tabela cen z/bez refundacji
Znajdz nasz profil na www.facebook.com/damyrade.info
Zakupy
Gdzie kupisz produkty Seni:
Apteki
Sklepy medyczne
www.blizejciebie.pl
Sklepy internetowe
pod numerami infolinii
numery telefonw znajd Pastwo
na stronie 85 prezentowanego poradnika.
i
Polecane strony internetowe:
www.seni.pl www.na-rany.pl www.matopat.pl www.damy-rade.info
www.seni.pl
Zamw bezpatn prbk
Jeli cierpisz na rednie lub cikie
nietrzymanie moczu, a chcesz prowadzi
aktywny tryb ycia lub uczestniczy
w zajciach rehabilitacji ruchowej,
SENI ACTIVE S DLA CIEBIE!
P
R
E
M
I
U
M

Q
u
a
l
i
t
y
Seni Active
elastyczne majtki chonne
Za je zamiast zwykej bielizny
i czuj si bezpiecznie i wygodnie
w kadej sytuacji.
Znajdz nasz profil na www.facebook.com/damyrade.info
Zakupy
Gdzie kupisz produkty Seni:
Apteki
Sklepy medyczne
www.blizejciebie.pl
Sklepy internetowe
pod numerami infolinii
numery telefonw znajd Pastwo
na stronie 85 prezentowanego poradnika.
i
Polecane strony internetowe:
www.seni.pl www.na-rany.pl www.matopat.pl www.damy-rade.info
www.seni.pl
Zamw bezpatn prbk
Jeli cierpisz na rednie lub cikie
nietrzymanie moczu, a chcesz prowadzi
aktywny tryb ycia lub uczestniczy
w zajciach rehabilitacji ruchowej,
SENI ACTIVE S DLA CIEBIE!
P
R
E
M
I
U
M

Q
u
a
l
i
t
y
Seni Active
elastyczne majtki chonne
Za je zamiast zwykej bielizny
i czuj si bezpiecznie i wygodnie
w kadej sytuacji.
notatki notatki
notatki notatki
Toruskie Zakady Materiaw Opatrunkowych SA
TZMO SA czy dziaalno ekonomiczn z zaangaowaniem spoecznym
organizuje i wspiera przedsiwzicia edukacyjne, promujce zdrowie, budujce empati dla osb
wymagajcych wsparcia spoecznego: przewlekle chorych, niepenosprawnych i dzieci. Aktywnie
uczestniczy w procesie wypracowywania i upowszechniania w Europie najlepszych standardw
w obszarze ochrony zdrowia i pomocy spoecznej.
To wyraz odpowiedzialnoci jednej z podstawowych wartoci, ktre TZMO SA uznaje
za podstaw swojej kultury organizacyjnej. Wanie w tym duchu, duchu odpowiedzialnoci
TZMO SA powoao do ycia Fundacj Razem zmieniamy wiat
TZMO SA to firma z cakowicie polskim kapitaem, ktra w cigu 20 lat z lokalnego przedsibiorstwa zbudowaa
dziaajc na wielu rynkach grup kapitaow.
TZMO SA to waciciel 54 firm w Polsce i zagranic, zatrudniajcy ponad 7300 osb. Produkty TZMO SA s
dostpne w ponad 65 krajach Europy, Azji, Afryki, Ameryki i Australii.
TZMO SA zbudowao swoje fabryki w Polsce, w Rosji na Ukrainie i w Indiach. W nich produkuje swoje wyroby:
wyroby chonne
i specjalistyczne
preparaty pielgnacyjne
dla osb
z nietrzymaniem moczu
szeroki asortyment
wyrobw medycznych
wyroby higieniczne
przeznaczone dla
kobiet i dziewczt
pieluszki i kosmetyki
dla dzieci
dr
dr
kosmetyki do
kompleksowej
pielgnacji twarzy,
ciaa i wosw
dla kobiet
kosmetyki do
kompleksowej
pielgnacji twarzy,
ciaa i wosw
dla mczyzn
produkty chemii
gospodarczej

Specjalistyczny Szpital MATOPAT
(lokalizacja: Toru),
Centra Usug CitoNet
(lokalizacja: Bydgoszcz, Krakw,
Szczecin, d, Zabagno, Warszawa)
(lokalizacja:
Toru, Bydgoszcz)
TZMO SA to rwnie waciciel Specjalistycznego Szpitala MATOPAT, Centrw Usug CitoNet
specjalizujcych si w procesach prania, sterylizacji, wynajmu narzdzi chirurgicznych oraz odziey operacyjnej i
bielizny pocielowej, a take Europejskiego Centrum Opieki Dugoterminowej prowadzcego Policealne
Szkoy dla Opiekunw Medycznych.
notatki
Toruskie Zakady Materiaw Opatrunkowych SA
TZMO SA czy dziaalno ekonomiczn z zaangaowaniem spoecznym
organizuje i wspiera przedsiwzicia edukacyjne, promujce zdrowie, budujce empati dla osb
wymagajcych wsparcia spoecznego: przewlekle chorych, niepenosprawnych i dzieci. Aktywnie
uczestniczy w procesie wypracowywania i upowszechniania w Europie najlepszych standardw
w obszarze ochrony zdrowia i pomocy spoecznej.
To wyraz odpowiedzialnoci jednej z podstawowych wartoci, ktre TZMO SA uznaje
za podstaw swojej kultury organizacyjnej. Wanie w tym duchu, duchu odpowiedzialnoci
TZMO SA powoao do ycia Fundacj Razem zmieniamy wiat
TZMO SA to firma z cakowicie polskim kapitaem, ktra w cigu 20 lat z lokalnego przedsibiorstwa zbudowaa
dziaajc na wielu rynkach grup kapitaow.
TZMO SA to waciciel 54 firm w Polsce i zagranic, zatrudniajcy ponad 7300 osb. Produkty TZMO SA s
dostpne w ponad 65 krajach Europy, Azji, Afryki, Ameryki i Australii.
TZMO SA zbudowao swoje fabryki w Polsce, w Rosji na Ukrainie i w Indiach. W nich produkuje swoje wyroby:
wyroby chonne
i specjalistyczne
preparaty pielgnacyjne
dla osb
z nietrzymaniem moczu
szeroki asortyment
wyrobw medycznych
wyroby higieniczne
przeznaczone dla
kobiet i dziewczt
pieluszki i kosmetyki
dla dzieci
dr
dr
kosmetyki do
kompleksowej
pielgnacji twarzy,
ciaa i wosw
dla kobiet
kosmetyki do
kompleksowej
pielgnacji twarzy,
ciaa i wosw
dla mczyzn
produkty chemii
gospodarczej

Specjalistyczny Szpital MATOPAT
(lokalizacja: Toru),
Centra Usug CitoNet
(lokalizacja: Bydgoszcz, Krakw,
Szczecin, d, Zabagno, Warszawa)
(lokalizacja:
Toru, Bydgoszcz)
TZMO SA to rwnie waciciel Specjalistycznego Szpitala MATOPAT, Centrw Usug CitoNet
specjalizujcych si w procesach prania, sterylizacji, wynajmu narzdzi chirurgicznych oraz odziey operacyjnej i
bielizny pocielowej, a take Europejskiego Centrum Opieki Dugoterminowej prowadzcego Policealne
Szkoy dla Opiekunw Medycznych.
notatki
www.damy-rade.info
Jak opiekowa si
osob przewlekle chor
w domu

Poradnik Damy Rade PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Poradnik Damy Rade PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.damy-rade.

BALSAM DO SKRY SUCHEJ

BALSAM DO SKRY SUCHEJ

You might also like