DOKUMENTACJA

wraz

UZYTKOWA
z
'"

INSTRUKCJ PROWADZENIA POMIAROW

dla CZTEROCZUJNIKOWEGO OPTYCZNO-MECHANICZNEGO PRZYRZDU " DO KONTROLI I POMIAROW USTAWIENIA GEOMETRII K SAMOCHODOWYCH

AUTO-GEO-TEST
TYP:

GTO

PRODUCENT: " PRECYZJA" 85-022 BYDGOSZCZ, ul. GDASKA tel. 21-05-76 lub 21-15-61 fax. 21-05-71 tlx. 0562571

99

2
r

SPIS TRESCI
1. DEFINICJE PODSTAWOWYCH 2. WYPOSAENIE 3. PRZEZNACZENIE 5. BUDOWA. 6. PRZYGOTOWANIE DO BADA. 7. PRACA PRZYRZDEM.
7.1. KOMPENSACJA llICIA. 7.2. KONTROLA KTW POCHYLENIA K TYLNYCl-1. 7.3. KONTROLA ZllIENOCI POWKOWYCH K TYLNYCl-1. 7.4. KONTROLA ZBIENOCI CAKOWITEJ K TYLNYCI-1. 7.5. KONTROLA KTA ODCHYLENIA GEOMETRYCZNEJ OSI JAZDY OD OSI SYMETRII. 7.6. KONTROLA KTW WYPRZEDZENIA OSI SWORZNI ZWROTNIC. 7.7. KONTROLA KTW POCHYLENIA KPRZEDNICH. 7.8. KONTROLA KTW POCHYLENIA OSI SWPRZNI ZWROTNIC. 7.9. KONTROLA ZBIENOCI POWKOWEJ K PRZEDNICH. 7.10. KONTROLA ZBIENOCI CAKOWITEJ K PRZEDNICH. 7.11. KONTROLA RNICY SKRTU K PRZY SKRCIE O ,,200 ".

PARAMETRW. I DODATKOWE. PRZYRZDU.

3 8 9 10 10 13 15
15 18 \8 20 20 21 22 23 24 27 27

PODSTAWOWE PRZYRZDU.

4. CHARAKTERYSTYKA

TECHNICZNA

8. PRACA PRZYRZDEM
8.1. KONTROLA 8.2. KONTROLA

W WERSJI DWUCZUJNIKOWEJ.

28
28 30

KTW PRZEDNIEJ OSI PRZYRZDEM DWUCZUJNIKOWYM. KTW TYLNEJ OSI PRZYRZDEM DWUCZUJNIKOWYM.

9. SPRAWDZENIE
10.1. SPRAWDZENIE 10.2. SPRAWDZENIE

WYKALlBROWANIA

PRZYRZDU.
TYLNYCH.

30
31 33

CZUJNIKW PRZEDNICH. WYKALIBROWANIA CZUJNIKW

11. KONSERWACJA. 12. WARUNKI BHP PRZY POSUGIWANIU 13. WARUNKI KOCOWE. 14. WARUNKI GWARANCJI. WIADECTWO SPRAWDZENIA KARTA GWARANCYJNA NOTATKI I UWAGI SERWISU PRODUCENTA: ZACZNIK NR 1. SI PRZYRZDEM.

35 36 37 37 38 39 40 41

3 UWAGA!

Przed rozpoczciem eksploatacji przyrzdu zapozna si z ca instrukcj obsugi!

naley

1. DEFINICJE PODSTAWOWYCH PARAMETRW.

Przydatno samochodu jako rodka transportu uwarunkowana jest przede wszystkim atwoci prowadzenia go w kadych warunkach oraz jazd w podanym kierunku. Uzyskuje si to gwnie przez odpowiedni konstrukcj ukadu kierowniczego oraz prawidowe ustawienie k samochodu. Producenci samochodw ustalaj optymalne wartoci parametrw charakteryzujcych ustawienie k. Utrzymanie ich w granicach tolerancji to bezpieczestwo kierowcYr pasaerw i adunku szczeglnie przy wikszych prdkociach jazdy. Mona to zapewni przez okresow kontrol ustawienia k samochodu za pomoc przyrzdu typu GTO - Quatro. Okresowa kontrola i korekcja ustawienia k ma rwnie aspekt ekonomiczny. Pozwala na wyduenie okresu uytkowania opon oraz zapewnia ich rwnomierne zuycie. Geometri wielkoci: a) O symetrii k samochodu charakteryzuj nastpujce

samochodu.

O symetrii jest lini rodkow pojazdu przebiegajc przez rodki osi: przedniej i tylnej (rys. 1). Nieprawidowa zbieno k tylnych albo nierwnolegy rozstaw osi mog by przyczyn tegor e pojazd nie porusza si wzdu swojej osi symetrii.

symetl:'ii

o geom.

jazdy

Rys.l.O

symetrii

i geometryczna

o jazdy.

b) Geometryczna

o jazdy.

Geometryczna o jazdy jest prost (dwusieczn) dzielc kt cakowity zbienoci k tylnych na dwa rwne kty (rys. l). c) Zbieno
k.

Zbieno jest wartoci wskazujc na wzajemne poloenie wzgldem siebie k przednich albo tylnych patrzc od przodu pojazdu. Wartoci zbienoci s wartociami dodatnimi, jeeli koa skierowane s do wewntrz. Jeeli koa skierowane s na zewntrz mwimy o rozbienoci, wystpuj wtedy wartoci ujemne (rys. 2).

..

Rys.2.Zbieno d) Kt pochylenia
koa.

k.

Jeeli koo przy widoku pojazdu z przodu lub z tyu pochylone jest na zewntrz, mwimy o dodatnim pochyleniu kola, jeeli pochylone jest do wewntrz, wystpuje pochylenie ujemne (rys. 3). Pochylenie kola mierzone jest w stopniach, a kola powinny znajdowa si w poloeniu do jazdy na wprost. Niektrzy producenci samochodw wymagaj pomiaru pochylenia koa przy jego zbienoci powkowej rwnej zeru.

11
Rys.3.Kt pochylenia

koa.

5 e) Kt pochylenia
osi sworznia zwrotnicy.

Kt pochylenia osi sworznia zwrotnicy jest to kt zawarty pomidzy osi sworzenia zwrotnicy, a prost pionow, patrzc od przodu lub tyu samochodu (rys. 4).

Rys.4.Kt f) Kt sumaryczny.

pochylenia

osi sworznia

zwrotnicy.

Kt sumaryczny jest sum ktw pochylenia koa i pochylenia sworznia zwrotnicy. Jeeli kt ten odbiega znacznie od podanej w instrukcji wartoci, to naley odpowiedni zwrotnic sprawdzi pod ktem jej ewentualnego przestawienia pknicia.

lub

g) Kt wyprzedzenia

osi

sworznia

zwrotnicy.

Kt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy zawarty jest pomidzy osi sworzenia zwrotnicy, a prost pionow, patrzc z boku samochodu (rys. 5) .

+
Rys.S.Kt wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy.

h) Odchylenie

geometrycznej

osi jazdy od osi symetrii.

Jest to kt zawarty pomidzy geometryczn osi jazdy, a osi symetri samochodu (rys. 6). Kt odchylenia jest dodatni, jeeli geometryczna o jazdy odchylona jest w lewo od osi symetrii pojazdu, a ujemny jeeli o jazdy odchylona jest w prawo. Na kt odchylenia geometrycznej osi jazdy od osi symetrii wpyw maj: - zbienoci powkowe k tylnych, - przesunicie osi pojazd wzgldem siebie (tzw. czteroladowo) , - nierwnolego osi.
o geom. jazdy

t lo
\ i

symetrii

--++-+-

1+OSl

tt

---t--+-+-

Rys.6.0dchylenie i) Nierwnolego

geometrycznej osi.

jazdy od osi symetrii.

Jest to kt pomidzy prost przechodzc przez o przedni samochodu, a prost prostopad do osi geometrycznej jazdy (rys. 7).

o geom. jazdy

Rys.7.Nierwnolego j) Rnica ktw skrtu k przy skrcie

osi. o 20. koa

Jest to rnica ktw skrtu k przy skrcie zewntrznego o 20 (rys. 8). Rnica ktw skrtu k w lewo i w prawo powinna by taka sarna z uwzgldnieniem tolerancji podanych przez producentw.

Rys.8.Rnica

ktw skrtu

k przy

skrcie

o "20".

2. WYPOSAENIE PODSTAWOWE I DODATKOWE.

Lp. Nazwa zespou lub Wersja Wyposa. podstawowe 3 2 2 4 16 16 2 1 2 1 1 1 2
-

Ilo sztuk na wyrb 4-czujnikowa Wyposa. dodatkowe

4 -

czci (fot. 1, fot. 2 ) 1

Wersja

2-czujnikowa Wyposa. dodatkowe 6

-

Wyposa. podstawowe 5 2
-

2 / L Czujnik przedni J 2. Czujnik tylny II 3. Zacisk mocujcy 4. apa uniwersalna v 5. apa specjalna t! 6. Obrotnica 7. Wzek II l,. 8. Ekran tylny 9. Zasilacz ZT 12/90 \ 10. Rozprka hamulca I // lI. Blokada kierownicy\ 12. Pyta rolkowa / krtka "' 13. Pyta rolkowa duga 14. Najazd 15. Belka kontrolna V 16. Przyrzd do sprawdzania luster 17 . Przeduacz mocowania czujnikw 18. Stojak 19. Instrukcja obsugit.V 20. Zbir parametrw regulacyjnych geometrii k samochodowych "Autodata"

2 8 8 2 1 2 1 1 1
-

2 2
4 -

--

2
4 -

1
-

1
-

1
4 4 -

2 4
-

1
-

;j

Fot.1.Wyposaienie

podstawowe

przyrzdu

GTO.

Fot.2.Wyposaienie

dodatkowe

przyrzdu

GTO.

3. PRZEZNACZENIE PRZYRZDU.
GTO-Quatro jest czteroczujnikowym przyrzdem przeznaczonym do szybkiej kontroli ustawienia k rinych typw samochodw, posiadajcych obrcze k o rednicy od 12" do 16". Podstawow zalet tego przyrzdu jest pomiar, zbieinoci powkowej k przednich, wzgldem geometrycznej osi jazdy z uwzgldnieniem nierwnolegoci osi. Przy jednorazowym zamocowaniu przyrzd GTO-Quatro umoiliwia kontrol nastpujcych parametrw: ktw pochylenia k tylnych, zbieinoci powkowej k tylnych, zbieinoci cakowitej k tylnych, ktw wyprzedzenia osi sworzni zwrotnic, ktw pochylenia k przednich, ktw pochylenia osi sworzni zwrotnic, nierwnolegoci osi k,

10 zbienoci powkowej k przednich, zbienoci cakowitej k przednich, rnicy ktw skrtu k przy skrcie o 20, odchylenia geometrycznej osi jazdy od osi symetrii.

4. CHARAKTERYSTYKA

TECHNICZNA

PRZYRZDU.
od 1100 do 1600 mm od 12" do 16" 220 V, 50 Hz - 50 VA 10000 N (~1000 kg) 3,5 kg 3 kg 3,5 kg 9,5 kg 17 kg 115 kg 750x240x230 233x226x200 370x350x51,5 1034x965x523 1060x995x545 mm mm mm mm mm 4 -5-;.-+17 130' 2 40 15' 20'

Rozstaw k przednich samochodu rednica obrczy k samochodu Zasilanie przyrzdu Pobr mocy przyrzdu Maksymalne obcienie obrotnicy Masa: czujnik przedni czujnik tylny zacisk mocujcy obrotnica wzek urzdzenie kompletne Wymiary: czujnik przedni czujnik tylny obrotnica wzek opakowanie transportowe Zakres skal do pomiaru: kta pochylenia koa kta wyprzedzenia i pochylenia sworznia zwrotnicy zbienoci powkowej k przednich zbienoci powkowej k tylnych kta skrtu koa Warto dziaki elementarnej skal do pomiaru: kta pochylenia koa kta wyprzedzenia i pochylenia osi sworznia zwrotnicy zbienoci powkowej k przednich zbienoci powkowej k tylnych kta skrtu k

lO'
S'

lO'

5. BUDOWA.
Czujnik przedni. Zasadniczym zespoem przyrzdu GTO jest czujnik przedni (rys. 9) Skada si on z trzech zasadniczych zespow: - korpusu (23), ktry zakada si na trzpie mocujcy (18) zacisku (21) i blokuje rub (22). Na korpusie umieszczona jest poziomnica (8), suca do ustawienia caego czujnika w poziomie; - moduu mechanicznego (13) zamocowanego do korpusu (23) za pomoc nakrtki radekowanej (lO), ktrej poluzowanie umoliwia obrt moduu o 90. Na module mechanicznym umieszczone jest pokrto kompensacji bicia (17).

11

21

22

17 16 15
~,

23

13"
12 11
20 2

10

Rys.9,Czujnik

przedni.

W obudowie moduu widoczna jest poziomnica moduu mechanicznego (16), ktra wraz z pokrtem kta pochylenia koa (14) (srebrna skala) oraz pokrtem ktw sworznia zwrotnicy (15) (ta skala), suy do pomiaru ktw pionowych koa; - projektora (3) zamo cowane qo pod korpusem (23), ktry wysya dwa promienie wietlne: jeden - do tyu na czujnik tylny, od ktrego promie moe by odbity i rzutowany na ekran symetrii (20), a ostro jego jest regulowana suwakiem (12); drugi - przez otwr wylotowy (4) na przeciwlegy czujnik przedni, ktry jest skierowany za pomoc dwigni lustra (2), tak aby pada na ekran zbienoci (l) przeciwlegego czujnika. Ostro tego promienia regulowana jest suwakiem (5).
Czujnik tylny (rys. 10) skada si z: - korpusu (11), zakadanego na trzpie mocujcy (8) zacisku (9) i blokowanego rub (10). Do wypoziomowania czujnika suy poziomnica (3) umieszczona na korpusie; - moduu mechanicznego (13) przymocowanego do korpusu (11). Na obudowie moduu widoczne jest pokrto kompensacji bicia (7), a w obudowie poziomnica (6) wykorzystywana wraz z pokrtem (4) (srebna skala) do pomiaru kta pochylenia koa. Przy pomiarze zbienoci powkowej koa wykorzystuje si pokrto (5) (zielona skala); - zespou lustra (12) przymocowanego do boku moduu mechnicznego (13). Zesp lustra wyposaony jest w ekran uchylny (l), na ktry rzutowany jest promie wietlny z czujnika przedniego. Po odchyleniu ekranu uchylnego wida lustro (2), ktre mona odchyla pokrcajc pokrtem kta

12 pochylenia koa (13). Promie wietlny po odbiciu od lustra jest rzutowany na ekran symetrii czujnika przedniego. (2)

15 .1

9 14

7 6 5
4
10

11

13
Rys.lO.Czujnik

12
tylny.

1 2

Zacisk mocujcy ( 9 na rys. 10) suy do mocowania czujnikw na obrczy koa. W otwory we wspornikach zacisku wciska si apy uniwersalne lub specjalne, zalenie budowy obrczy koa. Obracanie jedn z dwch rkojeci krzyowych (15) powoduje rozsunicie wspornikw zacisku na odpowiedni odlego, wynikajc ze rednicy obrczy. Na trzpie mocujcy zacisku (8) zakada si czujniki.

od

Obrotnica (9 na rys. 9). Obrotnice su do pomiaru rnicy ktw skrtu k samochodu oraz uatwiaj skrt k podczas pomiarw. Tarcza najazdowa obraca si na oysku kulkowym i wykonana jest z blachy eberkowej, uniemoliwiajcej polizg koa przy skrcaniu. Na wystpie tarczy umocowana jest podziaka ktowa, ktra przesuwa si wzgldem noniusza obrotnicy (24). Obrotnica zaopatrzona jest ponadto w wyjmowany koek blokujcy (6) ruchy tarczy. oysko oraz mechanizm obrotnicy osonity jest obudow wykonan z blachy stalowej.

13

6. PRZYGOTOWANIE DO BADA.
Stanowisko do bada.

Przyrzd GTO-Quatro przystosowany jest do pomiarw w stacjach diagnostcznych, warsztatach naprawczych itp., na wypoziomowanym i twardym podou. Przy realizacji pomiaru mona wykorzysta kana diagnostyczny i podnonik (jednokolumnowy, dwukolumnowy, czterokolumnowy lub noycowy) Nawierzchnia, na ktrej bd dokonywane pomiary powinna by specjalnie przygotowana, tzn. twarda, paska i wypoziomowana. Dla zachowania waciwej dokadnoci pomiaru dopuszczalny bd paskoci i wypoziomowania nie powinien przekracza 1 mm na 1000 mm dugoci. Pod przednie koa samochodu umieszcza si obrotnice, ktre powinny by wpuszczone w podoe, podnonik diagnostyczny lub ustawione na specjalnych stojakach albo w najazdach. Pod tylne koa samochodu umieszcza si pyty rolkowe, ktre mog by krtkie (przy zastosowaniu stojakw lub najazdw) lub dugie(przy wpuszczeniu w podoe albo podnonik diagnostyczny lub wykorzystaniu najazdw dugich). Obrotnice i pyty rolkowe powinny by ustawione na jednym poziomie.

Przygotowanie

i ustawienie

samochodu.

1. Sprawdzi rozmiar opon - wszystkie koa powinny wyposaone w opony o prawidowych rozmiarach.

zosta

2. Sprawdzi cinienie powietrza w ogumieniu przy chodnych oponach (nie bezporednio po jedzie). Jeeli cinienie odbiega od nominalnego, podanego w instrukcji obsugi samochodu, naley je skorygowa z dokadnoci: O,Ol MPa przy cinieniu nominalnym do 0,3 MPa, O,02 MPa przy cinieniu nominalnym ponad 0,3 MPa. 3. Sprawdzi stan sprynowania zawieszenia - pojazd na paskiej powierzchni wg oceny wzrokowej powinien znajdowa si w pozycji poziomej.
4.

Sprawdzi, czy nie wystpuje drkw kierowniczych.

nadmierny

luz kierownicy

lub

5. Sprawdzi, czy nie wystpuje nadmierne bicie promieniowe lub osiowe k (naley wymieni koa, przy ktrych zdeformowane s obrzea obrczy koa). 6. Tarcze obrotnic zablokowa kokami. Naprowadzi sprawdzany samochd na obrotnice tak, aby przednie koa spoczyway na rodkach tarcz obrotnic, a tylne na pytach rolkowych. 7. Obciy samochd producenta. tak, aby speni wymagania instrukcji

8. Doprowadzi do prawidowego uoenia niezacignitym hamulcu rcznym. 9. Ustawi ukad kierowniczy w pooeniu

amortyzatorw

przy

rodkowym.

14
Przygotowanie przyrzdu GTO do pomiarw.

1. W otwory we wspornikach zaciskw wcisn apy uniwersalne specjalne zalenie od budowy obrczy (fot. 3).

lub

Fot.3.Mocowanie

apy uniwersalnej

w otworze

wspornika

zacisku.

2. Zaoy zaciski mocujce na koa testowane (fot. 4). Zwrci uwag na waciwe doleganie ap do obrczy koa. Zaciski mocujce mona zabezpieczy przed odpadniciem od koa przez zahaczenie linki z haczykiem za jeden z otworw obrczy koa.

Fot.4.Mocowanie

zacisku

na kole. przednie i tylne oraz

3. Na trzpienie zaciskw zaoy dokrci ruby blokujce. 4. Przewody projektorw sieci 220 v. podczy

czujniki

do zasilacza,

a zasilacz

do

~ ,-"

15

7. PRACA PRZYRZDEM.
Przyrzd GTO - Quatro jest przeznaczony do pracy przy pomocy czterech czujnikw. Dziki temu mona przy jednym zamocowaniu skontrolowa geometri k przedniej i tylnej osi. Przy tym szczeglnie wane jest, e kontrol zbienoci powkowej k przednich dokonuje si wzgldem geometrycznej osi jazdy (a nie osi symetrii (jak ma to miejsce w przyrzdach dwuczujnikowych), z uwzgldniem nierwnolegoci osi. Niemniej przyrzd GTO - Quatro moe pracowa jako przyrzd dwuczujnikowy (punkt 8.). Wykorzystuje si wwczas ekrany tylne. Pomiary wielkoci charakteryzujcych ustawienie k samochodu przyrzdem czteroczujnikowym, poczone z rwnoczesn regulacj, naley przeprowadzi w nastpujcej kolejnoci: l. pomiar ktw pochylenia k tylnych, 2. pomiar zbienoci powkowych k tylnych, 3. pomiar ktw wyprzedzenia osi sworzni zwrotnic, 4. pomiar ktw pochylenia k przednich, 5. pomiar ktw pochylenia osi sworzni zwrotnic, 6. pomiar zbienoci powkowych k przednich, 7. pomiar rnicy ktw skrtu k przy skrcie o 20 Przed waciwymi pomiarami naley bezwzgldnie skompensowa bicie ukadu: obrcz, zacisk mocujcy, czujnik koa testowanego. Od dokadnoci wykonania tej czynnoci zale w~niki poszczeglnbych pomiarw.
0

7.1.

KOMPENSACJA BICIA.
W przypadku moliwoci zacz od osi tylnej. podniesienia tylko

l. Podnie samochd. jednej osi, naley

2. Poluzowa rub blokujc przy korpusie czujnika eby mona byo obraca koem przy niezmienionym czujnika. 3. Sprawdzi, czy znak na pokrtle kompensacji tylnego pokrywa si z zerem skali. 4. Opuci ekran (fot. 5). UWAGA! uchylny, odsaniajc bicia

tylnego tak, pooeniu

czujnika

lustro w czujniku

tylnym

Nie wolno dotyka

lustra palcami! wysyany przez czujnik przedni na

5. Skierowa promie wietlny lustro czujnika tylnego.

6. Obrci czujnik tylny na trzpieniu zacisku tak, aby promie wietlny po odbiciu od lustra pada na ekran symetrii. 7. Wyregulowa ostro obrazu na ekranie symetrii.

8. Powoli obraca testowane koo tylne obserwujc przemieszczenie obrazu na skali ekranu symetrii i znale wskazanie maksymalne i minimalne.

16

Fot.S.Opuszczanie UWAGA!

ekranu

uchylnego.

Jeeli przemieszczenie obrazu nie mieci si na skali symetrii naley tak obrci pokrto kta pochylenia koa (srebrna skala) czujnika tylnego, aby odchylone lustro spowodowao pojawienie si obrazu na ekranie symetrii w caym zakresie przemieszczenia. o tyle

9. Obrci pokrto kompensacji bicia w czujniku tylnym dziaek, ile wynosi rnica midzy wskazaniem maksymalnym a minimalnym na skali ekranu symetrii. 10. Obrci koo testowane tak, aby obraz na skali ekranu wskazywa warto minimaln. 11. Obrci znalaz
11) .

symetrii

koo testowane tak, aby punkt koa o minimalnym biciu si w dolnym pooeniu, czyli obrci je o "90" (rys.

------

Rys.11.Kierunki 12. Dokrci

obrotu

k przy

kompensacji czujnika

bicia. tylnego. tylnego

rub blokujc z punktw

przy

korpusie

13. Czynnoci koa.

od 2 do 12 powtrzy

dla drugiego

14. W przypadku podniesionej tylko tylnej osi samochodu, j tak aby tylne koa testowane spoczy na rodkach rolkowych. 15. Nacisn kilkakrotnie prawidowego uoenia ty samochodu w celu uzyskania zawieszenia tylnej osi.

opuci pyt

17 16. Podnie przedni samochd. 17. Poluzowa kole. o, o ile nie jest podniesiony cay

rub blokujc

czujnika

przedniego

przy testowanym

18. Sprawdzi, przedniego 19. 20. 21. Podnie

czy znak na pokrtle kompensacji pokrywa si z zerem skali. uchylny, zasaniajc blokad lustro,

bicia

czujnika

ekran

w czujniku

tylnym.

Zablokowa

koo kierownicy

kierownicy. przedni tak, pada na ekran

Powoli obraca koo testowane, trzymajc czujnik aby promie wietlny, po wyregulowaniu ostroci, uchylny (fot. 6).

UWAGA!

Jeeli przemieszczenie obrazu nie mieci si na skali ekranu uchylnego, naley tak obrci koem kierownicy, aby przemieszczenie obrazu mona byo obserwowa na ekranie w caym zakresie.

Fot.6.0braz

promienia

wietlnego

na ekranie

uchylnym. uchylnego,

22. Obserwujc przemieszczenie obrazu na skali ekranu znale wskazanie maksymalne i minimalne. 23. Obrci pokrto kompensacji bicia o tyle dziaek, roznica midzy wskazaniem maksymalnym a minimalnym ekranu uchylnego.

ile wynosi na skali

24. Obrci koo testowane tak, aby obraz na skali ekranu uchylnego wskazywa warto minimaln. 25. Obrci znalaz 26. Dokrci koo testowane tak, aby punkt koa o minimalnym biciu si w dolnym pooeniu, czyli obrci o "90 o" (rys. 11). rub blokujc przy korpusie czujnika przedniego.

27. Czynnoci z punktw przedniego koa. 28. Odblokowa

od 17 do 25 powtrzy

dla drugiego

obrotnice.

18 29. Opuci przedni o (lub cay samochd), tak aby kola testowane spoczy na rodkach tarcz obrotnic (a tylne rodkach pyt rolkowych). 30. Nacisn kilkakrotnie przd samochodu w celu uzyskania prawidowego uoenia k na odblokowanych obrotnicach. O ile podniesiony by cay samochd naley rwnie kilkakrotnie nacisn na ty samochodu. 31. Unieruchomi samochd przez zacignicie hamulca rcznego.

koa na

7.2.

KONTROLA KTW POCHYLENIA K TYLNYCH.

przy pomocy poziomnicy

l. Ustawi czujnik tylny w poziomie, umieszczonej na korpusie. 2. Pokrtem pcherzyk pooenia

pochylenia koa (srebrna skala) doprowadzi powietrza poziomnicy moduu mechanicznego do rodkowego (fot. 7).

Fot.7.Pomiar

kta pochylenia

kola tylnego. odczyta

3. Na skali pokrta pochylenia koa (srebrna skala) wskazanie, ktre jest mierzonym ktem. 4. Czynnoci kola. z punktw od l do 3 powtrzy

dla drugiego

tylnego

7.3.

KONTROLA ZBIENOCI POWKOWYCH K TYLNYCH.

obrazw na ekranach zbienoci

l. Wyregulowa suwakami ostroci i ekranach uchylnych.

2. Ustawi wszystkie czujniki w poziomie umieszczonych na korpusach. 3. Krcc kolem kierownicy doprowadzi podziakach lewego i prawego ekranu

wg poziomnic

do jednakowych uchylnego.

wskaza

na

----..:;;.:.-----~~~-~~~~~~~~-------~

- "->-

19 4. Opuci 5. ekran uchylny odsaniajc lustro w czujniku tylnym.

W czujnikach tylnych ustawi pokrta ktw pochylenia k (srebna skala) i pokrta zbienoci powkowej k (zielona skala) na wskazanie "0".

6. Ustawi ekrany zbienoci czujnikw przednich w pooeniu rodkowym, tzn. eby brzegi ekranu "przesuwnego" pokryway z brzegami czci nieruchomej ekranu (fot. B).

si

Fot.B.Ekran

zbienoci

ustawiony

w pooeniu

rodkowym.

7. Przesuwajc dwignie luster czujnikw przednich, naprowadzi ostrza wskanikw na poziomy, odpowiadajce rozstawowi k przednich samochodu testowanego, na ekranach zbienoci (rozstaw k przednich zaznaczony jest na ekranie zbienoci rwnolegymi poziomymi liniami i opisany w milimetrach) . 9. Dokona ekranie odczytu wskaza na obu ekranach koa prawego zbienoci (Pp)). (na prawym (PL)' a na

odczytuje

si zbieno powkow

powkow

koa lewego

lewym - zbieno
UWAGA!

Odczytane w ten sposb wartoci s zbienociami powkowymi k przednich wzgldem osi symetrii samochodu i su tylko do korygowania zbienoci powkowych k tylnych. Pomiar zbienoci powkowych k przednich wzgldem geometrycznej osi jazdy zosta opisany w dalszej czci niniejszej instrukcji.

10.

Pokrto kta zbienoci powkowej (zielona skala) tylnego, lewego czujnika ustawi, pamitajc o znaku, na korygujc warto zbienoci powkowej koa przedniego, lewego (PL) w taki sposb, aby nie zmieni pooenia pokrta kta pochylenia koa (srebna skala) (jest ono ustawione na warto " 0").

11. Obrci lewy czujnik tylny na trzpieniu zacisku promie wietlny pada na ekran symetrii lewego czujnika.

tak, aby przedniego

12. Obracajc pokrtem kta pochylenia koa (srebrna skala) tylnego, lewego czujnika (powoduje to rwnoczesny obrt pokrta zbienoci powkowej koa tylnego) doprowadzi ostrze wskanika na ekranie symetrii do pooenia rodkowego.

20 13. Dokona tylnego, skala) . odczytu lewego wartoci kta zbienoci powkowej koa (zielona

(TL) na pokrtle

zbienoci

powkowej

14. Czynnoci z punktw od 10 do 13 powtrzy tylnego, prawego koa. UWAGA! Zmierzone w powyszy sposb zbienoci

odpowiednio

dla

powkowe

k tylnych

(TL i Tp) nie uwzgldniaj nierwnolegoci osi. Z std w celu otrzymania rzeczywistych wartoci zbienoci powkowych naley zmierzy nierwnolego osi (wg punktu 7.9.). Jeeli warto nierwnolegoci osi jest rwna zeru, to zmierzone zbienoci powkowe k tylnych s wartociami rzeczywistymi. Jeeli we x t.o s nierwnolegoci osi jest rna od zera, to naley dokona oblicze:

TL rzecz.

= =

TL

NO

Tp rzecz.

Tp

+ NO
lewego

TL Tp TL Tp
NO

rzecz.

rzeczywista zbieno powkowa koa tylnego, okrelona wzgldem osi symetrii; rzeczywista zbieno powkwa okrelona wzgldem osi symetrii; koa

rzecz.

tylnego, prawego

- zmierzona zbieno pokowa koa tylnego, lewego okrelona wzgldem osi symetrii; - zmierzona zbieno powkowa koa tylnego, prawego okrelona wzgldem osi symetrii; - nierwnolego osi.

7.4.

KONTROLA ZBIENOCI CAKOWITEJ K TYLNYCH.

Na warto zbienoci cakowitej nierwnolego osi k. k tylnych nie ma wpywu

UWAGA!

1. W celu otrzymania parametru zbienoci cakowitej k tylnych naley doda odczytane wartoci zbienoci powkowych obu k
(TL

Tp)

(uwzgldniajc

znaki).

7.5.

KONTROLA KTA ODCHYLENIA GEOMETRYCZNEJ JAZDY OD OSI SYMETRII.

Na warto odchylenia geometrycznej osi jazdy od osi symetrii nie ma wpywu nierIVJ1olego osi k.

OSI

UWAGA!

1. Odchylenie geometrycznej osi jazdy od osi symetrii mona obliczy wg wzoru (korzystajc z wartoci zmierzonych w punkcie 7.3.): offset 2

21

Jeeli wynik jest rwny zeru tzn., e geometryczna o jazdy pokrywa si z osi symetrii. Przy wyniku dodatnim geometryczna o jazdy odchylona jest w lewo od osi symetrii (rys. 6), a przy wyniku ujemnym o jazdy odchylona jest w prawo.

7.6.

KONTROLA KTOW WYPRZEDZENIA OSI SWORZNI ZWROTNIC.

Do kontroli ktw wyprzedzenia osi sworzni zwrotnic modu mechaniczny powinien by w pozycji jak na rys. 9. W razie potrzeby obrcenia-moduu mechanicznego naleiy odkrci nakrtk radekowan od spodu moduu i obrci go do zaskoczenia zapadki, poczym dokrci nakrtk. samochd hamulcem nonym przy uyciu rozprki

UWAGA!

l.

Unieruchomi (rys 12)

r-.
c !
:r

!
ot

.~

c i
-

;:

Rys.12.Mocowanie

rozprki

hamulca. wg poziomnic

2. Sprawdzi wypoziomowanie czujnikw umieszczonych na korpusach. 3. Ustawi podziaki ktowe

przednich

na odblokowanych

obrotnicach

na "0". skrt

4. Skrci koa przednie tak, aby koo testowane uzyskao "20" do wewntrz, do znaku kontrolnego na obrotnicy. Po skrcie (fot. 9) .
UWAGA!

koo kierownicy

mona

zablokowa

blokad

kierownicy

Nie zmienia

poloienia

czujnika przedniego.

5. Przy pomocy pokrta kta pochylenia koa (srebrna skala) doprowadzi pcherzyk poziomnicy moduu mechanicznego do pooenia rodkowego. 6. Pokrto ktw sworznia zwrotnicy (ta skala) ustawi na wskazanie "0" tak, aby nie zmieni pooenia pcherzyka w poziomnicy.

22 7. Skrci koa przednie w przeciwnym kierunku testowane uzyskao skrt "20" na zewntrz. Po skrcie koo kierownicy mona zablokowa tak, aby koo

blokad

kierownicy.

Fot.9.Mocowanie

blokady

kierownicy.

8. Obracajc pokrtem kta pochylenia koa (srebrna skala) (powoduje to rwnoczesny obrt pokrta ktw sworznia zwrotnicy) doprowadzi pcherzyk poziomnicy do pooenia rodkowego. 9. Na skali pokrta ktw sworznia zwrotnicy (ta skala) odczyta wskazanie, ktre jest ktem wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy.
UWAGA!

W przypadku niemonoci skrtu k o "20" mona je skrca o "10", a otrzymany wynik pomnoy przez dwa. od 4 do 9 powtrzy dla drugiego

10. Czynnoci z punktw przedniego koa.

7.7.

KONTROLA KTW POCHYLENIA K PRZEDNICH.

("0" na podziakach ktowych

1. Ustawi koa do jazdy na wprost obrotnic) .

2. Ustawi czujniki przednie w poziomie umieszczonych na korpusach.

wg poziomnic

3. Pokrtem kta pochylenia koa (srebrna skala) doprowadzi pcherzyk powietrza poziomnicy moduu mechanicznego do pooenia rodkowego. 4. Na skali pokrta pochylenia jast mierzonym ktem. 5. Czynnoci koa. z punktw koa odczyta wskazanie, ktre

3 i 4 powtrzy

dla drugiego

przedniego

23

7.8.

KONTROLA KTW POCHYLENIA OSI SWPRZNI ZWROTNIC.

samochd hamulcem no~nym przy u~uciu rozprki. ktowych

l. Unieruchomi

2. Ustawi koa do jazdy na wprost obrotnic) .

("0" na podziakach

3. Odkrci nakrtk radekowan od spodu moduu i obrci go o "90 o" (do zaskoczenia zapadki)

mechanicznego (fot. 10).

Fot.lO.Obrt 4. Zablokowa modu radekowanej. 5. Ustawi czujnik na korpusie.

moduu

mechanicznego poprzez

o "90". nakrtki

mechaniczny

dokrcenie

przedni

w poziomie

wg poziomnicy

umieszczonej

6. Skrci koa przednie tak, aby koo testowane uzyskao "20" do wewntrz, do znaku kontrolnego na obrotnicy. Po skrcie koo kierownicy poloenia mo~na zablokowa blokad

skrt

kierownicy.

UWAGA! Nie zmienia

czujnika.

7. Przy pomocy pokrta kta pochylenia koa (srebrna skala) doprowadzi pcherzyk poziomnicy moduu mechanicznego do poo~enia rodkowego. 8. Pokrto ktw sworznia zwrotnicy (~ta skala) ustawi na wskazanie "0" tak, aby nie zmienia poo~enia pcherzyka w poziomnicy moduu mechanicznego. 9. Skrci koa przednie w przeciwnym kierunku testowane uzyskao skrt "20" na zewntrz. Po skrcie koo kierownicy mo~na zablokowa tak, aby koo

blokad

kierownicy.

10. Obracajc pokrtem kta pochylenia koa (srebrna skala) (powoduje to rwnoczesny obrt pokrta ktw sworznia zwrotnicy) doprowadzi pcherzyk poziomnicy do poo~enia rodkowego.

24 11. Na skali pokrta ktw sworznia zwrotnicy (ta skala) odczyta wskazanie kta pochylenia osi sworznia zwrotnicy. 12. Czynnoci z punktw przedniego. od 2 do 11 powtrzy dla drugiego koa

7.9.

KONTROLA ZBIENOCI POWKOWEJ K PRZEDNICH.

Przy pojazdach ze spojlerami przednimi, przy kontroli zbienoci powkowych k przednich, wys tpuj e konieczno stosowania, przeduaczy (fot. 11). Mocuje si je na wszystkich czterech zaciskach w pozycji pionowej, wg oceny wzrokowej. Ewentualne niedokadnoci wynikajce z takiego zamocowania, nie maj wpywu na wynik pomiaru zbienoci powkowych, a jedynie faszuj warto nierwnolegoci osi. Z tego wzgldu dla tych pojazdw nie ma sensu przy pomiarze zbienoci powkowych obliczanie nierwnolegoci osi.

UWAGA!

Fot.ll.Pomiar zbienoci przeduacza. 1. Pokrta ktw pochylenia ustawi na "0". 2. Opuci lustra. ekrany uchylne

powkowej

koa z wykorzystaniem

koa

(srebrna skala)

czujnikw

tylnych

czujnikw

tylnych

tak, aby odsoni

3. Ustawi ekrany zbienoci w pooeniu brzegi ekranu "przesuwnego" pokryway "nieruchomej". 4. Ustawi czujniki przednie w poziomie, umieszczonych na korpusach.

rodkowym, tzn. eby si z brzegami czci

wg poziomnic

l
25 5. Naprowadzi promienie wietlne, przez obrt tylnych na trzpieniach mocujcych zaciskw, 6. Ustawi ostro symetrii. obrazw na ekranach caych czujnikw na ekrany symetrii. i ekranach

zbieinoci

7. Krcc koem kierownicy ekranach symetrii.

8.

doprowadzi

do rwnych

wskaza

na

Przesuwajc dwignie luster naprowadzi obrazy wietlne na ekrany zbieinoci, ustawiajc ostrza wskanikw na poziomach odpowiadajcych rozstawowi k przednich samochodu kontrolowanego (rozstaw k przednich zaznaczony jest na ekranie zbieinoci rwnolegymi, poziomymi liniami i opisany w milimetrach) .

9. Odczyta wskazania, pamitajc ie odczyt na lewym ekranie dotyczy koa prawego, natomiast odczyt na prawym ekranie koa lewego. 10. Jeieli odczytane wskazania s takie same na obu ekranach zbieinoci, oznacza to, ie: kontrolowany samochd ma rwnolege osie, - odczytane wskazania s zbieinociami powkowymi k przednich. W tym przypadku kontrol zbieinoci powkowej k przednich naleiy zakoczy i przej do kontroli nastpnego kta - podrozdzia 7.10.

11. .Je e Li, odczytane wskazania s r ne na obu ekranach z b i.e no c i , oznacza to, ie: - kontrolowany samochd ma nierwnolege osie, - naleiy przeprowdzi kolejno podane poniiej czynnoci (p. 12+13).

12. Odj od wskazania dla lewego koa wskazanie dla prawego (z uwzgldnieniem znakw), a otrzyman rinic podzieli dwa: NO 2 ZL wskazanie odczytane dla lewego koa, Zp - wskazanie odczytane dla prawego koa, NO - nie rwnolego osi. Otrzymany wynik jest nierwnolegoci interpretowa zgodnie z rys. 7. UWAGA! Jeeli naley osi i naleiy go

koa przez

warto nierwnolegoci osi jest rozna od zera, to to uwzgldni przy pomiarze zbienoci powkowych. k przednich naleiy

13. W celu obliczenia zbieinoci powkowej wykona nastpujce dziaania:

zbieino 2

powkowa

26

Przykad

l:
Zp

zbieno

powkowa
2

Ekrany zbienoci przesun tak, aby ostrza wskanikw znalazy si na wyliczonej wartoci (fot.12) (rys.13), ktra jest rzeczywist wartoci zbienoci powkowej koa. Ekrany zbienoci przesuwa si przede wszystkim w celu uatwienia regulacji zbienoci, aby wyeliminowa cige obliczanie poprawki wynikajcej z nierwnolegoci osi.

Fot.12.Przesuwanie

ekranw

zbienoci .

.-r--

... -----

~------------------.--------~
I

I
~

\
..

j 5B
I

j
'--

'-Rys.13.Rysunek schematyczny do przykadu l. 13. W celu przeliczenia zbienoci naley skorzysta z zacznika k ze stopni nr l. na milimetry

27

7.10. KONTROLA ZBIENOCI CAKOWITEJ K PRZEDNICH.

1. W celu otrzymania parametru zbienoci cakowitej naley odczytane wartoci (z uwzgldnieniem znakw) zbienoci powkowej obu k. doda

7.11. KONTROLA RNICY SKRTU K PRZY SKRCIE O

"20 " .
Pomiary ktw skrtu k wykonuje si wycznie na obrotnicach. Koa przednie musz by zahamowane hamulcem nonym, do czego naley wykorzysta rozprk hamulca (rys.13). 1. Ustawi koa przednie do jazdy na wprost (musz by takie wskazania obrazw na obu ekranach symetrii) . 2. Ustawi podziaki na obrotnicach na "0". na podziace prawej same

3. Skrci koa w lewo tak, aby otrzyma obrotnicy odczyt "20". 4. Odczyta kt skrtu koa lewego

na podziace

lewej obrotnicy. lewej

5. Skrci koa w prawo tak, aby otrzyma obrotnicy odczyt "20" (rys.14).

na podziace

~
i

~
I

23

0F~~==~;-======~~====~==~~~~~\ ,L(
I
I I I , I ; . \ \

! ; ----~--~-----------------L

,
I
I

Rys.14.Pomiar

rnicy

ktw skrtu

k przy

skrcie prawej

o "20".

6. Odczyta kt skrtu obrotnicy. 7. Skrci

koa prawego

na podziace

koa do pooenia

wyjciowego.

28

8. PRACA PRZYRZDEM W WERSJI DWUCZUJNIKOWEJ.

Niniejszy rozdzia przeznaczony jest przede wszystkim dla posiadaczy GTO-Quatro w wersji dwuczujnikowej. Posiadacze wersji czteroczujnikowej mog rwnie pracowa z wykorzystaniem dwch czujnikw, przy przeprowadzaniu uproszczonej kontroli geometrii k. Naley jednak pamita, e przyrzd w wersji dwuczujnikowej umoliwia ustawienie zbienoci k przednich tylko wzgldem osi symetrii samochodu. Pomiary wielkoci charakteryzujcych ustawienie k samochodu przyrzdem dwuczujnikowym, poczone z rwnoczesn regulacj, naley przeprowadzi w nastpujcej kolejnoci: 1.pomiar ktw wyprzedzenia osi sworzni zwrotnic, 2.pomiar ktw pochylenia k przednich, 3.pomiar ktw pochylenia osi sworzni zwrotnic, 4.pomiar zbienoci powkowych k przednich, S.pomiar rnicy ktw skrtu k przy skrcie o "20".

8.1.

KONTROLA KTOW PRZEDNIEJ OSI PRZYRZDEM DWUCZUJNIKOWYM.

Kontrol geometrii przednich k przeprowadza si tak samo jak w wersji czteroczujnikowej. Rnice wystpuj jedynie przy przeprowadzaniu kompensacji bicia i pomiarze zbienoci powkowej.
Kompensacja bicia.

Rnica w przeprowadzaniu kompensacji bicia, w stosunku do wersji czteroczujnikowej, polega jedynie na tym, e na tylne koa zakada si ekrany tylne (fot.13), na ktre padaj promienie wietlne. Pozostae czynnoci przeprowadza si tak jak opisano to w dziale 7.1. od punktu 16 do punktu 30.
Kontrola zbienoci powkowej.

Na koach przednich zaoone s zaciski i czujniki oraz ewentualnie przeduacze, a na koach tylnych tylne. 1. Wypoziomowa korpusach. czujniki przednie wg poziomnic

przednie - ekrany

umieszczonych

na

2. Przesuwajc skal ekranu tylnego wzdu pionowej osi ustawi go tak, aby obraz wietlny pada na podziak ekranu. 3. Wyregulowa ostro obrazu suwakiem. do jednakowych tylnego. wskaza na

4. Krcc koem kierownicy doprowadzi podziakach lewego i prawego ekranu

29

Fot.13.Mocowanie

ekranu

tylnego

na kole.

5. Ustawi ekrany zbienoci w pooeniu brzegi ekranu "przesuwnego" pokryway nieruchomej. 6. Sprawdzi poziom czujnikw.

rodkowym, tzn. eby si z brzegami czci

7. Przesuwajc dwignie luster naprowadzi obrazy wietlne na ekrany zbienoci ustawiajc ostrza wskanikw na poziomach odpowiadajcych rozstawowi k przednich samochodu kontrolowanego (rozstaw k przednich zaznaczony jest na ekranie zbienoci rwnolegymi, poziomymi liniami i opisany milimetrach) . 8. Odczyta wskazania, pamitajc e odczyt na lewym ekranie dotyczy koa prawego, natomiast odczyt na prawym ekranie koa lewego. 9. Jeeli odczytane wskazania s takie same na obu ekranach zbienoci, oznacza to, e: kontrolowany samochd ma rwnolege osie, odczytane wskazania s zbienociami powkowymi k przednich. W tym przypadku kontrol zbienoci powkowej k przednich naley zakoczy i przej do kontroli nastpnego kta. 10. Jeeli odczytane wskazania s rne na ekranach zbienoci, oznacza to, e: - kontrolowany samochd ma nierwnolege osie, - naley przeprowadzi kolejno podane poniej czynnoci (p.11713) . 11. Odj od wskazania dla lewego koa wskazanie dla prawego (z uwzgldnieniem znakw), a otrzyman rnic podzieli dwa:

koa przez

NO 2 ZL - wskazanie Zp - wskazanie dla lewego koa, dla prawego koa,

30 NO - nierwnolego osi.
OSl

Otrzymany wynik jest nierwnolegoci interpretowa zgodnie z rys.7. 12. W celu odczytania zbienoci powkowej wykona nastpujce dziaania:

i naley

go

k przednich

naley

zbieno
2

powkowa

Przykad

2: ZL = -010' ZL + Zp
2

-010'

+ 010' 2

0 0
2

Ekrany zbienoci przesun tak aby ostrza wskanikw znalazy si na wyliczonej wartoci, ktra jest rzeczywist wartoci zbienoci powkowej koa. 13. W celu przeliczenia zbienoci skorzysta z zacznika nr l. k ze stopni na milimetry naley

8.2.

KONTROLA KTW TYLNEJ OSI PRZYRZDEM DWUCZUJNIKOWYM.

Przyrzdem w wersji dwuczujnikowej mona rwnie zmierzy geometri tylnej osi. W tym celu naley zaoy na tylne koa zaciski mocujce i na nie czujniki przednie, w taki sposb, aby na lewym kole by prawy czujnik przedni, a na prawym kole tylnym - lewy czujnik przedni. Na koa przednie zakada si ekrany tylne. W ten sposb mona zmierzy: - pochylenie k, - zbieno powkow, oraz wyliczy: zbieno cakowit. Przed pomiarami naley dokona kompensacji bicia. Przy odczytywaniu zbienoci powkowej naley pamita, eby zmieni "znak" w otrzymanym wyniku.

9. SPRAWDZENIE WYKALIBROWANIA PRZYRZDU.

Sprawdzenie dokadnoci wskaza przyrzdu przy normalnej eksploatacji powinno by dokonywane raz w miesicu. Sprawdzenie przyrzdu naley wykona rwnie po zakupie nowego przyrzdu oraz w razie upadku czujnika lub silnego uderzenia mogcego, wywoa trwae odksztacenia, a take w przypadku podejrzenia

31 nieprawidowych wskaza.

10.1. SPRAWDZENIE CZUJNIKW PRZEDNICH.

1. Zamocowa i wypoziomowa belk kontroln w imadle.

2. Zaoy i zamocowa czujniki przednie na trzpienie belki. Czujniki wypoziomowa wg poziomnic umieszczonych na korpusach (fot.14).

Fot.14.Sprawdzenie wykalibrowania kontrolnej. Sprawdzenie UWAGA! moduu

czujnikw

przednich

na belce

mechanicznego.

Do sprawdzenia modu mechaniczny powinien by w pozycji jak na fot.14. W razie potrzeby obrcenia moduu mechanicznego naley odkrci nakrtk radekowan od spodu moduu i obrci go do zaskoczeni zapadki, poczym dokrci nakrtk koa (srebrna skala) ustawi

3.

Pokrto kta pochylenia na "0".

4. Znak na pokrtle kompensacji pokrywa si z zerem skali.

bicia

ustawi

tak aby

5. Jeeli pcherzyk powietrza w poziomnicy moduu mechanicznego znajduje si w pooeniu rodkowym, to modu ten jest prawidowo wykalibrowany. W przeciwnym razie - jest rozkalibrowany.

Sprawdzenie

projektora.

6. Wybra paszczyzn rwnoleg do belki kontrolnej przez pomiar odlegoci od trzpieni belki do tej paszczyzny. Rwnoleg paszczyzn moe by np.: przeciwlega ciana, odpowiednio zamocowana deska itp. Moe t funkcj peni rwnie rwnolega do belki linia na pododze. Odlego paszczyzny od belki powinna wynosi minimum 2000 mm.

32 7. Zamocowa 8. Podczy 9. Skierowa 10. Wyregulowa 11. Zaznaczy promienia lewy czujnik czujnik promie na trzpieniu belki.

do zasilacza. wietlny obrazu. rwnolegej miejsce padania na wybran rwnoleg paszczyzn.

ostro

na paszczynie wietlnego.

12.

Przeoy czujnik pooeniu czujnik (fot.15) .

na drugi trzpie bdzie odwrcony

belki kontrolnej (w tym tzn. "do gry nogami")

Fot.15.Po przeoeniu na drugi pozycji odwrconej. 13. Skierowa wysokoci 14. Zaznaczy promienia Zmierzy

trzpie

belki

kontrolnej

jest on w

promie wietlny na rwnoleg paszczyzn, poprzednio zaznaczonego miejsca. na paszczynie wietlnego. odlego midzy rwnolegej miejsce padania

na

15.

zaznaczonymi

punktami

(rys.15). ma

16. Jeeli zmierzona odlego wynosi 10113 mm, to ten czujnik prawidowo zamocowany projektor wzgldem osi korpusu. 17. Jeeli odlego rozkalibrowany. jest rna od 10113 mm, to czujnik jest

18. Czynnoci z punktw przedniego. 19. Sprawdzi na belce. 20. poziom

od 6 do 17 powtrzy

dla prawego

czujnika

belki

kontrolnej

wg poziomnicy

umieszczonej

Zaoy i zamocowa czujniki przednie. Podczy czujniki

na trzpieniach

belki

kontrolnej

oba

21. 22.

do zasilacza. lusterek naprowadzi obrazy wietlne na

Przesuwajc dwignie ekrany zbienoci.

34 1. Zaoy zaciski mocujce na obrcze lewych k. po

2. Na zacisku, zamontowanym na lewym tylnym kole zamocowa, zdjciu osony przyrzd do sprawdzania luster. UWAGA! Nie wolno dotyka 3. Na drugim 4. Podczy zacisku czujnik lustra palcami. lewy czujnik przedni.

zamontowa przedni

do zasilacza. wg poziomnicy umieszczonej

5. Ustawi czujnik na korpusie.

przedni

w poziomie

6. Krcc koem kierownicy spowodowa aby promie wietlny pada mniej wicej na "rodek" lustra przyrzdu do sprawdzania i po odbiciu od lustra na ekran symetrii. Uzyskanie padania promienia wietlnego na ekran symetrii po odbiciu od lustra wymaga obrotu przyrzdu do sprawdzania na trzpieniu zacisku. 7. Wyregulowa 8. Sprawdzi 9. ~rcc zerow 10. 11. 12. Zaoy Zdj ostro poziom obrazu na ekranie przedniego. ostrze wskanika na lini symetrii suwakiem.

czujnika

koem kierownicy doprowadzi ekranu symetrii. na koo kierownicy przyrzd blokad

kierownicy. luster. przyrzdu do

z zacisku

do sprawdzania

Zaoy na zacisk lewy czujnik sprawdzania luster. ekran uchylny,

tylny w miejsce

13. Opuci

odsaniajc

lustro

czujnika

tylnego. w czujniku

14. Ustawi pokrto kta pochylenia koa (srebrna skala) tylnym tak, aby podziaka wskazywaa "0". 15. Obrci czujnik tylny na trzpieniu pada na ekran symetrii. zacisku

tak, aby obraz

16. Jeeli ostrze wskanika wietlnego pokrywa si z lini zerow ekranu symetrii tzn., e lustro lewego czujnika tylnego jest prawidowo wykalibrowane. 17. Jeeli ostrze wskanika wietlnego nie pokrywa si z lini zerow ekranu symetrii tzn., e lustro lewego czujnika tylnego jest rozkalibrowane. 18. Zdj z zaciskw oba czujniki. na lewym przednim kole zamocowa prawy

19. Na zacisku zaoonym czujnik tylny. 20. Na zacisku czujnik 21. Ustawi zaoonym

na lewym tylnym

kole zamocowa

prawy

przedni. czujnik przedni w poziomie wg poziomnicy umieszczonej

35 na korpusie. 22. Podczy czuj ni k do zasilacza. uchylny, odsaniajc lustro czujnika tylnego.

23. Opuci

ekran

24. Obrci pokrto czujnika tylnego

kta pochylenia koa (srebrna tak, aby podziaka wskazywaa zacisku

skala) "0".

25. Obrci czujnik tylny na trzpieniu wietlny pada na ekran symetrii. 26. Wyregulowa 27. ostro obrazu

tak, aby promie

na ekranie

symetrii.

Jeeli ostrze wskanika wietlnego pokrywa si z lini zerow ekranu symetrii, znaczy to, e lustro prawego czujnika tylnego jest prawidowo wykalibrowane. Jeeli ostrze wskanika zerow ekranu symetrii, jest rozkalibrowane. wietlnego nie pokrywa tzn., e lustro prawego si z lini czujnika tylnego

28.

UWAGA!

W przypadku stwierdzenia, e ktry z czujnikw jest rozkalibrowany naley zgosi ten fakt do serwisu producenta lub przedstawiciela producenta.

11. KONSERWACJA.
Czujniki s naj delikatniejszymi elementami przyrzdu GTO-Quatro. W czasie eksploatacji, przechowywania i transportu naley chroni je przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz zanieczyszczeniami. W czasie konserwacji naley przestrzega nastpujcych zasad: l. Elementy zakurzone, oprcz luster, wyciera na sucho ciereczk flanelow. Zanieczyszczenia nie dajce si usun na sucho, naley zetrze ciereczk zwilon denaturatem. 2. Smarowanie. Powierzchnie wsppracujce (np. :prty prowadzce trzpie zacisku) smarowa smarem maszynowym.

zacisku,

3. Wymiana arwki. W projektorach czujnikw przednich s stosowane popularne arwki samochodowe l2V, 21W (trzonek BA15s). W przypadku przepalenia si arwki w projektorze, naley odkrci zalepk owietlacza (rys.16) i dokona wymiany. Nastpnie naley odkrci oson owietlacza i wykalibrowa wkno arwki, poprzez pokrcenie widocznymi wkrtami regulacyjnymi, do momentu uzyskania jednakowo jasnych obrazw wietlnych.

36

Osona owietlacza
-=

Zale ka owietlacza
Rys.16.Wymiana arwki w projektorze

UWAGA! Po wykalibrowaniu wkna arwki naley sprawdzi, czy arwka nie styka si z jedn z soczewek. W przypadku stwierdzenia nieprawidowego pooenia arwki, naley pokrcajc wkrtami regulacyjnymi odsun minimalnie arwk od soczewki. Jeeli czynno ta spowoduje znaczne pogorszenie jasnoci obrazw wietlnych, naley wymieni arwk Po wykalibrowaniu wkna arwki naley zaoy zalepk oson owietlacza zwracajc uwag na to, aby w osonie pozostao jak najmniej przewodu zasilajcego i by on waciwie uoony. oraz

4. Luster: czujnikw tylnych i przyrzdu do kalibracji luster wolno dotyka ani przeciera jakimkolwiek materiaem.

nle

5. Konserwacja obrotnic. Podczas eksploatacji obrotnice naraone s gwnie na uszkodzenia mechaniczne i zanieczyszczenia, przede wszystkim piaskiem osypujcym si z opon. W przypadku zanieczyszczenia oyska kulkowego piaskiem (zgrzytanie podczas obracania), obrotnice naley rozmontowa, oysko i bienie przemy w nafcie i ponownie zmontowa.

12. WARUNKI BHP PRZY POSUGIWANIU SI PRZYRZDEM.

Przyrzd GTO jest przyrzdem prostym i bezpiecznym w obsudze i nie wymaga zachowania specjalnych rodkw bezpieczestwa przy posugiwaniu si nim. Jedyne na co naley zwraca uwag jest to, aby stosowa zasilacz stanowicy wyposaenie GTO. Zasady uytkowania zasilacza podane s w instrukcji umieszczonej w opakowaniu zasilacza. Naley rwnie pamita o stosowaniu midzy transformatorem a sieci zasilajc bezpiecznika topikowego 0,8 A.

37
,

13. WARUNKI KONCOWE.

l. Dopuszcza si nieznaczne odstpstwa w brzmieniu treci instrukcji wynikajce z ewentualnych kolejnych modernizacji technicznych urzdzenia. 2. W przypadkach wtpliwych prosimy o zwracanie si z zapytaniami bezporednio do producenta lub jego przedstawiciela. 3. Moliwe jest rwnie odpatne przeszkolenie: - u producenta, - u przedstawiciela producenta, - u nabywcy. 4. Instrukcj zaktualizowano w dniu 25.03.l995r.

14. WARUNKI GWARANCJI.

1. Producent udziela sprzeday. gwarancji w okresie 12 miesicy od daty

2. W okresie gwarancyjnym zapewnia si uytkownikowi bezpatne usuwanie uszkodze powstaych z powodu wad fabrycznych wraz z wymian czci objtych gwarancj. 3. Gwarancja nie obejmuje: arwek i bezpiecznikw zasilacza.

4. Gwarancja nie obejmuje uszkodze powstaych a) nieprzestrzegania instrukcji obsugi, b) niewaciwego uytkowania.

w wyniku:

5. Uytkownik traci uprawnienia z tytuu gwarancji w przypadku: a) zatarcia lub zniszczenia oznacze typu i nr fabrycznego, a take zerwania plomb i zabezpiecze fabrycznych; b) uszkodze powstaych z winy uytkownika powodujcych trwae pogorszenie jakoci urzdzenia; c) ingerencji serwisowej osb nieupowanionychi d) dokonania poprawek lub zmian w budowie przyrzdu bez zgody producenta. 6. Uruchamianie, oraz okresowe 7. Gwarancja monta i szkolenie personelu w zakresie obsugi konserwacje wykonywane s na koszt uytkownika. kalibracji przyrzdu.

nie obejmuje

8. Reklamacja zostanie uwzgldniona tylko wwczas, gdy karta gwarancyjna zostanie wypeniona przez "Precyzj" i sprzedawc.

41

ZACZNIK nr 1.
Tabela Obrcz 0005' 0010' 0015' 0020' 0025' 0030' 0035' 0040' 0045' 0050' 0055' 1000' 1 05' 1010' 1 15' 1 20' 1 25' 1 30' 1035' 1040' 1 45' 1050' 1055' 2 00' przeliczeniowa 12" 0,49 0,97 1,46 1,95 2,43 2,92 3,41 3,89 4,38 4,87 5,35 5,84 6,33 6,81 7,30 7,79 8,27 8,76 9,25 9,73 10,22 10,71 11,19 11,68 13" 0,52 1,05 1,51 2,10 2,65 3,15 3,67 4,20 4,72 5,25 5,77 6,30 6,82 7,35 7,87 8,40 8,92 9,45 9,97 10,50 11,02 11,55 12,07 12,60 wymiaru 14" 0,56 1,12 1,68 2,25 2,82 3,40 3,97 4,55 5,12 5,70 6,25 6,80 7,37 7,95 8,52 9,10 9,65 10,20 10,80 11,40 11,95 12,50 13,05 13,60 zbienoci 15" 0,62 1,25 1,87 2,50 3,12 3,75 4,37 5,00 5,60 6,20 6,85 7,50 8,10 8,70 9,30 9,90 10,55 11,20 11,80 12,40 13,00 13,60 14,20 14,80 16" 0,65 1,30 1,95 2,60 3,25 3,90 4,55 5,20 5,85 6,50 7,15 7,80 8,45 9,10 9,75 10,40 11,05 11,70 12,35 13,00 13,65 14,30 14,95 15,60 ze stopni 17" 0,70 1,40 2,10 2,80 3,45 4,10 4,80 5,50 6,20 6,90 7,60 8,30 9,00 9,70 10,35 11,00 11,70 12,40 13,10 13,80 14 ,50 15,20 15,90 16,60 na milimetry 18" 0,73 1,45 2,18 2,91 3,63 4,36 5,09 5,82 6,54 7,27 8,00 8,72 9,45 10,17 10,90 11,63 12,36 13,10 13,83 14,55 15,27 16,00 16,72 17,45 20" 0,80 1,60 2,40 3,20 4,00 4,80 5,60 6,40 7,20 8,00 8,80 9,60 10,40 11,20 12,00 12,80 13,60 14,40 15,20 16,00 16,80 17,60 18,40 19,20

lO" 0,41 0,83 1,24 1,65 2,06 2,48 2,89 3,30 3,71 4,12 4,54 4,95 5,36 5,78 6,19 6,60 7,01 7,42 7,84 8,25 8,66 9,07 9,49 9,90

UWAGA! 1. Przedstawione w tabeli przeliczone wartoci nie stanowi podstawy do odbioru jakociowego przyrzdw. Podczas takiego odbioru naley posugiwa si jednostk ktow (stopnie i minuty) . 2. Tabela zawiera wartoci obliczone na podstawie zalenoci matematycznej pomidzy wartoci rnicy odlegoci a zmierzonym ktem i znan wielkoci rednicy obrczy koa pojazdu. 3. Umieszczajc w protokle pomiarw wartoci w milimetrach naley zawsze poda do jakiej rednicy obrczy koa one si odnosz. 4. Nigdy nie naley podawa w rnych jednostkach zmierzonego parametru i jego wzorca (tj. zakresu tolerancji i dokadnoci podawanych przez producenta danego pojazdu) .

Obrcz 0005' 0010' 0015' 0020' 0025' 0030' 0035' 0040' 0045' 0050' 0055' 1000' 1 05' 1010' 1 15' 1 20' 1 25' 1030' 1 35' 1 40' 1 45' 1050' 1055' 2 00'

22" 0,90 1,80 2,70 3,60 4,55 5,50 6,40 7,30 8,20 9,10 10,05 11,00 11,90 12,80 13,70 14,60 15,50 16,40 17,30 18,20 19,10 20,00 20,90 21,80

24" 1,00 2,00 3,05 4,10 5,10 6,10 7,10 8,10 9,10 10,20 11,20 12,20 13,20 14,20 15,25 16,30 17,30 18,30 19,30 20,30 21,35 22,40 23,45 24,50