PENDAHULUAN

Saya telah memilih tajuk amalan kitar semula di Pekan Menggatal Kota Kinabalu Sabah bagi memenuhi ke!erluan kerja kursus geogra"i saya !ada tahun ini# Saya memilih ka$asan Pekan Menggatal sebagai ka$asan kajian kerana saya juga meru!akan salah seorang !enduduk teta! di sekitar ka$asan ini# %ajuk amalan kitar semula ini amat menarik minat saya untuk mengkaji mengenainya disebabkan oleh kem!en&kem!en kitar semula yang sedang giat dijalankan di seluruh negara sejak akhir&akhir ini# Di sam!ing itu' saya juga amat berbesar hati kerana da!at melakukan kajian mengenai kitar semula ini sekaligus da!at menyemai semangat (intakan alam sekitar dalam diri saya sendiri# Saya bersama rakan&rakan sekelas telah mengambil masa selama dua bulan untuk menyia!kan tugasan ini#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

)*+EK%,- KA+,AN

*erikut adalah objekti"&objekti" kajian yang telah saya jalankan. Mem!elajari konse! kitar semula# Mengenal !asti jenis&jenis bahan yang da!at di kitar semula# Mengetahui ke!entingan amalan kitar semula#

Mengenal !asti halangan dalam menjalankan amalan kitar semula#

Menera!kan nilai atau unsur !atriotisme dalam da!atan kajian#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

KA/ASAN KA+,AN
Ka$asan yang saya !ilih untuk mel akukan kajian ini ialah kawasan Pekan Menggatal Kota Kinabalu Sabah. Menggatal ialah salah sebuah Pekan di Malaysia dan sebuah !ekan ke(il di ka$asan !antai barat Sabah' terletak di !inggir ibu kota' Kota Kinabalu# ,a di ba$ah bidang kuasa De$an *andaraya Kota Kinabalu 0Kota Kinabalu 1ity Hall2# Nama 3Menggatal3 adalah merujuk ke!ada salah satu !okok yang boleh menyebabkan rasa gatal !ada kulit a!abila tersentuh# )leh itu nama yang bermaksud 3menyebabkan gatal3 dalam bahasa Melayu telah di!ilih# Pekan ke(il ini !ada asalnya dihuni oleh masyarakat Dusun' teta!i !ada masa kini telah $ujud !eningkatan drastik dalam ke!endudukan' iaitu telah terda!at $arga -ili!ina dan !endatang& !endatang lain se!erti $arga ,ndonesia' yang kebanyakannya telah di$arganegarakan sama ada se(ara sah atau se(ara haram dan kekal dalam koloni&koloni setinggan yang terda!at disekitarnya# Keadaan ini tidak sahaja dalam ka$asan Pekan Menggatal teta!i banyak ka$asan di bahagian lain di negeri Sabah# Pekan Menggatal mengandungi bebera!a baris&baris rumah kedai# Kebanyakan bangunan rumah kedai berunsur moden dan telah dibuat sebagai !enambahan ke!ada bangunan sedia ada tiga blok rumah kedai kayu yang telah dibina sejak era !ra&Perang Dunia
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 3

Kedua#

Penghuni&!enghuni

rumah

kedai

!ekan

Menggatal

kebanyakannya meru!akan kaum 1ina# Di tengah&tengah bandar berham!iran terminal bas masih berdiri teguh bangunan lama iaitu bekas Paramount 1inema' kini telah dijadikan bebera!a kedai !erumahan# Pekan Menggatal disambungkan dengan !usat bandaraya Kota Kinabalu oleh +alan %uaran 0%uaran 4oad2' iaitu jalan raya utama keluar ke arah utara dari!ada bandar itu# %erdekat !ekan lain di !inggir !ekan ini iaitu Pekan ,nanam#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

Peta Ka$asan Kajian

Peta ka$asan Pekan Menggatal

Peta Daerah Menggatal

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

Peta Negeri Sabah

Peta Malaysia

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

KAEDAH KA+,AN
1. Pemerhatian Saya menggunakan kaedah ini untuk mengenal!asti akti5iti kitar semula yang dijakankan di ka$asan kajian serta memerhati jumlah orang yang mengitar semula dalam tem!oh seminggu#

2.

Temu Bual Saya telah mengum!ul maklumat dengan menemu bual 6 orang !enduduk tem!atan mengenai !enda!at mereka tentang ke!entingan dan juga masalah kitar semula di ka$asan kajian#

3.

Rujukan Kepustakaan Saya men(ari maklumat tambahan mengenai langkah&langkah bagi mengatasi masalah dalam kitar semula#

DAPA%AN KA+,AN
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 7

Konse! Kitar Semula

Kitar semula ialah !roses mengolah semula bahan buangan untuk menghasilkan barangan yang baru# Kitar semula mengurangkan bahan buangan' mengurangkan !enggunaan bahan mentah baru' menggurangkan !enggunaan tenaga mengurangkan !en(emaran udara 0dari !embakaran2' dan !en(emaran air 0dari ta!ak !erlu!usan2 dan mengurangkan !engeluaran gas rumah hijau berbanding !enghasilan barang baru dari bahan mentah# Kitar semula adalah kom!onen utama bagi !engurusan bahan buangan moden dan kom!onen ketiga bagi 7Pengurangan !emba8iran' 9una semula' Kitar semula7 hieraki buangan# Dalam erti sebenar' mengitar semula bahan buangan akan menghasilkan bekalan baru bagi bahan yang sama' sebagai (ontoh kertas !ejabat ter!akai digunakan bagi menghasilkan kertas !ejabat yang baru' atau !olystyrene ter!akai digunakan bagi menghasilkan !olystyrene lain# *agaimana!un' ini seringkali terlalu sukar atau terlalu mahal 0berbanding dengan menghasilkan keluaran yang sama dari bahan mentah atau sumber lain2' dengan itu kebanyakan barangan atau bahan 7kitar semula7 sebaliknya membabitkan kegunaan semula bagi menghasilkan bahan lain 0(ontoh#' kadbord2# Satu bentuk lain kitar semula adalah sal5age bahan tertentu dari keluaran rumit' samaada disebabkan nilai intrinsik 0(ontoh' !lumbum dari bateri

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

kereta' atau emas dari kom!onen kom!uter2'atau akibat si"at bera(unnya 0(ontoh' mengeluarkan dan mengitar raksa dari !elbagai bahan2#

+enis *ahan :ang Da!at Di Kitar Semula

*ahan boleh dikitar semula termasuk kebanyakan jenis ka(a' kertas' logam' !lasti(' tekstil' dan elektromik# Sungguh!un sama berkesan' !enghasilan kom!os atau kegunaan lain bahan buangan biodegradable (seperti sampah makanan atau lebihan taman biasanya tidak diangga! kitar semula# *ahan yang hendak dikitar semula sama ada diba$a ke ta!ak !engum!ulan atau dikuti! dari te!i jalan dan disusun' bersih' dan di!roses semula menjadi bahan baru bagi !engilangan#

Kertas Kertas sering digunakan bagi tujuan kitar semula# Kertas yang boleh dikitar adalah se!erti kertas surat khabar' majalah' buku lama serta surat&surat lama yang telah ter!akai# Di ka$asan kajian' !enduduk mengum!ul surat khabar lama dan menjualnya ke!ada !ihak yang berkenaan#

!ogam

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

*ahan logam meru!akan bahan yang mem!unyai !eratusan kitar semula yang tinggi kerana "aktor harganya yang lebih tinggi dari!ada bahan&bahan lain# Antaranya ialah tin minuman' logam&logam dari!ada !erlatan elektrik yang sudah tidak digunakan dan besi dari!ada basikal ter!akai turut digunakan bagi tujuan kitar semula#

"etah 1ontoh getah yang boleh dikitar semula ialah tiub getah basikal' tayar kereta' hos air dan !elam!ung# Mengikut kajian yang telah saya lakukan' getah hanya mem!unyai !eratusan kitar semula sebanyak ;<= berbanding bahan&bahan yang lain#

Plastik Plastik turut digunakan dalam akti5iti kitar semula# Antara bahan !lastik yang dikitar semula ialah botol !lastik' beg !lastik' (a$an !lastik dan bekas makanan#

Ka#u De$asa ini' banyak !okok balak ditebang bagi menda!atkan kayunya untuk dijadikan !a!an# Penerokaan berleluasa# -enomena ini telah menyebabkan !elbagai masalah se!erti banjir lum!ur dan tanah runtuh# +usteru' kitar semula sangat di!erlukan bagi mengelakkan !erkara buruk dari!ada terus berlaku# Antara kayu yang da!at dikitar
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 10

semula ialah !erabot kayu ter!akai' batang !enya!u atau !a!an&!a!an ter!akai# +adual diba$ah menunjukkan !eratusan bahan yang dikitar semula di Pekan Menggatal.

+enis *ahan Kertas Logam Ka(a Plastik 9etah

Peratus >?= @;= ;A= ;B= ;<=

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

11

Amalan Kitar Semula

Menjual $an membeli barangan #ang $apat $ikitar semula *agi ka$asan kajian iaitu Pekan Menggatal' !enduduk mengitar semula barangan&barangan se!erti logam' kertas surat khabar lama' !lastik dan !erabot# Kebiasaannya mereka akan mengum!ul barangan yang hendak dikitar semula dan menjual barang&barang tersebut ke!ada !ihak yang terbabit# Akti5iti se!erti ini juga memberi !enda!atan sam!ingan ke!ada !enduduk#

"una semula Amalan mengguna semula barang&barang ter!akai se!erti beg !lastik membeli&belah yang diguna semula untuk mengisi bahan buangan sangat digunakan se(ara meluas# Air juga boleh diguna semula dengan menggunakan sisa air dari mesin basuh untuk men(u(i lantai atau kereta# Amalan guna semula ini da!at dilihat dengan jelas di Pekan Menggatal kerana !eduduk di ka$asan ini sudah lama mengamalkannya# Amalan ini sangat berkesan di sam!ing da!at menjimatkan !erbelanjaan harian#

Memberi sumbangan kepa$a pihak lain

KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 12

Di Pekan Menggatal' !enduduk juga mengamalkan amalan memberi barangan yang tidak di!erlukan lagi ke!ada jiran&jiran' keluarga atau golongan miskin yang lebih memerlukan# Amalan ini amat murni serta da!at memu!uk semangat kejiranan dan juga kasih sayang dikalangan masyarakat setem!at#

Penghasilan barang baru Penghasilan bahan baru dari!ada barangan terbuang turut diamalkan oleh masyarakat di Pekan Menggatal dan sekitarnya# *arang&barang terbuang juga da!at dijadikan sebagai !erhiasan' tem!at !enyim!anan' !asu bunga dan sebagainya# Amalan ini turut dijadikan hobi bagi mengisi masa la!ang terutamanya bagi kaum ha$a# *erdasarkan !emerhatian saya' di ka$asan ini juga terda!at golongan remaja yang meminati kra"tangan yang dihasilkan dari!ada bahan terbuang# Kebiasaannya mereka berkum!ul dan melakukan akti5iti ini beramai&ramai !ada $aktu la!ang# Hal ini la!ang dengan !erkara yang ber"aedah# !atut dijadikan (ontoh kerana da!at mengeratkan hubungan silahturrahim serta mengisi masa

Ke!entingan Kitar Semula

Menjimatkan kos *agi jangka masa yang !anjang' mengitar semula adalah lebih menjimatkan kos berbanding dengan akti5iti menyelenggara ta!ak
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 13

!elu!usan sam!ah# Kos bagi menyelenggara ta!ak !elu!usan sam!ah adalah amat tinggi# +ika amalan kitar semula diamalkan' sam!ah yang !erlu dilu!us akan berkurang# Hal ini akan meman"aatkan kita kerana (aj untuk !elu!usan sam!ah da!at dikurangkan#

Mengurangkan pen%emaran Pen(emaran alam sekitar yang ber!un(a dari!ada longgokan bahan buangan di dalam tong sam!ah' lori atau ta!ak !elu!usan sam!ah da!at dikurangkan dengan akti5iti kitar semula# Amalan mengitar semula da!at mengurangkan an(aman alam sekitar se!erti !en(emaran air ba$ah tanah dan !en(emaran udara# Pen(emaran tersebut juga da!at menyebabkan !enyakit&!enyakit yang berbahaya se!erti taun' demam denggi' asma dan sebagainya# )leh itu' kita sebagai $arga Malaysia !erlu memainkan !eranan !enting bagi mengekalkan kesejahteraan negara# +usteru' amalan kitar semula amat !enting bagi menjamin kesejahteraan negara agar !en(emaran da!at dikurangkan serta !enyakit juga da!at dielakkan#

Memupuk sikap berjimat %ermat Di sam!ing mengurangkan !en(emaran' kitar semula juga da!at memu!uk semangat berjimat (ermat dalam diri kita# Sebenarnya kitar semula bukan sahaja menjimatkan malah juga da!at menjana !enda!atan kita# +ika kita menjadikan kitar semula sebagai amalan' kita !asti da!at menjimatkan !elbagai !erkara lebih&lebih lagi semasa
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 14

dalam kega$atan ekonomi# )leh itu' sika! berjimat (ermat !erlulah disemai dalam diri setia! $arga Malaysia#

Menambah pen$apatan *iasanya masyarakat gemar mengum!ul dan menjual barangan& barangan ter!akai untuk dikitar semula# Sele!as itu mereka !asti mem!eroleh $ang bergantung !ada jumlah yang dijual# Penyataan ini menunjukkan baha$a akti5iti kitar semula ini da!at menjana !enda!atan kita# *agi golongan yang tidak berkemam!uan' akti5iti ini amat !enting kerana menjadi sumber !enda!atan bagi mereka#

Menjimatkan penggunaan sumber 4amai yang tidak sedar baha$a kita sebenarnya membuang sumber yang amat bernilai# Kitar semula sebenarnya da!at menjimatkan !enggunaan sumber yang terda!at di negara kita dengan amalan kitar semula# 1ontoh&(ontoh !enjimatan melalui amalan kitar semula ialah se!erti berikut. i# Dengan mengitar semula ; tin aluminium anda seum!ama menjimatkan !enggunaan tenaga elektrik @ jam tele5isyen# ii# +ika kertas da!at dikitar semula se(ara maksimum anda da!at mengurangkan <'@BA tan sam!ah sehari yang bersamaan CD'AAA batang !okok# Untuk menghasilkan satu tan kertas' sebanyak ;C !ohon ter!aksa ditebang# Mengitar semula kertas akan
15

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

mengurangkan bilangan !okok yang !erlu ditebang# Kita !erlu memelihara hutan kerana meru!akan !embekal oksigen dan udara yang bersih untuk diri kita# iii# Dengan mengitar semula ; botol ka(a anda seum!ama menjimatkan !enggunaan tenaga elektrik mentol lam!u ;AA $att selama < jam# i5# Mengitar semula ka(a menurunkan suhu lebur untuk ka(a baru sambil menjimatkan sehingga @>= tenaga yang di!erlukan untuk !engeluaran ka(a# Hal ini jelas menunjukkan baha$a kitar semula da!at menjimatkan sumber semulajadi negara# Kita sebagai rakyat Malaysia !erlulah menghargai alam sekitar yang menjadi kha8anah yang sangat berharga buat kita#

Masalah Dan Halangan Amalan Kitar Semula

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

16

Kurang pengetahuan Masih ramai lagi masyarakat di Malaysia yang tidak tahu tentang amalan kitar semula# Penduduk tidak didedahkan dengan lebih meluas mengenai amalan kitar semula yang juga mem!unyai banyak kelebihan di sam!ing da!at menjimatkan# Pihak kerajaan seharusnya men(ari inisiati" bagi menambah !engetahuan masyarakat mengenai kitar semula#

Kurang pusat pegumpulan Pusat !engum!ulan memainkan !eranan !enting dalam

meningkatkan amalan kitar semula di kalangan masyarakat# Di ka$asan kajian saya iaitu ka$asan Pekan Menggatal masih belum mem!unyai !usat !engum!ulan bahan&bahan untuk dikitar semula#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

17

Masalah ini telah menyebabkan !enduduk sukar menjalankan akti5iti kitar semula#

Kurang kerjasama *agi sestengah ka$asan' !enduduk kurang memberi kerjasama serta mengangga! amalan ini satu !erkara yang remeh# Hal ini sememangnya tidak $ajar kerana amalan kitar semula memberi banyak banyak "aedah serta kebaikan ke!ada kita# Kebiasaannya kita melihat tiga jenis tong sam!ah yang dikhaskan untuk jenis&jenis bahan tertentu# Sam!ah&sam!ah !erlu diasingkan terlebih dahulu sebelum dibuang mengikut jenis sam!ah se!erti yang dilabelkan !ada tong sam!ah tersebut# Perkara ini adalah bagi memudahkan !roses kitar semula berlaku# Namun begitu' masih lagi terda!at golongan yang tidak memberikan kerjasama yang se$ajarnya kerana membuang sam!ah sesuka hati tan!a mengikut (ara yang betul#

&arga terlalu ren$ah Harga yang terlalu rendah juga menyebabkan amalan kitar semula tidak menda!at sambutan yang menggalakkan dari!ada masyarakat# 1ontohnya sekilogram kertas kini dijual dengan harga 4M A#@A sahaja# Harga tersebut seolah&olah tidak berbaloi jika dibandingkan tenaga yang digunakan bagi mengum!ul bahan tersebut# Hal ini menyebabkan masyarakat tidak berminat dengan kitar semula#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

18

%untasnya' anggota masyarakat se!atutnya !erlu mem!unyai semangat kerjasama agar setia! a!a yang dilakukan bersama akan menjadi lebih sem!urna# Dalam kontaks kitar semula' masyarakat !erlulah memberikan kerjasama agar amalan murni ini da!at diteruskan dengan jayanya#

Langkah&Langkah Untuk Mengatasi Masalah Dalam Melaksanakan Kitar Semula

Kempen Mengadakan kem!en&kem!en mengenai kitar semula !erlu di!erbanyakkan lagi bagi menyedarkan masyarakat mengenai !entingnya kitar semula ke!ada indi5idu' masyarakat mahu!un negara# 1ontohnya se!erti kem!en @4 yang telah dijalankan kira&kira setahun lalu# Namun kem!en itu tidak diberi !endedahan se(ara meluas menyebabkan masih ramai lagi yang tidak tahu mengenai kem!en tersebut# Kem!en&kem!en se!erti ini !erlu dijalankan se(ara besar&besaran agar matlamat kem!en ter(a!ai dan berkesan# "otong'ro#ong Akti5iti gotong&royong membersihkan !ersekitaran serta

mengum!ul barang&barang terbuang untuk dikitar semula juga

KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 19

berkesan bagi menggalakkan amalan kitar semula dalam masyarakat# Akti5iti ini juga da!at membersihkan ka$asan !ersekitaran serta da!at mengelakkan dari!ada !embiakan nyamuk&nyamuk !emba$a !enyakit se!erti aedes yang menyebabkan demam denggi# Di sam!ing itu' amalan bergotong&royong serta da!at juga da!at

mengeratkan

hubungan

silahturahim

mem!erbaiki

hubungan yang telah renggang# +ika amalan ini berterusan' kita juga da!at mengekalkan kebersihan !ersekitaran# 1uba bayangkan jika seluruh rakyat Malaysia mengamalkan amalan ini' sudah tentu negara kita akan tergolong dalam golongan negara&negara terbersih di dunia# Hal ini sekali gus membuatkan negara luar akan memandang tinggi terhada! negara kita# Men#e$iakan pusat pengumpulan Pusat !engum!ulan barang&barang yang hendak di kitar semula !erlu ditambah kerana jumlah !usat !engum!ulan barangan kitar semula masih ke(il# Kerajaan !erlu menambah lagi !usat !engum!ulan tersebut agar akti5iti mengitar semula da!at dijalankan dengan lebih giat# Di ka$asan kajian saya juga masih belum mem!unyai !usat !engum!ulan barangan kitar semula yang menyebabkan kegiatan kitar semula di Pekan Menggatal masih kurang meluas# Pen$i$ikan Saya juga men(adangkan su!aya !ihak yang ber$ajib da!at menera!kan maklumat&maklumat mengenai kitar semula di dalam !endidikan di sekolah&sekolah# Para !elajar juga $ajar didedahkan

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

20

mengenai amalan ini dengan lebih ter!erin(i# Hal ini da!at menggalakkan amalan kitar semula di kalangan !elajar dan guru di sam!ing menyemaikan semangat (intakan alam sekitar#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

21

4UMUSAN
Kajian ini telah memberi !eluang ke!ada saya untuk mengkaji mengenai amalan kitar semula yang terda!at di Pekan Menggatal Kota Kinabalu Sabah yang juga meru!akan tem!at saya membesar sejak ke(il lagi# *erdasarkan kajian saya kitar semula ini meru!akan satu amalan yang harus di!u!uk dan disemai dalam kalangan rakyat Malaysia# Sekiranya kita mengamalkan kitar semula' banyak sumber semulajadi se!erti hutan da!at diselamatkan disam!ing alam sekitar turut ter!elihara# Melalui kajian ini juga' saya telah mem!elajari banyak !erkara serta da!at meningkatkan lagi semangat (intakan alam sekitar dalam diri saya sendiri# Sika! bertanggungja$ab dan (intakan tanah air !erlu ada dalam setia! diri rakyat Malaysia su!aya seruan kerajaan untuk mengamalkan amalan kitar semula menda!at sokongan dari!ada segena! la!isan masyarakat# Usaha yang menyeluruh terhada! amalan kitar semula amat !enting bagi menjamin kesejahteraan hidu! kita serta da!at menjaga alam sekitar kurniaan Allah S/% ini dengan lebih sem!urna#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

22

4U+UKAN
Sumber internet

;# htt!.EE!r!m#db!#go5#my ># htt!.EEms#$iki!edia#orgE$ikiEKitarFsemula @# htt!.EE$$$#kkk#org#myEmelayuEindeG#!h!Eti!s&!enggunaan& lestariEalam&sekitarEBA&amalan&@r&di&rumah#html <# htt!.EE$ikima!ia#orgEHlatI>#?DB?>C<JlonI;A?#@;@?B<DJ8IBJlIA JmIh Atlas ;# Atlas Moden Malaysia dan Dunia 0;??C2# Ed# ># Penerbit -ajar *akti Sdn# *hd# )rang sumber ;# KKKKKKKK#KKKKKKK#KKK# No# ,E1. KKKKKKKKKKKK## Alamat. KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK KKK# KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK KKKKKKKK#
KITAR SEMULA 2010 Mukasurat 23

KKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKKK KKKKKKKK#

*uletin ;# +olly Lee Shiat Mei' >AA>#( Kurangkan Pembuangan Sampah) !ebihkan Kitaran Semula() Buletin Perlin$ungan Pengguna) bil *. *uku teks ;# K$ah Ah Seng'Habibah Hj Lateh'%an Koh Lim# >AA<# Buku teks "eogra+i Tingkatan 3'P%S Publi(ation Sdn# *hd#

KITAR SEMULA 2010

Mukasurat

24