You are on page 1of 2

Odrodzenie to okres w historii kultury europejskiej, kiedy w nauce i sztuce zaczto twrczo nawizywa do staroytnmoci, w opozycji do wiatopogldu redniowiecznego.

Odrodzenie zacze o si w !"#$!# w. %e %o szech, a od pocztku !#" w. O&j o inne kraje' (rancje, )iemcy, %ielk *rytanie i wiekszo +uropy ,achodniej. -rzez stulecia koci katolicki &y orodkiem nauki i sztuki. .le pod koniec redniowiecza humanici zaczli szuka wzorw do naladowania w antycznej kulturze, przede wszystkim greckiej i rzymskiej. /oprowadzi o to do powstania wielu nowych ideii dotyczcyhc ludzi i wiata. 0udzie odrodzenia czuli, e nie ma granic tego co mog odkry i czego mog dokona. %szystko sprawia o wraenie nowego pocztku, odrodzenia. %e % oszech zachowa y si wspania e &udowle. 1ozwine y si tam potne miasta takie jak' 1zym, (lorencja, 2ediolan, %enecja oraz 3enua. % epoce odrodzenia uczeni dowiadywali si coraz wicej o otaczajcym ich swiecie i o kosmosie. 3alileusz &y pierwszym astronomem, ktry do o&serwacji nie&a uy teleskopu4 0eonardo da #inci &y jednym z najwiekszych artystw odrodzenia, a zarazem uczonym i architektem, inynierem i lekarzem oraz malarzem 5 jego naj&ardziej znane dzie a to' 6/ama z asiczk6 oraz 62ona 0iza6. 2alarze i rzez&iarze tej epoki studiowali dawne dzie a sztuki greckiej i rzymskiej. 7ednym z &ardziej znanych malarzyi architektw &y 1a8ael 9anti, ktry namalowa 2adonn .nsisdei. 7eli wg &i&y si w dziedzine architektury, to godna uwagi jest katedra we (lorencji. Oczywicie warto te doda i pomys odawc w jaki spos& z&udowa tak wielk kopu &y (ilippo *runelleshi$ z otnik. )ie wolno nam te zapomnie o jednym z najwy&itniejszych twrcw w oskiego renesansu, jakim &y 2icha .nio *uonarroti. 7est on autorem s awnego 8resku znajdujcego si w :aplicy 9yksty;skiej 6 9d Ostateczny6. 3 wnym prdem umys owym odrodzenia &y humanizm, czyli spos& widzenia i rozumienia swiata, w ktrym cz owiek stanowi jego centrum. ,ao&serwowano wtedy awans jzykw narodowych, ktre wypiera y acine. -ojawi a si rwnie grupa autrw tworzcych dzie a, ktre wesz y do trwa ego dziedzictwa cywilizacji europejskiej, chocia&y' 6*oska :omedia6, ktrej twrc &y /ante .lgihieri czy 6/ekameron6 napisany przez 3io<anni=ego *occaccio.1zeczywisto &y a pojmowana jako z oona konkretnie z przedmiotw i poszczeglnych jednostek ludzkich. 3 wnych przedmiotem zainteresowania &y cz owiek, ktry 8unkcjonowa w otoczeniu spo ecznym i politycznym. 1enesans jak kada inna epoka mia rwnie swoich 8ilozo8w. (ilozo8ia renesansowa w pocztkowym okresie tej epoki opiera a si na koncepcji jeszcze staroytnej, stworzonej &owiem przez +pikura. +pikureizm, do tak nazywa a si owa koncepcja 8ilozo8iczna, opiera si na deniu do przyjemnoci i szczcia . 7ednak te stany moe osign wy cznie cz owiek mdry i sprawiedliwy. +pikuejczycy uwaali, e naley y rozumnie, cnotliwie i sprawiedliwie. %arunkiem szczliwego ycia jest &rak cierpienia. >aka koncepcja 8ilozo8i<czna kierowa a uwag humanistw w stron wspania ego dzie a &oego $ natury. +pikuteizm, typowy dla wczesnego renesansu, g osi pochwa spo ecznej aktywnoci, cnoty jako zalety samje w so&ie, a wic &ezinteresownej, a take adu wiata i harmonijnego rozwoju wntrza cz owieka. 7ednym z nich &y prawnik, 2ichael 2ontaigne. >wierdzi on, e ycie nie jest ani do&re ani z e $ jest tylko miejscem dla do&ra lu& z a, e 8ilozo8ia, ktr naley uprawia powinna &y sztuk ycia. 9 ynna maksyma 6 -rzywary wchodz w sk ad cnt, jak trucizny w sk ad lekarstwa6 pochodzi rwnie od renesansowego 8ilozo8a jakim &y (rancosis 1oche8dand. "nnymi s awnymi 8ilozo8ami &yli' )icolo 2acia<elli $ najwikszy teoretyk pa;stwa wrd pierwszego pokolenia pisarzy odrodzenia. % jego twrczoci ujawniaj si ju prawi wszystkie tematy renesansowej mysli politycznej.

(ascynowa a go wielko kultury antycznej, w ktrej widzia empiryzm i realizm polityczny. 7ak inni wielcy humanici opiera swe wnioski na o&serwacji ycia i ustalaniu prawid owoci spo ecznych procesw. )atomiast +razm z 1otterdamu' &y najwy&itniejszym przedstawicielem renesansu p nocnoeuropejskiego. % jego rozumowaniu i pracach ujawni o si, moe najjaskrawiej, 8ilologiczne nastawienie programu humanistycznego' jzyk, rodek porozumienia midzy lud?mi, a zarazem najdoskonalszy przejaw umys owej dzia alnoci cz owieka, otoczonego kultem. Od humanisty wymagano znajomoci greki, aciny i he&rajskiego. /oskona e opanowanie tych jzykw umoliwia o gruntowe poznanie wszystkich znaczcych dla ludzkiej kultury dzie staroytnoci zarwno wieckich, antycznych, jak i =witych=, &i&lijnych. ,asada powrotu do ?rde 5ad 8ontes@, poznawania tekstw w ich wersjach oryginalnych wyda a wspania e rezultaty, m. in. w postaci krytycznych ich wyda;, w tym -isma w., co z kolei z&ieg o si z wystpieniami re8ormatorw religijnych poszukujcych prawdziwej wiedzy o&jawionej, zawartej w podstawowym, nieskaonym tekcie ksig witych. +razm &y prekursorem irenizmu 5pokoju, pogodzenia@, &y za zgod wszystkich, wszyscy wierzymy w tego samego *oga lecz inaczej go od&ieramy. "nnymi wielkimi 8ilozo8ami &yli' (rancois *acon oraz 7ordan *runo. 7edni z tych s awnych ludzi interesowali si rol cz owieka w przyrodzie, inni s a&ociami i prnociami cz owieka, inni za jeszcze prawd, zemst i am&icjami. :ady z nich wnis co do kultury renesansu i wszyscy z nich swimi dzie ami przy&liyli nam to jak wyglda kiedy wiat i jakimi wartociami si kierowa .

You might also like