Professional Documents
Culture Documents
paacu w Ostromecku zostao podpisane porozumienie w sprawie ZIT-u. Po wielu miesicach udao si wynegocjowa porozumienie wszystkich stron
Gmina Dobrcz
LGD z Gdecza doradzi w sprawie dopat z UE 12
20
*** Koronowo
Rozmawiamy z burmistrzem o potencjale turystycznym 18
light
Poza Bydgoszcz
FELIETON
Najnisza polityka
RADOSAW RZESZOTEK
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.pl
Sekretarze redakcji
Agnieszka Korzeniewska (aga@tylkotorun.pl), Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Pitnacie lat temu samorzd mia zosta przemieniony. Realna wadza, czyli dysponowanie pienidzmi dla szk, szpitali, organizacji pozarzdowych, spocza w rkach ludzi, ktrych moemy spotka w sklepie za rogiem. Zmieni si administracyjny podzia kraju, jednak mentalno pozostaa taka sama. Nie zamierzam do jednego worka wrzuca wszystkich samorzdowcw, ktrzy pracuj w naszym regionie. S wrd nich przecie ludzie uczciwi, sprawiedliwi i mylcy wsplnym dobrem, ktrzy mniej wicej trzy i p roku mog w miar spokojnie budowa to, co obiecali wyborcom. Pozostae p roku kadencji spdzi jednak musz na walce w kampanii wyborczej, ktra z demokracj ma wsplnego tyle, ile galaktyka Andromedy z Ksiycem... Uwierzycie, drodzy wyborcy, e naturalnym jest w Polsce wsplne ukadanie list wyborczych koalicji z opozycj? My
damy wam tego, ale wy nie wystawiajcie tego. My oddamy wam po wyborach to, ale w zamian musicie wstawi na list naszego czowieka. Nie sposb omin wniosku, e bez wzgldu na wynik, we wadzach samorzdowych pozostan ci, ktrzy maj najlepszego nosa i potrafi dogada si z kadym. Przykre to? Nie, tak po prostu jest. I zapewne dugo jeszcze si nie zmieni. Gazeta Poza Bydgoszcz nie bdzie angaowa si w polityczn gr po czyjejkolwiek stronie (cho yjc z reklam chtnie otworzymy si na patne ogoszenia kandydatw). Bez wzgldu na to kto po wyborach zostanie wjtem, burmistrzem, radnym czy starost, dla nas bdzie reprezentantem spoecznoci, ktra dokonaa wyboru. Mniej lub bardziej wiadomego.
Dzia informacyjny
Sport
Aleksandra Radzikowska
Zdjcia
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska - Dyrektor Handlowy (512 202 240), Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozabydgoszcz.pl
Skad Druk
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Bydgoszcz jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 4008-3456
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
region
Gmina Koronowo jest najwiksz w wojewdztwie kujawsko-pomorskim. O bezpieczestwo mieszkacw dba jeden zesp ratownictwa medycznego. Druga karetka jest, ale stoi w garau, bo nie ma pienidzy na wyjazdy
spenione. Druga karetka obsugiwaa 1/3 soectw. Teraz jestemy uzalenieni od dyspozycyjnoci zespou ratowniczego w gminie Dobrcz bd karetek przyjedajcych z Bydgoszczy. Paradoksem jest, e karetka jest, ale ratowa ycia mieszkacw nie moe. Mieszkacy gminy Koronowo zapowiadaj dalsz walk o karetk. - Nie moemy czu si, jak obywatele drugiej kategorii - mwi mieszkacy Mkowarska. - Bdziemy blokowa ulice, a zastanawiamy si rwnie nad radykalizacj formy protestw. Przedstawiciele wadz miasta i gminy byli w tej sprawie w ministerstwie zdrowia. - Jestem zaenowany tym wyjazdem wskazuje burmistrz. - Minister na wojewod, wojewoda na ministra, a my nic i tak nie moemy zrobi. Przedstawiciele organw decydujcy o lokalizacji karetki podkrelaj, e czasy osigane przez zespoy ratownictwa medycznego na tym terenie s jednymi z najlepszych w kraju. - Frazesy odpowiadaj ci, ktrzy nie yj w miejscowociach odlegych od duych miast o kilkadziesit kilometrw - mwi mieszkacy Mkowarska. - Pastwo nie ma "kilku zotych", eby utrzyma istniejcej karetki? To miech na sali. Bdziemy walczy do skutku.
Sytuacja w gminie Koronowo jest kuriozalna. S dwie karetki, ale moe jedzi tylko jedna. Koronowo. - Wystarczy spojrze na map, eby przekona si, jak rozlegy to teren. Mieszkacy Koronowa s przekonani, e dziewczyna zawdzicza ycie zbiegowi okolicznoci. Dobrze, e w pobliu znalazy si osoby, ktre umiay udzieli pomocy. Czy jednak musi doj do tragedii, eby decyzja o zagospodarowaniu istniejcej karetki zostaa zmieniona? - Na t chwil nie ma moliwoci, eby plan rozlokowania karetek na terenie wo-
jewdztwa kujawsko-pomorskiego zosta zmieniony - mwi Bartomiej Michaek, rzecznik prasowy wojewody kujawsko-pomorskiego. - Uzyska on akceptacj ministerstwa zdrowia. Nie ma moliwoci, eby na stae stacjonowaa ona w Mkowarsku. Co na to samorzdowcy? - Ponielimy nakady rzdu kilkuset tysicy zotych - wyjania Stanisaw Gliszczyski. - Przygotowalimy rwnie podstacj w Mkowarsku. Wszystkie wymogi byy
region
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Tomasz Wicawski
negocjacjach midzy Bydgoszcz i Toruniem w tej sprawie pisalimy kilkakrotnie. Stanowiska byy na tyle rozbiene, e w arbitra musia wczy si wicepremier Elbieta Biekowska. Zdrowy rozsdek jednak zwyciy. Region nie straci dodatkowych 154 milionw euro z unijnej kasy. Wielomiesiczne negocjacje przypominay spr Kargula z Pawlakiem. We wtorek 8 kwietnia okazao si jednak, e strony "podeszy do pota". Czy zgoda jest dugotrwaa? Czas pokae. Najwaniejsze, e ZIT zostanie utworzony w naszym wojewdztwie. - Porozumienie zostao wypracowane w trudzie i znoju - mwi w zespole paacowo-parkowym w Ostromecku (powiat bydgoski) Micha Zaleski, prezydent Torunia. - Dzisiaj Bydgoszcz i Toru staj obok siebie, rami w rami. Tworzymy obszar, ktry bdzie oddziaywa na ca Europ. Prawdziwe wyzwania jednak dopiero przed nami. Trzeba przygotowa dobre projekty i rozwija nasz region. Znacznie bardziej koncyliacyjny ni dotychczas by rwnie wodarz miasta nad Brd.
- W kolejnych rozmowach i negocjacjach ze wszystkimi partnerami bdziemy szuka konsensusu i porozumienia - mwi podczas uroczystego podpisania porozumienia Rafa Bruski, prezydent Bydgoszczy. - Jak kruche s te podpisy, wida byo na pitkowej sesji rady miasta w Bydgoszczy. Tym bardziej dzikuj za rozsdek Rada Miasta nie bya do koca zadowolona z ustale, ktre szef magistratu przywiz ze stolicy. Niektrzy
rajcy gono podkrelali, e ostateczne ustalenia s "zwycistwem Torunia". Jej przewodniczcy, Roman Jasiakiewicz, pyta na sesji, czy jego koledzy chc "sprzeda Bydgoszcz za zitowskie srebrniki"? Ostatecznie porozumienie wypracowane na spotkaniu z wicepremier Elbiet Biekowsk zostao przyjte jednym gosem - nota bene niezalenego radnego. W Ostromecku byo ju jednak znacznie spokojniej. Dominoway gesty
przyjani i zapewnienia o chci wsppracy. Swoist samokrytyk zoy nawet marszaek wojewdztwa. - Moliwe, e w trudnych negocjacjach, poprzedzajcych dzisiejsze porozumienie, powiedziaem troszeczk za duo - mwi na spotkaniu Piotr Cabecki. - Najwaniejsze, e udao si osign kompromis. W toku zaartych negocjacji pojawiay si rne pomysy. Pisalimy o tym, e gminy Czernikowo i Chema maj zosta wyczone z ZIT-u. Prezydent Torunia i starosta toruski, Mirosaw Graczyk, sprzeciwiali si takiemu rozwizaniu. Wadze Bydgoszczy proponoway nawet w pewnym momencie utworzenie dwch odrbnych ZIT-w. Realna wydawaa si groba utraty europejskich funduszy, gdyby wielomiesiczne negocjacje zakoczyy si fiaskiem. W dyskusjach pado wiele emocjonalnych, czsto gorzkich, sw. Miasta, wydawaoby si skazane na wspprac, byy od siebie daleko, jak nie zdarzao si dawno. Nawet kurtuazja posza w kt. Warto jednak podkreli, e wadze powiatw okalajcych due miasta - zarwno toruskiego, jak i bydgoskiego - wykazyway si od pocztku duo wiksz rozwag, namawiajc do wsppracy i wypracowania kompromisu.
Jak ostatecznie wyglda bdzie ZIT w naszym regionie i co wynegocjowano w Warszawie, a podpisano w Ostromecku? Najwaniejsze informacje zostay zawarte poniej. Siedziba ZIT Bydgoszcz; w Toruniu filia Przewodniczcy ZIT prezydent Bydgoszczy Zastpca Przewodniczcego ZIT prezydent Torunia Zakres terytorialny Toru i Bydgoszcz, wszystkie gminy powiatw bydgoskiego i toruskiego (w tym miasto Chema), abiszyn, Szubin, Nako nad Noteci, Kowalewo Pomorskie Decyzje jednomylne; w razie braku jednomylnoci decyduje gos 3/4 gmin Podzia pienidzy wydatkowanie na konkretne projekty Kwota rodkw 154 mln euro
Wszawica w natarciu
W
Micha Ciechowski
szy yj wycznie na owosionej czci skry i ywi si krwi czowieka. W miejscu ugryzienia powstaje odczyn zapalny, ktry powoduje uczucie silnego widu, a w konsekwencji drapanie si. Dorose osobniki wszy gowowej osigaj wielko 2-3 mm, s barwy biao-brzowej i mog si bardzo szybko rozprzestrzeni.. Problem wszawicy pojawi si ostatnim czasie w szkole podstawowej w Maksymilianowie. Eksperci z Wojewdzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy utrzymuj jednak, e zachorowalno na wszawic od lat utrzymuje si na tym samym poziomie i adna z pr roku nie jest pod tym wzgldem wyjtkowa. - Regularnie otrzymujemy informacje o wystpowaniu tej choroby, zarwno od kierujcych placwkami owiatowymi szkoami, przedszkolami, jak i od rodzicw - informuje Krystyna Baejewska, rzecz-
Zaczyna si niewinnie. Najpierw jedno dziecko, pniej nastpne. A w kocu nie da si tego zatrzyma. Bydgoski sanepid alarmuje o wzrocie przypadkw wykrycia wszy gowowej u dzieci
nik prasowy Wojewdzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy. - Z uwagi na brak rejestracji tych zachorowa trudno jest okreli ilo przypadkw. Zauway jednak mona, i po sygnaach jakie otrzymujemy, wystpowanie wszawicy jest coraz czstsze. Wszawica, od 1 stycznia 2009 roku nie jest zaliczana do chorb zakanych. W razie jej rozpoznania szkoa ani lekarz nie ma obowizku zgoszenia tego faktu pastwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu. Wesz gowowa nie pasoytuje na zwierztach. Przenosz j tylko ludzie. Wszawic mona zarazi si wszdzie, gdzie ma si kontakt z drugim czowiekiem. Wane jest wic uwiadamianie rodzicw i nauczycieli, jak radzi sobie w przypadku wykrycia ich u dzieci. - Preparaty zwalczajce wszawic dostpne s w aptekach bez recepty - dodaje Baejewska. - Ponadto aby skutecznie pozby si wesz, naley dokadnie wyczesa wosy specjalnym grzebieniem, ktry zazwyczaj jest doczony do preparatu. Natomiast gnidy naley dokadnie powyciga z wosw i zniszczy przez np. zgniecenie w paznokciach-gniecione charakterystycznie strzelaj. Kuracj preparatem trzeba powtrzy zgodnie z zaleceniami producenta. Wbrew powszechnemu mitowi, wszawica nie oznacza koniecznoci obcinania wosw. Wystarczy zastosowa skuteczny specyfik do eliminacji pasoytw, ktry kupimy w aptece. Jeli nie jestemy pewni diagnozy, warto skonsultowa si take z lekarzem.
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
region
Rowerem z Torunia do Bydgoszczy, a znad Brdy szlakiem wodnym do Zalewu Koronowskiego? By moe tak wycieczk bdzie mona zorganizowa ju w tym roku
mniejszych propozycji. W pobliu mostu w Koronowie powstanie niewielkie miejsce od obsugi podrnych. Bdzie to przystanek z awkami, ktry pozwoli na odpoczynek czy te posilenie si przed podr. W planach jest take wydanie przewodnika po ciekach rowerowych w powiecie. Droga wodna do Zalewu Ciekaw propozycj ma take Bydgoszcz. W planach tamtejszego magistratu jest uruchomienie szlaku wodnego do Zalewu Koronowskiego, ktry rozpoczby si nad Wis. Problem stanowi jednak punkt ujcia wody Czyzkwko, ktry znajduje si w 17 km Brdy. Mianowicie w tym punkcie jest cakowity zakaz uywania silnikw spalinowych w obawie przed zanieczyszczeniem wody. Obecne jednostki nie s a tak szkodliwe, jak te w momencie okrelania wymogw zakazu, ale Bydgoszcz ma na razie zwizane rce. Wiele wyjani si zapewne po sporzdzeniu raportu Oceny ryzyka dla powierzchniowego ujcia wody Czykwko, ktry magistrat zleci zewntrznej firmie. Do koca kwietnia bydgoscy urzdniczy czekaj na odpowiedzi dotyczce zamwienia.
Fot. NADESANE
niejcymi trasami. Pniej zaczynamy prace przy ul. Opawiec na granicy miasta z gmin Sicienko. Tym razem wyznacznikiem trasy jest droga krajowa nr 25 w kierunku Koronowa. Tam cieka poczy si z ju istniejc infrastruktur. W poowie
nowej trasy bdzie take odgazienie do ogrdkw dziakowych. - W tym roku pozostanie jeszcze jedno zadanie, ktry rozpocznie si w okolicach Tryszczyna i bdzie przedueniem poprzednich inwestycji - dodaje Micha Piaszczyk ze Starostwa Bydgo-
skiego. cieka bdzie kontynuowana wzdu DK nr 25, ale za Gocieradzem skrci w stron Brdy i poprowadzi do centrum Koronowa. Finalnie od Torunia bdziemy mogli przejecha a do Zalewu Kornowskiego. Starostwo ma w planie jeszcze kilka
ofercie Prosiaczka znale mona jej kilka rodzajw, w tym zarwno surowe, jak i parzone. W naszym regionie chtniej kupowane s te pierwsze, do samodzielnego przygotowania w domu. Kiebasa biaa surowa produkowana jest w rozmaitych formach, ktre klienci mog odnale w naszych sklepach. Zaliczaj si do nich midzy innymi lekko peklowana kiebasa biaa surowa extra w jelicie wieprzowym, kiebasa biaa delikatesowa w jelicie baranim cienkim (obie z zawartoci misa powyej 70%) i niepeklowana dziadkowa biaa z metra. Ostatnia charakteryzuje si bardziej szaraw barw (wynikajc z niskiej zawartoci soli peklujcej) i grubszym rozdrobnieniem surowcw, a zawarto misa wieprzowego to a 95%. Z okazji zbliajcych si wit Wielkanocnych chcielibymy przybliy Czytelnikom kilka wskazwek na temat przygotowania i podania kiebasy biaej. Po zakupie naley przechowywa j w warunkach chodniczych, najlepiej w temperaturze od 0 do 4 stopni Celsjusza. Optymalnie jest, aby kiebas surow w przecigu 48 godzin sparzy i poda do spoycia. Kiebas bia surow przed przygotowaniem naley delikatnie opuka pod zimn wod, a nastpnie woy do gotujcej si
ADRESY SKLEPW
wody i parzy na maym ogniu przez okoo 20 minut. Co wane, w trakcie parzenia nie powinno si doprowadza do jej wrzenia. Po wyjciu zachcamy do podawania z majcym zdrowotne walory chrzanem, skutecznym zarwno w walce m.in. przezibieniami, jak rwnie zwikszajcym odporno. Wspomnian wczeniej dziadkow bia z metra po opukaniu i osuszeniu mona rwnie uoy spiralnie w naczyniu aroodpornym lub na blasze i woy do nagrzanego piekarnika na okoo 45 minut. Przed pieczeniem proponujemy posypa j papryk lub majerankiem i cienko pokrojon cebul.
ul. Grzymay-Siedleckiego 30
ul. Gajowa 43 ul. Duracza 6A Galeria Osielsko wiecie, ul. Wojska Polskiego 79E Chojnice, ul. Sukiennikw 9 (Tesco) ul. 14 Lutego 24B (Tesco) Krplewice 35 (sklep zakadowy)
region
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
region
Koniec marca nalea do ludzi dobrej woli z regionu bydgoskiego. Zbirki ywnoci i krwi zrzeszyy cznie kilkadziesit osb skonnych do pomocy najbardziej potrzebujcym
tuacji materialnej, a take osb objtych ju pomoc PZC. Tego weekendu dla Andrzeja Kubiaka nie byo ani dnia odpoczynku. Niedziela przyniosa pierwszy dzie czwartej edycji akcji "Szlakiem omiu kropel nadziei". Dotychczas organizatorom udao si zebra 1155 jednostek, co przekada si na 520 litrw tego yciodajnego leku. Ambulans czeka na ludzi dobrej woli przy Urzdzie Gminy. W dniu 30 marca zgosio si 35 osb gotowych do oddania krwi. Po uwzgldnieniu kryteriw medycznych pobrano j od 27, co jest tosame z 12 litrami "cennego leku". - Kada oddana kropla krwi jest naszym wsplnym sukcesem - podsumowuje Andrzej Kubiak, radny powiatu bydgoskiego i prezes Fundacji "Szlakiem omiu kropel nadziei". - Wystarczy odrobina dobrej woli, jak wykazaa si spoeczno Dobrcza. Gorco zachcam mieszkacw powiatu bydgoskiego do dalszego wspierania akcji podczas kolejnych dziewiciu przystankw. Nastpna zbirka odbdzie si 13 kwietnia w Dbrowie Chemiskiej na parkingu przy Urzdzie Gminy.
:Czwarta edycja zbirki krwi Szlakiem omiu kropel nadziei zostaa oficjalnie rozpoczta. ne do placwek opiekuczych w caej Polsce. - Akcja stanowi due wsparcie dla stowek, jadodajni dla ubogich, punktw interwencji kryzysowej, domw dla bezdomnych, wietlic socjoterapeutycznych, burs dla modziey oraz orodkw dla osb uzalenionych - wylicza Andrzej Kubiak, przewodniczcy Parafialnego Zespou Caritas przy Parafii NMP Krlowej Polski w Brzozie, ktry wraz ze Szkolnymi Koami
Fot. NADESANE
Caritas zbiera ywno na terenie sklepw Saler, ABC i Polo Market. W wyniku akcji 43 wolontariuszy pozyskao 344 kg produktw spoywczych. Teraz trafi one do rodzin bdcych w trudnej sy-
m.tokarz@pozabydgoszcz.pl
powiat bydgoski
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
W roku 2014 obchodzimy dwudziest pit rocznic transformacji ustrojowej w naszym kraju. Zapewne bdziemy j witowa na wiele sposobw w cigu caego roku. Niemniej jednak ju w marcu odby si IV Marcowy Festiwal Wolnoci. Swoim patronatem objli go m.in. Prezydent RP oraz Starosta Bydgoski, ktry ufundowa ponadto dwie nagrody specjalne dla uczestnikw festiwalu. Tegoroczna edycja w
przeciwiestwie do poprzednich odbywajcych si w Bydgoszczy zostaa zorganizowana w Koronowie, a jej inicjatorem by Piotr Kubiak. Podczas festiwalowych zmaga, widzowie mogli przenie si wspomnieniami do burzliwych lat osiemdziesitych ubiegego wieku. Wykonywane utwory, utrzymane w konwencji twrczoci solidarnociowych bardw tylko temu sprzyjay. Artyci, ktrzy przybyli do Koronowa
z caej Polski, zaprezentowali naprawd wysoki poziom, wielu z nich to laureaci rnego rodzaju festiwali i przegldw. Dziki otrzymanemu wsparciu udao si wyrni wszystkich uczestnikw materiaami promocyjnymi oraz nagrodzi a szeciu wykonawcw nagrodami finansowymi i rzeczowymi. Konkursowe zmagania wygra zesp Archandia z Bydgoszczy.
Fot. Powierzona
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
region
Na temat Pakistanu pokutuje wiele negatywnych stereotypw. Magdalena Brzeziska z Solca Kujawskiego odkrywa prawdziwe oblicze tego egzotycznego pastwa
artuje. Jak przystao na kraj Orientu, Pakistan szczyci si wspania kuchni. Miejscowi jedz czsto i obficie. - niadania tutaj wygldaj jak obiady mwi Brzeziska. - Trzeba wszystko zje, by nie zasmuci gospodarza. Na szczcie kuchnia jest pyszna. Mazedar smaczne to sowo-klucz, mwi si je na kadym kroku. Tym, co najbardziej zachwycio Magdalen w Pakistanie jest nie sport, folklor ani kuchnia, ale ludzie, cakowicie zaprzeczajcy stereotypom. - Pakistaczycy s szalenie gocinni, ciekawi wiata, otwarci na nowoci mwi. Kiedy przyjechaam, wszyscy chcieli mnie pozna i urzdza party na moj cze. Pakistaczycy s pikni, kolorowi, peni radoci. Odkry pikno ludzi Azja fascynuje Magdalen od dziecistwa jej pasja zacza si od Indii, ktre pokochaa pod wpywem opowieci ojca. Jest zapalon propagatork subkontynentu, o ktrym chtnie opowiada na prezentacjach i pisze na swoim blogu, www.rajzefiber.com.pl. - W latach 70. mj tata pojecha do Indii wspomina. Przywiz mas fotografii i niezwykych historii, ktre po prostu chonam. Speniam swoje indyjskie marzenie po wielu latach od 2007 roku byam w dwa razy w Indiach i raz na Sri Lance. Teraz do kolekcji dodaam Pakistan, a przede mn Bangladesz i Nepal. Warto zainteresowa si tym regionem, by zerwa z stereotypami, odkry pikno tych krajw i ich mieszkacw.
zaskoczeniem bya niebywaa gocinno miejscowych. - W Pakistanie miaam by goszczona przez jednego z moich znajomych opowiada Brzeziska. Niestety, jego syn si rozchorowa tu przed moim wyjazdem. Mylaam, e to koniec kobieta podrujca sama nie poradzi sobie w islamskim kraju. Znajomy poprosi jednak swych przyjaci, by si mn zaopiekowali. Byam w szoku
nie do, e przyjli mnie pod dach, to jeszcze nie pozwolili, bym sama robia zakupy - wszystko na ich koszt. My, Polacy uwaamy si za najbardziej gocinnych, ale kto tak myli, ten nigdy nie by w Pakistanie mieje si. Ogromne wraenie na Brzeziskiej zrobia barwna kultura tego kraju. Tylko tam mona spotka na przykad ciarwki, wymalowane od k po dach w rnokolorowe wzory, ozdobione
frdzelkami i dzwonkami. Inn osobliwoci, ktra zachwycia solecczank by sport konny o nazwie tent pegging, polegajcy na chwytaniu podczas jazdy zatknitego w ziemi przedmiotu za pomoc oszczepu bd piki. - Pokaz tego sportu urzdzono specjalnie dla mnie wspomina. Wspaniae konie, jedcy ubrani w bogate stroje i turbany, muzyka pendabska. Celebrowano mnie jak krlow Anglii
10
Gmina Osielsko
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
O wszystkich najwaniejszych wydarzeniach kulturalnych w gminie Osielsko - a bdzie ich mnstwo - z Markiem Manuszewskim, dyrektorem Gminnego Orodka Kultury w Osielsku rozmawia Jolanta Steczyska
twa, ktre wystpoway w muzycznych programach telewizyjnych. Poza tym planujemy zorganizowa wito borowika w Boenkowie. Musze doda, e to niezwyka miejscowo. Nie do, e piknie pooona, lasy pene grzybw to jeszcze mieszkacy zyci ze sob jak mao gdzie. Tu nie ma np. mowy o jakimkolwiek podziale na nowych i starych, wszystkim zaley, eby imprezy, ktre si tu odbywaj fajnie wypady. Naprawd wszystkim zaley, eby bya dobra zabawa. No i jeszcze o letnich pkoloniach szepnijmy swko. Bd? Jak co roku? Oczywicie, e bd. Myl, e gdybymy tego tematu nie kontynuowali, mieszkacy mieliby do nas ogromne pretensje. Nie raz, po zimowych pkoloniach rodzice chcieli natychmiast paci za letnie, byle tylko mie zarezerwowane miejsce. Po dwch, trzech dniach od ogoszenia w internecie o naborze mamy komplet kolonistw. Bardzo mnie to cieszy, bo wiadczy o jakoci pracy naszych instruktorw i o tym, e nasza dziaalno jest potrzebna. Organizowanie takich imprez to burza mzgw nie tylko jeli o pomysy chodzi. Trzeba te upora si z finansami. I tutaj wielk rol odgrywaj rady soectw, ktre rozumiej potrzeby kultury. W zwizku z tym, co roku przeznaczaj z funduszy soeckich spor cz na przykad na wietlice czy na nasze festyny. Mona tu poda bardzo sympatyczny przykad Jaruyna, ktry co roku z funduszu przeznacza 10 tysicy zotych na jaruyski festyn. Nie mog nie wspomnie, e oprcz tego pan radny i pani Sotys od pocztku do koca przy tym festynie pracuj. Angauj si caym sercem. No, a jeli o finanse chodzi, to dziaamy tez na innym polu. Niestety kultura to rwnie papiery, papiery, papiery czyli starania do dofinansowania. Wanie czekamy na pytania zwizane kolejnym wnioskiem. Z tak uzyskanych pienidzy udao nam si midzy innymi ogrodzi wietlic w Maksymilianowie, ktra do tej porybya ze wszystkich stron otoczona ulicami. W taki sposb uzyskalimy te rodki na nagonienie i owietlenie sceny w GOK. Dziki temu imprezy, ktre organizujemy wewntrz orodka s zdecydowanie bardziej atrakcyjne. Czego yczy Gminnemu Orodkowi Kultury, panu i paskim wsppracownikom na niespena 3 miesice przed latem 2014? Przed wszystkim dobrej pogody. Oby w aden z wymienionych dni nie spada kropla deszczu. Festyn w socu, to jest to, czego potrzebujemy, reszt zajmiemy si sami
inia 93 poczy Osiedle Lene z Osielskiem i Niwami, a linia 94 Osiedle Lene z Niemczem i odowem. Mieszkacy gminy Osielsko bd mogli korzysta z Bydgoskiej Karty Miejskiej. Bilet jednorazowy na lini midzygminn bdzie kosztowa tyle samo, co bilet wany w granicach administracyjnych miasta Bydgoszczy. Zwyky - 3,00 z, ulgowy - 1,50 z. Dla osb dojedajcych regularnie do Bydgoszczy szczeglnie atrakcyjna jest cena biletw okresowych. Korzystanie z
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Gmina Osielsko
11
W podstawwce w Osielsku uczy si wielu laureatw olimpiad. Niewiele jest lepszych, pod tym wzgldem, placwek w regionie
wiksz liczb laureatw. W tym roku zostali wyrnieni opiekunowie, ktrzy mog si poszczyci co najmniej picioma wychowankami, ktrzy osignli sukces. W gronie tym znalaza si Halina Murawska z Osielska. - Nasza kadra pedagogiczna jest wykwalifikowana - mwi Dariusz Jachowski. - Nauczyciele staraj si dopingowa uczniw i przygotowywa ich, jak tylko potrafi, do konkursw midzyszkolnych. Laureaci konkursw kuratoryjnych s zwolnieni z egzaminu szstoklasisty oraz maj otwart drog do wybranej przez siebie szkoy gimnazjalnej. Ponadto, na wiadectwie otrzymuj ocen celujca z danego przedmiotu. Ich sukces bdzie rwnie odnotowany jako wyjtkowe osignicie ucznia. - Nasi wychowankowie z roku na rok s coraz pewniejsi swojej wiedzy oraz liczniej uczestnicz w tych konkursach, dochodzc do etapu finaowego - wskazuje dyrektor. - W roku szkolnym 2013/14 wzio w nich udzia 82 uczniw. Dzisiejsze szkoy wiejskie mog poszczyci si wysokimi efektami ksztacenia. Nie odbiegamy pod tym wzgldem od miasta. Laureaci konkursw zgodnie podkrelali, e due zasugi w ich sukcesach maj rodzice. Powszechnie bowiem wiadomo, e nie ma, jak u mamy.
Fot. ARCHIWUM
na rwni ze Szko Podstawow nr 4 im. Janusza Kusociskiego w Inowrocawiu oraz Oglnoksztacc Szko Muzyczn I stopnia im. Artura Rubinsteina w Bydgoszczy. Przed placwk - na I miejscu - uplasoway si dwie "podstawwki" z Torunia - Szkoa Podstawowa nr 32 im. Armii Krajowej oraz Szkoa Podstawowa nr 3 im. kpt. Jana Drzewieckiego. W trakcie uroczystoci zostali rwnie docenieni nauczyciele, ktrzy przygotowywali uczniw do udziau w konkursach przedmiotowych. Wrd opiekunw znaleli si pedagodzy mogcy pochwali si
12
gmina Dobrcz
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Olaf Jankowski dumnie prezentuje wyrnienie, ktrego jego ojciec otrzyma od papiea Pawa VI. W Wudzynie, gdzie urodzi si Szczepan Jankowski, wci stoj chaty pamitajce cae dziecistwo niewidomego muzyka.
Micha Ciechowski
pod bluszczu oplatajcego pnocn cian chaty wida jeszcze stare, ciemnobrzowe deski. Na dachu jednej z chat dostrzec mona dziuraw strzech, a przed domem drewniany ganeczek. Duch historii Wudzyna wci jest tu ywy. Czas jakby si zatrzyma. Tylko mieszkacy si zmienili. Stare chaty obecnie zamieszkuj ju kolejne pokolenia. W jednej z nich wci sycha dwiki muzyki, ktre zostawi Szczepan Jankowski, urodzony w Wudzynie niewidomy kompozytor. Miejsce owiane histori Niewielka wie w gminie Dobrcz liczy okoo tysica mieszkacw. Wrd
murowanych domw, dostrzec mona pikne, stare chaty. Kadego roku zdobione s kolorowymi kwiatami. Wiosna przynosi do Wudzyna prawdziw palet barw. Niegdy cz chaty suya ywemu inwentarzowi. Drewniane i somiane konstrukcje szybko jednak nadgryz zb czasu. Kadego roku trzeba byo ata dachy i odnawia deski. Ze wzgldw bezpieczestwa naleao zamieni pokrycie dachowe. Cay czas mona jednak obserwowa wspaniae chaty, zbudowane bez uycia gwodzi i zaci. W jednej z nich mieszkaa take Teresa Kuligowska. - Nasze chaty mog mie ponad 200 lat i na pocztku faktycznie byy pokryte strzech - mwi mieszkanka Wudzyna. - Upyn jednak pewien okres i duo si zmienio. A czas robi swoje. Deski nie s ju tak odporne. Obecnie chaty chroni jedynie solidne dachy.
Widzia tylko muzyk W ostatnim roku XIX wieku w jednej z nich urodzi si wybitny kompozytor, Szczepan Jankowski, ktry w wyniku choroby straci wzrok. W poniedziaek, 7 kwietnia obchodzono 24. rocznic mierci wirtuoza. Histori wybitnego mieszkaca Wudzyna wspomina jego syn. - Ojciec urodzi si w 1900 roku w Wudzynie - mwi Olaf Jankowski. W wieku 9 lat, w wyniku odry, straci wzrok. Jego ojciec, a mj dziadek, by kowalem. Sprzeda kuni, aby wysa syna na operacj do Gdaska. Wystpiy jednak komplikacj i ojciec ju nigdy nie odzyska wzroku. Wtedy szczcie odnalaz w muzyce. Szczepan Jankowski, po dugoletniej przygodzie ze sztuk, zdoby pierwsze miejsce na konkursie muzyki orga-
nowej w Berlinie. Otrzyma dyplom Wirtuoza Organw. To otworzyo mu drog do dalszej kariery. W 1939 roku uzyska stypendium Ministerstwa Wyzna Religijnych i Owiecenia Publicznego. Studia w Paryu uniemoliwi mu jednak wybuch II wojny wiatowej. - Ojciec w Bydgoszczy pracowa jako organista - dodaje Olaf Jankowski. - Bdc osob niewidom zapisywa nuty brailem. W okresie drugiej wojny wiatowej, grajc na mszy, wplata w grane dwiki polskie pieni patriotyczne. Nuty i teksty polskich kompozytorw ukrywa w organach. Mona byo za to straci ycie. Tak walczy z okupantem. Zostay nuty i pikne wspomnienia Po wojnie skupi si na koncertowaniu w Polsce i za granic propagujc muzyk kocieln. Za swoj twrczo
otrzyma od papiea Pawa VI medal Pro Eccelesia et Pontifice. Po zakoczeniu wojny rozpocz wspprac z chrem dziecicym. - Ojciec skomponowa ponad sto trzydzieci utworw, w tym cztery msze - dodaje syn kompozytora. - Wszystkie nuty zapisywa za pomoc alfabetu Braillea. Pozostawi po sobie muzyk i pikn histori. Szczepan Jankowski na stae zamieszka w Bydgoszczy, gdzie gra w kociele pw. Najwitszego Serca Pana Jezusa. W Wudzynie zostaa jednak jego rodzina. Wirtuoz swoj mio do muzyki zaszczepi w synu Olafie. On take zasiada przed organami w bydgoskim kociele. Podczas koncertw zdarzy si, e zagra utwr ojca i przekae wiernym histori zapisan brajlem.
Gaz na potg
LGD Trzy Doliny zaprasza na spotkanie
kanocy zapowiada koordynatorka. Dzieci razem z rodzicami wykonaj prace plastyczne, a take wystawi teatrzyk na stoliczku abi krl. Po witach planowane s jeszcze co najmniej dwa spotkania. Pierwsze z nich zachc rodziny do wsplnych odkry kulinarnych, a drugie do aktywnoci na wieym powietrzu, gdzie dzieci zagraj z lokalnym klubem pikarskim mecz. Dzie zakoczy wsplne ognisko. - Przewidujemy take prelekcje psychologa dodaje Monika Michaek. Zorganizowalimy take zbirk pomocy naukowych i gier edukacyjnych, ktre rozdamy pniej osobom korzystajcym z pomocy Gminnego Orodka Pomocy Spoecznej. (P)
W Kozielcu trwa projekt, ktrego zadaniem jest umocni wizi midzy rodzicami a ich dziemi
awet 20 osb z Kozielca i okolic bierze udzia w gminnym programie Rodzic pen par. To inicjatywa, ktrej ide jest zacienianie relacji midzy dzieckiem a rodzicem. Pierwsze spotkanie ju si odbyo. - Nasze dziaania polegaj na zajciach warsztatowych wykonywanych wsplnie przez rodziny informuje Monika Michaek, koordynatorka projektu. Dziki temu moemy liczy na odbudowanie lub zacienienie wsppracy midzy czonkami rodziny. Pierwsze zajcia odbyy si 5 kwietnia w wietlicy rodowiskowej w Kozielcu. Poprowadzia je Agnieszka Lewandowska, dyrektorka Biblioteki Publicznej w Dobrczu. - Warsztaty polegay na wsplnym czytaniu bajek, w poczeniu z grami i zabawami relacjonuje Monika Mi-
chaek. - Na koniec uczestnicy mogli poczu si jak w kinie, ogldajc wsplnie bajk na duym ekranie.
hcesz zaoy mikroprzedsibiorstwo lub rozwin swoj aktualn firm? Skorzystaj ze spotkania informacyjnego, ktre organizuje Lokalna Grupa Dziaania Trzy Doliny Osoby, ktre 17 kwietnia o godz. 10 pojawi si w wietlicy wiejskiej w Gdeczu, otrzymaj informacje na temat tworzenia i rozwoju maych przedsibiorstw oraz rnicowania obecnej dziaalnoci wasnej firmy na kierunki niezwizane z rolnictwem. Pienidze na dofinansowanie, np. sprztu, bd pochodziy z Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 2007-2013. Osoby zainteresowane powinny zgosi si telefonicznie pod numerem 52 55 11 687 lub e-mailem na adres lgd. trzydoliny@gmail.com. (P)
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
reklama
13
14
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
o cakowita nowo. Polskie rodowisko filmowe stawia na edukacj modziey, a nie tylko na finansowanie drogich produkcji filmowych. W Biaych Botach w Publicznym Gimnazjum im. M. Rejewskiego, otwarta dzi zostanie Pracownia Filmoteki Szkolnej. Rang wydarzenia potwierdzi obecno przedstawicieli nie tylko wadz gminy i powiatu, ale rwnie Kuratorium Owiaty w Bydgoszczy. Do Biaych Bot przyjedzie midzy innymi aktorka Sandra Staniszewska, odtwrczyni roli Hali Gliskiej w filmie Kamienie na szaniec w reyserii Roberta Gliskiego. Otwarciu pracowni bd rwnie towarzyszyy warsztaty dziennikarskie, podczas ktrych modzie zrealizuje felietony do Studia Filmoteki Szkolnej. - Wytypowalimy szko w Biaych Botach do tego projektu, poniewa pracuj tu nauczyciele zaangaowani w twrczo filmow - mwi Agata Sotomska z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w Warszawie. - Projekt ten jednak nie ogranicza si tylko do wybranych szk, ale obejmuje ca Polsk. Pracownie Filmoteki Szkolnej to kolejna inicjatywa, za porednictwem ktrej Polski Instytut Sztuki Filmowej upowszechnia edukacj filmow w szkoach, wspomaga nauczycieli w procesie dydaktycznym i realizowaniu dziaa filmowych angaujcych modzie i lokalne spoecznoci. W ramach adaptacji na Pracowni Filmo-
teki Szkolnej, kada sala klasowa zostanie dostosowana do projekcji filmw, wyremontowana i wyposaona w profesjonalny sprzt: projektor i ekran, system naganiajcy oraz podczenie do Internetu, umoliwiajce odtwarzanie filmw on-line. Do tej pory Pracownie Filmoteki Szkolnej zostay otwarte w Piasecznie, Radomsku, Kluczborku, Kielcach, Woli Rzdziskiej i Krasnymstawie. Do koca czerwca PISF otworzy Pracownie Filmoteki Szkolnej w kadym wojewdztwie. - Wasnymi rodkami i wasnymi siami otwieramy w tym roku 16 takich, pracowni, w szkoach w mniejszych miejscowociach - podkrelia podczas otwarcie pierwszej placwki filmowej Dyrektor PISF Agnieszka Odorowicz. - Jeeli mylelibymy o tej kwestii systemowo, to na pewno PISF nie bdzie w stanie sfinansowa podobnej aktywnoci w szkoach. Liczymy na samorzdy, bo to one utrzymuj wikszo szk. Liczymy rwnie na Ministerstwo Edukacji Narodowej, ktre bdzie rozdysponowywa unijne rodki, tak ebymy mogli powiedzie za 4 lata, e mamy tych pracowni jeli nie 14 tysicy, to przynajmniej 7 tysicy. W 2009 roku Filmoteka Szkolna zostaa uhonorowana prestiow nagrod Inicjatywa Edukacyjna Roku przyznawan przez Gos Nauczycielski i Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz nagrod honorow Platynowe Kozioki za wybitne wydarzenie w dziedzinie filmu i kultury audiowizualnej dla
modego widza w 2009 r., przyznawan przez Midzynarodowy Festiwal Filmw Modego Widza Ale Kino! w Poznaniu. Filmoteka Szkolna powstaa z inicjatywy Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i zostaa sfinansowana ze rodkw Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej oraz Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego. Obecnie program prowadzony jest przez PISF we wsppracy z Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawsk Szko Filmow, Fundacj Generator i Stowarzyszeniem Nowe Horyzonty. Partnerem programu jest Stowarzyszenie Filmowcw Polskich. Portal edukacyjny dla nauczycieli i uczniw www.filmotekaszkolna.pl stanowi rdo materiaw uzupeniajcych. Mona na nim znale m.in.: recenzje i artykuy dotyczce filmw z pakietu, polecane filmy, ksiki i artykuy stanowice kontekst dla poszczeglnych tematw, proponowane zagadnienia do dyskusji i sceny do analizy. Na portalu zamieszczane s rwnie scenariusze lekcji opracowane przez nauczycieli dla poszczeglnych poziomw nauczania. Strona suy ponadto jako forum wymiany kontaktw i dowiadcze. www.filmotekaszkolna.pl (rrz)
apa matematycznego bakcyla jest nie zwykle trudno. Predyspozycje nie wystarcz, by by w czowce najlepszych uczniw. Jedynie zmagania z coraz trudniejszymi zadaniami przynosz efekty. Mionicy krlowej nauk z gminy Biae Bota s przykadem tego, e cika praca opaca si. Nauczyciele matematyki ze Szkoy Podstawowej imienia Juliusza Vernea zorganizowali II midzygminny konkurs matematyczny - Zmagania z krlow nauk. W konkursie wziy udzia: Szkoa Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego z Przyk, Szkoa Podstawowa im. Marii Konopnickiej z Nowej Wsi Wielkiej, Zesp Szk im. Jana Pawa II z ochowa, Szkoa Podstawowa im. Powstacw Wielkopolskich z Brzozy oraz Szkoa Podstawowa im. Juliusza Vernea z Biaych Bot. Konkurs zosta podzielony na trzy etapy mwi Elbieta Rohde. - W pierwszym etapie poszczeglne druyny zaprezentoway przygotowan przez siebie planszow gr matematyczn. Drugi etap polega na roz-
wizaniu piciu skomplikowanych zada rachunkowych, natomiast w ostatnim uczniowie prbowali sobie poradzi z krtkimi zadaniami tekstowymi. Wiem, e konkurs spodoba si uczniom i ju teraz zapraszamy do udziau w przyszym roku Pierwsza cz konkursu bya przeprowadzona w formie zabawy, poniewa kada druyna moga zagra w gr przygotowan przez przeciwnikw. Najbardziej emocjonujcy by etap trzeci, podczas ktrego druyny same decydoway o tym, za ile punktw wybior zadanie.
Jury w skadzie: Barbara Kaniewska, Karolina Bujewska, Jolanta Dyczko, Anna Kuczborska, Maciej Kopczyski, pod przewodnictwem niezalenego matematyka Elbiety Cerafickiej, wyonio zwycizcw. Wygraa Szkoa Podstawowa im. Juliusza Vernea w Biaych Botach. Drugie miejsce wywalczy Zesp Szk im. Jana Pawa II w ochowie. Trzeci lokat zaja za Szkoa Podstawowa im. Powstacw Wielkopolskich w Brzozie. (AR)
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
15
Tomasz Skory
anie z Lisiego Ogona spotyka zaczy si regularnie pi lat temu, gdy w miejscowoci wybudowano wietlic wiejsk. Najpierw chciay zaoy stowarzyszenie, ale wwczas musiayby finansowa si same. Dzi dziaaj dziki pomocy sotysa. - Spotykamy si raz w miesicu. Czciej byoby ciko, bo wiele koleanek pracuje, kady ma zreszt co do robienia, czy to w domu, czy ogrdku - mwi Ewa Tomicka, przewodniczca koa i zaoycielka Lisiczek. To jej udao si skrzykn ssiadki i zachci je do dziaania. Dzi w kole udziela si trzynacie osb, a przekrj wiekowy w Lisiczkach jest spory. Najmodsza z pa ma 39 lat, najstarsza 74. Pomimo rnic wieku czy pogldw, gospodynie wietnie si dogaduj. - Przywieca nam jeden cel. Zbieramy si po to, by robi co dla innych - tumaczy Ewa Tomicka. - Przede wszystkim organizujemy spotkania wielkanocne i wigilijne. Robimy stroiki, bombki, pisanki i zajce, ktre pniej sprzedajemy, by mie pienidze na zorganizowanie poczstunku dla miesz-
kacw wsi. Przychodzi na nie zwykle okoo pidziesiciu osb, gocimy ich w wietlicy. Lisiczki wspomagaj te imprezy organizowane przez soectwo, takie jak
majowy spyw kajakowy czy odbywajcy si we wrzeniu Dzie Ziemniaka. Piek ciasta, robi kluski ziemniaczane, sporo pracy wykonuj w domach. Ale dziaalno gospody to nie tylko obo-
wizki. - Raz w roku, dziki uprzejmoci wjtowej, ktra wynajmuje dla nas autokar, jedzimy z rodzinami na wycieczki integracyjne. Byymy ju w Krakowie, Poznaniu i Ciechocinku wyliczaj panie. Co roku w padzierniku gospodynie spotykaj si te w Biaych Botach na zebraniu wszystkich k. W zeszym roku odwiedziy swoje koleanki w Lutowie, a w tym ugociy te delegacj z Ciela, przewanie jednak koa gospody wspFot. TOMASZ SKORYpracuj ze sob raczej sporadycznie. S natomiast otwarte na wszystkich zainteresowanych ich dziaalnoci. Ostatnio na spotkanie z Lisiczkami umwiy si nawet ony oficerw NATO, stacjonujcych w Byd-
goszczy! - Do Lisiczek moe doczy kady, bez wzgldu na wiek, cho szczeglnie mile widziane s osoby ze smykak do gotowania i zdolnociami manualnymi - mwi Ewa Tomicka. Co ciekawe, do gospody przyczy si mog rwnie panowie. Koo obecnie ma kilku sympatykw i jednego oficjalnego czonka. - Udzielam si wszdzie, gdzie tylko mog - mieje si Leszek Lazarewicz. Szedziesiciopicioletni lusarz z wyksztacenia jest plastykiem, to jemu wic powierzono prowadzenie kroniki. - Zbieram zdjcia i wycinki prasowe, wszelkie lady po naszych spotkaniach. Ostatni rozdzia w opasej kronice Lisiczek powicony jest minionemu Dniu Kobiet. Nastpny zwizany bdzie ju ze zbliajc si Wielkanoc. Gospodynie ju kilka tygodni temu rozpoczy przygotowania do wit i wykonay ozdoby, z ktrych zysk przeznaczony zostanie na niadanie wielkanocne dla mieszkacw Lisiego Ogona.
t.skory@pozabydgoszcz.pl
utobusy miejskie rozpoczn kursy midzy Bydgoszcz a Przykami. Nowe poczenia to efekt porozumienia samorzdw Bydgoszczy oraz gminy Biae Bota. Linia nr 91 bdzie aktywna ju od 1 maja. Autobusy przeznaczone do obsugi wymienionych linii bd pojazdami standardowymi, niskopodogowymi, o dugoci okoo 12 metrw. Zgodnie z wytycznymi Zarzdu Drg Miejskich i Komunikacji Publicznej, wszystkie autobusy kierowane do obsugi linii midzygminnych bd wyprodukowane po 2003 r. W ich wyposaeniu znajd si monitoring, elektroniczny system zapowiedzi przystankowych, jak rwnie kasowniki nowego typu umoliwiajce wprowadzenie dodatkowego oznaczenia strefy, w ktrej skasowano bilet. Do obsugi trzech nowych linii midzygminnych w godzinach szczytu rannego zaplanowano cztery dodatkowe autobusy. - Nowa linia nr 91 bdzie przebiega z osiedla Bonie przez Biae Bota ulic Centraln mwi Andrzej Pasek z Urzdu Gminy Biae Bota. Kolejne miejscowoci to Ciele Osiedle Ciele Zielonka - Przyki, ul. Wodna. Obecnie dziaajca linia nr 92 ma przebieg: Bonie, ul. Szubiska Biae
Bota, ul. Szubiska Lipniki, ul. ochowska Murowaniec. Mamy nadziej, e to w znaczcym stopniu wpynie na komfort przemieszczania si pomidzy gmin a Bydgoszcz. Linie nr 91 i 92 bd liniami strefowymi. I strefa obejmuje obszar miasta Bydgoszczy. II strefa to obszar gminy Biae Bota. Granice stref bd miedzy przystankiem Bonie, a Biae Bota/Chlebowa dla linii 92 oraz przystankiem Biae Bota/Urzd Gminy. - Ciesz si, e wadze gminy zadbay o nasz komfort mwi mieszkanka gminy Biae Bota. Takiego poczenia z Bydgoszcz brakowao ju od dawna. Wiele osb dojeda tam do pracy, szkoy i zaatwia sprawy w urzdach, wic podr do miasta bdzie atwiejsza. Bilet autobusowy, nawet kupiony na jedn lini, bd tylko sieciowy, to wydatek o wiele mniejszy ni ten, ktry trzeba przeznaczy na zakup paliwa. Od maja bd miaa pewno, e o dodatkowych, okrelonych godzinach autobus przyjedzie na przystanek. To pomoe mi w planowaniu wyjazdw. Bilet jednorazowy w obu strefach bdzie kosztowa 3 z. Droszy bdzie bilet okresowy na obie strefy: miesiczny na jedna lini dzienn lub nocn bdzie kosztowa 80 z, sieciowy na linie dzienne i nocne - 120 z. (AR)
16
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
atalia Hejne, Dominika Szal, Roksana Cigotura i Magdalena Makowska to nazwiska dobrze znane w uczniczym rodowisku. Dziewczyny ju nie raz udowadniay, e ich strzay zawsze dosigaj celu, a kilka tygodni temu z zawodw w Milwce przywiozy tytu wicemistrzy Polski. - To nie byy atwe zawody, poziom by bardzo wysoki - wspomina Kazimierz Oskwarek, trener UKS Sok. - Jestem dumny z tego, e nasze dziewczta pokonay bardzo mocn druyn ze Szkoy Mistrzostwa Sportowego w ywcu. Nie bez znaczenia jest te fakt, e Natalia zdobya brzowy medal w rywalizacji indywidualnej. Siedemnastolatka ma najduszy uczniczy sta spord swoich koleanek. Trenuje ju od dziesitego roku ycia i w midzyczasie zostaa Mistrzyni Polski Modzikw. Nieduo pniej do klubu doczya te Dominika i dziewczyny zaczy namawia kolejne koleanki do prbowania swych si w ucznictwie. Wie o klubie rozesza si po okolicy i tak druyn zasilia wpierw Roksana, a pniej Magda. - Na pocztku bardzo si nie lubiymy, nie mogymy na siebie patrze - mieje si Roksana. - Ale teraz nie mona nas rozdzieli. Spotkamy si po treningach, zapraszamy na urodziny, razem imprezujemy. Na szczcie uczymy si w rnych liceach, bo adna szkoa nie wytrzymaaby z nasz czwrk. uczniczkom nie sposb odmwi bowiem temperamentu. ywioowe nastolatki, jak pojawiaj si na zawodach, witane s zwykle okrzykiem Brzzki!, jak ochrzcili je zawodnicy z konkurencyjnych druyn. Dziewczta podkrelaj, e rodowisko ucznicze jest bardzo sympatyczne i nie ma w nim niezdrowej konkurencji, jaka czasem towarzyszy innym sportom. - Trenerzy pomagaj na zawodach nie tylko swoim zawodnikom. Pan Henryk Pater, prezes okrgowy zwizku, rwnie bardzo nas wspiera. A jego ona, pani Hania, jest dla nas jak druga mama! - ciesz si dziewczta. Kazimierz Oskwarek zaznacza, e cho
uczniczki z Brzozy z Halowych Mistrzostw Polski Juniorw wrciy ze srebrnymi medalami. zawodniczki liczy mog na olbrzymie wsparcie, rola osb trzecich w tym sporcie jest mocno ograniczona. - W ucznictwie wszystko zaley od woli walki - tumaczy trener. - Cho jest to sport druynowy, jest te bardzo indywidualny, bo kady zawodnik musi sobie radzi samemu. Kady ma swj uk i swj cel, i nikt za nas w niego nie trafi. ucznictwo uczy wic samodzielnoci i dyscypliny. Patrzc po dziewczynach widz, jak bardzo si rozwiny od kiedy zaczy trenowa. A treningi wcale nie s atwe. Kada z dziewczyn ma indywidualnie dobrany uk i strzay, ale nacign ciciw to nie taka prosta sprawa. Strzelanie wymaga krzepy, ktrej drobnym nastolatkom pozazdroci mgby niejeden dorosy mczyzna. - Mamy w domu gumy treningowe do rozcigania, kiedy chodziymy na basen, a jak wyjedaymy na zawody, obowizkowa bya te siownia, gdzie trzeba byo dwign dziesi ton! - wylicza Dominika. Brzzkom daleko do kulturystek, ale jak przyznaj same dziewczyny, wysiek fizyczny daje im si we znaki. - Po treningach trzeba naciga drug rk, bo kaptur ronie nierwnomiernie i jedno rami robi si szersze od drugiego tumaczy Natalia. W ucznictwie od siy zdecydowanie waniejsza jest jednak koncentracja. Trzeba nauczy si zachowywa spokj, bo zestresowanemu zawodnikowi trzs si rce, a wtedy nietrudno o pudo. Zmor uczniczek jest take wiatr. - W hali trenuje si nam duo atwiej ni na dworze - mwi Roksana. - Co ciekawe, wiele osb myli, e gorzej strzela si w deszczu ni na wietrze. Moe dlatego, e nie lubi mokn? Treningi pod goym niebem s trudniejsze nie tylko ze wzgldu na warunki atmosferyczne. Na dworze wiczy si bowiem
strzelanie z wikszych odlegoci. Dziewczyny ucz si celowa w tarcze nawet z siedemdziesiciu metrw. - Treningi wcale nie wygldaj tak, e cigle wykonujemy dokadnie ten sam ruch - zaznacza Magda. - Za kadym razem wychodzi to inaczej, a chciaybymy, by byo tak samo. Dlatego trzeba wiczy, by nauczy si przybiera zawsze t sam pozycj. Trener dziewczyn podkrela natomiast, e w ucznictwie dobre wyniki osignie tylko inteligentny zawodnik. - Po stopniach w szkole i zachowaniu mona przewidywa, jaki bdzie z niego materia na sportowca - mwi Kazimierz Oskwarek. - Obserwujc postaw ucznia przez okoo pi treningw mog ju stwierdzi, jaka czeka go przyszo. Z dziewczynami pracuj ju tak dugo, e mam pewno, e s wietne.
t.skory@pozabydgoszcz.pl
iaski Jeziora Jezuickiego wymagay natychmiastowego przywrcenia do adu. Z tej potrzeby zday sobie spraw czoowe organizacje rzdowe i pozarzdowe gminy Nowa Wie Wielka. 30 marca o godzinie 12:00 odbyo si wielkie sprztanie play w Pieckach, ulubionego akwenu miejscowych morsw. Niektre z porzuconych znalezisk wrcz zadziwiay. Widoczne efekty akcji skoniy organizatorw do powtrzenia inicjatywy. W akcji sprztania play w Pieckach wziy udzia morsy, rowerzyci, biegacze i sympatycy czystych lasw. Grupa okoo 50 osb zebraa ponad 50 workw mieci. Wrd nich znalazy si nie tylko typowe odpadki, ale rwnie opony, czy dua uszkodzona przednia szyba samochodowa. Bd, co bd inicjatywa przywrcia porzdek na jednej z pikniejszych pla gminy Nowa Wie Wielka. - Nasze dziaania przyniosy zadowalajce efekty, ale zastanawiamy si jak dugo si utrzymaj - mwi Zbigniew Winiewski, prezes Rowerowej Brzozy, jednego z patronatw akcji. - Ju teraz jestemy pewni, e powtrzymy t inicjatyw. Po pracy przyszed czas na wsplny grill i konkurs rzutu opon. Morsy skosztoway kpieli, cho temperatur wody ocenili ju jako mao zachcajc. Akcji sprztania lasu patronowa Bydgoski Klub Morsw, Nadlenictwo Bydgoszcz, Urzd Gminy Nowa Wie Wielka oraz Rowerowa Brzoza i Brzoza Biega. Do czasu nastpnych porzdkw dwa ostatnie stowarzyszenia podjy si organizacji Przywitania Wiosny 2014, ktre odbdzie si 12 kwietnia. (MT)
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
17
18
Koronowo
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Zdaje si, e gminie udao si zrealizowa sporo zada, czy by to wic atwy rok dla inwestycji? atwo nie byo. Jednak gdy inne samorzdy z naszego wojewdztwa borykay si z problemami wynikajcymi z nowych ogranicze naoonych przez Ministra Finansw, w gminie Koronowo udao si realizowa zadania z podobnym dynamizmem, jak w latach wczeniejszych. Ostatnio mocno zaciskalimy pasa, by mie wicej rodkw na udzia wasny w PROW i RPO, i chyba nam to wyszo, bo wykorzystalimy wszystko, co byo do wykorzystania. Jakie zadania zaplanowali wic Pastwo na najbliszy rok? Priorytetem nadal bd drogi. W tym roku chcielibymy zakoczy drog Salno Gogolin. Bdziemy kontynuowa budow cieek rowerowych oraz placw zabaw dla dzieci, m.in. w Hucie i Wiskitnie. Jestemy dokumentacyjnie przygotowani do budowy sali gimnastycznej przy szkole w Mkowarsku. Poniewa aktualnie trwaj rozmowy z Urzdem Marszakowskim w Toruniu na temat montau finansowego tej inwestycji, nie wykluczamy jej rozpoczcia ju jesieni tego roku. Przygotowujemy te projekt skateparku w Koronowie chcemy by uzupeni kompleks sportowy koo gimnazjum, skadajcy si ju z orlika, placu fitness dla doro-
sych i placu zabaw dla dzieci. W tym roku bdziemy rwnie kontynuowa budow sieci wodocigowej i kanalizacyjnej w Pieczyskach oraz termomodernizacj budynkw uytecznoci publicznej w Koronowie. Rozpoczy si wanie prace inwestycyjne zwizane z oczekiwan od wielu lat gazyfikacj gminy. A w jakim kierunku w kolejnych latach prawdopodobnie bdzie zmierza gmina? Koronowo jest gmin rolnicz, pretendujc do miana gminy turystycznej. O ile rolnictwo jest u nas bardzo dobrze rozwinite, jestem przekonany, e to turystyka moe wpyn na popraw ycia mieszkacw. Dlatego w nastpnych latach wanym dla nas bdzie nacisk na to, by Koronowo z Zalewem Koronowskim, stao si wizytwk regionu. Planujemy ju utworzenie nad zalewem wycigu do nart wodnych i toru wakeboardowego, kompleksowe zagospodarowanie kpieliska w Pieczyskach, a take budow wodnego placu zabaw z prawdziwego zdarzenia. Zadaniem na przyszo bdzie udronienie szlaku wodnego z Koronowa do Bydgoszczy, ktry w poczeniu z Bydgoskim Wzem Wodnym, poprzez sie midzynarodowych drg wodnych, umoliwi wodniakom z caej Europy dotarcie do Zalewu Koronowskiego, a tym samym do naszej gminy.
kreacyjny w Samociku i wietlic wiejsk w Nowym Jasicu oraz wykonalimy oznakowanie turystyczne w Byszewie, Mkowarsku, Samociku i Tryszczynie. Z ubiegorocznych inwestycji zwizanych z owiat warto wspomnie o windzie dla niepenosprawnych przy SP nr 2. Z jednej strony auj, e powstaa tak pno, z drugiej ciesz si, e po wielu trudach, w kocu osoby potrzebujce bd mogy z niej korzysta.
Aleksandra Radzikowska
arto tekstu, ktry piewa si przed publicznoci, nadal ma znaczenie dla modych wykonawcw. W erze popkulturowej papki, zamiatania wartoci i historii pod dywan, wci jest wiele takich osb, ktrym Mury Jacka Kaczmarskiego nie kojarz si tylko ze zwyk piosenk. IV Marcowy Festiwal Wolnoci, ktry odby si w Koronowie, by hodem dla tych, ktrzy walczyli o prawd w latach 80. Zesp Replika, pod kierownictwem Krzysztofa Grubiskiego, wywalczy na nim Nagrod Marszaka Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Gospodarze koncertu gocili wspaniaych artystw, ktrzy niemal kadego roku poprzeczk zawieszaj coraz wyej. Przez trzy lata od 2010 do 2012 festiwal odbywa si w Bydgoszczy. W ubiegym roku impreza nie dosza do skutku, w tym zostaa przeniesiona do Koronowa dziki temu, e jego wadze przychylnie odniosy do pomysu przeprowadzenia festiwalu. W konkursowe szranki stano jedenastu wykonawcw. Do Koronowa zjechali solici i zespoy z Warszawy, Opola, Starachowic, Grudzidza, Olsztyna, Bydgoszczy, Ciechocinka. Gospo-
Pierwsze miejsce Nagrod Burmistrza Koronowa przyznano zespoowi Archandia z Bydgoszczy. darzy reprezentowa zesp Replika. - Repertuar przygotowujemy w zalenoci od sytuacji i imprezy, na ktrej wystpujemy mwi Krzysztof Grubiski, opiekun i mentor wokalistw. Wikszo z czonkw zespou, piewaa w Ananasie. Pod nazw Replika funkcjonujemy od zeszego roku. Stworzylimy skad na potrzeby festiwalu Szuwarowe szanty w Samociku, ktry wygralimy. Od tej pory spotykamy si na zajciach wokalnych. Skad zespou tworzy dzi sze osb Angelika Natkaska, Natalia Jarmrz, Agnieszka Lewandowska, Olivia Miklasz, Martyna Winiewska i Dawid Wojciechowski. Mentor modych wokalistw przywizuje du uwag do tego, jaki przekaz prezentuj w swoich wystpach. Ze wiatem nut zwizany jest od sidmego roku ycia. Skomponowa wiele
Fot. NADESANE
melodii, w tym do tekstw Agnieszki Osieckiej i Jonasza Koty. Jest skrzypkiem, cho dzi w pracy towarzysz mu klawisze. Po ukoczeniu edukacji muzycznej, pracuje z dziemi z ogromna pasj. Debiutowa w 1977 roku na Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. To wanie wtedy krloway w gonikach takie utwory, jak: Nie widz ciebie w swych marzeniach, Dopki jeste czy Kolorowe jarmarki.
Dzi przekaz, ktry niesie ze sob muzyka nie straci na wartoci. Zanim rozpocza si festiwalowa rywalizacja, na scenie koronowskiego ratusza wystpi znany bydgoski bard Piotr Piekowski, ktry w hodzie Jackowi Kaczmarskiemu wykona jego dwa utwory, w tym synne ju Mury. Trzeba byo jednak wyda werdykt. Jury miao twardy orzech do zgryzienia. Wykonawcy, ktrzy wystpili w konkursowej czci festiwalu, zaprezentowali znakomity kunszt wykonawczy. Wielu z nich to laureaci festiwali, przegldw muzycznych i synnych programw rozrywkowych. Ze sceny popyny utwory polskich bardw i poetw, midzy innymi Adama Asnyka i Czesawa Niemena. Pierwsze miejsce Nagrod Burmistrza Koronowa przyznano zespoowi Archandia z Bydgoszczy. Drugie miejsce zdoby Piotr Kdziora ze Starachowic, a trzecie miejsce jury przyznao Przemysawowi Cackowskiemu z Grudzidza. Honorowym patronatem objli festiwal prezydent RP Bronisaw Komorowski, Fundacja im. Lecha Wasy, marszaek wojewdztwa Piotr Cabecki, wojewoda kujawsko-pomorski Ewa Mes i starosta bydgoski Wojciech Porzych.
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Solec Kujawski
19
Teatr Wielki jest najbardziej reprezentatycyjnym budynkiem lwowskiej starwki. Zachwyca zarwno za dnia jak i noc. To architektoniczne dzieo sztuki XIX wieku, zostao zaprojektowanie przez architekta z Solca Kujawskiego Zygmunta Gorgolewskiego
najszlachetniejszym znaczeniu, aby w nim dugie lata i wieki rozbrzmiewaa polska mowa i pie serdeczna oraz uczucie narodowe, ktrych w innych dzielnicach polskich publicznie wyznawa nie wolno. Uroczyste otwarcie opery odbyo si 4 padziernika 1900 roku w obecnoci goci honorowych min. Henryka Sienkiewicza i Ignacego Paderewskiego. - Podczas otwarcia odegrano hymny, poczwszy od polskiego przez austriacki po czeski dodaje ukasz Wojtecki. - Na wystawie inauguracyjnej nie brakowao polskich akcentw. Cao przebiegaa w patriotycznym duchu. Wystawiono Ba nocy witojaskiej ze sowami Jana Kasprowicza w oprawie muzycznej Seweryna Bersona, oper Wadysawa eleskiego Janek, ktra zostaa specjalnie na t okazj skomponowana oraz komedi Fredry Odludki. Po krtkiej chorobie sercowej 5 lipca 1903 roku Zygmunt Gorgolewski zmar. Zosta pochowany na alei zasuonych cmentarza yczakowskiego, ale dzi mao kto wspomina architekta i jego prac.
statycznym i zdobnym wygldzie. Jak stwierdza ukasz Wojtecki, asystent w Muzeum Solca im. Ksicia Przemysa, Zygmunt Gorgolewski zrealizowa wie-
le trudnych projektw podczas swojej kariery. Opracowa min. plany przebudowy paacw w Berlinie, Kilonii oraz zaprojektowa most cesarza Wilhelma.
20
gmina Sicienko
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Podstarzaych mczyzn w berecie z "jabolem" w rku tu nie wida. Matka Boska na rozstaju drg ma jednak smutn twarz. Hrabina Potulicka te nie byaby szczliwa
Tomasz Wicawski
ba byo pracowa. Kabina w cigniku bya marzeniem. Dom Tadeusza Jankowskiego i pozostaoci zabudowa gospodarczych dzieli droga. Co rano patrzy przed siebie w pole i nie moe si nadziwi. Przecie w oborze stao zawsze 120 sztuk jawek. - Wszystko rozwalili - dzi opowiada o tym ju bez emocji w gosie. - To ksia, a nie rolnicy. To ta sama klika, co Rydzyk. Mao to on ma ziemi w okolicy? Z naszej wsi w gospodarstwie w Teresinie pracuj obecnie 3 osoby. Kiedy zatrudnienie miay 192 osoby. Ja ju jestem stary, ale czemu modzi musz ze wsi ucieka? Mieszkaniec Kasprowa przepracowa na roli blisko 30 lat. Dzi dostaje 960 zotych emerytury. ona nie ma adnych pienidzy. Dobrze, e dzieci znalazy prac w Bydgoszczy. Jeden syn jest ochroniarzem, drugi pracuje jako kierowca autobusw. W walcej si pozostaoci obory wita nas zdechy kot. Natura zaczyna si budzi do ycia po zimie. Na polach wschodzi zboe. Trudno jednak nie oprze si wraeniu, e ycie ze wsi uleciao. Ludzie jednak zostali. - Dzikie liwki rosn na miejscu budynkw gospodarczych - dodaje Tadeusz Jankowski. - Psa z kulaw nog takie miejsca jak to nie obchodz. Tych jest we wsi znacznie wicej ni byda. Zabiy kota lecego w oborze?
GR-y znikny z mapy Polski blisko wier wieku temu. Pozostawiy po sobie tysice hektarw ziemi, budynki gospodarcze, inwentarz i sieroty - ludzi, ktrzy musieli odnale si w zupenie obcej im rzeczywistoci. W pnocno-wschodniej czci kraju wikszo "pastwowego" majtku rozkradziono. W gminie Sicienko znalaz si zarzdca. Mieszkacy wracaj jednak z nostalgi do czasw "komuny". Rodzina Potulickich zwizana jest z gmin Sicienko od XVIII wieku. Ostatni dziedziczk majtku obejmujcego 6,5 tysica hektarw bya hrabina Aniela. Przed II wojn wiatow utworzya ona Fundacj Potulickiej. Po 1945 roku majtek przeszed we wadanie pastwa, ktre nacjonalizowao ziemie. Od 1990 roku zarzdc jest Fundacja Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Anieli HR Potulickiej. Odwiedzamy kilka wsi, eby na wasne oczy przekona si, co dzi zostao z prnie dziaajcego w Polsce Ludowej PGR-u Wojnowo. - Cze osb znalaza zatrudnienie w gospodarstwie rolnym po przemianach ustrojowych - opowiada Tomasz Czajkowski, sotys Teresina. - Inni musieli poszuka sobie nowej pracy. Kiedy caa wie ya dziki produkcji rolnej. W wielu miejscach w Polsce
jest jednak znacznie gorzej. Tutaj znalaz si przynajmniej zarzdca. We wsi Goncarzewy zapuszczone budynki nie przywouj lat wietnoci gospodarstwa. Nie sycha krw, wi i innych zwierzt. Bezpaskie psy s jednak wszechobecne. Robi duo haasu, ale nie atakuj obcych. - W PGR-ze pracowaam krtko - mwi Leokadia Gawroniak, mieszkanka wsi. - Teraz jestem na emeryturze, wic nie jestem na bieco. Syszaam tylko, e coraz mniej osb pracuje w Gospodarstwie Rolnym Teresin. Myli pan jednak, e tu o rozkwit rolnictwa chodzi? Gospodarze z powoania, to moe kiedy byli. Ssiedzi sobie jako poradzili. Niektrzy pracuj w Bydgoszczy, inni w wytwrni karmy dla psw w Wojnowie. Paru nic nie
robi. Raczej jednak z braku chci. Karasiski i Chodr nadzwyczaj robotni nie s. Napotkani mieszacy kieruj nas w stron Kasprowa. Tam mamy na wasne oczy przekona si, co stao si z majtkiem po byym PGR-ze. Asfaltowej drogi prno szuka. Przebijamy si poln ciek. Jak zim ludzie dojedaj do wsi? Kady orze, jak moe. Autobus tutaj nie przyjeda. Gminny bus zabiera i odwozi dzieci do szkoy. Modzi szybko wyjedaj, bo nie widz perspektyw. Maych dzieci jest jednak gromadka. - Przejdzie si pan po gruzach byych budynkw, a sam si pan przekona, kiedy byo lepiej - mwi Zbigniew Synakiewicz, mieszkaniec Kasprowa. - Mam swoich sze hektarw ziemi
i Bogu dzikuj. Drewniane czci budynkw ludzie dawno pokradli na opa. Bya owczarnia spona, a stodo rozebrali. Co tam po polach siej, ale u nas byda ju nie hoduj. Poszukujemy byego pracownika PGR-u. W luksusach nie mieszka. Trzeba si mocno schyli wchodzc do mieszkania, bo mona gow w futryn przywali. Tadeusz Jankowski chtnie oprowadza nas po zrujnowanych budynkach. - Pracowaem w tym gospodarstwie od 1969 roku - opowiada 70-letni mieszkaniec Kasprowa. - Kilkanacie lat spdziem w oborze. Traktorem zrobiem wiele kilometrw. W 1996 roku poszedem na rent. Zdrowie ju nie dopisywao. Kiedy nie byo tyle maszyn. Wasnymi rkami trze-
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
21
Droga prowadzca przez Janowo w gminie Dbrowa Chemiska to miejsce, gdzie codziennie przelewa si krew zwierzt, a czasem i ludzi
omantyczny spacer przy zachodzie soca? Poranny wypad po wiee buki? A moe wycieczka rowerowa? Wszdzie, byle nie w tej okolicy. Chyba e kto lubi nagy zastrzyk adrenaliny. Tak wygldaj realia ycia w Janowie. Tutejsza droga jest jak tor przeszkd. Trzeba uwaa na kady krok, bo nigdy nie wiadomo, kiedy zza zakrtu wyjedzie rozpdzone auto. Bya zwyczajn 9-latk. Cae ycie byo przed ni. Jak kade dziecko miaa duo planw i marze. Bardzo lubia jedzi na rowerze. Jak co dzie, rwnie i tego dnia miaa ochot na przejadk. Wanie wyjedaa ze swojej posesji. Spojrzaa w prawo, nastpnie w lewo i wtedy usyszaa pisk opon oraz przeraliwy krzyk. Wasny. Ludzie powychodzili z domw, jaka sensacja, chyba kolejny wypadek. Na drodze leaa dziewczynka, jej ciao byo zmasakrowane. Szos pokryway dugie lady hamowania. Nad 9-latk klczaa kobieta, ktra rozpaczliwie prbowaa j ratowa. Po chwili po-
zowania amatorskich wycigw. Czasem na szos wybiegnie jaki kot, pies czy sarna. Kogo obchodz zwierzta, tu przynajmniej mona wcisn gaz do dechy i poczu wiatr we wosach. A mieszkacy? Sami musz sobie radzi. - Powiem szczerze, e powinien tu by jaki fotoradar czy co, bo to jest troch denerwujce, a wrcz irytujce komentuje 19-letnia mieszkanka Janowa. Na przykad idziemy na spacer, a koo nas nagle wyjeda samochd z prdkoci 80 km/h, a nawet wicej. Gin ludzie i zwierzta, ale trzeba si przyzwyczai
Jedyne, na co mog liczy mieszkacy Janowa, to znaki drogowe. Problem w tym, e nie wszyscy kierowcy ich przestrzegaj... Fot. UKASZ PIECYK
jawio si pogotowie. Przylecia te helikopter. Jednak byo ju za pno. Kierowca dostawczego iveco odebra dziadkom wnuczk, rodzestwu siostr, ale przede wszystkim rodzicom ich ma creczk. Wycigi samochodowe?
Najlepiej w Janowie Duga, prosta droga. adnych radarw, ogranicznikw prdkoci czy ostrych zakrtw. Raj dla modych, spragnionych adrenaliny kierowcw. Zwolennicy szybkiej jazdy wiedz, e Janowo to idealne miejsce do organi-
- Dwa miertelne wypadki, moja ssiadka wyjedajc do pracy i 9-letnia dziewczynka wylicza zamieszkujca Janowo Teresa Najgorzej jest ze zwierztami. Nie jestem w stanie policzy, ile moich psw i kotkw zgino.. Mieszkacy dokadnie zabezpieczaj swoje ogrodzenia i bramy wjazdowe. Chc broni swoje dzieci i zwierzta przed rozpdzonymi autami. Nie maj nawet chodnika. Ostatni desk ratunku s pobocza, ale i tu nie jest do koca bezpiecznie. Ludzie powoli trac
nadziej, bo przyzwyczaili si ju do swojego toru przeszkd i nieustajcej adrenaliny. Jedyne do czego nie mog przywykn, to cigy rozlew krwi. Niewinne zwierzaki gin tu rednio kilka razy w miesicu. Z kadym rokiem jest coraz gorzej, bo co powiedzie, kiedy na drodze zaczynaj gin ludzie. Tym bardziej, gdy zaczynaj gin niewinne dzieci O komentarz w sprawie poprosilimy Zesp Prasowy KWP w Bydgoszczy. - Nie otrzymalimy oficjalnej skargi od mieszkacw Janowa w zwizku z samochodami, ktre miayby si porusza z nadmiern prdkoci na tym odcinku drogi tumaczy m. asp. Przemysaw Somski z Komendy Wojewdzkiej Policji w Bydgoszczy. - Nie mamy te informacji, aby byy tam organizowane wycigi samochodw. Niemniej jednak na terenie gminy Dbrowa Chemiska s dyslokowane patrole, ktre na bieco realizuj zadania zwizane z ruchem drogowym, a take przeprowadzaj kontrole prdkoci.
22
sport
Tylko Toru
Tegoroczne regaty Oxford Camridge a o jedenacie dugoci odzi wygraa ta pierwsza osada. Co w sytuacji, gdyby pani przydarzy si taki blama? To jest deklasacja. Na semce to oznacza dokadnie to, jakby rozpocz si ju kolejny bieg. Chyba odwiesiabym wiosa na koek. Oczywicie, poddaabym start analizie techniczno-taktycznej, ale chyba znam ju odpowied! (miech) Trzecie miejsce w finale wycigu czwrek podwjnych na ostatnim Pucharze wiata w Sydney, to byo wszystko, na co dzi was sta? Czujemy niedosyt. Nie nawizaymy takiej walki, jak sobie wyobraaymy. Strata 4,11 sek. do lidera to duo. To jeszcze nie to pywanie, nie ten etap przygotowa. Sam wyjazd oceniam pozytywnie. Zwiedziam nowe miejsca i naadowaam akumulatory. Pierwszy raz byam w Australii. Rzeczywicie to kraj wiatru i pustych przestrzeni? Zapamitam Australi, jako miejsce, gdzie ludzie s niezwykle sympatyczni. Nie miaam okazji, eby zobaczy te synne ju stepy, ale zapamitam wyjazd do zoo. Misie koala w rzeczywistoci s dwa razy bardziej przymulone, ni na obrazkach i w opisach! (miech) Wraanie robi take Sydney Opera
House. Kolejne regaty Pucharu wiata to ju czerwcowe bagietki i Sekwana. Nad czym bdziecie pracowa? Brakuje nam opywania na tempie i treningu szybkociowego. Jestemy w trakcie przygotowania do sezonu. Jedyne, czego nie jestem pewna, to osada, w ktrej popyn. Niedugo zostanie podjta decyzja czy bdzie to tzw. dwjka czy czwrka. Co podpowiada serce? Nie ukrywam, ze sercem jestem przy dwjce. Na tej osadzie si wychowaam. Znam j od podszewki. Popyn jednak tam, gdzie mnie osadz i dam z siebie wszystko. Wypada pani przegrywa? Nie ukrywam, e moim celem s ju tylko miejsca na podium. Nie chciaabym zej poniej poziomu, do ktrego przyzwyczaiam siebie i kibicw. Jest w tym sezonie o co walczy. Przede mn mistrzostwa wiata i Europy. Medalami mogaby podzieli si pani z niejedn koleanka. Na wyniki maj wpyw take warunki treningu. Te polskie, mocno skrytykowa ostatnio Jerzy Janowicz. Widziaam konferencj naszego tenisisty. Nie zgadzam si z jego opini. W szo-
pie nie trenuj! (miech) W klubie mamy zapewnione jak najlepsze warunki rozwoju i wiatowej klasy sprzt. W kadrze s mae niedocignicia, ale take mamy to, co najwaniejsze. Nie znam Janowicza osobicie i nie chc go krytykowa. Jestemy sportowcami, kady trenuje dla swoich wynikw i satysfakcji, ale przy popularnoci, ktr przynosi sport, robimy to take dla kibicw. To moje zdanie. Moe mnie za to zlinczowa. Nie boj si te wymiany zda. Na kort te by pani wysza? Nie ma problemu, wszdzie, gdzie si da! (miech) Mogabym pomacha rakiet. Pewnie wielu serwisw bym nie odebraa, ale potem zaprosiabym Jerzego na wod. Byoby 1-1. Nieza z pani zadziora. Charakter mam ciki. Jestem umiechnit zoz. Jeli co mi si nie podoba, to nie bawi si w prodki. Spdzam trzysta dni w roku poza krajem. Wszystko podporzdkowuj sportowi. Znam swoj warto i cen, ktr trzeba za takie ycie paci. Jest pani kibicem sportowym? Ogromnym! Ogldam tylko programy sportowe i kulinarne. Uwielbiam sport, yj nim. Poza dyscyplinami wodnymi, uwielbiam oglda tenis, siatkwk i biegi
narciarskie. Fajnie si dziewczyny mcz. W pik non gram, ale nie znosz jej oglda. Prosz wybaczy, ale polska liga to s jakie arty. Byam na zgrupowaniach wraz z pikarzami Niech odmowa komentarza posuy za jego tre. Federer czy Nadal? Oczywicie, ze Roger Federer! Niech yj trawiaste korty. Jest pani mieszank wybuchow. Powiedzie, e kilkusmakowym koktajlem, to znaczce niedopowiedzenie. Czym si zatem rni Magda na wodzie od Magdy na ldzie? Chyba na ldzie jestem jeszcze gorsza, ni na wodzie. Niestety, nie umiem rozdzieli kwestii sportowych z prywatnymi. Moe potwierdzi to mj m. Powie pewnie, e jestem niedobra. (miech) Pani ywioem powinien by chyba ogie, nie woda. Jest w tym wiele prawdy! A moe i ogie, i woda? Idc tym tropem, naleaoby doda jeszcze wiatr. Niestety, pomaga tylko ten wiejcy w plecy. Moje motto yciowe brzmi: Nic nie dzieje si bez przyczyny. To, jaka jestem ma swoje wytumaczenie. Take to, co mnie w
yciu spotyka. Ten przysowiowy piasek w oczy przyjmuj z pokor. Jak wic radzi sobie pani z porakami? Ktra bya t najwiksz? Raz w yciu byam ostatnia! W 2011 roku, ju jako mistrzyni wiata. Zajam ostatnie miejsce na mistrzostwach kraju. Nie wiedziaam, co mam zrobi. (miech) To byo tak nieziemskie i dziwne uczucie, e siedziaam na chodniku i po prostu ryczaam. Dzi si z tego miej, ale wtedy bolao. Nikt mnie nie rozumia. A sukces? Nie pytam o kolor medalu. Z pewnoci by to bieg po olimpijski medal, ze wzgldu na mier taty, kontuzj i brak wiary w nasz osad, ale take Mistrzostwa wiata w Poznaniu, gdzie z Julia Michalsk zdobyymy zoty medal. Mogam wtedy gry przenosi. Trzeci bieg, to przegrane kwalifikacje do Igrzysk Olimpijskich w Pekinie. Pynam dwjk z Natali Madej. Idealny start. Jakie znaczenie ma wic skad osady? Zaufanie musi by takie, jak z zwizku. Jeli wiem, e z koleanek te s nieze zadziory i mnie przewioz, czuj si pewniej. Gwnie chodzi o to, eby byo jak najszybciej i do przodu! (miech)
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
bydgoska zadyszka
23
iedy dziel si t, umwmy si, bardzo banaln myl z panem Aleksandrem Muss, wacicielem bydgoskiego Sklepu Biegacza natychmiast obserwuj, e co w twarzy mojego rozmwcy si zmienia - Waciwy czas? pyta z niedowierzaniem nie ma czego takiego, jak waciwy czas na bieganie. Kady jest dobry, aby przygod z bieganiem rozpocz, a potem kady czas jest dobry, kada pogoda, kada pora roku, aby je kontynuowa. Bieganie to najprostsza forma aktywnoci ktr mona uprawia w kadych warunkach i o kadej porze roku . Motywacja, odpowiedni strj, rozsdne podejcie do tematu i sukces mamy gwarantowany. - Tak po prostu, wychodz i biegam, chudn, poprawiam kondycj, osigam wyniki ? - Biegania te trzeba si nauczy, zrozumie swj organizm, poj pewne podstawowe zasady. Czy Pani wie, e dugi i szybki bieg wcale nie gwarantuje szybszego spalania kalorii? No wanie. Takie kwestie jak ttno przed, w trakcie i po treningu to bardzo wany temat. Powinnimy wiedzie jak reaguje nasz organizm na dany wysiek. Kiedy, zawodowi biegacze kontrolowali ttno liczc uderzenia serca, dzi te powinnimy to robi, tyle, e mamy do tego odpowiedni sprzt. Dostpne obecnie pulsometry nie tylko mierz nasz puls, ale na jego podstawie przeliczaj ilo spalonych kalorii, a bardziej zaawansowane zapisuj tras, tempo, dystans i wiele innych. - Odnosz wraenie, e to kolejny gadet, kolejny bajer, ktrych mamy pod dostatkiem w kadej dziedzinie ycia - Przecie rzecz dotyczy naszego zdrowia, waciwego traktowania naszego ciaa, naszego organizmu, to o jakim bajerze pani
mwi. Pulsometry to po prostu kwestia bezpieczestwa, to szansa na dogbne poznanie reakcji naszego organizmu na wysiek fizyczny, to w kocu okazja, aby analizowa wasne treningi, planowa waciwe dziaania. Owszem, jest w tym te element zabawy. Na przykad dyskusje na portalach spoecznociowych, takie powiedzmy chwalenie si swoimi wynikami, opisywanie treningu. Ale przecie w tym nie ma nic zego, takie rozmowy tylko motywuj do dalszego dziaania. - Jeszcze nie wiem czy dam si przekona, ale czuje, e warto si temu przyjrze, jeli a taki wpyw na zdrowie ten sprzt moe mie. Pulsometry s dla zawodowcw, to z pewnoci, a na jakim poziomie mog z nich korzysta amatorzy? - To zaley od rodzaju pulsometru, ktry wybior. Pocztkujcy amatorzy biegania najczciej wybieraj najprostsze pulsometry. Kiedy czowiek dopiero zaczyna, tak naprawd nie wie, jak dugo ta przygoda
potrwa, nie do koca orientuje si czego mu potrzeba. I taki wybr jest ok. Podstawowy pulsometr to opaska, ktr zakada si na klatk piersiow, na wysokoci mostka. Poprzez zamontowane czujniki informacja o poziomie ttna wdruje do telefonu komrkowego, w ktrym uruchomiona zostaa odpowiednia aplikacja. - Wiem, dziki pulsometrowi, jakie ttno mam na danym etapie treningu, ale jestem amatorem absolutnym, to skd mam wiedzie jakie jest waciwe w danym momencie? - I do tego tez naley si przygotowa. S odpowiednie tabele, odpowiednie wskaniki ujmujce wiek, wag, pe. Z tymi wyliczeniami jest odrobin zabawy, ale z pewnoci warto orientowa si w temacie, warto wiedzie co o ttnie maksymalnym, ttnie minimalnym, puapie tlenowym, a tym samym pozna swj poziom zmczenia czy poziom wytrenowania. To ju s spore szczegy, ale jeli nie zgbimy tej wiedzy, to pulsometr
nie przyda nam si do niczego. Po prostu trzeba odrobin si do tego przygotowa. - Nie jest to jaka wiedza tajemna, wic zakadam, e dam rad. Ale moe wrmy do pulsometrw. Wspomnia ju pan o tych najprostszych, teraz kolej na nieco wysz pk. - Kolejn form zaawansowanego pulsometru s zegarki z pomiarem ttna. Dostpne s w tej chwili zegarki z dwoma typami pomiaru ttna na podstawie odczyty z opaski umieszczonej na klatce piersiowej oraz na podstawie odczytu pulsu z nadgarstka. Mierzenie ttna to jego podstawowe zadanie, ale w zalenoci od modelu takie pulsometry maj te moliwo dokonywania innych pomiarw jak tempo biegu, dystans, ilo krokw czy poprzez wmontowany GPS zapis przebytej trasy. Po powrocie z treningu jest moliwo zrzucenia danych do komputera i przeanalizowania, jak dany trening wyglda. Moemy uzyska informacj, jakim tempem biegalimy, jakie byy wzrosty i spadki ttna. Bardziej zaawansowane urzdzenia rejestruj ile krokw zrobi biegacz w cigu minuty, przez jaki czas jego stopy miay kontakt z podoem, jaki czas potrzebuje po treningu do regeneracji. Pulsometr rejestruje wszystkie dane przez cay czas trwania treningu? - To zaley od modelu. W wielu mamy moliwo samodzielnego ustawiania czasu pomiaru. Mona wybra opcj pomiaru co sekund, dwie, pi czy dziesi. Im czstszy pomiar tym dokadniejsze dane, ktre po bieganiu moemy spokojnie przeanalizowa. - Naprawd znajduje pan na to czas? Biega pan codziennie? - Pi razy w tygodniu gdybym nie biega nie bybym wiarygodny w tym co mwi. Wszystkie nowinki zarwno jeli chodzi o
obuwie, odzie, odywki czy zegarki testujemy na sobie i dziki temu nie opowiadamy klientom bajek. - Wszyscy pracownicy sklepu biegaj? To pikna wizytwka. A moe musz, eby tu pracowa? - Nie, oni tu pracuj bo biegaj, a nie odwrotnie ( miech) - Na pana nadgarstku widz adny zegarek. To pulsometr? - Tak - Tyle lat pan biega i jeszcze nie nauczy si swojego organizmu? - Nie, bo ttno trzeba kontrolowa zawsze. Przecie mamy rne dni, rne samopoczucie, wiele rzeczy si zmienia. Pulsometr jest potrzebny bez wzgldu na to ile lat si biega. - Wszyscy biegacie i ttno macie pod kontrol? - Oczywicie ( miech) - A co z pomiarami, ktre ma pan w swoim zegarku? Przeprowadza pan analizy? - Jeli tylko mam czas, to wykorzystuj te dane. To nadal dla mnie wane informacje i dobra zabawa. Tym, ktrzy uwaaj, e bieganie mczy i drczy chc owiadczy, e nie s sami. Jest nas spora gromada. Jednak nie da si nie zauway, e jest nas coraz mniej. Bieganie staje si coraz bardziej popularne, a jego zwolennicy rozsiewaj pozytywnego wirusa. Pozostaje tylko kwesti krtkiego czasu, kiedy si do nich przyczymy wszyscy. Biorc pod uwag, e do takich wnioskw dochodziam latami, trzeba spraw potraktowa bardzo powanie i przede wszystkim rozsdnie. Na pocztek powolutku, od pocztku z pulsometrem na nadgarstku.