Dr Magdalena SZPOTOWICZ

KOMENTARZ DO Informatora o sprawdzianie z jzyka obcego od roku szkolnego 2014/2015

Wiosn 2015 roku po raz pierwszy w historii polskiej edukacji uczniowie koczcy klas szst przystpi do sprawdzianu z jzyka obcego. W efekcie wprowadzenia nowej podstawy programowej w 2009 roku uczniowie bd odtd pisa egzamin z jzyka obcego trzykrotnie, poczwszy od sprawdzianu na drugim etapie edukacyjnym podsumowujcego nauk w szkole podstawowej, poprzez egzamin gimnazjalny, a po matur. Dziki wprowadzeniu pomiaru w jzyku obcym w szkole podstawowej rozwj umiejtnoci uczniw bdzie odtd monitorowany przez cay czas trwania edukacji szkolnej. Oczekiwana publikacja Informatora o sprawdzianie od roku 2014/2015 pozwala nauczycielom i uczniom zapozna si rodzajem zada, jakich mog spodziewa si w zestawie zada oraz z zakresem struktur gramatycznych dla kadego jzyka obcego wystpujcego na sprawdzianie. Poniewa sprawdzian z jzyka obcego pierwszy raz zosta przygotowany dla tak modych uczniw, warto przyjrze si przede wszystkim, czy sprosta on ich potrzebom i moliwociom rozwojowym. Motywujc rol w wykonaniu zadania dla uczniw w tym wieku odgrywa nadal materia ilustracyjny. Autorzy zada przedstawionych w Informatorze wzili to pod uwag i waciwie kade z prezentowanych tu zada zawiera ciekawy i przyjemny dla oka rysunek, zdjcie lub opracowanie graficzne tekstu. Dziki pracy grafikw zadania egzaminacyjne wygldaj atrakcyjnie i zachcaj do wykonania. Jest to niezwykle istotne, bo przyjemne wraenia wizualne mog stanowi o pozytywnym nastawieniu i dobrej mobilizacji do zaprezentowania swojego potencjau podczas pierwszego w yciu egzaminu z jzyka obcego. Przyjazna szata graficzna ma te t zalet, e zaciekawiajc moe zminimalizowa stres wywoany egzaminem i skupi od razu uwag na zadaniach. Kolejna cecha szstoklasistw to krtszy ni u starszych uczniw czas koncentracji uwagi. Zaleca si wic przygotowanie zada krtkich i rnorodnych, aby wykonanie ich nie byo nuce i dawao szybko poczucie sukcesu. Jak wynika z Informatora, autorzy sprawdzianu wyszli naprzeciw tej potrzebie planujc w sumie od 11 do 15 rnych zada dla kadego ze sprawdzanych jzykw nowoytnych.

Inn cech, ktra wyrnia uczniw w modszym wieku, jest nierwnomierny rozwj czterech sprawnoci jzykowych (suchania, mwienia, czytania i pisania). We wczesnych etapach edukacji jzykowej najszybciej rozwija si umiejtno rozumien ia tekstu suchanego, a pniej umiejtno rozumienia tekst u pisanego. Umiejtnoci wypowiedzi ustnej i pisemnej rozwijaj si w wolniejszym tempie i pod koniec szkoy podstawowej obserwuje si nadal dysproporcj pomidzy umiejtnoci rozumienia jzyka (ze suchu lub tekstu) a uyciem jzyka (w mowie czy w pimie) . Znajduje to odbicie w codziennej praktyce szkolnej i zawartoci podrcznikw dzieci w szkole podstawowej wyeksponowane s w duej mierze na wiczenia rozumienia tekstw suchanych oraz krtkie teksty pisane. Warto podkreli, e t specyfik autorzy zada zaproponowanych w Informatorze rwnie wzili pod uwag. Ponad poowa zawartych tu zada powicona jest sprawdzaniu umiejtnoci suchania lub wymaga wysuchania tekstw dla rozpoznania funkcji jzykowych. Zaprezentowana w Informatorze propozycja formy i treci sprawdzianu dobrze wpisuje si w triad egzaminw jzykowych przygotowanych w oparciu o now podstaw programow, do ktrych bd odtd przystpowa polscy uczniowie. Chocia wprowadzony jako ostatni, po egzaminie gimnazjalnym i maturalnym, sprawdzian dobrze wpisuje si w standardy wyznaczone przez wczeniej opracowane egzaminy. Odnoszc si do zapisw podstawy programowej konsekwentnie sprawdza podobne obszary umiejtnoci i w efekcie zawiera wsplne z pozostaymi egzaminami czci (rozumienie ze suchu, znajomo funkcji jzykowych, znajomo rodkw jzykowyc h i rozumienie tekstw pisanych), co daje uczniom poczucie cigoci i znajomoci procesu oceniania zewntrznego. Przyczynia si do tego rwnie fakt, i zadbano o to, by niektre typy zada powtarzay si we wszystkich trzech egzaminach. Cech wspln z egzaminem gimnazjalnym i maturalnym jest te zachowanie wyranie pooonego akcentu na podstawowy cel edukacji jzykowej wskazywany w podstawie programowej, jakim jest przygotowanie uczniw do komunikacji w jzyku obcym. Uczniowie maj wic do czynienia z jzykiem, ktry wystpuje w sytuacjach dnia codziennego dzieci i modziey. Warto zauway, e zadbano te o to, by tre zada zaproponowanych w Informatorze dotyczya tematw, ktre dzieci dotycz i interesuj.

Naley jednak pamita, e ze wzgldu na przyjt formu: zadania zamknite i brak zada sprawdzajcych umiejtno wypowiedzi pisemnej i ustnej, sprawdzian umoliwia tylko czciowy pomiar umiejtnoci uczniw koczcych szko podstawow. Z tego wzgldu na nauczycielach spoczywa nadal odpowiedzialno za nauczanie i sprawdzanie tych treci podstawy programowej, ktrych sprawdzian nie obejmuje. Bez wzgldu jednak na swoj form sprawdzian bdzie z pewnoci silnym bodcem do osigania wyznaczonego w podstawie programowej poziomu umiejtnoci. Dziki mobilizacji do nauki i przygotowaniu do sprawdzianu, egzamin ten moe przyczyni si do podniesienia poziomu umiejtnoci jzykowych polskich uczniw. Stanie si tak jednak wtedy, gdy nauczyciele bd w rwnym stopniu rozwija i sprawdza umiejtnoci, ktrych sprawdzian nie obejmuje, tj. wypowied ustn i pisemn.