WSPCZESNE KONCEPCJE EMOCJI

Klaus Scherer Teoria emocji jako procesu !o"o#e$o

Czym jest emocja:
Sekwencja wzajemnie powizanych i zsynchronizowanych mia# %s&s'kich
su(s&s'em)% or$a#imu (przetwarzania inf., poznania, pobudzenia
fizjologicznego, motywacji, dziaania, subiektywnego odczuwania!
"mocja powstaje w odpowiedzi na OCEN* bod#ca jako wa$nego dla
centralnych Z+,+- organizmu
%est EPIZO,EM (a nie stanem! & jej skadowe ulegaj wielokrotnie
synchronizacji i desynchronizacji, zmianom, ocena ma charakter cigy
'i(ciofazowa sekwencja oceny bod#ca:
czy bodziec jest nowy
czy jest sam w sobie przyjemny
jak wpywa na realizacj( cel)w
czy mo$na sobie z nim poradzi*
jak si( ma do wasnego +ja, i norm
-stnieje niesko.czona liczba mo$liwych stan)w emocjonalnych.
"mocje modalne to typowe wzory oceny i innych skadowych
/ dotycz powszechnych sytuacji
/ maj nazw(.
.ichar/ 0aarus1 Po#a%co mo'&%ac&j#o relac&j#a ko#cepcja emocji
0 podstaw emocji le$y OCEN+ relacji czowieka z otoczeniem
MOT2W+CJ+ okre1la, co jest dla czowieka wa$ne, wi(c decyduje o ocenie
(+regua motywacji,!
2elacja mi(dzy osobowo1ci a otoczeniem decyduje o rodzaju emocji
'odstawowe tematy relacyjne & przykady:
3niew & nieuzasadniona obraza osoby odczuwajcej
4(k & zagro$enie egzystencjalne
'oczucie winy & zamanie standard)w moralnych
Czym jest podstawowy temat relacyjny:
%est istot pro'o'&po%ej emocji, okre1la $!)%#3 sko/4 lu( kor&56
wynikajc z danej relacji czowieka z otoczeniem
5wizek mi(dzy danym znaczeniem relacyjnym a emocj jest %ro/o#& i
spec&7ic#& /la $a'u#ku
%ak czowiek odczyta sytuacj( & zale$y od czowieka i kultury
Schemat powstawania emocji:
6odziec 7 oce#a pier%o'#a 7 korzy1ci 7 emocje /o/a'#ie
lub
7 szkody i zagro$enia 7 emocje ujem#e 7 oce#a %')r#a (przewarto1ciowanie
lub wyb)r strategii dziaania!
Teoria Josepha 0e,ou8
"mocje su$ przetrwaniu
8ie istnieje jeden ukad emocjonalny w m)zgu & jest ich wiele
9dczucie emocji powstaje, gdy aktywno1* tych 8-":;-<=9>-"
=5-<?<%@CACB ukad)w jest reprezentowana w 1wiadomo1ci
Schemat powstawania:
6odziec 7 mechanizm oceny(nie1wiadomej!
7 schemat reakcji ewolucyjnie korzystnej
7 odczucie emocji
'ami(* o dawnych emocjach jest zapisywana w dw)ch odr(bnych systemach:
+pami(* emocjonalna , & ukryta, jest wynikiem warunkowania (ciao migdaowate!,
moe uruchomi emocje z powodw, ktrych nie rozumiemy
+pami(* emocji, & deklaratywna, 1wiadoma, bardziej zapominalska
%ak powstaje emocja & przykad dotyczy l(ku
%i/is %4"a %ies9 "e 'o %3" i "e jes' #ie(epiec#&
wg kognitywist)w & powstaje strach
wg 4e=ouC & konieczne jest pobudzenie ukadu niebezpiecze.stwa (ciao
migdaowate!, wtedy powstaje penoobjawowa reakcja emocjonalna:
D. c.m.E wpywa na pami(* i uwag(, pojawia si( 1wiadomo1* pobudzenia c.m.
(wiemy, $e dzieje si( co1 dobrego & zego!
F. c.m. aktywuje niespecyficzny ukad pobudzenia (wiemy, $e dzieje si( co1
wa$nego!
G. c.m. aktywizuje specyficzne zachowania, reakcje <08, hormonalne.
2eakcje somatyczne wpywaj na odczucia 1wiadome
2eakcje trzewne mog modyfikowa* emocj( (cielesne sprz($enie zwrotne!
=e=ouC krytykuje dominujce obecnie teorie poznawcze:
5ajmuj si( werbalizowanymi powodami a nie rzeczywistymi przyczynami
emocji. Czowiek w ocenie wasnego stanu emocjonalnego mo$e si( myli*
*ciao migdaowate
.O,Z+JE P.OCESW EMOCJON+0N2C:1
"mocje i uczucia (tylko u ludzi!
"mocje steniczne (wzrost pobudzenia! i asteniczne (spadek!
<fekty (silne i kr)tkotrwae!, nastroje (sabe i dugotrwae!, nami(tno1ci (silne
dugotrwae!.
'odstawowe, specyficzne (o charakterze bezwarunkowym i warunkowym!,
og)lne (>c4ean!
'odstawowe (pochodz od potrzeb somatycznych i bb. w interoceptorach!,
specyficzne (zwizane z bb. zewn(trznymi: o charakterze bezwarunkowym i
warunkowym!,
og)lne (powstaj za po1rednictwem proces)w umysowych/my1lenie!
+2odziny, emocji: strach, zo1*, smutek, zadowolenie, mio1*, zdziwienie,
wstr(t, wstyd
afiliatywne (zbli$aj ludzi do siebie! i unikania
Nas'r)j1
=u$szy czas trwania, stale obecny
6ardziej rozmyty, globalny charakter
8ie jest skierowany na konkretne obiekty
6ez zmian autonomicznych i specyficznego wyrazu mimicznego
'rzyczyny: pogoda, brak snu, po$ywienia, miesiczka, poprzednio prze$yte
emocje
Hunkcje: nadaje koloryt temu, co robimy, wpywa na sdy zupenie z nim nie
zwizane, uatwia pojawienie si( zgodnych z nim emocji