Instalacje elektryczne.

Dobr i ukadanie przewodw. Dobr zabezpiecze.

Dobr i ukadanie przewodw.

Dobierajc przewody elektryczne do wykonywanej instalacji naley przede wszystkim wzi pod
uwag nastpujce czynniki:
1. przewidywane obcienie instalacji
2. warunki otoczenia, w jakich wykonywana jest instalacja, np. pomieszczenia o duej wilgotnoci
3. przeznaczenie przewodw w wykonywanej instalacji, np. przewody ochronne

Elementy budowy przewodw elektrycznych:
1. yy robocze wykonywane najczciej z miedzi oraz aluminium. Wad przewodw
aluminiowych ograniczajc obecnie ich zastosowanie, jest maa wytrzymao mechaniczna
powodujca du awaryjno instalacji i w zwizku z tym wymagane s dla tego typu przewodw
wiksze minimalne przekroje ni dla przewodw z yami miedzianymi.
Przekroje y s znormalizowane i wynosz: 0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95;
120; itd.(mm
2
). Dla przewodw aluminiowych minimalnym przekrojem jest 1,5 mm
2
.
Dobierajc przekrj przewodu naley pamita, e powinien on by wybrany spord wartoci
znamionowych wikszych od przekroju obliczonego np. na podstawie przewidywanego obcienia.
2. Izolacja robocza y wykonywane najczciej z gumy i polwinitu. Zastosowanie przewodw z
izolacja polwinitow jest ograniczone w warunkach obnionej temperatury ze wzgldu na
zwikszon sztywno i utrat w ten sposb odpowiedniej odpornoci na uszkodzenia szczeglnie
w przypadku przewodw do odbiornikw przenonych i ruchomych np. przewodw oponowych.
W przypadku izolacji gumowej naley zwrci uwag na szybkie starzenie i utrat wasnoci
izolacyjnych w warunkach podwyszonej temperatury.
3. Osony np. oploty z tam stalowych, ktrych zadaniem jest ochrona przed uszkodzeniami
mechanicznymi. W przypadku przewodw instalacyjnych wystarczajc wytrzymao
mechaniczna w typowych warunkach zapewnia paszcz polwinitowy.

Typowe oznaczenia stosowane dla przewodw instalacyjnych i kabli
elektroenergetycznych:
A - ya aluminiowa lub juta asfaltowana (na kocu symbolu)
D - drut
F - linka stalowa, stalowe uzbrojenie
G - izolacja gumowa lub przewd grniczy, jeli litera jest na kocu symbolu
K - przewd kabelkowy lub kabel (goy)
L - linka
M - przewd mieszkaniowy
O - opona gumowa lub polwinitowa
P - przewd paszczowy, przemysowy, izolacja papierowa
S - sznur przewd wiecznikowy spawalniczy, ya sektorowa (w kablu)
W - przewd warsztatowy
Y izolacja lub osona polwinitowa

a - powoka odporna na wpywy atmosferyczne i chemiczne
c - odzie odporna na wysok temperatur
d - sznur do dwigw, spirala przeciwskrtna (w kablach), przewd odporny na wpywy
atmosferyczne
g - przewd gitki
l - przewd typu mikkiego
m - przewd montaowy
o - przewd okrgy, uzbrojenie z drutw okrgych
p - przewd paski, uzbrojenie drutw paskich
t - tama stalowa, przewd wtynkowy
u - przewd uzbrojony
w - przewd na wysokie napicie
z - ya uziemiajca, linka nona
np. oznaczenie Kgato 3x1,5 mm
2
dotyczy przewodu kabelkowego o izolacji gumowej, z oson z tam
stalowych z 3 yami o przekroju 1,5 mm
2;

YADY 2x1,5 mm
2
przewd o yach z drutu aluminiowego w izolacji i osonie polwinitowej, dwuyowy
o przekroju1,5 mm
2.


Przewody instalacyjne jednoyowe w izolacji polwinitowej
Symbol Nazwa przewodu Zastosowanie
DY-250
DY-750
Przewd o yle miedzianej
jednodrutowej (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y), na
napicie znamionowe 250V lub 750V






Do ukadania na stae w rurach instalacyjnych lub
innych osonach przewodw, do pracy w otoczeniu
o wilgotnoci wzgldnej do 100% i w
temperaturze od -40 C do +65 C
ADY-250
ADY-750
Przewd o yle aluminiowej (A)
jednodrutowej (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y), na
napicie znamionowe 250V lub 750V
LY-750 Przewd o yle miedzianej
wielodrutowej (L), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y), na
napicie znamionowe 750V
ALY-750 Przewd o yle aluminiowej (A)
wielodrutowej (L), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y), na
napicie znamionowe 750V
DYc-250
DYc-750
Przewd o yle miedzianej
jednodrutowej (D), o izolacji z
polwinitu ciepoodpornego (Yc), na
napicie znamionowe 250V lub 750V


Jw., lecz do pracy w temperaturze od -20 C do
+100 C, w tym na uzwojenia cewek aparatw i
maszyn
LYc-750 Przewd o yle miedzianej
wielodrutowej (L), o izolacji z
polwinitu ciepoodpornego (Yc), na
napicie znamionowe 750V
LgY-250
LgY-750
Przewd o yle miedzianej
wielodrutowej gitkiej (g), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y), na
napicie znamionowe 250V lub 750V
Do ukadania wewntrz opraw owietleniowych
oraz do pocze ruchomych elementw wewntrz
maszyn, przyrzdw i aparatw elektrycznych, w
ktrych jest wymagana dua gitko przewodw,
do pracy w otoczeniu o wilgotnoci wzgldnej do
100% i w temperaturze od -40 C do +65 C
LgYc-250
LgYc-750
Przewd o yle miedzianej
wielodrutowej gitkiej (g), o izolacji z
polwinitu ciepoodpornego (Yc), na
napicie znamionowe 250V lub 750V
Jw., lecz do pracy w temperaturze od -20 C do
+100 C
DYd-750 Jak DY-750, lecz o izolacji
wzmocnionej (d)

Zastosowanie analogiczne jak przewodw
podstawowych (bez izolacji wzmocnionej), lecz w
warunkach wikszego naraenia mechanicznego w
trakcie montau lub eksploatacji; przewody nie
zalecane ze wzgldu na wiksze zuycie polwinitu
ADYd-750 Jak ADY-750, lecz o izolacji
wzmocnionej (d)
LYd-750 Jak LY-750, lecz o izolacji
wzmocnionej (d)
ALYd-750 Jak ALY-750, lecz o izolacji
wzmocnionej (d)
LgYd-750 Jak LgYd-750, lecz o izolacji
wzmocnionej (d)

Przewody instalacyjne wieloyowe o izolacji i powoce polwinitowej
Symbol Nazwa przewodu Zastosowanie
YDY-750 Przewd o yach miedzianych
jednodrutowych (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y) i powoce
polwinitowej (Y), okrgy, na napicie
znamionowe 750V



Do ukadania na stae bez dodatkowych oson
przed mechanicznymi uszkodzeniami na wierzchu
ew. pod tynkiem, do pracy w otoczeniu o
wilgotnoci wzgldnej do 100% i w temperaturze
od -40 C do +65 C
YADY-750 Jw. lecz o yach aluminiowych (A)
YLY-1000 Przewd o yach miedzianych
wielodrutowych (L), o izolacji
polwinitowej (Y) i powoce
polwinitowej na napicie znamionowe
1000V
YALY-1000 Jw., lecz o yach aluminiowych
YDYp-250
YDYp-750
Przewd o yach miedzianych
jednodrutowych (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y) i powoce
polwinitowej (Y), paski (p), na
napicie znamionowe 250 V lub 750V
YADYp-250
YADYp-750
Przewd o yach aluminiowych
jednodrutowych (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y) i powoce
polwinitowej (Y), paski (p), na
napicie znamionowe 250 V lub 750V
YDYt-250 Przewd o yach miedzianych
jednodrutowych (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y) i powoce
polwinitowej (Y), wtynkowy (t), na
napicie znamionowe 250V

Jw., lecz przede wszystkim do ukadania w
warstwie tynku
YADYt-250 Jw., lecz o yach aluminiowych
YDYpp-250 Przewd o yach miedzianych
jednodrutowych (D), o izolacji z
polwinitu zwyczajnego (Y) i powoce
polwinitowej (Y), paski (p),
przystosowany do przyklejania (p), na
napicie znamionowe 250V


Jw., lecz przede wszystkim do ukadania na
wierzchu przez przyklejanie
YADYpp-250 Jw., lecz o yach aluminiowych

Przewody instalacyjne wieloyowe o izolacji polwinitowej.
Symbol Nazwa Typowe zastosowanie
DYp Przewd o yach miedzianych jednodrutowych
(D), o izolacji polwinitowej (Y), paski (p)
Do ukadania na stae, na wierzchu lub pod
tynkiem, w obwodach gdzie nie wymagane
jest wyrnianie barw izolacji yy ochronnej
i yy zerowej, do pracy w otoczeniu o
wilgotnoci wzgldnej do 100% i w
temperaturze od -40 C do +65 C
ADYp Jw. lecz aluminiowy
DYt Przewd o yach miedzianych jednodrutowych
(D), o izolacji polwinitowej (Y), wtynkowy (t)
Jw., lecz przede wszystkim do ukadania w
warstwie tynku
ADYt Jw., lecz aluminiowy

Obcialno przewodw.
Podstawowym parametrem przewodu jest jego obcialno dugotrwaa, czyli prd dopuszczalny
dugotrwale I
dd - jest
to warto prdu, jaki pync w czasie nieskoczenie dugim nie powoduje
przekroczenia temperatury dopuszczalnej dugotrwale (wane przede wszystkim dla trwaoci izolacji
przewodu), ktra wynosi:
a) 80 C dla przewodw goych linii napowietrznych
b) 65 C dla przewodw goych zawieszonych w pomieszczeniach
c) 60 C dla przewodw uoonych na stae o izolacji gumowej
d) 70 C dla przewodw o izolacji gumowej do odbiornikw ruchomych
e) 70 C dla przewodw uoonych na stae o izolacji polwinitowej
f) 70 C dla przewodw o izolacji polwinitowej do odbiornikw ruchomych

Warto obcialnoci dugotrwaej podane s w tabelach dla okrelonych typw przewodw.
Dla tego samego typu przewodu wartoci te s rne w zalenoci od sposobu uoenia przewodu,
warunkw otoczenia np. jest ona mniejsza w przypadku prowadzenia przewodu wraz z innymi
przewodami w tym samym przepucie, kanale ni przy prowadzeniu tylko tego przewodu.

Obcialno dugotrwaa, w A, przewodw izolowanych wieloyowych, miedzianych, uoonych w
pomieszczeniach o temperaturze 25 C lub otwartej przestrzeni w miejscach osonitych od
promieni sonecznych.
Przekrj
znamionowy
yy mm
2

Przewody uoone pojedynczo
bezporednio na tynku lub w tynku
Przewody uoone pojedynczo na uchwytach lub na
izolatorach albo zawieszone na lince
2-yowe 3-yowe 4-yowe 1-yowe 2-yowe 3-yowe 4-yowe
1 19 17 15 19 17 15 13
1,5 25 22 19 25 22 19 17
2,5 34 30 27 34 30 27 24
4 45 40 33 45 40 33 31
6 58 51 46 58 51 46 40
10 80 70 62 80 70 62 55
16 107 95 84 107 95 84 74
25 139 123 110 139 123 110 98
35 174 154 136 174 154 136 120
50 217 192 170 217 192 170 150
70 267 236 209 267 236 209 185
95 322 285 253 322 285 253 224
120 369 327 289 369 327 289 256
150 428 379 335 428 379 335 297

Przy okrelaniu obcialnoci przewodu prowadzonego z innymi w tej samej rurce lub pod wspln
oson nie trzeba uwzgldnia:
a) przewodw lub y nieobcionych w normalnych warunkach prdem np. przewd ochronny
b) przewodw neutralnych w liniach 3-fazowych czteroprzewodowych oraz trjprzewodowych
prdu staego
c) przewodw lub y, ktre ze wzgldu na sposb pracy instalacji nigdy nie bd jednoczenie
obcione w normalnych warunkach
W przypadku ukadania przewodw na podou o sabej przewodnoci cieplnej naley przyj
obcialno o 1 stopie nisz np. dla przewodu 3-przewodowego jak dla 2-przewodowego.
Jeeli dla przewodu uoonego na powietrzu konieczne jest zastosowanie prowadzenia czci przewodu
np. w rurce lub przy uoeniu pionowym (zmniejszona obcialno), na caej dugoci linii konieczne
jest uwzgldnienie gorszych warunkw pracy, chyba, e:
a) dugo odcinka o zmniejszonej obcialnoci jest mniejsza ni 3m
b) w przypadku wystpowania kilku odcinkw o zmniejszonej obcialnoci odlego midzy
skrajnymi fragmentami tych odcinkw wynosi co najmniej 8m
c) czna dugo odcinkw o zmniejszonej obcialnoci nie przekracza 10% caej dugoci linii

Niezalenie od obcialnoci w stosunku do niektrych typw przewodw przepisy okrelaj minimalne
wartoci stosowanych przekrojw.
a) Przewody ochronne PE dopuszczalne przekroje minimalne
2,5mm
2
dla przewodw zabezpieczonych przed uszkodzeniem mechanicznym
4 mm
2
dla przewodw niezabezpieczonych przed uszkodzeniem

Przekrj S przewodw fazowych
w mm
2

Najmniejszy dopuszczalny przekrj przewodw ochronnych
w mm
2

1 2
S<=16
16<=S<=35
S>35
S
16
S/2


b) ze wzgldu na wytrzymao mechaniczn

Rodzaj przewodu i sposb uoenia Najmniejszy przekrj w mm
2

yy Cu yy Al
Przewody goe uoone w pomieszczeniach 4 6
Przewody goe uoone na zewntrz pomieszcze 6 16
Przewody izolowane bez powoki lub uzbrojenia
uoone po wierzchu na zewntrz pomieszcze
6 10
Przewody izolowane w obwodach
sygnalizacyjnych, sterowniczych i pomiarowych
0,5 1,0
Przewody izolowane nie wymienione wczeniej 1 1,5

Ukadanie przewodw.
Wyrnia si nastpujce typy instalacji elektrycznych:
natynkowe
wtynkowe
podtynkowe
Zaleca si, aby przy modernizacji instalacji wybiera taki sposb prowadzenia przewodw, aby nie
narusza konstrukcji budynku np. przez kucie.

Sposoby prowadzenia przewodw w instalacjach elektrycznych:
1. Przewd kabelkowy na tynku
2. W listwach i kanaach naciennych
3. Zunifikowane linie pionowe ZELP
4. W rurkach na cianie i suficie
5. W rurkach pod tynkiem
6. Przewody wtynkowe
7. W korytkach
8. Wykonane przewodami szynowymi
9. W kanaach podogowych
10. Na drabinkach
11. Na wspornikach (pkach)
12. Na wieszakach prtowych

Ad.1. Przewd instalacyjny osadza si w specjalnych uchwytach zamocowanych do konstrukcji
budowlanej. Wszelkie poczenia i rozgazienia instalacji powinny by wykonywane wycznie w
natynkowych puszkach rozganych. Stosowane w warunkach przemysowych lub pomieszczeniach
gospodarczych np. piwnice

Ad.2. Nacienne kanay elektroinstalacyjne s stosowane w szczeglnoci tam, gdzie wymagane jest
zainstalowanie duej liczby odbiornikw i zachodzi konieczno czstej zmiany ich usytuowania przy
zachowaniu wysokiej estetyki pomieszczenia. Instalacje listwowe (zwane te minikanaami) polegaj na
ukadaniu przewodw w specjalnych listwach mocowanych do ciany przy pododze (listwy
przypodogowe) lub w pewnej odlegoci od podogi (listwy cienne).
Kanay wytwarzane s zwykle z:
PCV i jego trudno palnych odmian,
tworzyw sztucznych bezchlorowych (w razie poaru nie wydzielajcych trujcych i agresywnie
dziaajcych na otoczenie gazw) nie podtrzymujcych palenia,
blachy stalowej ocynkowanej i powlekanej lakierem.

W instalacjach najczciej stosowane s nastpujce rodzaje kanaw:

kanay nacienne i sufitowe otwierane z oddzieln pokryw, jedno- i wielokomorowe,
wyposaone w dodatkowe elementy do maskowania pocze i rozgazie oraz przegrody do
oddzielania komr,
kanay nacienne i sufitowe z listw gwodziow, w ktr (co okoo 1 m) wbija si gwodzie
mocujce kanay do podoa,
kanay nacienne i sufitowe sprztowe, ktrych wymiary pozwalaj na mocowanie w nich puszek
sprztowych (np. do gniazd wtyczkowych), a ich pokrywy maj otwory montaowe o rnych
ksztatach; kanay tej grupy, o duych wymiarach, mog suy jako kanay doprowadzajce i
odprowadzajce energi z szafek rozdzielczych,
kanay do oprzewodowania - suce do poziomego lub pionowego ukadania przewodw w
skrzynkach lub szafach rozdzielczych,
kanay zasileniowe - s to krtkie odcinki kanaw suce do ochrony i osony przej
przewodw z szafek rozdzielczych (lub sterowniczych) do kanaw instalacyjnych,
kanay podparapetowe - s to kanay przeznaczone do montau pod parapetami okien; w kanaach
tych mona mocowa puszki i gniazda wtyczkowe, podobnie jak w kanaach naciennych,
kanay do mocowania opraw owietleniowych.

Ad.3. Wewntrzne linie zasilajce w budynkach wielorodzinnych powinny by prowadzone w miejscach
atwo dostpnych, poza mieszkaniami w rurkach stalowych lub izolacyjnych z zewntrzn oson
stalow. Do tego celu w budynkach wielokondygnacyjnych stosuje si najczciej system ZELP (zesp
elektrycznych linii pionowych). Jest to obudowa o prostoktnym przekroju porzecznym, wykonana z
blachy stalowej, wewntrz ktrej prowadzone s przewody WLZ oraz umieszczone s zabezpieczenia
przedlicznikowe i liczniki energii elektrycznej.

Ad.4. Instalacje wykonane przewodami umieszczonymi w rurkach mocowanych na cianie i suficie s
stosowane gwnie w pomieszczeniach przemysowych i rzadziej w pomieszczeniach o charakterze
oglnym. W systemie tym stosuje si rurki stalowe lub z tworzywa sztucznego, ktre zapewniaj ochron
przewodw przed uszkodzeniami mechanicznymi. Rurki stalowe stosuje si w miejscach wystpowania
szczeglnie duych narae mechanicznych. W przypadku duej agresywnoci chemicznej rodowiska
instalacja moe by wykonywana jako hermetyczna. Rurki wykonane z twardego polichlorku winylu s
przeznaczone do wykonywania instalacji elektrycznych wewntrz pomieszcze. Wszelkie poczenia i
rozgazienia instalacji powinny by wykonywane wycznie w natynkowych puszkach rozganych.
Stosowane w tych instalacjach elementy czce (zczki karbowane-kompensacyjne) i mocujce
(uchwyty) pozwalaj atwo i szybko wykona instalacj elektryczn.

Ad.5. Instalacje umieszczone w rurkach pod tynkiem nale do instalacji z przewodami wymienialnymi i
stosowane s gwnie w pomieszczeniach mieszkalnych oraz o przeznaczeniu oglnym. Rurki
instalacyjne s jednocienne, gadkie lub karbowane, przeznaczone do prowadzenia przewodw w
budynkach. Dua wytrzymao mechaniczna rurek umoliwia ich umieszczenie w betonie. Najczciej
dostpne s rurki o rednicach: 16, 20, 25, 32 oraz 40 mm. Rurki mog by wykonane z materiaw
niepalnych i zaopatrzone w link stalow uatwiajc wciganie przewodw.

Ad.6. Instalacje te dopuszczone s do wykonywania w nowych obiektach budowlanych przy spenieniu
nastpujcych warunkw:
przewody na caej dugoci powinny by pokryte warstw tynku o gruboci, co najmniej 5 mm,
trasy uoenia przewodw powinny by rwnolege do krawdzi cian i sufitw.
Instalacje wtynkowe nie mog by ukadane na cianach wykonanych z materiaw atwopalnych ani na
cianach wykonanych z pyt gipsowo-papierowych.

Ukadanie przewodw izolowanych wieloyowych
a) po wierzchu
a. bezporednio na cianie, suficie itp.
b. Na uchwytach dystansowych

Naley zwrci uwag na to, e ukadanie przewodw izolowanych wieloyowych bez powok
metalowych bezporednio na podou z drewna lub innych materiaw palnych jest dopuszczalne tylko
dla przewodw zabezpieczonych bezpiecznikami o prdzie znamionowym do 16A.
b) pod tynkiem
zezwala si na ukadanie przewodw bez powoki metalowej bezporednio pod tynkiem na podou z
materiaw palnych oraz pod okadzin paln, jeeli zostanie zastosowana warstwa zaprawy o
gruboci co najmniej 5 mm albo dla przewodw zabezpieczonych bezpiecznikami o prdzie
znamionowym do 16A.


Zabezpieczenia instalacji elektrycznych.
W odbiorczych instalacjach elektrycznych dla ochrony przewodw przed przecieniami, zwarciami, a
take dla celw ochrony przeciwporaeniowej przez samoczynne wyczenie zasilania stosuje si
urzdzenia nadprdowe (przeteniowe), ktre mona podzieli na trzy zasadnicze rodzaje:

urzdzenia jednoczenie chronice przed prdem przecieniowym i zwarciowym:
bezpieczniki topikowe instalacyjne z penozakresow charakterystyk np. typu Bi-Wts, Bi-Wtz,
gG, gL,
wyczniki samoczynne z wyzwalaczem termicznym i elektromagnetycznym,
urzdzenia chronice wycznie przed prdem zwarciowym:
bezpieczniki topikowe dobezpieczeniowe z niepenozakresow charakterystyk (typu aM),
wyczniki samoczynne z wyzwalaczem elektromagnetycznym,
urzdzenia chronice wycznie przed prdem przecieniowym:
wyczniki lub styczniki wyposaone tylko w wyzwalacz termiczny.

Przykad instalacji elektrycznej































Typy charakterystyk zabezpiecze:
a) czasowo zalena
b) czasowo niezalena


Charakterystyki czasowo-prdowe bezpiecznikw instalacyjnych























































Charakterystyki zabezpiecze nadprdowych.




















































Tabela krotnoci prdu znamionowego, przy ktrej czas wyczania jest nie duszy 5s.



B - przedzia dziaania wyzwalaczy 3 - 5 In (zabezpieczenie przewodw w obwodach owietlenia,
sterowania, gniazd wtykowych),
C - przedzia dziaania wyzwalaczy 5 - 10 In (zabezpieczenie urzdze o duych prdach
rozruchowych: silniki, transformatory, rda wiata),
D - przedzia dziaania wyzwalaczy 10 - 20 In (zabezpieczenie urzdze o bardzo duych prdach
udarowych w chwili zaczania: zawory elektromagnetyczne, transformatory, lampy arowe i
wietlwkowe)

l.p. Urzdzenie samoczynnie odczajce zasilanie Warto
wspcz. k
Warto
prdu In




1
Bezpiecznik:
1. instalacyjny z wkadk topikow szybk:
a) na prd znamionowy do 35 A
b) na prd znamionowy 40 do 100 A
c) na prd znamionowy 125 do 200A
2. instalacyjny z wkadk topikow zwoczn:
a) na prd znamionowy do 16A
b) na prd znamionowy 20 do 25A
c) na prd znamionowy 32 do 63A
d) na prd znamionowy 80 do 100A
3. instalacyjny z wkadk topikow o dziaaniu
szybkozwocznym:
a) na prd znamionowy do 32A
b) na prd znamionowy 32 do 200A
4. wielkiej mocy z wkadk topikow szybk:
a) na prd znamionowy do 10A
b) na prd znamionowy 32 do 200A
5. wielkiej mocy z wkadk topikow zwoczn:
a) na prd znamionowy do 10A
b) na prd znamionowy 16 do 50A
c) na prd znamionowy 63 do 100A
d) na prd znamionowy 125 do 250A
e) na prd znamionowy 400 do 500A


2,5
3,0
3,5

3,5
4,0
4,5
5,0


4,5
6,0

3,2
4,0

5,0
5,5
6,0
6,5
7,0



Prd
znamionowy
wkadki
bezp.

2

Wycznik zgodnie z norm PN-92/E-06150
wyposaony w wyzwalacze lub przekaniki bezzw.

1,2
Prd
nastawczy
wyzwalacza
lub przekan.
bezzw.



3
Wycznik instalacyjny nadmiarowy zgodnie z PN-
90/E-93002:
1. typ L
a) na prd znamionowy do 10A
b) na prd znamionowy 16 do 25A
c) na prd znamionowy 32 do 63A
2. typ U:
a) na prd znamionowy do 10A
b) na prd znamionowy 16 do
25A
c) na prd znamionowy 32 do
63A
3. typ K
4. typ D



5,2
4,9
4,5

12,0
11,2
10,4
10,0
50,0


Prd
znamionowy
wycznika
4 Wycznik przeciwporaeniowy rnicowo-prdowy 1,2 Wyzwalajcy
prd
rnicowy

Zasady stosowania zabezpiecze instalacji elektrycznych.
Nie wolno stosowa zabezpiecze w przewodach uziemie roboczych oraz przewodach ochronnych!

Zabezpieczenia przed przecieniem stosuje si na pocztku kadego odcinka linii, gdzie nastpuje
zmiana obcialnoci linii zwizana ze zmian przekroju lub spowodowana zmian rodzaju przewodw
oraz w przypadku wystpienia odcinkw, dla ktrych warunki pracy ulegaj zdecydowanemu
pogorszeniu np. przez nadmierne ogrzewanie.
Nie dotyczy to przypadkw wystpowania rozgazie linii nie zwizanych ze zmiana przekroju,
odcinkw linii, ktre skutecznie chronione przed skutkami zwar, a dla ktrych nie przewiduje si pracy
w stanie przecienia i w ktrych nie bd stosowane gniazda wtyczkowe (dugo tych odcinkw nie
powinna przekracza 3m)
Zabezpieczenie przecieniowe przewodw powinno spenia nastpujce warunki:
Io < In < I
dd

Io obliczeniowy prd obcienia odcinka sieci
In prd znamionowy zabezpieczenia (lub warto nastawy zabezpieczenia)
I
dd
prd dopuszczalny dugotrwale dla przewodu odcinka
I
2
< 1,45 I
dd

I
2
= k*In
k wspczynnik krotnoci prdu zadziaania zabezpieczenia
k = 1,6 2,1 dla bezpiecznikw instalacyjnych (im mniejsza warto tym wiksza skuteczno ochrony
przecieniowej przewodu)
k = 1,45 dla wyzwalaczy elektromagnetycznych typu B, C, D.


Zasady stosowania zabezpiecze zwarciowych s podobne jak w przypadku zabezpiecze
przecieniowych (zazwyczaj zastosowane zabezpieczenie zawiera oba czony i spenia jednoczenie
funkcje zarwno zabezpieczenia przed przecieniami jak i zwarciami).
Podstawowym wymaganiem dla zabezpiecze zwarciowych jest moliwo wyczania prdw
zwarciowych o wartoci wikszej od spodziewanej w zabezpieczanym odcinku. Jednoczenie czas
wyczania powinien by na tyle krtki, aby nie nastpio przekroczenie dopuszczalnej temperatury
granicznej. Czas ten dla prdw o czasie trwania poniej 5s okrela zaleno:
2
I
S
k t
S przekrj przewodu w mm
2

I warto skuteczna prdu zwarcia w A
k wspczynnik zwizany z budow przewodu
k=74 dla przewodw aluminiowych z izolacj PCV
k=87 dla przewodw aluminiowych o izolacji z gumy, polietylenu, butylenu lub etylenu-
propylenu
k=115 dla przewodw miedzianych z izolacj PCV
k=135 dla przewodw miedzianych o izolacji z gumy, polietylenu, butylenu lub etylenu-
propylenu

Dla zabezpiecze nadprdowych elektromagnetycznych charakterystyki zadziaania s nastpujce:
a) Ip < 1,13 In czas zadziaania duszy ni 1 h
b) Ip < 1,45 In czas zadziaania krtszy ni 1 h
c) Ip < 3 In (typ B)
Ip < 5 In (typ C)
Ip < 10 In (typ D)
Wyczenie obwodu w czasie duszym ni 1s
d) Ip < 5 In (typ B)
Ip < 10 In (typ C)
Ip < 20 In (typ D)
Wyczenie obwodu w czasie krtszym ni 1s