Instrukcja uytkownika

Instalacja
Wersja 2014.0.1

Instrukcja Instalacji 2 Wersja 2014.0.1

Spis treci
1 WSTP ........................................................................................................................................................... 3
2 WYMAGANIA ................................................................................................................................................ 4
2.1 SPRZTOWE I SYSTEMOWE ....................................................................................................................... 4
2.2 PROGRAMOWE ......................................................................................................................................... 4
2.3 KONFIGURACJA SQL .................................................................................................................................. 4
2.4 LICENCYJNE ................................................................................................................................................ 4
3 PYTA INSTALACYJNA.................................................................................................................................... 6
4 INSTALACJA PROGRAMU COMARCH ERP OPTIMA ........................................................................................ 7
4.1 WPROWADZENIE ....................................................................................................................................... 7
4.2 PROCES INSTALACJI ................................................................................................................................... 7
4.2.1 URUCHOMIENIE .......................................................................................................................... 7
4.2.2 AKCEPTACJA WARUNKW GWARANCJI ..................................................................................... 8
4.2.3 SPRAWDZENIE WYMAGA SYSTEMOWYCH ............................................................................... 9
4.2.4 WYBR RODZAJU INSTALACJI ................................................................................................... 10
4.2.5 WYBR TRYBU INSTALACJI ........................................................................................................ 10
4.2.6 WYBR INSTALALACJI KOMPONENTU CRYSTAL REPORTS ........................................................ 11
4.2.7 WYBR AKTYWNYCH MODUW ............................................................................................. 11
4.2.8 INSTALACJA SERWERA SQL ........................................................................................................ 12
4.2.9 ZATWIERDZENIE INSTALACJI ..................................................................................................... 14
4.2.10 ZAKOCZENIE INSTALACJI ......................................................................................................... 14
4.3 ZMIANA DOSTPNOCI MODUW DODATKOWYCH INSTALOWANYCH Z COMARCH ERP OPTIMA
ORAZ FUNKCJA NAPRAWY INSTALACJI ............................................................................................................... 15
4.3.1 WYBOR MODULOW DODATKOWYCH ....................................................................................... 16
4.3.2 FUNKCJA NAPRAW INSTALACJ COMARCH ERP OPTIMA ......................................................... 16
4.4 INSTALACJA NIENADZOROWANA ............................................................................................................ 17
4.5 INSTALACJA COMARCH ERP OPTIMA NA SERWERZE TERMINALI ........................................................... 17
4.5.1 USTAWIENIE INTERFEJSU COMARCH ERP OPTIMA WPYWAJCE NA WYDAJNO PRACY
W RODOWISKU TERMINALOWYM ........................................................................................................ 17
4.5.1.1 USTAWIENIA SKRKI PROGRAMU ....................................................................................... 17
4.5.1.2 WYCZENIE ANIMACJI ....................................................................................................... 17
4.5.1.3 ZWINICIE GRAFICZNEGO MENU (RIBBON) ........................................................................ 17
5 REINSTALACJA Z POPRZEDNIEJ WERSJI ORAZ AKTUALIZACJE PROGRAMU ...................................................18
5.1 REINSTALACJA Z POPRZEDNIEJ WERSJI ................................................................................................... 18
5.2 AKTUALIZACJE COMARCH ERP OPTIMA .................................................................................................. 19
5.3 MODUY DODATKOWE INSTALOWANE OSOBNO ................................................................................... 20


Instrukcja Instalacji 3 Wersja 2014.0.1

1 Wstp
W niniejszej instrukcji przedstawione zostay wymagania, proces instalacji i reinstalacji Comarch ERP Optima 2014.

Instrukcja Instalacji 4 Wersja 2014.0.1

2 Wymagania
2.1 Sprztowe i systemowe
Komputer z procesorem kompatybilnym z Pentium III lub wyszym, 2GHz
2 GB pamici RAM w przypadku instalacji program + serwer SQL, 1GB w przypadku instalacji samego
programu
Dysk: 4 GB wolnej przestrzeni
Napd DVD (w przypadku instalacji z pyty)
Drukarka pracujca w systemie Microsoft Windows
System operacyjny Windows 8; Windows 7 (cznie z wersj Starter); Windows Vista Service Pack 2;
Windows XP SP 3; Windows Server 2003 Service Pack 2; Windows Server 2008 Service Pack 2; Windows
Server 2008 R2; Windows Server 2012
W instalacjach wielostanowiskowych zalecamy wykorzystanie dedykowanego serwera bazy danych. Konfiguracja
sprztowa dla takich instalacji jest poza zakresem tej instrukcji. Prosimy o kontakt w tej sprawie z Autoryzowanym
Partnerem Comarch.
2.2 Programowe
Microsoft Internet Explorer 7.0 lub wyszy
Sie Microsoft Windows (moliwa praca jednostanowiskowa)
Protok sieciowy TCP/IP
Minimalna, dopuszczalna przez instalator rozdzielczo ekranu to 1024x768
Do instalacji programu konieczne s uprawnienia administratora systemu
2.3 Konfiguracja SQL
Comarch ERP Optima moe pracowa w oparciu o baz Microsoft SQL Server 2005, 2008, 2008 R2 lub
2012 (wersja 2000 nie jest wspierana). Zaleca si stosowanie najnowszych poprawek Service Pack dla
poszczeglnych wersji
Comarch ERP Optima wsppracuje z dowoln edycj serwera SQL: Express, Workgroup, Standard oraz
Enterprise.
Wraz z programem dystrybuowana jest darmowa wersja Express, ktra posiada ograniczenia zwizane
z maksymaln wielkoci bazy danych (maks. 10 GB) oraz iloci alokowanej pamici RAM (maks. 1GB).
Jednake wersja ta w zdedydowanej wikszoci przypadkw jest wystarczajca do pracy jedno
i kilkustanowiskowej. w przypadku bardziej rozbudowanych instalacji prosimy o kontakt
z Autoryzowanym Partnerem Comarch w celu doboru odpowiedniej edycji
Do prawidowej pracy na poziomie serwera konieczne jest ustawienie: ukad sortowania (collation)
Polish, case insensitive, accent sensitive (Polish_CI_AS)*
Tryb uwierzytelnienia mieszany (mixed mode)*
* Ustawienia te dotycz samodzielnej instalacji Microsoft SQL Server, instalacja wraz Comarch ERP Optima nie
wymaga adnych dodatkowych zmian w konfiguracji SQL.
2.4 Licencyjne
Do pracy programu w penej wersji konieczne jest podczenie zaprogramowanego klucza HASP do
komputera, ktry peni rol serwera klucza. rdem licencji moe by rwnie klucz wirtualny.
Dla niektrych moduw dostpna jest rwnie opcja zabezpieczenia licencyjnego w postaci plikw tzw.
Softhasp.

Instrukcja Instalacji 5 Wersja 2014.0.1


Uwaga: Instalacja programu, na komputerze, na ktrym nie ma wczeniejszej wersji
Comarch ERP Optima zainstaluje wraz z programem now aplikacj do zarz dzania
licencjami Comarch ERP Menader Licencji. Zastpuje ona dotychczasowy Serwis Klucza
HASP oraz Zdalny Serwer Klucza. Wicej informacji mona znale w instrukcji Comarch
ERP Menader Licencji.


Uwaga: Comarch ERP Optima od wersji 2013.0.1 dla baz konfiguracyjnych utworzonych
w tej wersji programu wymaga zainstalowania aplikacji Comarch ERP Menader Licencji.
Nie jest to konieczne dla baz konfiguracyjnych skonwertowanych z wersji wczeniejszych
ni 2013.0.1.


Instrukcja Instalacji 6 Wersja 2014.0.1

3 Pyta instalacyjna
Po uruchomieniu dysku instalacyjnego wywietlane jest menu:
Zainstaluj - uruchomienie instalacji systemu Comarch ERP Optima
Prezentacja programu
Pierwsze kroki z programem - dokumentacja, filmy instruktaowe oraz bazy demo
Oferta w modelu usugowym
Gdzie kupi?

Wybranie opcji Zainstaluj Comarch ERP Optima umoliwia zainstalowanie programu w wersji dla jednego
stanowiska lub dla pracy sieciowej.

Uwaga: Jeli po woeniu pytki instalacyjnej menu nie uruchomio si automatyc znie,
naley uruchomi plik opti ma.exe, znajdujcy si w katalogu gwnym pytki.

Instrukcja Instalacji 7 Wersja 2014.0.1

4 Instalacja programu Comarch ERP Optima
4.1 Wprowadzenie
Podczas instalacji Uytkownikowi towarzyszy tzw. asystent. Dziki temu cay proces polega na odpowiadaniu na
pytania instalatora pojawiajce si w kolejnych oknach. Potwierdzenie podanych informacji i przejcie do
nastpnego okna nastpuje po wciniciu przycisku Dalej. Powrt do wczeniejszego okna jest moliwy po
wciniciu przycisku Wstecz.
Pena instalacja systemu skada si z kilku etapw wchodzcych w jeden proces instalacji. Poszczeglne etapy to:
Sprawdzenie obecnoci wymaganych komponentw do instalacji systemu Comarch ERP Optima
Instalacja i konfiguracja silnika bazy danych, ktry jest niezbdny do dziaania programu Comarch ERP
Optima. Silnik ten to Microsoft SQL Server 2008 R2 SP2 Express Edition. Ten punkt jest realizowany tylko
w sytuacji, gdy wybrano opcj instalacji silnika bazy danych. Moliwo taka jest dostpna jeli na
komputerze nie jest jeszcze zainstalowany Microsoft SQL Server.
Instalacja samego systemu Comarch ERP Optima.
Dostpno wskazanych etapw instalacji jest uwarunkowana rodzajem instalatora, rozpoznanymi przez instalator
i funkcjonujcymi ju komponentami oraz wyborem odpowiednich opcji przez Uytkownika.
Razem z programem instalowany jest rwnie generator raportw o nazwie GenRap autorstwa COMARCH SA.
Narzdzie to pozwala na edycj oraz tworzenie nowych wydrukw w programie.

Uwaga: Instalacja systemu Comarch ERP Optima musi by wykonana przez Uytkownika,
ktry posiada uprawnienia admini stratora w systemie operacyjnym. Przed rozpoczciem
instalacji programu naley zamkn wszystkie otwarte aplikacje.
Do prawidowego dziaania program wymaga dodatkowych komponentw. w czasie instalacji programu
sprawdzane jest ich wystpowanie i w przypadku stwierdzenia braku obecnoci tych komponentw instalator
przystpuje do ich instalacji. Poniej znajduje si lista wymaganych komponentw
.NET Framework 3.5 SP1
.NET Framework 4.0
MSXML 6.0
MDAC
SQLDMO
Crystal Reports (11.5.0.0)
SOAP toolkit 3.0
4.2 Proces instalacji
4.2.1 Uruchomienie
Program Comarch ERP Optima mona zainstalowa z pyty instalacyjnej lub jednoplikowego instalatora:
ComarchERPOptimasql.exe (zawiera program + silnik SQL), ComarchERPOptima.exe (zawiera sam program,
wykorzystywany do aktualizacji Comarch ERP Optima lub instalacji na stanowisku bez SQL). Jednoplikowe
instalatory dostpne s do pobrania po zalogowaniu na stronach walidowanych dla Klientw
www.comarch.pl/erp/klienci
Po uruchomieniu instalatora pojawia si kreator instalacji. Poniszy przebieg instalacji odnosi si do instalatora
zawierajcego serwer SQL, to znaczy pliku ComarchERPOptimasql.exe. w przypadku uycia drugiego pliku
ComarchERPOptima.exe instalacja wyglda analogicznie, nie ma jedynie sekcji zwizanej z instalacj serwera SQL
(Rys. 7 oraz Rys. 8).

Instrukcja Instalacji 8 Wersja 2014.0.1


Rys. 1 Kreator instalacji
4.2.2 Akceptacja warunkw gwarancji

Rys 2. Warunki gwarancji
W kolejnym kroku kreator prosi o zapoznanie si z dokumentami: Umowa sprzeday pakietw oprogramowania
Comarch ERP Optima oraz Warunki gwarancyjne Comarch ERP Optima. Akceptacja warunkw i nacinicie
klawisza Dalej kontynuuje proces instalacji.

Instrukcja Instalacji 9 Wersja 2014.0.1

4.2.3 Sprawdzenie wymaga systemowych

Rys. 3 Sprawdzanie wymaga systemowych
Podczas sprawdzania wymaga systemowych instalator weryfikuje, czy komputer jest odpowiednio
skonfigurowany na potrzeby programu Comarch ERP Optima. w razie wystpienia problemw uniemoliwiajcych
poprawne dziaanie programu przy danej pozycji pojawi si znak X i instalator zakoczy dziaanie.

Uwaga: Jeli test gotowoci systemu wykae jakie braki w konfiguracji sprztowo
systemowej komputera, to instalacja zostaje zakoczona. Naley uruchomi j ponownie
po wczeniejszym usuniciu przedstawionych w raporcie brakw
Poniej znajduje si lista sprawdzanych parametrw systemu wraz z ich wymaganymi wartociami:
Nazwa komputera instalator sprawdza poprawno nazwy komputera
System program Comarch ERP Optima moe by zainstalowany tylko na systemach operacyjnych okrelonych
w wymaganiach minimalnych
Procesor instalator sprawdza, czy taktowanie procesora wynosi co najmniej 1 GHz
Pami RAM minimalna ilo pamici RAM to 1 GB
Ustawienia regionalne do zainstalowania programu konieczne s polskie ustawienia regionalne
Przegldarka internetowa do pracy programu konieczna jest obecno w systemie przegldarki Internet Explorer
w wersji minimum 7.0
Rozdzielczo ekranu minimalna, dopuszczalna przez instalator rozdzielczo to 1024x768

Uwaga: Nazwa komputera nie moe by taka sama jak nazwa uytkownika, ktry
uruchomi instalacj Comarch ERP Optima, w przeciwnym przypadku instalacja bdzie
przerwana na etapie zatwierdzania wyboru trybu instalacji serwera SQL.

Instrukcja Instalacji 10 Wersja 2014.0.1

4.2.4 Wybr rodzaju instalacji

Rys. 4 Rodzaj instalacji
Instalacja standardowa na komputerze instalowane s wszystkie niezbdne komponenty programu
Comarch ERP Optima. Jest to typ instalacji zalecany przez producenta. Instalator w tym przypadku
ustawia domyln ciek instalacji programu: C:\Program Files\Comarch OPT!MA\ (w przypadku
systemw 64 bitowych bdzie to cieka C:\Program Files (x86)\Comarch OPT!MA\)
Instalacja uytkownika pozwala na wybr miejsca instalacji programu.
4.2.5 Wybr trybu instalacji

Rys. 5 Tryb instalacji

Instrukcja Instalacji 11 Wersja 2014.0.1

Instalacja uproszczona. Zostan zainstalowane moduy Kasa / Bank oraz Faktury po wybraniu tej pozycji
przechodzimy do uproszczonej wersji instalatora pozwalajcej na wybr podstawowych parametrw instalacji. Po
wybraniu tej opcji domylny operator bdzie mia zaznaczone tylko dwa moduy Kasa/Bank oraz Faktury, prcz
tego w ustawieniach operatora zostanie zaznaczona opcja Wersja uproszczona programu, ktra skutkuje
zastosowaniem uproszczonego menu w programie zawierajcego dla przejrzystoci tylko niektre funkcje
programu.
Jeli okae si, e podczas pracy potrzebne s funkcje, ktre zostay ukryte lub Uytkownik chce pracowa rwnie
na innych moduach, to nie ma koniecznoci reinstalowania programu. Naley na karcie operatora (System/
Konfiguracja/ Program /Uytkowe/ Operatorzy) odznaczy parametr Wersja uproszczona programu i zaznaczy
odpowiednie moduy.
W kolejnym etapie instalacji od razu przechodzimy do Instalacji silnika bazy danych
Instalacja zaawansowana po wybraniu tej pozycji przechodzimy do penej wersji instalatora, ktra pozwala na
wybr wikszej iloci parametrw instalacji takich jak wybr aktywnych moduw i moduw dodatkowych.
w kolejnym etapie instalacji przechodzimy do wyboru aktywnych moduw.
4.2.6 Wybr instalalacji komponentu Crystal Reports
Podczas instalacji Comarch ERP Optima jest moliwo zrezygnowania z instalacji komponentu wydrukw Crystal
Reports. Odpowiedni ekran z moliwoci odznaczenia tego elementu pojawi si podczas instalacji w trybie
zaawansowanym tylko jeeli spenione s rwnoczenie oba warunki: na komputerze jest zainstalowany Comarch
ERP XL oraz nie jest jeszcze zainstalowany dodatek Crystal Reports.
4.2.7 Wybr aktywnych moduw
Wybr aktywnych moduw Uytkownik powinien zaznaczy te moduy, na ktre zostaa wykupiona licencja.
Wybrane moduy bd zaznaczone podczas logowania w programie. Wybr aktywnych moduw bdzie mona
zmieni pniej w konfiguracji programu: Program/ Uytkowe/ Operatorzy

Rys. 6 Wybr moduw
Zaznaczaniem moduw rzdz pewne reguy:
Jeeli zostanie odznaczony modu Kasa/Bank (KB) i Kasa/Bank Plus (KBP) program pozwoli zaznaczy
tylko moduy, ktre nie wymagaj do poprawnej pracy wyej wymienionych moduw, czyli: Serwis (SRW),

Instrukcja Instalacji 12 Wersja 2014.0.1

Obieg Dokumentw (OBD), Analizy BI, Biuro Rachunkowe, CRM, CRM Plus, rodki Trwae (T), Automat
Synchronizacji i/lub Przypominacz
Jeeli zaznaczono ktrykolwiek z moduw: Ksiga Podatkowa (KP), Ksiga Handlowa (KH), Ksiga
Handlowa Plus (KHP), Faktury (FA), Handel (HA), Handel Plus (HAP), Pace i Kadry (PK), Pace i Kadry Plus
(PKP) lub Detal (DET) wymagane jest zaznaczenie rwnie moduu Kasa/Bank lub Kasa/Bank Plus.
Wraz z instalacj Comarch ERP Optima dodawane s dwie usugi: Comarch Automat Synchronizacji oraz Comarch
ERP Automat Windykacji. Instalowana jest rwnie aplikacja do zarzdzania licencjami Comarch ERP Menader
Licencji.
Szczegowe informacje na temat poszczeglnych moduw zawarte s w ulotkach ich dotyczcych.

Uwaga: Jeli zaznaczone zostan moduy, na ktre Uytkownik nie posiada wykupionych
licencji cay program bdzie pracowa w WERSJI STARTOWEJ. Zawsze zaznaczany jest
modu Kasa/Bank, niezalenie od wykupionych licencji.
4.2.8 Instalacja serwera SQL
Silnik bazy danych jest elementem niezbdnym do pracy programu Comarch ERP Optima to wanie on
odpowiada za zapis i przechowywanie baz danych. Instalator Comarch ERP Optima umoliwia automatyczn
instalacj silnika bazy danych Microsoft SQL Server 2008 R2 SP2 na polskojzycznych oraz anglojzycznych
systemach operacyjnych.
Instalacja silnika Microsoft SQL Server odbywa si na lokalnym komputerze jako nazwana instancja
NazwaKomputera\OPTIMA.
W przypadku, gdy Uytkownik posiada ju zainstalowany i dostpny serwer oraz godzi si na jego konfiguracj pod
potrzeby Comarch ERP Optima nie musi dokonywa instalacji silnika.

Uwaga: Domylnie instalowana nazwa instancji Microsoft SQL Server to Optima, caa
nazwa serwera SQL ma posta NazwaKomputera\Optima

Rys. 7 Instalacja serwera SQL

Instrukcja Instalacji 13 Wersja 2014.0.1

Tryby instalacji serwera SQL:
Jednostanowiskowa na komputerze zostanie zainstalowany program Comarch ERP Optima oraz serwer SQL
(jeeli instalator nie wykryje go na tym komputerze). Instalacja przeznaczona dla pojedynczego uytkownika.
Wielostanowiskowa (Comarch ERP Optima + Serwer) instalacja wykorzystywana na serwerze. Zostanie
zainstalowany program Comarch ERP Optima, serwer SQL oraz instalator skonfiguruje system (dodanie wyjtku do
zapory systemu) umoliwiajc innym komputerom czenie si do tego serwera.
Wielostanowiskowa (tylko Comarch ERP Optima) na komputerze zostanie zainstalowany program Comarch
ERP Optima. Instalacja wykorzystywana na komputerach (kocwkach), czcych si do serwera SQL.
Uytkownik nie musi podawa hasa dla loginu SA (System Administrator dla Microsoft SQL Server). w takiej
sytuacji instalator automatycznie przypisuje haso: Comarch!2011.

Uwaga: Waciwy poziom bezpieczestwa danych zapewnia okrelenie wasnego silnego
hasa (parametr Zabezpiecz wasnym hasem).

Rys. 8 Ustalenie hasa dla loginu SA
Haso musi spenia wymagania co do jego zoonoci. To znaczy musi mie co najmniej 9 znakw oraz zawiera
znaki ze wszystkich dalej wymienionych grup znakw: mae litery, wielkie litery, znaki specjalne oraz cyfry.
Utworzony login pozwala na zarzdzanie danymi na serwerze SQL.
Haso to naley podawa w kreatorze konfiguracji poczenia, podczenia bazy firmowej lub kreatorze kopii
i odtwarzania baz danych przy wyborze poczenia w trybie autoryzacji na serwerze SQL.

Instrukcja Instalacji 14 Wersja 2014.0.1

4.2.9 Zatwierdzenie instalacji

Rys. 9 Okno podsumowania instalacji.
Po wybraniu opcji Dalej instalator rozpocznie instalacj programu. Uytkownik jest informowany na bieco
o postpie instalacji.

Rys. 10 Postp instalacji
4.2.10 Zakoczenie instalacji
Zakoczenie instalacji programu Comarch ERP Optima, restart komputera nie jest konieczny.
W ostatnim oknie instalator pozwala na zaznaczenie parametru, ktry umoliwi zainstalowanie dodatkowej
aplikacji iBard24. Aplikacja ta suy do tego by w bezpieczny sposb przechowywa kopie baz danych Comarch ERP

Instrukcja Instalacji 15 Wersja 2014.0.1

Optima, a take inne dane uytkownika. Usuga umoliwia w sposb bezpieczny, automatyczny
i harmonogramowany przechowywanie istotnych danych w profesjonalnym Centrum Danych Comarch. Wicej
informacji Wicej informacji oraz dostpne promocje na stronie www.ibard24.pl.
Wersja demonstracyjna to program posiadajcy pen funkcjonalno do momentu, gdy rozpito dat pomidzy
dokumentami wystawionymi w programie nie przekroczy 60 dni. w celu zakupu oprogramowania prosimy
o kontakt z Autoryzowanym Partnerem Comarch: http://www.erp.comarch.pl/mapasprzedazy/

Rys. 11 Zakoczenie instalacji
4.3 Zmiana dostpnoci moduw dodatkowych instalowanych z Comarch ERP Optima oraz
funkcja naprawy instalacji
Po przejciu do Panelu sterowania \ Program i funkcje lub (Dodaj usu programy Windows XP/2003) i klikniciu
na pozycj Comarch ERP Optima mamy do wyboru dwie opcje: Usu oraz Zmie. Pierwsza z nich usuwa program
z komputera, druga natomiast pozwala na wykonanie jednej z dwch czynnoci. Pierwsza z nich to zmiana
dostpnoci moduw dodatkowych, druga natomiast to uruchomienie funkcji naprawy instalacji Comarch ERP
Optima.

Instrukcja Instalacji 16 Wersja 2014.0.1


4.3.1 Wybor modulow dodatkowych
Funkcja suy do zmiany dostpnoci moduw dodatkowych takich jak: Analizy BI, Automat Synchronizacji, Biuro
Rachunkowe i Przypominacz. Jeeli podane moduy nie byy zaznaczone podczas instalacji Comarch ERP Optima, to
z poziomu tej funkcji mona je wczy ju po zakoczeniu instalacji.


4.3.2 Funkcja Napraw instalacj Comarch ERP Optima
Funkcja wykonuje ponown rejestracj komponentw niezbdnych do dziaania aplikacji.

Instrukcja Instalacji 17 Wersja 2014.0.1

4.4 Instalacja nienadzorowana
Comarch ERP Optima mona uruchomi w trybie intsalacji nienadzorowanej, szczegowe informacje znajdujduj
si biuletynie technicznym: OPT059-Instalacja i uruchamianie Comarch ERP Optima 2013 - dodatkowe moliwoci.

Uwaga: W przypadku koniecznoci doinstalowania pakietu .net Framework 4.0 w czasie
instalacji nienadzorowanej zostanie wykonany restart komputera.
4.5 Instalacja Comarch ERP Optima na serwerze terminali
Instalacja na serwerze terminali przebiega tak samo jak na stanowisku roboczym, przy czym przed przystpieniem
do instalacji naley przeczy serwer terminali w tryb instalacji poprzez uruchomienie komendy:
Change user /install
Po zakoczeniu instalacji naley wyczy tryb instalacji wpisujc komend:
Change user /execute
Szczegowe informacje na temat zalecanych parametrw rodowiska terminalowego zawarte s biuletynie
technicznym OPT60 Comarch ERP Optima w rodowisku terminalowym, ktry jest dostpny na stronach
walidowanych dla Partnerw Comarch http://www.comarch.pl/erp/dla-partnerow.
Zachcamy Klientw, aby po szczegowe informacje dotyczce planowania instalacji na serwerze terminali
zgaszali si do Autoryzowanych Partnerw Comarch.
4.5.1 Ustawienie interfejsu Comarch ERP Optima wpywajce na wydajno pracy w rodowisku
terminalowym
Przy poczeniach terminalowych szczeglnie przez Internet w celu zmniejszenia iloci przesyanych danych,
a przez to przyspieszenie wywietlania okien wprowadzono specjalne ustawienia w programie. Ustawienia te
zostay przedstawione w poniszych punktach.
4.5.1.1 Ustawienia skrki programu
Dla pracy poprzez pulipt zdalny przygotowano specjalne skrki o nazwach Flat oraz UltraFlat. Skrki programu
mona ustawi z poziomu menu Widok po zalogowaniu do programu.
4.5.1.2 Wyczenie animacji
Pozytywnie na szybko wywietlania w programie ma wyczenie dostpnych animacji. Mona to zrobi po
zalogowaniu do programu w menu Widok odznaczaj parametr Efekty animacji (wolniejsze dziaanie).

4.5.1.3 Zwinicie graficznego menu (ribbon)
Obszar graficznego menu (ribbon) jest najduej odrysowywany dlatego jego wyczenie na wolnym czu powinno
poprawi szybko cigania obrazu aplikacji z serwera.



Instrukcja Instalacji 18 Wersja 2014.0.1

5 Reinstalacja z poprzedniej wersji oraz aktualizacje programu
Wdroenie nowej wersji programu moe przebiega na dwa sposoby: reinstalacji lub aktualizacji. Generalnie
mwic reinstalacja wymaga odrbnego instalatora analogicznie jak w przypadku instalacji programu, natomiast
aktualizacje Comarch ERP Optima wbudowane s w sam program, ich wdroenie jest bardzo proste i przebiega
z bardzo maym udziaem uytkownika. Kadorazowo wraz z now wersj programu lub jego aktualizacj
udostpniana jest ulotka, w ktrej umieszczona jest informacja, czy program wymaga reinstalacji odrbnym
instalatorem, czy wystarczy uruchomi aktualizacj.
Comarch ERP Optima posiada specjalny mechnizm przypomnie w postaci dymkw w prawym dolnym ekranu,
ktre informuj uytkownika o nowych wersjach i aktualizacjach.

Uwaga: Instalacja programu, na komputerze, na ktr ym nie ma wczeniejszej wersji
Comarch ERP Optima zainstaluje wraz z programem now aplikacj do zarzdzania
licencjami Comarch ERP Menader Licencji. Zastpuje ona dotychczasowy Serwis Klucza
HASP oraz Zdalny Serwer Klucza. Wicej informacji mona znale w instrukcji Comarch
ERP Menader Licencji.


Uwaga: Comarch ERP Optima od wersji 2013.0.1 dla baz konfiguracyjnych utworzonych
w tej wersji programu wymaga zainstalowania aplikacji Comarch ERP Menader Licencji.
Nie jest to konieczne dla baz konfiguracyjnych skonwertowanych z wersji wczeniejszych
ni 2013.0.1.

5.1 Reinstalacja z poprzedniej wersji
W celu wykonania reinstalacji programu, naley z poziomu kreatora umieszczonego na pycie Comarch ERP Optima
uruchomi opcj instalacji (Zainstaluj \ Zainstaluj Comarch ERP Optima). Reinstalacja przebiega w podobny sposb
jak instalacja programu i zostaa dokadnie opisana w rozdziale dotyczcym instalacji systemu.
Podczas reinstlacji wywietlana jest informacja o braku wsparcia dla Microsoft SQL Server 2000.


Uwaga: Comarch ERP Optima od wersji 2013 nie wsppracuje z silnikiem bazy danych
Microsoft SQL Server 2000.

Instrukcja Instalacji 19 Wersja 2014.0.1

Reinstalacj programu Comarch ERP Optima mona uruchomi rwnie z jednoplikowych instalatorw:
ComarchERPOptimasql.exe (zawiera program + silnik SQL), ComarchERPOptima.exe. Jednoplikowe instalatory
dostpne s do pobrania po zalogowaniu na stronach walidowanych dla Klientw www.comarch.pl/erp/dla-
klientow. Reinstalacja oprcz zmian w programie moe wymaga konwersji baz danych. Do reinstalacji zaleca si
uycie pliku ComarchERPOptima.exe, gdy ma on mniejszy rozmiar i krcej trwa jego pobieranie.
Od wersji Comarch ERP Optima 2013.0.1 wymagana jest na komputerze obecno pakietu Microsoft .Net
Framework 4.0. W przypadku jego braku zostanie on doinstalowany przez instalator Comarch ERP Optima.
Reinstalacja z wersji wczeniejszej ni 2014 powinna by wykonana na wszystkich komputerach, gdzie dziaa
program Comarch ERP Optima w wersji wczeniejszej ni 2014. Reinstalacja programu spowoduje uaktualnienie
wersji.

Uwaga: Reinstalacja powinna by przeprowadzana na programie objtym gwarancj. Jeli
termin gwarancji min, reinstalacja spowoduje jego zablokowanie.
Reinstalacja do najnowszej wersji 2014 moliwa jest zarwno z wersji 2013, 2012 oraz 2010 jak i Comarch ERP
Optima ze starszym interfejsem od wersji 14.1. w przypadku koniecznoci skonwertowania bazy z wczeniejszej
wersji programu naley zrobi to dwuetapowo, czyli najpierw zainstalowa wersj 15, 16 lub 17 dopiero potem
wersj 2014.
Reinstalacja z wersji 14, 15, 16 lub 17 do 2014 nie zachowuje wprowadzonych zmian w ustawieniach kolumn na
listach w programie.

Uwaga: Ze wzgldu na wprowadzenie w programie obsugi znakw diakrytycznych
pochodzcych z innych jzykw ni polski wielko bazy danych po konwersji z wersji
2010 i wczeniejszych zwiksza si. Dodatkowo w czasie samego procesu konwertowania
potrzeba wicej miejsca na dysku twardym. Ma to szczeglne znaczenie podczas
konwersji baz o rozmiarze kilku gigabajtw na darmowej wersji Microsoft SQL Server
Express. Wynika to z ograniczenia rozmiaru bazy danych, z ktrymi mog pracowa edycje
Express. Przy czym z Microsoft SQL Server 2005 oraz 2008 Express mog by uywane
bazy o rozmiarze nie przekraczajcym 4 GB, natomiast Microsoft SQL Server 2008 R2
Express oraz Microsoft SQL Server 2012 Express pozwalaj na prac z bazami o rozmiarze
do 10 GB. Zatem wykonanie konwersji moe wymaga aktualizacji serwera SQL do wersji
2008 R2 Express (2012 Express) lub do penej wersji serwera SQL, ktry nie posiada
adnych ogranicze na wielko bazy danych.
5.2 Aktualizacje Comarch ERP Optima
Po okoo 3 minutach od zalogowania si do Comarch ERP Optima, jeeli dostpne bd aktualizacje pojawi si
komunikat z tak informacj. Nastpnie uruchomiona zostanie specjalna aplikacja do instalowania aktualizacji
Comarch ERP Optima, ktra poda list aktualizacji do zainstalowania. Aplikacja ta pojawia si na pasku zada
w prawym dolnym rogu ekranu w postaci niebieskiej ikony z logo Comarch ERP Optima . W przypadku
znalezienia nowych aktulizacji kolor ikony zmienia si na ty.
Po klikniciu prawym klawiszem na jej ikon dostpne s dwie opcje:
Sprawd dostpne aktualizacje rczne wywoanie sprawdzenia, czy s dostpne nowe aktualizacje Comarch ERP
Optima
Zainstaluj dostpne aktualizacje wybranie tej opcji spowoduje zainstalowanie pobranych aktualizacji Comarch
ERP Optima

Uwaga: Instalacja aktualizacji wymaga zamknicia aplikacji Comarch ERP Optima.

Instrukcja Instalacji 20 Wersja 2014.0.1

W aplikacji, ktra pobiera aktualizacje Comarch ERP Optima jest dostpna opcja w menu Przejd do strony z now
wersj Comarch ERP Optima. Wybranie tej opcji powoduje otwarcie domylnej przegldarki internetowej ze
stron skd mona pobra now wersj Comarch ERP Optima.

Rys. 1 Okno powiadomie Aktualizacji Comarch ERP Optima.
Mona rwnie samodzielnie uruchomi aplikacj do aktualizacji poprzez uruchomienie skrtu z menu Start/
Wszystkie programy/ Comarch ERP Optima/ Aktualizacje Comarch ERP Optima.
5.3 Moduy dodatkowe instalowane osobno
Po klikniciu przycisku Zainstaluj z gwnego menu, na drugiej pozycji mamy Zainstaluj moduy dodatkowe. Po jej
wybraniu mamy moliwo zainstalowania moduw dodatkowych Comarch ERP Optima (Instalacja moduw
dodatkowych Comarch ERP Optima) pod drugim przyciskiem dostpna jest Instalacja narzdzi Comarch. Trzeci
przycisk umoliwia przejcie do instalacji narzdzi Microsoft.
Dostpne moduy dodatkowe to: Comarch ERP Optima Detal, Comarch ERP Optima Pulpit Menadera, Instalacja
komponentw dla moduu Comarch ERP e-Sklep oraz Instalacja usugi Automatyczna Kopia Bezpieczestwa .
Szczegowe informacje dotyczce moduw dodatkowych Comarch ERP Optima zawarte s w dokumentacji
dotyczcej poszczeglnych moduw.
Instalacja komponentw dla moduu Comarch ERP e-Sklep zawiera w sobie opisane niej: Web Services
Enhancements (WSE) 3.0 Runtime for Microsoft .NET, .NETFramework 2.0 oraz SQLXML 3.0 Service Pack 3 (SP3).
Wybr przycisku Instalacja narzdzi Comarch pozwala na zainstalowanie nastpujcych programw:
Instalacja Comarch ERP Menader Licencji aplikacja suy do zarzdzania licencjami dla Comarch ERP Optima
oraz moduw dodatkowych. rdem licencji moe by klucz HASP, klucz wirtualny lub pliki Softhasp. Menader
Licencji naley zainstalowa na komputerze, gdzie jest wpity klucz HASP, gdzie wgrane s pliki Softhasp lub ma by
aktywowany klucz wirtualny.
Menader Licencji jest standardowo instalowany podczas konfiguracji silnika bazy danych, na tym samym
komputerze co Microsoft SQL Server. Jeli konfiguracja przebiega prawidowo nie ma koniecznoci ponownej jego
instalacji.
Programowanie klucza HASP jeli program wymaga do pracy klucza HASP, naley go wczeniej zaprogramowa
zgodnie z wykupionymi moduami. Klucz dostarczany przez COMARCH jest ju zaprogramowany zgodnie
z zakupionymi moduami. Programowanie klucza jest niezbdne tylko w przypadku zwikszania iloci posiadanych
moduw, przeduania Asysty lub odtwarzania uszkodzonej zawartoci klucza.
Klucz powinien by umieszczony na komputerze bdcym serwerem bazy danych i na tym komputerze powinno
by uruchomione jego programowanie (wtedy klucz jest wpity do lokalnego portu). Przed rozpoczciem
programowania naley wskaza miejsce, gdzie znajduje si plik *.RUS (otrzymany z firmy COMARCH) jest to plik
zawierajcy informacje o posiadanych moduach. Po poprawnym zaprogramowaniu klucza z poziomu kdki, na
pasku zada (opcja Programuj klucz pod prawym klawiszem myszy) wywietla si strona http://localhost:5150/.
Programowanie klucza HASP, czyli aktualizacja licencji w kluczu HASP dostpna jest rwnie z poziomu Comarch
ERP Menader Licencji i jest on zalecanym narzdziem do tego celu.
Migrator baz danych Narzdzie to pozwala na: zainstalowanie najnowszego serwera Microsoft SQL Server 2008
R2, przeniesienie danych programu Comarch ERP Optima na serwer Microsft SQL Server 2008 R2 (wraz z jego

Instrukcja Instalacji 21 Wersja 2014.0.1

instalacj) oraz przenoszenie danych pomidzy ju zainstalowanymi serwerami bazy danych. Oprcz tego za
pomoc Migratora baz danych mona wykona kopie bezpieczestwa i odtworzenie baz danych Comarch ERP
Optima.
Po wybraniu opcji instalacji narzdzi Microsoft moemy zainstalowa nastpujce dodatki:
Instalacja .NET Framework 3.5 - Instalacja tego komponentu jest wymagana do poprawnego dziaania Comarch
ERP Optima. Pakiet ten jest instalowany razem z programem Comarch ERP Optima.
Instalacja .NET Framework 4.0 - Instalacja tego komponentu jest wymagana do poprawnego dziaania Comarch
ERP Optima. Pakiet ten jest instalowany razem z programem Comarch ERP Optima.
SQLXML 3.0 Service Pack 3 (SP3) komponent wymagany do wsppracy Comarch ERP Optima z moduem
Comarch ERP e-Sklep
Instalacja Web Services Enhancements (WSE) 3.0 Runtime for Microsoft .NET - instaluje narzdzia
wykorzystywane do wsppracy systemu Comarch ERP Optima z systemem Comarch ERP XL.
Instalacja silnika bazy danych opcja pozwala na zainstalowanie silnika bazy danych bez powizania z instalacj
systemu Comarch ERP Optima.