Skd ciao wiedziao?

Ucielenienie w naukach kognitywnych

i spoecznych

Konferencja studencko-doktorancka


Barbara Wycisk Kolegium MISH, Uniwersytet Warszawski


Czy psychologia i antropologia zajmuj si tym samym ciaem? O konfliktach
metodologicznych i pojciowych midzy dwiema dziedzinami

Ciao, a w szczeglnoci mzg, jest czsto gwnym polem bada z zakresu psychologii, a
dominujca od kilkudziesiciu lat biologiczna perspektywa przemwia za przyjciem w
psychologii metodologii bada eksperymentalnych charakterystycznej bardziej dla nauk
przyrodniczych ni spoecznych. To wszystko sprawio, e zwrot ku cielesnoci jak go
rozumie antropologia w duym stopniu psychologi omin. W moim referacie chciaabym
si przyjrze temu, jak dzi definiuje swoj metodologi badawcz psychologia, czym dla
psychologw jest ciao i jakie obszary tej dziedziny s wraliwe na antropologiczn czy
feministyczn krytyk. W szczeglnoci skupi si na punktach, ktre dla mnie studiujcej
antropologi i psychologi s kwestiami najbardziej spornymi, jak np. rnice biologiczne i
behawioralne kobiet i mczyzn, koncepcja pci psychologicznej czy obraz ciaa w umyle i
psychice. Sprbuj zanalizowa, co sprawia, e czsto konflikt midzy biologizmem i
uniwersalizmem psychologii a kulturalizmem i partykularyzmem antropologii jest tak silny i
czy paradygmaty tych dziedzin da si pogodzi.

Micha Nowak - Instytut Psychologii, Uniwersytet dzki


Poza map, ku terytorium, czyli poznanie ucielenione z perspektywy pewnej
metafory

Kognitywista Douglas Hofstadter, autor ksiki Godel, Escher, Bach: an Eternal Golden
Braid, mwi o analogii jako o rdzeniu poznania. W swojej pracy staram si wykorzysta jej
si, opisujc nurt poznania ucielenionego przy jej uyciu.
Analizuj ten niezwykle ciekawy obszar filozoficzny i badawczy poprzez pryzmat prostej
dychotomii mapy i terytorium, ktra w moim uznaniu pomaga w ujciu dziedziny w sposb
dajcy oryginaln perspektyw.
Map i terytorium rozpatrywa mona tutaj z rnych punktw widzenia, np. jako,
odpowiednio, umys i rodowisko ktre otacza go i ksztatuje czy te zwracajc uwag na
zwolennikw poznania ucielenionego i ich krytykw jako zwolennikw jednego lub obu z
czonw dychotomii. Mowa wtedy o grupach badaczy zamykajcych umys i przebiegajce
w nim obliczenia w obrbie systemu nerwowego (w obrbie mapy), oraz grupach, ktre
staraj si lokalizowa go take poza tyme systemem, jak np. stara si to robi aktywny
eksternalizm.
Mapa jest tutaj analogi dla systemu reprezentacji, zamknitym teoretycznie pod kopu
czaszki, terytorium za to wszystko co poza czaszk wykracza. Z kolei gdy spojrzymy na
omawian tu analogi zwracajc uwag na naukowcw akcentujcych wano lub wiksz
donioso znaczenia jednego z elementw tej pary, zauwaymy i zwolennikw lokalizmu i
mikrodeterminizmu postrzega moemy jako przedstawicieli nauki uznajcych i mapa jest
jedynym do czego mamy dostp, tudzie jedynym, co ma znaczenie dla procesw
poznawczych, za naukowcw z nurtu poznania ucielenionego jako tych, dla ktrych
kluczowa jest relacja midzy czonami dychotomii - naukowcy ci w tym ujciu wychodz
poza map ku terytorium, czc je ze sob i starajc si dostrzec kluczowe aspekty teje
relacji.
W swojej pracy zastanawiam si zatem nad celnoci i przydatnoci omawianej tu analogii,
starajc si wykorzysta j do refleksji nad moliwociami i ograniczeniami nurtu poznania
ucielenionego, ale te patrz na swoj prac z poziomu meta-perspektywy, rozpatrujc
analogi sam w sobie jako zjawisko, ktre moe by analizowane z wykorzystaniem bada i
konstruktw teoretycznych omawianej dziedziny nauki.
mgr Magdalena Czarnecka Zakad Animacji Kultury, Wydzia Pedagogiczny, Uniwersytet
Warszawski


Ciao kobiety w duchu teologii feministycznej

W moim wystpieniu, inspirujc si artykuem Tiny Beattie New Catholic Feminism...,
porwnuj rozumienie ciaa w postmodernistycznej teologii feministycznej i nowym
feminizmie katolickim. Przez wieki kobieta w katolicyzmie definiowana bya z pozycji
mczyzny i poprzez relacj do niego. Kobieco identyfikowano z pciowoci, ciaem, a jej
istnienie uzasadniano rol, jak ma do wypenienia jako dziewica, oblubienica lub matka.
Wedug Merleau-Ponty'ego ciao bdce jednoci ekspresyjn mona poznawa jedynie
bdc nim. Wykorzystujc koncepcj autoetnografii w rozumieniu Carolyn Ellis, analizuj
wasn relacj poznania ucielenionego i bycia katoliczk.

mgr Filip Wrblewski Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloski


Ciao antropologa nieuwiadomione narzdzie

Przedmiotem wystpienia uczyni refleksj nad znaczeniem ciaa dla poznania
antropologicznego w kontekcie specyfiki polskiej kultury profesjonalnej antropologw oraz
indywidualnych przykadw praktyk badawczych. Na potrzeby przygotowywanej pracy
doktorskiej prowadziem szeroko zakrojone badania rodowiska polskich etnologw
(rozmowy, obserwacje, uczestnictwo). W zwizku z powyszym uzyskaem wgld dajcy
przekrojowy obraz stopnia urefleksyjnienia ciaa jako narzdzia poznania antropologicznego
wrd rodzimych badaczy.
Proces odkrywania i uwiadamiania znaczenia ciaa w prowadzeniu bada chciabym
zaprezentowa na kilku wybranych przykadach, uwzgldniajc przy tym wasne
dowiadczenia.
Rafa Rukat Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski


Somatyczny tryb uwagi jako narzdzie w antropologii religii. Przykad bada
wrd rosyjskich staroobrzdowcw

Referat dotyczy wykorzystania zaproponowanego przez Thomasa Csordasa pojcia
somatycznego trybu uwagi w antropologicznej analizie praktyk religijnych rosyjskich
staroobrzdowcw, zamieszkujcych ukraiski Budziak (Obwd Odeski). Etnograf, czynic z
wasnego dowiadczenia narzdzie badawcze, opowiada jak zmiana sposobu posugiwania si
ciaem podczas modlitwy staa si dla niego rdem wiedzy na temat rnicy pomidzy
staroobrzdowym a katolickim dowiadczaniem liturgii. Zaproponowane narzdzie pozwala
na przekroczenie ogranicze podejcia interpretatywnego (zwizanego z wizj kultury jako
tekstu) i ukazuje walory antropologicznych bada w paradygmacie ucielenienia.
Pawe Motyka Wydzia Psychologii, Uniwersytet Warszawski


Ciao w multisensorycznym wiecie

Zmysy umoliwiaj nam percepcj rodowiska i aktywne w nim dziaanie. Rzadziej
natomiast zwraca si uwag na to, jak rol odgrywaj one w tworzeniu obrazu nas samych i
konstytucji ciaa jako narzdzia poznania. Cho w codziennym dowiadczeniu ciao jawi nam
si jako niezmienny i twardo osadzony w rzeczywistoci byt, to moliwe s sytuacje, w
ktrych subiektywne dowiadczenie ciaa (leib) rozmija si z obiektywnym jego stanem
(krper).
W referacie omwione zostan badania przemawiajce za tez, e spjny schemat ciaa jest
wynikiem z integracji danych z rnych modalnoci zmysowych oraz przytoczone bd
przykady dokonywania manipulacji w tym zakresie. Z drugiej strony przedstawione zostanie
zagadnienie aktywnego ksztatowania przebiegu procesw poznawczych przez ciao, w tym
m. in. wasne badania nad wpywem postawy ciaa na wiadomo wzrokow.


Antoni Grzybowski Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloski


Myl tam, gdzie mnie nie ma". Mylce ciao i iluzja podmiotu
kartezjaskiego w psychoanalizie

Nurt poznania ucielenionego stanowi podstaw dla stworzenia pomostu porozumienia
pomidzy psychoanaliz a psychologi akademick. Przyczyn dotychczasowych sporw
naleaoby poszukiwa w przyjmowaniu w obrbie dyskursu akademickiego dualizmu
pomidzy ciaem a umysem, ktry ewentualnie redukowano do przyczynowego zwizku
pierwszego z drugim. Tak zarysowane pole bada, niewtpliwie bdce efektem
kartezjanizmu, z koniecznoci musiao wykluczy psychoanaliz. Ostry podzia na substancj
mylc i substancj rozcig nie mg by wystarczajcy wobec dowiadczenia
analitycznego, w ktrym ciao manifestuje si jako podmiot mylenia, a "ego cogito" stanowi
efekt halucynacyjnego aktu konstytucji jednoci ja. Poprzez odwoanie do koncepcji Freuda
i Lacana zostanie wykazane w jaki sposb rejestr cielesnoci splata si z tym, co mona
nazwa myleniem w psychoanalizie.

Piotr Litwin Wydzia Psychologii, Uniwersytet Warszawski


Ciao w filozofii Husserla i Merleau-Ponty'ego

Ciao nie miao a do XX wieku szczcia do filozofw. Przez wieki traktowane byo ono
jako co z natury niedoskonaego, w przeciwiestwie do zaliczanych nieraz do sfery sacrum
rozumu czy duszy. Legenda gosi, e sam Plotyn wstydzi si, e ma ciao. I cho pierwsze
prby docenienia roli ciaa w ksztatowaniu dowiadczenia ludzkiego mona dostrzec ju u
Schopenhauera, tak jego penej rehabilitacji dokonali dopiero filozofowie zaliczani do nurtu
fenomenologicznego Edmund Husserl i Maurice Merleau Ponty. Pierwszy z nich
podkrela midzy innymi dwa aspekty ciaa ciao ywe (Leib), odczuwane oraz Krper
ciao fizyczne, przedmiot materialny. Zauway te jego aktywn rol w poznawaniu wiata i
czerpanie informacji o otoczeniu rwnie za pomoc informacji dotyczcych wasnych
stanw i ruchu. Szczeglnie wan rol w powstawaniu wiadomoci przypisywa on
zmysowi dotyku. Natomiast Maurice Merleau-Ponty uczyni ciao centralnym punktem
wasnej filozofii. Stwierdzi on, e nie ma ono statusu przedmiotu wrd przedmiotw, ale
jest zawsze rdowo obecne: jest metafizycznym warunkiem wszelkiego dowiadczenia.
Posiada te szereg cech, dziki ktrym obala sztywny podzia na podmiot i przedmiot; jest
rdem podmiotowoci i raczej zamieszkuje wiat, ni po prostu istnieje. Wydaje si wic,
e obaj wspomniani filozofowie przewidzieli niektre postulaty podejcia ucielenionego w
badaniach nad wiadomoci, przez co mona uzna ich za ojcw chrzestnych tego nurtu.
Wiktor Lachowski Wydzia Psychologii, Uniwersytet Warszawski


Metafory rdo wiedzy o ucielenionym poznaniu

Jzyk stanowi swego rodzaju odbicie sposobu postrzegania wiata przez rne spoecznoci.
Pomimo rnic midzykulturowych, pomidzy jzykami mona odnale duo wsplnych
mianownikw w kontekcie sposobu postrzegania wiata. Lakoff i Johnson zauwayli, e
metafory s tutaj warte szczeglnej uwagi, poniewa pokazuj w jaki sposb bardziej zoone
koncepty, takie jak emocje, s reprezentowane w naszym umyle przez elementarne skadowe
naszego postrzegania np. kolokwialne "mie doa" oznaczajce uczucie smutku - pokazuje jak
potrafimy kojarzy wraenie smutku z umiejscowieniem w przestrzeni. Proponowany referat
bdzie dotyczy poszlak jakie daj metafory zawarte w naszym jzyku dla bada w obszarze
embodimentu.

mgr Krystyna Bielecka Instytut Filozofii, Uniwersytet Warszawski


Nie ma poznania zmysowego bez reprezentacji

Przedstawiciele nurtu zwanego ucielenionym poznaniem (embodied cognition),
podkrelaj istotno roli ciaa w poznaniu. Znaczna cz z nich nie uznaje reprezentacji za
istotne dla poznania, wystpujc przeciw roli reprezentacji w debacie reprezentacjonizm i
antyreprezentacjonizm. Celem mojego wystpienia jest analiza poj reprezentacji, przeciw
ktrym wystpuj zwolennicy ucielenionego poznania na przykadzie wybranych koncepcji
sensomotorycznego ujcia widzenia i nurtu dynamiczno-enaktywistycznego. Stawiam tez,
e zwolennicy ucielenienia nie wykazuj, jak moliwe jest poznawanie zmysowe bez roli
pamici i antycypacji, a tym samym bez jakkolwiek rozumianego pojcia reprezentacji.

mgr Wiktoria Kozio Instytut Historii Sztuki, Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloski


Irracjonalne reakcje somatyczne w percepcji wizualnoci. Co studia kultury
wizualnej mwi o cielesnym odbiorze sztuki

Teorie sztuki do lat 80 XX wieku wypieray emocjonalne wraenia jako przeznaczone dla
ludzi niewyksztaconych. Odpowiednim sposobem odbioru sztuki wizualnej miaa by
refleksja intelektualna. Instytucje kultury uksztatoway sposb odbioru dziea ograniczony do
zmysu wzorku, bez kontaktu odbiorcy z dzieem za pomoc innych zmysw (dotyku, smaku,
powonienia). Dziedzina studiw kultury wizualnej prbuje odpowiedzie na pytanie, dlaczego
obraz wywouje silne reakcje emocjonalne, prowadzce do niszczenia lub kultu wizerunkw,
odmienne od percepcji pisma. Autorka referatu podsumuje i opisze teori antropologii obrazu,
zajmujc si kulturowym odbiorem wizualnoci. Opowie o podmiocie jako ciele poznajcym
obraz oraz wpywie praktyk kulturowych na estetyczne doznanie cielesne. Obraz traktowany
jest nie tylko, jak do tej pory, jako materialny, trway nonik, ale przede wszystkim jako
reprezentacja poznawcza, majca form cielesnej reakcji.

mgr Mateusz Migut Psychologia, UKSW


Ulego wobec dwikw: potrzeba synchronizacji z muzyk i jej
psychologiczne uwarunkowania

We wspczesnej psychologii muzyki coraz wikszym zainteresowaniem cieszy si tematyka
funkcji muzyki. Badania w tym obszarze prowadzone s z trzech perspektyw:
ewolucyjnej/socjobiologicznej (teoretyczne dociekania nad genez muzyki),
kognitywistycznej (np. teoria embodied cognition), oraz rnic indywidualnych (badania
kwestionariuszowe cech i postaw). Wykorzystujc inspiracje pierwszymi dwoma
podejciami, jak rwnie pracami filozofw muzyki Bernarda Sevea i Pascala Quignarda,
przygotowano kwestionariusz mierzcy 4 cechy indywidualne wyraajce potrzeby wobec
muzyki (funkcje uywania muzyki w codziennym yciu): (1) potrzeb-funkcje ta
muzycznego (obecnoci muzyki jako ta rnych czynnoci), (2) potrzeb-funkcj
synchronizacji psychoruchowej z muzyk; (3) potrzeb-funkcj intelektualnego podejcia do
muzyki; (4) potrzeb-funkcj autoterapeutyczn i tosamociow. Przedstawione zostan
wyniki bada (przeprowadzonych na 2000 dorosych Polakw), ktre daj wgld w
korelacyjne uwarunkowania natenia poszczeglnych funkcji muzyki, w zakresie: wieku,
pci, wyksztacenia muzycznego, rodzaju i intensywnoci aktywnoci muzycznych,
preferencji muzycznych i sposobw suchania muzyki. Szczeglny nacisk zostanie pooony
na punkty styczne i rozbiene midzy dwoma modusami dowiadczania muzyki, ktre
zwyczajowo byy uznawane za przeciwstawne (tj. ww. funkcje (2) i (3)).

Marcin Krassowski Kolegium MISH, Uniwersytet Warszawski


Religijne piosenki z pokazywaniem tropy badawcze

Wystpienie ma na celu zaprezentowanie zjawiska, jakim s piosenki z gestykulacj,
pokazanie trudnoci zwizanych z jednoznacznym przyporzdkowaniem tego zjawiska oraz
wskazanie moliwych tropw interpretacyjnych.
Religijna piosenka z pokazywaniem jest specycznym poczeniem taca, gestu, muzyki,
sowa, zabawy i modlitwy. Podczas wystpienia zostanie rozwinitych kilka tropw
badawczych: semiotyczna analiza sowa i gestu potgowanie komunikatu poprzez praktyki
cielesne, zalenoci midzy zaangaowaniem caego ciaa a spoeczn sytuacj zjawiska
(synchrowowanie E.T. Hall), wykorzystanie konwencji zabawy w praktyce z pogranicza
sfery sacrum, problem sprzeciwu formalnego i niemoliwoci sprzeciwu materialnego
(przemiewcze wykonywanie gestw). Takie a nie inne poprowadzenie refleksji bdzie te
okazj do zadania pytania o przydatno klasycznych teorii spoecznych w perspektywie
ucielenienia.

mgr Marcin Kozowski Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet im. Adama
Mickiewicza


Wkad Grotowskiego do ucielenienia nauk spoecznych

Do niedawna antropologia, bardziej w swych analizach, ni obserwacjach pomijaa kwestie
cielesnoci. Niedocenianie i niedostrzeganie tej sfery, szczeglnie w praktyce bada
terenowych uniemoliwia wrcz dostp do wartociowych i wiarygodnych informacji.
Zniknicie ciaa z antropologicznych monografii tumaczy Hastrup, natomiast kierunkami,
ktre pobudziy refleksj nad t kwesti s Ritual Studies (Bell, Grimes) i Performance
Studies (Schechner, Conquergood). Dla wielu ich przedstawicieli to tzw. Druga Reforma
Teatru, przyczynia si do zmiany postrzegania ciaa w nauce. Tu bez wtpienia kluczow
rol odegraa praca i pisma Jerzego Grotowskiego. Z tego powodu warto odwoa si do jego
myli, by odpowiedzie na pytanie w jakim stopniu dowiadczenia artystyczne Grotowskiego
day impuls do przeksztacenia nauk spoecznych wskazujc na tak istotny element jakim jest
ciao.

Urszula Frymus Zakad Teorii i Antropologii Literatury, Uniwersytet Szczeciski


Ciao obozowe. Na przykadzie wierszy Henryka Voglera

W moim referacie chciaabym przedstawi kilka wierszy Henryka Voglera, ktre powstay w
obozie koncentracyjnym. Na ich przykadzie sprbuj okreli mier jako proces
postpowania z ciaem. Przedstawi kilka elementarnych przykadw umierania cielesnego i
psychicznego w obozie koncentracyjnym. W czasie analizowania tekstw rozgranicz
postrzeganie obozu w dwch niewykluczajcych si paszczyznach: sprawozdania i
estetyzowania. Mj tekst bdzie prb ukazania innego ni dotychczas odbioru cielesnego
nazistowskiego obozu pracy. Poka w jakim stopniu autor wykorzystuje zmys powonienia
do opisania wygldu ludzi, zarwno winiw jak i oprawcw. Przedstawi odejcie od
postrzegania wzrokowego, przejcie do swoistego imaginarium powonienia w teatrze z
ludzkich cia.

Krzysztof Cipora i Monika Szczygie Instytut Psychologii, Uniwersytet Jagielloski


Palce, ktre licz: o znaczeniu ucielenionego poznania w rozwoju kompetencji
matematycznych
W literaturze z zakresu poznania matematycznego podkrela si rol liczenia na palcach
zarwno w rozwoju umiejtnoci liczenia, jak i w operowaniu liczbami przez osoby dorose.
Posugiwanie si palcami jest czym wicej ni wykorzystanie zewntrznych obiektw.
Treningi w zakresie finger gnosis wspomagaj umiejtnoci matematyczne. Dane
neuropsychologiczne wskazuj na zwizki umysowej reprezentacji palcw z reprezentacjami
liczb. Szereg dowodw wskazuje jednak na to, e sposb liczenia na palcach jest uzaleniony
od czynnikw kulturowych. Celem pracy jest przedstawienie wynikw bada wskazujcych
na silne zwizki midzy liczeniem na palcach a poznaniem matematycznym.
Anna Jurkiewicz Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW

Ucieleniona komunikacja w praktykach jedcw

Z perspektywy antropologii ciaa relacje zachodzce midzy aktorami ludzkimi i zwierzcymi
w ramach praktyk zwizanych z jazd konn stanowi szczeglny przypadek komunikacji
midzygatunkowej, ktrej skuteczno mierzona jest jakoci wsplnego ruchu i stopniem
zintegrowania cia jedca i konia. Cielesne gesty s nonikami znacze i wartoci;
ucieleniona komunikacja dziaa na rnych poziomach zarwno poprzez znaki bdce
objawami zjawisk (np. sztywno sygnalizujca bl), jak i intencjonalne komunikaty (np.
uciskanie); znaczenie cielesnych sygnaw jest zawsze zalene od kontekstu i czsto
wieloznaczne. Badania etnograficzne prowadzone wrd jedcw nasuwaj pytanie o
uyteczno metafory jzyka w opisie ucielenionej komunikacji, a take nawietlaj
zagadnienia wyaniajce si z narracji jedcw: werbalny przekad cielesnego
dowiadczenia kontaktu ze zwierzciem oraz koncepcje osobowoci aktorw zwierzcych
(rozpite midzy redukcjonizmem biologicznym a antropomorfizacj).

mgr Ewa Chudoba Instytut Filozofii, Uniwersytet Jagielloski

Motoryka ciaa w estetyce Johna Deweya

John Dewey (1859-1952) by amerykaskim pragmatyst pozostajcym po wpywem
ewolucjonizmu darwinowskiego. W jego estetyce nie funkcjonuje pojcie podmiotu w
kartezjaskim sensie, jak rwnie opozycja ciao-umys. W Sztuce jako dowiadczeniu (Art as
Experience, 1934) Dewey wprowadza termin istota ywa (live creature) i/lub energia
(energy) na oznaczenie jednostek (ludzi, zwierzt) dziaajcych w swoim otoczeniu. Istnieje
kilka rodzajw dziaa, najwaniejsze z nich to: interakcje i dowiadczenia. Dowiadczenie
jest rodzajem interakcji utrwalonej poprzez nawyk, a nawyk funkcjonuje dziki wyuczonym
dziaaniom ciaa.
W swojej estetyce zorientowanej na biologiczn istot yw i/lub fizyczn energi
dziaajc Dewey podejmuje wtek owych wyuczonych dziaa ciaa, ktre nazywa
motorycznymi postawami ciaa (motor lines of operation albo motor sets of operation), a
ktre uoglniam do motoryki ciaa. Postawa fizyczna ciaa i jego ruchy w konkretnych
sytuacjach ycia codziennego istoty energetycznej wskazuj zatem, z jakim rodzajem
interakcji mamy do czynienia. Dowiadczenie jedna z najwaniejszych kategorii estetyki
Deweya jest interakcj ucielenion, czyli tak, ktra bazuje na nawyku. Nawyk to bowiem
interakcja utrwalona w motorycznych postawach ciaa.
Pord dowiadcze wyrni mona dwa rodzaje dowiadcze estetycznych: dowiadczenie
estetyczne w szerokim sensie (an experience dowiadczenie estetyczne podczas kontaktu z
codzienn rzeczywistoci) i dowiadczenie estetyczne sensu stricto (zachodzi gwnie
podczas kontaktu z produktami sztuki podczas ich tworzenia i odbierania). Motoryka ciaa
wskazuje, z ktrym z nich mamy do czynienia. W obu wypadkach motoryczne postawy ciaa
s w jednoci z emocjami, myleniem i dziaaniem istoty ywej. W obu wypadkach motoryka
nie moe by ani zbyt automatyczna, ani zbyt powolna. Dowiadczenie estetyczne jednake w
wski sensie wymaga do swojego zaistnienia wczeniejszego treningu ciaa, jego postawy i
ruchw. Jednostka zatem musi zosta poddana wiczeniu estetycznemu (edukacji
estetycznej), ktre obejmuje zarwno ciao, jak i zmysy i ktre prowadzi do powstania
konkretnej motoryki ciaa, eby bya w stanie doznawa dowiadcze estetycznych w cisym
sensie. Te rozrnienia zostan skonfrontowane z przykadami, jakie podaje Dewey: chirurga
operujcego pacjenta, pianisty, myliwego i in.
mgr Marta Marzec Instytut Socjologii, Uniwersytet Jagielloski


Uspoecznione ciao fizjologia zaangaowania spoecznego

W jaki sposb rozpoznajemy uczucia innych? Skd wiemy czy napotkana osoba jest lub nie
jest dla nas zagroeniem? Badania wskazuj, e zanim jestemy w stanie wiadomie oceni
sytuacj nasze ciao ju wie i dokonao oceny. W swojej prezentacji przedstawi
fizjologiczne mechanizmy, ktre mog lee u podstaw tego zjawiska. Zaprezentuj teori
poliwagaln S. Porgesa, zgodnie z ktr specjalne obwody autonomicznego ukadu
nerwowego peni rol systemu zaangaowania spoecznego. Omwi take badania
dotyczce fizjologii empatii i wspczucia, ktre pokazuj, w jaki sposb nasze ciao angauje
nas w zachowania spoeczne. Celem mojej prezentacji jest zwrcenie uwagi na spoeczny
aspekt ucielenienia. Ucielenienie zakorzenia czowieka w wiecie; nie oznacza jedynie, e
ciao wpywa na umys, ale rwnie, e poprzez ciao i dziki ciau umys wykracza poza
czowieka poprzez ciao zachodzi komunikacja z otoczeniem.
Patroni medialni: