Intencjonalno

Systemy intencjonalne
Podmiotowo
Podmiotowo to poczucie bycia kim, posiadanie
tosamoi odrniajcej dan jednostk od innych.
W szerszym znaczeniu jest to zdolno do
przeprowadzania dziaa, a nie jedynie wywoywania
skutkw.
Od ktrego momentu moemy mwi o
podmiotowoci?
Struktura rzeczywistoci
Sprbujmy znale moment, ktry mona uzna za
narodziny podmiotowoci. Badamy struktur wiata od
dou.
1.Poziom atomowy
Protony, neutrony, elektrony
Rzdzone prawami fizyki
2.Czsteczki
Struktury zoone z wielu atomw
Rzdzone prawami fizyki i chemii
Woda, dwutlenek wgla, hemoglobina, RNA
Makroczsteczki
Posiadaj zdolno do tworzenia kopii samych siebie
S systematyczne, maj sprawne systemy kontrolne,
reaguj na zmienno
Rosn, mutuj, kopiuj i rozprzestrzeniaj si
To miniaturowe maszyny naturalne roboty
Teoretyczna moliwo istnienia replikatorw
przewidziana przez Johna von Neumanna jeszcze przed
okryciem szczegw konstrukcji DNA i RNA
S niewiadome, stanowi jednak podoe
intencjonalnoci
Narodziny podmiotowoci
Powstanie samoreplikujcych makroczsteczek mona
uzna za narodziny podmiotowoci
Ich powstanie rozpoczyna rwnie proces ewolucji
Kolejny jej etapem s jednokomrkowce miniaturowe
podmioty potrafice wykona pewn liczb zada.
Z poczenia wielu takich struktur powstay bardziej
zoone organizmy.
Czy jeli wystarczajco wiele pojedynczych struktur
poczy si, to w rezultacie powstanie prawdziwa,
wiadoma osoba z autentycznym umysem?
Wedug wspczesnej nauki nie ma na to innego
sposobu.
Opozycj stanowi dualici, wedug ktrych umys
skada si z tajemniczej, niefizycznej substancji oraz
witalici, wedug ktrych wszystkie organizmy ywe maj
w sobie taki skadnik.
Ewolucji cig dalszy
Z jednokomrkowcw wyksztacaj si organizmy
wielokomrkowe
Organizmy maj ju wiele podsystemw sucych do midzy
innymi:
Uzyskiwania energii
Uzyskiwania materiaw ze rodkowsika
Ochrony i naprawy samych siebie
U czowieka jest to midzy innymi system metaboliczny i
immunologiczny
S to systemy informacyjne nastawione na cel systemy
intencjonalne
Nastawienie intencjonalne
Perspektywa, z ktrej mona dostrzec podmiotowo
systemu intencjonalnego
Strategia interpretacji zachowania jakiego bytu (osoby,
zwierzcia, wytworu) polegajca na traktowaniu go jak
gdyby by racjonalnym podmiotem, ktry wybiera takie
a nie inne dziaanie, biorc pod uwag swoje
przekonania i chci
Inaczej mwic: traktujemy dany byt jak podmiot, w
celu przewidzenia lub wyjanienia jego dziaa.
Strategie predykcji
Fizykalna
Prbujemy przewidzie co za pomoc dostpnej wiedzy
naukowej
Prowadzona na rnym poziomie szczegowoci, od
subatomowego do astronomicznego
Mona j zastosowa wszdzie wszystko mona opisa
dokadnym opisem fizycznym zjawiska
Sprawdza si w przypadku obiektw nieoywionych,
niebdcych wytworem czowieka
Konstrukcyjna
Przjci zaoenia, e obiekt jest zbudowany tak jak sdz i
bdzie dziaa zgodnie ze swoj konstrukcj (nie jest zepsuty)
Wtedy mona opisa i przewidzie zachowanie obiektu na
podstawie znajomoci konstrukcji
Znajomo konstrukcji budzika mwi o tym jak on dziaa
wydaje dwik w odpowiednim, zaprogramowanym
momencie
Przykad moliwy do opisu za pomoc fizyki, w praktyce
nieopacalne
Moe opisywa natur i wytwory czowieka nasiona
kiekuj, budzik dzwoni
Intencjonalna
Podgatunek nastawienia konstrukcyjnego, w ktrym
analizowan konstrukcj jest podmiot
Jeli rozka budzikowi by mnie obudzi, dajc mu do
zrozumienia, kiedy chc si obudzi, polegam na jego
zdolnoci do spostrzeenia, e ju czas, i sumiennego
wykonania zadania
Traktowanie programu szachowego jako racjonalnego
podmiotu, ktry zna zasady gry, chce wygra i zna pozycje
figur na planszy. Do zrozumienia jego intencji wystarczy
analiza posuni zamiast analizy bitw na dysku czy atomw, z
ktrych si skada.
By moe jedyny sposb do zrozumienia bardzo zoonych
obiektw takich jak ludzki umys
Podmiot
Posiada
Wejcie dla danych zmysowych informacji
Przeczniki powizane z odpowiednimi reakcjami ciaa
Dy do tego co z jego perspektywy dobre, unika tego co
ze. Przykad: Ameba, ktra kieruje si w kierunku poywienia i
omija toksyny.
Inne zachowania s eliminowane nie rozprzestrzeniaj si
ewolucyjnie, zanikaj
Przez miliardy lat organizmy stopniowo ewoluoway
gromadzc coraz lepsze narzdzia do tego, by osiga ich
coraz bardziej zoone i coraz lepiej okrelone dobro
Wraz z ewolucj (jzyka) pojawilimy si my
Systemy intencjonalne
Wszystkie te byty, ktrych zachowanie da si
przewidzie z nastawienia intencjonalnego
Samopowielajce si makroczsteczki, termostaty,
ameby, roliny, szczury, nietoperze, ludzie, komputery
szachowe
Traktowanie bytu jak podmiotu w celu przewidywania
jego dziaa
Przypisanie mu okrelonych przekona i chci na
podstawie jego wasnej percepcji sytuacji , celw i
potrzeb
Intencjonalno
Znaczenie potoczne
Zrobienie czego specjalnie (z intencj)
Znaczenie filozoficzne
Odnoszenie si jednej rzeczy do innej
Zawiera reprezenacj czego innego
Przedmiot myli przedmiot intencjonalny
Aby o czym myle, trzeba mie sposb mylenia o tym
System intencjonalny zaley od swojego szczeglnego
sposobu mylenia spostrzegania, poszukiwania,
rozpoznawania, przypominania czy obawiania si tego,
czymkolwiek to jest, czego dotycz jego myli
Podstawowe pragnienia oywionych systemw
intencjonalnych pragnienie poywienia potrzebnego do
wzrostu, samonaprawy i reprodukcji, uniknicie mierci
Ekstensja i intensja
Kady sensowny termin ma
Ekstensj rzeczy, do ktrych si odnosi
Intensj sposb, w jaki rzecz do ktrej si odnosi jest
wskazywana
Ojciec Chelsea Clinton i prezydent Stanw Zjednoczonych
w 1995 roku ekstensj obu terminw jest Bill Clinton i
logicznie znacz to samo, s zamienne. Intensja obu jest rna,
odnosi si do innego aspektu jego prezydentury lub ojcostwa.
Inny przykad: trjkt rwnoboczny i trjkt rwnoktny
Jzyk opisu systemw intencjonalnych jest czuy na
intensj.
Jzyk ludzki jest zdolny do rozrnie tworzenia dowolnie
dokadnych opisw rzeczy
Dziaanie podmiotu oparte jest na szczeglnym
rozumieniu swojej sytuacji, a skuteczno wyjanie i
przewidywa intencjonalnych zale od uchwycenia tego
rozumienia.
Aby przedstawi dziaanie systemu intecjonalnego:
Wiedzie, co jest przedmiotem przekona i pragnie
podmiotu
Wiedzie, w jaki sposb przekonania i pragnienia
odnosz si do swojego przedmiotu
Wystarcz niepene dane przyblienia
Jeli podmiot nie ujmuje swojego pooenia za pomoc
jzyka pozwalajcego na rozrnienia, nadal mona jzyk
ten zastosowa do ich opisu
Opis na takim poziomie szczegowoci, jakiego wymaga
kontekst
Czy mona wyrazi mylenie zwierzt? Opisa dokadnie co
myl?
Musielibymy to zrobi w ludzkim jzyku, ale nie wydaje si
prawdopodobne by zwierzta mylay po ludzku. Czy w
takim razie nie myl, albo ich mylenie jest niewyraalne?
Niekoniecznie. Zwierze ma wasne sposoby na rozrnianie
rzeczy, ktre skadaj si na jemu waciwe, zwierzce,
pojcia. Jeli powiemy, co to za sposoby, poznamy myli
psa na tyle, na ile poznajemy myli rozmwcy na podstawie
rozmowy z nim. Nie potrafimy przecie powiedzie jak
wygldaj dokadnie, pomimo tego moemy wiedzie,
czego dotycz.
Stany umysw systemw intencjonalnych
Podstaw przypisania stanw umysowych systemom
intencjonalnym s zdania, ktre wyraaj tzw. postawy
orzekajce
x jest przekonany, e p
y chce, eby q
z obawia si, e r
Zbudowane s z:
x, y, z dany system intencjonalny
Jest, chce, obawia si przypisanie mu postawy
(przekonanie, pragnienie, obawa)
p, q, r znaczenie tej postawy
Czowiek jako system
intencjonalny
Czym innym jest traktowanie systemu jako intencjonalnego
Czym innym przypisywanie mu refleksyjnego zrozumienia
tego, co robi
Pierwsze czsteczki miay powody, dla ktrych robiy to, co
robiy, nie miay jednak poczucia tych powodw
Ludzie znaj powody swojego zachowania, potrafi je
formuowa, ocenia, dzieli si nimi
Nie s to powody ktre tylko powoduj, s to powody dla nas
Zaoenia takich systemw nie s bezporednio zakodowane
ale wbudowane w konstrukcj poszczeglnych cech
elementw skadowych
Budowa myli
Myli wyraane w specjalnym jzyku myli.
Skd jednak terminy tego jzyka czerpi znaczenie?
Myli wyraane obrazami s tym, o czym s.
Mao prawdopodobne, by mzg wykorzystywa
obrazowe podobiestwa.
Rozwizanie problemu
intencjonalnoci
1.Mzg jest wytworem i jakkolwiek intencjonalno
posiadaj jego czci, pochodzi ona z funkcji, jak peni
w rozgrywajcej si ekonomii wikszego systemu,
ktrego mzg jest czci.
2.Intencjonalno stanw mzgu jest pochodn
intencjonalnoci systemu czy procesu, ktry j
wytworzy.
Intencjonalny robot
Intencje mog by wbudowane
Moe tworzy wasne uczc si (przyszo)
Im bardziej wyrafinowany system kontrolny, z
towarzyszcymi mu podsystemami pobierajcymi i
oceniajcymi informacje, tym wikszy wkad robota
Wiksza odpowiedzialno robota w kocu jest
autorem swoich znacze
Znaczenia z czasem mog sta si nieodgadnione dla
konstruktorw