2.1.1 Dobr przekroju przewodu ze wzgldu na obcialno prdow dugotrwa.

Przepyw prdu przez przewd (y) powoduje wydzielenie si ciepa, ktrego ilo
zalena jest od wielkoci prdu i rezystancji przewodu. Wytworzone ciepo powoduje wzrost
temperatury przewodu. Temperatura ta nie powinna przekroczy temperatury dopuszczalnej,
po ktrej mogoby nastpi uszkodzenie (zniszczenie) izolacji przewodu. Jeeli, w wyniku
przepywu prdu przez przewd, ilo wytworzonego ciepa nie spowoduje powstania tem-
peratury wyszej od granicznej, to po pewnym czasie nastpi rwnowaga cieplna, tzn. ilo
ciepa wytworzonego w przewodzie bdzie rwna iloci ciepa oddawanego do otoczenia.
Warto prdu w stanie rwnowagi, kiedy przewd osignie temperatur dopuszczaln,
nazywamy dopuszczaln dugotrwale obcialnoci prdow (/). Zatem prawidowo dobra-
ny przekrj przewodu powinien spenia warunek:
gdzie:
l
z
- dopuszczalna dugotrwaa obcialno prdowa dla danego typu i przekroju
przewodu, [A]. Warto t mona przyj z tabel umieszczonych w katalogu
producenta, lub wg normy PN-IEC 60364-5-53:2001
/ - prd obliczeniowy (roboczy) linii, [A]
dla obwodw jednofazowych
dla obwodw trjfazowych
gdzie:
P- moc obliczeniowa (szczytowa), [W]
U
n1
, U
n
- napicie fazowe, miedzyprzewodowe, [V]
cos<p - wspczynnik mocy, przyjmuje si 0,95
/ - prd obliczeniowy (roboczy) linii, [A]
dla obwodw jednofazowych
gdzie: DANE:
P- moc obliczeniowa (szczytowa), [W] 250
U
n1
, U
n
- napicie fazowe, miedzyprzewodowe, [V] 24
cos<p - wspczynnik mocy, przyjmuje si 0,95 0.95
250
1 24 0.95
dla obwodw trjfazowych
gdzie: DANE:
P- moc obliczeniowa (szczytowa), [W] 250
U
n1
, U
n
- napicie fazowe, miedzyprzewodowe, [V] 24
cos<p - wspczynnik mocy, przyjmuje si 0,95 0.95
250
1.73 24 0.95
Ib=
Ib=
250
22.8
Ib= 10.96 A
Ib=
Ib=
250
39.444
Ib= 6.34 A
2.1.2 Dobr przekroju przewodu ze wzgldu na dopuszczalny spadek napicia.
Odbiorniki energii elektrycznej dla zapewnienia ich poprawnej pracy powinny by zasilane
napiciem o wartoci zblionej do znamionowej. Wymaga to niekiedy zastosowania prze-
wodw o wikszym przekroju ni wynika to z obcialnoci prdowej. Dopuszczalny spadek
napicia w instalacjach elektrycznych nieprzemysowych w obwodach odbiorczych, od licz-
nika do dowolnego odbiornika, wg N-SEP-E-002, nie powinien przekracza 3%, a od licz-
nika do zcza 0,5%, przy mocy przesyanej do 100 kVA i 1% przy mocy powyej 100 kVA,
a mniejszej ni 250 kVA. Spadek napicia wyraony w %, obwodu o dugoci /, przekroju 5
i konduktywnoci materiau y, obliczany jest z zalenoci:
dla obwodw jednofazowych
dla obwodw trjfazowych
gdzie:
- prd obliczeniowy, [A]
cos<p - wspczynnik mocy
R, X- rezystancja i reaktancja obwodu, [O]
U
nf
, U
n
- napicie fazowe, midzyprzewodowe, [V]

gdzie:
y - konduktywno, [m/Smm^] (dla yt Cu - 56, dla yt Al - 33)
/-dugo linii, [m]
S - przekrj przewodu, [mm*]
X' - reaktancja jednostkowa [Q/m]
(dla kabli: 0,08 10 ^/m, dla instalacji w rurkach: 0,1 10 ^/m)
Dla obwodw wykonanych kablami, przewodami wieloyowymi lub jednoyowymi o prze-
kroju y nie wikszym ni 50 mm^ Cu i 70 mm^ Al, reaktancje tych przewodw pomijamy.
Przyjmujc powysze zaoenie, spadki napi obliczamy z zalenoci:
dla obwodw jednofazowych
dla obwodw trjfazowych
gdzie:
P- moc czynna, [W]
/-dugo przewodu, [m]
s - przekrj y linii, [mm']
y- konduktywno przewodu, [m/Smm^]
U
nf
- napicie fazowe, [V]
U
n
- napicie midzyprzewodowe, [V]
Prawidowo dobrany przekrj przewodu w obwodzie, ze wzgldu na dopuszczalny spadek
napicia, powinien spenia warunek:
gdzie:
AU
%dop
- dopuszczalny spadek napicia, [%]
A(7
0/odc
- obliczeniowy spadek napicia poszczeglnych odcinkw linii,
wyznaczany z zalenoci podanych wyej, [%]
dla obwodw jednofazowych
DANE WEJCIOWE
DANE:
P- moc czynna, [W] 2000
/-dugo przewodu, [m] 100
s - przekrj y linii, [mm^] 2.5
dla Cu: 55 [m/(W *mm^)]
y- konduktywno przewodu, [m/Smm^] 55 dla Al: 35 [m/(W *mm^)]
U
nf
- napicie fazowe, [V] 230
U
n
- napicie midzyprzewodowe, [V] 400
200 2000 100
55 2.5 52900
dla obwodw trjfazowych
gdzie:
DANE:
P- moc czynna, [W] 10000
/-dugo przewodu, [m] 100
s - przekrj y linii, [mm^] 2.5
dla Cu: 55 [m/(W *mm2)]
y- konduktywno przewodu, [m/Smm^] 55 dla Al: 35 [m/(W *mm2)]
U
nf
- napicie fazowe, [V] 230
U
n
- napicie midzyprzewodowe, [V] 400
100 10000 100
55 2.5 160000
22000000
4.55
^U% =
^U% =
^U% =
^U% =
^U% =
40000000
7273750
^U% = 5.50
100000000