W. ROBERT KARD.

BELLARMIN SI

BISKUP I DOKTOR KOCIOA



KATECHIZM MNIEJSZY
CZYLI

NAUKA CHRZECIJASKA

KRTKO ZEBRANA I UOONA

Z ROZKAZU

KLEMENSA VIII PAPIEA











KRAKW 2013

www.ultramontes.pl
2

SPIS PRZEDMIOTW

Str.
Potwierdzenie Klemensa VIII Papiea ................................................................ 3

Uwaga .................................................................................................................. 4

Modlitwa przed nauk, i Modlitwa po nauce ...................................................... 5

KATECHIZM

O tym co jest Chrzecijanin, i o znaku Krzya w. ............................................ 6

Wykad Skadu Apostolskiego ............................................................................ 7

Wykad Modlitwy Paskiej i Pozdrowienia Anielskiego .................................. 11

O Przykazaniach Boych ................................................................................... 14

O Przykazaniach Kocielnych ........................................................................... 17

O Radach Ewangelicznych ................................................................................ 18

O Sakramentach ................................................................................................. 18

O Cnotach teologicznych i gwnych ................................................................ 20

O Darach Ducha witego ................................................................................ 21

O Uczynkach miosiernych ............................................................................... 22

O Grzechach ...................................................................................................... 23

O Czterech ostatnich rzeczach czowieka ......................................................... 25

O Racu ......................................................................................................... 26

Akty potrzebne do zbawienia ............................................................................ 27

Oddanie si pod opiek Najwitszej Panny ..................................................... 28

Litania do Najwitszej Panny .......................................................................... 29


3

KATECHIZM MNIEJSZY

CZYLI

NAUKA CHRZECIJASKA

KRTKO ZEBRANA I UOONA

Z ROZKAZU

KLEMENSA VIII PAPIEA

PRZEZ

KARDYNAA ROBERTA BELLARMINA



KLEMENS VIII PAPIE

NA PRZYSZ RZECZY PAMITK

Pasterska Rzymskiego Biskupa pieczoowito, itd. Gdy przeto itd. Now
Ksik Nauki Chrzecijaskiej, przez ukochanego Syna Roberta Bellarmina,
Kapana S. J., z rozkazu naszego pisan, wyda i drukiem ogosi rozkazalimy,
itd. UPOMINAMY w Panu, czcigodnych Patriarchw, Arcybiskupw,
Biskupw i ukochanych synw Wikariuszw ich, tudzie Opatw, Proboszczw
wszystkich, gdziekolwiek istniejcych, i wszystkich, do ktrych to naley, iby,
o ile to przez nich sta si moe, do nauczania Nauki Chrzecijaskiej we
wszelkich Kocioach, Diecezjach, Parafiach, do kadego z nich w
szczeglnoci nalecych, wspomnion Ksik, (jak si to rzeko)
potwierdzon, i z rozkazu naszego wydan, przyjli, i uywali, tudzie iby bya
przyjt i uywan starali si, czynili, itd. Bez wzgldu, itd.

Dan w Ferrarze, pod Piercieniem Rybaka, dnia 15 lipca 1598. Papiestwa
Naszego Roku sidmego.

MARCELLUS VESTRIUS BARBIANUS.


4

UWAGA

W nauczaniu Nauki Chrzecijaskiej, naley mie wzgld na dwie gwne
rzeczy: 1 Na potrzeb, to jest na to, co kady do zbawienia koniecznie umie
powinien; 2 na zdolno, to jest, na pojtno tych ktrych naucza mamy.

Ze wzgldu na potrzeb; kady potrzebuje i powinien umie koniecznie,
przynajmniej cztery nastpujce rzeczy:

1. Skad Apostolski; aeby wiedzia w co ma wierzy.

2. Modlitw Pask i Pozdrowienie Anielskie, to jest Ojcze nasz, i
Zdrowa Maryjo; aeby wiedzia, czego si ma spodziewa, od kogo si ma
spodziewa, i do kogo ma si ucieka dla otrzymania tego czego spodziewa si
powinien. Chocia umienie Skadu Apostolskiego jest z porzdku pierwszym,
nie ganimy wszake zwyczaju nauczania dzieci maych pierwej Ojcze nasz i
Zdrowa Maryjo, anieli Wierz w Boga, ktre jest dusze i do spamitania
trudniejsze.

3. Dziesicioro Boego Przykazania, tudzie Przykazania Kocielne:
jedne bowiem i drugie obowizuj wszystkich, i su wszystkim do tego, aby
kady wiedzia, co ma czyni a czego nie czyni, zgodnie z mioci Boga i z
mioci bliniego.

4. Siedem Sakramentw, ktre s rodkami ustanowionymi przez Boga,
do otrzymywania grzechw odpuszczenia, tudzie do nabywania,
zachowywania i pomnaania w nas aski Boej i Darw Niebieskich, a
mianowicie Wiary, Nadziei i Mioci.

Katechizm uoony z rozkazu Soboru Trydenckiego, majcy bez
wtpienia najwysz powag, zawiera tylko wykad tych czterech rzeczy, zdaje
si wszake, i mona z poytkiem doda do nich niektre inne, jako to: Cnoty
gwne, ktre s rdami dobrych uczynkw; Uczynki miosierne Bogu
najmilsze; Grzechy, ktre, podug wyraenia Pisma witego, woaj o pomst
do Boga; Rady Ewangeliczne; Cztery ostatnie rzeczy czowieka; i Tajemnice
Raca witego.

5

O innych rzeczach, w tym pocztkowym Katechizmie, lepiej zamilcze;
bo albo s przytrudne, albo na mao przydatne, obciajce pami, i przez
uczonych nawet na pami nieumiane. Zreszt, inne s rzeczy ktre dziateczki i
prostaczkowie na pami umie powinni; inne za te, ktre zna i umie
powinni ci ktrzy im wykadaj Nauk Chrzecijask. A przeto, naprzd
spiszemy to wszystko co potrzeba umie na pami: a nastpnie uoymy
obszerniejszy wykad Nauki Chrzecijaskiej, przeznaczony mianowicie dla
tych ktrzy naucza jej maj, a jednak dostpny pojciu kadego.




MODLITWA PRZED NAUK

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

Wszystkie sprawy nasze, prosimy Ci Panie, natchnieniem Twoim
uprzedzaj, a pomoc wspieraj, aby wszelka modlitwa i praca nasza, zawsze si
od Ciebie poczynaa, i w Tobie koczya. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.





MODLITWA PO NAUCE

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

Dziki Ci skadamy, Wszechmogcy Boe, za wszystkie dobrodziejstwa
Twoje. Ktry yjesz i krlujesz na wieki wiekw. Amen.

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.



6


O TYM CO JEST CHRZECIJANIN, I O ZNAKU
KRZYA WITEGO

NAUCZYCIEL. Czy jeste Chrzecijaninem?

UCZE. Jestem z aski Boej.

N. C to jest by Chrzecijaninem?

U. Jest to wyznawa Wiar i Prawo Chrystusa Pana.

N. Na czym gwnie zaley Wiara Chrystusowa?

U. Na dwch gwnych Tajemnicach, objtych w znaku Krzya witego;
z ktrych pierwsz, jest Jedno i Troisto Boga: drug, Wcielenie i mier
Zbawiciela naszego.

N. Co znaczy Jedno i Troisto Boga?

U. Jedno i Troisto Boga, znaczy to, i w Bogu jest jedno tylko
Bstwo, to jest jedna istno i natura Boa; ktra wszake jest we Trzech
Osobach Boych: a tymi s, Bg Ojciec, Bg Syn, i Bg Duch wity.

N. Dlaczeg te Trzy Osoby, s jednym i tyme samym Bogiem?

U. Bo maj jedn i t sam istno, jedn i t sam wszechmocno, jedn
i t sam mdro, jedn i t sam dobro.

N. Co znaczy Wcielenie i mier Zbawiciela naszego?

U. Wcielenie i mier Zbawiciela naszego, znaczy to, e Syn Boy, to jest
druga Osoba Trjcy Przenajwitszej, sta si Czowiekiem, i umar na Krzyu
dla zbawienia naszego.

N. Jakim sposobem te dwie Tajemnice s objte w znaku Krzya
witego?

U. Oto tym sposobem, i znak Krzya witego czyni si kadc praw
rk naprzd na czoo, i mwic, W Imi Ojca; potem na piersi, mwic, i Syna;
na koniec na rami, wprzd lewe a potem prawe, mwic, i Ducha witego.

7

N. Jakime sposobem wyraona tu jest pierwsza Tajemnica, to jest
Tajemnica Trjcy witej?

U. Oto tym sposobem, i wyraz ten, w Imi, oznacza Jedno, a inne
wyrazy oznaczaj Troisto.

N. Jakime sposobem w znaku Krzya witego wyraona jest druga
Tajemnica, to jest Tajemnica Wcielenia?

U. Oto tym sposobem, i znak Krzya oznacza mier Zbawiciela,
ktry stawszy si Czowiekiem, i wskazawszy nam drog zbawienia nauk,
przykadem i cudami, umar na drzewie Krzya witego.




WYKAD SKADU APOSTOLSKIEGO

TO JEST WIERZ W BOGA

NAUCZYCIEL. Co jest prawidem Wiary?

UCZE. Prawidem Wiary jest Skad Apostolski, ktry pospolicie
nazywamy Wierz w Boga.

N. Odmw Wierz w Boga.

U. 1. Wierz w Boga Ojca, wszechmogcego Stworzyciela nieba i ziemi.

2. I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego.

3. Ktry si pocz z Ducha witego, narodzi si z Maryi Dziewicy.

4. Umczon pod Ponckim Piatem, ukrzyowan, umar i pogrzebion.

5. Zstpi do piekie, trzeciego dnia zmartwychwsta.

6. Wstpi na Niebiosa, siedzi na prawicy Boga Ojca wszechmogcego.

7. Stamtd przyjdzie sdzi ywych i umarych

8. Wierz w Ducha witego.

9. wity Koci powszechny, witych obcowanie.
8


10. Grzechw odpuszczenie.

11. Ciaa zmartwychwstanie.

12. I ywot wieczny. Amen.

N. Kto uoy ten Skad Wiary?

U. Dwunastu Apostow; i dlatego jest podzielony na dwanacie
Artykuw.

N. Co zawieraj te dwanacie Artykuw?

U. Zawieraj to wszystko, w co koniecznie i szczegowo wierzy mamy
o Bogu i o Kociele Oblubienicy Jego: pierwsze osiem Artykuw odnosz si
do Boga, a cztery ostatnie do Kocioa witego.

N. Wy Artyku pierwszy Skadu Apostolskiego.

U. Wierz mocno i niezachwianie w jednego Boga, ktry jest Ojcem
przyrodzonym jedynego Syna swojego, oraz Ojcem przez ask wszystkich
dobrych Chrzecijan, ktrzy si dlatego nazywaj przysposobionymi synami
Boymi, na koniec Ojcem wszech rzeczy, przez stworzenie. A ten Bg jest
wszechmogcy, bo moe wszystko co chce, i stworzy z niczego niebo i ziemi,
z tym wszystkim co si w nich znajduje, to jest wiat cay.

N. Wy Artyku drugi.

U. Wierz take w Jezusa Chrystusa, ktry jest Synem jedynym Ojca,
przeze przedwiecznie zrodzonym; i jest Bogiem przedwiecznym,
nieskoczonym, wszechmogcym, Stwrc i Panem naszym i wszech rzeczy,
rwnie jak Bg Ojciec.

N. Wy Artyku trzeci.

U. Wierz, i Jezus Chrystus nie tylko jest prawdziwym Bogiem, ale jest
take prawdziwym Czowiekiem, bo wzi ciao ludzkie w ywocie
Niepokalanej Dziewicy Maryi, za spraw Ducha witego: a jako w Niebie
zrodzon jest z Ojca bez Matki, tak na ziemi narodzi si z Matki bez Ojca.

N. Wy Artyku czwarty.

9

U. Wierz, i Jezus Chrystus, dla odkupienia wiata Krwi swoj
przenajdrosz, umczon zosta pod Ponckim Piatem, Rzdc Judei; bdc
ubiczowany, cierniem ukoronowany i przybity do Krzya, na ktrym skona, a z
ktrego zdjty, w nowym grobie pogrzebion zosta.

N. Wy Artyku pity.

U. Wierz, i Jezus Chrystus, zaraz po skonaniu, zstpi dusz swoj do
piekie, to jest do otchani, w ktrej zawarte byy dusze witych Ojcw
odkupienia oczekujce; a trzeciego dnia, co przypado w Niedziel, z chwa i
zwycistwem zmartwychwsta.

N. Wy Artyku szsty.

U. Wierz, i Jezus Chrystus przebywszy czterdzieci dni z Apostoami,
dla przekonania przez liczne zjawiania si o prawdziwym zmartwychwstaniu
swoim, wstpi na Niebiosa: tam wywyszony nad wszystkie Chry Anielskie,
siedzi na prawicy Boga Ojca wszechmogcego; to jest, i rwny jest w chwale
Ojcu, jako Pan i Rzdca wszech stworze.

N. Wy Artyku sidmy.

U. Wierz, i gdy przyjdzie koniec wiata, Jezus Chrystus zstpi z Nieba
w najwyszej potdze i chwale, i sdzi bdzie wszystkich ludzi, dajc kademu
nagrod lub kar, na jak kady zasuy.

N. Wy Artyku smy.

U. Wierz w Ducha witego, ktry jest Trzeci Osob Trjcy
Przenajwitszej, pochodzi od Ojca i Syna, i jest im rwnym we wszystkim i
przez wszystko; to jest, i jest Bogiem Przedwiecznym, Nieskoczonym,
Wszechmocnym Stwrc i Panem wszech rzeczy, jak Bg Ojciec i Bg Syn.

N. Wy Artyku dziewity.

U. Wierz take, i jest Koci wity, jeden, ktry jest Zgromadzeniem
wszystkich wiernych Chrzecijan, to jest tych, co s ochrzczeni, co wierz i
wyznaj Wiar Jezusa Chrystusa Pana naszego, tudzie uznaj Papiea za
Namiestnika Chrystusowego na ziemi.

N. Dlaczego Koci nazywa si witym i Katolickim?

10

U. Nazywa si witym, bo Chrystus Pan, ktry jest gow jego, jest
wity; bo midzy czonkami Kocioa jest wielu witych; bo jego Wiara,
Prawa, i Sakramenty, s wite. Nazywa si za Katolickim, bo jest
powszechnym; wyraz bowiem katolicki, znaczy powszechny.

N. Co znaczy witych Obcowanie?

U. Znaczy, e wszyscy czonkowie Kocioa, maj udzia w modlitwach i
dobrych uczynkach Kocioa caego.

N. Wy Artyku dziesity.

U. Wierz, i w Kociele jest prawdziwe grzechw odpuszczenie przez
Sakramenty; i e ludzie wchodzc na ono Kocioa, z synw Szatana skazanych
na pieko, staj si synami Boymi i dziedzicami Nieba.

N. Wy Artyku jedenasty.

U. Wierz, i gdy przyjdzie koniec wiata, ludzie zmartwychwstan, w
tyche samych ciaach ktre mieli za ycia, lecz zdrowych, modych i piknych;
a to przez moc Bo, dla ktrej nie masz nic niepodobnego.

N. Wy Artyku ostatni.

U. Wierz, i dla dobrych Chrzecijan jest ywot wieczny, peen
wszelkiej szczliwoci i wolny od wszelkiego zego: a za przeciwnie, dla
Niewiernych i dla zych Chrzecijan, jest mier wieczna, pena wszelkiej ndzy
i pozbawiona wszelkiego dobra.

N. Co znaczy, Amen?

U. Znaczy, tak jest w istocie.






11

WYKAD MODLITWY PASKIEJ

I POZDROWIENIA ANIELSKIEGO

NAUCZYCIEL. Wyoywszy ju to wszystko w co wierzy powinnimy,
obaczmy czy wiesz to, czego si spodziewa mamy, od kogo spodziewa si
mamy, i do kogo ucieka si mamy dla otrzymania tego czego powinnimy si
spodziewa. Czy umiesz Modlitw Pask, to jest Ojcze nasz?

UCZE. Umiem i niele, bo to jest pierwsza rzecz ktrej mi nauczono na
pami: co dzie te rano i wieczr odmawiam Ojcze nasz, Zdrowa Maryjo i
Wierz w Boga.

N. Powiedz Ojcze nasz.

U. Ojcze nasz, ktry jest w Niebiesiech,

1. wi si Imi Twoje.

2. Przyjd Krlestwo Twoje.

3. Bd wola Twoja, jako w Niebie tak i na ziemi.

4. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.

5. I odpu nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym
winowajcom.

6. I nie wd nas na pokuszenie.

7. Ale nas zbaw ode zego. Amen.

N. Kto t modlitw uoy?

U. Jezus Chrystus Pan nasz; i dlatego modlitwa ta jest ze wszystkich
innych najdoskonalsz.

N. Co ta modlitwa zawiera?

U. To wszystko, o co tylko Boga prosi, i czego tylko od Niego
spodziewa si mamy. Bo w tej modlitwie jest siedem prb, z ktrych cztery
pierwsze prosz o to wszystko co dla nas jest dobre; a w trzech ostatnich
prosimy aby nas Bg wybawi od zego.

12

Co do dobrego: prosimy naprzd, o chwa Bo; po wtre, o najwysze
dobro nasze; po trzecie, o ask do osignienia tego dobra; po czwarte, o rodki
do nabycia i zachowania tej aski.

Co do zego: prosimy aby Bg wybawi nas, naprzd, od zego
przeszego; po wtre, od zego przyszego; po trzecie, od zego teraniejszego; a
wic od wszelkiego zego.

N. Wy sowa poprzedzajce pierwsz prob, to jest, Ojcze nasz,
ktry jest w Niebiesiech.

U. Te sowa stanowi Wstp, z ktrego si uczymy, dlaczego moemy si
omieli mwi do Pana tak wielkiego, i mie nadziej i nas wysucha.
Nazywamy Go bowiem Ojcem naszym, dlatego i nas stworzy, i przysposobi
za syny swoje; a przeto uciekamy si do Niego jako dzieci do Ojca: a za
mwic i jest w Niebiesiech, przypominamy sobie i jest Panem wszech
rzeczy, a przeto i nas wysucha moe jeli chce; a spodziewamy si e chce,
bo jest Ojcem naszym.

N. Wy pierwsz prob.

U. W pierwszej probie, prosimy Boga, aeby wiat cay pozna Go, i jak
naley czci i wielbi wite Imi Jego.

N. Wy drug prob.

U. W drugiej probie, prosimy Boga, aeby prdko przyszo Krlestwo
ktre nam obieca: to jest, aebymy po skoczeniu walki z Szatanem, ze
wiatem i z ciaem, dostpili wiecznej szczliwoci, w ktrej bez adnej ju
trwogi i przeszkody, z Bogiem krlowa bdziemy.

N. Wy trzeci prob.

U. W trzeciej probie prosimy Boga o ask, za pomoc ktrej
powinnimy by tak doskonale posuszni witym przykazaniom Jego, jako Mu
s posuszni Anioowie w Niebie: albowiem drog do Nieba jest posuszestwo
przykazaniom.

N. Wy czwart prob.

U. W czwartej probie, prosimy Boga o chleb powszedni, tak o
duchowny, to jest o Sowo Boe i o Sakramenty; jak o cielesny, to jest o
13

poywienie i odzienie. Albowiem Sowo Boe opowiadane przez Kapanw i
zawarte w ksigach duchownych, tudzie Sakramenty wite, mianowicie
Spowied i Komunia, bylebymy je wicie przyjmowali, s przez moc swoj
rodkami najskuteczniejszymi do nabycia, zachowania i pomnaania aski
Boej, o ktr w trzeciej probie prosimy. Za poywienie i odzienie, potrzebne
nam s do ycia doczesnego na sub Bo.

N. Wy pit prob.

U. W pitej probie, prosimy Boga, aeby nas wybawi od zego
przeszego: to jest od grzechw ktremy popenili: odpuszczajc nam win i
kar, na ktr zasuylimy przez grzechy nasze. A za dodajemy te sowa, jako
i my odpuszczamy naszym winowajcom: albowiem niesuszn byoby rzecz,
aeby Bg odpuszcza nam winy nasze, jeli my nie chcemy odpuci
winowajcom naszym, to jest tym, ktrzy nas obrazili i ukrzywdzili; bo krzywdy
nasze, chociaby najcisze, niczym s w porwnaniu z obraz jak Bogu przez
grzech wyrzdzamy.

N. Wy szst prob.

U. W szstej probie, prosimy Boga, aeby nas wyzwoli od pokus; a to,
albo nie dopuszczajc abymy kuszeni byli, albo dajc nam moc potrzebn do
ich zwycienia.

N. Wy sidm prob.

U. W sidmej probie, prosimy Boga, aeby nas wyzwoli od zego
teraniejszego, to jest od wszelkiego utrapienia i ndzy, a take od wszelkich
pomylnoci i wielkoci doczesnych, jeliby te zbawieniu dusz naszych
zaszkodzi miay.


WYKAD POZDROWIENIA ANIELSKIEGO

N. Odmw Pozdrowienie Anielskie, to jest Zdrowa Maryjo.

U. 1. Zdrowa Maryjo, aski pena, Pan z Tob: Bogosawiona Ty
midzy niewiastami:

2. I bogosawion Owoc ywota Twego, Jezus.

14

3. wita Maryjo, Matko Boa, mdl si za nami grzesznymi, teraz i w
godzin mierci naszej. Amen.

N. Czyje s te sowa?

U. Pierwsza ich cz jest Archanioa Gabriela, druga w. Elbiety matki
Jana Chrzciciela, a trzecia Kocioa witego.

N. Dlaczego po modlitwie Paskiej odmawiasz Pozdrowienie Anielskie?

U. Aeby to o co prosz Boga, tym atwiej otrzyma za wstawieniem si
Matki Boej; bo Ona jest Ucieczk i Opiekunk grzesznikw, pena
miosierdzia, wywyszona w Niebie nad wszystkie Chry Anielskie, i najmilsza
Bogu.

N. Czy nie uciekasz si jeszcze do innych witych w potrzebach twoich?

U. Owszem, uciekam si do wszystkich witych, a szczeglniej do
mojego Patrona i do mojego Anioa Stra.




O PRZYKAZANIACH BOYCH

NAUCZYCIEL. Przystpmy teraz do tego, co czyni mamy aby kocha
Boga i bliniego.

Odmw Dziesicioro Boego Przykazania.

UCZE. Jam jest Pan Bg twj, ktrym ci wywid z ziemi Egipskiej z
domu niewoli.

1. Nie bdziesz mia Bogw cudzych przede mn.

2. Nie bdziesz bra Imienia Pana Boga twego nadaremno.

3. Pamitaj aby dzie wity wici.

4. Czcij Ojca twego i Matk twoj.

5. Nie zabijaj.

15

6. Nie cudzo.

7. Nie kradnij.

8. Nie dawaj faszywego wiadectwa przeciw bliniemu twemu.

9. Nie podaj ony bliniego twego.

10. Ani domu, ani roli, ani sugi, ani suebnicy, ani wou, ani osa, ani
adnych rzeczy ktre jego s.

N. Kto da te Przykazania?

U. Sam Bg da je w Starym Zakonie, a Chrystus Pan w Nowym Zakonie
potwierdzi je.

N. Co zawieraj te Przykazania?

U. To wszystko co czyni mamy a czego nie czyni, aby kocha Boga i
bliniego: bo pierwsze trzy Przykazania nauczaj nas jak mamy zachowa si
wzgldem Boga sercem, mow i uczynkiem: a za siedem nastpnych, ucz nas
czyni dobrze bliniemu, oraz nie czyni mu krzywdy ani na osobie, ani na
sawie, ani na rzeczy jego, ani uczynkiem, ani mow, ani myl nawet. A koniec
wszystkich przykaza jest Mio, ktra nakazuje czowiekowi, kocha Boga
nade wszystko, a bliniego jak siebie samego.

N. Wy pierwsze Przykazanie.

U. Nasamprzd Bg oznajmia nam, i jest naszym prawdziwym i
najwyszym Panem; i dlatego to powinnimy by Mu posuszni jak najpilniej.
Potem przykazuje nam aebymy nikogo innego za Boga nie mieli. Przeciwko
temu Przykazaniu grzesz ci wszyscy, ktrzy zamiast oddawania czci
Stworzycielowi, oddaj cze stworzeniom.

N. Wy drugie Przykazanie.

U. Drugie Przykazanie zakazuje blunierstwa, ktre jest grzechem
najciszym; przysigi faszywej, tudzie niepotrzebnej; niedotrzymywania
lubw; i wszelkich innych zniewag ktre przeciwko Bogu mow popenione
by mog.

N. Wy trzecie Przykazanie.

16

U. Trzecie Przykazanie nakazuje zachowywanie wit, ktre zaley na
wstrzymaniu si od prac suebnych; abymy mieli czas na rozmylanie
dobrodziejstw Boych, na odwiedzanie kociow, na modlitw, na czytanie
duchowne, na suchanie sowa Boego, i na tym podobne uczynki pobone i
wite.

N. Wy czwarte Przykazanie.

U. Czwarte Przykazanie nakazuje nam czci Ojca i Matk, nie tylko w
sowach i w obejciu si, lecz take sub i wspomaganiem we wszystkich
potrzebach. To co si mwi o Ojcu i Matce, naley te zachowa wzgldem
innych blinich, chocia nie w takim stopniu jak wzgldem Ojca i Matki, ktrzy
nam dali ycie i wychowali nas z wielkim staraniem i z niemaym trudem.

N. Wy pite Przykazanie.

U. Pite Przykazanie nakazuje nam aebymy nikogo nie zabijali
niesprawiedliwie, ani adnego zego nie czynili osobie jego. Mwi,
niesprawiedliwie, bo sdziowie ktrzy zoczycw na mier sdz, i oprawcy
ktrzy wyrok mierci speniaj, jako te onierze w wojnie sprawiedliwej, bijc
i zabijajc, nie grzesz.

N. Wy szste Przykazanie.

U. Szste Przykazanie zakazuje nam cudzostwa, porubstwa, i
wszystkich grzechw cielesnych i spronych.

N. Wy sidme Przykazanie.

U. Sidme Przykazanie nakazuje, aby nie bra rzeczy cudzej; ani skrycie,
co si nazywa kradzie; ani jawnie, co si nazywa grabie; ani przez
oszukastwo w kupnie, sprzeday, i tym podobnych umowach; na koniec iby w
adnej rzeczy nie ukrzywdza bliniego.

N. Wy sme Przykazanie.

U. sme Przykazanie zakazuje faszywego wiadectwa, obmowy,
kamstwa, pochlebstwa, szemrania, i wszelkiej szkody i krzywdy czynionej
bliniemu mow.

N. Wy ostatnie dwa Przykazania.

17

U. W ostatnich dwch Przykazaniach, Bg nakazuje, aby nikt nie poda
ani cudzej ony, ani adnej rzeczy cudzej: albowiem Bg, ktry widzi serca
nasze, chce aebymy byli czyci i wici nie tylko w uczynkach, lecz take w
mylach i uczuciach naszych, ibymy tym sposobem byli prawdziwie i
zupenie sprawiedliwi.




O PRZYKAZANIACH KOCIELNYCH

NAUCZYCIEL. Ile jest Przykaza, ktre Koci wity przyda do
Przykaza Boych, i jakie s?

UCZE. Jest ich sze, a s nastpujce:

1. Sucha Mszy witej w Niedziele i wita uroczyste.

2. Poci przez Post czterdziestodniowy, zwany Wielkim Postem; w
oznaczone Wigilie do wit wielkich; i w Suche Dni, ktre przypadaj cztery
razy do roku. A nadto, wstrzymywa si od pokarmw misnych w Pitki i
Soboty (1).

3. Spowiada si, przynajmniej raz na rok.

4. Komunikowa, to jest przyj Przenajwitszy Sakrament,
przynajmniej w czasie Wielkanocnym.

5. Oddawa dziesiciny Kocioowi.

6. Nie zawiera lubw maeskich w czasach zakazanych, to jest od
pierwszej Niedzieli Adwentu a do Trzech Krli, i od Popielca a d Przewodnej
Niedzieli, wcznie.




18

O RADACH EWANGELICZNYCH

NAUCZYCIEL. Oprcz Przykaza Boych i Kocielnych, do ktrych
zachowywania wszyscy s obowizani, czy s jakie Rady tyczce si
doskonaoci Chrzecijaskiej?

UCZE. S trzy Rady, podane przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, tym,
ktrzy pragn dostpi doskonaoci Chrzecijaskiej.

N. Jakie s te Rady?

U. Ubstwa dobrowolnego, Czystoci, i Posuszestwa w tym wszystkim
co nie jest grzechem.




O SAKRAMENTACH

NAUCZYCIEL. Juemy powiedzieli o tym wszystkim w co mamy wierzy,
czego si mamy spodziewa, i co czyni mamy. Pozostaje nam mwi jeszcze o
Sakramentach, za pomoc ktrych nabywamy aski Boej.

Ile jest Sakramentw?

UCZE. Siedem.

1. Chrzest.

2. Bierzmowanie.

3. Ciao i Krew Paska.

4. Pokuta.

5. Ostatnie Namaszczenie Olejem witym.

6. Kapastwo.

7. Maestwo.

N. Kto ustanowi Sakramenty?

19

U. Jezus Chrystus Pan nasz.

N. Jakie skutki sprawia Chrzest wity?

U. Przez Chrzest wity czowiek staje si synem Boym i dziedzicem
Nieba: Chrzest zmazuje wszystkie grzechy, oraz napenia dusz ask i darami
Ducha witego.

N. Jakie skutki sprawia Bierzmowanie?

U. Bierzmowanie umacnia Chrzecijanina, iby mia mstwo wyznawania
Wiary Zbawiciela naszego; a tak czyni nas prawdziwymi onierzami
Chrystusowymi.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Ciaa i Krwi Paskiej?

U. Ciao i Krew Paska jest pokarmem utrzymujcym i pomnaajcym
mio, ktra jest yciem duszy; i dlatego Sakrament ten udziela si nam pod
postaci chleba i wina. Wszake to co si w nim wydaje by chlebem i winem,
nie jest chlebem i winem, ale prawdziwym Ciaem i Krwi Chrystusa Pana, pod
postaci chleba i wina.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Pokuty?

U. Sakrament Pokuty odpuszcza grzechy popenione po Chrzcie witym,
i pojednywa z Bogiem, tych, ktrzy przez grzech stali si nieprzyjacimi
Boymi.

N. Czego potrzeba do przyjcia Sakramentu Pokuty?

U. Potrzeba mie ao za grzechy, i postanowienie aby ju nigdy nie
grzeszy. Potrzeba wszystkie swe grzechy wyspowiada przed Kapanem
upowanionym do suchania Spowiedzi przez waciw wadz duchown. Na
koniec potrzeba odby pokut, ktr Spowiednik naznaczy.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Ostatniego Namaszczenia?

U. Sakrament Ostatniego Namaszczenia zmazuje resztki grzechw,
uwesela dusz, i udziela jej mocy potrzebnej do zwycienia Szatana w ostatniej
chwili ycia: a nadto pomaga do przywrcenia zdrowia, jeli to jest potrzebnym
do zbawienia duszy.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Kapastwa?
20


U. Sakrament Kapastwa daje moc i ask potrzebn Kapanom i innym
stopniom w Kapastwie, aeby mogli dobrze dopenia obowizkw swoich.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Maestwa?

U. Sakrament Maestwa daje maonkom, podug praw Kocioa
zalubionym, moc i ask potrzebn do poycia w zgodzie i mioci, i do
rodzenia i wychowywania dziatek w witej bojani Boej, aeby opywa
mogli w wesele prawdziwe w tym i w przyszym yciu.




O CNOTACH TEOLOGICZNYCH I GWNYCH

NAUCZYCIEL. Juemy przeszli cztery gwne czci Nauki
Chrzecijaskiej, ktrymi s: Skad Apostolski, Modlitwa Paska i
Pozdrowienie Anielskie, Przykazania, i Sakramenty; teraz naley pomwi o
cnotach i o grzechach, oraz o niektrych rzeczach wielce pomocnych do ycia
podug woli Boej.

Ile jest cnt przedniejszych?

UCZE. Siedem, z ktrych trzy Teologiczne, a cztery Gwne.

N. Jakie s cnoty Teologiczne?

U. Wiara, Nadzieja, i Mio.

N. Dlaczego nazywaj si Teologiczne?

U. Bo wyraz Teologiczny, wzity z Greckiego, oznacza rzecz nalec
lub te odnoszc si do Boga.

N. Jake Wiara odnosi si do Boga?

U. Bo sprawia, i wierzymy w to wszystko co Bg objawi Kocioowi
witemu.

N. Jake Nadzieja odnosi si do Boga?

21

U. Bo sprawia, i pokadamy ufno w Bogu, i od Niego spodziewamy si
ywota wiecznego, za porednictwem aski Boej i zasug naszych, ktre te w
asce Boej pocztek swj bior.

N. Jake Mio odnosi si do Boga?

U. Bo sprawia, i kochamy Boga nad wszystko, a dla mioci Boej
kochamy blinich jak siebie samych.

N. Jakie s cnoty Gwne?

U. Roztropno, Sprawiedliwo, Wstrzemiliwo, i Mstwo.

N. Dlaczego nazywasz je gwnymi?

U. Bo s niejako rdami uczynkw dobrych.

N. Co sprawiaj te cnoty?

U. Roztropno czyni nas rozwanymi i ostronymi w kadej rzeczy,
ibymy ani nie oszukiwali ani oszukiwa si nie dawali.

Sprawiedliwo to sprawia, i oddajemy kademu co jego jest.

Wstrzemiliwo to sprawia, i nakadamy wdzido zym skonnociom
naszym.

Mstwo to sprawia, i jestemy nieustraszonymi w subie Boej, na
wszelkie niebezpieczestwo i na mier nawet.




O DARACH DUCHA WITEGO

NAUCZYCIEL. Ile jest Darw Ducha witego?

UCZE. Siedem:

1. Mdro.

2. Rozum.

3. Rada.
22


4. Moc.

5. Umiejtno.

6. Pobono.

7. Boja Boa.

N. Ku czemu su te dary?

U. Ku wspieraniu cnoty, i ku posuwaniu nas na drodze Boej. I tak:
Boja Boa, wstrzymuje nas od grzechw. Pobono, czyni nas posusznymi
Bogu. Umiejtno, uczy nas poznawa wol Bo. Moc, daje nam mstwo do
wykonywania woli Boej. Rada, broni nas od uudze Szatana. Rozum, czyni
nas zdolnymi do zatapiania si w Tajemnicach Wiary. Przez Mdro, stajemy
si doskonaymi, obracajc na chwa Bo cae ycie i wszystkie uczynki
nasze: albowiem mdry zna koniec ostateczny i ku niemu we wszystkim
zmierza.




O UCZYNKACH MIOSIERNYCH

NAUCZYCIEL. Ile jest uczynkw miosiernych, o ktre szczeglniej w
dzie Sdu Ostatecznego pytani bdziemy, czymy je czynili?

UCZE. Jest ich siedem:

1. Nakarmia akncych.

2. Napaja pragncych.

3. Przyodziewa nagich.

4. Dawa przytuek pielgrzymom.

5. Nawiedza chorych.

6. Odwiedza winiw.

7. Grzeba umarych.

23

N. To s uczynki tyczce si ciaa. A czy s take uczynki miosierne
tyczce si duszy?

U. S, i jest ich take siedem.

1. Dawa rad wtpicym.

2. Naucza nieumiejcych.

3. Napomina grzesznikw.

4. Pociesza strapionych.

5. Przebacza urazy.

6. Znosi cierpliwie natrtnych i przykrych.

7. Modli si za ywych i umarych.




O GRZECHACH

NAUCZYCIEL. Ile jest rodzajw grzechw?

UCZE. Dwa: pierworodny i uczynkowy.

N. Co jest grzech pierworodny?

U. Grzech pierworodny jest ten, z ktrym si wszyscy rodzimy, wziwszy
go w spadku po Adamie, pierwszym Ojcu naszym.

N. Jakim sposobem pozbywamy si grzechu pierworodnego?

U. Przez Chrzest wity, ktry zmazuje go: dlatego te, kto bez Chrztu
umiera, pozbawiony jest na zawsze Niebieskiej chway.

N. Co jest grzech uczynkowy?

U. Grzech uczynkowy jest ten, ktry w cigu ycia sami popeniamy,
myl, mow lub uczynkiem. Grzech ten jest albo miertelny, albo powszedni.

N. Co jest grzech miertelny?

24

U. Grzech miertelny jest ten, ktry si popenia przeciwko mioci Boga i
bliniego: a nazywa si miertelnym, bo zadaje mier duszy, pozbawiajc j
aski Boej, ktra jest jej yciem.

N. Jakim sposobem dostpujemy przebaczenia tego grzechu?

U. Przez Chrzest, jelimy go przed Chrztem popenili; a przez Sakrament
Pokuty, jelimy si go po Chrzcie dopucili. Kto za umiera w grzechu
miertelnym, idzie do pieka na kary wieczne.

N. Co jest grzech powszedni?

U. Grzech powszedni jest ten, ktry chocia nie jest zupenie przeciw
mioci, chocia nie pozbawia nas zupenie aski Boej, i nie wtrca do pieka,
jednak obraa Boga, bo sprzeciwia si woli Jego, i zmniejsza mio. A przeto
potrzeba oczyci si z tego grzechu przez pokut, albo w tym yciu, albo w
przyszym w Czycu.

N. Ile jest grzechw gwnych, ktre s niejako rdami wszystkich
grzechw, i jakie s przeciwne im cnoty?

U. Jest ich siedem.

1. Pycha, ktrej przeciwn jest cnota Pokory.

2. akomstwo, ktremu przeciwn jest cnota Szczodrobliwoci.

3. Nieczysto, ktrej przeciwn jest cnota Czystoci.

4. Gniew, ktremu przeciwn jest cnota Cierpliwoci.

5. Obarstwo, ktremu przeciwn jest cnota Wstrzemiliwoci.

6. Zazdro, ktrej przeciwn jest cnota Mioci braterskiej.

7. Lenistwo, ktremu przeciwn jest cnota Pilnoci.

N. Ile jest grzechw przeciwko Duchowi witemu?

U. Jest ich sze.

1. Rozpaczanie o zbawieniu.

2. Zarozumiae spodziewanie si zbawienia bez zasug.

25

3. Walczenie przeciwko prawdzie poznanej.

4. Zazdroszczenie bliniemu aski Boej.

5. Uporczywo w grzechach.

6. Ostateczne niepokutowanie.

N. Ile jest grzechw woajcych o pomst do Boga?

U. Jest ich cztery:

1. Zabjstwo dobrowolne.

2. Grzech cielesny przeciwny naturze.

3. Uciemianie ubogich.

4. Zatrzymywanie zapaty robotnikom.




O CZTERECH OSTATNICH RZECZACH
CZOWIEKA

NAUCZYCIEL. Ile jest rzeczy ktre Pismo wite nazywa ostatnimi
rzeczami czowieka, a ktrych dobre rozpamitywanie wstrzymuje nas od
grzechu?

UCZE. Cztery:

1. mier.

2. Sd Ostateczny.

3. Pieko.

4. Niebo.




26




O RACU

NAUCZYCIEL. Czy masz jakie szczeglne Naboestwo, ktre by ci
suyo do zagrzewania pobonoci twojej?

UCZE. Odmawiam Raniec Najwitszej Panny, rozpamitywajc jego
pitnacie Tajemnic, ktre obejmuj ywot Chrystusa Pana.

N. Jakie s pitnacie Tajemnic Raca witego?

U. Midzy Tajemnicami Raca witego, jest pi Radosnych, pi
Bolesnych, a pi Chwalebnych:

Tajemnice Radosne s nastpujce:

1. Zwiastowanie Najwitszej Panny.

2. Nawiedzenie w. Elbiety.

3. Narodzenie Paskie.

4. Ofiarowanie, i Oczyszczenie Najwitszej Panny.

5. Znalezienie Chrystusa Pana w kociele uczcego.

Tajemnice Bolesne s nastpujce:

1. Modlitwa w Ogrojcu.

2. Biczowanie Pana Jezusa.

3. Cierniem ukoronowanie.

4. Niesienie Krzya.

5. Ukrzyowanie i mier Zbawiciela naszego.
27


Tajemnice Chwalebne s nastpujce:

1. Zmartwychwstanie Paskie.

2. Wniebowstpienie Paskie.

3. Zesanie Ducha witego.

4. Wniebowzicie Najwitszej Maryi Panny.

5. Ukoronowanie, i wywyszenie Najwitszej Panny nad wszystkie
chry Anielskie.




O AKTACH POTRZEBNYCH DO ZBAWIENIA

NAUCZYCIEL. Jakie s Akty, ktre z caego serca czyni potrzeba, aeby
by zbawionym?

UCZE. Akt Wiary, Nadziei, Mioci, i Skruchy.

N. Odmw te Akty.

U.

AKT WIARY

Wierz mocno i niezachwianie, dlatego i Bg, ktry jest Prawd
nieomyln, objawi to Kocioowi Katolickiemu, a przez ten Koci wity i
nam objawia; e jest Bg jeden tylko, we Trzech Osobach Boych, rwnych i
oddzielnych, ktre si nazywaj Ojciec, Syn i Duch wity; e Syn Boy sta si
Czowiekiem, wziwszy za spraw Ducha witego ciao i dusz ludzk w
ywocie Przeczystej Dziewicy Maryi; e umar za nas na krzyu; e
zmartwychwsta; e wstpi na Niebiosa; e stamtd przyjdzie w kocu wiata
sdzi wszystkich ywych i umarych; e dobrym da wieczne Niebo, a zych
skae na wieczne pieko. Wierz nadto w to wszystko, w cokolwiek wierzy i co
naucza Koci wity, bo jest nieomylny.


28

AKT NADZIEI

O! Boe mj, poniewa jeste wszechmocny i nieskoczenie dobry i
miosierny, mam nadziej i przez Mk i mier Jezusa Chrystusa Zbawiciela
naszego, dasz mi ywot wieczny, ktry obieca tym wszystkim, co wiernie
wypeniaj obowizki dobrego Chrzecijanina, jak ja wypenia pragn za
pomoc aski Twojej. Amen.


AKT MIOCI

O! Boe mj, poniewa jeste Dobrem najwyszym, i najdoskonalszym,
kocham Ci z caego serca i nad wszystko; i wol raczej wszystko utraci,
anieli mio Tw postrada. A dla mioci Twojej kocham i kocha pragn
bliniego mego jak siebie samego.


AKT SKRUCHY

O! Boe mj, poniewa jeste nieskoczenie dobry, i poniewa kocham
Ci nad wszystko, auj i bolej z caego serca em obrazi Ciebie; i
postanawiam jak najmocniej, za pomoc aski Twojej ju nigdy nie grzeszy, i
strzec si i unika wszelkiej pobudki i okazji do grzechu. Amen.




ODDANIE SI POD OPIEK NAJWITSZEJ
PANNY

Pod Twoj obron uciekamy si, wita Boa Rodzicielko, naszymi
probami racz nie gardzi w potrzebach naszych, ale od wszelakich zych
przygd racz nas zawsze wybawia, Panno Chwalebna i Bogosawiona. O Pani
nasza, Ordowniczko nasza, Poredniczko nasza, Pocieszycielko nasza; z
Synem Twoim nas pojednaj, Synowi Twojemu nas polecaj, Synowi Twojemu
najmilszemu nas oddawaj.

V. Mdl si za nami, wita Boa Rodzicielko.

R. Abymy si stali godnymi obietnic Chrystusowych.


29

LITANIA DO NAJWITSZEJ MARYI PANNY

(potwierdzona przez Sykstusa V w 1587)

Kyrie elejson,

Chryste elejson,

Kyrie elejson.

Chryste usysz nas.

Chryste wysuchaj nas.

Ojcze z Nieba, Boe, zmiuj si nad nami.

Synu, Odkupicielu wiata, Boe, zmiuj si nad nami.

Duchu wity, Boe, zmiuj si nad nami.

wita Trjco, jedyny Boe, zmiuj si nad nami.

wita Maryjo, mdl si za nami.

wita Boa Rodzicielko, mdl si za nami.

wita Panno nad pannami, mdl si za nami.

Matko Chrystusowa, mdl si za nami.

Matko aski Boej, mdl si za nami.

Matko najczystsza, mdl si za nami.

Matko najliczniejsza, mdl si za nami.

Matko niepokalana, mdl si za nami.

Matko nienaruszona, mdl si za nami.

Matko najmilsza, mdl si za nami.

Matko przedziwna, mdl si za nami.

Matko Stworzyciela, mdl si za nami.

Matko Odkupiciela, mdl si za nami.

Panno roztropna, mdl si za nami.
30


Panno czcigodna, mdl si za nami.

Panno chwalebna, mdl si za nami.

Panno mona, mdl si za nami.

Panno askawa, mdl si za nami.

Panno wierna, mdl si za nami.

Zwierciado Sprawiedliwoci, mdl si za nami.

Stolico mdroci, mdl si za nami.

Przyczyno naszej radoci, mdl si za nami.

Naczynie duchowne, mdl si za nami.

Naczynie powane, mdl si za nami.

Naczynie osobliwe naboestwa, mdl si za nami.

Ro duchowna, mdl si za nami.

Wieo Dawidowa, mdl si za nami.

Wieo z koci soniowej, mdl si za nami.

Domie zoty, mdl si za nami.

Arko przymierza, mdl si za nami.

Bramo Niebieska, mdl si za nami.

Gwiazdo zaranna, mdl si za nami.

Uzdrowienie chorych, mdl si za nami.

Ucieczko grzesznych, mdl si za nami.

Pocieszycielko strapionych, mdl si za nami.

Wspomoenie wiernych, mdl si za nami.

Krlowo Aniow, mdl si za nami.

Krlowo Patriarchw, mdl si za nami.

Krlowo Prorokw, mdl si za nami.
31


Krlowo Apostow, mdl si za nami.

Krlowo Mczennikw, mdl si za nami.

Krlowo Wyznawcw, mdl si za nami.

Krlowo Panieska, mdl si za nami.

Krlowo Wszystkich witych, mdl si za nami.

Krlowo bez zmazy pierworodnej poczta, mdl si za nami.

Krlowo wniebowzita, mdl si za nami.

Krlowo Raca witego, mdl si za nami.

Krlowo pokoju, mdl si za nami.

Krlowo Polski, mdl si za nami.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, przepu nam, Panie.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, wysuchaj nas, Panie.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, zmiuj si nad nami.

V. Mdl si za nami, wita Boa Rodzicielko.

R. Abymy si stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Mdlmy si. Daj nam, sugom Twoim, prosimy Panie Boe, cieszy si
ustawicznie zdrowiem duszy i ciaa, a za chwalebn przyczyn bogosawionej
Maryi zawsze Dziewicy, niechaj od doczesnych utrapie wolni bdziemy i
wiekuistego dostpimy wesela. Przez Chrystusa Pana naszego. R. Amen.

7 lat odpustu.






32

Katechizm mniejszy czyli Nauka Chrzecijaska krtko zebrana i uoona z rozkazu Klemensa
VIII Papiea przez Kardynaa Roberta Bellarmina, a z rozkazu Grzegorza XVI Papiea na
polski jzyk przetmaczona przez Xidza *** (2). Nowe Wydanie. Podug wydania
Propagandy w Rzymie. Berlin. W xigarni B. Behra, str. 36.

Jako dodatek do: Katechizm poredni do wykadania Nauki Chrzecijaskiej z rozkazu Piusa
IX, Papiea uoony i Xik do Naboestwa obejmujc najpotrzebniejsze rady,
rozmylania, modlitwy i pieni dzieciom i rodzicom polskim pod opiek Niepokalanie Pocztej
Boga Rodzicy Dziewicy ofiaruje Xidz ***. Wydanie drugie. Berlin. W xigarni B. Behra.
1858, ss. (313)-(348). (3)

Msza Rzymski z dodaniem naboestw nieszpornych. O. G. Lefebvre, Benedyktyn. Przekad
polski opracowali mnisi opactwa w Tycu. Opactwo . Piotra i Pawa w Tycu Polska.
Opactwo w. Andrzeja, Bruges Belgia [1956], ss. 1760-1762 (Litania Loretaska i antyfona
Pod Twoj obron).

(Pisowni i sownictwo nieznacznie uwspczeniono).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozwolenie Wadzy Duchownej:

NIHIL OBSTAT

Josephus Hube Rector Ecclesiae SS. Andreae et Claudii

Doctor S. Theologiae ac Censor Deputatus.

IMPRIMATUR

Fr. Dominicus Buttaoni O. P. S. P. A. M.

IMPRIMATUR

Joseph Canali Archiep. Colossen.

Vicesgerens.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Przypisy:
(1) Zob. Ks. Franciszek Bczkowicz CM, Posty obowizujce.

(2) Katechizm ten tumaczy ks. Aleksander Jeowicki.

(3) Por. 1) La Dottrina cristiana composta per ordine della S. m. di Papa Clemente VIII dal
ven. cardinale Roberto Bellarmino. Torino-Roma. Giacinto Marietti. 1899.
33


2) w. Robert kard. Bellarmin SI, Wykad nauki chrzecijaskiej (katechizm wikszy).

3) S. Robertus Cardinalis Bellarminus SI, Doctor Ecclesiae, Catechismus, seu: Explicatio
doctrinae christianae.

4) S. Petrus Canisius SI, Doctor Ecclesiae, Catechismus maior seu Summa doctrinae
christianae.

5) w. Pius V, Papie, Katechizm Rzymski wedug uchway witego Soboru Trydenckiego.

6) Ks. Zygmunt Chemicki, Ojcw naszych Wiara wita (may katechizm).

7) Ks. Jzef Deharbe SI, Katechizm rzymsko-katolicki.

8) Ks. Micha Ignacy Wichert, Nauki katechizmowe o Skadzie Apostolskim, Przykazaniach
Boskich i Kocielnych, o Modlitwie Paskiej i Sakramentach.

9) O. Jan Jakub Scheffmacher SI, Katechizm polemiczny czyli Wykad nauk wiary
chrzecijaskiej przez zwolennikw Lutra, Kalwina i innych z nimi spokrewnionych,
zaprzeczanych lub przeksztacanych.

10) w. Augustyn Biskup, Doktor Kocioa, Pisma katechetyczne.

11) w. Jan Chrzciciel de la Salle, Obowizki chrzecijanina wzgldem Boga. (Katechizm).

12) Ks. Konstanty Gawroski, Jasny i gruntowny wykad prawd wiary i moralnoci
chrzecijaskiej.

13) Bp Konrad Martin, Katolicka nauka wiary.

14) Bp Konrad Martin, Katolicka nauka obyczajw.

15) Ks. Wiktor Cathrein SI, Katolicki pogld na wiat.

16) Piotr kardyna Gasparri, Katechizm katolicki.

(Przypisy od red. Ultra montes).



( HTM )

Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMXIII, Krakw 2013