www.etrapez.

pl Krystian Karczyski Strona 1

Nieparametryczne Testy Istotnoci
Wzory
Nieparametryczne testy istotnoci schemat postpowania punkt
po punkcie
1. Formuujemy hipotez gwn
0
H odnoszc si do:
- zgodnoci populacji generalnej z jakim rozkadem, lub:
- losowoci prby
2. Obliczamy odpowiedni statystyk.
3. Tworzymy i rysujemy obszar krytyczny (obu lub jednostronny w zalenoci od
1
H )
4. Sprawdzamy, czy statystyka znalaza si w obszarze krytycznym. Jeli tak odrzucamy
hipotez
0
H na rzecz hipotezy alternatywnej
1
H . Jeli nie stwierdzamy, e nie ma
podstaw do odrzucenia hipotezy
0
H .


www.etrapez.pl Krystian Karczyski Strona 2

I. Test zgodnoci Pearsona
1. Formuujemy hipotezy:
0
H : populacja generalna ma rozkad
1
: H populacja generalna nie ma tego rozkadu
2. Obliczamy statystyk:
( )
2
2
1
r
i i
i
i
n np
np
_
=

gdzie r to liczba przedziaw w szeregu,
i
n to liczebnoci empiryczne w prbce,
i
p
prawdopodobiestwa/odsetki teoretyczne, n liczebno oglna prbki,
i
np liczebnoci
teoretyczne
- Prawdopodobiestwa
i
p w rozkadzie normalnym odczytujemy odpowiednio
odczytujc tablice
- Prawdopodobiestwa
i
p w rozkadzie Poissona odczytujemy liczymy ze wzoru:
!
i
x
i
i
p e
x

= , gdzie jest redni rozkadu (najczciej przyjmujemy tu redni z
prbki X )
- Prawdopodobiestwa
i
p w rozkadzie Bernoulliego/dwumianowym liczymy ze wzoru:
( )
1
1
i
i
x
x
i
i
n
p p p
x

| |
=
|
\ .
, gdzie p jest prawdopodobiestwem sukcesu w pojedynczej
prbie

3. Tworzymy i rysujemy prawostronny obszar krytyczny dla rozkadu chi-kwadrat, dla
1 r k stopni swobody, gdzie k oznacza liczb parametrw w rozkadzie teoretycznym (
2 k = w rozkadzie normalnym, 1 k = w rozkadach Poissona i dwumianowym/Bernoulliego)
4. Sprawdzamy, czy statystyka znalaza si w obszarze krytycznym. Jeli tak odrzucamy
hipotez
0
H na rzecz hipotezy alternatywnej
1
H . Jeli nie stwierdzamy, e nie ma podstaw
do odrzucenia hipotezy
0
H .

www.etrapez.pl Krystian Karczyski Strona 3

II. Test losowoci prby
II.a Dla maej liczebnoci prby
1. Formuujemy hipotezy:
0
H : prba ma charakter losowy
1
: H populacja generalna nie ma tego rozkadu
2. Porzdkujemy prb w kolejnoci rosncej i wszystkim wynikom przyporzdkowujemy
liter a , jeli jest on mniejszy od mediany; b , jeli wikszy (jeli rwny pomijamy).
3. Ustawiamy z powrotem wyniki otrzymujc cig znakw aababb . Liczb serii oznaczamy
przez k. Liczby znakw a i b oznaczamy przez
1
n i
2
n .
4. Z tablic rozkadu serii odczytujemy wartoci graniczne
1
k i
2
k takie, eby
( )
1
2
P k k
o
s = ;
( )
2
1 .
2
P k k
o
s =
5. Sprawdzamy, czy k naley do obszaru krytycznego
1 2
k k k k < v > i piszemy odpowied.

www.etrapez.pl Krystian Karczyski Strona 4

II.b Dla duej liczebnoci prby
1. Formuujemy hipotezy:
0
H : populacja generalna ma rozkad
1
: H populacja generalna nie ma tego rozkadu
2. Porzdkujemy prb w kolejnoci rosncej i wszystkim wynikom przyporzdkowujemy
liter a , jeli jest on mniejszy od mediany; b , jeli wikszy (jeli rwny pomijamy).
3. Ustawiamy z powrotem wyniki otrzymujc cig znakw aababb . Liczb serii oznaczamy
przez k. Liczby znakw a i b oznaczamy przez
1
n i
2
n .
4. Obliczamy statystyk:
( )
( ) ( )
1 2
1 2
1 2 1 2 1 2
2
2 1 2
2
1
,
2 2
1
n n
k
n n
Z
n n n n n n
n n n n
| |
+
|
+
\ .
=

+ +

5. Tworzymy i obustronny obszar krytyczny dla rozkadu normalnego.
6. Sprawdzamy, czy statystyka znalaza si w obszarze krytycznym. Jeli tak odrzucamy
hipotez
0
H na rzecz hipotezy alternatywnej
1
H . Jeli nie stwierdzamy, e nie ma podstaw
do odrzucenia hipotezy
0
H .

www.etrapez.pl Krystian Karczyski Strona 5

III. Test zgodnoci dwch rozkadw
III.a Dla maej liczebnoci prby
1. Formuujemy hipotezy:
0
H : prbki pochodz z tej samej populacji (o tym samym rozkadzie)
1
: H prbki pochodz z tej samej populacji
2. Porzdkujemy wyniki obu prbek w cig o kolejnoci niemalejcej ( w przypadku takich
samych wartoci w obu prbkach najpierw wypisujemy wyniki z pierwszej, a potem z drugiej)
i wszystkim wynikom z pierwszej prbki przyporzdkowujemy liter a , a wszystkim wynikom
z prbki drugiej literk b .
3. Liczb serii oznaczamy przez k. Liczby znakw a i b oznaczamy przez
1
n i
2
n .
4. Z tablic rozkadu serii odczytujemy warto graniczn
1
k tak, eby
( )
1
P k k o s =
(lewostronny obszar krytyczny).
5. Sprawdzamy, czy k naley do obszaru krytycznego
1
k k s i piszemy odpowied.

www.etrapez.pl Krystian Karczyski Strona 6

III.b Dla duej liczebnoci prby
1. Formuujemy hipotezy:
0
H : prbki pochodz z tej samej populacji (o tym samym rozkadzie)
1
: H prbki pochodz z tej samej populacji
2. Porzdkujemy wyniki obu prbek w cig o kolejnoci niemalejcej ( w przypadku takich
samych wartoci w obu prbkach najpierw wypisujemy wyniki z pierwszej, a potem z drugiej)
i wszystkim wynikom z pierwszej prbki przyporzdkowujemy liter a , a wszystkim wynikom
z prbki drugiej literk b .
3. Obliczamy statystyk:
( )
( ) ( )
1 2
1 2
1 2 1 2 1 2
2
2 1 2
2
1
,
2 2
1
n n
k
n n
Z
n n n n n n
n n n n
| |
+
|
+
\ .
=

+ +

4. Tworzymy i obustronny obszar krytyczny dla rozkadu normalnego.
5. Sprawdzamy, czy statystyka znalaza si w obszarze krytycznym. Jeli tak odrzucamy
hipotez
0
H na rzecz hipotezy alternatywnej
1
H . Jeli nie stwierdzamy, e nie ma podstaw
do odrzucenia hipotezy
0
H .