PRIMJENA JUST IN TIME KONCEPTA ZA POBOLJANJE

POSLOVANJA PREDUZEA
AUTOTRANSPORT AD, Prijedor

SEMINARSKI RAD









Sudent: Mirkovi Ognjen Profesor : Vasiljevi Marko dipl.in.saobr.
Broj indeksa : 400/12


DOBOJ, 2014. godine.
UNIVERZITET U ISTONOM SARAJEVU
SAOBRAAJNI FAKULTET
DOBOJ




Sadraj:


1. Uvod ............................................................................................................................................ 1
2. Trenutno stanje u Autotransportu ................................................................................................ 2
2.1. Kadrovska struktura ........................................................................................................... 2
2.2. Stanje voznog parka ........................................................................................................... 2
2.2.1. Marke vozila ............................................................................................................... 2
2.2.2. Starosna struktura ....................................................................................................... 3
2.3. Trenutna ponuda korisnicima prevoza .............................................................................. 4
2.4. Trenutna konkurentna ponuda korisnicima prevoza ......................................................... 7
3. Primjena Just in time metode u preduzeu Autotransport .................................................... 9
3.1. Motivacija zaposlenih ........................................................................................................ 9
3.1.1. Nove uniforme ............................................................................................................ 9
3.1.2. Savremena oprema ..................................................................................................... 9
3.1.3. Novi autobus i obnova starih ...................................................................................... 9
3.2. Optimizacija reda vonje ................................................................................................. 10
3.3. Obnavljanje voznog parka ............................................................................................... 10
3.4. Ponuda cijena prihvatljivijih korisnicima ........................................................................ 11
4. Prijedlog mjera za poboljanje stanja preduzea ....................................................................... 12
4.1. Motivacija zaposlenih ...................................................................................................... 12
4.1.1. Uniforme .................................................................................................................. 12
4.1.2. Savremena oprema ................................................................................................... 12
4.2. Optimizacija reda vonje ................................................................................................. 13
4.3. Obnavljanje voznog parka ............................................................................................... 13
4.4. Uvoenje cijena prihvatljivijih korisnicima .................................................................... 13
5. Oekivan rezultat primjene mjera za poboljanje stanja preduzea .......................................... 14
6. Zakljuak ................................................................................................................................... 15
7. Literatura ................................................................................................................................... 16
Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

1


1. Uvod


Preduzee Autotransport je osnovano odmah nakon Drugog svjetskog rata kao traktorska
zadruga. U kasnijem periodu razvio se u preduzee ija je osnovna djelatnost bila pruanje
usluga u drumskom prevozu. Tokom godina rada i prisustva na tritu Autotransport postaje
prepoznatljivo i respektibilno preduzee ove brane, a o tome svjedoi i podatak da je 1990.
Godine preduzee zapoljavalo 1200 radnika i da je po broju vozila bilo jedno od najveih na
podruju BiH. Vozni park tada je brojao ukupno 180 vozila od ega je bilo 100 autobusa i 80
kamiona. Autotransport je pokuavan dui niz godina privatizovati, to je na kraju 17.05.2007.
godine dovelo preduzee do steaja. Danas ovo preduzee posluje kao zatvoreno akcionarsko
drutvo u 100% vlasnitvu Grada Prijedor i pod poslovnim imenom Autotransport Prijedor,
AD Prijedor.

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

2

2. Trenutno stanje u Autotransportu

2.1. Kadrovska struktura

Preduzee Autotransport zapoljava 64 radnika koji su organizovani u tri poslovne jedinice, i
to:

- Putniki saobraaj ( prevoz putnika, turistika djelatnost i autobuska stanica )
- Servis ( servis autobusa i teretnih motornih vozila, tehniki pregled, laboratorija za
badarenje tahografa, izrada znakova-saobraajne signalizacije )
- Zajedniki poslovi ( knjigovodstvo, opti i komercijalni poslovi )

Najvei broj radnika je zaposlen u djelatnosti koja se bavim putnikim saobraajem. Danas u
Autotranosport-u ima 15 vozaa koji voze na prigradskim linijama. Neki vozai su tokom
perioda dok je preduzee bilo u steaju radilo u privatnim firmama ali sad kad je ponovo
Autotransport poeo sa radom, vraeni su na svoja radna mjesta koja su bila prije steaja.

Srednja starosna dob radnika preduzea ( samo vozaa) je 48. godine. to nam predstavlja
sliku da su vozai veoma stari, te da bi trebalo obratiti panju i na podmlaivanju radnog osoblja.
2.2. Stanje voznog parka

2.2.1. Marke vozila

Preduzee Autotransport u svom voznom parku ima postojea vozila koja su bila prije
steaja. Takoe pored starih vozila posjeduje i nova vozila marke Higer, Mercedes-Benz i
Volkswagen. U voznom parku preduzea saobraaju sledea vozila :

1. Autobusi 10 12m:

- Higer Coach KLQ6125A, broj mjesta za sjedenje 49+1+1
- Mercedes Benz O 307, broj mjesta za sjedenje 43+1
- Sanos S315 RHD, broj mjesta za sjedenje 49+1
- Sanos S415 PVR, broj mjesta za sjedenje 50+1+1
- TAM 190A11, broj mjesta za sjedenje 49+1



Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

3


2. Autobusi od 8 10m:

- Higer Coach KLQ6977, broj mjesta za sjedenje 41+1
- Higer City Bus KLG6825GC, broj mjesta za sjedenje 29+1, broj mjesta za stajanje 20

3. Minibus

- Mercedes Sprinter, broj mjesta za sjedenje 18+1
- VW Crafter, broj mjesta za sjedenje 19+1+1

U predhodnom nabrajanju moemo da vidimo da preduzee Autotransport raspolae sa pet
relativno mladih autobusa i minibuseva ( Higer Coach, VW Crafter, Mercedes-Benz Sprinter,
itd. ). Veina starijih autobusa koje su imali u vlasnitvu je ili rashodovano ili obnovljeno. Uz
finansijsku pomo Grada Prijedor preduzee bi trebalo da dobije do polovine 2015. godine jo
dva autobusa marke Higer.

2.2.2. Starosna struktura

Vozni park preduzea Autotransport je relativno podmlaen. Srednja starosna dob vozila
iznosi 9 godina. U prigradskim linijama saobraaju autobusi i minibusevi :

1. Prijedor Omarska :

- Sanos 415 PVR 1992. godina proizvodnje
- VW Crafter 2013. godina proizvodnje

2. Prijedor Petrov Gaj :

- Sanos 315 RHD 1992. godina proizvodnje

3. Prijedor Kozarac :

- Higer City Bus KLG6825GC 2012. godina proizvodnje





Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

4


4. Prijedor Dragotinja :

- Mercedes Sprinter 2007. godina proizvodnje
- Higer Coach KLQ6125A 2012. godina proizvodnje

Iako moemo da vidimo da prosjek godina popravljaju novi autobusi, u preduzeu jo uvjek
saobraaju autobusi koji su jako stari i skloni kvarovima a samim tim donose velike trokove
preduzeu a i korisnici prevoza su manje zainteresovani da se slue tim autobusima.

2.3. Trenutna ponuda korisnicima prevoza

Preduzee Autotransport trenutno saobraa na etiri prigradske linije i to:

1. PL-14 PRIJEDOR PETROV GAJ



Slika 1 : Red vonje za liniju PRIJEDOR PETROV GAJ [1]

Linija PRIJEDOR PETROV GAJ je poslije linije PRIJEDOR OMARSKA jedna od
naprometnijih linija. Ova linija je posebno prometna kada su smjene na poslovima i izmeu
kolskih smjena.








Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

5

2. PL-15 PRIJEDOR OMARSKA




Slika 2 : Red vonje za liniju PRIJEDOR OMARSKA [1]

Ova prigradska linija spada za jednu od najprometnijih linija. Ovom linijom se u jutarnjim
asovima slue najvie zaposleni ljudi, kolarci, a i ljudi koji su navikli da svako jutro putuju na
trnicu radi prodaje ili kupnje domaih proizvoda ( mlijeka, sira, kajmaka ). U popodnevnim
asovima je zasigurno najvie prometna a naroito dok je u toku kolska godina. Ovom linijom
se tokom kolske godine koriste srednjokolci a i osnovci koji idu u razrede starije od V-og.

3. PL-17 PRIJEDOR KOZARAC



Slika 3 : Red vonje za liniju PRIJEDOR KOZARAC [1]

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

6


4. PL-23 PRIJEDOR DRAGOTINJA



Slika 4 : Linija PRIJEDOR DRAGOTINJA [1]

Kao to moemo primjetiti, iskorienost voznog parka nije potpuna. Pored autobusa koji
redovno saobraaju na linijama, neiskoriteni su sledeu autobusi:

- TAM 190A11, broj mjesta za sjedenje 49+1
- Higer Coach KLQ6977, broj mjesta za sjedenje 41+1

Kako ovi autobusi nebi samo stajali i skupljali prainu, mogli bi se iskoristiti tako to bi
mogli da preuzmu pojedine linije koje su neki prevoznici zapustili ili ne obavljaju prevoz
redovno.









Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

7

2.4. Trenutna konkurentna ponuda korisnicima prevoza

Konkuretna preduzea koja se bave prevozom putnika na linijama prigradskog saobraaja
su: Goronja , Bilbija prevoz , Boss-Prevoz , Trkulja Tours , Drlji Prevoz , ASP
Janji , AcelorMittal. Linije kojima saobraaju konkurentna preduzea su i vozila kojima oni
vre prevoz:

R.B. Naziv
linije
Linija Prevoznik Vozilo Godite
1. PL-01 Prijedor Volar Goronja Mercedes Benz
811D
1988.
2. PL-02 Prijedor Biani
Hambarine Prijedor
Goronja Mercedes Benz
811D
1987.
3. PL-03 Prijedor Ljubija G.
Ravska
Bilbija prevoz Mercedes Benz
609D
1993.
4. PL-04 Prijedor Ljubija Miska
Glava
Bilbija prevoz Mercedes Steyr
SML 14H
1983.
5. PL-05 Prijedor Ljubija ArcellorMital Higer Coach 2008.
6. PL-06 Prijedor Gornji Rasavci Trkulja Tours K Sestra 215 HD 1981.
7. PL-07 Prijedor Aliii Trkulja Tours Mercedes Benz
Auwarter Clubstar
1994.
8. PL-08 Prijedor Busnovi
Kondii
Boss-Prevoz Mercedes Benz
Sprinter
1998.
9. PL-09 Prijedor G. Tomaica Boss-Prevoz Mercedes Benz
305D
1982.
10. PL-10 Prijedor Pejii Boss-Prevoz Fap Sanos 415 1980.
11. PL-11 Prijedor Krivaja G.
Marika
Drlji Prevoz Iveco Daily 2002.
12. PL-12 Prijedor Petrovo
Miljakovci Rakelii
Boss-Prevoz Mercedes Steyr
SML 14H
1984.
13. PL-13 Prijedor Gaani Boss-Prevoz VW Minibus T5 1999.
14. PL-16 Prijedor Bistrica ASP Janji Mercedes Benz
Sprinter
2008.
15. PL-18 Prijedor Kozarac
Trnopolje
Drlji Prevoz Graf & Stift
29OM12
1999.
16. PL-19 Prijedor Stari Vonjak ASP Janji Mercedes Benz
Sprinter
2004.
17. PL-20 Prijedor Malo
Palanite
ASP Janji Mercedes Benz
612 D
1992.
18. PL-21 Prijedor Breziani (stari
put)
BossPrevoz Mercedes Benz
818
2004.


Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

8

Kao to moemo iz prethodne tabele da vidimo najvie linija je pod zakupom privatne firme
BOSS Prevoz iz Prijedora. Veinu linija saobraa sa starijim autobusima i ti autobusi se
nalaze u jako loem stanju. Skloni su estim kvarovima a tokom hladnih zimskih dana ne
obezbjeuju dovoljnu toplotu unutar autobusa da bi putnicima bila ugodnije putovanje.
Veina autobusa koji su starije proizvodnje se nalazi u jako loem stanju jer privatnici ne
ele da ulau novac u njih veih koriste sve dok ne dou do stanja da su neupotrebljiva i onda
kupuju neto mlae ili autobuse iste dobi za nisku svotu. Naravno ni ti autobusi nisu u nita
boljim stanjima, te ih slue kao i prethodni.



















Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

9

3. Primjena Just in time metode
u preduzeu Autotransport

3.1. Motivacija zaposlenih

Tokom steajnog postupka mnogi radnici su ostali bez svojih poslova. Neki su vraeni ali
nemaju velike motivacije i povjerenja u preduzee. Kako bi se preduzee moglo dalje razvijati i
poboljavati svoje usluge moramo motivisati radnike preduzea. Motivacijom radnika i
njihovom veom portvovanou i ljubaznou preduzee moe pridobiti veliki broj korisnika
njihovih usluga.

3.1.1. Nove uniforme

Kako bi poveali moral zaposlenih potrebno je da ugodimo radnicima i uinimo da im radni
dan bude zanimljiviji i ljepi. Uniformisanje radnika novim i ugodnijim uniformama mogli bi
podii moral i motivisati radnike da budu raspoloeniji i ljubazniji, a samim tim bi privukli nove
korisnike prevoza. Osim to bi privukli nove korisnike prevoza, radnici preduzea bi imali volju i
vie se zalagali da preduzee bude to uspjenije kako bi im se uslovi nastavili poboljavati.

3.1.2. Savremena oprema

Uvoenjem savremenije opreme u prostorijama rada mogla bi da budu najvea motivacija
zaposlenih, jer samim tim radnici se oseaju lagodnije i razmiljaju pozitivnije i naravno rade
mnogo vie i zadovoljnije. Sa veim radom moemo pretpostaviti da bi preduzee moglo da se
nastavi razvijati to vie, i vie a samim tim stvarali bi se i jo bolji uslovi za radnike.

3.1.3. Novi autobus i obnova starih

Motivisanje vozaa bi mogli najbolje postii tako to bi im obnovili stare autobuse i kupili
novije. Tako bi uspjeli da im podignemo moral i samim tim vozai bi se osjeali ugodnije i ljepe
i kvalitet njihove usluge bi se poveao na vei nivo.





Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

10


3.2. Optimizacija reda vonje

Preduzee Autotransport saobraa na etiri relacije koje smo ranije naveli. Sudei da
pojedina konkurentna preduzea jako nemarljivo i loe obavljaju svoje prevozne usluge i vre ih
sa jako starim i rashodovanim autobusima, preduzee Autotransport bi moglo da konkurie za
pojedine relacije sa svojim novim autobusima ili sa autobusima na kojima je uraena kompletna
restauracija.

3.3. Obnavljanje voznog parka

Pored novih autobusa, postoje i stariji autobusi koji putem kvalitetne restauracije mogu da se
dovedu u stanje koje bi moglo i vie da zadovolji korisnike prevoza. Bilo bi potrebno izvriti
restauracije motora, saniranje korozivnih delova i farbanje karoserije, presvlaenje sjedita itd.
Autobusi poput Sanos 315 RHD i Sanos 415 PVR mogu, shodno sa svojim godinama, jo uvjek
da jako dobro obavljaju prevozne usluge. Ti su autobusi stari 20 godina ali kvalitetnom obnovom
mogu da se dovedu u stanje da budu priblino odlinom.



Slika 5 : Sanos 315 RHD i Sanos 415 PVR









Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

11



Takoe pored Sanos-a autobus koji jo nije za rashodovanja je svakako i TAM 190A11.



Slika 6 : TAM 190A11


Kvalitetnom restauracijom ovih autobusa preduzee bi moglo da konkurie za nove linije i tako
da povea broj korisnika svojih usluga. Ako bi te linije bile uspjene i donosile profit preduzeu,
u buduem periodu preduzee bi moglo da starije autobuse zamjeni novijim i samim tim pobolja
svoje usluge prema korisnicima i dokae da se na tritu nalazi sa namjerom da to kvalitetnije i
to bolje obavlja svoje usluge.

3.4. Ponuda cijena prihvatljivijih korisnicima

Pored redovnih karata, bilo bi dobro uvesti sedmine, mjesene i godinje karte. Uvoenjem
tih karata omoguili bi korisnicima prevoza koji putuju svaki dan, na posao, u kolu ili iz drugih
razloga, da imaju bolju ponudu i manje trokove za prevoz a samim tim preduzee moe
poveati broj korisnika kojima odgovara ovakav nain naplate prevoza. Uvoenje niih cijena
prihvatljivijim korisnicima prevoza je veoma korisno, jer uvijek je imati pun autobus bolje, nego
da je pola autobusa samo popunjeno.

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

12

4. Prijedlog mjera za poboljanje stanja preduzea

Kao glavne prijedloge emo staviti one koji su neophodni kako bi se radnici osjeali sigurno
i bezbjedno a i mjere koje bi korisnicima prevoza omoguili ugodnije i sigurnije putovanje.

4.1. Motivacija zaposlenih

Zaposlene uvjek moemo motivisati redovnom isplatom plata, ali da bi doveli finansijsko
stanje preduzea na takav nivo radnici preduzea moraju da prue sav svoj napor u poboljanje
usluge. Najvanija stavka je da zaposleni treba da cijene svoj posao I da ga obavljaju sa
zadovoljstvom. Korisnici koji to primjete i naravno ako osjete ljubaznost radnog osoblja uvjek e
eljeti da se ponovo slui prevozom tog preduzea.

4.1.1. Uniforme

Jedna od veoma vanih stvari su uniforme. Kad se osoblje osea ugodno, odmah im je i
raspoloenje i zadovoljstvo u obavaljanju posla bolje. Pored toga to bi se osoblje osjealo
ugodno i korisnici prevoza kad vide da je osoblje fino odjeveno i uredno odmah imaju veu
zainteresovanost da se slue prevozom ba tog prevoznika. U ovom sluaju kao prijedlog bi
mogle biti uniforme :
- Za mukarce: tamno plave pantalone i tamno plavi sako, bijela koulja i tamno plava
kravata. Na koulji i sakou bi na lijevom dijelu u predijelu prsa mogao biti uraen i logo
preduzea.
- Za ene: Tamno plave suknje i tamno plavi sakoi, bijela koulja i marama tamno plave
boje.

4.1.2. Savremena oprema

Kako bi omoguili osoblju bolji, efikasniji i bri rad morali bi im obezbjediti noviju,
odnosno savremeniju opremu za rad. Samim tim bi i bolje konkurisali na tritu i privlaili bi
dosta panje kao neko preduzee koje prati savremeni digitalni sistem. Novi raunari i fiskalni
sistemi bi donijeli znaajno osjvjeenje u preduzeu. Uvoenjem savremenije opreme motivisali
bi radnike da to bolje obavljaju svoj posao a i podigli bi preduzee na sasvim novi nivo po
pitanju modernizacije.



Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

13

4.2. Optimizacija reda vonje

Kao preduzee koje u veinskom vlasnitvu Grada Prijedora, Autotransport ima vee
mogunosti i privilegije u dobijanju redova vonji. Ranije smo ve naveli da preduzee posjeduje
autobuse koji stoje parkirane i ekaju posao. Pojedina preduzea veoma neobazrivo odrava
svoje linije, te bi za preuzimanje tih linija mogao da konkurie ba Autotransport sa novim
Higerom ili nekim od obnovljenih starijih vozila kao to je TAM 190A11.

4.3. Obnavljanje voznog parka

Kad bi se linije koje trenutno saobraaju pokazale kao profitabilne, preduzee bi moglo uz
odreenu pomo Grada Prijedora i kredita da kupi autobus i samim tim zapone novu liniju koja
bi mogla sama ili uz pomo ostalih linija lagano da otplauje autobus. Ako bi se ispostavilo kao
loa ideja, vei dio novca bi mogao biti otplaen prodajom nekih od starijih autobusa koji bi
mogli biti zamnjenjeni sa novim autobusom na liniji koja bi mogla donositi najvie profita kako
bi se izbjeglo to vee zaduivanje i nemogunost vraanja kredita.

4.4. Uvoenje cijena prihvatljivijih korisnicima

Iz razloga to se Autotransport u skorije vrijeme vratio na trite pruanja usluga prevoza
vjerovatno jo nema tano korigovan cijenovnik. Tako da bi cijene trebale biti prilagoene svim
korisnicima. Meu korisnicima prevoza uvjek imamo one koji svakodnevno koriste usluge
prevoza ( aci, radnici) i one koji koriste prevoz sa vrijemena na vrijeme. Redovnim korisnicma
u ponudu bi trebalo staviti mjesene i sedmine karte, koje bi bile isplatljivije korisnicima a i
naravno cijena bi bila i u skladu sa mogunostima preduzea ( da preduzee nema gubitaka zbog
niske cijene mjesenih ili sedminih karti). A u cijenovnik bi se mogle uvesti i mjesene karte
koje bi se mogle koristiti samo nekim odreenim danima, kao npr: pojedinim radnicima prevoz
je potreban samo danima: ponedjeljkom, utorkom, etvrtkom i petkom. Kako oni nebi plaali
mjesene karte u punom iznosi koji iznosi za sve dane u mjesecu, mogli bi uvesti karte koji bi
cijenom bili prilagoeni na samo odreene dane i samim tim pristupanije korisnicima prevoza
koji imaju od toga korist.

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

14

5. Oekivan rezultat primjene mjera za poboljanje stanja
preduzea

Neka oekivanja koja moemo imati su da e porasti zainteresovanost i broj korisnika
usluga prevoza u prigradskom saobraaju. Motivacija zaposlenih bi se trebala podignuti na takav
nivo da bi raspoloenje u preduzeu bilo visoko i da nebi trebalo dolaziti do nezadovoljstva
radnika.

Ukoliko bi se poveao broj korisnika i preduzee bude stvaralo profit, moemo oekivati i
nabavku novijih autobusa, savremenije opreme i samim tim bi mogli postati jako veliki
konkurent na tritu iz oblasti pruanja transportnih usluga.

Kada bi dolo do obnove voznog parka, odnosno nabavke novih autobusa, dolo bi i do jo
veeg broja zaposlenih ljudi. Sama novost da neko preduzee u ovim kriznim vremenima
zapoljava podstaknue ljude kojima je potreban prevoz da se slue prevozom ba tog preduzea
i da mu na taj nain doprinese neku vrstu pomoi u daljnjem razvoju.

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

15

6. Zakljuak

Za kraj moemo istaknuti to da primjenom metode Just in time moemo da podignemo
odreeno preduzee, u ovom sluaju Autotransport AD Prijedor, na vii nivo. Samim tim
preduzee e da privue panju na sebe i korisnici bi uli za njega i uvjerili se u kvalitet usluge.
Ako bi se to preduzee pokazalo kao savjestan privrednik i jako kvalitetan konkurent ostalim
preduzeima, moe jako dobro da se razvije a samim tim i da povea broj korisnika. Poveanjem
broja korisnika raste i profit a to dalje moe da znai dodatno proirenje preduzea, poveanje
usluga a i poveanje same zaposlenosti.

Saobraajni fakultet, Doboj
Seminarski rad: Autotransport AD, Prijedor

16

7. Literatura

[1] Izvod iz reda vonje PL

[2] Vasiljevi M. Logistika u saobraaju Saobraajni fakultet, Doboj 2008.