METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 1
ROZWIZANIE RAMY PASKIEJ METOD SI I OBLICZENIE PRZEMIESZCZE

1 DANE WYJCIOWE
Dana jest rama jak na rysunku.
3
,
0
0
m
q
=
5
,
0
0
k
N
/
m
P=20,00kN M=15,00 kNm
i
k
1
= 0.5
EI
m
3
k
2
=

1
E
I
m
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
1
2
-30
o
C
10
o
C
2
0
o C
-
5
o
C
r =1cm
r = 1.5
o
j
E
I
1.3889 EI

Bdy montau
1
.
5
o
1
o
1
.
2

c
m
L
2
=1cm
2

L
1
=

-
1
.
5
c
m 1
1.4 cm

Rozwiza j metod si od danego obcienia siami, od zmiany temperatury oraz od bdw montau
i przemieszcze podpr. Sporzdzi wykresy si przekrojowych i dokona kontroli rozwizania od
jednego z wymienionych wpyww. Obliczy zaznaczone przemieszczenia.
Uwaga dotyczca oznacze.
Aby unikn niejednoznacznoci oznacze wszystkie przemieszczenia obliczane w statycznie
wyznaczalnym ukadzie podstawowym i dotyczce tylko ukadu podstawowego oznacza bdziemy
maym symbolem a przemieszczenia obliczane w statycznie niewyznaczalnym ukadzie danym lub
obliczane w ukadzie podstawowym a dotyczce ukadu danego oznacza bdziemy duym symbolem
. Siy przekrojowe i reakcje wyznaczane w ukadzie podstawowym oznacza bdziemy
odpowiednim symbolem z nadkreleniem (np. M ) a w ukadzie danym oznacza bdziemy
odpowiednim symbolem bez nadkrelenia (np. M ).

2 WYZNACZENIE STOPNIA STATYCZNEJ NIEWYZNACZALNOCI
Aby skorzysta z wzoru t e n
h
= 3
przeksztacamy ukad dany w zbir tarcz sztywnych
otwartych przez usunicie wizi podporowych,
dokonanie przeci wszdzie tam gdzie poczenie nie
jest pene oraz otwarcie tarcz zamknitych.
Zilustrowano to na rysunku obok. Na rysunku tym w
nawiasach podano liczby usunitych wizi, ktrych
suma jest liczb wizi e w przytoczonym wzorze.
3 ROZWIZANIE RAMY OD OBCIENIA SIAMI
3.1 UKAD PODSTAWOWY I ODPOWIADAJCY MU UKAD RWNA
KANONICZNYCH
3.1.1 UKAD PODSTAWOWY

Ukad podstawowy tworzymy z ukadu
danego przez zastpienie
h
n wizi
niewiadomymi siami w taki sposb by
powstay ukad by geometrycznie
niezmienny.
Uwaga: Liniami przerywanymi wzdu osi
prtw wyrniono wkna do znakowania
momentw zginajcych.

3.1.2 UKAD RWNA KANONICZNYCH
0
1 1 2 12 1 11
= = + +
F
rz F
F F
X X ,
0
2 2 2 22 1 21
= = + +
F
rz F
F F
X X .
(e=2)
(e=3)
2 = t
(e=3)
8 2 3 2 = + = e
2 2 3 8 = =
h
n
3
,
0
0
m
q
=
5
,
0
0
k
N
/
m
P=20,00kN M=15,00 kNm
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
E
I
1.3889 EI
X
1
X
2
y
x
A
B
C
D
E
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 2
3.2 ROZWIZANIA UKADU PODSTAWOWEGO
3.2.1 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD DANEGO OBCIENIA
F=(M,P,Q)

Uwaga: Wszystkie wielkoci
wyznaczane w tym punkcie wyrniamy
nadkreleniem i indeksem grnym F.
Dla skrcenia zapisu w obliczeniach
pominiemy te wyrniki stosujc pene
symbole tylko w oznaczeniach
wielkoci, z ktrych korzysta bdziemy
w dalszych obliczeniach.

3.2.1.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPR

= + + + = 0 2 / 3 3 6 10 m m q M m P m V M
B A

0 2 / 3 3 / 5 15 6 20 10 = + + + m m m kN kNm m kN m V
B
kN V V
F
B B
75 . 15 = = ,

= + = 0 P V V Y
B A
0 20 75 . 15 = + kN kN V
A
kN V V
F
A A
25 . 4 = = ,

= + = 0 3m q H X
A
0 3 / 5 = + m m kN H
A
kN H H
F
A A
00 . 15 = = .
Kontrola

= + + = 2 / 3 3 4 10 3 m m q M m P m V m H M
A A B

0 ) 2 / 3 3 5 15 4 20 10 25 . 4 3 15 ( = + + = kNm
3.2.1.2 OBLICZENIE WARTOCI RZDNYCH CHARAKTERYSTYCZNYCH SI
PRZEKROJOWYCH.
0 =
A
M ,
= = 2 / 5 . 1 5 . 1 5 . 1 2 m m q m H m V M
A A E

, 375 . 25 2 / 5 . 1 5 . 1 / 5 5 . 1 15 2 25 . 4 kNm m m m kN m kN m kN = + =
kNm m m m kN m kN m m m q m H m V M
A A CA
50 . 39 2 / 3 3 / 5 3 15 4 25 . 4 2 / 3 3 3 4 = + = = ,
kNm kNm kNm M M M
CA CD
50 . 54 15 5 . 39 = + = + = ,
kNm m kN m V M
B D
00 . 63 4 75 . 15 4 = = = , 0 =
B
M ,
( ) kN kN H V V
A A AC
40 . 12 6 . 0 15 8 . 0 25 . 4 sin cos = + = = ,
( ) kN kN H V N
A A AC
45 . 9 8 . 0 15 6 . 0 25 . 4 cos sin = + = = ,
( ) kN kN m q H V V
A A CA
40 . 3 6 . 0 3 5 6 . 0 15 8 . 0 25 . 4 sin 3 sin cos = + = = ,
( ) kN kN m q H V N
A A CA
55 . 2 8 . 0 3 5 8 . 0 15 6 . 0 25 . 4 cos 3 cos sin = + = = ,
kN kN kN V P V
B CD
25 . 4 75 . 15 20 = = = , kN V V
B DB
75 . 15 = = , 0 =
CB
N .
Rzdne rodkowe momentw zginajcych dla przedziau CD i DB, wykorzystujc ich
prostoliniowy charakter, obliczono jako rednie arytmetyczne z wartoci brzegowych.
( ) ( ) kNm kNm M M M
D CD CD s
75 . 58 2 / 63 5 . 54 2 /
,
= + = + = ,
( ) ( ) kNm kNm M M M
B D DB s
50 . 31 2 / 0 63 2 /
,
= + = + =
Sia poduna w wizi sprystej nr 1: kN V S
A
F
25 . 4 1 = =
Moment zginajcy w wizi sprystej nr 2: kNm M S
CA
F
50 . 39 2 = =
3
,
0
0
m
q
=
5
,
0
0
k
N
/
m
P=20,00kN M=15,00 kNm
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
y
x
V
A
H
A
V
B
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 3
3
,
0
0
m
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
y
x
V
A
H
A
V
B
X
1
3.2.1.3 WYKRESY SI PRZEKROJOWYCH.
3
9
,
5
0
k
N
m
5
4
,
5
0
k
N
m
6
3
,
0
0
k
N
m
2
5
,
3
7
5
k
N
m
M
F
+
+
5
8
,
7
5
k
N
m
3
1
,
5
0
k
N
m

1
2
,
4
0
k
N
3
,
4
0
k
N
4
,
2
5
k
N
4
,
2
5
k
N
1
5
,
7
5
k
N
1
5
,
7
5
k
N
V
F
+
+
-

2
,
5
5
k
N
9
,
4
5
k
N
+
-
N
F


3.2.2 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD OBCIENIA X
1
= 1

Uwaga: Wszystkie wielkoci wyznaczane w tym
punkcie wyrniamy nadkreleniem i indeksem
grnym 1. Dla skrcenia zapisu w obliczeniach
pominiemy te wyrniki stosujc pene
symbole tylko w oznaczeniach wielkoci,
z ktrych korzysta bdziemy w dalszych
obliczeniach.


3.2.2.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPR

= + = 0 1 10m V M
B A
m V V
B B
/ 10 . 0
1
= = ,

= = 0
B A
V V Y m V V
A A
/ 10 . 0
1
= = ,

= = 0
A
H X 0
1
= =
A A
H H .
Kontrola 0 1 10 1 . 0 3 0 10 3
1
= + = + + =

X m V m H M
A A B


3.2.2.2 OBLICZENIE WARTOCI RZDNYCH CHARAKTERYSTYCZNYCH SI
PRZEKROJOWYCH
0 =
A
M , 40 . 0 3 4 = = m H m V M
A A C
,
60 . 0 1 4 = = m V M
B D
, 1 =
B
M ,
m H V V
A A AC
/ 08 . 0 sin cos = = , m H V N
A A AC
/ 06 . 0 cos sin = = ,
m V V
B CB
/ 10 . 0 = = , 0 =
CB
N .
( ) ( ) 20 . 0 2 / 4 . 0 0 2 /
,
= = + = =
C A AC s E
M M M M ,
( ) ( ) 50 . 0 2 / 6 . 0 4 . 0 2 /
,
= = + =
D C CD s
M M M , ( ) ( ) 80 . 0 2 / 1 6 . 0 2 /
,
= = + =
B D DB s
M M M .
( ) ( ) 70 . 0 2 / 1 4 . 0 2 /
,
= = + =
B C CB s
M M M .
Sia poduna w wizi sprystej nr 1: m V S
A
/ 10 . 0
1
1 = =
Moment zginajcy w wizi sprystej nr 2: 40 . 0
1
2 = =
C
M S
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 4
3
,
0
0
m
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
y
x
V
A
H
A
V
B
X
2
3.2.2.3 WYKRESY SI PRZEKROJOWYCH
0
,
4
0
0
,
4
0
0
,
6
0
1
,
0
0
-
-
M
1
0
,
5
0
0
,
8
0
0
,
2
0


0
,
0
8
/
m
0
,
1
0
/
m
-
-
V
1
0
,
1
0
/
m
0
,
1
0
/
m

0
,
0
6
/
m
0
,
0
6
/
m
+
N
1

3.2.3 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD OBCIENIA X
2
= 1

Uwaga: Wszystkie wielkoci wyznaczane w tym
punkcie wyrniamy nadkreleniem i indeksem
grnym 2. Dla skrcenia zapisu w obliczeniach
pominiemy te wyrniki stosujc pene symbole
tylko w oznaczeniach wielkoci, z ktrych
korzysta bdziemy w dalszych
obliczeniach.


3.2.3.1 WYZNACZENIE REAKCJI PODPR

= + = 0 3 1 10 m m V M
B A

30 . 0
2
= =
B B
V V ,

= = 0
B A
V V Y 30 . 0
2
= =
A A
V V ,

= + = 0 1
A
H X 1
2
= =
A A
H H .
Kontrola 0 ) 10 ) 3 . 0 ( 3 ) 1 ( ( 10 3 = + = + =

m m V m H M
A A B

3.2.3.2 OBLICZENIE WARTOCI RZDNYCH CHARAKTERYSTYCZNYCH SI
PRZEKROJOWYCH
0 =
A
M , m m H m V M
A A C
80 . 1 3 4 = = ,
m m V M
B D
20 . 1 4 = = , 0 =
B
M ,
36 . 0 sin cos = =
A A AC
H V V , 98 . 0 cos sin = =
A A AC
H V N ,
30 . 0 = =
B CB
V V , 1 =
CB
N .
( ) ( ) m m M M M M
C A AC s E
90 . 0 2 / 8 . 1 0 2 /
,
= + = + = = ,
( ) ( ) m m M M M
D C CD s
50 . 1 2 / 2 . 1 8 . 1 2 /
,
= + = + = , ( ) ( ) m m M M M
B D DB s
60 . 0 2 / 0 2 . 1 2 /
,
= + = + = ,
( ) ( ) m m M M M
B C CB s
90 . 0 2 / 0 8 . 1 2 /
,
= + = + = .
Sia poduna w wizi sprystej nr 1: 30 . 0
2
1 = =
A
V S
Moment zginajcy w wizi sprystej nr 2: m M S
C
80 . 1
2
2 = =
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 5
3.2.3.3 WYKRESY SI PRZEKROJOWYCH
1
,
8
0

m
1
,
2
0
m
1
,
8
0

m
M
2
1
,
5
0

m
0
,
9
0

m
0
.
6
0
m

0
,
3
6
0
0
,
3
6
0
-
0
,
3
0
0
-
0
,
3
0
0
-
0
,
3
0
0
V
2
0
,
9
8
0
0
,
9
8
0
1
,
0
0
0
1
,
0
0
0
1
,
0
0
0
N
2


3.3 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW I ROZWIZANIE UKADU RWNA
3.3.1 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW UKADU RWNA
Wspczynniki ukadu rwna obliczamy wykorzystujc wzory

=
s
j
s
i
s
j i
ij
k
S S
dx
EI
M M
,

=
s
F
s
i
s
F i
iF
k
S S
dx
EI
M M
,
Do obliczenia caek w powyszych wzorach zastosowano wzr Simpsona lub Mohra. Ze wzgldu na
charakter wykresw momentw zginajcych caki w powyszych wzorach przedstawiono w postaci
sum 3 lub 2 caek odpowiadajcych przedziaom cakowania, w ktrych funkcje podcakowe speniaj
zaoenia umoliwiajce zastosowanie odpowiedniego wzoru.
=

+ + =

2
1
2
1
2
1
1
1
1
1
1 1 1 1
11
1 1
k
S S
k
S S
dx M M
EI
dx M M
EI
CB CB AC AC

( ) + + + +

= ) 1 ( ) 1 ( ) 7 . 0 ( ) 7 . 0 ( 4 ) 4 . 0 ( ) 4 . 0 (
6
6
3889 . 1
1
) 4 . 0 (
3
2
2
5 4 . 0 1 m
EI
m
EI

EI
m
m EI m EI
m m
693049 . 2
/
) 4 . 0 ( ) 4 . 0 (
/ 5 . 0
/ 1 . 0 / 1 . 0
3
=

+

+ ,
=

+ + = =

2
2
2
1
2
1
2
1
1
1
2 1 2 1
21 12
1 1
k
S S
k
S S
dx M M
EI
dx M M
EI
CB CB AC AC

( ) + + +

+

=
2
0 ) 1 ( 9 . 0 ) 7 . 0 ( 4 8 . 1 4 . 0
6
6
3889 . 1
1
8 . 1
3
2
2
5 4 . 0 1
m
EI
m
m
EI

EI
m
m EI
m
m EI
m
2
3
192781 . 4
/
8 . 1 ) 4 . 0 (
/ 5 . 0
3 . 0 / 1 . 0
=

+

+ ,
=

+ + =

2
2
2
2
2
1
2
1
2
1
2 2 2 2
22
1 1
k
S S
k
S S
dx M M
EI
dx M M
EI
CB CB AC AC

EI
m
m EI
m
m EI
m
m m
EI
m
m m
EI
3
3
485563 . 13
/
8 . 1 8 . 1
/ 5 . 0
3 . 0 3 . 0
8 . 1
3
2
2
6 8 . 1
3889 . 1
1
8 . 1
3
2
2
5 8 . 1 1
=

= ,
+ + + =

dx M M
EI
dx M M
EI
dx M M
EI
DB
F
DB CD
F
CD AC
F
AC
F
1 1 1
1
1 1 1
=

2
2
1
2
1
1
1
1
k
S S
k
S S
F F

( ) + + + = kNm kNm
m
EI
5 . 39 ) 4 . 0 ( 375 . 25 ) 2 . 0 ( 4 0 0
6
5 1

METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 6
( ) + + +

+
2
63 ) 6 . 0 ( 75 . 58 ) 5 . 0 ( 4 5 . 54 4 . 0
6
2
3889 . 1
1
kNm
EI

( ) =

+

+ + +

+
m EI
kNm
m EI
kN m
kNm
EI /
5 . 39 ) 4 . 0 (
/ 5 . 0
) 25 . 4 ( / 1 . 0
0 ) 1 ( 5 . 31 ) 8 . 0 ( 4 63 6 . 0
6
4
3889 . 1
1
3
2

EI
kNm
2
764461 . 155 =
dx M M
EI
dx M M
EI
dx M M
EI
DB
F
DB CD
F
CD AC
F
AC
F
+ + =

2 2 2
2
1 1 1
=

+
2
2
2
2
1
1
2
1
k
S S
k
S S
F F

( ) + + + = kNm m kNm m
m
EI
5 . 39 8 . 1 375 . 25 9 . 0 4 0 0
6
5 1

( ) + + +

+
3
63 2 . 1 75 . 58 5 . 1 4 5 . 54 8 . 1
6
2
3889 . 1
1
kNm
EI

EI
kNm
m EI
kNm
m EI
kN
kNm
EI
3
3
3
787409 . 402
/
5 . 39 8 . 1
/ 5 . 0
) 25 . 4 ( 3 . 0
63
3
2
2
4 2 . 1
3889 . 1
1
=

+

+

+
3.3.2 POSTA SZCZEGOWA UKADU RWNA I JEGO ROZWIZANIE
0 764461 . 155 192781 . 4 693049 . 2
2
2
2
1
=
EI
kNm
X
EI
m
X
EI
m
F F
,
0 787409 . 402 485563 . 13 192781 . 4
3
2
3
1
2
= + +
EI
kNm
X
EI
m
X
EI
m
F F

kNm X
F
975393 . 21
1
= , kN X
F
035701 . 23
2
= .
3.4 OBLICZENIE WARTOCI RZECZYWISTYCH REAKCJI I SI PRZEKROJOWYCH
F
r
F
r
F
r
F
r
R X R X R R + + =
2
2
1
1
,
F F F F
M X M X M M

+ + =
2
2
1
1
,
F F F F
N X N X N N

+ + =
2
2
1
1
,
F F F F
V X V X V V

+ + =
2
2
1
1
,
F
F F F
S X S X S S

+ + =
2
2
1
1
.
kN kN kN kNm H X H X H H
F
A A A
F
A
036 . 8 15 ) 035701 . 23 ( ) 1 ( 975393 . 21 0
2
2
1
1
= + = + + =
kN kN kN kNm m V X V X V V
F
A A A
F
A
963 . 8 25 . 4 ) 035701 . 23 ( ) 3 . 0 ( 975393 . 21 / 1 . 0
2
2
1
1
= + + = + + =
kN kN kN kNm m V X V X V V
F
B B B
F
B
037 . 11 75 . 15 ) 035701 . 23 ( 3 . 0 975393 . 21 / 1 . 0
2
2
1
1
= + + = + + =
= + + =
F
E E E
F
E
M X M X M M
2
2
1
1

kNm kNm kN m kNm 2478 . 0 375 . 25 ) 035701 . 23 ( 9 . 0 975393 . 21 2 . 0 = + + =
= + + =
F
CA CA CA
F
CA
M X M X M M
2
2
1
1

kNm kNm kN m kNm 7544 . 10 5 . 39 ) 035701 . 23 ( 8 . 1 975393 . 21 4 . 0 = + + =
= + + =
F
CD CD CD
F
CD
M X M X M M
2
2
1
1

kNm kNm kN m kNm 2456 . 4 5 . 54 ) 035701 . 23 ( 8 . 1 975393 . 21 4 . 0 = + + =
= + + =
F
DC DC DC
F
DC
M X M X M M
2
2
1
1

kNm kNm kN m kNm 1719 . 22 63 ) 035701 . 23 ( 2 . 1 975393 . 21 4 . 0 = + + =
kNm M M
F
DC
F
DB
1719 . 22 = =
kNm kN kNm M X M X M M
F
BD BD BD
F
BD
9754 . 21 0 ) 035701 . 23 ( 0 975393 . 21 1
2
2
1
1
= + + = + + =
kN kN kN kNm
m
V X V X V V
F
AC AC AC
F
AC
349 . 2 4 . 12 ) 035701 . 23 ( 36 . 0 975393 . 21
08 . 0
2
2
1
1
= + + = + + =
kN kN kN kNm m V X V X V V
F
CA CA CA
F
CA
651 . 6 4 . 3 ) 035701 . 23 ( 36 . 0 975393 . 21 / 08 . 0
2
2
1
1
= + + = + + =
kN kN kN kNm
m
V X V X V V
F
CD CD CD
F
CD
963 . 8 25 . 4 ) 0357019 . 23 ( ) 3 . 0 ( 975393 . 21
1 . 0
2
2
1
1
= + + = + + =
kN V V
F
CD
F
DC
963 . 8 = =
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 7
= + + =
F
DB DB DB
F
DB
V X V X V V
2
2
1
1

kN kN kN kNm m 037 . 11 75 . 15 ) 035701 . 23 ( ) 3 . 0 ( 975393 . 21 / 1 . 0 = + =
kN V V
F
DB
F
BD
037 . 11 = =
= + + =
F
AC AC AC
F
AC
N X N X N N
2
2
1
1

kN kN kN kNm m 807 . 11 45 . 9 ) 035701 . 23 ( 98 . 0 975393 . 21 / 06 . 0 = + + =
kN kN kN kNm
m
N X N X N N
F
CA CA CA
F
CA
807 . 23 55 . 2 ) 035701 . 23 ( 98 . 0 975393 . 21
06 . 0
2
2
1
1
= + = + + =
kN kN kNm N X N X N N
F
CD CD CD
F
CD
036 . 23 0 ) 035701 . 23 ( 1 975393 . 21 0
2
2
1
1
= + + = + + =
kN N N N N
F
BD
F
DB
F
CD
F
DC
036 . 23 = = = =
kN kN kN kNm m S X S X S S
F
F
9632 . 8 25 . 4 ) 035701 . 23 ( 3 . 0 975393 . 21 / 1 . 0 1
2
2
1
1
1
1
1
= + = + + =
kNm kN kN m kNm S X S X S S
F
F F F
7544 . 10 5 . 39 ) 035701 . 23 ( 8 . 1 975393 . 21 4 . 0 1
2
2
2
1
1
2
2
= + + = + + =

3.5 WYKRESY RZECZYWISTYCH SI PRZEKROJOWYCH
-
1
0
,
7
5
4

k
N
m
0
,
2
4
8

k
N
m
4
,
2
4
6

k
N
m
2
2
,
1
7
2

k
N
m
-
2
1
,
9
7
5

k
N
m
M
F
1
3
,
2
0
9

k
N
m
0
,
0
9
8

k
N
m

2
,
3
4
9

k
N
-
6
,
6
5
1

k
N
8
,
9
6
3

k
N
-
1
1
,
0
3
7

k
N
V
F
8
,
9
6
3

k
N
-
1
1
,
0
3
7

k
N

-
1
1
,
8
0
7

k
N
-
2
3
,
8
0
8

k
N
-
2
3
,
0
3
6

k
N
-
2
7
,
1
9
9

k
N
-
2
3
,
0
3
6

k
N
N
F

Rzeczywiste wartoci si przekrojowych mona te policzy rozwizujc ukad podstawowy od
dziaajcego rwnoczenie obcienia danego i znanych ju si hiperstatycznych. Wyniki oblicze
musiayby by identyczny (w granicach dokadnoci rachunkowej) jak przedstawione powyej.

3.6 KONTROLA POPRAWNOCI ROZWIZANIA.
Kontrola poprawnoci rozwizania polega na sprawdzeniu czy otrzymane rozwizanie jest
statycznie i kinematycznie dopuszczalne, czyli czy siy speniaj rwnania rwnowagi a
przemieszczenia s zgodne z warunkami podparcia i cigoci.

3.6.1 KONTROLA STATYCZNEJ DOPUSZCZALNOCI ROZWIZANIA
Dokonujc kontroli rwna rwnowagi naley pamita, e kontroli podlegaj tylko te
wartoci, ktre wystpuj w obliczeniach kontrolnych. Zaleca si, wic aby do sprawdzenia rwna
rwnowagi, podzieli ukad na prty i wzy i dla kadego tak wydzielonego elementu napisa 3
rwnania rwnowagi. W tym przypadku kontroli podlegaj wszystkie wartoci brzegowe si
przekrojowych. Na rysunku poniej pokazano elementy, dla ktrych sprawdzimy rwnania
rwnowagi.
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 8
q
=
5
,
0
0
k
N
/
m
M=15,00 kNm
P=20,00kN
A
B
C
D
x
y
x
y
x
y
N
A
C
N
C
A
N
C
A
M
C
A
M
A
C
V
C
A
V
C
A
V
A
C
V
CD
V
CD
M
CD
V
BD
N
CD
N
CD N
BD
B D
x
y
V
DB
M
DB
M
BD
V
BD
N
DB N
BD
M
C
A
M
CD
M
BD

Dla prta AC
0 8 . 0 3 5 ) 808 . 23 ( ) 807 . 11 ( cos 3 + + = + + =

m q N N X
CA AC
,
0 6 . 0 3 5 ) 651 . 6 ( 349 . 2 sin 3 + + = + + =

m q V V Y
CA AC
,
0 5 . 1 3 5 5 ) 651 . 6 ( ) 754 . 10 ( 0 5 . 1 3 5 + + = + + =

m m q m V M M M
CA CA AC A

Dla wza C
0 6 . 0 ) 651 . 6 ( 8 . 0 ) 808 . 23 ( 036 . 23 sin cos = =

CA CA CD
V N N X ,
0 8 . 0 ) 651 . 6 ( 6 . 0 ) 808 . 23 ( 963 . 8 cos sin + = + =

CA CA CD
V N V Y ,
0 15 246 . 4 754 . 10 + = + =

M M M M
CD CA c

Dla prta CB
0 036 . 23 ) 036 . 23 ( = = + =

BD CD
N N X ,
0 20 ) 037 . 11 ( 963 . 8 = + + = + + =

P V V Y
BD CD
,
0 2 20 6 ) 037 . 11 ( ) 975 . 21 ( 246 . 4 2 6 + + = + + =

m P m V M M M
BD BD CD C

Dla prta DB
0 036 . 23 ) 036 . 23 ( = = + =

BD DB
N N X ,
0 ) 037 . 11 ( ) 037 . 11 ( = + = + =

BD DB
V V Y ,
0 4 ) 037 . 11 ( ) 975 . 21 ( 172 . 22 4 + = + =

m V M M M
BD BD DB D
.

3.6.2 KONTROLA KINEMATYCZNEJ ZGODNOCI PRZEMIESZCZE.
Kontrola zgodnoci przemieszcze polega na sprawdzeniu zgodnoci przemieszcze ukadu
rozwizanego z przemieszczeniami rzeczywistymi w tylu miejscach ile wynosi stopie statycznej
niewyznaczalnoci. Mona tego dokona postpujc, w fazie pocztkowej, analogicznie jak buduje si
ukad rwna kanonicznych, to jest: przyj ukad podstawowy metody si i sporzdzi wykresy
momentw zginajcych od jednostkowych wartoci si hiperstatycznych a nastpnie policzy
przemieszczenia w ukadzie danym ze wzoru

=
s
s
F
s
s
F
F
k
S S
dx
EI
M M

w miejscach, w
ktrych przecito (usunito) wizi tworzc ukad podstawowy. Wartoci tych przemieszcze musz
by takie, jakie wynikaj ze sposobu podparcia ukadu i poczenia jego elementw. Wystarczajce
jest jednak sprawdzenie przemieszcze w miejscach si hiperstatycznych przyjtych do rozwizania
ukadu. W tym przypadku wykresy momentw zginajcych od jednostkowych wartoci si
hiperstatycznych s ju okrelone i wystarczy policzy przemieszczenia
F 1
i
F 2
.
+ + + =

dx M M
EI
dx M M
EI
dx M M
EI
DB
F
DB CD
F
CD AC
F
AC
F
1 1 1
1
1 1 1
=

2
2
1
2
1
1
1
1
k
S S
k
S S
F F

( ) + + + = kNm kNm
m
EI
) 754 . 10 ( ) 4 . 0 ( 248 . 0 ) 2 . 0 ( 4 0 0
6
5 1

METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 9
( ) + + +

+ kNm
m
EI
172 . 22 ) 6 . 0 ( 209 . 13 ) 5 . 0 ( 4 246 . 4 4 . 0
6
2
3889 . 1
1

( ) + + +

+ kNm
m
EI
) 975 . 21 ( ) 1 ( 098 . 0 ) 8 . 0 ( 4 172 . 22 6 . 0
6
4
3889 . 1
1

0
/
) 754 . 10 ( 4 . 0
/ 5 . 0
) 963 . 8 ( / 1 . 0
3


+

+
m EI
kNm
m EI
kN m

+ + + =

dx M M
EI
dx M M
EI
dx M M
EI
DB
F
DB CD
F
CD AC
F
AC
F
2 2 2
2
1 1 1
=

2
2
2
2
1
1
2
1
k
S S
k
S S
F F
( ) + + + = kNm m kNm m
m
EI
) 754 . 10 ( 8 . 1 248 . 0 9 . 0 4 0 0
6
5 1

( ) + + +

+
2
172 . 22 2 . 1 209 . 13 5 . 1 4 246 . 4 8 . 1
6
2
3889 . 1
1
kNm
m
EI

( ) + + +

+
2
) 975 . 21 ( 0 098 . 0 6 . 0 4 172 . 22 2 . 1
6
4
3889 . 1
1
kNm
m
EI

0
/
) 754 . 10 ( 8 . 1
/ 5 . 0
) 963 . 8 ( 3 . 0
3


+

+
m EI
kNm m
m EI
kN
.
4 ROZWIZANIE RAMY OD ZMIAN TEMPERATURY

4.1 UKAD PODSTAWOWY I ODPOWIADAJCY MU UKAD RWNA
KANONICZNYCH

4.1.1 UKAD PODSTAWOWY

Przyjto ukad podstawowy taki jak dla
rozwizania od obcie siami, aby mc
wykorzysta w obliczeniach wykonane ju
rozwizania od obcie hiperstatycznych

4.1.2 UKAD RWNA KANONICZNYCH
0
1 1 2 12 1 11
= = + +
T
rz T
T T
X X ,
0
2 2 2 22 1 21
= = + +
T
rz T
T T
X X .
4.2 ROZWIZANIA UKADU PODSTAWOWEGO
4.2.1 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD ZMIAN TEMPERATURY
Poniewa ukad podstawowy jest ukadem statycznie wyznaczalnym zmiany temperatury
nie wywouj w nim adnych si 0 2 1 = = = = =
T T T T T
S S V N M
4.2.2 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD OBCIENIA X
1
= 1 I X
2
= 1
Ze wzgldu na to, e przyjto ukad podstawowy analogiczny jak dla rozwizania od
obcienia siami (rne jest tylko obcienie) rozwizania ukadu podstawowego od obcienia
X
1
= 1 i X
2
= 1 s identyczne jak w punktach 2.3 i 2.4.
4.3 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW I ROZWIZANIE UKADU RWNA
4.3.1 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW UKADU RWNA
Wspczynniki ukadu rwna obliczamy wykorzystujc wzory

=
s
j
s
i
s
j i
ij
k
S S
dx
EI
M M
, ( )

+

=
p
p N
T
p
p
M
T
iT
i i
To
h
Tp Tw

) (
.
Uwzgldniajc fakt, e rozwizania ukadu podstawowego od obcienia X
1
= 1 i X
2
= 1 s
identyczne jak w punktach 2.3 i 2.4 wspczynniki
11
,
21 12
= i
22
maj wartoci takie jak
obliczono w punkcie 2.5.2. Obliczymy wic tylko wspczynniki
T 1
i
T 2
.
Okrelenie skadnikw wzorw dla poszczeglnych prtw
Dla prta AC m
m m
M
1
2
5 4 . 0
1
=

= ,
2
5 . 4
2
5 8 . 1
2
m
m m
M
=

= ,
3
,
0
0
m
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
E
I
1.3889 EI
X
1
X
2
-30
o
C
10
o
C
2
0
o C
-
5
o
C
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 10
3 . 0 5 / 06 . 0
1
= = m m
N
, m m
N
9 . 4 5 98 . 0
2
= = ,
C Tw
o
5 = , C Tp
o
20 = , C
Tp Tw
To
o
5 . 7
2
20 5
2
=
+
=
+
= (przekrj symetryczny),
m m h 22 . 0 5 044 . 0 = = ,
h
Tp Tw
m
C
m
C
o o
636 . 113
22 . 0
) 20 5 (
=

= ,
1
) (
) ( 1
M
T
AC T
h
Tp Tw


=

+
1
N
T
To =
( )
T
o o o
T
C C m m C = + = 886364 . 115 3 . 0 5 . 7 ) 1 ( / 636 . 113 ,
2
) (
) ( 2
M
T
AC T
h
Tp Tw


=

+
2
N
T
To =
( )
T
o o o
T
m C m C m m C = + = 613636 . 474 9 . 4 5 . 7 5 . 4 / 636 . 113
2

Dla prta CB m
m
M
2 . 4
2
6 ) 1 4 . 0 (
1
=
+
= ,
2
4 . 5
2
6 8 . 1
2
m
m m
M
=

= ,
0
1
=
N
, m m
N
6 6 1
2
= = .
C Tw
o
10 = , C Tp
o
30 = , C To
o
10
2
30 10
=

= (przekrj symetryczny),
m m h 24 . 0 6 04 . 0 = = ,
h
Tp Tw ) (
m
C
m
C
o o
6667 . 166
24 . 0
)) 30 ( 10 (
=

= ,
1
) (
) ( 1
M
T
CB T
h
Tp Tw


=

+
1
N
T
To = ( )
T
o o
T
C m m C = + 700 0 ) 2 . 4 ( / 6667 . 166 ,
2
) (
) ( 2
M
T
CB T
h
Tp Tw


=

+ =
2
N
T
To
( ) m C m C m m C
T
o o o
T
= + = 840 6 5 . 7 4 . 5 / 636 . 113
2

Szukane wspczynniki:
T
o
T
o
T
C C = = 113636 . 584 ) 700 8864 . 115 (
1
,
m C m C
T
o
T
o
T
= + = 386363 . 365 ) 840 613636 . 474 (
2
.
4.3.2 POSTA SZCZEGOWA UKADU RWNA I JEGO ROZWIZANIE
0 1136 . 584 192781 . 4 693049 . 2
2
2
1
=
T
o T T
C X
EI
m
X
EI
m

0 386363 . 365 485563 . 13 192781 . 4
2
3
1
2
= + + m C X
EI
m
X
EI
m
T
o T T

m
EI
C X
T
o T
= 6254 . 338
1
,
2
2
1870 . 78
m
EI
C X
T
o T
= .
4.4 OBLICZENIE WARTOCI RZECZYWISTYCH REAKCJI I SI PRZEKROJOWYCH
T
r
T
r
T
r
T
r
R X R X R R + =
2
2
1
1
,
T T T T
M X M X M M

+ + =
2
2
1
1
,
T T T T
N X N X N N

+ + =
2
2
1
1
,
T T T T
V X V X V V

+ + =
2
2
1
1

T
T T T
S X S X S S

+ + =
2
2
1
1

= + + =
T
A
T
A
T
A
T
A
H X H X H H
2
2
1
1 2 2
/ 1870 . 78 0 / 1870 . 78 ) 1 ( 0 m EI C m EI C
T
o
T
o
= + +
= + + =
T
A
T
A
T
A
T
A
V X V X V V
2
2
1
1

2 2
/ 3186 . 57 0 / 1870 . 78 ) 3 . 0 ( / 6254 . 338 / 1 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

= + + =
T
B
T
B
T
B
T
B
V X V X V V
2
2
1
1

2 2
/ 3186 . 57 0 / 1870 . 78 3 . 0 / 6254 . 338 / 1 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

= + + =
T
CA
T
CA
T
CA
T
CA
M X M X M M
2
2
1
1

m EI C m EI C m m EI C
T
o
T
o
T
o
/ 2865 . 5 0 / 1870 . 78 8 . 1 / 6254 . 338 4 . 0
2
= + + =

METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 11
T
CA
T
CB
M M =

= + + =
T
BC
T
BC
T
BC
T
BC
M X M X M M
2
2
1
1

m EI C m EI C m EI C
T
o
T
o
T
o
/ 6254 . 338 0 / 1870 . 78 0 / 6254 . 338 1
2
= + + =

= + + =
T
AC
T
AC
T
AC
T
AC
V X V X V V
2
2
1
1

2 2
/ 0573 . 1 0 / 1870 . 78 36 . 0 / 6254 . 338 / 08 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

T
AC
T
CA
V V =

= + + =
T
CB
T
CB
T
CB
T
CB
V X V X V V
2
2
1
1

2 2
/ 3186 . 57 0 / 1870 . 78 ) 3 . 0 ( / 6254 . 338 / 1 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

T
CB
T
BC
V V =

= + + =
T
AC
T
AC
T
AC
T
AC
N X N X N N
2
2
1
1

2 2
/ 9408 . 96 0 / 1870 . 78 98 . 0 / 6254 . 338 / 06 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

T
AC
T
CA
N N =

= + + =
T
CB
T
CB
T
CB
T
CB
N X N X N N
2
2
1
1
2 2
/ 1770 . 78 0 / 1870 . 78 1 0 m EI C m EI C
T
o
T
o
= + +

T
CB
T
BC
N N =

= + + =
T
T T T
S X S X S S
1
2
2
1
1
1
1
1

2 2
/ 3186 . 57 0 / 1870 . 78 3 . 0 / 6254 . 338 / 1 . 0 m EI C m EI C m EI C m
T
o
T
o
T
o
= + + =

= + + =
T
T T T
S X S X S S
2
2
2
2
1
1
2
2

m EI C m EI C m m EI C
T
o
T
o
T
o
/ 2865 . 5 0 / 1870 . 78 8 . 1 / 6254 . 338 4 . 0
2
= + + =

4.5 WYKRESY RZECZYWISTYCH SI PRZEKROJOWYCH
m
EI
C
T
o
2865 . 5
M
T
m
EI
C
T
o
6254 . 338
m
EI
C
T
o
6695 . 166

V
T
2
1090 . 1
m
EI
C
T
o

2
3186 . 57
m
EI
C
T
o


2
9408 . 96
m
EI
C
T
o

2
1870 . 78
m
EI
C
T
o

N
T

Rzeczywiste wartoci si przekrojowych mog te by wyznaczone w wyniku rozwizania ukadu
podstawowego od dziaajcych rwnoczenie znanych ju si hiperstatycznych. Wyniki oblicze
musiayby by identyczny (w granicach dokadnoci rachunkowej) jak przedstawione powyej.




METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 12
4.6 KONTROLA POPRAWNOCI ROZWIZANIA.

4.6.1 KONTROLA STATYCZNEJ DOPUSZCZALNOCI ROZWIZANIA


Podzia na elementy











Rwnania rwnowagi
Dla prta AC
0 9408 . 96 9408 . 96 = + = + =

CA AC
N N X ,
0 0573 . 1 0573 . 1 = + = + =

CA AC
V V Y ,
0 5 0573 . 1 2865 . 5 0 5 = + = + =

m V M M M
CA CA AC A

Dla wza C
0 6 . 0 0573 . 1 8 . 0 9408 . 96 1870 . 78 sin cos = =

CA CA CB
V N N X ,
0 8 . 0 0573 . 1 6 . 0 9408 . 96 3186 . 57 cos sin + = + =

CA CA CB
V N V Y ,
0 2865 . 5 2865 . 5 = = =

CD CA C
M M M
Dla prta CB
0 1870 . 78 1870 . 78 = + = + =

BC CB
N N X ,
0 3186 . 57 3186 . 57 = + = + =

BC CB
V V Y ,
0 6 ) 3186 . 57 ( ) 6254 . 338 ( 2865 . 5 6 + = + =

m V M M M
BC BC CB C

4.6.2 KONTROLA KINEMATYCZNEJ DOPUSZCZALNOCI ROZWIZANIA
Wykorzystujemy tu wzr na wyznaczanie przemieszcze od zmian temperatury

=
s
s
T
s
s
T
T
k
S S
dx
EI
M M

( )

+

+
p
p N
T
p
p
M
T
To
h
Tp Tw


) (

Obliczajc
T 1
i
T 2
moemy wykorzysta fakt, e suma trzeciego i czwartego czonu powyszego
wzoru dla
T 1
wynosi
T 1
a suma trzeciego i czwartego czonu powyszego wzoru dla
T 2
wynosi
T 2
, ktre to wielkoci zostay ju policzone (p.3.4.2)
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
T
CB AC
T
AC
T
s
s
T
s s
T
T
1 1
1
1 1
1
1 1

+

= +

+ ) 4 . 0 (
3
2
2
5 / 2865 . 5 1
1
2
2
1
2
1
1
1
1
m m EI C
EI k
S S
k
S S
T
o
T
T T

( ) +

+ +

+
m
EI C m
EI
T
o

) 6254 . 338 ( ) 1 ( ) 6695 . 166 ( ) 7 . 0 ( 4 2865 . 5 4 . 0

6
6
3889 . 1
1

0 1136 . 584
/ 1
/ 2865 . 5 4 . 0
/ 5 . 0
/ 3186 . 57 / 1 . 0
3
2

+
T
o T
o
T
o
C
m EI
m EI C
m EI
m EI C m

,
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
T
CB AC
T
AC
T
s
s
T
s s
T
T
2 2
2
2 2
2
1 1

A
B
C
D
x
y
x
y
x
y
N
A
C
N
C
A
N
C
A
M
C
A
M
A
C
V
C
A
V
C
A
V
A
C
V
CD
V
CD
M
CD
V
BD
N
CD
N
CD N
BD
M
C
A
M
CD
M
BD
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 13
+

= +

+ m
m m EI C
EI k
S S
k
S S
T
o
T
T T
8 . 1
3
2
2
5 / 2865 . 5 1
2
2
2
2
2
1
1
2
1


( ) +

+ +

+
m
EI C
m m
m
EI
T
o

0 6695 . 166 9 . 0 4 2865 . 5 8 . 1

6
6
3889 . 1
1

0 3863 . 365
/ 1
/ 2865 . 5 8 . 1
/ 5 . 0
/ 3186 . 57 3 . 0
3
2
+

+
T
o T
o
T
o
m C
m EI
m EI C m
m EI
m EI C

.
5 ROZWIZANIE RAMY OD PRZEMIESZCZE PODPR I BDW MONTAU
5.1 UKAD PODSTAWOWY I ODPOWIADAJCY MU UKAD RWNA
KANONICZNYCH
5.1.1 UKAD PODSTAWOWY

Przyjto ukad podstawowy taki jak dla
rozwizania od obcie siami, aby mc
wykorzysta w obliczeniach wykonane ju
rozwizania od obcie hiperstatycznych




5.1.2 UKAD RWNA KANONICZNYCH
02618 . 0 180 / 5 . 1
1 1 2 12 1 11
= = = + +

o o
rz
X X ,
0
2 2 2 22 1 21
= = + +

rz
X X
UWAGA: Poniewa usunito wi podporow (zastpujc j si X
1
), w ktrej zadano
przemieszczenie, prawa strona pierwszego rwnania, to jest przemieszczenie
rzeczywiste w tym miejscu rwne jest temu przemieszczeniu.
Jeli chciaoby si mie 0
1
=

rz

to naleaoby przyj ukad podstawowy dokonujc
przecicia odpowiednich wizi tak jak na rysunku
obok. W tym przypadku rwnanie pierwsze
opisywaoby zmian kta midzy przekrojami,
w ktrych przyoono siy X
1
.
Dalsze obliczenia bd
wykonywane dla ukadu przyjtego
w punkcie 5.1.1.
5.2 ROZWIZANIA UKADU PODSTAWOWEGO
5.2.1 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD PRZEMIESZCZE PODPR I
BDW MONTAU
Poniewa ukad podstawowy jest ukadem statycznie wyznaczalnym przemieszczenia podpr i bdy
montau nie wywouj w nim adnych si 0 2 1 = = = = =

S S V N M

5.2.2 ROZWIZANIE UKADU PODSTAWOWEGO OD OBCIENIA X
1
= 1 I X
2
= 1
Ze wzgldu na to, e przyjto ukad podstawowy analogiczny jak dla rozwizania od
obcienia siami (rne jest tylko obcienie) rozwizania ukadu podstawowego od obcienia
X
1
= 1 i X
2
= 1 s identyczne jak w punktach 2.3 i 2.4.
5.3 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW I ROZWIZANIE UKADU RWNA
5.3.1 OBLICZENIE WSPCZYNNIKW UKADU RWNA
Wspczynniki ukadu rwna obliczamy wykorzystujc wzory

=
s
j
s
i
s
j i
ij
k
S S
dx
EI
M M
,

+ + =

r
r
i
r
n
n
i
n
v
v
i
v
m
m
i
m
i
R L N h V M .
Uwzgldniajc fakt, e rozwizania ukadu podstawowego od obcienia X
1
= 1 i X
2
= 1 s
identyczne jak w punktach 2.3 i 2.4 wspczynniki
11
,
21 12
= i
22
maj wartoci takie jak
obliczono w punkcie 2.5.2. Obliczymy wic tylko wspczynniki
1
i
2
.
3
,
0
0
m
k
1
= 0.5
EI
L
3
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
1
2
r =1cm
r
1
= 1.5
o
E
I
1.3889 EI
X
1
X
2
=

1
E
I
m
k
2
3
,
0
0
m
k
1
= 0.5
EI
L
3
2,00m 2,00m 2,00m 2,00m 2,00m
1
2
r =1cm
r
1
= 1.5
o
E
I
1.3889 EI
X
1
X
2
=

1
E
I
m
k
2
X
1
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 14
Bdy montau wystpiy w dwch przekrojach, co
symbolicznie zilustrowano na rysunku obok.

Bdy montau znakuje si analogicznie jak
odpowiednie siy przekrojowe tzn. zmiany kta jak
momenty zginajce, przesunicia poprzeczne jak siy
tnce a odksztacenia podune jak siy osiowe.
Odksztaceniom podunym
1
L i
2
L przypisano
znaki zgodnie z zasad: wyduenie i sia osiowa
rozcigajca +, skrcenie i sia osiowa ciskajca -.

Symbole odksztace ktowych ilustruj zmiany kta
midzy przekrojami rwnolegymi, co symbolicznie na osi
prta i dla elementu odksztaconego przedstawiono na
rysunku obok.
Jeli tej zmianie kta towarzyszy wyduenie wkien
wyrnionych (symbol lewy) to takiej zmianie kta
przypisujemy znak + w przeciwnym przypadku (symbol
prawy) znak -.
Wynika std, e odksztaceniu ktowemu w przekroju 1 naley przypisa znak -
a odksztaceniu ktowemu w przekroju 2 znak +.
Symbole odksztace postaciowych ilustruj wzajemne poprzeczne przesunicie osi prta, co
symbolicznie na osi prta i dla elementu odksztaconego
przedstawiono na rysunku obok
Symbol lewy oznacza deformacj h o zwrocie
zgodnym z dodatnimi zwrotami siy poprzecznej (znak +) a
symbol prawy oznacza deformacj h o zwrocie prze-
ciwnym do dodatnich zwrotw siy poprzecznej (znak -).
Wynika std, e odksztaceniu postaciowemu w przekroju
1 naley przypisa znak -
a odksztaceniu postaciowemu w przekroju 2 znak +.
Wartoci bdw montau s, wic nastpujce:
02618 . 0
180
5 . 1
5 . 1
1
=

= =
o
o
o

, 0175 . 0
180
1
1
2
=

= =
o
o
o

,
m cm h 012 . 0 2 . 1
1
= = , m cm h 014 . 0 4 . 1
2
= = ,
m cm L 015 . 0 5 . 1
1
= = , m cm L 01 . 0 1
2
= =
Siy przekrojowe od obcie jednostkowych, w miejscach bdw, maj wartoci
2 . 0
1
1 = M , 8 . 0
1
2 = M , m V / 08 . 0
1
1 = , m V / 1 . 0
1
2 = , m N / 06 . 0
1
1 = , 0
1
2 = N ,
m M 9 . 0
2
1 = , m M 6 . 0
2
2 = , 36 . 0
2
1 = V , 3 . 0
2
2 = V , 98 . 0
2
1 = N , 1
2
2 = N ,
Przemieszczenia podpr wystpiy w kierunku reakcji
B
V i kt obrotu podpory B.
Wynosz one m cm
B
V
01 . 0 1 = = , 02618 . 0 180 / 5 . 1 5 . 1 = = =

o
R
B
.
Zwroty reakcji
B
V w rozwizaniach od obcie jednostkowych przyjto przeciwnie do zwrotu
przemieszczenia podpory, wic do obliczania przemieszcze zmieniamy znaki tej reakcji
m V B / 1 . 0
1
= , 3 . 0
2
= B V .
Przyjmujc ukad podstawowy usunito wi rotacyjn podpory B, wic 0
2 1
= = B B R R .
(Gdyby przyj ukad podstawowy przytoczony w punkcie 4.1.2 byoby 1
1
= B R , 0
2
= B R ).
Szukane wspczynniki:
+ + + =

0 ) 015 . 0 ( / 06 . 0 014 . 0 / 1 . 0 ) 012 . 0 ( / 08 . 0 0175 . 0 8 . 0 ) 02618 . 0 ( 2 . 0

1
m m m m m m
009104 . 0 0 01 . 0 ) / 1 . 0 ( = m m ,
1
.
5
o
1
o
1
.
2

c
m
L
2
=1cm
2

L
1
=

-
1
.
5
c
m 1
1.4 cm
dx
wkna
wyrnione
dx
wkna
wyrnione
0 < 0 >
M M
dx dx
V
V
0 > h
0 < h
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 15
+ + + + + =

m m m m m m 01 . 0 1 ) 015 . 0 ( 98 . 0 014 . 0 3 . 0 ) 012 . 0 ( 36 . 0 0175 . 0 6 . 0 ) 02618 . 0 ( 9 . 0

2

m m 023282 . 0 0 01 . 0 ) 3 . 0 ( = .
(Gdyby przyj ukad podstawowy przytoczony w punkcie 4.1.2 byoby
+ + + =

0 ) 015 . 0 ( / 06 . 0 014 . 0 / 1 . 0 ) 012 . 0 ( / 08 . 0 0175 . 0 8 . 0 ) 02618 . 0 ( 2 . 0

1
m m m m m m
035284 . 0 02618 . 0 1 01 . 0 ) / 1 . 0 ( = m m ).
5.3.2 POSTA SZCZEGOWA UKADU RWNA I JEGO ROZWIZANIE
Rwnanie pierwsze 02618 . 0 009104 . 0 192781 . 4 693049 . 2
2
2
1
=

X
EI
m
X
EI
m

po przeksztaceniu ma posta 0 035284 . 0 192781 . 4 693049 . 2
2
2
1
=

X
EI
m
X
EI
m

Rwnanie drugie 0 023282 . 0 485563 . 13 192781 . 4
2
3
1
2
= +

m X
EI
m
X
EI
m

Rozwizanie ukadu rwna m EI X / 030603 . 0
1
=

,
2
2
/ 011241 . 0 m EI X =

.

5.4 OBLICZENIE WARTOCI RZECZYWISTYCH REAKCJI I SI PRZEKROJOWYCH

+ + =
r r r r
R X R X R R
2
2
1
1
,

+ + =

M X M X M M
2
2
1
1
,

+ + =

N X N X N N
2
2
1
1
,

+ + =

V X V X V V
2
2
1
1

+ + =

S X S X S S
2
2
1
1

= + + =

A A A A
H X H X H H
2
2
1
1 2 2
/ 01124 . 0 0 / 011241 . 0 ) 1 ( 0 m EI m EI = + +
= + + =

A A A A
V X V X V V
2
2
1
1
2 2
006433 . 0 0 011241 . 0 ) 3 . 0 ( 030603 . 0
1 . 0
m
EI
m
EI
m
EI
m
= + +

= + + =

B B B B
V X V X V V
2
2
1
1 2 2
/ 006433 . 0 0 / 011241 . 0 3 . 0 / 030603 . 0 / 1 . 0 m EI m EI m EI m = + +

= + + =

CA CA CA CA
M X M X M M
2
2
1
1
m
EI
m
EI
m
m
EI
007993 . 0 0 011241 . 0 8 . 1 030603 . 0 4 . 0
2
= + +


=
CA CB
M M

= + + =

BC BC BC BC
M X M X M M
2
2
1
1
m EI m EI / 03060 . 0 0 0 / 030603 . 0 1 = + +

= + + =

AC AC AC AC
V X V X V V
2
2
1
1
2 2
001599 . 0 0 011241 . 0 36 . 0 030603 . 0
08 . 0
m
EI
m
EI
m
EI
m
= + +


=
AC CA
V V

= + + =

CB CB CB CB
V X V X V V
2
2
1
1
2 2
006433 . 0 0 011241 . 0 ) 3 . 0 ( 030603 . 0
1 . 0
m
EI
m
EI
m
EI
m
= + +


=
CB BC
V V

= + + =


AC AC AC
AC
N X N X N N
2
2
1
1
2 2
01285 . 0 0 011241 . 0 98 . 0 030603 . 0
06 . 0
m
EI
m
EI
m
EI
m
= + +


=
AC CA
N N

= + + =


CB CB CB
CB
N X N X N N
2
2
1
1
2 2
/ 01124 . 0 0 / 011241 . 0 1 0 m EI m EI = + +


=
CB BC
N N

= + + =


1
2
2
1
1
1
1
1
S X S X S S
2 2
/ 006433 . 0 0 / 011241 . 0 3 . 0 / 030603 . 0 / 1 . 0 m EI m EI m EI m = + +

= + + =


2
2
2
2
1
1
2
2
S X S X S S m EI m EI m m EI / 007993 . 0 0 / 011241 . 0 8 . 1 / 030603 . 0 4 . 0
2
= + +

METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 16
5.5 WYKRESY RZECZYWISTYCH SI PRZEKROJOWYCH
m
EI
007993 . 0
M

m
EI
03060 . 0
m
EI
01131 . 0

V

2
001599 . 0
m
EI
2
006433 . 0
m
EI

N

2
01285 . 0
m
EI
2
01124 . 0
m
EI

Rzeczywiste wartoci si przekrojowych mog te by wyznaczone w wyniku rozwizania ukadu
podstawowego od dziaajcych rwnoczenie znanych ju si hiperstatycznych. Wyniki oblicze
musiayby by identyczny (w granicach dokadnoci rachunkowej) jak przedstawione powyej.

5.6 KONTROLA POPRAWNOCI ROZWIZANIA.

5.6.1 KONTROLA STATYCZNEJ DOPUSZCZALNOCI ROZWIZANIA

Podzia na elementy












Rwnania rwnowagi
Dla prta AC
0 011285 . 0 01285 . 0 = + = + =

CA AC
N N X ,
0 001599 . 0 001599 . 0 = + = + =

CA AC
V V Y ,
0 5 001599 . 0 007993 . 0 0 5 + = + =

m V M M M
CA CA AC A

Dla wza C
0 6 . 0 001599 . 0 8 . 0 01285 . 0 01124 . 0 sin cos = =

CA CA CB
V N N X ,
0 8 . 0 01285 . 0 6 . 0 01124 . 0 006433 . 0 cos sin + = + =

CA CA CB
V N V Y ,
0 007993 . 0 007993 . 0 = = =

CD CA C
M M M
Dla prta CB
0 01124 . 0 01124 . 0 = + = + =

BC CB
N N X ,
A
B
C
D
x
y
x
y
x
y
N
A
C
N
C
A
N
C
A
M
C
A
M
A
C
V
C
A
V
C
A
V
A
C
V
CD
V
CD
M
CD
V
BD
N
CD
N
CD N
BD
M
C
A
M
CD
M
BD
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 17
0 006433 . 0 ) 006433 . 0 ( = = + =

BC CB
V V Y ,
0 6 ) 006433 . 0 ( ) 03060 . 0 ( 007993 . 0 6 + = + =

m V M M M
BC BC CB C


5.6.2 KONTROLA KINEMATYCZNEJ ZGODNOCI ROZWIZANIA
Wykorzystujemy tu wzr na wyznaczanie przemieszcze od przemieszcze podpr i bdw
montau.

=
s
s
s
s
k
S S
dx
EI
M M

+ + +
r
r
r
n
n
v
v
v
m
m
m R L N h V M

.
Obliczajc

1
i

2
moemy wykorzysta fakt, e czony: trzeci, czwarty, pity i szsty powyszego
wzoru dla

1
rwne s razem
1
a czony trzeci, czwarty, pity i szsty powyszego wzoru dla

2

rwne s razem
2
, ktre to wielkoci zostay ju policzone (p.4.4.1)
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB CB AC AC
s
s
s s 1 1
1
1 1
1
1 1

+

= +

+

) 4 . 0 (
3
2
2
5 / 007993 . 0 1
1
2
2
1
2
1
1
1
1 m m EI
EI k
S S
k
S S
T

( ) + + +

+
m
EI m
EI
) 0306 . 0 ( ) 1 ( ) 01131 . 0 ( ) 7 . 0 ( 4 007993 . 0 4 . 0
6
6
3889 . 1
1

02618 . 0 009104 . 0
/ 1
/ 007993 . 0 4 . 0
/ 5 . 0
/ 006433 . 0 / 1 . 0
1
3
2
=

+

rz
m EI
m EI
m EI
m EI m

+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB CB AC AC
s
s
s s 2 2
2
2 2
2
1 1

+

= +

+


m
m m EI
EI k
S S
k
S S
8 . 1
3
2
2
5 / 007993 . 0 1
2
2
2
2
2
1
1
2
1

( ) + + +

+
m
EI
m m
m
EI
0 ) 01131 . 0 ( 9 . 0 4 007993 . 0 8 . 1
6
6
3889 . 1
1

0 02328 . 0
/ 1
/ 007993 . 0 8 . 1
/ 5 . 0
/ 006433 . 0 3 . 0
3
2

+ m
m EI
m EI m
m EI
m EI

6 WYZNACZENIE SZUKANYCH PRZEMIESZCZE
6.1 ROZWIZANIA WIRTUALNE OD OBCIE JEDNOSTKOWYCH
Uwzgldniajc fakt, e ukady zostay rozwizane od danych obcie, w celu obliczenia
szukanych przemieszcze naley uzyska rozwizania wirtualne od obcie jednostkowych
przyoonych w miejscach i kierunkach szukanych przemieszcze. Rozwizania te otrzymamy
rozwizujc dowolne ukady podstawowe danej ramy od obcie 1 = i F i 1 = j F . Moe to by taki
sam ukad, jaki by przyjty do rozwizania ramy od obcienia danego. Mog te by dowolne inne
ukady. Tu przyjto ukady jak na rysunkach poniej.
4,00m 2,00m 4,00m
3
,
0
0
m
E
I
1.3889 EI
F
i
=1
V
B
i
R
B
i

4,00m 2,00m 4,00m
3
,
0
0
m
E
I
1.3889 EI
F
j
=1
V
B
j
R
B
j

Reakcje w miejscach przemieszcze podpr : 1 =
i
B V , m R
i
B 6 = , 0 =
i
B V , 1 =
i
B R .


METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 18
Wykresy si przekrojowych
6

m
M
i

1
,
0
0
0
M
j
1
,
0
0
0
1
,
0
0
0
1
,
0
0
0

1
V
i
N
i

V
j
N
j

Siy w wiziach sprystych 0 2
1
1 = = =
i j i
S S S , 1
2
=
j
S .

6.2 PRZEMIESZCZENIA OD OBCIE SIAMI
Szukane przemieszczenia obliczymy na podstawie wzorw

=
s
s
F
s
i
s
F i
iF
k
S S
dx
EI
M M
,

=
s
s
F
s
j
s
F j
jF
k
S S
dx
EI
M M
.
Do obliczenia caek w powyszych wzorach zastosowano wzr Simpsona lub Mohra. Ze wzgldu na
charakter wykresw momentw zginajcych caki w powyszych wzorach przedstawiono w postaci
sum 3 caek odpowiadajcych przedziaom cakowania, w ktrych funkcje podcakowe speniaj
zaoenia umoliwiajce zastosowanie odpowiedniego wzoru.
= + + =

0
1 1
dx M M
EI
dx M M
EI
DB
F i
DB CD
F i
CD
iF

( ) + + + = kNm m kNm m
m
EI
172 . 22 ) 2 ( 209 . 13 ) 1 ( 4 0
6
2
3889 . 1
1

( )
EI
kNm
kNm m kNm m kNm m
m
EI
3
9264 . 17 ) 975 . 21 ( ) 6 ( 098 . 0 ) 4 ( 4 172 . 22 2
6
4
3889 . 1
1
= + + +
( ) +
+
+ + + =
=

+ + + + =

1 2
2
172 . 22 246 . 4
3889 . 1
1
) 754 . 10 ( 1 248 . 0 1 4 0 1
6
5 1
0
1 1 1
2
2 2
m
kNm kNm
EI
kNm kNm
m
EI
k
S S
dx M M
EI
dx M M
EI
dx M M
EI
F
j
DB
F j
DB CD
F j
CD AC
F j
AC
jF

EI
kNm
m EI
kNm
m
kNm kNm
EI
2
4130 . 0
/ 1
) 7544 . 10 ( 1
1 4
2
975 . 21 172 . 22
3889 . 1
1
=

+

+
6.3 PRZEMIESZCZENIA OD ZMIAN TEMPERATURY
Szukane przemieszczenia policzymy na podstawie wzorw

iT
s
s
T
s
i
s
T i
iT
k
S S
dx
EI
M M
+

,
jT
s
s
T
s
j
s
T j
jT
k
S S
dx
EI
M M
+

gdzie ( )

+

=
p
p N
T
p
p
M
T
iT
i i
To
h
Tp Tw

) (
,
METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 19
( )

+

=
p
p N
T
p
p
M
T
jT
j j
To
h
Tp Tw

) (
.
Ze wzgldu na charakter wykresw momentw zginajcych caki w powyszych wzorach
przedstawiono w postaci sum 2 caek odpowiadajcych przedziaom cakowania, w ktrych funkcje
podcakowe speniaj zaoenia umoliwiajce zastosowanie odpowiedniego wzoru.
Obliczenia rozpoczniemy od wyznaczenia skadnikw
iT
,
jT

Prt AC 0 =
i
M
, m m
j
M
5 5 1 = = , 0 =
i
N
, 0 =
j
N
,
C Tw
o
5 = , C Tp
o
20 = , C
Tp Tw
To
o
5 . 7
2
20 5
2
=
+
=
+
= (przekrj symetryczny),
m m h 22 . 0 5 044 . 0 = = ,
h
Tp Tw
m
C
m
C
o o
636 . 113
22 . 0
) 20 5 (
=

= ,
i
M
T
AC iT
h
Tp Tw


=
) (
) (

+ 0 =
i
N
T
To ,
j
M
T
AC jT
h
Tp Tw


=
) (
) (

+ =
j
N
T
To ( )
T
o o
T
C m m C = + 1818 . 568 0 5 / 636 . 113
Dla prta CB
2
18 2 / 6 6 m m m
i
M
= = , m m
j
M
6 6 1 = = , 0 =
i
N
, 0 =
j
N
,
C Tw
o
10 = , C Tp
o
30 = , C To
o
10
2
30 10
=

= (przekrj symetryczny),
m m h 24 . 0 6 04 . 0 = = ,
h
Tp Tw ) (
m
C
m
C
o o
6667 . 166
24 . 0
)) 30 ( 10 (
=

= ,
i
M
T
CB iT
h
Tp Tw


=
) (
) (

+
i
N
T
To =
( )
T
o o
T
m C m m C = + = 3000 0 ) 18 ( / 6667 . 166
2
,
j
M
T
CB jT
h
Tp Tw


=
) (
) (

+ =
j
N
T
To ( )
T
o o
T
C m m C = + 1000 0 6 / 6667 . 166

T
o
T
o
iT
m C m C = = 3000 ) 3000 0 ( ,
T
o
T
o
jT
C C = + = 8182 . 431 ) 1000 1818 . 568 ( .
Szukane przemieszczenia
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
T i
CB AC
T i
AC
T
s
s
T
s
i
s
T i
iT
1 1
1

= +

+
iT
T
i
T
i
k
S S
k
S S

2
2
2
1
1
1

( ) + +

+ +

+ = 0 ) 6254 . 338 ( ) 6 ( ) 6695 . 166 ( ) 3 ( 4 0

6
6
3889 . 1
1
0
m
EI C
m m
m
EI
T
o

m C m C
T
o
T
o
= 1373 . 97 3000 ,
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
T j
CB AC
T j
AC
T
s
s
T
s
j
s
T j
jT
1 1
2

+

= +

+ 1
2
5 / 2865 . 5 1
2
2
1
1 1
m m EI C
EI k
S j S
k
S S
T
o
jT
T T
j

( ) + +

+ +

+ 0 ) 6254 . 338 ( 1 ) 6695 . 166 ( 1 4 2865 . 5 1

6
6
3889 . 1
1
m
EI C m
EI
T
o

T
o
T
o T
o
C C
m EI
m EI C

= +

+ 6855 . 269 8182 . 431
/ 1
/ 2865 . 5 1

METODA SI - przykad 2-siy, zmiany temperatury, przemieszczenia podpr i bdy montau 26-03-09

http://www.iil.pwr.wroc.pl/zukowski 20
6.4 PRZEMIESZCZENIA OD PRZEMIESZCZE PODPR I BDW MONTAU
Szukane przemieszczenia policzymy na podstawie wzorw

=
s
i
s
s
i
s
i
i
k
S S
dx
EI
M M
,

=

j
s
s
s
j
s
j
j
k
S S
dx
EI
M M

gdzie

+ + =

r
r
i
r
n
n
i
n
v
v
i
v
m
m
i
m
i
R L N h V M ,

+ + =

r
r
j
r
n
n
j
n
v
v
j
v
m
m
j
m
j
R L N h V M
Ze wzgldu na charakter wykresw momentw zginajcych caki w powyszych wzorach
przedstawiono w postaci sum 2 caek odpowiadajcych przedziaom cakowania, w ktrych funkcje
podcakowe speniaj zaoenia umoliwiajce zastosowanie odpowiedniego wzoru.
Bdy montau scharakteryzowane w punkcie 4.4.1 wynosz:
02618 . 0
180
5 . 1
5 . 1
1
=

= =
o
o
o

, 0175 . 0
180
1
1
2
=

= =
o
o
o

,
m cm h 012 . 0 2 . 1
1
= = , m cm h 014 . 0 4 . 1
2
= = ,
m cm L 015 . 0 5 . 1
1
= = , m cm L 01 . 0 1
2
= =
Siy przekrojowe od obcie jednostkowych, w miejscach bdw, maj wartoci
0 1 =
i
M , m M
i
4 2 = , 0 1 =
i
V , 1 2 =
i
V , 0 1 =
i
N , 0 2 =
i
N ,
1
1
=
j
M , 1
1
2 = M , 0
2
1 = V , 0
2
2 = V , 0
2
1 = N , 0
2
2 = N ,
Przemieszczenia podpr wystpiy w kierunku reakcji
B
V i kt obrotu podpory B.
Wynosz one m cm
B
V
01 . 0 1 = = , 02618 . 0 180 / 5 . 1 5 . 1
1
= = =
o
r .
Wartoci reakcji odpowiadajcych tym przemieszczeniom wywoane obcieniami jednostkowymi
wynosz 1 =
i
B V , m R
i
B 6 = , 0 =
j
B
V , 1 =
j
B
R

.
m m m m
i
23108 . 0 02618 . 0 6 01 . 0 ) 1 ( 0 0 014 . 0 1 0 0175 . 0 4 0 = + + + =

,
0175 . 0 02618 . 0 ) 1 ( 0 0 0 0 0 0175 . 0 1 ) 02618 . 0 ( 1 = + + + + + =
j
.
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
i
CB AC
i
AC
i
s
s
s
i
s
i
i
1 1

= +

+


i
i i
k
S S
k
S S

2
2
2
1
1
1

( ) m m
m
EI
m m
m
EI
0012 . 0 23108 . 0 0 ) 0306 . 0 ( ) 6 ( ) 01131 . 0 ( ) 3 ( 4 0
6
6
3889 . 1
1
0 = + + +

+ = ,
+ + = +

dx M M
EI
dx M M
EI k
S S
dx
EI
M M
CB
j
CB AC
j
AC
s
s
s
j
s
j
j
1 1
2

+

= +

+


1
2
5 / 007993 . 0 1
2
2
1
1 1
m m EI
EI k
S j S
k
S S
T
j

( ) = +

+ + + +

+ 0175 . 0
/ 1
/ 007993 . 0 1
0 ) 0306 . 0 ( 1 ) 01131 . 0 ( 1 4 007993 . 0 1
6
6
3889 . 1
1
m EI
m EI
m
EI m
EI
o o
19 . 0 / 180 * 003363 . 0 003363 . 0 = = = .