SPOECZNE SKUTKI INFLACJI

Inflacja to pojcie bardzo czsto pojawiajce si w naszym yciu. Jednak czy wszyscy
jestemy wiadomi jego znaczenia? Skd, bowiem przecitny czowiek ma wiedzie, czym
jest inflacja i jak grone jest to zjawisko. A z pewnoci przynosi ona wiele negatywnych dla
spoeczestwa skutkw, ktre wszyscy odczuwamy.
Na pocztku sprbuj przedstawi znaczenie terminu. Sownik jzyka polskiego tak
okrela inflacj nadmierne zwikszenie si iloci pienidzy w obiegu, powodujce spadek
wartoci pienidza i wzrost cen.
1
Przyjemniejsza definicja tego zjawiska zostaa jednak
przedstawiona przez Ewelin Nojszewsk w podrczniku Podstawy ekonomii:
Wszyscy, ktrzy oczywicie czytali, pamitaj cudown ksik Lewisa Carolla Przygody
Alicji w Krainie Czarw. Jest tam fragment, kiedy to gwna bohaterka, niezadowolona ze
swojego wzrostu spotkaa Pana Gsienic. Ten pokaza jej grzyb, ktry mia tak niezwyk
cech, e jeeli si zjado jedn stron, to si roso, a jeli drug-to si malao. Ot podobne
skutki dla funkcjonowania gospodarki, jak dla Alicji zjedzenie owego grzyba, wywouje
inflacja. Po zjedzeniu kawaka grzyba z prawej strony Alicja urosa ponad korony drzew.
Podobnie jest z inflacj, ktra prowadzi do wzrostu pac i wartoci nominalnej (pieninej),
czyli wyraonej w zotwka, wszystkiego, co posiadamy. Natomiast po zjedzeniu kawaka
grzyba z lewej strony Alicja zmalaa tak bardzo, e prawie znikna. Podobnie pod wpywem
inflacji znika warto realna dochodw i wszystkiego, co posiadamy.
2

A wic po zdefiniowaniu zjawiska inflacji, mona zauway, e towarzyszy nam ona
w yciu codziennym. Ma ona znaczcy wpyw na podejmowane przez nas decyzje
ekonomiczne i budowanie planw. Inflacja decyduje, bowiem o sile pienidza, a pienidz
rzdzi wiatem. Gdyby w naszej gospodarce zawitaa stabilizacja cen to mona by
powiedzie, e mielibymy raj na ziemi. Jednak stabilno cen to w rzeczywistoci odlege
marzenia, dlatego te warto pozna mechanizm inflacji i na bieco kontrolowa jej wielko.
Generalnie rzecz biorc, inflacja jest zjawiskiem niepodanym, poniewa powoduje
wiele negatywnych skutkw zarwno spoecznych, na ktrych si skupi, jak rwnie
ekonomicznych i politycznych. Wemy na przykad umiechnit pani redaktor, ktra
zawsze robia zakupy w osiedlowym sklepiku, pewnego dnia spostrzega jednak, e
wikszo cen towarw wzrosa mniej wicej o poow, tymczasem jej pensja tylko o jedn
trzeci. Na wasnej skrze odczuje, wic skutki inflacji, poniewa za te same pienidze moe
kupi mniej towarw, a wic zmalaa warto realna jej dochodu. I mimo, e warto
nominalna jej pensji wzrosa o jedn trzeci, to inflacja zjada jej wypracowane dochody, a
wic kobieta patrzc na zakupy z pewnoci nie umiecha si ju tak promiennie. Zatem nie
zawaham si stwierdzi, i zjawisko inflacji znacznie obnia poziom ycia w spoeczestwie.
Ludzie rezygnuj z zaspokajania potrzeb wyszego rzdu, takich jak: potrzeby spoeczne,
uznania i samorealizacji, czy zakupu dbr luksusowych. Jednak w przypadku ludzi uboszych

1
Elbieta Sobol, Sownik jzyka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s.277

2
Ewelina Nojszewska, Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995, s.295


moe by to rwnie kwestia zaspokajania potrzeb podstawowych. To wanie w
najbiedniejszych inflacja uderza z najwiksz si. Przykadowo ludzie w wieku
poprodukcyjnym utrzymuj si z emerytury czy renty. S to oczywicie dochody stae.
Wzrastajce ceny powoduj, wic to, e stopa yciowa takich ludzi stopniowo pogarsza si.
By moe nadejdzie taki dzie, e starsza pani utrzymujca si z emerytury, w ostatnich
dniach miesica, nie bdzie miaa rodkw na zakup chleba. Ju dzisiaj sytuacja takich ludzi
jest cika, syszy si jednak o kolejnych podwykach, a wic bdzie jeszcze gorzej.
Ekonomici ju zapowiadaj, e ceny ywnoci w 2012 roku poszybuj w gr, jak wic maj
radzi sobie Ci, ktrzy ju wczeniej ledwo wizali koniec z kocem? Na to pytanie jednak
ju nikt nie udzieli odpowiedzi. Ekonomici twierdz, e trzeba zacisn pasa, ale przecie
nie mona zrezygnowa z jedzenia, ogrzewania czy energii elektrycznej. Pki, co nie
przewidujemy jednak, aby co w tej kwestii miao ulec zmianie na lepsze, zatem powinnimy
si przygotowa na zmiany cen i jako sobie z nimi radzi.
Istotnym skutkiem inflacji jest rwnie niepewno, gdy stopa inflacji jest niestabilna,
a ceny produktw zmieniaj si z dnia na dzie. Pociga to oczywicie za sob wiele innych
skutkw, takich jak np. mniejsza skonno do oszczdzania. Ludzie boj si, e z czasem ich
pienidz straci na wartoci, dlatego te wol wyda je od razu. Czsto zakupy takie s
nieprzemylane, nieracjonalne i prowadz do marnotrawstwa, poniewa inwestowanie w
produkty psujce si kupowane na zapas wywouje jedynie szkody. Wrc jednak do
oszczdnoci:
s one szalenie wane dla gospodarki, poniewa stanowi rdo funduszy poyczkowych,
umoliwiajcych firmom inwestowania. Inflacja zniechca do oszczdzania, gdy
oszczdnoci nie s przed ni chronione ( stopa inflacji ucieka przed stop procentow).
Jeli zoysz pienidze na roczny rachunek oszczdnociowy w banku przy stopie
procentowej wynoszcej 30%, a roczna stopa inflacji wyniesie 60%, to w cigu roku sia
nabywcza twoich oszczdnoci zmaleje o 30%, czyli o rnic stopy inflacji i stopy
oprocentowania. Okazuje si, e inflacja ogranicza inwestycje i prowadzi przez to do
wolniejszego wzrostu gospodarczego
3
.
A wic to, co nie jest dobre dla nas, jako spoeczestwa, pociga za sob rwnie szkod dla
gospodarki, przecie gdyby nie inflacja, oszczdzanie byoby dobrym sposobem na
zapewnienie sobie pynnoci finansowej w przyszoci i wspomoeniem polskiej gospodarki.

A czy nie kady z nas marzy o tym, aby w przyszoci sta si posiadaczem piknego
domu z ogrodem, gdzie w zaciszu drzew bdzie mg odbywa swj zasuony odpoczynek?
Zapewne jest nas wielu. Najpowszechniejszym sposobem, aby osign taki cel, jest
zacignicie kredytu hipotecznego, oczywicie w banku. Moemy przeczyta o tym na stronie
Komisji Europejskiej:
Kredyty hipoteczne spaca si przez wiele lat, a poziom stp procentowych jest na og
powizany ze stop inflacji. Jednake w sytuacji braku pewnoci, co do przyszej inflacji,

3
Ewelina Nojszewska, Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995, s.305-306


poyczkodawcy mog chcie zabezpieczy si na wypadek, gdyby miao doj do jej
nieoczekiwanego podwyszenia, zwikszajc stopy procentowe lub udzielajc poyczek ze
zmienn stop procentow. Zatem, podczas gdy spata poyczki moe wydawa si moliwa
w momencie jej zacigania przy zmiennej stopie procentowej, zmieniajca si inflacja w
pniejszych latach moe doprowadzi do ostrych wzrostw rat opacanych z budetu
gospodarstwa domowego. Perspektywa niestabilnej stopy inflacji prowadzi do duej
niepewnoci dotyczcej by moe najwaniejszej pozycji w wydatkach gospodarstw
domowych. W zwizku z tym, gdy inflacja jest wysoka i niestabilna, poyczkobiorcy musz
liczy si z wiksz niepewnoci a czasem z wyszymi kosztami. Dotyczy to zarwno
modych rodzin kupujcych swoje pierwsze mieszkanie, maych firm chccych si rozwija,
jak i rzdw zacigajcych dugi na budow szpitali i drg. Konsekwencje wysokiej i
niestabilnej inflacji dla poyczkobiorcw polegaj na tym, e podejmowanie decyzji wie si
z wikszym ryzykiem finansowym, koszty s wysze, a moliwoci bardziej ograniczone.
4

A wic znw pojawia si problem: Czy ryzykowa i y w niepewnoci, nie wiedzc czy w
przyszoci bdzie nas sta na spat zacignitego kredytu? Niektrzy mog stwierdzi, i
ycie w cigym strachu przed tym, co ma nadej im nie odpowiada, jednak znajd si
rwnie tacy, u ktrych marzenia wygraj. Nie wszyscy, bowiem dadz za wygran, s te
tacy, ktrzy mimo tego, e ycia rzuca im kody pod nogi brn dalej do celu, ktry sobie
postawili. Jednak bd te inni, czyli Ci, ktrzy ju na zawsze pozostan niezadowoleni z
ycia, poniewa ich najwiksze marzenia roztrysny si jak baka mydlana. A wszyscy za
spraw tej nieszczsnej inflacji, ktra wci komplikuje nam ycie i spdza sen z powiek.
Jednak nie tylko gospodarstwa domowe borykaj si z problemami, rwnie firmy,
aby si rozwija i rosn, potrzebuj sprzyjajcych warunkw gospodarczych, a co za tym
idzie niskiej i stabilnej inflacji. Wie si to z faktem, i inwestycje, takie jak np. zakup
urzdze, planowane s zwykle z wieloletnim wyprzedzeniem. I wtedy znw w gr wchodzi
inflacja, poniewa jej wysoki poziom i cige wahania, mog sprawi, e firmy bd chciay
zachowa ostrono. Wie si to z niepewnoci, co do wysokoci przyszych przychodw i
kosztw, w zwizku ze zmienn wartoci pienidza. Zbyt wysoki poziom inflacji lub cige,
nieoczekiwane jej wzrosty, mog szybszy wzrost kosztw w stosunku do produkcji, co
oczywicie zniechci przedsibiorcw do inwestowania w przyszo. Pocztkowo zaczyna
si szukanie oszczdnoci, przykadowo w restrukturyzacji firmy, ale pniej przychodzi w
kocu czas na najpowszechniejsze lekarstwo, czyli zwolnienia. I w tym momencie
dochodzimy do najwikszej zmory naszego wspczesnego spoeczestwa braku miejsc
pracy. Przypomn, e bezrobotny to osoba, ktra jest zdolna do wykonywania pracy, ale nie
moe znale zatrudnienia. I co teraz? Obnia si standard yciowy bezrobotnego, ktry
czsto nie moe zaspokoi nawet podstawowych potrzeb, nie mwic ju o potrzebach
wyszego rzdu, co prowadzi do ubstwa. Cierpi na tym rwnie budet pastwa, ktry
ponosi ciar utrzymania osb pozostajcych bez pracy. Powstao nawet kilka teorii
dotyczcych zwizku midzy bezrobociem a stop inflacj. Najbardziej znan jest teoria

4
Inflacja w centrum uwagi- skutki inflacji,
http://ec.europa.eu/economy_finance/focuson/inflation/consequences_pl.htm, dnia: 10.01.2012 r.



Philipsa, zwana rwnie Krzyw Philipsa.

Wikipedia o Krzywej Philipsa: Krzywa ta zostaa po raz pierwszy opublikowana przez
nowozelandzkiego ekonomist (wykadajcego w Anglii) Albana W. Phillipsa w 1960 roku i
dotyczya bezrobocia i inflacji pac w Wielkiej Brytanii w latach 1858-1958. W okresie tym
istotnie zawsze byo tak, e im wiksza inflacja pac tym mniejsze bezrobocie. W latach 60. i
70. XX w. wielu ekonomistw wierzyo, e relacja ta ma charakter uniwersalny i jest
rodzajem prawa ekonomicznego. W efekcie tych pogldw rzdy wielu pastw decydoway
si w tym czasie na celowe utrzymywanie wysokiej stopy inflacji w imi zmniejszania
bezrobocia. W latach siedemdziesitych oglna zaleno midzy inflacj a bezrobociem
miaa w skali globalnej jednak charakter korelacji dodatniej, to znaczy, e im wysza stopa
inflacji, tym wysza rwnie stopa bezrobocia i odwrotnie.
[] Obecnie jest ju raczej oczywiste, e bezrobocie i inflacja nie musz by zwizane
odwrotn zalenoci, jak to utrzymuj niektrzy ekonomici, a krzywa Phillipsa sprawdza
si tylko w pewnych, szczeglnych warunkach.
5

Zatem teraz widzimy, e wysza stopa inflacji tylko zwiksza bezrobocie w naszym
spoeczestwie, niestety nie potrafimy si przed tym uchroni. Natomiast wysza stopa
inflacji i wyszy wskanik bezrobocia przyczynia si do niszej oceny naszego kraju na
arenie midzynarodowej, co niestety zniechca do nas inwestorw zagranicznych i tak w
koo, istny efekt domina- jedno zjawisko pociga za sob szereg skutkw.
Z wczeniejszych moich rozwaa wynika, e niestety nie mamy wpywu na
wysoko inflacji w przyszoci, dlatego te wci yjemy w niepewnoci. Nie potrafimy
przewidzie, jak bd wyglday ceny za kilka lat i czy nasze inwestycje, bd przynosiy
nam oczekiwane zyski. Pomocny moe by Bank Centralny:
Banki centralne nie maj bezporedniego wpywu na wysoko cen w sklepach, a zatem
take na wysoko inflacji. Ich wpyw jest jedynie poredni poprzez mechanizm transmisji
monetarnej.
Banki centralne s w stanie kontrolowa poziom stp procentowych, po jakich banki
komercyjne poyczaj sobie nawzajem pienidze. Wanie te stopy s pocztkiem
mechanizmu transmisji monetarnej. Zmiany stp procentowych uruchamiaj sie powiza i
sprze pomidzy rnymi kategoriami ekonomicznymi, ktre ostatecznie prowadz do
zmiany poziomu inflacji. Stopa bezrobocia jest niejako na drodze impulsu monetarnego do
inflacji. Jest ona jedn z kategorii ekonomicznych zmieniajc si w wyniku zmiany stp
procentowych.
Bank centralny oddziauje na bezrobocie porednio, podczas realizowania swego
podstawowego celu, jakim jest utrzymanie niskiej inflacji.
Efekty dugookresowe zmian stp procentowych banku centralnego s inne.

5
Wikipedia, http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzywa_Phillipsa, dnia: 10.01.2012 r.


Utrzymywanie przez bank centralny inflacji w celu inflacyjnym sprzyja szybkiemu i
zrwnowaonemu wzrostowi gospodarczemu. Zwikszaj si inwestycje, bdce podstaw
szybkiego rozwoju, a czynniki produkcji kapita i praca s dobrze wykorzystywane.
Ujawniaj si wszelkie zalety niskiej i stabilnej inflacji. W takich warunkach wzrasta
zatrudnienie i maleje bezrobocie.
W duszej perspektywie, dziaania banku centralnego nakierowane na nisk inflacj zgodn z
celem inflacyjnym, przyczyniaj si do spadku bezrobocia.
Gospodarcze skutki krtko- i dugookresowe decyzji banku centralnego mona porwna do
skutkw podania leku w zastrzyku. Na pocztku jest bl ukucia ig, ktry po pewnym czasie
znika, za w duszej perspektywie pojawiaj si pozytywne skutki dziaania leku.
6


Mowa tutaj jedynie o bezrobociu, jednak tak jak wspominaam wczeniej wszystko, co si
dzieje wok nas to acuch przyczynowo-skutkowy, dlatego te zmniejszenie bezrobocia
moe polepszy sytuacj wielu rodzin, ktre dotychczas yy z zasiku. Moe nie bdzie to
ycie w dostatku i dobrobycie, ale rodzin tak sta bdzie na zaspokojenie swoich
podstawowych potrzeb.
Podsumowujc, inflacja wywouje wiele negatywnych skutkw dla spoeczestwa:
spadek pac realnych, zakcenie procesw gospodarczych, obnia poziom ycia, jest jedn z
przyczyn bezrobocia, powoduje niepewno i ucieczk od pienidza, jak rwnie pogarsza
sytuacj gospodarki i naszej oceny w wiecie. Niestety towarzyszy nam ona w yciu
codziennym i jako jednostka niewiele moemy w tym wzgldzie zmieni, musimy si
dostosowa, chocia czsto oznacza to rezygnacj z marze i celw yciowych.
Bo inflacja jest jak kobieta, Mieczysaw Poomski piewa kiedy : bo z dziewczynami
nigdy nie wie, oj nie wie si, czy dobrze jest, czy moe jest ju le....

BIBLIOGRAFIA:
Elbieta Sobol, Sownik jzyka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Ewelina Nojszewska, Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995
Strona internetowa Komisji Europejskiej- Sprawy Gospodarcze i Finansowe
http://ec.europa.eu/economy_finance/
Informacje biznesowe dostpne w Internecie:
http://oszczedzanie.interia.pl/pieniadze/inflacja/news?inf=328476
NBPortal Portal Edukacji Ekonomicznej :
http://www.nbportal.pl/prezentacje/inflacja-a-bezrobocie/inflacja_aBezrobocie.html
Polski Portal Finansowy
http://www.bankier.pl/
Wikipedia Wolna Encyklopedia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzywa_Phillipsa


6
Inflacja a bezrobocie, NBPortal Portal Edukacji Ekonomicznej, http://www.nbportal.pl/prezentacje/inflacja-
a-bezrobocie/inflacja_aBezrobocie.html, dnia 10.01.2012