Norma Zakladowa PDF

NORMA ZAKADOWA
I cz SZYBY ZESPOLONE

II cz SZYBY SPECJALNE

III cz KATALOG FIGUR

Wydanie 4

kwiecie 2007

Copyright by PRESS GLASS SA

IV/2007/PL

2/68

SPIS TRECI


1. Wstp
1.1 Przedmiot normy
1.2 Okrelenia
2. Oznaczenia
2.1 Sposb oznaczenia budowy szyby
2.2 Przykadowe oznaczenia na ramce dystansowej
3. Wymagania
3.1 Trwao szyby zespolonej
3.2 Ksztat i wymiary szyb zespolonych
3.3 Materia
3.4 Wykonanie
3.5 Oznakowanie CE i etykietowanie
4. Pakowanie, przechowywanie i transport
4.1 Pakowanie
4.2 Przechowywanie
4.3 Transport
5. Badania
5.1 Badania i kontrola
5.2 Opis bada
5.3 Ocena wizualna
5.4 Cechy fizyczne wyczone z oceny
5.5 Mycie i czyszczenie szka


1. Moliwoci techniczne urzdze do obrbki szka w PRESS GLASS SA
1.1 Obrbka krawdzi
1.2 Wiercenie otworw
1.3 Nanoszenie emalii na szko
1.4 Hartowanie szka paskiego
1.5 Gicie i hartowanie
1.6 Wygrzewanie termiczne szka hartowanego (Heat Soak Test) wg PN-EN 14179-1
1.7 Znakowanie szyb hartowanych wygrzewanych termicznie (HST)


IV/2007/PL

3/68
2. Szyby bezpieczne hartowane
2.1 Wasnoci szka hartowanego paskiego i gitego
2.2 Szyby hartowane z sitodrukiem, emaliowane
2.3 Szyby bezpieczne hartowane silikonowane powok Opaci-Coat
2.4 Wymiary i tolerancje dla szyb hartowanych paskich i gitych zgodnie z norm PN-EN
12150-1
2.5 Znakowanie szyb hartowanych
2.6 Badania szyb hartowanych
2.7 Dopuszczalne wady w szybach hartowanych
2.8 Inne wasnoci szyb hartowanych
2.9 Szyby hartowane do zastosowa meblowych
3. Szko warstwowe
3.1 Definicje wg PN-EN ISO 12543-1, PN-EN 357
3.2 Dopuszczalne odchyki wymiarw pojedynczych szyb warstwowych czonych lit cienk
powok lub ywic (wg PN-EN ISO 12543-5)
3.3 Dopuszczalne wady szyb
3.4 Oznaczenie szyb ochronnych wg PN-EN 356
3.5 Oznaczenie szyb ognioodpornych wg PN-EN 357
3.6 Oznaczenie i znakowanie szyb paskich wg PN-EN 12600
4. Inne szyby specjalne
4.1 Szyby klejone silikonem, szyby strukturalne.
4.2 Szyby phartowane
5. Zakadowa Kontrola Produkcji

III cz KATALOG FIGUR

Bibliografia


IV/2007/PL

4/68

1. Wstp

1.1 Przedmiot normy
1.1.1. Szyby zespolone

Izolacyjna szyba zespolona (IGU)

Zesp skadajcy si co najmniej z dwch tafli szka, oddzielonych jedn lub kilkoma ramkami
dystansowymi, hermetycznie uszczelniony wzdu obrzea, mechanicznie stabilny i trway.
Gwnym przeznaczeniem izolacyjnych szyb zespolonych jest instalowanie ich w oknach,
drzwiach, cianach osonowych, dachach i cianach dziaowych, w ktrych wystpuj
zabezpieczenia obrzey przed bezporednim promieniowaniem ultrafioletowym.
W przypadku braku zabezpieczenia obrzey przed bezporednim promieniowaniem
ultrafioletowym, takim jak w systemach oszkle strukturalnych, zaleca si stosowanie
dodatkowych europejskich warunkw technicznych.

Rys.1 Schemat budowy szyby jednokomorowej i dwukomorowej.

strona zewntrzna
strona wewntrzna
strona wewntrzna
strona zewntrzna
adsorbent pary wodnej
(sito molekularne)
szyba jednokomorowa szyba dwukomorowa

1 2 3 4 1 2 3 4 5 6
uszczelnienie wewntrzne
uszczelnienie zewntrzne
(polisulfid, poliuretan lub silikon)
szko
butyl
ramka dystansowa


IV/2007/PL

5/68
1.2 Okrelenia

1.2.1 Grubo nominalna szyby zespolonej jednokomorowej suma gruboci poszczeglnych
szyb i szerokoci ramki dystansowej.
1.2.2 Grubo nominalna szyby zespolonej dwukomorowej suma gruboci poszczeglnych
szyb i szerokoci ramek dystansowych.
Uwaga: Odchyki gruboci szyb zespolonych w stosunku do gruboci nominalnej okrela Tabela nr
1 Normy Zakadowej.

2. Oznaczenia
2.1 Sposb oznaczenia budowy szyby

Szyby zespolone s oznaczane z podaniem nastpujcych danych :
a) gruboci szkie i ich nazw,
b) szerokoci ramki ( ramek ),
c) wymiarw : szerokoci i wysokoci.

2.2 Przykadowe oznaczenia na ramce dystansowej
a) Szyba jednokomorowa ze szkie o jednakowej gruboci 4mm, z ramk dystansow szerokoci
16mm, wypeniona argonem, wykonana przez Press-Glas dnia 15.03.2007 o godzinie 12:15, numer
zamwienia Z/2453/2007 pozycja 1, zgodnie z norm PN-EN 1279.
PN-EN 1279 PRESS-GLAS SA 2007/03/15 12:15 Z/2453/2007 p.1 Float 4mm
hart./16/Thermofloat 4mm Ar

b) Szyba dwukomorowa ze szka float oraz thermofloat o jednakowej gruboci 4mm i ramek
dystansowych o jednakowej szerokoci 6mm, wykonana przez Press-Glas dnia 19.03.2007 o godzinie
9:54, numer zamwienia Z/2260/2007 pozycja 39, zgodnie z norm PN-EN 1279.
PN-EN 1279 PRESS-GLAS SA 2007/03/19 09:54 Z/2260/07 P.39 Float 4mm/6/ Float
4mm/6/Thermofloat 4mm


IV/2007/PL

6/68
3. Wymagania

3.1 Trwao szyby zespolonej

Trwao szyby zespolonej jest zapewniona poprzez spenienie nastpujcych warunkw:
wskanik przenikania wilgoci, warto I, bdzie zgodny z wymaganiami EN 1279-2,
wytrzymao uszczelnienia obrzea bdzie spenia wymagania EN 1279-4,
proces produkcyjny bdzie uwzgldnia wymagania EN 1279-6,
zalecenia podane w rozdziale 4.4 i w zaczniku B, EN 1279-5 bd spenione,
a w przypadku izolacyjnych szyb zespolonych wypenionych gazem, wymaganie dotyczce
szybkoci ubytku gazu bdzie zgodne z EN 1279-3.
Uwaga: W przypadku zastosowania w szybie zespolonej dwukomorowej dwch szyb ze szka
niskoemisyjnego (np. na pozycjach 2 i 4 lub 3 i 5 wg Rys1), ze wzgldu na obcienie
termiczne rodkowa szyba powinna by hartowana lub mie zeszlifowane krawdzie.

3.2 Ksztat i wymiary szyb zespolonych

W przypadku izolacyjnych szyb zespolonych o ksztacie prostokta, naley poda najpierw wymiar
szerokoci, a nastpnie wymiar wysokoci. Wymiary naley poda w penych milimetrach.
Dopuszcza si, po uzgodnieniu midzy producentem i odbiorc, produkcj szyb zespolonych o
innych ksztatach ni prostoktne. Kadorazowo naley okreli wszystkie wymiary zgodnie z
Katalogiem Figur zawartym w III czci Normy. W przypadku braku moliwoci okrelenia
ktregokolwiek wymiaru w figurze, naley dostarczy szablon wielkoci 1 : 1 wykonany z twardej
tektury lub sklejki. Krawdziami szyb s zewntrzne krawdzie szablonu. W przypadku szyb
zespolonych wykonanych na podstawie szablonu dopuszcza si tolerancje wymiarw 2 mm.
Szablony s przechowywane przez okres 30 dni od daty produkcji szyb. Reklamacje dotyczce
wymiarw szyb, po tym okresie nie bd uwzgldniane.

Uwaga1: W przypadku braku informacji przy wykonywaniu szyb o ksztatach innych ni
prostoktne, przyjmujemy zaoenie, e figura przedstawia szyb widzian z wntrza
pomieszczenia (dotyczy firm produkujcych stolark pcv i drewnian).


IV/2007/PL

7/68
Uwaga 2: Jeeli w zamwieniach zawierajcych szko ornamentowe nie okrelono sposobu
uoenia wzoru ornamentu, wwczas standardowo zakadamy, i ma on by uoony wzdu
wymiaru, ktry jest wysokoci szyby w zamwieniu.

Uwaga 3: W przypadku wystpienia szkie refleksyjnych, naley okreli w zamwieniu
usytuowanie powoki refleksyjnej w szybie zespolonej (pozycja wg rys.1)

Szyby zespolone mog by wykonane ze szkie monolitycznych oraz szkie warstwowych o rnych
grubociach, oddzielonych ramk dystansow.

Grubo szyby zespolonej nie powinna odbiega od gruboci nominalnej uzgodnionej midzy
producentem a odbiorc o wicej ni odchyki zawarte w Tabeli nr1 (Tablica 3 wg EN 1279-1).

Tabela nr 1 - Odchyki gruboci szyb zespolonych w stosunku do gruboci nominalnej

Pierwsza szyba Druga szyba IGU tolerancja gruboci
a) Szko odprone
1)

Szko odprone 1,0mm
b) Szko odprone Szko hartowane lub wzmocnione
2)
1,5mm
c) Szko odprone

Szko klejone (warstwowe)
3)

Grubo 6 mm i cakowita grubo 12 mm 1,0mm

w innych przypadkach 1,5mm
d)Szko odprone Szko wzorzyste 1,5mm
e)Szko hartowane lub wzmocnione Szko hartowane lub wzmocnione 1,5mm
f)Szko hartowane lub wzmocnione Kompozyt szko/tworzywa sztuczne
4)
1,5mm
g)Szko hartowane lub wzmocnione Szko wzorzyste 1,5mm
h) Kompozyt szko/tworzywa sztuczne Kompozyt szko/tworzywa sztuczne 1,5mm
i) Kompozyt szko/tworzywa sztuczne Szko wzorzyste 1,5mm

1)
Gruboci tafli s okrelane wartociami nominalnymi

2)
Termicznie hartowane szko bezpieczne, termicznie wzmacniane szko lub chemicznie wzmacniane szko


IV/2007/PL

8/68

3)
Szko warstwowe lub bezpieczne szko warstwowe skadajce si z dwch odpronych pyt szkie float (kada o
maksymalnej gruboci 12mm), i midzywarstwy z pyty tworzywa sztucznego. W przypadku innych
zespow szka warstwowego lub bezpiecznego szka warstwowego, patrz EN ISO 12543-5, a nastpnie
zastosowa zasady obliczania podane w 5.3.3 wg normy EN 1279-1.

4)
Kompozyty szko /tworzywa sztuczne s ze szka warstwowego zawierajcego co najmniej jedn pyt
plastycznego tworzywa oszkleniowego, patrz EN ISO 12543-1.

Tabela nr 2. Orientacyjne maksymalne powierzchnie dla szyb zespolonych*.
Grubo
szyby
Maksymalna
powierzchnia
(m
2
)
Maksymalna
dugo boku
(mm)
Minimalny odstp
midzy szybami
(mm)
Maksymalny
stosunek
bokw
Przykad opisu
zestawu
3 1,5 1500 9
12
16
1:6 3-9-3
3-12-3
3-16-3
4 2,00
2,50
3,35
3,35
2000
2500
2500
2500
6
9
12
16
1:6 4-6-4
4-9-4
4-12-4
4-16-4
5 2,50
3,50
5,00
5,00
2500
3000
3300
3300
6
9
12
16
1:10 5-6-5
5-9-5
5-12-5
5-16-5
6 3,00
4,50
7,00
7,00
3000
3000
3500
3500
6
9
12
16
1:10 6-6-6
6-9-6
6-12-6
6-16-6
8 4,00
6,00
8,75
10,00
3000
3000
3500
5000
6
9
12
16
1:10 8-6-8
8-9-8
8-12-8
8-16-8
10 13,50 5000 16 1:10 10-16-10

maksymalna dugo drugiego boku szyby, ze wzgldw produkcyjnych jest ograniczona do
2700 mm,
przy stosowaniu w szybie zespolonej szka o rnych grubociach, powierzchni ogranicza
zawsze szyba o mniejszej gruboci,
przy przeliczaniu gruboci szka warstwowego na grubo szyby float stosuje si wspczynnik
0,63,
stosowane s ramki dystansowe o szerokoci powyej 16mm, ktrym odpowiadaj dane z


IV/2007/PL

9/68
tabeli takie same jak dla odstpu midzy szybami 16mm.
* Zamieszczone w tabeli maksymalne wymiary produkowanych szyb zespolonych maj
zastosowanie przy spenieniu nastpujcych warunkw:
1 szklenie pionowe,
2 wysoko szklenia 0 8 m ponad powierzchni gruntu,
3 klinowanie na czterech bokach,
4 nie dotyczy szklenia naronikw budynkw,
5 przyjto rednie obcienie wiatrem w Polsce.
W przypadku niespenienia ktregokolwiek z wyej wymienionych warunkw, zamawiajcy musi
poda niezbdne informacje o zastosowaniu szyby i sposobie oszklenia w celu obliczenia gruboci i
rodzaju szka do konkretnych warunkw.

Tabela nr 3. Skuteczno uszczelnienia szyb zespolonych wg PN-EN 1279 Szko w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne.
Zastosowanie do: Skuteczno uszczelnienia: Obowizujca
metoda:
Wymaganie:
Przenikanie pary wodnej PN-EN 1279-2 Zgodnie z PN-EN 1279-2 Wszystkie systemy IGU
Adhezja szczeliwa do szka PN-EN 1279-4 Zgodnie z PN-EN 1279-4
Szybko ubytku gazu

PN-EN 1279-3 Zgodnie z PN-EN 1279-3 IGU wypenione gazem:

- koncentracja gazu Podda zakadowej kontroli
produkcji wedug PN-EN
1279-6
Zgodnie z PN-EN 1279-6,
Zacznik A.3


IV/2007/PL

10/68
3.3 Materia

3.3.1 Szko.
Rodzaj i jako szka uzgadnia si miedzy producentem i odbiorc przed przystpieniem do
wykonywania zlecenia. W zespoleniach stosuje si:
a) podstawowe wyroby ze szka wedug EN 572-1:
szko float wg EN 572-2
szko zbrojone polerowane wedug EN 572-3
szko paskie cignione wedug EN 572-4
wzorzyste szko walcowane wedug EN 572-5
wzorzyste szko zbrojone wg EN 572-6

b) podstawowe wyroby ze szka specjalnego:
szko borokrzemianowe wedug EN 1748-1-1
tworzywa szklano-krystaliczne wedug EN 1748-2-1
szko krzemianowe z tlenkami metali ziem alkalicznych wedug prEN 14178-1

c) szka przetworzone:
termicznie wzmocnione szko sodowo-wapniowo-krzemianowe wedug EN 1863-1
termicznie hartowane szko sodowo-wapniowo-krzemianowe wedug EN 12150-1
termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne szko sodowo-wapniowo-krzemianowe wedug
prEN 14179-1
chemicznie wzmocnione szko sodowo-wapniowo-krzemianowe wedug EN 12337-1
termicznie hartowane bezpieczne szko borokrzemianowe wedug EN 13024-1
termicznie hartowane bezpieczne szko krzemianowe z tlenkami metali ziem alkalicznych wedug
prEN 14321-1szko warstwowe i bezpieczne szko warstwowe wedug EN 12543 1,-2,-3
szko powlekane wedug EN 1096-1
szko o obrabianej powierzchni (np. piaskowane, wytrawiane kwasem)

d) lub inne szka przetworzone, np. kompozyt szko-tworzywo sztuczne, skadajce si co najmniej
z jednego wyrobu szklanego podstawowego lub przetworzonego podanego wyej oraz co
najmniej z jednej warstwy pyt tworzywa sztucznego,

e) lub inne szka objte lub nie, europejskimi specyfikacjami.

Tafle szklane, przetworzone lub nie, mog by:
- przezroczyste, przejrzyste lub nieprzezroczyste
- bezbarwne lub barwne


IV/2007/PL

11/68
3.3.2 Pozostae materiay potrzebne do wykonania szyb zespolonych powinny zapewni jako
wyrobu zgodn z wymaganiami normy EN 1279 - 16.

3.4 Wykonanie

Technologia wykonania szyb ma zapewni odpowiedni ich jako. Odstpstwa wymiarowe
wynikaj z tolerancji pracy maszyn i urzdze.
W szybach jednokomorowych ze szka float dopuszcza si przesunicie szyb wzgldem siebie do
1mm. W szybach dwukomorowych dopuszcza si przesunicie szyb wzgldem siebie do 1mm, a
szyb skrajnych do 2mm. W przypadku stosowania szka hartowanego, bezpiecznego czy innego
specjalnego, o ile brak dwustronnych uzgodnie stosuje si odchyki wymiarowe podane w Tabeli
nr 4.


IV/2007/PL

12/68
Tabela nr 4 -Odchyki dugoci i szerokoci szyb zespolonych

Wszystkie szyby ze szka "float" i/lub z cignionego szka paskiego

Odchyki dugoci i szerokoci
Wymiar boku 3m

grubo boku 6 mm

2mm

grubo boku > 6 mm 3mm
Wymiar boku >3m grubo boku 6 mm 3mm
grubo boku > 6 mm 4mm
W przypadku uszczelnienia niezalenie od dugoci i gruboci + 1mm
szko-szko -2mm
Co najmniej jedna szyba ze szka hartowanego

Wymiar boku 3m

niezalenie od gruboci

3mm

Wymiar boku >3m niezalenie od gruboci 4mm
Co najmniej jedna szyba ze szka walcowanego

grubo szka walcowanego 10 mm

4mm

grubo szka walcowanego > 10 mm +8mm
-4mm
Co najmniej jedna szyba ze szka klejonego (warstwowego)

Wymiar boku 1,5m

cakowita grubo szyby klejonej

3mm

16mm
cakowita grubo szyby klejonej 4mm
> 16mm
Wymiar boku >1,5m cakowita grubo szyby klejonej 4mm
Wymiar boku 2,5m 16mm
> 16mm
Wymiar boku >2,5m cakowita grubo szyby klejonej 5mm
16mm
> 16mm

W przestrzeni midzy szybami mog by trwale zamontowane:

elementy dekoracyjne (tzw. szprosy midzyszybowe).
W celu zapewnienia odstpu pomidzy szprosem, a szybami ( 2 mm na stron) stosowane s
przezroczyste przekadki dystansowe tzw. bumpony*.
Wskutek niekorzystnych wpyww otoczenia, przy szprosach mog okresowo powstawa drgania.
Ograniczeniu drga oraz ograniczeniu tworzenia si mostka termicznego su wanie bumpony,
przyklejone w miejscach krzyowania szprosw.
Wzrost temperatury moe powodowa zwikszanie dugoci szprosw a co za tym idzie


IV/2007/PL

13/68
nieznaczne odchylenia ksztatu. Widoczny materia surowy i nieznaczne odbarwienia w obrbie
cicia, uwarunkowane s procesem wytwarzania.
Ilo i rozmieszczenie bumponw zaley od iloci i dugoci pl szprosw i pozostaje w gestii
producenta,

elementy dzielce szyb zespolon na mniejsze pola poprzez zastosowanie tzw. szprosw
wiedeskich (duplex).
Zastosowanie szprosw wiedeskich o szerokociach innych ni w aktualnej ofercie kadorazowo
naley uzgodni.
Szprosy wiedeskie naley stosowa w przestrzeni midzyszybowej, pozostawiajc min. 2 mm
odstpu po kadej stronie pomidzy szprosem, a szyb. W przypadku wykonywania ukw, szpros
wiedeski tworz dwie ramki dystansowe o minimalnym promieniu gicia R 70 mm .
W przypadku naklejania szprosw zewntrznych na szyb naley pamita o stosowaniu
odpowiedniego spoiwa (zalecany jest mikki silikon pogodowy), ktry skleja szyb ze szprosem
zewntrznym zapewniajc odstp min. 4 mm.

Rys. 2 Wykonanie szprosw wewntrznych i zewntrznych

W przypadku stosowania szprosw midzyszybowych istnieje moliwo:
wykonania pl ukowych, przy czym naley uwzgldni minimalny promie gicia, ktry
wynosi odpowiednio:
- dla szprosu o szerokoci 8 mm - R 80 mm (tylko uk)**
- dla szprosu o szerokoci 18 mm - R 170 mm,
- dla szprosu o szerokoci 26 mm - R 200 mm,
- szpros o szerokoci 45 mm nie moe by gity,
min 2 mm


IV/2007/PL

14/68
wykonania kombinacji czenia szerokoci szprosw

* W przypadku ramek dystansowych szerszych ni 18 mm nie stosuje si bumponw ( nie zaleca si stosowania szprosw
dla odstpw midzy szybami wikszych ni 18 mm) .
** Naley pamita, i szpros 8mm jest czony za pomoc nakadek i w przypadku poczenia uku z odcinkiem prostym,
promie gicia powinien wynosi R 160 mm .

Tabela nr 5 Przykady kombinacji czenia szprosw midzyszybowych

Rys. 3 Przykad czenia

wykonania kombinacji czenia szprosw gitych pod rnym ktem,
wykonania czenia szprosw pod rnym ktem (przykady rozwiza zamieszczone s w
ofercie szprosw),
Szpros
bazowy
8 mm 18 mm 26 mm 45 mm
Maksymalne
wymiary pola (mm)
8 mm
X
_ _ _
700 x 700
18 mm
_
X X
_
1200 x 700
26 mm
_
X X
_
1200 x 700
45 mm
_
X X X 1200 x 1200
UWAGA: W przypadku szprosw typu DUPLEX (szpros wiedeski) maksymalny dopuszczalny wymiar pola nie
moe przekracza 1200 mm


IV/2007/PL

15/68
3.4.1 Wymiarowanie rozmieszczenia szprosw:

od krawdzi szyby do osi szprosa ( w przypadku podania rozmieszczenia w milimetrach),
od wewntrznej krawdzi ramki dystansowej do osi szprosa ( w przypadku podania podziau
uamkowego).

Tolerancja rozmieszczenia szprosw wynosi maksimum 2 mm od wymiarw nominalnych.

3.4.2 Ramka dystansowa

Stosuje si ramki dystansowe gite w naroach (czone na bokach w maksimum 4 miejscach) lub
ramki cite.
Przerwa w czeniu ramek nie moe by wiksza ni 1 mm.

3.5 Oznakowanie CE i etykietowanie

Symbol oznakowania CE jest umieszczony na naklejonej etykiecie (gdy nie jest to moliwe,
wwczas na opakowaniu lub w zaczonych dokumentach handlowych np. dowodzie
dostawy). Oznakowaniu CE towarzyszy informacja o adresie strony internetowej
zawierajcej waciwoci/charakterystyki wyrobu zgodnie z wymaganiami normy.

4. Pakowanie, przechowywanie i transport

4.1 Pakowanie

Szyby zespolone powinny by ustawione na stojakach. Standardowo do przewozu szyb
zespolonych stosuje si stojaki metalowe typu L lub A. Podstawa stojaka z bokami powinna
tworzy kt prosty. Wszystkie czci metalowe stojaka, ktre stykaj si z szybami zespolonymi
powinny by wyoone gum, lub innym materiaem amortyzujcym. Szyby zespolone ustawiane
na stojakach powinny by zabezpieczone tamami przed przesuwaniem si. Midzy szybami
naley stosowa przekadki korkowe, tekturowe lub drewniane.


IV/2007/PL

16/68
Inne opakowania naley ustali midzy odbiorc i dostawc.

4.2. Przechowywanie

Szyby zespolone powinny by przechowywane w pomieszczeniach krytych, suchych,
przewiewnych, zabezpieczonych przed opadami atmosferycznymi oraz bezporednim
promieniowaniem sonecznym, o temperaturze nie przekraczajcej 40
o
C.
Za wady powstae w wyniku zego przechowywania dostawca nie ponosi odpowiedzialnoci.

4.3. Transport

W wikszoci przypadkw transport realizowany jest przez wasne specjalistyczne zestawy
samochodw ciarowych, przystosowane do przewoenia szka. Rozadunek stojakw ze szkem z
samochodu jest przeprowadzany przez odbiorc.
Odbiorca jest odpowiedzialny za prawidowy przebieg rozadunku.
Odbir wasny odbywa si na yczenie i ryzyko odbiorcy (w zakresie stuczek
i uszkodze szka podczas transportu).


IV/2007/PL

17/68
5. Badania

5.1 Badania i kontrola izolacyjnych szyb zespolonych obejmuj:

5.1.1 Badania okresowe

Okresowe, o niskiej czstotliwoci badania i kontrole s czci procedury kontroli produkcji i
s wykonywane przez stron trzeci jako cz nadzoru nad produkcj .
Po przeprowadzeniu inspekcji zakadowej kontroli produkcji przez stron trzeci
czstotliwo pocztkowa bada okresowych powinna by raz na rok, o ile nie zmieniono
istotnych materiaw do produkcji szyb zespolonych. Jeeli zmieniono istotny materia (wg
EN 1279-1), to badanie okresowe naley powtrzy. Gdy badanie to zbiegnie si z przyszym
badaniem okresowym, powtrzenie tego badania nie jest konieczne.
Zakres bada okresowych:
Zgodno geometrii uszczelnienia z opisem systemu wg PN-EN 1279-6
Wspczynnik przenikania wilgoci wg PN-EN 1279-2
Szybko ubytku gazu wg PN-EN 1279-3

5.1.2 Zakadow kontrol produkcji

Prowadzona kontrola polega na:
kontroli dostaw,
monitorowaniu procesu wytwarzania,
kontroli kocowej wg Planu bada szyb zespolonych.


IV/2007/PL

18/68
5.2 Opis bada

5.2.1 Sprawdzanie ksztatu i wymiarw naley wykona za pomoc odpowiednich przymiarw
lub sprawdzianw. Sprawdzanie szerokoci i dugoci odbywa si za pomoc miary zwijanej,
sprawdzanie gruboci za pomoc suwmiarki lub mikrometru.

5.2.2 Sposb sprawdzania szka.
Sprawdzanie jakoci szka i wykonania szyb zespolonych polega na ogldzinach prowadzonych
okiem nieuzbrojonym w warunkach naturalnego owietlenia na tle matowego, czarnego ekranu
lub w wietle przechodzcym i /lub odbitym w zalenoci od zastosowanego szka w zespoleniu i
odpowiadajcej mu specyfikacji technicznej (np. normy). Wady niewidoczne z odlegoci
okrelonej w danej normie nie s kwalifikowane jako wady.

5.3 Ocena wizualna
Oceny szyb zespolonych dokonuje si zgodnie z tabel nr 6.
Tabela nr 6 Dopuszczalne wady w szybach zespolonych

5.4 Cechy fizyczne wyczone z oceny :
do 1,0 m
2
od 1,0 do 2,0 m
2
powyej 2,0 m
2
1
Wady punktowe
w postaci wtrce cia obcych
niedopuszczalne niedopuszczalne niedopuszczalne
2
Wady punktowe i liniowe
w postaci pcherzy:
- pcherze pkajce
i otwarte
- pcherze zamknite
niedopuszczalne
dopuszczalne 2 szt.
o wymiarze max.2 mm
w pasie brzenym
dopuszczalne o wymiarze do 3
mm, nieskupione*
niedopuszczalne
dopuszczalne 3 szt.
o wymiarze max.2 mm
w pasie brzenym
mm, nieskupione*
niedopuszczalne
dopuszczalne 5 szt.
o wymiarze max.2 mm
w pasie brzenym
mm, nieskupione*
3 Wady liniowe w postaci rys
dopuszczalne
o cznej d ugoci do
40 mm i maksymalnej dugoci
pojedynczej rysy do 15 mm
w pasie brzenym
dopuszczalne rysy pojedyncze
o dugoci do 20 mm*
dopuszczalne
o cznej dugoci do
w pasie brzenym
o dugoci do 20 mm*
dopuszczalne
o cznej dugoci do
w pasie brzenym
o dugoci do 20 mm*
4
Wady w postaci wyszczerbie
i odpryskw przy krawdziach
dopuszczalne pojedyncze
o najwiekszym wymiarze do
3,0 mm*
o najwiekszym wymiarze do 3,0
mm*
o najwiekszym wymiarze do
3,0 mm*
Pas brzeny o szerokoci 20 mm
Wystpowanie wad w szybie zespolonej o powierzchni:
Lp Nazwa wady
UWAGA 1: * nie dotyczy szyb zespolonych przeznaczonych do szkl enia strukturalnego.


IV/2007/PL

19/68
- interferencja,
- efekt przy stosowaniu podwjnych szyb,
- kondensacja pary wodnej na powierzchniach zewntrznych szyb,
- zwilalno szka izolacyjnego wskutek wilgoci,
- odchylenia barwy,
- pknicia szyb stwierdzone pniej ni w dniu dostawy.

Wyjanienie poj:

5.4.1 Interferencja

Zjawisko interferencji wiata zwane prkami Brewstera pojawia si w szybach zespolonych
wwczas :
- gdy s one wykonane ze szkie o bardzo maej rnicy gruboci, mieszczcej si w przedziale
od 400 do 700 nm, tj. dugoci skadowych fal wiata biaego.
Stosowane w szybach zespolonych szko float charakteryzuje si minimalnymi rnicami gruboci,
co stanowi jego wielk zalet. Zastosowanie szka float do budowy szyby zespolonej moe
prowadzi do powstania niepodanego zjawiska interferencji wiata. W szkle cignionym,
produkowanym metod Pittsburgh, rnice gruboci s znacznie wiksze ni w szkle float, dlatego
przy zastosowaniu go w szybie zespolonej prki Brewstera praktycznie nie wystpuj,oraz gdy
rwnoczenie obie tafle znajduj si wzgldem siebie pod niewielkim ktem, tj. gdy rnica
rwnolegoci tafli jest rzdu od 400 do 700nm.
Rnica ta w praktyce jest niezauwaalna i nie wpywa na waciwoci uytkowe szyby zespolonej.

Przy zaistnieniu obu opisanych wyej warunkw, nastpuje interferencja wiata, widoczna w
postaci szerokich plam, pasw lub piercieni, rozmieszczonych w rnych miejscach na
powierzchni szyby zespolonej. Zjawisko to jest bardziej widoczne przy ogldaniu szyby pod ktem.
Nie moe ono by traktowane jako wada i nie moe podlega reklamacji.


IV/2007/PL

20/68
5.4.2. Efekt przy stosowaniu podwjnych szyb

Szko izolacyjne ma zamknit objto gazu / powietrza, ktrego stan ustalany jest przez cinienie
powietrza atmosferycznego, wysoko miejsca wytwarzania ponad zerowym poziomem
odniesienia ( NN ) oraz przez temperatur powietrza w czasie i miejscu produkcji.
Przy budowie szka izolacyjnego na innych wysokociach, przy zmianie temperatur i odchyleniach
barometrycznych powietrza ( wysokie i niskie cinienie ) powstaj nieuchronnie wklse i wypuke
wygicia pojedynczych szyb i tym samym optyczne znieksztacenia. Rwnie wielokrotne odbicia
zwierciadlane mog wystpowa na powierzchniach szka izolacyjnego. Wzmocnione odbicia
zwierciadlane mog by rozpoznane jeeli np. to oszklenia jest ciemne lub jeeli szyby s
powlekane. Zjawisko to jest fizyczn prawidowoci wszystkich jednostek szka izolacyjnego.


IV/2007/PL

21/68
5.4.3. Kondensacja na powierzchniach zewntrznych szyb

Woda kondensacyjna tworzy si, gdy wilgotne powietrze graniczy z powierzchniami o
odpowiednio niszej temperaturze, ozibia si do stanu nasycenia, po czym nastpuje skraplanie
si nadmiaru wilgoci na tych powierzchniach. Na szybach izolacyjnych moe wystpowa zjawisko
kondensacji pary wodnej na jej zewntrznej powierzchni ( od zewntrz pomieszczenia).
Przyczyna tego zjawiska jest nastpujca:
- szyba zewntrzna stanowi zimn, uwarunkowan atmosferycznie paszczyzn, na ktrej przy
odpowiednio wysokiej wilgotnoci, moe tworzy si kondensat. Przyczyna tych zimnych,
zewntrznych powierzchni, tkwi wanie w dobrej ciepochronnoci szyb izolacyjnych (niskie
wartoci wspczynnika przenikania ciepa U ). Z pomieszczenia przedostaje si na zewntrz tylko
niewielka ilo ciepa, wobec czego szyba zewntrzna posiada nisk temperatur.
Efekt kondensacyjny na zewntrznych powierzchniach szyby ze szka izolacyjnego jest zjawiskiem
uwarunkowanym przez waciwoci fizyczne samego szka oraz istniejce warunki atmosferyczne
(niska temperatura i wysoka wilgotno powietrza). Cakowite wyeliminowanie tego zjawiska nie
jest moliwe, z uwagi na to, e szyba zewntrzna poddawana jest zmiennym warunkom
atmosferycznym.

Reasumujc, efekt kondensacyjny w adnym wypadku nie wiadczy o wadliwoci, ale
raczej potwierdza wysok jako szka izolacyjnego.

Kondensacja pary wodnej na zewntrznej powierzchni szyby, ale od wewntrz pomieszczenia,
wystpuje najczciej w pomieszczeniach o duej wilgotnoci i niedostatecznej wentylacji.
Wystpowanie zaparowania na szybie nie jest wad a jedynie zjawiskiem fizycznym.

5.4.4. Zwilalno szka izolacyjnego wskutek wilgoci

Zwilalno powierzchni szka na zewntrznej stronie szka izolacyjnego moe by rna w
zalenoci np. od odciskw rolek i palcw, etykietek, papieru, ssawek prniowych, pozostaoci
materiaw uszczelniajcych, rodkw gadzcych lub lizgowych. Przy wilgotnych powierzchniach
szka wskutek tworzenia si nalotu, deszczu lub wody, rna zwilalno moe by widoczna w
postaci wyranych plam, teoretycznie o wikszej przeroczystoci.


IV/2007/PL

22/68
5.4.5 Odchylenia barwy

Szko float nominalnie bezbarwne w rzeczywistoci posiada odcie zielony lub niebieskozielony.
Jest on spowodowany zawartoci jonw elaza wprowadzanych do zestawu szklarskiego z
surowcami, przez rozpuszczajce si materiay ogniotrwae i z innych rde.
Odcie szka zaley od Fe
2+
/ Fe
3+
( stosunek iloci jonw dwuwartociowych i trjwartociowych
elaza), mog wystpi rnice w szkach float poszczeglnych producentw.
Taki odcie szka jest naturaln cech szka float.
Dodatkowo odcie szku bezbarwnemu nadaj powoki ( warstwy tlenkw metali na powierzchni
szka dziki ktrym ma specjalne wasnoci np. powoki niskoemisyjne).
Widziany odcie szka zaley od rodzaju powoki, gruboci szka, owietlenia, kta patrzenia na
powierzchni szyby.

5.4.6 Pkanie szka

Szko jest ciaem staym bezpostaciowym, posiada znikome naprenia wewntrzne, dziki czemu
daje si ci i obrabia. Jest ciaem jednorodnym twardym i kruchym. Pkniciom ulega na skutek
dziaania termicznych lub mechanicznych czynnikw zewntrznych. Tego typu pknicia szka
powstae po dostarczeniu szyb do klienta nie s ujte w gwarancji i nie mog by podstaw do
reklamowania szyb.
W celu zwikszenia odpornoci szka na pknicia wywoane obcieniami termicznymi czy
mechanicznymi, szko mona podda procesowi hartowania.


IV/2007/PL

23/68
5.5 Mycie i czyszczenie szka

Powierzchnia szka powinna by regularnie myta w zalenoci od stopnia zabrudzenia.
Zabrudze staych, takich jak zaprawa cementowa, nie wolno usuwa na sucho.
W tym celu powierzchni szyby naley obficie zwily czyst wod w celu odmoczenia i zmycia
twardych i ostrych czstek.
Tuszcz i pozostaoci mas uszczelniajcych naley usun np. spirytusem lub izopropanolem,
a nastpnie spuka obficie wod.
Zabrudzenia na powokach silikonowych OPACI COAT mona zmywa wycznie wod.
Do czyszczenia powok refleksyjnych, znajdujcych si na pozycji 1 nie naley uywa
jakichkolwiek substancji rcych i alkalicznych (fluor, chlor), ani proszkw czyszczcych, gdy
mog one uszkodzi powok.
Mycie powinno odbywa si z uyciem zwykych detergentw , a do usuwania zabrudze w
postaci tustych plam mona uy np. acetonu, przestrzegajc zasad stosowania tych rodkw *.

Za wady szka powstae na skutek nieprawidowego mycia, czy uywania niewaciwych rodkw
myjcych oraz wpywu zanieczyszcze zewntrznych (atmosferycznych i innych) dostawca szyb
nie odpowiada.

*Producenci szka refleksyjnego zalecaj stosowanie do czyszczenia powoki refleksyjnej zawiesiny zawierajcej tlenek
ceru ( 50160 g /l wody).


IV/2007/PL

24/68

1. Moliwoci techniczne urzdze do obrbki szka w PRESS GLASS SA

1.1. Obrbka krawdzi

1.1.1. Szlifowanie i polerowanie krawdzi szka:

szlif owkowy (trapezowy) wykonywany przy pomocy tarcz diamentowych
- krawd szlifowana matowy szlif na caej krawdzi
- krawd polerowana byszczca krawd
- kt szlifowania i polerowana dla szlifu owkowego - = 45
o

szlifowanie i polerowanie pod rnymi ktami

ksztaty szlifowanych i polerowanych szyb wielokty o krawdziach prostych
(np. trjkty, trapezy, prostokty)

Grubo szka: 2 19 mm
Minimalny format szka: 100 x 200 mm
Maksymalny format szka: 2700 x 5000 mm

T
T
min
= 2 mm
= 0 60
dugo boku z faz maks. 2000mm


IV/2007/PL

25/68
1.1.2. Stpianie krawdzi

krawd stpiana zatpione ostre krawdzie szka przy pomocy szlifierki pasowej.
Tego typu obrbk krawdzi wykonuje si przed procesem hartowania w celu zwikszenia
wytrzymaoci szka na pknicia podczas procesu hartowania.

ksztaty stpianych szyb kady ksztat
grubo szka 38 mm

1.2. Wiercenie otworw:

Minimalna grubo szka: 3 mm
Maksymalna grubo szka wiercenie z obu gowicami: 38 mm
Maksymalna grubo szka wiercenie z grn gowic: 50 mm
Minimalna rednica wiercenia: 3 mm
Maksymalna rednica wiercenia z obu gowicami: 130 mm
Maksymalna rednica wiercenia z grn gowic: 200 mm

1.3. Nanoszenie emalii na szko:

1. Metod sitodruku (zwaszcza do wykona elementw przeziernych):

Grubo szka: 2,85 19 mm
Maksymalne wielkoci tafli:
3,9 mm i grubsze 1500 x 3000 mm
2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm


IV/2007/PL

26/68
2. Metod walca Burkle (zwaszcza do wykona elementw nieprzeziernych):
Minimalny wymiar - jeden z bokw musi by wikszy lub rwny 400 mm
Maksymalny wymiar:
4,8 mm i grubsze 1600x 4000 mm
3,9 mm do 4,7 mm 1600 x 3000 mm
2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm

1.4. Hartowanie szka paskiego

4,8 mm i grubsze 2440 x 6000 mm
3,9 mm do 4,7 mm 2440 x 3000 mm
2,85 mm do 3,8 mm 1100 x 2200 mm
Minimalny wymiar tafli: 100 x 250 mm

Hartowanie kierunkowe: Stosuje si w celu uzyskania jednego
kierunku odbicia rolek z pieca
hartowniczego na caej fasadzie
budynku, czy w innym zastosowaniu
w celu poprawienia wzgldw
estetycznych i harmonii oszklenia.
a) wedug wysokoci H oznacza, e
rolki pieca bd prostopade do
wymiaru H
b) wedug szerokoci B
oznacza, e rolki pieca bd
prostopade do wymiaru B.

B(szeroko)
H
(
w
y
s
o
k
o
)

2440
(a)

H(wysoko)
2440
(b)
B
(
s
z
e
r
o
k
o
)


IV/2007/PL

27/68
Nie jest moliwe zahartowanie kierunkowe szyby, ktrej wymiar B lub H ze wzgldu na kierunek
przekracza szeroko pieca (2440 mm).
Taki przypadek upowania do hartowania danej szyby w innym kierunku ni wszystkie pozostae w
zleceniu bez dodatkowych uzgodnie z odbiorc.

W celu wykonania hartowania kierunkowego kadorazowo w zamwieniu powinien by
okrelony przez odbiorc sposb hartowania ze wzgldu na kierunkowo. Brak okrelenia
upowania do hartowania bez uwzgldniania kierunkowoci.

1.5 Gicie i hartowanie

Tabela nr 7
Minimalny promie gicia
[mm]
Grubo szka
[mm]
Minimalne wymiary tafli
[mm]*
Maksymalne wymiary tafli
[mm]*
450 4 8 200 x 350 1000 x 2440
1000 5 8 300 x 600 2440 x 3660
1500 10 12 300 x 600 2440 x 3660
2000 15 19 300 x 600 2440 x 3660
* Podane wymiary dotycz szka paskiego przeznaczonego do gicia. Pogrubienie oraz podkrelenie wskazuj bok szka, ktry moe zosta
poddany giciu.

1.6 Wygrzewanie termiczne szka hartowanego ( Heat Soak Test ) wg PN-EN 14179-1

- dla usugi 2500 x 5000 mm
- dla wasnej produkcji :
3,8 4,7 2440 x 3000 mm
4,8 i grubsze 2440 x 5000 mm
Minimalny wymiar tafli: jeden z bokw musi by
wikszy lub rwny 400 mm

Heat Soak Test stanowi dodatkowe badanie szyb majce na celu wyeliminowanie tzw.
samoistnych pkni szyb zamontowanych na fasadzie budynku. Tego typu pknicia s
spowodowane wtrceniami siarczku niklu w strukturze szka. Przeprowadzenie tego badania


IV/2007/PL

28/68
wymaga dodatkowego zlecenia w uzgodnieniu pomidzy dostawca a odbiorc.

Test ten pozwala wyeliminowa szyby posiadajce wtrcenia NiS o krytycznej wielkoci
powodujce kumulacje napre rozcigajcych i pkanie szka.

1.7 Znakowanie szyb hartowanych wygrzewanych termicznie (HST)

Zgodnie z norm PN-EN 14179-1 punkt 12 szyby hartowane wygrzewane termicznie powinny by
oznakowane w sposb czytelny i trway (nadruk, wytrawienie, piaskowanie). Oznakowanie
powinno zawiera nastpujce informacje:
-nazw lub znak firmowy producenta
-numer normy PN-EN 14179-1

2. Szyby bezpieczne hartowane :
- paskie,
- gite
- paskie lub gite emaliowane.

Definicje :

Szyba bezpieczna hartowana - szyba poddana obrbce termicznej lub chemicznej w celu
wytworzenia napre powodujcych wzrost wytrzymaoci mechanicznej oraz pkajcych w
wyniku udaru lub przecienia w sposb bezpieczny. Moe by paska lub wygita o zadanym
promieniu.

Szyba bezpieczna hartowana emaliowana szyba hartowana, ktrej jedna z powierzchni co
najmniej w 50% pokryta jest szkliwem niskotopliwym (emali). Moe by paska lub gita.


IV/2007/PL

29/68
2.1. Wasnoci szka hartowanego paskiego i gitego.

Szko hartowane charakteryzuje si podwyszon wytrzymaoci mechaniczn i termiczn oraz
szczeglnym sposobem pkania przy rozbiciu na drobne nie kaleczce odamki, przez co uwaane
jest za bezpieczne.

Zwikszon wytrzymao mechaniczn i termiczn szka hartowanego tumaczy si jako wynik
okrelonego rozkadu napre termicznych w pycie szklanej, w ktrej przy symetrycznym,
jednorodnym ochadzaniu uzyskuje si taki ukad napre, gdzie warstwy zewntrzne stanowi
stref napre ciskajcych, warstwy wewntrzne stref napre rozcigajcych.

Naprenia ciskajce w powierzchniowych warstwach szka umoliwiaj przyoenie obcienia
zginajcego znacznie wikszego ni w przypadku szka normalnie odpronego poprzez
skompensowanie napre rozcigajcych i zmniejszenie w ten sposb wypadkowego
naprenia lokalnego. rednie naprenie niszczce dla szka hartowanego przewysza
kilkakrotnie wytrzymao zwykego szka. Zmniejszone zostaje rwnie zjawisko statycznego
zmczenia szka. Przez superpozycj napre osiga si zmniejszenie niebezpiecznego
najwikszego naprenia rozrywajcego, limitujcego wytrzymao szka.

Rys. 4. Ukad napre wystpujcych w szybie hartowanej

W stanie zahartowania defekty powierzchniowe nie mog si rozprzestrzenia poprzez
zewntrzna stref, znajdujc si pod napreniem ciskajcym.

2t strefa napre ciskajcych
6t strefa napre rozcigajcych
2t strefa napre ciskajcych


IV/2007/PL

30/68
Po przekroczeniu wytrzymaoci mechanicznej, szko hartowane pka na drobne i nieostre
odamki, przez co zaliczane jest do szkie bezpiecznych. Szko hartowane termicznie ma szerokie
zastosowanie w budownictwie, meblach, sprzcie AGD (zastosowane w kuchenkach dziki
wysokiej odpornoci termicznej), przemyle motoryzacyjnym, komunikacji kolejowej, lotniczej,
okrtowej, przemyle transportowym i wielu innych gaziach gospodarki.

Hartowaniu termicznemu mona poddawa szko float bezbarwne, barwione w masie, szko z
powokami twardymi i niektre rodzaje szka z powokami mikkimi (tak moliwo zawsze
ustala producent szka), szko paskie cignione oraz szko walcowane.
Firma PRESS GLASS SA posiada moliwo wykonania hartowania szka paskiego oraz gicia i
hartowania szka. Dziki temu istnieje moliwo hartowania :
- dla szka paskiego - wszystkich tych rodzajw szkie
- dla gicia szka i hartowania - szkie float bezbarwnych, barwionych w masie, szkie z powokami
twardymi oraz niektrych szkie z powokami specjalnymi.

2.2. Szyby hartowane z sitodrukiem, emaliowane

Jedn z metod nanoszenia emalii na szko jest sitodruk.

Emalia ceramiczna stosowana do sitodruku podczas hartowania szyb wtapia si w ich
powierzchni tworzc trwa powok.

W przypadku pokrycia sitodrukiem powierzchni szyby wikszej ni 50% mwimy o szkle
emaliowanym. Sitodruk moe by rwnie naniesiony tylko na czci szyby wyznaczonej
dowolnym wzorem tworzc dekoracyjn szyb przeziern.

Dziki istnieniu caej palety barw emalii oraz rnych rodzajw emalii ceramicznych kryjcych i
transparentnych np. dajcych efekt satynowania moliwoci dekorowania szyb hartowanych s
bardzo szerokie. Rzeczywisty kolor emalii mona okreli ogldajc wypalon prbk na szkle.
Odcie szka wpywa znacznie na ostateczny kolor emalii.

Szko emaliowane, podobnie jak szko hartowane jest szkem bezpiecznym.


IV/2007/PL

31/68
W przypadku szyb nieprzeziernych ocen wizualn przeprowadza si ustawiajc je na ciemnym tle
(wtedy efekt tzw. rozgwiedonego nieba powstajcy podczas wypalania emalii w procesie
hartowania nie jest widoczny i w aden sposb nie zmniejsza jakoci i walorw estetycznych szka
emaliowanego). Powierzchni emaliowan ocenia si patrzc poprzez szko.
Wady niewidoczne z odlegoci okrelonej w normie odpowiedniej dla danego szka nie s
kwalifikowane jako wady.

2.3. Szyby bezpieczne hartowane silikonowane powok Opaci-Coat

Tego rodzaju szyby maj przede wszystkim zastosowanie na fasadach budynkw w pasach
nieprzeziernych. Oprcz wymaga dotyczcych szka hartowanego istotny dla tych szyb jest stan
powierzchni silikonowanej.
Ocen wizualn takich szyb przeprowadza si podobnie jak szko emaliowane ustawiajc je na
ciemnym tle (wtedy smugi i przewity wraenie rozgwiedonego nieba nie s widoczne)*.
Powok ocenia si patrzc poprzez szko. Wszelkie wady powoki niewidoczne z odlegoci 1 m
uwaa si za dopuszczalne.

Na powokach silikonowych Opaci-Coat nie naley stosowa adnych klejw ani tam klejcych.
Uszczelki lub inne materiay majce kontakt z powok musz uzyska pozytywne wyniki o braku
wzajemnych reakcji chemicznych.
* Zarwno emalie jak i powoki Opaci-Coat nie s absolutnie nieprzepuszczalne dla wiata.


IV/2007/PL

32/68
2.4. Wymiary i tolerancje dla szyb hartowanych paskich i gitych zgodnie z norm PN-
EN 12150-1

2.4.1. Grubo szka dla szyb paskich hartowanych i gitych hartowanych
Tabela nr 8.
Grubo znamionowa i tolerancje gruboci szkie przeznaczonych do hartowania
Tolerancje gruboci dla poszczeglnych rodzajw szka
[mm]
Grubo nominalna
d
cignione szko paskie szko ornamentowe szko float
4 0,2 0,5 0,2
5 0,3 0,5 0,2
6 0,3 0,5 0,2
8 0,4 0,8 0,3
10 0,5 1,0 0,3
12 0,6 nie produkowane 0,3
15 nie produkowane nie produkowane 0,5
19 nie produkowane nie produkowane 1,0

Wymiary szyb hartowanych s wyznaczone przez moliwoci technologiczne urzdze obrbki
wstpnej oraz moliwoci pieca hartowniczego.


IV/2007/PL

33/68
2.4.2. Tolerancje wymiarw szka.

2.4.2.1 Szyby hartowane paskie
2.4.2.1.1 Tolerancje wymiarw szka dugoci H, szerokoci B, prostoktnoci dla szyb
hartowanych paskich.

Rys.5: Tolerancje dla wymiarw szyb prostoktnych paskich
B szeroko szyby, H dugo szyby

Tabela nr 9
Tolerancje szerokoci B i dugoci H (PN-EN 12150-1) dla szyb hartowanych paskich
Tolerancja, t [mm] Wymiary nominalne boku, B
lub H grubo znamionowa
d 12
grubo znamionowa
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

Uwaga: Zastosowanie mniejszych tolerancji wymaga dodatkowych uzgodnie midzy
dostawca a odbiorc.


IV/2007/PL

34/68
2.4.2.1.2 Prostoliniowo dla szyb hartowanych paskich

W procesie hartowania nie jest moliwe wytworzenie szyby o prostoliniowoci szka
odpronego (nie hartowanego). Odchylenie od prostoliniowoci zaley od gruboci, rozmiarw,
stosunku bokw szyby.

W pewnych tolerancjach dopuszcza si:
wypuko cakowit
wypuko lokaln

Rys. 6: Przedstawienie cakowitej i lokalnej wypukoci szyby

Wypuko cakowita moe by kompensowana przez ramy i listwy przyszybowe.

1-2. wypuko cakowita

pomiar wykonuje si wzdu krawdzi
szyby B lub H i po przektnej

wynik podaje si w % dugoci boku

3-4. wypuko lokalna

pomiar wykonuje si na odcinkach 300 mm
w odlegoci 25 mm od krawdzi wzdu
bokw

wynik podaje si w mm/300 mm


IV/2007/PL

35/68
Tabela nr 10
Wartoci dopuszczalnej wypukoci cakowitej i lokalnej.
Rodzaj szka Wypuko
wg PNEN 12150 1
cakowita lokalna
float 0,003 mm/mm 0,5 mm/300 mm
Inne rodzaje szka-cignione, walcowane 0,004 mm/mm 0,5 mm/300 mm
Uwaga: Zastosowanie mniejszych tolerancji wymaga dodatkowych uzgodnie midzy
dostawc a odbiorc.

2.4.2.2. Szyby gite hartowane
2.4.2.2.1 Tolerancje wymiarw dla szyb gitych hartowanych
Podstawowe parametry ( Rys. 7 ) :
- dugo formatki - L
- dugo zewntrzna uku - B
- promie zewntrzny uku - RZ
- promie wewntrzny uku - Rw
- wysoko promienia - H
- ciciwa - C
- kt gicia -
- grubo szka - d
- obrbka krawdzi szlifowanie lub polerowanie

Rys.7


IV/2007/PL

36/68
Tabela nr 11
Tolerancje dugoci formatki dla szyb gitych hartowanych.
Tolerancja, t [mm] Wymiary nominalne dugoci
formatki
L [ mm ]
grubo znamionowa
d 12
grubo znamionowa
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

Tabela nr 12
Tolerancje dugoci zewntrznej uku B formatki dla szyb gitych hartowanych.
Tolerancja*, t [mm]
grubo znamionowa
d 12
grubo znamionowa
d > 12
3 mm/m (nie mniej ni 3mm) 5,0 mm/m (nie mniej ni 5mm)

Tabela nr 13
Tolerancje dugoci dla parametrw: RZ, Rw, H, C dla szyb gitych hartowanych
Tolerancja*, t [mm]
grubo znamionowa
d 12
grubo znamionowa
d > 12
3 mm/m (nie mniej ni 3mm) 4 mm/m (nie mniej ni 4mm)
* Wymiary wyprodukowanej szyby gitej nie powinny by wiksze ni wymiary wyznaczonego uku bdcego wynikiem
powikszenia nominalnych wymiarw o tolerancje t , ani mniejsze ni wymiary wyznaczonego uku pomniejszonego o
tolerancje t.


IV/2007/PL

37/68
2.4.2.2.2 Prostoliniowo dla szyb gitych hartowanych.
Podstawowe parametry :
- wypuko lokalna
- wypuko cakowita
- uskok
Tabela nr 14
Wartoci dopuszczalnej wypukoci cakowitej, lokalnej i uskoku.
Grubo szka Tolerancje prostoliniowoci, t [mm]
lokalna cakowita* uskok**
d 10 3mm/300mm 3mm/m 8mm
d > 10 3mm/300mm 4mm/m 10mm
* nie mniej ni 3 mm ** nie mniej ni 8 mm

2.4.3 Otwory w szkle paskim przeznaczonym do hartowania
( dla szka gitego hartowanego konieczne s indywidualne ustalenia dotyczce
moliwoci wykonania otworw i ich tolerancji ).

Otwory wiercone

rednica otworw wierconych
rednica otworu nie moe by mniejsza ni grubo szka, min 3mm.

Rozmieszczenie otworw wierconych
Ze wzgldw technologicznych procesu hartowania istniej ograniczenia pooenia otworw w
odniesieniu do krawdzi szyby, odlegoci od naroa szyby, rwnie pooenia otworw wzgldem
siebie (PN EN 12150 1).

Ograniczenia zale od:
nominalnej gruboci szka d
wymiarw bokw B,H
rednicy otworu
ksztatu szyby
liczby otworw


IV/2007/PL

38/68

Poniej wymienione s wystpujce zazwyczaj ograniczenia usytuowania otworw, przy czym
ograniczenia te s wane dla szyb z maksymalnie czterema otworami.
W przypadku wikszej iloci otworw konieczne s uzgodnienia midzy dostawc a odbiorc.
a) Odlego a krawdzi otworu wierconego od krawdzi szka nie powinna by mniejsza ni 2d.

Rys. 8: Odlego midzy otworem wierconym i krawdzi szka

b) Odlego b midzy krawdziami otworw nie powinna by mniejsza ni 2d.

Rys.9: Zaleno midzy dwoma otworami wierconymi

c) Odlego c krawdzi otworu od naroa szka nie powinna by mniejsza ni 6d.

Rys. 10: Zaleno midzy otworem wierconym i naroem szka (szyby)


IV/2007/PL

39/68
Tolerancje dla rednic otworw wierconych

Tabela nr 15
Tolerancje dla rednic otworw wierconych
rednica znamionowa,
[mm]
Tolerancje
[mm]
3 20 1,0
20 < 100 2,0
>100 Wg uzgodnienia z producentem

Tolerancje rozmieszczenia otworw wierconych

Pomiary miejsc rozmieszczenia otworw wykonuje si w dwch kierunkach pod ktem prostym ( x
, y ) od tego samego punktu odniesienia dla wszystkich otworw do rodka otworu. Rys 11

Tabela nr 16
Tolerancje rozmieszczenia otworw wierconych
Tolerancja rozmieszczenia otworw wierconych [mm]
Wymiar szka
[mm]
Nominalna grubo szka
d 12
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

X
Y
Rys. 11


IV/2007/PL

40/68
Otwory prostoktne

Wielko otworw prostoktnych

Wielko otworw prostoktnych nie moe by wiksz ni trzecia cz odpowiednio szerokoci i
wysokoci formatki szka Rys. 12
h H / 3
c B / 3

Rozmieszczenie otworw prostoktnych

Pas ( a , b ) pomidzy otworem prostoktnym a krawdzi szka nie moe by mniejszy ni poowa
wymiaru otworu w danym kierunku. Rys.12

a h / 2

b c / 2

Naroa otworw prostoktnych musz by zaokrglone. Minimalny promie zaokrglenia R = 9
mm.

Rys. 12
h
a
b c
Y
X
R
B
H


IV/2007/PL

41/68
Tolerancje wykonania otworw prostoktnych

Tabela nr 17
Tolerancje wykonania otworw prostoktnych
Bok otworu
[mm]
Tolerancje ( h , c )
[mm]
h lub c 3,0

Tolerancje rozmieszczenia otworw prostoktnych

Pomiary rozmieszczenia otworw prostoktnych wykonuje si w dwch kierunkach pod ktem
prostym od osi X i Y bdcymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliszej krawdzi otworu
prostoktnego.

Tabela nr 18
Tolerancje rozmieszczenia otworw prostoktnych
Tolerancja rozmieszczenia otworw prostoktnych ( a , b ) [mm]
Wymiar szka
[mm]
d 12
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

Wycicia na krawdzi i w naroach

Mona wykona wiele konfiguracji naci i wyci. W Normie Zakadowej podane s oglne zasady
rozmieszczenia i tolerancji.

Wielko wyci na krawdzi
Wielko wyci na krawdzi nie moe by wiksz ni trzecia cz odpowiednio szerokoci i

c B / 3
h H / 3


IV/2007/PL

42/68
Rozmieszczenie wyci na krawdzi

Odlego pomidzy dwoma wyciciami na krawdzi (k) musi by wiksza lub rwna poowie
szerokoci wikszego z nich . Za szeroko wycicia na krawdzi uznaje si wymiar mierzony
rwnolegle do krawdzi na ktrej jest wykonane wycicie.

k h/2
Odlego pomidzy wyciciem na krawdzi a brzegiem tafli szka (j) musi by wiksza lub rwna
poowie szerokoci wycicia i nie mniejsza ni 100 mm.
j h/2

Naroa wewntrzne wyci musz by zaokrglone. Minimalny promie zaokrglenia R 9mm.

Tolerancje wykonania wyci na krawdzi

Tabela nr 19
Tolerancje wykonania wyci na krawdzi
Bok wycicia
[mm]
Tolerancje ( h1, h2 , c1 , c2 )
[mm]
h lub c 3,0

Rys. 13
X
Y
j
h1 R
k
j
h2
c2
c1
B
H


IV/2007/PL

43/68
Tolerancje rozmieszczenia wyci na krawdzi

Pomiary rozmieszczenia wyci na krawdzi wykonuje si w dwch kierunkach pod ktem
prostym od osi X i Y bdcymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliszej krawdzi wycicia;
Rys.14

Tabela nr 20
Tolerancje rozmieszczenie wyci na krawdzi
Tolerancja rozmieszczenia wyci na krawdzi ( a1, a2 , a3 , a4 , b1 , b2 , b3 , b4 )
[mm]
Wymiar szka
[mm]
d 12
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

Y
X
Rys. 14
a1
a2
a3 a4
b1
b3
b2
b4


IV/2007/PL

44/68
Wielko wyci w narou

Wielko wyci w narou nie moe by wiksz ni trzecia cz odpowiednio szerokoci i
c B / 3
h H / 3
Naroa wewntrzne wyci musz by zaokrglone. Minimalny promie zaokrglenia R 9mm.

Tolerancje wykonania wyci w narou

Tabela nr 21
Tolerancje wykonania wyci w narou
Bok wycicia
[mm]
Tolerancje ( h , c )
[mm]
h lub c 3,0

Y
X
Rys. 15
h
c
a
b
R
H
B


IV/2007/PL

45/68
Tolerancje rozmieszczenia wyci na krawdzi

Pomiary rozmieszczenia wyci w narou wykonuje si w dwch kierunkach pod ktem prostym
od osi X i Y bdcymi osiami ( punktami ) odniesienia do najbliszej krawdzi wycicia.

Tabela nr 22
Tolerancje rozmieszczenia wyci w narou
Tolerancja rozmieszczenia wyci w narou ( a , b )
[mm]
Wymiar szka
[mm]
d 12
d > 12
2000 2,5 3,0
2000 3000 4,0 5,0

Szyby modelowe

Podobnie jak w przypadku produkcji szyb zespolonych, istnieje moliwo produkowania szyb
specjalnych, ( ktre rwnie mog by zastosowane w zespoleniach) o ksztatach innych ni
prostoktne.
Szczegowe dane dotyczce tego zagadnienia zawarte s w I czci Normy Zakadowej w punkcie
3.2 na str. 6 i odnosz si rwnie do szyb specjalnych.

2.5 Znakowanie szyb hartowanych

Zgodnie z norm PN-EN 12150-1 punkt 10 szyby hartowane powinny by oznakowane w sposb
czytelny i trway (nadruk, wytrawienie, piaskowanie). Oznakowanie powinno zawiera nastpujce
informacje:
- nazw lub znak firmowy producenta
- numer normy PN-EN 12150 1


IV/2007/PL

46/68
2.6 Badania szyb hartowanych

Badania szyb hartowanych i hartowanych emaliowanych wykonuje si zgodnie z PN-EN 12150-1.

2.6.1 Badania charakterystyk krytycznych

Siatka spka w rozbitej szybie hartowanej zlicza si odamki w wybranym kwadracie o boku
50 x 50 mm.
Badanie dao wynik pozytywny, jeeli liczba odamkw w kadej prbce jest nie mniejsza
ni podana w Tabeli nr 23, dla odpowiedniego rodzaju szka:

Tabela nr 23
Rodzaj szka Grubo [mm] Min liczba odamkw
[szt.]
3 15
412 40
Float, cignione,
emaliowane
1519 30
Wzorzyste 410 30

- dugo odamkw szka nie powinna przekracza 100mm

Przykadowy obraz siatki
spka szka hartowanego
gruboci
10 mm.
Struktura pkni odpowiada
wymaganiom norm
dotyczcych szka
hartowanego.


IV/2007/PL

47/68
Badanie wytrzymaoci na uderzenie wahadem (elementem z oponami) prbie
podlegaj szyby hartowane i hartowane emaliowane. Badanie wahadem odtwarza sytuacj
przypadkowego zderzenia czowieka z szyb. Wymaga si aby szyby uderzane wahadem rnych
wysokoci (zgodnie z PN-EN 12600) wytrzymay uderzenie lub pky w sposb bezpieczny.

- Badanie wytrzymaoci szyb na zginanie wykonuje si dla szyb hartowanych i
hartowanych emaliowanych. Szyby poddaje si czteropunktowemu zginaniu wg PN-EN 1288-3.
Badana szyba powinna wytrzyma obcienie o wartoci podanej w tabeli nr 30 w zalenoci od
rodzaju szka.


IV/2007/PL

48/68
2.7 Dopuszczalne wady w szybach hartowanych
Tabela nr 24
Powierzchnia szyby
Lp

Rodzaj wady do1,0 m
2
1,0 2,0 m
2
powyej 2,0 m
2
1. Wady punktowe w postaci
wtrce cia obcych
niedopuszczalne niedopuszczalne niedopuszczalne
2. Pcherze otwarte
(pkajce)
niedopuszczalne

niedopuszczalne niedopuszczalne
3. Pcherze zamknite Dopuszczalne
2 sztuki o wymiarze
max 2 mm
Dopuszczalne
3 sztuki o wymiarze
max 2 mm
Dopuszczalne
5 sztuk o wymiarze
max 2 mm
4. Wady liniowe w postaci rys

Dopuszczalne o cznej
dugoci do 40 mm i
gruboci do 0,1 mm
oraz maksymalnej
dugoci pojedynczej
rysy do 15 mm

W pasie brzenym
dopuszczalne rysy
pojedyncze o dugoci
do 20 mm*
dugoci do 45 mm i
gruboci do 0,1 mm oraz
maksymalnej dugoci
W pasie brzenym
dopuszczalne rysy
pojedyncze o dugoci do 20
mm*
dugoci do 50 mm i gruboci
do 0,1 mm oraz maksymalnej
dugoci pojedynczej rysy do
15 mm

W pasie brzenym
o dugoci do 20 mm*
5. Wady krawdzi Krawd stpiana dopuszcza si niewielkie odpryski na krawdzi pod warunkiem ich
stpienia
Krawd szlifowana (matowa) odpryski, niedoszlifowania (byszczce miejsca)
niedopuszczalne
Krawd polerowana (byszczca) matowe miejsca, odpryski niedopuszczalne
6. Plamy, smugi Dopuszczalne, jeli nie s widoczne z odlegoci okrelonej przez norm waciw dla
danego rodzaju szka w warunkach owietlenia dziennego**.
7. Wady sitodruku:
ubytki na powierzchni
emaliowanej
ubytki, naddatki przy
krawdzi nadruku
wygld i jako
powierzchni emaliowanej:

kolor emalii

dopuszcza si nie skupione o wielkoci max 0,5 mm

dopuszczalne o dugoci max 20mm i szerokoci do 1 mm

powierzchnia emaliowana powinna by gadka, jednorodna, ewentualne
niewielkie smugi i zacieki s dopuszczalne w pasie brzenym o szerokoci ok. 20 mm.
Dopuszcza si niewielk rnic odcieni emalii niewidoczn z odlegoci 1 metra.

porwnanie z wzorcem (wypalona prbka emalii naniesionej na okrelone
szko)
Ocen wizualn szyb przeprowadza si w warunkach owietlenia dziennego**.
Szyby z powokami ocenia si zgodnie z wytycznymi normy PNEN 10961.

Pas brzeny o szerokoci 20mm
Uwaga: * nie dotyczy szyb zespolonych przeznaczonych do szklenia strukturalnego
** owietlenie dzienne odpowiada rwnomiernie zachmurzonemu niebu przy braku bezporedniego
wiata sonecznego ( wg PN-EN 1096 1).


IV/2007/PL

49/68
Rozmieszczenie sitodruku tolerancje rozmieszczenia ustala si indywidualnie z klientem (na
podstawie rysunku). W przypadku, gdy nie s okrelone tolerancje rozmieszczenia sitodruku,
przyjmuje si tolerancje odlegoci sitodruku od krawdzi szlifu 3 mm.
Kolor emalii ustala si na podstawie wypalonej prbki emalii na okrelonym szkle (rodzaj szka i
grubo). Rodzaj szka ma wpyw na kolor emalii widzianej przez szko, grubo szka daje
odpowiedni odcie.

2.8 Inne wasnoci szyb hartowanych

Anizotropia (zjawisko powstawania tczy) pola napre powstae podczas hartowania
wywouj w szkle podwjne zaamanie wiata, ktre staje si widoczne w wietle
spolaryzowanym pola napre s widoczne w postaci barwnych obszarw zwanych
polami polaryzujcymi lub plamkami lamparta .
Pola polaryzujce s widoczne na szybie obserwowanej pod niewielkim ktem rwnie w wietle
dziennym (dobrze wida to zjawisko na hartowanych szybach samochodowych).

Falisto od wakw ( Roler Waves) powstaj podczas hartowania szka w piecach
poziomych s to znieksztacenia powierzchni na skutek zetknicia si gorcej szyby
(temperatura bliska punktowi miknicia) z rolkami pieca. Powstaj wtedy odchylenia
prostoliniowoci szka. Znieksztacenia te s zwykle widoczne w wietle odbitym.

Przy skadaniu zamwie na szyby do szklenia fasad budynkw zaleca si, aby odbiorca
uwzgldni zjawisko roler waves i okreli kierunek nakadania szyb do pieca hartowniczego
(hartowanie kierunkowe) patrz moliwoci techniczne urzdze obrbki szka pkt.1.4.

Odbicie wakw - przy szkle, ktrego grubo przekracza 8 mm, mog uwydatni si znaki
maych odciskw (odbicie wakw).

Wytrzymao termiczna waciwoci termicznie hartowanego szka pozostaj nie zmienione w
temperaturze do 250
0
C, jak rwnie w temperaturze poniej 0
0
C.
Szko termicznie hartowane moe wytrzyma szoki termiczne ok. 200
0
C.


IV/2007/PL

50/68
2.9. Szyby hartowane do zastosowa meblowych

2.9.1. Szyby hartowane do zastosowa meblowych s termicznie hartowanymi szybami
bezpiecznymi.
Charakteryzuj si zwikszon wytrzymaoci mechaniczn w porwnaniu ze zwykymi szybami
nie hartowanymi oraz tym, e pkaj na drobne, nie kaleczce odamki.
Szyby nie posiadaj trwaego oznakowania.

Zamwienie na takie szyby powinno posiada zapis informujcy o zastosowaniu ich w meblach. W
innym przypadku zamwienie na szyby hartowane bdzie traktowane jak zamwienie na szyby do
zastosowa budowlanych i zostanie wykonane zgodnie z p.2 cz. II Normy Zakadowej (min. szyby
zostan oznakowane w sposb trway).

2.9.2. Prostoliniowo

Wypuko cakowita : max 0,003mm/mm
pomiaru dokonuje si wzdu krawdzi szyby i przektnych

Wypuko lokalna : max 0,5mm/ 300mm
pomiar wykonuje si wzdu krawdzi szyby w odlegoci 25mm od niej.

2.9.3. Badanie charakteru siatki spka

Szyb rozbija si uderzajc w punkcie znajdujcym si w rodku duszego boku szyby, w
odlegoci 13mm od krawdzi.

Ocena charakteru siatki spka polega na zliczeniu iloci odamkw zawartych w kwadracie 50 x
50mm (wybiera si obszar wystpowania najwikszych odamkw).


IV/2007/PL

51/68
1 - obszar wyczony z oceny : pas brzeny o szerokoci 25 mm oraz w promieniu 100 mm od
punktu uderzenia.

Interpretacja wynikw wg punktu 2.6.1 niniejszej Normy.

2.9.4. Znakowanie .

Na szybach nie nanosi si trwaego znaku, natomiast stosuje si inne oznakowanie szyb /
opakowa z szybami, np. etykiety.
Informacja na temat szka hartowanego do zastosowa meblowych zawarta jest w licie
przewozowym oraz fakturze.

2.9.5. wiadectwo bada.

Na yczenie Klienta dla konkretnego zlecenia wystawia si wiadectwo bada zawierajce wyniki
badania siatki spka.

2.9.6. Odstpstwa od podanych wyej zaoe wymagaj uzgodnie z Dziaem Sprzeday i
wypenienia karty technicznej.

R=100


IV/2007/PL

52/68
3. Szko warstwowe.

3.1. Definicje wg PNEN ISO 125431, PN-EN 357

Szko warstwowe: zesp skadajcy si z pyty szklanej poczonej z jedn lub wieloma pytami
szka i/lub z pyt z plastycznego tworzywa oszkleniowego oraz z jedn lub wieloma
midzywarstwami.
Proces czenia przez odpowiednie wlewanie, to proces czenia, w ktrym midzywarstw,
otrzymywana poprzez wlewanie cieczy midzy szko lub pyty
plastyczne z tworzywa oszkleniowego, utwardza si chemicznie, w wyniku ktrego otrzymuje si
gotowy wyrb

Element oszkleniowy ognioodporny:
Element konstrukcyjny skadajcy si z jednego wyrobu szklanego przezroczystego lub
przejrzystego lub wiekszej ich liczby, zamocowany w obudowie, uszczelniony i unieruchomiony,
cznie ze wszystkimi specjalnymi materiaami konstrukcyjnymi, poddany klasyfikacji po
przeprowadzonych badaniach.
Szczegowe informacje dotyczce szyb ognioodpornych produkowanych jako szyby pojedyncze
oraz wchodzce w skad szyb zespolonych zawiera Instrukcja producenta szka ognioodpornego

Ognioodporno:
Waciwo zdefiniowana poprzez nastpujce okrelenia:

R obcienie powierzchni oporowej nonej: zdolno elementu konstrukcyjnego do
przeciwstawiania si oddziaywaniu ognia na jedna powierzchni lub wicej powierzchni przez
okrelony czas, bez utraty trwaoci strukturalnej

E szczelno: zdolno elementu konstrukcyjnego o funkcji rozdzielajcej do wytrzymywania
ekspozycji ogniowej tylko z jednej strony, bez przenoszenia ognia na nieogniow stron, jako
wyniku przejcia znacznej iloci pomieni lub gorcych gazw ze strony ogniowej do nieogniowej i


IV/2007/PL

53/68
nie spowodowanie skutkiem tego zapalenia nieogniowej strony lub jakichkolwiek przylegajcych
do niej materiaw.

W zmniejszenie promieniowania; zdolno elementu konstrukcyjnego o funkcji rozdzielajcej do
wytrzymywania ekspozycji ogniowej tylko z jednej strony przez okrelony czas, podczas gdy
zmierzone wypromieniowane ciepo przed oszkleniem jest mniejsze od wymaganego poziomu

I izolacja: zdolno elementu konstrukcyjnego do wytrzymywania ekspozycji ogniowej tylko z
jednej strony bez przenoszenia ognia, bdcego skutkiem znacznego przewodzenia ciepa ze
strony ogniowej do nieogniowej, i powodujcego zapalenie powierzchni nie naraonej na
dziaanie ognia lub innego materiau przylegajcego do tej powierzchni oraz stanowienia
dostatecznej bariery przed ciepem, by chroni czowieka znajdujcego si w pobliu elementu
konstrukcyjnego przez okres opisany wedug odpowiedniej klasyfikacji.

S dymoszczelno: zdolno elementu konstrukcyjnego do zmniejszenia przepuszczalnoci
gorcych lub zimnych gazw, lub dymu, z jednej strony na drug.

Klasyfikacja ognioodpornoci powinna odnosi si do kompletnego elementu oszkleniowego ,
ktry zawiera wyroby szklane, z podaniem wszystkich wymiarw i tolerancji. Klasy oznacza si
liter(-ami) przedstawiajc(-ymi) uwzgldnione wymaganie(-a) funkcjonalne, po ktrym podaje
si czas eksploatacji, wyraony w minutach:
R(minuty)/E(minuty)/EW(minuty)/EI(minuty)/S(minuty)

3.2. Dopuszczalne odchyki wymiarw pojedynczych szyb warstwowych czonych lit
cienk powok lub ywic (wg PNEN ISO 12543-5)

Nominalne wymiary szerokoci i dugoci nie powinny by wiksze ni opisany prostokt bdcy
wynikiem powikszenia wymiaru nominalnego o grne odchylenie graniczne, ani mniejsze ni
opisany prostokt bdcy wynikiem zmniejszenia o dolne odchylenie graniczne.
W przypadku szka klejonego skadajcego si z szyb hartowanych, odchyki od wymiarw naley
odnosi do szka hartowanego.


IV/2007/PL

54/68
Tolerancje wymiarw szka: dugoci H, szerokoci B, prostoktnoci patrz Rys. 5.

Tabela nr 25
Graniczne odchylenia t szerokoci B lub dugoci H [mm]
Nominalna grubo > 8mm Nominalne wymiary
B lub H [mm]
Nominalna
grubo
8mm
Kada tafla szka o
nominalnej gruboci
<10mm
Co najmniej jedna tafla
szka o nominalnej
gruboci 10mm
< 1100

< 1500

< 2000

< 2500

> 2500

+ 2,0
- 2,0
+ 3,0
- 2,0
+ 3,0
- 2,0
+ 4,5
- 2,5
+ 5,0
- 3,0
+ 2,5
- 2,0
+ 3,5
- 2,0
+ 3,5
- 2,0
+ 5,0
- 3,0
+ 5,5
- 3,5
+ 3,5
- 2,5
+ 4,5
- 3,0
+ 5,0
- 3,5
+ 6,0
- 4,0
+ 6,5
- 4,5

Rys. 16 Przesunicie

Tabela nr 26
Maksymalne przesunicie
Nominalny wymiar B lub H
(mm)
Maksymalne dopuszczalne
przesunicie d (mm)
B,H < 1000 2,00
1000 B,H < 2000 3,00
2000 B,H < 4000 4,00
B,H 4000 6,00
W przypadku szka warstwowego ognioodpornego przyjmuje si nastpujce graniczne
odchylenia:
B,H t


IV/2007/PL

55/68

Tabela nr 27
Grubo midzywarstwy Graniczne odchyki
< 1 mm 0,4 mm
1 mm do < 2 mm 0,5 mm
2 mm do < 5 mm 0,6 mm
5 mm 1,0 mm

3.3. Dopuszczalne wady szyb.

Wady mniejsze ni 0,5 mm nie s brane pod uwag.
Wady wiksze ni 3 mm nie s dopuszczalne.

Szko warstwowe naley oglda, ustawiwszy je w pozycji pionowej
i rwnolegej do matowego szarego ekranu, przy jasnym rozproszonym wietle dziennym
lub rwnowanym.
Obserwator powinien znajdowa si w odlegoci 2 m od szka patrzc na nie prostopadle
(matowy ekran bdzie po drugiej stronie szka).

3.3.1 Dopuszczalne wady punktowe w polu widzenia

Tabela nr 28
Wielko wady d
w [mm]
0,5<d1,0 1,0 < d 3,0
Wielko szyby
A
w [m
2
]
Dla
wszystkich
wielkoci
A 1 1< A 2 2< A 8 A>8
Liczba
dopuszczalnych
wad
2 szyby
3 szyby
4 szyby
5 szyb

Bez
ogranicze,
jednak nie
mog
wystpowa
w skupisku
1
2
3
4

2
3
4
5

1/m
2

1,5/m
2
2/m
2

2,5/m
2
1,2/m
2
1,8/m
2

2,4/m
2

3/m
2
Skupisko wad wystpuje wtedy, gdy cztery lub wicej wad znajduje si w odlegoci < 200 mm
od siebie.


IV/2007/PL

56/68
Odlego ta jest zmniejszona do:
180 mm dla szka warstwowego skadajcego si z trzech szyb,
150 mm dla szka warstwowego skadajcego si z czterech szyb
100 mm dla szka warstwowego skadajcego si z piciu lub wicej szyb.

3.3.2 Liczba dopuszczalnych wad liniowych w polu widzenia

Tabela nr 29
Powierzchnia szyby Liczba dopuszczalnych wad o dugoci 30mm
5 m
2
niedopuszczalne
5 do 8m
2
1
> 8 m
2
2

Wady liniowe o dugoci mniejszej ni 30 mm s dopuszczalne

Pknicia nie dopuszcza si wystpowania pkni.

Zmarszczki i smugi w polu widzenia nie dopuszcza si wystpowania zmarszczek i smug.

Wady w pasie brzenym
Pas brzeny- pas wzdu krawdzi szyby.
Wielko pasa brzenego:
w szybach o wielkoci 5 m
2
szeroko pasa brzenego wynosi 15 mm
w szybach o wielkoci > 5m
2
szeroko pasa brzenego wynosi 20 mm
W pasie brzenym przewidzianym do obramowania dopuszcza si pcherzyki jeli obszar
zapcherzenia nie przekracza 5% powierzchni pasa brzenego.

W pasie brzenym nie przewidzianym do obramowania dopuszcza si tylko te wady, ktre nie s
zauwaalne podczas badania.

3.4. Oznaczenie szyb ochronnych wg PN-EN 356

Zgodnie z norm PNEN 356 punkt 12, wyroby, ktre speniaj wymagania tej normy, powinny
by zaopatrywane w not dostawcz, zawierajc oznaczenie kodowe np. PNEN 356 P1A,


IV/2007/PL

57/68
zgodnie z tablic 4 normy j.w. To samo oznaczenie moe by nanoszone na wyrb ( np. na
yczenie Klienta) lub moe by pominite.

3.5. Oznaczenie szyb ognioodpornych wg PN-EN 357

Zgodnie z norm PN-EN 357 szyby ognioodporne oznacza si
liter(-ami) przedstawiajc(-ymi) uwzgldnione wymaganie(-a) funkcjonalne, po ktrym podaje
si czas eksploatacji, wyraony w minutach:
R(minuty)/E(minuty)/EW(minuty)/EI(minuty)/S(minuty)

3.5.1. Znakowanie szyb ognioodpornych

Na szybach ognioodpornych nanosi si trway znak w prawym dolnym narou w odlegoci ok.
30mm od krawdzi szyby.

Pojedyncze szyby do zastosowa wewntrznych

PYROBEL

Rys.17

miejsce naniesienia
trwaego znaku
Wzr znaku

PYROBEL 16
EI30
PRESS GLASS
2007/01


IV/2007/PL

58/68
Szyby pojedyncze do zastosowa zewntrznych

Rys.18
Szyby zespolone z szyb ognioodporn

Rys. 19

miejsce naniesienia znaku - na szybie ognioodpornej - pozycja w szybie zespolonej #4: znak
czytany na szybie ognioodpornej od wewntrz pomieszczenia.

Monta szyb zespolonych z szyb ognioodporn w budynku naley prowadzi zgodnie z
instrukcj szklenia szyb ognioodpornych.

3.6. Oznaczenie i znakowanie szyb paskich wedug PN-EN 12600

Odporno na uderzenie wahadem (elementem z oponami) bada si dla szyb paskich
stosowanych w budownictwie.
W zalenoci od rodzaju szka, sposobu pkania na skutek uderzenia ( A-sposb pkania szka

miejsce
naniesienia znaku

Szyba warstwowa Szyba ognioodporna


IV/2007/PL

59/68
odpronego, B- sposb pkania szka warstwowego, C- sposb pkania szka bezpiecznego
hartowanego) oraz wysokoci, z ktrej spada element z oponami ( klasa 3 wysoko 190mm,
klasa 2 wysoko 450mm, klasa 1 wysoko 1200mm) klasyfikacj wyrobu szklanego szyby
paskiej mona przedstawi nastpujco:
np.: 2(B)2 oznacza 2 klas odpornoci szyby warstwowej na uderzenie wahadem
1(C)1 oznacza 1 klas odpornoci szyby bezpiecznej hartowanej na uderzenie wahadem.
W uzgodnieniu z Klientem, po uzyskaniu stosownych wiadectw bada mona taki znak nanosi
na szyb.

4. Inne szyby specjalne

4.1 Szyby klejone silikonem, szyby strukturalne.

Jednym z zastosowa szka w nowoczesnej architekturze jest szklenie strukturalne. Jest to
technologia mocowania szyb do konstrukcji budynku za pomoc lepiszcza na bazie silikonu,
ktrym czy si metal, szko i inne materiay panelowe z konstrukcyjnymi elementami budynku.
Szko stosowane do oszkle strukturalnych podlega ocenie zgodnie z wymaganiami dla szka w
budownictwie.

Silikonom konstrukcyjnym stosowanym w szkleniu strukturalnym stawiane s rygorystyczne
wymagania wytrzymaoci i trwaoci. Silikony powinny wykazywa du odporno na
promieniowanie UV i zmiany pogodowe.

Nacisk obcienia wiatrem na elewacj jest przenoszony przez silikonow mas uszczelniajc na
konstrukcyjne elementy budynku. Masa uszczelniajca musi utrzymywa swoj swoist
niepodzielno i przyczepne wizanie aby podtrzymywa panele poczone z elewacj. Tam, gdzie
jest uywany wyej opisany sposb poczenia konstrukcyjnego paneli elewacyjnych, musz
zosta zastosowane istniejce specjalne procedury zapewniajce skuteczn i prawidow pod
wzgldem wykonania realizacj projektu.


IV/2007/PL

60/68
4.2 Szyby phartowane.

Szyby phartowane (TVG) wg PN-EN 1863 uzyskuje si na drodze obrbki termicznej. Ma ona na
celu zwikszenie wytrzymaoci mechanicznej i termicznej szyb.
Takiej obrbce poddaje si szko o gruboci do 10 mm.

Szko phartowane ze wzgldu na zwikszon wytrzymao na zginanie oraz sposb pkania ma
zastosowanie do czenia warstwowego. Szyby warstwowe mog by zastosowane jako elementy
fasadowego systemu bez-ramowego z mocowaniami punktowymi. Umiejscowienie otworw i
wyci powinno by takie jak dla szyb hartowanych. Wszelkie obrbki szka naley wykonywa
przed wzmacnianiem termicznym .
Mona przyj, e szko phartowane ma wytrzymao mechaniczn pomidzy szkem nie
hartowanym i hartowanym. Rwnie zwikszona wytrzymao termiczna jest istotna w przypadku
zamontowania szyb na fasadzie budynku. W przypadku pkni szyb (pknicia do krawdzi)
due kawaki spojone lepiszczem nie odpadaj od fasady budynku co zwiksza bezpieczestwo
uytkownikw.

Szyb phartowanych nie zalicza si jednak do szyb bezpiecznych.

Tabela nr 30
Wartoci wytrzymaoci mechanicznej rnych rodzajw szka (PN-EN 12150-1; PN-EN 1863-1)
Rodzaj szka
Wartoci wytrzymaoci
mechanicznej [N/mm
2
]
Float: bezbarwne
barwne
powlekane
120
Emaliowane float (przy rozciganiu emaliowanej
powierzchni)
75
H
a
r
t
o
w
a
n
e

Szko wzorzyste i paskie cignione 90
Float: bezbarwne
barwne
powlekane
70
Emaliowane float (przy rozciganiu emaliowanej
powierzchni)
45
P
h
a
r
t
o
w
a
n
e

Szko wzorzyste i paskie cignione 55


IV/2007/PL

61/68
5. Zakadowa Kontrola Produkcji

Kontrola jakoci wyrobu przebiega zgodnie z Planem Kontroli i Bada.
Obejmuje:
samokontrol sprawdzanie jakoci wyrobw na kadym etapie produkcji przez pracownikw
produkcyjnych
kontrol inspekcyjn przeprowadzana przez kontrolerw na poszczeglnych etapach produkcji
poprzez pobranie prby, na podstawie ktrej sprawdza si zgodno produkowanych wyrobw.
kontrol i badania kocowe badana jest losowo wybrana prba z przygotowanej do wysyki
partii szka. W ocenie wysyki uwzgldnia si take sposb pakowania i zabezpieczenia szyb na
stojakach kocowych (opakowaniach).
Ocen wyrobw przeprowadza si na podstawie wymaga zawartych w PNEN 121501, PN
EN10961, PNEN ISO 1254316, PNEN 356, PN-EN 357, PN-EN 12600, PN-EN 572-2, -4,-5, PN-
EN 1863-1, PN-EN 14179-1, PN-EN 1288-3.
Kontroli podlegaj dostawy surowcw i materiaw do produkcji, w sposb cigy odbywa si
monitoring parametrw procesw co umoliwia wczesne reagowanie na nieprawidowoci w
procesie.


IV/2007/PL

62/68
III cz KATALOG FIGUR*


IV/2007/PL

63/68


IV/2007/PL

64/68


IV/2007/PL

65/68


IV/2007/PL

66/68

* Patrz : Uwaga 1 wg punktu 3.1, czci I Normy


IV/2007/PL

67/68
BIBLIOGRAFIA

W niniejszej Normie wykorzystano informacje pochodzce z nastpujcych rde:

PNEN 1279 16 - Szko w budownictwie. Szyby zespolone izolacyjne
PNEN 12150 1 - Szko w budownictwie. Termicznie hartowane szko bezpieczne sodowo-
wapniowe
PN-EN 14179-1 - Szko w budownictwie. Termicznie hartowane, wygrzewane, bezpieczne
szko sodowo-wapniowo-krzemianowe
PNEN 572 19 - Podstawowe wyroby ze szka sodowo wapniowo krzemianowego
PNEN 1096 1 - Szko w budownictwie. Szko powlekane
PNENISO 1254316 - Szko warstwowe i bezpieczne szko warstwowe
PNEN 356 - Szyby ochronne
PN-EN 12600 - Szko w budownictwie. Badanie wahadem. Udarowa metoda badania i
klasyfikacja szka paskiego
PNEN 357 - Szko w budownictwie. Ognioodporne elementy oszkleniowe z przezroczystych
lub przejrzystych wyrobw szklanych. Klasyfikacja ognioodpornoci.
PNEN 1863-1 - Szko w budownictwie Cieplnie wzmocnione szko sodowo-wapniowo-
krzemianowe Cz 1: Definicja i opis
PNEN 1288-3 - Szko w budownictwie. Okrelenie wytrzymaoci szka na zginanie. Cz 3:
Badanie na prbkach podpartych na dwch podporach (czteropunktowe zginanie).
Technologia szka - praca zbiorowa


IV/2007/PL

68/68

Opracowa zesp:

...............................
Kierownik Dziau Jakoci Tychy

Kierownik Dziau Jakoci Nowa Wie

Zatwierdzi:

Wiceprezes Zarzdu
Dyrektor d.s. Produkcyjno-Technicznych

Penomocnik Prezesa Zarzdu
ds. Jakoci

...........................................

Norma Zakladowa PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Norma Zakladowa PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NORMA ZAKADOWA

You might also like