Szanowny Pan

Andrzej Zwara
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
Szanowny Panie Prezesie
w imieniu podpisanych niej organizacji zwracamy si do Naczelnej Rady Adwokackiej z prob
o zajcie stanowiska w sprawie dziaa okrelanych jako !trolling prawnoautorski! "za granic
jako !copyright trolling!#$ % naszym licie wyjaniamy& na czym polega to zjawisko& a take
zwracamy uwag na powane wtpliwoci etyczne z nim zwizane$
'rolling prawnoautorski polega na zastraszaniu ludzi poprzez danie od nich pienidzy pod
gro(b wszczcia postpowania sdowego w oparciu o rzekome naruszenie przez nich praw
autorskich$ )stot tej dziaalnoci nie jest jednak denie do doprowadzenia do takich
postpowa* jest ona bowiem obliczona na skonienie zastraszonej osoby do zawarcia ugody$
+pacalno, takiego postpowania gwarantuje jego dua skala - gro(by kierowane s do duej
liczby os.b& z czego oczywicie tylko pewien odsetek skania si do ugody$ /rzy odpowiedniej
liczbie wystosowanych da nawet niewielki odsetek wystarcza do osignicia znacznego
zysku$ 0ak wynika z doniesie medialnych& w niekt.rych sprawach dziaania te mog dotyczy,
kilku tysicy os.b
1
$
'rolling prawnoautorski wymaga kilkustopniowych dziaa2
1$ specjalne 3irmy& kt.rych tosamoci i metody dziaania nie zawsze s znane& ustalaj
numery )/ komputer.w& z kt.rych rzekomo rozpowszechniane s utwory chronione
prawem autorskim*
1
A$ 4rabikowska& 5$ %alczak& Obawa na internetowych piratw. 550 z za cignicie filmu Last inute&
http266wyborcza$pl61&7897:&1;<<8<<=&+blawa>na>internetowych>piratow>>88?>zl>za>sciagniecie$html$
<$ numery )/ s przekazywane do kancelarii prawnych "adwokackich#*
@$ zostaje zoony wniosek o podejrzeniu popenienia przestpstwa& o kt.rym mowa w art$
11; prawa autorskiego "przestpstwo rozpowszechniania cudzego utworu bez
uprawnienia#*
9$ organy cigania ustalaj tosamo, os.b bdcych abonentami usugi dostpu do
)nternetu& za pomoc kt.rej doszo do przedmiotowego rozpowszechnienia*
8$ powysze dane osobowe& znajdujce si w aktach sprawy karnej& s wykorzystywane
do przesania abonentowi wezwania do zawarcia ugody$
/isma ugodowe nie s s3ormuowane w jednolity spos.b$ /oza propozycj zapaty sumy
pieninej mog zawiera, wzory r.nych niekorzystnych dla abonenta owiadcze "np$ o
naruszeniu prawa autorskiego#& a popierane s r.nie s3ormuowanymi argumentami& w tym
m$in$ gro(bami odpowiedzialnoci karnej "tre, przykadowego wezwania przesyamy w
zaczniku#$ % najczciej spotykanej wersji pisma zawieraj wezwanie do !dobrowolnej zapaty
kwoty 88? z! tytuem zaspokojenia !prawnoAkarnych i prawnoAcywilnych roszcze sp.ki!& w
przypadku zapaty wskazanej kwoty kancelaria - w imieniu swojego mocodawcy - zrzeka si
roszcze wobec sprawcy$ 0ednoczenie pismo zawiera gro(b skierowania sprawy !na drog
postpowania sdowego! w przypadku braku wpaty$
'rolling prawnoautorski "czy te copyright trolling# wystpuje od kilku lat w Btanach
Cjednoczonych oraz m$in$ w Niemczech i %ielkiej Drytanii$ % czci kraj.w zdecydowana
reakcja rodowiska prawniczego doprowadzia do ukarania niekt.rych prawnik.w zajmujcych
si tego typu dziaalnoci$
Zastrzeenia etyczne
1$ 'eoretycznie opisane powyej dziaania to dochodzenie roszcze z tytuu narusze praw
autorskich polegajcych na bezprawnym udostpnianiu utwor.w w )nternecie$ % rzeczywistoci
na etapie wysyania opisanych powyej propozycji ugodowych nie ma zazwyczaj dowod.w& e
ich adresaci dokonali takiego naruszenia$ Adres )/ identy3ikuje dane cze internetowe
"komputer podczony do sieci#& czego nie mona automatycznie utosamia, z osob& kt.ra jest
abonentem tego cza$
<$ C in3ormacji zebranych od os.b otrzymujcych propozycje ugody wynika& e niekt.re z tych
os.b s pewne& i nie mogy naruszy, niczyich praw przez udostpnianie materia.w
chronionych$ B wr.d nich osoby starsze lub w rednim wieku& kt.re nie maj nawet wiedzy
niezbdnej do dokonania takiego naruszenia$
@$ +pisywane wezwania kierowane s zazwyczaj do os.b& kt.re korzystay z technologii
Dit'orrent$ Nie wszyscy uytkownicy tej technologii maj wiadomo,& e korzystajc z niej&
dokonuj jednoczenie rozpowszechniania utwor.w$ Cazwyczaj osoby te nie maj intencji
popenienia przestpstwa$ /onadto technologia Dit'orrent polega na udostpnianiu 3ragment.w
tego samego pliku& a nie utworu w sensie cisym$ Naleaoby uwzgldnia, stopie
przyczynienia si konkretnej osoby do udostpnienia utworu& czego zestandaryzowane wzory
wezwa i stosowane tam stawki w oczywisty spos.b nie uwzgldniaj$
9$ Elementem trollingu prawnoautorskiego jest wykorzystanie danych osobowych podejrzanego&
znajdujcych si w aktach sprawy karnej& w celu dochodzenia roszcze cywilnych$ % praktyce
postpowanie karne jest wykorzystywane instrumentalnie do wydobycia danych osobowych$
Felem zoenia wniosku o ciganie jest jedynie doprowadzenie do wypenienia okrelonych
czynnoci przez prokuratur$ Fh, odniesienia zysk.w przez prywatne 3irmy generuje koszty po
stronie organ.w pastwa& a jednoczenie stawia wiele os.b& r.wnie niekorzystajcych z
technologii Dit'orrent& w roli os.b podejrzanych$ %arto doda,& e dr %ojciech %iewi.rowski&
5)+4+& okreli takie naduywanie postpowania karnego jako Ggboko nieetyczneH
<
$
8$ %ezwania do zapaty wysyane s w duej skali przy jednoczesnej minimalizacji koszt.w -
dlatego cz, wezwa do zapaty wysyana jest zwykymi listami oraz bez zaczania
jakichkolwiek dokument.w "np$ penomocnictwa#$ /owoduje to ryzyko naduy, i oszustw&
kt.rych o3iarami mog sta, si adresaci pism
@
$
;$ Nadawcami pism z wezwaniami do zapaty s zawodowi prawnicy& za kt.rymi stoi autorytet
ich zawodu$ +dbiorcami s najczciej Gzwykli obywateleH$ 0ak wiadomo& w /olsce osoby
3izyczne rzadko korzystaj z pro3esjonalnych porad prawnych w prostych sprawach$ C tego
<
I$ Iaj& !est pols"i organ# "try wi$zi wa$y copyright trollingu&
http266di$com$pl6news69=@7:&?&0est>polski>organ>ktory>widzi>wady>copyright>trollingu$html
@
por$http266www$adwokatwarszawa$net$pl6aktualnosci6aktualnosc6J
tK>news>pi1LnewsMN7OtK>news>pi1LcontrollerMNNewsOtK>news>pi1LactionMNdetailOcPashN1ea73=@e<9:1
:c13?<<:7b733aa38ce9
powodu naley liczy, si z ryzykiem& e osoba bez wiedzy prawniczej wywnioskuje z treci
wezwa& e od wniesienia opaty uzalenione s wszystkie ewentualne postpowania w
sprawie domniemanego naruszenia$ Ioe to rodzi, bdne przekonanie& e wycznie od
decyzji adwokata oraz jego mocodawcy zaley los wszcztego postpowania karnego& podczas
gdy wniosek o ciganie moe by, co3nity w postpowaniu przygotowawczym jedynie za zgod
prokuratora$ Cwracamy tu uwag& e %yszy Bd 4yscyplinarny w orzeczeniu z 7 wrzenia
<?1@& %B4 1<761< uzna& e adwokatowi nie wolno ani ustnie& ani pisemnie ucieka, si do
gro(by skierowania sprawy na drog cigania karnego i uzaleniania podjcia w tym celu
dziaa od zachowania osoby& do kt.rej si zwraca$ Cdaniem %B4 jest to 3orma szantau& co w
postpowaniu adwokata jest niedopuszczalne$ Naszym zdaniem podobnie niedopuszczalne jest
sugerowanie& e wpacenie okrelonej kwoty pozwoli unikn, zar.wno postpowania cywilnego&
jak i karnego& przy czym sam spos.b 3ormuowania przedmiotowych wezwa nie jest jedynym
ani g.wnym problemem$ R.wnie istotne s pozostae okolicznoci - instrumentalne
traktowanie postpowania karnego w celu pozyskiwania i przetwarzania danych osobowych
oraz wykorzystywanie braku wiedzy prawnej adresat.w$
Naszym zdaniem opisane powyej dziaania s szkodliwe i niepodane w demokratycznym
pastwie prawa$ 0ednoczenie uwaamy& e uprawnieni& kt.rym przysuguj prawa autorskie&
powinni m.c dochodzi, swoich roszcze& jednake w granicach okrelonych zasadami prawa i
etyki$ 4latego uwaamy& e jednoznacznie pitnujc przedmiotowe zjawisko& Naczelna Rada
Adwokacka powinna podj, aktywne dziaania zmierzajce do doprecyzowania tych granic$

C powaaniem
Centrum Cyfrowe Projekt: Polska
Fundacja Nowoczesna Polska
Fundacja Panoptykon
nternet Society Poland
nicjatywa Copyri!"t #rollin! Stop