Inne nazwy to: babka wskolistna, jzyczki polne, ywiec. W leczeniu wykorzystuje si najczciej licie, czasem take nasiona. Najwaniejsze substancje lecznicze: glikozyl aukubina, garbniki i luzy, flawonoidy, sole mineralne [a wrd nic! krzemionka i zwizki cynku", z witamin przede wszystkim wit #. Dziaanie: o$dkowe, wykrztune, przeciwzapalne, os$aniajce, przeciwbakteryjne i przeciwbiegunkowe. O wiek!w uywano lici babki do leczenia ran, zw$aszcza trudno gojcyc! si, ropiejcyc!, czyrakw i oparze%. I zisiaj babka ma podobne w$aciwoci zastosowania, a ponadto stosowane doustnie napary i odwary z lici babki s dobrym lekiem w przypadku biegunek, stanw zapalnyc! przewodu pokarmowego. "nosz# skurcze mini g$adkic! jelit, zwikszajc nieco wydzielanie sokw o$dkowyc!, co u$atwia trawienie. $luzy z lici babki dzia$aj os$aniajco na przewd pokarmowy i c!roni b$on luzow przed samotrawieniem. Wa%ciwo%ci te s szczeglnie cenne w przypadku c!oroby wrzodowej powodujcej nadmiern produkcj kwasu solnego w o$dku. "wi#zki czynne zawarte w babce zwikszaj take iloci luzu wytwarzanego w oskrzelac!, rozrzedzaj go, co u$atwia oczyszczanie si drg oddec!owyc!, znosi suc!y kaszel i uporczywy. Wyci#gi z li%ci babki mog by& korzystne w leczeniu stanw zapalnyc! spojwek, a take w stanac! zapalnyc! i widzie sromu. W leczeniu zapale% spojwek mog take by& wykorzystane napary z nasion babki. &o'zystne jest $czenie babki z li&mi pokrzywy i mniszka lekarskiego w kuracjac! wzmacniajcyc!. Dla (o('awy trawienia mona $czy& babk z pio$unem i bobrkiem trjlistnym. W c)o'obie w'zoowej o$dka ' $czy& z prawolazem i ywokostem. W ('zezi*bieniac) - z podbia$em, tymiankiem, anyem i pierwiosnkiem lekarskim. 6b] Babka lancetowata Inne nazwy: babka koniczynowa, barankowy jzyk, jzyczki polne, biczki, ywiec. Og!e+ znanyc! jest ()) gatunkw babki, przy czym jedynie babka zwyczajna [*lantago maior", babka lancetowata [*lantago lanceolata", babka plesznika [*lantago psyllium" posiadaj warto& lecznicz. ,u'owce+ leczniczy+ s licie. +icie zawieraj glikozydy [aukubina" o dzia$aniu antybiotycznym, luzy, sole mineralne [wapno, krzem, sd, elazo, mangan, magnez, mied,, molibden, glin oraz duo potasu, fosforu, cynku i bory", witaminy -, # i . [o dzia$aniu przeciwkrwotocznym", pektyny, garbniki, kwasy organiczne [askorbinowy i nikotynowy", flawonoidy, karotenoidy i enzymy. Babka jest star rolin lecznicz, znan w #!inac! od / tys. lat. 0tosowano j wwczas jako rodek wykrztuny, moczopdny, przeciwkrwotoczny i leczcy bezp$odno&, a take w c!orobac! zaka,nyc!. ,ta'oytna grecka i rzymska medycyna uwaa$a babk za lek na (1 c!oroby i zaleca$a jej nasiona przy czerwonce oraz na kaszel i lepsze gojenie si ran. W naszej +eycynie luowej babka jest znana jako lek dzia$ajcy na wszystkie b$ony luzowe i rodek czyszczcy krew. -i%cie babki mia$y wielorakie zastosowanie, a mianowicie: przy sc!orzeniac! drg oddec!owyc!, kaszlu, kokluszu, dyc!awicy oskrzelowej, a nawet gru,licy, w c!orobac! skrnyc!, sc!orzeniac! nerek, przy krwotokac! wewntrznyc! jako rodek !amujcy oraz jako lek przeciwzapalny w c!orobac! reumatycznyc!. W (olski+ lecznictwie zielarskim babka znajduje zastosowanie jako rodek przeciwzapalny, wykrztuny, os$aniajcy, uywany w stanac! zapalnyc! b$on luzowyc!, nieytac! przewodu pokarmowego, w c!orobie wrzodowej, nieytac! drg oddec!owyc!, przy zapaleniu spojwek oraz w c!orobac! skrnyc!, przy ranac!, czyrakac!, oparzeniac!, zapaleniac! skry. W wa'unkac) o+owyc) wiee licie babki lub wycinity z nic! sok mona przyk$ada& w mieszaninie z miodem lub bez niego na stany zapalne skry i udlenia. Do oka!w. przemywa% i p$uka% sporzdza si odwar z 2 $yki rozdrobnionyc! suc!yc! lici na 2 szkl wody. 3dwar taki mona rwnie pi& po ),4 szkl ( razy dziennie. 5o przemywania oczu rozcie%cza si ten odwar przegotowan wod w proporcji 262. P'zy ce'ze tustej ze sk$onnoci do trdziku mona stosowa& p$yn do zmywania twarzy z naparu przygotowanego z (4g lici babki zalanyc! 2 szkl wrztku, a po odsczeniu wymieszanego ze szklank rozcie%czonego alko!olu. Dla szybszego gojenia bolesnyc! otar& stp mona przyk$ada& wiee licie babki. Na ota'cia skry oraz na miejsca po udleniu przez owady mona przyk$ada& wiee licie babki, ktre dzia$aj gojco oraz likwiduj swdzenie i obrzk. 6c] Babka lancetowata /W'!ka0 n' 1. 2334'5 Babka by$a jednym z najpopularniejszyc! rodkw leczniczyc! w 7uropie. W Polsce ronie 8 gatunkw tego zio$a [na wiecie ponad ())", z czego za lecznicze uwaa si przede wszystkim babk lancetowat oraz zwyczajn' szerokolistn. 9c! w$aciwoci s podobne, c!o& ta pierwsza ma wicej zwizkw leczniczyc!. Babka zawie'a glikozydy [m.in. aukubina" o dzia$aniu antybiotycznym, luzy, sole mineralne [wapno, krzem, sd, elazo, mangan, magnez, mied,, glin, molibden, bor, fosfor, duo potasu i cynku", do tego witaminy -, # i . [o dzia$aniu przeciwkrwotocznym", pektyny, garbniki, kwasy organiczne [askorbinowy i nikotynowy", flawonoidy, enzymy. 2" :abka usuwa z organizmu toksyny, a take wzmacnia go i obnia gorczk. (" ;ako lek luzowy powleka i rozkurcza minie g$adkie drg oddec!owyc!. /" <a w$aciwoci przeciwzapalne, cigajce, wykrztune i przeczyszczajce. 1" =amuje rozwj bakterii, koi ble. 4" 0ok, napary i syropy z lici babki skutecznie zwalczaj katar [take sienny" oraz kaszel i c!rypk. >" ?aleca si j wieloletnim palaczom do oczyszczenia drg oddec!owyc!. @" +eczy przezibienia, zapalenia zatok, nieyty oskrzeli, astm oraz infekcje bakteryjne. 8" Aarto te stosowa& babk jako rodek $agodzcy przy nieytac! o$dka i jelit. B" Azmaga wydalanie sokw o$dkowyc!, u$atwia trawienie, poprawia apetyt, wzmaga prac wtroby. 2)" *rzeciwdzia$a zaparciom[ zw$aszcza jej nasiona". 22" :abka jest skutecznym rodkiem na zapalenie pc!erza i cewki moczowej. 2(" ?awarty w niej cynk wspomaga czynnoci gruczo$u krokowego zapobiegajc przerostowi prostaty. 2/" Cszczelnia te naczynia w$osowate. Ws(!cze%nie li&mi babki leczy si najczciej skaleczenia, ukszenia, udlenia, oparzenia, czyraki czy ropnie. "awa'te w nic! sk$adniki niszcz bakterie, tamuj krwawienia, przyspieszaj gojenie, reguluj naskrek, $agodz obrzki, swdzenie, koj bl. Okay z naparu pomagaj przy zapaleniu spojwek, a p$ukanki likwiduj ble zbw, gard$a. 6] Babka lancetowata "iele babki ma s$aby zapac!, a w smaku jest cierpkie, gorzkie i s$one. Baania kliniczne wykaza$y dodatnie dzia$anie wycigw z lici babki w neurastenii, stwardnieniu ttnic, przewlek$ym zapaleniu pc!erzyka $ciowego, c!orobac! drg oddec!owyc!, kokluszu, gru,licy p$uc, przewlek$ym zapaleniu nerek oraz w nieytac! o$dka z niedokwanoci i przewlek$yc! biegunkac!. Na(a' z 2'( $yek zalanyc! ( szkl wrztku pic po 26( szkl ('1 razy dziennie jako lek pobudzajcy wydzielanie soku o$dkowego, os$aniajcy w c!orobie wrzodowej o$dka i dwunastnicyD 6 zieci jako $agodny rodek wykrztuny oraz przy nieytac! pc!erza moczowego. 6e] Babka lancetowata ,ka c)e+iczny: 9rydoid aukubina, luzy, garbniki, pektyny, flawonoidy, sole mineralne, krzemionka, wit #. Dziaanie: Erodek pobudzajcy tworzenie sokw o$dkowyc!, wykrztuny, przeciw zapaleniom, wytwarzajcy oc!ronne luzy. Wyci#gi wone maj w$aciwoci antybakteryjne. -ukubina i garbniki dzia$aj zw$aszcza przeciwko biegunce, przeciwzapalnie, przeciwskurczowo, obniaj przekrwienie organw i rozrzedzaj luzy. ,ubstancje czynne babki wp$ywaj te na wydzielanie sokw o$dkowyc!. "ewn*t'znie s doskona$e na rany ' przypieszaj granulacj, $agodz podranienia skry. "azwyczaj napar lub odwar z 2 $yki zi$ na szkl wodyD *i& ),4 szkl /'1 razy dziennie. 7ona stosowa& ten napar lub odwar zewntrznie do p$ukania gard$a, ok$adw, przemywa%. 8ako %'oek pobudzajcy tworzenie sokw o$dkowyc! miesza si z pio$unem, bobrkiem, tatarakiem. Na c)o'oby w'zoowe ' z ywokostem, prawolazem itp. Dla zieci najlepszy jest syrop [sok". 69] Babka lancetowata Dziaanie: przeciwzapalnie w sc!orzeniac! jamy ustnej i przewodu pokarmowego. ,ok ze wieyc! lici przypiesza gojenie si ran. Babk* stosuje si m.in. w nieytac! przewodu pokarmowego, wrzodac! o$dka i dwunastnicy. "ewn*t'znie ' ok$ady na uszkodzenia skry i w zapaleniac! spojwek. Owa': 2 $yk ziela zala& 2,4 szkl ciep$ej wody, ogrza& do wrzenia, gotowa& pod przykryciem 4 min, odstawi& na 24min. *i& ('/ razy dziennie po 26( szkl w nieycie jelit i biegunce. :en owa' mona te stosowa& do p$ukania jamy ustnej oraz ok$adw na uszkodzon skr. 6g] Babka lancetowata Wskazania lecznicze: wewn*t'znie- biegunka, dyzenteria, bia$e up$awy, krwotok w tym maciczny, utrata wagi, op,nienie rozwojowe u dzieci, gru,lica, krwioplucie, zapalenie oskrzeli, oglne os$abienie, zapalenie gard$a i angina, zapalenie krtani, stany zapalne nerek, gorczka, nieyt drg oddec!owyc!, astma, koklusz, zaburzenia trawienne, uszkodzenie luzwki o$dka, bezkwano& o$dka i dwunastnicy, endogenne toksyny bakteryjne. "ewn*t'znie: uszkodzenie skry wszelkiego poc!odzenia, stany zapalne i wid sromu, zapalenia spojwek i powiek, ukszenia owadw i mij, zapalenie dzise$, liszajec, wierzb, wrzody na nogac!. Na niest'awno%;. zgag, odbijanie, cuc!nicie z ust ' li& babki, li& bobrka, korze% goryczki, skrka pomara%czowa ' w rwnyc! ilociac! ' zemle& i zaywa& mniej ni ),4 $yeczki przed jedzeniem. W'z! o#ka ' li& babki, pokrzywy, siemi lniane, korze% arcydzigiela w rwnyc! ilociac!: 2 $yk korzenia arcydzigiela zala& 1 szkl wody, zagotowa&, wsypa& 2 $yeczk siemienia i 2 $yk babki razem z pokrzyw, odstawi& do nacigania i wypija& ma$ymi ilociami w cigu dnia. P'zeciw )e+o'oio+ - zmiesza& po (4g lici babki i lici maliny oraz 2))g mieszanki zio$owej Fagosan. 5o ( litrw ciep$ej wody doda& 4'> $yek zi$, powoli ogrzewa& przez 2)'24 min w temp /@'/8 st #. 3suszy& odbyt i posmarowa& maci nagietkow albo Gormentiolem. 0tosowa& nasiadwki z czstotliwoci w zalenoci od zaawansowania c!oroby. Do oka!w na oczy- zmiesza& po ()g lici babki i kwiaty malwy czarnej oraz po 2)g kwiatu jasnoty bia$ej i kwiatu rumianku. ?ala& 26( $yki mieszanki (6/ szkl wrztku i naparza& 24'()min, odstawi& na 2)min. 0tosowa& na oczy jako rodek przeciwzapalny, bakteriobjczy, os$aniajcy. Nasiona babki s moczopdne ' eliminuj kwas moczowy i c!lorki. 0tosuje si odwar z 2)g na 2 litr wody. $wiee li%cie babki ca$e lub roztarte stosuje si na wszelkie zaognienia zewntrzne skry, ok$ady przy ry, czyrakac!, wysypkac! zaka,nyc!, oparzeniac! i wrzodac!. $wiey sok zawiera wit -, # i ., ktre ulegaj wc!$oniciu przez skr, std szerokie zastosowanie soku. Do (ukania ust przy zapaleniu gard$a, blac! zbw, do przemywania oczu, irygacji dopoc!wowej przy bia$yc! up$awac! stosuje si napar. Ha 2,4 szkl ciep$ej wody ' 2 $yka lici, ogrzewa& do wrzenia, gotowa& $agodnie pod przykryciem przez /min, odstawi& do nacignicia na 2)min. Do oczu rozcie%czy& przegotowan wod w proporcji 262. Owa': ( $yki lici na szkl wody ' mona stosowa& do sp$ukiwania g$owy po umyciu w$osw, co sprzyja usuwaniu $upieu. 6)]Babka lancetowata Wyst*(uje w p$nocnyc! terenac! 7uropy i -zji oraz w -meryce, gdzie zosta$a przeniesiona z 7uropy. Naj(os(olitsza jest babka zwyczajna, rwnie czsto spotyka si babk lancetowat, oraz rzadziej babk plesznik. Babka lancetowata' koniczynowa' jest w *olsce bardzo pospolitym c!wastem. -ecznicze wa%ciwo%ci posiadaj licie, zawieraj one glikozydy o dzia$aniu antybiotycznym, garbniki, pektyny, enzymy, karoteny, flawonoidy, wit -, # i ., wiele minera$w jak: potas, sd, fosfor, wap%, magnez, elazo, cynk, mied,, krzem, mangan, molibden, glin i bor. Babka jako rolina lecznicza stosowana by$a w staroytnyc! #!inac!, w *ersji, Irecji i w Jzymie. W czasac) p,niejszyc! by$a uywana w medycynie ludowej. ,tosowano j# do leczenia c!orb zaka,nyc!, krwotokw zewntrznyc! i wewntrznyc!, jako rodek wykrztuny przy sc!orzeniac! drg oddec!owyc! i c!orobac! skrnyc!. Wyci%ni*ty sok lub wiee licie babki likwiduj bl, swdzenie i obrzk po udleniac! owadw oraz powoduj szybkie gojenie obtar& skry. "astosowanie lecznicze maj wszystkie gatunki babki i wszystkie czci roliny: korzenie, ziele, kwiaty i nasiona. Babka. jak adna inna rolina, oczyszcza krew, p$uca oraz o$dek i dlatego zalecana jest dla osb, ktre cierpi na niedokrwisto&, maja k$opoty z p$ucami nerkami, s blade, maj wysypki i wypryski, liszaje, pokas$uj, maj c!rypk i s wyc!udzone, mimo, e nie brakuje im jedzenia. Po+aga s$abowitym dzieciom, ktre mimo dobrego odywiania wolniej si rozwijaj. $wiee. roztarte licie pomagaj przy pkniciac!, naciciac!, udleniac! rzez osy, nawet przy pogryzieniu przez wciek$e psy, jadowite zwierzta i we [w ostatnic! przypadkac! jako pierwsza pomoc, gdy na miejscu nie ma lekarza". $wiee. roztarte w d$oniac! licie zmieszane z odrobin soli i przy$oone na szyj lecz wole. -i%cie babki w$oone do butw usuwaj pc!erze na stopac!. Wszystkie guzy. nawet z$oliwe, znikaj pod wp$ywem wieyc!, roztartyc! lici babki. P'zykaanie li%ci na c!ore miejsca pomaga nawet przy z$oliwym powikszeniu wz$w c!$onnyc!. A tyc! przypadkac! dobrze jest zastosowa& dodatkowo olej ze wieego majeranku [w pilnyc! przypadkac! mona uy& rwnie suszony majeranek". :utelk nape$nia si majerankiem, zalewa olejem z oliwek i pozostawia na 2) dni w ciep$ym miejscu. Naj(ie'w c!ore gruczo$y smaruje si olejem majerankowym, a nastpnie przyk$ada roztarte licie babki i obwizuje. A krtkim czasie nastpuje poprawa. Po+aga rwnie ludziom starszym, ktrzy od lat cierpi z powodu otwartyc! ran stp ' ic! rany szybko zasklepi si i zagoj pod wp$ywem lici babki ' wiek nie ma tutaj znaczenia. 8eeli ranom towarzyszy obrzmienie, naley stopy moczy& w przygotowanym na zimno wycigu ze lazu lub w naparze ze skrzypu. Po k#(ieli, brzeg rany naley posmarowa& maci nagietkow. -i%cie babki mona rwnie poleca& przy zakrzepac!. 6i] Babka lancetowata ,u'owiec: +icie o smaku gorzkawym i cigajcym. -i%cie babki zawieraj: garbniki i flawonoidy, kwas askorbinowy, witaminy, sole mineralne a zw$aszcza elazo, potas, wap%, cynk i inne sk$adniki. Ic) su'owiec, zw$aszcza lancetowatej, stosuje si najczciej w postaci naparu przy nieycie o$dka i jelit oraz skpym wydzielaniu kwasu solnego lub w ogle jego braku w przewodzie pokarmowym. -i%cie babki dzia$aj powlekajco i wykrztunie, dlatego czsto wc!odz w sk$ad mieszanek zio$owyc! przy sc!orzeniac! uk$adu oddec!owego, zw$aszcza przy suc!ym kaszlu u palaczy, przy c!rypce, a take przy wrzodac! o$dka jako lek os$aniajcy. <5 Na(a': 2,4 $yki suszu lici babki zala& 2,4 szklanki wrztku i odstawi& pod przykryciem na24'() min. do nacignicia. Hastpnie odcedzi& i pi& ma$ymi porcjami w cigu dnia. 25 Dla oczyszczenia k'wi i uzupe$nienia organizmu w brakujce sole mineralne i witaminy, stosuje si tzw. Kkuracj wiosennK. Ewiee, soczyste licie babki L26lM, niekwitnce ko%ce pokrzywy L261M, licie mniszka lekarskiego lub krwawnika albo mity L261M starannie wymy& w gorcej wodzie, posieka&, przyprawi& majonezem, mietan lub olejem. 0poywa& jako sa$atk. 45 " li%ci babki mona te sporzdzi& sok, spoywany z dodatkiem miodu, majonezu lub mietany. 0ok z lici babki lub ca$ego zespo$u zi$ sporzdza si przepuszczajc starannie wymyty surowiec przez maszynk do mielenia, nastpnie przeciska si miazg przez rzadkie lniane p$tno. ;eli sok ma s$uy& take dla celw leczniczyc! uk$adu oddec!owego, trawiennego i innyc!, dodaje si miodu i zagotowuje. ?bierajc si na powierzc!ni piank naley zebra& i odrzuci&. Czyskany eliksir wla& do butelki, dolewajc ma$y kieliszek spirytusu Ldla zabezpieczenia przed psuciemM, szczelnie zakorkowa& i odstawi& do ciemnego i c!$odnego miejsca. *rzed uyciem zmiesza& w po$owie z ciep$ wod. =5 -i%cie babki lancetowatej lub szerokolistnej stosuje si take zewntrznie przy uk$uciac! przez pszczo$y, osy, komary lub inne owady pocierajc zmiadonym liciem miejsca uk$ute albo te sporzdza si ok$ad ze zmiadonyc! lici, przeciwdzia$ajcy obrzkom i umierzajcy bl. >5 Na bolesne, zapalone i trudno gojce si rany, wrzody, czyraki itp. przyk$ada si starannie wymyte gorc wod i ostudzone licie babki lub miazg zmieniajc ok$ad co jaki czas. Csuwamy w ten sposb zarazem nieczystoci i obniamy gorczk c!orego miejsca. Haley zauway&, e licie babki wskolistnej maj substancje aktywne bardziej zgszczone i skuteczniejsze od lici babki zwyczajnej szerokolistnej. W b'aku wieyc! lici babki stosuje si take do ok$adw odwar z tym samym skutkiem. 6j] Babka lancetowata ?o%lina lecznicza ' jest rolin znan od bardzo dawna w lecznictwie. 6waano. e musi ona by& silnym rodkiem na zranienia skoro nie ginie Nnawet na uczszczanyc! drogac! mimo deptania przez ko%skie kopyta i rozjedania elaznymi obrczami wozwO. P'zewija si* w lecznictwie przez wieki. W sta'oytno%ci zalecano sok z babki na ukszenia skorpionw i wy, w redniowieczu na z$amania i opuc!lizny, a take jako antidotum na mi$osne czary. 7eycyna luowa rolin zaleca$a w leczeniu c!rypki, suc!ego, przewlek$ego kaszlu, nieytw przewodu pokarmowego oraz drg moczowyc!. ,u'owiec ziela'ski : stanowi licie ' Polium *lantaginis LPolium *lantaginis lanceolataeM lub ca$a rolina L=erba *lantaginisM. Jzadziej stosuje si korze% lub nasiona. ,ka c)e+iczny: ?awieraj one glikozydy irydoidowe Laukubin, katalpolM, substancje luzowe i pektynowe, garbniki, flawonoidy i organiczne zwizki krzemu. Dziaanie : 0ok z babki jest lekiem luzowym i powlekajcym. ?!wnie napary i odwary dzia$aj przeciwzapalnie w jamie ustnej, gardle i przewodzie pokarmowym. Dziaanie przeciwzapalne i niszczce bakterie zawdziczamy irydoidom a os$onowe zwizkom luzowym. Wyci#gi z babki maj rwnie nieznaczne w$aciwoci wykrztune i regenerujce nab$onek. +ekko rozkurczaj minie g$adkie drg oddec!owyc!. ,tosowane s przeciwko kaszlowi Ltake u palaczyM, c!rypce, w stanac! zapalnyc! z utrudnionym odkrztuszaniem i zalegajc wydzielin. A takic! przypadkac! naley pi& sok z babki w iloci p$ $yeczki na &wier& szklanki ogrzanej wody najlepiej mineralnej / razy dziennie lub syrop z babki lancetowatej 1 razy dziennie po $yeczce. Owa' z babki sporzdzamy z 2 $yki suszonyc! lici na 2 szklank wody i pijemy / razy dziennie po p$ szklanki pomocniczo w c!orobie wrzodowej oraz zapaleniac! o$dka i jelit. Owa' lub sok stosuje si rwnie zewntrznie. Dziaa on antyseptycznie, przyspiesza gojenie si ran i regeneracj naskrka. Istotne s tu takie sk$adniki jak zwizki krzemu, garbniki, sole potasu, magnezu i cynku. ?ozcie@czony sok lub odwar stosuje si do ok$adw, przemywa% i irygacji. Delikatny wystudzony napar moe s$uy& do przemywa% powiek przy zapaleniu spojwek. W ('zy(akac) drobnyc! zranie% i uksze% owadw mona przyk$ada& wiee, czyste Lop$ukaneM licie babki bezporednio na skr. Na z+*czone oczy moemy przy$oy& ('/ zmiadone lekko t$uczkiem licie na powieki lub ( $yki suszonego ziela zalane niewielk iloci wody. -i%; babki moemy miesza& z innymi zio$ami: w sc!orzeniac! gard$a, przy kaszlu z tymiankiem, w nieytac! przewodu pokarmowego $czy& z bobrkiem, a w owrzodzeniu o$dka z prawolazem. 6k] Babka lancetowata ,u'owiec: Aykorzystuje si ziele, li& i korze% ,ka c)e+iczny: &o'zenie Ldok$adniej mwic s to k$cza z korzeniami ' J!izoma cum radicibusM zawieraj znaczne iloci pektyn, luzw, adein, irydoidy, np. aukubin, aminy, np. c!olin, enzymy, np. emulsyn, cukrowce, goryczki, kwasy, witaminy, bia$ka, t$uszcze, sole mineralne i inne zwizki do ko%ca nie poznane. "iele. li%cie babek zawieraj irydoidowy glikozyd ' aukubin ' ok. 2 Q, wit ' (),@'1(,( mg62)) g, flawonoidy ' ),)2'),)(Q Lnp. apigeninM, alko!ol >'wodorotlenowy ' sorbitol '2,4Q, karoten, garbniki, alkaloidy, katalpol, wit. ., alko!ol ' mannitol, kwasy Lcytrynowy, krzemowy, oleanolowyM, pektyny, enzymy proteolityczne, sole Lcynku, krzemu, molibdenu, potasu, elaza, miedzi, magnezu, manganu, sodu, boru, glinu, wapnia, fosforuM, c!olin, adein, wit. z grupy :, ksantofil i in. Owoce z nasiona+i s zasobne w olej t$usty ' ok. ()Q, w luzy ' do 11Q, cukrowiec ' planteoz ' ),2>' ),2@Q i w bia$ka aleuronowe. Dziaanie: przeciwzapalne, moczopdne, antyseptyczne, wykrztune, os$aniajce, przeciwkaszlowe, przeciwwrzodowe, regulujce przemian materii, trawienie i przypieszajce gojenie ran oraz naskrnikowanieD tonizujce oglnie, uodparniajce, przeciwwirusowe, pobudzajce apetyt i przeciwobrzkowe. Owoce (onato: lekko przeczyszczajce. &#cza z ko'zenia+i (onato: likwiduj suc!y, bolcy kaszel, reguluj wyprnienia, $ciopdnie, przypieszaj gojenie si wrzodw, przeciwkamicze, odtruwajce. Wskazania: c!oroba wrzodowa, zapalenie o$dka, stany zapalne dwunastnicy i jelit, zaburzenia trawienia, ble brzuc!a, biegunkaD sc!orzenia skrneD zatrucia, zaburzenia przemiany materiiD skpomocz, kamica moczowa, stany zapalne nerek i drg moczowyc! LR inne zio$aM, krwiomoczD os$abienie, obrzki, kaszel, zapalenie krtani, gard$a, jamy ustnejD przezibienie, c!oroby zaka,ne typu grypyD nieyt uk$adu oddec!owego Lzapalenie p$uc, oskrzeli, tc!awicyMD c!oroby alergiczne LwspomagajcoM. "ewn*t'znie: stany zapalne ga$ki ocznej, powiek i spojwek, zapalenie narzdw p$ciowyc!, rany, oparzenia, przet$uszczajce si w$osy Lziele, licieM lub suc!e i zniszczone w$osy Lk$cze z korzeniami, owoceM, czyraki, ukszenia owadw, $ojotok, $upie, pryszcze, wgry skrne, liszaje, owrzodzenia, stany zapalne uszu. P'zetwo'y i awkowanie Na(a' - 1 razy dz. po ()) ml lub czciej L8 razy w cigu doby po 2)) ml przy kaszlu, stanac! zapalnyc! gard$a, biegunkac!MD mona podawa& niemowltomD ponadto do p$ukanek, maseczek, ok$adw, przemywa%. Owa' z ko'zeni L1 $yki suszu na /)) ml wodyD gotowa& 4 minutM ' co ('/ godziny po 4) ml w kaszlu, stanac! zapalnyc! przewodu pokarmowego, gard$a, oskrzeli i p$uc oraz krtani, w ostryc! biegunkac!D lub 1 razy dz. po 2)) mlD w kuracji d$uszej ' ('/ razy dz. po 2)) mlD mona podawa& dzieciom i niemowltomD ponadto do przemywa% i ok$adw w przypadku zniszczonej, spierzc!nitej i suc!ej skry z ogniskami zapalnymiD do leczenia oczu i wargD do lewatyw L24)'()) ml p$ynu o temp. /@S# ' doodbytniczoMD do p$ukania narzdw p$ciowyc!. Owa' z owoc!w - stosowa& jak odwar z korzeni. &leik z owoc!w - dla niemowlt w zaparciac! oraz dla doros$yc!. :inctu'a Plantaginis - 1 razy dz. po 4 ml w 4) ml wody lub 8 razy w cigu doby po p$ $yeczkiD do przemywa% sc!orza$yc! miejscD do pdzlowa%D jako p$ukanka ' 2 $yka nalewki R 24) ml wody. PulAis Plantaginis - /'1 razy dz. po 2 p$askiej $yeczce !erbacianejD dobrze popi&. 7el Plantaginis - /'1 razy dz. po 2 $yce. Blko)ol+el Plantaginis - jako rodek wykrztuny ' co 1 godz. po ( $yeczkiD ;ako rodek wzmacniajcy T ('/ razy dz. po 2 $yce. Cinu+ Plantaginis - grzane i z miodem ' 1 razy dz. po /) mlD jako rodek wzmacniajcy ' ( razy dz. Lrano i wieczoremM '/) ml. ,uccus Plantaginis %wiey - / razy dz. po 4) ml. ,uccus Plantaginis konse'wowany - / razy dz. po 24 ml. Blko)olatu'a zi+na i int'akt - jako rodek wzmacniajcy '( razy dz. po 2) mlD w c!orobac! ' /'1 razy dz. po 4 ml w 4) ml wodyD do przemywa% i pdzlowa% sc!orza$yc! miejscD jako p$ukanka ' 24 ml p$ynu R 24) ml wody. ?(5 ,i'u(us Plantaginis: wiey sok z ziela babki lub odwar z korzeni babki ' 2)) ml, mid naturalny ' 2)) ml, cukier ' 2)) ml, sok z jednej cytryny, go,dziki lub cynamon do smaku 0k$adniki zmiesza& na ciep$o. *rzec!owywa& w zimnym miejscu. ?aywa& 1 razy dz. po 2 $yce. 7ace'atio Plantaginis - / razy dz. po 2)) ml. <] ?(5 ,us(ensiones Plantaginis: proszek babkowy ' *ulUis *lantaginis ' 2 $yka sto$owa, gliceryna ' 4 $yek, mid T ( $yki, sok owocowy LdowolnyM ' / $yki. 0k$adniki wymiesza&. ?aywa& ( razy dz. po /) ml. 2] ?(5 7a%; babkowa 6nguentu+ Plantaginis: wycig alko!olowy z babki ' 24 ml, gliceryna ' 24 ml +inomag ' krem lub ma& ' >) g Llub inne pod$oe t$uszczowe w tej ilociM, 3lejek zapac!owy Lnp. pomara%czowyM ' / krople. 0k$adniki wymiesza& na ciep$o. 7a%; babkow# stosowa& do leczenia sc!orza$yc! miejsc oraz do pielgnowania wraliwej skry i warg. +eczy znakomicie zapalenie odbytu. 6l] BBB&B -BNDE:OWB:B FPlantago lanceolataG ,u'owce+ leczniczy+ jest li& babki lancetowatej ' Polium *lantaginis lanceolatae oraz li& babki zwyczajnej ' Polium *lantaginis majoris. ,u'owiec zawiera glikozydy irydoidowe, kwasy organiczne Lcytrynowy, fumarowy, benzoesowy, cynamonowyM, enzymy Linwetyna, emulsynaM, luz, pektyny, saponiny trjterpenowe, flawonoidy, garbniki, witaminy L#, .M, sole mineralne Lkrzemionka, cynkM. -i%; babki ma dzia$anie powlekajce, os$aniajce, wykrztune, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, cigajce, moczopdne, przeciwbiegunkowe, pobudzajce wydzielanie sokw o$dkowyc!, przyspieszajce gojenie si ran i regeneracj naskrka, ponadto pobudza wytwarzanie interferonu i antygenw wirusowyc!, c!ronicyc! przed inwazj wirusw i przed nowotworami. ,u'owiec moe by& stosowany take w ropnym zapaleniu spojwek i powiek, do obmywa% w widzie sromu i stanac! zapalnyc!. ,u'owiec jest stosowany samodzielnie i w po$czeniu z innymi zio$ami. P'aktykuje si rwnie przyk$adanie bezporednio na rany starannie umytyc! wieyc! lici babki. 6+] Babka lancetowata FPlantago lanceolataG ,u'owce+ leczniczym jest li& babki lancetowatej Polium *lantaginis lanceolatae oraz sok babki 0uccus *lantaginis. "a'!wno li%;, jak i sok zawieraj glikozydy irydoidowe Laukubin, katalpolM, zwizki luzowe, fenolokwasy, garbniki, flawonoidy, zwizki krzemowe. Hlikozyy irydoidowe dzia$aj przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, luzy T os$aniajco, fenolokwasy i flawonoidy T przeciwwirusowo, polisac!arydy T s$abo immunostymulujco. Wyci#gi z li%ci stosowane s w stanac! zapalnyc! grnyc! drg oddec!owyc! i przewodu pokarmowego, licie za do naparu i mieszanek zio$owyc! przeciwkaszlowyc! i przeciwzapalnyc!. $wiee li%cie s$u do wyrobu stabilizowanego soku 0uccus *lantaginis, a wycigi wodno'alko!olowe z lici do syropw przeciwkaszlowyc! 0irupus *lantaginis. BBB&B WI,&O-I,:NB Wskazania lecznicze na uytek wewn*t'zny: biegunka, dezynteria, bia$e up$awy, krwotok, w tym maciczny, krwioplucie, gru,lica, c!roniczne zapalenie oskrzeli, oglne os$abienie, utrata wagi, op,nienia rozwojowe u dzieci, zapalenia gard$a i angina, zapalenie krtani, stany zapalne nerek, gorczka, nieyt drg oddec!owyc! i zaflegmienie gard$a, astma, koklusz, zaburzenia trawienne, uszkodzenia luzwki o$dka, bezkwano& o$dka i dwunastnicy, endogenne toksyny bakteryjne. Wskazania lecznicze na uytek zewn*t'zny: Cszkodzenia skry wszelkiego poc!odzenia, stany zapalne i wid sromu, zapalenie spojwek i powiek, ukszenia owadw i mii, zapalenie dzise$, liszajec, dermatozy strupiaste, wierzb, wrzody na nogac!.