tradycyjnie odpatna wymiana towarw i usug z partnerami ze sta siedzib poza granic celn pastwa zwraca si tutaj uwag przede wszystkim na odpatno i fakt przemieszczenia towarw przez granic celn podejcie tradycyjne jest niezgodne z obowizujce w olsce od !""# statystyczn definicj $andlu zagranicznego zgodnie z metodologi %epartamentu &tatystyki '() obroty towarowe $andlu zagranicznego opracowane s w oparciu o formu $andlu specjalnego definicja ta obejmuje przywz z zagranicy i wywz za granic wszystkic$ towarw* bez wzgldu na form patnoci* ktre zostay poddane odprawie celnej ostatecznej lub procedurze uszlac$etnienia +w tym nieodpatn pomoc c$arytatywn, $andel specjalny nie uwzgldnia obrotw wolnyc$ obszarw celnyc$ i skadw celnyc$ z zagranic* reeksportu bezporedniego i importu na reeksport bezporedni* usug +z wyjtkiem obrotu uszlac$etniajcego,* remontw* budownictwa* patentw* licencji* know-$ow $andel generalny pojcie szersze* poniewa. obejmuje wszystkie elementy $andlu specjalnego i obroty wolnyc$ obszarw celnyc$ i skadw celnyc$ z zagranic $andel wewntrzwsplnotowy element $andlu zagranicznego w szerokim znaczeniu/ $andel zagraniczny w cisym znaczeniu tego sowa w krajac$ 01 obejmuje jedynie wymian towarw z krajami trzecimi $andel zagraniczny w w.szym znaczeniu wymiana czci produkcji danego kraju na dobra wytwarzane przez inne kraje +dobra materialne, $andel zagraniczny w szerszym znaczeniu to rwnie. usugi zwizane z realizacj transakcji* obroty osigniciami naukowo-tec$nicznymi* patnoci wynikajce z ruc$u ludnoci poza granice kraju* obroty majtkowo-kapitaowe import niezbdny import dbr i usug* ktryc$ nie mo.na wytworzy w danym kraju* a ktre s konieczne do normalnego funkcjonowania spoeczestwa import substytucyjny import produktw zastpujcyc$ produkcj krajow import zaopatrzeniowy import zaspokaja bie.ce potrzeby produkcyjne import inwestycyjny import zaspokaja potrzeby akumulacyjne gospodarki narodowej import konsumpcyjny import zaspokaja potrzeby konsumpcyjne ludnoci 2) ZNACZENIE EKSPORTU I IMPORTU oddziaywanie eksportu na 23 eksport jest czynnikiem popytotwrczym* powoduje wzrost produkcji* zatrudnienia* doc$odw* przyczynia si zatem do wzrostu 23 wytworzonego/ jednoczenie eksport powoduje zmniejszenie poda.y na rynku krajowym* co powoduje wzrost cen na rynku krajowym i przy rosncym popycie pogbia inflacj* zmniejsza si zatem 23 podzielone oddziaywanie importu na 23 import jest czynnikiem poda.otwrczym i zwiksza 23 podzielone/ jednoczenie import zmniejsza popyt krajowy* w zwizku z czym spada zatrudnienie i produkcja* co zmniejsza 23 wytworzone dodanie saldo bilansu $andlowego eksport wikszy od importu 23 wytworzone wiksze od 23 podzielone ujemne saldo bilansu $andlowego eksport mniejszy od importu 23 wytworzone mniejsze od 23 podzielone - nadwy.ka importu nad eksportem musi zosta sfinansowana bd4 rezerwami dewizowymi kraju* kredytami zagranicznymi lub lokatami kapitau obcego terms of trade - cenowe +nominalne, stosunek zmiany rednic$ cen towarw eksportowanyc$ przez dany kraj do zmiany rednic$ cen towarw importowanyc$ przez ten kraj - realne +ilociowe, stosunek zmian iloci towarw* jakie musi eksportowa dany kraj* aby mc importowa okrelone iloci innyc$ towarw bilans patniczy zestawienie obrotw z zagranic* ktre w okresie rocznym zostay zrealizowane prze dany kraj z reszt wiata - od #556 (3 sporzdza bilans patniczy na bazie transakcji +wczeniej na bazie patnoci, - bilans patniczy prezentowany jest w podziale na rac$unek bie.cy* rac$unek kapitaowy* rac$unek finansowy* saldo bdw i opuszcze* oficjalne aktywa rezerwowe - rac$unek ekonomiczny porwnanie spodziewanyc$ efektw z danej transakcji z nakadami niezbdnymi na jej realizacj 1 II ROZDZIA - obrt towarowy z zagranic jest dozwolony ka.demu na rwnyc$ prawac$ ustawa prawo celne z #7 grudnia !"7" zerwaa z pastwowym monopolem $andlu zagranicznego - !""8 olska przystpia do 9wiatowej 'rganizacji :andlu - !""; olska staa si czonkiem '1<% +'rganizacja =sppracy >ospodarczej i ?ozwoju, - !@58@#556 olska staa si czonkiem 01 III ROZDZIA SYSTEM REGULACJI OBROTW Z ZAGRANIC 1) ZASADY BUDOWY SYSTEMU - polityka gospodarcza dziaalno wadzy pastwowej oparta na zao.eniac$ wynikajcyc$ z przyjtej strategii rozwoju/ kompleksowa i dugofalowa koncepcja rozwoju gospodarczego* ktra stanowi podstaw budowy okrelonej polityki gospodarczej - polityka $andlu zagranicznego caoksztat przedsiwzi podejmowanyc$ przez wadz gospodarcz kraju* ktre zmierzaj do realizacji zao.onyc$ celw w zakresie struktury importu oraz eksportu towarw i usug/ polityka $andlu zagranicznego jest wic fragmentem polityki gospodarczej - dwa najwa.niejsze kryteria gospodarowania efektywno produkcji i sprawiedliwy podzia - cel polityki $andlu zagranicznego szybki i zrwnowa.ony rozwj poprzez uczestnictwo kraju w wiatowej wymianie $andlowej/ w praktyce celem jest optymalne dla danego kraju ksztatowanie stosunkw z zagranic/ zapewnienie rwnowagi wewntrznej - inflacja na rynku krajowym rzd pobudza import i ogranicza eksport - bezrobocie rzd pobudza eksport i ogranicza import - przedmiot polityki $andlu zagranicznego strumienie eksportu i importu - strategia rozwoju gospodarczego dugookresowa polityka gospodarcza podstawa kierowania gospodark - polityka $andlu zagranicznego mo.e mie c$arakterA polityki konwencyjnej +>BCCD=C',* autonomicznej +dyskryminacyjna wobec krajw niebdcyc$ czonkami >BCCD=C'* stosowanie wobec tyc$ krajw warunkw mniej korzystnyc$/ preferencyjna stosowanie wobec tyc$ krajw warunkw bardziej korzystnyc$,* specyficznej +dwustronne porozumienie* gdzie jeden partner nie jest czonkiem >BCCD=C'* czonkowie ugrupowania gospodarczego inaczej reguluj wzajemne stosunki $andlowe w umowie dwustronnej* mimo .e oparto j o warunki oglne, - podejcia do polityki $andlu zagranicznego wolnego $andlu i protekcjonistyczna 2) ISTOTA WSPLNOTOWEJ POLITYKI HANDLOWEJ - unijna polityka $andlowa le.y w gestii 01 - polityka makroekonomiczna jest prowadzona autonomicznie przez poszczeglne pastwa czonkowskie dla uniknicia konfliktw na tym tle stosuje si rozstrzygnicia 1uropejskiego Crybunau &prawiedliwoci - zasada swobodnego przepywu towarw wprowadzenie unii celnej i usunicie w obrocie $andlowym midzy krajami czonkowskimi wszelkic$ ogranicze ilociowyc$ w wewntrzunijnym imporcie i eksporcie - unia celna zakaz pobierania ce i opat o takim samym skutku midzy pastwami czonkowskimi* a tak.e stosowanie wsplnej taryfy celnej wobec pastw trzecic$/ zatem w wewntrzunijnyc$ obrotac$ $andlowyc$ nie ma klasycznej polityki $andlowej* ktr zastpia polityka konkurencji - polityka konkurencji zesp rodkw i narzdzi* ktryc$ celem lub skutkiem jest zapobie.enie lub ograniczenie zakce wolnej konkurencji wewntrz wsplnego rynku/ zasada otwartego rynku i wolnej konkurencji stanowi podstaw funkcjonowania europejskiej integracji gospodarczej - w olsce obowizuje wsplnotowe prawo regulujce zasady* mec$anizmy i instrumenty oddziaywajce na obroty $andlowe z krajami trzecimi* jednoczenie nie polskie a wsplnotowe instytucje odpowiadaj za praktyczne zastosowane tego prawa oraz jego zmiany - rzd polski mo.e wpywa na ksztat wsplnej polityki $andlowej za porednictwem swoic$ przedstawicieli w organac$ 01A Eministrw uczestniczcyc$ w ?adzie ds@ 'glnyc$ i &tosunkw )ewntrznyc$ Eambasadora reprezentujcego olsk w 2omitecie &tayc$ rzedstawicieli Euczestnikw 2omitetu !FF Euczestnikw innyc$ komitetw i grup roboczyc$ ?ady 01 oraz 2omisji 1uropejskiej Eczonkw arlamentu 1uropejskiego - gwna rola w procesie przyjmowania nowyc$ lub zmiany istniejcyc$ rozwiza prawnyc$ w zakresie polityki $andlowej przypada ?adzie 0nii 1uropejskiej +ktra czasem dziaa razem z arlamentem 1uropejskim, 2 - jednak.e wyczne prawo inicjatywy* przedstawiania nowyc$ aktw prawnyc$ w sprawac$ regulowanyc$ w ramac$ gospodarczego filara 01* posiada 2omisja 1uropejska - lobbing wywieranie wpywu na przedstawicieli instytucji i organw 01 w celu obrony interesw przez okrelone firmy* zrzeszenia bran.owe* a nawet pastwa czonkowskie ) ADMINISTROWANIE OBROTEM TOWAROWYM Z ZAGRANIC - w obrocie towarowym pomidzy krajami czonkowskimi administrowanie obrotem ogranicza si do biernej rejestracji wielkoci tyc$ obrotw* a rodkw poredniego na nie oddziaywania nale.y upatrywa w unijnej polityce konkurencji - w obrocie towarowym krajw czonkowskic$ z krajami trzecimi reguluj przepisy 01 i w zakresie uzupeniajcym akty wykonawcze prawa wsplnotowego i autonomicznie stanowione krajowe zasady - INTRASTAT rejestracja i monitoring przepyww towarowyc$ wewntrz 01 - gromadzi* przetwarza* opracowuje dane statystyczne - utworzony w !""F roku - informacje o $andlu towarami pomidzy pastwami czonkowskimi 01 s zbierane bezporednio od podmiotw realizujcyc$ wewntrzwsplnotowe obroty towarowe/ podmioty te przesyaj w ka.dym miesicu deklaracj statystyczn G(C?B&CBC/ poprawno deklaracji jest zapewniona dziki mo.liwoci porwnywania danyc$ z deklaracji statystycznej G(C?B&CBC z danymi z deklaracji podatkowej HBC - istnieje zwolnienie z obowizku sprawozdawczego dla podmiotw o najmniejszyc$ obrotac$ +poni.ej progu podstawowego, - jest prg podstawowy i prg szczegowy jeli wywzDprzywz jest na du. kask to podaje si wicej informacji w deklaracji +czyli szczegowy, - szczegowy podstawowy I warto statystyczna* rodzaj transportu* warunki dostawy - kraj poc$odzenia podaje si wycznie w przywozie - standardowe zasady prowadzenia systemu ewidencji G(C?B&CBC nie dotycz w peni specyficznyc$ rodzajw obrotu towarowego - czyli oglnie jest G(C?B&CBC dla wewntrzwsplnotowego obrotu* &B% +&ingle BdministratiJe %okument, dla obrotu z krajami trzecimi i specyficzne rodzaje obrotu towarowego - )integrowana Caryfa <elna =splnot 1uropejskic$ CB?G< wykaz stosowanyc$ przez 01 rodkw polityki $andlowej jest to rozszerzona +u.ytkowa, wersja =splnotowej Caryfy <elnej +<<C,/ CB?G< jest ogaszany na jeden rok kalendarzowy* jest to akt prawny 01* jest poc$odn 2odeksu <elnego +2<01, i 2odeksu <elnego =ykonawczego +2<=01, - aktem wykonawczym do wsplnotowego kodeksu celnego jest krajowe prawo celne - unijna polityka $andlowa rodki taryfowe* parotaryfowe* pozataryfowe - !"#$%& '(")*#+, ca +do obrotw towarowyc$ z krajami trzecimi, - !"#$%& -("('(")*#+, +skutki podobne jak ca, kontyngenty taryfowe* plafony taryfowe* zawieszenia stawek celnyc$* specjalne procedury celne* >eneralny &ystem referencji celnyc$ dla krajw rozwijajcyc$ si* opaty wyrwnawcze - !"#$%& -#.('(")*#+, +ograniczaj rozmiary i znieksztacaj warunki swobody wymiany $andlowej z zagranic, nadzr obrotw* ograniczenia wielkoci obrotu* zakazy importu i eksportu - rodkiem nadzoru nad obrotem towarowym z krajami trzecimi w olsce jest automatyczna rejestracja obrotw +polega na rejestracji przez organ celny przywozu towarw z krajw trzecic$ lub wywozu, oraz na obowizku uzyskania pozwolenia na przywz lub wywz - nadzr a posteriori nie s nao.one na importera dodatkowe obowizki - nadzr a priori mog by ustalone dodatkowe obowizki dla importera* sprowadzajce si do koniecznoci uzyskania pozwolenia - %#/')/0,/' okrelona ilo lub warto danego towaru* ktra mo.e by przywieziona na terytorium danego kraju lub wywieziona z tego terytorium w oznaczonym czasie/ krajowym dysponentem unijnego kontyngentu jest polski minister waciwy do spraw gospodarki* a czyni to w imieniu 2omisji 1uropejskiej +zarzdza kontyngentami, - kontyngentw nie rozdziela si na kraje* ale s one przyznawane poszczeglnym podmiotom gospodarczym w danym kraju - .(%(. mo.e by ustanawiany* je.eli wymaga tego wa.ny interes narodowy lub interes gospodarczy kraju/ zakaz obrotu ustanawia minister waciwy do spraw gospodarki 3 - -#.+#1,/&, jego okres wa.noci wynosi !#5 dni* c$yba .e w rozporzdzeniu o ustanowieniu automatycznej rejestracji okrelono inny termin* a wnioskodawca nie wystpi o udzielenie pozwolenia na okres krtszy - %#/')/0,/' '(")*#+) wprowadzone przez 2omisj 1uropejsk/ na terytorium celne 01 w okresie najczciej roku lub krcej wprowadza si po obni.onej stawce taryfowej okrelon ilo danego towaru/ korzystanie z kontyngentu taryfowego wymaga uzyskania pozwolenia/ po wyczerpaniu mo.na nadal sprowadza dany towar* ale po stawkac$ konwencyjnyc$ lub autonomicznyc$ - -1(*#/ '(")*#+) akt prawny/ wprowadzenie obni.onej stawki celnej oraz okrelenie odnoszcej si do niej orientacyjnej iloci lub wartoci towarw/ plafon zostaje zamknity wwczas gdy zadecyduje o tym 2omisja 1uropejska/ na import towarw objtyc$ plafonem nie wymaga si pozwolenia +inaczej ni. w kontyngencie, - S)2',3 P",*,",/45& G,/,"(1/)46 w stosunku do krajw rozwijajcyc$ si/ od !@5K@!"K! roku/ cec$uje go brak elementu wzajemnoci/ beneficjenci systemu nie s zobowizani do analogicznyc$ ustpstw celnyc$ wobec towarw eksportowanyc$ na ic$ rynek przez kraje 01/ systemem objte s towary przemysowe - #-7(') +)"8+/(+4., gwnie wobec towarw poc$odzenia rolnego/ stosowane gwnie jako dopaty do unijnego eksportu rolno-spo.ywczego +refundacje, 9) DUMPING - dumping sprzeda. towarw lub usug za granic po cenac$ ni.szyc$ od cen uzyskiwanyc$ za nie w analogicznyc$ warunkac$ na rynku krajowym/ jest to nieuczciwa metoda konkurencji wobec producentw w kraju importujcym :) SUBSYDIA - subsydia wkad finansowy bd4 wsparcie doc$odowe lub finansowe ze strony rzdu lub jakiejkolwiek innej instytucji publicznej* dajce bezporednio std pynce korzyci beneficjentowi z tego kraju* szczeglnie umo.liwiajce mu eksport lub jego wzrost - subsydia s podzielone naA dozwolone +zielone,* produkcyjne +.te* czyli sankcjonowane,* zakazane +czerwone* obejmuj bezporednie finansowe wsparcie eksportu* czyli subsydia eksportowe, ; ROZDZIA - !@58@#556 przestaa obowizywa polska taryfa celna/ zastpia j =splna Caryfa <elna ;I ROZDZIA - rynek otoczenie ekonomiczne* w ktrym zawierane s transakcje $andlowe - rynek w ujciu przestrzennym miejsce zawierania transakcji $andlowyc$ - rynek w ujciu podmiotowym zbiorowo podmiotw gospodarujcyc$* z ktryc$ cz reprezentuje popyt* a druga cz poda. - rynek w ujciu dynamicznym zderzenie si dwc$ si* czyli popytu i poda.y* wskutek czego doc$odzi do ksztatowania si warunkw* w ktryc$ s zawierane transakcje $andlowe - rynek formalny +inaczej instytucjonalny, rynek o najwy.szym stopniu zorganizowania/ do takic$ rynkw zalicza si giedy* aukcje* przetargi* targi i wystawy midzynarodowe - rynek sprzedawcy przewaga popytu nad poda. stawia sprzedajcego w szczeglnie korzystnej dla niego sytuacji - rynek nabywcy przewaga poda.y nad popytem kupujcy oczekuj szczeglnie korzystnyc$ ofert poszczeglne rynki wpywaj na siebie wzajemnie* wywoujc okrelone zjawiska i utrwalajc bd4 zmieniajc pewne tendencje i tak mamy podzia naA - rynek towarw substytucyjnyc$ zaamanie poda.y okrelonego towaru na jednym rynku powoduje zazwyczaj przeniesienie czci popytu na inne rynki +w znaczeniu geograficznym, oraz wanie na rynki towarw substytucyjnyc$ - rynek towarw komplementarnyc$ w tym przypadku wzrost popytu na jednym rynku przynosi skutek w postaci wzrostu popytu na rynku towarw* ktre uzupeniaj si w zaspokajaniu okrelonyc$ potrzeb czy te. spenianiu okrelonyc$ funkcji - rynek pierwotny gwne miejsce koncentracji produkcji r.nyc$ towarw - rynek centralny gwny orodek koncentracji popytu tyc$ samyc$ towarw 4 - GIEDA stae* odbywajce si w okrelonym czasie miejscu* podporzdkowane okrelonemu regulaminowi spotkania osb pragncyc$ zawrze transakcje kupa-sprzeda.y oraz osb poredniczcyc$ w zawieraniu transakcji* ktryc$ przedmiotem s bd4 pienidze +dewizy,* weksle* papiery wartociowe - transakcje rzeczywiste +efektywne, celem jest faktyczne dostarczenie towaru od sprzedajcego do kupujcego* mog by realizowane w terminie natyc$miastowym lub p4niejszym +dostawne* forward, - transakcje nierzeczywiste +futures* spekulacyjne, celem jest zabezpieczenie przed stratami spowodowanymi zmianami cen w obrotac$ rzeczywistyc$* ten rodzaj transakcji zabezpieczajcym okrelany jest mianem $edgingu - transakcje opcyjnie rwnie. zabezpieczaj przed ryzykiem w obrocie giedowym kupujcy nabywa prawo +nie obowizek, do kupna lub sprzeda.y okrelonego kontraktu za cile okrelon cen w dowolnym czasie w przyszoci* przed nadejciem daty realizacji kontraktu lub najp4niej w ustalonym terminie - cec$y towarw giedowyc$ jednorodno +jednakowe cec$y waciwe* poszczeglne partie towarw s wymienne, i podatno na standaryzacj +towar mo.e by opisany za pomoc standardw* w sposb wystarczajcy do podjcia decyzji o dokonaniu zakupw, - AUKCJA mog uczestniczy brokerzy* towary aukcyjne s pogrupowane w poszczeglne partie +loty,* ktre wystawiane s na sprzeda./ sprzeda. aukcyjna mo.e by prowadzona w sposb cigy lub dora4ny/ konieczno zgromadzenia towarw przeznaczonyc$ do sprzeda.y w miejscu* w ktrym mog one by udostpnione n a zainteresowanyc$/ typowy towar aukcyjny jest zindywidualizowany* niejednorodny - TARGI MIDZYNARODOWE organizowane przez stron poda.y i su. zaprezentowaniu towarw przeznaczonyc$ na eksport/ gwnym czynnikiem jest kontaktowanie poda.y z popytem ponad granicami krajw/ targi pozwalaj na bezporednie badanie zainteresowa +rozpoznawanie popytu,* rozpoznanie konkurencji* nawizanie kontaktw - targi midzynarodowe a wystawy na targac$ wystawia si eksponaty jako ofert* a wystawy rola eksponatw sprowadza si do samego pokazu - przeciwstawienie poda.y i popytu na ograniczonej przestrzeni i w okrelonym czasie - przedmiotem na targac$ s produkty przemysu maszynowego i artykuy konsumpcyjne niepodatne na standaryzacj i niejednorodne - !"#K 0nia Cargw Lidzynarodowyc$ +0nion des Moires Gnternationales, 0MG z siedzib w ary.u/ czonkiem zao.ycielem byy midzy innymi Lidzynarodowe Cargi oznaskie/ w !"F5 odby si w oznaniu kongres tej organizacji/ 0MG zajmuje si koordynacj dziaalnoci targowej w skali midzynarodowej - PRZETARGI MIDZYNARODOWE przetarg jest form organizacji rynku* nazywany rynkiem formalnym uomnym* jednorazowo wystpujcym rynkiem formalnym/ jest to konkurs* do ktrego organizator zaprasza oferentw/ istotna jest tutaj ocena otoczenia rynkowego* w ktrym przetarg ma by przeprowadzony +ustalenie relacji midzy popytem a poda./ w przypadku transakcji eksportowyc$ lepszy oka.e si rynek sprzedawcy* w przypadku transakcji importowyc$ lepszy oka.e si rynek nabywcy, - procedury przetargowe s zazwyczaj czasoc$onne i kosztowne - przedmiotem przetargw s zazwyczaj towary o znacznej wartoci* s te. stosowane do organizacji zakupw towarw zaopatrzeniowyc$ o c$arakterze masowym - przetargi otwarte +publiczny zazwyczaj stosowane kiedy towary nie musz c$arakteryzowa si szczeglnymi cec$ami, i zamknite +ograniczony, - warunki przetargowe pakiet dokumentw* w ktryc$ zawarte s wszystkie istotne oczekiwania organizatora przetargu co do samego przedmiotu* jak i w odniesieniu do warunkw $andlowyc$ transakcji - przebieg podjcie decyzji o przetargu* opracowanie warunkw przetargowyc$* ogoszenie o przetargu* zbieranie ofert i pobieranie wadium* otwarcie i analiza ofert* decyzja o wyborze oferty* dalsze negocjacje z wybranym oferentem ;II ROZDZIA ZWYCZAJE I <ORMUY W HANDLU ZAGRANICZNYM - definicja zawarta w ?eguac$ =arszawsko-'ksfordzkic$ praktyka bran.owa zwyczaj tak powszec$ny w danej bran.y* .e nale.y uzna* i. strony umowy sprzeda.y wiedz o istnieniu takiego zwyczaju i zawary umow z jego uwzgldnieniem - zwyczaje powszec$ne* krajowe* regionalne* miejscowe - szczeglnym przypadkiem zwyczajw miejscowyc$ s zwyczaje w poszczeglnyc$ portac$ morskic$ - zwyczaje oglno$andlowe i bran.owe - zwyczaje $andlowe powstaj samorzutnie +nie s ani ustanawiane ani wprowadzane, - ustawa o izbac$ gospodarczyc$ izba gospodarcza mo.e wydawa opinie o istniejcyc$ zwyczajac$ dotyczcyc$ dziaalnoci gospodarczej 5 - zwyczaje ustpuj przed normami prawnymi bezwzgldnie obowizujcymi* wyra4nie wyra.onej w umowie woli stron* ale maj pierwszestwo przed normami prawa dyspozytywnego przyjty* powszec$nie stosowany* akceptowany sposb postpowania przy zawieraniu i wykonywaniu transakcji $andlowyc$ jednolity sposb interpretacji terminw $andlowyc$ nie jest norm prawn nie mo.e by sprzeczny z normami prawa powszec$nie obowizujcego ZBIORY ZASAD I REGU POSTPOWANIA o dotyczce umw sprzeda.y towaru - Lidzynarodowe ?eguy =ykadni Cerminw :andlowyc$ Gncoterms #555 - )nowelizowane Bmerykaskie %efinicje :andlu )agranicznego !"6! - ?eguy =arszawsko-'ksfordzkie !"F# - 2onwencja (arodw )jednoczonyc$ o umowac$ midzynarodowej sprzeda.y towarw !"75 o dotyczce przewozu towaru - ?eguy :aga-Hisby !";7 - ?eguy :amburskie !"K7 o dotyczce umw ubezpieczenia towaru - 2lauzule Gnstytutowe angielskie warunki ubezpieczenia* opracowane pod egid Gnstytutu Nondyskic$ 0bezpieczycieli - B%& 'glne =arunki 0bezpieczenia Lorskiego o dotyczce awarii wsplnej - ?eguy Oorku-Bntwerpii !""6 o dotyczce patnoci w transakcjac$ $andlu zagranicznego - Pednolite )wyczaje i raktyka Bkredytywy %okumentowej !""F - Pednolite ?eguy Gnkasa !""; INCOTERMS - opracowane przez Lidzynarodow Gzb :andlow - faz przygotowawcz Gncoterms byy Crade Cerms zbir istniejcyc$ w poszczeglnyc$ krajac$ i orodkac$ $andlu r.nicyc$ si od siebie wykadni takic$ samyc$ formu $andlowyc$ +przykadowo fob czy cif,/ Crade Cerms byy publikowane w latac$ !"#F* !"#7 i !"8F +najbardziej znane s z !"#7, - na podstawie Crade Cerms Lidzynarodowa Gzba :andlowa opracowaa i ogosia pod nazw Gncoterms !"F; ujednolicon wykadni !! formu $andlowyc$ przeznaczon do dobrowolnego wykorzystywania przez kupcw/ byy to normy o c$arakterze umownym - nowa wersja Gncoterms !"8F ujta w niej zostaa wykadnia " formu* nieuwzgldnione zostay formuy QfreeR i Qfree deliJeredR - !";K Lidzynarodowa Gzba :andlowa ogosia wykadni dwc$ dalszyc$ formu QdeliJered at frontierR i QdeliJeredR - !"K; ogoszona zostaa interpretacja formuy $andlowej M'3 airport stosowanej w umowac$ sprzeda.y przewidujcyc$ wykorzystanie transportu lotniczego - !"75 ustalono jednolity tekst wszystkic$ wykadni od !"8F i nadano jej nazw Gncoterms* a tak.e dodano # nowe formuy $andlowe* Gncoterms zawiera zatem !6 formu* podzielone na 6 grupy +G to 7 formu z Gncoterms !"8F* GG to # formuy z !";K* GGG to formua M'3 airport* GH to F formuy wykorzystywane do transportu kombinowanego, - !""5 istotne zmiany podzielono !F formu +ominito M'3 airport, na 6 grupy +1* M* <* %, E1 eS works obowizek sprzedajcego postawienia towaru do dyspozycji kupujcego w miejscu skadowania EM free carrier* free alongside s$ip* free on board obowizek sprzedajcego dostarczenia towaru przewo4nikowi wskazanemu przez kupujcego E< 6 formuy obowizek sprzedajcego zawarcia umowy przewozu* ale sprzedajcy nie ponosi ryzyka zwizanego z przewozem E% deliJered at frontier* deliJered eS s$ip* deliJered eS Tuay* deliJered duty unpaid* deliJered duty paid sprzedajcy ponosi koszty i ryzyko dostarczenia towaru do miejsca wskazanego w umowie INCOTERMS 2=== - !F formu/ oryginalny jzyk to angielski* a jzyk francuski jest tumaczeniem 6 o E D,-("'>", - E?W 1S =orks +Unamed place, sprzedajcy stawia towar do dyspozycji kupujcego w swoim magazynie lub innym uzgodnionym miejscu* sprzedajcy nie ma .adnyc$ obowizkw w zakresie formalnoci eksportowyc$* transportu* zaadowania towarw na rodek transportu kupujcego/ formua ta wyra.a minimum obowizkw i kosztw sprzedajcego/ ryzyko przec$odzi na kupujcego z c$wil gdy towary zostay postawione mu do dyspozycji zgodnie z umow* pod warunkiem* .e zostay nale.ycie przypisane do danej umowy +wyodrbnienie w magazynie* stosowne oznakowanie, o < M(&/ 4(""&(0, >/-(&$ - <CA Mree <arrier +Unamed place, sprzedajcy dostarcza towar w uzgodnionym miejscu przewo4nikowi wyznaczonemu przez kupujcego/ je.eli dostawa nastpuje na terenie sprzedajcego* wwczas ma on obowizek zaadowania towaru na rodek przewozu/ je.eli dostawa nastpuje w jakimkolwiek innym miejscu* sprzedajcy stawia towar do dyspozycji kupujcego na rodku transportu* bez obowizku wyadowania/ formua to mo.e by stosowana niezale.nie od rodzaju transportu - <AS Mree Blongside &$ip +Unamed port of s$ipment, sprzedajcy wykonuje dostaw poprzez umieszczenie towarw obok statku +miejsce w zasigu portowyc$ urzdze przeadunkowyc$ lub urzdze przeadunkowyc$ znajdujcyc$ si na statku, w oznaczonym porcie wysyki* od tego momentu wszystkie koszty oraz ryzyko ponosi kupujcy/ formua mo.e by stosowana przy przewozac$ transportem morskim lub wodnym rdldowym - <OB Mree on 3ard +Unamed port of s$ipment, sprzedajcy zaadowuje towar na statek podstawiony przez kupujcego w oznaczonym porcie/ dostaw uwa.a si za dokonan gdy towary przec$odz ponad burt statku/ od tego momentu wszystkie koszty oraz ryzyko straty lub szkody ponosi kupujcy/ odnosi si do transportu morskiego lub wodnego rdldowego o C M(&/ 4(""&(0, -(&$ - C<R <ost and Mreig$t +Unamed port of destination, obowizki sprzedajcego s takie same jak przy M'3 +towar ma by zaadowany na statek* a ryzyko straty lub szkody przec$odzi na kupujcego w c$wili przekraczania przez towar linii burty statku,/ r.nica polega na tym* .e sprzedajcy ma obowizek zawarcia umowy o przewz drog morsk i ponoszenia kosztw przewozu* czyli frac$tu morskiego do oznaczonego portu przeznaczenia/ dotyczy transportu morskiego lub wodnego rdldowego - CI< <ost* Gnsurance and Mreig$t +Unamed port of destination formua <M? plus obowizek zawarcia umowy ubezpieczenia morskiego przez sprzedajcego/ ryzyko transportu morskiego ponosi kupujcy* ale umow ubezpieczenia tego ryzyka zawiera sprzedajcy* koszt ubezpieczenia wczony jest do ceny towaru/ dodatkowo sprzedajcy powinien* na .danie kupujcego zawsze na jego rac$unek tak.e umow ubezpieczenia wojennego i strajkowego* a koszt tyc$ ubezpiecze nie wc$odzi w skad ceny towaru/ dotyczy transportu morskiego lub wodnego rdldowego - CPT <arriage aid to +Unamed place of destination, uniwersalny odpowiednik formuy <M?/ sprzedajcy dostarcza towar przewo4nikowi* a tak.e zawiera umow przewozu G ponosi koszty przewozu* ryzyko zwizane z przewozem ponosi kupujcy/ jeli przewz jest wykonywany przez kilku kolejnyc$ przewo4nikw to ryzyko przec$odzi na kupujcego z c$wil przekazania towaru pierwszemu z nic$/ <C dotyczy ka.dego rodzaju transportu +tak.e multimodalnego, - CIP <arriage and Gnsurance aid to +Unamed place of destination, uniwersalny odpowiednik formuy <GM/ ryzyko straty lub uszkodzenia towaru przec$odzi na kupujcego z c$wil dostarczenia towaru pierwszemu przewo4nikowi/ sprzedajcy zawiera umow przewozu oraz umowy ubezpieczenia transportowego/ sprzedajcy na .danie kupujcego powinien tak.e zawrze umow ubezpieczenia wojennego G strajkowego/ pozostae obowizki zwizane z ubezpieczeniem s takie same jak w formule <GM o D A""&@(1 - DA< %eliJered at Mrontier +Unamed place, sprzedajcy stawia towar do dyspozycji kupujcego na rodku transportu* czyli niewyadowany* w oznaczonym miejscu na granicy* ale przed granic celn/ mo.e to by dowolna granica* w tym tak.e granica kraju eksportera/ w umowie trzeba dokadnie okreli granic i miejsce na granicy/ ryzyko przec$odzi na kupujcego z c$wil dostawy w oznaczonym miejscu na uzgodnionej granicy/ dotyczy dostaw dowolnym rodkiem transportu ldowego - DES %eliJered eS &$ip +Unamed port of destination, sprzedajcy stawia towar do dyspozycji kupujcego na statku w oznaczonym porcie przeznaczenia/ sprzedajcy ponosi koszty i ryzyko do momentu postawienia towaru do dyspozycji kupujcego przed rozpoczciem wyadunku/ koszt wyadunku i ryzyko z tym zwizane ponosi kupujcy/ dotyczy transportu morskiego i wodnego rdldowego* mo.e te. by stosowana przy transporcie multimodalnym* jeli ostatnim przewo4nikiem byby przewo4nik morski lub wodny rdldowy 7 - DEA %eliJered eS Vuay +Unamed port of destination, rozwinicie formuy %1&/ obowizkiem sprzedajcego jest nie tylko dostarczenie towaru na statku to portu przeznaczenia* ale tak.e ponoszenie kosztw wyadunku na nabrze.e oraz ryzyka a. do momentu dostawy towaru/ towar powinien by postawiony do dyspozycji kupujcego w oznaczonym terminie lub w uzgodnionym czasie - DDU %eliJered %uty 0npaid +Unamed place of destination, sprzedajcy dostarcza towar* niewyadowany z wykorzystywanego rodka przewozu* w oznaczony miejscu przeznaczenia i ponosi wszystkie zwizane z tym koszty i ryzyko* z wyjtkiem opat celnyc$* czy podatkw obowizujcyc$ w kraju przeznaczenia/ koszty opat celnyc$ oraz ryzyko od momentu dostawy ponosi kupujcy - DDP %eliJered %uty aid +Unamed place of destination, maksimum obowizkw sprzedajcego/ obowizki sprzedajcego w zakresie dostawy s takie jak przy formule %%0* ale sprzedajcy ponosi dodatkowo koszty opat celnyc$ i podatkw zwizanyc$ z importem do kraju przeznaczenia/ dotyczy ka.dego rodzaju transportu* ale nie zaleca si jej* je.eli dostawa ma by dokonana w porcie OB#+&C.%& 2-".,$(5C4,0# OB#+&C.%& %>->5C4,0# %ostarczenie towarw zgodnie z umow )apacenie ceny Nicencje* upowa.nienia i formalnoci Nicencje* upowa.nienia i formalnoci 0mowy przewozu i ubezpieczenia 0mowy przewozu i ubezpieczenia %ostawa rzyjcie dostawy rzejcie ryzyka rzejcie ryzyka odzia kosztw odzia kosztw owiadomienie kupujcego owiadomienie sprzedajcego %owd dostawy* dokument transportowy lub rwnorzdny przekaz elektroniczny %owd dostawy* dokument transportowy lub rwnorzdny przekaz elektroniczny &prawdzanie* pakowanie* znakowanie 2ontrola towarw Gnne obowizki Gnne obowizki INCOTERMS 2=1= - zamiast !F formu jest !! R,0>7) $1( +2.)2'%&46 !"#$%8+ & 0(7D.& '"(/2-#"'> 1W= 1W ='?2& + ) )B2XB%0, M<B M?11 <B??G1? + %'&CB?<)'(O %' ?)1='Y(G2B, <C <B??GB>1 BG% C' + ?)1=Z) 'XB<'(O %', <G <B??GB>1 B(% G(&0?B(<1 BG% C' + ?)1=Z) G 031)G1<)1(G1 'XB<'(1 %', %BC %1NGH1?1% BC C1?LG(BN + %'&CB?<)'(O %' C1?LG(BN0, %B %1NGH1?1% BC 'G(C + %'&CB?<)'(O %' LG1P&<B, %% %1NGH1?1% %0CO BG% + %1NGH1?1% %0CO BG%, R,0>7) $1( '"(/2-#"' 3#"2%&,0# I +#$/,0# !"8$1C$#+,0# MB& M?11 BN'(>&G%1 &:G + %'&CB?<)'(O =)%X0[ 30?CO &CBC20, M'3 M?11 '( 3'B?% +%'&CB?<)'(O (B &CBC12, <M? <'&C B(% M?1G>:C +2'&)C i M?B<:C, <GM <'&C G(&0?B(<1 M?1G:>C + 2'&)C* 031)G1<)1(G1 G M?B<:C, - znikaj %BM* %%0* %1V* %1& - wprowadzenie %B i %BC - M<B koszty odprawy celnej w eksporcie ponosi sprzedajcy - <C ryzyko zwizane z adunkiem przec$odzi ju. w momencie przekazania towaru przewo4nikowi - DAP %eliJery at lace sprzedajcy dostarcza towar do okrelonego miejsca* w tym miejscu koszty +w tym koszt rozadunku, i ryzyko przec$odzi na kupujcego/ tutaj bardzo wa.ne jest wyznaczenie dokadnego miejsca/ sprzedajcy nie wyadowuje towaru* c$yba .e strony uzgodniy inaczej i nie ma prawa doc$odzi zwrotw kosztw* jeli paci za rozadunek/ umow przewozu zawiera sprzedajcy/ formua nie okrela kto ma obowizek ubezpieczenia towaru/ odpraw eksportow co do zasady aran.uje sprzedajcy* a importow kupujcy - DAT %eliJery at Cerminal sprzedajcy ma obowizek dostarczenia adunku do okrelonego terminalu w danym porcie* w tym miejscu koszty i ryzyko przec$odzi na kupujcego/ sprzedajcy dowozi i rozadowuje/ REGUY WARSZAWSKOEOKS<ORDZKIE 8 - gruntowne studium umowy sprzeda.y zawartej na warunkac$ <GM - pierwotnie byy to rzeczywicie reguy warszawskie +!"#7, przez &towarzyszenie rawa Lidzynarodowego i przyjte na konferencji w =arszawie/ dopiero p4niej uzgodniono je z Lidzynarodow Gzb :andlow w ary.u* a zmiany zostay zaakceptowane w !"F# na konferencji w 'ksfordzie - #! regu - nie s ani prawem midzynarodowym* ani stwierdzonym i ogoszonym zwyczajem $andlowym - s propozycj norm umownyc$ mo.liwyc$ do wykorzystania w umowac$ sprzeda.y towarw ?;III ROZDZIA TRANSAKCJA - transakcja szereg powizanyc$ ze sob umw krajowyc$ i zagranicznyc$* ktryc$ celem jest realizacja postanowie kontraktu oraz sam kontrakt/ transakcja obejmuje dwa strumienie przepywu dbrA dostaw towarw lub usug od sprzedajcego do kupujcego oraz wiadczenie wzajemne w formie pieni.nej lub towarowej od kupujcego do sprzedajcego - klasyczne formy $andlu zagranicznego eksport* import* reeksport - specjalne formy $andlu zagranicznego obrt uszlac$etniajcy* obrt reparacyjny* transakcje wizane +wzajemnie uwarunkowane,* obrt licencjami i know-$ow* franc$ising* bezporednie inwestycje zagraniczne EKSPORT BEZPOFREDNI - sprzeda. za granic towarw bez korzystania przy tym z usug jakiegokolwiek porednika - plusem jest to* .e eksporter utrzymuje bezporednie kontakty z odbiorc towarw* dodatkowo wiadczy inne usugi +doradztwo* konserwacja* naprawa,* ni.sze koszty - minusem jest to* .e wymaga to dobrej znajomoci rynkw zagranicznyc$ EKSPORT POFREDNI - producent dostarcza towary krajowemu eksporterowi lub krajowej filii zagranicznego importera w celu ic$ sprzeda.y za granic/ koszty i ryzyko zwizane z dalsz dystrybucj przejmuje na siebie porednik - lepszy dla mayc$ i rednic$ firm IMPORT BEZPOFREDNI - sprowadzanie towarw bezporednio od producentw lub dostawcw zagranicznyc$* a wic bez udziau krajowyc$ firm poredniczcyc$ IMPORT POFREDNI - sprowadzanie towarw z zagranicy za porednictwem krajowyc$ firm $andlowyc$ - szczeglnie wskazany* gdy zapotrzebowanie na towary importowane jest niedu.e i nieregularne REEKSPORT - sprzeda. za granic towaru kupionego za granic i ewentualnie poddanego w kraju oczyszczeniu* sortowaniu* przepakowaniu lub skierowanego wprost z miejsca poc$odzenia do zagranicznego nabywcy OBRT USZLACHETNIAJCY - przekazanie przez zleceniodawc zagranicznemu zleceniobiorcy okrelonego przedmiotu w celu jego uszlac$etnienia +zwikszenie wartoci przez czynnoci o c$arakterze produkcyjnym,* a nastpnie towar wraca do kraju poc$odzenia* pozostajc cay czas wasnoci wysyajcego/ dla firmy oddajcej towar do uszlac$etnienia obrt ma c$arakter pasywny* a dla filmy przyjmujcej towar ma c$arakter aktywny OBRT REPARACYJNY - wysyaniu za granic uszkodzonyc$ rzeczy w celu ic$ naprawy albo na przyjmowaniu z zagranicy rzeczy do naprawy w kraju i odsyaniu ic$ z powrotem do zagranicznego waciciela - wykorzystanie istniejcyc$ midzy krajami r.nic w wysokoci kosztw pracy TRANSAKCJE LICENCJAMI - transfer przez granic niematerialnyc$ dbr przemysowyc$ +opatentowanyc$ wynalazkw* znakw towarowyc$ c$ronionyc$ rejestracj* wzorw u.ytkowyc$* know-$ow, - know-$ow wiedza tec$niczna* tec$nologiczna* organizacyjna zwizana z procesem wytwarzania okrelonego produktu - wa.nym elementem jest klauzula dotyczca eksportu wyrobw licencjacyjnyc$ +licencjodawca zastrzega sobie rynki* ktre c$ce zatrzyma wycznie dla siebie, ZAGRANICZNE INWESTYCJE BEZPOFREDNIE 9 - forma dugoletniej lokaty kapitau za granic* polegajca na stworzeniu w obcym kraju nowego przedsibiorstwa* zagranicznej filii* zakadu monta.owegoD zakupie istniejcego przedsibiorstwa za granicD wykupieniu takiej iloci akcji bd4 udziaw zagranicznego przedsibiorstwa* ktra pozwala na kontrolowanie jego dziaalnociD udzieleniu dziaajcemu za granic przedsibiorstwu z udziaem wasnym kredytw* a tak.e wyposa.enie go w dobra inwestycyjne - motywy inwestowania za granic c$ poszerzenia zbytu na produkowane w kraju towary* motyw zaopatrzeniowy +bezpieczne 4rdo surowcw,* wzgldy kosztowe +tasza ni. w kraju sia robocza,* ni.sze podatki TRANSAKCJE WZAJEMNIE UWARUNKOWANE - obejmuj midzynarodowe transakcje $andlowe* c$arakteryzuj si wzajemnoci* ograniczon rol pienidza i niskim stopniem przejrzystoci - przyczyn zawierania transakcji wizanyc$ s wzgldy finansowe lub marketingowe - transakcje barterowe* transakcje kompensacyjne stricte* transakcje wizane wzajemnie* samospata inwestycji i offset TRANSAKCJE BARTEROWE - jeden kontrakt regulujcy przepywy towarw lub wiadczenie usug o jednakowej wartoci w obu kierunkac$/ ka.da ze stron jest jednoczenie eksporterem i importerem TRANSAKCJE KOMPENSACYJNE STRICTO GKOMPENSATY) - czasem nazywane nowoczesnym barterem - eksporter przyjmuje zapat za dostarczone towary w peni lub czciowo w towarze - cao dostaw uregulowana jest w jednym kontrakcie* ktry zawiera klauzul* zobowizujc partnerw do wzajemnego zakupu towarw - w przeciwiestwie do barteru w transakcji kompensacyjnej wzajemne dostawy towarw zostaj wycenione w uzgodnionej walucie - wzajemne dostawy powinny si zasadniczo wyrwnywa pod wzgldem wartociowym* ale w praktyce mo.e okaza si to niemo.liwe* dlatego powsta r.nic reguluje si w dewizac$ TRANSAKCJE WIZANE WZAJEMNIE +rwnolege* kontrzakup, - uzale.nienie sprzeda.y lub kupna jednego towaru od kupna lub sprzeda.y drugiego towaru +poziome, - uzale.nienie sprzeda.y towaru* na ktrym bardzo zale.y zagranicznemu kontra$entowi od rwnoczesnego zakupu przez niego mniej atrakcyjnego towaru od tego samego eksportera +pionowe, - dwa lub wicej kontraktw kontrakt eksportowy +bazowy, i kontrakt importowy +kompensacyjny,/ zawierane s oddzielnie TRANSAKCJE SAMOSPATY +buy-back, - dotycz eksportu na warunkac$ kredytowyc$ kompletnyc$ obiektw przemysowyc$ lub maszyn* urzdze* licencji* know-$ow - zapata za te wiadczenia nastpuje w caoci lub w czci w formie dostawy towarw wyprodukowanyc$ przez odbiorc przy zastosowaniu dostarczonyc$ mu maszyn TRANSAKCJE O<<SETOWE +porozumienia wyrwnawcze, - zobowizanie eksportera okrelonyc$ towarw do wykonania okrelonyc$ zobowiza inwestycyjno- $andlowyc$ +dokonanie inwestycji* pomoc przy eksporcie towarw na rynki krajw trzecic$* wykorzystanie we wasnej produkcji komponentw wytwarzanyc$ przez przedsibiorstwa z kraju importera, na rzecz importera tyc$ dbr - dotyczy zazwyczaj kontraktw o du.ej wartoci - zazwyczaj pomidzy krajami wysoko rozwinitymi - bezporedni zakup przez gwnego eksportera towarw zwizanyc$ z przedmiotem podstawowego kontraktu eksportowego - poredni zakup towarw niezwizanyc$ z przedmiotem podstawowego kontraktu eksportowego POJCIE I STRUKTURA KONTRAKTU - kontrakt umowa kupna lub sprzeda.y towarw i usug zawierana z kontra$entem zagranicznym - jednodokumentowe i wielodokumentowe - swobodne i formalne - z natyc$miastow dostawa lub z dostaw na miejsce - gotwkowe* kredytowe* clearingowe* wolnodewizowe - pisemne* elektroniczne* ustne 10 - typowe +na gotowyc$ formularzac$ opracowanyc$ i opublikowanyc$ przez zrzeszenia bran.owe* na dostaw towarw masowyc$, - klauzule podstawowe dotycz przedmiotu kontraktu* okrelenia jego rodzaju* gatunku* stopnia jakoci* kondycji* opakowania* ceny* terminu dostawy* warunkw patnoci i odbioru - klauzule uzupeniajce odnosz si do kar umownyc$* siy wy.szej* reklamacji i arbitra.u - dane o c$arakterze formalno-porzdkowym obejmuj nazwy i adresy stron* dat i miejsce sporzdzenia* numery ewidencyjne i podpisy stron - kontrakty na dostaw dbr inwestycyjnyc$ oprcz wy.ej wymienionyc$ zawieraj tez klauzule specyficzne dokumentacja specyficzna* klauzula gwarancyjna* klauzula dotyczca monta.u - towar giedowy nale.y poda nazw oraz standard - towar aukcyjny nale.y poda numer lotu - klauzula licencyjna precyzuje warunki uzyskania zgody na przywz lub wywz towaru - klauzula siy wy.szej przewiduje zwolnienie od odpowiedzialnoci za niewykonanie zobowizania strony* ktrej w wykonaniu czynnoci przeszkodziy okolicznoci siy wy.szej - klauzula kar umownyc$ sankcje za niewykonanie zobowiza okrelonyc$ w kontrakcie - klauzula reklamacyjna ustala powody wnoszenia reklamacji* odpowiedzialnoci eksportera za wady towaru i granice tej odpowiedzialnoci - klauzula arbitra.owa dotyczy przekazania sporu do rozstrzygnicia w postpowaniu polubownym - klauzula prawa waciwego odnosi si do takic$ spraw* ktre nie zostay w sposb jasny i precyzyjny okrelone w treci kontraktu* zazwyczaj wskazuje cile okrelone prawo - klauzula dotyczca dokumentacji tec$nicznej obejmuje opisy* szkice* sc$ematy* instrukcje obsugi i monta.owe - klauzula gwarancyjna zabezpieczenie jakoci PODSTAWOWE DOKUMENTY HANDLOWE - faktura inJoice wystawiana przez sprzedajcego* potwierdza wykonanie dostawy towarw lub wykonanie usugi - prowizoryczna w przypadku dostaw czciowyc$/ po zakoczeniu dostaw czciowyc$ wystawiana jest faktura ostateczna - pro forma +fikcyjna, przed wykonaniem dostawy* jako zacznik do oferty - &B% jednolity dokument administracyjny* na ktrym dokonywane jest zgoszenie celne towaru DOKUMENTY TRANSPORTOWE KONOSAMENT - stosowany w przewozie towarw drog morsk - wystawiany przez przewo4nika* ktry potwierdza przyjcie do przewozu opisanyc$ w konosamencie towarw* a tak.e zobowizuje si do wydania ic$ prawnmu posiadaczowi konosamentu w porcie przeznaczenia - jest zbywalnym potwierdzeniem zawarcia umowy o przewz - w celu odebrania towaru od przewo4nika w miejscu przeznaczenia trzeba dysponowa oryginalnym konosamentem +jest kilka egzemplarzy konosamentu, - konosament na towary przyjte do zaadowania stwierdza fakt przyjcia towaru przez przewo4nika do zaadowania - konosament na towary zaadowane stwierdza * .e towary faktycznie znajduj si na statku - konosament liniowy ma zastosowanie w .egludze liniowej - konosament czarterowy stosowany w .egludze nieregularnej - konosament brudny zawiera uwagi przewo4nika na temat wadliwego stanu towaru lub opakowania przyjtego przez przewo4nika - konosament czysty nie zawiera uwag przewo4nika na temat wadliwego stanu towaru U - konosament zwyky stosowany jest w przewozie towarw drog morsk bez przeadunku - konosament bezporedni w przewozie towarw z portu zaadowania do portu przeznaczenia z przeadunkiem w jednym lub kilku portac$* gdy do przewozu tego towaru zaanga.owanyc$ jest kilku przewo4nikw* indywidualnie odpowiadajcyc$ za swj odcinek przewozu - konosament imienny na okrelonego odbiorc* mo.e by przeniesiony na inn osob poprzez przelew wierzytelnoci - konosament na okaziciela mo.e by przeniesiony poprzez jego wydanie* a uprawnionym jest okaziciel 11 - konosament na zlecenie w swojej treci zawiera Qto orderR lub wskazuje osob na zlecenie ktrej jest wystawiany/ jego przeniesienie mo.e nastpi poprzez indos* ktrego dokonuje indosant* czyli osoba* na ktrej zlecenie konosament zosta wystawiony - konosament transportu multimodalnego obejmuje zarwno przewz morski* jak i ldowy - konosament z ustalonym portem przeznaczenia i opcyjny umo.liwiaj wybr portu przeznaczenia w trakcie przewozu* przy czym konosament opcyjny ma zastosowanie w .egludze trampowej - konosament prbny wypeniany przez spedytora i bez podpisu przewo4nika wysyany jest do eksportera w celu zaakceptowana sposobu jego wystawienia MORSKI LIST PRZEWOZOWY - stwierdza wysyk towaru w $andlu morskim - potwierdza przyjcie towaru przez przewo4nika i zawarcie umowy o przewz - nie stanowi tytuu wasnoci towaru - jest dokumentem niezbywalnym i imiennie wskazuje odbiorc towaru - ma zastosowanie w krajac$* gdzie nie ma ustawowego obowizku przedstawiania konosamentu oraz przy niedokumentowyc$ formac$ zapaty za towar CZARTER - stosowany w przewozac$ morskic$ - umowa* na podstawie ktrej odbywa si przewz adunkw w .egludze nieregularnej - warunki s ka.dorazowo negocjowane NOTA GOTOWOFCI - stosowany w .egludze nieregularnej - stwierdza przybycie statku trampowego do portu zaadunku lub wyadunku i jego gotowo do przeprowadzenia czynnoci przeadunkowyc$ - time s$eet i statements of facts zestawienia czasu postoju statku w porcie* te. stosowane w .egludze nieregularnej - midzynarodowy samoc$odowy list przewozowy <L? stosowany w transporcie samoc$odowym* dokument imienny* ktry wskazuje odbiorc towaru* F oryginalne egzemplarze - midzynarodowy kolejowy list przewozowy <GL potwierdza zawarcie umowy o przewz kolej - midzynarodowy lotniczy list przewozowy B=3 dowd zawarcia umowy o przewz towarw samolotem - kwit sternika stosowany w transporcie morskim wystawiany po przyjciu towaru na statek* dane w nim zamieszczone s przenoszone do konosamentu - kwit dokowy potwierdza przyjcie towaru do skadu portowego w celu zaadowani ago na statek* na podstawie danyc$ w nim zapisanyc$ wystawiany jest konosament na towary przyjte do zaadunku ROZSTRZYGANIE SPORW - reklamacje podstaw do ic$ wniesienia s zakcenia w realizacji kontraktu* nieuznanie reklamacji prowadzi do sytuacji spornej - Lidzynarodowa Gzba :andlowa w ary.u zaleca wprowadzanie do kontraktw $andlowyc$ klauzuli arbitra.owej o postpowanie arbitra.owe strony z gry zgadzaj si na uznanie orzeczenia/ prowadzone jest w jednej instancji/ ka.da ze stron wybiera swojego arbitra a oni powouj superarbitra/ nie potrzeba ekspertyz ani opinii biegyc$ - najbardziej znane Lidzynarodowy &d Brbitra.owy przy Lidzynarodowej Gzbie :andlowej w ary.u* Lidzynarodowy Crybuna Brbitra.owy w :adze* Nondyski Crybuna Brbitra.u Lidzynarodowego - orzeczenia arbitra.owe s uznawane przez pastwa* ktre przystpiy do 2onwencji (owojorskiej +olska w !";!, - 2onwencja europejska o midzynarodowym arbitra.u $andlowym >enewa #!@56@!";! +olska w !";6, o postpowanie przed sdami powszec$nymi wymaga dokonania wyboru sdu w ktrym kraju +czsto w kraju pozwanym, o mediacja dziaanie polegajce na d.eniu do pojednania przy udziale osoby trzeciej/ propozycje mediatora nie s wi.ce dla stron/ szukanie warunkw porozumienia bez koniecznoci okrelenia przyczyn sporu i bez wskazania strony winnej konfliktu 12