Elektronika Praktyczna 1/2007

136
AU T OMAT Y K A P R AK T Y CZ NA
Oprogramowanie SCADA
w praktyce elektronika
automatyka, cz 1
Na wstpie wyjanimy poj-
cia: SCADA i HMI. Ot skrtami
tymi okrela si systemy nadzo-
ru i akwizycji danych (Superviso-
ry Control And Data Acquisition)
oraz oprogramowanie wizualizacyj-
ne (HumanMachine Interface). Ad-
roit jest technologicznie zaawanso-
wanym 32bitowym oprogramowa-
niem przemysowym typu SCADA.
Przy czym jest dostpna rwnie
wersja HMI tego oprogramowania.
System zosta przewidziany do
wizualizacji parametrw i kontroli
procesw przemysowych. Posiada
on elastyczn architektur obiek-
Na naszym rynku jest dostpne rnorodne oprogramowanie typu
SCADA. Wikszo z tych programw w wersjach ewaluacyjnych
posiada due ograniczenia, co dyskwalikuje ich uycie przez
elektronikwautomatykw w warunkach domowych, w codziennej
pracy. Proponujemy naszym Czytelnikom praktyczny kurs
oprogramowania typu SCADA. Zapoznanie si z tym kursem
umoliwi testowanie wasnych urzdze bd te zbudowanie
profesjonalnej aplikacji.
tow typu serwerklient i moe
by zastosowany w pojedynczych
systemach jak i rozbudowanych
wielostanowiskowych instalacjach.
Moe by uruchomiony jedynie na
systemach operacyjnych opartych
o Windows NT i pochodne jak np.
Windows2000, Windows XP.
Podstawowe cechy
funkcjonalne programu
Adroit
Jedno oprogramowanie Ad-
roit nie posiada oddzielnego opro-
gramowania do tworzenia aplikacji,
wszystkie narzdzia i dodatki s
w standardzie. Dodatkowo z kadym
pakietem oprogramowania jest in-
stalowana biblioteka dynamicznych
elementw tzw. wizardw ponad
500 zdeniowanych obiektw, ktre
mona wykorzysta do szybkiego
i profesjonalnego wykonania apli-
kacji (przyciski, lampki, mierniki,
silniki, pompy, zbiorniki, pojazdy
itp.). Programista moe rwnie
tworzy swoje wasne symbole,
ktre wykorzysta w przyszych pro-
jektach.
Licencja nielimitowana licz-
ba wewntrznych bramek, licencj
objte s jedynie bramki (agenty)
137
Elektronika Praktyczna 1/2007
AU T OMAT Y K A P R AK T Y CZ NA
sterowniki.pl Sp. z o.o.
tel. 022 499 88 39
www.sterowniki.pl
email:sterowniki@sterowniki.pl
MI C R O C L I E N T M@C 8 4 /
M@C104 / M@C121 / M@C150
MAE KOMPUTERY PANELOWE
KONTRON. Rodzina komputerw pa-
nelowych Micro Client dedykowana
jest do pracy w wymagajcych sys-
temach przemysowych: wizualizacyj-
nych oraz komunikacyjnych.
GI GABI TOWY PRZEMYSOWY
SWITCH ETHERNETOWY MOXA
EDS510A. Naj nowsz r odz i -
n switchy przemysowych rmy
MOXA jest seria EDS510A re-
dundantne, gigabitowe przemysowe
przeczniki Ethernetowe.
SZYBKA NAPRAWA WAGI NI-
SKI E STRATY W PRODUKCJI .
Uszkodzenia automatycznych wag
przemysowych czsto s powodem
problemw i przestojw w produkcji.
Wymiana czujnika tensometrycznego
to dugotrwaa praca mechanikw.
Ale nie musi tak by...
TARGI PROTECH 2006 ROZPOCZ-
TE. Midzynarodowe Targi Tech-
nologii i Produkcji PROTECH 06,
organizowane pr zez Trade Media
Events 1417 l i stopada 2006 r.
w warszawskim Centrum EXPO XXI,
zgromadziy ponad 60 wystawcw
z caej Polski.
WAENI E W SI ECI ACH PRZE-
MYSOWYCH. W of er ci e r my
Z.A.ZREMB Warszawa znalazy sie
terminale wagowe z cer tykatem
Gownego Urzdu Miar, posiadajce
podstawowe inter fejsy przemyso-
we: Probus, DeviceNet i Ethernet.
NIEZAWODNE KOMPUTERY BOXPC
JREXIBOX FAN LESS FIRMY
KONTRON. JRexIBOX Fan Less
jest rodzin niezawodnych, cho-
dzonych pasywnie, miniaturowych
komputerw przemysowych typu
BoxPC.
MEAN WELL. Firma Mean Well
ma swego ocjalnego przedsta-
wiciela w Polsce. Jest nim MPL
POWER ELEKTRO (GRUPA MPL).
Autoryzacja jest poparta odpowied-
nim certykatem fabryki.
MEAN WELL 20W DIN. Mean Well
wprowadza do sprzeday nowy za-
silacz na szyn DIN MDR2024
(24V/1A).
www.sterowniki.pl
TempScan system do pomiaru
temperatur rmy IOTech. Temp-
Scan jest systemem dedykowanym
do rejestracji i monitoringu tempe-
ratury w wielu punktach. System
posiada bardzo due moliwoci
rozbudowy, pozwalajce uzyska
pomiar temperatury w maksymalnie
960 kanaach.
Gigabitowy Przemysowy Switch
Ethernetowy MOXA EDS510A.
Fi rma Moxa to znany producent
wysokiej jakoci urzdze do sieci
typu Ethernet przemysowy o wie-
loletniej tradycji i dowiadczeniu.
Przemysowe switche Ethernetowe
rmy Moxa to urzdzenia spraw-
dzone w ni ej ednej i nst al acj i na
przestrzeni lat, ktre charakteryzuje
niezwykle wysoka jako wykonania
oraz bogata funkcjonalno.
DBK8X kondycjonery do pod-
czenia czujnikw termoparowych.
DBK8X to seri a kondycjonerw
przeznaczona do podczenia czuj-
nikw termoparowych do nast-
pujcych ur zdze pomi arowych
rmy IOTech: LogBook, DaqBook,
DaqLab, DaqScan oraz DaqBoard/
2000.
DSO2900 przystawki oscylo-
skopowe. DSO2900 to rodzi na
przystawek oscyloskopowych rmy
Clock Computer Corporation. Urz-
dzenie, oprcz kanaw oscylosko-
pu (2 lub 4 w zalenoci od mo-
delu) wyposaone jest dodatkowo
w analizator stanw logicznych (8
lub 16 kanaw).
Kontrola wilgotnoci w automaty-
zacji produkcji betonu. Praktyka
produkcji betonw pokazuje, e naj-
waniejsza jest... woda! cile bio-
rc, kontrola jej zawar toci w mie-
szance. Stosunek woda/cement ma
fundamentalne znaczenie dla para-
metrw powstajcej mieszanki.
DBK7 4kanaowa karta do po-
miaru czstotliwoci. DBK7 jest
4 kanaow kar t kondycjonujc
do pomiarw czstotliwoci. Kar ta
wsppracuje z systemami pomiaro-
wymi rmy IOTech.
PG32x00 generator wzoru te-
stowego z analizatorem stanw
logicznych. Firma Clock Computer
Corporation wprowadzia do swojej
ofer ty seri generatorw wzorw
testowych z analizatorem stanw
logicznych PG32x00.
Elektronika Praktyczna 1/2007
138
AU T OMAT Y K A P R AK T Y CZ NA
wymieniane z zewntrznym serwe-
rem. Ponadto agent typu Marshall
umoliwia redukcj licencji, dziki
zapisowi 16 zmiennych bitowych
do PLC, traktowanych jako jedna
zmienna I/O.
Programowanie online funk-
cja programowania online zapew-
nia oszczdno czasu. Nie ma
potrzeby zatrzymywania sterowni-
ka komunikacyjnego przy wprowa-
dzaniu nowych bramekagentw.
Mona w locie dodawa nowe
wykresy, okna alarmowe, zmienia,
dodawa elementy w obrazach syn-
optycznych.
Marshall Agent za pomoc tego
agenta mona odczytywa i zapisywa
16 zmiennych bitowych do PLC, a s
one traktowane jako jedna zmienna
I/O. Kady z bitw jest w peni funk-
cjonaln zmienn binarn.
Drivery komunikacyjne stan-
dardowo z pakietem podstawowym
dostarczane jest ponad 80 driverw
komunikacyjnych do rnych urz-
dze, w tym rwnie do najbardziej
popularnych sterownikw PLC.
Graka wektorowa Adroit
wykorzystuje grak wektorow (jak
w programach typu CAD), zwiksza
to moliwoci manipulacji obiek-
tami. Dziki grace wektorowej,
uzyskamy wielokrotne powikszenia
bez utraty rozdzielczoci.
Szablony synoptyk dziki sza-
blonom synoptyk nie stracisz efek-
tw swojej pracy. atwo eksportu
i importu bez potrzeby ponownej
konguracji znacznie uatwiaj pra-
c. Edycja w gwnym szablonie
umoliwia automatyczne wprowa-
Przebieg instalacji oprogramowania Adroit6
1. Najpierw naley woy pyt CDEP
01/2007, uruchomi program setup.exe.
2. Nastpnie naley wybra opcj
Install Adroit, wwczas pojawi si okno
rozpoczynajce instalacj.
3. Kolejne okna naley przechodzi bez
modykacji, za pomoc przyciskw Next. Jest
to typowa instalacja oprogramowania wobec
czego nie bdzie omawiana szczegowo.
W kadej chwili mona zrezygnowa
z instalacji wybierajc Cancel.
4. Po zakoczeniu instalacji pojawi si
okno konguracyjne (rysunek poniej),
ktre zawiera podstawowe ustawienia
projektu uytkownika. W tym oknie zostay
wprowadzone ustawienia dla potrzeb tego
kursu. Nazwa projektu Project Name moe
by dowolna, w tym przypadku dla atwiejszej
identykacji wprowadzono nazw KURS EP.
W polu Agent Server Name wprowadzamy
nazw dla programu serwera zbierajcego,
przetwarzajcego, udostpniajcego dane dla
innych programw (w tym przypadku AS_
Kurs_EP). Pole AutoLoad Filename podaje
ciek do pliku konguracyjnego WGP
zawierajcego wszystkich agentwtagw. Jest
to bardzo wany plik i jest zawsze adowany
podczas startu aplikacji uytkownika.
5. Istotna jest rwnie struktura katalogw
projektu, domylnie jest tworzony folder
AdroitProject. Przykadow struktur
katalogw przedstawiono na rysunku
poniej. W poszczeglnych folderach bd
umieszczane odpowiednie pliki, uatwi to
zarzdzanie projektem jak i wykorzystanie
elementw projektu w rnych aplikacjach.
7. Pozostae zakadki Adroit Conguration
Setup FULL nie bd omawiane w tej czci
kursu. Po wprowadzeniu podstawowych
danych, ustawienia zatwierdzamy przyciskiem
OK. Po zaakceptowaniu bdziemy mogli
zakoczy proces instalacji. Na pulpicie
pojawi si nowe ikony skrtw do
najczciej uywanych programw.
Wymagania sprztowe
Aby zainstalowa oprogramowanie Adroit
6, komputer PC musi speni minimalne
wymagania sprztowe:
1. Procesor Intel Pentium III 800 MHz.
2. Pami RAM 256 MB
3. Dysk twardy wolna przestrze na
instalacj programu 120 MB, dla aplikacji
w zalenoci od wielkoci danych
zapisywanych.
4. Monitor 65536 kolorw SVGA
(minimalna rozdzielczo 1024x768 pikseli).
5. Pozostae napd CDROM, klawiatura,
mysz.
6. Klucz zabezpieczajcy HASP doczany
jest poprzez port rwnolegy lub USB i jest
nonikiem licencji. Nie jest wymagany
podczas tworzenia, testowania aplikacji.
139
Elektronika Praktyczna 1/2007
AU T OMAT Y K A P R AK T Y CZ NA
Minimalne wymagania programowe
Adroit 6 jest przeznaczony do uruchamiania
na platformie NT, zaczynajc od Windows
2000 z SP4, Windows XP Professional,
Windows 2003. Oprogramowanie nie
moe by zainstalowane na systemie
operacyjnym Windows XP Home Edition.
Jeli ktry z Czytelnikw chce zainstalowa
oprogramowanie na tym systemie
operacyjnym, prosimy o telefoniczny lub
emailowy (handlowy@atcontrol.pl) kontakt
z rm AT Control.
O rmie Adroit
Firma Adroit Technologies od blisko 20 lat
zajmuje si tworzeniem oprogramowania
przemysowego umoliwiajcego monitorowanie,
zdaln kontrol, raportowanie procesu
przemysowego (SCADA). Przez pierwsze 10
lat programy oparte byy na systemie DOS,
aktualnie pracuj w rodowisku Windows NT.
Oprogramowanie rmy Adroit znajduje globalne
zastosowanie w wielu dziedzinach przemysu:
od nuklearnego po spoywczy, wszdzie tam
gdzie jest istotna informacja i pomiar lub
wsppraca operatora z maszyn. To co czyni
unikalnymi produkty Adroit to: otwarto,
skalowalno i atwo uycia, dlatego rma
ta uzyskaa status autoryzowanego partnera
rmy Microsoft i w 1999 roku zdobya
nagrod departamentu handlu i przemysu
za wprowadzenie innowacji w przemyle
w kategorii maych przedsibiorstw.
Oferta rmy obejmuje nastpujce produkty:
oprogramowanie przemysowe typu SCADA
Adroit6,
oprogramowanie raportujce OPUS,
oprogramowanie do zarzdzania produkcj
klasy MES Factelligence,
przemysowy portal informacyjny
VIZNET.
Autoryzowanym dystrybutorem produktw rmy
Adroit Technologies na terenie Polski jest
rma AT Control System.
systemu, itp. Uytkownik moe l-
trowa przychodzce zdarzenia we-
dug zaoonych kryteriw.
Wykresy uytkownik moe a-
two generowa wykresy danych bie-
cych i historycznych, bez przerywa-
nia pracy programu. Na jednym wy-
kresie ustawi do omiu zmiennych.
Dynamiczne zabezpieczenia
wysoki poziom zabezpiecze oparty
na strukturze Windows NT umoli-
wia ograniczenia dostpu do menu,
systemu, plikw, itd.
Podsumowanie
W tej czci cyklu przedstawi-
limy moliwoci oprogramowania
Adroit 6. W nastpnych czciach
zostan przedstawione zasady two-
rzenia aplikacji. Dociekliwym Czy-
telnikom polecamy zapoznanie si
z materiaami technicznymi, szko-
leniowymi w jzyku polskim i an-
gielskim, umieszczonymi na stro-
nie www.atcontrol.pl dzia Centrum
Techniczne oraz na CDEP1/2007B.
Sawomir Kacprzak,
AT Control System
dzanie zmian we wszystkich synop-
tykach.
Komunikacja przez modem GSM
Adroit jest wyposaony w funkcj
wysyania/odbierania wiadomoci
SMS (poprzez modem GSM) daje
to moliwo zdalnego sterowania,
zmiany parametrw pracy, odczyty-
wania alarmw.
Otwarto program jest przy-
gotowany do wymiany danych z in-
nymi oprogramowaniem jak np. Mi-
crosoft Excel, Access. Wykorzystuje
standardy komunikacyjne: OLE, OLE
DB, DDE, OPC, SQL i Active X.
Redundancja jest to automa-
tyczna funkcja Active Cluster i nie
jest do niej potrzebne adne ze-
wntrzne oprogramowanie. Dzi-
ki tej funkcji w przypadku awarii
sprztowej lub programowej kompu-
tera uytkownik nie straci danych,
sterowania i monitorowania.
Skrypty w Visual Basic i Java
skrypty, czyli rozkazy uytkow-
nika, uruchamiane s jednoczenie
z Adroit. Program jest wyposaony
w edytor do pisania skryptw Vi-
sual Basic i Java. Programista moe
operowa na danych (rwnie ze-
wntrznych), zarzdza operacjami
na interfejsie uytkownika i wyko-
nywa operacje matematyczne.
Plant VCR funkcja odtwarza-
nia danych historycznych za pomo-
c symulacji wideo.
Alarmy w wikszo aplikacji
SCADA wywouje si wiele niepo-
trzebnych alarmw, w wyniku czego
operator zaczyna niektre ignoro-
wa. Adroit dostarcza inteligentnie
zarzdza alarmami (prosta obsu-
ga), poprzez wyczanie okrelonych
grup alarmw, odwoywanie alar-
mw poprzez zdarzenia, przekiero-
wanie alarmw na urzdzenia typu
gonik, drukarka, baza danych.
Zdarzenia globalna funkcja,
ktra dostarcza informacji o dziaa-
niach operatora, alarmach, zdarze-
niach systemowych, logowaniach do