Tylko Toruń NR 22

BEZPATNA GAZETA TORUSKA | nr 22 | 22 sierpnia 2014 | ISSN 4008-3456
FELIETONY str.2
O teatrze jako towarze, wolnoci wypowiedzi w sztuce i definicji szczcia rozmawiamy z Krystyn Jand
6
Milena Rouba, urzdniczka

z Torunia, odwiedzia ju
blisko 80 krajw
Sprzt
na grce
Na wzgrzu w centrum miasta od lat spotykaj si geje.
Poluj na nich modociani chuligani, co jednak nie odstrasza
homoseksalnych par. Tymczasem na synnym wzniesieniu
znale mona lady krwi i spermy. Mioci te.
Co z plag insektw w
Modzieowej Spdzielni
Mieszkaniowej?
8
Dla chorego na
Leniowskiego-Crohna
nie ma lekarstwa. Woli y
krtko, ale intensywnie
12
Jakie s plany na rozwj

lewego brzegu?
13
Szukaj nas online

Nastpny numer
5 wrzenia
light
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Pitek 22 sierpnia 2014 r.
Masz dla
nas temat?
FOTOFELIETON
Red. ukasz Piecyk

czeka na informacje
Ju niedugo
w Toruniu odbdzie
si kolejna edycja
Bella Skyway Festival.
Na toruskim
deptaku przygotowania ju trwaj.
Fot. Adam Zakrzewski
FELIETON
Latem chciabym
by kobiet
RADOSAW
RZESZOTEK
Kontakt pod numerem:

733 842 795
stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
goldendorf@goldendorf.pl
Sekretarze redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Kinga Baranowska (redaktor wydania)
Dzia reportau i publicystyki

Marcin Tokarz
Panowie, bardzo chciabym by

kobiet - usyszaem kiedy z ust prawdziwego mczyzny, ktry yciem ryzykowa nie raz, mierci uciek spod kosy
ze trzy razy, eby zyska troch czasu dla
wnukw. Sowa pady w towarzystwie
paru innych, ktrzy chcieliby by tacy,
jak on.
Jak to, Marek, kobiet? - spyta
ktry, ale tak naprawd spyta o to
chcia kady z nas.
Tak, bo bym si wtedy strasznie
puszcza - odpar Marek.
Jak sdz, wikszo panw bardzo
auje, e mj przyjaciel Marek nie wcieli si w te wszystkie dziewczyny, od ktrych w rodku lata nie potrafimy oderwa wzroku. Gotowi jestemy nawet
znosi fochy kobiet, ktre z powodu zawartych umw cywilno-prawnych traktuj nas jak wasno. Otwarcie nakazujc nam postpowanie wbrew naturze.
Bo, drogie panie, nie bdcie naiwne. Kady z nas, nawet ten najkochaszy
misiu i ten modziutki, ktry dziewczynie wci przynosi kwiatki i pluszaki z
okazji kadego tygodnia zwizku, kiedy
tylko ujrzy na horyzoncie smuk kibi,
boski uk biodra i dumn pier skryt tylko pod stanikiem, natychmiast

skieruje tam wzrok. I nawet jeli si nie
przyzna, to wyobrazi sobie wszystko,
czego, drogie panie, wy si obawiacie.
Nic na to nie poradzimy. Chobycie
tuky nas wakami po bach, przestay
gotowa i pra, wprowadziybycie rygor z wynoszeniem mieci i na kartki
wydaway piwo z lodwki, to i tak gapi si na inne bdziemy... Taka nasza
natura.
Co jednak, gdyby przyszo mi speni marzenie Marka i sta si kobiet
na czas wakacji? Zaczabym od dugich
masay piersi, a potem pomyla o paru
innych sprawach, ktrych jako chop
bardzo jestem ciekaw. Z wyjtkiem miesiczki.
Czy jednak bym si tak chtnie puszcza? Patrzc na siebie (w mskiej postaci) nabieram wtpliwoci. Wolabym
szybciutko pozna istot kobiecoci i
wrci do swojego mao interesujcego
i brzydkiego ciaa. W taki upa wol lee w hamaku i popija zimne piwo. No
i patrze na dziewczyny.
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska,
Micha Ciechowski
Kultura
ukasz Piecyk
Zdjcia
Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240), Agnieszka Korzeniewska (GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292),
reklama@tylkotorun.pl
Skad
Studio Tylko Toru
Druk
Express Media Sp. z o.o.
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych
w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Samochd jest dobry na wszystko?

Wiele krajw stawia mocno na rozwj kolei. W naszym wojewdztwie
linii ma by coraz mniej. Plan transportowy zakada wygaszenie szeciu pocze.
TOMASZ
WICAWSKI
miany w rozkadzie pocigw maj

wej w ycie po 2020 roku, ale ju
wiele osb widzi niekonsekwencje
w takim dziaaniu. Z Torunia nie bdzie
mona dojecha pocigiem do Lipna? Taki
scenariusz jest cakiem realny. Do wczoraj
mona byo w kierowa uwagi do planu w
ramach konsultacji spoecznych. Nie znamy
jeszcze ich wyniku.
Ograniczenie roli kolei jest najczciej
podnoszonym argumentem przez krytykw
"Planu Zrwnowaonego Rozwoju Transportu Publicznego".
- Analizujc zaproponowany tekst projektu rodzi si wiele pyta, na ktre trudno
w tej propozycji znale jasne odpowiedzi - mwi Joanna Parzniewska, rzecznik
prasowy spki Arriva, wiadczcej usugi
przewozowe w naszym wojewdztwie. - W
pierwszej kolejnoci wtpliwoci budz propozycje cakowitego zawieszenia pocze
np. midzy stutysicznym Grudzidzem a
trzydziestotysiczn Brodnic. W tej relacji
naszymi pocigami podruje codziennie
Kolej jest przyszociowym rodkiem transportu. Potrzeba

tylko wizji jej rozwoju.
blisko 1000 osb, dojedajcych do pracy,
szkoy, ale take przesiadajcych si do pocigw dalekobienych. Warto zwrci uwag, e istnienie tego poczenia gwarantuj
zapisy krajowego planu transportowego. Po
wejciu w ycie planu w obecnym ksztacie,
Grudzidz zostaby odcity rwnie od strony wojewdztwa pomorskiego tj. Malborka.
Trudn do racjonalnego uzasadnienia wydaje si take propozycja likwidacji pocze w
rejonie Borw Tucholskich, wnioskowana
tylko na podstawie oceny wielkoci potokw
Fot. UKASZ
PIECYK
podrnych, z pominiciem faktu braku sieci drogowej.

Rzeczywicie, w projekcie znajduje
si propozycja wygaszenia szeciu linii po
roku 2020. S to poczenia Toru - Lipno,
Wierzchucin - Szlachta, Grudzidz - Gardeja, Grudzidz - Brodnica przez Jabonowo
Pomorskie, Bydgoszcz - Chema przez Unisaw, Laskowice Pomorskie - Szlachta.
- Nie jestemy w stanie przeskoczy tendencji demograficznych, ekonomicznych i
obyczajowych - wskazuje na amach lokalnej
prasy dr in. Jacek Chmielewski, wspautor opracowania, adiunkt na Uniwersytecie

Technologiczno - Przyrodniczym w Bydgoszczy. - Nasze wojewdztwo zamieszkuje
coraz mniej osb, a ten trend nie zmieni si
w najbliszej przyszoci. Najbardziej deficytowe poczenia kolejowe trzeba bdzie
wygasi, bo ich dotowanie zrujnuje budet
wojewdztwa.
Autorzy projektu wskazuj jednak, e
wszystko bdzie si odbywao w zgodzie ze
sztuk. Po roku 2020 zostan wykonane odpowiednia badania, ktre wska, ile osb
podruje realnie na danej trasie. Tam, gdzie
jej utrzymywanie ma by nieopacalne, pocigi zastpi maj autobusy.
Przedstawiciele Arrivy widz problem
nieco szerzej.
- Warto rwnie podkreli, e autorzy
planu niewystarczajco mocno pooyli
akcent na znacznie linii kolejowych, ktre przewidziane s do dalszej eksploatacji
i fakt, e to wanie one winny stanowi
krgosup transportowy wojewdztwa, a
ewentualna rwnolega komunikacja autobusowa powinna mie charakter jedynie
uzupeniajcy - wskazuje Joanna Parzniewska. - Wskazanie przez autorw planu, e
zaoszczdzone rodki finansowe pozwol
na utrzymanie przewozw autobusowych,
a nieuwzgldnienie przy tym koniecznoci
rozwoju i zwikszania iloci pocze kolejowych, nie do koca mieci si w przyjtych
zaoeniach maksymalnej optymalizacji wydatkowanych rodkw publicznych i zrwnowaonego rozwoju transportu.

Warto rwnie podkreli, e nowa perspektywa finansowania unijnego zakada
due inwestycje w transport kolejowy, ktry
ma by dobr alternatyw dla komunikacji
samochodowej.
- Zawsze jestemy w Polsce bardziej nowatorscy - mwi z przeksem Janusz Zieliski, mieszkaniec Bydgoskiego Przedmiecia. - Wszdzie kolej si sprawdza i ludzie
korzystaj z niej, bo jest punktualna, szybka,
czysta i bezpieczna. W Polsce musimy jednak zrobi inaczej. Drogi si zakorkuj, to
bdziemy myleli o przywrceniu linii kolejowych. Ale wtedy zapewne nie bdzie ju
torw. To tak, jak z tramwajami w miecie.
Najpierw linie likwidowano, a teraz za grube
pienidze inwestuje si w nowe.
Przedstawiciele Arrivy dodaj jeszcze
jedn kwesti do dyskusji.
- W projekcie nie mona rwnie znale fragmentu pokazujcego szans, ktr
daj prowadzone w regionie modernizacje
linii kolejowych - mwi rzecznik spki. Spowoduj one skrcenie czasu jazdy, co w
poczeniu ze zwikszeniem czstotliwoci
pocze spowodowaoby zwikszenie konkurencyjnoci i rentowoci kolei, jako rodka transportu publicznego.
t.wieclawski@tylkotorun.pl
Biuteria,
ozdoba duszy
Oryginalne wzornictwo i najwysza
jako wyrobw. Producent biuterii srebrnej,

firma ADA-PLUS, wychodzi naprzeciw
oczekiwaniom kadego klienta
legancja to tajemnica. Biuteria, podobnie

jak czerwona szminka, buty na obcasach
czy dobrze dobrany krawat, moe stanowi o doskonaym wizerunku. Czasem jest tylko
dodatkiem do ubioru, ale zdarza si i tak, e to
wanie ona podkrela indywidualny charakter
czowieka.
Firma ADA-PLUS, producent biuterii srebrnej, w swoim asortymencie ma ju blisko 25 tysicy wyrobw, ktre projektowane s przez najlepszych jubilerw szkoy gdaskiej. Duym
zainteresowaniem ciesz si przede wszystkim
obrczki i piercionki zarczynowe. Wyroby tej
firmy sprawdzaj si idealnie jako symbol wyjtkowoci chwili i obietnicy.
- Klientom oferujemy a 88 par obrczek i blisko 110 rodzajw piercionkw zarczynowych
- mwi Aleksander Jarosawcew. - Wszystkie wyroby podlegaj bardzo rygorystycznej kontroli jakoci i wykonane s z rnych tworzyw - srebra z
elementami kamieni szlachetnych, bursztynu czy
biaego zota. ledzimy trendy w brany i staramy
si dostosowa nasze propozycje do oczekiwa
klientw.
Walory artystyczne, wysok jako wyrobw
producenta biuterii srebrnej ADA-PLUS oraz
rnorodno i bogactwo oferty docenili ju
mieszkacy wielu miast Polski, a take Czech,

Sowacji i Niemiec. Najblisze sklepy firmowe w
naszym regionie znajduj si w Centrum Handlowym Atrium Copernicus w Toruniu oraz w
Galerii Osielsko.
Niezwyka oferta
- Staramy si, by asortyment, ktrym dysponujemy, by dostosowany do potrzeb klienta - dodaje Aleksander Jarosawcew. - Oprcz biuterii
mamy te w ofercie zegarki, dugopisy i pira.
Przygotowujemy specjalne oferty dla firm i organizacji poytku publicznego.
Ceny, ktre producent oferuje klientom, s
konkurencyjne z uwagi na charakter firmy. S one
take nisze, ni te proponowane przez internetowych dostawcw. Wszystko to z myl o kliencie
i jego potrzebach.
Na wszystkie okazje i bez okazji - kada chwila
jest odpowiednia do tego, by obdarowa prezentem blisk nam osob lub sprawi przyjemno
samemu sobie. Biuteria i dodatki to ozdoba duszy. W sklepach firmy ADA-PLUS kady znajdzie
co dla siebie.
***
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
ciekawi ludzie
Kada podr to nowe wyzwanie
Od chwili, gdy Malwina Rouba po raz pierwszy przekroczya granic Polski,
mino 26 lat. W tym czasie zwiedzia blisko osiemdziesit krajw, z kadego z nich wracajc
nie tylko ze wspomnieniami, ale take cennymi inspiracjami
denckie pienidze, wic o stoowaniu si w
restauracjach nie byo mowy, musielimy te
wydziela pienidze na paliwo.
ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA
Inne wiaty
alwina Rouba od kilkunastu lat

zwizana jest z samorzdem
terytorialnym. Od zawsze wiedziaa te, e bdzie podrowa. Praca za
biurkiem i zwiedzanie rnych zaktkw
wiata tylko z pozoru nie mog czy si w
cao. Toruska podrniczka i naczelniczka Wydziau Promocji i Rozwoju Starostwa
Powiatowego w Toruniu znalaza wsplny
mianownik dla swoich pasji. Racj mia Ryszard Kapuciski, gdy pisa w Podrach
z Herodotem, e: Istnieje co takiego jak
zaraenie podr i jest to rodzaj choroby w
gruncie rzeczy nieuleczalnej.
Owocem zaangaowania w prac urzdniczki i odbytych podry jest przedsiwzicie Klucz do mojego miasta. Malwina
Rouba ten pomys poczya z dwch projektw - pomnika Jana Pawa II w Meksyku
odlanego z zebranych wrd mieszkacw
kluczy i makiety dotykowej dla niewidomych w Budapeszcie.
Urzdnik nie musi by nudny. Podre s dobr odskoczni od codziennej pracy.

W drog!
- W mojej pracy i podczas wycieczek,
ktrych jestem pilotem, trzeba dziaa tak,
eby to miao sens - mwi Malwina Rouba. - Decyzje trzeba podejmowa szybko
i liczy si z ich konsekwencjami. Podre
pozwalaj mi patrze na wiele spraw z innej
perspektywy i czerpa inspiracj z projektw czy rozwiza, ktre mam okazj obserwowa. To take dziki tej pasji powstaa
ksika, ktrej wspautork jest Agnieszka
Niwiska W drog! Umilacz podry dla
maych i duych. Zawiera ona wiele cennych informacji i ciekawostek o powiecie
toruskim.
Pierwszym dalekim wyjazdem by dla
torunianki obz sportowy. Wyjechaa na
niego, majc sze lat. Pniej nadszed czas
wypadw kolonijnych, wsplnych wyjazdw z rodzicami, grzybobra czy spyww
kajakiem.
- Chyba mam we krwi to wczykijstwo - mwi z umiechem. - Mj dziadek
by nawet kierowc autobusu turystycznego,
brat ma uprawnienia pilota wycieczek, rodzie te mieli odpowiednie dokumenty. To
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
bya tylko kwestia tego, kiedy zaczn podrowa.
Pierwsza wycieczka za granic przypada na rok 1988 i by to wyjazd do Jeny na
kolonie z UMK.
- Nie zapomn tego szoku kulturowego.
Pamitam, e opiekunka powiedziaa nam
wtedy, ebymy nie kupowali w pierwszym
sklepie, bo ceny s rne w wielu punktach. Zastanawialimy si, jak to moliwe?
Patrzylimy na zote rybki pywajce przed
uniwersytetem w NRD i by to dla nas inny
wiat. Studia to czas, gdy wsplnie ze znajomymi wyrywalimy si, gdzie si dao. Pakowalimy do samochodu plecaki i ruszalimy
w drog. Dojechalimy nawet starym mercedesem na Sahar i zwiedzilimy Lazurowe
Wybrzee.
Wanie takie wycieczki day toruskiej
podrniczce poczucie, e wszystkie rzeczy,
ktre ludzie traktuj jako dane z gry - moliwo napicia si czystej wody, wyspania,
bezpieczestwo - s ulotne.
- Nauczyam si take wyrabia wasne
sdy i opinie o odwiedzonych miejscach,
poznanych ludziach. To take lekcja dobrej
organizacji. Jedzilimy wtedy za nasze stu-
Malwina Rouba ma ju miejsca na Ziemi, do ktrych szczeglnie lubi powraca.

- Rok bez wyjazdu do USA albo Norwegii uwaam za niepeny - mwi. - Jestem
towarzyska, ale do odpoczynku potrzebuj
przestrzeni, ciszy i obcowania z przyrod.
To wanie urzeko mnie w tych krajach.
Znam takie stare powiedzenie Jeli kto raz
przekroczy ocean, ju nigdy nie bdzie po
waciwej stronie. Co cignie mnie w wiat.
Torunianka wyznaje zasad, e lepiej
grzeszy i aowa, ni aowa, e si nie
zgrzeszyo. Du wag przywizuje do wyksztacenia. W 2011 roku z wyrnieniem
obronia doktorat na Wydziale Politologii i
Studiw Midzynarodowych Uniwersytetu
Mikoaja Kopernika w Toruniu. Jest absolwentk Wydziau Prawa i Administracji
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu oraz Szkoy Gwnej Handlowej
w Warszawie i Sciences Politiques w Paryu.
Studiowaa rwnie na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie.
- Mam okazj przyglda si yciu codziennemu mieszkacw rnych kultur
mwi. - Wiem, e zadaniem caego spoeczestwa powinna by dbao o wysok
jako ycia. Ona nie musi si przekada na
pienidze, ale na poczucie bezpieczestwa,
wsplnoty, opiekuczo pastwa, dobre i
rzetelne usugi. Samorzd jest wehikuem,
ktry pozwala przenosi te idee w rzeczywisto. Jeli dziaa sprawnie, moe by
fantastycznym motorem napdowym dla
spoeczestwa. Obserwuj to, jak globalizacja wyrwnuje poziom ycia. Dzi w niemal
kadym kraju mona kupi te same tabletki
na bl gowy.
Co zatem ceni sobie szczeglnie w pracy
pilota wycieczek?
- Lubi przyglda si grupom ludzi i
temu, jak buduj wzajemne relacje. To fascynujce jak pierwsze wraenie moe by mylne albo suszne. Nigdy mi si to nie znudzi.
Kada podr czy spotkanie z innym
czowiekiem jest przecie nowym spojrzeniem na wiat.
a.radzikowska@tylkotorun.pl
reporta
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Gej-grka to nie mit

Adrian nie toleruje gejw. Na homoseksualistw poluje na zaronitym chaszczami bunkrze
za dworcem PKS. Tam pici daje wyraz swojej nienawici
MARCIN
TOKARZ
nocnym yciu Torunia nie ma

dzi miejsca dla klubu skierowanego do homoseksualnej klienteli. W miecie, gdzie orientacj inn ni
"hetero" tpi si z przytupem, niewielu jest
skonnych wyjawi swoj. Gej te czowiek,
swoje potrzeby ma. Zaatwi je moe szybko i anonimowo na osawionej "gej-grce"
za dworcem PKS, ktra okazuje si nie by
miejsk legend. W sieci nie brakuje ofert i
propozycji matrymonialnych zwizanych z
tym punktem, mimo, i "porzdku" na jego
terenie pilnuje jeden, czy dwch zakapturzonych chuliganw...
Na potrzeby materiau staem si mikiem546. Na forum gay.pl zapytaem, czy
znalazby si kto chtny na wsplne "szalestwo" na wzniesieniu. Po 20 minutach
otrzymaem maila od uytkownika pawelsexy, ktry napisa: "Cze, jestem Pawe mam
25 lat moe sie umwimy? Mam samochd,
mog podjecha. Po co spotyka sie na grce, gdy mam auto. Mgby przesa jakie
zdjcie swojego ciaka, no i moe by te
twj sprzt. Odwdzicz sie tym samym.
Pozdro. PS. Jestem mao dowiadczony.
Tzw. gej-grka najwiksz popularnoci cieszya si w Fot. UKASZ

okresie PRL, kiedy homoseksualici nie mogli pozwoli so- PIECYK
bie na jawno swojej orientacji seksualnej.
Zechcesz by moim nauczycielem?". C,
chodzio o spotkanie na grce, wic nie skorzystaem. Zdj "ciaka", ani "sprztu" nie
wysaem. Kolejnych odpowiedzi nie byo,
cho przed moim postem pojawio si wiele
pikantnych. "Grka przy Dworcu PKP. Super miejsce. Na grce duo krzaczkw, wic,
jak kto nie lubi podgldaczy, mona si
tam dobrze zbunkrowa. Miejsce oceniam
rewelacyjnie. Nie jestem z Torunia, byem
tam tylko przejazdem kilka razy i nigdy nie
wrciem zawiedziony. Bez wzgldu na por
dnia i w kady dzie, zawsze kto tam by.
Jedynie trzeba uwaa, czy na niej nie ma
przypadkiem dresikw z piwkiem - nigdy

nie wiadomo na kogo si trafi, wic lepiej im
si nie naraa. Bardzo podniecajce miejsce..." - dawid1980lodz.
Tego typu postw, znacznie bardziej
wulgarnych, czy perwersyjnych, byo o wiele
wicej. Prawd o roli pikiet (w slangu homoseksualistw pojcie oznaczajce miejsce przygodnego, anonimowego seksu) na
skrzyowaniu ulic - Uniwersyteckiej i Waw gen. Sikorskiego postanowiem zbada
w bezporednich rozmowach z homoseksualistami z Torunia.
- Szczerze powiedziawszy, syszaem
plotki o tym miejscu, ale zawsze traktowaem je jako art - dziwi si Patryk, gej mieszkajcy dzi w Warszawie. - Co za perwersja,
eby w takim miejscu si kocha... Ja raczej
preferuj po boemu w domu, cho z drugiej
strony nie zawsze jest to moliwe. Nie zlicz,
ile razy musiaem wyskakiwa przez okna,
eby ojciec chopaka nas nie nakry.
Ze wiec szuka geja, ktry nie dowiadczy nienawici ze strony homofoba.
Pawe mieszka w Toruniu cae ycie, jednak
ze swoj orientacj si nie kryje.
- Z moim byym udalimy si na imprez, gdzie z wielk nienawici wpatrywao
si w nas dwch typw - relacjonuje 29-latek. - Gdy spytaem, czy co im nie pasuje, kazali nam opuci lokal. Co do samej
"grki", syszaem opowieci od wielu znajomych, e jest to miejsce schadzek homoseksualistw, aczkolwiek sam nigdy z niego
nie korzystaem. Po prostu wtpi, ebym
wanie tam dowiadczy gbszego uczucia
od drugiego mczyzny. Poza tym, czy ci ludzie nie boj sie chuliganw albo policji?
Toruska jednostka w cigu ostatniego
procza nie odnotowaa jednak ani jednego przestpstwa uprawiania seksu w miejscu publicznym, a konkretnie w rejonie
opisywanej "gej-grki", co nie oznacza, e
do takich nie doszo. Bd, co bd, jest to
ustronny punkt i na pierwszy rzut oka procederu nie sposb zauway. Odkry mona
za to zuyte prezerwatywy lece midzy
krzakami.
Tre forum gay.pl wskazuje, e spon-
taniczne przybycie na "gej-grk" nie gwarantuje wizyty zakoczonej zblieniem seksualnym. Co innego, jeli dwoje panw jest
wczeniej umwionych. Rzuceniem chusteczki na ziemi sygnalizuj swoj obecno
i gotowo, cho znalazem propozycj innego znaku... "Trzeba by umwi si na jaki
znak rozpoznawczy, bo marnuje si niepotrzebnie czas na podchody. Moe masowanie krocza lew rk?" - sowa niejakiego
Zenonka.
Chaszcze "gej-grki" nie stanowi
ochrony przed homofobami, ktrzy pod
oson nocy udaj si tam na owy. Przypadkiem natknem si na jednego z nich. Codzienn dla niego praktyk byo tamszenie
homoseksualistw przy uyciu pici. Czu
si w obowizku powstrzymania "sodomii",
jak sam nazywa ich zachowanie.
Peday przychodz tu codziennie, chowaj si po krzakach i wal si w dup - zaczyna dwudziestoparoletni Adrian, chopak
w kapturze. - Wczoraj byo tylko dwch, to
poradziem sobie z nimi sam. Dostali po
ryju i zwiali. Dzi jest a piciu, wic na razie
ich nie ruszam, bo si wydr i bd kopoty.
Rzeczywicie, w krzakach widziaem
ludzkie sylwetki. Homofob, odchodzc ode
mnie zapa za telefon i zadzwoni.
- Ty, nie pisz jeszcze? zakapturzony
spyta swojego rozmwc. Jest robota do
wykonania. Dzi jest ich wicej.
m.tokarz@tylkotorun.pl
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
W lustro patrz bez lku
wywiad
O teatrze jako towarze, wolnoci wypowiedzi w sztuce i definicji szczcia
z Krystyn Jand, wybitn polsk aktork teatraln i filmow, rozmawia Aleksandra Radzikowska
Podtrzymuje Pani tez, e gdyby dzi umara, za trumn szyby wszystkie Pani gosposie?
Tak, rzeczywicie artobliwie kiedy
scharakteryzowaam w ten sposb
moje stosunki z ludmi, odpowiadajc na pytanie, czy
jestem konfliktowa. Wydaje mi si, e nie. Nie
znosz ycia oraz pracy w zej atmosferze i
wzajemnych pretensjach. Nie ma to nic
wsplnego z niewymaganiem od innych
czy
nierzeteln
wspprac.
Uwaam, e
mimo
temperamentu, umiem prowadzi i rozwizywa sprawy, nie ranic innych, nawet

jeli powstaj jakie kontrowersje. Wszystkie moje gosposie z nami mieszkay, ze
wszystkimi si przyjaniam, przez
lata mieszkalimy z mem
z moimi rodzicami, nie
mogoby si to uda,
gdybymy wszyscy
nie mieli po prostu
dobrych charakterw.
Co to znaczy by dobrym czowiekiem?
Wszyscy to wiemy. A moe nie? Czy
to umiejtno odczuwania i rozumienia innych,
zdolno do
odczuwania
uczu
wyszych? Myl,
e jestem czowiekiem, ktry
moe spokojnie
umrze,
bez
obawy,
e zostawi tu
wstydliwe,
niezaatwione
i bolesne sprawy. Patrz na
swoje lustrzane odbicie spokojnie.

Szczcie jest dla Pani tosame ze spokojem?
O nie, raczej z harmoni wewntrzn,
ale cytujc trafne banay - szczliwym si
bywa. Czowiek, ktry myli, czuje, miewa refleksje natury nie tylko osobistej, nie
moe by w peni szczliwy, bo to stan
nieobiektywny. Natomiast dla mnie poczucie spokoju, gdy si zdarza, jest absolutnym
szczciem.
Ile ma Pani w sobie z Elbiety, bohaterki monodramu Biaa bluzka, autorstwa Agnieszki Osieckiej?
I wszystko, i nic. Wyposayam j w
moje poczucie humoru, architektur blu
i radoci, ale ten rodzaj depresji, niezgody
na wiat, niedogadania z yciem i ludmi,
prywatnie jest mi daleki. Miaam szczliwe dziecistwo, cudown matk, kochajcego ma, duo dzieci, zwierzt, mioci i
obowizkw. Nigdy nie piam alkoholu, ale
Elbiet rozumiem do ostatniego wosa na
gowie i ostatniej zy. Rozumiem te dlatego, e znaam Agnieszk Osieck i Elbiet
Czyewsk.
Tytuowa biaa bluzka bya marzeniem i
znakiem przystosowania do ycia w kraju
zakazw i nakazw, cenzury i opozycji. Dzi
patrz Pani na rce tysice osb. Trzeba si
zastanawia dwa razy nad tym, co wypada,
a czego ju nie?
Tak, do czsto musz rezygnowa z
pewnych prywatnych wyborw. Uwaam
na to, co robi i mwi w kontekcie codziennoci. Na szczcie nie stany przede
mn takie wybory, ktre mogyby szkodzi
mojemu wizerunkowi. Los ani ycie mnie
nie kusi, jestem rozsdna, logiczna i poukadana, cokolwiek by to nie znaczyo. Bardzo
uwaam na to, co gram, nie opowiadam
ludziom historii ani w teatrze, ani w filmie
nigdzie bez wzicia za to odpowiedzialnoci. Jestem osob publiczn a to zobowizuje, ale i prywatnie, gdzie gbiej mj
wizerunek si zgadza. Nie mam natomiast
cierpliwoci do ludzi, do tego celebryctwa.
my w moralne, humanistyczne dyskusje i

refleksje. Widz chce si mia i zapomnie.
Dajemy mu to z radoci i sami przy tym
mamy wiele przyjemnoci, ale proponujemy
take rzeczy trudne, trudniejsze. Wane jest,
eby ludzie dostawali produkt, tak to nazwijmy, najwyszej jakoci. Wtedy z kupieniem
biletu nie bdzie problemu. Teatry, ktre
prowadzi moja fundacja, zale cakowicie
od askawoci widza, od tego, ile biletw
zostanie sprzedanych. Mimo to nie gramy
tylko komedii i fars, nasz repertuar jest naprawd rnorodny i ambitny.
Poklepywania po plecach?
Tak, tych zaczepek i wyrazw sympatii
objawiajcych si wyznaniami osobistymi.
Staram si zatem nie bywa w zbyt publicznych miejscach. Do kina chodz na
zwyke seanse, nie premiery, do teatrw te.
Restauracje wybieram na uboczu, jed
samochodem, a nie rodkami komunikacji
publicznej. Tych, ktrzy patrz mi na rce pozdrawiam.
Sztuka Rodrigo Garci Golgota Picnic

bya dla polskiego odbiorcy pokerowym
sprawdzam. Nasz kraj radykalizuje si ideologicznie, a kultura jest w to coraz bardziej
uwikana?
Wedug mnie ludziom za bardzo pomieszay si sprawy wiary i kultury, a raczej
wiary i sztuki. Polska jest krajem wieckim,
cokolwiek i ktokolwiek by o tym nie myla.
I wolnym. Krajem wolnego sowa, myli i
wyobrani, a od tego wara. Zawsze bd
broni wolnoci wypowiedzi w sztuce.
Widz, kupujc bilet, staje si klientem, ktry

paci i wymaga okrelonego rodzaju towaru?
W pewnym sensie. Problem w tym, e
nie wymaga To my wci wymagamy od
widza wicej ni on od nas. My go wciga-
Pani w tym kontekcie co oburza?

To za due sowo. O wiele za due. Mnie
nie oburza w tych sprawach nic. To wszystko
jest naturalne.
Fot. Adam Zakrzewski
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Tworzymy domy dla robactwa

Nasza czytelniczka zastanawia si, skd w mieszkaniach jej
i ssiadw znalazy si insekty. Wsplnie z Sanepidem rozwijamy wtpliwoci
UKASZ
PIECYK
wielu blokach Modzieowej Spdzielni Mieszkaniowej wci grasuje robactwo.

Mimo dezynsekcji rybiki i karaluchy pojawi w naszych kuchniach i azienkach.
Czy wina ley po stronie wci funkcjonujcych zsypw?
Karaczany, mrwki faraona czy rybiki cukrowe to tylko niektre z przykadw insektw, ktre czowiek napotyka
wszdzie tam, gdzie si osiedli. Jak informuje Pastwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny, mog one przyczynia si do
rozprzestrzeniania patogennych mikroorganizmw w rodowisku, szczeglnie
poprzez ich przenoszenie na ludzk ywno lub powierzchnie przeznaczone do
kontaktu z ywnoci, a jedyn skuteczn metod pozbycia si tych nieproszonych goci z naszych mieszka jest przeprowadzenie skutecznej dezynsekcji.
- Zsyp to raj dla robakw komen-
Naley zwraca uwag na to, aby nie zamieca czci

wsplnych naszych mieszka. Inaczej moemy liczy na
odwiedziny nieproszonych goci.
tuje Klaudia, mieszkanka bloku Przy
Kaszowniku. Sama znosz mieci do
kontenerw na zewntrz, bo zsypy najzwyczajniej s obrzydliwe i mierdz.
Fot.
ARCHIWUM
Najgorzej jest, gdy utkn tam mieci.

Smrd na ca klatk.
Mimo e takich gosw usyszymy
wicej, to w MSM problemu nie wida.
- Bardzo rzadko wpywaj do nas informacje od mieszkacw o robactwie w

budynkach wyjania nam Ewa Kurczewska, czonek zarzdu. - Jeeli takie
si pojawiaj zlecamy dodatkowe dezynsekcje.
Te bowiem zgodnie z harmonogramem wykonuje si dwa razy w roku
wiosn i jesieni. Wszystkim zajmuje si
wtedy specjalistyczna firma.
Problem w tym, e insekty te czuj si
dobrze zarwno w niskich budynkach,
jak i w wieowcach ze zsypami.
- Elementem konstrukcji budynku,
odpowiedzialnym za ich bytowanie, s
gwnie piony kanalizacyjno-ciekowe
informuje Hanna Wolska, Pastwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu. - Problem likwidacji zsypw w
wieowcach nie jest tak jednoznaczny w
rozwizaniu, jakby si na pozr wydawao. Powszechna opinia w tej sprawie, e
zsypy s wylgarni robactwa nie jest
do koca prawdziwa.
Skd ten wniosek? Wynika to z intensywnego ruchu powietrza, ktry odbywa
si kominie zsypowym. To spora przeszkoda dla bytowania i rozmnaania si
robactwa. Odpowied ta nie jest jednak
tak jednoznaczna, jakby si wydawao.

- Gwnym problemem, na ktry naley zwraca uwag rozpatrujc zagadnienie uciliwoci zsypw, to bieca
dbao o ich czysto i stan techniczny dodaje Hanna Wolska - W duym
stopniu zaley to od samych mieszkacw. Bezporednie wyrzucanie mieci
do zsypu (nie opakowanych w worki) na
pewno bdzie pogarszao stan biecej
czystoci, zarwno samego zsypu jak i
otoczenia. Podsumowujc, wydaje si,
e nie fakt istnienia zsypw a ich waciwa eksploatacja i kultura lokatorw
oraz wiedza na temat sposobu bytowania
szkodnikw w rodowisku moe pozwoli na uniknicie uciliwoci wynikajcej z obecnoci zsypw w budynkach
mieszkalnych. Mona wtedy w peni korzysta z ich zalet.
Nie we wszystkich blokach MSM-u
funkcjonuj zsypy. Zostay one zlikwidowane decyzj mieszkacw. Aby tego dokona, wymagana jest zgoda co najmniej
75% mieszkacw klatki schodowej.
l.piecyk@tylkotorun.pl
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Pitek22 sierpnia 2014 r.
na wasnym podwrku
Kolorowy, papierowy umiech
wiat najmodszych nie zosta jeszcze poarty przez komputery.
Zabaw tradycyjnych broni dzielnie dwie mamy, zaoycielki

Wycinanek-naklejanek projektu, ktry daje szans na szczliwe dziecistwo
o nie tak, e tylko rodzice ucz swoje

dzieci. One take mog by rdem
inspiracji dla dorosych. Izabela Lewandowska na pomys Wycinanek-naklejanek wpada podczas nie do koca udanej
prby wsplnej zabawy z creczk. Brak
cierpliwoci dziewczynki okaza si przyczynkiem do szybkiego znudzenia wycinankami robionymi przez mam na gorco, a
przecie dzieci kochaj kolory! Trzymajc
si tej myli, namwia inn mam swoj
koleank, Mart Kozowsk, do uruchomienia produkcji gotowych ju elementw
papierowych ukadanek. Tyle wystarczyo,
by ujrze wybuchy radoci. Najmodszym
do szczcia wiele nie potrzeba.
Dzika dungla, a w niej dumnie swe kroki stawia... so. Lew preferuje raczej wylegiwanie si pod drzewem, z ktrego na ogonie
zwisa mapa. Z najwyszej gazi przyglda
si jej ptak - wyglda na tukana. Korona baobabu jest dla zwierzt schronieniem przed
socem grujcym na niebie bez chmur.
Cho a parzy promieniami, trawa pozostaje zielona, wci przytulna dla motyli. wiat
ten yje, mimo i powsta przy uyciu kolorowego papieru. Stworzyo go dziecko przy
niewielkiej pomocy mamy, ktra zrobia zakupy na www.wycinanki-naklejanki.pl.
Wzorw innych ni Dzika dungla
Wycinanki-Naklejanki mona kupi w internecie

pod adresem www.wycinanki-naklejanki.pl oraz
w Toruniu i Olsztynie, odbierajc osobicie od zaoycielek.
jest mnstwo: Zakochane abki, Pocig
do ZOO i Gra dinozaurw - to tylko
niektre z nich. Obie inicjatorki projektu
tryskaj entuzjazmem i pomysami na nowe
kompozycje. Jego sukces widziay w rozemianych oczach wasnych dzieci. W czym
tak naprawd tkwi magia wycinanek-naklejanek?
- W opakowaniu znajduj si elementy,
z ktrych dziecko moe przygotowa dowoln wycinank-naklejank w wybranym
Fot.
ARCHIWUM
PRYWATNE
motywie - tumaczy Izabela Lewandowska,

mama Lenki i pomysodawczyni zabawy.
Rne ksztaty, dbao o detale wycitych
czci oraz bogata kolorystyka sprawiaj, e
wycinanki-naklejanki to niebanalna propozycja kreatywnej rozrywki i spdzenia czasu
z dziemi.
Izabela Lewandowska i Marta Kozowska przygotoway zestawy papierowych
ukadanek dla pociech w rnym wieku. W
ofercie ich sklepu internetowego jako pierwszy rzuca si w oczy Zestaw junior dla
smykw plus minus w wieku 3 lat.

- To pomys dla modszych dzieci, ktrych zdolnoci manualne nie s jeszcze do
koca rozwinite oraz trudniej im przez
duszy czas skupi uwag na zabawie - wyjania Marta Kozowska, prywatnie mama
przedszkolaka i uczennicy I klasy. - Tworzenie swojej wycinanki-naklejanki pod okiem
rodzicw to okazja do poznania kolorw,
ksztatw i polskich zwierztek. W razie czego maluchowi za wskazwk, jak powinien
wyglda gotowy obrazek, suy okadka
opakowania.
Zawiera ono do 20 elementw papierowej ukadanki w zalenoci od wybranego
motywu. Gdy dzieciaczek zacznie ju stwarza pozory wadania polszczyzn, moe si
porwa na Zestaw standard. Tutaj liczba
wycinankowych puzzli wzrasta do 65-85
sztuk. Robi si coraz trudniej...
- Do zabawy z tym zestawem zachcamy
dzieci w wieku od 4 do 7 lat - wskazuje Iza
Lewandowska. - Pomoe im rozwija zdolno skupienia na wykonywaniu konkretnego zadania, a w przypadku wyboru motywu
z alfabetem posuy do pierwszej nauki liter.
Elementy zestaww umieszcza si zwykle na kartce A4, ale mamy podpowiadaj,
e wikszy format pozwoli na wzbogacenie
ukadanki o rysunki czy malunki.
Prawdziw gratk dla modego artysty

do 8 lat bdzie jednak Zestaw premium,
ktry zajmie go nawet na ptorej godziny. Zawiera dwa dowolne, powikszone do
okoo 100 elementw zestawy wraz z atestowanym klejem oraz dwiema kartkami A3.
Zamwienie przybdzie poczt w estetycznym opakowaniu, co wicej - z imieniem
przyszego waciciela, o ile bdzie sobie
tego yczy.
Obie mamy doskonale wiedz, jak wanym etapem w yciu dziecka s pierwsze dni
zmaga z edukacj, dlatego przygotoway limitowane SUPERZESTAWY PREMIUM
dla superprzedszkolaka i superucznia.
Wyrnia je kolorowy jak tcza tytu, zdradzajcy, kto zasuy na dobr i kreatywn
zabaw.
- Z moj Lenk co roku we wrzeniu, po
rozpoczciu roku szkolnego w przedszkolu,
chodziymy na lody. Taki rytua - opowiada Izabela Lewandowska. - Teraz dojdzie do
tego wspaniay prezent, ktry uprzyjemni
ten wyjtkowy, aczkolwiek nieco stresujcy
dla dziecka dzie. Podkrel nim, e jestem z
niej dumna, do czego zachcam wszystkich
rodzicw. Zdecydowani na zakup powinni
si popieszy, bo zamwienia mona skada do 25 sierpnia!
Maciej Pagaa
10
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Po Toruniu, cmentarzu i parkingu

Wedug bada z tego roku blisko poowa Polakw posiada smartfona, a odsetek
ten bdzie wzrasta. Miasto chce wykorzysta potencja, ktry drzemie w urzdzeniach mobilnych
UKASZ
PIECYK
iemal 5 tysicy osb pobrao do tej

pory oficjaln aplikacj Torunia.
Urzdnicy maj jednak kolejne
pomysy, ktre maj pomaga mieszkacom
grodu Kopernika i turystom. Nasze urzdzenia w przyszoci pokieruj nas do dowolnego nagrobka lub znajd wolne miejsce
parkingowe w centrum.
Aplikacja Torunia zadebiutowaa na
systemie Android w poowie czerwca. Magistrat wyda na ni 65 tys. zotych, a wykonaniem zaja si firma Amistad, ktra ma na
swoim koncie podobne projekty. Program
pozwala nam zapozna si z histori miasta,
zaplanowa najblisze dni w oparciu o wydarzenia odbywajce si w Toruniu, sprawdzi rozkad jazdy komunikacji miejskiej
lub aktualnoci. Te ostatnie opcje ciesz si
najwiksz popularnoci.
- Po kilkunastu tygodniach mamy mnstwo pozytywnych sygnaw o naszej aplikacji - mwi Pawe Piotrowicz, dyrektor Wydziau Komunikacji Spoecznej i Informacji
w toruskim magistracie. - Uytkownicy
bardzo wysoko ocenili nasz program: 4,7 na
5 moliwych punktw.
Oficjalna aplikacja Torunia zbiera pozytywne oceny od

uytkownikw. Pawe Piotrowicz zapowiada ju kolejne.
Z danych dostarczonych nam przez
Urzd Miasta wynika, e najwicej uytkownikw wedug wojewdztw pochodzi z
kujawsko-pomorskiego. Jeli popatrzymy na
pobrania pod ktem miast, to okazuje si,
e najczciej program pobrali mieszkacy
Warszawy (Toru na drugim miejscu).
Pochlebnie o przedsiwziciu wyrazi
si take branowy portal antyapps.pl, ktry
zajmuje si m. in. recenzjami aplikacji mobilnych.
- Zdecydowanie otrzymalimy bardzo
dobry produkt twierdzi Tomasz Popie-
Fot. UKASZ
PIECYK
larczyk, autor recenzji. Aplikacja take

wykorzystuje potencja turystyczny miasta,
gdy mona j traktowa jak asystenta czy
przewodnika.
Do tej pory jednym z najwikszych zarzutw wobec toruskiego programu jest
brak wsparcia dla innych systemw. Dobra
wiadomo jest taka, e do koca sierpnia
wersje na systemy iOS i Windows Phone
maj by ju dostpne.
- Spywaj do nas take propozycje
usprawnienia programu, ale warto pamita, e im bardziej rozbudujemy aplikacj,
tym wolniej moe pracowa w mniej zaawansowanych telefonach dodaje Pawe

Piotrowicz. - Kady nowy element musimy
wic dokadnie przemyle.
Takim usprawnieniem miaoby by midzy innymi tworzenie trasy naszej wycieczki
w oparciu o plan miejsc i wydarze. Do tej
pory aplikacja miaa jednak jedn aktualizacj.
Na tym nie koniec. Ju od dawna mieszkacy Torunia mog kupowa bilety komunikacji miejskiej oraz paci za parking
w strefach parkowania dziki programowi
moBILET (zewntrzny podmiot obsugujcy ca Polsk). Pod koniec wrzenia natomiast mamy pozna zwycisk ekip studentw, ktrej zadaniem jest przygotowanie
aplikacji znajdujcej nagrobki na toruskich
nekropoliach.
- Cmentarz komunalny jest na tyle duy,
e mona si pogubi przyznaje Pawe
Piotrowicz. - Zbadalimy dowiadczenia
innych miast majcych ju takie aplikacje i
wiemy, e warto wprowadzi podobne rozwizanie u nas. Program na pewno przyda
si te osobom, ktre nie mieszkaj w Toruniu.
Magistrat w zadaniu konkursowym dla
akw okreli minimalne kryteria. Program ma bowiem wyszukiwa nagrobki
wedug imienia, nazwiska, dat urodzenia i
mierci czy inskrypcji. Do tego telefon lub
tablet musi nam wskaza lokalizacj grobu.
Autorzy, ktrzy zajm pierwsze miejsce,
otrzymaj 5 tys. zotych nagrody. Dopiero

po stworzeniu waciwych mechanizmw
urzd przystpi do katalogowania grobw, a
kady z nich bdzie mia w bazie programu
zdjcie. Docelowo aplikacja ma obsugiwa
wszystkie cmentarze w Toruniu.
Optymizmu w tym przypadku nie podziela ju Tomasz Popielarczyk. Wskazuje,
e uycie aplikacji bdzie marginalne.
- W wikszoci wiemy, gdzie znajduj si
groby naszych bliskich twierdzi bloger.
Nawet osoby z daleka czsto maj rodziny
w pobliu i w ich towarzystwie pojawiaj si
na cmentarzach. To moe by niepotrzebna
inwestycja.
O wiele cieplejsze przyjcie ma pomys
stworzenia systemu informowania o wolnych miejscach parkingowych na terenie
Starego Miasta.
- Nie spotkaem si jeszcze w Polsce
z podobnym pomysem dodaje Tomasz
Popielarczyk. Taka aplikacja mogaby by
pionierska w naszym kraju, a tym samym
wyrni Toru na mapie Polski.
Aplikacja i cay system parkingowy to
na razie jednak koncepcja, ktrej szczegw magistrat nie zdradza. Wiemy jednak,
e wymaga ona o wiele wikszych nakadw
finansowych ni dotychczasowe przedsiwzicia i ingerencji w infrastruktur miasta
przez instalacj rnorakich czujnikw.
l.piecyk@tylkotorun.pl
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
ttni yciem 11
Tosamo budowana od dou

Uliczni artyci buduj klimat rynkw wielu miast. W Toruniu nie ma ich zbyt wielu,
a ich oferta w porwnaniu do Wrocawia, Poznania czy Krakowa jest znacznie ubosza.
Sama architektura nie napdza kultury
Na toruskim Starym Miecie mona spotka ulicznych artystw. Ich oferta kulturalna nie jest jednak szczeglnie rnorodna.
TOMASZ
WICAWSKI
dolnych osb w naszym miecie nie

brakuje. Do niechtnie wychodz
oni jednak na ulice Starego Miasta,
eby podzieli si swoimi inspiracjami z innymi. Idc ulic Szerok dostaniesz wiele zaprosze do lokali... nie tylko gastronomicznych, ale nie przystaniesz na dugo, eby
posucha artysty, ktrego imi zapamitasz
na duej.
Stolice pastw ociennych mona rozpoznawa po naturszczykach, ktrzy wroli
w krajobraz centralnych punktw aglomeracji. Turyci wiedz, e na praskim rynku
spotkaj rodzimych multiinstrumentalistw
- codziennie dajcych koncerty na wysokim poziomie. Nie musz te dugo szuka
pokazw fire show w najlepszym wydaniu
czy freestyle footballu. Najwiksze wraenie

robi nie punki rodem z zachodniej Europy,
ktrych dowcip nie jest najwyszych lotw,
ale rodzimi mieszkacy miasta. To oni potrafi najlepiej odda jego klimat, ktrego
nie poczujesz kartkujc przewodnik. W
Wiedniu mima (ulicznego "stacza") spotkasz
na kadym kroku. Wciela si najczciej w
ksin Sisi albo Mozarta. Stoi obok paacu
Schnbrunn nie baczc na lejcy si z nieba
ar.
- Porwnywanie Torunia do duych
miejscowoci nie ma wikszego sensu mwi Katarzyna Mierzejewska, podrniczka z wieloletnim staem. - Takie ambicje s
zdecydowanie nieuzasadnione. Praga, Wiede czy nawet Krakw maj swoj renom
i elementy miejskiej kultury, z ktrych grd
Kopernika nie synie. Mam wielu znajomych
w Europie. Byli w naszym miecie, ale aden
uliczny artysta ich nie zafascynowa i nie zapad im w pami. Ale w porwnaniu do innych polskich miast Toru rwnie wypada
blado w takim zestawieniu.
Kultura kulturze nierwna

Mieszkacy naszego miasta rwnie z
trudem wskazuj charakterystyczne postacie.
- By pan grajcy na ykach, ale od duszego czasu go nie widuj - mwi Agnieszka
Zieliska, studentka kulturoznawstwa. Czsto zaczepia pary i wypiewywa do
rubaszne piosenki, ale by niezwykle sympatyczny i taktowny. Nie ma znaczenia na
co zbiera. Znacznie istotniejsze jest to, e
wnosi w krajobraz Starego Miasta pewien
koloryt. Nie mona tego powiedzie o kolejnych osobach, ktre graj utwory "Demu".
Pomijam ju fakt czstego braku suchu, bo
nie to jest najgorsze. Oryginalnoci w tym
nie ma adnej.
W nieco brzydsz pogod w rodku dnia
czasami trudno spotka jakkolwiek posta,
ktra pozwoliaby zatrzyma si na chwil
podczas spaceru.
- Pracuj w centrum miasta od kilku lat - mwi Pawe Modzelewski, agent
ubezpieczeniowy. - Pana zawodzcego na
Fot.
ADAM
ZAKRZEWSKI
skrzypkach ciko si ju sucha. onglerka

pojawiajca si raz na jaki czas jest rednich lotw. W zasadzie zatrzymuj si tylko
wtedy, gdy adne studentki graj na ulicy
Szerokiej, ale to ze wzgldw estetycznych
gwnie, a nie artystycznych.
W Poznaniu i Wrocawiu
znacznie lepiej
Podobne zdanie maj rwnie turyci.
- Sabo to wyglda u was - mwi Rafa
Mijaski z Gdaska. - Spodziewaem si
znacznie wicej. Nie ma nawet pchlego targu z prawdziwego zdarzenia. Z on chtnie
przystajemy przy ulicznych artystach i wrzucamy kilka zotych, ale dzi nie mielimy nawet takiej okazji. Tandeta na straganach jest
wszdzie. Bylimy w tym roku w Poznaniu
i Wrocawiu. Tam jest zatrzsienie osb zarabiajcych poprzez uliczn sztuk. Czasami
to a przytacza.
W tak duym skupisku studentw, a
trudno uwierzy, e nie ma pereek, o ktrych mona wspomnie. Trudno te szuka
w starszych pokoleniach kulturalnego ducha miasta. A przecie kultura, to nie tylko

muzea, galerie, teatry czy festiwale. To co
znacznie wicej. Oddolnego fermentu artystycznego jednak nie czu. Wicej jest
go na Bydgoskim Przedmieciu ni Starym
Miecie. Zapraszanie gwiazd disco-polo np.
zespou Bayer Full, raczej tego nie zmieni. S
jednak promyki nadziei.
- W poprzednich latach byo lepiej, bo
czciej spotykao si malarzy czy karykaturzystw, a i muzycy wicej z siebie dawali
- mwi barman jednego ze staromiejskich
pubw. - W klubach pojawia si jednak wiele osb, ktre maj niebagatelne umiejtnoci. Moe warto byoby pomyle o jakiej
formie przegldu dla takich osb? Trzeba
pobudzi ich aktywno, ebymy nie byli
kojarzeni jedynie z miastem kociow,
pomnikiem Kopernika i osem, na ktrym
mona usi i zrobi sobie zdjcie.
12
reporta
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Organizm jego wasnym wrogiem

Choroba Leniowskiego-Crohna dotyczy gwnie ludzi modych,
w peni sprawnych zawodowo, intelektualnie i spoecznie. Jest rzadka,

nieuleczalna, miertelna, a co najgorsze - jej przyczyny wci pozostaj nieznane
MARCIN
TOKARZ
est wyjtkowy, cho nie tylko w sposb,

w jaki by sobie tego yczy. Ma fryzur
na punka, kilka tatuay z nordyckimi
symbolami i chorob Leniowskiego-Crohna. Swj wygld zacz zmienia dwa lata
temu, gdy dowiedzia si, e cierpi na schorzenie, ktrego pochodzenie jest niewyjaniona. Leczenie, jakiemu si podda, tylko
go wyniszczao. Na inne refundowane czciowo nie byo go sta. Ostatecznie porzuci
wizyty w aptekach i szpitalu. Woli y krtko, ale intensywnie, ni codziennie patrze
w lustro i widzie cie czowieka. Mieszka w
Toruniu, ma 24 lata, mierzy 172 cm i way
43 kg. Podobnych jemu jest w Polsce okoo
15 tysicy.
Choroba Leniowskiego-Crohna potrafi
dugo nie dawa o sobie zna, ale gdy si ju
przebudzi, atakuje z furi. Jej rzuty mog by
pojedyncze albo wielokrotne. ycie w cigej
niepewnoci i dyskomforcie, podsycane czstymi blami brzucha. Wraenie niechybnej
eksplozji odka, ktra w kocu nastpuje,
niekiedy w formie biegunki. W najgorszych
przypadkach, gdy choroba jest ju mocno
rozwinita, moe to by kilkadziesit wizyt
w azience w cigu dnia. Mka. Krwawy stolec. Krwawienie z odbytu. Baganie o koniec.
Ten nastpuje, ale czsto dopiero w szpitalu.
- Swoich rzutw nie liczyem. Czy warto? - pyta Micha, relacjonujc przebieg swojej choroby. - Ostatnio si pogorszyo. Wtedy
miaem trzy takie rzuty z rzdu. Raz wyldowaem w szpitalu na trzy dni z powodu odwodnienia. Podali mi kroplwk i wszystko
wrcio do normy. Na jaki czas.
Denie do autodestrukcji
Schorzenie, z ktrym boryka si Micha,
jest nabyte. Najczciej atakuje modych
w wieku 20-25 lat, aczkolwiek naukowcy
obserwuj wzrost zachorowalnoci u osb
starszych i dzieci.
- Cho badania nad chorob Leniowskiego-Crohna prowadzone s na szerok
skal, wci nieznana jest jej etiologia - tumaczy dr n. med. Marcin mudziski, specjalista chorb wewntrznych i gastroenterologii. - Prawdopodobnie jest wynikiem
immunologicznej reakcji na pewien czynnik. Jaki? Tego niestety nie wiemy. Mona
powiedzie, e organizm chorego dy do
autodestrukcji. Schorzenie objawia si nieustajcymi blami brzucha w okolicach
wyrostka robaczkowego, stanami zapalnymi
ukadu pokarmowego od jamy ustnej po odbyt na caej gruboci jego cianek. Ponadto
chory moe mie do czynienia z aftami w
buzi, przetokami w okolicy odbytniczej.
To wszystko powoduje u niego niech do
jedzenia, co skutkuje z kolei gwatownym
spadkiem wagi.
Na pierwszy rzut oka Micha wyglda na
zdrowego. Zastanawiajca jest jedynie jego
szczupa sylwetka. Ma 24 lata, 172 cm wzro-
ycie osb cierpicych na chorob Leniowskiego-Crohna wypenione jest niepewnoci i wyczekiwaniem na kolejny atak.
stu i 43 kg wagi.
- Czasem artujemy sobie z Michaa, e
ma anoreksj - mwi Karol, jeden z kolegw
chorego.
Carpe diem
Dwa lata wstecz. Michaa zaniepokoiy
przewleke wzdcia, bolesne uczucie napcznienia odka i krew w muszli klozetowej po wizycie w toalecie. Syszc w szpitalu,
e cierpi na ChL-C, nie czu adnych obaw.
- Rwnie dobrze mogem usysze, e
mam gryp. Nie wiedziaem, z czym wie
si ta choroba - opowiada 24-latek. - Zaczem przeszukiwa Internet. Opisy przebiegu
tego schorzenia byy dramatyczne. Z pocztku postanowiem si leczy, co w zasadzie
oznacza, e mam szans wyduy tylko czas
remisji. Lekarz przepisa mi specjalne sterydy. P roku zaywania ich zrobio ze mnie
wrak czowieka. Alternatyw byo leczenie
biologiczne, ale koszty z nim zwizane s
nie na moj kiesze. Wszelkie rady odnonie specjalnych diet, rzucenia papierosw
postanowiem zignorowa. Cae swoje ycie
musiabym podporzdkowa tej chorobie,
czego nie zamierzam zrobi. Wol si nim
cieszy i szybciej zakoczy, ale gdy nadejdzie ta ostatnia chwila, by przekonanym,
e zrobiem wszystko, na co miaem ochot.
Jak dotd swoj chorob Micha przechodzi stosunkowo agodnie. Poza momentami rzutw, nie przeszkadza mu w yciu
codziennym. Z powodu ChL-C nie dozna
jeszcze upokorzenia, cho zdarza si, e
ujawniajc poznanej osobie prawd, czuje
nagle zwikszajcy si dystans z jej strony.
Ogranicza z nim kontakt, jakby baa si, e
Crohn przejdzie i na ni, a przecie nie jest
zaraliwy.
Micha nie musi nosi ze sob rolki papieru toaletowego. Kontroluje krwawienia z
odbytu. Ma sta prac w gastronomii. Swoj przypadoci podzieli si z szefostwem
ju po przyjciu posady i przepracowaniu
paru miesicy. Pki rzetelnie wykonuje swoj prac, nic do niego nie maj. Ksieczk sanepidowsk przecie posiada. Chcc
sprawdzi, czy inni pracodawcy toruskiej
brany gastronomicznej wykazuj podobn
tolerancj do osoby o jego charakterystyce,
odbyem szereg rozmw z kierownikami kawiarni, cukierni, fast-foodw oraz restauracji. Znaczna wikszo - 81% badanych - nie
widziaa adnych przeciwwskaza odnonie
ewentualnego zatrudnienia. Argumentacja
pozostaych 19% jemu przeciwnych dotyczya cech fizycznych - maej siy i wytrzymaoci ubiegajcego si - oraz sytuacji,
w ktrej choroba widoczna byaby ju na
zewntrz w stopniu znacznym. Wrd ob-
jaww pozajelitowych zdarzaj si zmiany

skrne, takie jak rumie ropny czy piodermia zgorzelinowa.
- Mczyzn zatrudniamy najczciej
w kuchni, co jest prac do intensywn, z
ktr moim zdaniem, osoba borykajca si
z t chorob, waca niemal o poow mniej
ni zdrowy czowiek, nie poradziaby sobie mwi Tatiana Dera, kierowniczka toruskiej
restauracji Metropolis.
- Paskudna przypado - kwituje kierownik jednej z prestiowych restauracji,
mieszczcej si przy ul. Szerokiej. - Jeli
mam by szczery, wtpi, eby kto taki
znis harwk w brany gastronomicznej.
Poza tym, nie wyobraam sobie, eby podawa jedzenie, majc na twarzy czy rkach tak
nieprzyjemne dla oka rany i krosty?
Due ryzyko raka
Na to czy schorzenie zawsze si rozwija,
nie zna odpowiedzi aden lekarz. Zdaniem
Marcina mudziskiego, do poznania jego
przyczyn dojdzie przypadkiem jak w chorobie wrzodowej. Specjalista twierdzi, e
istnieje szansa na normalne ycie pacjenta, o ile stosuje si on do zalece lekarza. W
przypadku ich ignorowania choremu grozi
kalectwo i zdecydowanie krtsze ycie.
- Zwykle choroba Leniowskiego- Croh-
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
na przebiega tak, e jest jeden ciki rzut,
ktry udaje si opanowa - wyjania Marcin
mudziski, przyjmujcy swych pacjentw
w Poradni Gastroenterologicznej Przychodni Specjalistycznej Matopat w Toruniu. - Potem nastpuje do duga remisja. Moe by
osignita poprzez stosowanie lekw doustnych, lekw biologicznych, ktre w Polsce
s refundowane, cho byoby dobrze, gdyby
terapia trwaa duej. Zdarza si, e rok to za
mao, a jej skuteczno i tak plasuje si na
poziomie 50 %. Ponadto kryteria objcia
pacjenta leczeniem tego typu s mocno wyrubowane. Odnonie leczenia sterydami,
mog zapewni, e nie s one wyniszczajce
dla organizmu, o ile chory przyjmuje je pod
cis kontrol poradni specjalistycznych.
Jeli pacjent ich naduywa oraz ignoruje
inne zalecenia, rzeczywicie mona si spodziewa wielu powika. Stan zdrowia coraz
bardziej si pogarsza, a w kocu dochodzi
do zgonu.
Jednym z powika ChL-C jest 5,6-krotny wzrost ryzyka zachorowania na nowotwr jelita grubego, zwaszcza jeli borykali
si z nim krewni. W przypadku Michaa
mona powiedzie, e rak jest chorob rodzinn
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
lewobrzeni 13
Kres inwestycyjnej pustyni?
Co zmieni si w lewobrzenej czci miasta do 2020 roku? Gmina Miasta Toru ju stara
si o uzyskanie dofinansowa na nowe inwestycje i projekty, ktre poprawi jako ycia jej mieszkacw
ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA
emat koncepcji rozwoju lewobrzenej czci miasta jest czsto

poruszany podczas debat o korzyciach, jakie mieszkacom Torunia
przyniosa budowa nowego mostu. Czy
spisane na kartkach zaoenia pokrywaj si z tym, co ju udao si osign?
Czy w perspektywie kilku kolejnych lat
ten region stanie si dla inwestorw bardziej atrakcyjny? Wanie realizacja tego
zadania jest wanym punktem na mapie
toruskich projektw, gdy odpowiednie
uzbrojenie terenw inwestycyjnych oznacza potne wsparcie dla przedsibiorczoci.
Nieco ironiczne okrelanie leweobrzenej czci miasta "inwestycyjn
pustyni" powoli traci na aktualnoci.
Oprcz projektw, ktre w ostatnich latach ju udao si przeprowadzi, w okresie programowania na lata 2014-2020
Gmina Miasta Toru bdzie dy do
uzyskania rodkw we wszystkich dziaaniach priorytetowych, w ktrych jednostki samorzdu terytorialnego zostay
przewidziane jako beneficjenci wsparcia.
Znaczna cz przedsiwzi bdzie
stanowia kontynuacj projektw zrealizowanych w poprzednich latach, co pozwoli na osignicie celw strategicznych
zaoonych dla rozwoju infrastruktury,
wspierania dziaa spoecznych i ycia
instytucji kulturalnych.
Nowy most mia znaczco poprawi jako ycia

mieszkacw lewego brzegu. Na spektakularne projekty
przyjdzie jeszcze poczeka.
Na co Urzd Miasta Torunia zwrci
szczegln uwag?
- Do takich przedsiwzi nale inwestycje w szkieletowy ukad drogowy
Torunia oraz wspomaganie modernizacji i rozbudowy transportu szynowego mwi Maja Lewandowska-Robak, dyrektor Wydziau Rozwoju i Programowania
Europejskiego Urzdu Miasta Torunia.
- W dalszym cigu wanym elementem
bdzie rewitalizacja zdegradowanych obszarw miasta, gdzie inwestycje w infrastruktur bd realizowane jednoczenie
z tzw. projektami mikkimi o tematyce
spoecznej.
Fot. UKASZ
PIECYK
Czego dziki tym inwestycjom mog

spodziewa si mieszkacy lewego brzegu? Przede wszystkim lepszej komunikacji. Modernizacja i budowa infrastruktury kolejowej zostanie przeprowadzona na
odcinku Toru Gwny - Toru Wschodni, linii kolejowej nr 353 - Pozna
Wschd-Skandawa z budow przystanku
kolejowego Toru-Podgrz i przebudow
przystanku Toru-Kluczyki. Rewitalizacja przystankw kolejowych obejmie
m.in.: Toru-Czerniewice.
Gmina Miasta Toru bdzie staraa
si o dofinansowania rwnie na projekty
drogowe. W skad tych najwaniejszych
wchodzi przebudowa ul. dzkiej.

- Niedawno zakoczya si modernizacja ul. Nieszawskiej, trwa przebudowa
ul. Rudackiej - dodaje Maja Lewandowska-Robak. - Kolejne inwestycje tego typu
planowane s m.in. na ul. Agatowej, ul.
Artyleryjskiej, ul. Kmicica, czy w zwizku
z budow cznika na ul. Krtej i remontem ul. Wilanej z Krowim Mostkiem.
Mieszkacy, w ramach budetu partycypacyjnego, staraj si take o przebudow ulic: Borowikowej i Miodowej. W
trakcie realizacji jest nowe owietlenie na
osiedlu Stawki Poudnie.
Due projekty wi si take z budow poczenia drogi krajowej nr 91 z autostrad A1 i drog ekspresow S-10 poprzez Wze Czerniewice, budow Trasy
Staromostowej od drogi ekspresowej S-10
(wze Kluczyki) do Trasy rednicowej
Podgrza (ul. Andersa) w kierunku wczenia w drog krajow nr 15 i budow
Trasy Staromostowej na odcinku od ul.
Andersa do Placu Armii Krajowej.
Istotn rol w nowym okresie programowania mog odegra Zintegrowane
Inwestycje Terytorialne.
Wanym punktem na mapie toruskich projektw jest te tworzenie zacht
dla inwestorw, m.in. poprzez uzbrojenie
terenw inwestycyjnych.
- Kontynuowany bdzie projekt zagospodarowania Kpy Bazarowej wraz
z przebudow ul. Majdany - mwi Maja
Lewandowska-Robak. - W planach inwestycyjnych zawiera si take rewitalizacja
Parku 1000-lecia przy ul. Podgrskiej.
Poprawa jakoci ycia mieszkacw
nastpi take dziki kontynuacji dziaa
zwizanych z gospodark wodno-ciekow na terenie aglomeracji Toru. Plan za-
wiera budow przewodu wodocigowego

spinajcego sie miejsk z wodocigiem
lokalnym na terenie OM Czerniewice,
likwidacj istniejcej oczyszczalni ciekw na terenie OM Czerniewice i budow
Punktu Selektywnej Zbirki Odpadw
Komunalnych.
Miasto od lat modernizuje te placwki owiatowe, sportowe i zdrowotne
mieszczce si za lewym brzegiem Wisy.
- Mona dyskutowa o koncepcjach
rozwoju lewobrzenej czci miasta mwi Aleksandra Iycka, rzecznik prasowy prezydenta miasta. - Nie naley jednak
zapomina o tym, e ten region traktujemy na rwni z prawobrzen czci Torunia.
Wan informacj dla mieszkacw
zza lewego brzegu Wisy jest to, e spka EDF w swoich planach projektowych
przewiduje budow nowoczesnych rde
ciepa na obszarach obecnie nie objtych
miejsk sieci ciepownicz oraz przyczenie do miejskiej sieci ciepowniczej
obiektw pooonych w lewobrzenej
czci Torunia.
Takie inwestycje w znaczcej mierze
powinny wpyn na komfort i poziom
ycia mieszkacw. Na rwni z projektami budowlanymi realizowane bd
przecie take te z zakresu spoecznego i
kulturalnego. Co rzeczywicie uda si zrealizowa? Jak zawsze odpowiedzi udzieli
czas.
Toru Ogrodem
Mecenas
konkursu
Dofinansowano ze rodkw
Gminy Miasta Toru
trwa gosowanie na
Wybierz, zagosuj, Czytelnicy "Tylko Toru"
przyznaj tytu "Najpikniejszego Ogrodu Torunia"
To ju ostatnia szansa na oddanie gosu w Konkursie Prezydenta Miasta
"Toru Ogrodem" 2014. To wanie czytelnicy "Tylko Toru" wybieraj
najpikniejszy ogrd Torunia. Uroczyste podsumowanie XV konkursu
odbdzie si 10 padziernika 2014 r w Ratuszu Staromiejskim.
Najpikniejszy ogrd Torunia Nagroda czytelnikw dwutygodnika Tylko Toru
01. ul. Wakowicza 2, Wiesaw Zieliski

TC.QXAZ.01 na numer 71068 (koszt 1.23z)
08. ul. Wyszyskiego 4, Janina Ciechowska

02. ul. Cicha 1, Eugeniusz Szoonik

09. ul. Lilii Wodnych 32, Grayna Jasiska

03. ul. Jaminowa 15, Halina Seredyn

10. ul. czna 109, Renata Meller

04. ul. Wodocigowa 6, Romana Cieszyska

11. ul. Niesioowskiego 24b/22, Jadwiga Luyska

05.ul. Szosa Chemiska 224, Zesp Szk Muzycznych

12. ul. Niesioowskiego 24d/42, Jadwiga Karpiska

06. ul. Batorego 43/49, Zesp Szk Inynierii rodowiska

13. ul. w. Antoniego 27, Magorzata i Henryk

Winiarscy TC.QXAZ.13 na numer 71068 (koszt 1.23z)
07. ul. Borowiacka 25, Dorota i Maria Nussbeutel

14. ul. witopeka 36c, Cecylia Szwedo

zdjcia ogrodw na
Toru Ogrodem
Mecenas
konkursu
Dofinansowano ze rodkw
Gminy Miasta Toru
najpikniejszy ogrd torunia

Na zwycizcw czekaj atrakcyjne nagrody rzeczowe
ufundowane przez Sklep Leroy Merlin w Toruniu
Na zaprezentowane tereny zieleni gosowa mona tylko do 4 wrzenia 2014r.
wysyajc SMS o treci TC.QXAZ.NR na numer 71068, koszt 1,23 z z VAT.
(NR oznacza numer ogrodu, np. TC.QXAZ.99 to gos oddany na ogrd nr 99)
Gosowa mog abonenci sieci T-mobile, Plus GSM, Orange, Play
Najpikniejszy ogrd Torunia Nagroda czytelnikw dwutygodnika Tylko Toru
15. ul. Zamenhofa 28, Danuta Staniszewska

22. ul. Buszczyskich 3e/128, Hanna Zaborowska

16. ul. Legionw 218, SM Kopernik

23. ul. Jodowa 76, Ewa i Fortunat Dogil

17. ul. Boboli 23, Bogumia Mulska

24. ul. Rusa 1, Zdzisawa Marciszewska

18. ul. Polna 8P, Wsplnota Mieszkaniowa

25. ul. Smocza 2, Jolanta Orowska

19. ul. Korfantego 9, Henryk Nitczyski

26. ul. Tatarakw 30, Anna Skrzypiec

20. ul. Soneczna 37, Barbara i Ludwik Lipiscy

27. ul. Gwiadzista 20, Angelika Brombley

21. ul. Rumiankowa 42, Urszula i Waldemar Graszk

28. ul. Buszczyskich 13a/22, Marianna Skucha

29. ul. Bydgoska 76, Przychodnia Medycyny Pracy nr 2
www.torunogrodem.pl
1 6 edukacja
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Talent nie zaley od pienidzy

O przepisie na sukces, czeniu szk i nieodpatnej edukacji,
z Adamem Makowskim, wicedyrektorem Gimnazjum i Liceum Akademickiego,

przed rozpoczciem nowego roku szkolnego rozmawia Tomasz Wicawski
my na wyrwnywanie rnic pomidzy naszymi uczniami a osobami, ktre trafiy do
nas z innych placwek.
Gimnazjum i Liceum Akademickie jest

szko, ktra osiga bardzo wysokie miejsca
w oglnopolskich rankingach. atwiej jest
"wskoczy" na wysok pozycj ni duszy
czas si na niej utrzymywa. Co stoi za sukcesem placwki?
Ostatnie lata pokazuj, e obrany przez
nas kierunek rozwoju jest waciwy. Na pocztku nie byo tak fajnie. Mielimy rne
pomysy. Lepsze i gorsze. Wypracowalimy
jednak odpowiedni formu. To zasuga wielu osb: kadry dyrektorskiej, rady
programowej i nauczycieli. To jednak nie
wszystko. Wanym elementem jest take PR,
ktry mamy, bo on pozwala przeprowadzi
dobry nabr, a ten wprost przekada si na
materia ludzki, jakim dysponujemy.
Sam nabr to jednak nie wszystko.
Oczywicie. Do wielu szk trafiaj dobrzy uczniowie, ale trzeba ich odpowiednio
poprowadzi, eby wykorzysta ich potencja. Wida, e inne szkoy te si odnajduj i osigaj sukcesy. My staramy si nie
marnowa talentw i to jest nasz wyrnik.
Potrafimy rozwija pasje i zainteresowania
uczniw.
W Polsce upowszechni si system czenia
szk podstawowych z gimnazjami. Ma to
czsto zwizek z podleganiem poszczegl-
Popatrzy na to w skali kraju.

Nieszczliwe byo to, e podstawwki,
gimnazja i licea trafiy pod opiek innych
jednostek samorzdu terytorialnego. Z tego
powodu, dla wygody i z racji moliwoci
finansowych i lokalowych gmin najczciej
czone s "podstawwki" i gimnazja. Wielu
samorzdw nie sta na inne rozwizanie.
W powiatach grodzkich, takich jak nasz, jest
o to atwiej, bo cao edukacji do szczebla
szk rednich podlega prezydentowi miasta. Zgadzam si, e czenie gimnazjw
i licew jest pomysem wartym szerszego
przedyskutowania i wdraania w ycie na
szerok skal.
nych placwek pod inne szczeble samorzdu terytorialnego. GiLA udowadnia, e
lepszym systemem mogoby by czenie
gimnazjw i licew.
Wida, w skali kraju, e dobre szkoy
staraj si mie gimnazjum przy szkole redniej. Trzyletni cykl wychowywania modziey do osigania sukcesu, a w zasadzie 2,5 letni, bo pniej s powtrki przed matur, jest
za krtki. Przygotowanie do olimpiad przedmiotowych i studiowania musi trwa. Tego
nie da si zrobi w par miesicy. W Toruniu

ten trend jest rwnie coraz powszechniejszy. "Czwrka" ma gimnazjum dwujzyczne,
przy Liceum nr 10 jest rwnie gimnazjum,
a Salezjanie zaczli od tego szczebla nauczania. To dobry kierunek, bo nauka w szkole
redniej musi by czym podbudowana. Wychowanie sobie dobrego narybku znacznie
uatwia prac pniej. Nie oszukujmy si, te
osoby czsto zostaj w swoim zespole szk
na 6 lat. Pierwszy semestr liceum powica-
Coraz powszechniejszy jest trend wrd

modych ludzi, eby jak najszybciej wybiera swoj ciek kariery. Modzie par lat
temu nie przywizywaa do tego a tak wielkiej wagi i decyzj podejmowaa pniej.
Obecnie wiele osb poda drog specjalizacji. To dobrze?
Pastwo polskie dy do duej centralizacji systemu edukacji. Wida to po programach nauczania i podrcznikach. W tym
przypadku jest podobnie. Zapady decyzje,
e osoba idca do I klasy liceum powinna si

ukierunkowa. To wczenie, a dla wielu za
wczenie. S dzieci posiadajce wiadomych
rodzicw, ale to jedynie cz spoeczestwa. Wielu modych ludzi nie jest zorientowana, co chce robi w swoim yciu, ani nie
wie jak wygldaj studia. Decyzj musi jednak podj. Wie si ona z zakoczeniem
po I klasie szkoy redniej nauki niektrych
przedmiotw w zalenoci od kierunku
ksztacenia. Trudno si pniej przerzuci z
powrotem. To przyspieszenie niekoniecznie
wyjdzie nam na dobre.
Duo mwio si kilka miesicy temu w
kontekcie GiLA odnonie zmiany struktury
tej placwki. Czy sytuacja w tej mierze jest
ju unormowana? Nie staniecie si szko
prywatn, bardziej elitarn?
Nasza szkoa jest nieodpatna i publiczna. Tej wersji si trzymamy i chcielibymy
j utrzyma. Trudno jednak zgadywa, jaka
bdzie przyszo. Warto jednak zwrci
uwag na fakt, e speniamy w tej formie
cele i zadania, do ktrych zostalimy powoani. Nie oszukujmy si, wiele osb musiaoby zrezygnowa z nauki w naszej placwce,
eby bya ona odpatna. A tak wychowujemy
zdolne dzieci, bez wzgldu na ich status materialny. To niezwykle istotne dla wyrwnywania szans.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Marszaek wybra CED
edukacja 1 7
Centrum Edukacji Dorosych jako jeden z 24 Projektodawcw bdzie ksztaci
ze rodkw unijnych osoby dorose z obszaru naszego wojewdztwa w ramach szk policealnych
edug opinii Ministerstwa

Nauki (MNiSZW) w perspektywie najbliszych 15 lat
informatycy bd najbardziej poszukiwan grup wrd zawodw technicznych.
Odpowiedzi na zdiagnozowane potrzeby rynku pracy jest zaplanowany do
realizacji w ramach konkursu Programu
Operacyjnego Kapita Ludzki projekt pt."
Rozwj kwalifikacji w zawodzie Technik
informatyk wrd 50 osb dorosych z
woj. kujawsko-pomorskiego".
Projekt bdzie realizowany przez
szkoy policealne Centrum Edukacji Dorosych. Ksztacenie bdzie realizowane w
trzech miastach: Toru, ul. Szosa Chemiska 70, Chemno, ul. Dominikaska
35 i Brodnica, ul. Lidzbarska 14. Rekrutacja do projektu trwa do 10 wrzenia,
jednak liczy si kolejno zgosze. Suchacze w ramach projektu uzyskaj moliwo zdobycia kwalifikacji E.12 "Monta
i eksploatacja komputerw osobistych
oraz urzdze peryferyjnych".
W ramach projektu suchacze maj
zapewnion bezpatn nauk, egzaminy semestralne i kocowe, poczstunek,
podrczniki. Suchacze bd mogli doskonali swoje umiejtnoci z wykorzystaniem platformy e-learningowej oraz
nowoczesnych narzdzi informatycznych
do biznes planowania oraz nauki jzyka
angielskiego z brany informatycznej. W
odbyway w formie zaocznej, w weekendy
obszarze IT. W dobie globalnej kompute-
ramach projektu zaplanowane s rw-
rednio co 2 tygodnie.
ryzacji pracodawcy s wiadomi koniecz-
nie praktyki zawodowe u najlepszych
Na rynku pracy brakuje osb z wy-
pracodawcw z regionu. Zajcia bd si
ksztaceniem technicznym, szczeglnie w
noci zatrudniania fachowcw z dziedziny IT zarwno w Polsce jak i za granic.
Niewtpliwym atutem szk Centrum

Edukacji Dorosych s wietnie wyposaone pracownie komputerowe, kadego
roku modernizowane oraz doposaane w
specjalistyczny sprzt i oprogramowanie.
Dopenieniem bazy dydaktycznej s mobilne pracownie oparte na notebookach.
Realizowany projekt da szans CED, w
ramach ktrego prowadzona jest rwnie
szkoa dla modziey (Toruskie Technikum Informatyczne) na potwierdzenie
wysokiej jakoci ksztacenia prowadzonego od 1997 roku a w ramach mlodziezowej szkoly informatycznej od 4 lat.
Urzd Marszakowski doceni rwnie fakt, i policealne szkoy CED s
orodkami egzaminacyjnymi dla przyszych technikw informatykw, a nauczyciele przedmiotw zawodowych
ciesz si ogromnym uznaniem w rodowisku owiatowym i naukowym. Ich
dowiadczenie i stay kontakt z podmiotami gospodarczymi powoduj, e zajcia
s nie tylko atrakcyjne dydaktycznie, ale
rwnie odpowiadaj wymaganiom rynku pracy.
Szczegy na temat rekrutacji do projektu mona uzyska pod numerem telefonu: 56 659 66 86 lub w siedzibie szkoy
w przy ulicy Szosa Chemiska 70 w Toruniu oraz w w Chemnie i Brodnicy.
18 edukacja
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Spakujmy plecak pierwszaka

Przygotowanie szkolnej wyprawki uroso do rangi niemale sztuki.
Rodzice kupuj zeszyty, dugopisy i ksiki. Wszystko to spoczywa pniej na maych

ramionach pierwszoklasisty. Sprawdmy wic, jak przygotowa wyprawk
owoli kocz si wakacje, niektre z

naszych maluchw po raz pierwszy
pjd do szkoy. Wikszo rodzicw zrobia ju odpowiednie zakupy, ktre
czekaj teraz na spakowanie do plecaka.
Jego rola jest naprawd cika - dosownie
i w przenoni. Pka w szwach ju w pierwszych dniach nowego roku szkolnego. Jak
zatem dobra odpowiedni plecak i przybory tak, aby plecy nie byy zbyt mocno
obcione, a nasz portfel nie zosta pusty?
- Chcc wybra najbardziej funkcjonalne przybory, musimy pamita o sprostaniu najnowszym szkolnym trendom,
o ktrych marz nasze pociechy - mwi
Agnieszka Wrzeniak, mama pierwszoklasisty. - Zachowajmy jednak przy tym zdrowy rozsdek. Przecie na takie zakupy nie
musimy wyda caego majtku.
Najwaniejszym punktem na licie
zakupw jest plecak. Najlepiej taki, ktry
pozwoli 6-latkowi utrzyma ciar nawet
kilku kilogramw. Wrd oferowanych w
sklepach s te tradycyjne, jak rwnie z
zamocowanymi kkami. Dziecko, zamiast
obcia swj krgosup, cignie torb za
sob.
Najbardziej sprawdzony wzr to ten z
usztywnianym tyem, chronicy krgosup
przed uwierajcymi przedmiotami. Wykonany powinien by z oddychajcego materiau, eby plecy dziecka si nie pociy.
- Idealny plecak daje moliwo oddzielenia rzeczy, tzw. przegrdkami twierdzi pani Agnieszka. - W ten sposb
oddzielimy ksiki i drugie niadanie, np.
od stroju na w-f oraz butw. Pamitajmy,

wzr ozdabiajcy torb nie zawsze powinien sta na pierwszym miejscu przy zakupie tornistra.
Po wyborze odpowiedniego plecaka
mona przej do dobierania najpotrzebniejszych przyborw i akcesoriw. Te jed-
nak mog pochon spor cz naszych

finansw. Wraz z obecnoci na artykuach
szkolnych ulubionych bohaterw, choby
na okadce, koszty wyprawki znacznie rosn.
- Na zakup kompletnego pirnika potrzeba nawet kilkadziesit zotych - ocenia
mama pierwszoklasisty. - Supermarkety
oferuj zestawy, czyli rozkadane pirniki z
caym niezbdnym wyposaeniem. Jednak
najczciej s to produkty niskiej jakoci,
ktre szybko si zuywaj.
Do dyspozycji pierwszoklasisty powinno znale si przede wszystkim dobrze
wyprofilowane piro na naboje lub dugopis. Jeli dziecko jest leworczne, najlepsze
dla niego bdzie to kulkowe z szybkoschncym atramentem tak, aby podczas pisania nie brudzio rk i nie robio kleksw.
Odpowiednie wyposaenie pierwszak
powinien mie take na zajcia plastyczne.
Przydadz si: bloki techniczne i rysunkowe, noyczki, klej, farby, pdzle i wycinanki. Ponadto nieodcznym elementem
ucznia s kredki i flamastry. Do tego plastelina, modelina...
- Wane jest rwnie bezpieczestwo,
dlatego farby, flamastry, kredki nie powinny zawiera toksycznych substancji
ani wydziela szkodliwego dla zdrowia zapachu - mwi Elbieta Smardzewska, nauczycielka plastyki. - Wszystkie te rzeczy
musz by atwo zmywalne, gdy maluch
szybko moe si nimi ubrudzi.
Na wyprawk skada si stos zeszytw
i gra kredek. Wszystko to powinno znale swoje odpowiednie miejsce w plecaku.
Wane jednak, by tornister by jak najlejszy. Waga wszystkiego, co ucze poniesie
na plecach do szkoy, nie powinna przekracza 10 - 15% masy jego ciaa ucznia.
Tornister powinien mie take szerokie
szelki, a ich dugo musi umoliwi jego
swobodne zakadanie i zdejmowanie. Eksperci informuj, e ucze klasy pierwszej
nie moe nosi na plecach wicej ni 3 do
5 kilogramw, oczywicie cznie z tornistrem. Dlatego kupujc plecak, warto go
zway.
Gdy ju bdziemy prawie spakowani,
warto pomyle o maych, lecz najistotniejszych dodatkach, do ktrych naley
pudeko na drugie niadanie oraz worek
na buty. Tak wyposaony ucze pierwszej
klasy moe miao rusza do szkoy - dobrze przygotowany na czekajce go tam
wyzwania.
Micha Ciechowski
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Szkoy medyczne nowe horyzonty

w szkolnictwie zawodowym
edukacja 19
W ostatnim czasie daje si zauway znaczny wzrost zainteresowania absolwentw

szk rednich szkolnictwem zawodowym, szczeglnie szkoami o charakterze medycznym.
Powysza tendencja od dawna widoczna bya w Europie, w Polsce w ubiegych latach szkolnictwo
zawodowe zdecydowanie przegrywao z nawet najbardziej deficytowymi kierunkami na wyszych uczelniach
owa tendencja wybierania ksztacenia w szkoach medycznych

wie si z wejciem Polski do Unii
Europejskiej i coraz szerszym otwarciem europejskiego rynku pracy. Lista specjalistw
poszukiwanych przez zachodnich pracodawcw jest bardzo obszerna, a do szczeglnie atrakcyjnych zawodw, zarwno na
rynku rodzimym, jak i europejskim, nale
zawody medyczne zwizane ze stomatologi:
technik dentystyczny, higienistka stomatologiczna oraz asystentka stomatologiczna, a
take zupenie nowe kierunki takie jak: technik sterylizacji medycznej, ortoptystka, protetyk suchu technik elektroniki i informatyki medycznej czy poszukiwany na rynku
pracy technik ortopeda. Nauka na powyszych kierunkach obejmuje zajcia teoretyczne, praktyczne oraz praktyki zawodowe,
przygotowujc absolwentw do samodzielnej dziaalnoci zawodowej lub umoliwiajc podjcie pracy w publicznych zakadach
opieki zdrowotnej, prywatnych gabinetach
stomatologicznych, poradniach i klinikach
dentystycznych, gabinetach profilaktyki
zdrowotnej, w pracowniach: protetycznej,
ortodontycznej, poradniach leczenia zeza i
niedowidzenia, na oddziaach szpitalnych,
w sterylizatorniach w gabinetach zabiego-
wych oraz w zakadach ortopedycznych.

Naprzeciw zapotrzebowaniu rynku pracy
wychodzi, utworzone przez Owiata-Lingwista Nadbatyckie Centrum Edukacji,
Studium Pracownikw Medycznych i Spoecznych, ksztacce w kierunkach medycznych: higienistka stomatologiczna, technik
dentystyczny, technik ortopeda, technik
sterylizacji medycznej ortoptystka, protetyk
suchu, opiekunka dziecica, asystent osoby
niepenosprawnej, technik masaysta oraz
technik elektroniki i informatyki medycznej.

Studium wyposaa dodatkowo
swoich suchaczy
w znajomo medycznego jzyka
angielskiego lub
niemieckiego
oraz wiedz z
zakresu przedsibiorczoci.
Niezwykle
mocn
stron
szk
prowadzonych
przez
O w i a t a - L i n gwista Nadbatyckie Centrum Edukacji jest wsppraca
z Gdaskim Uniwersytetem Medycznym,
Pomorskim Centrum Traumatologii, Wojewdzkim Szpitalem im. M. Kopernika
oraz Wojewdzkim Zespoem Reumatologicznym w Sopocie. Oddziay zamiejscowe
szkoy wsppracuj z renomowanymi placwkami medycznymi takimi jak: Specjalistyczny Szpital w Szczecinie, Wojewdzki
Specjalistyczny Szpital Dziecicy w Olszty-
nie czy Szpital Specjalistyczny w Kocierzynie. Z najlepszymi specjalistami z dziedziny

fizykoterapii, anatomii i masau wsppracuje utworzone przed picioma laty Gdaskie Studium Masau, prowadzce zajcia
praktyczne w zespoach rehabilitacyjnych
na oddziaach szpitalnych: internistycznym,
reumatologicznym, neurologicznym i pediatrycznym oraz w przychodniach. Oferta
medyczna Gdaskiego Studium Masau
poszerzana jest o nowinki ze wiata Welness i SPA: nauk masau paeczkami bambusowymi, miodem, stemplami zioowymi
czy gorcymi kamieniami. Tajemnice ludzkiego pikna odkrywa przed suchaczkami
prowadzone od dwudziestu lat Policealne
Studium Kosmetyki Naturalnej wsppracujce z gabinetami medycyny estetycznej,
chirurgii plastycznej oraz Gdaskim Uniwersytetem Medycznym. W roku 2013, wychodzc naprzeciw potrzebom rodzimego
oraz europejskiego rynku pracy Studium
Pracownikw Medycznych i Spoecznych
uruchamia nauk w kierunkach o charakterze opiekuczym: opiekunka rodowiskowa, opiekun osoby starszej, opiekun w
domu pomocy spoecznej, asystent osoby
niepenosprawnej, opiekunka dziecica,
opiekunka rodowiskowa, opiekun medycz-
ny. Wszystkie wyej wymienione kierunki

stwarzaj znakomite perspektywy pracy w
kraju i za granic: na oddziaach szpitalnych,
orodkach i domach pomocy spoecznej,
hospicjach i stowarzyszeniach dziaajcych
na rzecz osb chorych i niepenosprawnych.
Nadbatyckie Centrum Edukacji prowadzi
wasn agencj pracy, umoliwiajc swoim
absolwentom podjcie pracy, zarwno w
Polsce, jak i za granic. Zajcia we wszystkich szkoach Owiata-Lingwista Nadbatyckie Centrum Edukacji prowadz wykadowcy akademiccy oraz profesjonalici i
praktycy w zawodzie o najwyszych kwalifikacjach z przygotowaniem pedagogicznym.
Wszystkie szkoy maj uprawnienia szkoy
publicznej, przygotowuj do egzaminu potwierdzajcego kwalifikacje w zawodzie oraz
wyposaaj swoich absolwentw w umiejtnoci uznawane w caej Unii Europejskiej
(EUROPASS), poredniczc jednoczenie
w pozyskaniu miejsca pracy dla swoich absolwentw. Studium Pracownikw Medycznych i Spoecznych, wychodzc naprzeciw
aktualnym potrzebom rynku europejskiego,
stwarza swoim absolwentom nowe horyzonty.
www.szkolymedyczne.eu
2 0 damska gbia
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Maa czarna na poranne przebudzenie

Kawa kawie nierwna. Z rana ma postawi na nogi, popijana w pracy pozwala
utrzyma jasny umys. Popoudniowa z przyjacimi to ju relaks i rozkoszowanie si smakiem
odania ludowe w Afryce gosz, e

kawa zostaa odkryta okoo 850 r.
naszej ery w grnym Egipcie na granicy z Nubi przez pasterza kz o imieniu
Khaldi. Pewnego dnia zauway on, e jego
zwierzta jady z krzaka nieznane mu czerwone jagody (ziarna kawy) i zachowyway
si potem bardzo dziwnie - skakay dookoa
i wydaway si mie wicej energii ni zazwyczaj. Obserwujc je jaki czas, Khaldi
zebra w sobie ca odwag, by tez skosztowa tajemniczych jagd i poczu przypyw
energii po sprbowaniu ich. Podzieli si
tym odkryciem z mnichami, ktrzy z kolei postanowili ugotowa jagody i zrobi
z nich napar w ten sposb narodzia si
kawa. Khaldi nie mia pojcia, e jego odkrycie pomoe milionom przyszych pokole w porannym wstawaniu. Dzi wanie
najsmaczniejsze kawy produkuje si we
wschodniej Afryce, czyli w Sudanie i Etiopii. Kawy tam uprawiane uwaane s za najbardziej ekologiczne i rosn w miejscach,
gdzie gatunkowi temu jest najlepiej. Z kolei
duo wiksze i bardziej komercyjne uprawy
kaw znajduj si w ssiedniej Kenii, Tanzanii oraz w Ameryce (Kolumbia, Wenezuela,
Brazylia, Jamajka, Kuba, Gwatemala), a nawet w Indiach.
Napj, ktry czy
Nie ma chyba drugiego tak spoecznie
wanego napoju jak kawa. Dziennie na caym wiecie wypija si 400 mld filianek, a
statystyczny Polak spoywa rocznie 2,5 kg
kawy. Jej zapach jest jednym z najbardziej
rozpoznawalnych, wikszo populacji pija
j przecie kilka razy dziennie. Kiedy bya
deficytowym towarem, dzi jest dostpna w

kadym sklepie i to w kilku gatunkach. A
w dobrych kawiarniach czeka na nas wiele
jej rodzajw. Kawa jest jednym z najbardziej cenionych napojw na wiecie. Jej
picie przynosi wiele korzyci dla
naszego organizmu, jednak
naduywanie moe bardzo niekorzystnie odbi
si na naszym zdrowiu i samopoczuciu.
Czasem wic, zamiast kolejnej espresso signijmy po jaki
agodniejszy kawowy
napar a od czasu
do czasu zrbmy sobie
odwyk. Kawa bdzie potem nie tylko lepiej dzia-
a,
ale i
smakowa! eby
nieco odciy
kaloryczno
niektrych kaw - zastpmy biay
cukier brzowym, a mietank odtuszczonym mlekiem. A jeli najdzie czasem
ochota na wielki, sodki deser nie musimy
go sobie odmawia, ale pamitajmy, e na
dusz met taka dieta nie sprzyja zachowaniu szczupej sylwetki.
Kawa a zdrowie
Rodzaje napojw kawowych

Americano
Kawa z ekspresu, ktr dodatkowo
rozciecza si gorc wod. Podawana
w duych filiankach.
Cappuccino
Espresso z dodatkiem spienionego
mleka i np. cynamonu. Podawane w
duej, najlepiej jasnej filiance.
Creme
Kawa o normalnej mocy zabielona
warstw mietanki.
Demi-tasse
Pojedyncza porcja espresso w normalnej filiance do kawy.
Espresso
Kawa przygotowywana w ekspresie
cinieniowym. Najwicej aromatu jest
w gstej piance. Podawana w maych
do poowy wypenionych filiankach.
Wielko porcji ok. 25-30 ml.
Espresso Dopio
Podwjna porcja espresso.
Flavoured Latte
Dua kawa latte z ok. 30 ml aromatu
o dowolnym smaku (proporcje, jak i
wielko kawy, mog ulega zmianie).
Frapp
Kawa zmiksowana z lodami. Podawana w wysokiej szklance.
Latte
Kawa z du iloci mleka.
Latte macchiatto
Espresso z jedn lub dwiema ykami
spienionego mleka. Podawana jest

w przezroczystej szklance o grubych
ciankach i pojemnoci ok. 250 ml.
Lungo
Kawa z ekspresu z dugiego
cignienia, czyli woda duej zaparza
zmielone ziarna kawy (porcja 100 ml
- 120 ml).
Mocha
Kawa espresso z mlekiem (stosunek
1:2) i dodatkiem startej czekolady. Podawana w wysokich przezroczystych
szklankach.
Ristretto
Kawa z dugiego cignienia, przygotowywana w ekspresie, ale wydua
si przelewania wody przez zmielone
ziarna.
Con Panna
Espresso z gorcym mlekiem i bit
mietan.
Kapuziner
Czarna kawa z dodatkiem mleka lub
mietanki, ma kolor przypominajcym
habit mnicha.
Romano
Porcja kawy espresso podana ze wie
skrk cytryny.
Opinie na temat kawy s rone i czsto

sprzeczne - zmieniaj sie czsto pod wpywem
wielu bada jakie naukowcy przeprowadzaj nad tym na-
pojem.
D o
tej pory w
opiniach lekarzy przewaay raczej te niezbyt pochlebne. Kawa zawierajc kofein
niestety uzalenia od siebie. Czsto mona
usysze, e kawa zwiksza ryzyko wystpienia choroby wiecowej, ale bezporedniego
zwizku nie stwierdzono - wyciga si taki
wniosek ze stwierdzenia, e popularny napj zwiksza cinienie krwi. Mwi si te,
e nadmierne spoycie kawy powoduje nerwowo, przyspieszone bicie serca i drenie
rk. Na wszelki wypadek odradza si jej picie kobietom w ciy i osobom z wrzodami
odka. Ale istniej rwnie doniesienia o
tym, e kawa bardzo dobrze wpywa na wtrob, zapobiega np. powstawaniu kamieni
ciowych. e moe eliminowa bl gowy
i zmniejsza bl mini po wysiku. e w
kawie jest wysoki poziom antyoksydantw, ktre odgrywaj w organizmie bardzo
korzystn rol, m.in. chroni przed
nowotworami. Wreszcie, e zawiera
duo rozpuszczonego wkna pokarmowego, dziki czemu przyspiesza metabolizm
i pomaga zapobiega cukrzycy.
Kawa
jest rodkiem pobudzajcym psychicznie. Za to pobudzenie odpowiedzialna jest kofeina, alkaloid zawarty w kawie.
Kawa Arabica zawiera ok. 1,2% kofeiny, a
kawa Robusta ok. 2,4%. Organizm wchania kofein z przewodu pokarmowego ju
w kilkanacie minut po wypiciu kawy, a
najsilniej dziaa w cigu 3-4 godzin pniej.
Kofeina wpywa szczeglnie na centralny
ukad nerwowy i przyspiesza procesy mylowe. Warto pamita, e aby utrzyma
stan pobudzenia nie trzeba pi jednej kawy
za drug. Wystarczy jedna, dwie filianki
dziennie. Przedawkowanie kofeiny moe
wywoa skutek wrcz przeciwny gonitw
zalety
wady
dziaa pobudzajco
obnia nastrj
polepsza pami krtkotrwa
wywouje bezsenno
dziaa przeciwalergicznie
powoduje rozdranienie i
nerwowo
zmniejsza ryzyko wystpienia

choroby Parkinsona
zmniejsza ryzyko raka i
marskoci wtroby
o 50% zmniejsza ryzyko
wystpienia cukrzycy
rozszerza naczynia
krwionone oskrzeli, dziki
czemu organizm jest lepiej
dotleniony
zwiksza podno u mczyzn
(ywotno plemnikw)
Schlagobers
Czarna kawa z dodatkiem bitej
mietany.
zawiera polifenole, ktre

opniaj procesy starzenia si
organizmu
Wiener melange
Czarna, niezbyt mocna kawa z dodatkiem spienionego mleka.
dziaa rozkurczowo i
moczopdnie
wypukuje z organizmu magnez, wap i witaminy z grupy

B (moe sprzyja rozwojowi
osteoporozy)
powoduje nadmierne
wydzielanie si kwasw
odkowych
przypiesza skurcze jelit, moe
wywoa biegunk
kawa przyrzdzana po turecku
moe podwysza poziom
cholesterolu
zaburza regulacj cinienia
moe by jedn z przyczyn
arytmii
nie polecana kobietom w ciy
myli, niemono koncentracji i niepokj.

Najnowsze badania naukowe, prowadzone
w wielu krajach, wykazay e kofeina jest
stymulatorem, ktry nie powoduje uwalniania si substancji pobudzajcych czynno mzgu, ale hamuje wpyw tych, ktre
ograniczaj jego pobudzenie.
Najnowsze badania sugeruj, e picie
kawy redukuje ryzyko choroby Alzheimera i opnia jej rozwj. Prawdopodobne
jest, e zmniejszenie prawdopodobiestwa
zachorowania to skutek obecnoci przeciwutleniaczy, ale rwnie wynik bardziej
aktywnej pracy mzgu stymulowanego kofein.
Kawa, dziki zawartoci garbnikw,
moe przeciwdziaa procesom powodujcych prchnic zbw. Picie kawy, nawet
bezkofeinowej, wpywa na ograniczenie
dziaania bakterii na uzbieniu. Ju w
XVII wieku kaw stosowano jako rodek odwieenia jamy ustnej i mycia
zbw, wic mona powiedzie, e dzisiejsze badania potwierdzaj to dawne
zastosowanie kawy.
Osoby ktre s szczeglnie podatne na negatywne dziaanie niektrych zwizkw kawy, zwanych
substancjami dranicymi (np. woski z zewntrznej czci ziarna kawowego czy kwasy garbnikowe), mog odczuwa dolegliwoci przewodu pokarmowego. Dla tych osb
produkowane s kawy tzw. niskodanice,
pozbawione w rny sposb tego typu
substancji. Dodatkowo, aby zmniejszy w
naparach poziom substancji dranicych i
tuszczw, powinnimy pi kaw filtrowan, a nie po prostu zalewan wrzc wod
w szklance czy filiance.
dr Radosaw Kouszek
Ile kalorii
ma kawa?
0 kcal
filianka kawy
rozpuszczalnej
3 kcal
espresso
6 kcal
Americano
7 kcal
filianka kawy
po turecku
20 kcal
filianka kawy
z mlekiem
60-160 kcal
Latte
75 kcal
kawa 3 w 1
100 kcal
filianka Cappuccino
260 kcal
mroona kawa
z lodami
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
mska kocwka
21
Mechaniczni zdobywcy bezdroy

Rynek motoryzacyjny pka w szwach od SUVw. Nic dziwnego.
Dzisiaj kady dba o dobry wizerunek. Wz potny oprcz tego, e wygodny i pojemny,
jest take majestatyczny, reprezentatywny, a gdy zajdzie potrzeba - wycignie nas z botnistej opresji
MARCIN
TOKARZ
d czasw pierwszego w dziejach

samochodu terenowego miny
dwie wojny wiatowe. Wraz z warunkami utrudniajcymi poruszanie si po
wiecie, zmienio si postrzeganie prekursorw napdu na cztery koa przez klientel. Pojazdy kojarzone niegdy z niezomnoci wobec si przyrody stay si duymi
i komfortowymi wzkami na zakupy
w markecie. Mitsubishi nie zapomniao
jednak o prawdziwym ich przeznaczeniu.
Outlander, Pajero, L200 i Pajero Sport - w
tej kolejnoci ronie ilo genw off-roadu
w gamie marki spod znaku trzech diamentw.
Terenwka - diesel! Tak wygldaaby
motoryzacyjna gra w skojarzenia wrd
inynierw Mitsubishi, bowiem w tej marce ceni si szybsze osiganie wikszej mocy
przez silniki wysokoprne, w motorach
benzynowych dostpnej jedynie na wyszych obrotach. Mimo to japoski producent przy modelu Outlander da klientom
szans wyboru midzy obiema jednostkami. Pierwszy z opisywanych SUV'w jednym koem stoi jeszcze w bogatym w infrastruktur drogow wiecie, podczas gdy
drugi z chwil odpalenia ju szykuje si
do przygody po bezdroach. Zatem oferta obejmuje dwa silniki: 2-litrowego benzyniaka MIVEC oraz 2.2-litrowego diesla
DI-D z turbodoadowaniem. Oba dysponuj moc 150 KM, jednak pod wzgldem
momentu prym wiedzie kandydat numer
dwa - 195 Nm przy 4100-4200 obr./min vs.
380 Nm przy 1750-2500 obr./min w wersji
z mechaniczn skrzyni biegw. W teorii
wybr jest prosty, a jak wyglda praktyka?
Te dwa modele s jedyne w off-roadowej gamie Mitsubishi standardowo z napdem na przedni o. W sytuacji ulizgu k
docza si o tylna. Istnieje te moliwo
staej aktywacji wszystkich czterech k
poprzez wcinicie przycisku z oznaczeniem 4WD.
Za kierownic benzynowego Outlandera z manualem czuj si zrelaksowany.
Ukad kierowniczy z przekadni zbatkow oraz elektrycznym wspomaganiem zapewnia nie tylko gadko toru jazdy i precyzj manewrowania, ale zdaje si wysya
niezbadane jeszcze przez ludzko sygnay
rozluniajce donie i przedramiona.
Wracajc do off-rodowych moliwoci
omawianego modelu... Mimo susznych
gabarytw zdolnych pomieci nawet 7
osb, auto nie way wiele wicej ni przecitny hatchback - 1520 kg. Oznacza to,
e hamulce tarczowe bez wikszego trudu
W gamie Mitsubishi krluj 4 modele z silnym genem off-roadu. Outlander, L200, Pajero i Pajero Sport udowadniaj,
e rynek motoryzacyjny nie przekreli jeszcze obecnoci rasowych terenwek na drogach i poza nimi.
radz sobie z gwatownym wpadniciem z
drogi krajowej na len. Moe by najeona kauami o gbokoci do 20 cm oraz po
20 metrach koczy si szlabanem zmuszajcym do nagego hamowania, a auto i
tak wyjdzie bez szwanku. Taka postawa zachcia mnie do podjcia kolejnych prb,
ale ju za kierownic 6-biegowego Outlandera w wersji diesel.
W drodze na stary poligon na toruskich Wrzosach SUV szybko zbiera
si na wiatach. Mia potencja wawego
wyprzedzania na niskich obrotach, jednak ta cecha najwicej miaa pomc na
piaszczystych wertepach, podjazdach i
zjazdach, gdzie znaczenie ma nie prdko, lecz to by si nie zakopa. Czas na
aktywacj 4WD. Gbokie koleiny bezskutecznie prboway wcign Outlandera,
ale napd dzielnie stawia opr. Tor jazdy
zakcay jedynie delikatne ulizgi, ktre
tylko dodaway frajdy. Gbokie, rzadziej
usytuowane dziury, zawieszenie skadajce
si z kolumn MacPhersona i Multi-link'a
tumio lepiej ni koncertowe nagonienie
robi to zwykle z wokalem Kamila Bednarka. Jak poradzi sobie z szutrem zrobionym
na tark przez regularne kursy cignikw

rolniczych? Mona powiedzie, e koa
Outlandera zamieniy si w walec. Karbowana droga wydaa si niemal gadka, cho
jak mona si byo spodziewa, jeszcze lepiej sun po niej Pajero Sport...
Co ciekawe, w model zarwno stylistycznie jak i konstrukcyjnie wywodzi si
nie z L200 - pick-upa na niego asi s
zwykle pracownicy budowlani. Dysponuje ogromn przestrzeni bagaow, ktr
w zalenoci od widzimisi waciciela
mona zabudowa na par sposobw. Jego
przednie zawieszenie skada si z podwjnych wahaczy typu A-arm zapewniajcych
stabilno bez wzgldu na teren. Ponadto
wspomaga je sztywna tylna o z wielostopniowymi resorami pirowymi zdolnymi wytrzyma obcienie caej druyny
zawodnikw sumo, o ile tylko uda si ich
zmieci na pace... Mimo duej adownoci, przestronnoci wntrza oraz zwikszonej mocy, jak zapewnia 2.5-litrowy silnik
DI-I High Power, generujcy 178 KM i 400
Nm, nowe L200 ma najmniejszy promie
skrtu w swojej klasie - jedynie 5,9 metra.
Przeszkody omija bdzie wic ze zwinno-
ci wa, nawet pod grk, dziki ktowi

natarcia rwnemu 33,4 stopnie. Czego
chcie wicej?
To zaley, w jak stron id nasze oczekiwania. Jeli pragniemy luksusu, suy
bdzie nam Pajero Wagon - 7-miejscowe
bydl o wdziku gejszy z doskonaymi waciwociami jazdy w terenie. W
przypadku apetytu na wiksze wraenia
podjeda Pajero Sport - oparte na ramie
nonej podunicowej - podobnej do tej
z L200. Poza ni te modele s w zasadzie
bliniacze wizualnie, tyle e pierwszemu
urs tyek w formie kabiny przeduonej
a do zderzaka. Wewntrz jak w L200 panuje nieco spartaski wystrj, zawierajcy
jednak wicej ni potrzeba przecitnemu
kierowcy. Szczyt deski rozdzielczej wieczy wielofunkcyjny wywietlacz, ktrym
nie wzgardziby nawet Indiana Jones.
Pod praw rk kierujcego znajduj
si dwa drki - od skrzyni biegw oraz
napdu Super Select. Ten drugi odpowiedzialny jest za cuda w terenie. Wspomniany wczeniej poligon to dla niego
plac zabaw. Tak naprawd peni swoich
moliwoci pokazaby w zniszczonym re-
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
gularn wojn miecie. Podwjne wahacze

poprzeczne ze sprynami rubowymi i
stabilizatorem z przodu oraz wahacze wleczone z drkiem poprzecznym i znowu
sprynami rubowymi z tyu sprawiaj, e
Pajero Sport ugiby si tylko, wjedajc
na przeszkody w stylu pionowych cian
Wielkiego Kanionu. Kt natarcia wynoszcy 35 stopni, kt rampowy na poziomie 45
stopni - to liczby opisujce jego moliwoci
off-roadowe. Ten model nie jest zabawk.
To terenwka z krwi i koci, ktr mona
przecie jeszcze podrasowa. Taka te wersja czeka na szczliwca w toruskim salonie Mitsubishi przy ul. Szosa Bydgoska 52
- jak wszystkie wczeniej wymienione, ale
tylko ta wyposaona jest w pakiet Heavy-Duty. Wycigarka Superwinch Shark 9500
zdolna do ucigu nawet 4309 kg. Stalowa
osona skrzyni biegw i reduktora. Orurowanie ze stali nierdzewnej i snorkel oraz
opony terenowe. Bestia, ktrej spojrze w
oczy moe kady, ale jej peen potencja
wykorzystaj wybracy. Do odwanych
wiat naley.
22
kultura
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
Skazani na bluesa i umiech

Hard Rock Pub Pamela kolejny raz staje si stolic szczeciostrunowych brzmie.
Warsztaty muzyczne podczas sierpniowych Dni Gitary poprowadz, m.in. Khalif Wailin Walter i Eddie Angel
ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA
y dobrze improwizowa na gitarze,

trzeba by wietnie wyszkolonym
muzykiem. Nie ma recepty na to, jak
skutecznie zmaga si z tonacjami. Tajniki
swojej pracy zdradz uczestnikom sierpniowych warsztatw wybitne osobowoci wiatowej sceny muzycznej.
Dni Gitary w Hard Rock Pubie Pamela odbywaj si od sierpnia 2013 roku. W
dotychczasowych spotkaniach jako prowadzcy warsztaty gitarowe, jam session oraz
artyci grajcy koncerty udzia wzili: Marek
Dbrowski, Rob Tognoni, Jennifer Batten,
Krzysztof Waecki, Jurek Styczyski, Marek
Raduli, Janusz Niekrasz, Wiesaw Kryszewski czy Leszek Cichoski. To nazwiska, ktre
w gitarowym wiecie zna chyba kady. Dziki nim spotkania te ciesz si wysok renom i duym zainteresowaniem.
Boogie blues

- Gociem specjalnym sierpniowych
Dni Gitary bdzie Zbigniew Hodys - mwi
Dariusz Kowalski, waciciel HRP Pamela. Warsztaty zaczynaj si ju dzi o godzinie
17:00. Poprowadz je Khalif Wailin Walter
oraz pARTyzant - Krzysztof Toczko. Po nich
odbdzie si koncert Khalif Wailin Walter Band, a po nim jam session z udziaem
muzykw festiwalu Harmonica Bridge. W
Hard Rock Pub Pamela przygotowa dla swoich goci nie tylko muzyczne atrakcje.
sobot, czyli 23 sierpnia, warsztaty poprowadzi za wsplnie z Krzysztofem Toczko,
Eddie Angel. Po nich jak dzie wczeniej
- odbdzie si jam session z udziaem muzykw z festiwalu Harmonica Bridge.
Khalif Wailin' Walter to amerykaski
gitarzysta, wokalista i kompozytor. Swoj
muzyk okrela jako boogie blues. Przez
wiele lat mieszka w Chicago, gdzie ukoczy studia na Roosevelt University. Jako
gitarzysta wzoruje si na wielkich bluesmanach, takich jak: Freddie King, Albert King
czy Albert Collins. Ma za sob wystpy na
jednym z najwikszych i najwaniejszych
festiwali bluesowych na wiecie - Chicago
Blues Festival (2001, 2003, 2007), w legendarnym chicagowskim klubie Kingston
Mines, jak rwnie przed 22-tysiczn publicznoci hali Chicago United Center. Jego
pyta Shimmy, Shake, Stomp bya grana
przez rozgonie obydwu Ameryk, Australii
i Europy.
Eddie Angel szerokiej publicznoci znany jest przede wszystkim z umiejtnoci
improwizowania z zaciek pasj, rewelacyjnych brzmie i pynnej frazy. To wanie one
uczyniy go jedn z najbardziej rozpoznawalnych bluesowych saw na scenie Zjednoczonego Krlestwa. Od najmodszych lat
pracowa z Keith Levenem, Earlem Thomasem, Ike Turners Kings of Rhythm, koncertowa z Big Joe Turnerem i pojedynkowa z
Hank Marvinem.
Go specjalny sierpniowych Dni Gi-
Fot.
NADESANE
tary - Zbigniew Hodys, to take jedna z

najbarwniejszych i najbardziej wyrazistych
postaci polskiej sceny muzycznej. wietny
kompozytor i instrumentalista, wspzaoyciel zespou Perfect.
Humor z najwyszej pki
Dni Gitary nie s jedynym wanym wydarzeniem, ktre w ostatnich dniach sierpnia odbywa si w Hard Rock Pub Pamela.
Druga cz wystawy Marcina Treichela
Toruska scena muzyczna w karykaturze
otwarta bdzie do koca tego miesica. Rysownik udowadnia dziki niej, e dobrych
artw nie trzeba tumaczy.
- Nie ma nic gorszego, z punktu wi-
dzenia karykaturzysty, ni podpisywanie

swoich prac - mwi. - To powinien by test
na spostrzegawczo. Co skonio mnie do
stworzenia wanie takiego projektu? Wielu
muzykw, ktrych karykatury uwieczniem
na rysunkach, znam osobicie. Sam gram na
perkusji i to muzyczne rodowisko jest mi
bliskie. Z tego co wiem, odbir moich prac
wrd kolegw by pozytywny.
Nie mogo by inaczej, bo rysunki Marcina Treichela s na wysokim poziomie.
Zabawa sowem i obrazem czy sowem i
dwikiem to powane wyzwanie, ktremu
nie kady sprosta.
ZAPOWIEDZI
Podr na sto stp
Cykl koncertw LuLu
kiedy: codziennie
cena: od 18 z
kiedy: 25,27,28 sierpnia, 20.00

cena: od 20 z
rzegorz Turnau, Katarzyna

Groniec, Natalia Przybysz,
Gaba Kulka i Tymon Tymaski wystpi podczas czwartej
edycji muzycznego festiwalu Mariusza Lubomskiego LuLu. Artyci
zagraj na scenie toruskiego klubu
Lizard King podczas trzech dni prestiowych i stojcych na najwyszym poziomie koncertw.
LuLu to wyjtkowy cykl koncertw odbywajcych si w Toruniu. Jego gospodarzem jest Mariusz
Lubomski. Kadego roku zaprasza
on suchaczy w niesamowit podr
przez swoje muzyczne fascynacje.
Festiwal otworzy niezwyky bluesowo rockandrollowy koncert
zespow Natalii Przybysz i Tymona Tymaskiego. Tego wieczoru,
przedpremierowo, bdzie mona
usysze piosenki z nadchodzcych

jesieni pyt.
Odmienne doznania, jeli chodzi o gatunki muzyczne, czekaj na
suchaczy koncertu Katarzyny Groniec i Gaby Kulki. Ze sceny zabrzmi
prawdziwa piosenka aktorska oraz
muzyka alternatywna.
Najwiksz gwiazd tegorocznej edycji jest bez wtpienia kompozytor, pianista, wokalista i poeta
Grzegorz Turnau, ktry ostatniego
dnia festiwalu zaprezentuje projekt
TurBiKon. Na scenie wspomaga
go bd znakomici muzycy jazzowi:
perkusista Cezary Konrad i basista
Robert Kubiszyn. W roli gospodarza wystpi Mariusz Lubomski z
zespoem. Zaprezentuje on utwory
z pyty Lubomski Contem.
HRP Pamela
Cinema City
Lizard King
ystyngowana Madame Malory, w ktr

wciela si zdobywczyni Oscara Helen Mirren, od lat kieruje cenion restauracj w
niewielkiej miejscowoci na poudniu Francji.
Sawa jej potraw wykracza daleko poza lokaln
spoeczno, a przyznane jej lokalowi prestiowe
trzy gwiazdki w synnym przewodniku Michelin
napawaj dum wszystkich mieszkacw. Pewnego dnia w miasteczku osiada rodzina emigrantw z
Mumbaju. Gdy przybysze otwieraj skromny lokal
vis--vis renomowanej restauracji, Madame Malory nie kryje oburzenia. Unoszce si w powietrzu
zmysowe zapachy curry, kardamonu i kminu sprawiaj jednak, e nowa knajpka zaczyna cieszy si
coraz wikszym zainteresowaniem.
Czy uwodzicielskie smaki Orientu przekonaj
do yczliwych Hindusw rwnie kuchenn arystokratk?
Warsztaty wokalne
oraz koncert w HRP PAMELA
kiedy: 24 sierpnia, 17.00
cena: wstp wolny
agrywa z Johnem Lennonem, The Rolling Stones,

a w tras koncertow pojecha z Tin Turner. Teraz na specjalne zaproszenie Asi Czajowskiej-Zo
i Mai Lewickiej - Jimmy Thomas przyjedzie do Torunia,
aby wsplnie poprowadzi warsztaty wokalne. Tu po nich
artyci zagraj w HRP Pamela niezapomniany koncert.
Warsztaty wokalne rozpoczn si o godzinie 17. O godzinie 20, zesp Doa, ktrego gwn wokalistk jest Maja
Lewicka, Asia Czajkowska-Zo oraz zaproszeni gocie zagraj koncert.
Najjaniejsz gwiazd niedzielnych warsztatw oraz koncertu bez wtpienia bdzie Jimmy Thomas. Artysta w swojej dugoletniej karierze zagra na najwikszych scenach
Ameryki. Jak sam okreli, wszdzie - na trasie od Nowego
Jorku do Los Angeles - prowadzi bitw z Little Johnnie
Taylor, z Marvinem Gayem, Smokey Robinson and The
Miracles, Freddiem Kingiem i wieloma innymi, aby to wanie muzyka w jego wykonaniu trafia prosto do serc zebranej publicznoci.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
sport
Kilkadziesit sekund koncentracji
23
Kolarz toruskiej akademii Copernicus zosta wicemistrzem Europy
i brzowym medalist mistrzostw wiata. Na podium stawa w sprincie druynowym
TOMASZ
WICAWSKI
y osiga sukcesy w kolarstwie torowym trzeba trenowa kilka godzin

dziennie. Ju w kategoriach modzieowych zawodnicy maj rozbudowan
muskulatur. Krtkotrway wysiek jest
niezwykle intensywny i wymaga od sportowcw duej siy. Cika praca pozwolia
Marcinowi Lewandowskiego wdrapa sie do
krajowej, a teraz take wiatowej czowki.
Na pocztku kariery nie zapowiada si na
wielki talent.
Tor kolarski w Pruszkowie znacznie
uatwi przygotowania do startw adeptom
tej dyscypliny sportu w naszym kraju. Ministerstwo wspiera rodkami kadr narodow,
ale eby si do jej zaapa trzeba wyla hektolitry potu na treningach.
- Wiedziaem, e jestem dobrze przygotowany i moemy powalczy z najlepszymi
na wiecie - mwi Marcin Lewandowski,
ucze Szkoy Mistrzostwa Sportowego w
Toruniu i zawodnik Akademii Michaa
Kwiatkowskiego "Copernicus". - Szkoda, e
na mistrzostwach Europy nie udao pokona si Rosjan. Zabrako naprawd niewiele.

Srebrny medal smakuje jednak jak zoty.
Zawody najlepszych torowcw na Starym Kontynencie w kategorii modzieowej
odbyway si w portugalskiej Anadii. Polacy w sprincie druynowym przegrali zoty
medal o 0,7 sekundy. Kilka dni temu zakoczyy si take mistrzostwa wiata w tej
dyscyplinie, ktre w tym roku rozgrywane
byy w poudniowokoreaskiej miejscowoci Gwang Myeong. Tam nasz krajan wraz z
kolegami stan na najniszym stopniu podium. Pierwsi znw byli Rosjanie, a drudzy
gospodarze zmaga.
- Jestem dumny z mojego syna - mwi
Jarosaw Lewandowski. - Sam nie uprawiaem kolarstwa, ale coraz wicej o nim wiem.
Staram si wspiera Michaa, jak tylko potrafi. Chce zwiza swoje ycie ze sportem,
wic zrobi wszystko, eby mu w tym pomc.
Zawodnik "Copernicusa" nie by od pocztku uwaany za wielki talent. Swoj przygod z dwoma kkami rozpocz w rodzinnym Ciechocinie.
- Nic nie wskazywao na to, e bdzie
zawodnikiem tej klasy - mwi Sawomir
Baliski, pierwszy trener tegorocznego wicemistrza Europy. - Do wszystkiego doszed
bardzo cik prac. Takie sukcesy jeszcze
lepiej smakuj. Tym bardziej, e w gronie

modzieowcw jest jednym z najmodszych i bdzie mia jeszcze okazje poprawi
swoje rezultaty w kolejnych startach.
Jak wyglda codzienny trening naszego
mistrza?
- Pracujemy nad jak najlepsz dyspozycj trzy razy dziennie - mwi Micha Lewandowski. - Trening potrafi trwa cznie do
szeciu godzin. W miesicu uzbiera
si ich spora liczba. Kocham
jednak kolarstwo i chciabym
powici si mu na dobre.
Medale motywuj mnie
do
dalszej,
jeszcze ciszej
pracy.
Teraz jest chwila
na odsapnicie, ale
potem znw trzeba
wsi na rower i
stara si "wykrca"
jak najlepsze rezultaty.
Wczeniej polska druyna rywalizowaa ze wiatow czowk na zawodach w
Niemczech i Czechach. Ju wtedy byo wida, e nasz team jest w stanie walczy o wysokie lokaty na imprezach mistrzowskich.
- Kolarstwo torowe bardzo rni si od
szosowego - mwi Marcin Mientki, obecny
trener Lewandowskiego, byy olimpijczyk i
mistrz Europy.
- Trening rozwija minie,
jest bardzo
siowy. Ma
budowa
moc i szybko.
Apetyt
ronie
w miar jedzenia, wic nasz zawodnik marzy o kolejnych sukcesach. Chciaby pj
w lady swojego opiekuna i reprezentowa
nasz kraj na Igrzyskach Olimpijskich.
- Uczucia, ktre towarzysz czowiekowi gdy stoi na podium, s nie do opisania
- mwi mody kolarz. - aujemy z kolegami, e nie wygralimy i nie dane nam byo
wysucha "Mazurka Dbrowskiego". Na

wszystko przyjdzie jednak czas.
W wycigu sprinterskim nie ma miejsca
na pomyk. Rywalizacja trwa kilkadziesit
sekund. Nie ma moliwoci naprawienia
popenionego bdu.
- Psychika zawodnika odgrywa rwnie
bardzo wan rol wskazuje Sawomir Baliski. - Wycig mona przegra, zanim si
on zacznie. Ci, ktrzy spalaj si psychicznie, nigdy nie osign dobrych rezultatw.
Sukces nie przewrci jednak modemu zawodnikowi w gowie. Wie,
e musi trenowa
jeszcze ciej, jeeli
chce by dobrym seniorem.
- Mamy wielu utalentowanych zawodnikw w kategoriach
modzieowych i juniorskich
- zdradza Marcin Mientki. - Przejcie do
dorosej rywalizacji nie jest jednak atwe.
Musimy pracowa nad tym, eby nie gubi
talentw.
A o tym, e Micha Lewandowski talent
i serce do kolarstwa ma, nie trzeba nikogo
przekonywa.
Mistrzostwa Europy w speedrowerze (fot. Adam Zakrzewski)

Tylko Toruń NR 22

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Tylko Toruń NR 22

Uploaded by

Copyright:

BEZPATNA GAZETA TORUSKA | nr 22 | 22 sierpnia 2014 | ISSN 4008-3456

Milena Rouba, urzdniczka

Jakie s plany na rozwj

Szukaj nas online

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Red. ukasz Piecyk

Kontakt pod numerem:

Dzia reportau i publicystyki

Panowie, bardzo chciabym by

boski uk biodra i dumn pier skryt tylko pod stanikiem, natychmiast

Studio Tylko Toru

Express Media Sp. z o.o.

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Samochd jest dobry na wszystko?

miany w rozkadzie pocigw maj

Kolej jest przyszociowym rodkiem transportu. Potrzeba

podrnych, z pominiciem faktu braku sieci drogowej.

prasy dr in. Jacek Chmielewski, wspautor opracowania, adiunkt na Uniwersytecie

zaoeniach maksymalnej optymalizacji wydatkowanych rodkw publicznych i zrwnowaonego rozwoju transportu.

Oryginalne wzornictwo i najwysza

jako wyrobw. Producent biuterii srebrnej,

legancja to tajemnica. Biuteria, podobnie

mieszkacy wielu miast Polski, a take Czech,

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Kada podr to nowe wyzwanie

Od chwili, gdy Malwina Rouba po raz pierwszy przekroczya granic Polski,

alwina Rouba od kilkunastu lat

Urzdnik nie musi by nudny. Podre s dobr odskoczni od codziennej pracy.

Malwina Rouba ma ju miejsca na Ziemi, do ktrych szczeglnie lubi powraca.

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Gej-grka to nie mit

nocnym yciu Torunia nie ma

Tzw. gej-grka najwiksz popularnoci cieszya si w Fot. UKASZ

przypadkiem dresikw z piwkiem - nigdy

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

W lustro patrz bez lku

O teatrze jako towarze, wolnoci wypowiedzi w sztuce i definicji szczcia

temperamentu, umiem prowadzi i rozwizywa sprawy, nie ranic innych, nawet

swoje lustrzane odbicie spokojnie.

my w moralne, humanistyczne dyskusje i

Sztuka Rodrigo Garci Golgota Picnic

Widz, kupujc bilet, staje si klientem, ktry

Pani w tym kontekcie co oburza?

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Tworzymy domy dla robactwa

i ssiadw znalazy si insekty. Wsplnie z Sanepidem rozwijamy wtpliwoci

wielu blokach Modzieowej Spdzielni Mieszkaniowej wci grasuje robactwo.

Naley zwraca uwag na to, aby nie zamieca czci

Najgorzej jest, gdy utkn tam mieci.

- Bardzo rzadko wpywaj do nas informacje od mieszkacw o robactwie w

tak jednoznaczna, jakby si wydawao.

Pitek22 sierpnia 2014 r.

Kolorowy, papierowy umiech

wiat najmodszych nie zosta jeszcze poarty przez komputery.

Zabaw tradycyjnych broni dzielnie dwie mamy, zaoycielki

o nie tak, e tylko rodzice ucz swoje

Wycinanki-Naklejanki mona kupi w internecie

motywie - tumaczy Izabela Lewandowska,

smykw plus minus w wieku 3 lat.

Prawdziw gratk dla modego artysty

Pitek 22 sierpnia 2014 r.

Po Toruniu, cmentarzu i parkingu

iemal 5 tysicy osb pobrao do tej

Oficjalna aplikacja Torunia zbiera pozytywne oceny od

larczyk, autor recenzji. Aplikacja take