Sposoby rozumienia, definiowania i stosowania terminu media.

* Jzyki narodowe
* Wszelkie systemy znakw pozwalajce zapisywa wiadomoci, oparte na
rnych rozpoznawalnych sygnaach takich jak !rzczenie, st"kanie,
p"lsowanie
* Wypowiedzi w gazetach, czasopismach, powieci, s"chowiska itp#
* $ateria, na ktrym wypowiedzi te s "trwalone, a zatem papier, tama
magnetyczna, pyta %&%, pyta kompaktowa, pyta analogowa, tama &'(
* )rzdzenia, ktre "moliwiaj przekazywanie, jak np# mikro*on, czy
kamera
* )rzdzenia, ktre "moliwiaj od!ir, jak np# telewizor czy radiood!iornik
* +oniki in*ormacji, jak gazety, czasopisma, ksiki, *ilmy, radio, sieci
in*ormatyczne
* ,nstyt"cje, ktre organiz"j rozpowszechnianie in*ormacji, a wic agencje,
wydawnictwa, korporacje radiowe i telewizyjne
Sposoby klasyfikowania mediw
-# 1. Wg. Macieja Mrozowskiego- polski badacz
. media jako rodki przekaz" in*ormacji
.media jako rodki rejestracji/ zapis"0 in*ormacji np# 1arta
. media jako rodki transmisji in*ormacji/ cilej dy*"zji zatem
rozprzestrzeniania si in*ormacji wrd czonkw danej z!iorowoci0
. media jako rodki przetwarzania, wysz"kiwania in*ormacji
2.Wg. Harryego possa
.media 2,34W56+3/ ,wszego rzd"0 rodki kontakt" midzy l"d7mi takie
jak mowa, mimika, gesty, 8mysy l"dzkie wystarczaj do wytworzenia
transport" i od!ior" wiadomoci
.media W694+3/ ,,ego rzd"0 narzdzia, aparaty, ktre po stronie
nadawcy s" do wytwarzania wiadomoci# 5d!iorca nie potrze!"je
adnej technicznej dekod"jcej aparat"ry
.media W694+3/ ,,,ego rzd"0 rodzaj kom"nikacji, ktra wymaga
technicznych narzdzi zarwno po stronie nadawcy jak i od!iorcy
3. Wg. Paula Levisoa
.media stacjonarne
. media mo!ilne
!. Wg. Mars"alla McLu"aa
.media zimne. telewizja, elektryczno, dialog
.media gorce. zakwali*ikowa media o !ardzo wysokiej rozdzielczoci ,
nadawanie na jeden zmys np# ksika, *otogra*ia#
2odstawowe kryteri"m podzia" ile anga"je zmysw::
; zmys. media gorce
wicej zmysw. media zimne
Media w historii cywilizacji wedug arolda !nnisa
<8-( 3251- %omin"jce medi"m
=>>>.?>>r p#n#e <ywilizacja
$ezopotamii
@liniana ta!liczka,
pirko, pismo klinowe
?>>rp#n#e A B;> r#n#e ,mperi"m grecko.
romaCskie
2pier"s pdzelek,
trzcinka, pismo
hierogli*iczne,
hieratyczne, al*a!et
B;>r#n#e A Dw# 5d koCca imperi"m do
p7nego redniowiecza
2ergamin, papier,
atrament
Dw# AD&,w# 5d p7nego
redniowiecza do epoki
renesans"
2apier, atrament,
pdzelek, dr"k
D&,w. D,Dw 5d re*ormacji o
rewol"cji *ranc"skiej
2rasy mechaniczne,
papier
D,Dw, i DDw 3poka wspczesna 6ama cel"loidowa,
radio*onia
E#
podstawowe zaoenia. kada klasa rzdzca wykorzyst"je media
kom"nikacja. rodki materialne s"ce przekazowi
rodki kom"nikacji. wiedza k"m"lowana przekazywana przez pokolenia
spoeczno nie jFistnieje !ez proces" kom"nikowania
$edia zawsze !d s"yy wadzy# W kadej epoce mamy doczynienia z
dominacj konkretnego media#
"poki w historii mediw wedug Marshalla Mc#uhana.
3poka plemienna
3poka 2isma
3poka dr"k"
3poka elektroniczna
2rzejcie z jednego okres" w dr"gi nie !yo ani stopniowe, ani
ewol"cyjne# 8a kadym razem wiat !y si wyrywany z jednej
ery w dr"g z powod" nowych wynalazkw w dziedzinie
kom"nikacjiG
%o najwaniejszych wynalazkw w historii mediw naleH
al*a!et *onetyczny, prasa dr"karska, telegra*G
$cI"han !y przekonany, e wynalazcy nie mieli najmniejszej
wiadomoci, i ich technologiczne nowinki zrewol"cjoniz"j
spoeczeCstwoG
Wed"g $cI"hana niemal nikt nie za"waa *akt", i yjcy
o!ecnie l"dzie znale7li si na prog" trzeciego radykalnego
przeom"G
$rytyka koncepcji determinizmu technologicznego.
%eterminizm technologicznyH $edi"m przeksztaca str"kt"r
spoeczn, media war"nk"j przeksztacenia#
'arold ,nnisH
8apocztkowa determinizm technologiczny# Ey socjologiem
ekonomicznym, zajmowa si kom"nikacj roz"mian w spos!
przyziemny# 6ransport kolejowy, rzeczny w historii 1anady# )oglni
spostrzeenia w o!szar kom"nikowania i w ogole#
$edia wg ,nnisa to zaso!y materialne, intelekt"alne, techniki
przekaz" i wzajemne ich powizania#
J 2roces kom"nikowania wg ,nnisa to zesp dziaaC, w ktrych
wynik" dokon"je si gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie
przyszym pokoleniom owych zaso!w i in*ormacji#
J 1ady ze sposo!w kom"nikowania ma szczeglne waciwoci
/,nnis okrela je terminem bias, czyli Kskrzywienie, inklinacjaL0,
-# oparte na pojciach wadzy czas" i wadzy przestrzeni
%odstawowe cechy komunikacji opartej na mowie oraz pi&mie
2odstawowe cechy oralnoci
zwizek z pamici
zwizek z dowiadczeniem i praktyka spoeczn
jedno a"dytori"m
!rak dystans"
zaangaowanie i empatia
!rak a"toanalizy i a!strakcji w myleni"
E# 2ostawowe <echy 2ismaH
medi"m relatywnie demokratyczneG
"przywilejow"je lew pk"le mzg", co wpywa na rozwj
mylenia a!strakcyjnego i analitycznegoG
przyczynio si do stworzenia i wpyno na rozwj na"ki,
*ilozo*ii, literat"ry, reg" jzyka etc#G
dao moliwo "trwalania in*ormacji /pozwolio zachowa
pami0G
przyczynio si do rozszerzenia k"lt"ry danej z!iorowoci i
wszystkich jej wytworw G
ograniczyo spontaniczno wypowiedziG
wpyno na precyzj i "porzdkowanie wypowiedziG
przyczynio si do oderwania od tera7niejszoci /konkretnej
syt"acji0, w ktrej *"nkcjonowao sowo mwioneG
"wolnio czowieka od kontekst" i wytworzyo dystans
wo!ec innych l"dziG
wpyno na pocz"cie prywatnociG
Spoeczno'kulturowe uwarunkowania w funkcjonowaniu
&rodkw komunikowania
<# (poeczeCstwo i k"lt"ra, w ktrej istniej i *"nkcjon"j kom"nikowanie i
poznanie s ze so! powizane /M@ranice mego jzyka oznaczaj granice
mego wiataN I# Wittgenstein0 G
%# (i ksztat"jc rodki kom"nikowania s zmieniajce si war"nki ycia
spoecznego oraz potrze!y spoeczneG
3# 4ola i oddziaywanie rodkw przekaz" "war"nkowane s k"lt"r, w
ktrej s "ywaneG
O# 1ady nowy rodek przekaz" w jakim stopni" wpywa na str"kt"r
spoecznG)miejtnoci kom"nikowania na!ywa si w drodze na"ki#
Sposoby komunikowania i dominuj(ce media przed wynalazkiem
)utenberga
I"dzie kom"nikowali si d"go przed wynalazkiem @"ten!erga# 5d!ywao
si to za pomocH
a# 2iktogramw A o!razkw oddajcych elementy rzeczywistoci#
(chematyczne rys"nki sym!olizoway zwierzta, oso!y, przedmioty#
2ojawiy si one w P poowie ,& tys p#n#e# 2iktogramami s hierogli*y
/ rodzaj pisma staroytnego 3gipt"0, znaki drogowe, ideogramy#
!# 2ismo klinowe A !yo pismem piktogra*icznym /o!razkowym0
zawierao pocztkowo P>>> sym!oli, potem Q>># W rozwnietej *ormie
pismo to skadao si zH
.. ideogramw A oznaczajcych cae wyrazy
.. derminatywow A znaki wystp"jce przed l"! po wyrazie, okrelajce
kategorie znaczeniowe
.. znakw o wartoci *onetycznej
c# 2ismo hieratyczne A s"yo to zapisywania witych ksig na papir"sie
# +ie miao charakter" o!razkowego, a znaki czsto !yo czone#
d# 2ismo demotyczne. /pismo l"dowe0 A "ywane dla celw
administracyjnych, handlowych, do pisania korespondencji, akt
prawnych, a take celem sporzdzenia podrcznych notatek#
e# -l*a!etH
. *enicki A powsta ok# ;>Q>r p#n#e nie zawiera samogosek, a jedynie
spgoski
. aciCski A tzw, al*a!et rzymski# (ystem znakw s"cy do zapis"
wikszoci jzykw e"ropejskich oraz wiel" innych# Jest naj!ardziej
rozpowszechnionym al*a!etem na wiecie# Wywodzi si z system"
s"cego do zapis" aciny,# 2ocztkowo skada si z P; liter#
%4)1 A wielokrotne od!icie o!razy z *ormy dr"kowanej na podoe
dr"kowane np# papier# 2otocznie nazywana dr"kiem jest kada kopia,
czyli od!itka dr"kowana#
&,, w# p#n#e A <hiny A pojedyncze Mr"chomeN czcionki
,,, w p#n#e A (taroytny 3gipt A papir"s /wyra!iany z wkien ci!ory
papir"sowej0
,, w p#n#e Eliski Wschd A wynalazek pergamin"
;>Q r <hiny A papier czerpany
&,, w <hiny A pierwsze dr"ki drzeworytnicze na papierze
&,,, w %aleki Wschd A najstarszy dr"kowany tekst na wicie A
!"ddyjski zwj z zaklciami#
,D w A pierwsza dr"kowana ksika w caoci A ("tra %iamentowa
RSRr
;;>?r <hiny. dr"k kolorowy /trjkolorowe !anknoty0
D&w 1orea. pierwsze czcionki metalowe
D&w A r"choma, wymienna czcionka @"ten!erga# @"ten!erg
stworzy aparat do odlewania czcionek z wymiennych matryc oraz
prasy dr"karskiej#

**** ,nne wane wynalazki @"ten!erga to "dany projekt mody*ikacji
dotychczasowego gotyckiego kroj" pisma rcznego, a przede wszystkim
stworzenie podstawowych zasad skad" tekst"# W ;BBR r# zaoy w $og"ncji
dr"karni i po kilk"letnich przygotowaniach wyda po acinie BP.wierszow
Ei!li zwan p7niej Ei!li @"ten!erga# %o jej dr"k" przystpi w ;BQP r#, a
"koCczy go w ;BQQ r# (porzdzi =>> kopii ksiki, ktra liczya ;P>> stron# W
2olsce jedyny egzemplarz tej Ei!lii znajd"je si w $"ze"m %iecezjalnym w
2elplinie, koo @daCska# W ;BQ? r# @"ten!erg wyda 2saterz mog"ncki,
"znawany za majstersztyk szt"ki dr"karskiej, oraz d"y katechizm
*miany w komunikowaniu zwi(zane z wynalezieniem druku
Wynalazek dr"k" wprowadza radykaln zmian A a"tor nie moe j"
!y wycznym nadawc swego tekst", m"si si dzieli
odpowiedzialnoci i zyskiem z o*icyn wydawnicz# 5d tego
moment" nadawca p"!licznego sowa pisanego przestaje !y
odrczn jednostkow indywid"alnoci, zaczyna !y ciaem
z!iorowym, zespoem zoonym z a"tora i wydawcw#
a# %r"k spowodowa pomnoenie edycji, ogromnie wic rozszerzy si
krg od!iorcw sowa pisanego# 1siek jest wicej, s taCsze i atwiej
dostpne#
!# 2roces spoecznej kom"nikacji jzykowej pisanej sta si dziki
dr"kowi masowy w zakresie nadawania, jak i od!ior"# (owo
dr"kowane staje si najwaniejszym rodkiem kom"nikacji spoecznej#
c# 1sika przestaa !y monopolem kler", wypenia tylko !i!lioteki
kocielne, klasztorne i pan"jcychG dochodzia teraz do rk wieckich
czytelnikw, rozpowszechniaa "twory przeznaczone dla szerokich
krgw od!iorcw oraz literat"r w jzyk" narodowym#
d# 8asig oddziaywania ksiki o!j nie tylko elitarne krgi
intelekt"alne, lecz rwnie stre*y pozaelitarne, np# dro!ne
mieszczaCstwo, ktre okazao si chonnym od!iorc literat"ry
pop"larnej czy re*ormacyjnej dr"kowanej we jzyk" narodowym#
e# %r"k przyczyni si nie tylko do rozkwit" na"ki, wprowadzi rwnie jej
pop"laryzacj, co wyrazio si w o!*itej prod"kcji zielnikw, ogrodw
zdrowia, opisw podrniczych, ksiek do na"ki rach"nkw,
kalendarzy itp#
*# %r"k przyczynia si wreszcie do rozkwit" innych gazi przemys"
rzemios, jak papiernictwo, introligatorstwo#
+pyw mediw na rozwj sfery publicznej w "uropie
+ajwaniejsze w czasach nowoytnych !yy media, ktre czyy kilkaH
teatr, parady wojskowe, przedstawienia !aletowe, pomniki#
1sztatowanie si rynkw wydawniczychH !estsellery, pocztkowo najlepiej
sprzedajce si H Ei!lia, dalej pisma rozrywkowe i te ktre przynosiy wiedz o
wiecie, na"ka moralna
5wiecenie we OrancjiH
.e"ropejski r"ch ed"kacyjny, re*ormatorski
. wpywanie na myl krytyczn
. rozwj pornogra*ii
4ewol"cja sprzyja rozwojowi prasy, w 3"ropie dochodzi do eksplozji dr"karstwaH
danie wolnoci prasy, kieszonkowe ksiki w -nglii, pojawiaj si nowe gazety,
ktre potra*i wyj tylko dwa razy, dziaania promocyjne, marketingowe,
pojawienie si oglnego pisma / dla mczyzn0, wzrasta liczna os!, ktre
potra*i czyta, wiek rozwoj" romans". powieci romansowe
4ozwj i "padek s*ery p"!licznej wg J"rgena 'a!ermasa H
(tr"kt"ralne przeo!raenia s*ery p"!licznej /;TSP0H
.rozwj s*ery p"!licznej
.7rda mieszczaCskie s*ery p"!licznej
.komerializacja mediw i przemiany s*ery p"!licznej
.gwne przyczyny "padk" s*ery p"!licznej
8astrzeenia H
."przywilejowanie znaczenia mieszczaCskiej s*ery p"!licznej kosztem wykl"czeC
.oparcie teorii na model" racjonalnego podmiot" l"dzkiego
.pro!lematyczno arg"mentw o "padk" s*ery p"!licznej
%rekursorzy w historii radia i pocz(tki jego rozwoju na &wiecie.
2ionierzy radio*oniiH
.J#<#$aUwell /;R=;.;R?T0 odkrywca *al elektromagnetycznych i radiowych
.'#4# 'ertz /;RQ?.;RTB0 potwierdzi odkrycia ww#, pr!y cznoci
!ezprzewodowej
.-#2opow /;RQT.;T>S0 pionier cznoci radiowej i jeden z gwnych
wynalazcw radia, skonstr"owa radiotelegra* w latach ;RTQ.;RT?
. @#$arconi /;R?B.;T=?0 "chodzi za wynalazc radia, ;P#;P#;T>; jako pierwszy
na wiecie przeprowadzi transmisj radiow przez 5cean -tlantycki
.+icola 6esla /;RQS.;TB=0 wymyli przekaz radiowy przed $arconim,
prezentacja w rok" ;RT=
2ocztki nadawaniaH
J4#Oessenden /;RSS.;T=P0 A W ;T>>r jako pierwszy przesya drog
!ezprzewodow za pomoc *al radiowych l"dzki gos, PB#;P#;T>S nadaje
pierwsz a"dycj radiow, zostaa ode!rana na statkach Tkm od
nadajnika
JI# de Oorest /;R=?.;TS;0 A W ;T>S z!"dowa tzw# triad /a"dion0. najprostsza
lampa wzmacniajca sygnay elektryczne
%aVid (arno** /;RT;.;T?;0 wizjoner i twrca amerykaCskiego radia,
prezes 4adio <orporation od -merica, prawo (arno**a
Orank <onrad /;R?B.;TB;0 nazywany pierwszym %jem w historii, jego
pierwsze a"dycje H m"zyka
;TP;. prace nad "r"chomieniem staego sygna" w Iondynie
;TPP. EE< rozpoczyna nadawanie
= okrelniki radiaH
2orta!ilityH dostpno ponadczasowa, ponadprzestrzenna
,mmediacyH !ezporedni "dzia od!iorcw w wydarzeniach
<ompanionshipH radio jako wierny towarzysz parasocjalny
,endencje w rozwoju radia w latach -.. ! /.. 00 wieku
. radio amatorskie A paska np# Oranka <ornera
. wpyw , wojny wiatowej na proces technologiczny
. masowa prod"kcja i sprzeda od!iornikw
. tendencje rozwoj" o*erty programowej /zmiana orientacji0
* lata P> i => DD#
. rozwj rnych *orm instyt"cjonalnych
. model amerykaCski / komercyjny0 "trzymywanie z reklam
. model !rytyjski /s"y p"!licznej0 jako modele MwzorcoweN
. "trzymywanie z a!onament" l"! sprzeday radiood!iornikw
. kons"mpcjonizm s"chacza z kons"mentem
. spoeczny wymiar *"nkcjonalny 4adia w Wielkiej Erytanii
. "wzgldnienie "podo!aC rnych gr"p spoecznych
. !"dowa i pielgnacja tosamoci lokalnych
. radio rewol"cjonizowao domow rozrywk
. zaleno midzy radiem, a przemysem m"zycznym
zayo midzy politykami a elektoratem
rozwojowi radia towarzyszy rozwj rnych *orm instyt"cjonalnych
P modele wzorcowe H amerykaCski /komercyjny0 i !rytyjski /s"!y
politycznej0
B typy systemw radiowych w 3"ropie H
monopolistyczny A korporacja zaoona i zarzdzana przez wadze
paCstwowe
monopolistyczny A radio kontrolowane przez paCstwowo.politycznego
partnerski A d"alny A radiowa korporacja paCstwowa koegzyst"je z
prywatn
system, w ktorym dziaaj stacje pod zarzdem prywatnym
1zynniki kulturowe i polityczne wpywaj(ce na sposb organizacji
systemu radiofonicznego w r2nych pa3stwach
. spoeczno A ekonomiczny /8(440 w caoci kontrolowane
. tradycja i wadza / Wielka Erytania0 religia A tendencje owiatowe
. geogra*ia A k"lt"rowa integracja dziki radio*onii
. etnogra*ia / np# #Eelgia0 4adio wyznaczao integracje k"lt"rowo A
etniczne
. ekonomiczne / )(-0 korzyci pynce ze sprzeday czas" radiowego
. zaleno polityczna /np# 2olska A 4osja po BBr#0
. indywid"alna wizja / silna oso!owo medialna0
. powoywanie radia a!y ed"kowa

!mplikacje powstania i pocz(tki radia w %olsce .
. pop"larno radia w )(-
. denie do podkrelenia s"werennoci narodowej
. ideay prowadzonej pod za!orami dziaaC owiatowo A k"lt"ralnych o
charakterze meliorystycznym
. potrze!a integracji spoeczeCstwa
%olskie radio w dwudziestoleciu mi4dzywojennym i jego historia
podczas !! wojny &wiatowej.
. ;TPQr# pierwszy polski program radiowy nadany przez 264 / 2olskie 6ow#
4adiowe0
. pierwsze zajawki 4adia mamy dziki wojskowym, ktrzy zdo!ywali
dowiadczenie w jednostkach cznoci
. ;R#>R#;TPQr# spka M2olskie 4adioN koncesja i monopol na nadawanie
program" radiowego na o!szarze caego kraj"# 8a spraw 264
;TPBr A "stawa# 5d ;TPBr# przyjm"je si od prywatnych os! zgoszenia
na koncesj, wygrao M2olskie 4adioN sp# 8#o##o A 8ygm"nt <haniec !y
dyrektorem wiele lat
;R#>B#;TPSr# 2olskie 4adio zaczo nadawa#
;TP?r# "r"chomienie tacji w 1rakowie i 2oznani"
2oznaC rozpocz a"dycj transmisji porannych i relacje na!oeCstw,
koncertw i oper
;TP?r# 1atowice A pierwsza transmisja Ear!rki
;T=;r# powstaje silna stacja nadawcza w 4aszynie
5zieje radia w %olsce od zako3czenia !! wojny &wiatowej do pocz(tku lat
6.
;#
.od!"dowa zniszczonej in*rastr"kt"ry
. pierwsza rozgonia w ;TBB / radio zaczyna nadawa od ;TBQ0
wojewdztwo l"!elskie, M2(8<89W1-LL. nadaje z !oczni kolejowej
dworca w I"!linie
.na mocy dekrety 21W+ z P>#D,#;TBB M 25I(1,3 4-%,5LL "zysk"je
stat"t przedsi!iorstwa paCstwowego, poddany zostaje cakowitej
kontroli
.radio s"yo propagandzie
.zgodnie z wzorcem radzieckim M 25I(1,3 4-%,5N zostaje
przeksztacone w <entralny )rzd 4adio*onii
LATA 50 I 60( nie byo radia prywatnego)
.okres intensywnego rozwoj" programowego i
technicznego/ zwikszenie skal nadawania, !"dowa +,38-I3X+3.
zorganizowane lokale0
. nadawane s j" wwczas P programy oglnopolskie
.w ;TQRr# 2ojawia si program = / pocztkowo o!ejm"je tylko Wa.we i
okolice, w kilk" innych miastach jest retransmitowany0
.od ;TSP program = staje si programem oglnopolskim, adresowany
do konkretnej gr"py s"chaczy/ inteligencja0. pokaz"je e radio moe
*"nkcjonowa inaczej, tj# pojawienie si programw literackich,
m"zycznych, itp#
.4ozwj telewizji i zwizane z nimi prognozy dotyczce radia
%315+<3+64-<J-. "tworzy rozgonie lokalne 2olskiego 4adia
poddane kontroli
. tendencje w powszechnej historii radia
LATA 70 I 80
.wpyw 2olskiego 2a7dziernika na ramwk radia
.;T?Br# 5ddano do "ytk" <entr"m 4adiowo 6elewizyjne przy "licy
WronowiczaY
.w 1onstanowie postawiono maszt nadawczy/SBSm0 i zainstalowano
nadajniki /P>>>1w0 co powikszyo zasig program" ,
.w latach ;T?;.?= w programie pojawiy si pierwsze a"dycje
nadawane a #ywo
/ MI-6- 8 4-%,3$LL, M(Z@+-W %+,-LL0
.w ;T?S powstaje program ,& 2olskiego 4adia o charakterze
ed"kacyjnym
.4adio w s"!ie 3dwarda @ierka
.4adio w czasie 1-4+-W-W) /solidarnoci0
(tan" Wojennego/ 4adio (olidarno0. nie jest to tylko
jedna rozgonia, zaoycielem !y 8!igniew 4omaszewski# 1ilka
rozgoni nosio nazw (I5,%-4+5[\, l"! skrtow nazw M(N/np#
@daCska, 1atowice, Wrocaw,2oznaC0
. 2olskie 4adio jako jedyna i monopolistyczna organizacja mediowa na
terytori"m polski dziaao do ;TRTr
.4adio nadawane z poza terytori"m 2olski, ale s od!ierane w naszym
kraj" np# 4adio Wolna 3"ropa, 4adio $adryt, @os -meryki#
LATA 90
.na podstawie "mowy okrgego sto". koniec monopol" 2olskiego
4adia
. "stawa o 4adio*onii i 6elewizji ;TTPr/ powstaje 144i6, "moliwia
tworzenie prywatnych stacji radiowych0
7adio +olna "uropa historia i funkcje spoeczne
B lipca ;TQ>r# )(-
,dea. nadawa programy radiowe w jzykach narodowych 3"ropy
* Orank*"rt A tam tra*iaj a"dycje, miecia si tam stacja nadawcza#
$wiono co dzieje si na wiecie
= maja ;TQP A ;TTBr#
* 4ozgonia 2olska A 4adia Wolna 3"ropa
+adaje in*ormacje MOakty, wydarzenia, opinieN
. dokon"je przegldw podziemia opozycyjnego, programy rolnicze,
k"lt"rowe, historyczne, a"dycje m"zyczne, religijne
%yrektorzyH
. Jan +owak JezioraCski
. ostatni dr#H 2iotr $roczyk
Eyo to alternatywne radio# 4adio M+owa 3"ropaN jako sym!ol za,
kojarzy si tak w 24I# 2ropagandyci chcieli, a!y radio kojarzone !yo z
+iemcami#
7adio w su2bie propagandy8 rola radia w !!! 7zeszy oraz 97adia
Maczeta: w 7wandzie
M4adio ;>>> wzgrzN A radio przyjo zachodni styl prowadzenia,
s"chacze dzwonili, swo!odny styl prowadzenia# %o s"chaczy
zwracano si prostym jzykiem, przyjacielskim, p"szczano d"o
m"zyki#
. r"ch re!eliancki, straszono, e K6"tajN dojd do wadzy, !d chcieli
pomci
. '"t" powinni !y gotowi na atak
. demoralizowanie
. 6"tsi !yli przedstawiani jako <i 7li, odczowieczano ich
. przedstawiciele o*iar jako niszego rzd", 6"tski powinni !y za!ijani
. protest songi przeciwko 6"tsi
. m"zyka wpywaa na psychik
>S#>Q#;TTBr# A po zamordowani" prezydenta radio nadajeH Mci
wysokie drzewaN 4ze7 rozpocza si
4adio Mprao mzgN specjalizowao si w propagandzie /co zego 6"tsi
zro!ili '"t"0
(tacj nienawici !yo 7,#M A 4adio 6]l]Vision Ii!re des $ille
<ollines# +azywali je radiem $aczeta# +aleao do rodzinnego klan"
prezydenta ;u<=nala abyarimany i korzystao z pa3stwowych
nadajnikw 4adia 4wanda#
46I$ otwarcie podegao do mordowania 6"tsi# 1aral"chw# 2odsycao
nienawi&>, podgrzewao napicie i straszyo zagroeniem z ich strony#
%owstanie radia a zmiany w komunikacji spoecznej
.skala dostpnoci oddziaywania. d"a, dostpna kadem"
.szy!ko przekazywania i przepyw" in*ormacji
.wz!ogacenie sownictwa
.wytwarzanie wsplnot od!iorcw
.4adio A ac# 2romieniowa wiatem, radi"s A kom"nikacja na dr"cie#
(poso!y pojmowania A Jan EeliczyCskiH
. jako rodek masowego przekazy wykorzyst"jcy *ale elektromagnes#
. narzdzie telekom"nikacji
. system przesyania *al d7wikowych
. jako instr"ment transmit"jcy
%odstawowe cechy radia i komunikacji radiowej
<echy kom"nikacji radiowejH
.tempo przekazywania in*ormacji
.roz!"dowana sie korespondentw. moliwo nadawania na ywo
.pojawienie si radia "niewaniao rnic w wyksztaceni"
.zdolno pokonywanie przestrzeni
.elastyczno
.natychmiastowo przekaz"
.korzystanie na war"nkach s"chacza
.intymny kontakt z nadawc
.!"dowanie pocz"cia wsplnoty
.indywid"alizacja od!ior". mona pod sie!ie "stali tylko takie
programy, ktre interes"j od!iorc
.emocjonalna intensywno przey
.zan"rzenie w tera7niejszoci, "lotnoci, myli i o!razw, radio jest
M [wiatem z %7wikwN
6rzy terminy, ktre opis"j specy*ik radiaH
;# 2546-E,I,6Z. wie si z dostpnoci, porcznoci
P#,+$3%,-<Z. wi7 s"chacza z nadawc, cigo przekaz"
=# <5$2-+,5+(',2. radio jest parasocjalnym towarzyszem, wikszo
staych s"chaczy radia to oso!y samotne l"! cz"jce si samotnie
%rekursorskie wynalazki poprzedzaj(ce kinematograf
2rek"rsorskie WynalazkiH
;#1amera 5E(<)4-. zaciemniony pokj
P#Iaterna $-@,<-. twrca -thanasi"s 1ircher rok ;SBQ, za jego
pomoc wspczesne slajdy/ namalowane o!razki0 widniay na cianie
=# %-@3456Z2. Io"is Jac^"e %ag"erre ;R=T, pozwoli tworzy o!raz
*otogra*iczny, o!raz !y negatywem, pozytyw "zyskiwany poprzez
patrzenie pod pewnym ktem
$%$&' (')*+*(&*P*W,-po zamknici" ocz", przez chwil widzimy
o!iekt na ktry wczeniej patrzelimy
B# 8556452. William @eorg 'orner ;R=B
Q# 6ama <3I)I,%5W-. 'anni!al @odzin ;RR?
S# 1,+36,(152. 6homas 3dison ;RT=, moga oglda jedna oso!a
?# 2I35@4-O. 1azimierz 2rszyCski ;RTB, skomplikowana o!s"ga,
zajmowa d"o miejsca
R# E,5(152. $aU (klodanowsky ;RTQ
2431)4(548ZH
;# -"g"st/ ;T#D#;RSP. ;>#,&#;TQB0 i Io"is/Q#D#;TSB. S#&,#;TBR0 I"miere
*pierwsze *ilmy to migawki z ycia# 2ierwsz *a!" zawarli w o!razie
pt#H
M2olewacz 2olanyN
*;RTT opracowali zasad tzw# O5654-$Z/ *otogra*ii panoramicznej0
*;T>? rozpoczli w swej wytwrni w Iyonie prod"kcj pyt do
*otogra*ii !arwnej
*pierwsze *ilmy !yy ;min"towe, przez pierwsze P>lat !yy to *ilmy
nieme# 2ierwszy *ilmH MWjazd 2ocig" na (tacjeN, M Wyjcie 4o!otnic z
Oa!rykiN
$-6)(83W(1,. polak, ktry znalaz si wrd pierwszych operatorw
kamer !raci I"miere
51I32-+3 2-63+6ZH
.kto kogo goni, ktry si przewraca
.kino zaczo stawa si n"dne, wszyscy pokazywali te same motywy#
P# @eorges $elies. aktor, szt"kmistrz, tworzy il"zj# (prawia, e kino
przestaje !y n"dne# )czyni z *ilm" widowisko# (tworzy pierwsz
wytwrnie (-or%il.
-rat"je kinematogra*i przed ; kryzysem spowodowanym n"d
.nowe techniki *ilmowego nagrywania
.pionier w *ilmowani" poklatkowym
<echy 6wrczociH
.wymyli i zastosowa podwjn ekspozycj. po kolejnych
m"ltiplikacjach postacie staway si tym czym chciay. chcia zaskoczy
widownie
.wymyli reyseri
.!arwi tam *ilmow
.zastosowa r"ch tamy od ty". co*anie
= 4odzaje Oilmw
;#O34,33. *ilm oparty na wykorzystywani" szt"czek magicznych
np#H MB>> dia!elskich artwN, M1opci"szek w 1rlestwie WrekN
P#-16)-I+5[<,. nie reporta dok"mentalny, np#H H1oronacja 3dwarda
&,,N. rekonstr"kcja zdarzenia w -63I,3, reyseria ich i nagranie w
sr"di", specjalnie poprze!ierani aktorzy#
=#O-+6-(6Z1- +-)15W-. przyniosy m" najwiksz saw, stara si
szokowa, zd"miewa, nie kopiowa rzeczywistoci, np#H M2odr na
1siycN/ trwa ok# ;Qmin0
,nne OilmyH
N4ezydencja %ia!aN, MP> tys mil podmorskiej egl"giN, M6"nel nad
kanaem Ia $ancheN
=# 8ecca Oerdinand
.reyser i prod"cent,
.pocztek kariery. wystpy wokalne w kawiarni
.;T>;. od tego rok" zaczyna wystpowa jako aktor, p7niej jako
reyser
8realizowa OilmyH
N'istoria 2ewnej 8!rodniN/;T>;0, M(iedem 8nakw (zatanaN/;T>;0,
M_"o &adisN/;T>;0, M5*iary -lkoholizm"N/;T>P0, M(trajkN/;T>B0
B# @ramatycy z Erighton/ James Williamson i @eorge (mith0
. *otogra*owie "liczni tworz wiele dzie stanowicych zalek
*ilmowego sposo!" opowiadania
.o!aj nale do pionerw !rytyjskiego *ilm", a ich "twory weszy do
historii *ilm" pod hasem (zkoa z Erighton
.zapocztkowali twrcze wykorzystanie z!lienia *ilmowego oraz
rozwizaC montaowych
James WilliamsonH
.+apad Eokserw na misje w <hinach ;T>>
.Wielki 'a"st ;T>;
.%ezerter ;T>=
@eorg (mithH
.(zko 2owikszajce Ea!"ni ;T>>
.Widziane 2rzez 6eleskop ;T>>
.$yszy w (zkole (zt"k 2iknych ;T>P
Q# 3dwin 2orter
.jeden z naj!ardziej wpywowych *ilmowcw w )(-
.jeden z pierwszych "y satyry.
.wprowadziH 8!lienie, Wczenia @at"nkowe, 4ozgrywanie -kcji
Jednoczenie w 1ilk" $iejscach#
S# -ndre <almettes
;?#D,#;T>R. pokaz pierwszego *ilm" artystycznegoN 8a!jstwo 1sicia
@wizj"szaN
.kino adresowane do wyra*inowanej p"!licznoci
.*ilm jako szt"ka
.wyra*inowani aktorzy. z teatr"
.kosztowne dekoracje
pr!a "czynienia z *ilm" szt"ki nie powioda si,
;T>R.;Q. rozwj kina gat"nkw, wypracowywanie rnego rodzajw,
za!iegi stylistyczne
%ocz(tki kinematografii8 ,homas "dison oraz ?ugust i #ouis #umiere
6homas 3dison
"dison8
;RRR A pierwsze !adania nad r"chomymi o!razami
kinematogra*Ykinetoskop, pierwszy *ilm H $onkeyshines no ; /;RRT0
pierwszy p"!liczny przekaz A P>#>Q#;RT= podczas spotkania +ational
Oederation o* Women`s <l"!
?ugust i #ouis #umiere 8
2ierwsze *ilmy !yy migawkami z ycia# 2ierwsza *a!"a zawarta
zostaa w o!razie pt H 2olewacz 2olany
;RTT opracowali zasad tzw *otoramy
;T>?. rozpoczli w *a!ryce w Iyonie prod"kcj py dla *oto*ra*ii
!arwnej
!nnowacje w rozwoju kinematografii na &wiecie od ). Meliesa do
czasu przeomu d@wi4kowego
@eorge $elies /;RS;.;T=R0 A ,l"zjonista, mag, prod"cent, reyser,
dyrektor paryskiego teatr"
<echy twrczociH
. wymyli i zastosowa podwjn ekspozycj, po kolejnych
miltiplikacjach postaci staway si przezroczyste
.!arwi tam *ilmow
. zastosowa r"ch tamy do ty" A co*anie
. pionier w *ilmowani" poklatkowym
. = gat"nki H *eerie, wydarzenia i akt"alnociG *antastyka na"kowa
%rzeom d@wi4kowy w kinematografii &wiatowej i jego implikacje
1ino nigdy nie !yo !ezd7wiczne, !o w epoce niemej o!razowi
towarzyszy akompaniament m"zyczny#
A 5!raz wiz"alny zosta "z"peniony o nowy komponent A sowo
A Wie si z pocztkami kina d7wikowego /w -meryce . [piewak
jazz!and" -# <roslanda, ;TP?# W 3"ropie . 2od dachami 2arya 4# <laira,
;T=>, 5pera za trzy grosze @#W# 2a!sta, ;T=;, Eezdomni +# 3kka, ;T=; 0#
a 4ewol"cja d7wikowa dokonywaa si niezwykle !"rzliwie, a kon*likt
ogniskowa si przede wszystkim wok kwestii estetycznych, poniewa
pocztkowo d7wik nie nada za *inezj s*ery wiz"alnej i doskonaoci
*ormy, jak osigno kino nieme# +at"ralistyczny spos! pos"giwania
si d7wikiem sprawia, e najpierw dziaa on ta"tologicznie wo!ec
warstwy wiz"alnej, d"!l"jc in*ormacje zawarte w o!razie#
a 3poka kina d7wikowego rozpocza si na do!re w rok" ;TP?#
2remiera *ilm" [piewak jazz!and" z gwiazd Eroadway" -lem Jonsonem,
"chodzi za pocztek kina d7wikowego#
a Wiel" aktorw bpoprzedniej epokib nie nadawao si do *ilm"
d7wikowego# 8e wzgldw technicznych aparaty nagrywajce
znieksztacay ich gosy# (koCczyy si wielkie kariery aktorw
zagranicznych, sa!o znajcych angielski . la"reata pierwszego 5scara za
rol msk 3mila Janningsa, 2oli +egri, ktra wrcia do 3"ropy# Wrd
gwiazd kina niemego znajdziemy jednak i tych, ktrzy !ez wikszych
pro!lemw poradzili so!ie z nowym wyzwaniem, jakim !y d7wik . na
przykad <harlie <haplin#
a S sierpnia ;TPS rok" od!ya si premiera /o. 0uaa -lana <roslanda,
do ktrego m"zyka wydo!ywaa si z wi!ra*on". "rzdzenia do
odtwarzania pyt
a S pa7dziernika ;TP?. 1piewak 0azzbadu. pierwszy *ilm d7wikowy
a 5d premiery 1piewaka 0azzbadu trze!a !yo Q lat !y *ilm d7wikowy
ostatecznie si przyj
a 8a pierwszy *ilm w peni "d7wikowiony "chodz 1wia-2a 3owego
0orku Eryana Ooyera /;TPR0
a 6wrcze wykorzystanie d7wik" / mod"lacja, cisza, rodek wyraz"0.
(tern!erg, 'itchock
a 2rzeom d7wikowy przynosi zmian estetyki# <i co nie zaadaptowali
d7wik" m"sieli odej
a5d lat => zaczyna dominowa system $oVietone czyli rejestracja d7wik"
na tamie
2remiera pierwszego zagranicznego *ilm" d7wikowego w Warszawie A
P?#>T#;TPT. (inging Oool
2rzeom d7wikowy A Mmoralno pani %"lskiejc A , "d7wikowiony *ilm, nie
w peni /PT#>=#;T=>0 M1"lt ciaac d !ojkot kina d7wikowego
2ierwsze w peni "d7wikowiony *ilm w 2olsce .c 6ajemnica lekarzac
konsekwencje
a0 Eariery artystyczneH
. Wczesne nagrania d7wikowe "trwalano na pytach za pomoc
"krytych mikro*onw# -ktorzy !yli zm"szeni wypowiada swe
kwestie w kier"nk" gdzie !y "kryty mikro*on, np# zwraca si w
stron wazon" z kwiatami
. (cen nie mona !yo ci, gdy po nagrani" na pyt odpadaa jego
o!r!ka. koniec am!itnej techniki monta" kina niemego
.5dpadaj d"sze sceny w plenerze, !o zewntrzne odgosy, np#
!rzczenie owadw , $aj katastro*alne sk"tki dla d7wik".
powstaje . metoda reprojekcji. zrealizowane w plenerze zdjcia
wywietla si w st"di" na specjalnym ekranie, na ktrego tle
*ilm"je si aktorw w akcji
P# !0 8mierzch niemych gwiazdH
. Wiel" aktorw nie nadaje si do *ilm" d7wikowego, gdy nie
"miej Mgra gosemN
. 5dchodzi wiele reyserw krl"jcych w epoce kina niemego
. 8mienia si spos! gry aktorskiej. przestaje !y pantomimiczny,
nie m"si !y mimicznie wyrazista. odchodz E"ster 1eaton, $erry
2ick*ord
.1oCcz si kariery aktorw zagranicznych w 'ollywoodzie, ktrzy
"zmysawiaj so!ie !arier jzykow np# 3mil Jannings, 2ola +egri
. $"zycy w orkiestrach i pianici, ktrych m"zyka towarzyszya *ilmom
niemym trac prac
c0%7wikowe kroniki tygodniaH
. 2rod"cent William OoU zak"pi w Western 3lectric metod
$oVietone , wykorzysta j w swych kronikach
.2"!liczno !ya zachwycona, e wraz ze zdjciami z caego wiata
syszy oryginalne zdjcia
d0 $"sical
%ocz(tki kinematografii w %olsce8 pierwsze pokazy, pierwsze filmy,
pierwsze kina i pierwsi twrcy
;B#D,#;RTS. w 1rakowie mia miejsce pierwszy w 2olsce pokaz wynalazk"
!raci I"miere
;T>P. M25W496 E,4E-+6-LL reyser. 1azimierz 2rszyCski, @wna 4ola.
1azimierz J"noszka. (tpowski# E,4E-+6.e modzi mczy7ni sz"kajcy
nowoci np# alkohol"# Jest to pierwszy 2olski *ilm Oa!"larny
. od ;T>>. powstaj *ilmy dok"mentalne, np# M32,85%Z 8 %8,-W-I+5[<,
25@565W,-N ;T>>, M 2483% 5(64f E4-$f W W,I+,3N ;T>P
.;T>R. powstaje pierwszy *ilm *a!"larny z -ntonim Oertnerem w roli
gwnej, ptH 2,34W(8Z 4-8 W W-4(8-W,3N
.;T>T. powstaje pierwsza w 2olsce wytwrnia M(O,+1(N twrca
-leksander 'ertz
.tr"dnoci w rozwoj" polskiego przemys" *ilmowego/ system polityczny0
.6endencje w rozwoj" szt"kiH komedie, dramaty, spoeczne i ekonomiczne
prozy
N -ntek 1om!inatorN/ ;T;=, prod"kcja i reyser J"li"sz 8agrodzki0
N-ch, te (podnieN/ ;T;B re# 3dward 2"chalski0
N%zieje @rzech"N/ ;T;; re# -ntoni Eednarczyk0
XX lecie i!d"ywo#enne(pol$%a od$ta#e od re$"ty &wiata)
. kinematogra*ia polska odstaje od reszty wiata
.gwne n"rty w polskim kinie tego okres"H
*2atriotyzm. propagandowy M +ie %amy 8iemi (kd +asz 4dNre#
Ieniewski ;T;> *dramat o!yczajowy. M czowiek o !kitnej d"szyN re#
$achwicka ;TPT
*adaptacje klasyki literackiej M <hopiN;TPP re# $odzelewski
. przeom d7wikowy M $oralno 2ani %"lskiejN ;T=> re# +iewolin
. *ilmy 'istoryczne M +a (y!irN ;T=> re# (zaro
. pop"larno 1omedii M 1adem" Wolno 1ochaN, M <zy I"cyna 6o
%ziewczynaN
.po latach =>stych powstaje d"o *ilmw w jzyk" ajrisz/ niestety
wikszo zeps"to podczas ,, wojny wiatowej0
Specyfika kinematografii polskiej w dwudziestoleciu mi4dzywojennym
. tr"dno w rozwoj"/ zniszczon wikszo in*rastr"kt"ry radiowej, wiel"
przedwojennych twrcw nie yje, znajd"jemy si w nowej syt"acji
politycznej0
.+acjonalizacja przemys" *ilmowego /;TBQ.BR0
.zjazd w Wile D,#;TB> 4ealizm (ocjalistyczny/ okrela metod twrcz,
*ilmy maj !y jednoznaczne, !ez adnych podtekstw, atwe, prosty
przekaz, sawi konkretnych !ohaterw, wysawia konkretne cechy
zachowania, negowa konkretne zachowania, nawizywa do 4osji0 .
jedyna metoda twrcza
[W,-%3<6W- W5J+ZH
.M8akazane 2iosenkiN E"czkowski. mia !y reportaem o tym co piewaj w
Warszawie, sta si *ilmem *a!"larnym, mniej mwicym o cierpieni"
.rozwj kinematogra*ii M schematycznej, lakierniczej i dworskiejN, powstaj
M prawidowe i s"szneN *ilmy prod"kcyjne/ np# M+iedaleko WarszawyN,
M Xonierz 8wycistwaN Jak"!owska0
.M5statni 3tapN /Jak"!owska, !ya wi7niarka0 opisana jest inna
perspektywa ni " Eorowskiego/ !ez namitnoci0, +ie jest to dla niej
o!ojtne# 5pis"je histori "krywania dziecka przez wi7niark, historia
opowiedziana jest z perspektywy tego dziecka
.M)lica @ranicznaN Oord. 2rzez pryzmat ycia mieszkaCcw jednej kamienicy
opowiada o stos"nkach polsko.ydowskich oraz o powstani" ydw w
getcie
.M$ajdanek <mentarzysko 3"ropyN. *ilm dok"mentalny, nakrcony po
wyzwoleni" $ajdanka
.4o!insonowie Wa.wy. $iosz, -ndrzejewski. chcieli opisa histori
warszawskiego osamotnienia l"dzi, ktrzy po st"mieni" powstania
Warszawskiego s M"wizaniN w gr"zach Wa.wy, szczeglnie ydzi, ktrzy
zostali okreleni mianem 4o!insonw Wa.wy# Wadze zaczy tak
ingerowa w *ilm, e nie powsta on pod nazw 4o!insonowie Wa.wy a pod
czyteln dla zainteresowanych nazw M$iasto nie"jarzmioneN# %o tego
temat" wrci 2olaCski krcc 2,-+,(63
.M (kar!N E"czkowski. losy pary, ktra posz"k"je skar!" w tym czasie
skar!em dla modych jest wasne mieszkanie
$ino podczas !! wojny &wiatowej i po jej zako3czeniu
1ina w czasie ok"pacji dziaay na zasadach narz"conych przez +iemcw A z
ograniczonym, selektywnie do!ranym repert"arem# 8!rojne podziemie
wiedziao jedno A prawdziwy patriota do kina nie chodzi# 2o pierwsze ze
wzgld" na !ilety# 5!iegowa opinia mwia, e wpywy z kin
wykorzystywane !yy w niemieckim przemyle z!rojeniowym# %r"gim
powodem !ya niemiecka propaganda# Wywietlane przed seansami
kroniki *ilmowe miay !ardzo agitacyjny charakter# b6ylko winie siedz w
kinieb czy b2adlina idzie do kinab to czsto pojawiajce si hasa# +ierzadko
wrz"cano te gaz zawicy podczas projekcji na sale projekcyjn# 6akie akcje
odnosiy sk"tek szczeglnie w Warszawie, r"ch opor" !y t"taj najsilniejszy i
najlepiej zorganizowany#
Specyfika tzw. polskiej szkoy filmowej
;# . pokolenie /;TQB0. *ilm Wajdy zapowiada okres (zkoy 2olskiej
.(poeczno.polityczny kontekst powstania szkoy polskiej
.inspiracje, cechy *ormalne i tematyczne kina reyserw (zkoy
2olskiej
.Wczy czonkw wsplne przeycia dotyczce ,, wojny wiatowej,
. chc opowiedzie histori, zastanawiaj si nad tym czy powstanie
Wa.wy !yo potrze!ne
.@wni przedstawicieleH
* Wajda np# M 1anaN ;TQS, M2opi i %iamentN ;TQR, MIotnaN ;TQT
*$"nk np# M <zowiek na 6orzeN ;TQS, M3roicaN ;TQ?, M8ezowate
(zczcieN ;TQT, M2asaerkaN ;TS=
*'as np#H M 2oegnanieN ;TQR, MJak Ey 1ochanN ;TSP
*1awalerowicz np#H M2ocigN ;TQR, M $atka Joanna 5d -niowN
;TS>. n"rt psychologiczno. egzystencjalny
,elewizja8 sposoby definiowania i konteksty powstania medium
.najczciej mwi telewizja mylimy 5d!iornik, przekaz a"dio.
wiz"alny,
.rodek przekaz"
.o*erta programowa
.instyt"cja spoecznaH
5rgana spoeczny. nie mog stosowa przym"s"
5rgan 2aCstwowy. moe wykorzystywa przym"s, dziaa na podstawie
prawa
.+arzdzie wadzy i kontroli
63I3W,8J- narzdzie wadzy/ zinstyt"cjonowana, rozproszona i
sprawowana w rny spos!0# +ie mowa t" tylko o telewizji p"!licznej
/ wywiera wpyw na spoeczeCstwo0#H
* kontrola spoeczeCstwa. nie tak wyra7na, nie cz"jemy tej kontroli, w
rnych systemach politycznych telewizja jest wykorzystywana
*s"y nie tylko w krajach niedemokratycznych ale i w
demokratycznych# 2olitycy z pen premedytacj wykorzyst"j
telewizj do wykreowania sie!ie
/ np# Eerl"sconii0
15+631(6 25W(6-+,- $3%,)$H
. sama idea przesyania o!razkw na odlego/ nie jest tak, e dopiero
o takiej idei zaczto myle dopiero w DDw# Wczeniej s"yy tem"
inne przedmioty np# (zklana 1"la.e wizja tego co si stanie w
przyszoci, l"! tego co dzieje si w jakiej odlegoci
.2ojawienie si telewizji nie !yo!y moliwe !ez wczeniejszych
dokonaC a"diowiz"alnychH
*co co poprzedza rozwj 6elewizji wg niektrych to 1inematogra*, a
wg innych to 4adio l"! 6elegra*
*5dkrycie (elen" i jego waciwoci/ wiato widoczno pierwiastka
selen"0
*spr o a"torstwo wynalazk". kon*likt kto pierwszy: +ie mona poda
jednego nazwiska, wiele os! wpyno na rozwj#
*kon*likt wok nazwy nowego medi"m# 2ojcie 63I3W,8J-.e
pocztek lat DD w 2ary" na wystawie, gdzie pierwszy raz pokazano
wynalazek# 2ochodzi z PswH
63I3(. z greckiego 5%I3@W5[\, W,8J-. z aciny W,%83+,3
)enealogia telewizji. %rekursorzy i ich wynalazki
;# 1oncepcja $3<'-+,<8+5.526Z<8+-
.Joseph $ay.e lata ?> D,Dw .e odkrycie e*ekt" *otoelektrycznego
.@regor <arey
.J"lian 5chorowicz.e polak, opracowa teoretyczne zagadnienie telewizji
monochromatycznej /ekran z!"dowany z arwek, ktre wywietlaj
nadawany o!raz zamieniony na z!ir p"nktw0
.2a"l +ipkow. twrca wynalazk" nazywanego tarcz +ipkowa, "rzdzenia do
mechanicznego wy!ierania o!raz" telewizyjnego stanowicego podstawowy
element pierwszych telewizorw i kamer telewizyjnych /tzw# telewizja
mechaniczna0, ktry "moliwi powstanie wspczesnej telewizji#
.<onstantin (enec^
.John Iogie Eaird. konstr""je "rzdzenie "moliwiajce przesy o!raz" na
kilka km
P# 1oncepcja 3I31645+,<8+-
.1arl Era"n. la"reat +agrody +o!la /;T>T0 za bwkad w rozwj telegra*ii
!ezprzewodowejb, z!"dowa pierwszy oscyloskop z kineskopem
.Jan (zczepanik. polak, 6echnik i wynalazca, zwany polskie 3%,(5+3$, -"tor
Q> wynalazkw, kilk"set opatentowanych pomysw technicznych z
dziedziny *otogra*ii, !arwnego tkactwa# 2racowa nad odtworzeniem *ilm"
d7wikowego, )dao m" si stworzy kamizelk 1"loodporn/ktra
"ratowa ycie 1rlowi 'iszpaCskiem" -l*onsowi D,,,0 stworzona z
jedwa!nej tkaniny i cienkiej !lachy#
%ocz(tki telewizji w %olsce
8a pioniera telewizji w 2olsce nalezy "zna Jana (zczepanika zwanego bpolskim
3disonemb, ktry w ;RT? rok" opatentowa w Erytyjskim )rzdzie 2atentowym
/patent !rytyjski nr# Q>=;0gPh btelektroskopb . bczyli aparat do reprod"kowania
o!razw na odlego za pomoc elektrycznocibg=h#2ierwsze prace nad
"r"chomieniem stacji telewizyjnej w 2olsce rozpoczy si w ;T=Q w
warszawskim 2aCstwowym ,nstyt"cie 6elekom"nikacyjnym oraz 2olskim 4adi"#
W ;T=S z!"dowano nadajnik na warszawskim wieowc" 2r"dential# J" ;T=?
na szesnastym pitrze tego wieowca rozpocza dziaalno eksperymentalna
stacja telewizyjna, korzystajca z anteny zainstalowanej na dach"# 1ierownikiem
stacji zosta Wadysaw <etner# 2okaz pr!nej transmisji telewizyjnej od!y si
PS sierpnia ;T=T rok" w Warszawie z "dziaem $ieczysawa Oogga#Eya to
telewizja mechaniczna nadajca w standardzie ;P> linii, nadawano m#in# *ilm z
telekina bEar!ara 4adziwiwnab z Jadwig (mosarsk w roli gwnej, w tym
czasie trway prace nad telewizj elektroniczn# /
2 owojenna historia telewizji publicznej w %olsce do pocz(tku lat 6.. "wolucja
oferty programowej i zmiany w ramwce
PQ D ;TQP. o*icjalne narodziny 6&, spikerkaH 1rzyanowska, nadawano rnoci
przez => min"t, zasig B> km
.od ;TQ= 6&2 nadaje cyklicznie programy
.;>D ;TQB pierwszy *ilm *a!"larny, r"ski krymina
.;TQB Ei"ro 4oz!"dowy 6&
.;TQQ Mdo!ry rokN dla 6&, stacje regionalne, decyzja o prod"kcji polskich
od!iornikw
.;TQS pierwsze reklamy nadawane z orodka w WodziG M6ele.3choN pierwszy talk.
show
.;TQ? prognoza pogody
.;TQR M%ziennikN
.P ,& ;TS> transmisja z kon*erencji <hr"szczowa w 2ary"
.;TS; 6&2 emit"je codziennie programG pierwsza transmisja z 8(44, wywiad z
@agarinemG *estiwal piosenki w (opocie
.;TSP %o!ranocka, Wielka @ra
.;TS= !ezporednia transmisja z )(-, demonstracja
.;T?> strat %wjki dla wyro!ionego widza, od ;T?B reg"larne emisja
.;S ,,, ;T?; kolor
.;TRQ M2anoramaN i M6eleeUpresN
.;TRT telegazeta
.PB D ;TTP start 6& 2olonia, reg"larnie od ;TTB
.;TT= "stawa o radio*onii i telewizji, "konstyt"owanie si 6& i radia p"!licznych
.;TTQ a"diotele
.;TTS 6&2 w ,nternecie
.trend kanaw tematycznych
,elewizja8 kluczowe cechy medium oraz konteksty i paszczyzny jego bada3
1l"czowe cechyH
.wszecho!ecno
.relacjonowanie na ywo
.nieprzewidywalno i "zalenienie od !iecych wydarzeC
.seryjno *orm i cykliczno dowiadczenia telewizyjnego /ramwka0
.szczeglna temporalno /nadawanie PB h0
.ryt"ay ogldania
@at"nkiH
Jnewsy /programy zrnicowane przez oso!y prowadzce0
Jopery mydlane /cechyH nie ma koCca, wielowtkowo, cykliczno, maU =>
min"t0
Jsitcomy /komedia syt"acyjna, karykat"ralne, rzeczywisto w krzywym
zwierciadle0
Jreality show
Jwydarzenia medialneH koronacja. pogrze!, egzek"cja, konkwista, konk"rsG nie
jest newsem, nadaje im si medialnej oprawy, s dostarczane przez
rzeczywisto
2ro!lemy, kontrowersje, paszczyzny !adaCH
.pro!lem o!iektywnoci medi"m
.relacja 6& wo!ec rzeczywistoci
.relacja wo!ec samej sie!ie
.wkraczanie w o!szar prywatnoci
.zwizki z k"lt"r pop"larn
.wpyw na relacje midzyl"dzkie
.zalenoci midzy pokazywaniem agresji i przemoc, a ich wpywa na
zachowania spoeczne
*miany w komunikacji spoecznej zwi(zane z pojawieniem si4 telewizji
4yt"ay ogldania
o wsplnotowo A pocztkowo !ardzo kolektywne ogldanie
o indywid"alizm. o!ecnie adresowane do jednostek
-genda setting A "stanawianie przez media porzdk" dziennego co do tego, jak
mamy myle, o czym i kiedy
%rzeomowe wydarzenia w historii telewizji 00 wieku.
;TPR . J# Eaird demonstr"je system telewizji kolorowej w systemie
elektromechanicznym# W tym samym czasie sygna telewizyjny zostaje
przesany przez -tlantyk
;TPR . W )(- rozpoczyna prac pierwsza stacja telewizyjna nadajca wg
bramwkiM
;T=; . 2ierwsze programy telewizyjne w )(-, +iemczech i 8(44
;T=B . W )(- zaczyna dziaa pierwszy, czysto elektroniczny, system
telewizji G (ie +E< przekaz"je o!raz telewizyjny z woz" transmisyjnego
"mieszczonego na "licach +owego Jork"
;T=S . 6ransmisje telewizyjne z 5limpiady w Eerlinie !"dz sensacj w
stolicy +iemiec
;TBB . +E< prezent"je pierwszy dziennik telewizyjny, oparty na systemie
sieciowym
;TQ> . 4ozpoczcie transmisji telewizji kolorowej w )(-
;TQ> . W amerykaCskich domach jest j" ;,Q mln telewizorw /jednak
przede wszystkim do od!ior" program" czarno.!iaego0
;TQP . W )(- pierwsze pr!y rejestracji o!raz" telewizyjnego
;TQ= . +iemiec 3dward (ch"ler z niemieckiej *irmy 6ele*"nken
opatentowa system nagrywania o!raz" telewizyjnego na tamie
magnetycznej
;TQB . W )(- pierwsza transmisja telewizyjna zawodw sportowych w
kolorze
;TQT . Wiadomoci lokalne, prognoza pogody i kom"nikaty dostpne w
lokalnych sieciach telewizji ka!lowej
;TSP . 2ierwsza transmisja telewizyjna z )(- do 3"ropy za
porednictwem pierwszego komercyjnego satelity 6elstar# @ranice dla
kom"nikacji przestaj istnie
;TS= . 6elewizja amerykaCska przekaz"je moment zamach" na
prezydenta Johna O# 1ennedyego
;TSB . @lo!alna transmisja telewizyjna z 5limpiady w 6okio
B TSQ . JapoCczycy wprowadzaj standard kaset wideo
;TST, P>YP; &,,, P;#;? . czas" rodkowoe"ropejskiego [wiat oglda
sensacyjn transmisj z ldowania pierwszych l"dzi na 1siyc"G
;T?; . 2owstanie system" telewizji satelitarnej w krajach o!oz"
sowieckiego, zrzeszonych w ,nterwizjiH b,ntersp"tnikM
;T?P . (ony prezent"je przenon kamer wideo
;T?Q . %wie *irmy japoCskieH (ony i J&< konk"r"j ze so! w zakresie
systemw magnetowidowych# 2ierwsza prezent"je system E36-$-D, a
dr"ga . &'(# 8 czasem okae si, e ten dr"gi zyska powszechn
akceptacj#
;TR> . -merykaCska telewizja <++ /<a!le +ews +etwork0 6eda 6"rnera
"r"chamia PB.godzinny serwis in*ormacyjnyG jest to pocztek dominacji
tej sieci na wiatowym rynk" medialnym
dr"ga poowa lat R># . 2r!y z paskim kineskopem telewizyjnym /(ony,
Oinnl"U0
;TR? . W )(- i Japonii "dane pr!y z telewizj cy*row
;TRT . 6elewizje na wiecie przekaz"j wstrzsajce o!razy masakry na
2lac" 6iananmen w 2ekinie
;TT; . (ie <++ transmit"je bna ywob wydarzenia w czasie wojny w
8atoce 2erskiej# $og je oglda, za porednictwem satelitw
kom"nikacyjnych, widzowie na caym wiecie
;TTP . (ieci ka!lowe okaz"j si naj!ardziej dochodowym
przedsiwziciem w )(-# %ochd operatorw w ;TT; rok" wynis PP
mld dolarw#
dr"ga poowa lat T># . 6elewizja wchodzi w maria z ,nternetemG w
glo!alnej sieci dostpne s d"e sekwencje wideo /*ormat $2@0, a nawet
cae *ilmyG "powszechnienie si pyty %&% /%igital &ideo %isc0 jako
sposo!" rejestracji *ilmw
;TTT, =; D,,YP>>>, ;#, . 6elewizja EE< realiz"je wielki projekt
oglnowiatowy, polegajcy na pokazani" moment" nadejcia +owego
4ok" we wszystkich stre*ach czasowychG transmisja trwa przeszo do!
Cilmy awangardowe i kino 2ydowskie w przedwojennej %olsce
(te*an i Oranciszka 6hemersonowie# W 2olsce Q *ilmw H -pteka, 3"ropa,
%ro!iazg melodyjny, 8warcie, 2rzygoda czowieka poczciwego#
W ;TPT rok" rozpocza dziaalno pierwsza gr"pa awangardowa, ktra
przyja dwa lata p7niej nazw (towarzyszenie $ionikw Oilm"
-rtystycznego (tart# +aeleli do niej m#in 3"geni"sz <kalski, (tanisaw
Wohl, -leksander Oord, Wanda Jak"!owska i inni# %ziaalno gr"py daa
e*ekty dosy szy!ko, w ;T=P rok" od!ya si premiera $uropy, Oranciszki i
(te*ana 6hemersonw, "waany za jedno z najwaniejsszzych dokonaC
polskiej awangardy *ilmowej# W ;T=B rok" natomiast termin"jcy w
(tarcie -leksander Oord zaprezentwoa do!rze przyjty Legio ulicy#
Oilm ydowski w 2olsce H
.mwione w jzyk" jidysz
.premiera pierwszego ;T;; %er Wilder Ooter Y ;TPR.=S przerwa w
prod"kcji /$ark -rmsztein0
.zota era /=S.=T0 T *ilmw *a!"larnych /,zaak (aw0
.*ilmy Jze*a @renna
. pierwszy d7wikowy *ilm w jidysz M8a grzechyc
. M%y!"kc /$# WaszyCski0
.5statni penometraowy *ilm ydowski w 2olsce j" po wojnie w BR r
/@osking A M"nzere kinderc0
.W ;TBRr A re# +atan @ross