Obcienie zmienne podstawowe lub towarzyszce -

ODDZIAYWANIA TERMICZNE
Rozkad temperatury maksymalnej Rozkad temperatury minimalnej
Dotyczy mostw stalowych
Dotyczy mostw zespolonych
Dotyczy mostw betonowych
Te,max=40C
Te,min=-28C
Te,max=40C Te,min=-28C
W przypadku omawianego wiaduktu o schemacie belki swobodnie podpartej
rozkad rwnomierny temperatury nie wpywa na rozkad si wewntrznych w
elementach dwigarw gwnych. Zatem kroki 1-4 mona w analizie wpywu
oddziaywania termicznego na dwigary gwne w omawianym obiekcie pomin.
Rozkad ten jest istotny w projektowaniu konstrukcji niektrych statycznie
niewyznaczalnych konstrukcji (ramy), a przede wszystkim w projektowaniu
oysk i dylatacji do okrelenia wymaganej zdolnoci ich przesuwu/kompensacji.
1
.
4
8
0
.
2
5
0
.
2
0
0
.
2
5
8,5 C
0,5 C
6,5 C
0
.
1
5
0
.
2
5
0
.
1
0
13 C
3 C
2,5 C
OGRZANIE OZIBIENIE
0
.
2
0
1 C
1 C
Krok 5. Odczytanie z tabeli normy PN-EN 1991-1-5 waciwego dla danego typu konstrukcji rozkadu temperatury po
wysokoci (uwzgldnienie cyklu dobowego waha temperatury) odpowiadajcego rozkadowi (c) lub (c) + (d) wg
schematu powyej. Tabel i rozkady waciwe dla przse betonowych zamieszczono poniej.
Krok 4. Odczytanie z wykresu (z normy PN-EN 1991-1-5 wykres
obok) temperatur ekstremalnych przsa w oparciu o maksymalne
temperatury powietrza. Okrelone temperatury opisuj rozkad
rwnomierny odpowiadajcy rozkadowi (a) wg schematu poniej.
Krok 3. Przeliczenie temperatur odczytanych z map do wysokoci lokalizacji obiektu wg zalenoci podanych
w zaczniku krajowym do normy PN-EN 1991-1-5:
Tmax (HL) =-0.0053( C/m)*182m+38 C=37 C,
Tmin (HL) =-0.0035( C/m)*182m-34 C=-35,6 C
Oddziaywania termiczne naley przyjmowa zgodnie z PN-EN 1991-1-5. Pena procedura uwzgldniania
oddziaywania termicznego ma nastpujcy przebieg:
Krok 1. Ustalenie rzdnej terenu w miejscu lokalizacji obiektu: HL=182,00 m n.p.m.
Krok 2. Ustalenie lokalizacji obiektu na mapach rozkadu temperatury maksymalnej/minimalnej w zaczniku
krajowym do PN-EN 1991-1-5 i odczytanie z nich waciwych ekstremalnych temperatur powietrza w cieniu
okrelonych z prawdopodobiestwem p=0.02 (podanych na mapach na poziomie morza). Dla Rzeszowa odczytano:
Tmax=38 C oraz Tmin=-34 C.
ZESTAWIENIE OBCIE NA DWIGARY GWNE ELBETOWE WIADUKTU DROGOWEGO wg EC, cd.
(Opracowanie: D. Sobala, ZDiM PRz. )
8 C
15 C
Liniowy
Liniowy
Nieliniowe
T0 Te,max Te, min
TN,con TN,exp s s
TN
Maksymalne rozwarcie (dla urzdze dylatacyjnych) lub
cakowity przesuw (dla oysk)
Komentarze:
1. W projektowaniu oysk lub/i urzdze dylatacyjnych wartoci rnicy temperatury elementu TN,con i TN,exp
odpowiedzialne odpowiednio za skrcenie i wyduenie przsa naley dodatkowo powikszy o warto s w przypadku
braku informacji nt. rzeczywistej temperatury wykonania/montau tych elementw (patrz schemat powyej). Zalecan
wartoci dla s jest 20 C.
W przypadku omawianego wiaduktu odpowiednie rnice temperatur do projektowania oysk lub/i urzdze
dylatacyjnych przyjyby nastpujce wartoci:
TN,con + s = 36 C + 20 C = 56 C
TN,exp + s = 32 C + 20 C = 52 C
2. Prosty sposb wyznaczania wpywu rozkadu temperatury na rozkad napre/odksztace w dowolnym przekroju
dostpny jest na stronie domowej autora (patrz niej) w postaci procedury obliczeniowej lub arkusza programu
MathCad.
3. Wspczynniki rozszerzalnoci termicznej podstawowych materiaw budowlanych podano w zaczniku C do
normy PN-EN 1991-1-5. Dla stali konstrukcyjnej wspczynnik rozszerzalnoci termicznej naley przyjmowa rwny
12x10
-6
(1/ C), dla betonu 10x10
-6
(1/ C), ale dla stali konstrukcyjnej i betonu w konstrukcjach zespolonych norma
zaleca przejmowanie jednakowej wartoci rwnej 10x10
-6
(1/ C).
W przypadku omawianego wiaduktu zmiany temperatury dwigarw gwnych wzgldem normowej temperatury
pocztkowej wynosz:
TN,con = T0 Te,min = 8 C + 28 C = 36 C
TN,exp = Te,max- T0 = 40 C - 8 C = 32 C
Kombinacje skadowych oddziaywa termicznych naley uwzgldni jako jedno oddziaywanie i przyoy do
konstrukcji w postaci rnicy temperatury na dugoci/wysokoci przekroju lub w postaci wymuszonych odksztace
wstpnych (w zalenoci od stosowanych metod obliczeniowych i oprogramowania).
W przypadku omawianego wiaduktu kombinacje rozkadw nie maj zastosowania ze wzgldu na schemat statyczny.
Do dalszych analiz naley wykorzysta jedynie rozkad temperatury po wysokoci przekroju.
Krok 8. Nastpnie w oparciu o wyznaczone wartoci naley ustali kombinacj poszczeglnych skadowych
oddziaywania termicznego (jeli takie dziaanie jednoczesne ma znaczenie dla wyznaczanej wartoci). Kombinacje
jednoczesnego dziaania rozkadu rwnomiernego oraz liniowo zmiennego na wysokoci przekroju maj posta:
TM,heat (lub TM,cool) + N TN,exp (lub TN,con), gdzie zalecan wartoci dla wspczynnika N jest 0.35 lub
M TM,heat (lub TM,cool) + TN,exp (lub TN,con), gdzie zalecan wartoci dla wspczynnika M jest 0.75.
Krok 7. W oparciu o normow temperatur spicia konstrukcji przsa (tzn. zmiany schematu statycznego w taki
sposb, e oddziaywania termiczne powoduj powstanie si wewntrznych) o wartoci dla Polski T0=8 C lub
rzeczywist temperatur spicia konstrukcji naley wyznaczy przyrost/redukcj temperatury elementu TN,con i TN,exp
odpowiedzialne odpowiednio za skrcenie i wyduenie przsa.
Krok 6. Wyznaczony rozkad temperatury po wysokoci zosta okrelony przy
zaoeniu gruboci nawierzchni rwnej 50mm (dla rozkadw liniowych) lub
50 i 100mm (dla rozkadw nieliniowych). W przypadku innej gruboci
nawierzchni naley zgodnie z tablic 6.2 (dla rozkadw liniowych) lub
zacznikiem B do PN-EN 1991-1-5 (dla rozkadw nieliniowych)
wprowadzi odpowiedni korekt wartoci temperatur w rozkadzie okrelonym
w kroku 5. W tabeli obok podano odpowiednie wartoci wspczynnikw
korygujcych dla rozkadw liniowych w zalenoci od gruboci nawierzchni.
W omawianym wiadukcie przyjto nawierzchni o gruboci 95mm i izolacj o
gruboci ok. 5mm. Zatem wymagane jest wprowadzenie korekty do rozkadu
liniowego po wysokoci przy ogrzaniu powierzchni grnej. Zamiast wartoci
15 C naley przyj 0.7*15 C=10.5 C.
Wicej przykadw na stronie: http://sobala.sd.prz.edu.pl/pl/67/
Uwaga! W przypadku projektowania konstrukcji o innym okresie
uytkowania (np.. Tymczasowych) konieczne moe by
wprowadzenie do opisanej procedury Kroku 2a, w ktrym, przy
uyciu wykresu z zacznika krajowego (patrz obok) mona
temperatury odczytane z mapy (podane dla prawdopodobiestwa
0.02, okres powrotu 50 lat) przeliczy na temperatury o dowolnym
okresie powrotu/prawdopodobiestwa p.
Przez warto zaoonego prawdopodobiestwa (np. p=0.1) naley na
wykresie poprowadzi lini poziom (linia zielona) do przecicia z
liniami wykresu dla temperatur maksymalnych i minimalnych. Od
przecicia linii poziomej z liniami na wykresie naley poprowadzi
linie pionowe (czerwone), ktre przetn o poziom wskazujc
warto stosunku Tmax,p/Tmax=0.91 lub Tmin,p/Tmin=0.77, gdzie
Tmin,p=0.77*Tmax i Tmax,p=0.91*Tmax s odpowiednimi
ekstremalnymi temperaturami rednimi powietrza wyznaczonymi z
prawdopodobiestwem p=0.1 (okres powrotu 10 lat).
Dalsze obliczenia naley prowadzi zgodnie z podan procedur.