Naturalnie

czysty dom
100

przepisw, ktre uwolni twj dom

od toksycznej chemii

Ewa Kozio, www.ZielonyZagonek.pl

Naturalnie czysty dom

100 przepisw, ktre uwolni Twj dom

od toksycznej chemii

ISBN: 978-83-938207-2-6
Copyright 2014 dla Ewa Kozio
Wszystkie prawa zastrzeone

Edycja:
Zdjcia: Dawid Kozio
Projekt okadki: Ewa Kozio
Wydawca: Dawid Kozio Zielony Zagonek

Prawa autorskie
Rozpowszechnianie caoci lub fragmentu w jakiejkolwiek postaci bez pisemnej zgody autorki
jest zabronione. Ksika, e-book ani aden ich fragment nie mog by przetrzymywane
w jakimkolwiek systemie przechowywania plikw. Autorka staraa si jak najdokadniej
omwi kady z poruszanych tematw, w sposb zapewniajcy precyzj i rzetelno
informacji, ktre pochodz z rnych rde nienalecych do autorki. Autorka i wydawca
nie ponosz adnej odpowiedzialnoci w zwizku z uytkowaniem informacji zawartych w
ksice.

Ksik t dedykuj przyszym pokoleniom, a w szczeglnoci moim

dzieciom, aby mogy cieszy si czystym powietrzem, wod i kami,
tak jak ja, kiedy byam dzieckiem.

O autorce
Witaj! Mam na imi Ewa, prowadz blog
www.ZielonyZagonek.pl, Jestem autork
ksiek EKOnomiczne dziecko oraz
Pikna z natury, ale przede wszystkim
jestem penoetatow mam. Jeszcze
kilka lat temu moje ycie wygldao
cakowicie inaczej: zabiegana, dca
do osignicia sukcesw zawodowych i
niemajca na nic czasu. W momencie,
kiedy dowiedziaam si, e jestem w
ciy diametralnie zmieniam swoje
ycie. Intuicja podpowiadaa mi, e
to, co dotychczas dziao si wok
mnie oraz mj sposb na ycie to
nienajlepsza
cieka.
Szukajc
wiedzy, docieraam do informacji,
ktre jedynie potwierdzay moje
obawy, e dotychczasowe nawyki
niszczyy moje zdrowie, jak i
zdrowie nienarodzonego jeszcze
dziecka. Nadszed czas na bycie
wiadomym rodzicem i podejmowanie wiadomych decyzji. Nie stao si to jednak od
razu. Dzie po dniu konsekwentnie porzdkowaam rne aspekty swojego ycia.
Rozpoczam od ywnoci i mojego otoczenia. Obecnie w moim domu nie ma miejsca
dla adnego komercyjnego rodka czyszczcego, przez co dom odzyska swj prawdziwy
zapach bez koniecznoci uywania sztucznych perfum. Mam nadziej, e i Ty po
przeczytaniu tej ksiki rozpoczniesz przygod, ktra w rwnie duym stopniu poprawi
jako Twojego ycia.

Wstp
Czy kiedykolwiek, gdy sza alejk z chemi gospodarcz w sklepie, oczy zaczynay ci
swdzie, dusio ci, nos stawa si bardziej podraniony lub przewraliwiony albo byo ci
po prostu niedobrze? Omijam te dziay sklepu nie tylko dlatego, e nie uywam
komercyjnej chemii do sprztania domu, ale rwnie dlatego, e obecne tam wonie
wywouj wanie tak reakcj mojego organizmu. Dzieje si tak, poniewa wikszo
powszechnie stosowanych rodkw zawiera chemikalia, ktre s bardziej niebezpieczne od
chorobotwrczych bakterii, pomimo ich cytrusowego zapachu. Nasze ciao, jeli nie jest
otpiae, wcza w nas przyciski alarmowe, abymy omijali te produkty szerokim
ukiem.
Obecnie coraz wicej ludzi chce y zdrowo, staramy si kupowa ywno
z ekologicznych gospodarstw, uywamy naturalnych tkanin czy po prostu ograniczamy
ilo medykamentw w apteczce. Jednake w caej tej gonitwie zapominamy o jednym
gwnym elemencie: wasnym domu. Kady chce mieszka w czystym i schludnym
miejscu, i dlatego powstay setki produktw, ktre maj nam w tym pomc. Jednak
wikszo ze rodkw czystoci, ktre trzymamy w szafce pod umywalk, zawiera
szkodliwe chemikalia toksyczne zarwno dla przyrody, jak i naszej rodziny. Dlatego to
nasz dom jest pierwszym miejscem, od ktrego powinnimy zacz zielon rewolucj.
Wspczesne pojcie czystoci sprawia, i wydaje si nam, e drogie rodki reklamowane w
mediach s niezbdne, aby utrzyma porzdek w naszym domu. Nic bardziej mylnego!
Zrobienie domowych, taszych, skutecznych a zarazem naturalnych rodkw czystoci
jest moliwe. Moe ci si wydawa, e wasnorczne sporzdzenie np. proszku do prania
jest niemoliwe, jednak poka ci, e jest to (wbrew pozorom) bardzo proste. Do
wyprodukowania wasnych rodkw czystoci nie potrzebujesz wspaniaych i kolorowych
butelek czy te skadnikw o trudnych do wymwienia nazwach. Wystarczy jedynie kilka
podstawowych rodkw, ktre sprawi, e bdziesz w stanie naturalnie, zdrowo i
oszczdnie wysprzta mieszkanie. Jeli wybierzesz zielone sprztanie, wpynie to
korzystnie na zdrowie twoje oraz twojej rodziny i wygeneruje oszczdnoci w domowym
budecie.
Jeszcze nie tak dawno temu, przed pojawieniem si nowoczesnej chemii gospodarczej,
szafki Polakw ze rodkami czystoci wyglday cakiem inaczej. Znajdoway si w nich
myda rolinne, rodki cierne, takie jak soda czy sl, rnorakie octy czy olejki eteryczne.
Wszystkie te produkty nie do, e tanie i skuteczne, to byy rwnie bezpieczne dla
6

czowieka i rodowiska. Jednak wiedza o ich uywaniu przepada wraz z rewolucj

chemiczn.
W tej ksice znajdziesz 100 przepisw na to, jak w naturalny sposb zatroszczy si o
swj dom. Bardzo czsto ludziom wydaje si, e naturalne odpowiedniki komercyjnych
rodkw czystoci musz by nieskuteczne, tymczasem ja udowodni ci, e to nieprawda.
Bdziesz naprawd mile zaskoczona tym, co odkryjesz na nastpnych stronach.

Spis treci
Rozdzia 1. Dlaczego zielone sprztanie? ..................................... 14
1.1.

Domowe rodki chemii gospodarczej s bezpieczniejsze ................................... 15

1.2.

Zielone rodki s bezpieczniejsze dla twoich dzieci ........................................... 15

1.3.

Domowe rodki czystoci s tasze ................................................................... 16

1.4.

Zielone rodki oszczdzaj twj czas ................................................................. 16

1.5.

Komercyjne rodki gospodarcze to trucizna w twoim domu ............................. 16

1.6.

Poniewa nasze ciao to wietny magazyn ......................................................... 17

1.7.

Poniewa jedynie tobie zaley na zdrowiu twoim i twoich najbliszych ............. 18

1.8.

Co z ekologicznymi lub naturalnymi rodkami chemicznymi? .......................... 20

1.9.

Poniewa najwaniejsze jest powietrze, ktrym oddychamy .............................. 20

1.10.

Wpyw chemii na nasze zdrowie.................................................................... 21

Rozdzia 2. Obsesja sterylnoci ................................................... 23

Rozdzia 3. Odgracamy mieszkanie ............................................ 25
Rozdzia 4. Planujemy sprztanie ............................................... 28
Rozdzia 5. Niezbdnik zielonego sprztania ............................... 31
MYDO GOSPODARCZE ...................................................................................... 38
MYDO W PYNIE ................................................................................................. 40
ROODKI OSTRONOCI ................................................................................... 41

Rozdzia 7. Czycimy kuchni .................................................... 43

CYTRYNOWO-LAWENDOWE MYDO W PYNIE .......................................... 45
POMARACZOWO GODZIKOWY PYN DO NACZY ........................... 46
ORZEWIAJCY PYN DO NACZY ................................................................. 47
ZIOOWY PYN DO NACZY............................................................................. 48
PASTA DO CZYSZCENIA KUCHNI INDUKCYJNYCH ..................................... 49
8

CYTRYNOWY PYN DO PUKANIA NACZY ................................................. 50

PASTA DO USUWANIA NALEPEK I LADW PO KLEJU ............................... 51
PYN DO CZYSZCZENIA LAMINOWANYCH BLATW ................................. 52
RODEK DO CZYSZCZENIA OKAPU ................................................................. 53
RODEK DO MYCIA CZAJNIKA ORAZ MASZYNY DO KAWY ....................... 54
RANO-EUKALIPTUSOWY PYN DO CZYSZCZENIA SZMATEK............. 55
PROSZEK DO CZYSZCZENIA TUSTYCH NACZY ....................................... 56
CYTRYNOWY PROSZEK DO ZMYWARKI ......................................................... 57
KWIATOWY EL DO ZMYWARKI ...................................................................... 58
LAWENDOWE KOSTKI DO ZMYWARKI ........................................................... 59
ODWIEAJCY PROSZEK DO KOSZA ............................................................. 60
PYN DO MYCIA WARZYW I OWOCW .......................................................... 61
SPRAY DO CZYSZCZENIA LODWKI ............................................................... 62
ODWIEACZ POWIETRZA DO LODWKI .................................................... 63
SPRAY DO CZYSZCZENIA PIEKARNIKA ............................................................ 64
PASTA DO BARDZO ZABRUDZONEGO PIEKARNIKA ................................... 65
RODEK DO CZYSZCZENIA ZLEWU ................................................................. 66
SPRAY DO USUWANIA PLAM W ZLEWIE.......................................................... 67
RODEK DO CZYSZCZENIA MIKROFALWKI ............................................... 68
RODEK DO CZYSZCZENIA PEK PIEKARNIKA .......................................... 69
PASTA DO MYCIA DREWNIANEJ DESKI DO KROJENIA ............................... 70
RODEK DO CZYSZCZENIA SZAFEK ................................................................ 71
RODEK DO MYCIA BATERII ZLEWOWYCH .................................................. 72
WALCZYMY Z KUCHENNYMI GOMI ........................................................... 73
LAWENDOWO-CYTRYNOWY RODEK DO CZYSZCZENIA ......................... 74
UNIWERSALNY RODEK DO CZYSZCZENIA .................................................. 75
RODEK DO MYCIA PODG ............................................................................ 76
USUWAJCY LADY PO BUTACH ...................................................................... 76

PASTA DO USUWANIA PLAM Z MARMUROWEGO BLATU ......................... 77

RODEK DO ODKAANIA POWIERZCHNI ..................................................... 78
CYTRUSOWY UNIWERSALNY RODEK CZYSZCZCY .................................. 79
RODEK DO CZYSZCZENIA ZATKANYCH RUR ............................................. 80
SOSNOWY RODEK DO MYCIA PODG W KUCHNI ................................. 81

Rozdzia 8. Czycimy pokj dziecicy ......................................... 82

LAWENDOWO-HERBACIANY RODEK DO DEZYNFEKCJI TKANIN ......... 84
RODEK DO ODKAANIA RK .......................................................................... 85
SPRAY DO CZYSZCZENIA ZABAWEK ................................................................ 86
RODEK DO CZYSZCZENIA CIAN ................................................................... 87
GREJFRUTOWY RODEK DO CZYSZCZENIA CIAN ..................................... 88
DEZODORANT DO DYWANW ........................................................................ 89
SZAMPON DO MYCIA DYWANW .................................................................... 90
SZAMPON DO PAROWEGO MYCIA DYWANW ............................................ 91

Rozdzia 9. Robimy pranie ......................................................... 93

PRALNIOWE ABC ................................................................................................... 96
USUWAMY PLAMY ................................................................................................. 98
CZYCIMY PRALK.............................................................................................. 102
PRYSKIWACZ DO USUWANIA PLAM ............................................................... 103
ZIELONY WYBIELACZ TLENOWY .................................................................... 104
UNIWERSALNY ODPLAMIACZ ......................................................................... 105
SPRYSKIWACZ DO USUWANIA PLAM ............................................................. 106
CYTRYNOWO-GODZIKOWY PROSZEK DO PRANIA................................. 107
LAWENDOWO-POMARACZOWY PYN DO PRANIA ................................ 108
CYTRYNOWO-GERANIOWY ZMIKCZACZ DO PRANIA ............................ 109
MITOWY ZMIKCZACZ DO PRANIA ............................................................ 110
CYTRYNOWY ODSTRASZACZ DO MOLI........................................................ 111
SPRAY DO USUWANIA ZAGNIECE PODCZAS SUSZENIA ........................ 112
10

ZAPOBIEGAMY FARBOWANIU UBRA W PRANIU ...................................... 113

ZMIKCZACZ DO SUSZARKI ............................................................................ 114
MITOWO-LAWENDOWY ODWIEACZ DO MATERACA ........................ 115
CZYCIMY PLAMY NA MATERACU .................................................................. 116
SPRAY DO USUWANIA ZAGNIECE PODCZAS PRASOWANIA ................. 117

Rozdzia 10. Czycimy azienk ................................................. 118

DEZYNFEKUJCY SPRAY DO AZIENKI ......................................................... 120
USUWAMY KAMIE I OSAD W TOALECIE..................................................... 121
SOSNOWY UNIWERSALNY SPRAY DEZYNFEKUJCY .................................. 122
USUWAMY RDZ W TOALECIE ........................................................................ 123
FORMUA ZAPOBIEGAJCA POWSTAWANIU PLENI ................................ 124
SPRAY DO CZYSZCZENIA WANNY I PRYSZNICA NA CO DZIE .............. 125
RODEK USUWAJCY LADY PO MYDLE....................................................... 126
RODEK ZAPOBIEGAJACY PAROWANIU LUSTER ........................................ 127
RODEK USUWAJCY KAMIE ........................................................................ 128
RANY RODEK DO CZYSZCZENIA ZLEWW ......................................... 129
PROSZEK DO CZYSZCZENIA FUG ................................................................... 130
PASTA DO CZYSZCZENIA TOALETY ............................................................... 131
MLECZKO DO CZYSZCZENIA WANNY I PYTEK ........................................ 132
RODEK WYBIELAJCY DO FUG...................................................................... 133
RODEK DO CZYSZCZENIA WANNY Z HYDROMASAEM........................ 134
ODWIEACZ POWIETRZA .............................................................................. 135

Rozdzia 11. Czycimy drewno i meble ...................................... 136

CYTRUSOWY RODEK DO CZYSZCZENIE I POLEROWANIA DREWNA . 137
PYN DO USUWANIA ZADRAPA NA DREWNIANYCH MEBLACH ......... 138
SZMATKI DO CZYSZCZENIA SKRZANYCH MEBLI ................................... 139
RODEK DO USUWANIA ZADRAPA NA SKRZANYCH MEBLACH ...... 140
KOKOSOWA ODYWKA DO SKRZANYCH MEBLI .................................... 141
11

RODEK DO CZYSZCZENIA TAPICERKI ........................................................ 142

RODEK DO CZYSZCZENIA ELEKTRONIKI .................................................. 143
RODEK DO USUWANIA PLAM Z TAPICERKI ............................................... 144
RODEK DO USUWANIA NIEZNANEGO POCHODZENIA PLAM Z
TAPICERKI ............................................................................................................ 145
MALINOWY RODEK DO RENOWACJI DREWNIANYCH MEBLI .............. 146
POMARACZOWO LAWENDOWE SZMATKI DO CZYSZCZENIA MEBLI 147
RODEK DO POLEROWANIA DREWNIANYCH MEBLI ............................... 148
RODEK DO NABYSZCZANIA STARYCH WOSKOWANYCH MEBLI ....... 149
CYTRYNOWY NABYSZCZACZ DO MEBLI .................................................... 150
PYN DO MYCIA DREWNIANYCH PODG ................................................. 151
SPRAY DO ZASON I INNYCH MATERIAW .............................................. 152
PASTA DO USUWANIA SADZY Z KOMINKA .................................................. 153

Rozdzia 12. Czycimy okna ..................................................... 154

PROSZEK DO MYCIA BARDZO BRUDNYCH OKIEN .................................... 155
MITOWY SPRAY DO MYCIA OKIEN I LUSTER ............................................ 156
PASTA DO MYCIA TUSTYCH OKIEN I LUSTER .......................................... 157
PASTA DO MYCIA ZATUSZCZONYCH OKIEN I LUSTER .......................... 158
RODEK DO CZYSZCZNIA ROLET Z TKANINY ............................................ 159

Rozdzia13.Bbliografia ............................................................ 160

Rozdzia 14. Dodatki .............................................................. 163
COTYGODNIOWA LISTA KONTROLNA......................................................... 164
COTYGODNIOWA LISTA KONTROLNA......................................................... 165
WEEKENDOWY PLAN GENERALNEGO SPRZTANIA ................................. 166

12

13

Rozdzia 1.
Dlaczego zielone sprztanie?

1.1. Domowe rodki chemii gospodarczej s bezpieczniejsze

Wikszo, jeli nie wszystkie komercyjne rodki do pielgnacji naszego otoczenia,
zawieraj ogromn liczb chemikaliw. Ogromnym problemem jest brak odpowiednich
bada, ktre by jasno stwierdzay, e dana substancja czy te mieszanina rnych
chemikaliw jest bezpieczna dla naszego zdrowia, jak i rodowiska. Wspomniane
chemikalia s cakowit nowoci dla naszych cia, zwaszcza e czsto powstay w
ostatnich dziesicioleciach dlatego trudno jest okreli efekt dugoletniego naraenia
naszych organizmw na ich dziaanie. Wiadomo tylko, e jedne rodki od razu daj
efekty, takie jak zatkany nos czy swdzca skra, za inne, jak sugeruj badania, ujawni
si mog po latach: w postaci raka piersi (Alleyne, 2010) czy te innych chorb. Nasz
dom powinien by miejscem gocinnym i bezpiecznym, jednake badania dr. Davida
Sterlinga przeprowadzone w 1991 roku potwierdzaj smutny fakt, e tak nie jest.
Naukowiec przebada dwie grupy kobiet i zauway, e te pracujce w domu naraone s
na o 55% wiksze ryzyko zapadnicia na jakikolwiek rodzaj raka czy chroniczn chorob
drg oddechowych ni te pracujce na zewntrz (Sterling, 1991). Rezultat tych bada
doprowadzi do wniosku, e przebywanie w naszych domach penych toksyn stao si po
prostu niebezpieczne. Dlatego, jeli zaley nam na naszym zdrowiu, warto zainteresowa
si tym tematem.

1.2.

Zielone rodki s bezpieczniejsze dla twoich dzieci

W Polsce nie istniej statystyki, ktre mwiyby o liczbie zatru u dzieci wywoanych
rodkami chemicznymi. Jednak wystarczy przej si na lokalny oddzia pediatrii, aby
zobaczy, e kadego dnia przybywa tam nowych pacjentw leczonych z ostrych zatru.
Lektura prasy codziennej rwnie pokazuje, e to nie s epizody, a naprawd powany
problem. W Unii Europejskiej co roku umiera 3000 dzieci w wieku od 0 do 14 lat
(gwnie dzieci w wieku poniej 5 lat) wskutek zatru toksycznymi substancjami. Do
ponad 90% tych zatru dochodzi w domu (Childhood Poisoning, 2009). Dzieci s
ciekawe wiata i w przypywie determinacji s w stanie otworzy nawet skomplikowane
korki blokujce.

15

1.3.

Domowe rodki czystoci s tasze

Czy kiedykolwiek zastanawialicie si, ile wydajecie miesicznie na rnego rodzaju

detergenty, proszki do prania, odwieacze powietrza czy pyny do mycia naczy? Czy
cho raz przyjrzelicie si tym wydatkom i przeanalizowalicie je w ujciu rocznym?
Uywajc zielonej chemii gospodarczej, oszczdzasz naprawd konkretne kwoty
pienidzy.

1.4.

Zielone rodki oszczdzaj twj czas

Zrobienie chociaby pynu do dezynfekcji blatu zajmuje jedynie kilka sekund tyle co
wymieszanie wody, octu spirytusowego i olejkw eterycznych. A ile czasu zajmuje ci
wyprawa do sklepu i poszukiwanie odpowiedniego detergentu? Ponadto wystarczy mie
pod rk jedynie kilka podstawowych skadnikw, a nie ca szafk chemii gospodarczej, z
ktrych na bieco mona przygotowa np. pyn do mycia naczy.

1.5.

Komercyjne rodki gospodarcze to trucizna w twoim domu

Czy kiedykolwiek przyjrzelicie si etykietce danego rodka chemicznego? Figuruje na niej

mnstwo ostrzee: skadniki niebezpieczne dla rodowiska, dranice skr czy te drogi
oddechowe lub po prostu trujce. Te etykietki nie s tylko wytworem grafikw, a
naprawd powan przestroga dla konsumentw, ktr niestety bagatelizujemy. Ponadto,
jeli ju zauwaamy te znaki ostrzegawcze na popularnych rodkach czystoci, bardzo
czsto wydaje nam si, e tak ma by, e nic nie moemy z tym zrobi. Silny marketing
tych produktw przekona nas, e nie ma alternatywy, e chemikalia s nam niezbdne,
aby dobrze posprzta nasze mieszkanie. Niestety, sprztaj one rwnie do skutecznie
nasz organizm. Niewane, jak bardzo bdziemy dba o bezpieczestwo podczas ich
stosowania i tak bdziemy wdycha toksyczne opary czy naraa skr na bezporedni
kontakt z nimi podczas sprztania lub te bdziemy tru si porednio: podczas
przyrzdzania posiku na sterylnie wyczyszczonym blacie. Na szczcie jednym z
najprostszych, a rwnoczenie najbardziej skutecznych sposobw pozytywnie
wpywajcych na zdrowie Twojej rodziny i rodowiska jest zielone sprztanie.

16