TS 825

TS 825
BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

Thermal insulation requirements for buildings
1 RG.26979-Mays 2008-TS 825 (REVI ZE)
2 RG.27291-Temmuz 2009-TS 825 (REVI ZE nin tadilat)
ICS 91.120.10 TRK STANDARDI TS 825
TS 825
ICS 91.120.10
BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI
Thermal insulation requirements for buildings
TRK STANDARDLARI ENSTTS
Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.
Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.
Kalite Sistem Belgesi
malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.
Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)
TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.
TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
Atf yaplan Trk Standardlar
TS 64-2 622-2/Mart
2005
Lif levhalar zellikler Blm 2: Sert levhalarn zellikleri
Fibreboards Specifications Part 2: Requirements for hardboards
TS 64-3 622-3/Mart
2005
Lif levhalar zellikler Blm 3: Sert levhalarn zellikleri
Fibreboards Specifications Part 3: Requirements for hardboards
TS 406/Nisan 1988 Beton Bloklar-Briketler-Duvarlar in
Concrete Blocks and Bricks for Walls
TS 500/ubat 2000 Betonarme Yaplarn Tasarm ve Yapm Kurallar
Requirements for design and construction of reinforced concrete structures
TS 1047/Ocak 1982 Kontrtablalar-Genel Amalar in-Soyma Plakal
Blockboards For General Purposes-With Rotary Cut Veneer
TS 1474/Nisan 1974 Al Blme Duvar Bileenleri
Gypsum Partition Wall Components
TS 2164/Ekim 1983 Kalorifer Tesisat Projelendirme Kurallar
Principles For the Prefaration of the Projects of the Central Systems
TS 2902/Nisan 1990 Srl Tulalar
Ceramic Glazed Structural Clay Facing Tile, Eacing Brick and Solid Masonry Units
TS 3234/Eyll 1978 Bimsbeton Yapm Kurallar, Karm Hesab ve Deney Metotlar
Mining, Placing, Curing, Mix Design and Methods of Testing of Pumice Concrete
TS 3482/Ocak 1988 Yonga Levhalar-Dik Yongal
Particle boards-Extruded boards
TS 3649/Nisan 1982 Perlitli Is Yaltm Betonu-Yapm-Uygulama Kurallar ve
Metodlar Rules for Marking and Testing Perlite Aggregate Concrete
TS 4562/Ekim 1985 Fabrika Tulalar- Duvarlar in- Klinker Tula
Clinker Bricks
TS 10981/Nisan 1983 Plastikler-Sert Kpk Plastikler-Binalarn Is Yaltm Pskrtmeyle Uygulanan Poliretan
Kpk
Cellular plastics, Rigid - spray -Applied polyurethane foam for thermal insulation of
buildings - Specification
TS 451 EN 12859 /Mart
2003
Al Bloklar-Tarifler, zellikler ve Deneyler ve Deney Metotlar
Gypsum Bloks-Definitions, Requirements and test methods
TS 808 EN 771-2
/Aralk 2005
Kgir birimler - zellikler - Blm 2: Kire kumta kgir birimler
Specification for masonry units - Part 2: Calcium silicate masonry units
TS 901-1 EN 13162
/Nisan 2005
Is yaltm mamulleri - Binalarda kullanlan - Fabrika yapm mineral yn (MW) mamuller-
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made mineral wool (MW) products
Specification
TS 304 EN 13170
/Nisan 2003
Is Yaltm Mamlleri-Binalar in-Fabrika Yapm Genletirilmi Mee Mantar
Thermal insulation products for buildings-Factory made products of expanded cork
(ICB)- Specification
TS 1114 EN 13055-1
/Nisan 2004
Hafif agregalar - Blm 1: Beton, har ve erbette kullanm iin
Lightweight aggregates Part 1: Lightweight aggregates for concrete, mortar and grout
TS 4645 EN 636 /Nisan
2005
Kontrplk zellikler
Plywood - Specifications
TS 7316 EN 13163
/Nisan 2002
Is Yaltm Mamulleri- Binalar in- Fabrikasyon Olarak mal Edilen- Genletirilmi Polistiren
Kpk- zellikler
Thermal insulation products for buildings- Factory made products of expanded polystrene
(EPS)- Specification
TS 11989 EN 13164
/Nisan 2003
Is Yaltm Mamulleri-Binalar in-Fabrikasyon Ekstrzyonla mal Edilen Polistiren Kpk
(XPS)- zellikler
Thermal insulation products for buildings-Factory made products of extruded polystrene
foam (ZPS) specifications
TS EN 520 /Kasm
2006
Al levhalar - Tarifler, gerekler ve deney metotlar
Gypsum plasterboards - Definitions, requirements and test methods
TS EN 309/Ocak 2008 Yonga levhalar - Tarif ve snflandrma
Particleboards - Definition and classification
TS EN 771-4/Temmuz
2006
Kgir birimler - zellikler - Blm 4: Gazbeton kgir birimler
Specification for masonry units - Part 4: Autoclaved aerated concrete masonry units
TS EN 998-1/ubat
2006
Kgir harc - zellikler - Blm 1: Kaba ve ince sva harc
Specification for mortar for masonry - Part 1: Rendering and plastering mortar
TS EN 998-2/ubat
2006
Kgir harc - zellikler - Blm 2: Kgir harc
Specification for mortar for masonry - Part 2: Masonry mortar
TS EN 12088/Ocak
2002
Is Yaltm Malzemeleri - Binalar in- Daldrma Metoduyla Sreli Difuzyona Bal Su
Absorpsiyonunun Tayini
Thermal insulating products for building applications-Determination of long term water
absorption by diffusion
TS EN 12086/ubat
2002
Is Yaltm Malzemeleri - Is Yaltm Malzemeleri - Binalar in - Su Buhar
Geirgenlik zelliklerinin Tayini
Thermal insulating products for building applications-Determination of long term water
absorption by immersion
TS EN ISO 12572
/Kasm 2001
Binalarda Kullanlan Malzemelerin ve rnlerin Higrotermal Performans- Su Buhar
Aktarm zelliklerinin Belirlenmesi
Hygrothermal performance of building materials and products Determination of water
vapour transmission properties (ISO 12572:2001)
TS EN ISO 10211-1
/Kasm 2000
Bina naatlarnda Isl Kprler - Is Aklar ve Yzey Scaklklar - Blm 1: Genel
Hesaplama Metotlar
Thermal bridges in building construction-Heat flows and surfacetemperatures-Part 1:
General calculation methods
TS EN ISO 10211-2
/Kasm 2001
Bina Yapmnda Isl Kprler- Is Aklarnn ve Yzey Scaklklarnn Hesaplanmas-
Blm 2: Dorusal Isl Kprler
Thermal bridges in building construction - Calculation of heat flows and surface
temperatures - Part 2: Linear thermal bridges
TS EN ISO 14683+AC
/Mart 2000
Bina naat - Isl Kprler-Lineer Isl Geirgenlik Basitletirilmi Metot ve Hatasz
Deerler
Thermal bridges in building construction- Linear thermal transmittance-Simplified method
and default values
TS EN ISO 6946
/Nisan 2007
Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu
Building components and building elements - Thermal resistance and thermal
transmittance - Calculation method
TS EN 832 /Aralk 2007 Binalarn sl performans Meskenlerde stma amacyla kullanlan enerjinin
hesaplanmas
Thermal performance of buildings - Calculation of energy use for heating - Residential
buildings
TS EN 12369-1 /Mart
2005
Ahap esasl levhalar - Yapsal amal tasarm iin karakteristik deerler - Blm 1: OSB,
yonga levhalar ve lif levhalar
Wood-based panels Characteristic values for structural design Part 1: OSB,
particleboards and fibreboards
TS EN 13165/Mart
2004
Is yaltm mamulleri-Binalar iin-Fabrikasyon olarak imal edilen sert poliretan kpk
(PUR)-zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made rigid polyurethane foam
(PUR) products - Specification
TS EN 13166/Mart
2004
Is Yaltm Mamlleri - Binalar in - fabrikasyon olarak imal edilen fenolik kpk (PF)
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made products of phenolic foam (PF) -
Specification
TS EN 13167/Aralk
2002
Is Yaltm rnleri- Binalarda Kullanlan- Fabrika Yapm Cam Yn rnleri- zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made cellular glass (CG) products -
Specification
TS EN 13168/Nisan
2003
Is Yaltm Mamulleri-Binalarda Kullanlan-Fabrika Yapm Rende Yongas (WW)Mamulleri
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made wood wool (WW) products -
Specification
TS EN 13171/Nisan
2003
Is Yaltm Mamulleri-Binalarda Kullanlan-Fabrika Yapm Odun Lifli (WF) Mamuller
zellikler
Thermal insulation products for buildings - Factory made wood fibre (WF) products -
Specification
TS EN 7711/Nisan
2005
Kgir birimler - zellikler - Blm 1: Kil kgir birimler (Tulalar)
Specification for masonry units-Part 1: Clay masonry units
TS EN 771-3/Nisan
2005
Kgir birimler - zellikler - Blm 3: Beton kgir birimler (Youn ve hafif agregal)
Specification for masonry units - Part 3: Aggregate concrete masonry units (Dense and
light - weight aggregates
TS EN 14316-1 /Kasm
2006
Is yaltm malzemeleri - Binalar iin - Genletirilmi perlitten (EP) yerinde yaplan s
yaltm - Blm 1: Bal ve gevek dolgulu malzemelerin yerletirilme ncesi zellikleri
Thermal insulation products for buildings - In-situ thermal insulation formed from expanded
perlite (EP) products - Part 1: Specification for bonded and loose-fill products before
installation
TS EN 13169/Ocak
2004
Is yaltm malzemeleri Binalar iin Genletirilmi perlitten fabrikada imal edilmi
mamuller (EPB) zellikler
Thermal insulation products for buildings Factory made products of expanded perlite
(EPB) - Specification
nsz
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Mhendislik Hizmetleri htisas Grubunca TS 825: 1998in
revizyonu olarak hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 22 Mays 2008 tarihli toplantsnda kabul
edilerek yaymna karar verilmitir.
Bu standardn daha nce yaymlanm bulunan basklar geersizdir.
Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras
standardlar ve ekonomik ilikilerimiz bulunan yabanc lkelerin standardlarndaki esaslar da gznnde
bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin salanmasna ve bu esaslarn,
lkemiz artlar ile badatrlmasna allmtr.
Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici/ imalat ve tketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.
Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 91.120.10 TRK STANDARDI TS 825/Mays 2008
indekiler
0 Konu, tarif, kapsam, ama ve uygulama alan......................................................................................... 1
0.1 Konu.................................................................................................................................................... 1
0.2 Tarifler, semboller ve birimler .............................................................................................................. 1
0.3 Kapsam............................................................................................................................................... 3
0.4 Ama ................................................................................................................................................... 3
0.5 Uygulama alan ................................................................................................................................... 4
1 Genel aklamalar ....................................................................................................................................... 4
1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler ............................................................................ 5
1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri .......................................................................................... 5
1.3 zel hkmler ..................................................................................................................................... 6
2 Hesap metodu............................................................................................................................................. 6
2.1 Temel bilgiler ....................................................................................................................................... 6
2.2 Genel bilgiler ..................................................................................................................................... 10
3 Hesap raporu............................................................................................................................................. 17
3.1 Birimler .............................................................................................................................................. 17
3.2 Hesap raporu..................................................................................................................................... 17
Ek A................................................................................................................................................................. 30
Ek B................................................................................................................................................................. 32
Ek C - Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm
iddeti deerleri [W/m
2
]............................................................................................................................... 33
Ek D - llere gre derece gn blgeleri ........................................................................................................ 34
Ek E - Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap deeri (
h
) ve su
buhar difzyon diren faktr () ............................................................................................................... 35
Ek F - Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ................................................. 52
Ek G - llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%) ........................................................ 68
Ek Gnin devam ............................................................................................................................................. 69
Ek Gnin devam ............................................................................................................................................. 70
Ek H................................................................................................................................................................. 71
Ek I (Bilgi iin) - Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi .................................................................. 73
Ek J (Bilgi iin) - Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi ......................................................... 74
Ek K (Bilgi iin) - Derece gn blgelerine gre illerimiz............................................................................ 75
Kaynaklar ......................................................................................................................................................... 76
1
Binalarda s yaltm kurallar
0 Konu, tarif, kapsam, ama ve uygulama alan
0.1 Konu
Bu standard, binalarda net stma enerjisi ihtiyalarn hesaplama kurallarna ve binalarda izin verilebilir en
yksek stma enerjisi deerlerinin belirlenmesine dairdir.
0.2 Tarifler, semboller ve birimler
0.2.1 Tarifler
0.2.1.1Aylk stma enerjisi ihtiyac (Q
,ay
)
Istma sisteminden stlan ortama bir ay iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Joule"dr.
0.2.1.2Yllk stma enerjisi ihtiyac (Q
,yl
)
Istma sisteminden stlan ortama bir yl iinde verilmesi gereken s enerjisi miktar. Birimi "Jouledr.
0.2.1.3Binann zgl s kayb (H)
ve d ortamlar arasnda 1 K scaklk fark olmas durumunda, binann d kabuundan iletim ve
havalandrma yolu ile birim zamanda kaybedilen s enerjisi miktar. Birimi "Watt/Kelvin"dir.
0.2.1.4Aylk ortalama d ortam scakl (u
e
)
D scakln aylk ortalama deeri. Birimi "C"tur.
0.2.1.5Aylk ortalama i ortam scakl (u
i
)
scakln aylk ortalama deeri. Birimi "C"tur.
0.2.1.6Binann i s kazanlar (|
i
)
Binann stma sisteminin dnda, stlan ortam iinde bulunan s kaynaklarndan, stlan ortama birim
zamanda yaylan s enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.
0.2.1.7Gne enerjisi kazanlar (|
s
)
Istlan ortama birim zamanda, dorudan ulaan gne enerjisi miktar. Birimi "Watt"tr.
0.2.1.8Kazan kullanm faktr (q)
s kazanlarnn ve gne enerjisi kazancnn toplamnn ortamn stlmasna olan katk oran. Birimsizdir.
0.2.1.9Bina kullanm alan (A
n
)
Binann net kullanm alan. Birimi m
2
dir.
0.2.1.10 Binann stlan brt hacmi (V
brt
)
Binann s kaybeden yzeylerini evreleyen ve d kabuun llerine gre hesaplanan hacim. Birimi m
3

tr.
0.2.1.11 Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan (A
top
)
D duvar, tavan, taban/deme, pencere, kap vb. yap bileenlerinin s kaybeden yzey alanlarnn d
llere gre bulunan toplam. Birimi m
2
dir.
0.2.1.12 A
top
/ V
brt
oran
Is kaybeden toplam yzey alannn (A
top
), yapnn stlan brt hacmine (V
brt
) oran. Birimi m
-1
dir.
0.2.1.13 Tek hacimli bina
Binann tamam iin tek bir ortalama i scaklk alnarak hesaplama yaplmas hlinde kullanlan bina
tanmlanmas.
2
0.2.1.14 Birden fazla hacimli bina
Binann farkl amalarla kullanlan birden fazla blmnn i scaklk ortalamalarnn ayr ayr bulunmas ve
her bir bina blm iin ayr stma enerjisi ihtiyac hesaplamas yaplmas durumu iin kullanlan binann
tanmlanmas. R
i
R
e
0.2.2 Semboller ve birimler
Sembol Aklama Birim
Havann younluu kg/m
3
| Fanlarn alt, zaman oran -
Su buhar difzyon diren katsays -
Bal nem -
q Verim, kazan kullanm faktr -
h
Isl iletkenlik hesap deeri W/m.K
|
s,ay
Aylk ortalama gne enerjisi kazanc W
|
i,ay
Aylk ortalama i s kazanc W
q
v
Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimi -
1/ U Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci m
2
.K/W
R,1/A Isl geirgenlik direnci m
2
.K/W
R
e
D yzey sl iletim direnci (d yzeydeki s tanm katsays) m
2
.K/W
R
i
yzey sl iletim direnci (i yzeydeki s tanm katsays) m
2
.K/W
A Yap elemanlarnn toplam alan m
2
A
D
D duvar alan m
2
A
d
D hava ile temas eden tabann/demenin alan m
2
A
dsc
Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan m
2
A
i
i ynndeki toplam pencere alan m
2
A
n
Bina kullanm alan m
2
A
P
Pencere alan m
2
A
T
Tavan alan m
2

A
t
Zemine oturan taban/deme alan m
2

A
top
Binann s kaybeden yzeylerinin toplam alan m
2
c Havann zgl ss J/kgK
d Yap bileeninin kalnl m
e Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan bina durum katsays -
f Mekanik havalandrma hesabnda kullanlacak olan yzey katsays -
g
Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi

geirme faktr
-
g
i,ay
i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr -
H Binann zgl s kayb W/K
H
v
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb W/K
H
T
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb W/K
Difzyon ak younluu kg/m
2
h
I
i,ay
i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti W/m
2
KKO
ay
Kazan / kayp oran -
n
50
ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran -
n
h
Hava deiim oran h
-1
p Ksmi su buhar basnc Pa
p
d
Yap bileeninin d yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar ksmi
basnc
Pa
p
i
Yap bileeninin oda iindeki yzeyiyle temas hlinde olan havann su buhar
ksmi basnc
Pa
p
s
T scaklndaki, doymu su buhar basnc Pa
p
sw
Doymu su buhar basnc Pa
q Is ak younluu W/m
2
Q
ay
Aylk stma enerjisi ihtiyac Joule
Q
yl
Yllk stma enerjisi ihtiyac Joule
r
i,ay
i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr -
t Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30) s
3
Sembol Aklama Birim
u
e
Aylk ortalama d ortam scakl C
u
i
Aylk ortalama i ortam scakl C
u
yd
D yzey scakl C
u
yi
yzey scakl C
u yi,en dk
Kabul edilebilir en dk i yzey scakl C
U Yap bileeninin sl geirgenlik katsays W/m
2
.K
U
d
D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays W/m
2
K
U
D
D duvarn sl geirgenlik katsays W/m
2
K
U
dsc
Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn sl
geirgenlik katsays
W/m
2
K
U
P
Pencerenin sl geirgenlik katsays W/m
2
K
U
T
Tavann sl geirgenlik katsays W/m
2
K
U
t
Zemine oturan tabann/demeninslgeirgenlik katsays W/m
2
K
V
0
Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi m
3
/h
V
brt
Binann stlan brt hacmi m
3
V
E
Hava k debisi m
3
/h
V
f
Vantilatrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi m
3
/h
V
h
Havalandrlan hacim m
3
V
Hacimce toplam hava deiim debisi m

3
/h
V
S
Taze hava giri debisi m
3
/h
g Birim alandan geen su buhar miktar kg/(m
2
.s)
S
d
Su buhar difzyon-edeer hava tabakas kalnl -
o
p
Ksmi buhar basncna bal malzemenin su buhar geirgenlii kg/(m s Pa)
o
o
Ksmi buhar basncna bal havann su buhar geirgenlii kg/(m s Pa)
v Havann birim hacmindeki nem miktar kg/m
3
A
v
ortamn nem fazlal, v
i
- v
e
kg/m
3
Ap ortamn buhar basnc fazlal, p
i
p
d
Pa
0.3 Kapsam
Yeni yaplacak olan binalar : Bu standard, yeni ina edilecek binalarn stma enerjisi ihtiyacn hesaplama
kurallarn, izin verilebilecek en yksek s kayb deerlerini ve hesaplama ile ilgili bilgilerin sunu eklini
kapsar. Bu kurallar pasif gne enerjisi sistemlerini ihtiva eden binalarda kullanlamaz.
Mevcut binalar : Mevcut binalarn tamamna veya bamsz blmlerinde yaplacak olan esasl tamir, tadil
ve eklemelerdeki uygulama yaplacak olan blmler iin bu standardda verilen sl geirgenlik kat saylarna
(Ek A.3) eit ya da daha kk deerlerin salanmas bakmndan uyulmaldr.
Standardda tanmlanan hesap metodunun kullanlmas srasnda gerekli olan baz bilgiler, (youma hesab
dhil) ekler hlinde (Ek A - Ek J) standardn sonuna eklenmitir.
Bu standard, binalarda stma enerjisi ihtiyacnn hesabna ynelik bir metod belirlemektedir. Dier amalarla
olan enerji ihtiyalar bu standardn kapsam dndadr.
0.4 Ama
Bu standardn amac, lkemizdeki binalarn stlmasnda kullanlan enerji miktarlarn snrlamay, dolaysyla
enerji tasarrufunu artrmay ve enerji ihtiyacnn hesaplanmas srasnda kullanlacak standard hesap
metodunu ve deerlerini belirlemektir. Bu standard ayrca aadaki amalarla da kullanlabilir:
- Yeni yaplacak bir binaya ait eitli tasarm seeneklerine bu standardda aklanan hesap metodunu ve
deerlerini uygulayarak, ideal enerji performansn salayacak tasarm seeneini belirlemek,
- Mevcut binalarn net stma enerjisi tketimlerini belirlemek,
- Mevcut bir binaya yenileme projesi uygulamadan nce, uygulanabilecek enerji tasarruf
tedbirlerinin salayaca tasarruf miktarlarn belirlemek,
- Bina sektrn temsil edebilecek muhtelif binalarn enerji ihtiyacn hesaplayarak, bina sektrnde
gelecekteki enerji ihtiyacn milli seviyede tahmin etmek.
4
0.5 Uygulama alan
Bu standard aada belirtilen binalarda uygulanr:
- Konutlar,
- Ynetim binalar,
- ve hizmet binalar,
- Otel, motel ve lokantalar,
- retim binalar,
- Tiyatro ve konser salonlar,
- Klalar,
- Ceza ve tutuk evleri,
- Mze ve galeriler,
- Hava limanlar,
- Hastaneler,
- Yzme havuzlar,
- malt ve atlye mahalleri,
- Genel kullanm amalar dolaysyla i scaklklar asgari 15C olacak ekilde stlan i yerleri ile endstri
ve sanayi binalar,
- Yukarda belirtilen amalarn birkana ynelik olarak veya bunlara benzer amalar iin kullanlan binalar.
Not - Bu standardda yllk s ihtiyac hesabnda kullanlacak olan; binalarn i scaklk deerleri Madde
B.1, d scaklk deerleri Madde B.2, illerin bulunduu derece gn blgeleri ise Ek Dde verilmitir.
1 Genel aklamalar
nsanlarn barnd veya alt binalarda, scaklk etkilerinden korunma, insan sal, onarm giderleri,
yakt ekonomisi ve ilk yapm giderleri ynlerinden nemlidir.
- Scaklk etkilerinden yeterli olarak korunma, sala uygun, bir i iklimsel evrenin salanmasnn temel
artdr.
- Hacimlerin stma enerjisi ihtiyac ve bunu salamak iin yaplan stma giderleri hacmi evreleyen
bileenlerin s yaltm ve s depolama zelliklerine baldr.
- Scaklk etkilerinden yeterince korunma hacmi evreleyen yap bileenlerinin yzeylerinde su buhar
youmasn nler. Bileenlerde scaklk deiimlerinin oluturduu hareketleri kltr ve bylece
yapda bu olaydan ileri gelebilecek zararlar nleyerek, yakt giderlerini azaltmakla birlikte, binann bakm
ve onarm giderlerini de azaltr.
- Binann projelendirme dneminde alnacak nlemler (rnein, bina yerinin doru seilmesi) stma
enerjisi ihtiyacn etkileyebilir. Rzgr etkisi altndaki bir binada s kayb, komu binalar, bitki ve aalarla
korunmu olanlara oranla daha oktur.
- Bina d yzeylerini bytmenin s kaybn da o oranda artraca, projelendirme dneminde gz nnde
tutulmaldr.
- Ayrk bir binadaki s kayb, ayn byklk ve inaat biiminde yaplan bitiik dzendeki baka bir binaya
gre daha fazladr.
- Bir bina iindeki odalarn birbiri ile olan ilikisi (rnein, stlan hacimlerin yan yana veya st ste
yerletirilmesi) byk nem tar.
- Is kaybn nlemek iin, bina girilerinde rzgrlk yaplmaldr (d kapdan ayr olarak kendiliinden
kapanan ikinci bir kap dzeni).
- Byk pencere yzeyleri, (ift yzeyli pencere, bitiik pencere, zel birletirilmi ok katl caml pencere
bile olsa) s kaybn oaltr. Ke odalarda, pencerelerin binann d duvarlarndan yalnz birinde
olmas, s etkilerinden korunma ynnden daha dorudur.
- Bacalar ve tesisat borular d duvarlar zerinde bulunmamaldr. Bu nlem yakttan tam yararlanma,
baca gazlarnn soumasn, bacann kurum tutmasn, tesisat borularnn donmasn nleme
bakmlarndan nemlidir.
- Duvar ve demelerin s depolama zellii, kn stmann durmas hlinde abuk bir soumay, yazn
da zellikle gne etkisi altnda bulunan hacimlerde, i ortam hava scaklnn gndz saatlerinde ar
ykselmesini nlemek bakmndan gereklidir. Is depolama zellii, yap bileeninin ktlesi ve yapld
malzemenin zgl ss ile doru orantldr.
5
1.1 Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler
Binann stma enerjisi ihtiyacn etkileyen faktrler aada aklanmtr:
- Bina zellikleri: letim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar (varsa s geri
kazanm) ve sl kapasite,
- Istma sisteminin karakteristikleri: zellikle kontrol sistemleri ve stma sisteminin, stma enerjisi
ihtiyacndaki deimelere cevap verme sresi,
- iklim artlar: Binay kullananlarn istedii scaklk deeri, binann farkl blmlerinde ve gnn farkl
zamanlarnda bu scaklk deerlerindeki deimeler,
- D iklim artlar: D hava scakl, hakim rzgrn yn ve iddeti,
- s kazan kaynaklar: Istma sistemi dnda, stmaya katks olan i s kaynaklar, yemek piirme,
scak su elde etme, aydnlatma gibi amalarla kullanlan ve ortama s yayan eitli cihazlar ve insanlar,
- Gne enerjisi: Pencere gibi saydam bina elemanlarndan stlan mekna dorudan ulaan gne
enerjisi miktar.
Bu standardda belirtilen hesap metodunda, iletim, tanm ve havalandrma yoluyla gerekleen s kayplar
ile i s kazanlar ve gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr.
Bu standardda, yap elemann oluturan malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve
malzemelerin srasna bal olarak su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali
olduundan malzemelerin sl iletkenlik deerlerindeki ktleme Ek Fde tanmlanan metodla tahkik edilmeli,
youma varsa, Ek F ve Madde 2.5.7de tanmlanan snrlarn ierisinde kalmaldr.
Istma enerjisi ihtiyac ile, stma sisteminin net kts kastedilmektedir. Istma sisteminin dnm verimi
1,00 'den kk olaca ve datm srasnda bir miktar s kayplar meydana gelebilecei iin, sistemin
enerji girdisi bu deerden byktr.
Hesap metodunda net i s kazanlar ve net gne enerjisi kazanlar dikkate alnmtr. Bu sebeple
kazanlarn toplam, s kazanc kullanm faktr ile arplr.
1.2 Yllk stma enerjisi ihtiyac snr deerleri
Bu standard, Madde 1.1deki etkenlerin hesaba katlmasyla binalarn stma enerjisi ihtiyacnn hesapland
bir metod belirlemektedir. Bu metodla hesaplanan binann yllk stma enerjisi ihtiyac A
top
/V
brt
oranna gre;
Madde A.1 ve Madde A.2de verilen deerleri amamaldr.
Yeni binalarn tasarm aamasnda, bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak, binann enerji ihtiyac
bu standardda verilen snrlar amayacak ekilde hesaplanmal ve malzeme seimi, eleman
boyutlandrlmas ve ayrntl zmlerinin de belirtildii bir s yaltm projesi hazrlanmaldr.
zel durum 1 :
Belediye ve mcavir alan snrlar dnda ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn dnda ky
yerleik alanlar civarnda ve mezralarda 2 kata kadar olan ve toplam deme alan 100 m
2
den kk (d
havaya ak balkon, teras, merdiven, geit, aydnlk vb. hari) yeni binalardaki;
a) Yap bileenlerinin sl geirgenlik katsaylarnn (U), Madde A.3te belirtilen yap bileenlerine ait U
deerlerine eit veya daha kk olmas,
b) Toplam pencere alannn, s kaybeden d duvar alannn %12sine eit veya daha kk olmas,
c) Bu artlar salayan konstrksiyonlar ve ayrntlarn mimari projede gsterilmesi,
hlinde s yaltm projesi yaplmas art aranmaz. Bu durumda yukardaki artlarn saladn gsteren bir
s yaltm raporu dzenlenmesi yeterli olacaktr. Ancak, herhangi bir U deerinin Ek A.3te verilen
deerlerden daha byk olmas durumunda ise bu standardda verilen hesap metodu kullanlarak
hesaplamalar yaplmal, Q
yl
deerinin Madde A.1 ve Madde A.2de verilen Q
I

deerinden daha kk olduu
ispatlanmal ve s yaltm projesi hazrlanmaldr.
6
Mevcut binalarda yaplacak olan esasl tamir, tadil ve eklemelerde, bu standardda tavsiye edilen deer
olarak verilen sl geirgenlik katsaylar (U), mevcut binada uygulama yaplacak olan blmler iin snr
deer olarak kabul edilmelidir. Yaltm uygulamas ile ilgili malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve
ayrntl zmlerini ieren bir s yaltm raporu hazrlanarak belirtilmelidir.
zel durum 2 :
Is kaybeden dey d yzeylerinin toplam alannn % 60 ve zerindeki oranlarda camlama yaplan
binalarda pencere sisteminin sl geirgenlik katsaysnn (U
p
) 2,1 W/m
2
K olacak ekilde tasarmlanmas ve
dier s kaybeden blmlerinin sl geirgenlik katsaylarnn Madde A.3te verilen deerlerden % 25 daha
kk olmasnn salanmas durumunda bu binalar standarda uygun olarak kabul edilir.
Sz konusu binalar iin s yaltm projesi ve hesaplamalar aynen yaplacak olup, bu hesaplamalar ierisinde
yukardaki belirtilen artlarn yerine getirildii ayrca gsterilmelidir. Bununla birlikte, yaz aylarndaki
istenmeyen gne enerjisi kazanlarnn da tasarm srasnda dikkate alnmas uygun olur.
1.3 zel hkmler
ok katl olarak ina edilecek olan binalarn bamsz ara demeleri ile komu duvarlar stlmayan i
hacimlere bitiik taban ve duvar gibi dnlerek, R direnci en az 0,8 m
2
.K/W olacak ekilde
hesaplanmal ve yaltlmaldr. Bu hesaplama, binann i s alverii kapsamnda deerlendirileceinden
stma enerjisi ihtiyac hesaplamalarnda dikkate alnmaz.
Is yaltm hesab yaplan yeni binalarda; stlan hacimleri ayran duvar, deme ve/veya taban ile tavan
ve/veya atlar iin alnacak U deerlerinden herhangi biri veya birkann Madde A.3te tavsiye edilen
deerlerden % 25 daha byk olmas durumunda, dier U deerlerinden biri ya da bir ka iin seilecek
deer/deerler standardda tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk olmamaldr. Bu
durum tavsiye edilen deerlerin % 25inden daha dk deerlerin seilerek uygulanmas iin bir engel
deildir. Ancak bu paragrafta belirtilen zel durum nedeniyle, binann s kaybeden sz konusu yap
bileenlerinden herhangi birinin veya bir kann tavsiye edilen deerin/deerlerin % 25inden daha dk
olarak uygulanmas durumunda bile, standardda verilen hesaplama metodu ierisinde kullanlacak olan
deer iin, tavsiye edilen deere gre % 25 orannda dk olarak tasarmland varsaylarak
hesaplamaya yanstlmaldr.
Merkezi sistemle stlan binalardaki scak akkan ileten ana datm (tesisat) borular, ekonomik yaltm
kalnl hesaplanarak uygun ekilde yaltlmaldr.
Kolon kalnlklarnn (d) hesaplanmasnda kolonun bal bulunduu kiri ile birletii yerdeki betonarme
kiri kalnl ayn zamanda kolon kalnl olarak alnacak olup, kolon kalnlnn kiri kalnlndan daha
fazla olmas dikkate alnmaz.
D yzeylerde yer alan btn betonarme elemanlar (kolon, kiri, hatl ve perde duvar vb.) mutlaka
yaltlmaldr.
2 Hesap metodu
2.1 Temel bilgiler
2.1.1 Isl geirgenlik direncinin (R) hesaplanmas
2.1.1.1Tek tabakal yap bileenleri
Isl geirgenlik direnci (R) eitlik 1de belirtildii gibi, yap bileeninin kalnlk (d) deerinin, sl iletkenlik
hesap deerine (
h
) blnmesi ile hesaplanr.
h
deerleri Ek Ede liste hlinde verilmitir.

h
d
R
= ..................................................................................................................................... (1)
Burada;
R : Isl geirgenlik direnci (m
2
.K/W),
d : Yap bileeninin kalnl (m),
h
: Isl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)
dir.
7
2.1.1.2ok tabakal yap bileenleri
ok tabakal yap bileenlerinde sl geirgenlik direnci (R), tek tek yap eleman kalnlklar (d
1
,d
2
....d
n
) ve
bu yap elemanlarnn, sl iletkenlik hesap deerleri (
h1
,
h2
...
hn
) kullanlarak eitlik 2 ile hesaplanr.
hn
n
2 h
2
1 h
1
d d d
R
+ +
= ............................................................................................................. (2)
2.1.2 Toplam sl geirgenlik direncinin (1/U) hesaplanmas
Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (1/U), yap bileenlerinin sl geirgenlik direnlerine (R),
yzeysel sl iletim diren deerleri ( )
e i
R R , eklenerek eitlik 3e gre hesaplanr.
e i
R R R
U
+ + =
1
............................................................................................................................ (3)
Burada;
1/ U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik direnci (m
2
.K/W),
R
i
: yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m
2
.K/W),
R
e
: D yzeyin yzeysel sl iletim direnci (m
2
.K/W)
dir.
2.1.3 Toplam sl geirgenlik katsaysnn (U) hesaplanmas
2.1.3.1Tek tabakal ve ok tabakal yap bileenleri
Bir yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (U), eitlik 3teki denklemin aritmetik tersi alnarak eitlik
4e gre hesaplanr.
e i
R R R
U
+ +
=
1
........................................................................................................................... (4)
Burada ;
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m
2
.K)dr.
2.1.4 Yzeysel sl iletim direnci (tanm)
Yap elemanlarnn i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren deerleri iin, izelge 1de verilen R
i
ve R
e
deerleri kullanlmaldr.
8
izelge 1 - Hesaplanm yzeysel sl iletim (tanm) diren deerleri
Sra
No
Yap bileeni tipi
3)
Yzeysel sl iletim
direnci
1) 2)

R
i
(m
2
K / W)
R
e
(m
2
K / W)
1 D duvar ( Sra no 2 de verilenin dndaki d duvarlar) 0,04
2
Arkadan havalandrlan giydirme cepheli
4)
d duvarlar, s yaltm
yaplmayan tavan arasn ayran alak duvarlar 0,13 0,08
3
Daireler arasndaki ayrc duvarlar, merdiven duvar, farkl kullanm
amal alma odalarn ayran duvarlar, srekli olarak stlmayan
meknlara bitiik blme duvar, s yaltml tavan arasna bitiik alak
duvar
5)
4 Toprak temasl d duvar 0
5
Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan yatay veya eimli,
yukarda yer alan (havalandrlmayan at) tavan veya at 0,13 0,04
6
Kullanlmayan bir tavan aras veya havalandrlan bir mekn altndaki
tavan ( havalandrlan at kabuu) 0,08
7 Daireler aras ayrc taban veya farkl kullanm
amal alma odalarn ayran taban
7.1 Aadan yukarya s ak olmas hlinde 0,13

7.2 Yukardan aaya s ak olmas hlinde 0,17
5)
8 Bodrum tavan
5)
9 Bir yaama meknnn d hava ile snrn oluturan kma tabanlar 0,17 0,04
10 Altnda bodrum olmayan bir yaama meknnn zemine oturan taban 0
1) Basitletirmek amacyla btn durumlarda R
i
=0,13

m
2
K/W ve 4 ve 10uncu sradaki durumlar hari
olmak zere R
e
= 0,04 m
2
K/W deerleri hesaplamalarda kullanlabilir.
2) Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas ile ilgili hesaplamalarda kullanlacak olan
i ve d yzeysel sl iletim direnci iin Madde 2.4.6ya baknz.
3) Yap bileenlerinin bina zerindeki konumlar iin ekil 1 e baknz.
4) Hava boluklu sandvi duvarlarda Sra no 1 de verilen deerler kullanlr.
5) Yap bileeninin i meknda yer almas durumunda, hesaplamalarda i ve d yzey sl iletim diren
deerleri ayn kabul edilmelidir.
ekil 1 - Yap bileenlerinin tasarm ve yerleimi (numaralar izelge 1deki sra numaralarna gre
verilmitir)
2.1.5 Asmolen ve benzeri boluklu bitiik yzeyli yap bileenleri
Farkl sl geirgenlik direnlerine sahip bir ka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeni sz konusu
olduunda, daha kesin bir dorulama gerekletirilmedike, ortalama sl geirgenlik direnci (R), yap
elemanlarnn uzunluk oranlarna gre (L
1
/L, L
2
/L,.....L
n
/L) eitlik 5 kullanlarak hesaplanr.
9
nemli Not : Bu tr malzemeler iin youma tahkiki hesaplamalar (Ek F) yaplrken, aadaki 5 nolu
eitlie gre hesaplanan ortalama sl geirgenlik direnci kullanlamaz. Bu durumda 1 nou eitlie gre
bulunan
n
R R R R ... , ,
3 2 1
direnlerinden en kk olan dikkate alnmal ve hesaba katlmaldr.
L
L
R
L
L
R
L
L
R R
n
n
2
2
1
1
+ + + = ..................................................................................................
(5)
Burada ;
R : Isl geirgenlik direnci (m
2
.K/W),
L : Yap elemanlarnn toplam uzunluu (m),
L
1
...L
n
: 1den nye kadar olan yap elemanlarnn uzunluu (m),
(L
1
...L
n
)/L : Uzunluk oran (birimsiz)
dr.
rnek :
Bu rnekte, malzemenin eiminden kaynaklanan kk sapmalar ihmal edilerek meydana gelen 3 farkl sl
geirgenlik direnci aadaki gibi hesaplanabilir.
3
5
2
6
1
1
1
h h h
d d d
R

+ + =
3
5
2
4 2
1
1
2
. 3
. 2 . 2
h
h
h h
d
R
d d d
R

+ +
+
+ =
3
5
4
6
1
1
3
h h h
d d d
R

+ + =
Istma enerjisi hesabnda kullanlacak olan yap elemannn ortalama sl geirgenlik direnci,
L
L
R
L
L
R
L
L L
R R
4
3
2
2
3 1
1
.
. 6
.
5 . 2
. + +
+
= eitlii ile eldilir. Youma tahkiki hesaplamalarnda
en kk sl geirgenlik direnci (bu rnekte R
3
) kullanlmaldr.
Birka bitiik tabakadan oluan bir yap bileeninin ortalama sl geirgenlik direnci (R), 4 no'lu eitlikden
alnan toplam sl geirgenlik katsays (U) ile, eitlik 6ya gre hesaplanr.

( )
e i
R R
U
R + =
1
........................................................................................................................ (6)
10
izelge 2 - Hava tabakalarnn sl geirgenlik direnci hesap deerleri
Hava tabakasnn
Sra
No
Durumu
Kalnl (d) Isl iletkenlik direnci (R)
mm m
2
K/W
1 Dey
< 10 0,14
11 20 0,16
21 50 0,18
51 100 0,17
100 > 0,16
2
Yatay (s ak aadan
yukarya)
< 10 0,14
11 20 0,15
20 > 0,16
3
Yatay (s ak yukardan
aaya)
< 10 0,15
11 20 0,18
20 > 0,21
2.1.6 Yap bileeninin s kayb hesab
Kararl durumdaki bir s ak younluu (q), eitlik 7ye gre hesaplanr.
( )
e i
U q u u = ............................................................................................................................. (7)
Burada;
q :
Is ak younluu (W/m
2
),
u
i
: ortam scakl (C),
u
e
: D ortam scakl (C),
U : Yap bileeninin toplam sl geirgenlik katsays (W/m
2
.K)
dr.
2.2 Genel bilgiler
Yeterli seviyede s yaltm salanm bir binada, stma periyodunda, i ortamda belli bir i scakl (u
i
)
salamak iin gereken s enerjisinin bir ksm i kaynaklardan ve gne enerjisinden salanr. Kalan miktarn
stma sistemi tarafndan i ortama verilmesi gerekir. Aada tanmlanan hesap metodu kullanlarak, stma
sisteminin i ortama vermesi gereken s enerjisi miktar belirlenir. Yllk stma enerjisi ihtiyac olarak
tanmlanan bu miktar, toplam kayplardan gne enerjisi kazanlar ve i s kazanlar kartlarak
hesaplanr.
Tanmlanan hesap metodunda, yllk stma enerjisi ihtiyac stma dnemini kapsayan aylk stma enerjisi
ihtiyalarnn toplanmas ile bulunur. Bylece binann sl performansnn geree daha yakn bir ekilde
deerlendirilmesi mmkn olacaktr. Ayrca, tasarmcya, nerdii tasarmn gne enerjisinden faydalanma
kapasitesini deerlendirme imkn salayacaktr.
Hesap metodunda stlan ortamn snrlar, bu ortam d ortamdan ve eer varsa stlmayan ortamlardan
ayran duvar, deme, at, kap ve pencereden oluur. Hesaplamalarda dtan da ller kullanlr. Eer
binann tamam ayn scakla kadar stlyorsa veya ortamlar arasndaki scaklk fark 4 K 'den fazla deil
ise, binann tamam iin ortalama bir i scaklk deeri hesaplanarak bina tek hacimli olarak ele alnr ve
stma enerjisi ihtiyac Madde 2.2.1de aklanan metod uygulanarak hesaplanr. Aksi takdirde farkl stma
blgelerinin snrlar belirlenmeli ve hesaplar Madde 2.2.2ye gre yaplmaldr. Bu standardda deiik bina
tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Ek B, Madde B.1de verilmi
olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.
2.2.1 Tek hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binalarda tek bina blm iin yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki eitlik ile hesaplanr.
ay y
Q Q = ............................................................................................................................... (8)
| | t H Q
ay s ay i ay e i ay
+ = ) ( ) (
, ,
| | q u u ............................................................................. (9)
11
Burada;
Q
yl
: Yllk stma enerjisi ihtiyac ........................................ (Joule),
Q
ay
: Aylk stma enerjisi ihtiyac ......................................... (Joule),
H : Binann zgl s kayb ............................................... (W/K),
u
i
: Aylk ortalama i scaklk .......................................... (C),
u
e
: Aylk ortalama d scaklk ........................................ (C),
q
ay
: Kazanlar iin aylk ortalama kullanm faktr............ (birimsiz),
|
i,ay
: Aylk ortalama i kazanlar (sabit alnabilir) ............... (W),
|
s,ay
: Aylk ortalama gne enerjisi kazanc ......................... (W),
t : Zaman, (saniye olarak bir ay = 86400 x 30)................ (s)
dir.
Not - 9 nolu eitlikte keli parantez iindeki ifadenin pozitif olduu aylar iin toplama yaplacaktr.
Negatif olan aylar dikkate alnmaz.
Hesaplamalar aada verilen ilem srasna gre yaplmaldr:
a) Istlan ortamn snrlar ve gerekli ise farkl scaklktaki blgelerin veya stlmayan ortamlarn snrlar belirlenir.
b) Tek hacimli bir binada, binann zgl s kayb (H) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.1).
c) Aylk ortalama i scaklklar (u
i
) Ek B, Madde B.1den alnmaldr.
d) Aylk ortalama d scaklklar (u
e
) Ek B, Madde B.2den alnmaldr.
e) Aylk iletim ve havalandrma ile s kayb [H(u
i
-u
e
)] eitlii kullanlarak hesaplanmaldr.
f) Aylk ortalama i kazanlar (|
i,ay
) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.2).
g) Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (|
s,ay
) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.3). Hesap srasnda
kullanlacak (I
i,ay
) deerleri Ek Cden alnmaldr.
h) Aylk ortalama d scaklk deerleri kullanlarak aylk kazan/kayp oran (KKO) ve s kazanc
yararlanma faktr (q
ay
) hesaplanmaldr (Madde 2.2.1.4).
i) Aylk ortalama deerler kullanlarak, [q
ay
(|
i,ay
+ |
s,ay
)]eitlii ile faydal kazanlar W cinsinden
hesaplanmaldr
j) Aylk stma enerjisi ihtiyac eitlik (9) a gre hesaplanmaldr.
k) Yllk stma enerjisi ihtiyac eitlik (8) e gre hesaplanmaldr.
Istlan binann blmlerinde farkl scaklklar isteniyorsa, hesap Madde 2.2.3te verilen metodlardan birine
gre yaplmaldr.
2.2.1.1Binann zgl s kaybnn hesab
Binann zgl s kayb (H), iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (H
T
) ve havalandrma yoluyla
gerekleen s kaybnn (H
v
) toplanmas ile bulunur.
H = H
T
+ H
v
...............................................................................................................................(10)
2.2.1.1.1 letim ve tanm yoluyla gerekleen s kaybnn hesab
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb (11) nolu eitlikle hesaplanr. Bu eitlikde yap elemanlarnn
bnyesinden iletilen s kaybna, varsa s kprlerinden iletilen s kayb eklenir. Is kprs, bitiik yzeye
gre bileimi deiik, s kayb binann ortalama s kaybndan daha yksek ve kn kararl durum iin i
yzey scaklnn daha dk olduu blmdr.
H
T
= E AU + l U
l
...........................................................................................................................(11)
E AU = U
D
A
D
+ U
p
.A
p
+ U
k
.A
k
+ 0.8 U
T
.A
T
+ 0.5 U
t
A
t
+ U
d
A
d
+ 0.5U
ds
A
ds
........(12)
Burada;
U
D
: D duvarn sl geirgenlik katsays ............................................................................. W/m
2
K,
U
P
: Pencerenin sl geirgenlik katsays.............................................................................. W/m
2
K,
U
k
: D kapnn sl geirgenlik katsays.............................................................................. W/m
2
K,
U
T
: Tavann sl geirgenlik katsays ................................................................................... W/m
2
K,
U
t
: Zemine oturan tabann /demenin sl geirgenlik katsays ........................................ W/m
2
K,
U
d
: D hava ile temas eden tabann sl geirgenlik katsays ............................................ W/m
2
K,
U
ds
: Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn
sl geirgenlik katsays ................................................................................................. W/m
2
K,
A
D
: D duvarn alan ............................................................................................................ m
2
,
A
P
: Pencerenin alan ............................................................................................................ m
2
,
12
A
k
: D kapnn alan ............................................................................................................ m
2
,
A
T
: Tavan alan ..................................................................................................................... m
2
,
A
t
: Zemine oturan taban/deme alan ............................................................................... m
2
,
A
d
: D hava ile temas eden tabann/demenin alan........................................................ m
2
,
A
ds
: Dk scaklklardaki i ortamlar ile temas eden yap elemanlarnn alan ................... m
2
dr.
UYARI : at demesi dorudan d hava ile temas ediyorsa, eitlikte yer alan U
T
nin nndeki 0,8
katsays 1 olarak alnr.
U deerinin hesaplanmas Madde 2.1de belirtilen hesap metodu ile yaplr. Hesap yaplrken kullanlmas
gereken ve malzemelerin sl iletkenliini gsteren
h
deerleri Ek Ede milli veya milletler aras standardlar
olan malzemeler iin verilmitir.
(11) nolu eitlikde l, s kprs uzunluunu (m cinsinden) U
l
, s kprsnn dorusal geirgenliini
(W/mK cinsinden) gstermektedir.
Is kprs olmas durumunda ilgili byklkler TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2 ve TS EN ISO
14683+ACye gre veya TS EN ISO 6946da verilen metot ile hesaplanmaldr.
Not - Dorudan sl geirgenlik katsaysnn; +
i,e
<0,1 W/m.K olarak hesapland ayrntl durumlarda, s
kprlerinin etkisi ihmal edilebilir. Bu durumda 11 nolu eitlikde U
l
deeri sfr olarak alnr.
2.2.1.1.2 Havalandrma yoluyla gerekleen s kaybnn hesab
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb (13) nolu eitlik ile hesaplanr.
H
v
= .c.V

..................................................................................................... .(13)
Doal havalandrma :
H
v
= .c.V
= .c.n
h
V
h
= 0.33 n
h
.V
h
Burada;
: Havann birim hacim ktlesi ................................... (kg/m
3
),
c : Havann zgl ss ............................................... (J/kgK),
V
: Hacimce hava deiim debisi ................................ (m

3
/h),
n
h
: Hava deiim oran ............................................... (h
-1
),
V
h
: Havalandrlan hacim (Vh = 0,8 x V
brt
) ................. (m
3
)
dir.
ve c scaklk ve basnca bal olarak az da olsa deiir, fakat aadaki denklemde bu durum ihmal
edilmitir. Alnan deerler 20 C ve 100 kPa iindir. Giren ve kan hava arasndaki entalpi art ihmal
edilmitir. 0,33 katsaysnn hesabnda kullanlan eitlik aada verilmitir.
0,33 = (.c/3600) = (1,184 . 1006 / 3600) = 0,33 Jh/m
3
Ks = Wh/m
3
K
Doal havalandrma yaplan binalarda havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesabnda havalandrma
says n
h
deeri 0,8 (h
-1
) olarak alnr.
Mekanik havalandrma :
Binada mekanik havalandrma uygulanyorsa, hacimce hava deiim debisi aadaki eitliklerden faydalanlarak
hesaplanr ve 13 nolu eitlikte yerine konularak havalandrma yoluyla gerekleen s kayb hesaplanr.
Hacimce toplam hava deiim debisi, sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava
deiim debisi ile, hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisinin toplamna eittir:
V
I
= V
f
+ V
x
....................................................................................................................................... (14)
Burada;
V
I
: Hacimce toplam hava deiim debisi (m
3
/h),
V
f
: Sistem vantiltrleri alrken vantiltrlerdeki ortalama hacimce hava deiim debisi (m
3
/h),
V
x
: Hava sznts ile oluan ilve hacimce hava deiim debisi (m
3
/h)
dir.
13
Sistem srekli ve kararl hlde alyorsa ; hacimce hava deiim debisi (V
f
) , taze hava giri debisi (V
S
)
ile k debisinden (V
E
)den byk olana eit alnr. V
x
in yaklak olarak hesaplanmas iin aadaki
eitlikten yararlanlr:
| |
2
50 h
E S
50 h
x
n V
V V
e
f
1
e n V
V
+

= .............................................................................................................. (15)
Burada;
V
h
: Havalandrlan hacim (m
3
),
n
50
: ve d ortamlar arasnda 50 Pa basn fark varken hava deiim oran (izelge 3ten alnr),
f : Binada d ortama ak bir yzey varsa 15, birden fazla yzey varsa 20 alnr,
e : izelge 4 ten alnacak katsay,
V
s
: D ortamdan alnan taze hava giri debisi (m
3
/h),
V
E
: Hava k debisi (m
3
/h)
dir.
izelge 3 - ve d ortamlar arasnda 50 Pascal basn fark varken, oluan hava deiim oran
Katta ok daireli binalar Katta tek daireli binalar Bina zarfnn szdrmazlk durumu
2
50
< n 4
50
< n Yksek
5 2
50
s s n 10 4
50
s s n Orta
50
5 n <
50
10 n < Dk
izelge 4 - Bina snf ve e deerleri
Bina snf e deeri
Birden fazla da
ak yzey
Da ak bir
yzey
Ak alandaki binalar veya ehir iindeki 10 kattan daha yksek
binalar
0,10 0,03
Krsal alandaki binalar 0,07 0,02
ehir merkezlerindeki 10 kattan daha az katl binalar 0,04 0,01
Binadaki havalandrma sistemi zaman zaman kapatlyorsa ; hacimce hava deiim debisi iin aadaki
eitlik kullanlr:
V
I
= V
0
(1-|) + (V
f
+ V
x
).|
Burada;
V
0
: Vantiltrlerin almad durum iin hacimce hava deiim debisi,
| : Vantiltrlerin alt zaman oran
dr.
Mekanik sistem farkl V
f
ler iin tasarlanmsa, V
f
olarak ortalama deer kullanlr.
Mekanik havalandrma sistemi dar atlan havadaki s enerjisi ortama gnderilen havann n stmasn
salamak amacyla kullanlacak bir s deitiricisine (eanjrne) ve geri kazanm sistemine sahip ise;
mekanik havalandrma ile meydana gelecek s kayplarnn hesaplanmasnda bir azaltma faktrnn
kullanlmas gerekir. Bu amala hacimce hava deiim debisinin hesaplanmasnda aadaki eitlik kullanlr.
V
I
= V
f
(1-q
v
) + V
x
Burada;
q
v
: Havadan havaya s geri kazanm sisteminin verimidir.
14
Yukardaki eitlik, s geri kazanm sistemi dar atlan havadan alnan s enerjisini, scak su sistemine veya
s pompas gibi bir baka sistem araclyla stma sistemine iletiyorsa kullanlmaz. Bu durumlarda azaltma,
ilgili sistemin enerji tketiminin hesaplanmas srasnda dikkate alnmaldr.
Not - Mekanik havalandrma tesisat ve havalandrma ihtiyac ile ilgili hesaplamalar yaplrken gerekli olan
bina kabuuna ait sl geirgenlik katsaylar iin hesaplanm kesin deerler olmadnda Madde
A.3te verilen U deerleri kullanlr.
2.2.1.2Aylk ortalama i kazanlar (|
i,ay
)
kazanlar aada verilenleri kapsar:
- nsanlardan kaynaklanan metabolik s kazanlar,
- Scak su sisteminden kaynaklanan s kazanlar,
- Yemek piirme ileminden kaynaklanan s kazanlar,
- Aydnlatma sisteminden kaynaklanan s kazanlar,
- Binalarda kullanlan muhtelif elektrikli cihazlardan kaynaklanan s kazanlar.
Ortalama deerler ile allmas hlinde, aydnlatma dndaki ortalama deerler yl boyunca hemen hemen
sabittir. Bu standardda aydnlatmadan kaynaklanan kazanlar da sabit kabul edilmitir ve her bir kaynak iin
alnacak deerler aada verilmitir.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml (bro binalar vb.) binalarda i kazanlar olarak birim kullanm
alan bana en fazla 5 W/m
2
alnrken; yemek fabrikalar gibi piirme ileminin arlkl olduu binalarda,
normalin stnde elektrikli cihaz altrlan binalarda (aydnlatmann sadece elektrikle saland binalar,
tekstil atlyeleri, vb.) veya etrafa s veren sanayi cihazlarn kullanld binalarda, i kazanlar iin birim
deme alan bana en fazla 10 W/m
2
deeri alnr.
Konutlarda, okullarda ve normal donanml binalarda ............|
i,ay
s 5 x A
n
(W)
Yksek i enerji kazanl binalarda .........................................|
i,ay
s 10 x A
n
(W)
A
n
: Bina kullanm alan (m
2
)
A
n
= 0,32 x V
brt
................................................................................................................................ (16)
V
brt
: Binann stlan brt hacmi (m
3
)
2.2.1.3Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (|
s,ay
)
Bu madde pencerelerden salanan dorudan gne nmnn hesaplanmasn tarif etmektedir. Pasif gne
enerjisi sistemlerinden salanacak kazanlar ihmal edilmitir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanlar (|
s,ay
); TS EN 832de verilen ayrntl hesaplama metodu
uygulanarak hesaplanabilecei gibi, binann durumuna bal olarak izelge 5te verilen glgelenme faktr
(r
i,ay
) deerleri dorudan alnp 17 nolu eitlik kullanlarak da hesaplanabilir.
Aylk ortalama gne enerjisi kazanc (|
s,ay
) aadaki eitlikle hesaplanr.
|
s,ay
= E r
i,ay
x g
i,ay
x I
i,ay
x A
i
............................................................................................................ (17)
Burada;
r
i,ay
: i ynnde saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr,
g
i,ay
: i ynndeki saydam elemanlarn gne enerjisi geirme faktr,
I
i,ay
: i ynnde dik yzeylere gelen aylk ortalama gne nm iddeti (W/m
2
),
A
i
: i ynndeki toplam pencere alan (m
2
)
dr.
I
i,ay
deerleri Ek Cden alnr.
15
izelge 5 - Saydam yzeylerin aylk ortalama glgelenme faktr (r
i,ay
)
r
i,ay
Ayrk (mstakil) ve/veya az katl (3 kata kadar) binalarn bulunduu ynlerde 0,8
Aalardan kaynaklanan glgelenmenin olduu ve/veya 10 kata kadar
ykseklikteki binalarn bulunduu ynlerde
0,6
Bitiik nizam ve/veya 10 kattan daha yksek binalarn bulunduu ynlerde 0,5
Gne enerjisi geirme faktr :
g
i,ay
= F
w
.g
............................................................................................................................... (18)
Burada;
F
w
: Camlar iin dzeltme faktrdr. Fw = 0,8 alnr
g
: Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktrdr.
l deerlerinin olmamas durumunda g
iin aadaki deerlerler kullanlabilir.

izelge 6 - Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi geirme faktr
Cam tr g
Renksiz tek cam iin 0,85

Renksiz yaltm cam birimi iin 0,75
* Isl geirgenlik katsays 2 W/m
2
Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri
iin
0,50
* Isl geirgenlik katsays 2 W/m
2
Kden daha kk olan dier s yaltm birimleri iin imalat firma
tarafndan belgelendirilmi geirme faktr (g
) varsa, beyan edilen bu deer alnarak hesaba katlr.

2.2.1.4Kazan kullanm faktr (q)
kazanlar ve gne enerjisi kazanlarnn toplamnn, stma enerjisi ihtiyacnn azaltlmas asndan
faydal enerji olarak kabul edilmesi her zaman uygun olmaz. nk s kazanlarnn yksek olduu
srelerde, kazanlar anlk kayplardan fazla olabilir veya kazanlar stmann gerekmedii zamanlarda
gelebilir. ortam scaklk kontrol sistemi mkemmel deildir ve yap elemanlarnn bnyesinde bir miktar s
depolanr. Bu nedenle i kazanlar ve gne enerjisi kazanlar bir yararlanma faktr ile azaltlr; bu
faktrn bykl, kazanlarn ve kayplarn bal byklne ve binann sl ktlesine baldr.
Aylk ortalama kazan kullanm faktr, aada verildii gibi hesaplanmaldr.
q
ay
= 1 - e
(-1/KKO ay)
........................................................................................................................ (19)
Burada;
KKO
ay
Kazan / kayp oran olup, aada verildii gibi hesaplanmaldr.
KKO
ay
= (|
i,ay
+ |
s,ay
) / H(u
i,ay
- u
e,ay
) ............................................................................................... (20)
Burada;
u
i,ay
: Aylk ortalama i ortam scakl [Ek B, Madde B.1den alnr(C)],
u
e,ay
: Aylk ortalama d hava scakl | Ek B, Madde B.2den alnr(C)|,
|
i,ay
: Aylk i kazanlar |Madde 2.2.1.2ye gre hesaplanr (W)|,
|
s,ay
: Aylk ortalama gne enerjisi kazanc |Madde 2.2.1.3 e gre hesaplanr (W)|
dr.
KKO
ay
oran 2,5 ve zerinde olduunda o ay iin s kayb olmad kabul edilir.
2.2.2 Birden fazla hacimli bina iin yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisinde scaklk fark 4 K'den byk ortamlar mevcut ise,
farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek tek hacimli bina iin verilen hesap metodu, farkl scaklktaki
her bina blm iin ayr ayr uygulanmal ve her bina hacmi iin hesaplanan stma enerjisi ihtiyac
toplanmaldr.
16
2.2.3 Ortalama scaklk kullanlarak yllk stma enerjisi ihtiyacnn hesab
Binadaki farkl amalar iin kullanlan birimler ierisindeki scaklk fark 4 K'e eit ya da daha kk ortamlar
mevcut ise, farkl stma blmlerinin snrlar belirlenerek Madde 2.2.2deki birden fazla hacimli bina iin
verilen hesap metodu uygulanabilecei gibi, bu binalarn farkl amala kullanlan blmlerinin i scaklk
deerleri ile zgl s kayplar dikkate alnarak bulunacak ortalama i scaklk deeri (eitlik 21) tek hacimli
bina iin verilen hesap metodunda kullanlarak Madde 2.2.1deki hesap metodu da uygulanabilir.
Farkl bina tipleri iin stma enerjisi ihtiyacnda kullanlacak olan ortalama i scaklklar Madde B.1de
verilmi olup, bina iindeki blmler (banyo, mutfak, ofis, vb.) ortalama scaklk hesabnda dikkate alnmaz.
Ortalama i scaklk deeri aadaki eitlik ile hesaplanr.
z
iz z i i
z
z i z
ortalama i
H H H
H H H
H
H
+ + +
+ + +
=
2 1
2 2 1 1
,
,
u u u
u
u ................................................... (21)
Burada;
u
i,ortalama
: Bina blmlerinin tamam iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama i scakl .. (C),
u
i1
, u
i2
: Farkl scaklktaki her bir bina hacminin i scakl ........................................ ................ (C),
H
z
: Binann z hacmindeki blmnn zgl s kayb........................................................ (W/K),
H
1
,H
2
: Farkl scaklktaki her bir bina hacminin zgl s kayb............................................... (W/K)
dr.
3 Hesap raporu
3.1 Birimler
Bu standarda gre yaplacak hesaplarda ve raporun hazrlanmasnda SI birimleri kullanlr. Buna gre
scaklk K veya C, enerji Joule ve g Watt olarak belirtilmelidir. Toplam sl geirgenlik deeri olan U ise
W/m
2
K birimi ile gsterilmelidir. Birimler arasndaki dnm katsaylar aada gsterilmitir.
1 kCal 4,187 kJ
1 kCal 1,163 x 10
-3
kWh
1 kWh 860 kcal
1 kCal/m
2
hC 1,163 W/m
2
K
1 m
2
hC/kCal 0,86 m
2
K/W
1 kJ 0,278 x 10
-3
kWh
3.2 Hesap raporu
Bu standardn amac, Madde 0.4te belirtildii gibi, binalarn enerji verimliliklerinin artrlmas amacyla uzun
mrl ve salad enerji tasarrufu kalc olacak ekilde, binalarda s yaltmnn salanmasdr. Bu amala
sektrde mevcut yaltm malzemelerinin ve tekniklerinin karlatrlarak o proje iin en uygununun
seilebilecei bir hesap metodu nerilmitir ve sonu olarak bir s yaltm projesi hazrlanmas
gerekmektedir. Bu projede, standardda belirtilen hesap metoduyla binann enerji ihtiyacnn bu standardda
verilen snr deerlerin altnda kalmasn salayacak ekilde malzeme seimi, eleman boyutlandrlmas ve
ayrntl zmlerinin belirtilmesi gerekmektedir. Istlacak yap hacmi (V
brt
) ile ve binann kullanm alan (A
n
)
ile ilikili olarak azami yllk stma enerjisi ihtiyac deerleri (A
top
/V
brt
) oranlarna bal olarak Madde A.2de
verilmitir.
Binann kullanm alanyla (A
n
) ilikili olarak verilen yllk stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) sadece, temiz
ller verildiinde oda ykseklikleri 2,60 m veya daha az olan binalarda kullanlabilecektir. Oda
yksekliklerinin 2,60 mnin zerinde olmas durumunda ise stlacak yap hacmiyle ilikili olarak verilen yllk
stma enerjisi ihtiyac snr deeri (Q) gz nne alnarak hesaplama yaplacaktr.
17
Is yaltm projesinde aadaki verilen bilgiler bulunmaldr:
a) Is kayplar, s kazanlar, kazan/kayp oran, kazan kullanm faktr, aylk ve yllk stma enerjisi
ihtiyacnn byklkleri, bu standardda verilen binann zgl s kayb ve yllk stma enerjisi ihtiyac
izelgelerindeki rneklerde olduu gibi izelgeler hlinde verilmeli ve hesaplanan yllk stma enerjisi
ihtiyacnn (Q), Ek Ada verilen yllk stma enerjisi (Q
) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir.

b) Konutlar dnda farkl amalarla kullanlan binalarda yaplacak hesaplamalarda, binadaki farkl blmler
arasndaki scaklk fark 4 Kden daha fazla ise bu binada birden fazla blm iin yaplacak olan stma
enerjisi ihtiyac hesabnda, bina blmlerin snrlar ematik olarak izilmeli, snrlarn lleri ve
blmlerin scaklk deerleri zerinde gsterilmelidir.
c) Binann s kaybeden yzeylerindeki d duvar, tavan ve taban/demelerde kullanlan malzemeler, bu
malzemelerin eleman iindeki sralan ve kalnlklar, duvar, tavan ve taban/deme elemanlarnn
alanlar ve U deerleri belirtilmelidir.
d) Pencere sistemlerinde kullanlan cam ve erevenin tipi, btn ynler iin ayr ayr pencere alanlar ve
U deerleri ile ereve sistemi iin gerekli olan hava deiim oran (n
h
) belirtilmelidir.
e) Duvar-pencere, duvar-tavan, taban/deme-duvar birleim yerlerinin detaylar izimlerle gsterilmelidir.
f) Havalandrma tipi belirtilmeli, mekanik havalandrma sz konusu ise, hesaplamalar ve sonular
belirtilmelidir.
g) Binann s kaybeden yzeylerinde oluabilecek youma, Ek Fde belirtildii ekilde incelenerek gerekli
izim ve hesaplamalar yaplmaldr.
HESAP RNEKLER :
rnek 1
3 nc derece gn blgesinde bulunan ve dtan da 9 m eninde, 10 m boyunda ve 5,5 m yksekliinde
olan iki katl yma olarak inaa edilmi bir konut rnek alnarak Madde 2.2 de belirtilen tek hacimli binaya
rnek olarak yllk stma enerjisi ihtiyac aadaki ekilde hesaplanr.
ncelikle binadaki d duvar, pencere, tavan, taban/deme, d ortamla temas eden deme alan vb.
alanlar hesaplanr. rnek binamzda bu alanlar aadaki gibi hesaplanmtr.
Pencere alan, A
P
= 20 m
2
Betonarme alan, A
bet
= ((10 x 2 + 9 x 2)x(0,12 x 3)) = 13,7 m
2

D duvar alan, A
D
= (9 x 5,5 x 2 + 10 x 5,5 x 2 ) - A
P
A
bet
A
D
= 173,3 m
2

Tavan alan, A
T
= 9 x 10 = 90 m
2
Deme alan, A
t
= 9 x 10 = 90 m
2
dir.
D kap alan, A
k
= 2 m
2
A
top
= 389 m
2
, V
brt
= 9 x 10 x 5,5 = 495 m
3
A
n
= 0,32 x V
brt
= 0,32 x 495 = 158,4 m
2
ekil 2
Daha sonra yap elemanlarnn ayr ayr U deerleri hesaplanr. rnek binamzda yaltmn standarda uygun
olmas hedeflenmitir. Duvarlarda tula ve betonarme zerine d taraftan = 0,035 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 5 cmdir. Pencereler ok katl camdr. Tavanda = 0,040 W/mK olan yaltm
malzemesinin kalnl 12 cmdir. Demede = 0,030 W/mK olan yaltm malzemesinin kalnl 6 cmdir.
Burada anlatlan hesaplamalar izelge 7 ve izelge 8de rnek olarak gsterilmitir. Ayrca elemanlarda
youma olmayacak ve s kprs meydana gelmeyecek ekilde tedbirlerin alnd kabul edilmi olup, kat
aras betonarme Madde 1.3te belirtildii ekilde R direnci 0,8 olacak ekilde yaltlmtr. Dolaysyla yap
elemanlarnn U deerleri belirtilen klsik hesap metoduna gre,
U
D
= 0,471 W/m
2
K, U
Dbet
= 0,575 W/m
2
K, U
p
= 2,4 W/m
2
K, U
T
= 0,305 W/m
2
K, U
t
=0,432 W/m
2
Kdir.
U
k
= 4 W/m
2
K
18
Binadan iletim ve tanm yoluyla olan s kayb H
T
ise 11 nolu eitlie gre,
H
T
= 173,3 x 0,471 + 13,7 x 0,575 + 20 x 2,4 + 0,8 x 90 x 0,305 + 0,5 x 90 x 0,432 + 2 x 4 = 186,9 W/Kdir.
Yukardaki iletimle olan s kayb hesab yaplrken, rnek olarak seilen binada ynetmelik gerei btn
betonarme blmler s kprs meydana getirmeyecek ekilde yaltldndan 11 nolu eitlikteki l x U
I
katks ihmal edilmitir.
Binadan havalandrma ile olan kayplar iin, mekanik havalandrma olmadndan 0,33.n
h
.V
n
eitlii kullanlr.
Doal havalandrma olduundan n
h
= 0,8 h
-1
alnr. Binann havalandrma hesabnda kullanlacak olan
hacmi (V
h
) ise 0,8 x V
brt
= 0,8 x 495 = 396 m
3
bulunur.
Bu durumda;
H
v
= 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/Kdir.
Dolaysyla binann zgl s kayb (H);
H = H
T
+ H
v
= 186,9 + 104,53 = 291,43 W/Kdir.
Bina konut olarak kullanlaca iin i s kazanlar 5 W/m
2
olarak alnabilir (Madde 2.2.2). Bu durumda
rnek bina iin i kazanlar; A
n
x 5 =158,4 x 5 = 792 Wtr.
Gne enerjisi kazanlarnn hesaplanmas srasnda kullanlacak olan glgelenme faktr iin, binann 3
kattan daha az katl ve etrafnn ak olduu kabul edilerek ve r
i,ay
= 0,8 deeri seilir (izelge 5).
g
i,ay
deeri pencere sisteminde ok katl cam kullanlm olduu iin g
deeri olarak 0,75 (izelge 6) alnr

ve g
i,ay
= F
w
.g
eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte g

i,ay
= 0,80 x 0,75 = 0,60dr.
A
i
deerleri, yani her yn iin toplam pencere alanlar hesaplanr. rnek olarak seilen binada aada
verilen pencere alanlar hesaplanmtr.
A
gney
= 8 m
2
, A
kuzey
= 4 m
2
, A
dou
= 4 m
2
, A
bat
= 4 m
2
I
i,ay
deerleri ise her ay iin Ek Cden alnr. Ocak ay iin rnek olmak zere Ek Cden alnan aylk gne
nm iddeti deerleri aadaki gibidir.
I
gney,ocak
= 72 W/m
2
I
kuzey,ocak
= 26 W/m
2
I
bat/dou,ocak
= 43 W/m
2
|
s,ocak
deeri 16 nolu eitlie gre aadaki ekilde hesaplanr.
|
s,ocak
= 0,8 x 0,6 x 72 x 8 + 0,8 x 0,6 x 26 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 + 0,8 x 0,6 x 43 x 4 = 492 Wtr.
Kazan kullanm faktrnn hesaplanmas iin nce KKO
ocak
20 nolu eitlie gre hesaplanr. Bu eitlikde
gerekli olan |
I
ve |
s,ocak
deerleri ile H deerleri daha nce hesaplanm idi.
Bina konut olarak kullanlaca iin u
i
, Ek B.1den 19C alnr.
u
e,ocak
ise Ek B.2den alnr. nc derece gn blgesi iin bu deer -0,3 Ctur.
KKO
ocak
= (792+492) / 291,44 x (19-(-0,3)) = 0,23
Kazan kullanm faktr q
ocak
ise eitlik 18e gre;
q
ocak
= 1 - e
-1/KKOocak
=1-e
-0,23
= 0,99
olarak hesaplanr. Bu durumda Ocak ay iin s kazanlar
19
q
ocak
(|
I
+ |
s,ocak
) = 0,99 x (792 + 492) = 0,99 x 1284= 1271,2 W
olarak bulunur.
Bulunan deerler aadaki eitlikte yerlerine konulduunda;
Q
ay
= [H (u
i
- u
e
) - q (|
i,ay
+ |
s,ay
)] . t
Q
ay
= [ 291,44 x (19 (-0,3)) 1271,2] x 86400 x 30 x 10
-3
Q
ay
= 11.284.510 kJ
olarak bulunur.
Buraya kadar yaplan hesaplar her ay iin tekrarlanarak toplam s kayb bulunur ve karlatrma yaplarak
standarda uygunluu kontrol edilir. Bu hesaplamalarn daha kolay takip edilebilmesi iin izelge 7 (binann
zgl s kayb) ve izelge 8 (yllk stma enerjisi ihtiyac) rnek olarak verilmitir.
Not - Hesap rneinde d lleri verilen rnek binann oda ykseklii 2,60 mden kktr.
20
izelge 7 - Binann zgl s kayb
1 2 3 4 5 6 7 8
Is kaybeden
yzey Binadaki yap elemanlar
Yap
eleman
kalnl

d
(m)
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
Isl iletkenlik
direnci
R,
(m
2
K/W)
Is
geirgenlik
katsays
U
(W/m
2
K)
Is
kaybedilen
yzey
A
(m
2
)
Is
kayb
A x U
W/K
RI
1
) 0,130
Sva
2
) 0,02 1 0,02
Duvar DD tayc tula
3
) 0,24 0,5 0,48
yzeyleri Is yaltm malzemesi
4
) 0,05 0,035 1,429
Sva
2
) 0,008 0,35 0,023
Re
1
) 0,040
Toplam 2,122 0,471 173,3 81,62
RI
1
) 0,130
Sva
2
) 0,02 1 0,02
Duvar Betonarme
5
) 0,24 2,5 0,096
yzeyleri Is yaltm malzemesi
4
) 0,05 0,035 1,429
(betonarme) Sva
2
) 0,008 0,35 0,023
Re
1
) 0,040
Toplam 1,738 0,575 13,7 7,88
RI
1
) 0,130
Sva
2
) 0,02 1 0,02
Tavan Betonarme
5
) 0,12 2,5 0,048
Is yaltm malzemesi
4
) 0,12 0,04 3,000
Re
1
) 0,080
Toplam 3,278 0,305 x 0,8 90 21,96
RI
1
) 0,170
PVC yer demesi
6
) 0,005 0,23 0,022
ap
7
) 0,030 1,40 0,021
Is yaltm malzemesi
4
) 0,060 0,03 2
Taban/Deme Tesviye ap
7
) 0,020 1,40 0,014
Hafif beton
8
) 0,100 1,10 0,091
Re
1
) 0
Toplam 2,318 0,432 x 0,5 90 19,44
D kap 4 2 8
Pencere 2,4 20 48
Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 186,9
1)
izelge 1 den alnacaktr.
2)
Ek E Sra no 4ten alnmtr.
3)
Ek E Sra no 7den alnmtr.
4)
Ek E Sra no 10 dan alnmtr.
5)
6)
Ek E Sra no 9dan alnmtr.
7)
8)
E AU = UDAD + Up.Ap + 0,8 UT.AT + 0,5 UtAt + UdAd +....
E AU = 186,9 W/K
zgl s kayb ; H = HT + Hv
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = E AU + l Ul
Havalandrma yoluyla gerekleen s kayb
Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x 396 = 104,54 W/K
H = H
T
+ H
v
= 186,9 + 104,54 = 291,44 W/K
21
izelge 8 - Yllk stma enerjisi ihtiyac
Is kayb Is kazanlar
KKO
Kazan
kullanm
faktr
Istma
enerjisi
ihtiyac
Aylar
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
Toplam
H = HT+Hv u
i
-u
e
H(u
i
-u
e
) |
i
|
s
|
T
=|
i
+|
s
q
ay
Q
ay
(W/K) (K,C) (W) (W) (W) (W) (-) (-) (kJ)
Ocak 19,3 5.625 492 1.284 0,23 0,99 11.285.153
ubat 19,1 5.567 612 1.404 0,25 0,98 10.863.279
Mart 14,9 4.342 760 1.552 0,36 0,94 7.473.047
Nisan 8,9 2.594 791 1.583 0,61 0,81 3.400.108
Mays 4,6 1.341 943 1.735 1,29 0,54 1.047.427
Haziran 291,44 0,5 146 792 993 1.785 12,23 0 0
Temmuz u
e
yksek 0 966 1.758 0,00 0 0
Austos u
e
yksek 0 904 1.696 0,00 0 0
Eyll 1,8 525 762 1.554 2,96 0 0
Ekim 7,4 2.157 618 1.410 0,65 0,79 2.703.715
Kasm 13,4 3.905 467 1.259 0,32 0,96 6.988.965
Aralk 17,7 5.158 430 1.222 0,24 0,98 10.265.460
Q
ay
= [H (u
i
- u
e
) - q (|
i,ay
+ |
g,ay
)] . t (J) (1k J = 0.278 x 10
-3
kWh)
Q
yl
= E Q
ay
= 54.027.154
Toplam s kayb Q
yl
= 0,278 x 10
-3
x 54.027.154 (kj) = 15.020 kWh
Konutlar iin i s kazanc |
i,ay
s 5 . A
n
(W)
Gne enerjisi kazanc |
s,ay
= E r
i,ay
x g
i,ay
x I
i,ay
x A
i
Kazan kayp oran KKO
ay
= (|
i,ay
+ |
s,ay
) / H(u
i,ay
- u
e,ay
)
ay
= 1 - e
(-1/KKOay)
rnek binadaki kullanm alan A
n
bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Q
yl
/A
n
= 94,82 kWh/m
2
A
n
= 0,32 V
brt
= 158,4 m
2

A
top
/V
brt
= 0,785 oran 3. blge iin Ek Adan alnan Q
= 76,3 A/V + 36,4 eitliinde yerine konulduunda

rnek bina iin olmas gereken en byk s kayb Q
= 96,30 kWh/m
2
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
rnekte Q < Q

(94,82 < 96,30) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.
22
rnek 2
Bu rnektede, birincisinde olduu gibi s kaybeden bina zarfnn ayr ayr alanlar karlarak benzer ekilde
hesaplamalar yaplr. Bu rnekteki binann 2 nci derece gn blgesinde olduu kabul edilmitir.
Deme alanlar
A
taban
= 326,21 m
2
Toprak temasl taban alan
A
d
= 42,15 m
2
kma alan
Pencere alanlar kap alanlar
A
P,Kuzey
= 15,30 m
2
A
kap 1
= 2 m
2
Bodrum kat kaps alan
A
P,Gney
= 70,78 m
2
A
kap 2
= 7 m
2
Giri kaps alan
A
P,Dou
= 46,17 m
2
A
kap,i 2
= 2 m
2
Istlmayan i hacime alan kap alan
A
P,Bat
= 41,85 m
2
EA
P
= 174,10 m
2
Duvar + betonarme alanlar
A
D,kol-kiri
= 305,45 m
2
(Toplam kiri - kolon alan)
A
dsc,kol-kiri
= 18,84 m
2
(Dk scaklkl hacime bitiik toplam kiri - kolon alan)
A
D,dolgu
= 442,60 m
2
(Dolgu duvar alan)
A
dsc,dolgu
= 28,24 m
2 (
Dk scaklkl hacime bitiik dolgu duvar alan)
at alanlar
A
tavan
= 236,81 m
2
(at aras )
A
at
= 130,16 m
2
(at alan)
Toplam alan
A
toplam
= 1715,56 m
2
Brt hacim
V
brt
= 4312 m
3
Net kullanm alan
A
n
= 1379,84 m
2
23
A A KEST
B B KEST C C KEST
24
BODRUM KAT PLANI
ZEMN KAT PLANI
25
1. KAT PLANI
2. KAT PLANI
26
ATI KATI PLANI
27
izelge 9 - Binann zgl s kayb
1 2 3 4 5 6 7 8
Is kaybeden
Yap
eleman
kalnl

d
(m)
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
Isl
iletkenlik
direnci
R
(m
2
K/W)
Is
geirgenlik
katsays
U
(W/m
2
K)
Is
kaybedilen
yzey
A
(m
2
)
Is
kayb
A x U
W/K
Duvar
yzeyleri (d
ortama ak,
dolgu)
Ri
1)
0,13
Sva
2)
0,02 1 0,02
Yatay delikli tula
3)
0,19 0,36 0,528
Is yaltm malzemesi
4)
0,04 0,035 1,143
Sva
2)
0,008 0,35 0,023
Re
1)
0,04
Toplam
1,884
0,53 442,6 234,58
Duvar
yzeyleri
(d ortama
ak,
betonarme)
Ri
1)
0,13
Sva
2)
0,02 1 0,02
Betonarme
5)
0,25 2,5 0,1
Is yaltm malzemesi
4)
0,04 0,035 1,143
Sva
2)
0,008 0,35 0,023
Re
1)
0,04
Toplam 1,456 0,687 305,45 209,84
Duvar
yzeyleri
(dk scaklkl,
dolgu)
Ri
1)
0,13
Sva
2)
0,02 1 0,02
Yatay delikli tula
3)
0,19 0,36 0,528
Is yaltm malzemesi
4)
0,04 0,035 1,143
Sva
2)
0,008 0,35 0,023
Re
1)
0,13
Toplam 1,974 0,5 x 0,507 28,24 7,16
Duvar
yzeyleri
(dk scaklkl,
betonarme)
Ri
1)
0,13
Sva
2)
0,02 1 0,02
Betonarme
5)
0,25 2,5 0,1
Is yaltm malzemesi
4)
0,04 0,035 1,143
Sva
2)
0,008 0,35 0,023
Re
1)
0,13
Toplam 1,54 0,5 x 0,649 18,84 1,546
Tavan
(zeri ak)
RI
1)
0,130
Al sva
2)
0,002 0,70 0,003
Al karton plaka
7)
0,008 0,21 0,038
Betonarme
5)
0,12 2,5 0,048
Is yaltm malzemesi
4)
0,06 0,03 2,000
ap
2)
0,02 1,4 0,014
Mozaik
8)
0,010 3,5 0,003
Re
1)
0,040
Toplam 2,276 0,439 130,16 57,14
RI
1)
0,130
Sva
2)
0,02 1 0,02
Tavan (atl) Betonarme
5)
0,12 2,5 0,048
Is yaltm malzemesi
4)
0,08 0,04 2,000
Re
1)
0,080
Toplam 2,278 0,8 x 0,439 236,81 83,17
28
1 2 3 4 5 6 7 8
Is kaybeden
Yap
eleman
kalnl

d
(m)
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
Isl
iletkenlik
direnci
R
(m
2
K/W)
Is
geirgenlik
katsays
U
(W/m
2
K)
Is
kaybedilen
yzey
A
(m
2
)
Is
kayb
A x U
W/K
Taban (toprak
temasl)
RI
1)
0,170
Sert Odun lifi levha
6)
0,005 0,13 0,038
ap
2)
0,030 1,40 0,021
Is yaltm malzemesi
4)
0,040 0,030 1,333
Tesviye ap
2)
0,020 1,40 0,014
Hafif beton
5)
0,100 1,10 0,091
Re
1)
0
Toplam 1,667 0,5 x 0,6 326,21 97,86
Taban (ak
geit
zeri/kma)
RI
1)
0,170
ne yaprakl ahap
6)
0,01 0,13 0,077
ap
2)
0,020 1,40 0,014
Betonarme
5)
0,120 2,5 0,048
Is yaltm malzemesi
4)
0,040 0,035 1,143
Sva
2)
0,008 0,35 0,023
Re
1)
0,04
Toplam 1,515 0,66 42,15 27,82
D kap 4 7 28
D kap 4 2 8
kap 0,5 x 2 2 2
Pencere 2,4 174 417,6
Yap elemanlarndan iletim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb toplam = 1179,26
1
) EK F, izelge 7den alnacaktr.
2
) EK E Sra no 4ten alnmtr.
3
) EK E Sra no 7den alnmtr.
4
) EK E Sra no 10 dan alnmtr.
5
) EK E Sra no 5ten alnmtr.
6
7
)EK E Sra no 6dan alnmtr.
8
E AU = 1179,26 W/K
letim ve tanm yoluyla gerekleen s kayb ; HT = E AU + l Ul
Hv = 0,33 . nh . Vh = 0,33 x 0,8 x (0,8 x 4312) = 910,7 W/K
H = H
T
+ H
v
= 1179,26 + 910,7 = 2089,96 W/K
29
izelge 10 - Yllk stma enerjisi ihtiyac
Is kayb Is kazanlar
KKO
Kazan
kullanm
faktr
Istma
enerjisi
ihtiyac
Aylar
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
Toplam
H=HT+Hv u
i
-u
e
H(u
i
-u
e
) |
i
|
s
|
T
=|
i
+|
s
q
ay
Q
ay
(W/K) (K,C) (W) (W) (W) (W) (-) (-) (kJ)
Ocak 16,1 33.648 4.454 11.353 0,34 0,95 59.259.989
ubat 14,6 30.513 5.534 12.433 0,41 0,91 49.763.730
Mart 11,7 24.453 6.591 13.490 0,55 0,84 34.010.669
Nisan 6,2 12.958 7.345 14.244 1,10 0,60 11.434.867
Mays 1,0 2.090 8.522 15.421 7,38 0,13 0
Haziran 2.089,96 u
e
yksek 0 6.899 8.992 15.891 0 0 0
Temmuz u
e
yksek 0 8.740 15.639 0 0 0
Austos u
e
yksek 0 8.174 15.073 0 0 0
Eyll u
e
yksek 0 6.865 13.764 0 0 0
Ekim 4,9 10.241 5.572 12.471 1,22 0,56 8.442.766
Kasm 10,5 21.945 4.207 11.106 0,51 0,86 32.124.833
Aralk 15,2 31.767 3.899 10.798 0,34 0,95 55.751.069
Q
ay
= [H (u
i
- u
e
) - q (|
i,ay
+ |
s,ay
)] . t (J) (1k J = 0,278 x 10
-3
kWh)
Q
yl
= E Q
ay
= 250.787.923
Toplam s kayb Q
yl
= 0,278x10
-3
x 250.787.923 (kj) = 69.719 kWh
i,ay
s 5 . A
n
(W)
g,ay
= E r
i,ay
x g
i,ay
x I
i,ay
x A
i
Kazan kayp oran KKO
ay
= (|
i,ay
+ |
s,ay
) / H(u
i,ay
- u
e,ay
)
A
toplam
= 1715,56 m
2
V
brt
= 4312 m
3
ay
= 1 - e
(-1/KKOay)
rnek binadaki birim hacim bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Q
yl
/ V
brt
= 16,17 kWh/m
3

A
top
/V
brt
= 0,4 oran 2. blge iin Madde A.2 den alnan Q
= 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda

= 16,69 kWh/m
3
bulunur ve hesaplanan Q ile
karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
rnekte Q < Q

(16,17 < 16,69) olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn olmas
gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap metoduna
gre uygundur.
30
Ek A
A.1 En byk ve en kk A
top
/V
brt
oranlar iin stma enerjisi deerleri
A/V < 0,2 iin A/V > 1,05 iin
1. Blge
A
n
ile ilikili Q
1.DG
= 19,2 56,7 kWh/m,yl
V
brt
ile ilikili Q
1.DG
= 6,2 18,2 kWh/m
3
,yl
2. Blge
A
n
ile ilikili Q
2.DG
= 38,4 97,9 kWh/m,yl
V
brt
ile ilikili Q
2.DG
= 12,3 31,3 kWh/m
3
,yl
3. Blge
A
n
ile ilikili Q
3.DG
= 51,7 116,5 kWh/m,yl
V
brt
ile ilikili Q
3.DG
= 16,6 37,3 kWh/m
3
,yl
4. Blge
A
n
ile ilikili Q
4.DG
= 67,3 137,6 kWh/m,yl
V
brt
ile ilikili Q
4.DG
= 21,6 44,1 kWh/m
3
,yl
A.2 Blgelere ve ara deer A
top
/V
brt
oranlarna bal olarak snrlandrlan Q
I
nun
hesaplanmas
1. Blge
A
n
ile ilikili Q
1.DG
= 44,1 x A/V + 10,4 [kWh/m,yl]
V
brt
ile ilikili Q
1.DG
= 14,1 x A/V + 3,4 [kWh/m
3
,yl]
2. Blge
A
n
ile ilikili Q
2.DG
= 70 x A/V + 24,4 [kWh/m,yl]
V
brt
ile ilikili Q
2.DG
= 22,4 x A/V + 7,8 [kWh/m
3
,yl]
3. Blge
A
n
ile ilikili Q
3.DG
= 76,3 x A/V + 36,4 [kWh/m,yl]
V
brt
ile ilikili Q
3.DG
= 24,4 x A/V + 11,7 [kWh/m
3
,yl]
4. Blge
A
n
ile ilikili Q
4.DG
= 82,8 x A/V + 50,7 [kWh/m,yl]
V
brt
ile ilikili Q
4.DG
= 26,5 x A/V + 16,3 [kWh/m
3
,yl]
A.3 Blgelere gre en fazla deer olarak kabul edilmesi tavsiye edilen U deerleri
U
D
U
T
U
t
U
P
*
(W/mK) (W/mK) (W/mK) (W/mK)
1. Blge 0,70 0,45 0,70 2,4
2. Blge 0,60 0,40 0,60 2,4
3. Blge 0,50 0,30 0,45 2,4
4. Blge 0,40 0,25 0,40 2,4
* : Pencerelerin sl geirgenlik katsaylar( U
p
) Madde A.3te ve Madde A.4te verilmi olup pencerelerden
olan s kayplarnn en aza indirilmesi asndan U
p
deerinin kaplamal camlar kullanlarak 1,8 W/m
2
Ke
kadar drlecek ekilde tasarmlanmas tavsiye edilir. Dier kap ve pencere trleri iin TS 2164te
verilen 11.05.2000 revizyon tarihli izelge 6a ve izelge 6b kullanlarak sl geirgenlik katsaylar bulunur
ve hesaba katlr. Baz pencere tipleri iin TS 2164ten faydalanlarak bulunan U
p
deerleri Madde A.4te
verilmitir.
31
A.4 Baz pencere sistemlerinin Up deerleri
Trkiyedeki s blgelerine uygun
cam seiminde kullanlmak zere
hazrlanm pencere sl geirgenlik
(U
p
) katsaylar
W/mK
TEK
CAMLI
PENCERE
FT CAMLI PENCERE
(kaplamasz cam)
FT CAMLI LOW-E
KAPLAMALI PENCERE
ARA BOLUK (mm) ARA BOLUK (mm)
6 9 12 16 6 9 12 16
DORAMASIZ 5,7 3,3 3,0 2,9 2,7 2,6 2,1 1,8 1,6
D
O
R
A
M
A
T
AHAP DORAMA
(mee, dibudak/sert aalar)
5,1 3,3 3,1 3,0 2,8 2,8 2,3 2,2 2,0
AHAP DORAMA
(ine yaprakl yumuak aalar)
4,9 3,1 2,9 2,8 2,6 2,6 2,2 2,0 1,8
PLASTK DORAMA
(2 odackl)
5,2 3,4 3,2 3,0 2,9 2,9 2,4 2,3 2,1
PLASTK DORAMA
(3 odackl)
5,0 3,2 3,0 2,8 2,7 2,7 2,2 2,1 1,9
ALMNYUM DORAMA 5,9 4,0 3,9 3,7 3,6 3,6 3,1
3,0 2,8
ALMNYUM DORAMA
(yaltm kprl)
5,2 3,4 3,2 3,0 2,9 2,9 2,4 2,3 2,1
Aklamalar
- Bu izelge 11 Mays 2000 tarihinde revize edilen TS 2164 izelge 6a ve izelge 6b esas alnarak
hazrlanmtr.
- Bu izelgede yer almayan dier pencere sistemlerine ait sl geirgenlik katsaylar TS 2164te verilen
izelge 6a ve izelge 6bden yararlanlarak bulunabilir.
32
Ek B
B.1 Farkl amalarla kullanlan binalar iin hesaplamalarda kullanlacak aylk
ortalama i scaklk deerleri [u
i
(C)]
Istlacak binann ad Scakl (C)
1 Konutlar
19 2 Ynetim binalar
3 ve hizmet binalar
4 Otel, motel ve lokantalar
20
5 retim binalar
6 Tiyatro ve konser salonlar
7 Klalar
8 Ceza ve tutuk evleri
9 Mze ve galeriler
10 Hava limanlar
11 Hastaneler
22
12 Yzme havuzlar
26
13 malat ve atlye mahalleri
16
B.2 Farkl derece gn (dg) blgeleri iin s kayb ve youma hesaplamalarnda
kullanlacak aylk ortalama d scaklk deerleri [u
e
(
o
C) ]
1. Blge 2. Blge 3. Blge 4. Blge
OCAK 8,4 2,9 -0,3 -5,4
UBAT 9,0 4,4 0,1 -4,7
MART 11,6 7,3 4,1 0,3
NSAN 15,8 12,8 10,1 7,9
MAYIS 21,2 18,0 14,4 12,8
HAZRAN 26,3 22,5 18,5 17,3
TEMMUZ 28,7 24,9 21,7 21,4
AUSTOS 27,6 24,3 21,2 21,1
EYLL 23,5 19,9 17,2 16,5
EKM 18,5 14,1 11,6 10,3
KASIM 13,0 8,5 5,6 3,1
ARALIK 9,3 3,8 1,3 -2,8
33
Ek C
Btn derece gn blgeleri iin hesaplamalarda kullanlacak olan ortalama aylk gne nm iddeti
deerleri [W/m
2
]
Ocak ubat Mart Nisan Mays Haziran Temmuz Austos Eyll Ekim Kasm Aralk
I gney = 72 84 87 90 92 95 93 93 89 82 67 64
I kuzey = 26 37 52 66 79 83 81 73 57 40 27 22
I bat/dou = 43 57 77 90 114 122 118 106 81 59 41 37
Not - Ara ynlerin aylk ortalama gne nm iddeti deerleri olarak, hakim ynlerin deerleri, yatay camlamalarda ise Gney yn iin verilen deerler alnr.
34
Ek D
llere gre derece gn blgeleri
1. BLGE DERECE GN LLER
ADANA AYDIN MERSN OSMANYE
ANTALYA HATAY ZMR
li 2. Blgede olupda kendisi 1.Blgede olan belediyeler
AYVALIK (Balkesir) DALAMAN (Mula) FETHYE (Mula) MARMARS(Mula)
BODRUM (Mula) DATA (Mula) KYCEZ (Mula) MLAS (Mula)
GKOVA (Mula)
SAKARYA ANAKKALE KAHRAMAN MARA RZE TRABZON
ADIYAMAN DENZL KLS SAMSUN YALOVA
AMASYA DYARBAKIR KOCAEL SRT ZONGULDAK
BALIKESR EDRNE MANSA SNOP DZCE
BARTIN GAZ ANTEP MARDN ANLI URFA
BATMAN GRESUN MULA IRNAK
BURSA STANBUL ORDU TEKRDA
HOPA (Artvin) ARHAV (Artvin)
ABANA(Kastamonu) BOZKURT (Kastamonu) ATALZEYTN (Kastamonu)
NEBOLU (Kastamonu) CDE (Kastamonu) DOANYURT (Kastamonu)
AFYON BURDUR KARABK MALATYA
AKSARAY ANKIRI KARAMAN NEVEHR
ANKARA ORUM KIRIKKALE NDE
ARTVN ELAZI KIRKLAREL TOKAT
BLECK ESKEHR KIREHR TUNCEL
BNGL IDIR KONYA UAK
BOLU ISPARTA KTAHYA
POZANTI (Adana) KORKUTEL (Antalya)
MERZFON (Amasya) DURSUNBEY (Balkesir) ULUS (Bartn)
TOSYA (Kastamonu)
ARI ERZURUM KAYSER
ARDAHAN GMHANE MU
BAYBURT HAKKR SVAS
BTLS KARS VAN
ERZNCAN KASTAMONU YOZGAT
KELES (Bursa) EBNKARAHSAR (Giresun) ELBSTAN (K.Mara) MESUDYE (Ordu)
ULUDA (Bursa) AFN (K.Mara) GKSUN (K.Mara)
KII (Bingl) PLMR (Tunceli) SOLHAN (Bingl)
Not - Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri, bal bulunduklar belediyenin blgesinde saylr.
35
Ek E
Yap malzeme ve bileenlerinin birim hacim ktlesi, sl iletkenlik hesap
deeri (
h
) ve su buhar difzyon diren faktr ()
-
Sra No Malzeme veya bileenin eidi Birim hacim
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
1 DOAL TALAR
1.1 Kristal yapl pskrk ve metamorfik talar (mozaik vb.) > 2800
2600
3,5
2,3
10000
200 / 250
1.2 Tortul, sedimante talar (kum ta, traverten,
konglomeralar vb.)
2600 2,3 200 / 250
1.3 Gzenekli pskrk talar < 1600 0,55 15 / 20
1.4 Granit 2500-2700 2,8 10000
1.5 Bazalt 2700-3000 3,5 10000
1.6 Mermer 2800 3,5 10000
1.7 Al ta < 2600 2,3 200 / 250
1.8 Yapay talar 1750 1,3 40 / 50
1.9 Arduvaz 2000-2800 2,2 800 / 1000
2 DOAL ZEMNLER (doal nemlilikte)
2.1 Kum, kum-akl 1700-2200 2,0 50
2.2 Kil, alvyon 1200-1800 1,5 50
3 DKME MALZEMELER (hava kurusunda, zeri rtl
durumda)
3.1 Kum, akl, krma ta (mcr) 1800 0,70 3
3.2 Bims akl (TS 3234) < 1000 0,19 3
3.3 Yksek frn crufu < 600 0,13 3
3.4 Kmr crufu < 1000 0,23 3
3.5 Gzenekli doal ta mcrlar < 1200
< 1500
0,22
0,27
3
3
3.6 Genletirilmi perlit agregas (TS EN 14316-1) < 100
100 < 400
0,060
0,16
3
3

-
Not: Bu ekte; TS 825 standardnda tanmlanan hesaplamalarda kullanlmak zere; sl iletkenlik gruplar
ve/veya birim hacim ktlesine bal olarak yap ve yaltm malzemelerinin sl iletkenlik hesap
deerleri ile su buhar difzyon diren faktrleri yer almakta olup, yap projesi burada verilen tasarm
sl iletkenlik deerlerine gre hesaplanacaktr. Ancak, Bayindirlik ve Iskan Bakanlii Tarafindan
yetkilendirilen bir uygunluk deerlendirme kuruluu tarafindan belgelenmi tasarm sl deeri
beyan, baka bir temel gerek ile ngrlen artlar etkilemedii ve mal sahibinin tbi olduu, hale
Kanunu veya zel szlemeler gibi hukuki gereklere zarar getirmedii mddete sorumluluu rn
imalats tarafndan stlenilmesi halinde, yap projesinde kullanlabilir.
36
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
3.7 Genletirilmi mantar paracklar < 200 0,055 3
3.8 Polistiren, sert kpk paracklar 15 0,050 3
3.9 Testere ve planya tala 200 0,070 2
3.10 Saman 150 0,058 3
4 SIVALAR, APLAR VE DER HAR TABAKALARI
4.1 Kire harc, kire-imento harc 1800 1,0 15 / 35
4.2 imento harc 2000 1,60 15 / 35
4.3 Al harc, kireli al harc 1400 0,70 10
4.4 Sadece al kullanarak (agregasz) yaplm sva 1200 0,51 10
4.5 Al harl ap 2100 1,20 15 / 35
4.6 imento harl ap 2000 1,40 15 / 35
4.7 Dkme asfalt kaplama 2100 0,70 50000
4.8 Anorganik esasl hafif agregalardan yaplm sva
harlar
800
900
1000
0,30
0,35
0,38
4.9 Genletirilmi perlit agregasyla yaplan svalar ve har
ve tabakalar
400
500
600
700
800
0,14
0,16
0,20
0,24
0,29
4.10 Is yaltm svalar (TS EN 998-1e uygun)
Isl iletkenlik grubu 070 olan svalar
200
0,070
5/20
Isl iletkenlik grubu 080 olan svalar 0,080
4.11 Reine ile uygulanan sva 1 100 0,70 50/200
5 BETON YAPI ELEMANI
(Bu blmde yer alan elemanlar tek bana bir yap
elemann ifade etmektedir. Yap elemannn bir rg
harc kullanlarak uygulanmas durumunda h
deerleri Sra no: 7 den alnmaldr.)
37
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
5.1 Normal beton (TS 500e uygun), doal agrega veya
mcr kullanlarak yaplm betonlar
Donatl
Donatsz
2400
2200
2,50
1,65
80 - 130
70 / 120
5.2 Kesif dokulu hafif betonlar, (agregalar aras boluksuz)
donatl veya donatsz
5.2.1 Gzenekli hafif agregalar kullanlarak ve kuvars kumu
katlmakszn yaplm betonlar (TS 1114 EN 13055-1'e
uygun agregalarla
6)
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
1800
2000
0,39
0,44
0,49
0,55
0,62
0,70
0,79
0,89
1,00
1,30
1,60
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
5.2.2 Sadece genletirilmi perlit kullanlarak ve kuvars kumu
katlmakszn yaplm betonlar (TS 3649'a uygun)
6)
300
400
500
600
700
800
900
1000
1200
1400
1600
0,10
0,13
0,15
0,19
0,21
0,24
0,27
0,30
0,35
0,42
0,49
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
70 / 150
5.3 Tuvenan hlindeki hafif agregalarla yaplan hafif
betonlar (agregalar aras boluklu)
5.3.1 Gzeneksiz agregalar kullanlarak yaplm betonlar 1600
1800
2000
0,81
1,10
1,40
3-10
3-10
5-10
5.3.2 Gzenekli hafif agregalar kullanlarak kuvartz kumu
katlmadan yaplm betonlar
6)
600
700
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
0,22
0,26
0,28
0,36
0,46
0,57
0,75
0,92
1,20
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5.3.3 Yalnz doal bims kullanlarak ve kuvars kumu
katlmadan yaplm betonlar
400
450
500
550
600
650
700
0,12
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,20
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
38
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
750
800
900
1000
1100
1200
1300
0,22
0,24
0,27
0,32
0,37
0,41
0,47
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5.4 Organik bazl agregalarla yaplm hafif betonlar
5.4.1 Ahap testere veya planya tala betonu 400
600
800
1000
1200
0,14
0,19
0,25
0,35
0,44
5-15
5-15
5-15
5-15
5-15
5.4.2 eltik kap betonu 600
700
0,14
0,17
5-15
5-15
5.5 Buharla sertletirilmi gaz betonlar (TS EN 771-4'e
uygun yap elemanlar dhil)
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
900
1000
0,11
0,13
0,15
0,15
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
0,29
0,31
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
6 YAPI PLAKALARI VE LEVHALAR
6.1 Gaz beton yap levhalar (TS EN 771-4'e uygun
plakalar)
6.1.1 Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilen
levhalar
400
500
600
700
800
0,20
0,22
0,24
0,27
0,29
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
6.1.2 nce derzli veya zel yaptrc kullanlarak yerletirilen
levhalar
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
39
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
6.2 Hafif betondan duvar plakalar 800
900
1000
1200
1400
0,29
0,32
0,37
0,47
0,58
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
6.3 Aldan duvar levhalar ve bloklar (gzenekli, delikli,
dolgu veya agregal olanlar dhil) (TS 451 EN 12859,
TS EN 520, TS 1474'e uygun)
750
900
1000
1200
0,35
0,41
0,47
0,58
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
6.4 Genletirilmi perlit agregas katlm al duvar levhalar
(TS EN 13169a uygun)
600
750
900
0,29
0,35
0,41
5 / 10
5 / 10
5 / 10
6.5 Al karton plakalar (TS EN 520ye uygun) 800 0,25 8 / 25
7 KGR DUVARLAR (har fugalar- derzleri dhil)
7.1 Tula duvarlar
7.1.1 TS EN 771-1e uygun tulalarla yaplan kgir duvarlar,
dolu klinker, dey delikli klinker,
(TS 4562) seramik klinker (TS 2902)
1800
2000
2200
2400
0,81
0,96
1,20
1,40
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.2 TS EN 771-1e uygun dolu veya dey delikli tulalarla
duvarlar
1200
1400
1600
1800
2000
2200
2400
0,50
0,58
0,68
0,81
0,96
1,20
1,40
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.3 Dey delikli tulalarla duvarlar (TS EN 771-1'e uygun AB
snf tulalarla, normal derz veya har cepli)
7.1.3.1 Normal har kullanarak AB snf tulalarla yaplan
duvarlar
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
0,32
0,33
0,35
0,36
0,38
0,39
0,41
0,42
0,44
0,45
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.3.2 TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m
3
n
altnda olan har kullanlarak AB snf tulalarla yaplan
duvarlar
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
0,27
0,28
0,30
0,31
0,33
0,34
0,36
0,37
0,38
0,40
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.4 Dey delikli hafif tularlarla duvarlar (TS EN 771-1'e
uygun W snf tulalarla, normal derz veya har cepli)
40
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
7.1.4.1 Normal har kullanlarak W snf tulalarla yaplan
duvarlar
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
0,26
0,27
0,28
0,29
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
3
n
altnda olan har kullanlarak W snf tulalarla yaplan
duvarlar
550
600
650
700
750
800
850
900
950
1000
0,19
0,20
0,20
0,21
0,22
0,23
0,23
0,24
0,25
0,26
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.1.5 Yatay delikli tulalarla yaplan duvarlar (TS EN 771-1) 600
700
800
900
1000
0,33
0,36
0,39
0,42
0,45
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.2 Kire kum ta duvarlar (TS 808 EN 771-2'ye uygun) 700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
2200
0,35
0,40
0,44
0,50
0,56
0,70
0,79
0,99
1,10
1,30
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
15 / 25
15 / 25
15 / 25
15 / 25
7.3 Gaz beton duvar bloklar ile yaplan duvarlar (TS EN
771-4e uygun)
7.3.1 Normal derz kalnlnda ve normal harla yerletirilmi
bloklarla yaplan duvarlar
400
450
500
550
600
650
700
800
0,20
0,21
0,22
0,23
0,24
0,25
0,27
0,29
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.3.2 TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m
3
n
altnda olan har kullanlarak veya zel yaptrcsyla
yerletirilmi (blok uzunluunun en az 500 mm olmas
artyla) gaz beton bloklarla yaplan duvarlar
350
400
450
500
550
600
650
700
750
800
0,11
0,13
0,15
0,16
0,18
0,19
0,21
0,22
0,24
0,25
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
41
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
7.4 Beton briket veya duvar bloklar ile yaplan duvarlar
7.4.1 Hafif betondan dolu briket veya dolu bloklarla yaplan
duvarlar (TS 406'ya uygun ve kuvars kumu
katlmakszn yaplm briket ve bloklarla)
5)
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
0,31
0,32
0,33
0,34
0,35
0,37
0,40
0,43
0,46
0,54
0,63
0,74
0,87
0,99
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
7.4.2 Doal bims betondan dolu bloklarla yaplan duvarlar
(TS EN 771-3'e uygun DDB tr bloklarla, kuvars kumu
katlmakszn yaplm)
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
1800
2000
0,28
0,29
0,30
0,31
0,32
0,33
0,36
0,39
0,42
0,49
0,57
0,62
0,68
0,74
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
10 / 15
10 / 15
10 / 15
3
n
altnda olan har kullanlarak doal bims betondan dolu
bloklarla yaplan duvarlar (TS EN 771-3'e uygun DDB
tr bloklarla, kuvars kumu katlmakszn yaplm)
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
0,23
0,24
0,25
0,26
0,27
0,28
0,30
0,32
0,35
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.4.4 Kuvars kumu katlmakszn doal bimsle yaplm
betondan zel yarkl dolu duvar bloklaryla yaplan
duvarlar (TS EN 771-3'e uygun SW tr bloklarla)
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
0,18
0,20
0,21
0,22
0,23
0,25
0,27
0,30
0,32
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
3
n
altnda olan har kullanlarak kuvars kumu katlmakszn
doal bimsle yaplm betondan zel yarkl dolu duvar
bloklaryla yaplan duvarlar (TS EN 771-3'e uygun SW
450
500
550
600
0,16
0,17
0,18
0,19
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
42
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
tr bloklarla) 650
700
800
900
1000
0,20
0,21
0,23
0,26
0,29
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.4.6 Genletirilmi perlit betonundan dolu bloklarla yaplan
duvarlar (kuvartz kumu katlmakszn yaplm bloklarla)
(TS EN 14316-1e uygun agregayla TS 406'ya uygun
olarak yaplm bloklarla
6
)
500
600
700
800
0,26
0,29
0,32
0,35
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
7.5 Boluklu briket veya bloklarla yaplan duvarlar
7.5.1 Hafif betondan boluklu bloklarla yaplan duvarlar
(kuvars kumu katlmakszn TS EN 771-3e uygun BDB
tr bloklarla)
7.5.1.1 Hafif betondan boluklu bloklarla yaplan duvarlar
(kuvars kumu katlmakszn TS EN 771-3e uygun BDB
tr bloklarla)
1 sra boluklu; genilik 115 mm,
< 2 sra boluklu; genilik < 240 mm,
< 5 sra boluklu genilik < 425 mm,
6 sra boluklu; genilik < 490 mm
olan bloklarda
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
1400
1600
0,28
0,29
0,31
0,32
0,34
0,36
0,41
0,46
0,52
0,60
0,72
0,76
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
3
n
altnda olan har kullanlarak hafif betondan boluklu
bloklarla yaplan duvarlar (kuvars kumu katlmakszn
TS EN 771-3e uygun BDB tr bloklarla)
< 2 sra boluklu; genilik < 240 mm ,
< 5 sra boluklu genilik < 490 mm,
450
500
550
600
650
700
800
900
1000
1200
0,23
0,25
0,27
0,28
0,30
0,32
0,36
0,40
0,52
0,60
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
5 / 10
43
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
6 sra boluklu; genilik < 490 mm
olan bloklarda
1400
1600
0,72
0,75
5 / 10
5 / 10
7.5.2 Normal betondan boluklu briket ve bloklarla yaplan
duvarlar (TS 406'ya uygun)
7.5.2.1 2 sra boluklu; genilik < 240 mm ,
3 sra boluklu; genilik < 300 mm,
4 sra boluklu; genilik < 365 mm,
olan bloklarda
<1800 0,92 20 - 30
7.5.2.2 2 sra boluklu; genilik = 300 mm,
3 sra boluklu; genilik = 365 mm,
olan bloklarda
<1800 1,3 20 - 30
7.6 Doal talarla rlm moloz ta duvarlar
Tan birim hacim ktlesi ;
< 1600 kg/m
3
> 1600,< 2000 kg/m
3
> 2000,< 2600 kg/m
3
> 2600 kg/m
3
0,81
1,16
1,74
2,56
8 AHAP VE AHAP MAMULLER
8.1 Ahap
8.1.1 ne yaprakl aalardan elde edilmi olanlar
600 0,13 40
8.1.2 Kayn, mee, dibudak
800 0,20 40
8.2 Ahap mamulleri
8.2.1 Kontrplk (TS 4645 EN 636), kontrtabla (TS 1047)
800 0,13 50 - 400
8.2.2 Ahap yonga levhalar
8.2.2.1 Yatk yongal levhalar (TS EN 309, TS EN 12369-1)
700 0,13 50 / 100
8.2.2.2 Dik yongal levhalar (TS 3482)
700 0,17 20
8.2.3 Odun lifi levhalar
8.2.3.1 Sert (TS 64-2 EN 622-2ye uygun) ve orta sert (TS 64-3
EN 622-3e uygun) odun lifi levhalar
600
800
1000
0,13
0,15
0,17
70
70
70
44
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
8.2.3.2 Hafif odun lifi levhalar < 200
< 300
0,046
0,058
5
5
9 KAPLAMALAR
9.1 Deme kaplamalar
9.1.1 Linolyum
1200 0,17 800-1000
9.1.2 Mantarl linolyum 700 0,08
9.1.3 Sentetik malzemeden kaplamalar
(rnein PVC)
1500 0,23
9.1.4 Hal vb. kaplamalar 200 0,06
9.2 Suya kar yaltm kaplamalar
9.2.1 Mastik asfalt kaplama > 7 mm
2000 0,70
9.2.2 Bitm ve bitm emdirilmi kaplamalar
9.2.2.1 Armatrl bitml pestiller (membranlar)
Bitml karton
Cam tl armatrl bitml pestil
0,01 mm Alminyum folyolu bitml pestil
Cam tl armatrl polimer bitml membran
Polimer bitml su yaltm rtleri
1100
1200
900
2000
2000-5000
0,19
0,19
0,19
0,19
0,19
2000
14000
100000
14000
20000
9.2.3 Armatrl veya armatrsz plastik pestil ve folyolar
Polietilen folyo
PVC rt
PIB polyisobtilen rt
ECB etilen kopolimer rt
EPDM etilen propilen kauuk rt
1000
1200
1600
1000
1200
0,19
0,19
0,26
0,19
0,30
80000
42000
300000
80000
100000
10 ISI YALITIM MALZEMELER
10.1 Ahap yn levhalar TS EN 13171 16)
Kalnlk d < 25 mm
Kalnlk d 25 mm
Isl iletkenlik gruplar
065
070
075
080
085
090
460-650
360-460
0,150
0,065
0,070
0,075
0,080
0,085
0,090
2-5
2-5
10.2 Yerinde imal edilmi kpk malzemeler
45
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
10.2.1 Poliretan (PUR) - (DIN 18159-1e uygun)
035
040 (>45)
0,035
0,040 30-100
10.2.2 Reine - formaldehit kp (UF) (DIN 18159-2ye
uygun)
035
040
(10)
0,035
0,040 1-3
10.3 Sentetik kpk malzemeler
10.3.1 Genletirilmi polistiren kpk (PS) levhalar
10.3.1.1 Polistiren Parackl kpk - TS 7316 EN 13163'e
uygun
035
040
15
20
30
0,035
0,040
20-50
30-70
40-100
10.3.2 Ekstrde polistiren kpk (XPS) levhalar
10.3.2.1 Ekstrde polistiren kp - TS 11989 EN 13164'e uygun
030
035
040
( 25) 0,030
0,035
0,040
80-250
10.3.2.2
Ekstrde polistiren kp -TS 11989 EN 13164'e uygun
- Bina su yaltmnn d tarafnda 8) rnein at
rtsnn 9)
030
035
040
( 30) 0,030
0,035
0,040
80-250
10.3.3
Poliretan sert kpk (PUR) levhalar
10.3.3.1 Poliretan sert kpk (TS 10981 ve TS EN 13165e uygun)
025
030
035
040
( 30)
0,025
15)
0,030
0,035
0,040
30-100
10.4 Fenol reinesinden sert kpk (PF) levhalar
10.4.1 Fenolik sert kpk - TS EN 13166'ya uygun
46
ktlesi
1,2)
kg/m
3
Isl iletkenlik
hesap deeri
h
3)
W/mK
Su buhar
difzyon
diren
faktr
4)
030
035
040
045
( 30)
0,030
0,035
0,040
0,045
10-50
10.5 Mineral ve bitkisel lifli s yaltm malzemeleri (cam yn,
ta yn vb.) TS 901-1 EN 13162 10) 'ye uygun
035
040
045
050
(8-500) 0,035
0,040
0,045
0,050
1
10.6 Cam kp
10.6.1 Cam kp TS EN 13167'ye uygun
045
050
055
060
(100-150)
0,045
0,050
0,055
0,060
11)
10.6.2 Cam kp - bina su yaltmnn d tarafnda
045
050
055
(110-150) 0,045
0,050
0,055
11)
10.7 Ahap lifli s yaltm levhalar - TS EN 13168'e uygun
035
040
045
050
055
060
065
070
(110-450)
0,035
0,040
0,045
0,050
0,055
0,060
0,065
0,070
5
10.8 Mantar yaltm malzemeleri
Mantar levhalar - TS 304 EN 13170'e uygun
045
050
055
(80-500) 0,045
0,050
0,055
5-10
1) Bu Ekte verilen birim hacim ktleleri, bir yap malzeme veya bileeninin gerek birim hacim ktlesinden farkl
olabilir. Bu gibi durumlarda gz nnde bulundurulacak sl iletkenlik hesap deeri, esas malzemenin (mesel,
tula duvarda tulann) kuru durumdaki birim hacim ktlesine (varsa iindeki boluk ve delikler dhil birim
hacim ktlesi) en yakn, ancak ondan daha byk olan birim hacim ktlesi iin verilen deerdir. Bir malzeme
veya bileen iin sadece bir birim hacim ktlesine bal olarak daha dk veya ayn sl iletkenlik hesap
deeri verilmise, malzeme veya bileenin gerek birim hacim ktlesi farkl da olsa bu ekteki daha dk
olmayan deer geerlidir. Gerektiinde, yap malzeme veya bileenlerinin birim alan ktlelerinin hesabnda
da bu ekteki birim hacim ktleleri yukardaki esaslara gre gz nnde bulundurulur.
2) 10 sra numaral s yaltm malzemeleri blmnde parantez iinde verilen younluk deerleri sadece birim
alana tekabl eden ktlenin belirlenmesi amacyla verilmitir (mesel, yaz artlarnda yaplan sl korumann
dorulanmas durumunda).
47
3) Baz gevek dokulu malzemeler kullanld yerlerde, zerine gelen ykler sonucu skabilirler (mesel
deme kaplamas altndaki gevek dokulu yaltm tabakalar gibi). Bu gibi durumlarda malzemenin skm
olarak birim hacim ktlesi, bu malzeme iin bu ekte verilen birim hacim ktlesi deerinden daha byk
deilse, verilen sl iletkenlik hesap deerleri aynen geerlidir. Ancak yaplacak sl geirgenlik direnci
hesaplarnda, malzemenin skm durumdaki kalnlnn gz nnde bulundurulmas gerekir. Ayrca,
gevek dokulu veya skabilir malzemeler zerine yaplacak kaplamalarn, zerlerine gelecek sabit ve
hareketli ykleri, zarar grmeden tayacak ekilde seilmesine ve uygulanmasna zen gsterilmelidir.
4) M () deerlerinin kullanm ile ilgili olarak malzeme imalatsnn TSE belgeli tek deer olarak beyan yok
ise, yap bileenleri iin her durumda verilen aralk deerlerinden kk olan alnr ve hesaba katlr. lve
olarak, bina kabuunun d tarafnda yer alan malzemeler iin nn deeri olarak verilen byk deer
alnabilir. Yap konstrksiyonu iin uygun olmayan deerler her defasnda gz ard edilir.
5) TS EN 998-2ye uygun ve younluu 1000 kg/m
3
n altnda olan hafif rg harc kullanlmas durumunda, bu
ekte; TS 406 kapsamnda yer alan briket ve bloklarla yaplan duvarlar iin verilen sl iletkenlik hesap
deerleri 0,06 W/mK kadar azaltlabilir.
6) Kuvartz kumu katlmadan yaplm beton elemanlar iin verilen sl iletkenlik hesap deerleri, kuvartz kumu
katlmas durumunda % 20 arttrlarak uygulanr.
7) Bir yap bileeni veya eleman birden fazla, deiik sl iletkenlik hesap deerine sahip malzemeden meydana
geliyorsa, o yap bileeni veya elemannn sl iletkenlii hesap deeri; her bir malzemenin kalnlklar ve
alan/uzunluklar dikkate alnarak sl geirgenlik direnleri hesaplanr, bylece yzey yzde (%) veya
uzunluk yzde (%) oranlarna gre ortalama sl iletkenlik deerleri bulunur ve bileen veya elemann
boyutlarna gre derz durumlar da gz nnde bulundurularak hesaplanr.
8) TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, toprak temasl perde duvar yaltmnda, WD
12)
veya WS
13)
tipi uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir:
- Is yaltm plakalarnn her iki yzde zrhl olmaldr.
- Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm
2
(300 kPa) olmaldr.
- TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr.
9) TS 11989 EN 13164te belirtilen zelliklere ilveten, ters teras at yaltmnda, WD
12)
veya WS
13)
tipi
uygulamalarda aadaki zellikler gereklidir.
- Basma mukavemeti %10 ekil bozukluunda > 0,30 N/mm
2
(300 kPa) olmaldr.
- TS EN 12088e gre difzyonla su emme oran 50C il 1C arasnda % 3ten az olmaldr.
- Is yaltm levhalarnn kenar profili binili (lmbal) olmaldr.
10) Ses yaltm malzemelerinin ambaljlarnn zerinde sl iletkenlik grup deerleri verilmelidir.
11) Pratik buhar geirmezlii deeri Sd 1500 mdir (TS EN 12086 veya TS EN ISO 12572).
12) WD: Darbe ses yaltmnn aranmad yke maruz kalan demelerde veya scak atlarda nefes alan su
yaltm membran altnda kullanlan s yaltm malzemeleri.
13) WS: zel uygulamalar iin yke maruz kaldnda daha byk dayanm deerlerine sahip olan s yaltm
malzemeleri (rnein otopark katlarnda).
14) Bu Ekin 10uncu maddesinde verilen sl iletkenlik grubu tayini ile belirlenecek olan malzemelerin sl iletkenlik
hesap deerinin ara deerlerde olmas halinde, kendisinden byk olan ilk grupta olduu varsaylr ve hesaba
katlr.
15) Sadece iki tabaka arasna pskrtme metoduyla yaplan uygulamalar iin kullanlr.
16) Kalnl 15 mmden kk olan ahap yn levhalar, sl iletkenlik hesaplamalarnda dikkate alnmaz.
48
Ek F
Yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki ve snrlandrlmas
F.1 Giri
Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmas dolaysyla farkl ksmi buhar
basnlar meydana gelir. Bu basn fark nedeniyle havadaki buhar moleklleri s akm ile ayn ynde
hareket ederek yap eleman gzeneklerinden geer ve d ortama ulamaya alr. Su buhar bu geii
srasnda yap eleman ierisinde, doyma scaklnda veya daha dk scaklkta bir yzeyle temas ederse,
bir ksm youarak su hline geer ve yap eleman ierisinde veya yzeyinde birikerek yapya zarar verir.
Yap eleman yzeyindeki youma kendisini siyah lekeler, kf, mantar vb. organizma oluumu ile
gstererek, insan sal ve ortamn konfor artlarn olumsuz etkiler ve yap malzemesinde hasarlarn
olumasna neden olur. Yap elemanlar arasnda meydana gelen youma ise; zellikle yaplarn tayc
ksmlarndaki donatlarn paslanarak ilev ve dayanmlarnn zamanla azalmas neticesinde yap mr ve
deprem dayanmnn olumsuz ynde etkilenmesine neden olmaktadr. Ayrca youma; yap elemanlarnn
rmesi, btnlklerinin bozulmas ve s kayplarnn artmasna da neden olur.
Yukarda bahsedilen olumsuz sonularn ortadan kaldrlmas iin, bu standardda tarif edilen hesap
metoduna gre yap elemanlarndan buhar geiinin tahkiki, snrlandrlmas ve neticelerin raporlanmas
gerekmektedir. Bylece salkl ve konforlu bir yaam ile uzun mrl binalarn yansra nemli oranda enerji
tasarrufu da elde edilmi olacaktr.
F.2 Hesap metodu
Bu blmde kullanlan hesap metodu su buhar difzyonundan dolay yap elemanlar arasndaki youma
riskinin deerlendirilmesi Ile ilgili metod belirlemektedir.
Kullanlan metod, yapm aamasndaki suyun kuruduunu kabul eder ve aada verilen bir grup fiziksel
olguyu gz nne almaz:
a) Isl iletkenliin, nem miktar ile bamll,
b) Serbest kalan ve emilen gizli s,
c) Nem miktarna bal olarak malzeme zelliklerinin deiimi,
d) Kapiler emme ve malzeme ierisinden sv nem (su) geii,
e) atlaklar veya hava blmleri arasndaki hava hareketleri,
f) Malzemelerin higroskopik nem kapasiteleri.
Yap malzemelerinin kalnlklar, s geii ve su buhar difzyonuna gsterdikleri diren ve malzemelerin
dizili sras, yap malzemeleri ierisindeki oluan scaklk dalm, yapnn kullanm amac ve yapnn
bulunduu blgenin iklim artlar youma oluumuna etki eden temel faktrlerdir. Hesaplamalarda kullanlan
giri verileri aada tanmlanmtr.
F.2.1 Malzeme ve mamul zellikleri
Isl iletkenlik hesap deeri
h
" ve su buhar diffzyon diren faktr homojen malzemeler iin
kullanlabilirken, sl diren R ve su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl S
d
, ncelikle
kompozit mamul veya sistemlerde kullanlr. Btn yap malzemelerinin sl iletkenlik hesap deerleri ve su
buhar difzyon diren faktrleri Ek Eden alnmaldr.
Hava tabakalar iin R, izelge 2den alnr. Hava tabakasnn S
d
deeri kalnlk ve eimden bamsz olarak
0,01 m olarak kabul edilir.
F.2.2 ve d ortam artlar
Hesaplamalar iin aadaki scaklk ve bal nem deerleri kullanlmaldr.
a) D hava scaklklar: D hava scaklklar Madde B.2de verilmitir.
b) Yap bileenlerine temas eden toprak scakl: Madde B.2de verilen ortalama scaklk deerleri
kullanlr.
49
c) hava scakl: Binann kullanm amacna uygun olarak Madde B.1de verilen i scaklk deerleri 1C
arttrlarak kullanlr. rnein; konut, ofis veya benzer artlara sahip dier binalarda i ortam havasnn
scakl 20C (19+1) alnacaktr.
d) Bal Nem:
- ortamn bal nemi; doal havalandrma yaplan binalarda % 65, mekanik havalandrma yaplan
binalarda % 55 olarak alnr.
- D ortamn bal nemi; il ve ilelere ait deerler Ek Gde verilmitir (ekte yer almayan belediyeler, bal
olduklar ile veya illere ait bal nem deerlerini kullanacaktr).
- Toprak temasl yap blmlerinde yaplan youma tahkiklerinde topran (d ortamn) bal nemi
i
=%100 olarak alnacaktr.
F.2.3 zel durumlar
Binann kullanm amac ve iletme artlarna uygun olarak zel artlar gerektiren yaplarda (yzme havuzlar,
tekstil fabrikalarnn imalat blmleri, vb. yaplar) i ortam artlar iin yukarda verilen kabuller
kullanlmamaldr. Bu durumda, yapya uygun olarak belirlenen tasarm deerleri kullanlmaldr.
F.2.4 Tarifler
F.2.4.1 Kabul edilebilir en dk scaklk deeri
Kf oluumunun balamamas ve konfor artlarnn bozulmamas iin i yzey scakl u
yi,en dk
, Ek Fde
verilen 2.2.c) maddesine gre kabul edilen i ortam scaklk deerlerinden (at, duvar vb. btn yzeyler
iin) en fazla 3 C, dk olacak ekilde tasarmlanmaldr. Bu artn saland, rnekte verildii ekilde yap
elemannn scaklk tablosunda gsterilmelidir.
F.2.4.2 Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl
Bir yap eleman katmannn su buharnn geiine gsterdii dirence edeer direnci gsteren hareketsiz
hava tabakasnn kalnl olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr.
d . s
d
= ........................................................................................ (F.1)
Burada;
S
d
: Su buhar difzyonu e deer hava tabakas kalnl (m),

: Su buhar difzyon direnci katsays (birimsiz),
d

: Yap malzemesi tabakasnn kalnl (m)
dr.
F.2.4.3 Bal nem
Hava iindeki, ayn scaklktaki ksmi su buhar basncnn, doymu durumdaki su buhar ksmi basncna
oran olarak tanmlanr ve aadaki eitlik ile hesaplanr.
s
p
p
= .......................................................................................... (F.2)
Burada;
p : Ksmi su buhar basnc (Pa),
: Bal nem (birimsiz),
p
s
: u scaklndaki, doymu su buhar basnc (Pa), (izelge F.1
1
)
dr.
Bal nem (), bir ondalk kesir hlinde denklemde yer almaldr.
F.2.4.4 Yzeyin kritik nemi
Yzeyin bozulmasna, zellikle kf oluumuna neden olan yzeydeki bal nem olarak tanmlanr. Bal nem
deerinin, ksa sreler iin bile % 80 ve stndeki bir oranda yksek olmas durumunda, yzeylerde kf
oluma riski vardr.

1
Doymu su buhar basnc (p
s
) ayn zamanda eitlik 5 ve eitlik 6 kullanlarak yaklak olarak hesaplanabilir.
50
F.2.4.5 Doymu buhar basnc ve scakl
Doymu buhar basncnn bir fonksiyonu olarak scaklk, aada verilen denklemler ile bulunabilir.

|
.
|
\
|
|
.
|
\
|
=
5 , 610
log 269 , 17
5 , 610
log 3 , 237
s
e
s
e
p
p
u Pa 5 , 610 p
s
> iin (F.3)
|
.
|
\
|
|
.
|
\
|
=
5 , 610
log 875 , 21
5 , 610
log 5 , 265
s
e
s
e
p
p
u Pa 5 , 610 p
s
< iin (F.4)
Bir dier seenek ise eitlik 5 ve eitlik 6ya gre doymu buhar basnc deerinden scakl bulmak iin p
s
(doyma basnc) ile u (scaklk) arasndaki ilikiyi gsteren bir tablo veya bir grafik hazrlanmasdr.
u
u
+
=
3 . 237
. 269 . 17
5 , 610 e p
s
u 0 C iin (F.5)
u
u
+
=
5 . 265
. 875 . 21
5 , 610 e p
s
u < 0 C iin (F.6)
eitlik 5 ve eitlik 6; scakln fonksiyonu olarak suyun doymu buhar basncn veren ampirik eitliklerdir. Bu
eitliklerin yerine doymu su buhar tablolar da kullanlabilir. izelge 1de 30,9 C il (- 20,9C) arasndaki
scaklklarda doymu su buhar basnc deerleri tablo hlinde verilmitir.
F.2.4.6 Yzeysel sl iletim direnci
Youma tahkiki hesaplamalarnda yap elemanlar i ve d yzeylerindeki yzeysel sl iletim diren
deerleri iin R
i
= 0,25 m
2
K/W ve R
e
= 0,04 m
2
K/W deerleri kullanlmaldr.
51
izelge F.1 - (30,9 C) il (- 20,9 C) arasndaki scaklklarda doymu su buhar basnc
Doymu su buhar basnc (Pa)
Scaklk C ,0 ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9
30 4241 4265 4289 4314 4339 4364 4389 4414 4439 4464
29 4003 4026 4050 4073 4097 4120 4144 4168 4192 4216
28 3778 3800 3822 3844 3867 3889 3912 3934 3957 3980
27 3563 3584 3605 3626 3648 3669 3691 3712 3734 3756
26 3359 3379 3399 3419 3440 3460 3480 3501 3522 3542
25 3166 3185 3204 3223 3242 3261 3281 3300 3320 3340
24 2982 3000 3018 3036 3055 3073 3091 3110 3128 3147
23 2808 2825 2842 2859 2876 2894 2911 2929 2947 2964
22 2642 2659 2675 2691 2708 2724 2741 2757 2774 2791
21 2486 2501 2516 2532 2547 2563 2579 2594 2610 2626
20 2337 2351 2366 2381 2395 2410 2425 2440 2455 2470
19 2196 2210 2224 2238 2252 2266 2280 2294 2308 2323
18 2063 2076 2089 2102 2115 2129 2142 2155 2169 2182
17 1937 1949 1961 1974 1986 1999 2012 2024 2037 2050
16 1817 1829 1841 1852 1864 1876 1888 1900 1912 1924
15 1704 1715 1726 1738 1749 1760 1771 1783 1794 1806
14 1598 1608 1619 1629 1640 1650 1661 1672 1683 1693
13 1497 1507 1517 1527 1537 1547 1557 1567 1577 1587
12 1402 1411 1420 1430 1439 1449 1458 1468 1477 1487
11 1312 1321 1330 1338 1347 1356 1365 1374 1383 1393
10 1227 1236 1244 1252 1261 1269 1278 1286 1295 1303
1147 1155 1163 1171 1179 1187 1195 1203 1211 1219
1072 1080 1087 1094 1102 1109 1117 1124 1132 1140
1001 1008 1015 1022 1029 1036 1043 1050 1058 1065
935 941 948 954 961 967 974 981 988 994
872 878 884 890 897 903 909 915 922 928
813 819 824 830 836 842 848 854 860 866
757 763 768 774 779 785 790 796 801 807
705 710 715 721 726 731 736 741 747 752
656 661 666 671 676 680 685 690 695 700
611 615 619 624 629 633 638 642 647 652
611 616 621 626 631 636 641 647 652 657
1 562 567 571 576 581 586 591 596 601 605
2 517 521 526 530 535 539 544 548 553 557
3 475 479 484 488 492 496 500 504 509 513
4 437 441 444 448 452 456 460 464 468 471
5 401 405 408 412 415 419 422 426 430 433
6 368 371 375 378 381 384 388 391 394 398
7 338 341 344 347 350 353 356 359 362 365
8 309 312 315 318 320 323 326 329 332 335
9 283 286 288 291 294 296 299 301 304 307
10 259 262 264 266 269 271 274 276 278 281
11 237 239 241 244 246 248 250 252 255 257
12 217 219 221 223 225 227 229 231 233 235
13 198 200 202 203 205 207 209 211 213 215
14 181 182 184 186 187 189 191 193 194 196
15 165 166 168 169 171 173 174 176 177 179
16 150 152 153 154 156 157 159 160 162 163
17 137 138 139 141 142 143 145 146 147 149
18 124 126 127 128 129 130 132 133 134 135
19 113 114 115 116 117 119 120 121 122 123
20 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112
52
F.2.5 Yap elemanlar iindeki youmann hesaplanmas
F.2.5.1 Genel
Bir yap elemannn iki yz arasnda, scaklklarn ve bal nemin farkl olmasndan kaynaklanan farkl buhar
basnlar meydana gelir. Istma periyodu olan k mevsimini dikkate aldmzda, genellikle i tarafta yksek
buhar basnc vardr ve i ortamda gaz hlinde bulunan su buhar s akm ile ayn ynde hareket ederek d
ortama ulamaya alr. Su buharnn d ortama gaz olarak ulamas hlinde yap elemannn gerek
kullanm mr ve gerekse sl performans asndan bir problem yoktur. Ancak yap elemann oluturan
malzemelerin su buhar geiine gsterdikleri dirence ve malzemelerin srasna bal olarak, yap
elemanndan geerken, su buharnn gaz hlinden sv hle gemesi, yani youmas ihtimali mevcuttur. Bu
hesaplama metodlar genellikle Glaser dlar olarak anlr.
stenmeyen bir durum olan youmann meydana gelme riski, aada tanmlanan metodla tahkik edilmeli ve
youma olmas hlinde Madde F.2.5.7de verilen artlar salanmaldr.
F.2.5.2 Prensip
Youmann, tahmin edildii ilk aydan balayarak, ortalama aylk d artlar, yln her bir ay iin youma
veya buharlama miktarnn hesaplanmasnda kullanlr. Youmann meydana geldii bu aylarn sonunda
biriken youma suyu miktar ile yln geri kalan blmndeki buharlama miktar karlatrlr. Tek boyutlu,
kararl rejim artlar kabul edilir. Yap elemanlar ierisinden olan hava hareketleri ele alnmaz.
Aada verilen eitlikle, nem geiinin sadece su buhar difzyonundan olduu kabul edilir.
d
0
0
s
p
x
p
g
A
o =
A
A
o
= ....................................................................... (F.7)
10
0
10 x 2

= o kg/(m.s.Pa) dr.
Burada o
o
, su buhar difzyon direnci olup scaklk ve barometrik basnca bal olarak ok kk deiiklikler
gstermektedir. Bu standardda bu deikenlerin etkileri ihmal edilmitir.
Birim alandaki s ak miktar aadaki eitlikle verilmitir
R d
q
u u
A
=
A
= ......................................................................... (F.8)
Burada u A scaklk fark olup, sl iletkenlik " ve sl diren R deerlerinin sabit olduu kabul edilmektedir.
Paralel yerletirilmi homojen malzemeler iin, R = d/dr.
F.2.5.3 Hesaplamalar
F.2.5.3.1 Malzeme zellikleri
Metal levhalar gibi baz malzemeler, etkili bir ekilde su buhar geiini nlerler ve bu sebeple sonsuz
deerine sahiptirler. Bununla birlikte hesaplama ilemi iin malzemenin sonlu bir deerinin olmas
gerektiinden bu tr malzemeler iin deeri 100.000 olarak alnacaktr.
Dtan ie doru n adet ara yzeyin toplanm su buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl
hesaplanr.
=
+ =
n
j
j e
I
n
R R R
1
(F.9)
=
=
n
1 j
j d
I
n , d
, s s (F.10)
Toplam sl diren ve su buhar difzyon edeer hava tabakas kalnl eitlik (11) ve eitlik (12) ile
verilmitir.
53
=
+ + =
N
j
e j i
I
T
R R R R
1
(F.11)
=
=
N
1 j
j , d
I
T , d
s s (F.12)
F.2.5.3.2 Is ak younluu, scaklk ve doymu buhar basnc dalm
Is ak younluu
Bir yap elemannn s ak younluu (q), eitlik 13e gre hesaplanr.
e i
U q u u = .( ) ............................................................................................................................... (F.13)
Burada ;
U : Isl geirgenlik kat says (W/m
2
K),
u
i
: ortam scakl (C),
u
e
: D ortam scakl (C)
dr.
yzey scakl
Bir yap bileeninin i yzey scakl (u
yi
), eitlik 14e gre hesaplanr.

q R
i i yi
. =u u ............................................................................................................................ (F.14)
Burada ;
u
yi
: yzey scakl (C),
R
i
: yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci,
q :
Is ak younluu (W/m
2
)
dur.
D yzey scakl
Bir yap bileeninin, d yzey scakl (u
yd
), eitlik 14e gre hesaplanr.
q R
e e yd
. + = u u ............................................................................................................................. (F.15)
Burada ;
u
yd
: D yzey scakl (C),
R
e
: D yzeyin yzeysel sl geirgenlik direnci
dir.
Ara yzey scaklklar
Malzemeler arasndaki her bir ara yzey iin scaklk deeri aadaki eitlie gre hesaplanr.
( )
e i
T
n
e n
R
R
u u u u + =
'
'
veya
q R
yi
.
1 1
=u u
q R .
2 1 2
=u u
: : :
: : :
q R
n n n
.
1
=

u u ............................................................................................................................. (F.16)
54
h
d 1
R
=
A
= ................................................................................................................................... (F.17)
Burada;
R : Yap bileeninin sl geirgenlik direnci (m
2
.K/W),
d : Yap bileeninin kalnl (m),
h
: Yap bileeninin sl iletkenlik hesap deeri (W/m.K)
dir.
Srekli rejim artlarnn kabulnden dolay her bir katman iin scaklk dalm dorusal olarak verilmitir
(ekil F.1).
ekil F.1 ok katmanl bir yap elemanndaki scaklk dalm
Her bir malzeme katman arasndaki ara yzeylerdeki scakla gre su buhar doyma basnc hesaplanr.
Not - Scakln fonksiyonu olarak, su buharnn doyma basnc denklem 5 ve/veya eitlik 6ya gre
hesaplanr.
F.2.5.3.3 Balang ay
Balang ay, yap bileeninin herhangi bir yerinde yl ierisinde youma gereklemesi hlinde,
youmann balad ilk aydr. Hesaplamalara balang ayndan balanarak, scaklk, su buhar doyma
basnc ve bileen ierisindeki buhar dalmlar bulunarak balanr. Hesab yaplan yap bileeninde
youma tespit edilmesi hlinde Madde 2.5.7de belirtilen kriterlere uygun olacak ekilde ve bu maddede
belirtilen metodlara gre youan suyun ktlesi hesaplanr. Balang aynn tespiti ve hesaplamalar
aadaki verilenlerden uygun olana gre yaplr.
a) 12 aydan herhangi bir tanesinde youma bulunmamsa, bileende youma olumad raporlanr.
b) 12 aydan herhangi biri veya bir kanda youma bulunursa yl ierisindeki youmann grld ilk ay
balang ay olarak alnr ve bu aydan sonraki her ay iin hesaplamalar yaplarak youan suyun ktlesi
bulunur.
c) 12 ayn tamamnda youma belirlenmise, herhangi bir aydan balanarak, yap bileeni ierisindeki
youan suyun ktlesi hesaplanr.
F.2.5.3.4 Buhar basnc dalm
Her bir katmann buhar difzyon e deer hava tabakas kalnl S
d
ye gre yap elemannn kesiti izilir
(ekil F.2). Malzemeler arasndaki her bir ara yzeydeki doymu buhar basnlar dz izgiler ile
birletirilerek izilir.
55
ekil F.2 ok katmanl bir yap elemanndaki buhar basn dalm
F.2.5.4 Youma hesab
Bir nceki ayda youma birikmesi yoksa, i ve d buhar basnc (p
i
ve p
d
) arasnda dz bir izgi eklinde
buhar basn profili izilir. Bu izgi herhangi bir ara yzeyde doyma basncn amyorsa youma meydana
gelmez.
Yap bileeni ierisindeki su buhar doyma basncnn, bileen ierisindeki her noktada, buhar doyma basnc
deerinden kk olduu durum (ekil F3).
Yap bileeni ierisindeki buhar ak miktar (debi) eitlik 18 ile hesaplanr.
'
T . d
d i
o
s
p p
x g

o = (F.18)
ekil F.3 erisinde herhangi bir youmann olmad ok katmanl bir yap elemannda buhar difzyonu
Buhar basnc herhangi bir ara yzeyde doyma basncn ayorsa, buhar basnc izgileri seri (dizi) olarak,
su buhar doyma basnc profilinde mmkn olduunca bir ka noktada teet olacak, fakat gemeyecek
ekilde tekrar izilir (ekil F.4 ve ekil F.5). Bu noktalar, youma ara yzeyleridir.
56
ekil F.4 - Yap eleman ierisindeki bir ara yzey dzleminde youmann olduu durumdaki su buhar
difzyonu.
Youma miktar, tanan nem miktar ile youmann olduu ara yzeyden tanan nem miktar arasndaki
farktr:
|
|
.
|
\
|

o =
sw , d
'
d sw
sw , d
' '
T . d
sw i
o sw
s
p p
s s
p p
g ................................................................................................ (F.19)
Birden fazla youma ara yzeyine sahip bir yap bileeninde, her bir ara yzey iin youma miktarnn
kayd (deeri) tutulur.
ekil F.5 - Yap eleman ierisindeki iki ara yzeyde youmann olduu durumdaki su buhar difzyonu
ki youma ara yzeyi olumas durumunda youma miktar; her bir youma ara yzey iin birbirini
izleyen dz izgiler arasndaki eim farkndan hesaplanr (ekil F.5).
Ara yzey 1:
|
|
.
|
\
|

o =
1 sw , d
'
d 1 sw
1 sw , d
' '
2 sw . d
1 sw 2 sw
o 1 sw
s
p p
s s
p p
g ...................................................................... (F.20)
Ara yzey 2:
|
|
.
|
\
|
o =
1 sw , d
' '
2 sw . d
1 sw 2 sw
2 sw , d
' '
T . d
2 sw i
o 2 sw
s s
p p
s s
p p
g .................................................................... (F.21)
57
ekil F.6 - Yap eleman ierisinde yzey boyunca youma olduu durumdaki su buhar difzyonu
Yap eleman iersinde ara yzey boyunca youma olumas durumunda youma miktar; aadaki eitlik
ile hesaplanr (ekil 6):
|
|
.
|
\
|
o =
2 sw , d
dT
'
2 sw i
'
1 sw . d
d 1 sw
o 1 sw
S S
p p
S
p p
g ............................................................................................ (F.22)
nemli Not : 18den 22ye kadar verilen eitliklerde 1 saniyedeki youma miktarn vermekte olup aylk
youma miktarn bulmak iin elde edilen miktarn saniye cinsinden 1 aylk sre ile arplmas
gerekmektedir. Bu sre daha nce s yaltm hesaplarnda kullanlan zaman ile ayndr (t = 86400 x 30).
m
y
= g x t (kg/m
2
) ............................................................................................................................ (F.23)
Burada;
m
y
: Youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi),
g : 1 saniyede youan ve/veya buharlaan suyun miktar (ktlesi),
t : Saniye olarak 1 aylk zaman (86400 x 30)
dr.
F.2.5.5 Buharlama
Bir veya daha fazla ara yzeyde, nceki aylardan biriken youma olduunda, su buhar basnc, doyma
basncna eit olmal ve buhar basnc profili, youma ara yzeyleri, d buhar basnc ve i buhar basncn
temsil eden deerler arasna dz doru olarak izilmelidir (ekil F.7). Buhar basn deerleri, doyma
deerlerini herhangi bir ara yzeyde ayorsa, Madde F.2.5.4e gre buhar basn erileri tekrar izilir.
58
ekil F.7 Yap bileeninin bir ara yzeyindeki buharlama
Buharlama miktar aadaki eitlikle hesaplanr:
|
|
.
|
\
|

o =
'
sw . d
d sw
sw , d
' '
T . d
sw i
o ev
s
p p
s s
p p
g ........................................................................................................... (F.24)
Not - Buharlama ve youma miktarlar iin ifadeler ayndr. fade pozitif (+) ise youma, negatif ise (-)
buharlama oluur.
Bir yap bileeni ierisinde birden fazla youma ara yzeyi olumas durumunda buharlama miktar; her bir
ara yzey iin ayr ayr hesaplanr (ekil 8).
ekil F.8 Bir yap bileeni ierisinde 2 ara yzeyde youma olutuunda buharlama
ki buharlama ara yzeyi iin buharlama miktar aadaki gibi hesaplanr (ekil 8).
Ara yzey 1de:
|
|
.
|
\
|

o =
1 sw , d
'
d 1 sw
1 sw , d
' '
2 sw . d
1 sw 2 sw
o 1 ev
s
p p
s s
p p
g ............................................................................ (F.25)
Ara yzey 2de:
|
|
.
|
\
|
o =
1 sw , d
' '
2 sw . d
1 sw 2 sw
2 sw , d
' '
T . d
2 sw i
o 2 ev
s s
p p
s s
p p
g .......................................................................... (F.26)
Hesaplanan ay sonudaki bir ara yzeydeki biriken youma miktar negatif ise bu deer 0 sfr olarak alnr.
59
F.2.5.6 Buharlama ve youma
Birden fazla youma ara yzeyinin olduu bir yap bileeni ierisinde, bir ara yzeyde youma, dier ara
yzeyde buharlamann olduu aylar olabilir (ekil 9).
ekil F.9 Bir ara yzde buharlama ve iki ara yzde youmann olutuu durum
Youma miktar g
sw
veya buharlama miktar g
ev
her ara yzey iin ayr olarak hesaplanr :
Katman 1 ve Katman 2 arasndaki youma :
|
|
.
|
\
|
o =
1 sw . d
d 1 sw
1 sw . d 2 sw . d
1 sw 2 sw
0 sw
' s
p p
' s ' s
p p
g ........................... (F.27)
Katman 3 ve Katman 4 arasndaki buharlama :
|
|
.
|
\
|
o =
1 sw . d 2 sw . d
d 1 sw
2 sw . d T . d
2 sw i
0 ev
' s ' s
p p
' s ' s
p p
g ......................... (F.28)
F.2.5.7 Yaplarn deerlendirilmesinde kullanlan kriterler
a), b), c), d) ve e) maddelerine gre hesaplama sonular rapor edilir.
a) Herhangi ayda herhangi ara yzeyde youma olmamas durumu
Bu durumda yapnn, yap elemanlar arasndaki youmann olmad rapor edilir.
b) Bir veya daha ok ara yzeyde youma olmas durumu
Yap bileenlerinin kararll ve bu yap bileeni ierisinde kullanlm olan s yaltm malzemesinin,
bnyelerindeki nem muhtevasndaki art nedeniyle zayflamamalar veya bozulmamalar iin aadaki
artlar yerine getirilmelidir.
b.1 Youma esnasnda ilgili yap bileeninin iinde toplanan su miktarnn, buharlama sresi boyunca
buharlaarak tekrar evredeki atmosfere verilebilmesi salanmaldr. Youan su miktarnn
tamamnn buharlama sresi boyunca sistemden uzaklamamas durumunda yap bileeni yeniden
tasarmlanmal ve uygunluk salanana kadar youma tahkiki tekrarlanmaldr.
b.2 Tavan, duvar ve yap bileenlerinde oluan youma suyu ktlesinin miktar toplam olarak 1,0
kg/m
2
'yi amamaldr. Bu art aadaki b.3) ve b.4) maddeleri iin geerli deildir.
b.3 Betonarme duvarlara ieriden yaltm yaplmas durumunda, msaade edilen youma suyu
ktlesinin miktar 0,5 kg/m
2
'yi amamaldr.
b.4 Ahap malzemelerdeki nem muhtevasnn ktle cinsinden ifade edildii durumda, ahap malzemenin
ktlesinin nem nedeniyle %5'ten daha fazla artmasna izin verilmez. lenmi ahap mamullerinde
(sunta vb.) ise %3'ten daha fazla artmamaldr.
c) Yap elemannn i yzeyinde youma meydana gelmesi durumu
Bu durumdaki yap eleman standarda uygun deildir ve yeniden tasarmlanarak uygunluk salanana kadar
youma tahkiki tekrarlanmaldr.
60
d) Grafiklerin rapor edilmesi
Youma hesab yaplan yap bileeninde hibir ayda youma gereklememi olsa bile en azndan Aralk
ve Ocak aylar iin difzyon ak grafikleri raporda yer almaldr. Yln bir veya birden fazla aynda youma
gereklemise bu durumda youmann balad ayn bir nceki ayndan balanp youmann en son
gerekletii aydan bir sonraki ayda dhil olmak zere difzyon ak grafiklerine yer verilmelidir (rnein bir
yap elemannda Kasm, Aralk ve Ocak aylarnda youma gereklemise Ekim ve ubat ayn da
kapsayacak ekilde sz konusu yap eleman iin toplam 5 adet grafik verilecektir).
e) izelgelerin rapor edilmesi
Hesaplanan her bir yap eleman iin Ek Hde verilen btn izelgeler, yaplan projeye uygun olarak
dzenlenerek rapor edilmelidir.
Youma rnei
zellikle ahaptan mamul malzemelerdeki kstlamann da hesaplamalarda gsterilmesi amacyla, rnek
bina duvar prefabrik bir yapdan seilmitir. Dier btn hesaplamalarda benzer ekilde yaplacaktr. rnek
bina duvarnn, 3nc derece-gn blgesinde bulunan Ankara ilinde ina edildii varsaylm, youma
hesaplamalar iin Ankarann bal nem deerleri ve 3. Blge iin youma hesaplamalarnda kullanlmak
zere Madde B.2de verilen d scaklk deerleri kullanlmtr.

3nc blge iin Ek 2 Bde verilen d scaklk deerleri, Ek 7de verilen Ankara iline ait d ortamn bal
nem deerleri ile tm hesaplamalarda btn aylar iin alnacak olan i ortam scakl ve i ortamn bal
nem deerleri aadaki gibidir.
D ortam
scakl (C)
D ortam
bal nemi (%)
ortam scakl
(C)
ortam bal nemi
(%)
Ocak -0,3 0,76
ubat 0,1 0,71
Mart 4,1 0,65
Nisan 10,1 0,62
Mays 14,4 0,59
Haziran 18,5 0,55 20 65
Temmuz 21,7 0,49
Austos 21,2 0,48
Eyll 17,2 0,52
Ekim 11,6 0,62
Kasm 5,6 0,72
Aralk 1,3 0,78
Ek E sra No 8.2.2.1de verilen 19 mm yatk yongal levha
Ek E sra No 10da verilen polistiren sert kpk levha
Ek E sra No 8.2.2.1de verilen 19 mm yatk yongal levha
30 mm hava tabakas (havalandrmal)
20 mm giydirme cephe d kaplamas
61
izelge F.2 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri izelgesi
Stun 1 2 3 4 5 6 7 8
No. Tabaka
Tabaka
kalnl
d
Su buhar
difzyon
direnci
katsays
Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd
Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmltif)
SdT
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
R
Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmltif)
RT
- - m - m M W/(m.K) m
2
.K/W m
2
.K/W
1 D yzeyin yzeysel
sl iletkenlik direnci
-
- - - - 0,04 0,04
2 Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha
0,019 50 0,95 0,95 0,13 0,15 0,186
3 Ek E sra no 10.3.3.1
de verilen polistiren
sert kpk levha
0,10 20 2,00 2,95 0,04 2,50 2,686
4 Ek E sra no 8.2.2.1
de verilen 19 mm
yatk yonga levha
0,019 50 0,95 3,9 0,13 0,15 2,832
5 yzeyin yzeysel
- - - - - 0,25 3,082
S
dT
= 3,9 m 1/U = 3,082
U = 1/3,082 = 0,324 W/m
2
K
Madde B.2 ve ilgili eitliklerden faydalanarak bu yap bileeninin scaklk ve basn dalmlar, youma ve
buharlama miktarlar her ay iin ayr ayr karlr. Ayrca bu ekte belirtildii ekilde gereken grafiklerde
izilecektir.
e i
U q u u = .( ) eitliinden her ay iin deien s ak younluu,
q R
i i yi
. =u u ve q R
e d yd
. + =u u
eitliklerinden i ve d yzey scaklklar,
q R
yi
.
1 1
=u u ve q R .
2 1 2
=u u eitliklerinden ise ara scaklklar hesaplanr ve scaklklara karlk gelen
doymu buhar basnlar izelge1 den okunarak grafikler izilir.
izelge F3 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm izelgesi
Kasm Aralk Ocak ubat Mart
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
D
ortam
5,6 909 1,3 671 -0,3 596 0,1 615 4,1 819
D
yzey
5,8 921 1,5 683 0,0 609 0,4 627 4,3 831
1. Ara
yzey
6,5 965 2,4 727 0,9 653 1,3 671 5,1 876
2. Ara
yzey
18,1 2082 17,6 2011 17,4 1985 17,4 1992 18,0 2057

yzey
18,8 2173 18,5 2126 18,4 2109 18,4 2113 18,7 2157
ortam 20,0 2337 20,0 2337 20,0 2337 20,0 2337 20,0 2337
62
Ele alnan yap bileeninde tek noktada youma gereklemitir. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youma
gereklemi olup bu standardda belirtilen bir gereklilik olmas nedeniyle bu aylarla birlikte bir ay ncesi olan
kasm ay ve bir ay sonras olan mart aylar iin de grafikler verilmelidir.
Kasm ay difzyon grafii Aralk ay difzyon grafii
Ocak ay difzyon grafii ubat ay difzyon grafii
Mart ay difzyon grafii
Aada verilen eitlik ile youma ve buharlama hesaplanarak aada verilmitir. Pozitif olan deerler
youma, negatif deerler ise buharlamay gstermektedir.
|
|
.
|
\
|

o =
sw , d
'
d sw
sw , d
' '
T . d
sw i
o
s
p p
s s
p p
g (F.29)
0
500
1000
1500
2000
2500
0 1 2 3 4 5
0
500
1000
1500
2000
2500
0 1 2 3 4 5
0
500
1000
1500
2000
2500
0 1 2 3 4 5
0
500
1000
1500
2000
2500
0 1 2 3 4 5
0
500
1000
1500
2000
2500
0 1 2 3 4 5
Youmann
olduu ara yzey
Youmann
olduu arayzey
Youmann
olduu arayzey
63
si i i
p . p = = 0,65 x 2337 =1519,0 Pa
Ocak ay iin rnek bir hesaplama yaplrsa youan suyun ktlesi ;
sd d ocak , d
p . p = = 0,76 x 596 = 452,6 Pa
p
sw
= 653 Pa
|
.
|
\
|
=

95 , 0
6 , 452 653
95 , 0 9 , 3
653 1519
10 x 2 g
10
ocak , sw
8
ocak , sw
10 x 656 , 1 g

=
m
y
= g x t (kg/m
2
) t = 86400 x 30 (saniye olarak 1 ay)
m
y
=1,656 x 10
-8
x (86400 x 30) = 0,0429 kg/m
2
bulunur. Benzer hesap dier aylara da uygulandnda izelge F.4te verilen sonular elde edilir.
izelge F.4 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar izelgesi
Aylar u
e
(C)
d
(%) m
y
(kg/m
2
)
Em
y
(kg/m
2
)
(kmlatif)
Aralk 1,3 0,78 0,0278 0,0278
Ocak -0,3 0,76 0,0429 0,0707
ubat 0,1 0,71 0,0213 0,0920
Mart 4,1 0,65 -0,0743 0,0176
Nisan 10,1 0,62 -0,2427 -0,2251
Mays 14,4 0,59 -0,4142 0,000
Haziran 18,5 0,55 -0,6385 0,000
Temmuz 21,7 0,49 -0,8993 0,000
Austos 21,2 0,48 -0,8812 0,000
Eyll 17,2 0,52 -0,6067 0,000
Ekim 11,6 0,62 -0,2896 0,000
Kasm 5,6 0,72 -0,0724 0,000
Youmann gerekletii 3 aydaki youan suyun toplam ktlesi 0,092 kg/m
2
dir. Yap elemannda biriken
su, Mart ayndan itibaren buharlamaya balamakta ve Nisan ayndan sonra sistemde su kalmamaktadr.
Sonu :
1. yzey scaklklar u
yi
> 17C olduundan kf oluma riski yoktur.
2. Aralk, ocak ve ubat aylarnda toplam 0,092 kg/m
2
youma gereklemitir. Ancak bu miktardaki
su miktar snr deer olan 1 kg/m
2
den daha kk olduundan kabul edilebilir snrlar ierisinde
kalmtr.
3. Youan suyun tamam yaz aylarnda buharlamaktadr.
4. Madde 2.5.7de youan suyun ktlesinin ahap ilenmi ahaptan mamul malzemenin ktlesini
% 3'ten daha fazla artmamaldr denmektedir. Ahaptan mamul malzemenin ktlesinin % 3
m = 0, 03 x 0, 019 x 700 = 0, 399 kg/ m
2
di r. Aralk, ocak ve ubat aylarnda youan toplam su
miktar 0,092 kg/m
2
olduundan, ahap mamuln ktlesini % 3 orannda artrmamaktadr.
Youma tahkiki yaplan yap bileeni standardda verilen btn kriterleri saladndan standarda uygundur.
Not - Yukarda rnek olarak verilen hesaplama, sadece bir duvar rnei iin verilmi olup, yapnn d hava
temasl dier blmleri ve toprak temasl duvarlar iin tekrarlanr.
64
Ek G
llerin ve baz ilelerin aylk ortalama bal nem oranlar (%)
L/LE ADI Oca ub Mar Nis May Haz Tem Au Eyl Eki Kas Ara
ABANA 77 76 77 79 80 77 76 76 78 80 77 77
ADANA 66 64 65 68 67 68 71 71 65 62 66 68
ADIYAMAN 69 66 62 59 50 35 31 34 36 50 64 72
AFN 79 75 69 61 59 52 46 48 53 64 74 79
AFYON 78 73 67 63 61 57 54 54 56 65 73 79
ARI 82 82 81 75 70 64 59 57 59 70 79 83
AKSARAY 70 66 61 58 56 51 47 46 49 58 66 71
AMASYA 68 62 58 58 57 55 54 55 57 62 67 70
ANKARA 76 71 65 62 59 55 49 48 52 62 72 78
ANTALYA 65 64 67 70 67 60 58 61 62 60 66 68
ARDAHAN 77 76 75 70 70 71 69 67 65 71 75 79
ARHAV 72 70 71 74 77 79 82 82 82 81 78 74
ARTVN 64 63 61 60 63 66 70 71 67 66 64 65
AYDIN 70 67 65 63 57 49 51 56 57 62 68 73
AYVALIK 77 76 75 74 69 64 63 65 68 74 79 79
BALIKESR 81 78 75 71 68 61 61 63 64 72 79 82
BARTIN 84 81 79 79 78 77 78 80 82 84 84 85
BATMAN 78 71 67 64 57 42 35 36 41 58 72 79
BAYBURT 72 71 67 61 60 58 54 54 53 62 69 73
BLECK 78 75 71 68 67 65 65 66 66 72 75 78
BNGOL 71 69 65 60 54 43 37 37 42 59 68 73
BTLS 77 77 75 70 64 55 51 53 55 67 75 79
BODRUM 64 63 63 63 59 52 50 54 56 61 65 67
BOLU 80 76 73 71 72 73 72 72 72 77 78 82
BOZKURT 80 80 80 80 81 80 79 79 80 82 79 80
BURDUR 74 69 65 62 58 51 46 46 51 59 70 77
BURSA 71 70 69 68 64 60 58 61 65 71 73 73
CDE 74 72 72 75 76 74 75 76 77 77 74 72
ANAKKALE 84 81 81 81 78 73 69 70 74 78 83 84
ANKIRI 80 74 67 67 66 62 58 59 62 69 77 80
ATALZEYTN 77 76 77 79 80 77 76 76 78 80 77 77
ORUM 78 73 68 67 67 64 61 62 63 69 75 79
DALAMAN 73 72 75 76 73 65 66 69 69 71 75 76
DATCA 65 63 64 63 60 54 52 53 54 61 66 68
DENZL 73 70 67 63 57 49 48 50 54 63 70 76
DYARBAKIR 75 70 67 65 56 38 29 30 35 52 68 76
DOANYURT 71 72 72 66 74 71 75 73 74 77 72 69
DURSUNBEY 74 72 69 66 64 60 59 61 61 68 73 76
DUZCE 81 75 72 71 71 70 72 73 74 78 79 81
EDRNE 82 75 73 69 65 61 57 58 63 73 80 83
ELAZI 75 72 66 60 55 43 36 36 41 59 72 76
65
Ek Gnin devam
ELBSTAN 74 70 66 63 61 58 55 55 57 65 72 74
ERZNCAN 75 72 66 60 59 54 50 51 54 68 75 77
ERZURUM 78 77 75 67 63 59 54 51 54 66 75 79
ESKEHR 79 75 69 66 64 61 57 58 61 68 74 80
FETHYE 66 63 64 65 62 57 57 59 60 63 67 68
GAZ ANTEP 75 72 68 66 59 50 47 50 53 62 73 77
GRESUN 71 71 74 79 80 79 79 77 78 77 72 70
GKOVA 73 71 73 73 68 59 57 60 62 68 74 76
GKSUN 79 76 73 69 66 59 54 56 61 69 76 81
GMHANE 71 68 65 63 64 64 64 64 63 68 71 72
HAKKAR 71 71 67 60 54 44 39 37 38 54 64 72
HATAY 75 71 70 71 70 71 73 73 69 66 71 76
HOPA 66 67 72 75 79 78 80 80 78 76 69 63
IDIR 66 59 50 48 49 45 43 45 50 62 65 68
NEBOLU 77 76 77 79 80 77 76 76 78 80 77 77
ISPARTA 71 68 65 63 59 53 49 51 56 62 69 75
ISTANBUL 79 76 75 74 74 70 71 74 75 80 79 80
ZMR 71 69 67 64 60 53 51 54 58 64 70 73
K.MARA 70 66 62 60 56 53 54 55 53 58 68 73
KARABK 73 68 64 64 59 58 59 61 61 65 71 75
KARAMAN 76 73 67 59 57 51 46 47 51 61 71 77
KARS 82 81 81 74 73 72 72 69 67 73 80 83
KASTAMONU 75 71 66 66 65 64 60 61 65 71 76 78
KAYSER 77 74 68 63 63 58 52 52 55 64 72 77
KELE 69 67 64 63 59 57 55 54 56 62 66 71
KII 66 64 62 59 54 49 45 44 46 57 65 68
KLS 68 64 61 57 49 46 50 51 48 49 60 70
KIRIKKALE 79 74 67 65 62 58 54 53 56 65 75 80
KIRKLAREL 79 75 73 69 66 64 60 63 66 73 78 80
KIREHR 79 75 69 67 63 58 53 53 56 65 75 80
KOCAEL 78 75 74 72 71 69 71 73 73 78 78 78
KONYA 76 71 63 58 56 48 42 43 46 58 71 78
KORKUTEL 68 66 63 61 58 50 46 48 51 58 67 71
KYCEZ 68 66 66 65 59 50 50 54 56 62 69 72
KTAHYA 71 68 63 60 58 57 56 57 58 63 68 73
MALATYA 73 68 61 55 51 41 35 35 40 56 70 75
MANSA 75 70 67 64 56 47 45 48 53 63 73 78
MARDN 66 63 60 54 43 34 29 30 33 47 58 68
MARMARS 73 71 73 73 68 59 57 60 62 68 74 76
MERSN 68 68 70 73 75 77 78 76 69 65 66 68
MERZFON 77 73 69 66 67 67 64 65 65 69 74 77
MESUDYE 77 74 72 69 70 70 68 71 71 73 76 78
MLAS 70 67 67 66 61 52 51 56 60 64 70 73
MULA 76 73 71 69 63 53 49 51 56 65 75 80
66
Ek Gnin devam
MU 80 79 77 69 62 51 42 40 45 64 77 82
NEVEHR 70 69 63 60 58 54 52 51 51 59 66 71
NDE 75 71 65 60 59 54 48 49 51 62 70 75
ORDU 68 69 72 75 75 72 72 72 72 74 71 69
OSMANYE 64 61 62 63 62 61 65 63 58 59 63 68
POZANTI 66 63 64 64 60 59 59 57 56 61 66 68
PLMR 75 74 71 64 59 54 49 49 51 65 75 76
RZE 75 74 76 76 77 77 79 79 80 81 78 76
SAKARYA 76 75 73 73 73 71 74 75 75 79 78 77
SAMSUN 68 70 74 80 80 77 74 74 75 76 71 68
ANLI URFA 72 67 63 60 48 38 35 38 41 51 65 74
.KARAHSAR 71 68 64 60 61 60 57 56 56 63 69 73
SRT 73 67 64 59 51 37 30 29 34 51 65 74
SNOP 72 72 75 78 78 76 77 76 75 75 75 73
IRNAK 69 69 65 59 56 52 52 48 50 54 59 66
SVAS 77 74 69 64 63 61 59 58 59 66 74 78
SOLHAN 75 74 71 64 57 47 40 40 43 59 70 77
TEKRDA 82 79 79 79 77 74 71 73 75 79 82 82
TOKAT 69 65 59 60 61 60 58 59 60 66 70 72
TOSYA 74 68 61 60 61 59 54 55 56 62 70 77
TRABZON 69 68 72 76 78 76 76 76 75 75 71 68
TUNCEL 75 72 66 61 57 48 40 39 44 62 73 76
ULUDA 72 73 71 69 63 62 59 59 61 65 71 77
ULUS 80 75 71 72 70 70 68 68 74 78 78 82
UAK 74 71 68 66 62 56 52 52 56 63 71 78
VAN 65 65 65 59 54 47 44 42 45 57 64 66
YALOVA 73 72 73 73 73 71 72 73 73 77 75 73
YOZGAT 80 78 74 70 68 65 61 60 61 69 77 81
ZONGULDAK 70 69 69 70 72 71 74 74 72 74 69 70
Not - Ekte ad bulunmayan yerleim birimleri iin, ekte verilen bal bulunduklar belediyenin bal nem
deeri alnr.
67
Ek H
izelge H.1 - Yap bileeninin termofiziksel zellikleri
Stun 1 2 3 4 5 6 7 8
No. Tabaka
Tabaka
kalnl
D
Su buhar
difzyon
direnci
katsays
Difzyon
dengi
hava
tabakas
kalnl
Sd
Difzyon
dengi hava
tabakas
kalnl
(kmlatif)
SdT
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
Yzeysel sl
iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
R
Yzeysel
sl iletkenlik
direnci,
malzemenin
sl direnci
(kmlatif)
RT
- - M - m m W/(m.K) m
2
.K/W m
2
.K/W
1 D yzeyin yzeysel
-
- - - - 0,04
..
..
..
.. yzeyin yzeysel
- - - - - 0,25
S
dT
= .. m 1/U =
zielge H.2 - Yap bileeninin basn ve scaklk dalm
Buharlamann biti
ay
Balang ay
Buharlamann
balang ay
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
Scaklk
dalm
(C)
Basn
dalm
(Pa)
D
ortam
D
yzey
Ara
yzey

yzey
ortam
68
izelge H.3 - Yap bileenindeki youma ve buharlama miktar
Aylar u
e
(C)
d
(%) m
y
(kg/m
2
)
Em
y
(kg/m
2
)
(kmlatif)
Balang ay Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
Ek 2 B Ek 7
69
Ek I
(Bilgi iin)
Binann zgl s kayb hesaplama izelgesi
Binadaki yap elemanlar
Yap
eleman
kalnl

d
(m)
Isl
iletkenlik
hesap
deeri
h
(W/mK)
Isl iletkenlik
direnci
R
(m
2
K/W)
Is
geirgenlik
katsays
U
(W/m
2
K)
Is
kaybedilen
yzey
A
(m
2
)
Is
kayb
A x U
W/K
Duvar
yzeyleri
Toplam
Betonarme
yzeyler
Toplam
Taban/deme
Toplam
Tavan
Toplam
D kap
Pencere
Yap elemanlarndan iletim yoluyla gerekleen s kayb toplam =
E AU =
letim yoluyla gerekleen s kayb ;
HT = E AU + l Ul
Hv = 0,33 . nh . Vh = .................................W/K
H = H
T
+ H
v
= ................................... W/K
70
Ek J
(Bilgi iin)
Yllk stma enerjisi ihtiyac hesaplama izelgesi
Is kayb Is kazanlar
Aylar
zgl
s kayb
Scaklk
fark
Is
kayplar
s
kazanc
Gne
enerjisi
kazanc
Toplam KKO
Kazan
kullanm
faktr
Istma
enerjisi
ihtiyac
H=HT+Hv u
i
-u
e
H(u
i
-u
e
) |
i
|
s
|
T
=|
i
+|
s
q
ay
Q
ay
(W/K) (K,C) (W) (W) (W) (W) (-) (-) (kJ)
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran
Temmuz
Austos
Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
Q
ay
= [H (u
i
- u
e
) - q (|
i,ay
+ |
s,ay
)] . t ( Joule) Q
yl
= E Q
ay
=
Toplam s kayb Q
yl
= 0,278x10
-3
x -------------- (kj) = -----------kWh
i,ay
s 5 . A
n
(W)
g,ay
= E r
i,ay
x g
i,ay
x I
i,ay
x A
i
Kazan kayp oran KKO
ay
= (|
i,ay
+ |
s,ay
) / H(u
i,ay
- u
e,ay
)
ay
= 1 - e
(-1/KKOay)
rnek binadaki kullanm alan A
n
bana den yllk stma enerjisi ihtiyac;
Q = Q
yl
/A
n
= -------------- kWh/m
2
A
n
= 0,32 V
brt
= ---------- m
2
rnek binadaki stlan yap hacmi (V
brt
) bana den yllk stma enerjisi ihtiyac Q = Q
yl
/V
brt
A
top
/V
brt
= ------ oran --------- blge iin Ek Adan alnan Q
= ---------------- eitliinde yerine konulduunda

= ------ kWh/m
2
veya Q = kwh/m
3
bulunur ve hesaplanan
Q ile karlatrlarak projenin s kayb asndan uygunluu tanmlanr.
Yaplan hesaplamada ------< ------ yani Q < Q

olduundan bu bina iin hesaplanan yllk stma enerjisi ihtiyacnn
olmas gereken en byk deerin altnda olduu grlmektedir. O halde bu proje, bu standardda verilen hesap
metoduna uygundur.
71
Ek K
(Bilgi iin)
Derece gn blgelerine gre illerimiz
01- ADANA 10- BALIKESR 19- ORUM 28- GRESUN 37- KASTAMONU 46- K.MARA 55- SAMSUN 64- UAK 73- IRNAK
02- ADIYAMAN 11- BLECK 20- DENZL 29- GMHANE 38- KAYSER 47- MARDN 56- SRT 65- VAN 74- BARTIN
03- AFYON 12- BNGL 21- DYARBAKIR 30- HAKKAR 39- KIRKLAREL 48- MULA 57- SNOP 66- YOZGAT 75- ARDAHAN
04- ARI 13- BTLS 22- EDRNE 31- HATAY 40- KIREHR 49- MU 58- SVAS 67- ZONGULDAK 76- IDIR
05- AMASYA 14- BOLU 23- ELAZI 32- ISPARTA 41- KOCAEL 50- NEVSEHR 59- TEKRDA 68- AKSARAY 77- YALOVA
06- ANKARA 15- BURDUR 24- ERZNCAN 33- EL 42- KONYA 51- NDE 60- TOKAT 69- BAYBURT 78- KARABK
07- ANTALYA 16- BURSA 25- ERZURUM 34- STANBUL 43- KTAHYA 52- ORDU 61- TRABZON 70- KARAMAN 79- KLS
08- ARTVN 17- ANAKKALE 26- ESKEHR 35- ZMR 44- MALATYA 53- RZE 62- TUNCEL 71- KIRIKKALE 80- OSMANYE
09- AYDIN 18- ANKIRI 27- GAZANTEP 36- KARS 45- MANSA 54- SAKARYA 63- ANLIURFA 72- BATMAN 81- DZCE
ICS 91.120.10 TRK STANDARDI TASARISI tst 825
72
Kaynaklar
TS EN 832:2007 - Binalarn sl performans Meskenlerde stma amacyla kullanlan enerjinin
hesaplanmas
TS EN ISO 10456:2002 - naat malzeme ve mamulleri - Beyan ve tasarm termal deerlerinin tayini iin
metodlar
TS EN ISO 10211-1:2000 - Bina inaatlarnda sl Kprler - Is aklar ve yzey scaklklar - Blm 1:
Genel hesaplama metodlar
TS EN ISO 10211-2:2001 Bina yapmnda sl kprler- Is aklarnn ve yzey scaklklarnn
hesaplanmas- Blm 2: Dorusal sl kprler
TS EN ISO 14683+AC:2000 - Bina inaat-Isl kprler-Lineer sl geirgenlik-Basitletirilmi metod ve
hatasz deerler
TS EN 12524:2000 - Bina malzemeleri ve mamulleri - Hidrosl zellikler - izelgeletirilmi tasarm deerler
TS EN ISO 6946:2007 - Yap bileenleri ve yap elemanlar - Isl diren ve sl geirgenlik hesaplama metodu
TS EN ISO 13788:2004 - Bina bileenlerinin ve bina elemanlarnn nemli ortamda sl performans Kritik
yzey nemini ve bina bileenlerinin iindeki youmay nlemek iin i yzey scakl Hesaplama
metodlar
TS EN ISO 7345:1996 - Isl yaltm - Fiziksel byklkler ve tarifler
DIN 4108-2:2003 - Thermal protection and energy economy in buildings - Part 2: Minimum requirements to
thermal insulation
DIN V 4108-4:2007 - Thermal insulation and energy economy in buildings - Part 4: Hygrothermal design
values
DIN 4108-7:2001 - Thermal insulation and energy economy of buildings - Part 7: Airtightness of building,
requirements, recommendations and examples for planning and performance

TS 825

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS 825

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TS 825

BNALARDA ISI YALITIM KURALLARI

Laboratuvar artlarnda llen ve yzeye dik gelen n iin gne enerjisi

Hacimce toplam hava deiim debisi m

: Hacimce hava deiim debisi ................................ (m

iin aadaki deerlerler kullanlabilir.

Renksiz tek cam iin 0,85

) varsa, beyan edilen bu deer alnarak hesaba katlr.

) snr deerinden byk olmad gsterilmelidir.

deeri olarak 0,75 (izelge 6) alnr

eitlii kullanlarak hesaplanr. Bu rnekte g

= 76,3 A/V + 36,4 eitliinde yerine konulduunda

= 22,4 x A/V + 7,8 eitliinde yerine konulduunda

= ---------------- eitliinde yerine konulduunda

You might also like