Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl
33
TOMASZ CZELEKO
1,2,
ANDRZEJ LIWCZYSKI
1,2,
PRZEMYSAW KRASNODBSKI
3
, WALDEMAR KARNAFEL
3
PRZEYWALNO CHORYCH NA CUKRZYC
W POLSCE W LATACH 2008-2013: OCENA NA
PODSTAWIE BAZY DANYCH NARODOWEGO
FUNDUSZU ZDROWIA (NFZ)
THE SURVIVAL OF PATIENTS WITH DIABETES MELLITUS DURING 2008
TO 2013 PERIOD: ASSESSMENT BASED ON THE DATA POLISH NATIONAL
HEALTH FUND (NFZ)
1.
Oddzia Zdrowia Publicznego, Wydzia Nauki o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny w odzi
2.
Narodowy Fundusz Zdrowia
3.
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorb Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
STRESZCZENIE. Cukrzyca powoduje 2-3 krotny wzrost umieralnoci w porwnaniu do populacji oglnej. Analizy przeprowadzone przez Natio-
nal Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) sugeruj, e obserwuje si znaczne zmniejszenie umieralnoci oglnej wrd chorych
na cukrzyc mczyzn, ale nie kobiet. Wielkoci tych wskanikw s odmienne w rnych grupach i krajach.
Autorzy na podstawie danych pochodzcych z caej Polski, zawartych w rejestrach Narodowego Funduszu Zdrowia obliczyli przeywalno 2
183 529 (w tym 924 141 pci mskiej i 1 259 285 pci eskiej) osb z cukrzyc w Polsce w latach 2008-2013.
Sowa kluczowe Cukrzyca, przeywalno, Polska
SUMMARY. Diabetes mellitus increases the risk of mortality by up 2-3 fold in comparison with general population. Recent analysis of national
trends - data from the National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) -suggests that the decline in all-cause mortality have occured
among men with diabetes mellitus but not women. The magnitude of these indices are different in various group and countries.
An electronic search was performed using NFZ database from 2008 until 2013 for survival of 2 183 529 (924 141 men and 1 259 285 women)
with diabetes mellitus in Poland.
Key words diabetes mellitus, vitality, survey, Poland.
PRZEGLD WIATOWYCH OCEN
UMIERALNOCI Z POWODU CUKRZYCY
W 2000 roku na wiecie wrd ludzi z cukrzyc zmar-
o 7,5 miliona osb. Z tego okoo 4,6 miliona ludzi zmar-
o z innych powodw anieli cukrzyca. Oszacowano, e
w tej grupie ludzi okoo 2,9 miliona zgonw spowodo-
wane byo cukrzyc. Wrd osb w wieku poniej 35 lat
75% zgonw miao zwizek z cukrzyc, a u osb do 64
roku ycia 59% zgonw miao zwizek z cukrzyc. Na-
tomiast u osb powyej 64 roku ycia tylko 29% wszyst-
kich zgonw byo zwizanych z cukrzyc. (1)
Roglic G. i wsp. (autorzy w/w publikacji) oszacowali
na podstawie wczeniej niepublikowanych danych z ba-
dania DECODE, e u osb z cukrzyc w wieku 40 lat,
w krajach rozwinitych, wystpuje zwikszenie liczby
zgonw o 4-15%, a w krajach rozwijajcych si o 10-28%
na skutek wspistnienia cukrzycy. Autorzy okrelili, e
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
34
cukrzyca w wiecie przyczynia si do wzrostu liczby zgo-
nw rednio o 11% (1).
Dla grup wiekowych powyej 80 lat brak takich da-
nych lub s one bardzo skpe. Dotyczy to szczeglnie
liczb zgonw osb z cukrzyc w porwnaniu do osb bez
cukrzycy (1).
Shaw i wsp. podali, e ryzyko zgonw chorych na
cukrzyc w porwnaniu do ryzyka zgonw u osb bez
cukrzycy na Mauritiusie jest 3-krotnie wysze (2).
Salles i wsp. (3) stwierdzili na podstawie 7-letniej ob-
serwacji prospektywnej, e u chorych na cukrzyc typu 2
w Brazylii umieralno jest 3-krotnie wysza w porwna-
niu do populacji bez cukrzycy oraz przedstawili najwa-
niejsze predyktory zgonw u ludzi chorych na cukrzyc:
starszy wiek, obecno choroby sercowo-naczyniowej,
a wrd biochemicznych czynnikw ryzyka: biakomocz,
obecno obnionego stenia HDL cholesterolu, dyselek-
trolitemia. Zwikszenie umieralnoci chorych na cukrzyc
w badanej przez nich populacji bya bardziej znaczca a
do < 69 roku ycia, ale bya rwnie wysza w 8 dekadzie
ycia (3). W sumie wpyw wieku jest bardzo wanym pre-
dyktorem zgonw chorych na cukrzyc (4,5,6).
Z wynikw bada prospektywnych Barnett i wsp. ze
Szkocji pojawia si wniosek, e obecno cukrzycy po-
woduje zwikszenie o 50% umieralnoci z powodu cho-
rb serca i naczy i o 30% umieralnoci z przyczyn ogl-
nych (7).
W poniej przedstawionym doniesieniu przedstawio-
no na podstawie bazy danych Narodowego Funduszu
Zdrowia (NFZ) analiz przeywalnoci 60-miesicznej
chorych na cukrzyc w Polsce zalenie od wieku.
MATERIA I METODY
wiadczenia zdrowotne w Polsce fnansowane s
przez Narodowy Fundusz Zdrowia na podstawie Ustawy
(8) oraz Rozporzdze Ministra Zdrowia z niej wynika-
jcych (9,10). Wraz z wprowadzeniem w roku 2008 sy-
stemu rozlicze JGP fnansowane leczenie jest rozliczane
w systemie grup. W celu wykonania analiz na danych
sprawozdawczych bdcych w bazach danych NFZ, zo-
stay zadane pytania SQL do baz danych. Za niepowta-
rzalny identyfkator zosta uznany numer PESEL (11).
Z systemu RUM-NFZ pozyskano pacjentw, ktrym
w latach od 1 lipca 2008 roku do 30 czerwca 2009 roku
udzielono wiadczenie zwizane z cukrzyc (jako rozpo-
znanie gwne cukrzyca z rozszerzeniem): E10.X Cuk-
rzyca insulinozalena; E11.X Cukrzyca insulinoniezale-
na; E12.X Cukrzyca zwizana z niedoywieniem; E13.X
Inne okrelone postacie cukrzycy; E14.X Cukrzyca nie-
okrelona, albo pacjentw, ktrzy w tym samym czasie
zrealizowali recepty na jakikolwiek lek z grup: A10A.X
(insuliny); A10B.X (leki przeciwcukrzycowe doustne);
testy diagnostyczne (paski).
Dla powyszej grupy pacjentw wyodrbniono nume-
ry PESEL, ktrzy w okresie od 1 lipca 2008 roku do 30
czerwca 2009 roku po raz pierwszy znaleli si w syste-
mie sprawozdawczym wiadcze bd zrealizowali re-
cepty na w/w grupy lekw. Do numerw PESEL dodano
dat zgonw, jeeli takie wystpiy. Dat zgonu uzyskano
z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych. Dla yjcych
ustalono koniec obserwacji na 31 lipca 2013 roku tzw.
obserwacje ucite za dla zgonw tzw. obserwacje
nieucite.
Dla powyszych grup wiekowych wykonano analiz
przeycia Kaplana-Meiera.
Metody statystyczne.
Analiz statystyczn przeprowadzono przy uyciu
polskiej wersji pakietu oprogramowania Statistica fr-
my StatSoft Inc. na Licencji Uniwersyteckiej dla War-
szawskiego Uniwersytetu Medycznego. Za pomoc tego
programu archiwizowano rwnie uzyskane w trakcie
obserwacji wyniki bada oraz na bieco rejestrowano
dane kliniczne. Uzyskane wyniki przedstawiono w ta-
belach w postaci redniej arytmetycznej z odchyleniem
standardowym (SD), uwzgldniajc rwnie median.
Normalno rozkadu oceniano przy uyciu testu Ko-
mogorowa-Smirnowa z poprawk Lillieforsa oraz Sha-
piro-Wilka. Hipotez o normalnoci rozkadu odrzucano
przy p<0,05. W przypadku rozkadu normalnego i jed-
norodnoci dwch wariancji rnice rednich badanych
hormonw w grupach okrelano testem t-Studenta dla
zmiennych niepowizanych. Jeeli rozkad odbiega od
normalnego stosowano wwczas test nieparametryczny
U Manna-Whitneya.
W tabeli 1 przedstawiono przedziay wiekowe grup
chorych na cukrzyc od 1 lipca 2008 roku do 30 czerwca
2009 roku
Przedziay wiekowe grup (w latach)
wiek 10
10<wiek 20
20<wiek 30
30<wiek 40
40<wiek 50
50<wiek 60
60<wiek 70
70<wiek 80
80<wiek
Tabela 1. Zastosowane do analiz przedziay wiekowe cho-
rych w okresie od 1 lipca 2008 do 30 czerwca 2009 roku.
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
35
WYNIKI BADA
Ocena demografczna analizowanej populacji osb
z cukrzyc
W tabeli 2 przedstawiono dane demografczne anali-
zowanej populacji chorych na cukrzyc w okresie od 1
lipca 2008 do 30 czerwca 2009 roku w Polsce w zasobach
Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Do analizy wczono chorych, ktrych zidentyfko-
wano na podstawie bazy danych NFZ w liczbie 2 183
519 osb (PESELI), ktre uzyskay wiadczenia diabe-
tologiczne, wykupiy leki przeciwcukrzycowe lub paski
do glukometrw w opisywanym okresie. Wrd tej grupy
chorych zidentyfkowano 924141 osb pci mskiej i 1
259 285 osb pci eskiej. U 93 osb nie udao si zi-
dentyfkowa pci.
Ocena przeywalnoci analizowanej populacji osb
z cukrzyc: liczba zgonw w latach 2008-2013.
W tych grupach oszacowano przeywalno osb
w kadym przedziale wiekowym okrelonym na poczt-
ku obserwacji a do 31 lipca 2013 roku (tj. 61 miesi-
cy od pocztku prezentowanej obserwacji). Data 31 lip-
ca 2013 roku pozwolia na ustalenie danych najbardziej
aktualnych.
W tabeli 3 zestawiono liczby i odsetki zgonw zgonu
w poszczeglnych przedziaach wiekowych u osb z cuk-
rzyc w okresie obserwacji 2008 2013.
Wraz z wiekiem chorych na cukrzyc wystpuje
wzrost odsetka zgonw. I tak w przedziale wiekowym od
0 do 10 lat w cigu 5 lat procentowy odsetek zgonw wy-
nosi 0,28%, a w grupie od 11 do 20 lat 0,42%, w grupie
od 21 do 30 lat 0,86%. Wyrany wzrost odsetka zgonw
Przedzia wiek
(w latach)
Liczba oglna Brak okrelo-
nej pci
Osoby pci
mskiej
redni wiek
SD (w latach)
Osoby pci
eskiej
redni wiek
SD (w latach)
wiek10 39337 8 20184 3,55 3,01 19145 3,68 3,04
10< wiek 20 34996 1 15890 16,05 266 19105 16,27 2,70
20< wiek 30 55053 6 19863 25,82 2,84 35184 25,85 2,80
30< wiek 40 72823 6 32963 36,02 2,86 39854 35,43 2,89
40< wiek 50 164384 12 90710 46,62 2,77 73662 46,57 2,81
50< wiek 60 514656 16 261748 55,98 2,79 252892 56,20 2,77
60< wiek 70 548522 2 235920 65,20 2,98 312600 65,55 2,97
70< wiek 80 543506 14 189723 75,08 2,79 353769 75,32 2,82
wiek > 80 210242 28 57140 84,27 3,22 153074 84,59 3,37
RAZEM 2183519 93 924141 1259285
redni wiek SD 45,427,34 45,527,44
mediana 46,62 46,57
Przedzia wiek
(w latach)
Liczba
pacjentw
Liczba zgonw Odsetek zgonw
wiek10 39337 110 0,28%
10< wiek 20 34996 147 0,48%
20< wiek 30 55053 471 0,86%
30< wiek 40 72823 1847 2,54%
40< wiek 50 164384 8974 5,46%
50< wiek 60 514656 42215 8,20%
60< wiek 70 548522 73433 13,39%
70< wiek <80 543506 144346 26,56%
wiek > 80 210242 110070 52,35%
redni wiek SD 12,23 17,26
mediana 5,46
Tabela 2. Dane demograficzne analizowanej populacji chorych na cukrzyc w okresie od 1 lipca 2008 do 30 czerwca
2009 roku w Polsce w zasobach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Tabela 3. Liczby i odsetki zgonw w poszczeglnych przedziaach wiekowych osb z cukrzyc w okresie 2008-2013.
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
36
nastpuje w grupie wiekowej od 61 do 70 lat i wynosi
13,39%, w grupie wiekowej 71 - 80 lat wynosi 26,56%
a w grupie chorych powyej 80 lat odsetek zgonw w ci-
gu 5 lat wynosi 52,35%.
W tabeli 4 przedstawiono liczby zgonw na 1000 cho-
rych na cukrzyc w poszczeglnych przedziaach wieko-
wych w okresie 60 miesicy w Polsce w latach 2008
2013 w poszczeglnych przedziaach wiekowych.
rednio oglna liczba zgonw w czasie 60 miesicy
wynosia 122,3 172,6/1000 chorych z cukrzyc.
rednia liczba zgonw wrd osb pci mskiej wy-
nosia 146,8 190,1/1000 osb pci mskiej z cukrzyc,
podczas gdy wrd osb pci eskiej liczba zgonw wy-
nosia 105,6 167,5/1000 osb pci eskiej z cukrzyc
w cigu 60 miesicy.
W tabeli 5 przedstawiono redni liczb zgonw/1000
obserwowanych chorych na cukrzyc w poszczeglnych
grupach wiekowych w Polsce w latach 2008 20013.
rednia roczna liczba zgonw w caej obserwowanej
populacji 2183519 chorych wynosia 24,46 34,53/1000
chorych.
rednia roczna liczba zgonw wrd pci mskiej cho-
rych na cukrzyc wynosia 29,36 38,03/1000.
rednia roczna liczba zgonw wrd pci eskiej
chorych na cukrzyc wynosia 21,11 33,49/1000.
W obserwowanym okresie 2008-2013 w przedstawio-
nej kohorcie chorych na cukrzyc rednia roczna liczba
zgonw na 1000 chorych z cukrzyc wrd pci mskiej
nie rnia si istotnie w porwnaniu do redniej rocznej
liczby zgonw pci eskiej (p=0,42).
Odsetki osb z cukrzyc, ktrzy przeyli 60 miesicy
w latach 2008-2013.
W tabeli 6 przedstawiono odsetki przeywalnoci
chorych na cukrzyc w cigu obserwowanych 60 miesi-
cy w Polsce w latach 2008-2013. redni odsetek przey-
walnoci pci mskiej wynosi 84,54 18,93 za redni
Przedzia wiek (w latach) Ogem pe mska i eska Pe mska Pe eska
wiek 10 2,79 2,67 2,92
10< wiek 20 4,20 6,16 2,56
20< wiek 30 8,55 15,10 4,86
30< wiek 40 25,36 41,83 11,74
40< wiek 50 54,59 72,23 32,87
50< wiek 60 82,02 107,24 55,92
60< wiek 70 133,87 177,20 101,17
70< wiek 80 265,58 328,82 231,67
wiek > 80 593,83 570,03 506,27
rednia SD 122,3 172,6 146,8 190,1 105,6 167,5
mediana 54,59 72,23 32,87
Przedzia wiek (w latach) Pe mska i eska razem Pe mska Pe eska
wiek 10 0,558 0,534 0,584
10< wiek 20 0,840 1,232 0,512
20< wiek 30 1,710 3,020 0,972
30< wiek 40 5,072 8,366 2,348
40< wiek 50 10,918 14,446 6,574
50< wiek 60 16,404 21,448 11,184
60< wiek 70 26,774 35,440 20,234
70< wiek 80 53,116 65,764 46,334
wiek > 80 104,706 114,006 101,254
rednia SD 24,46 34,53 29,70 38,03 21,11 33,49
mediana 10,9 14,45 6,57
Tabela 4. Liczba zgonw na 1000 chorych na cukrzyc w cigu 60 miesicy w latach 2008 2013 w poszczeglnych
grupach wiekowych oraz rednia arytmetyczna z odchyle standardowych i mediany.
Tabela 5. rednia roczna liczba zgonw na 1000 chorych z cukrzyc w Polsce w poszczeglnych przedziaach wieko-
wych w okresie 2008 2013
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
37
odsetek przeywalnoci pci eskiej wynosi 89,66
16,50. rednie odsetki przeywalnoci obu pci nie rni-
y si istotnie (p=0,42).
W tabeli 7 przedstawiono odsetki zgonw populacji
oglnej (razem z chorymi na cukrzyc) z uwzgldnieniem
pci w latach 2008-2011 w Polsce oraz redni arytme-
tyczn za jeden rok z uwzgldnieniem standardowego od-
chylenia i mediany (12).
Z tabeli tej wynika, e rednio rocznie umiera-
o 0,998 % wrd 1000 osb populacji oglnej (razem
z chorymi na cukrzyc), 10,91 zgonw wrd 1000 osb
pci mskiej oraz 0,909% zgonw wrd 1000 osb pci
eskiej.
rednia liczba zgonw chorych na cukrzyc w cigu
jednego roku wrd 1000 chorych na cukrzyc wynosia
24,46 34,53 czyli wskanik ten jest ponad dwukrotnie
wyszy wrd osb z cukrzyc w porwnaniu do popula-
cji oglnej.
OMWIENIE WYNIKW BADA
W cigu ostatnich dekad obserwuje si zmniejsze-
nie umieralnoci z przyczyn sercowo-naczyniowych,
ale utrzymuje si 2-krotnie wysza umieralno z tego
powodu u osb z cukrzyc w porwnaniu do osb bez
cukrzycy. Obejmuje ten trend okres lat 1950 do 2005 za-
rwno kobiety jak i mczyzn (13).
Dane w tym zakresie przedstawiono poniej.
1. Doniesienia grupy National Health and Nutrition Exa-
mination Survey (NHANES) sugeruj zmniejszenie
oglnej umieralnoci wrd mczyzn z cukrzyc ale
nie kobiet z cukrzyc (14).
2. Preis i wsp. podali, e w latach 1950 do 2001 nastpio
obnienie liczby zgonw z przyczyn oglnych w po-
pulacji Framingham wrd osb bez cukrzycy z 12,8
do 7,7/1000 osb, a wrd populacji chorych na cuk-
rzyc z 33,1 do 15,8/1000 chorych (13).
3. Badanie z Kanady wskazuje rwnie na 25% obnienie
umieralnoci z przyczyn oglnych zarwno u kobiet
jak i u mczyzn z cukrzyc w latach 1995-2005 (15).
4. Morgan i wsp. (16), Currie i wsp. (17) w przepro-
wadzonych badaniach obserwacyjnych w Walii wy-
kazali, e roczny wskanik liczby zgonw chorych
na cukrzyc wynosi 41,8 u 1000 chorych z cukrzyc
w porwnaniu do 10,1 zgonw/1000 osb populacji
oglnej (16,17).
5. Badanie obserwacyjne z Holandii 973 chorych na
cukrzyc typu 2 w okresie 2001 do 2007 nie wyka-
Podzia wiekowy (lata) Oglny odsetek osb ktre
przeyy (%)
Odsetek osb pci mskiej
ktre przeyy (%)
Odsetek osb pci eskiej
ktre przeyy (%)
wiek 10 99,72 99,73 99,71
10< wiek 20 99,58 99,38 99,74
20< wiek 30 99,14 98,49 99,51
30< wiek 40 97,46 95,82 98,83
40< wiek 50 94,54 92,78 96,71
50< wiek 60 91,80 82,28 94,41
60< wiek 70 86,61 82,28 89,88
70< wiek 80 73,44 67,12 78,83
wiek > 80 47,65 43,00 49,373
rednia SD 84,54 18,93 89,66 16,50
mediana 92,78 96,71
Rok Obie pci (w %) Pe mska (w %) Pe eska (w %)
2008 0,994 1,098 0,897
2009 1,008 1,106 0,917
2010 0,991 1,083 0,904
2011 0,998 1,083 0,918
rednia SD 0,998 0,007 1,093 0,011 0,909 0,01
mediana 0,996 1,091 0,911
Tabela 6. Odsetki ludzi chorych na cukrzyc, ktrzy przeyli 60 miesicy, w poszczeglnych przedziaach wiekowych
w Polsce w latach 2008 2013.
Tabela 7. Odsetki zgonw w populacji oglnej (razem z chorymi na cukrzyc) z uwzgldnieniem pci w latach 2008-2011
w Polsce (wg danych GUS)
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
38
zao zmniejszenia przewidywanego czasu przeycia
chorych na cukrzyc w porwnaniu do przeycia po-
pulacji oglnej (18).
6. Gu K i wsp. z National Institute of Health z Bethesdy
(19) obserwowali umieralno w cigu 22 lat w okresie
1971-1993 kohorty chorych na cukrzyc i bez cukrzy-
cy. Reprezentatywna grupa skadaa si z 14374 cho-
rych w wieku 25-74 lat. rednia umieralno w cigu
jednego roku u chorych w wieku 25-44 lata wynosia
12,4/1000 chorych na cukrzyc i 89,7/1000 chorych na
cukrzyc w wieku 65-74 lata.
W naszym badaniu rednia umieralno w cigu jed-
nego roku w przedziale wiekowym 21-30 lat wynosia
1,71/1000 chorych, w przedziale wiekowym 31-40 lat
5,07/1000 chorych. A w przedziale wiekowym 41-
50 lat 10,91/1000 chorych. W starszych przedzia-
ach wiekowych: 61-70 lat w Polsce umieralno osb
w cigu jednego roku wynosia 26,72/1000 chorych,
a w grupie wiekowej 71-80 lat odpowiednio 53,11
zgonw/1000 chorych.
7. W Warszawie w ramach (Multinational Study of Va-
scular Disease Follow-up) (20) okrelono, e w cigu
jednego roku umieralno oglna wynosia 29,3/1000
mczyzn z cukrzyc i 16,5/1000 kobiet z cukrzyc
(20).
8. W badaniu POL-MONICA wykazano, e w Warsza-
wie rednio rocznie wystpuje 35,4 zgonw wrd
1000 chorych na cukrzyc u mczyzn i 22,1 zgonw
chorych na cukrzyc kobiet. W tym okresie w popula-
cji oglnej obserwowano 17,8 zgonw rocznie wrd
1000 chorych mczyzn i 8,0 zgonw wrd 1000 ko-
biet (21).
Przedstawione powyej (1-8) dane dotycz chorych na
cukrzyc typu 2, badanych w innym czasie, wobec czego
mog one rni si od przedstawionych w tej publikacji.
We wasnym badaniu, ktre prezentujemy ustalano
jedynie umieralno ogln. Na podstawie otrzymanych
danych nie mona byo ustali szczegowych przyczyn
zgonw.
Przedstawione i analizowane w tej publikacji informa-
cje o wszystkich chorych na cukrzyc w Polsce dotyczyy
osb, ktre znalazy si w sprawozdaniach do Narodowe-
go Funduszu Zdrowia oraz/lub zrealizoway recepty na
leki przeciwcukrzycowe albo paski do glukometrw lub
byli w wykazach Centralnego Wykazu Ubezpiecze. Jest
to doniesienie wstpne, w ktrym gwnie badano prze-
ywalno chorych oraz wpyw wieku i pci na ten epide-
miologiczny wskanik.
WNIOSKI
1. W obserwowanej populacji 2 183 519 chorych na cuk-
rzyc w okresie od 1 lipca 2008 do 30 czerwca 2013
roku stwierdzono redni przeywalno w odsetkach:
osb pci mskiej: 84,54 18,93, osb pci eskiej:
89,66 16,5.
2. Umieralno oglna wszystkich chorych na cukrzyc
w Polsce jest ponad dwukrotnie wysza od umieralno-
ci w porwnaniu do populacji oglnej
3. Odsetek zgonw wzrasta wraz z wiekiem. W wieku
31-40 lat w cigu 5 lat umiera: 5,46%, w wieku 60-70
lat 13,39%, a w wieku powyej 80 lat umiera 52,35%
osb
4. rednia roczna liczba zgonw pci mskiej jest nie-
co wysza od redniej liczby zgonw pci eskiej
i wynosi odpowiednio 29,70 38,03/1000 chorych
i 21,11 33,49/1000 chorych, ale rnice nie s istot-
ne (p=0,42).
PIMIENNICTWO
1. Roglic G., Unwin N., Bennett PH. i wsp.: The burden
of mortality attributable to diabetes: realistic estimates
for the year 2000. Diabetes Care, 2005, 28(9), 2130-5.
2. Shaw J.E., Hodge A.M., de Courten M. i wsp: Isola-
ted post-challenge hyperglycaemia confrmed as a risk
factor for mortality. Diabetologia. 1999, 42(9), 1050-4.
3. Salles G.F., Bloch K.V., Cardoso C.R.: Mortality and
predictors of mortality in a cohort of Brazilian type 2
diabetic patients. Diabetes Care. 2004, 27(6),1299-305.
4. Chen K.T., Chen C.J., Fuh M.M., Narayan K.M.: Cau-
ses of death and associated factors among patients with
non-insulin-dependent diabetes mellitus in Taipei, Tai-
wan. Diabetes Res Clin Pract. 1999, 43(2),101-9.
5. Florkowski C.M., Scott R.S., Coope P.A., Moir C.L.:
Predictors of mortality from type 2 diabetes mellitus
in Canterbury, New Zealand; a ten-year cohort study.
Diabetes Res Clin Pract. 2001, 53(2),113-20.
6. Ford E.S., DeStefano F.: Risk factors for mortali-
ty from all causes and from coronary heart disease
among persons with diabetes. Findings from the Na-
tional Health and Nutrition Examination Survey I Epi-
demiologic Follow-up Study. Am J Epidemiol. 1991,
15; 133(12),1220-30.
7. Barnett K.N., Ogston S.A., McMurdo M.E. i wsp.:
A 12-year follow-up study of all-cause and cardiova-
scular mortality among 10,532 people newly diagno-
sed with Type 2 diabetes in Tayside, Scotland. Diabet
Med. 2010, 27(10),1124-9.
8. Ustawa z dnia 27.08.2004 roku o wiadczeniach opieki
zdrowotnej fnansowanych ze rodkw publicznych.
(Dz.U. 2008 nr 164 poz. 1027. z pn. zm.)
9. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 stycznia
2010 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie wiad-
cze gwarantowanych z zakresu programw zdrowot-
nych (Dz.U. 2010 nr 05 poz. 29. z pn. zm.)
10. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia z dnia 02 marca
2010 r. zmieniajce rozporzdzenie w sprawie wiad-
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
39
cze gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego
(Dz.U. 2010 nr 30 poz. 157. z pn. zm.)
11. http://www.msw.gov.pl/portal/pl/381/32/PESEL.html
12. Tabele GUS.
13. Preis S.R., Hwang S.J., Coady S., i wsp.: Trends in
all-cause and cardiovascular disease mortality among
women and men with and without diabetes mellitus in
the Framingham Heart Study, 1950 to 2005. Circula-
tion. 2009, 7, 119(13), 1728-35.
14. Gregg E.W., Gu Q., Cheng Y.J., N i wsp.: Mortality
trends in men and women with diabetes, 1971 to 2000.
Ann Intern Med. 2007, 7; 147(3), 149-55. Epub 2007
Jun 18.
15. Lipscombe L.L., Hux J.E.: Trends in diabetes preva-
lence, incidence, and mortality in Ontario, Canada
1995-2005: a population-based study. Lancet. 2007,
3; 369(9563), 750-6.
16. Morgan C.L., Currie C.J., Stott N.C., i wsp.: Estima-
ting the prevalence of diagnosed diabetes in a health
district of Wales: the importance of using primary
and secondary care sources of ascertainment with ad-
justment for death and migration. Diabet Med. 2000,
17(2), 141-5.
17. Morgan CL1, Currie CJ, Peters JR. Relationship be-
tween diabetes and mortality: a population study using
record linkage. Diabetes Care. 2000, 23(8), 1103-7.
18. Lutgers H.L., Gerrits E.G., Sluiter W.J., i wsp.: Life
expectancy in a large cohort of type 2 diabetes patients
treated in primary care (ZODIAC-10). PLoS One.
2009, 28; 4(8), e6817.
19. Gu K., Cowie C.C., Harris M.I.: Mortality in adults
with and without diabetes in a national cohort of the
U.S. population, 1971-1993. Diabetes Care. 1998,
21(7), 1138-45.
20. Morrish N.J., Wang S.L., Stevens L.K. i wsp.: Mor-
tality and causes of death in the WHO Multinational
Study of Vascular Disease in Diabetes. Diabetologia.
2001, 44 Suppl 2, S14-21.
21. Janeczko D.: Epidemiologia cukrzycy typu 2. W pod-
rczniku Cukrzyca pod red. J. Sieradzkiego, Via Me-
dica, Gdask 2006, tom I, str. 200-205.
Adres do korespondencji:
Waldemar Karnafel
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorb Przemiany Materii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1A
klingast@amwaw.edu.pl
1. bezporednie zjednoczenie dziaania lekarzy i pacjentw
2. wprowadzenie nowych planw zwalczania cukrzycy, pastwa i krajowego nadzoru wg zasad WHO
3. zorganizowanie sieci publicznych orodkw medyczno-edukacyjnych, centralnych i regionalnych
4. stay monitoring jakoci leczenia
5. specjalne programy dla dzieci i kobiet ciarnych, osb z powikaniami oraz dla wsi
6. upowszechnienie metod intensywnego leczenia
7. radykalne zwikszenie roli Stowarzyszenia Pacjentw z Cukrzyc
8. przyjcie zasady swobodnego dostpu (bez osobnego skierowania) chorych na cukrzyc do orodka diabetologicz-
nego, ktry decyduje o miejscu dalszego leczenia na podstawie medycznych wskaza
9. ustanowienie nowego zawodu edukatora chorych
10. organiczne czenie dziaa opieki specjalistycznej i podstawowej (system czony)
11. rozumienie faktu, e cukrzyca obecnie jest trzecim po niedokrwiennnej chorobie serca i nowotworach zjadaczem
zdrowia i budetu
12. utrzymanie penego udziau pastwa nad leczeniem cukrzycy - refundacja, wymogi jakociowe
13. rwnolegy udzia opieki publicznej i prywatnej na zasadzie kontroli jakoci i ocen wynikw leczenia.
14. zapewnienie waciwego udziau lekarzy w ksztatowaniu systemu leczenia
15. podejcie humanizujce, zorientowane na pacjenta, wytworzenie atmosfery zrozumienia, wsppracy i przyjani
midzy wszystkimi rodowiskami ksztatujcymi opiek diabetologiczn.
OPIEKA NAD CHORYM W POLSCE MUSI DZIAA WEDUG ZASAD
SFORMUOWANYCH PRZEZ RODOWISKA DIABETOLOGICZNE
W KRAJU I ZAGRANIC: