Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3

www.medycyna-metaboliczna.pl
96
ZESP REDAKCJI MEDYCYNY METABOLICZNEJ
25-LECIE DEKLARACJI Z ST VINCENT.
GLOBALIZACJA PROBLEMW OPIEKI
DIABETOLOGICZNEJ CZY MIDZYNARODOWA
WSPPRACA ZWIKSZA JEJ SKUTECZNO?
25-TH ANNIVERSARY OF ST VINCENT DECLARATION.
GLOBALIZATION OF DIABETES MELLITUS CARE DOES THE
INTERNATIONAL COLLABORATION SUFFICIENTLY INCREASES ITS
EFFICIENCY?
Warszawski Uniwersytet Medyczny,
Towarzystwo Edukacji Terapeutycznej, Warszawa.
STRESZCZENIE. Epidemiczne wystpowanie cukrzycy, nasilone zagroenia zdrowia i ycia i wielkie wymogi medyczne, spoeczne i ekono-
miczne jakie cukrzyca powoduje, powoduj konieczno zespolenia wysikw medykw, dziaaczy spoecznych, ekonomistw i politykw.
Takie dziaania znajduj wyraz w midzynarodowych i wiatowych ustaleniach i deklaracjach.
Dokonano ich przegldu z nadziej, e ich urzeczywistnienie obecnie niepene stanie si bardziej realne w niedalekiej przyszoci.
Sowa kluczowe Cukrzyca, wiatowa epidemia, zdrowie publiczne, deklaracje wiatowych instytucji medycznych i politycznych.
SUMMARY. Epidemic character of diabetes mellitus, its intensive, pathogenic influence on health and respective medical, social and economical
demands create the necessity of the international and worldwide integration of diabetological institutions and organizations, of medical professio-
nalists, social workers, politicians and economists.
Such actions are described in many international declarations and programmes founded under patronage of International Diabetes Federation,
European Association for the Study of Diabetes, 170 national diabetological organizations, also World Health Organization and Organization of the
United Nations.
This paper presents some of such international documents with hope, that their realization will be possible in near future.
Key words Diabetes mellitus, diabetes care failures, international declarations, medical and political integration.
WPROWADZENIE
Problematyka cukrzycy dawno ju przekroczya sfer
zainteresowa wycznie medycznych. Spoeczne i eko-
nomiczne znaczenie tej choroby XXI wieku spowodo-
wao globalizacj tych zainteresowa.
Jej przykadem byo np. pismo wtedy premiera Wiel-
kiej Brytanii Tony Blair`a skierowane do 5 Konferencji
WHO i IDF dotyczcej realizacji Deklaracji z St Vincent
(Istambu), w ktrym pisa (tum. wasne):
Zdaj sobie spraw z olbrzymiego i narastajcego
obcienia, jakie cukrzyca kadzie na osobie chorujcej
z jej powodu, na ich rodziny i cale spoeczestwo, wiem
take, e cukrzyca i jej powikania pochaniaj niemal
10% wszystkich wydatkw na opiek zdrowotn. Wiem
take, e istniej dobre dowody na to, i obcienie to
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
97
moe by znacznie zredukowane za pomoc realizacji za-
mierze, do ktrych wzywa Deklaracja z St. Vincent.
Jestem dumny ze znacznego udziau Wielkiej Brytanii
w wysiku caej Europy
Problemy opieki diabetologicznej s obecnie przed-
miotem dziaalnoci wielu wiatowych organizacji jak
International Diabetes Federation IDF (od 1950 r.) gru-
pujca 176 towarzystw narodowych dziaajcych na rzecz
diabetologii i osb z cukrzyc w ramach 5 organizacji re-
gionalnych, a take towarzystw kontynentalnych jak Eu-
ropean Association for the Study of Diabetes (od 1964 r.)
American Diabetes Association (od 1941 r.) oraz obecnie
ponad 170 narodowych organizacji diabetologicznych
na wiecie. W zakresie ocen problemw cukrzycy oraz
podstawowych defnicji i rekomendacji w sposb bardzo
istotny dziaa odpowiednia sekcja WHO i grupa diabeto-
logiczna w Unii Europejskiej. W wielu krajach zgodnie
z rekomendacjami IDF oraz WHO realizuje si specjalne,
wieloletnie programy zwalczania cukrzycy. Przybieraj
one take form ustaw parlamentarnych. W Polsce prob-
lematyk aktywnie prowadzia Sekcja Diabetologiczna
Towarzystwa Internistw Polskich, dziaania w tym za-
kresie podjo w 1987 r. i kontynuuje je Polskie Towa-
rzystwo Diabetologiczne, od 2004 Towarzystwo Edukacji
Terapeutycznej a take Koalicja Walki z Cukrzyc.
Towarzystwa te pomagaj w organizowaniu bada
naukowych, podnoszenia jakoci opieki diabetologicznej
i jakoci ycia osb z cukrzyc np. IDF obecnie prowa-
dzi nowy oglnowiatowy projekt proflaktyki retinopatii
cukrzycowej a take projekt Bridges obejmujcy ju 41
programw rozwojowych w zakresie terapeutycznej edu-
kacji w rnych krajach.
W dziedzinie opieki medyczno-spoecznej dla cho-
rych na cukrzyc powstaj take liczne ju stowarzysze-
nia osb chorych na cukrzyc. Jest ich obecnie na wie-
cie ponad 170. Walcz o spoeczne prawa dla wszystkich
pacjentw, organizuj pomoc, wsppracuj ze sob,
pozytywnie wpywaj na decyzje pastwowe, spoeczne
i medyczne majce na celu popraw szeroko rozumianej
opieki diabetologicznej. Naley do nich Polskie Stowa-
rzyszenie Diabetykw.
Pacjenci i diabetolodzy z Europy ogosili wsplnie
z WHO w 1989 r. historyczn ju synn europejsk De-
klaracj z St Vincent okrelajc cele i metody wsp-
pracy medykw i spoeczestw w walce z cukrzyc.
Mija ju 25 lat od tej chwili. Idee tej Deklaracji warte
s przypomnienia.
25-lecie Deklaracji z St Vincent.
10 padziernika 1989 r. przedstawiciele ministerstw
i administracji ochrony zdrowia oraz organizacji chorych
na cukrzyc ze wszystkich krajw Europy spotkali si
z ekspertami w zakresie problemw cukrzycy pod kie-
rownictwem Regionalnych Orodkw wiatowej Organi-
zacji Zdrowia i Midzynarodowej Federacji Cukrzycowej
w Saint Vincent, we Woszech. Jednomylnie zgodzili si
przyj ponisze zalecenia i zaapelowali, aby je przedsta-
wi do realizacji we wszystkich krajach Europy.
Cukrzyca jest jednym z gwnych i narastajcych
w swoim znaczeniu zdrowotnych problemw Euro-
py; dotyczy ludzi w kadym wieku i we wszystkich
krajach. Powoduje przewleke uszkodzenie zdrowia
i przedwczesn mier. Zagraa co najmniej 10 mln
obywateli krajw europejskich.
Rzdy i ministerstwa zdrowia krajw Europy winny
przyj za swj obowizek i sta si odpowiedzialne
za stworzenie warunkw, ktre umoliwi znacz-
ne ograniczenie wielkich strat z powodu cukrzycy
i mierci, ktre one powoduj. Kraje te powinny for-
malnie uzna znaczenie problemw cukrzycy i wytwo-
rzy rodki na ich rozwizanie. Naley na szczeblach
lokalnych, krajowych i europejskich stworzy oraz
opublikowa plany zapobiegania, rozpoznawania i le-
czenia cukrzycy, a szczeglnie jej powika - lepoty,
niewydolnoci nerek, zgorzeli i amputacji koczyn dol-
nych, nasilenia choroby niedokrwiennej serca i udaru
mzgu.
Inwestycje teraz poczynione przynios due korzyci,
zapobiegajc ludzkim tragediom oraz dajc wymierne
materialne oszczdnoci.
Oglne zamierzenia i 5-letnie cele wymienione poniej,
mona osign przez zorganizowan dziaalno sub
i instytucji medycznych, przy czynnym wspuczest-
nictwie osb chorych na cukrzyc, ich rodzin, przyja-
ci i wspuczestnikw z pracy oraz ich organizacji;
leczeniu ich cukrzycy i w edukacji dla uzyskania lep-
szych wynikw leczenia; w planowaniu, dostarczaniu
i poziomie jakoci opieki diabetologicznej; w ogl-
nokrajowej, regionalnej i midzynarodowej wymia-
nie i rozpowszechnianiu informacji o stanie zdrowia;
w promowaniu i zastosowaniach bada.
Oglne cele dla ludzi - dzieci i dorosych chorych
na cukrzyc:
Ciga poprawa stanu zdrowia i zblienie jakoci i du-
goci ycia do normalnej.
Zapobieganie i leczenie cukrzycy i jej powika przez
intensyfkacj wysikw badawczych.
Cele na okres 5-letni
Wytworzy, zapocztkowa i oceni konkretne pro-
gramy wykrywania i kontroli cukrzycy oraz jej powi-
ka ze wsparciem za pomoc samokontroli i ze stro-
ny spoecznej oraz rodowiskowej jako ich gownymi
skadnikami.
Zwikszy uwiadomienie spoeczestwa oraz osb
zawodowo pracujcych w ochronie zdrowia odnonie
do biecych moliwoci i przyszych potrzeb w zakresie
zapobiegania cukrzycy i samej cukrzycy.
Zorganizowa kursy i szkolenia w zakresie lecze-
nia cukrzycy i opieki dla chorych na cukrzyc w kadym
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
98
wieku, dla ich rodzin, przyjaci i osb pracujcych wspl-
nie z chorymi, a take dla zespow opieki zdrowotnej.
Zagwarantowa, e opieka nad dziemi chorymi na
cukrzyc jest sprawowana przez osoby i zespoy wyspe-
cjalizowane zarwno w leczeniu cukrzycy i opiece nad
dziemi, oraz e rodziny dzieci chorych na cukrzyc
otrzymaj konieczne spoeczne, ekonomiczne i emocjo-
nalne wsparcie.
Wzmocni istniejce ju orodki specjalizujce si
w opiece diabetologicznej, edukacji zdrowotnej dla
chorych na cukrzyc i badaniach naukowych. Stworzy
nowe orodki tam, gdzie istnieje odpowiedni potencja
i potrzeba.
Promowa niezaleno, rwno i samowystar-
czalno dla wszystkich ludzi z cukrzyc dzieci, mo-
dziey, osb w okresie pracy zawodowej oraz osb w po-
deszym wieku.
Usun przeszkody utrudniajce moliwie pe-
n integracj obywatela chorego na cukrzyc ze
spoeczestwem.
Wprowadzi skuteczne metody zapobiegania kosz-
townym powikaniom:
Zmniejszy ilo nowych przypadkw lepoty spo-
wodowanej cukrzyc co najmniej o jedn trzeci.
Zmniejszy liczb chorych zapadajcych na schy-
kow niewydolno nerek co najmniej o jedna trzeci.
Ograniczy do poowy liczb amputacji koczyn
dolnych z powodu zgorzeli cukrzycowej.
Zmniejszy chorobowo i umieralno z powodu
choroby wiecowej serca u chorych na cukrzyc za
pomoc radykalnych programw zwalczania czynni-
kw zagroenia.
Osign takie wyniki ciy u kobiet w chorych na
cukrzyc, ktre zbliaj si do wynikw ciy u kobiet
w bez cukrzycy.
Zorganizowa systemy monitorowania i kontroli,
uywajc wspczesnych metod technologii informacji,
w celu zapewnienia waciwej jakoci dostarczania opieki
diabetologicznej i metod laboratoryjnych oraz technicz-
nych stosowanych w rozpoznawaniu, leczeniu i samo-
kontroli cukrzycy.
Promowanie europejskiej i midzynarodowej
wsppracy w programach bada nad cukrzyc oraz
w rozwoju opieki i kontroli tej choroby za pomoc in-
stytucji krajowych i wiatowej Organizacji Zdrowia, oraz
przy aktywnym udziale organizacji chorych na cukrzyc.
Podj pilne dziaania w duchu programu wiato-
wej Organizacji Zdrowia Zdrowie dla Wszystkich,
w celu wytworzenia wsplnych dla wiatowej Organizacji
Zdrowia i Europejskiego Regionu Midzynarodowej fede-
racji Cukrzycowej mechanizmw podejmowania inicjatyw
przyspieszenia i uatwienia realizacji powyszych zalece
(z Polski w przygotowaniu deklaracji uczestniczyli i pod-
pisali j prof. Jacek Sieradzki i prof. Jan Tato).
Po 25 latach pojawia si pytanie w jakim stopniu
osignito to zamierzenie i cele opisane w Deklaracji z St
Vincent?
Odpowied nie jest optymistyczna. Stopie realizacji
tych celw medycznych i spoecznych jest bardzo zr-
nicowany. W krajach biedniejszych stopie realizacji jest
bardzo niski, w krajach bogatszych uczyniono wicej.
Wszdzie jednak te cele sprzed 25 lat s nadal bardzo
aktualne pozostaj do urzeczywistnienia. Dotyczy to
w bardzo znaczcy sposb Polski.
REZOLUCJA ORGANIZACJI NARODW
ZJEDNOCZONYCH W SPRAWIE WALKI
Z CUKRZYC
W dniu 20 grudnia roku 2006 podczas 61 sesji Zgro-
madzenia oglnego Organizacji Narodw Zjednoczonych
Sekretarz Staej Misji Narodw Zjednoczonych dla Po-
udniowej Afryki w imieniu Grupy 77 (koalicji krajw
rozwijajcych si) i Chin przedstawia projekt rezolucji
Organizacji Narodw Zjednoczonych w sprawie cukrzy-
cy. Nastpujce kraje zostay wymienione jako partnerzy:
Armenia, Bonia i Hercegowina, Chorwacja, Monako,
Austria, Gruzja, Malta, Portugalia i Ukraina.
W swoim przemwieniu, Pierwszy Sekretarz Misji
mwia o niszczcym wpywie podstpnej epidemii cuk-
rzycy. Nawietlia dysproporcje w zagroeniu jakie niesie
cukrzyca dla ycia i zdrowia w krajach o rednim i niskim
przychodzie rocznym a take ostrzegaa o prognozach,
ktre przewiduj znaczne zwikszenie liczby osb zapa-
dajcych na cukrzyc w cigu nadchodzcych dziesicio-
leci (peen tekst przemwienia dostpny jest w internecie
na stronie www.g77.org/Speeches/122006.html).
Projekt rezolucji A/61/L.39 Rev.1 zosta poddany pod
dyskusj a nastpnie jednomylnie przyjty przez Zgroma-
dzenie Oglne Organizacji Narodw Zjednoczonych dnia 20
grudnia 2006. Tekst rezolucji (61/225) przytoczono poniej.
ZGROMADZENIE OGLNE ORGANIZACJI
NARODW ZJEDNOCZONYCH, 18 STYCZNIA
2007 SESJA SZEDZIESITA PIERWSZA,
POZYCJA 113 W PLANIE OBRAD.
REZOLUCJA PRZYJTA PRZEZ
ZGROMADZENIE OGLNE ONZ 2007 r.
Zgromadzenie Oglne, w odniesieniu do Wynikw
wiatowego Szczytu 2005 i Milenijnej Deklaracji Naro-
dw Zjednoczonych, a take wynikw najwaniejszych
konferencji Organizacji Narodw Zjednoczonych po-
wiconych problemom ekonomicznym, spoecznym i in-
nym z nimi zwizanym w szczeglnoci w zakresie celw
zwizanych ze zdrowiem, uwzgldnianych w rezolucjach
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
99
58/3 z dnia 27 padziernika 2003 roku, 60/35 z dnia 30
listopada 2005 roku oraz 60/265 z dnia 30 czerwca 2006:
Przyznajc, e umocnienie zdrowia publicznego i orga-
nizacji ochrony zdrowia jest kluczowe dla osignicia
ustalonych celw rozwoju, w tym take Milenijnych
Celw Rozwoju;
Uznajc take cukrzyc za chorob przewlek, wy-
niszczajc i pochaniajc koszty, zwizan z duym
nasileniem powika, wic si z duym ryzykiem
wystpowania rodzinnego, w Krajach Czonkowskich
i caego wiata, a take stanowic powane wyzwa-
nie dla osignicia midzynarodowych celw rozwojo-
wych, w tym take Milenijnych Celw Rozwojowych;
Odnoszc si do rezolucji wiatowego Szczytu Zdro-
wia (World Health Assembly) WHO 42.36, z dnia 19
maja 1989 roku) powiconej prewencji i kontroli cuk-
rzycy3 i WHO 57,17, z dnia 22 maja 2004 roku odno-
szcej si do oglnej strategii diety, aktywnoci fzycz-
nej i zdrowia
4
;
Przyjmujc z radoci fakt, e Midzynarodowa Federacja
Cukrzycy we wsppracy ze wiatow Organizacj Zdro-
wia co roku od 1991 roku 14 listopada organizuje wiato-
wy Dzie Cukrzycy na midzynarodowym poziomie;
Uznajc konieczno niezwocznego wielowymiaro-
wego zwikszenia nakadw w celu promocji i popra-
wy ludzkiego zdrowia, a take zapewnienia lepszego
dostpu do leczenia i edukacji medycznej;
1. Ustanawia dzie 14 listopada wiatowym Dniem Cuk-
rzycy, jako Dniem Narodw Zjednoczonych, obcho-
dzonym co roku, poczynajc od roku 2007;
2. Zachca wszystkie Kraje Czonkowskie, znaczce or-
ganizacje Narodw Zjednoczonych i inne organizacje
midzynarodowe, a take rodowisko cywilne, w tym
take pozarzdowe organizacje sektora prywatnego
do obchodzenia wiatowego Dnia Cukrzycy w odpo-
wiedni sposb, w celu podniesienia oglnej wiado-
moci spoeczestwa na temat cukrzycy i zwizanych
z ni powika a take jej zapobiegania i leczenia,
w tym take przez media i edukacj;
3. Zachca Kraje Czonkowskie do opracowania krajowych
strategii zapobiegania, leczenia i opieki nad pacjentami
z cukrzyc, polegajcych na cigym rozwoju ich organi-
zacji ochrony zdrowia w tym zakresie, z uwzgldnieniem
ustanowionych na midzynarodowym poziomie celw,
w tym take Milenijnych Celw Rozwoju.
4. Nakazuje Generalnemu Sekretarzowi poda do wiado-
moci wszystkich Krajw Czonkowskich i organizacji
Narodw Zjednoczonych brzmienie niniejszej rezolucji.
WIATOWY SZCZYT ORGANIZACJI NARODW
ZJEDNOCZONYCH A CUKRZYCA - 2011
W 2010 r. Zgromadzenie Oglne ONZ przyj-
o take uchwa o zorganizowaniu we wrzeniu 2011
oglnowiatowego szczytu spotkania przedstawicieli
rzdw ponad 125 pastw majcego na celu wzmoenie
walki Non-Communicable Diseases NCD w skali
caego wiata. W przygotowaniu tej decyzji wiodc rol
odegraa International Diabetes Federation wsplnie z in-
nymi stowarzyszeniami walczcymi z cukrzyc. NCD sta-
y si obecnie gwnym zagroeniem dla zdrowia i ycia
ludzi, dla danego rozwoju kultury i cywilizacji i sytuacji
gospodarczej wiata. Wrd nich najwaniejszym prob-
lemem jest cukrzyca 382 miliony chorych na wiecie
w 2013 r, wg wyd. 6, Diabetes Atlas, IDF, Bruksela, 2013.
Miliony pacjentw oczekuj na innowacyjne, zwik-
szajce skuteczno walki z cukrzyc osignicia szczy-
tu ONZ w 2011 r.
* * *
Poniej przytoczono autorski opis przypadku, P.K.,
cukrzycy typu 1 obrazujcy realne, yciowe wpywy glo-
balizacji leczenia i ycia indywidualnych chorych.
I still remember every detail of the autumn day in 1987
when I was diagnosed with Diabetes Mellitis Type 1.
1) As I sat in a Vienna clinic waiting for the doctor
to return with my lab results, I reviewed my symptoms
the last few weeks. Incredible thirst, forcing me to lug
a daunting 11/2-liter glass bottle to work each day (a time
when the city`s single producer of mineral water sold it in
onlyhuge, returnable green bottles). Loss of appetite in
a woman who loved exotic foods. And worst of all, extre-
me tiredness, which deprived me of the energy I needed
for work. And I thought of my younger brother Tom, who
was diagnosed with diabetes a couple of years before me
(and died of complications in 2013).
The nurse entered the room to distribute some suppli-
es. Diabetes? I asked. She turned to me, smiled sadly
and said, Yes.
The next thought that went through my mind was, Is
my job at stake? In August 1985 I was named Chief East
European Correspondent for the U.S. news agency Uni-
ted Press International - a dream assignment just as these
countries were beginning to defy their autocratic regimes
- and was shipped from Washington, D.C. to Vienna to
direct our news coverage of the region. It was strenuous
work. I was traveling so much in the frst months after
I arrived that I had no time to fnd my own apartment.
And then once things fnally began settling in, it seemed
I was starting to exhibit these fearful symptoms. I knew
I couldn`t work the way I was feeling that day in the
clinic.
On the way home, to keep from pouting about my fate,
I stopped in a swanky store on Vienna`s Kartnerstrasse
and bought a beautiful silk scarf. It was the frst wise cho-
ice I was to make in accepting the diagnosis. Previously
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
100
I would ease such bad news with a double-scoop ice cre-
am cone. I still have that scarf today.
Univ. Prof. Dr. OthmarForster, my Viennese internist,
made arrangements for me to go to London to get stabi1i-
zedunder the care of Prof. Stafford Lightman at Riverside
Health Authority and learn how to cope with the new rules
governing my condition. The frst few months I was in fair-
ly good control under a NovoPen regime (Actrapid and Ul-
tratard/Ultralente). It was a steep learning curve, and there
are parts of my orientation that did not click until months
or even years later. By the end of my week-long stay in Bri-
tain, I had regained the weight I had lost over the previous
several months. I was a bit upset about that, although I was
glad to realize I was eating normally again. If I had to do
it over again, I would have watched my carb intake much
more closely, and asked the hospital staff to help.
2) A few months later I was being considered for
a transfer to Warsaw, where the political situation was he-
ating up. It was another crisis for me. What kind of care
does Poland have for diabetics? Can I get insulin? What
happens if I really get ill? A colleague (who later became
my husband) assured me the standards of medical practice
equaled and sometimes exceeded those in the rest of Eu-
rope. I was pleased to hear, for example, that there are dia-
betologists in Poland who specialize in this one disease,
while in the United States you mostly fnd endocrinolo-
gists, whose feld of practice involves all the glands. I was
persuaded to make the move.
I met Prof. Jan Taton shortly after arriving in Poland,
and he has been my diabetologist ever since. I have never
had a doctor so knowledgeable about the disease and the
patients physical and emotional reactions to it. One of his
fnest points is he always listens to what I have to say. This
to me is a crucial asset of a good doctor.
3) Recently I was hospitalized in Minneapolis Minne-
sota, USA, after losing consciousness due to hypoglyce-
mia. The ambulance personnel detected arrhythmia, and
after a couple hours of waiting in the emergency clinic,
I was admitted to the hospitals cardiac ward. I had to wait
until the next day for the visit of an endocrinologist who
confrmed what I had been trying to explain for the pre-
vious 12 hours: it was a case of atrial fbrillation likely
triggered by the low glucose incident and I was fne, I was
getting good readings on my normal insulin regime - ha-
ving refused orders to stop it and start taking Lantus - and
I no longer needed observation. Meanwhile I had gone
14 hours without a meal; my requests for food and wa-
ter were fulflled only by a couple packages of graham
crackers with peanut butter. It leads me to suggest that
certain medical personnel in every hospital ward should
have a basic familiarity with diabetes in case such a pa-
tient crosses his/her path.
4) I have turned out to be a diffcult patient. Despite
a couple of hospital stays, I couldn`t seem to reach a lasting
glucose balance, experiencing both highs and lows - un-
til 1995. Thats when I frst tried an insulin pump. I like
to joke that Prof. Taton and Dr. Pawel Luzniak tricked
me into taking on a pump, because I had been objecting
that I didnt want any machine attached to me. But after
some good results in the hospital, I was invited to take it
home for a few days. Thats what really convinced me.
Dr. Luzniak found that in two weeks, my need for insulin
dropped 25%; blood glucose levels stayed nearly constant
during night hours; my weight dropped by one kilogram
(yay!); glucose in the urine dropped to near zero; and both
my physical and emotional state improved. I immediately
bought a pump. In a subsequent visit to hospital in 1997,
I posted good results.
5) Then came the next crisis. On a routine visit home
in 1997, I had been diagnosed with carpal tunnel syndro-
me of the right hand. This happened a few months after
I started working for Bloomberg, an environment even
crazier than UPI. (e.g. in Bloomberg offces you MUST
keep either radio or television on at all times and at top
volume so you will learn to think and talk clearly above
the noise.) I had an operation while in the U.S. and came
back to Bloomberg immediately, trying to handle my ta-
sks by dictating my stories to a secretary. It didnt work;
I was getting more frustrated by the day, and the hand
didnt seem to be getting better. That December I went
back to Nebraska and saw another neurosurgeon. The
diagnosis: Parkinsons disease. I think I never had carpal
tunnel syndrome.
6) Back in Warsaw on my next visit to Prof Taton,
he gave me some encouragement: At least, its usually
milder for people with diabetes than for those that dont
have it. It turns out he was right in my case. It is only
in the past few months that my 16-year-old disease has
progressed to the point where some of its symptoms-
-palticularly loss of balance, slow gait, and diffculty
rising from chairs - are beginning to directly affect the
way I get around. Meanwhile, I have not yet suffered
complications from diabetes, although once again I am
experiencing high HbAlC readings (well above 7) even
on the pump.
* * *
I and my husband are always looking for ways to mi-
nimize the effects of these types of symptoms. The best
overall way is exercise-which of course is necessary for
diabetes as well. So through my husbands coaching -
he is a former hurdler for Poland - I am out in the forest
for a 45-minute Nordic walk 3-4 mornings a week, or on
my NordicTrak walking machine at home when it rains.
And theres cross country skiing for usin winter and wei-
ght training and Pilates exercises inside. I think that`s one
of the most important factors that keeps me healthy and
Medycyna Metaboliczna, 2014, tom XVIII, nr 3
www.medycyna-metaboliczna.pl
101
frmly determined to cope successfully with these two
diseases.
PIMIENNICTWO
1. International Diabetes Federation Diabetes Atlas.
6 wyd. International Diabetes Federation, Bruksela
2013.
2. Wild S., Rorlic G., Greek A. i wsp.: Global prevalence
of diabetes estimates for the year 2000 and projection
for 2030, Diabetes Care 2004, 27, 1047-1053.
3. Roglic G., Unwin N., Bennett P.H., Mathers C., Tuo-
milehto J., Nag S., Connnolly V, King H. The Burden
of Mortality Attributable to Diabetes. Diabetes Care
2005; 28, 2l30-5.
4. Walker J.B.: Chronicle of Diabetic Service, Londyn,
British Diabetic Association, 1989.
5. World Health Organization 2008-2013 Action Plan for
the Global Strategy for the Prevention and Control of
Noncommunicable Diseases, WHO, Geneva, 2008.
6. Helt R.I.G., Cockram C.S., Flyvbjerg A., Goldstein
B.J.: Textbook of Diabetes, 4 wyd., Wiley Blackwell,
Chichester (J. Wiley and Sons), 2013.
7. Website General history of diabetes:
8. http://pr15.mphy,lu,se/Diahistory1.html
9. http://www.diabetes/living.com/basics/histdev.htm
10. IDF Europe, FEND, PCDE, EURADIA, Diabetes The
Policy Puzzle: Is Europe making Progress? 3 wyd.:
http://ec.europa.eu/health/major chronic diseases/
docs/policy puzzle2011.pdf.
Adres do korespondencji:
Tow. Edukacji Terapeutycznej, Warszawa
ul. Pocka 15C/73
01-231 Warszawa
(j.taton@interia.pl)
Midzynarodowa Federacja ds. Cukrzycy zdecydowanie dy do zapewnienia penej opieki diabetologicznej wszyst-
kim potrzebujcym, organizowania pomocy dla grup i rodowisk, ktre mog nie uzyska odpowiedniej jakociowo
opieki diabetologicznej, oraz usuwania nierwnoci spoecznych w kontroli zagroe dla zdrowia.
Te problemy maj bardzo silny wpyw na sfer bada i dziaa o charakterze socjologicznym.
Naley tu wymieni wyniki bada i rozwj:
epidemiologii opisowej i analitycznej,
organizacji i systemw leczenia cukrzycy,
ekonomiki opieki diabetologicznej,
metodyki oceny jakoci wynikw leczenia,
metodologii i upowszechniania proflaktyki,
bada wpywu uwarunkowa ekonomicznych, a wic poziomu zatrudnienia, dochodw i klasy (warstwy) spo-
ecznej, na wyniki leczenia i dugo ycia,
bada zmian roli lekarza i organizatorw oraz roli samych pacjentw w procesie proflaktyki i leczenia, a take
partnerskiej roli osb z cukrzyc i ich rodzin, opartej na profesjonalnej edukacji terapeutycznej.
Powysze opinie dotycz w duej mierze stosunkw pomidzy osobami chorymi na cukrzyc a spoeczestwem,
dziaajcych w obydwu kierunkach. Opieraj si one na metodologii epidemiologicznej, socjologicznej i statystyce,
z penym wykorzystaniem informatyki. Odnosz si do wszystkich faz ycia czowieka i naturalnej historii cukrzycy
oraz do spoecznych regulacji pozycji spoecznej, wyksztacenia, pracy zawodowej i bezrobocia, poziomu dochodw,
zakresu pomocy spoecznej i praw spoecznych przewlekle chorych, w tym osb z cukrzyc, gwarancji i regulacji praw-
nych dotyczcych zdrowia, ycia rodzinnego, moliwoci integracji osoby z cukrzyc ze spoeczestwem, a take do
ogranicze dyskryminacji i deprywacji spoecznej osb z cukrzyc.
DIABETOLOGIA SPOECZNA