SOFTWARE

TEMAT NUMERU
36 PC Format 7/2006
FAT32, to partycj tak naley skonwertowa
zapamitaj jej liter oraz etykiet.
2

Wcinij klawisze [Win
dows] + [R] i w oknie
wpisz polecenie .
Wywoasz okno konsoli tek-
stowej w Windows:
,
zwanej take oknem linii polece.
3

Zamknij wszystkie aplikacje, ktre mog ko-
rzysta z plikw na konwertowanych party-
cjach (wcznie z oknem ) i w oknie
linii polece wpisz polecenie convert Z: /FS:NTFS,
przy czym literk Z: w tym poleceniu zastp li-
terk partycji/dysku, ktry chcesz skonwertowa.
Po wpisaniu polecenia wcinij klawisz [Enter].
4

Program konwertujcy system plikw wy-
wietli komunikat .

Konwersja partycji do systemu NTFS

Szybszy Windows XP
Grupa: SZYBSZY XP
Diskeeper 10 Pro (trial)
O&O Defrag V8 Pro (trial)
PageDefrag
Programy do defragmentacji danych
na dysku twardym
CD 7/2006
Pliki uporzdkowane
Pozbye si zbdnych aplikacji, pli-
kw i danych. System z pewnoci
dziaa lepiej. Teraz zadbaj, aby pli-
ki i programy, ktre pozostawie
na dysku, byy odpowiednio roz-
lokowane na partycjach.
Kady dysk w komputerze ma
jedn lub wicej partycji 37>01 .
Instalujc system operacyjny, mu-
sisz je odpowiednio sformatowa,
czyli przypisa kadej z nich okre-
lony system plikw 37>02 . Sys-
tem za, aby mc zarzdza danymi
gromadzonymi na dysku, musi je lo-
gicznie uporzdkowa. Suy temu
podzielenie kadej partycji na mae,
ponumerowane klastry 37>03 , w
ktrych s zapisywane fragmenty
plikw. Dziki temu podziaowi sys-
tem wie, gdzie dokadnie znajdu-
je si okrelony plik, ale musi wy-
szukiwa jego czci w rnych ob-
szarach dysku.
Duy stopie fragmentacji da-
nych odbija si bardzo negatywnie
na oglnej wydajnoci systemu. Im
bardziej pofragmentowany plik, tym
wicej czasu zajmuje dyskowi twar-
demu uzyskanie do niego dostpu i
wykonywanie na nim operacji. Im
duej trwaj te zadania, tym wicej
mocy obliczeniowej zuywa proce-
sor. Dlatego naley do regularnie
wykonywa defragmentacj pro-
ces przywracania cigoci miejsca
zajtego przez poszczeglne pliki.
Wikszo narzdzi defrag-
mentacyjnych wykonuje take
analizy czstoci uycia plikw
i tak je umieszcza na dysku, aby
czas dostpu do najczciej uy-
wanych by jak najkrtszy. Defrag-
mentacja moe przynie znacz-
c popraw np. szybkoci startu
systemu wtedy wydajno
dysku odgrywa kluczow rol.
W dokumentacji Windows XP zaleca
si regularn defragmentacj wszyst-
kich partycji. Zanim do tego przy-
stpisz, wykonaj ich konwersj.
Upewnij si, jaki system plikw funkcjonuje na
twoim dysku. Jeli jest to FAT/FAT32 37>04 , to
warto skonwertowa partycj na system plikw
NTFS 37>04 (domylnie instalowany w Win-
dows XP). Konwersja nie spowoduje utraty da-
nych z dysku. Pamitaj, e partycji NTFS nie
mona odczyta w starszych (ni Windows XP)
wersjach Windows.
1

Sprawd, ktre partycje s sformatowane
jako FAT32. Otwrz , klik-
nij kolejno ikonk kadej partycji prawym kla-
wiszem myszy i wybierz . Zanotuj ety-
kiet tej partycji jest wywietlona w pierw-
szym polu od gry
(w naszym przyka-
dzie ).
Jeli w polu
widnieje napis napis
Ilustracja poniej przedstawia schemat
przebiegu procesu fragmentacji. Po-
jedyncze pole na ilustracji reprezentuje
jeden klaster dysku:
1 Uytkownik zapisuje na dysku nowy
plik. System stara si wyszuka cigy
obszar wolnego miejsca (biae pola) nie
mniejszy ni rozmiar pliku i zapisa na
nim dane. W tym przypadku udaje si
to i plik f1.txt zostaje zapisany na pierw-
szych dwch nieuywanych klastrach dys-
ku twardego/partycji (klastry, w ktrych
zapisywany jest plik, reprezentowane s
przez biao-niebieskie pola).
2 Nastpnie zapisywany jest kolejny
plik, f2.doc zgodnie z t sam pro-
cedur system umieszcza go tu za po-
przednim plikiem (pola biao-zielone).
3 Uytkownik w kolejnym kroku edy-
tuje pierwszy plik, dopisujc do niego
tyle danych, e ten nie mieci si w
pierwotnie przydzielonym miejscu. Sys-
tem przydziela dodatkowe miejsce z pu-
li nieuywanych klastrw, ale cigo
pliku na dysku zostaje przerwana (po-
le biao-niebieskie u dou). Plik zostaje
podzielony na fragmenty.
Analogicznie znaczne zmniejszenie roz-
miaru pliku moe spowodowa, e cz
zajmowanych przez niego klastrw zo-
stanie zwolniona. Czsto bdzie to tak
maa ilo, e aden nowy plik w ca-
oci si na nich nie zmieci. Praw-
dopodobiestwo takiej sytuacji ronie
wraz z malejc iloci wolnego miej-
sca na partycji, a take czasem, kt-
ry upyn od dokonania ostatniej de-
fragmentacji. Jest to skutek czstych mo-
dykacji przechowywanych danych: ka-
sowania i tworzenia plikw, zmiany ich
wielkoci itp. W rezultacie czsto zdarza
si, e nowy plik ju w momencie two-
rzenia jest pofragmentowany.
Jak dochodzi do fragmentacji plikw
Wpisz zatem etykiet konwertowanego dysku/
partycji i zatwierd klawiszem [Enter]. Program
rozpocznie konwersj partycji.
5

Jeli jakie programy dziaajce w tle bd
blokoway dostp do partycji, program wy-
wietli komunikat:
W takiej sytuacji odpowiedz przeczco
na pytanie ,
wciskajc klawisz [N], a na kolejne pytanie:
odpowiedz twierdzco, wciskajc [T].

6

Do konwersji potrzebna jest pewna mini-
malna ilo wolnego miejsca na partycji.
Jeli jest go za mao, program wywietli komu-
nikat:
.
Wtedy usu niektre niepotrzebne pliki (sko-
rzystaj z naszych porad, ktre zamiecilimy na
32) i wywoaj konwerter ponownie wg po-
wyszych wskazwek.
Proces defragmentacji moe trwa nawet kilka go-
dzin (w skrajnych przypadkach, przy bardzo po-
jemnych dyskach wypenionych w znacznym stop-
niu danymi i nigdy nie defragmentowanych na-
wet kilkanacie godzin). W czasie trwania konwersji
i defragmentacji nie naley korzysta z plikw prze-
chowywanych na defragmentowanym dysku, a jeli
jest to dysk systemowy nie naley w ogle ko-
rzysta z komputera.
UWAGA!
1
2
3
3_Pliki po kolei_cz A-5.indd 36 2006-05-27 17:54:51
Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER
TEMAT NUMERU
37

PC Format 7/2006
Szybszy Windows XP
01 partycja
wydzielony logicznie frag-
ment dysku twardego,
sformatowany w od-
powiednim systemie pli-
kw dla uywajcych go
systemw operacyjnych.
W systemach Windows
s wywietlane w Moim
komputerze.
02 system plikw
logiczny schemat opi-
sujcy, w jaki sposb sys-
tem operacyjny ma prze-
chowywa pliki i foldery
na partycji. Zawiera struk-
tury niezbdne do ich po-
prawnej obsugi i ochrony.
Popularne systemy plikw
to FAT32, NTFS czy Ext3.
03 klaster
najmniejsza, dostpna
jednostka danych na par-
tycji. Jego wielko zaley
od systemu plikw i roz-
miaru partycji; dla NTFS
przyjmuje si 4 kB. Ob-
szar klastra moe zaj
tylko jeden plik, uywajc
go w caoci.
04 FAT16/FAT32,NFTS
Systemy plikw uywane
w rnych wersjach Win-
dows. FAT16/FAT32 to
standardowe systemy pli-
kw w Windows 9x/Me;
NTFS jest domylnym sys-
temem plikw dla dys-
kw pracujcych w Win-
dows XP.
05 metaplik
Specjalny typ pliku, kt-
ry moe zawiera inne pli-
ki lub defniuje inne pliki, a
take moe by wspdzie-
lony przez wiele rnych
aplikacji w jednym czasie.
Przykadem metaplikw s
np. pliki grafczne z roz-
szerzeniem WMF.
06 plik wymiany
Zwany te plikiem stroni-
cowania. Specjalny plik,
penicy rol pamici
RAM (std okrela si te
go jako pami wirtual-
na). Jest wykorzystywany
w przypadku, gdy uru-
chamianym programom
zabraknie pamici RAM.
Sownik: trudne terminy

Defragmentacja partycji dysku twardego

Pamitaj, by przed defragmentacj wybranej par-
tycji/dysku zapewni odpowiedni zapas wolnego
miejsca minimum 15 proc. rozmiaru partycji,
w przeciwnym razie czas trwania operacji zna-
czco wzrasta, a jej efektywno spada.
Uycie systemowego
narzdzia do defragmetacji
System Windows jest wyposaony we wasne
narzdzie do defragmentacji program Defrag-
mentator oraz dziaajc z linii polece komend
Defrag. Defragmentator, podobnie zreszt jak
polecenie Defrag, ma w porwnaniu z aplika-
cjami komercyjnymi ograniczenia, ktre mog
wpywa na wydajno systemu. Nie scala na
przykad niektrych metaplikw 237>05 , sys-
temu NTFS, w tym pliku wymiany 237>06 .
Moe to by dokuczliwe, gdy np. fragmentacja
pliku wymiany powoduje obnienie wydajnoci
wszystkich korzystajcych z niego aplikacji.
Ponadto Defragmentator Windows nie defrag-
mentuje wolnej przestrzeni pliki, cho ich frag-
menty s ze sob czone, nie s grupowane tak,
aby tworzyy jeden cig zajtych klastrw na
dysku. Skutkiem tego po defragmentacji moe
si okaza, e kolejne tworzone pliki bd od
razu dzielone na czci, gdy na dysku nie ma
jednolitego wolnego obszaru; problem ten wy-
stpuje gwnie w sytuacji, kiedy na dysku jest
mao wolnego miejsca.
Dlatego do uzyskania optymalnych efektw
czsto wymagane jest uycie Defragmentatora
z Windows dwa i wicej razy z rzdu, zwaszcza,
jeli na defragmentowanym dysku jest mniej ni
15 proc. wolnego miejsca (z ogu pojemnoci
dysku/partycji).
1

Otwrz , kliknij prawym kla-
wiszem myszy ikon partycji i wybierz
. Przejd na kart i kliknij
Fragmentacja plikw zaley w duym stopniu od
struktury danych na dysku i wykonywanych na nim
operacji. W szczeglnoci za:
od uytego systemu plikw. W Windows 2000
i XP dla partycji dostpne s trzy systemy: FAT, FAT32
i NTFS. Maj one rne mechanizmy zapewniajce
dostp do plikw, a take metody ochrony danych
przed bdami wynikajcymi z uszkodzenia sprztu.
Najbardziej zaawansowany jest system NTFS, ktry
oferuje wiele funkcji;
od wielkoci (pojemnoci) pojedynczego kla-
stra. Mniejszy rozmiar jest zalecany dla partycji
przechowujcej duo maych plikw (ok. kilku do
kilkunastu kB); wikszy, jeli danych jest mniej, ale
pliki maj wikszy rozmiar (kilkaset kB i wicej). Sys-
tem Windows ustawia domylnie rozmiar klastra na
4 kB, co powinno by zadowalajcym rozwizaniem
w wikszoci przypadkw;
od iloci zajtego miejsca na partycji. Im wi-
cej plikw i im mniejsza jest wolna przestrze, tym
trudniej znale spjny fragment wolnego miejsca
dla nowych danych.
Czynniki wpywajce
na fragmentacj
przycisk n.
2

W oknie klik-
nij . System sprawdzi stopie frag-
mentacji partycji, po czym jako podsumowanie
wywietli sugesti, czy wymaga ona defragmen-
tacji, czy nie. Jeli system oszacuje, e defrag-
mentacja nie jest potrzebna, kliknij
i przejrzyj szczegowe informacje lub po pro-
stu zamknij program. W przeciwnym razie klik-
nij przycisk .
3

Przeprowad defragmentacj wszystkich
partycji na wszystkich dyskach w kompu-
terze. Pamitaj o wykonywaniu jej systematycz-
nie, co najmniej raz w miesicu. Pomoe to utrzy-
ma porzdek na dysku. Warto te wiedzie, e
czsta i regularna defragmentacja trwa zaledwie
killka minut, a nie godzin.
Wspomaganie defragmentacji
za pomoc PageDefraga
Przydatnym uzupenieniem systemowych na-
rzdzi jest darmowy program PageDefrag (na
naszym krku). Oferuje on tylko funkcje, kt-
rych brakuje systemowemu Defragmentatorowi
scalanie plikw systemowych. Sam w sobie nie
jest jednak programem defragmentujcym cay
dysk lub partycj naley go uywa jako uzu-
penienia narzdzi systemowych.
1

Rozpakuj zawarto archiwum z naszej pyt-
ki do dowolnego folderu na dysku i uru-
chom aplikacj. Wykryje ona wane pliki sys-
temowe na dysku i wywietli ich list.
2

Wybierz n
i kliknij , po
czym zrestartuj kom-
puter. Podczas ponow-
nego uruchamiania sys-
temu PageDefrag zdefragmentuje wykryte pliki
systemowe pomijane przez systemowego De-
fragmentatora.
Komercyjne narzdzia
do defragmentacji partycji
Tym, ktrzy ceni wygod i chc mie jedno
kompleksowe narzdzie automatycznie dbajce
o kondycj dysku i pozbawione wad systemowego
Defragmentatora, moemy poleci program Dis-
keeper 10 w wersji Professional kosztuj-
cy ok. 155 z (wersj trial tego programu za-
mieszczamy na naszym krku) lub nieznacz-
nie taszy program O&O Defrag V8 Pro (cena
ok. 140 z) te znajduje si na krku. Co praw-
da jest te tasza wersja Diskeeper 10 Home
(kosztuje ok. 95 z), ale jest pozbawiona m.in.
funkcji konsolidacji wolnej przestrzeni dysku/
partycji i nie potraf, w przeciwiestwie do wer-
sji Professional defragmentowa jednoczenie
kilku partycji. Wad wersji Professional jest jej
cena. To duo jak na program narzdziowy i do
do ograniczonego zastosowania (tylko do de-
fragmentacji dyskw).
Rozmieszczenie danych na dysku przed i po defragmentacji
Na powyszych ilustracjach jeden, np. zielony, kolor oznacza jeden plik. atwo zauway, z czego wynika dra-
styczny spadek wydajnoci pracy z danymi podzielonymi na fragmenty (ilustracja po lewej). Odczyt pliku wymaga
przeszukania niemal caego dysku i wielokrotnych operacji odczytu: przesunicie, odczyt itd. Po defragmentacji,
dostp do danych bdzie szybszy, gdy kady plik bdzie znajdowa si w spjnym obszarze dysku twardego.
PRZED PO
3_Pliki po kolei_cz A-5.indd 37 2006-05-27 17:55:03
Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER