BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 25 | 3 PADZIERNIKA 2014 | ISSN 4008-3456

FELIETON STR.2

Micha Kwiatkowski, wychowanek toruskiego klubu, dzi jest najlepszym kolarzem na wiecie. Przybliamy jego sylwetk

31

rednicwka
miaa by inna
Toru stolic polskich sportw lotniczych. Tylu imprez
jeszcze nie byo

Babcia zaniosa wnuka do

okna ycia. Co w tym czasie
robili rodzice?

10

Zobaczcie zdjcia z inscenizacji na Bulwarze. Wicej na

www.tylkotorun.pl

14

Zapomnijmy o dwujezdniowej arterii. Mamy ronda udajce

skrzyowania z wysp, przewenia i zabytek, ktrego nie wiadomo
jak omin. Czy to jest ten, planowany przed laty, krgosup miasta?

light

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

FELIETON
Zgacie te wiata,
dajcie rondom y
JACEK
KIEPISKI
Ronda nigdy nie kojarzyem z sygnalizacj wietln. Co prawda, byem
w B. i zobaczyem, e jest to moliwe, ale B. to inna bajka. wiata na
rondzie widziaem te za Moskw.
Wyczone. Tam chodzio o szybkie
wprowadzanie w potoki ruchu pojazdw z jednostki wojskowej. Wiadomo, Rosja... Ale, eby takie rzeczy w
Toruniu? Moim kochanym miecie?!
Gdy otwarto w maju odcinek
rednicowej od Grudzidzkiej do
Chemiskiej i na dwch wieczcych go rondach wczono wiata,
mylaem, e to wiczenia na godzin
W.
Ale wiata zostay. Wic dzi nawet w nocy potrafi utworzy si na
Grudzidzkiej kolejka. Kierowcy czekaj na auto widmo, ktrego nie ma,
bo rednicow, wpadajc z boku, o
tej porze jed tylko rolkarze.
rednicowej kibicuj od dawna.
Jak chodziem za cmentarz na Wybickiego na wagary, starsi koledzy mi
mwili, e pod nogami mamy kolektor, nad ktrym trasa kiedy powsta-

stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28

redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca

Goldendorf

Redaktor naczelny

Radosaw Rzeszotek

Zastpca redaktora naczelnego

Jacek Kiepiski

nie.
I oto jest! Jej fragment rodkowy!
I jak sycha, bdzie si rozszerzaa! Co prawda nie do koca w takiej
postaci, jak niegdy planowano, ale
zawsze. Zamiast estakad bezkolizyjnych - ronda. Niech bdzie. Na caym
wiecie zdaj przecie egzamin.
Ale co robi tu te wiata? By
dugo czekajc na ich zmian kady
mg podziwia gad cichobienej
nawierzchni mijanej trasy, ktr kiedy maj popdzi tabuny aut?
Na rondach zawsze trzeba zwolni
i czasem poczeka. To prawda. Najduej zdarzyo mi si to pod Saint-Tropez. Ale nawet tam nie czekaem
na pokonanie okrgego skrzyowania tak dugo, jak czasem na Grudzidzkiej w godzinach szczytu.
Teraz sysz (str. 4), e to nie ronda, tylko "skrzyowania z wyspami" i
wiata s konieczne. Czyby? Moe
zgamy je chocia na prb. Dajmy
rondom szans si wykaza.

Redaktor wydania
Kinga Baranowska (GSM 796 302 471)
Dzia reportau i publicystyki

Marcin Tokarz, Tomasz Wicawski

(GSM 535 405 385)
Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska, Micha Ciechowski

Kultura

ukasz Piecyk
Zdjcia

Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240), Agnieszka
Korzeniewska (GSM 534 206 683),

Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292),
reklama@tylkotorun.pl
Skad

Studio Tylko Toru

Druk

Express Media Sp. z o.o.

ISSN 4008-3456

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***

Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego

1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja
Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru
jest zabronione bez zgody wydawcy.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

to czytaj

Pielgrzymka do ziemi obiecanej

Wspinaczka jest wdrwk w poszukiwaniu wolnoci.

To ona jest celem wypraw. Na szczycie nie patrzy si przecie w d

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

askawo gr trzeba zabiega,

jak o atencj piknej kochanki,
ktra i tak nigdy nie odwzajemni uczu. One tylko toleruj przybyszy.
Kady moe wzi z nich dla siebie zaledwie tyle, na ile mu pozwol. Nie wicej.
To czowiek musi pochyli przed nimi
gow, uzna ich wyszo i okaza szacunek.
Anita Parys wie, co znaczy gotowa
wod z roztopionego niegu na wysokoci piciu tysicy metrw i ile blu
potrzeba, by zapaci za marzenia. W
zeszym roku Karakorum okazao si dla
niej askawe. Inaczej byo w sierpniu.
- W cigu dwch tygodni spdzonych
w bazie trafilimy na cztery dni pogody mwi Anita Parys. - Plany pokrzyowa
nam monsun, ktry przedar si przez
acuch grski z Indii. Mielimy pecha,
bo w Pakistanie z reguy nie wystpuje.
Toruniance w wyprawie towarzyszy
m.in Karim Hayat. Pakistaczyk jest
dobrze znany w rodowisku polskich
himalaistw. W lipcu, podczas wejcia
na Broad Peak, na prob rodzicw To-

Anita Parys podczas eksploracji dziewiczych terenw Karakorum.

masza Kowalskiego okry i zabezpieczy

jego ciao.
- Wspinaczki s pokarmem dla duszy - mwi himalaista. - Gdy wyjedam
na trekking albo wyprawy czuj si
szczliwszy ni w miecie. W tym roku
monsun pokrzyowa nam plany, a ja dodatkowo powanie rozchorowaem si w
bazie. Prawo gr. Chyba dlatego to takie
ekscytujce, bo nigdy nie wiadomo co
naprawd si wydarzy.
W grach trzeba wykona pewien
wysiek bez zapaty. Jest w tym jednak
mistyka i filozofia yciowa, na ktr nie
kadego sta, a moe nie kademu si
chce. Rywalizuje si nie z przeciwnikiem,

Fot. ARCHIWUM
PRYWATNE

ale postawionym celem. Nie istniej

tam pojcia: pierwszy, drugi, wygrany,
przegrany. Trzeba po prostu i, jak na
pielgrzymk, rytmem wiecznie maszerujcych ng. Z nadziej i niepewnoci
czym jest waciwie ten szczyt - ich ziemia obiecana.
- Gry ucz pokory - mwi Anita Parys. - Chichotu losu mona dowiadczy
tam o wiele czciej, ni gdziekolwiek. To
wdrwka w ktrej rodkiem do zdobycia celu jest wszystko, nawet przeszkody.
Mona tam dotkn istoty czowieczestwa, sta si po prostu kim lepszym. S
momenty bezkresnej radoci, ale i lku,
alu, niepewnoci. Zawsze, gdy rozma-

wiam z gr, prosz j tylko o jedno.

eby bya dla mnie askawa.
Mocna psychika nierzadko spenia
tam waniejsz rol ni silne rce. Ludzie
gr lubi sprawdza czy ich ciaa i umysy
nie zami si w konfrontacji z nieznanym. Przy caej transcendencji ich dokona i planw, ktre w opisie wymykaj si
doznaniom jedynie zmysw, wci musz walczy z tym, co najbardziej ludzkie.
Jak nazwa to, co nieulotne a w yciu najwaniejsze?
- Wi, ktra czy czowieka z gr,
to pewnego rodzaju mio - dodaje torunianka. - Wiara, ch poznania siebie,
poszukiwanie wolnoci. Najcenniejsze
jest przecie wszystko to, co po drodze.
Pewnie kady myli o tym troch inaczej,
ale ja chc zdobywa szczyty, bo po prostu s.
W ubiegym roku, take w parze z
Karimem Hayat, Anita Parys zdobya
dziewiczy szczyt Karakorum, nazywajc
go Dousti Sar, co oznacza Szczyt Przyjani. W sierpniu plany zaprowadziy ich
w dolin Ghidimis, gdzie w gr chcieli
spojrze z 6125 m n.p.m. To wanie eksploracja nieznanych terenw najbardziej
j pociga.
- Nie zdobylimy szczytu Yawash Sar
- mwi. - Nie byo na to szans, wic chcielimy wspi si na inny wierzchoek. Nie
wzilimy pod uwag tego, e bya to
ciana wschodnia, wic i tym razem mu-

sielimy uzna wyszo prawa natury.

Soce topio ld tak szybko, e na gowy
spaday nam odamki niegu. Zagroenie
lawin byo zbyt due. Udao si wrci
szczliwie i to zawsze sukces.
W tej nierwnej walce o szacunek,
dum, a moe tylko osignicie celu,
czowiek jest od pocztku na przegranej
pozycji. Jest to relacja nieatwa, bo najczciej szacunek wieczysty uzyskuje si
wtedy, gdy nie mona ju stamtd wrci.
- Za gr si tskni - mwi z umiechem Anita Parys. - Te chwile "tam"
odczuwa si niemal metafizycznie, pokonujc po drodze przeszkody, ktre
ograniczaj tylko ciao. Jednoczenie to
myl i marzenia pozwalaj stawia sobie
kolejne cele. W sierpniu pomogli mi w
tym sponsorzy, firma Renault Polska i
WSB w Toruniu. Nie umiechno si do
mnie szczcie, bo najpierw zgubiy si
moje bagae a na koniec, ju po zejciu z
bazy okazao si, e droga powrotna jest
nieprzejezdna. Trzydzieci kilometrw
pokonalimy na piechot.
Torunianka jest przekonana, e wrci
w gry, by kolejny raz rozpocz swoj
cich wdrwk - upoi si ich towarzystwem i zapachem. Dowiadczy jednoczenie tego, co krlewskie i podkrelajce zwierzcy rodowd czowieka. Chce
i.

a.radzikowska@tylkotorun.pl

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

rednicwka miaa by inna

Zapomnijmy o dwujezdniowej arterii. Mamy ronda udajce skrzyowania z wysp,

przewenia i zabytek, ktrego nie wiadomo jak omin. Czy to jest ten, planowany przed laty, krgosup miasta?
ul. Grudzidzka, roda, godz.16:44

Trasa rednicowa, roda, godz.16:45

Inynier Andrzej Milkowski, specjalista od ruchu drogowego, od czterdziestu lat obserwuje proces projektowania i realizacji trasy rednicowej.

MARCIN
TOKARZ

a trasa wymaga cierpliwoci.

W kluczowym miejscu blokuje j willa, prace trwaj na raty
i w zredukowanym, wobec pierwotnej
koncepcji, zakresie. Do dziaania mobilizuje korytarz wyznaczony przed
40 laty od Szosy Bydgoskiej, pnocn
stron miasta, a po Lubick. W jego
istnieniu nadzieja na fina inwestycji
ostatecznie zgodny z oczekiwaniami
torunian.
Trasa rednicowa przecina ma Toru na kierunku z zachodu na wschd.
Docelowo Miejska Pracowania Urbanistyczna przypisuje jej rol drogi gwnej przyspieszonego ruchu, co wymylono ju w latach 60. Dziki niej ma
by moliwy szybki przejazd przez miasto bez koniecznoci zatrzymywania
si. Do tego niezbdne s skrzyowania
dwupoziomowe, ktrych jednak na razie nie zdecydowano si realizowa.
- Budowa Trasy rednicowej nie
bya planowana tylko i wycznie pod
ktem "przelotwki" ze wschodu na zachd - broni obecnej inwestycji Stefan
Kalinowski, Dyrektor MZD w Toruniu.
- Jej gwnym zadaniem jest obsuga
osiedli mieszkaniowych.
Zamiast estakad mamy wic dzi

dwa skrzyowania z ruchem okrnym

- Trasy rednicowej-Pnocnej z Szos
Chemisk i ul. Grudzidzk. Ruch
drogowy na tym pierwszym czynnym
fragmencie rednicwki, oddanym do
uytku 30 maja, niemal nie istnieje.
- Po pierwsze, to nie s ronda, ale
skrzyowania z wysp centraln - kontynuuje Kalinowski. - Gdyby sygnalizacji nie byo, niektrzy w ogle nie mogliby si wczy do ruchu. Gdyby ruch
odbywa si zgodnie z oznakowaniem,
czyli pierwszestwo ma ten, co jest ju
przy wyspie - kady nastpny dojedajcy do skrzyowania musiaby si zatrzyma. Wtedy, w przypadku ul. Grudzidzkiej, korek mgby si cign
a do Kaszownika. Skrzyowanie jest
za mae, eby traktowa je jak rondo.
To samo tyczy si skrzyowania Trasy
rednicowej Pnocnej z Szos Chemisk. Nie wykluczamy, e mog by
kiedy przebudowane na bezkolizyjne.
Krgosup caego miasta
To kci si z pierwotnymi koncepcjami, a jednoczenie wry ponowne
wydatki na budowany wanie odcinek
trasy od Grudzidzkiej do Wschodniej
(chodzi o jej pnocn cz, za torami
kolejowymi). W przewaajcej czci
trasa bdzie na tym odcinku jednojezdniowa. I tu te "nie wyklucza si" jej
przebudowy.
- My zabiegalimy, eby od razu budowa estakady lub tunele - zauwaa
Andrzej Milkowski, wieloletni pracow-

nik Wojewdzkiego Biura Planowania

Przestrzennego w Toruniu. - Teraz wychodzi na to, e miasto co uomnego
zbuduje, a potem bdzie musiao zniszczy na potrzeby modyfikacji. W 1999
roku przeprowadzono badanie ruchu
w poszczeglnych punktach Torunia.
Uwzgldniono przyrost mieszkacw,
samochodw. W rezultacie okazao si,
e Trasa rednicowa jest niezbdna,
aby rozadowa ruch w Toruniu, ale w
formie docelowej, czyli dwujezdniowej
z rezerw trzeciego pasa ruchu. I bezkolizyjnej. Miaa by krgosupem caego miasta.
Z planw MPU wynika, e najpewniej nim si stanie, cho pocztkowo
nieco garbatym. Ograniczony budet
pozwala na poprowadzenie rednicwki jedynie do ul. Skodowskiej-Curie,
niemal na caym odcinku od Grudzidzkiej w ukadzie jednojezdniowym. Wczeniejsza koncepcja realizacji
inwestycji zakadaa jej przebieg tyami
Rubinkowa i wczenie w Szos Lubick.
- Obecna sytuacja to tylko etap uspokaja Anna Stasiak, Dyrektor MPU
w Toruniu. - Planistycznie mamy zarezerwowany cay korytarz pod t tras
o dugoci okoo 15 kilometrw z wyczeniem 200-metrowego odcinka w
pobliu skrzyowania ul. Grunwaldzkiej z ul. w. Jzefa. Co do przewe,
s przygotowaniem pod przysz budow wiaduktw. Musimy wzi te pod
uwag, e cho obecnie ruch samochodowy si nasila, w kocu moe przyj

opamitanie i wyparcie go przez transport publiczny.

Tu obok skrzyowania ul. Wschodniej z ul. Skodowskiej-Curie trwaj ju
prace przy estakadzie o dugoci 700
metrw. Konstrukcja przebiega bdzie
nad torowiskiem kolejowym i tramwajowym, rwnie w formie jednej jezdni.
- Mamy do czynienia z rozwizaniem tymczasowym - przyznaje Stefan
Kalinowski. - Z prognoz ruchu wynika,
e na razie powinno wystarczy. Jedyny
odcinek dwujezdniowy rozpity bdzie
midzy ulicami - Batorego i Chrobrego,
ale bardzo krtki. O poprowadzeniu
rednicwki do Szosy Lubickiej na razie si nie mwi. Nie jest to potrzebne.
Dwujezdniowa ul. Skodowskiej-Curie
i, wspomniana, Szosa Lubicka, rozaduj ruch.
200 najtrudniejszych metrw
W dalszej fazie planowania jest
wczenie ul. Wschodniej, bdcej
przedueniem nowego mostu, do
omawianej arterii Torunia. To osobny,
skomplikowany temat. Nim do tego
gordyjskiego wza dotrze rednicwka, przeci si musi z ulicami Batorego
i Chrobrego, gdzie sporo nieruchomoci czeka rozbirka. Takie rozwizanie
nie wchodzi w gr na, przytoczonym
przez Ann Stasiak, 200-metrowym
odcinku koo skrzyowania ulic w. Jzefa z Grunwaldzk. Od 1932 roku stoi
tam willa zamieszkiwana przez znan w Toruniu rodzin Karaszewskich.

Fot. JACEK
KIEPISKI

Jako zabytek, ktrego Miasto w aden

sposb nie moe naruszy, znaczco
utrudnia przebieg Trasy rednicowej.
- Konserwator nie pozwala wej na
ten teren z inwestycj - tumaczy Anna
Stasiak. - Jednym z rozwiza tego problemu jest przeprowadzenie jednojezdniowego tunelu pod ogrodem willi. Ta
koncepcja osabi niestety obsug szpitala na Bielanach i generaln pynno
ruchu drogowego.
Miejski Zarzd Drg widzi obejcie
tej przeszkody w zastosowaniu wskiej
estakady. Takie rozwizanie bdzie
musiao speni wymogi ewentualnej
decyzji rodowiskowej, bo zacienieniu
moe ulec zabytkowy ogrd.
- Trudno mi sobie wyobrazi widok takiej konstrukcji z okna, ale nasza rodzina nie jest stron w tych rozmowach. Tocz si midzy Miastem a
urzdami nadzoru konserwatorskiego przypomina prof. Robert Karaszewski,
zamieszkujcy will stanowic przeszkod w rozwoju Trasy rednicowej.
Warto wiedzie, e obiekt ten zosta
wpisany do rejestru zabytkw przez
wczesnego Wojewdzkiego Konserwatora w roku 1986 roku. Mwi si, e
do niespodziewanie i bez zapowiedzi.
Dlatego do dzi punkt ten stanowi jedyny fragment arterii nieobjty planowaniem przez MPU. Nazywany czasami
- miejsk czarn dziur.

m.tokarz@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

reklama

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Budujemy nowy dom

Poziomem zaduenia Toru bije na gow inne miasta wojewdzkie.
Inwestowanie za poyczone pienidze odbije si czkawk Michaowi Zaleskiemu?

TOMASZ
WICAWSKI

konomici s zgodni w jednym poycza nie mona w nieskoczono i trzeba oglda kad
zotwk publicznych pienidzy. Zaduaj si wszyscy, ale w rnym celu.
Kierunek obrany przez toruski magistrat jest jasny - wykorzystujemy zewntrzne rodki do granic moliwo.
Do tego niezbdne s kredyty.
- Poziom dugu, sam w sobie, nie
jest najwaniejszy - mwi Robert
Gwiazdowski, byy prezes Rady Nadzorczej ZUS, komentator gospodarczy.
- Zdolno do kreowania przychodw
na obsug zaduenia ma niebagatelne
znaczenie. Najistotniejsze jest jednak
to, na co te pienidze si wydaje.
Rozwj infrastrukturalny Torunia
w ostatnich latach jest niezaprzeczalny.
Powsta drugi most, ktry kosztowa
setki milionw zotych, hala sportowa przy ul. Bema, Motoarena, a na
Jordankach powstanie sala koncertowo-kongresowa. Kady kierowca co-

Budowa sali na Jordankach trwa w najlepsze.

dziennie zauwaa, e kolejna droga jest

zamknita z powodu remontu.
- Mamy wasne dowiadczenie
"gierkowskie", ktre odbio si garbem na polskiej gospodarce - mwi
Gwiazdowski. - Zostao to le przeprowadzone, ale wybudowano np. Hut
Katowice i tzw. "gierkwk". Patrzc
na postpowanie samorzdw mona
odnie wraenie, e pierwsz perspektyw finansowania unijnego samorzdy
potraktoway lekk rk. Zrealizowano
inwestycje, ktre nie musz wcale przynosi w przyszoci dochodw, a koszt

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

ich utrzymania bdzie kolejnym wydatkiem z miejskiego budetu.

Due inwestycje infrastrukturalne przeprowadzone w Toruniu zarzdzanym przez Michaa Zaleskiego nie
przynosz wprost znaczcego wzrostu
zatrudnienia, ktre generowaoby przychody z podatkw. Wodarz miasta
przyznaje, e sala na Jordankach moe
by deficytowa i trzeba zadba o to,Nie wyobraam sobie, e miasto przestaje inwestowa - mwi dr Damian
Walczak, adiunkt Katedry Zarzdzania
Finansami UMK. - Most przez Wis

by potrzebny, a wcale niewykluczone

jest, e jeeli pojawiaby si realna szansa wybudowania trzeciej przeprawy w
okolicach Bydgoskiego Przedmiecia,
to rwnie warto byoby si nad tak
inwestycj zastanowi. Nie mona wydawa publicznych pienidzy bez namysu, ale potrafi wskaza samorzdy
w kujawsko-pomorskim, ktre nie inwestuj, ale te nie s zaduone.
Ekonomista wskazuje, e mogaby w przyszoci odby si dyskusja o
kierunkach rozwoju miasta. Wskazuje
szwajcarski model referendalny jako
moliw alternatyw, ktra pozwoliaby mieszkacom miasta wypowiedzie
si w kwestii inwestowania za poyczone lub braku duych inwestycji na rzecz
zbilansowania finansw samorzdu.
- Faktem jest jednak, e budujemy,
w caym kraju, rozrzutnie i za drogo mwi Robert Gwiazdowski. - Toru
aspiruje do bycia miastem akademickim. Studenci, poza tym, e maj si
uczy, lubi si bawi. Inwestycje podnoszce atrakcyjno wizerunkow
miasta s istotne z punktu widzenia
wyboru orodka akademickiego przez
modych ludzi. Infrastruktura miejska
jest o tyle wana, e dojazd autostrad
do Gdaska nie moe zajmowa mniej
czasu ni przejazd przez samo miasto,

ktre jest zakorkowane. Atrakcyjno

turystyczna wtedy drastycznie maleje. Z odlegoci mona jednak nie dostrzega pewnych niuansw, a analiza
pogbiona wymaga wielu miesicy
cikiej pracy.
Plusy i minusy inwestowania poprzez zaduanie s znane. rodki zewntrzne (gwnie unijne) przestan
do Polski pyn dotychczasowym
strumieniem po 2020 roku, a powstae
przez ostatnie i nastpne lata zaduenie trzeba bdzie spaci. Wpywy do
budetu miasta musz w kolejnych latach rosn, eby dug nie wpywa na
biec pynno finansow samorzdu.
- Toru w ostatnich latach przeszed
ogromn metamorfoz - wskazuje Damian Walczak. - Nasz dom jest w wielu
czciach nie do poznania. Potrzeba
wsplnej dyskusji w kolejnych latach,
eby wszyscy byli wiadomi dylematu:
rozwj infrastruktury na kredyt kontra
brak zaduenia i niewiele inwestycji.
Pytanie jest jedno: czy prezydent
Micha Zaleski tak dyskusj zainicjuje wsuchujc si w gosy mieszkacw
czy te ju zadecydowa jak bdzie?

t.wieclawski@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

wywiad

Mona mi przypi kad atk

O sytuacji finansowej miasta, jego zadueniu, polityce inwestycyjnej i jej oponentach,

z Michaem Zaleskim, prezydentem miasta Torunia, rozmawia Tomasz Wicawski
W aktualnym rankingu czasopisma
"Wsplnota" Toru widnieje jako najbardziej zaduone miasto wojewdzkie w Polsce. Poziom dugu na koniec
2013 roku oszacowano na 86,3 procent
rocznych dochodw. Wedug danych
Urzdu Miasta byo to 43 procent. Skd
ta rnica?
Wskanikowe obliczenia, ktrych
dokonywalimy, umary 1 stycznia
2013 roku. Bylimy rozliczani z poziomu zaduenia w stosunku do dochodw wasnych. Nie moglimy przekracza poziomu 60 procent. W naszym
wyliczeniu, zgodnie z obowizujcym
ustawodawstwem, nie uwzgldnialimy
zaduenia powstaego w wyniku realizacji projektw unijnych. Od pocztku
tego roku stary system oblicze i prg
zaduenia nie istniej. Wedug danych
na koniec sierpnia 2014 zaduenie Torunia wynosi 83 procent aktualnych
dochodw.

wskanik spaty zobowiza. Dla nas

obliczony jest on na poziomie 12,7 procent. Przeznaczamy 8,3, wic wykorzystujemy ok. 60-65 procent moliwoci.
Jestemy pilnowani, eby za duo z budetu na "dugi" nie wydawa.

Do 2020 roku do kwoty dugu (przekraczajcej 800 milionw zotych) trzeba doliczy koszty obsugi kredytw. To
niebagatelne sumy. Miasto bdzie na to
sta?
eby miasta nie popaday w tarapaty finansowe ustawodawca wymyli
pewne ograniczenie. To dopuszczalny

Nie obawia si pan sytuacji, w ktrej,

po zakoczeniu kolejnego okresu finansowania unijnego, wpywy do budetu miasta bd niewystarczajce,
eby realizowa wydatki biece, obsugiwa zaduenie i je spaca, a do tego
inwestowa?
Nie mam najmniejszych obaw. Po-

ko to jest dugiem majtku miejskiego.

Miasto bdzie gwarantem zobowiza
spek odpowiedzialnych m.in. za budow hali sportowej, bo wygenerowane
obligacje bdzie trzeba spaci.
Realne zaduenie jest wic wiksze ni
83 procent?
Budetowe zaduenie jest na takim
poziomie. Nie stosujemy jednak praktyk nowych, niezgodnych z prawem,
ale dopuszczalne. Kade miasto tak
robi.
Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

siadamy symulacj w tym zakresie i w

zgodzie z ni do 2022 roku moemy
przeznaczy na inwestycje kwot 3,2
miliarda zotych. Pozyskamy na nie
zewntrzne dofinansowanie przekraczajce miliard zotych. Wwczas nasza
sytuacja finansowa nadal bdzie dobra.
W 83 procent zaduenia wlicza si kredyty wzite przez miejskie spki m.in.
Torusk Infrastruktur Sportow,
Miejski Zakad Komunikacji czy Targi
Toruskie?
Nie wlicza si, ale nie rnimy si w
tym zakresie od innych miast. Wszyst-

O due inwestycje infrastrukturalne

mona si spiera odnonie ich wagi,
koniecznoci realizacji tych, a nie innych. Most, hala sportowa i widowiskowa stay si, bd stan, mimo to
faktem. Podziela pan zdanie tych, ktrzy twierdz, e nie generuj one miejsc
pracy, a tym samym nie przynosz w
perspektywie wpyww do budetu, a
raczej wydatki?
S to nieuzasadnione pogldy odnonie sytuacji w miecie. Inwestujemy
wszechstronnie take w to, co zaraz
przyniesie miejsca pracy. Przykadem
jest przygotowanie terenu pod budow
firm, fabryk, biurowcw np. na terenie
JAR-u. Przygotowujemy take infrastruktur techniczn, eby przedsi-

biorcy mogli pracowa w oparciu o co.

Drogi, kanalizacja i uzbrojenie terenu
s bardzo wane. Kademu, kto powie,
e w Toruniu nie s potrzebne sale,
ktre budujemy, zadam pytanie: czemu
inne miasta je buduj?
Zapoycza si w nieskoczono nie
mona, bo w kocu nikt na nic nie poyczy.
Po 2020 roku pomau zacznie wygasa model inwestowania przez miasta.
Skocz si po prostu due rodki zewntrzne. Pki s, trzeba je do maksimum wykorzysta. Pniej przejdziemy, taka jest moja opinia, na system
partnerstwa publiczno-prywatnego.
Micha Zaleski nie bdzie prezydentem
wiecznie...
Jestem nim do 16 listopada 2014
roku.
...a gdy przyjdzie kto na pana miejsce, znajd si tacy, ktrzy powiedz,
e zbudowa pan wiele, ale zostawi
ogromne dugi nastpcy, niczym Gierek naszemu pastwu.
Mona mi przypi kad atk.
Trudno mi sobie nawet wszystkie wyobrazi i to, dlaczego je kto przypina.
Tak jest i bdzie.

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

wiat widzi Toru poprzez EPTO

Trzy powane imprezy pod rzd, w tym dwa Mistrzostwa wiata.

Wrd najlepszych pilotw Toru postrzegany jest jako polska stolica sportw lotniczych

JACEK
KIEPISKI

iedy planowano rozbudow toruskiego lotniska chodzio o

wykarczowanie lasu po stronie
zachodniej i przeduenie pasa z 1260
do 2000 metrw. Wwczas mogyby
siada w Toruniu due samoloty pasaerskie. Z koncepcji tej zrezygnowano
uznajc, e nie warto mnoy bytw.
- Bydgoszcz ma wiksze lotnisko,
komunikacyjne, chronione stref o
specjalnych wymaganiach, utrudniajcych dziaalno sportow - przypomina Janusz Rosoek, dyrektor Aeroklubu

Pomorskiego. - My, w Toruniu, wolimy

zosta lotniskiem o wanie takim charakterze. Z moliwoci przyjmowania
samolotw nalecych do kategorii
General Aviation (lotnictwa oglnego),
czyli mniejszych, najczciej prywatnych, ktrych w Europie coraz wicej.
Lotnisko sportowe... No, wanie
w tym roku pokazao, co to oznacza i
jakie obiekt ten ma moliwoci. Najpierw Mistrzostwa Polski w Akrobacji
Szybowcowej. Praktycznie od pocztku
lipca zaczy si w Toruniu treningi najlepszych, a samoloty holujce startoway dosownie co chwil.
Obserwujc zainteresowanie kolejnymi imprezami na lotnisku, mona doj do wniosku, e mieszkacy
miasta nie tylko przyzwyczaili si do
warkotu samolotw, ale poczuli dum
z faktu, e na toruskim niebie lataj

naprawd najlepsi. Szczeglnie, e mistrzem wiata w akrobacji szybowcowej

zosta Polak - Maciej Pospieszyski, a
zespoowo te triumfowalimy.
Jednak dopiero kolejna impreza Mistrzostwa wiata w Lataniu Rajdowym, w ktrych Polacy te byli najlepsi,
a wicemistrzem wiata zosta torunianin, Bolesaw Radomski - pokazaa w
peni moliwoci toruskiego lotniska.
W przypadku tej imprezy pad bowiem
rekord.
- Nigdy tylu samolotw w jednym
momencie u nas nie byo - zapewnia
Edek Janowski, legendarny toruski
szybownik pamitajcy wietnie lata
wietnoci sportw lotniczych.
Poza kilkudziesicioma samolotami zawodnikw, zawitao kilkanacie
kolejnych nalecych do Szwajcarw
uczestniczcych w rajdzie po Europie.

Toruskie lotnisko poradzio sobie z rekordowym ruchem bez problemu.

Toru bysn w lotniczym wiecie w jeszcze inny sposb. Pierwszy
raz podczas zawodw samolotowych
otwarto stref kibica z telebimem i obsug medialn. Chodzio o pokazanie
widzom ostatniego etapu kadej konkurencji, czyli ldowania na celno.
Toruski pomys si przyj. Kolejne zawody samolotowe prbuje si
wyposaa w podobn stref. Spraw
zainteresoway si wadze Midzynarodowej Federacji Lotniczej FAI, co moe
skutkowa zmianami w regulaminach
uatwiajcymi funkcjonowanie takich
stref podczas najpowaniejszych imprez (chodzi m.in. o to, by rozgrywa je
w weekendy).
Najciekawsze s jednak opinie samych zawodnikw uczestniczcych w

obu Mistrzostwach wiata. Wszyscy,

dosownie, zapewniali, e lotnisko im
odpowiada w stu procentach, bo jest
due, bezpieczne i bardzo funkcjonalne (do tego z restauracj i hotelem!).
Pooenie Torunia w centrum Polski
to dodatkowy plus. Kolejny - skomunikowanie z autostrad, bo piloci nie
tylko lataj, np. szybowce trzeba jako
dowie. Atutw EPTO, bo tak w lotniczym wiecie nazywa si toruskie lotnisko, wymieniano wiele, zawsze podkrelajc zaufanie do ekipy tutejszych
mechanikw.
Ale najwaniejsze, e pilotw oczarowao samo miasto. Podczas bankietw koczcych imprezy umawiano
si na kolejne spotkanie i rywalizacj
wanie w Toruniu. Zgrabnej wielkoci
miasto z lotniskiem ma, ich zdaniem,
odpowiedni klimat.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek3 padziernika 2014 r.

reklama

10

wok nas

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Ppowina nasczona alkoholem

Dwa zdarzenia z ostatniego weekendu w Toruniu mro krew w yach

wszystkich rodzicw. Moemy si tylko domyla, ile podobnych spraw zostaje w zaciszu domowym

UKASZ
PIECYK

rzymiesiczny Kacper jest

pierwszym dzieckiem w tym
roku, ktre trafio do okna
ycia sistr Elbietanek. Zostawia je
tam pijana babcia. Gdzie w tym czasie byli rodzice niemowlcia?
W domu przy ulicy Mickiewicza
od dawna dochodzio do ktni midzy 22-letni Mart, matk Kacpra,
a Alicj, babci chopca. Rodzina
twierdzi, e moda kobieta potrafia znika na kilka dni, zostawiajc
syna w domu. Piecz nad jej starszym
dzieckiem sprawowaa ju babcia
Alicja.
- Si na opiek nad drugim dzieckiem nie miaa usyszelimy w
mieszkaniu obu kobiet. Gdy Marta nie odebraa telefonu kolejny raz,
trzeba byo ni jako wstrzsn.
Terapi szokow miao by wanie pozostawienie dziecka w oknie
ycia. Stamtd trafio do domu dziecka przy ulicy Tadeusza Donimirskiego. Tam wanie spotkalimy matk
oraz 50-letniego ojca dziecka.
- Wyszam tylko na dwie godziny po kurtk zimow rzucia nam
moda kobieta. To skandal, eby pijana babka tak si zachowaa.
Machina biurokratyczna zdecyduje
Najbardziej na zachowaniu czon-

May Kacper trafi do okna ycia i to go uratowao. Michalina, ktrej matka dostaa dozr policyjny, miaa mniej
szczcia i wypada przez okno.

kw rodziny ucierpi jednak Kacper.

Dziecko trafio teraz do tymczasowej
rodziny zastpczej i tam zostanie do
czasu wyroku sdu rodzinnego.
- W przypadku tego typu sytuacji
naszym obowizkiem jest powiadomienie w cigu doby sdu rodzinnego, ktry decyduje m. in. o przekazaniu dziecka do tymczasowej pieczy
zastpczej.
- wyjania Marcin Cigotura, kierownik Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastpczej w Miejskim
Orodku Pomocy Rodzinie.
Na terenie Torunia funkcjonuje
19 zawodowych rodzin zastpczych.
W tym s to 4 pogotowia rodzinne, 8 rodzinnych domw dziecka,
4 specjalistyczne rodziny oraz 3 zawodowe. Tylko w tym roku MOPR
zajmowa si ju 100 dzieci w podob-

nych sytuacjach. Tylko co pite z nich

wrcio do biologicznych rodzicw.
Reszta trafia pod opiek instytucji
lub rodzin zastpczych.
Rzadko, bo mona inaczej?
Gwarancj przeycia daje toruskie okno ycia znajdujce si przy
ulicy Rabiaskiej 2 przy domu Sistr
Elbietanek.
- Pozostawienie dziecka w oknie
ycia to proba zdesperowanej matki
o zajcie si losem jej dziecka, dlatego
tak bardzo wane jest, aby kobiety w
trudnych sytuacjach wiedziay, gdzie
szuka pomocy tumaczy Grayna
Godlewska, dyrektor Diecezjalnego
Orodka AdopcyjnoOpiekuczego.
- Mimo e okno ycia spenia swoj funkcj, o wiele lepiej byoby, aby

Fot. UKASZ
PIECYK

matki potrzebujce pomocy zgaszay

si ju w czasie ciy lub po urodzeniu dziecka do orodkw adopcyjnych czy spoecznych.
Godlewska przekonuje, e wtedy
mona pozna histori dziecka, co
uatwia przysz adopcj. Wielokrotnie zdarzyo si jednak tak, e matka,
ktrej orodek udzieli pomocy, zdecydowaa si ostatecznie wychowa
dziecko.
Alkohol powodem?
Policja nie prowadzi statystyk dotyczcych interwencji rodzinnych.
Niedawno jednak mundurowi interweniowali take w sprawie zdarzenia, ktre rwnie miao miejsce na
ulicy Mickiewicza. Z jednego z parterowych mieszka wypada 11-mie-

siczna Michalina. Matka miaa w

tym czasie ponad 2 promile alkoholu. Pierwsze dziecko zostao jej ju
odebrane. Ojca policja zapaa dzie
pniej.
- Rodzicom przedstawiono zarzuty naraenia na niebezpieczestwo
utraty ycia i zdrowia dziewczynki
wyjania podinsp. Wioletta Dbrowska, rzecznik prasowy toruskiej
policji. - Do czasu zakoczenia postpowania przez ledczych bd musieli siedem razy w tygodniu zgasza
si na komisariat w ramach naoonego na nich policyjnego dozoru.
Matka Michaliny w trakcie doprowadzenia do komisariatu rzucia
dziennikarzom, e nie ma problemu
z alkoholem. Dla Eweliny Jaszcz, psychologa, to standardowa wymwka
rodzicw, ktrzy wybieraj alkohol
zamiast dzieci.
- Taka osoba musi po pierwsze
uwiadomi sobie swj problem
przyznaje ekspert. Kolejnym etapem jest skierowanie na terapi. Najwaniejsze jest jednak to, aby rodzic
podj wiadom decyzj o leczeniu.
Przymus osignie odwrotny skutek.
Bliskiej rodzinie zalecam natychmiastowy kontakt z policj czy orodkami spoecznymi, gdy zauwa problem. Wtedy zwikszamy szans, e
dziecko nie trafi do obcej rodziny zastpczej, ale pozostanie wrd swoich
krewnych.
Rodzicom Michaliny grozi do 5
lat wizienia.

l.piecyk@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Zabudowa bez
kompromisw

reklama

Pitek 3 padziernika 2014 r.

MECENAS RADZI

Kady pragnie y wygodnie, ale za rozsdn

cen; niedaleko od miejsca pracy czy szkoy,

a jednoczenie w cichej okolicy. Osiedle
Dolina Drwcy pozwoli speni te marzenia

a nami Toruskie Targi Nieruchomoci, ktre odbyy si w poprzedni weekend w Centrum Targowym PARK. Zaprezentowao si
na nich wiele firm zajmujcych si budow oraz
sprzeda domw i mieszka. Osoby odwiedzajce
stoiska czsto powtarzay pytanie - czy lepiej kupi
mieszkanie, czy dom? A moe rozpocz samodzielnie budow? Gdzie zamieszka w centrum
miasta, na obrzeach, a moe w podtoruskich
miejscowociach? Ilu zainteresowanych, tyle pyta
i wtpliwoci.
Wikszo z nas marzy o wasnym domku w cichej, spokojnej okolicy. Chcielibymy jednoczenie,
eby dojazd do pracy nie zajmowa zbyt duo czasu, blisko by sklep czy szkoa. Przy okazji liczymy
koszty samego kupna domu oraz jego utrzymania.
Niestety, czsto rezygnujemy z planw, decydujc
si na skromniejszy wybr. Nie jest to konieczne
wystarczy sign po ofert nowego osiedla Dolina Drwcy. Deweloper proponuje domy w cenie
mieszkania, stosunkowo niedrogie w zakupie, tanie
w utrzymaniu, pooone w atrakcyjnej lokalizacji.
Dwupoziomowy dom o powierzchni 96m2 mona
z atwoci przystosowa do potrzeb kilkuosobowej
rodziny.
Funkcjonalne i przestronne wntrza zostay zaprojektowane tak, aby kady mia tu kt dla siebie.

11

LESZEK M.
BUDKIEWICZ

Na parterze znajduj si kuchnia, jadalnia i salon,

w ktrych koncentruje si codzienne ycie, na pitrze trzy sypialnie i azienka. Ciepe, soneczne dni
warto spdza we wasnym ogrdku, a w chodne
wieczory ogrza si przy kominku. Mona spokojnie spa i nie martwi si o comiesiczne wydatki
brak czynszu i energooszczdne rozwizania w
zakresie ogrzewania pozwol ograniczy koszty
utrzymania domu do minimum.
Inwestycja w jako wykonania prac i solidne
materiay uyte w trakcie budowy zagwarantuj, e
nie trzeba bdzie dokonywa napraw i remontw
w perspektywie wielu lat. Cicha okolica pozwoli
zapomnie o miejskim zgieku, a jednoczenie blisko miasta nie utrudni dotarcia do pracy i szkoy.
Dojazd samochodem do centrum Torunia zajmuje
zaledwie 15 minut, niezmotoryzowani za mog
korzysta z miejskiego autobusu linii nr 35, ktrego przystanek od osiedla dzieli jedynie 100 m.
Niedaleko, w Lubiczu Grnym, znajduj si supermarkety, szkoa, przedszkole, przychodnia i koci,
czyli wszystko usprawniajce codzienne funkcjonowanie. Domy na osiedlu Dolina Drwcy s odpowiedzi na potrzeby zarwno modych rodzin,
jak i osb szukajcych odpoczynku po wieloletnim
mieszkaniu w miecie. Tu kady znajdzie miejsce
dla siebie.

Czy mona sporzdzi testament przez penomocnika ?

Testamentu nie mona sporzdzi /a take
odwoa/ przez penomocnika lub przedstawiciela. Przy sporzdzaniu testamentu konieczne jest bowiem osobiste dziaanie testatora.
Dla przykadu niedopuszczalne jest sporzdzenie testamentu przez siostr za brata, syna
za matk lub siostrzenic za cioci.
Niemono sporzdzenia testamentu przez
penomocnika nie oznacza, e testator przy
sporzdzaniu testamentu nie moe korzysta
z pomocy osb trzecich, np. adwokata. Taka
pomoc jest dozwolona i niekiedy konieczna dla sformuowania w sposb prawidowy
postanowie testamentu. Jednake taka osoba nie moe wpywa na wol testatora, gdy
wwczas taki testament bdzie niewany.
Czy wolno zrywa owoce z drzewa ssiada?
Owoce na drzewie nale do waciciela
gruntu, na ktrym ronie drzewo. Std te
samowolne zrywanie owocw z drzewa ssiada jest niedozwolone. Chyba, e wczeniej
wezwalimy ssiada do usunicia owocw i
wyznaczylimy mu w tym celu odpowiedni

termin. Wwczas owoce takie mona zatrzyma. Take owoce opade na nasz grunt mog
by swobodnie zebrane. Warto pamita, e
ssiad ma prawo wej na nasz dziak i zebra owoce zwieszajce si na grunt ssiedni.
Nie potrzebuje w tym zakresie naszej zgody
i nie moemy si temu sprzeciwi. Moemy
natomiast domaga si naprawienia w tym
zakresie szkody /wymiana uszkodzonej trawy,
zniszczonej rolinnoci, itp./.

Warto wiedzie/Ciekawostka
Urzdowym strojem uywanym przez
przedstawicieli zawodw prawniczych na rozprawie sdowej, jest czarna suknia zwana tog.
Zaopatrzona jest midzy innymi w konierz,
abot i obwoluty. Togi poszczeglnych zawodw rni si midzy sob kolorem noszonego abotu oraz obwolut. I tak:
Sdziowie i awnicy - abot i obwoluta
fioletowa
Adwokat - abot i obwoluta zielona
Prokurator - abot i obwoluta czerwona
Radca prawny - abot i obwoluta niebieska
Radca Prokuratorii Generalnej Skarbu
Pastwa - abot i obwoluta bkitnoszara
Dostrzegajc kolor togi, nie pomylimy si i
bez pomyki okrelimy jaki zawd wykonuje
dana osoba.
Masz pytanie? Napisz
prawnik@tylkotorun.pl

Znalelimy
swoje miejsce
O warunkach przestrzennych i lokalizacyjnych
z mieszkacami osiedla Dolina Drwcy w Krobi koo
Torunia rozmawia Marcin Tokarz
Zdecydowalicie si Pastwo na dom ekonomiczny o powierzchni 96 metrw kw. Czy to wystarczy,
by wygodnie zagospodarowa sobie przestrze?
Pani Kasia: Mnie bardzo zauroczyo, e dom
dysponuje dwiema kondygnacjami. Wykonawcy
rozplanowali przestrze w taki sposb, e spokojnie starczy jej dla rodziny z dwjk dzieci, kto
wie czy nawet nie z trjk... Dwie azienki, jedna
mniejsza na dole to bardzo wygodne. Moim ulubionym pokojem jest sypialnia, zlokalizowana nad
kuchni z oknami dachowymi. Do rodka wpada
sporo wiata, a solidny mur zapewnia cisz.
Pani Maria: Ten dom da nam wicej swobody ni dawne mieszkanie. Gdy pojawia si szansa
wyzwolenia z gonego blokowiska, powitalimy
j z otwartymi ramionami. Tutaj moglimy zagospodarowa pokoje pod siebie. yjemy w nich we
trjk. Na pitrze jest sypialnia, na parterze duy
salon poczony z kuchni. Nie ma piwnicy, ale za
to dysponujemy poddaszem. To miejsce na walizki
i sprzty typowo letniej uytecznoci. Deweloperzy
su pomoc, dogldaj, czy wszystko dziaa jak
naley. Kady ma wasny kt, du przestrze. Jestemy zadowoleni.
Za oknem w kuchni wida ogrdek...
Pani Maria: Ciepe lato pozwolio nam si nim
cieszy, cho jest do kameralny. Z drugiej strony,
trzeba mie sporo czasu i zdrowia, eby mc pielgnowa wikszy teren. Dla nas to miy dodatek.
Pani Kasia: Co do ogrodu taka natura czowieka, e wybrzydza, gdy co ma za duy lub za

may wymiar, a ten tu jest w sam raz. Nie trzeba si

przy nim wiele narobi, eby wyglda przyzwoicie.
Ssiedzi urzdzili go sobie w ciekawy sposb. Maj
iglaka, rne krzewy i kwiaty. Stworzyli sobie mi
atmosfer. Na nas przyjdzie jeszcze czas, bo dopiero si wprowadzilimy, ale co mi si zdaje, e nasz
synek bdzie mia w nim swoj piaskownic...
Maluch nie bdzie mia do niej zbyt daleko. A propos odlegoci, jak odpowiada Pastwu lokalizacja
osiedla?
Pani Kasia: Codziennie jad z wzkiem na
zakupy do Lubicza. Jest bliziutko, zaledwie kilka minut. Do przychodni mam kwadrans, take wszystko znajduje si na wycignicie rki. W
okolicy panuje wzgldny spokj, cho nie mona
powiedzie, e yjemy na odludziu. W ssiedztwie
mieszkaj rodziny - take z maymi dziemi - wic
Kacperek ju planuje, z kim bdzie si bawi. Do
tego powoli powstaje w pobliu przedszkole, co
rwnie nas raduje.
Pani Maria: Daleko od Torunia nie mieszkamy,
a jednak cieszymy si spokojem. Dom ma dobre
pooenie, bo nawet do autobusw jest o rzut beretem. W niedalekim Lubiczu Grnym zaatwi si
wikszo spraw, wic nie trzeba jecha do miasta.
Mieszkamy tu od marca i na t chwil wszystko
nam odpowiada. Kupno tego domu byo dobr decyzj. Znalelimy swoje miejsce.

12 na wasnym podwrku

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Papierosy to przy tym piku

Tu po zmroku w piecach lduj plastikowe butelki i inne mieci.
Czarnego dymu przecie noc nie wida...

MICHA
CIECHOWSKI

roceder, ktry spdza sen z powiek ekologom, straakom, a

przede wszystkim mieszkacom,
wci jest niebezpieczny. Poprzez dym,
ktry wdychamy razem z powietrzem,
do organizmu dostaj si substancje
smoliste, metale cikie oraz siarka.
Wrzosy - najwiksze osiedle domkw jednorodzinnych w Polsce. Na
horyzoncie kilka tysicy kominw wyziewa siwy lub brunatny dym. Czarny
pojawia si dopiero wieczorem, kiedy
nikt nie moe go zauway. Tak, niestety, jest co roku. Nasilenia tego zjawiska
spodziewa si moemy w najbliszym
czasie.
- Dym nad toruskimi Wrzosami
zim wisi jak smog - mwi Piotr Grzelak, kominiarz. - W domach jednorodzinnych mieszkacy pal nie tylko
wglem. Do pieca trafiaj zwyke mieci. Jeden z wacicieli wrzuca do ognia
plastikowe znicze. Mia ich trzy worki.

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

Jak stwierdzi, ogie przyjmie wszystko

- grunt, eby byo ciepo.
Wielu mieszkacw pali czym popadnie. Najczciej powodem tak nieodpowiedzialnego zachowania jest za
sytuacja finansowa. W piecu lduj
stare meble, lakierowane ramy okienne
czy folie, ktrych resztki osadzaj si
pniej w kominie.
- Sadza zalegajca w przewodzie
kominowym moe si zapali albo spowodowa tak zwan "cofk", wtedy w

mieszkaniu zacznie ulatnia si miertelny tlenek wgla - ostrzega kominiarz. - Co pewien czas kontrolujemy
sprawno kominw, ale na okresowe
przegldy w zeszym roku wpucio nas
tylko dwch na okoo stu mieszkacw.
A zmusi nikogo nie mog.
Od padziernika do marca nad
Wrzosami zauway mona chmur
przypominajc kopu, ktra nie dopuszcza odpowiedniej iloci tlenu. Wychodzc na spacer wcigamy wiec wraz

Skok w radosn
zabaw
Przedszkole Kangurek otwiera obek.

wietna oferta dydaktyczna bdzie wic poszerzona

rzedszkole Kangurek rozszerza swoj

ofert o obek. Pierwsze zgoszenia ju s,
wic jeli zaley nam na dobrej opiece naszego malucha, warto zgosi si ju teraz. Na co
moe liczy uczestnik zaj w obku?
Obiekt bdzie czynny od 6 do 17 dla dzieci w
wieku od 1,5 do 2,5 roku. Standardem s cztery
posiki dziennie przygotowane przez miejscow
kuchni. Na 15-osobow grup przypadaj dwie
opiekunki.
- Oferta jest zbliona do zaj w przedszkolu
oczywicie z uwzgldnieniem wieku dzieci w obku zachca Aldona Gajkowska, dyrektorka placwki. Poza typowymi zajciami dydaktycznymi
mamy take propozycje dodatkowe, np. rytmik,
nauk angielskiego metod obrazkow, warsztaty
muzyczne czy zajcia z przeszkolonym psem.
Pomys powstania obka wyrs z potrzeb
rodzicw, ktrych dzieci byy ju w przedszkolu.
Zapisanie swoich modszych pociech do obka w
tym samym miejscu wiele by uatwio.
- To bardzo wane, aby zachowa naturalne
przejcie do nowego etapu dodaje Aldona Gajkowska. Dziecko z naszego obka bez trudu
bdzie kontynuowa edukacj w przedszkolu. Zagwarantuje to naprawd dowiadczona kadra. Ja
sama pracuj w szkolnictwie od ponad 30 lat.
Samo przedszkole bowiem to placwka z
ugruntowan pozycj w Toruniu. Posiada kilka sal
dydaktycznych, pracowni komputerow, gabinet
terapii logopodyczynej, sale hopland (miejsce

zabaw z basenem z pieczkami, gdzie mona zorganizowa take prywatne przyjcia dla dzieci), do
rytmiki i gimnastyki. Nie mona take zapomina
o duym ogrodzie z placem zabaw, gdzie dzieci
mog si bezpiecznie bawi bez wychodzenia poza
teren przedszkola i obka.
Jak wyglda typowy dzie w przedszkolu? Zaczyna si od powitania wszystkich dzieci, ktre
pniej rozpoczynaj porann gimnastyk. Po wysiku na najmodszych czeka niadanie. Najedzone dzieci rozpoczynaj zajcia dydaktyczne. Jeli
pogoda na to pozwoli, wychodz take na wiee
powietrze. Przed obiadem jest czas na zabawy
swobodne lub powtrzenie materiau sprzed poudnia. Potem jest take czas na zajcia dodatkowe,
ktre nie s objte podstaw programow.
- W tym roku nasza placwka otrzyma certyfikat potwierdzajcy promocj zdrowia zapowiada
Aldona Gajkowska. Musielimy speni szereg
wanych kryteriw. Dziki temu rodzice naszych
podopiecznych maj gwarancj, e ich dziecko
rozwija si zdrowo zarwno pod wzgldem fizycznym jak i psychicznym. To wszystko jest w poczeniu ze zdrowym odywianiem i stylem ycia.
Warto zauway, e Kangurek organizuje
take sporo wydarze dla dzieci i ich rodzicw,
np. ostatnio wito ziemniaka, majc wtedy moliwo do integrowania si z rodzicami i tworzenia
kangurowej wsplnoty, dziki ktrej dzieci czuj
si jak w domu.

z powietrzem py i mikrodrobinki. Tym

samym do naszych puc dostaj si substancje, ktre powoduj choroby ukadu oddechowego, a nawet nowotwory.
- Prno by szuka na toruskich
Wrzosach komina, ktry ma zainstalowany chocia najprostszy filtr - dodaje
Grzelak. - Dosy czsto w tym rejonie,
przez nieodpowiedni eksploatacj
pieca, dochodzi rwnie do poarw
kominw.
Takich niebezpiecznych incydentw
spodziewa si mona od samego pocztku okresu grzewczego. Zapobiega
im prbuj kontrole stray miejskiej.
Niewpuszczenie patrolu do budynku
moe skutkowa wysok kar grzywny.
- Kontrole w sezonie grzewczym
prowadzimy na bieco - informuje
Jarosaw Paralusz, rzecznik prasowy
stray miejskiej w Toruniu. - Interweniujemy, gdy mamy podejrzenie, e w
piecu, oprcz opau dozwolonego, palone mog by mieci. Takie zgoszenia otrzymujemy rwnie od samych
mieszkacw. Przez cay czas prowadzimy dziaania informacyjne i uwiadamiajce torunian o zagroeniu, jakie
niesie ze sob spalanie odpadkw. Jeeli
kto si do tego nie stosuje, nasze interwencje kocz si naoeniem kary.

A tych w zeszym roku byo kilka.

W cigu prawie piciu miesicy Stra
Miejska interweniowaa 82 razy. Skoczyo si na 78 pouczeniach, jednym
mandacie oraz 3 wnioskach do sdu.
Takie dziaania maj odstrasza nieodpowiedzialnych palaczy. Ale nikt nie
ma wtpliwoci, e skutek jest mizerny.
Podczas spalania mieci powstaj
tlenki wgla i azotu, cyjanowodr, metale cikie, a take rakotwrcze dioksyny i furany. Substancje te szkodz
nie tylko osobie, ktra pali mieciami.
Cierpi te najblisze otoczenie, wody
gruntowe i ziemia. Spalajc plastikowe
butelki i folie, waciciel domu wytwarza chlorowodr, ktry w poczeniu z
par wodn tworzy kwas solny. Ten za
w postaci kwanego deszczu trafia na
ziemi. A std ju tylko krok do trutych
w ten sposb warzyw, owocw, jajek i
mleka.
Najbardziej podatne na trucizn,
wydobywajc si przez komin z domowego pieca, s dzieci. Spalanie mieci daje wic zudne oszczdnoci, gdy
wszyscy pacimy za to zdrowiem.
- Te substancje, ktre wdychamy
wraz z dymem z komina, nas zabijaj
- podsumowuje toruski kominiarz. Papierosy przy tym to piku. Nie artuj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

reklama

Pitek 3 padziernika 2014 r.

13

Paacowa ksika kucharska

Sandacz w sosie borowikowym na placuszkach szpinakowych

Ryba:
400 g filetu z
sandacza,
100 g mki,
sl,
pieprz cytrynowy,
200 ml oleju.

Placuszki:
Sos grzybowy:
300 g szpinaku
200 g grzybw
(mroone li(borowiki, podcie),
grzybki),
1 jajko,
1/2 cebuli,
1/2 zbku
mietana,
czosnku
50 ml oleju,
gaka muszka czosnek, tymiatoowa,
nek,
150 ml oleju,
sl, pieprz.
100 g mki,
sl, pieprz.

andacza naley poporcjowa, posypa

sol i pieprzem cytrynowym oraz poprszy mak, a nastpnie uoy na patelni na rozgrzanym tuszczu. Smay na
rumiany kolor przez ok. 10 minut.

ozmrozi szpinak, doda jajko, przeciniety przez prask czosnek, gak muszkatoow, sl, pieprz, oraz mk.
Uformowa kotleciki i smay na patelni
przez ok. 10 min z jednej i drugiej strony.

a patelni wrzuci pokrojn cebulk

i podsmay. Do tego doda pokrojone grzyby, przyprawi to czosnkiem, tymiankiem, sol i pieprzem. Gdy si chwil
podsmay, doda mietan i zagotowa.

oy na talerzu na przemian sandacza, placuszek szpinakowy i pola sosem grzybowym.

SMACZNEGO

14 fotoreporta

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

ywa lekcja naszej historii

Obchody Dnia
Polskiego Pastwa
Podziemnego
zgromadziy w Toruniu mionikw
historii i militariw.
Uczczono rwnie
pami Sybirakw

tak z powietrza obrona z ldu i

z wody. Huk bomb i serie z karabinw maszynowych. Krzyki rannych i nawoywania onierzy - torunianie
mieli okazj na ywo zobaczy, jak wygldaa obrona toruskich mostw we wrzeniu
1939 roku. Wojenn inscenizacj na bulwarze poprzedzia pitkowa uroczysto odsonicia pomnika gen. Elbiety Zawackiej. Nie
zapomniano te o kwiatach dla komendantw Okrgu Pomorskiego ZWZ-AK, ktre
spoczy przy obelisku na Placu w. Katarzyny. Wszystkie te wydarzenia odbyy si w
ramach obchodw Dnia Polskiego Pastwa
Podziemnego w Toruniu. Mieszkacy nie
zapomnieli rwnie o Sybirakach, ktrym
hod oddano 17 wrzenia.
26 wrzenia przed siedzib fundacji
imienia honorowej obywatelki miasta odsonito rzeb autorstwa Tadeusza Porbskiego. To wspomnienie i wyraz czci dla dzielnej
kobiety, patriotki, jedynej cichociemnej
gen. Elbiety Zawackiej.
W sobotnie poudnie w ramach toruskich obchodw Dnia Polskiego Pastwa
Podziemnego mionicy historii zrzeszeni
w grupach rekonstrukcyjnych, harcerze i
wolontariusze przygotowali wojenn inscenizacj, pt. Obrona mostw w Toruniu we
wrzeniu 1939 roku. Nie zabrako nawet
Messerschmitta ME 109, ktry wielokrotnie atakowa obrocw.
Na terenie Muzeum Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toru spotkali si z kolei
pasjonaci militariw, szczeglnie pojazdw,
ktre na co dzie stoj w muzeach, uczestnicz w planach filmowych lub zasilaj szeregi
wojsk. Na II Toruskim Zlocie Pojazdw
Militarnych pamici Roberta Tirczakowskiego zobaczy mona byo nawet Shermana i Panther synny sprzt z czasw II
wojny wiatowej, a kulminacj zlotu staa si
inscenizacja bitwy pod Falaise.
(MC)
Fotoreporta
Adam Zakrzewski

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

reklama

15

Czas pamici i spotka z najbliszymi

Odwiedzamy groby najbliszych, eby ich wspomnie i nawet jeli

od ich mierci miny dziesitki lat, to w naszym skupieniu na cmentarzu wida,

e dobrze pamitamy wsplne chwile mwi Bartomiej Sobczak, waciciel firmy SOTOR
Firma SOTOR zarzdza trzema cmentarzami, w tym toruskimi przy ul.
Wybickiego i przy ul. Antczaka. Dzie
Wszystkich witych to dla Was czas
wytonej pracy.
Bartomiej Sobczak, waciel firmy pogrzebowej SOTOR: To dla nas
wszystkich wyjtkowy okres. Nie da si
jednak ukry, e dla mnie i moich pracownikw to czas szczeglny. Zaczyna
si ju w poowie padziernika i trwa
ok. miesica. Nie jest bowiem wcale
tak, e odwiedzamy groby bliskich wycznie 1 i 2 listopada. Wiele osb robi
to wczeniej, a inni rezerwuj sobie czas
na to po gwnych uroczystociach.
Prawda jest taka, e jestemy dzi bardziej zapracowani ni kiedy, wic nie
jest nam atwo odwiedzi miejsca pamici, wtedy kiedy bymy chcieli.

Czy zarzdca cmentarza moe w jaki

sposb pomc osobom, ktrym brak
czasu na wizyty na grobach bliskich?
Tak. Firma SOTOR od lat stara
si to robi. Opiekujemy si grobami,
utrzymujemy je w czystoci i dekorujemy wedle wskazwek rodziny i
przyjaci, ktrzy nie mog regularnie
pojawia si na cmentarzu. To pewny
wyom w naszej tradycji, w ktrej zawsze wane byo, eby przyjecha osobicie, spotka si z rodzin i postawi
na pomniku znicz. wiat si jednak
zmienia i nie powinnimy mie za ze,
e niektrzy nie odwiedzaj nas na
Wszystkich witych. Po prostu dzi
mamy mniej czasu.
Nagrobek to miejsce symboliczne. Jak
na przestrzeni ostatnich lat zmieni si
styl pomnikw.

Dawniej wykonywano je gwnie

z lastryko, czyli mieszanki twardego
kamienia z cementem. Nie da si jednoznacznie powiedzie, czy pomniki
tego typu s wytrzymae. Jeeli tworzy
je dobry kamieniarz, ktry odpowiednio dobra parametry, to polskie mrozy
nie powinny zrobi mu krzywdy. Dzi
rzadko uywa si jednak tego materiau, cho moliwa jest jego renowacja.
Oferta zakadw kamieniarskich
jest tak ogromna, e trudno mwi o
konrektnych trendach. Kady z nas odwiedza cmentarze, wic chyba mona
si zgodzi, e sowem najlepiej opisujcym obecn sytuacj jest rnorodno. Wspczesne pomniki to feria
barw i ksztatw, cho ograniczona
przez form pomnika, ktrego szkieletem s poczone prostopadle pyty.
Mona zaryzykowa twierdzenie, e

nasze nekropolie s odzwierciedleniem

polskiej przestrzeni publicznej.
Przed wyborem lub wymian nagrobka
mamy z reguy dylemat z jakich powinien by materiaw. Czy zakad pogrzebowy moe w tym pomc?
W firmie SOTOR dbamy o to,
aby osoba, ktra przychodzi do nas
w potrzebie, otrzymaa kad moliw pomoc. Zaley nam na tym, aby
oszczdzi czas i stres, wic za naszym
porednictwem mona zamwi jeden
ze stu rodzajw nagrobkw lub stworzy projekt cakowicie innego pomnika.
W dzisiejszych, zglobalizowanych
czasach moemy kupowa produkty z
rnych zaktkw wiata. Podobnie jest
z kamieniem, ktry mona sprowadzi
z dowolnego miejsca na ziemi.
Zaleno midzy cen a wytrzymaoci jest prosta: im drosze tworzywo,
tym mniej renowacji bdzie potrzebowa nasz pomnik. Warto jednak pamita o kilku zasadach, ktrymi trzeba si
kierowa podczas wyboru kamienia. W
naszej strefie klimatycznej nie warto
budowa nagrobkw z marmuru i ska
wapiennych. Najlepiej wybra granit
lub piaskowiec, ktry wmaga jednak
wicej pielgnacji.
Kwiaty to nieodczny element ceremonii pogrzebowej i dnia Wszystkich
witych. Jak powinnimy komponowa wiece i wizanki?
Musimy by wiadomi, e najwaniejsze nie jest wcale wraenie, jakie
nasza kompozycja wywrze na innych,
ale poegnanie bliskiej osoby lub wspomnienie jej.
Co do rodzaju kwiatw, to przyjo

si, i czerwone re, symbol mioci,

znajduj si w wiecach i wizankach,
ktre na grobie kad najblisi. W Polsce najpopularniejszymi rolinami pojawiajcymi si w dzie Wszystkich
witych s chryzantemy, ale powinnimy wiedzie, e nie jestemy na nie
skazani. Godziki, lilie i astry, to coraz
czstsze elementy wizanek.
Kwiaty maj swoj symbolik, ale
nie ma wcale sztywnych zasad, ktre
nakazywayby na cmentarz przyby z
tak, a nie inn wizank. Jak powiedziaem wczeniej: nie kwiaty s najwaniejsze.
1 listopada to dzie od lat niezmienny,
przykad praktykowanej wci tradycji. Czy jeli porwna Pan wspczesny dzie Wszystkich witych z tymi
sprzed lat, to da si zauway rnic?
W fundamentalnych wartociach
na pewno nie. Odwiedzamy groby najbliszych, eby ich wspomnie i nawet
jeli od ich mierci miny dziesitki
lat, to w naszym skupieniu na cmentarzu wida, e dobrze pamitamy
wsplne chwile. Do tego spotkania z
najbliszymi. Wielu czonkw rodziny
spotyka si z okrelonymi krewnymi
tylko w ten szczeglny dzie. To jest
niezmienne. Na pewno jest jednak inaczej ni kiedy. Jestemy wci w biegu,
zapracowani, wic rodzinne wizyty s
coraz krtsze, ale bardziej intensywne.
Musimy si do tego przyzwyczai i stara si te coraz krtsze momenty wykorzysta na rozmowy i wspomnienia.
Dzikuj za rozmow.
Dzikuj.

16

edukacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Licealici pod skrzydami UMK

Organizacja Midzynarodowego Spotkania Matematycznego bdzie pierwszym

w tym roku szkolnym efektem wsppracy klas IV Liceum Oglnoksztaccego w Toruniu

z patronami - dziekanami Uniwersytetu Mikoaja Kopernika

ziekan Wydziau Nauk Ekonomii i Zarzdzania toruskiego Uniwersytetu Mikoaja

Kopernika obj patronatem program
edukacji w klasie o profilu ekonomicznym IV Liceum Oglnoksztaccego
w Toruniu. Renomowana placwka
ju od ponad p wieku wsppracuje
z Wydziaem Matematyki i Informatyki. Wkrtce rwnie pozostae klasy
zdobd swoich opiekunw.
Momentem zacieniajcym wspprac
pomidzy
uniwersytetem
a liceum bdzie uroczysto pasowania uczniw klas pierwszych, na ktre zaproszeni zostali dziekani z UMK
- przyszli patroni klas. Wydarzenie to
odbdzie si 13 padziernika podczas
szkolnych obchodw Dnia Edukacji
Narodowej.
- Wsparcie merytoryczne, wsplne warsztaty zajciowe oraz spotkania
z uniwersyteckimi profesorami pozwoli naszym uczniom na zdobycie
szeroko pojtej wiedzy, moliwa jest
ona tylko dziki takiej wanie wsppracy - mwi Magorzata Biaek, dyrektorka IV Liceum Oglnoksztaccego w Toruniu. - Patronaty, ktrych
podjli si toruscy dziekani, daj nam

- uczniom oraz placwce - wikszy wachlarz moliwoci dydaktycznych.

Liceum korzysta ju z nich ponad p wieku. W latach 60. podjo
wspprac z Wydziaem Matematyki i Informatyki, za od trzech lat
wsppracuje z Wydziaem Politologii
i Stosunkw Midzynarodowych. Ten
drugi swoim patronatem obj klasy
o profilu humanistycznym. W planach
IV LO znajduje si take podpisanie
porozumienia z pozostaymi jednostkami uniwersyteckimi.
- Wsppraca z UMK w edukacji

modziey jest dla nas bardzo wana

- dodaje Magorzata Biaek. - Dziki
temu chcemy da moliwo poznania
szerokiego spektrum dziedzin nauki,
dajc tym samym modziey szans
na wybranie wymarzonego kierunku
studiw.
Oficjalna wsppraca z Wydziaem
Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania
rozpocza si wraz z nowym rokiem
szkolnym. Jednak przez ostatnie lata
licealici mieli rwnie okazj bra
udzia w zajciach organizowanych
przez profesorw i wykadowcw to-

ruskiej uczelni. Pod ich czujnym

okiem uczestniczyli w wielu konkursach ekonomicznych. Oprcz tego
w liceum odbywa si program Miniprzedsibiorstwo, gdzie teoria powizana bya z nauk praktyczn.
- Po sukcesie poprzednich warsztatw postanowilimy wsplnie z Wydziaem Matematyki i Informatyki
zorganizowa Midzynarodowe Spotkanie Matematyczne, patronowa mu
bd marszaek wojewdztwa Piotr
Cabecki, kujawsko-pomorski kurator
owiaty Anna ukaszewska oraz prezydent Torunia Micha Zaleski - komentuje Magorzata Biaek. - Warsztaty podzielone zostan na dwa dni - dla
uczniw i dla nauczycieli.
Zajcia, w ktrych licealici porozmawiaj o matematyce, poprowadz
absolwenci i przyjaciele IV LO. Na
warsztatach pojawi si gocie z Wielkiej Brytanii, Francji czy Niemiec.
Uczniowie dowiedz si wielu ciekawostek i poznaj interesujce rozwizania matematycznych problemw.
- W Instytucie Matematyki i Informatyki zorganizujemy spotkanie pod
nazw O matematyce z rnych stron
wiata - mwi dyrektorka IV LO.

W pierwszym dniu gwnymi uczestnikami bd uczniowie, w drugim

wraz z nauczycielami porozmawiamy
o metodyce nauczania oraz samym
procesie przekazywania wiedzy. Wanie na 8 padziernika bardzo serdecznie zapraszam wszystkich matematykw ze szk z naszego regionu.
Warsztaty dla uczniw odbd si 7
padziernika o godzinie 10.00 w Instytucie Matematyki i Informatyki w Toruniu. Dzie pniej o godzinie 11.30
w IV Liceum Oglnoksztaccym bdzie miao miejsce otwarte spotkanie
nauczycieli z zaproszonymi gomi.
Toruskie liceum od lat przykada du wag do edukacji swoich
uczniw. Wanie dlatego do koca
wrzenia zostan podpisane umowy
z kolejnymi wydziaami Uniwersytetu
Mikoaja Kopernika. Dziki temu specjalistycznym patronatem objte maj
by klasy z pozostaych profili. We
wspprac wczy si rwnie Collegium Medicum z Bydgoszczy, ktrego dziekani patronowa bd klasom
o profilu medycznym.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

edukacja

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Dziewczyny z politechniki

17

Liczba kobiet na uczelniach technicznych wci ronie.

W cigu ostatnich siedmiu lat zwikszya si do prawie 37 procent

MICHA
CIECHOWSKI

oraz wicej pa kontynuuje

nauk w szkoach wyszych, w
tym take na politechnikach.
Na wielu wydziaach ich udzia nie
przekracza jednak kilku procent. Na
listach prezentowanych przez uczelnie techniczne widnieje coraz wicej
imion eskich. Kobiety interesuje
nawet mechanika i budowa maszyn.
- Jeszcze trzy lata temu mielimy
kierunki, na ktrych nie byo ani jednej dziewczyny - powiedziaa podczas
konferencji prasowej dr Bianka Siwiska, pomysodawczyni akcji Dziewczyny na politechniki!. - Sytuacja ta z
roku na rok jest coraz lepsza.
Jak wynika z raportu prowadzonego przez Fundacj Edukacyjn Perspektywy, na uczelniach technicznych
ponad 1/3 suchaczy to studentki.
- Swego wyboru dokonaam ze
wzgldw czysto zawodowych - mwi
Aleksandra Kossarzecka, uczca si na

Politechnice Gdaskiej. - Decydujc

si na renomowan placwk, stwierdziam, e mam szans w przyszoci
zosta dobrym i podanym przez firmy pracownikiem.
W ostatnich piciu latach uczelnie techniczne przeywaj prawdziwe
oblenie. Najwikszy wzrost liczby
kobiet uczcych si na polibudzie
odnotowano w tym czasie, m.in. na
Politechnice witokrzyskiej, Politech-

nice Poznaskiej i Politechnice Warszawskiej. W tyle nie zostaa rwnie

Politechnika Gdaska, ktra wrcz zabiega o eskie grono studentek.
- adnych ulg nie ma - dodaje
Aleksandra. - Wyjtkowo studiowaam na wydziale, w ktrym przewaay
kobiety, mimo przewiadczenia, e politechnika to mska sprawa. Zdarzyy si zajcia z projektowania instalacji
czy nauka o spawach, rubach i zawo-

rach i wtedy wida byo, e koledzy

szybciej wykazywali zrozumienie dla
takich przedmiotw. Dla mnie to by
kosmos.
Wybierajc polibud, dziewczyny
zwracaj uwag na swoje moliwoci
i perspektyw przyszego ycia. Pomoc w podjciu decyzji oferuj same
placwki, ktre organizuj akcj pod
nazw Oglnopolski Dzie Otwarty
Tylko dla Dziewczyn. Najblisze takie
wydarzenie zaplanowano na kwiecie
2015 roku.
Jak moemy przeczyta na oficjalnej stronie internetowej akcji Dziewczyny na politechniki!, tego dnia kobiety pracujce na uczelniach, a take
studentki i absolwentki, spotykaj si
z uczennicami, aby opowiedzie im o
swojej ciece kariery i zawodowych
fascynacjach. Zapraszaj dziewczyny
do zwiedzania laboratoriw, organizuj warsztaty i pokazy. Studentki opowiadaj ponadto o blaskach i cieniach
studiowania w grupach z przewag
mczyzn.
Jeszcze kilka lat temu powszechne
byo przekonanie, e kobieta rozpoczynajca studia na politechnice szuka ma. Takie stwierdzenie dawno
odeszo do lamusa. Coraz czciej na

studia techniczne decyduj si panie,

ktre chc zdoby dobrze patn prac
oraz osign sukces w nadchodzcej
karierze.
- W Polsce jedno na pi ogosze o prac dotyczy zawodu, ktrego
nauczy si mona na politechnice
- mwia podczas konferencji podsumowania tegorocznej akcji prezes
Urzdu Komunikacji Elektronicznej,
Magdalena Gaj. - Dlatego dziewczyny, mylc przyszociowo, powinny
wybiera kierunki zwizane z nowymi
technologiami.
Akcja Dziewczyny na politechniki! to program promujcy kierunki
techniczne, inynierskie i cise wrd
modych kobiet. Jest wsplnym projektem Konferencji Rektorw Polskich
Uczelni Technicznych i Fundacji Edukacyjnej Perspektywy.
W wydarzeniu bierze udzia 15
uczelni technicznych. Do rwnolegego moduu Dziewczyny do cisych!
wczyy si za wydziay Uniwersytetu dzkiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu
oraz Uniwersytetu Warszawskiego.

0Z

DO 15 PADZIERNIKIA

WPISOWE

studia magisterskie

400 Z

menedersko-prawne
DYPLOM MAGISTRA

na specjalnociach:

Psychologia w biznesie
Prawo dla menedera
Meneder HR
Meneder systemw BHP
Meneder sprzeday i marketingu
Zarzdzanie bezpieczestwem i sytuacjami kryzysowymi
Meneder w turystyce i hotelarstwie
Meneder turystyki uzdrowiskowej i SPA
Meneder logistyki
Meneder IT

STUDIA MAGISTERSKIE Z PODYPLOMOWYMI

2 dyplomy, jedno czesne podwjna dawka praktycznych umiejtnoci

STUDIA MAGISTERSKIE

szeroka oferta biznesowych specjalnoci

Zapisz si on-line: www.wsb.pl

18

edukacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Konkretny zawd gwarancj pracy

W dzisiejszych czasach studia wysze niekoniecznie pozwalaj na prac w wyuczonym

zawodzie. Coraz wicej modych osb decyduje si na zdobycie wyksztacenia w szkole policealnej

zisiejszy, nieatwy, rynek

pracy charakteryzuje si
du zmiennoci i dynamik. Od kilkunastu lat dominujc
form ksztacenia modziey byo
ksztacenie oglne, przygotowujce
do kontynuacji edukacji na studiach
wyszych.
Taki model sprawdza si jednak
tylko w pierwszych kilkunastu latach
po reformie ustrojowej. To co charakteryzuje dzisiejszy rynek pracy,
to nadwyka osb z wyksztaceniem
wyszym. Obecnie specjalici s
zgodni co do tego, e studia wysze
nie gwarantuj znalezienia zatrudnienia, gdy brakuje specjalistw z
wyksztaceniem zawodowym. Raport
WUP na temat profesji deficytowych
i nadwykowych w roku 2013 w wojewdztwie
kujawsko-pomorskim
rwnie potwierdza fakt, e najbardziej poszukiwane przez pracodawcw s osoby z konkretnym tytuem
zawodowym i odpowiedni praktyk. Ronie zapotrzebowanie zwaszcza na specjalistw z dziedziny opieki
oraz zwizanych z bran medyczn
(technik masaysta, asystentka stomatologiczna). Dlatego te coraz

wicej modych ludzi skania si ku

ksztaceniu w szkoach policealnych,
ktre nie tylko oferuj zdobycie poszukiwanego na rynku zawodu, ale
rwnie bezpatne ksztacenie przez

dowiadczon kadr specjalistw.

Szkoy policealne to rwnie lepszy wybr dla osb ju funkcjonujcych na rynku pracy, ktre chc si
przekwalifikowa, nauka bowiem

najczciej trwa krcej ni na studiach wyszych i gwarantuje uzyskanie uprawnie do wykonywania

zawodu. Coraz czciej zdarza si
rwnie, e modzi cza nauk na

studiach ze szko policealn, zyskujc tym samym przewag nad innymi

absolwentami.
Jak jednak wybra odpowiedni
szko policealn? Przede wszystkim
trzeba zwrci uwag czy oferta danej placwki stanowi odpowied na
zapotrzebowanie rynku pracy oraz
jak dugo dana szkoa funkcjonuje.
Jej dowiadczenie gwarantuje bowiem nie tylko odpowiedni poziom
ksztacenia ale rwnie fakt, e dyplom bdzie bardziej ceniony przez
pracodawcw. Jedn ze szk najduej funkcjonujcych w naszym
wojewdztwie s szkoy policealne
FAMA, ktre od prawie 20 lat swoj
ofert odpowiadaj na zapotrzebowanie rynku pracy. Niewtpliwie tak
dugie dowiadczenie jest gwarancj
najwyszej jakoci kadry oraz doskonale wyposaonych pracowni specjalistycznych.
Warto wic ju teraz zainteresowa si swoj przysz karier zawodow, gdy liczba miejsc w szkoach
jest ograniczona.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

edukacja

Pitek 3 padziernika 2014 r.

19

Nowoczesno i tradycja w jednym

Uznana w Polsce marka, wysoki poziom ksztacenia i wykwalifikowana kadra.

To powody, dla ktrych suchacze stawiaj na studia podyplomowe na Uniwersytecie

Mikoaja Kopernika w Toruniu. Od lat ciesz si one uznaniem i popularnoci

wiadomy wybr kierunku czy

specjalnoci to pierwszy krok do
zwikszenia swoich szans na znalezienie zatrudnienia po ukoczeniu
studiw. Rynek pracy i zapotrzebowanie na okrelone usugi wci podlegaj dynamicznym zmianom. Naley
wic uwanie je analizowa i wci
zdobywa now wiedz. Dzi wzrasta
zapotrzebowanie na prawnikw, ekonomistw i przedstawicieli administracji publicznej, ale studia podyplomowe
s take ogromn szans dla chccych
zmieni profil swojej pracy, ale niekoniecznie zawd.
Naprzeciw tym potrzebom wychodzi Uniwersytet Mikoaja Kopernika w
Toruniu. Absolwenci tej instytucji od
lat ciesz si uznaniem pracodawcw.
Chocia zmienia si zapotrzebowanie
na dane usugi, w przypadku toruskiego uniwersytetu jedno jest zawsze
pewne - kultura organizacji i poziom
nauczania stoj na wysokim poziomie.
wiadcz o tym miejsca w rankingach
uczelni wyszych, ktre potwierdzaj
uznan mark uniwersytetu. Poczenie tradycji i nowoczesnoci, czerpanie
z dowiadczenia i nowatorskie rozwizania - wanie to wpywa na jego renom.
Szansa na nowy start
Organizowane przez Wydzia Nauk
Ekonomicznych i Zarzdzania oraz
Wydzia Prawa i Administracji UMK
w Toruniu studia podyplomowe ciesz si popularnoci. Wykadowcami
s zarwno wybitni naukowcy, jak i
dowiadczeni praktycy. To wane, bo
teoria - cho jest podstaw - ma tylko

FOT. ADAM
ZAKRZEWSKI

pomaga w doskonaleniu umiejtnoci

praktycznych. W skad kadry naukowej
wchodz ekonomici, prawnicy, przedstawiciele sektorw gospodarki, biznesu czy administracji publicznej.
- Studia podyplomowe s wietn
form samodoskonalenia i zarazem
zdobycia dodatkowych kwalifikacji mwi dr Mikoaj wicki, Prodziekan
ds. Ksztacenia i Organizacji Wydziau
Prawa i Administracji UMK w Toruniu. - To szansa dla osb, ktre pracuj
w rnych zawodach, ale stosuj prawo.
Studia prawnicze nie s im potrzebne,
bo s ekspertami w innej brany, ale

musz zna regulacje prawne, umie je

stosowa i wiedzie, jakie moliwoci i
ograniczenia stawiaj one przed nimi.
Studia podyplomowe daj im te moliwo zmiany profilu pracy, np. z inyniera na inspektora nadzoru.
Takie wyksztacenie pozwala na
zdobywanie i poszerzanie wiedzy, doskonalenie umiejtnoci oraz rozwijanie i pogbianie kompetencji spoecznych. Oferta ta wpisuje si doskonale
w dugoterminowy model ksztacenia,
pozwalajc na rozwj w danej dziedzinie, a take zdobycie nowych kwalifikacji zawodowych. Studia z zakresu

administracji publicznej, postpowania

administracyjnego, zamwie publicznych, prawa i porednictwa ubezpieczeniowego, prawa handlowego czy
prawa pracy to tylko niewielka cz
oferty, z jak uniwersytet wychodzi
naprzeciw oczekiwaniom przyszych
studentw.
Inwestycja w przyszo
Ksztacenie podyplomowe, zarwno w ramach nowych, jak i cigle doskonalonych tradycyjnych kierunkw,
odpowiada na zapotrzebowanie wsp-

czesnego rynku pracy. Spenia take

oczekiwania jego uczestnikw - nie tylko pracodawcw, ale rwnie pracownikw. Tym samym zwiksza szans na
wysze zarobki, bo poczenie wiedzy i
umiejtnoci z danej dziedziny z wasnymi zainteresowaniami ma wpyw na
sukces zawodowy. Nie mona te bagatelizowa faktu, e studia podyplomowe poszerzaj i zmieniaj postrzeganie
rzeczywistoci.
- Skorzystanie z nich to dobra inwestycja w przyszo - mwi dr Zdzisaw
Markuszewski, Prodziekan ds. Studentw Wydziau Nauk Ekonomicznych
i Zarzdzania Uniwersytetu Mikoaja
Kopernika w Toruniu. - Nigdy nie jest
za pno na zdobywanie nowej wiedzy.
Rynek zachowuje si dynamicznie, a
zwikszenie kwalifikacji zawodowych
podnosi szans na utrzymanie wymarzonego stanowiska lub podjcie nowej
pracy.
Uniwersytet rwnie w tym przypadku ma niezwykle rozbudowan
ofert. Chtni mog zapisa si, m.in.
na studia podyplomowe w zakresie rachunkowoci, organizacji i zarzdzania
dla kadr kierowniczych czy pozyskiwania i zarzdzania funduszami unijnymi.
Majc pewno, e wiedz t przekae
im wykwalifikowana kadra praktykw,
suchacze mog z nadziej patrze w
przyszo.
Studia podyplomowe mog by dla
nich przepustk do kariery, gdy wybieraj je z pen wiadomoci. Nie ma
zagroenia zej oceny swoich aspiracji i
pragnie. To bilet w jedn - lepsz stron.

20

finanse

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Szybka droga do finansowania

Z Hann Tarczykowsk z firmy Planet Finance Broker, jednym z najlepszych toruskich
doradcw finansowych o tym jak najkorzystniej zaatwi kredyt na zakup samochodu, rozmawia Maciej Pagaa
let kredytu jest to, e po jego spacie
stajemy si jedynymi wacicielami pojazdu. Z punktu widzenia ksigowoci
i prowadzonej dziaalnoci gospodarczej, moemy zaliczy do kosztw uzyskania przychodu odsetki od kredytu i
amortyzacj. Niewtpliw zalet z kredytu samochodowego jest fakt, e moe
z niego skorzysta zarwno przedsibiorca jak i klient indywidualny.

Finansowanie zakupu samochodukredyt samochodowy czy leasing co

warto wybra?
Przedsibiorcy
bardzo czsto zadaj swoim ksigowym pytanie czy
powinni skorzysta
z kredytu czy leasingu przy zakupie
samochodu. Jakie
s rnice midzy
obiema formami
finansowania i co
tak naprawd daje
korzy przedsibiorcy. Aby mc
wybra najkorzystniejsz ofert, naley zapozna si z
zasadami funkcjonowania kadej z
tych opcji z osobna.
Czym jest kredyt
samochodowy
i
jakie daje korzyci
przedsibiorcy?
Kredyt samochodowy jest kredytem celowym, co
ma due znaczenie
przy
okrelaniu
jego ceny. Kady
kredyt celowy w
banku jest niej
oprocentowany ni
niecelowy z uwagi
na to, e bank jest
w stanie rozliczy
klienta co do grosza z wydatkowania
udzielonej kwoty
kredytu.
Opro-

centowanie jest ustalane na podstawie

kilku parametrw i przede wszystkim
zalene jest od tego, czy kupujemy pojazd nowy lub uywany, jaki wybieramy okres kredytowania i jaki jest wiek
pojazdu. Najczciej banki udzielajc
kredytu samochodowego, s w stanie
sfinansowa nawet 90% ceny zakupu, a bywa, e nawet do 100% ceny.
Wszystko zaley od kwoty czyli ceny
oraz od wieku pojazdu. Formalnoci
zwizane z ubieganiem si o kredyt,
w zalenoci od banku i kwoty nie s
skomplikowane. Najczciej wystarcza
wycig z konta firmowego i PIT za
ubiegy rok i biece wyniki, a s banki, ktre oferuj procedur znacznie
bardziej uproszczon. To co jest wad
kredytu samochodowego to niedogodne dla kredytobiorcy zabezpieczenia
kredytu i zwizane z tym formalnoci,
zwaszcza zastaw rejestrowy polegajcy na umieszczeniu wpisu w krajowym
rejestrze zastaww oraz przewaszczenie na zabezpieczenie, gdzie bank staje
si wspwacicielem pojazdu w 49%.
Przy niszych kwotach moe to by
depozyt karty pojazdu lub cesja praw z
polisy AC. Mona rwnie skorzysta z
kredytu samochodowego bez zabezpiecze. Jest on moe bardziej przyjazny
dla kredytobiorcy i nie wymaga tylu
formalnoci, ale take przewanie duo
droszy z uwagi na wiksze ryzyko dla
banku i odpowiada bardziej w swojej
formule kredytowi gotwkowemu na
dowolny cel. Poza tym trzeba pamita,
e maksymalny wiek pojazdu wraz z
kredytem nie moe przekroczy 16 lat.
Zalet finansowania samochodu kredytem jest jego niszy koszt ni leasingu.
Ponadto klient ma moliwo sprzeday pojazdu w kadym momencie, czego
w przypadku leasingu zrobi nie wolno.
Tym samym nie ma moliwoci dokonania wczeniejszej spaty. Kolejn za-

Czym jest leasing samochodowy i jakie

daje korzyci przedsibiorcy?
Istot leasingu jest to, e klient wybiera auto i jego dostawc , nastpnie
ustala wraz z firm leasingow warunki
finansowania, podpisuje umow i dokonuje pierwszej opaty leasingowej.
Firma nabywa wskazany przez klienta przedmiot, jest jego wacicielem i
udostpnia go klientowi. On natomiast
uytkuje przedmiot i czerpie z niego
korzyci, pacc okrelone w umowie
raty leasingowe, najczciej porwnywane do dzierawy lub najmu danego pojazdu. Koszty te s pokrywane z
biecych dochodw firmy. Przedmiot
leasingu stanowi jednoczenie zabezpieczenie umowy. Jeli firma leasingowa stosuje zabezpieczenie, to jest
nim tylko cesja z polisy AC. Z leasingu
mog skorzysta jedynie przedsibiorcy i maj do wyboru leasing operacyjny
- inaczej biecy oraz leasing finansowy. Po zakoczeniu trwania umowy
klient moe wykupi uytkowane przez
siebie samochd. Dla wikszoci klientw wan informacj o kalkulacji jest
suma wszystkich opat leasingowych,
nale do niej: wpata wasna ( tzw. I
opata leasingowa), opaty leasingowe
oraz warto wykupu. Porwnujc kalkulacje leasingowe naley zwrci uwag na wysoko udziau wasnego, ilo
rat, warto wykupu oraz warto stawki bazowej WIBOR. Zalet leasingu jest
szybsze i wygodniejsze uzyskanie rodkw na wybrany pojazd, mniej formalnoci choby z uwagi na brak wymogu
zabezpiecze, ktre s przy kredycie
samochodowym, nieangaowanie zbyt
duych wkadw wasnych i niezmienne
opaty. Z punktu widzenia ksigowoci
jest moliwo obnienia podstawy
opodatkowania, poniewa caa opata
leasingowa stanowi koszt uzyskania
przychodu, amortyzacji za dokonuje
firma leasingowa - tak jest w przypadku leasingu operacyjnego. Natomiast
w przypadku leasingu finansowego
wacicielem pojazdu nadal pozostaje
firma finansujca, natomiast kosztem
uzyskania przychodu dla przedsibiorcy jest cz odsetkowa raty leasingowej oraz amortyzacja. Zalet tego jest
te fakt, e mona przenie opaty za
ewentualne naprawy techniczne powstae nie z winy leasingobiorcy na leasingodawc. Wad leasingu jest to, e
moliwy jest wycznie dla pojazdw
nabywanych na faktur VAT. Leasingobiorca nie ma moliwoci sprzeday
pojazdu i maksymalny okres leasingu
jest zdecydowanie krtszy ni kredytu
samochodowego - najczciej wynosi
on 5 lat- tyle ile trwa okres amortyzacji
pojazdu, a w przypadku kredytu moe
wynosi maksymalnie 10 lat.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Ekonomista za granic

finanse

21

Polscy ekonomici licz si tylko na wasnym podwrku taki wniosek mona wycign, analizujc midzynarodowe raporty

MICHA
CIECHOWSKI

poszukiwaniu pracy wyjedali za ocean. Prb

sprostania wymaga Wall
Street przypacili brakiem prywatnego ycia. Siedzc do pnych godzin
nocnych, rozpisywali rankingi, wykazy i obliczenia. Szybkiemu tempu i
natokowi pracy nie podoao wielu,
cho zdarzyli si i tacy, ktrzy mimo
wyksztacenia prac znaleli tylko
na zmywaku.
Z Polski wyemigrowao ponad 1,2
mln osb z wyksztaceniem co najmniej rednim wynika z symulacji
Gwnego Urzdu Statystycznego na
podstawie danych zebranych podczas
Narodowego Spisu Powszechnego
Ludnoci i Mieszka w 2011 roku.
Obecnie wynik ten moe by kilkakrotnie wyszy.
W grupie wyksztaconych emigrantw s najczciej absolwenci
kierunkw humanistyczno-spoecz-

nych, prawa oraz ekonomii. Tych

ostatnich emigruje najwicej i to nie
bez powodu, bowiem w cigu kilku
ostatnich miesicy liczba bezrobotnych absolwentw kierunkw ekonomicznych wzrosa do poziomu ponad
20 tys. O lepsze ycie postanowili zawalczy za granic, robic karier w
midzynarodowych bankach lub na
giedach.

- Dostaam szans od jednego z

najwikszych bankw wiata w bankowoci inwestycyjnej - mwi Karolina Kukieka, ekonomistka. Tam
decyzje o miliardach dolarw s na
porzdku dziennym. Co prawda nie
wykonywaam swoich obowizkw
nocami, ale wszechobecny stres i
tempo daway si we znaki.
Nocna praca wie si z utrzy-

maniem cigoci funkcjonowania

caej firmy. Wszystko po to, aby inwestor mg z samego rana odpisa
na wysane maile czy przeanalizowa
najnowsze zestawienia finansowe danego przedsiwzicia. Jak zaznacza
ekonomistka, przypadki wykonywania obowizkw nocami najczciej
zdarzaj si w finansach korporacyjnych.
W zalenoci od brany godziny
mamy jednak rne. Praca na rynkach kapitaowych startuje wczenie
rano - wraz z gied. Koczy si za
pnym wieczorem, kiedy gotowe s
kolejne analizy, a pliki przesane zostaj do odpowiednich odbiorcw.
- Stres, z ktrym mamy kontakt
kadego dnia, nie jest wspmierny
z korzyciami finansowymi - mwi
Andrzej, polski ekonomista, pracujcy w Wielkiej Brytanii. - Ekonomista
pracuje prawie ca dob. Dziaania
na wysokich obrotach nie sprzyjaj
yciu prywatnemu. Mog zaryzykowa stwierdzenie, e go po prostu nie
ma.
Pogo za pienidzmi wydaje si
gwn przyczyn zatracenia si w
obowizkach subowych. Ci, co nie

wytrzymuj tempa, rezygnuj i wracaj do kraju. S te tacy, ktrym aktualny tryb ycia nie pasuje i w kraju
ojczystym ukadaj sobie ycie zawodowe pod zupenie innym ktem.
Jak wynika z raportu Dziennika
Gazety Prawnej, znaczna cz osb
wyjedajcych za granic nie wraca
do kraju. To moe mie zasadnicze
znaczenie w kwestii rozwoju innowacyjnoci i konkurencyjnoci gospodarczej na tle Europy.
Wedug danych Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej w kilku wojewdztwach w Polsce wci jest problem ze znalezieniem etatw dla osb
po studiach ekonomicznych. Zwaszcza dla modych brakuje miejsca na
rynku. Jak twierdz - jedyne wyjcie
to emigracja zarobkowa.
rednia pensja w Polsce jest prawie dwukrotnie nisza ni minimalna w krajach zachodnich. Na
Wyspach Brytyjskich za najnisz
krajow mona kupi dwa razy wicej tych samych produktw ni w
kraju nad Wis. Mona pokusi si
o stwierdzenie, e zarabiamy kiepsko.
Marne to pocieszenie, i w Grecji czy
Rumunii bywa gorzej.

22

finanse

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Sami nie odoymy na emerytur

O Otwartych Funduszach Emerytalnych, Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych
i moliwociach zmian w systemie emerytalnym z dr Damianem Walczakiem,
adiunktem Katedry Zarzdzania Finansami UMK, rozmawia Tomasz Wicawski

we odkadanie na emerytur oraz ch

odkadania. My, po prostu, nie lubimy
tego robi. Odkadanie, nawet niewielkiej kwoty, moe poprawi nasz
sytuacj w przyszoci, ale wielu mwi
jeszcze nie teraz lub na to nie mam
rodkw. Zawsze w swych wypowiedziach podnosz kwesti inwestowania
w swoje dzieci, ktre rwnie mog
stanowi (oby tak byo) najlepsz inwestycj emerytaln.

Czy zaskoczya pana liczba osb, ktre

zdecydoway si pozosta w Otwartych Funduszach Emerytalnych? Czy
dyskusja w tej sprawie odbywaa si na
rwnych warunkach i wszyscy mieli
wiedz o tym, e mog wybra OFE, a
nie ZUS?
Tak, liczba tych osb zaskoczya
mnie, ale na plus. Nie sdziem, e tak
duo Polakw zdecyduje si na pozostanie w Otwartych Funduszach Emerytalnych i dywersyfikacj swoich przyszych przychodw emerytalnych. Nie
jestem politologiem, ale pewnie cz z
osb uczynia tak rwnie, aby da nauczk politykom.
System emerytalny skada si, do
zmian przeprowadzonych przez rzd
Donalda Tuska, ze stabilnych filarw.
Po ich przeprowadzeniu bezpieczestwo emerytur Polakw zmalao?
Jest to bardzo trudne pytanie i wymagaoby bardzo dugiego wywodu.
Dokonujc reformy emerytalnej rzd
zdecydowa si na ograniczenie roli
drugiego filaru emerytalnego, jakim
byy OFE, jednoczenie zmuszajc je,
aby w wikszym zakresie inwestoway zgromadzone rodki na zmiennym

FOT. ADAM
ZAKRZEWSKI

rynku, jakim jest gieda. Cz zgromadzonych do tej pory rodkw bya

inwestowan w obligacje, a wic podlegaa kontroli rynkowej i gwarancjom
Skarbu Pastwa, a od teraz ta cz jest
po prostu gwarantowana przez Skarb
Pastwa (a patnikiem bdzie ZUS).
Wic mona powiedzie, e nasze bezpieczestwo si zmniejszyo z kadego
z przedstawionego powodw. Procen-

towo udzia rodkw zgromadzonych

na rynku kapitaowym i finalnie gwarantowanych przez Skarb Pastwa pozosta praktycznie bez zmian.
Co z III filarem? Jego pozycja i umocowanie prawne w Polsce si zmieniy?
Problemem III filaru nie s wycznie przepisy prawne. Istotniejsze s nasze dochody pozwalajce na dodatko-

Jakie zmiany w systemie emerytalnym

powinny by przeprowadzane w najbliszym czasie, eby realn nie staa si
groba, e za kilkadziesit lat starzejce
si spoeczestwo polskie nie otrzyma
emerytur, bo system zbankrutuje?
Znaczce. Obecny system emerytalny pewnie jeszcze wytrzyma kilka lat.
Jeeli nagle nie staniemy si gospodarczym tygrysem, a nasze zasoby upkw
nie bd najwiksze na wiecie, za par
(moe kilkanacie) lat staniemy przed
dylematem: co teraz? Niestety jest
to temat niepolityczny, sprowadza
si bowiem do kwestii komu zabra,
aby system zbilansowa, jednak czym
wczeniej to uczynimy, tym bdzie to
mniej bolesne. Moe trzeba bdzie jesz-

cze podnie wiek emerytalny. Zapewne naley, delikatnie mwic, dokona

rewizji uprzywilejowanych systemw
emerytalnych odpowiadajc sobie na
pytanie, czy rozwizania przyjte w
tym zakresie kilkadziesit lat temu nadal powinny by kontuowane.
Czy wydaje si panu realna wizja, w
ktrej skadka emerytalna zostaje zniesiona i kady dba o swoj przyszo
odkadajc pienidze w wieku produkcyjnym i nie ma zapewnionej emerytury? Spoeczestwo polskie byoby na to
gotowe?
Jako spoeczestwo chyba nie jestemy na to gotowi z trzech powodw.
Po pierwsze, nie jestemy skonni do
oszczdzania na emerytur. Po drugie, w wikszoci mamy zbyt mae dochody, aby samodzielnie odkada na
emerytur. U wikszoci z nas wygraaby bieca skonno do konsumpcji
i przejedlibymy to, co powinnimy zaoszczdzi. Po trzecie, skoczyoby si
to wyrzuceniem na margines spoeczny
czci spoeczestwa, ktra pozostaaby bez jakichkolwiek rodkw do ycia,
z powodu niezabezpieczenia na staro.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

damska gbia 23

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Dlaczego warto odwiedzi dietetyka?

Nadmierna masa ciaa to problem ponad poowy dorosych mieszkacw
naszego kraju. Nadwaga i otyo coraz czciej dotykaj rwnie dzieci...

raz ze wzrostem wagi podwysza si take ryzyko

rozwoju chorb metabolicznych, do ktrych zalicza si schorzenia ukadu krenia, cukrzyc typu
2 oraz niektre nowotwory. Bardzo atwo ich unikn, prowadzc regularny
tryb ycia i codziennie znajdujc czas
na zdrowe odywianie oraz odpowiedni dawk ruchu.
Media bombarduj odbiorcw
sprzecznymi informacjami na temat
tego, co zdrowe, a co nie. Wiele osb,
chccych zrzuci zbdne kilogramy,
nie do koca wie, jak si do tego zabra. Podejmowane przez nich prby
czsto nie przynosz oczekiwanych
efektw, co wywouje zniechcenie i
rosnc frustracj.
- Czasami nasze starania nios ze
sob szkodliwy wpyw na organizm mwi Kamila Fedorowska, manager
pierwszego klubu fitness w lewobrzenej czci Torunia. - W takiej sytuacji
naprawd warto zwrci si do specjalisty od ywienia, ktry nie tylko

podpowie nam, jak skutecznie pozby

si nadwagi, ale rwnie przygotuje dla
nas odpowiedni diet.
Dietetyk specjalizuje si w doborze
indywidualnego sposobu ywienia dla
kadego pacjenta odwiedzajcego jego
gabinet. Ma na uwadze, midzy innymi
to jak dana dieta wpynie na organizm
oraz rozwaa wszelkie moliwe konsekwencje jej stosowania. Pierwszym
etapem wizyty u specjalisty od spraw
ywienia jest przeprowadzenie analizy
skadu ciaa. Odbywa si przy uyciu
profesjonalnego sprztu i pomaga odczyta takie parametry, jak: masa ciaa,
zawarto tkanki tuszczowej i wody w
organizmie, masa mini i koci, wiek
metaboliczny czy wskanik masy ciaa.
Poza tym na pierwsz wizyt powinnimy zabra swoj dokumentacj medyczn i wyniki bada krwi.
- Kolejny etap to wywiad, czyli duga rozmowa, w trakcie ktrej dietetyk
stara si zrozumie, co tak naprawd
jest rdem naszej nadwagi - mwi
Kamila Fedorowska. - Czasami oka-

zuje si, e s to problemy na tle psychicznym, zwyczajny brak akceptacji

wasnej osoby, dlatego w tym przypadku odsya nas do psychologa. Jeeli
stwierdzi, e nasz problem zwizany
jest z nieodpowiednim trybem ycia,
podejmie stosowne kroki, eby zmieni nasz sytuacj. Tak jak lekarz - zada
szczegowe pytania odnonie aktualnego stanu zdrowia i przebytych dotychczas chorb, by do minimum ograniczy ryzyko kuracji odchudzajcej.
Planujc pierwsz wizyt u dietetyka, warto zapisa skad swoich posikw, np. z ostatnich 2-3 dni. Wane,
eby niczego nie ukrywa, bdmy
szczerzy wobec siebie i specjalisty. Po
drugie - zastanwmy si, jakich efektw oczekujemy po takiej wsppracy.
To, czy chcemy zrzuci 5, 10, czy 15
kilogramw, ma ogromne znaczenie w
doborze odpowiedniej diety. Ostatni
rzecz, o jakiej bezwzgldnie powinnimy pamita, jest spoycie ostatniego
posiku minimum na godzin przed
planowan wizyt. Dziki temu profe-

sjonalny pomiar naszego ciaa bdzie

dokadniejszy.
- Serdecznie zapraszam do nowego
Centrum Dietetyki Evitalia w Toruniu
przy ulicy Armii Ludowej 11/13 - dodaje Kamila Fedorowska. - Jest ono
kolejn czci projektu Evitalia Med-Fit-Beauty. Chcemy w nim doradza
dorosym i dzieciom w kwestiach
zdrowego odywiania wedug naszych
autorskich programw. Centrum tworz trzy specjalistki: lek. med. Ewa
Grobelska - pediatra, dietetyk i psychodietetyk, lek. med. Agnieszka Seklecka - specjalista chorb wewntrznych, dietetyk i psychodietetyk oraz
mgr Karolina Sienkiewicz - dietetyk i
dietcoach.
***
Centrum dietetyki oferuje:
- diagnostyk, wspomaganie leczenia i poradnictwo ywieniowe w chorobach dietozalenych,
- skuteczne odchudzanie wedug

Generalny remont twarzy

indywidualnego planu ywieniowego

dopasowanego do stylu ycia, aktywnoci fizycznej oraz chorb przewlekych dla wybranych grup (dzieci,
kobiet w ciy, mam karmicych, seniorw, sportowcw),
- wsparcie coachingowo-psychodietetyczne z zastosowaniem terapii
motywujcej zarwno podczas indywidualnej sesji, jak i podczas warsztatw
grupowych,
- testy w kierunku nietolerancji pokarmowych
- specjalistyczn dietetyk dziecic: poradnictwo ywieniowe, wspomaganie leczenia otyoci i innych chorb
dietozalenych, edukacj rodzicw
- kompleksowe programy odchudzajce czce dietetyk wraz z aktywnoci fizyczn w klubie fitness Evitalia
Fit.
Chcesz dowiedzie si wicej?
Zapraszamy na stron www.evitalia.pl.

Warunki atmosferyczne maj ogromny wpyw na stan naszej skry. Po lecie jest ona

przebarwiona i potrzebuje odwieenia, a przecie kademu z nas marzy si promienna i gadka cera

esieni pacimy cen za beztroskie wygrzewanie si na socu

podczas wakacji i zapominanie
o odpowiedniej ochronie przed
promieniowaniem UV. Dlatego jest
to idealny czas na to, by przygotowa skr na nadejcie zimy. Salon
fryzjersko-kosmetyczny "WIT"
ma w swojej ofercie zabiegi, ktre
kademu pozwol wyglda i czu
si pikniej.
Wraz z naoeniem si na siebie
wszystkich niekorzystnych czynnikw skra traci swj blask, staje
si matowa
i szorstka. eby
temu przeciwdziaa doskonae
s zabiegi majce na celu jej regeneracj, nawilenie, odywienie i
wygadzenie. Usunicie martwego,
zrogowaciaego naskrka pozwoli
take na zmniejszenie przebarwie.
wieo i regeneracja
- Mikrodermabrazja jest idealnym sposobem na neutralizacj
i zniwelowanie tych problemw,
a take na spycenie zmarszczek mwi Joanna Winiewska z salonu

Joanna Winiewska poleca oczyszczanie manualne twarzy jako

zabieg regeneracyjny po lecie.

fryzjersko -kosmetycznego "WIT".

- Ten zabieg mobilizuje skr, a
dokadniej jej gbsze warstwy, do
szybszej regeneracji. Jest bezbolesny i polega na cieraniu kolejnych
warstw naskrka przez kontrolowany strumie mikrokrysztakw.
Peeling kawitacyjny, ktry take

FOT. ADAM
ZAKRZEWSKI

oferujemy swoim klientom, to oddziaywanie ultradwikami na

gbsze warstwy skry. Polecam
rwnie klasyczny masa twarzy.
To kuracje, ktrym mona si
podda jedynie w profesjonalnych
salonach urody. Klasyczny peeling
nie przynosi takich efektw.

- W regeneracji skry pomog

take specjalne maski i sonoforeza - mwi Joanna Winiewska.
- To zabieg wykorzystujcy moc
ultradwikw, w trakcie ktrego
aplikowane s na ni odpowiednie
preparaty, np. ampuki albo serum.
To powoduje wtaczanie w jej gb
substancji czynnych za pomoc
fali akustycznej, ktra wytwarza
w tkankach mikromasa. Dziki
temu poprawie ulega cyrkulacja
krwi i limfy, a take metabolizm i
tempo regeneracji naskrka. Do
kadego klienta podchodzimy indywidualnie, nie tamowo. Dobr
odpowiednich kosmetykw zaley
od stanu cery i rodzaju skry. Na
yczenie naszych goci zamawiamy
wskazane przez nich preparaty.
Oczyszczanie manualne
Zaleca si, by dla utrzymania
efektu przynajmniej raz w miesicu
podda si takim zabiegom, cho
w okrelonych przypadkach moe
by to wiksza czstotliwo. Wydatek nie jest duy, a afekty mog

by zachwycajce. Podobnie jest

w przypadku oczyszczania manualnego. Tego rodzaju zabiegi maj
wielopaszczyznowe dziaanie - nie
ograniczaj si wycznie do zuszczania i oczyszczania skry. Pomagaj w stymulowaniu odnowy
komrkowej, poprawiaj jej gsto
i napicie, spycaj zmarszczki i
blizny, ujednolicaj koloryt skry i
rozwietlaj j.
- Oczyszczanie manualne skada
si m.in. z tonizowania, naoenia
maseczki, rozgrzania skry ciep par, wyciskania zaskrnikw
i pryszczy oraz dezynfekowania
- dodaje Joanna Winiewska. - To
popularna metoda, bo cho zabieg
trwa ok. dwch godzin, przynosi
szybkie i spodziewane efekty.
Jesie to przede wszystkim czas
dbania o swoje zdrowie, kondycj
i wygld. Nie trzeba wcale wydawa maej fortuny, by zim czu si
piknie i wieo. Zdecyduj si wic
na generalny remont... twarzy.

24 mska kocwka

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Zastrzyk adrenaliny dla motoru

W erze downsizingu turbina staa si czstym gociem komr silnikowych nie tylko
samochodw napdzanych dieslem. Skoro tak - warto si z ni dobrze obchodzi. Zaniedbana da o sobie zna

ma wyciekw albo braku szczelnoci w

ukadzie podcinienia.
Jeli rozpoznanie tych symptomw
nas przerasta, wsuchajmy si w prac
doadowania. Bdmy czujni na spadek
mocy oraz na to, e w jedzie miejskiej
moemy go nie odczuwa. Dostosowujc si do tych kilku rad, odwzajemnimy si turbinie za jej trud.

MARCIN
TOKARZ

ykorzystuje energi spalin,

by wtoczy do cylindrw
wiksz ilo powietrza, ni
wynika z pojemnoci skokowej silnika.
Cho pracuje na prostych zasadach,
zmaga si z potn temperatur i obcieniami, ktre najlepiej obrazuj
liczby. We wspczesnych turbosprarkach gwny element wiruje z prdkoci nawet do 200 tys. obr./min. Std
niebagatelna potrzeba schodzenia jej
po kadej duszej przejadce. Obecno doadowania w danym modelu nie
musi by powodem rezygnacji z jego
zakupu. Jeli wierzy w konsekwencj
dziaa Unii Europejskiej, wkrtce nie
bdzie wyjcia.
Jeszcze do niedawna obecno turbiny dotyczya tylko samochodw z
jednostkami wysokoprnymi. Dzi
urzdzenie to coraz czciej wspiera
take motory benzynowe. Wszystko
sprowadza si do wygenerowania jak
najwikszej mocy z jak najmniejszej
pojemnoci skokowej. W efekcie zyskuje si w ten sposb nisze spalanie, a
matka natura caa jest w skowronkach.
My rwnie, bo rzadziej oprniamy
zawarto portfela. Utopia? Gdzieby
znowu! Rowo przestaje by, gdy turbin diabli bior. W praktyce oznacza
to zatarcie si oysk prowadzcych opatki wirnika. Wtedy nietrudno ju o
wpadnicie do rodka zanieczyszcze
gotowych posa to cacko na zom. Za
kwot nowego urzdzenia mona by
kupi niejeden model spord uywanych aut. O wiele bardziej opaca si
regeneracja, zdaniem fachowcw - sku-

Ukad stay i zmienny

Mechnicy serwisu Arpol Motor Company zaznaczaj, e w wikszoci przypadkw regeneracja wystarczy,
by przywrci turbosprark do dawnej wietnoci. Na zdjciu Piotr Przydatek.

teczna przy wikszoci awarii.

- Solidne przetarcie wewntrznej
obudowy czy cakowite wypadnicie
wirnika to w zasadzie jedyne scenariusze, w ktrych doradzamy wymian turbiny na now - przyznaje Piotr
Nowak, dyrektor serwisu Arpol Motor Company, mieszczcego si przy
ul. Szosa Bydgoska 52. - Rozwj technologiczny tego urzdzenia wymusi
wyksztacenie si wyspecjalizowanych
warsztatw, zdolnych zregenerowa je
po wszelkich innych usterkach. Od lat
wsppracujemy z podwykonawcami
tego formatu, ktrzy potrafi przywrci wietno coraz czciej stosowanym ukadom zmiennej geometrii.
Nie ma mowy o fuszerce. Cho budowa turbiny nie jest szczeglnie skomplikowana, przy jej naprawie liczy si
prawidowe wywaenie i balans oysk.
Regeneracji dokonuje si w sterylnych

warunkach w oparciu o dokadne pomiary.

90% niewiadomych kierowcw
Wydatki z ni zwizane zaczynaj
si od 800 z, jednak to niewiele w porwnaniu z kilkoma tysicami, jakie
niekiedy trzeba wyda na nowy sprzt.
W serwisie AMC dokonuje si te regeneracji fabrycznej w ramach, tzw. programu Austausch, polegajcego na wymianie elementw turbiny na seryjne.
Cena takiej usugi pozwala zaoszczdzi 1/3 kosztw w stosunku do wartoci nowego urzdzenia. W dodatku
objta jest gwarancj. Tak czy inaczej,
zepsuta turbina nie musi by fatum,
ktre dosignie kadego z nas. Przestrzeganie kilku prostych regu moe
wyduy jej ywotno do 200 tys. km
przebiegu bez jakichkolwiek kontuzji.

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

- Sam jed samochodem z turbodieslem, ktry ma za sob podobny

kilometra. Turbina nigdy mnie nie zawioda - zaczyna Piotr Nowak. - Trudno si dziwi, skoro nie istnieje nawet
luz osiowy. Ogromny na to wpyw ma
mj styl jazdy. Z pojazdu korzystam
wedug zalece producenta, a podejrzewam, e pewnie z 90% kierowcw w
ogle nie zaglda do instrukcji obsugi. Przede wszystkim naley pamita,
by po duszej jedzie, ju na postoju,
pozwoli popracowa silnikowi na niszych obrotach jeszcze przez par minut. W ten sposb ochodzimy turbin,
damy jej si jeszcze naoliwi. Kolejn
rzecz jest wykorzystywanie momentu
obrotowego, jaki zapewnia nam jednostka. Jazda szeciobiegowym dieslem
z prdkoci 60 km/h na pitce jest dla
turbosprarki torturNie krpujmy
si te sprawdzi, czy urzdzenie nie

Zanim zdecydujemy si na zakup

samochodu z doadowaniem, zastanwmy si nad jego rodzajem. Istniej
dwa powszechnie znane typy turbosprarek - o staym i zmiennym ukadzie geometrii. W przypadku pierwszego, prdko wirowania turbiny
uzaleniona jest od cinienia spalin. W
celu jej ograniczenia stosuje si zawr
upustowy, przez ktry spaliny mog
omin turbin. Ten rodzaj turbo wystpuje gwnie w silnikach benzynowych i mniejszych dieslach. Bywa bardziej odporny na wysokie temperatury,
a jego awaria to dziecinna igraszka dla
mechanika. Cen za to jest gorsza reakcja na niskich obrotach.
W tym miejscu zwraca na siebie
uwag turbina o zmiennym ukadzie
geometrii, zapewniajca lepszy moment w dolnym zakresie obrotw silnika. Jest to moliwe dziki zastosowaniu
kierownicy wok wirnika regulujcego
opatki. Dodatkowy atut tego rozwizania to funkcja ograniczania maksymalnego doadowania, ale rwnie moliwo osignicia generalnie wyszej
mocy. Nie obdzie si jednak bez wad.
S nimi wiksza awaryjno i drosza
naprawa, ale nic nie jest wieczne. Wemy to pod uwag, jeli planujemy objecha wiat wzdu i wszerz...

m.tokarz@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

motoryzacja

25

W dniach 4-5 padziernika 2014 roku w godzinach od 10.00 do 17.00

w Centrum Targowym PARK w Toruniu przy ul. Szosa Bydgoska 3 odbd si

VIII Targi Motoryzacyjne MOTO-TOR. Organizatorem imprezy s Targi Toruskie Sp. z o.o.
Na stoiskach wystawcw m. in.:
Firma JARPOL zaprezentuje pen
gam rodkw smarnych Motul zarwno do samochodw osobowych
jak i motocykli. Na stanowisku bd
udzielane informacje zwizane z zastosowaniem olejw a konsultanci
udziel odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczce tematyki olejowej.
Agencja ALLIANZ Jolanta Wasiewska przedstawi wyliczanie
skadki OC i AC komunikacyjnego.
Firma NOVUM MOTORS zaprezentuje samochody osobowe i dostawcze marki PEUGEOT.
Firma AUTO STYL TORU autoryzowany dealer marki FORD zaprasza na przedpremierow prezentacj
nowego Forda Mondeo oraz nowego
Forda Focusa. Zaprezentowane zostan take samochody dostawcze z
rodziny Forda Transita.
Firma HURTOZBYT pokae najnowsze rozwizania technologiczne
na rynku akumulatorowym. Specjalnie dla wszystkich odwiedzajcych
udostpniona bdzie moliwo skorzystania z porad w zakresie eksploatacji akumulatora oraz sprawdzenia
jego stanu i okrelenia przewidywanej
ywotnoci. Pokaz najnowoczeniejszych akumulatorw uwietni obecno przedstawicieli producentw.
Firma MOTO-CHAMP Zbigniew
Kara z Bydgoszczy zaprezentuje
samochody najstarszej koreaskiej
marki SsangYong, w tym midzy innymi nowe wcielenie modelu Korando, ktry jest w tej chwili dostpny w
rewelacyjnej cenie ju od 58800 pln.
Prezentowany bdzie te prawdziwie
terenowy Rexton oraz niesamowicie

przestronny i rodzinny Rodius. Gratk dla nastolatkw bdzie lekki samochd renomowanej francuskiej marki
AIXAM, ktry moe by prowadzony
od 14 roku ycia.
Firma TORITAL Delar Fiat, Iveco, Isuzu przedstawi nowoci tj. Fiat
500L Trekking, Fiat Ducato i Iveco
Daily model 2014, oraz nowo wprowadzony do sprzeday pickuap Isuzu
D MAX.
Firma TOYOTA Bednarscy zaprezentuje dwa nowe auta miejskie,
ktrych premiery odbyy si latem
tego roku. Bdzie to zachwycajca odwana stylistyka nowej Toyoty Aygo
- jedyny na rynku samochd, ktry
pozwala na mocno rozbudowan per-

sonalizacj. Drug nowoci bdzie

najnowsza odsona Toyoty Yaris , najlepiej sprzedajcy si w Polsce model
Toyoty dostpny rwnie z innowacyjnym napdem hybrydowym.
Firma MAZDA Bednarscy zaprezentuje auta 6 generacji produktw
japoskiej marki, wyrniajce si
przeomow technologi SKYACTIV
oraz sportowym designem zgodnie z
filozofi "Kodo" - Dusza Ruchu. Na
targach bdzie mona zapozna si
z drapienym crossoverem - Mazd
CX-5, sportow limuzyn - Now
Mazd 6 oraz dynamicznym autem
kompaktowym - Now Mazd 3. Nie
zabraknie te najpopularniejszego na
wiecie roadstera - Mazdy MX-5.

Firma MULTI-Salon Reiski przedstawi na targach jedyny w swoim

rodzaju najnowszy model Subaru
WRX STI stworzony dla kierowcw,
zdumiewajcy swoim prowadzeniem.
Ponadto, bdzie mona zobaczy Forestera XT oraz XV.
Firma KONARZEWSKI Bydgoszcz zaprezentuje m.in. najnowszy
model Audi A7 Sportback. To auto
dla osb, ktre czerpi przyjemno
z prowadzenia, a jednoczenie ceni
sobie sportowy styl i dynamik jazdy.
Firma YAMA Sp. z o.o. Autoryzowany Dealer Nissana i Suzuki przedstawi samochody Nissan Juke, Nissan
Qashqai, Nissan X-Trail oraz Suzuki
S-CROSS.
Firma CUK Ubezpieczenia zaprasza na swoje stoisko po bezpatne kalkulacje OC i AC.
Doradcy porwnaj polisy spord ofert 30 Towarzystw Ubezpieczeniowych i pomog dobra t najkorzystniejsz! Dodatkow atrakcj
bdzie zabawa z alkogoglami zapraszamy!
PHU
AUTO-PULS
Dariusz
Adamczyk przedstawi na targach
nowe i zregenerowane turbosprarki oraz czci dedykowane do najbardziej popularnych modeli, takich
jak: Garrett, KKK, Schwitzer, Holset,
Mitsubishi, IHI, Hitachi, Toyota. Firma posiada stosowne certyfikaty potwierdzajce wysok jako wiadczonych usug.
Firma AUTOSAR-WIELUSKI
dealer salonu samochodowego Volkswagena w Toruniu, bdzie mia przyjemno zaprezentowa na targach
motoryzacyjnych dwa nowe modele:

Volkswagen Golf Sportsvan, charakteryzujacy si przestronnym wntrzem, funkcjonalnoci, komfortem

i elastycznoci w konfiguracji wntrza oraz nowy model Volkswagena
Polo, wyposaony w nowe rozwizania technologiczne.
Z&Z Auto Zomaczuk autoryzowany dealer Skody zaprezentuje najmniejsze auto w gamie modelowej,
Skod CITIGO, przestronn Skod
Rapid Spaceback, oraz mao spotykane auto na naszych drogach, Skod Octavia Combi RS, z silnikiem o
mocy 184 KM i automatyczn 6 biegow skrzyni DSG.
Podczas Targw MOTO-TOR Firma GND CAR AUDIO zorganizuje
dB Drag Racing - fina sezonu zawodw car audio.
Wstpny plan zawodw:
Sobota:
od 11-stej - zapisy do zawodw
dB Drag, Bass Race, dB tuning Cup i
Psychlon
12.00 - zawody Psychlon
13.30 - pokaz democarw
15.00 - klasyfikacje do dB Drag i
Bass Race
Niedziela:
10.00 - zapisy do turniejw dla
osb ktre przyjechay tylko na niedziele
11.00 - turniej dB Drag i Bass Race
13.00 - konkurs dla publicznoci
13.30 - pokazowy turniej dB Tuning Cup i democarw sponsorw
15.00 - finay zawodw dB Drag i
Bass Race

26

motoryzacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Jaki olej la do diesla?

Motory wysokoprne, mimo e w odwrocie, maj cay czas oddane grono wielbicieli.
Czy s lepsze od silnikw benzynowych? Wszystko zaley od potrzeb i preferencji uytkownika

ednym z powodw, dlaczego ropniaki trac na rynku, jest coraz

wiksze skomplikowanie ich konstrukcji. Obecnie nie wyobraamy sobie
takiego silnika bez doadowania, koa
dwumasowego, common raila, DPFa i
kilku mniejszych lub wikszych smaczkw konstrukcyjnych.
Mimo to diesle sprzedaj si przyzwoicie i pewnie szybko si to nie zmieni. Jednak eby te nowoczesne silniki
suyy nam jak najduej, trzeba o nie
dba, a tak si skada, e zastraszajca
ilo klientw nie ma w ogle pojcia, co
znajduje si pod mask... Panie kliencie.
Tak to si nie da. Zaraz wytumaczymy
dlaczego.
Jeli ma pan silnik, w ktrym za
wtrysk paliwa do cylindrw odpowiadaj pompowtryskiwacze, to oczywicie
troch wspczujemy i zwracamy uwag
na to, e powinien pan zastosowa olej
przeznaczony do tego typu silnikw,
czyli speniajcy norm VW 505.01, VW
506.01 czy 507.00 - wane, gdy naciski
krzywki na wtryskiwacz s bardzo due
i jeli wleje pan byle jaki olej do diesli,
moe doj do przedwczesnego zuycia
waka. Objawi si to spadkiem mocy i
zakoczy wizyt w warsztacie, w ktrym
bdzie trzeba zostawi woreczek pienidzy. Jedc autem napdzanym silnikiem diesla z pompowtryskiwaczami,

zwracajmy baczn uwag na olej, jaki

lejemy do silnika.
Jeli auto jest wyposaone w filtr czstek staych, rwnie trzeba bardzo uwaa na rodzaj wlewanego oleju. Musi by
on o niskiej zawartoci popiow, czyli
LowSAPS. Uodporniony jest on na utlenianie i dziaanie wysokich temperatur,
a elementy motoru chroni przed korozj
i zuyciem.
Jak dobra olej do takiego silnika?
Szuka butelki z napisem LowSAPS lub
wczyta si w oznaczenia. Wymg niskiej zawartoci popiow po spalaniu
obejmuje klasa jakoci ACEA z literk
C. Pamitajcie jednak, e s rne klasy
od C1 do C4. Moemy si te opiera
na normach producenta czyli szukamy oleju speniajcego norm 507.00,
BMW-Longlife-04 lub MB 229.51.
By uatwi nam ycie, wprowadzono
silniki i oleje, ktre mog ze sob wsppracowa przez dugi czas. Potocznie
mwi si o nich LongLife. Opinie na
temat wymiany oleju co 30000 km s
skrajnie rne. Jedni mwi, e to super,
bo nisze koszty - inni, e silniki od tego
padaj. Jestem po rodku. Stosuj oleje
LongLife tam, gdzie mog, ale wymieniam je co 15000 km. Dlaczego?
Przeczytaem instrukcj obsugi samochodu i dowiedziaem si z niej, e
jazd miejsk na krtkich odcinkach

traktuje si jako eksploatacj w trudnych

warunkach. Poza tym ostatnimi czasy
nie robi 30000 km rocznie. Spowodowao to, e w trosce o silnik zdecydowaem si na taki ruch. Kto powie, i
jestem nadgorliwy. Biorc pod uwag,
e wydam rocznie powiedzmy 300 z na
olej, a nie 200 z - nie robi mi to rnicy.
Najlepsze co moemy zrobi dla naszego silnika, to regularna wymiana oleju i
filtrw.
Jednak, jeli robimy rocznie 5000 km,
a auto przewanie stoi w ciepym garau
lub robimy 50000 rocznie, moemy si
zdecydowa na wymian po dwch latach w pierwszym przypadku i co 30000
km w drugim. Musimy mie tylko odpowiedni olej, zatem szukamy normy
producenta naszego auta, jak olej musi
spenia, eby by LongLife. U Opla jest
to GM Dexos 2. Grupa VW 507.00. Mercedes 229.5, 229.51.
Jak wida na przedstawionych przykadach, dobr oleju staje si coraz bardziej skomplikowany. Kiedy wystarczyo powiedzie, e ma by on do diesla
lub do benzyny i wszystko byo jasne.
Obecnie trzeba poda mark, model,
silnik, rodzaj zasilania Silniki w naszych autach s coraz bardziej wysilone
i skomplikowane. Bez dobrze dobranego
oleju ani rusz.
Przemysaw Martyski

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

motoryzacja

W baku miejsce na dostatek

27

Powrt korzystnych cen paliw zaskoczy niemal wszystkich kierowcw. Przywitali

go z otwartymi ramionami. Jak dugo utrzyma si ta sytuacja? Czemu j zawdziczamy? Analitycy mwi o stabilnoci

MARCIN
TOKARZ

statni tydzie by askawy dla

portfeli Polakw. Litr oleju
napdowego i benzyny kosztuje teraz duo mniej ni przed rokiem.
Tego samego nie mona powiedzie o
autogazie. Waciciele instalacji LPG
musz zadowoli si jedynie powrotem
cennikw sprzed miesica, a mianowicie paliwem taszym o 2 gr. za jeden
dm3. W perspektywie dwunastu miesicy wynik ten skania jednak do obaw,
gdy oznacza wzrost a o 17 groszy.
Coraz nisze ceny ropy naftowej w
zotwkach zaowocoway spadkiem
cen hurtowych. Te z kolei przeoyy si
na naleno za paliwa oferowane bezporednio na stacjach. Miniony tydzie
przynis zahamowanie tempa obniek
i doszo do tymczasowego ustabilizowania si cen detalicznych w kraju.
Dobra wola operatorw
- Spadki cen na stacjach zawdzi-

rednie ceny paliw na dzie 30.09.2014: Pb95 - 5,29 z/l, Pb98 - 5,56
z/l, diesel - 5,18 z/l, autogaz - 2,61 z/l.

czamy mniejszym marom operatorw detalicznych, ktrzy rezygnuj z

czci swojego zarobku, by zachci
kierowcw do tankowania - tumaczy
Grzegorz Maziak, analityk rynku paliw.
- Nie ma ju jednak zbyt wiele miejsca
na to, aby obniki na stacjach byy kontynuowane kosztem sprzedawcw.
W przypadku ON odnotowuje si
ceny najnisze od poowy padziernika
2011 roku. W zestawieniu z minionym
rokiem, waciciele ropniakw pac

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

rednio 44 gr/l mniej. Dalszy spadek

rednich cen tego paliwa do 5 z jest
wtpliwy. Byoby to moliwe, jeli przy
obecnym kursie zotwki do dolara
ceny ropy Brent spadyby do poziomu
85 USD/bbl. Warunkiem tego musiaaby by stao mar detalicznych, zwykle rosnca przy spadajcym rynku.
Tasza w porwnaniu z ubiegym
rokiem jest z kolei benzyna Pb95 - obnika cen rednio o 32 gr/l. W najgorszej sytuacji s uytkownicy autogazu,

ktry w perspektywie ostatnich dwunastu miesicy podroa o 17 gr/l. Mimo

to, wci wypada o wiele korzystniej w
stosunku do wspomnianej 95-tki, stanowic 48% jej wartoci.

dzynarodowego do rynku polskiego nie

musimy spodziewa si jakiegokolwiek
zagroenia.

Wpyw silnego dolara

27 listopada w Wiedniu OPEC podejmie decyzj w sprawie ewentualnego cicia limitu produkcji. Dalszy
wzrost eksportu ropy libijskiej oraz
spadek cen ropy naftowej poniej 90
USD/bbl spowoduj wejcie rozwizania w ycie.
W myl najnowszych danych EIA/
DoE, zapasy ropy w USA w ubiegym
tygodniu spady o 4,3 mln bbl. Spadek
jej rezerw to gwnie efekt znacznego
osabienia importu ropy do USA o 1,1
mln bbl/d (12%) do 8,5 mln bbl czyli
najniszego poziomu od koca marca tego roku. Konsumpcja wszystkich
gatunkw paliw w USA spada w skali
tygodnia 3% do 19,2 mln bbl/d.
Zupenie inaczej ma si sytuacja w
Chinach. Zgodnie z najnowszymi szacunkami Platts, w sierpniu tutejszy popyt na rop osign poziom 41,2 mln
ton (9,74 mln bbl/d), co oznacza wzrost
3,7% w skali roku. Podobnie dzieje si
z produkcj ropy libijskiej, ktra urosa
do do 0,9 mln bbl/d czyli 65% zdolnoci produkcyjnych.

Skupiajc si na globalnych zmianach w przemyle paliwowym, warto

zaznaczy, e ceny ropy naftowej Brent
w Londynie osigny w mijajcym tygodniu kolejne minima. Rynek wci
pozostaje pod wpywem silnego dolara, zupenie nie reagujc przy tym na
wzrost ryzyka geopolitycznego zwizanego z nalotami na pozycje Pastwa
Islamskiego. Warto podkreli, e bray
w nich udzia kraje arabskie, czonkowie OPEC jak, Arabia Saudyjska czy
Zjednoczone Emiraty Arabskie. Z ich
prognoz wynika, e popyt na surowiec
wzronie wraz z nadejciem zimy.
- Mimo konfliktw na Wschodzie i postpu ruchw fundamentalistycznych w Iraku czy Syrii, nie ma
specjalnego zagroenia dla wiatowej
produkcji naftowej - zauwaa dr Jakub
Bogucki, analityk rynku paliw. - W tej
chwili ropa kosztuje poniej 100 dolarw za baryk, a na zmian jak na razie
si nie zanosi. Tak wic z kierunku mi-

W USA notuj spadek

28

motoryzacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Perspektywa, ktra czyni cuda

Rzeczywisto znana dotd z gier komputerowych stopniowo przenika do wiata realnego.
Emitowanie cyfr i wykresw na szkle to jedno, ale ich odczyt z asfaltu w czasie jazdy to ju rewolucja

MARCIN
TOKARZ

eszcze niedawno wywietlanie

na frontowej szybie danych dotyczcych auta wydawao si by
przedwczesnym ziszczeniem fabuy
powieci science-fiction. Tymczasem
firma Continental posza o krok dalej. Zapowiedziaa wiatu system AR-HUD. Ulepszona wersja wspomnianego urzdzenia pozwoli kierowcy
na obserwacj graficznych informacji
na jezdni kilka metrw przed pojazdem. Za spraw wirtualnych symboli
ma poprawi bezpieczestwo i wygod podrujcych.
Continental konsekwentnie rozwija technologi HUD od 2003 r.,
kiedy firma rozpocza produkcj
pierwszego kolorowego wywietlacza
do samochodu osobowego. Marka
kojarzona zwykle z oponami zadzi-

wia niedawno konsumentw swoim nowym wynalazkiem. AR-HUD

innowacyjnoci i praktycznoci
bije na gow znany nam ju system
Head-Up dostpny w samochodach
wysokiej klasy. Aktualnie oferuje go
10 producentw w 19 modelach. Firma Continental szacuje rynek tych
urzdze na 1,5 miliona w 2014 roku
i przewiduje, e do 2018 roku liczba
pojazdw majcych go na wyposaeniu zwikszy si trzykrotnie.
Technologia projektorw kinowych
Wywietlacz za pomoc kolorowych, prostych symboli i wskazwek, poza podstawowymi danymi o
pojedzie, obrazuje aktualn sytuacj na drodze. Informuje kierowc
o potencjalnym niebezpieczestwie
oraz doradza optymalne rozwizania. Symulacje przedstawiane s na
przedniej szybie tu przed oczami
kierowcy. Dziki temu nie obciaj
jego percepcji. Co wicej, pozwalaj
mu kontrolowa sytuacj zarwno
na drodze, jak i wewntrz auta, bez

koniecznoci odrywania wzorku od

toru jazdy. Ekran nawigacji, wbudowany dotychczas w konsol rodkow kabin wikszoci samochodw,
nie bdzie ju niczym nadzwyczajnym.
- Wyprzedzajc oczekiwania i
potrzeby rynku, Continental wprowadza innowacyjny wywietlacz z
rozszerzon rzeczywistoci, bdcy
zaawansowanym systemem interaktywnym, ktry wspomaga decyzje
kierowcy - wyjania Ewa Ostapczuk-Wasilewska z Continental Opony
Polska. AR-HUD korzysta z danych z kamer, map cyfrowych czy
pozycjonowania GPS oraz czujnikw
zamontowanych w samochodzie, np.
zwizanych z kontrol cinienia w
oponach. Ponadto, gdy czujniki odlegoci s wczone, symbol w wywietlaczu pokazuje prowadzcemu,
kiedy moe zmieni pas bd wyprzedzi jadcy przed nim pojazd.
Nastpnie z perspektywy kierowcy model widoku zewntrznego
zostaje przeniesiony w formie rozszerzonej rzeczywistoci w jego pole

widzenia, ktre ma ok. 130 cm szerokoci i 60 cm wysokoci, w odlegoci

7,5 m. Dzieje si to za spraw technologii DMD (ukadu mikroluster)
stosowanej rwnie w cyfrowych
projektorach kinowych. Uzyskujemy
wtedy efekt perspektywicznej gbi.
Wizja zero
wiat przed nami nagle pokrywa
si rnego rodzaju figurami, strzakami i cyframi. Ich zadaniem jest
wspomc kierowc w podejmowaniu
decyzji, skracajc czas reakcji. W ten
sposb zwiksza si bezpieczestwo
i komfort prowadzenia pojazdu. Podejcie to wpisane jest w strategi firmy pn. Wizja zero, ktra ma na celu
ograniczenie liczby wypadkw i ofiar
miertelnych na drogach. Prognozy
przewiduj do 2020 r. zredukowanie
liczby ofiar z 2010 r. o 50%.
- AR-HUD istotnie zmniejsza
obcienie kierowcy podczas jazdy powiedzia Helmut Matschi, czonek
zarzdu Continental i szef Dziau
Wntrz Pojazdw w tej firmie. - W

rozszerzonej rzeczywistoci czymy

to, co widz oczy kierowcy, z informacjami objaniajcymi wygenerowanymi przez system. To wany krok
w kierunku zapobiegania odwracaniu uwagi prowadzcego i przecieniu sensorycznemu, co sprzyja ograniczeniu iloci bdw i wypadkw
na drodze.
Wstpne informacje nie zdradzaj, jak AR-HUD radzi sobie w nocy
lub nienej zimie. Fani motoryzacji zastanawiaj si te, ile pienidzy
bd musieli na niego przeznaczy
w opcji wyposaenia. Biorc pod
uwag, e za jego poprzednika - system Head-Up - w nowym Mercedesie Klasy C trzeba zapaci ponad 5
tys., powinni liczy si przynajmniej
z tak kwot. System AR-HUD ma
wej do seryjnej sprzeday w 2017
roku. Czas pokae, kiedy Unia Europejska naoy na producentw obowizek jego montau. Elektrycy ju
zacieraj rce

m.tokarz@tylkotorun.pl

30

kultura

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Kot o sztuce ci powie

Litwo, czytaj!
Kolejne ksiki
trafiy do Polakw
na obczynie

Modzi twrcy, sztuka wspczesna i krytyczne podejcie na to stawiaj

twrcy nowej galerii na Starym Miecie

rzy ulicy Mostowej 7/2A Piotr

Lisowski i Natalia Winiewska
otworzyli Galeri Mio. Nowa
placwka kulturalna zainaugurowaa
swoj dziaalno w ostatni sobot wystaw Rozmowa z kotem. Docelowo
ma to by miejsce spotka, warsztatw
i wykadw.
Galeria to prywatna inicjatywa,
ktra swoje miejsce znalaza w zaadaptowanym na potrzeby tego miejsca
mieszkaniu na starwce. Jej twrcami
s Natalia Winiewska (absolwentka
Akademii Sztuk Piknych w Poznaniu,
obecnie doktorantka na UMK) oraz
Piotr Lisowski, historyk sztuki i kurator w CSW.
- Pomys stworzenie galerii kiekowa nam w gowach od duszego czasu
mwi Piotr Lisowski. Ostatecznie
zdecydowalimy, e naley wydoby
potencja drzemicy w toruskich artystach. Zaleao nam take na prostej
nazwie, ktr pocztkowo proponowalimy w formie artu. Gdy gbiej si
nad tym zastanowilimy, to doszlimy
do wniosku, e to nie jest taki zy pomys. W kocu nie szukalimy czego z
abstrakcyjnej nomenklatury. Sama mio jest adekwatna do tego, co przekazujemy, czyli relacji w sztuce, jej przenikaniu si z rzeczywistoci.
Kuratorzy w swoim manifecie pisz, e to pomys na pograniczu aktywizmu oraz namysu nad praktyk
wystawiennicz i artystyczn. Wedug
nich produktem ubocznym relacji midzyludzkich jest wanie sztuka, a ona
sama zawiera konteksty codziennego
ycia. Meritum dla twrcw galerii s

Galeria Mio to prywatna inicjatywa. Poza miejscem wystawienniczym ma to by centrum spotka,

wykadw i warsztatw z zakresu sztuki i krytyki artystycznej.
pknicia pomidzy sowami i przedmiotami, mylami i dziaaniami.
- Inaczej mwic, chcemy wypracowa nowe sposoby pracy z artyst wyjania Piotr Lisowski. Moemy tym
samym okaza zainteresowanie jego
twrczoci, a on sam ma miejsce do
artystycznego spenienia. Wspomniany aktywizm to wanie wyszukiwanie
nowych, modych osb w naszym ro-

dowisku. Oczywicie to nie jest jedynie

suszny klucz doboru treci w Galerii
Mio.
Otwarcie placwki zainaugurowano
wystaw Rozmowa z kotem nawizujc do nagrania, na ktrym artysta
Marcel Broodthaers rozmawia z kotem
o wspczesnej sztuce.
- To poniekd pokaz tego, czym si
bdziemy zajmowa przyznaje ku-

Fot.
Tytus Szabelski

rator. Chodzi nam w duej mierze o

krytyczne podejcie do sztuki.
Docelowo Galeria Mio bdzie
speniaa take miejsce spotka ludzi
kultury. Ju teraz odbyy si tam warsztaty z krytyki artystycznej. Kuratorzy
zapewniaj, e to otwarta przestrze do
rozmowy na kady temat.
(P)

waj toruscy poeci wrcili z

Litwy, gdzie zostawili polskim
uczniom blisko kilka dwie
tony ksiek. To druga edycja ich akcji.
Pomys zrodzi si we wrzeniu
ubiegego roku w Wilnie na wiatowym
Festiwalu Poezji.
- Miaem okazj goci w kilku
polskich szkoach na Litwie mwi
Krysztof Szarszewski. - Nie odbiegay
one standardem od naszych. Jedynie
biblioteki wieciy pustkami, czym
byem nieco rozczarowany. Szczciem
zabraem ze sob cay baganik ksiek
z przewietrzonej niedawno swojej biblioteki i kilkorga znajomych. Rado
pa bibliotekarek bya niewspmierna
do prezentu i obiecaem, e nastpnym
razem na pewno przywioz wicej.
Szarszewski do zbirki ksiek
zachci rodzin i znajomych, a akcja
zacza zatacza coraz szersze krgi.
Ksiki zacza zbiera Polacy w Wielkiej Brytanii, Belgii czy w Niemczech.
Darek Bereski rozpropagowa myl
wrd znajomych ze rodowisk poetyckich i aktorskich Warszawy. W cigu
kilku miesicy udao si zgromadzi
ponad osiem ton polskich ksiek.
Wzbogaciy si nimi ksigozbiory polskich szk na Litwie oraz inne instytucje polonijne.
Z kolejn parti, liczc ok. dwie
tony woluminw Krzysztof Szarszewski
i Dariusz Bereski wyruszyli w pierwszej
poowie wrzenia. Tym razem na
Litwie odwiedzili m.in Centrum Kultury Polskiej "PAN TADEUSZ" w
Wilnie, a kolejn podr planuj za
dwa miesice.
(P)

ZAPOWIEDZI

Od Nowa

Cinema City

Dwr Artusa

Maciej Maleczuk
chodancing

Psy-

kiedy: 19 padziernika, godz. 19

cena: od 55 zotych

Otrzsiny UMK

kiedy: 9 padziernika
cena: od 5 zotych

amorzd Studencki UMK w

Toruniu zaprasza wszystkich
pierwszakw i ca reszt wiata
na jedyn tak imprez w czasie roku
akademickiego, czyli Otrzsiny UMK
TWJ PIERWSZY RAZ!
W tym roku w czasie Otrzsin
UMK wystpi zesp Caa Gra Barwinkw. Kobucka formacja to mieszkanka ska, rocksteady i reggae. Maj za
sob wystpi na najwikszych polskich
festiwalach. Do tej pory nagrali cztery
pyty, a ich dyskografi zamyka krek

Beat 2 Meet U z 2013 roku.

Za after i before party odpowiedzialni bd DJV ROCCO i DJ Paragraph51. W programie take atrakcyjne konkursy z nagrodami.
Bilety do nabycia w biurze
Samorzdu Studenckiego oraz przed
imprez.
CENY BILETW:
5 z - studenci I roku
8z - pozostali studenci
20z - reszta wiata

aciej Maleczuk to wyjtkowo barwna posta! Wokalista, instrumentalista, poeta,

autor tekstw i kompozytor. Swobodnie porusza si w wielu stylach muzycznych takich jak: pop, rock, muzyka
folk, muzyka country i pieni religijne.
Uwaany jest za jednego z najbardziej
awangardowych i kontrowersyjnych
polskich artystw muzycznych.
Czekamy na spotkanie z Psychodancing i jego niewtpliwie utalentowanym liderem. Znany jest z dobrych wystpw, lubi aur skandalu
wok swojej osoby, ktr jako bardzo
wiadomy twrca czsto z premedytacj
sam kreuje. Mamy podstawy liczy na
wydarzenie artystyczne w skali forte!

HRP Pamela

Koncert One Direction

Wystawa obrazw

kiedy: 11 i 12 padziernika
cena: od 18 z

ajpopularniejszy zesp na
wiecie, globalna pop gwiazda
- zesp One Direction, zaprasza do kin na wiatowa premier filmu
ONE DIRECTION: WHERE WE ARE.
Docz do chopakw z One Direction
i zobacz niezwyky koncert grupy nagrany na synnym stadionie San Siro w
Mediolanie.
Niall, Zayn, Liam, Harry i Louis to
grupa modych wokalistw, ktrzy
formujc zesp w czasie sidmej edycji brytyjskiego X-Factora zawadnli
publicznoci na caym wiecie.
Podpisujc kontrakt z wytwrni
synnego producenta Simona Cowella,
a nastpnie wydajc pyt rozkochali w
sobie miliony nastolatek.

kiedy: 12 padziernika, godz. 20

cena: wstp wolny
ego dnia odbdzie si otwarcie
wystawy obrazw przedstawiajcych sceny z koncertw w
HRP Pamela autorstwa Roberta Rybickiego. Otwarciu towarzyszy bdzie
koncert zespow: 4set ( zesp genialnego i bardzo utytuowanego jazzowego gitarzysty Krzysztofa Pumy Piaseckiego) oraz Asia Czajkowska Band
( z udziaem angielskich muzykw:
Mark Olbrich & Eddie Angel oraz genialnego polskiego gitarzysty pARTyzanta - Krzysztofa Toczko).
Przed wernisaem czekaj nas o 17
warsztaty gitarowe prowadzone przez
pARTyzanta, Krzysztofa Pum Piaseckiego i Eddie Angela.
oprac. informacje prasowe, P

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 3 padziernika 2014 r.

Urodzi si na rowerze

sport

31

- Emocje, ktre towarzyszyy mi przed telewizorem w niedzielne popoudnie

s nie do opisania. Popakaem si ze szczcia - przyznaje ojciec kolarskiego mistrza wiata

TOMASZ
WICAWSKI

icha Kwiatkowski osign

sukces w polskim kolarstwie
niespotykany. Zotego medalu w rywalizacji zawodowcw nie
mielimy nigdy w historii. W gronie
amatorw mistrzowski tytu zdoby w
1989 r. Joachim Halupczok; medale
najwaniejszych imprez zdobywali te
Szurkowski, Lang czy Szozda.
Eksperci wryli kolarzowi urodzonemu w Chemy wielkie sukcesy. W
sierpniu przed startem drugiego etapu
Tour de Pologne w Toruniu jego byy
trener z klubu Pacific przewidzia
przyszo.
- Trasa bdzie dla niego idealna mwi Leszek Szyszkowski, legendarny
toruski szkoleniowiec. - Micha wietnie czuje si w wycigach jednodniowych, a do tego do mety jest z grki.
Niewielu w peletonie zjeda lepiej od
niego.
W ubieg niedziel wszystko potoczyo si wedug nakrelonego wczeniej scenariusza. Brawa nale si caej

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

polskiej reprezentacji, ktra rywalizowaa w hiszpaskiej Ponferradzie. Kolarstwo dawno przestao by sportem
indywidualnym. Na zoty medal Kwiatkowskiego pracowali wszyscy czonkowie zespou.
Z grki zgubi rywali
- Dzikuj im z caego serca - mwi
na mecie wzruszony mistrz wiata. Odwalili kawa dobrej roboty. Dowieli
mnie bezpiecznie do ostatniego podjazdu. Tam miaem zaatakowa. Mylaem,
e kto za mn pjdzie. Depnem z
caych si i udao mi si urwa najgro-

niejszym rywalom.
Podczas zjazdu Polak nie mg roztrwoni kilkusekundowej przewagi.
Przekracza lini mety samotnie, z rkami uniesionymi w gecie triumfu. Nie
zapomina jednak, skd pochodzi i gdzie
zbiera pierwsze szlify.
- Lata pracy w Toruniu i mniejszych
miejscowociach w regionie zaprocentoway - mwi Micha Kwiatkowski. Do niedawna byem kolarzem z duym
potencjaem. Teraz przez rok bd jedzi w tczowej koszulce mistrza wiata!
Speniy si moje sny.
Pierwsze kroki w tej dyscyplinie
sportu wspomina starszy brat zotego

medalisty.
Przy szkole podstawowej, do ktrej chodzilimy, rozpocz dziaalno
UKS - mwi Radosaw Kwiatkowski. Zaczem w nim trenowa i jedzi na
pierwsze wycigi. Rok pniej byo nas
w druynie dwch.
Radek take ciga si w zawodowym
peletonie. Startowa w wycigach w caej Europie. Jednak to modszy z braci
szybko wysun si na czoo rodzinnej
rywalizacji. Wygrywa we wszystkich
kategoriach wiekowych, nie osiada na
laurach i wraz z wiekiem osiga coraz
wicej. W zeszym roku zaj 11. miejsce w klasyfikacji generalnej Tour de
France. Obecny sezon rozpocz od
wygrania kilku klasykw, dystansujc
wiatow czowk. Od tego momentu
zaczto liczy si na powanie z zawodnikiem Omega Pharma-Quick Step.
Pokora charakteryzuje mistrza
- Zawsze staralimy si dba o aktywno fizyczn naszych dzieci - mwi
Wojciech Kwiatkowski, ojciec mistrza
wiata. - Duo gralimy w pik non,
gdy chopcy byli mali. Blisko mamy do
jeziora, wic latem czsto nad nie jedzilimy. Zamontowaem te, jak umiaem, tablic na cianie nieopodal domu.
Wiele pojedynkw koszykarskich si
tam odbyo. Emocje, ktre towarzyszyy

mi przed telewizorem w niedzielne popoudnie, s nie do opisania. Popakaem si ze szczcia.

Dziay jest ma miejscowoci
nieopodal Golubia-Dobrzynia. Kwiatkowscy prowadzili tam gospodarstwo
rolne. Zawsze jednak znaleli czas, eby
zawie chopakw na wycigi.
- W miar moliwoci finansowych
ulepszalimy sprzt, ktry klub wypoycza swoim zawodnikom - mwi
Wojciech Kwiatkowski. - Dzieci nie
musielimy goni do aktywnoci. Radka i Michaa wszdzie byo peno. Crki
zreszt s podobne.
Sukces nie mg rwnie przej
bez echa w zespole z Dziaynia w nim
mistrz wiata stawia pierwsze kroki.
- Trenowaem wielu zawodnikw,
ale pierwszy raz spotkaem czowieka,
ktry urodzi si na rowerze - mwi
Wiesaw Modziankiewicz, pierwszy
trener Michaa Kwiatkowskiego. - Zjadem zby na tej dyscyplinie i od pocztku wiedziaem, e mam do czynienia z niezwykym talentem. Wszystko
ukadao mu si samo, a do tego jest
pracowity i konsekwentny. Pomimo
sukcesw woda sodowa nie uderzya
mu do gowy. Jeli zdrowie pozwoli, ma
przed sob dziesi lat kariery. Jest dzi
najlepszy na wiecie i dugo najlepszym
moe pozosta