Poza Bydgoszcz NR 29

BEZPATNA GAZETA REGIONU BYDGOSKIEGO| NR 29 | 10 PADZIERNIKA 2014 | ISSN 2084-9017
Elita nieletnich kryminalistek
oprawczak w Koronowie to jedna z najlepszych

tego typu placwek w Polsce. Odsetek powrotw
wychowanek do wiata przestpczego wynosi 8,6
procent
Gmina Dobrcz
Nieduga rusza Uniwersytet
Trzeciego Wieku
11
***
Gmina Osielsko
Rozmawiamy z Wojciechem
Sypniewskim, wjtem
14
***
Koronowo
Na przedmieciach powstanie
strefa przemysowa
15
***
Gmina Biae Bota
Gwiezdni rycerze
spod Bydgoszczy
Gmina sfinansuje szczepionki

dla dwunastolatek
17
Hydraulik moe zosta elitarnym gwardzist Senatu, przyszy student

medycyny Qui-Gon Jinnem, a cukiernik czonkiem Legionu 501st.
Wieczorem kad dzieci do snu, a sami przebieraj si w robione wasnorcznie
przez miesice kostiumy. Moc jest z nimi
Nastpny numer
24 padziernika
Szukaj nas online
light
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl Pitek 10 padziernika 2014 r.
FELIETON
Bd gra w gr
TOMASZ
SKORY
Nazwisko Bartka Nowaka pewnie wikszoci z nas zbyt wiele nie mwi, ale modsi czytelnicy lub ci, ktrzy wolny czas
spdzaj na ledzeniu tzw. hitw Internetu z pewnoci kojarz kilkusekundowy
filmik, na ktrym przechodzie zapytany
w ulicznej sondzie o to, co bdzie robi
w sylwestra, odpowiada z ponur min
Bd gra w gr. Bohater wywiadu doda jeszcze tylko, e rzeczon gr bdzie
Tomb Raider i to wystarczyo, by w krtkim czasie film z Bartkiem zacz bi rekordy popularnoci na YouTube, a w sieci
zaroio si od komentarzy pokroju Poraka, zamiast spotka si ze znajomymi, woli
siedzie przed kompem.
To, jak ostatni noc w roku spdzili ci
sami internauci, namitnie komentujcy
takie filmiki, to pewnie temat na oddzielny felieton, ale z ich wypowiedzi pynie
prosty wniosek: sylwester spdzony przy
grze to dzie stracony. W kadym razie
przy grze komputerowej, bo od niedawna
obserwowa moemy renesans zainteresowania grami planszowymi. Oferujce
je sklepy zwikszaj obroty, powstaj cae
dziay z planszwkami, ktrych jeszcze

par lat temu trzeba byo szuka gdzie
midzy klockami, a pluszowymi misami,
w sieci pojawiaj si portale tematyczne,
a w tzw. realu wypoyczalnie tych gier.
Ba, nawet w kawiarniach i na uczelniach
organizowane s turnieje planszwek, bo
turlanie kostk, przesuwanie pionkw po
planszy i losowanie kart przestao by rozrywk dla wapniakw, a stao modzieow mod.
Korzystajc z tej mody, podobnie jak
nauczyciele z Biaych Bot, warto zachca dzieciaki, by odeszy cho na troch
od komputerw i przekonay si, e planszwki mog by rwnie ciekawe, a nawet
ciekawsze od swoich wirtualnych odpowiednikw. Wybr gier jest dzi bowiem
tak szeroki, e co dla siebie znajd zarwno najmodsi, modzie, jak i doroli. Sam
spdziem w tym roku kilka wieczorw
ze znajomymi bawic si przy Pocigach, Munchkinie, 7 Cudach wiata
czy Party Alias. Gdyby przyszo mi tak
spdzi sylwestra, te nie uwaabym go za
czas stracony.
stopka redakcyjna
Redakcja Poza Bydgoszcz

Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@pozabydgoszcz.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Zastpca redaktora naczelnego
Jacek Kiepinski
Sekretarze redakcji
Tomasz Skory (GSM 665 884 554)
Kinga Baranowska (redaktor wydania)
Dzia reportau i publicystyki
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Marcin Tokarz
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska
Sport
Aleksandra Radzikowska
Zdjcia
Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk,
Maciej Pagaa
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska (512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska (534 206 683),
Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292)
reklama@pozabydgoszcz.pl
Skad
Studio Poza Bydgoszcz
Druk
Express Media Sp. z o.o.
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations
Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw
opublikowanych w Poza Bydgoszcz jest zabronione bez zgody
wydawcy.
Poza Bydgoszcz
www.pozabydgoszcz.pl
Pitek 10 padziernika 2014 r.
wywiad
Myl ju o swoich nastpcach
Z Bartomiejem Pankauem, bydgoszczaninem z duetu Melkart Ball, zwycizc pierwszej

edycji Mam Talent, o popularnoci, powiceniu dla formy i nauce akrobatyki, rozmawia Tomasz Skory
Od finau programu mino ju przeszo pi lat. Co dziao si z Melkart
Ball w tym czasie?
Powanie mino ju tyle czasu? Nawet nie zauwayem, kiedy to zleciao.
Program na pewno otworzy nam drzwi
do wystpowania w Polsce. Powrt do
kraju zawsze by naszym marzeniem,
ale a do wygranej w Mam Talent nie
udawao si nam tu zaistnie. Mielimy
wraenie, e to miejsce nie jest przygotowane na ten rodzaj pokazw. Wikszoci osb wystpy cyrkowe kojarzyy
si gwnie z klaunami i tresowanymi
zwierztami. Po programie okazao si
nagle, i moe wyglda to zupenie
inaczej i zaczlimy otrzymywa liczne
propozycje.
Najwiksze zainteresowanie Waszymi
wystpami byo z pewnoci zaraz po
programie. Jak wyglda teraz?
Cay czas wystpujemy. Moe nie
tak intensywnie jak kiedy, bo si starzejmy i powoli mylimy ju o swoich
nastpcach, ale wci mona nas zobaczy na scenie. Zdajemy sobie spraw,
e nie jest to zajcie na cae ycie, wic
zaczlimy te szuka innych dziaa.
Jacek trenuje akrobatw w Zotoryi, ja
prowadz zajcia w ochowie i Olimpi-
domu?
W trakcie podry takich momentw raczej nie mielimy, ale na
samym pocztku, po naszym pierwszym wsplnym treningu z Jackiem,
czulimy, e nic z naszej wsppracy
nie bdzie. Ustawilimy kamer i wykonalimy wsplnie kilka wicze, po
czym stwierdzilimy, e nam nie idzie i
nie ma sensu dalej w to brn. Podzikowalimy sobie, nawet nie ogldajc
filmu. Dopiero nieco pniej zmuszono nas do obejrzenia tej kasety i mocno
si zdziwilimy. To co byo na filmie,
okazao si duo fajniejsze ni si spodziewalimy.
Bartomiej Pankau przekazuje dzi swoj wiedz najmodszym.
nie. Poza tym pracuj w biurze rachunkowym. Od akrobatyki do ksigowoci

moe jest duga droga, ale zawsze lubiem matematyk i podoba mi si zarwno jedno, jak i drugie.
Nie tskno Panu do wystpw na najwikszych scenach i wiatowych tourne?
Brakuje mi moe nie tyle wystpw,
co samego podrowania. Od kiedy
FOT.ARCHIWUM
PRYWATNE
trenuj akrobatyk, czyli waciwie od

maego, wci musiaem gdzie jedzi.
Na pocztku byy to obozy sportowe i
wyjazdy na zawody, pniej w ramach
wystpw w Melkart Ball podrowalimy ju po caym wiecie. Troch za
tym tskni.
Podczas tych wyjazdw nigdy nie mielicie momentw zawahania, ochoty
zrezygnowa z wszystkiego i wrci do
Duo dzi trenujecie?

Kiedy trenowalimy ze sob sze
dni w tygodniu, czasem po dwa razy
dziennie, teraz tylko dbamy o to, by
zachowa form. Spotykamy si jednak
przed kadym wystpem i powicamy jeden dzie, by powtrzy sobie
wszystkie elementy.
Dzi gwnie dzieli si Pan swoim dowiadczeniem z innymi. Prosz powiedzie, czy wikszym przeyciem jest
samemu sta na scenie, czy patrze na
wystpy swoich podopiecznych?
Gdy samemu wychodzi si na scen,

bardzo si to przeywa, ale w momencie wejcia na ni naley zapomnie o
emocjach i skupi si na wykonywanych czynnociach. Stres poprzedza
wic sam wystp. Kiedy obserwuje si
swoich uczniw, najwicej wrae dostarcza ich pokaz. Gdy pojechaem ze
swoimi uczennicami na zawody i widziaem, e rozpoczynaj prezentacj,
nie oddychaem chyba przez kolejne
trzy minuty.
Przybliy mi Pan szczegy zaj prowadzonych dla modziey?
W Olimpinie trenujemy w Strefie
Czasu w czwartki od 18.00 i pitki od
16.00. W ochowie mam dwie grupy, z
ktrymi spotykam si w poniedziaki i
czwartki. O 17.30 rozpoczynaj si zajcia dla pocztkujcych. Na pocztku
wiczeniom towarzyszy zawsze duo
zabawy, bo taki cztero- czy piciolatek zwykym treningiem szybko by si
znudzi. Grupa bardziej zaawansowana
zaczyna zajcia o 18.30. wiczymy ju
trudniejsze elementy - figury zoone z
kilku osb. By jedna osoba moga stan na barkach drugiej, nie tylko potrzebujemy wytrzymaoci, ale te wzajemnego zaufania, a to wymaga czasu.
region
Poza Bydgoszcz
Elita nieletnich kryminalistek

W ich sprawie skapituloway orodki wychowawcze, terapeutyczne, odwykowe czy
psychiatryczne. Za murami poprawczaka reperuje si chaos ycia przestpczej modziey zdolnej nawet do morderstwa
Zakad poprawczy dla dziewczt w Koronowie szczyci si najniszym w Polsce odsetkiem powrotnoci wychowankw do przestpczoci- 8,6 procent. rednia we wszystkich placwkach eskich wynosi 22 procent.
Marcin Tokarz
o Zakadu Poprawczego i
Schroniska dla Nieletnich
w Koronowie trafiaj dziewczta gboko zdemoralizowane.
Czynw zabronionych dopuszczaj
si ju wieku zakwitania. Chodzi o
kradziee, uchylanie si od obowizku szkolnego, zaywanie narkotykw. S tam te nastolatki majce
na rkach krew. Sprowadzenie ich
na waciwe tory graniczy z cudem.
Jednak w podbydgoskiej placwce najskuteczniejszej w kraju - cuda si

zdarzaj.
Kiedy o 6 rano bya ju po pitej
kresce i do tego od paru db na nogach. W zakadzie poprawczym o tej
godzinie otwiera oczy po przebudzeniu. Potem niadanie i szkoa - wcale
nieszczeglna, bo publiczna.
- Do podstawwki, gimnazjum i
technikum moe zapisa si kady "z
ulicy", dziki temu nasze wychowanki po opuszczeniu placwki nie maj
na wiadectwie szkolnym stygmatu
zdradzajcego ich
pobyt w poprawczaku - tumaczy
Maciej Leciejewski, Dyrektor Zakadu Poprawczego i Schroniska dla
Nieletnich w Koronowie. - Dzie po
zakoczonym pobycie czyny, ktre
je do nas sprowadziy, uznaje si za
niebye.
Zamiast statusu
karanej, kada z
dziewczyn ma szereg dokumentw powiadczajcych
liczne umiejtnoci zdobyte w trakcie osadzenia. W zasigu jest zawd
krawcowej i fryzjerki, certyfikowane
kursy zawodowe, takie jak konserwator zieleni, kosmetyczka, kucharz
maej gastronomii oraz kursy dodatkowe na opiekunk do dzieci, osb
starszych czy np. operatora kasy fiskalnej.
Apel nastpuje po obiedzie i szkole na terenie zakadu. Grupy melduj
wykonanie zada lub gotowo do
kolejnych warsztatw. Dziewczyny maj p godziny wytchnienia.
Wiele z nich najchtniej poszaby na
papierosa, jednak ciany maj oczy.
Obraz z kamer wida na ekranach
w "centrum dowodzenia". Wyj za
ogrodzenie te nie jest atwo. Ma
wysoko 2,2 metra, a jego szczyt
wieczy drut kolczasty. Ostatnia prba ucieczki miaa miejsce 7 lat temu
podczas spaceru.
W cigu obecnego i minionego
roku, w placwce nie odnotowano
ani jednego wydarzenia nadzwyczajnego. W obowizujcym systemie
wizaby si z du liczb punktw
ujemnych.
FOT.UKASZ
PIECYK
tosamoci. Sdzimy, e ten model przynosi wiele korzyci, ale

najlepiej dziaa uzupeniajc si z
tradycyjnym, korekcyjno-naprawczym, ktry dla dziewczyn jest ju
o wiele mniej przyjemny. Tak czy
inaczej, po niemal 25 latach pracy
w tym zakadzie musz przyzna,
e czego bymy nie robili, to i tak
pozytywnych skutkw moemy si
spodziewa tylko wtedy, gdy wychowanka zaakceptuje swj pobyt
i realnie otworzy si na ofert, jak
jej przedstawimy.
Ela wydaje si by zresocjalizowana. Kocwk dnia powica
na pisanie ksiki psychologicznej.
Pragnie dooy cegiek do naprawy
wiata ogarnitego chaosem. Z tego
samego powodu planuje pj na
studia prawnicze. O swoim "czynie
zabronionym" raczej nie myli, cho
te si go nie wypiera.
- W wieku 15 lat sprowokowaam
morderstwo - mwi bez ogrdek.
- yczyam tej osobie mierci. Nie
udzieliam jej pierwszej pomocy. Patrzyam, jak kona. Przez t i mnstwo
innych akcji, narobiam rodzicom
wielu zmartwie. Bali si mnie. Pan
te wydaje si by przestraszony. Ma
pan ze sob jaki om na przykad?
Nie? Bo dalej bdzie jeszcze gorzej...
- artuje 20-latka. Wraz z ni mieje
si 16-latka w ciy.
Spord 18 dziewczyn osadzonych
w Koronowie, 3 dokonay morderstw,
w tym jedna ze szczeglnym okruciestwem. Byy wtedy w wieku 14-16
lat.
yczyam tej osobie

mierci. Nie udzieliam
pomocy. Patrzyam, jak
kona.
- Dziewczyny wol te dodatnie,
ktre ju na drugim z piciu poziomw ocen resocjalizacyjnych daj
moliwo urlopu lub przepustki bez
smyczy w postaci opiekuna z placwki - wskazuje Krzysztof Szymaczak.
- Zakad cieszy si 100 procentow i
punktualn powrotnoci, cho teoretycznie nic nie zmusza do tego wychowanek.
Zajcia w grupach realizowane
s w ramach kilkunastu autorskich
programw, stworzonych przez dowiadczonych i wci doskonalcych si wychowawcw. Proces ich
doksztacania koordynuje system
wewntrzny. Obejmuj m.in. warsztaty turystyczno-krajoznawcze, hipo
i kyno - terapi. Ten element resocjalizacji dziaa gwnie w oparciu o
kulturo-techniczne metody pracy z
trudn modzie.
- Polega gwnie na rozwijaniu
potencjau umiejtnoci, jakie posiada dana wychowanka - wyjania
Krzysztof Szymaczak. - Ta technika mieci si w pojciu twrczej
resocjalizacji. Chodzi o to, eby nie
zmusza podopiecznej do przeformuowania systemu wartoci, ale
ksztatowa nowe parametry jej
m.tokarz@pozabydgoszcz.pl
Poza Bydgoszcz
Owsiak jest rycerzem Jedi
region
Hydraulik moe zosta elitarnym gwardzist Senatu, przyszy student medycyny

Qui-Gon Jinnem, a cukiernik czonkiem Legionu 501st. Wieczorem kad dzieci do snu,
a sami przebieraj si w robione wasnorcznie przez miesice kostiumy. Moc jest z nimi
umiecha si przebrany za gwardzist Senatu czterdziestolatek. - Gadety byy dostpne, jak u nas jabka w warzywniakach.
Bez wzgldu na to, po ktrej stronie
mocy si znajduj, czonkowie bydgoskiego fanklubu angauj si w dziaalno
charytatywn.
- Mona powiedzie, e Jurek Owsiak
te jest rycerzem Jedi - mieje si odziany
w niebieskie szaty mczyzna. - Staramy
si pomaga jego zakonowi. Uczestniczymy w wielu akcjach dla osb niepenosprawnych m.in. bydgoskiej paraolimpiadzie.
Tomasz Wicawski
anw "Gwiezdnych wojen" pod

Bydgoszcz nie brakuje. Wiek nie
ma tu absolutnie adnego znaczenia. Zapalecy potrafi mie w swojej kolekcji gadetw zwizanych z sag tysice
rekwizytw. Kostiumy, w ktrych wystpuj na zlotach, szyj po nocach. Niektre
powstaway dwa lata.
W ubiegy weekend opanowali Toru podczas zlotu StarForce 2014. Trzej
doroli mczyni z Bydgoszczy i miejscowoci ociennych pozowali do zdj
nieopodal stoiska Polskiej Spoecznoci
Mandalorian.
- Filmy pierwszy raz obejrzaem jako
dziecko - mwi Micha Roek, mieszkaniec Zielonki w gminie Biae Bota. - Dugo po nich biegaem z kijami po podwrku udajc z bratem Jedi. W 2009 roku
pojechaem na obz tematyczny. Tam
porzdnie wgryzem si w temat. Mam
strj Jacena Solo z ksiek "Dziedzictwo
mocy". Niestety posta ta jest sabo rozpoznawalna, wic pracuj nad przeistoczeniem si w Qui-Gona.
Na toruski zlot fanw Gwiezdnych Wojen przybyli te onierze Imperium.
Za "elazn kurtyn"
Nie stroje sprawiaj jednak, e doroli
faceci zamieniaj si w mae dzieci, gdy
na horyzoncie pojawia si up zwizany z
"Gwiezdnymi Wojnami".
- Nie ma adnej innej spoecznoci,
w ktrej aktorzy wystpujcy w tym kultowym filmie byliby "na rwni" z fanami - mwi Dariusz Kasprzak z Nowego
Fordonu, pracujcy przy instalacjach
hydraulicznych. - W szarej komunistycznej rzeczywistoci znalezienie gadetw
FOT.UKASZ
PIECYK
zwizanych z t seri graniczyo z cudem.

Miaem to szczcie, e mj kuzyn wraz z
rodzin wyjecha do Niemiec, a ja, gdy si
spotykalimy, mogem turla si po statkach-miniaturkach rodem z Hongkongu
i mieczach. Mia wszystko, a mi, siedmioletniemu chopakowi, imponowao to
szalenie.
Darek szybciej pozna fanw "Gwiezdnych wojen" w Anglii i Niemczech ni w
Polsce.
- Szede tam ulic i mona byo
wszystko kupi w sklepach a'la butik -
W jednym legionie z legendami

Trzeci z naszych bohaterw jest czonkiem Polish Garrison the 501 st - midzynarodowej organizacji zrzeszajcej blisko
5000 fanw Star Wars z ponad 40 krajw.
Nale do niego m.in. George Lucas, reyser filmowej sagi, Dave Prowse (Darth
Vader) i Mark Hamill (Luke Skywalker).
- Poluj w trakcie zlotw na zdjcia
z aktorami, ktrzy grali w "Star Wars" mwi Piotr Hajdenrajch, mieszkaniec
bydgoskiego Fordonu, przebrany za Royal
Guarda z "Ataku Klonw". - Komiksw i
ksiek przeczytaem tyle, e nie ma praktycznie bohaterw, ktrych bym nie zna.
Fanatycy - tak mwi sami o sobie.
Czasami do wsplnej zabawy uda si
wcign take innych - niekoniecznie
zwizanych z tematem.
- Wiele razu prbowalimy przekona
kontrolerw w autobusie o tym, e: "to nie
s bilety, ktrych szukacie" - umiecha si
mwic te sowa mieszkaniec Zielonki. Oczywicie z obowizkowym gestem znanym z filmw. Raz nawet si udao. Kanar
odpowiedzia: "to nie s bilety, ktrych
szukamy" i poszed dalej.
Pomimo szalestwa w oczach, ktre
czasami przysaniaj hemy, potrafi by
do blu precyzyjni i zawzici.
- Nad swoim kostiumem pracowaem wiele miesicy - wyjania Dariusz
Kasprzak. - Nikt nie ma takiego w Europie, a moe i na wiecie. Nie uznaj tych,
ktre s produkowane w fabrykach. Swj
wasnorcznie wykonaem od pocztku
do koca. Ale jak czowiek czuje frajd,
kiedy wszyscy fotoreporterzy zwracaj si
w jego stron, a nie Lorda Vadera.
t.wieclawski@pozabydgoszcz.pl
region
Poza Bydgoszcz
Ogrek nie lubi soca

Mikoaj, Mateusz, ukasz, Witek i Pawe postawili sobie przed wakacjami nie lada wyzwanie.
Kupili starego volkswagena transportera, wyremontowali w przydomowym garau i ruszyli na podbj Europy.
Walkowski. - Pod niemieck granic
pokruszya nam si plandeka. Stracilimy cay dzie szukajc zamiennika,
wic od samego pocztku musielimy
nadrabia straty.
Z Francuzami na migi
Tomasz Skory
arzylimy ju o tym, gdy

mielimy po kilkanacie lat
- wspomina Mikoaj Zywert.
- Najpierw chcielimy wypoyczy nowego campera, ale jak podliczylimy
koszty wypoyczenia auta i paliwa,
jakie bymy do niego wlali, stwierdzilimy, e za te pienidze mona zrobi

co bardziej szalonego.
Przez kilka lat nosili si z pomysem, a w kocu dwa lata temu do
garau w Biaych Botach sprowadzili
ikon podrowania: niemal czterdziestoletniego volkswagena transportera
T2, potocznie nazywanego ogrkiem.
Remont busa zaj im niemal ptora
roku, bo zakupione auto byo w opakanym stanie. Odpadajcy lakier, rdza,

baagan w elektryce i dziurawe podszybie to by dopiero wierzchoek gry
lodowej. Jednak dziki olbrzymiej wytrwaoci na pocztku sierpnia miakom udao si wyjecha w wymarzon
podr.
- Problemy zaczy si jeszcze nim
opucilimy Polsk - mwi Mateusz
Liczc, e auto nie sprawi ju im

wicej takich niespodzianek, ruszyli
wpierw do Amsterdamu, a nastpnie
do Francji, gdzie ich wehiku wzbudzi
niemae zainteresowanie.
- Polscy kierowcy trbili na nas, e
zbyt wolno jedzimy - wspomina ukasz Falkiewicz. - Niemcy byli wyrozumiali, ale widok ogrka nie robi
na nich wraenia. Przez Niderlandy
przejechalimy zbyt szybko, by zwrci
na siebie uwag, ale we Francji spotkalimy si z mega pozytywnym odbiorem.
Francuzi machali do nas, pozdrawiali,
to bardzo fajny nard. I cho aden z
nas nie zna francuskiego, dogadywalimy si ze wszystkimi na migi.
Pierwszy duszy przystanek chopacy z Biaych Bot zrobili sobie dopiero we francuskim Lacanau. Nadmorska miejscowo znana jest z dobrych
warunkw do uprawiania surfingu, a

stary ogrek znany jest przecie jako
pojazd surferw.
- Okazao si jednak, e byy dla nas
za wysokie fale i specjalnie nie popywalimy - ukasz rozkada rce. - Mateusz i Mikoaj wczeniej ju troch wiczyli, ale my uczylimy si od zera. Jak
przenielimy si na pla w Hossegor,
trafilimy na jeszcze wiksze fale, wic
w ogle zrezygnowali z wchodzenia do
wody.
Trudna droga pod gr
Przejazd przez Pireneje okaza si
drog przez mk i kolejnym sprawdzianem dla czterdziestoletniego volkswagena.
- W drodze do Hiszpanii ogr adnie dosta po tyku - przyznaje Witek
Biakowski. - Chcielimy omin autostrad, bojc, e jak na niej utkniemy, to
bdziemy mieli przechlapane, ale przez
podjazdy lokalnymi drogami o mao
nam si silnik nie zagrza. Jechalimy
noc, gdy byo chodniej, a pod gr i
tak musielimy podjeda na jedynce,
bo inaczej nie dao rady.
Na kad
okazj
Jak dobra odpowiedni dla siebie zegarek
i gdzie zamwi oryginalne piro? Specjalici

z ADA-PLUS znaj odpowiedzi na te pytania
irma znana jest przede wszystkim z bogatego asortymentu i dogodnych, producenckich cen swoich wyrobw. Obrczki
lubne, piercionki zarczynowe, broszki czy kolczyki sygnowane jej logo mona kupi na kad z
wyjtkowych chwil.
Doczenie do listy pir, dugopisw i zegarkw to ukon w stron klienta.
- Zaley nam na tym, eby oferta bya tak rozwinita, by kady mg znale w niej to, czego
szuka - mwi Aleksander Jarosawcew. - Zdajemy
sobie spraw z tego, e gusta naszych klientw s
rnorodne, wic taki musi by te asortyment.
Wci wzbogacamy go o nowe propozycje, ale
nie dlatego, by zarabia na tym pienidze. To nie
stanowi gwnego celu naszych stara, bo bazujemy przede wszystkim na sprzeday i wyrobie
biuterii.
Zatem dlaczego przedstawiciele firmy zdecydowali si na taki ruch?
- Robimy to z myl o osobach odwiedzajcych nasze sklepy i witryn internetow podkrela Aleksander Jarosawcew. - Jeli kto szuka
dla siebie, np. kolczykw, a najbliszej osobie
chciaby podarowa zegarek, wszystko to znajdzie
w naszej ofercie. Ceny s konkurencyjne, nawet
odpowiednio kilkanacie procent tasze ni w

sklepach internetowych.
Wybr odpowiedniego czasomierza nie jest
atw decyzj. To przedmiot, ktry bdzie nam
suy przez wiele lat, dlatego naley dobrze si
zastanowi nad tym, czego oczekujemy. Uwag
powinnimy skierowa na najdrobniejsze szczegy - wygld korony, mocowanie paska czy mechanizm i funkcje zegarka.
- W naszych salonach klienci znajd duy wybr zegarkw damskich, mskich i dziecicych,
m.in firmy Gino Rossi - dodaje Aleksander Jarosawcew. - Ponadto posiadamy w ofercie pira
i dugopisy, wraz z caym asortymentem, marek
Waterman i Parker. Przygotowujemy te indywidualne zamwienia dla firm, a dla mniej zdecydowanych mamy bony upominkowe do zrealizowania w naszych sklepach. Wyroby s oryginalne i
najwyszej jakoci.
Najblisze firmowe punkty sprzeday w naszym regionie znajduj si w Centrum Handlowym Atrium Copernicus w Toruniu oraz w Galerii Osielsko. Wyjtkowe, pikne, zgodne z twoimi
oczekiwaniami - wanie takie s wyroby z asortymentu firmy ADA-PLUS. Przekonaj si o tym
sam.
Poza Bydgoszcz
Po tej przygodzie chopacy przestali

szczdzi pienidze na winiety i do ojczyzny corridy wjechali ju autostrad.
W miastach zaczli oszczdza auto i
zwiedza okolic na... deskorolkach.
- Mielimy cztery longboardy i zawsze gdy przyjedalimy do nowego
miasta, jedna osoba pilnowaa ogrka, a reszta z nas objedaa wszystko
na deskach - tumaczy Witek.
Po Hiszpanii przyszed czas na Portugali. Obowizkowym punktem wycieczki bya wizyta u mieszkajcego tam
wujka Mateusza, by naprawi usterki,
jakie wykryto w trakcie jazdy. Podczas
przejazdu przez Hiszpani uszkodzeniu

ulega, m.in. kierownica, przepalia si
te zapalniczka, ktrej podrnicy uywali do adowania nawigacji.
- Pierwszy raz od rozpoczcia podry te si porzdnie wyspalimy
- miej si chopacy. Do tej pory w
rnych konfiguracjach spali w pitk
w jednym samochodzie, zatrzymujc
si na przydronych parkingach i polach kempingowych. - Czsto budzilimy si poamani. Dopiero po jakim
czasie udao nam si opracowa tak
kombinacj, w ktrej kady mg si
wycign.
Parkingi, bezdroa i upay

Od tymczasowej przystani u rodziny Mateusza do Peniche, gwnego
celu podry chopakw, byo tylko 40
km, ale pokonujc t tras wysuonym
ogrkiem mieli wraenie, e cignie
si ona w nieskoczono.
- Po pewnym czasie przyzwyczailimy si, e jak GPS wskazuje nam,
e do celu dojedziemy w jakim okrelonym czasie, to my musimy mnoy
to przynajmniej razy dwa - wzdycha
Mateusz. Ciki by te wyjazd z miej-
scowoci. Po czterech dniach dobrej zabawy i wizycie z Arrifanie, natrafili na

pierwsz drog, ktrej ogrek nie by
w stanie pokona. - W poszukiwaniu
jednej z pla wjechalimy na kompletne
bezdroa. Nie byo asfaltu, tylko sam
piach. Kurzyo tak, e wystraszylimy
si, e nam si silnik zapyli, wic zawrcilimy,
W drodze z Arrifany do Cordoamy
stary volkswagen znw odmwi im
posuszestwa. Tym razem na powanie, bo nawet nie chcia zapali.
- Bylimy przygotowani niemal na
wszystko, mielimy ze sob mnstwo
zapasowych czci, ale nie spodziewalimy si, e bd problemy ze stacyjk
- przyznaje ukasz. - Koniec kocw,
udao si j naprawi w dwadziecia
minut, ale strach by.
Na Gibraltarze modzi podrnicy
trafili na czterdziestostopniowe upay,
co oznaczao, e znw mogli jedzi
tylko w nocy. Stare transportery nie
miay sprawnego systemu chodzenia,
przez co ich silniki nie wytrzymyway
pracy w takich temperaturach. Samym
kierowcom jazda w penym socu
rwnie nie sprawiaa przyjemnoci.
- Ruszalimy po zapadniciu po
zmroku, ale przyjemnie robio si dopiero koo trzeciej w nocy. Tak dugo
nagrzana blacha trzymaa ciepo wspomina Mateusz. W trakcie jednej z
takich nocnych eskapad by wiadkiem,
jak wyglda przygraniczna juma. - Tu
przed szst na rodek drogi, ktr
jechalimy wyskoczy mczyzna i zablokowa ruch. I nagle przez jezdni
zaczli przebiega ludzie z kartonami!
Pdzili tak, e Usain Bolt by ich nie do-
region
goni. Kierowcy za nami trbili nie wiedzc co si dzieje, a my patrzelimy na

to zjawisko zastanawiajc si co robi.
Prawie bezawaryjny powrt
W drodze powrotnej do Polski
chopacy na duej zatrzymali si tylko
na Lazurowym Wybrzeu, gdzie bawili
si skaczc z klifw i nurkujc z krystalicznej wodzie.
- Pniej zacza si nerwwka, bo
zacz goni nas czas - tumaczy Witek.
- Wochy zobaczylimy tylko przelotem, spieszyo si nam do Austrii, gdzie
pywalimy motorwk po Dunaju. Z
Wiednia pomknlimy ju prosto do
Polski.
I znw nie obyo si bez przymusowego przystanku. W odzi ogrek
nie mg zapali, bo zanieczyci si
jego rozrusznik. Zaprawionym ju w
boju chopakom naprawa usterki nie
sprawia jednak problemu i z poudnia kraju dojechali ju szczliwie do
domu.
- Do nastpnych wakacji bdziemy
teraz doprowadza auto do adu - zapowiadaj koledzy. W trasie spdzili w
sumie 30 dni, w trakcie ktrych przejechali 10 439 km i nagrali a 280 GB
filmw ze swoich przygd. - Co dalej?
Nie wiemy. Planw mamy mnstwo.
Na razie musimy nadrobi zalegoci,
bo przez te ptora roku, gdy szykowalimy auto, troch si ich nazbierao. No
i musimy te nieco odpocz, bo to byy
wyjtkowo mczce wakacje!
Fot. Archiwum prywatne
t.skory@pozabydgoszcz.pl
region
Poza Bydgoszcz
Wykluczone wsie i znikajce rondo

Przetarg na projekty S-5 w powiecie bydgoskim zosta ogoszony. Sotys Osielska nie wierzy
jednak w szybk realizacj trasy: - Dopki nie zobacz koparek, to nie uwierz. Dziesi lat nas zwodz z t drog!
odcinek w rejonie Bydgoszczy. Gmina
Osielsko od samego pocztku popara
wariant obwodnicy miasta, jako najbardziej waciwy. wczesne wadze
Bydgoszczy dyy jednak do innego
rozwizana - przebiegu trasy przez
miasto. Komisja Oceny Przedsiwzi
Inwestycyjnych w 2008 zarekomendowaa wariant obwodnicy. Mino 6
lat. W tym czasie byo wiele decyzji,
uzgodnie, a nawet konstruktywnych
rozmw. Mam nadziej, e co si w tej
kwestii po rozpisaniu przetargu ruszy.
Tomasz Wicawski
prawa budowy odcinka S-5 biegncego przez nasze wojewdztwo powraca przy kadej rekonstrukcji rzdu. Mieszkacy gminy
Osielsko jak stali w korkach razem z
tirami, tak stoj. Wadze gminy chc
wierzy w obecne zapewnienia GDDKiA o przyspieszeniu prac nad budow
drogi, ale ich rozpoczcia jeszcze nie
wida na horyzoncie.
Przeom wrzenia i padziernika
przynis kolejne informacj dotyczce trasy. Bydgoski oddzia GDDKiA
czeka do 24 padziernika na projekty
trasy na odcinku Nowe Marzy (wze
A-1) - Aleksandrowo (gmina Dobrcz,
w bezporednim ssiedztwie gminy
Osielsko). Do 3 listopada mona skada projekty drogi od tego miejsca do
granicy z wojewdztwem wielkopolskim.
Przy wyborze najkorzystniejszej
oferty pod uwag bd brane: cena 90
procent, termin realizacji 5 i gwarancja take 5 procent. Ostatnie odcinki
miayby zosta oddane do uytku za 43
miesice.
- Trasa ta ma kluczowe znacznie dla
naszego wojewdztwa - mwi Tomasz
Trasa obok, ale bez wjazdu?

Tranzyt towarw i zwikszajcy si z roku na rok ruch lokalny powoduj FOT.ADAM
ZAKRZEWSKI
na DK nr 5 w Osielsku korki w godzinach szczytu.
Okoski, rzecznik bydgoskiego oddziau GDDKiA. - Spaja bowiem cztery

due aglomeracje - Wrocaw, Pozna,
Bydgoszcz i Gdask. Pracujemy nad realizacj tej drogi zgodnie ze wczeniejszym harmonogramem.
Lata lec, a s tylko obietnice
Inne zdanie maj w tej kwestii
mieszkacy Osielska.
- Kalendarz rozpoczcia prac i oddania do uytku zmienia si co kilkanacie miesicy - mwi Konrad Cicha-
ski, sotys Osielska. - Politycy chtnie

obiecuj co w tej kwestii, ale prosz mi
pokaza, co zostao zrobione?
Cao inwestycji, ktra ma by realizowana w kolejnych latach, zakada
budow 130 kilometrw czteropasmowej drogi. Obecnie istnieje jedynie jej
kawaek, w okolicach Biaych Bot - w
kierunku Solca Kujawskiego.
- Prace nad koncepcj drogi ekspresowej S-5 rozpoczy si w 2006 roku mwi wjt Wojciech Sypniewski. - Rok
pniej przedstawiono 3 warianty trasy, w tym najbardziej kontrowersyjny
Nie wszystko zostao jednak ostatecznie dogadane.

- Ostatnio pojawi si kolejny problem - mwi wjt. - Z pierwotnej koncepcji wykrelono rondo przy wle
Aleksandrowo. W praktyce, pozbawi
to dostpu do drogi krajowej mieszkacw Wilcza oraz firm i osb mieszkajcych po zachodniej stronie Szosy
Gdaskiej. Ograniczy rwnie moliwoci gospodarczego wykorzystania terenw w ssiedztwie wza. Zabiegamy
w GDDKiA o zmian obecnego planu.
Mam nadziej, e uda nam si rondo
przywrci.
Tranzyt towarw oraz z roku na rok
rosncy ruch lokalny w gminie Osielsko

powoduje zakorkowanie miejscowoci
i niszczenie istniejcej infrastruktury.
Dopki nie powstanie S-5 towary nad
morze i znad morza bd podroway
przez wie.
Przedstawiciele partii rzdzcej s
jednak optymistami.
- rodki na budow S-5 s zabezpieczone - mwi Tomasz Lenz, pose Platformy Obywatelskiej z naszego regionu.
- Jej powstanie nie jest zagroone. Wedug planw ministerstwa infrastruktury trasa ma by w peni przejezdna
do 2018 roku. Teraz wszystko w rkach
bydgoskiego oddziau GDDKiA, ktry
musi zadba o szybkie rozstrzygnicie
przetargu i dopilnowa terminowoci
realizacji zadania. Podzia prac na 5
czci ma przyspieszy budow.
Sotys widzi wszystko w mniej rowych barwach.
- Chciabym by zym prorokiem,
ale uwaam, e to nie koniec sagi z S-5
w roli gwnej - mwi sotys. - Przetarg
kto oprotestuje, potem protest zaskary kto inny i tak w kko. Jak przejad
si t tras do 2020 roku w caoci, to
bdzie cud.
t.wieclawski@pozabydgoszcz.pl
Poza Bydgoszcz
Solec Kujawski
Wielkie Grzybobranie 2014 w Solcu Kujawskim

(fot. Adam Zakrzewski)
10
powiat bydgoski
Poza Bydgoszcz
cieki ju przejezdne!
W ostatnich miesicach wiele mwio si o jednym z waniejszych projektw realizowanych w biecym

roku przez Powiat Bydgoski jakim jest budowa cieki rowerowej Koronowo Bydgoszcz Toru.
Wszyscy zastanawiali si czy przedsiwzicie to uda si zakoczy sukcesem w tak krtkim czasie.
Dzisiaj ju wiemy, e tak. Niebawem 15 padziernika br. oficjalne otwarcie cieki i przekazanie
jej w niepodzielne wadanie entuzjastom turystyki rowerowej
Na pocztek kilka sw o historii

tego projektu. 29 maja br. wicemarszaek wojewdztwa Edward
Hartwich i starosta bydgoski Wojciech Porzych podpisali umow o
dofinansowanie projektu partnerskiego Budowa cieek rowerowych w powiecie bydgoskim, chemiskim i miecie Bydgoszcz. W
ramach wspomnianego projektu,
ktrego Powiat Bydgoski by liderem, zaplanowano budow ponad
20 km cieek rowerowych w gminach: Unisaw, Dbrowa Chemiska, Sicienko, Koronowo oraz w
Bydgoszczy.
- Budowane odcinki, miay poczy istniejce ju cieki rowerowe
w jedn z najduszych w Polsce tras rowerow podkrela starosta
bydgoski Wojciech Porzych.
Pierwszy z nich biegnie od przejazdu kolejowego w Unisawiu do
Dbrowy Chemiskiej. Tam poczy
si z istniejc ju ciek rowerow
wzdu drogi wojewdzkiej nr 551 z
Dbrowy Chemiskiej do Strzyawy.
Pomidzy Unisawiem a Dbrow
Chemisk cieka rowerowa rwnie poczya si z inn biegnc
od strony Torunia. Drugi zbudowany
w ramach projektu odcinek biegnie
od Strzyawy do mostu w Fordonie.
Kolejny cig rowerowy powsta w
kierunku Koronowa. Poczwszy od

skrzyowania ul. Koronowskiej z ul.
Opawiec w Bydgoszczy poprowadzono go wzdu tej drogi a do granicy gmin Koronowo i Sicienko, gdzie
poczy si z istniejc ciek rowerow w kierunku Tryszczyna.Ostatni
odcinek poczy Tryszczyn z Koronowem. Zosta on wytyczony wzdu
drogi krajowej nr 25 do Gocieradza,
natomiast za Gocieradzem poprowadzono go ladem dawnej kolejki
wskotorowej. Do Koronowa cieka
zostaa wprowadzona przez most tej
kolejki, ktry w ramach projektu zosta gruntownie wyremontowany i
dostosowany do ruchu pieszo-rowerowego. Inwestycja zakoczya si na
ul. Pomianowskiego w Koronowie,
niedaleko ktrej znajduje si cieka

rowerowa nad Zalew Koronowski
do Pieczysk.
Na ten cel uzyskalimy ponad 9,5
mln z dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego, a wic 85% wartoci projektu.
Pitnastoprocentowy wkad wasny
zabezpieczyli partnerzy: Powiat Bydgoski, Gminy Unisaw, Dbrowa Chemiska, Sicienko i Koronowo oraz
Miasto Bydgoszcz. Jest to niewtpliwy sukces. Tym wikszy, e gdy powsta pomys poczenia ciek rowerow gmin powiatu z Bydgoszcz
i Toruniem nie by ogoszony aden
konkurs w ramach RPO na tego typu
inwestycje. Mao tego, nie byo na-
wet planw ogoszenia takiego konkursu. A jednak udao si! nie kryje
satysfakcji, pomysodawca i inicjator
caego przedsiwzicia, starosta Wojciech Porzych.
2 czerwca br. podpisano umowy z wykonawcami robt, a kilka
dni pniej ruszyy pierwsze prace,
ktre niedawno zakoczono. Od 3
padziernika 2014 r. moliwy jest
przejazd ciekami na odcinku od
Bydgoszczy (skrzyowanie DK nr 25
z ul. Opawiec) do Koronowa, w tym
rwnie przez most kolejki wskotorowej na Okolu
Zwieczeniem caej inwestycji
bdzie jej uroczyste oddanie do
uytku, ktre zaplanowano na 15
padziernika br. Ju dzi zapraszamy
wszystkich mionikw dwch kek

na t uroczysto. Bdzie nam niezmiernie mio cieszy si z jej otwarcia w gronie tych, dla ktrych zostaa
zbudowana, naszymi mieszkacami.
To wanie z myl o nich zaplanowalimy atrakcje towarzyszce temu
wydarzeniu. mwi starosta Wojciech Porzych.
Dla zainteresowanych publikujemy program uroczystoci, ktre zaplanowano na 15 padziernika br.
Godz. 13.40 - zbirka rowerzystw w Gocieradzu przy starej mleczarni. Wsplny przejazd rowerami
(okoo 3 km) z Gocieradza do Koronowa (most w Okolu).
Godz. 14.00 gwne uroczystoci zwizane z otwarciem cieki
rowerowej Koronowo - Bydgoszcz Toru na zabytkowym mocie kolejki
wskotorowej czcym Koronowo z
Okolem.
Godz. 15.00-16.00 - dalsze uroczystoci w Gimnazjum nr 1 ul. Pomianowskiego 16 w Koronowie m.in.
wystp modziey z Gimnazjum nr
1 oraz recital Joachima Perlika - jednego z najlepszych wykonawcw
piewajcych piosenki z repertuaru
Czesawa Niemena.
Serdecznie zapraszamy!
Poza Bydgoszcz
powiat bydgoski
11
Pogoda sprzyja drogowcom Przeajem przez

Tegoroczny wrzesie szczeglnie sprzyja drogowcom
w ich pracach realizowanych na drogach powiatowych
Udao si doprowadzi do koca kilka inwestycji, z ktrych

mieszkacy powiatu mog by
zadowoleni. 26 wrzenia br.
uroczycie otwarto wyremontowany odcinek drogi powiatowej
nr 1514C Mkowarsko Sokole
Kunica Koronowo w miejscowoci Mkowarsko. Uoono
tam nawierzchni bitumiczn
o szerokoci 4,5 m na odcinku dugoci 650 m. Wykonano
rwnie pobocza z tucznia. W
przyszym roku planowana jest
kontynuacja prac na tej drodze
od strony Sokole Kunicy.
6 padziernika br. odbyo si

uroczyste otwarcie drogi powiatowej nr 1536 C ochowo Lipniki
na odcinku ochowo Murowaniec. Przebudowano tam odcinek
o dugoci 3,6 km. W celu zwikszenia bezpieczestwa uytkownikw drogi, szczeglnie pieszych
na wniosek Urzdu Gminy Biae Bota w okolicy mostu nad
Kanaem Noteckim w ochowie
zamontowano progi zwalniajce.
Chcc unikn utrudniania przejazdu autobusom komunikacji
publicznej zastosowano w tym
przypadku progi typu wyspowe-
go. Zakoczono rwnie budow

chodnika w miejscowoci Goncarzewy przy drodze powiatowej nr
1910C Samsieczynek Wojnowo
na terenie gminy Sicienko oraz
prace zwizane z budow chodnika w Sicienku przy tej samej drodze. 29 wrzenia br. przystpiono
do budowy zatoki autobusowej
przy drodze powiatowej nr 1527C
Prosperowo Wojnowo na wysokoci miejscowoci Trzemitowo
(teren gminy Sicienko). Kolejna
zatoka autobusowa powstanie
przy drodze powiatowej nr 1522C
Wtelno Gocieradz we Wtelnie,
wykonawca tych prac take zosta
ju wyoniony.
Zoony zosta rwnie wniosek do Urzdu Marszakowskiego
o uzyskanie dofinansowania ze
rodkw Regionalnego Programu
Operacyjnego Wojewdztwa Kujawsko Pomorskiego na przebudow drogi powiatowej nr 1507C
Wki Jaruyn Bydgoszcz na
odcinku Strzelce Grne Gdecz.
Natomiast w zwizku z wydaniem
decyzji ZRID w dniu 29 wrzenia
br., ju nastpnego dnia zoono
wniosek do Wojewody Kujawsko
Pomorskiego na dofinansowanie
zadania pn. Przebudowa drogi
powiatowej nr 1525C Koronowo
odowo. Cig ulic Paderewskiego i Pomianowskiego w Koronowie (ze rodkw Narodowego
Programu Przebudowy Drg Lokalnych).
Gospodynie z Kruszyna
u Prezydenta RP
Panie z Koa Gospody Wiejskich w Kruszynie reprezentoway
wojewdztwo kujawsko-pomorskie na Doynkach Prezydenckich,
ktre odbyy si 21 i 22 wrzenia br. w Spale w wojewdztwie dzkim
Pierwszego dnia - w sobot

- rozstrzygnito konkurs o
nagrod Prezydenta RP na
Najadniejszy wieniec doynkowy
zorganizowany
przez Kancelari Prezydenta
i Starostwo Powiatowe w To-
maszowie Mazowieckim.
Gociem honorowym pierwszego dnia bya Maonka Prezydenta Anna Komorowska. W
konkursie wziy udzia grupy
ze wszystkich wojewdztw, w
tym wojewdztwa kujawsko-
pomorskie. Nasz region reprezentowaa "grupa wiecowa"

zoona z pa z Koa Gospody
Wiejskich w Kruszynie z gminy
Sicienko, tworzca zesp Kruszynianki. Zaszczytny udzia w
Doynkach Prezydenckich w
Spale Kruszynianki zawdziczaj one przewodniczcej
KGW Jolancie Grygiel - wykonawczyni wieca, ktry zosta
uznany za najlepszy wieniec
podczas Doynek Powiatowych w Dobrczu i Doynek Wojewdzkich w abiszynie. W
Spale komisja oceniaa nie
tylko wiece, ale rwnie sposb ich prezentacji oraz stroje i
opiewanie grupy wiecowej.
KGW z Kruszyna otrzymao z
rk Prezydenta dyplom oraz
nagrod w wysokoci 1000 z.
Naszym Paniom gratulujemy
odniesionego sukcesu i yczymy wielu dalszych.
powiat
Ponad trzystu uczestnikw zjawio si 25 wrzenia 2014 r. w Biaych Botach, aby uczestniczy
w Mistrzostwach Powiatu Bydgoskiego, ktre
swoim patronatem obj starosta bydgoski
Konkurencje biegowe zorganizowane zostay na terenach

lenych, a uczestnicy do pokonania mieli rne dystanse - w
zalenoci od kategorii wiekowej.
Zawody uwietnili swoj obecnoci starosta bydgoski Wojciech
Porzych, wicewjt gminy Biae
Bota Jan Jaworski oraz trener
Kadry Narodowej Polski Tomasz
Lewandowski, ktrzy aktywnie
kibicowali startujcym, a na kocu udekorowali medalami najlepszych zawodnikw. Mistrzostwa
powiatu w biegach przeajowych
to jeden z elementw wikszego
projektu, ktry ma obejmowa
obszar caego powiatu bydgoskiego, a ktrego pomysodawc
jest Zbigniew Karnas.
Projekt polega m.in. na organizacji poczwszy od 2015 r.
Grand Prix Powiatu Bydgoskiego
o Puchar Starosty Bydgoskiego
w biegach ulicznych. Cykl ma integrowa wszystkie gminy powiatu, a amatorom biegania da
moliwo startu w ciekawych

zawodach nie tylko dla profesjonalistw, ale rwnie dla tych
wszystkich, ktrzy biegaj dla
zdrowia i przyjemnoci. W programie grand prix znajd si rwnie
propozycje dla dzieci i modziey.
Szczegy projektu poznamy na
przeomie padziernika i listopada
br. po konsultacjach z organizatorami dotychczasowych biegw w
poszczeglnych gminach.
Pomys bardzo spodoba si
biegaczom nie tylko z naszego
powiatu, ktrzy ju dzi deklaruj
ch uczestnictwa w Grand Prix
2015. Innym elementem wspomnianego wczeniej projektu
jest ministerialna akcja ATHLETIC
KIDS prowadzona przez Zbigniewa i King Karnas, ktrej kulminacj bd zawody pod patronatem
starosty bydgoskiego. Zaangaowanie Starostwa w sport dzieci i
modziey, ju dzi przynosi efekty czego dowodem s sukcesy
naszej modziey w zawodach
wojewdzkich i oglnokrajowych.
Swojskie specjay
Posiadasz ciekawy przepis kulinarny i chcesz si
nim podzieli z innymi? Przelij go do nas i zosta
wspautorem ksiki kucharskiej Swojskie specjay Powiatu Bydgoskiego
Wydanie ksiki kucharskiej jest
dofinansowane ze rodkw Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich w ramach operacji z zakresu
maych projektw, dziaania 4.1.3.
Wdraanie lokalnych strategii
rozwoju.
Czekamy na rne przepisy i
receptury. Nie musisz ogranicza
si do da gwnych - moesz
pochwali si ciekawym przepisem na rnego rodzaju wypieki
czy te niepowtarzalnymi recepturami nalewek... Zachcamy do
nadsyania swoich propozycji
wszystkich mieszkacw powiatu
bydgoskiego. Niech to opracowanie stanie si nasz swoist kulinarn wizytwk.
Przepisy wzbogacone zdjciami mona wysya na formularzu
dostpnym na stronie
www.powiat.bydgoski.pl do
dnia 17 padziernika br. na adres promocja@powiat.bydgoski.
pl Mona je take dostarczy do
siedziby Starostwa Powiatowego
w Bydgoszczy, ul. Konarskiego
1-3. Przepis naley przygotowa,
kierujc si wytycznymi, zamieszczonymi na stronie internetowej
powiatu bydgoskiego.
O ostatecznej formie ksiki i o
tym, ktre przepisy si w niej znajd zadecyduj osoby koordynujce przedsiwzicie.
Strona redagowana
przez
Starostwo Powiatowe
w Bydgoszczy
12
Gmina Dobrcz
Poza Bydgoszcz
Z wniosek przez internet

Mieszkaniec gminy zaatwi sprawy administracyjne,
takie jak wnoszenie skarg czy poda, drog elektroniczn bez wychodzenia z domu
Gmina Dobrcz od wielu lat stawia na cyfrowy rozwj. W 2010 roku

gmina zostaa nagrodzona za tworzenia spoeczestwa informacyjnego i administracji internetowej
ozpoczy si prace nad projektem e-Administracja to atwe

- kompleksowe wsparcie elektronicznych usug publicznych. Jest
on realizowany w ramach programu
operacyjnego Kapita Ludzki 5.2.1 modernizacja zarzdzania w administracji
samorzdowej. Korzysta z niego bd
mogli mieszkacy siedmiu gmin, w
tym gminy Dobrcz.
- Gwnym celem projektu jest
FOT.
UKASZ PIECYK
wzrost standardu wiadczenia elektronicznych usug publicznych oraz

podniesienie poziomu wymiany korespondencji za pomoc ePUAP - mwi
Krzysztof Szala, wjt gminy Dobrcz.
- Projekt realizowany jest na terenie
siedmiu jednostek samorzdu terytorialnego, poprzez zaplanowane wsparcie w ramach projektu w terminie do 30
wrzenia 2015 roku.
W ramach projektu 254 pracownikw samorzdowych wemie udzia w

szkoleniu z zakresu e-usug. Uruchomione zostan na platformie E-PUAP,
czyli Elektronicznej PlatformieUsug
Administracji Publicznej.
E-PUAP to oglnopolskaplatforma
teleinformatycznasuca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznejw ujednolicony, standardowy sposb.
- W zwizku z projektem, w kadej
gminie uruchomiony zostanie punkt
potwierdzania profili zaufanych - informuje Anna Kutkowska, Penomocnik Wjta ds. Promocji i Wsppracy z
Organizacjami Pozarzdowymi w gminie Dobrcz. - Wdroone lub zmodernizowane zostan rwnie elektroniczne
systemy zarzdzania dokumentami.
Profil zaufany jest bezpatn metod
potwierdzania tosamoci obywatela w
systemach elektronicznej administracji. Jest odpowiednikiem bezpiecznego
podpisu elektronicznego, weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym.
Wykorzystujc go mieszkaniec gminy
moe zaatwi sprawy administracyjne,
takie jak wnoszenie skarg czy poda,
drog elektroniczn bez koniecznoci
osobistego udania si do urzdu.
Profil jest bezpatny, a jego utworzenie wymaga jednorazowej wizyty wanie w punkcie potwierdzania profili
zaufanych. Aby korzysta z platformy
e-administracyjnej wystarczy ju tylko
komputer z podczonym internetem.
(MC)
Uniwersytet bliski yciu

Techniki afirmowania, turystyka we
Francji, wizerunek seniora w mediach - tym

midzy innymi tematom powicone zostan zajcia przygotowane dla seniorw
roczysta inauguracja roku akademickiego 2014/2015 Uniwersytetu

Trzeciego Wieku odbdzie si 14
padziernika o godzinie 10 w Dobrczu. Tydzie pniej pierwsze takie spotkanie odbdzie si w Karolewie.
Filia Uniwersytetu Trzeciego Wieku
Wyszej Szkoy Gospodarki w Dobrczu
powstaa w ramach nawizanej wsppracy pomidzy Wysz Szko Gospodarki w
Bydgoszczy a Gminnym Orodkiem Kultury
w Dobrczu.
- W tym roku Uniwersytet przygotowa
dla swoich studentw kilkanacie ciekawych
propozycji zaj - mwi Barbara Hipnarowicz, dyrektor GOK-u w Dobrczu. - W co
drugi wtorek, poczwszy od 14 padziernika, organizowane bd nowe, interesujce
spotkania.
A wrd nich poruszone zostan midzy
innymi tematy dotyczce hodowli rolin,
technik afirmowania, turystyki we Francji
oraz wizerunku seniora w mediach. Ponadto
studenci wprowadzeni zostan w Bakaskie obrazki oraz dowiedz si, jak Bg widziany jest w rnych kulturach. Na dwch
ostatnich zajciach w semestrze wykadowcy opowiedz, jak prawidowo przygotowa
si do bada diagnostycznych oraz przedsta-
wi temat ubezpieczenia na ycie.

- W filii w Karolewie inauguracja UTW
rozpocznie si tydzie pniej - informuje
Hipnarowicz. - Podobnie, jak w Dobrczu,
studenci Trzeciego Wieku bd mogli
uczestniczy w omiu zajciach odbywajcych si rwnie w co drugi wtorek.
Oprcz rozmw o Bogu, wizerunku
seniora w mediach i ubezpieczeniu, osoby
uczestniczce w zajciach bd mogy pozna rol makro i mikroelementw, zapozna si z tematem mniejszoci narodowych
w Polsce, a take podj temat Optymistycznie o finansach maych i duych. Wykadowcy zapocztkuj rwnie rozmow
o Polsce podczas II wojny wiatowej - o
aspektach militarnych, politycznych oraz
kulturowych.
- Wszyscy chtni, ktrzy chc uczestniczy w zajciach UTW mog zgasza si
do Gminnego Orodka Kultury w Dobrczu
lub Zespou Szk Agro-Ekonomicznych
im. Bronisawa Zamojdzina w Karolewie
- dodaje Hipnarowicz.- Serdecznie na nie
zapraszam.
Na zdjciu: inauguracja pierwszego roku
UTW.
(MC)
Gimnazjalici speniaj marzenia

Uczniowie z gminy Dobrcz dostali szans na uczestniczenie w dodatkowych zajciach
edukacyjnych. Projekt bdzie realizowany w kilku miejscowociach
Micha Ciechowski
arzenie gimnazjalisty to
projekt sfinansowany ze
rodkw Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu
Spoecznego. Przedsiwzicie, ktre
wystartowao 1 wrzenia, skierowane
jest do uczniw placwek w Dobrczu,
Wudzynie i Kotomierzu. W ramach
projektu gimnazjalici mog korzysta
z trzech cieek edukacyjnych.
Pierwsza z nich to zajcia z zakresu matematyczno-fizycznego, zaj
jzykowych i komputerowych. Organizatorzy postawili tutaj na rozwj kompetencji kluczowych. Druga moliwo
to rozwj wasnych zainteresowa.
Gimnazjalici poznaj w ten sposb
zagadnienia z ekologii, muzyki, kulturoznawstwa i krajoznawstwa. Trzecia

cieka skierowana jest dla uczniw
majcych problemy w nauce. S to tak
zwane zajcia wyrwnawcze. Z takich
wanie moliwoci korzystaj gimnazjalici z Zespou Szk w Kotomierzu.
- W ramach projektu Edukacja
- marzenie gimnazjalisty w naszej
placwce prowadzone s zajcia informatyczno-astronomiczne, muzyczne,
z jzyka angielskiego, niemieckiego i
matematyki - mwi Grayna Gwizdaa,
Dyrektor Zespou Szk w Kotomierzu.
- Ponadto, przygotowalimy zajcia wyrwnawcze, podczas ktrych nauczyciele pomagaj sabszym uczniom nadrabia zalegoci w biologii czy chemii.
Kady z uczniw uczestniczcy w
wyej opisanych ciekach moe skorzysta rwnie z doradztwa zawo-
dowego. Jak zaznaczaj opiekunowie

projektw, zajcia nie maj by nudne, lecz w sposb kreatywny i ciekawy
przedstawi wiedz z danego przedmiotu. Wanie dziki temu gimnazjalici bd mieli okazj uczestniczy w
wycieczkach do filharmonii, opery czy
teatru.
W projekcie bior udzia uczniowie
wszystkich klas gimnazjalnych m.in. z
Zespou Szk w Kotomierzu. Jak zaznacza dyrektor, gimnazjalici bardzo
chtnie w nich uczestnicz, zapisujc
si nawet na kilka przedmiotw dodatkowych jednoczenie. A zajcia prezentuj si naprawd ciekawie.
- W ramach projektu Edukacja Marzenie Gimnazjalisty realizowane
s zajcia z Programu GLOBE - dodaje
Grayna Gwizdaa. - Dziewczta z klasy
III gimnazjum codziennie w poudnie
sprawdzaj temperatur termometrem

elektronicznym oraz analogowym. Nastpnie mierz prdko wiatru, opady
atmosferyczne oraz obserwuj lokalne
zachmurzenie. Wszystko to pniej
spisuj i przenosz do bazy danych ulokowanych na serwerach uczelni amerykaskich.
W niemniej ciekawych zajciach
uczestniczy mog wszyscy zainteresowani astronomi. Gimnazjalici
pracujcy nad projektem informatyczno-astronomicznym, za pomoc
komputera, cz si z teleskopem na
Teneryfie w Hiszpanii. W ten sposb
maj moliwo obserwacji Soca oraz
gwiazd.
- Jedn z wikszych atrakcji jest
moliwo sterowania z Kotomierza
teleskopem umieszczonym na Teneryfie - dodaje dyrektor Zespou Szk.
- Robimy to, oczywicie, za pomoc

komputera.
Udzia uczniw w projekcie Edukacja - Marzenie Gimnazjalisty jest
dobrowolny. Korzysta mog oni z rnego rodzaju zaj, ktre sami wybior.
Jak podkrela dyrektor Grayna Gwizdaa, po rozmowach z gimnazjalistami
widzi, e s oni zadowoleni z dotychczasowej pracy przy przedsiwziciu. A
to dopiero pocztek. Na uczniw czekaj rwnie zajcia uniwersyteckie czy
warsztaty w toruskim Mynie Wiedzy.
Gmina na projekt realizowany w
Dobrczu, Wudzynie i Kotomierzu
otrzymaa dotacj ze rodkw Unii Europejskiej w kwocie prawie 493 tysicy
z.
14
Gmina Osielsko
Poza Bydgoszcz
Czekamy teraz na S5
Z Wojciechem Sypniewskim, wjtem gminy Osielsko, o wyrnieniu za swoje zasugi,
mijajcej kadencji, potrzebach gminy i planach na kolejne lata, rozmawia Tomasz Skory
wo, w latach 90. mielimy w szkole

nieco ponad dwustu uczniw. Dzi
jest ich przeszo 800, a e chcemy zapewni im jak najlepsze warunki, rosn koszty utrzymania szkolnictwa.
Syszaem, e na XII Samorzdowym

Forum Kapitau i Finansw w Warszawie otrzyma Pan wyrnienie...
To zabawna historia, bo gdy dostaem zaproszenie na t konferencj, po
przeczytaniu odoyem je na kupk
z innymi zaproszeniami oczekujcymi na odpowied. W kocu dostaem
telefon z Warszawy z pytaniem, czy
przyjad po nagrod, wic jeszcze raz
chwyciem list, a tam na kocu maymi literkami byo napisane, e otrzymaem imienn nagrod w kategorii
Sukces kadencji 2010-2014.
adny prezent na koniec kadencji?
Nagroda jest imienna i za minione cztery lata, ale wjtem jestem ju
od osiemnastu i wiem, e nie da si
osign sukcesu bez pomocy wielu
innych osb. Dlatego chciabym skorzysta z okazji i podzikowa Radzie
Gminy pod przewodnictwem Benedykta Leszczyskiego, szefom jednostek, z ktrymi wsppracujemy oraz
wszystkim pracownikom urzdu, bo
to, e zostalimy docenieni, to nasza
wsplna zasuga.
Niewtpliwym sukcesem gminy jest
wysoka pozycja w rankingu najbo-
A co z kultur i sportem?
Z Osielska do Bydgoszczy jest
raptem 7 km, wic mieszkacy maj
blisko do teatru, kina czy opery, ale
cay czas u nas jest zapotrzebowanie
na zajcia prowadzone przez GOK
i wietlice. Tych zaj te jest coraz
wicej. Poza tym, cay czas inwestujemy w baz sportowo-rekreacyjn. W
tej na terenie gminy dziaa 13 klubw,
ktre wspieramy, rozbudowujemy te
obiekty sportowe. Ostatnio kupilimy
dziak koo szkoy w Osielsku, o powierzchni prawie 3 tys. m kw., na ktrej w przyszym roku wybudujemy
boisko wielofunkcyjne i bieni.
Wojciech Sypniewski z nagrod Sukces kadencji 2010-2014.
gatszych wiejskich samorzdw...

Jestemy postrzegani jako bogata
gmina, ale warto pamita, e wynika to z tego, e mieszkaj tu bogaci
mieszkacy i mamy bardzo due dochody z PIT-w. Mamy wic znaczny
FOT.TOMASZ
SKORY
budet na wydatki blisko 59 mln z

ale wikszo tej kwoty pochaniaj
wydatki biece. Wraz ze wzrostem
liczby mieszkacw, a mamy ich w tej
chwili okoo 12,5 tys., rosn te koszty
zaspokajania ich potrzeb. Przykado-
Mieszkacy mwic o swoich potrzebach czsto wskazuj te drogi i

komunikacj...
Podpisalimy ostatnio umow z
Bydgoszcz o nowych liniach podmiejskich. Docelowo chcielibymy
ca gmin obj tak komunikacj,
wpierw jednak bdziemy musie-
li znale na to rodki i dostosowa

niektre ulice. W tym roku udao
nam si dokoczy ulic Koronowsk
w odowie, a w planach na przyszy
rok mamy, m.in. przebudow ulicy
Jastrzbiej. Chcielibymy wybudowa te dwa nowe skrzyowania w
Osielsku na Szosie Gdaskiej, ale
cz inwestycji mamy wstrzymane
przez budow drogi ekspresowej S5.
S ju przetargi, ale dopki nie ma jej
fizycznie, planowanie infrastruktury
na okolicznych terenach jest zbyt ryzykowne.
Jakie due plany gmina bdzie jeszcze
realizowa w najbliszych latach?
Na pewno w przyszym roku bdziemy planowa budow nowego
kolektora i podczenie go do oczyszczalni ciekw w Bydgoszczy. Nasz
obecny jest ju do zuyty, coraz
wicej osb podcza si zreszt do
sieci i czas pomyle o nowym urzdzeniu. Chcemy te utworzy stref
przemysow, ktra powstaaby przy
drodze ekspresowej, ale dopki jest
ona tylko w planach, to wytyczanie
strefy nie miaoby sensu. Czekamy
wic na S5.
Zaczynam od prostych krokw

Na pierwsze zajcia namwia j koleanka. Przekonaa si, jak rado daje jej hip-hop
i dzi dzieli si ni z innymi. Od padziernika zajcia taneczne w GOK w Osielsku prowadzi bdzie Ola Leje
Tomasz Skory
acz od dziesiciu lat, prawie

poow mojego ycia - wylicza
Ola,
dwudziestojednoletnia
bydgoszczanka. Przygod z tacem
rozpocza od zaj disco dance, ale
do szybko odkrya, e jej prawdziwym powoaniem jest hip-hop. - Na
pierwsze zajcia zacigna mnie
koleanka z Modzieowego Domu
Kultury nr 5. Przez pierwsze dwa lata
wiczyam disco dance, a trenerka
pokazaa nam filmiki z hip-hopem i
zapytaa, czy nie chcielibymy sprbowa.
Hip-hop przypad jej do gustu bardziej od dyskotekowych rytmw i od
tego czasu trenuje wraz z hiphopow
sekcj SPID Stylers Dance Studio z
MDK 5. To wanie dziki Agnieszce
Sikorskiej, trenerce grupy, Ola trafia w ubiegym roku do Gminnego
Orodka Kultury w Osielsku.
- Do tej pory pani Agnieszka uczya w Osielsku, ale w zeszym roku musiaa zrezygnowa i zaproponowaa,
bym przysza na zastpstwo. Okazao
si, e zostaam i po wakacjach rwnie bd prowadzi zajcia.
Zajcia prowadzone przez Ol
skierowane s dla modziey. Przyj
moe kady, bo nie ma podziau na
stopie zaawansowania, a moda in-
Ola Leje bdzie uczy taca hip-hop maych mieszkacw Osielska.
struktorka dostosowuje poziom zaj

do umiejtnoci kursantw. Jak przychodz pocztkujcy, wszyscy powtarzaj podstawy, nim przejd do trudniejszych krokw. Przede wszystkim
liczy si bowiem sympatyczna atmosfera, zabawa w tworzeniu choreografii
i podnoszenie kondycji przez wysiek
fizyczny.
- Po roku pracy wiem ju, e lepiej
zaczyna od podstawowych krokw,
bo w ubiegym zdarzao si, e od razu
FOT.TOMASZ
SKORY
prosiam o wykonanie jakiej figury i

kto tylko sta i patrzy, nie wiedzc
jak ma to zrobi. Teraz ju takich bdw nie popeniam - mieje si tancerka.
Na zajcia w GOK-u zapisuj si
osoby od 4 do 18 roku ycia. Jak podkrela Ola, taczy mona zacz w
kadym wieku, a w MDK-u, w ktrym
trenuje dziaa nawet grupa dla osb
powyej trzydziestego roku ycia, ktre nigdy wczeniej nie miay styczno-
ci z hip-hopem.
- Gdy poznaj kogo nowego i mwi czym si zajmuj, budzi to zwykle
pozytywne zaskoczenie. Ludzie chc
zobaczy filmiki z naszych wystpw,
pytaj te w artach, czy sami mog
zapisa si na zajcia. Dorosych na
razie nie ucz, ale moe kiedy?
Na razie Ola szkoli te modszych
kolegw w szkole taca w Fordonie.
Przyznaje, e uczc innych, w znacznym stopniu uczy te siebie.
- Przygotowujc zajcia dla pocztkujcych musiaam wrci do korzeni, bo moe nie tyle zapomina si
to, czego si kiedy samemu uczyo,
co na nowo odkrywa si pewne ruchy.
Mam okazj wymyla co swojego,
wic uczc innych rozwijam te wasn kreatywno.
Do tej pory bydgoszczanka nie
miaa jeszcze okazji zobaczy grupy
swoich podopiecznych na zawodach
tanecznych, ale nie moe si tego ju
doczeka. Sama dobrze wie, jakie to
wielkie przeycie stan przed du
publicznoci, bo niejednokrotnie
startowaa ze swoim zespoem w rozmaitych konkursach.
Jej najwikszym osobistym sukcesem jest zajcie pierwszego miejsca
w kategorii duet hip-hop powyej 15
lat na Otwartym Pucharze Polski w
Tacu Nowoczesnym Inowrocaw
2011. Wrd druynowych sukcesw
wymienia natomiast kwalifikacje na

tegoroczne Mistrzostwa Europy oraz
Mistrzostwa wiata IDO World Hip-Hop, Electric Boogie and Breakdance
Championships 2014.
- Taniec uczy odnajdywania si w
grupie, jak taczy ze sob dwadziecia osb, to trzeba si zgra, by zsynchronizowa ruchy - Ola podkrela
korzyci pynce z taca. - Poza tym,
pozwala si oderwa od codziennego
ycia. Wszystkie problemy zostawia
si za sal.
Biorc pod uwag, jak duo czasu
zajmuj jej treningi zespou, w ktrym
wystpuje, wyjazdy na zawody, zajcia
w orodku kultury oraz szkole taca,
a trudno uwierzy, e znajduje te
czas na studia. I to zupenie nie zwizane z jej hiphopow pasj.
- Studiuj inynieri biomedyczn
na Uniwersytecie Techniczno-Przyrodniczym - zdradza Ola. Jak udaje jej
si to wszystko poczy? - Stara prawda gosi, e im kto ma wicej na gowie, tym jest bardziej zorganizowany.
Chciaabym w przyszoci pracowa
w wyuczonym zawodzie, ale z taca
te nie mam zamiaru rezygnowa.
Bardzo lubi prac z dziemi i mam
nadziej, e uda mi si poczy jedno
z drugim.
Poza Bydgoszcz
Koronowo
15
Grand Prix Polski - Oglnopolski Turniej Taca Towarzyskiego Awangarda

(fot. Adam Zakrzewski)
Wabik na przedsibiorcw
To inwestycja, na ktr w Koronowie wszyscy czekali.
Na pnocno-zachodnim skraju miasta powstanie zapowiadana od lat strefa przemysowa

Tomasz Skory
mina Koronowo o pozyskanie rodkw zewntrznych na

uzbrojenie terenw przewidzianych pod tzw. park przemysowy
ubiegaa si od kilku lat. Dopiero w
trakcie minionych wakacji w Urzdzie
Marszakowskim w Toruniu burmistrz
Stanisaw Gliszczyski podpisa umow o dofinansowanie inwestycji pn.
Strefa przemysowa w Koronowie uzbrojenie w infrastruktur techniczn
- I etap. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa
Kujawsko-Pomorskiego na lata 20072013 gmina otrzyma ze rodkw unijnych ponad 3,5 mln z. Cakowit warto zadania szacuje si na ok. 5 mln z.
- Proces aplikowania o te rodki
trwa bardzo dugo - przyznaje Rafa
Gibas, kierownik Referatu Programw
Pomocowych UM w Koronowie. - Dokumenty aplikacyjne projektu, ktry
uzyska dofinansowanie byy przez nas
skadane w Toruniu w marcu ubiegego
Rafa Gibas prezentuje teren, na ktrym powstanie strefa przemysowa.
roku. Cay proces by poza tym jeszcze

poprzedzony wieloma spotkaniami
konsultacyjnymi i prezentacjami naszej
strefy, m.in. wanie w Urzdzie Marszakowskim.
Koronowski samorzd ogosi ju
przetarg na wyonienie wykonawcy
uzbrojenia terenu, w skad ktrego
wejd sieci wodocigowe, sieci kanalizacji sanitarnej, kanalizacja deszczowa
oraz odcinek drogi dojazdowej wraz z
owietleniem. Powierzchni przyszej
FOT.URZD
MIASTA
KORONOWO
strefy przemysowej, ktra powstanie

na terenach znajdujcych w ssiedztwie
DK nr 25 i ulicy Tucholskiej, szacuje
si docelowo na przeszo dwadziecia
hektarw. Pierwsze prace zwizane z
realizacj dofinansowanego projektu
maj rozpocz si jeszcze w tym roku,
natomiast ich zakoczenie zaplanowane zostao na sierpie 2015.
- To przedsiwzicie w ewidentny
sposb przyczyni si do poprawy atrakcyjnoci inwestycyjnej gminy - podkre-
la Rafa Gibas. - Inwestorzy zewntrzni, poszukujc nowych lokalizacji pod

swoje przedsibiorstwa, w pierwszej
kolejnoci analizuj dostpno logistyczn danego terenu, a ta jest w tym
przypadku doskonaa ze wzgldu na
pooenie bezporednio w ssiedztwie
drogi krajowej nr 25. Nastpnie sprawdzaj oni jego uksztatowanie, a take
dostp do infrastruktury technicznej.
Uzbrojony obszar inwestycyjny to wic
ju zupenie inny argument w podejmowanych dziaaniach marketingowych.
Obecno strefy przemysowej
bdzie wic dla gminy mocn kart
przetargow w procesie poszukiwania
potencjalnych kontrahentw. Konsekwencj ulokowania nowych przedsibiorstw w tym miejscu, poza samym
wzmocnieniem konkurencyjnoci gospodarczej Koronowa, bd rwnie
nowe miejsca pracy dla jego mieszkacw.
Pozycj gospodarcz gminy z pewnoci wzmocni rozpoczte rwnie
w 2014 roku prace zwizane z jej gazyfikacj, rwnie dofinansowan z
funduszy UE. W pierwszej kolejnoci

obejm one doprowadzenie sieci do
samego Koronowa i gazyfikacj czci
jego osiedli, natomiast docelowo powstae sieci bd doskona baz do
dalszej ekspansji na nowe obszary.
- Wraz z gazyfikacj z pewnoci
poprawi si komfort ycia mieszkacw i zwikszeniu ulegn wartoci nieruchomoci lecych wzdu tras sieci.
Gazyfikacja gminy ma rwnie niebagatelne znaczenie z punktu widzenia
wspomnianej strefy przemysowej.
16
Gmina Nowa Wie Wielka
Poza Bydgoszcz
Pokona kilometry i kilogramy

Gdy waga pokazaa mi prawie 120 kilo, uznaem, e musz co zmieni - mwi
Zbigniew Winiewski, maratoczyk, organizator sportowych imprez i zaoyciel Rowerowej Brzozy
Tomasz Skory
e sportem mia styczno od

dziecka. Biega przeajowo, gra w
pik w dawnych LZS-ach. Jednak
po ukoczeniu szkoy jego aktywno
fizyczna zmalaa niemal do zera. Coraz
wicej czasu pochaniaa praca, dom oraz
rodzina. Refleksja, e tak dalej by nie
moe, nasza go, gdy ju waga zacza pokazywa mu 117 kilogramw.
- W wieku czterdziestu lat stanem
przed lustrem i pomylaem, e musz co
zmieni w swoim yciu - wspomina Zbigniew Winiewski. - Najwikszy problem
by ze znalezieniem motywacji, by si
wzi za siebie. Kiedy przecie biegaem
i jedziem na rowerze, ale ile to ju czasu
od tego upyno? Poniewa jestem osob
wierzc, tak motywacj dla mnie okaza si udzia w pielgrzymce rowerowej do
Czstochowy. Pojechaem, wszystko mnie
bolao, ale byem zadowolony, e dotarem do celu. I tak to si zaczo!
Dzi kondycji pozazdroci mgby
mu niejeden nastolatek i a ciko uwierzy, e mieszkaniec Brzozy mia kiedy
problemy z nadwag i brakiem motywacji. cian w jego biurze zdobi dziesitki
medali i wyrnie za udzia w rozma-
Na mecie tegorocznego triathlonu w Poznaniu.
itych imprezach sportowych. Zbigniew

Winiewski nie tylko bowiem jedzi na
rowerze, ale te intensywnie pywa i biega
dugodystansowo.
- Niedugo po tym, jak zaczem
uczestniczy w rajdach rowerowych, znajomy namwi mnie do biegania. Niektrym wydaje si, e bieganie jest nudne, ale
to sport, ktry kady moe uprawia, bo
nie wymaga adnych nakadw. Wystarcz wygodne buty. Nie pochania te tyle
czasu, co inne dyscypliny, bo wystarczy
wyj z domu i ju mona biec.
W cigu zaledwie kilku lat brzozowianin ukoczy kilkadziesit maratonw
FOT.TOMASZ
SKORY
i pmaratonw, a w 2012 roku zdoby

Koron Maratonw Polskich. W Berlinie
dystans 42 km 195 metrw przebieg w yciowym czasie 3h 7m i 54s. Teraz stawia
przed sob kolejne wielkie wyzwanie. W
pidziesite urodziny chciaby wystartowa z zawodach Ironman (3,8 km pywanie, 180 km rower i 42 km bieg).
- Kiedy jeszcze wayem ponad sto
kilogramw i ogldaem w telewizji wyczyny maratoczykw, mylaem: To jest
dla mnie nieosigalne. Przebiegn piset
metrw i tyle, ale od tego czasu wiele si
zmienio - przyznaje Zbigniew Winiewski.
Po kilku startach w rnych zawodach stwierdzi, e samemu mgby organizowa imprezy sportowe we wasnej
miejscowoci. W ten sposb w 2006 roku
odby si I Rodzinny Rajd Rowerowy w
Brzozie, w ktrym udzia wzio okoo
50 osb. Rok pniej uczestnicy rajdu
zarejestrowali si jako stowarzyszenie, a
dzi Rowerowa Brzoza liczy przeszo stu
czonkw.
- Ludzie pytaj mnie nieraz, co trzeba zrobi, by do nas nalee. Odpowied
brzmi nic - tumaczy szef Rowerowej
Brzozy. - Nie mamy ani skadek, ani legitymacji, wic kady moe do nas doczy. Natomiast jak kto chce dosta
nasz koszulk, to musi si udziela spoecznie, zrobi co dla stowarzyszenia w
ramach wolontariatu.
Zbigniew Winiewski nie ukrywa,
e wikszo decyzji dotyczcych stowarzyszenia podejmuje jednoosobowo. Jak
mwi, woli bra na siebie odpowiedzialno za organizacj imprez, bo atwiej jest
zaplanowa co jednej osobie, ni gdy kilka osb prbuje forsowa swoje pomysy.
- Jak kilka lat temu po raz pierwszy
chciaem zorganizowa Rajd Niepodlegoci, to rne suby i instytucje patrzyy na mnie jak na wariata - wspomina
rowerzysta. - Pytano si mnie, kto pojedzie przy takiej pogodzie? Jednak udao
mi si zebra grup i 11 listopada na tras

wyjechao wtedy 36 osb. Dzi ten rajd
sta si tak popularny, e w cigu pierwszej godziny od uruchomienia rejestracji
napywa 250 zgosze i ludzie dzwoni
pniej, by si spyta, czy nie mgbym
rozszerzy listy.
Imprezy organizowane pod szyldem
Rowerowej Brzozy przycigaj tysice
osb. Zbigniew Winiewski jest pomysodawc i organizatorem, m.in. Biegw
Trzewoci, Biegu i Rajdu Papieskiego,
Rowerowego Przywitania Wiosny, Sztafety im. Jan Pawa II, Rajdu Niepodlegoci
i wielu innych. W minionym miesicu na
festiwalu sportowo-turystycznym Brzoza
Przyki, gocio prawie 2000 osb. Najmodsi mieli po 3 lata, najstarszy uczestnik 80.
- Najpikniejsze w tych spotkaniach
jest to, e cz one ludzi z rnych rodowisk. Nawet jak maj charakter religijny.
Na przykad, gdy organizowalimy sztafet im. Jana Pawa II, uczestniczyli w niej
te niewierzcy. Dla kadego te przejazdy
maj inny wymiar, ale wsplne spoiwo,
jak s emocje. Sport amatorski peen jest
pozytywnych emocji, bo nie ma w nim
takiej rywalizacji, wynik nie jest kwesti
pierwszoplanow, liczy si sam udzia.
Rekord frekwencji
W festiwalu sportowo-turystycznym
Brzoza Przyki wzio udzia prawie 2000 osb!
akiej frekwencji na imprezie w Brzozie

jeszcze do tej pory nie byo. W odbywajcym si w ramach festiwalu IX Rodzinnym
Rajdzie Rowerowym wystartowao w tym roku ok.
800 rowerzystw, w biegach dla dzieci pobiego
ponad 300 pociech, w zawodach nordic-walking
wzio udzia 81 uczestnikw, a dziesiciokilometrowy odcinek V Biegu Trzewoci pokonao 574
osb.
V Bieg Trzewoci z czasem 00:31:04 wygra
Baej Brzeziski, obecny wicemistrz Polski w
maratonie, ale przez cay czas po pitach depta
mu Kamil Sieracki reprezentujcy klub Brzoza
Biega. Rnica czasw na mecie wyniosa tylko
29 sekund. Wrd pa najszybsza bya Katarzyna Kowalska, wielokrotna medalistka Mistrzostw
Polski, z czasem 00:35:07, a ptorej minuty pniej do mety dobiega bydgoszczanka Aleksandra
Brzeziska.
Patronat nad festiwalem obj Wojciech

Oskwarek, wjt Nowej Wsi Wielkiej oraz Urzd
Gminy w Biaych Botach i Starostwo Powiatowe
w Bydgoszczy. W zabawie zorganizowanej przez
Stowarzyszanie Rowerowa Brzoza wziy udzia
cae pokolenia. Najmodsi uczestnicy mieli po 3
lata, najstarszy zawodnik 79 lat. Najwiksze zaskoczenie wrd zebranych wywoali jednak Karolina
Sobolewska i Pawe Klimek. Po przekroczeniu linii
mety Pawe poprosi bowiem Karolin o rk.
- Biegam od dwch i p roku i miaem okazj
dwa razy startowa w tym biegu - opowiada Pawe.
- Karolina zacza treningi dopiero trzy miesice
temu, wic by to dla niej debiut Z tej okazji nalea jej si prezent. A e znamy si ju tyle czasu, e
przysza pora na ten krok, postanowiem skorzysta z tej okazji.
Owiadczyny naturalnie zostay przyjte.
(TS)
Poza Bydgoszcz
Gmina Biae Bota
Uderzaj pionkiem w myszk
17
Po wakacjach w szkole podstawowej w Biaych Botach dziaalno wznowio

Centrum Gier Planszowych Pionek. Coraz wicej uczniw odchodzi od komputerw,
by wolny czas spdza przy kostkach, kartach i tabliczkach
Tomasz Skory
ionek powsta przed wakacjami, jako odpowied na fal uzalenie od gier komputerowych,
z ktr borykaj si coraz to modsze
dzieci.
- Zaczo si od ucznia, ktry gra
na komputerze od kiedy ukoczy trzeci rok ycia - wspomina Danuta Wilczarska-Szafarczyk, pedagog szkolny
i koordynator centrum. - By uzaleniony, mia problemy z zachowaniem.
Zastanawialimy si z nauczycielami i
rodzicami, jak mu pomc, bo ile mona
wchodzi do klas z pogadankami? Pad
pomys zaproponowania mu alternatywy. Zaczam wic gra z nim w gry
planszowe.
W krtkim czasie w zachowaniu
pierwszoklasisty zasza kolosalna zmiana. Odszed od komputera, by lepiej
pozna zasady planszowych gier. Dzi
zamiast spdza godziny przed monitorem, woli wertowa instrukcje, turla
kostk, odpowiada na pytania i przestawia pionki. To zainspirowao grono
pedagogiczne do zaoenia centrum
gier planszowych, ktrego przewodnim
W Angry Birds nie trzeba gra na komputerze.
hasem jest Zamiast myszkami, gramy

pionkami.
- W pomieszczeniu po dawnym
sklepiku wasnymi siami urzdzilimy sal do gier. Skonsultowalimy si
z wypoyczalni Pegaz z Bydgoszczy
i z funduszu rodzicielskiego zakupilimy pierwsze tytuy. Cz przynieli
nauczyciele, cz zakupili rodzice, a
cz to prezenty od sponsorw. Dzi
mamy okoo stu rnych gier.
Z wypoyczalni uczniowie mog
czy ich jeden cel

W minionym tygodniu odbyy
si uroczystoci wieczce obchody
60-lecia gminy Biae Bota
FOT.TOMASZ
SKORY
korzysta podobnie jak z biblioteki. W

tej chwili swoje karty ma ju czterdziestu uczniw, liczba ta jednak niedugo
moe szybko wzrosn, bo wie o tym,
jak wcigajce s niektre z gier, zacza si rozchodzi po klasach. Coraz
czciej do centrum gier pukaj nowi
uczniowie, ktrzy usyszeli od kolegw,
e planszwki to wietna zabawa.
- Mamy gry planszowe i plenerowe, strategiczne, logiczne, rozwijajce
wyobrani i edukacyjne - wymienia
Bezpatne
szczepienia
Gmina sfinansuje
szczepienia przeciwko
rakowi szyjki macicy
dla dwunastolatek
pedagog. - Z tych ostatnich korzystaj

te nauczyciele, zabierajc je na lekcje w
celu ich urozmaicenia. Do najbardziej
popularnych nale natomiast Angry
Birds, Dixit, Jungle Speed, Dobble, Duchy, Detektyw i klasyczny
Super Farmer.
Planszwki okazay si antidotum
nie tylko na uzalenienie od komputera. Wspomniana gra plenerowa Angry
Birds inspirowana jest popularn aplikacj na telefony komrkowe. Dzieci,
zamiast wodzi palcami po ekranach
dotykowych, mog bawi si rwnie
dobrze, a nawet i lepiej, ruszajc si na
wieym powietrzu.
Z kolei, niezwykle prosta gra kociana Story Cubes staa si dla ucznia z
dysleksj sposobem na przeamanie
niechci do pisania. Chopiec w ramach
zabawy rzuca komi opatrzonymi rysunkami zamiast oczek, po czym na
podstawie losowych obrazkw ukada
wasne historie. W kocu da si namwi na ich spisywanie.
- Dziki takim zabawom maymi krokami odcigamy dzieci sprzed
komputerw i pomagamy zmaga si
z innymi kopotami - tumaczy Danuta
Wilczarska-Szafarczyk.
Rosnca popularno Pionka

zachcia nauczycieli SP w Biaych
Botach do zaoenia szkolnego Koa
Gracza. Od pocztku nowego roku
szkolnego zapisao si do niego 24
uczniw podzielonych na dwie grupy
dzieci z klas I-III oraz IV-VI. Pierwsze spotkanie maych sympatykw gier
planszowych odbyo si 17 wrzenia.
- W ramach naszych cotygodniowych spotka uczniowie poznaj coraz
to nowsze gry, zabieraj je do domu, by
pozna ich zasady i opowiedzie o nich
pniej swoim kolegom. Zorganizowalimy ju dwa turnieje, odwiedzilimy
z grup centrum gier w Bydgoszczy,
dzieci zaczy opracowywa te wasne
gry, w ktre pniej bdziemy razem
grali.
Opiekunka Koa Gracza zapowiada, e w trakcie roku szkolnego wraz z
kadr pedagogiczn bdzie organizowa cykliczne turnieje gier dla caych
rodzin. Pierwszy z nich odby si ma
jeszcze w padzierniku.
Coraz wicej rur

Prace przy budowie kanalizacji
w ochowie id pen par. Na swoj

kolej czekaj ju nastpne miejscowoci
auli Gimnazjum Publicznego im. M. Rejewskiego

zgromadzio si ponad sto
osb. Spotkanie rozpocza prezentacja multimedialna ukazujca gmin na
przeomie lat. Histori biaobockiej
samorzdnoci przybliy zgromadzonym wykad dr Jacka Rakoczego. Z
okazji jubileuszu, Katarzyna Kirstein-Piotrowska, wjt Biaych Bot, uhonorowaa pamitkowymi wyrnieniami
kilkadziesit osb zaangaowanych w
rozwj gminy na przestrzeni lat.
Wrd wyrnionych znaleli si,
m.in. byli wjtowie, radni obecnej i
minionych kadencji, przedstawiciele
organizacji spoecznych, inicjatorzy
dziaa na rzecz sportu, kultury, tradycji i pamici historycznej, dyrektorzy

szk czy wieloletni pracownicy Urzdu Gminy.
- Wsplnie udaje si nam tworzy
siln gmin, miejsce dobre do ycia dla
powikszajcej si z roku na rok liczby
mieszkacw - mwia do zgromadzonych Katarzyna Kirstein-Piotrowska.
- Cho czasami co nas rni, cho
czasami co nas dzieli, to jestem przekonana, e przywieca nam wsplny cel
pomylno gminy Biae Bota. ycz,
aby w realizacji tego celu, nie zabrako
nam zapau, entuzjazmu i energii na
kolejne lata.
ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy,

gmina Biae Bota planuje uruchomi w 2015 roku bezpatne
szczepienia przeciwko wirusowi HPV.
Szczepieniami zostan objte wszystkie
dziewczta w wieku 12 lat, zamieszkujce na terenie gminy. Program zostanie
sfinansowany ze rodkw wasnych samorzdu.
Gwn przyczyn i czynnikiem
rozwoju raka szyjki macicy s poszczeglne typy wirusa HPV. Specjalici zalecaj szczepienia dla dziewczt w modym wieku, w szczeglnoci pomidzy
9 a 14 rokiem ycia. Szczepienie skada
si z dwch dawek, gdzie druga podawana jest po 6-miesicach od pierwszej
dawki. Szczepienie chroni przed zakaeniem najbardziej rakotwrczymi typami wirusa HPV.
- Naley te pamita, e w przypadku raka szyjki macicy wana jest
nie tylko profilaktyka pierwotna, czyli
szczepienia, ale rwnie profilaktyka
wtrna, czyli cytologia - przypomina
Katarzyna Kirstein-Piotrowska, wjt
gminy Biae Bota. - Zachcam wic panie do robienia regularnych bada.
ybudowano ju niezbdn
infrastruktur na odcinku
okoo 16 km, co stanowi 83
% oglnej dugoci sieci grawitacyjnej.
Zrealizowano rwnie 4,5 km kanalizacji tocznej (85% oglnej dugoci).
Ponadto wykonano 650 przyczy.
- ochowo to obecnie jeden wielki
plac budowy. Projektem obejmujemy ponad 2500 mieszkacw - mwi
Katarzyna Kirstein-Piotrowska, wjt
gminy. - Stale monitorujemy postp
prac i wsplnie z wykonawc staramy
si minimalizowa utrudnienia dla
okolicznych mieszkacw. Dzikuj
wszystkim za zrozumienie. Jeli jaki
fragment ulicy czy chodnika jest okre-
sowo wyczony z ruchu, to tylko dlatego abymy pniej mogli cieszy si z

nowoczesnej sieci kanalizacyjnej.
Aktualnie roboty trwaj w rejonie
ulic: Brzozowej, Liciastej, Spacerowej,
Nektarowej, Ogniskowej, Winiowej,
Letniskowej i Szosy Bydgoskiej. Prace
odtworzeniowe nawierzchni drg przebiegaj natomiast na Porzeczkowej,
Brzozowej, Kwiatowej, Bluszczowej,
Bartniczej, Spacerowej i Cichej. Warto inwestycji wynosi 23 mln zotych, z
czego ponad 16 mln pochodzi z funduszy UE. W
planach na kolejne
lata jest budowa kanalizacji, m.in. na
terenie Kruszyna Krajeskiego, Przyk, Murowaca i Zielonki.
18
Dbrowa Chemiska/Sicienko
Poza Bydgoszcz
Do Torunia i Bydgoszczy na rowerze

Uroczystego otwarcia cieki rowerowej w gminie Dbrowa Chemiska
nie bdzie. Imprez planowan na 15 padziernika odwoano, bo trasa nadal nie jest gotowa
Tomek Wicawski
otychczas istniejca infrastruktura rowerowa wzbogaca si o kolejne fragmenty.

Wsppraca ssiadujcych ze sob
powiatw: toruskiego i bydgoskiego
zaowocuje powstaniem penej sieci dla
kolarzy-amatorw.
Ci, ktrzy liczyli, e przejad si
nowopowsta tras z oficjelami w poowie padziernika musz uda si do
Koronowa, bo tam odbdzie si uroczyste otwarcie innej czci drogi rowerowej. Przecicie wstgi jest jednak
duo mniej wane, ni uyteczno trasy w yciu codziennym.
Liderem w projekcie "Budowa cieek rowerowych w powiecie bydgoskim,
chemiskim i miecie Bydgoszczy" jest
Starostwo Powiatowe w Bydgoszczy. W
ramach dziaa realizowanych przez
ostatnie miesice powstan ok. 22 kilometry cieek rowerowych zlokalizowanych w gminach Dbrowa Chemiska, Unisaw, Sicienko, Koronowo oraz
w Bydgoszczy.
- Pierwszy odcinek wany dla
mieszkacw naszej gminy powstaje wzdu drogi wojewdzkiej nr 551
i biegnie do przejazdu kolejowego w
Unisawiu - mwi Radosaw Ciechacki,
wjt gminy Dbrowa Chemiska. - -
Trwa asfaltowanie drogi rowerowej czcej Dbrow Chemisk z Unisawiem.
czy si bdzie z istniejc ju wczeniej

tras biegnc z naszej miejscowoci do
Strzyawy.
Druga trasa wioda bdzie z tej
ostatniej miejscowoci do mostu w
Fordonie, wzdu drogi wojewdzkiej
nr 551 i drogi krajowej nr 80. Oba od-
cinki zostan sfinansowane ze rodkw

Regionalnego Programu Operacyjnego
Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego
oraz budetw powiatu i gmin Dbrowa Chemiska oraz Unisaw.
Cay projekt realizowany na terenie powiatu bydgoskiego, z trasami do
FOT.ADAM
ZAKRZEWSKI
Koronowa, kosztuje ponad 11 milionw

zotych. Dofinansowanie pokryje ok. 85
procent jego wartoci.
Zainteresowani uroczystym otwarciem cieki mog 15 padziernika dojecha do Gocieradza. Tam przy starej
mleczarni ok. godziny 13.40 rowerzyci
rusz w kierunku Koronowa. Otwarta zostanie cz trasy biegnca przez

zabytkowy most kolejki wskotorowej
czcy Koronowo z Okolem. W Gimnazjum nr 1 posucha bdzie mona
przebojw Czesawa Niemena piewanych przez Joachima Perlika.
- Kilka lat temu trudno byo sobie
wyobrazi tak rozbudowan sie drg
rowerowych w naszym wojewdztwie
- mwi Aleksander Gomski, pasjonat kolarstwa z naszego wojewdztwa,
uczestnik maratonw kolarskich. - Niedugo dojazd z Torunia do Koronowa, o
ile ma si dobry sprzt i par w nogach,
bdzie pestk. A po drodze przy tej
trasie s bardzo ciekawe miejsca, ktre
warto zobaczy lekko zbaczajc z kursu. cieki rowerowe s jednak gwnie
dla amatorw i modszych kolarzy, bo
ja jed i tak jezdni, ale doceniam potrzeb ich powstawania.
Mieszkacy Dbrowy Chemiskiej
nie mog si doczeka ukoczenia prac
budowlanych.
- W kocu nasze dzieci nie bd
musiay jedzi obok samochodw po
ruchliwej szosie - mwi Szymon Dunal,
sotys miejscowoci. - Sam te chtnie
wybior si na niedzieln przejadk z
rodzin. Byleby budowniczych nie zaskoczya zima.
Miasto tskni za wiejsk kuchni

Z Krystyn Lewick-Ritter, dziennikark, propagatork kultury ludowej
i wsporganizatork Jarmarku Kujawsko-Pomorskiego, rozmawiamy na temat folkloru i tego,

co ma on do zaoferowania mieszkacom miast oraz modziey
Skd u Pani zainteresowanie folklorem?
Od zawsze byam publicystk roln, z
czego zreszt nigdy nie zrezygnowaam,
bo cay czas pisz do pism o tematyce
rolniczej. W folklorze na dobre rozmiowaam si w latach 90. - to pocztki
bydgoskiej telewizji. Pracowaam wtedy
dla TVP, prowadzc program Panorama wsi, a w jego ramach akcj urzdzania gospodarstw agroturystycznych. Dla
wielu z nich form promocji by wwczas
folklor. Zaczto u nas docenia to, z czego
zdawano sobie ju spraw na caym wiecie regionalne stroje, ozdoby i potrawy
s dla wsi doskona wizytwk. Tak si w
tym wszystkim zakochaam, i sama wyprowadziam si na wie i poza dziennikarstwem i popularyzacj folkloru z pasj
powicam si take rolnictwu ekologicznemu i kuchni tradycyjnej.
Dobrze rozumiem, e folklor zacz teraz
odywa?
Istnia od zawsze, ale przez lata go niedoceniano. Jego ostoj dugo bya przede
wszystkim wie, koa gospody wiejskich.
To tam przekazywano sobie wiedz i zwyczaje z pokolenia na pokolenie. Trzeba
dzikowa gospodyniom, e podzieliy si
z nami swoim dorobkiem i dzi wszyscy
moemy korzysta z tych dobrodziejstw.
kami, a dzisiaj w kontekcie embarga

na polsk ywno moe to si okaza
bardzo wane. Mwilimy zreszt o tym
na tegorocznym jarmarku. Chodzi o konieczno obudzenia w nas patriotyzmu
konsumpcyjnego. Kochani, jedzmy polsk ywno! Jest nie tylko najzdrowsza,
ale wytworzona rkoma polskich pracownikw. To s przecie miejsca pracy dla
nas, dla naszych najbliszych.
Krystyna Lewicka-Ritter na scenie XI Jarmarku Kujawsko-Pomorskiego.
Folklor trafi te do miast...

Gdy odeszam z telewizji, okazao
si, e w Lenym Parku Kultury i Wypoczynku w Mylcinku jest miejsce, gdzie
mona by nasz region pokaza bydgoszczanom. Zorganizowalimy wic pierwszy Jarmark Kujawsko-Pomorski i chyba
okazao si to strzaem w dziesitk, skoro
spotykamy si tu ju od jedenastu lat, a z
roku na rok odwiedza nas coraz wicej
goci.
FOT.TOMASZ
SKORY
Co wie ma do zaoferowania mieszkacom miast, e jarmark przyciga tyle

osb?
To wielkie wito folkloru, a najwspanialsze w nim jest, e gromadzimy si w
jednym miejscu jak przy rodzinnym stole.
Przy tym cay czas ze sceny pynie pikna muzyka i nic nie smakuje lepiej przy
ludowych nutach ni regionalne potrawy
wdliny z domowej wdzarni, rcznie
robione pierogi, placki ziemniaczane czy
wieo wypieczony chleb ze smalcem.
Mieszkacy miast tskni za tymi sma-
Potencja przetwrczy wsi to nie tylko

regionalne receptury, ale rwnie ludzie
poszukujcy pracy?
Susznie Pan to zauway. Wanie teraz, gdy tu uyj nieco groteskowej formy nadmiar ywnoci zacz zasypywa
Warszaw, okazao si, e to gospodynie
wiejskie maj moliwoci przetworzenia
wielu z tych produktw. Dawniej, kiedy
nie byo magazynw i zamraarek, gospodynie wiedziay, jak konserwowa.
Ta tradycja powraca. Na wszystkich tego
typu jarmarkach mieszkacy miast rozsmakowuj si w wiejskich specjaach.
Brakuje jednak aktw prawnych regulujcych swobodny obrt ywnoci przetworzon w gospodarstwach rolnych. Koa
gospody i sami rolnicy tylko czekaj na
te regulacje. Korzystajc zatem z okazji,
apeluj w imieniu wszystkich rolnikw do
ministerstwa rolnictwa, by jak najszybciej

opracowano takie przepisy.
Na pewno nie mog si ich doczeka producenci jabek...
Przytocz w tym miejscu stare przysowie: Jedno jabko dziennie trzyma lekarza z dala ode mnie. Gdyby kady z nas
wsucha si w t ludow mdro i rzeczywicie siga codziennie po jedno polskie jabko, nie tylko wyszoby mu to na
zdrowie, ale te rozadowaoby sytuacj
wywoan rosyjskim embargiem. Chyba
lepsze to, ni i z szabelkami na czogi.
Jak w takim razie zainteresowa folklorem modzie i zachci j do sigania po
regionalne produkty?
Najlepiej byoby, gdyby ci jeszcze nieprzekonani, zechcieli przyj ode mnie
zaproszenie na dwunasty Jarmark Kujawsko-Pomorski. Skosztuj wtedy tych
wszystkich potraw, posuchaj muzyki i
na wasne oczy zobacz, jaka to pikna
i smakowita zabawa. Suchaczom heavy
metalu moe muzyka ludowa niekoniecznie przypadnie do gustu, ale gdy ci modzi
ludzie posmakuj da przygotowanych
przez gospodynie, gorco w to wierz, e
ju nigdy nie bd mieli ochoty i do fast
foodu.
Poza Bydgoszcz
Na swoim bez ogranicze?
budowlanka
19
Szykuje si rewolucja w sprawie zabudowy domostwa na wasnym terenie.
Jeli projekt sejmu zostanie podpisany przez prezydenta, waciciele dziaek zyskaj wicej praw budowlanych
Marcin Tokarz
ejm skierowa do komisji sejmowej rzdowy projekt nowelizacji

prawa budowlanego, znoszcej
wymg uzyskiwania pozwolenia na
budow domw jednorodzinnych, ktrych obszar oddziaywania zamyka si
w granicach dziaki. Na chwil obecn
ustawa umoliwia wznoszenie bez zgody, m.in. obiektw maej architektury,
gospodarczych, przeznaczonych do
czasowego uytkowania. Wiele wskazuje, e zapowiadane zmiany bd krokiem ku uporzdkowaniu polskiej gospodarki planowania przestrzennego.
Z analiz ekspertw wynika, e naszym prawem budowlanym rzdzi
chaos. Wzajemnie przeczce sobie
przepisy, konieczno uzyskania jednego pozwolenia, aby speni wymogi kolejnego, ktre z kolei warunkowane jest
tym pierwszym - trudno nie pogubi
si w zawiym wzorze postpowania.
- W ostatnich latach podejmowane byy prby przeamania kryzysu
gospodarki przestrzennej - informuje
prof. Przemysaw leszyski z Instytutu
Geografii i Przestrzennego Zagospo-
darowania Polskiej Akademii Nauk.

- To powany problem, dlatego tyle
prb legislacyjnych. Jest ich tak wiele,
e niestety czsto s opracowywane w
pewnym nieporozumieniu ze sob. W
Polsce brakuje adu legislacyjnego w
budownictwie.
Dominacja zabudowy rozproszonej
Skracanie procedur budowlanych to
jedna z czciej proponowanych przez
ekspertw reform. Powd ich zbyt dugiego trwania wynika z nieuporzdkowania planowania przestrzennego w
naszym kraju. W chwili obecnej plany
te pokrywaj zaledwie 29-30% terenw.
Dominuje zabudowa rozproszona, co
generuje liczne koszty, jak: zapata za
dostarczenie przyczy wody, prdu i
innych mediw, doprowadzenie drg.
Przygotowywany projekt rzdowy
ma szans przeama ten kryzys. Na
jego mocy bdzie moliwe dowolne
przebudowanie oraz pobudowanie nowych domw bez oficjalnego pozwolenia starosty, o ile zostan spenione
normy zagospodarowania przestrzennego danego terenu. Warunek takiej
inwestycji zakada, e nie moe by ona
uciliwa dla ssiadw, czyli np. nie powstanie zbyt blisko granicy ich dziaki.
- W proponowanym nowym stanie prawnym wystarczajcym bdzie
zgoszenie zamiaru budowy domu jednorodzinnego na swojej dziace - tumaczy Jacek Bielecki, przedstawiciel
rodowiska deweloperskiego. - Starosta
nie moe si nie zgodzi na jego wybudowanie, jeli wczeniej zgodzi si na
to albo w planie miejscowym, albo w
warunkach zabudowy. Jeli gmina ju
zaakceptuje budow, to wwczas zanosimy projekt swojego domu sporzdzony przez architekta i prosimy gmin o
to, by sprawdzia, czy spenia on wczeniej ustalone warunki. Starosta bdzie
mia wtedy 30 dni na podjcie decyzji,
czy to zamierzenie jest suszne z obowizujcym na danym terenie adem
przestrzennym, czy go narusza. Jeli
w cigu miesica nie zgosi sprzeciwu,
wyraa wwczas, tzw. milczc zgod
na budow.
Oczekujc w nadziei
Zgodnie z prawem budowlanym
- niektre inwestycje nie wymagaj
pozwolenia na budow. Warto jednak
pamita, e cz z nich naley zgosi administracji architektoniczno-budowlanej. Na chwil obecn bez zgody
na wasnym terenie mona wznosi,
m.in. wolno stojce parterowe budynki
gospodarcze, indywidualne przydomowe oczyszczalnie ciekw, altany czy
miejsca postojowe dla samochodw. W
niektrych przypadkach ustawodawca
wnis jedynie wymg zawiadomienia
podmiotu zarzdzajcego. Wacicielom dziaek, planujcym zagospodarowanie terenu, perspektywa zmian bardzo odpowiada.
- Razem z on mielimy zamiar
w tym miesicu rozpocz starania o
pozwolenie na budow maego, jednorodzinnego domu mieszkalnego na
odziedziczonej dziace, ale po usyszeniu propozycji nowelizacji ustawy
uznalimy, e z wszelkimi procedurami
wstrzymamy si do zatwierdzenie projektu. Wierzymy w pomylny rozwj
sytuacji - wyznaje Arkadiusz Nowak,
waciciel dziaki na toruskim osiedlu
Wrzosy.
20
budowlanka
Poza Bydgoszcz
W drewnie tkwi potencja

Kto powiedzia, e panele podogowe zarezerwowane s wycznie dla powierzchni poziomych?
Nadszed czas przeamywania konwencji, czas projektowania wntrz w sposb awangardowy, ale ze smakiem
Marcin Tokarz
ak mwi eksperci od stylizacji

- zasadniczo kady panel nadaje
si do zamontowania na cianie.
Ograniczenia wyznacza wycznie
nasza wyobrania. Deska to jeden z
najstarszych materiaw budowlanych znanych czowiekowi. Nic dziwnego, e do dzi potrafi wykorzysta
jej urok. Naczelnym propagatorem tej
idei w regionie jest Servitor, posiadajcy w swojej ofercie setki modeli gotowych ozdobi podogi i ciany twojego domu. Jego pracownicy pomog
ci doceni nowy trend i i z duchem
czasu.
Planujesz remont lub budujesz
dom? W takim razie warto przemyle, jaka aranacja wntrz okae si
jednoczenie ergonomiczna i atrakcyjna wizualnie. Nie od dzi bowiem
wiadomo, e pomieszczenia stworzone w zgodzie z harmoni maj wpyw
na samopoczucie domownikw. Jedn
z propozycji salonw firmy Servitor
jest deska, jako element paneli podogowych, bez dwch zda nadajcych
si zarwno do powierzchni poziomych, jak i pionowych. Okazuje si, e
obie metody mog podnie walor estetyczny naszych wntrz we wdziczny sposb. W dodatku ich udzia w
kreacji domu czy mieszkania stanowi
znak, e jego mieszkaniec idzie z duchem czasu. Mwic wprost, deska
staa si modna.
- Zauwaylimy wzmoone zainteresowanie projektantw zastosowaniem paneli podogowych w
dekorowaniu cian nowoczesnych
pomieszcze - wskazuje Rafa Sakowski, reprezentujcy Servitor, ktrego

salony znajduj si w Toruniu, Bydgoszczy, Inowrocawiu, Wocawku
i Pocku. - Zasadniczo kady panel
nadaje si do zamontowania na cianie. Rnica tkwi jedynie w sposobie
montau. S zwolennicy przygotowania specjalnych stelay pod ca konstrukcj, ale najprostsza i najczciej
stosowana metoda to po prostu klejenie paneli do ciany za pomoc kleju
montaowego.
Monta paneli podogowych na
cianie daje nam przede wszystkim
moliwo uzyskania niepowtarzalnego efektu w aranacji wntrza. Nie-
wielkim kosztem moemy uzyska

wraenie ciany z bali albo nawet caej
chaty gralskiej.
- Teraz panele to nie tylko deskopodobne dekory - podkrela Rafa
Sakowski. - W naszej ofercie znajd
pastwo take szereg innych ciekawych propozycji, takich jak: wzory
3D, gazeta lub kostka brukowa. Prezentujemy ponad 200 dekorw paneli
podogowych oraz przeszo 100 wzorw podg drewnianych. Wsppraca z tak renomowanymi firmami, jak:
Parador, E-Egger, Faus, Jawor-Parkiet,
Joseph Floors, gwarantuje wysok jako naszych usug. Ofert budujemy
bardzo dokadnie, aby sprosta wyma-
ganiom wszystkich naszych klientw.

Zastosowanie deski jako budulca
stylizacyjnego sprawdzi si niemal w
kadym pomieszczeniu. W salonie czy
sypialni moe stanowi baz, w kuchni - delikatny akcent wykoczeniowy.
Wyjtek stanowi azienka z racji ryzyka kontaktu z wod lub par wodn.
- Myl, e ograniczenie stawia tylko nasza wyobrania - zauwaa Rafa
Sakowski. - Jedynie pomieszczenia o
wysokim poziomie wilgotnoci nie
nadaj si pod panele, czyli w azience
nadal najlepiej sprawdza si pytka ceramiczna. Co do reszty pomieszcze
- panele montowane na cianie maj
pewne atuty, ktrych pozbawione s

z kolei tapety czy farby. Zwrmy te
uwag na kwesti utrzymania czystoci. W przypadku desek mycie cian
po zabawach dzieci okae si na pewno atwiejsze.
Kiedy ju zdecydujemy si na tak
niezwyky materia, warto zadba o
jego ywotno. W tym miejscu bardzo pomocne s wyspecjalizowane
rodki czystoci i pielgnacji. Dziki
nim deski przez dugi czas bd nam
suy swoim wyjtkowym wdzikiem
i przykuwa uwag odwiedzajcych
nas goci.
- Do pielgnacji drewna, a take
paneli podogowych, warto uywa
odpowiednich rodkw, aby ich powierzchnia prezentowaa si jak najlepiej - radzi Rafa Sakowski. - W ofercie Servitora mamy wysokiej jakoci
chemi pielgnacyjn firmy Bona oraz
HG.
Z ich udziaem drewniane wykoczenie wntrz doceni nawet kolejne
pokolenia domownikw. Ponadczasowy charakter deski te o to zadba. Kto
wie, by moe po latach - poza piknym widokiem - bdzie mona poczu te jej niepowtarzalny zapach...
Dodatkow zacht od Servitora jest
10% rabat na w szlachetny materia
zarwno w formie podogi drewnianej, jak i paneli podogowych. Nie ma
wic co zwleka. Nowoczesno rozwiza i blisko natury jeszcze nigdy
nie byy tak kuszce...
Poza Bydgoszcz
budowlanka
21
22
budowlanka
Tylko Toru
www.pozabydgoszcz.pl Pitek 10 padziernika 2014 r.
Przytulne zimowe wntrze

Kto powiedzia, i jasne i surowe wntrze nie moe by przytulne? Wzory skandynawskie
swj klimat zawdziczaj dugim zimom panujcym w Norwegii. Taka aranacja pomieszcze miaa sprawi,
e bd one pogodne i optymistyczne. Ten trend staje si coraz bardziej popularny
Inga Kamierczak
tonowane kolory, prostota w

wykoczeniu to atuty stylu
z pnocnej Europy. Wntrza
akcentuje doskonay kompromis
pomidzy estetyk i praktycznoci.
Zimne na pozr, nios drugie, ciepe
i przytulne oblicze.
Umeblowanie jest surowe, pozbawione zbdnego detalu. Dziki temu
zachwycaj naturalnoci oraz funkcjonalnoci. Jasna, lekka kolorystyka skania do relaksu i odpoczynku.
Podobn atmosfer s w stanie wyczarowa dodatki z charakterem,
takie jak drewniany pieniek czy pled
z ludowym wzorem. Biel to podstawa stylu skandynawskiego - nadaje
wntrzu elegancji i wieoci.
- Ten kolor doskonale odbija
blask, ktry poprawia nawet kiepsko
owietlone pomieszczenie. W ten
sposb pomieszczenia robi wraenie optycznie wikszych mwi
projektantka wntrz, Joanna Jaszcz. W kolorystycznej hierarchii kolejne
miejsca zajmuj chodne bkity, pu-
drowe re, delikatne cienie i gobie szaroci. Do bieli pasuje kady

kolorystyczny dodatek oraz akcent.
Barwy te rwnowaone s przez
ciemne odcienie grafitu czy brzu,
najczciej poprzez kontrastowe pomalowanie jednej ze cian na kolor
z tej palety. Charakterystyczna w
aranacji wntrz jest bielona cega.
W duych pomieszczeniach jej efekt
moe by naprawd wspaniay.

Skandynawowie lubuj si w naturalnych, ekologicznych materiaach. Na pododze krluje drewno,
ktre wykaczane jest zasadniczo
na dwa sposoby: bia kryjc farb
bd specjalistycznym olejem. Zastosowanie oleju nadaje mu pierwotny, wasny styl.
- W skandynawskich wntrzach
najkorzystniej prezentuje si brzoza

i jesion radzi architekt. - Naturalnemu drewnu towarzysz jasne, surowe tkaniny gwnie wena, juta,
bawena, len. Dekoruje si je wielokolorowymi haftami lub graficznymi
wzorami. Stosowane s te kamie i
skra.
Urzdzajc mieszkanie w tym
stylu, naley pamita o odpowied-
nim dowietleniu pomieszcze.

Rzadko mona zobaczy firanki i zasony w oknach. Zastpuje si je roletami. Dziki temu mamy wraenie,
e wntrza zyskuj przestronno i
wypenia je naturalne wiato. Jeeli
zdecydujemy si jednak na zasony,
wybierzmy te wykonane z lekkich,
lnianych materiaw - te nie bd zatrzymyway promieni sonecznych.
Oprawa owietlenia sztucznego jest rwnie w minimalistycznej
formie. To najczciej metalowe lub
szklane lampy. Oryginalne i coraz
czciej spotykane s papierowe
abaury przybierajce najrniejsze,
lecz zawsze proste ksztaty. Metal
i szko doskonale komponuj si z
drewnianymi meblami i naturaln,
prost w swojej formie podog.
Ociepleniem wntrza bd nie
tylko dugie, jasne wiece, ale rwnie dodatki z naturalnych tkanin.
Nawet kilka poduszek czy koc mog
sprawi, e wntrze nabierze domowego klimatu, a styl skandynawski
nie bdzie a taki surowy za jaki si
go uwaa.
Poza Bydgoszcz
budowlanka
Owietl swj ogrd pomysem
23
Ogrd podobnie jak wntrze wymaga dowietlenia. Projekt tego miejsca
powinien uwzgldnia takie rozwizania, bymy mogli cieszy si jego piknem take po zmroku
Inga Kamierczak
Dekoracyjne i funkcjonalne owietlenie zewntrzne uatwia nam poruszanie si po podwrku, zapewnia bezpieczestwo,
odstraszajc
ewentualnych zodziei. Na rynku dostpnych jest wiele jego rodzajw, coraz popularniejsze staj si lampy
czerpice energi z promieni sonecznych.
Projekt owietlenia powinien wykona uprawniony elektryk, my jedynie moemy sugerowa oczekiwane
rozwizania, polegajc jednak na jego
dowiadczeniu i wiedzy. Warto projekt
owietlenia zewntrznego przemyle
jak najwczeniej, by instalacj zleci
ju na etapie budowy domu. Dziki
temu unikniemy rozkopania ju zagospodarowanego ogrdka czy kosztownych przerbek istniejcych instalacji.
Naley przemyle rwnie zasilanie
lampek.
- Zalenie od napicia przewody
zasilajce musz spenia rne wymagania. Przy instalacji niskonapiciowej
(do 24 V) przewd mona prowadzi w
dowolny sposb w gruncie, zwracajc
jedynie uwag, aby nie zosta uszkodzony przy pracach w ogrodzie mwi
elektryk, Waldemar Kos. Natomiast
przy ukadaniu instalacji do zasilania
pod napiciem 230 V trasa ich przebiegu nie moe si znale w pobliu
duych drzew oraz fundamentw dodaje.
Ze wzgldu na ksztat i wielko
urzdzenia wietlne wystpuj w wie-
lu grupach. Lampy stojce wysokie,

ktrych zwieczeniem s elementy
wiecce, maj kilka metrw wysokoci. Przy aranacji ogrodu stosowane
rzadko, ze wzgldu na rozmiary, jednak dziki temu, e wiato przez nie
emitowane pada z gry, lepiej owietlaj powierzchni, nie rac zbytnio.
Lampy stojce niskie s mniejsze i nie
rzucaj si w oczy - idealne do owietle-
nia cieki w ogrodzie. Coraz czciej

spotykane jest owietlenie umieszczane
bezporednio w podou. W takim rozwizaniu urzdzenie wietlne znajduje
si pod powierzchni ziemi, nad ni
wystaj jedynie szklane okrgi. Dziki
takiemu pooeniu owietlaj elementy
znajdujce si ponad nimi.
W ogrdku moe si pojawi rwnie ekologiczny element. Lampy so-
larne nie zuywaj prdu soce aduje je w cigu dnia. S niezastpione

do efektownej, wieczornej iluminacji
terenu kolor wiata mona zmieni,
stosujc barwne przesony i klosze. To
dobre rozwizanie, gdy w ogrodzie nie
ma prdu elektrycznego lub ze wzgldw ekonomicznych ich eksploatacja
nic nie kosztuje. Z ich pomoc, przy
odrobinie wyobrani, mona wyczarowa bajeczn iluminacj. Nadaj si do
owietlania cieek oraz podwietlania
rabat, elementw maej architektury
czy oczek wodnych.
O zaplanowaniu owietlenia powinien pomyle kady posiadacz ogrodu, poniewa dziki temu w znaczcy
sposb wzrosn jego walory i bdzie
mona rozkoszowa si jego piknem
przez ca dob. Owietlenie sprawi
rwnie, e nasze otoczenie bdzie
bardziej przyjazne i bezpieczne w
uytkowaniu. Oprcz tarasu i cieki
ogrodowej, warto iluminowa rwnie
podjazd, schody oraz elewacj. Naley
jednak pamita o umiejtnym dobraniu urzdze wietlnych do zapotrzebowania i warunkw panujcych na
tym wyjtkowym terenie.

Poza Bydgoszcz NR 29

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Poza Bydgoszcz NR 29

Uploaded by

Copyright:

BEZPATNA GAZETA REGIONU BYDGOSKIEGO| NR 29 | 10 PADZIERNIKA 2014 | ISSN 2084-9017

Elita nieletnich kryminalistek

oprawczak w Koronowie to jedna z najlepszych

Gmina Biae Bota

Gmina sfinansuje szczepionki

Hydraulik moe zosta elitarnym gwardzist Senatu, przyszy student

Szukaj nas online

www.pozabydgoszcz.pl Pitek 10 padziernika 2014 r.

dziay z planszwkami, ktrych jeszcze

Redakcja Poza Bydgoszcz

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Myl ju o swoich nastpcach

Z Bartomiejem Pankauem, bydgoszczaninem z duetu Melkart Ball, zwycizc pierwszej

nie. Poza tym pracuj w biurze rachunkowym. Od akrobatyki do ksigowoci

trenuj akrobatyk, czyli waciwie od

Duo dzi trenujecie?

Gdy samemu wychodzi si na scen,

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Elita nieletnich kryminalistek

Jednak w podbydgoskiej placwce najskuteczniejszej w kraju - cuda si

tosamoci. Sdzimy, e ten model przynosi wiele korzyci, ale

yczyam tej osobie

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Owsiak jest rycerzem Jedi

Hydraulik moe zosta elitarnym gwardzist Senatu, przyszy student medycyny

anw "Gwiezdnych wojen" pod

Na toruski zlot fanw Gwiezdnych Wojen przybyli te onierze Imperium.

zwizanych z t seri graniczyo z cudem.

W jednym legionie z legendami

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Ogrek nie lubi soca

arzylimy ju o tym, gdy

jakie bymy do niego wlali, stwierdzilimy, e za te pienidze mona zrobi

roku, bo zakupione auto byo w opakanym stanie. Odpadajcy lakier, rdza,

Liczc, e auto nie sprawi ju im

warunkw do uprawiania surfingu, a

i gdzie zamwi oryginalne piro? Specjalici

odpowiednio kilkanacie procent tasze ni w

Po tej przygodzie chopacy przestali

przejazdu przez Hiszpani uszkodzeniu

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Parkingi, bezdroa i upay

scowoci. Po czterech dniach dobrej zabawy i wizycie z Arrifanie, natrafili na

goni. Kierowcy za nami trbili nie wiedzc co si dzieje, a my patrzelimy na

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Wykluczone wsie i znikajce rondo

Trasa obok, ale bez wjazdu?

Okoski, rzecznik bydgoskiego oddziau GDDKiA. - Spaja bowiem cztery

ski, sotys Osielska. - Politycy chtnie

Nie wszystko zostao jednak ostatecznie dogadane.

rosncy ruch lokalny w gminie Osielsko

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Wielkie Grzybobranie 2014 w Solcu Kujawskim

Pitek 10 padziernika 2014 r.

W ostatnich miesicach wiele mwio si o jednym z waniejszych projektw realizowanych w biecym

Na pocztek kilka sw o historii

kierunku Koronowa. Poczwszy od

niedaleko ktrej znajduje si cieka

wszystkich mionikw dwch kek

Pitek 10 padziernika 2014 r.

Pogoda sprzyja drogowcom Przeajem przez

Udao si doprowadzi do koca kilka inwestycji, z ktrych

6 padziernika br. odbyo si

go. Zakoczono rwnie budow

Pierwszego dnia - w sobot

pomorskie. Nasz region reprezentowaa "grupa wiecowa"