StrategiaPromocjiBialegostoku PDF

Strategia promocji i komunikacji marketingowej proinwestycyjnej, turystycznej i wewntrznej Miasta Biaegostoku
Eskadra MarketPlace 1

Strategia promocji i komunikacji
marketingowej proinwestycyjnej,
turystycznej i wewntrznej Miasta
Biaegostoku


SPIS TRECI

1. WPROWADZENIE ..................................................................................................... 3
1.1. Metodologia opracowywania dokumentu............................................................................. 3
1.2. Przebieg prac nad dokumentem ........................................................................................ 4
1.3. Opis Biaegostoku............................................................................................................ 8
2. RANKING ATRAKCYJNOCI WYBRANYCH MIAST POLSKICH................................... 34
3. ANALIZA SWOT...................................................................................................... 40
4. MIASTO JAKO PRODUKT MARKOWY.................................................................... 47
5. GRUPY DOCELOWE KOMUNIKACJI ......................................................................... 54
6. BADANIA MARKETINGOWE .................................................................................... 61
6.1. Analiza bada PBS DGA mieszkacy Biaegostoku........................................................... 61
6.2. Analiza bada potencjau inwestycyjnego Biaegostoku w oczach przedsibiorcw ................. 84
6.2.1. Zaoenia i metodologia badania 84
6.2.2. Wyniki badania 87
6.2.3. Czynniki satysfakcji/niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku 108
6.2.4. Analiza SWOT potencjau inwestycyjnego Biaegostoku wedug lokalnych przedsibiorcw 110
7. KONCEPCJA KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ ..................................................... 115
7.1. Kryteria konstruowania dokumentu ............................................................................... 115
7.2. Potencjalne przewagi konkurencyjne marki miejskiej ....................................................... 117
7.3. Atrybuty Biaegostoku.................................................................................................. 118
7.4. USP (Unique Selling Proposition) ................................................................................... 120
7.5. Hipotezy strategiczne................................................................................................... 120
7.6. Drabina benefitw....................................................................................................... 124
7.7. Pozycjonowanie........................................................................................................... 125
7.8. Drzewo wartoci .......................................................................................................... 126
7.9. Misja.......................................................................................................................... 126

8. KONCEPCJA KREATYWNA..................................................................................... 127
8.1. Okrelenie przekazu .................................................................................................... 127
8.2. Czym jest (i czym nie jest) BIG IDEA? ........................................................................... 127
8.3. BIG IDEA dla Biaegostoku............................................................................................ 128
8.4. Dlaczego Wschodzcy Biaystok..................................................................................... 129
8.5. Wbrew negatywnym stereotypom.................................................................................. 130
8.6. Wstaje nowy dzie ...................................................................................................... 131
8.7. Zalety pomysu ........................................................................................................... 134
8.8. Przykady zastosowa .................................................................................................. 135
8.9. Konsolidacja i konsekwencja......................................................................................... 136
8.10. Zasadno i trafno.................................................................................................... 137
8.11. Elementy obowizkowe (ang. mandatories) .................................................................... 137
8.12. Podsumowanie............................................................................................................ 138
9. ZASADY SPONSOROWANIA IMPREZ PRZEZ MIASTO ............................................ 139
10. PRZYKADOWE DZIAANIA/IMPREZY/INICJATYWY WPISUJCE SI W
STRATEGI MARKI BIAYSTOK.......................................................................... 140
11. PRIORYTETY STRATEGII.................................................................................... 142
12. CELE STRATEGICZNE PROMOCJI BIAEGOSTOKU .............................................. 145
13. DZIAANIA MARKETINGOWE 2009-2014........................................................... 159
14. PR PROJEKTU..................................................................................................... 166
15. SOWNICZEK..................................................................................................... 167
16. LITERATURA ...................................................................................................... 169

1. WPROWADZENIE

1.1. Metodologia opracowywania dokumentu

Dokument Strategia promocji i komunikacji marketingowej proinwestycyjnej, turystycznej i
wewntrznej miasta Biaystok zosta przygotowany z najwysz starannoci i dbaoci o
moliwie najbardziej aktualne oraz pochodzce z rozlicznych wartociowych rde
informacje. Zastosowano rne metody: analizy, studia porwnawcze, konsultacje z
ekspertami, konsultacje spoeczne, badania marketingowe, twrcz interpretacj oraz
wnioskowanie na podstawie wiedzy eksperckiej oraz dowiadczenia.
Prac nad dokumentem podzieli mona na kilka etapw, ktre poniej zostan opisane. Na
kadym etapie opracowywania postpowano wedug nastpujcych zasad:

Zasada otwartoci
Podczas prac nad dokumentem na bieco prowadzono obserwacje oraz brano pod uwag
informacje i sugestie napywajce z rnych stron, przede wszystkim ze strony wadz
miejskich, mieszkacw oraz mediw lokalnych. Cay proces przygotowania strategii
przebiega w sposb przejrzysty oraz transparentny czego przykadem byy wielokrotne
konsultacje spoeczne.

Zasada konsultacji spoecznych
Konsultacje spoeczne prowadzono zarwno w gronie ekspertw (w pocztkowych etapach),
jak i w szerokich grupach zaangaowanych w przedmiot strategii. Uczestnicy konsultacji
mogli te w kadej chwili nawiza kontakt z zespoem przygotowujcym dokument
(e-mailem, telefonicznie), z czego zreszt wielokrotnie korzystali.

Zasada biecego kontaktu z Klientem
Zesp opracowujcy dokument strategii promocji Biaegostoku przez cay czas pozostawa w
staym kontakcie z Urzdem Miejskim; informujc o biecych dziaaniach, wydarzeniach,
reagujc na aktualne potrzeby.

Zasada najwyszej starannoci
Na kadym etapie prac utrzymywany by wysoki poziom zaangaowania oraz starannoci.


1.2. Przebieg prac nad dokumentem

Etap 1. Analiza sytuacji obecnej, badania rynku (m.in. zalety, szanse, zagroenia oraz
wynikajce z nich implikacje, analiza SWOT), kwerenda prasowa
W pierwszym etapie prac dokadnie przestudiowane zostay dokumenty strategiczne
dotyczce Biaegostoku, czyli:
a) Strategia rozwoju Biaegostoku wraz z jej aktualizacj,
b) Program rozwoju markowego produktu turystycznego dla miasta Biaystok, jako
modelowego rozwizania dla budowy marki miasta.
Pod wzgldem wartoci marketingowej i promocyjnej, a jednoczenie w celu zapoznania si
z dotychczasowymi dziaaniami miasta w zakresie promocji, przeanalizowano materiay
promocyjne dotyczce turystyki oraz wydarze kulturalnych odbywajcych si w
Biaymstoku:
a) broszury, foldery i filmy promocyjne, dokumentacj zdjciow,
b) opracowania i artykuy na temat miasta,
c) strony internetowe powicone miastu:

www.bialystok.pl
www.bialystokonline.pl
www.bstok.pl
Dodatkowym rdem informacji o wspczesnym Biaymstoku, w tym zwaszcza o jego
yciu kulturalnym, dziaaniach promocyjnych, planach inwestycyjnych bya prasa lokalna
biaostockie wydanie Gazety Wyborczej oraz Kurier Poranny. Obydwa tytuy s, poprzez
liczne akcje, mocno zaangaowane w budowanie spoeczestwa obywatelskiego w stolicy
Podlasia. Redakcja Gazety udostpnia take wyniki bada opinii mieszkacw.

Etap 2. Konsultacje spoeczne
W trzech spotkaniach konsultacyjnych, ktre odbyy si w siedzibie Urzdu Wojewdzkiego
oraz w auli Wydziau Prawa Uniwersytetu w Biaymstoku cznie wzio udzia 350 osb.
Byy to wadze lokalne, ludzie nauki, kultury, sztuki i sportu, dziennikarze, reprezentanci
brany turystyczno-gastronomicznej, reklamy, samorzdu gospodarczego, organizacji
pozarzdowych oraz duych przedsibiorstw dziaajcych w miecie. S to rodowiska, ktre
w przyszoci bd bezporednio zaangaowane w realizacj strategii.
Celem pierwszego spotkania, do ktrego doszo 21 stycznia 2008 r., byo przedstawienie
korzyci dla Biaegostoku z waciwie opracowanej strategii promocji (poparte przykadami
innych miast i regionw), zebranie i uporzdkowanie informacji przydatnych przy
konstruowaniu macierzy SWOT, w tym przede wszystkim poznanie opinii i spraw wanych z
punktu widzenia lokalnych rodowisk opiniotwrczych. Uczestnicy spotkania zwrcili uwag

na kilka niewykorzystanych jeszcze w peni promocyjnie motyww zwizanych z histori i
tradycj miasta (m.in. modzi biaostoccy tancerze, konkurs baloniarzy, architektura
poprzemysowa), wydarze i miejsc, ktre mog wzbogaci ofert turystyczn (np. Bojary,
wiatowy Kongres Esperanto) i inwestycji w infrastruktur kulturaln (m.in. Europejskie
Centrum Muzyki i Sztuki). Kilka osb wspomniao o cechach i charakterze samych
biaostoczan, o ich kompleksach, braku wspdziaania, ale i o naturalnej gocinnoci oraz
szlachetnym sercu.
Drugie otwarte konsultacje spoeczne (13 marca 2008 r.), powicone byo efektom pracy
analityczno-badawczej oraz piciu hipotezom strategicznym wraz z wyjanieniem ich rda,
kontekstw i moliwoci wykorzystania w komunikacji marketingowej:
Wschodzcy/Rising Biaystok
Ethnocity Biaystok
Biaystok to porozumienie
Biaystok. Miasto ekspresji
Biaystok. Ecocity
Ju w trakcie dyskusji podczas spotkania najwicej zwolennikw zyskaa pierwsza
propozycja, jako najblisza potencjaowi miasta. Podobnego zdania byli take czytelnicy
Gazety Wyborczej i Kuriera Porannego, ktrzy wzili udzia w sondaach zorganizowanych
przez obydwie redakcje.
Ostateczne efekty pracy nad dokumentem biaostoczanie mieli okazj pozna podczas
trzeciego spotkania (10 kwietnia 2008 r.). Eksperci z Grupy Eskadra MarketPlace
przedstawili m.in. Big Ide, propozycje dziaa wdraajcych strategi oraz przykadowe
wizualizacje charakteru marki Biaystok.
Oprcz tego autorzy strategii odbyli kilkadziesit rozmw z biaostoczanami, ktrym leao
na sercu skuteczne wypromowanie atutw ich miasta, m.in. z organizatorami Over the Top,
Wysz Szko Finansw i Zarzdzania, Centrum Wsppracy Organizacji Pozarzdowych.

Etap 3. Analiza SWOT
Po przeanalizowaniu dostpnych dokumentw oraz wnioskw z pierwszego spotkania
konsultacyjnego sporzdzono macierz SWOT, stanowic podstaw caej strategii. Analiza
przeprowadzona zostaa przez kilkuosobowy zesp, zajmujcy si przygotowaniem strategii i
stanowi podstawowy punkt wyjcia dla dalszych rozstrzygni marketingowych.

Etap 4. Badania marketingowe
Wykorzystujc informacje pochodzce z Banku Danych Regionalnych sprawdzono, jak
stolica Podlasia wypada na tle Lublina, Olsztyna, Elblga oraz Pocka. Analizie poddano
rwnie Raport z bada potencjau inwestycyjnego Biaegostoku w oczach przedsibiorcw
autorstwa Radosawa Oryszczyszyna z Instytutu Socjologii Uniwersytetu w Biaymstoku oraz

badania wykonane przez firm PBS DGA dla Gazety Wyborczej (oglnopolska akcja
Przystanek Miasto).

Etap 5. Okrelenie celw szczegowych oraz zada odnoszcych si do celu strategicznego
miasta
Sformuowaniu celw towarzyszyo okrelenie marki miejskiej w kontekcie promocyjnym i
turystycznym, odzwierciedlajcej aspiracje miasta, stanowicej jego haso przewodnie oraz
okrelajcej sposb, w jaki chce by ono postrzegane. Ustalono list zada, dziki ktrym
strategia bdzie moga by wdroona.

Etap 6. Big Idea
Na podstawie analizy SWOT rozpoczto poszukiwania Big Idea dla Biaegostoku.
Szczegowe wyjanienia i definicje dotyczce poj wykorzystywanych w niniejszym
dokumencie zawarte zostay w rozdziaach dotyczcych tych zagadnie w tym miejscu Big
Idea zostaa okrelona tylko krtko, jako trafna i nona metafora, koncepcja kreatywna, na
bazie ktrej budowany by przekaz dotyczcy miasta. Nad Big Ide pracowa zesp
ekspercki, majcy dowiadczenie w marketingu komercyjnym i regionalnym.

Etap 7. Podstawowe problemy i sposoby ich rozwizywania
Podsumowano analiz zebranego materiau pod ktem zakadanych celw wraz ze
wskazaniem ewentualnych przeszkd.

Etap 8. Opracowanie strategii marketingowej
Zgodnie z zasadami i koncepcjami przyjtymi zarwno w marketingu regionalnym, jak
i komercyjnym, opracowana zostaa koncepcja strategii marki Biaystok: okrelono grupy
docelowe, przeprowadzono ich analiz, wybr i opis USP, kluczowe cechy marki oraz
pozycjonowanie marki.

Etap 9. Opracowanie strategii komunikacyjnej
W strategii komunikacji okrelono: jaki przekaz ma by zakomunikowany (tzw. obietnica
marki, charakter przekazu, czytelne symbole i metafory), jakiemu odbiorcy (grupy docelowe
przekazu), kiedy (harmonogram dziaa na lata 20092014), gdzie (strategia mediowa) oraz
jak (zgodnie z zasad AIDA, okrelajc logiczn kolejno komunikatu reklamowego).

Etap 10. Realizacja i kontrola dziaa/efektw. Zaoenia i zasady dziaa promocyjnych dla
wykonawcw

Wskazano, w jaki sposb instytucje majce wpyw na wizerunek miasta (agencje reklamowe i
PR), mog zachowa spjn polityk komunikacyjn. Wan czci opracowania jest zbir
zasad, tzw. mandatories, czyli elementw, ktre koniecznie musz zosta uwzgldnione
podczas projektowania reklamy bd krcenia filmu promocyjnego. Zasugerowano take, jak
mona monitorowa wdraanie strategii oraz za pomoc jakich wskanikw ocenia jej
realizacj.

Etap 11. Komunikacja i PR zwizany z dokumentem.
Autorzy strategii utrzymywali stay kontakt z klientem, byli take do dyspozycji mediw
lokalnych. W prasie, programach radiowych i telewizyjnych pojawio si kilkadziesit
materiaw powiconych pracom nad strategi.


1.3. Opis Biaegostoku

Podstawowe informacje dotyczce miasta
Ludno

294 143 mieszkacw (stan z 31 grudnia
2007) jedenaste miejsce wrd miast
wojewdzkich
Gsto zaludnienia 2887 os./km
2
drugie miejsce wrd miast
wojewdzkich
Ludno aglomeracji 395 000 mieszkacw
Powierzchnia 102,12 km
2
trzynaste

miejsce wrd miast
wojewdzkich
Budet na jednego mieszkaca 2 788 z (dane z 2007 r.)
rednia paca brutto w sektorze
przedsibiorstw
2 409,74 z (dane z 2007 r.)
Stopa bezrobocia rejestrowanego 7,9 % (dane z 2007 r.)
Uczelnie wysze 20 (dane z 2007 r.)
Liczba studentw szk wyszych 44 541 osb (dane z 2007 r.)
Teatry i filharmonie 3
Kina 4
Hotele, motele, pensjonaty, schroniska
(obiekty skategoryzowane)
9 (stan z 2009 r.)

Insygnia Biaegostoku
chorgiew miasta
flaga miasta

herb miasta

wersja ozdobna herbu miasta

Pooenie i dostpno komunikacyjna miasta
Biaystok jest stolic wojewdztwa podlaskiego, pooonego w pnocno-wschodniej Polsce.
To najwiksze miasto tej czci kraju, bdce jednoczenie miastem na prawach powiatu oraz
stolic ziemskiego powiatu biaostockiego. Miasto pooone jest na Nizinie Podlaskiej, w
zachodniej czci makroregionu nazywanego Wysoczyzn Biaostock. Biaystok jest
administracyjnym, gospodarczym, kulturalnym i naukowym centrum regionu.
Powierzchna miasta jest pofadowana, najwysze pagrki dochodz do 170 m npm. Centralna
cz miasta ley na piciu wzgrzach, z ktrych najbardziej znane to wzgrze w. Rocha.
Znajdujcy si tam modernistyczny koci pod wezwaniem Chrystusa Krla i w. Rocha jest,
dziki swojej niezwykej konstrukcji, jednym z waniejszych elementw sylwety miasta.
W granicach miasta (ok. 5 km od centrum) od 1946 roku funkcjonuje lotnisko sportowe
Aeroklubu Biaostockiego, trawiaste, z nieczynnym betonowym pasem startowym, otoczone
Lasem Solnickim. Korzystaj z niego Stra Graniczna, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe oraz
Policja. W okolicach Biaegostoku planowana jest budowa regionalnego portu lotniczego. Dla
tej wielkoci miasta co Biaystok i o tak atrakcyjnym turystycznie otoczeniu lotnisko
pasaerskie jest wymogiem obligatoryjnym. To impuls niezbdny do gospodarczego i
turystycznego rozwoju caego regionu.
Przez Biaystok przebiega 9 kolejowych i drogowych szlakw, o znaczeniu krajowym oraz
midzynarodowym. Niestety, zwikszenie si natenia ruchu samochodowego, zwaszcza
tirw, nie pozostaje bez wpywu na stan techniczny nawierzchni. Ulice centrum miasta coraz
czciej s zakorkowane. Inn bolczk, spotykan w kadym wikszym polskim miecie,
jest zbyt maa liczba miejsc parkingowych w pobliu atrakcji turystycznych. Najwaniejszym
szlakiem drogowym przecinajcym miasto jest trasa Via Baltica (Helsinki - kraje
nadbatyckie Warszawa), bdca wraz z Rail Baltica (Moskwa Sankt Petersburg
Warszawa Berlin) elementem transeuropejskiego korytarza transportowego. Przejazd
pocigiem z Biaegostoku do stolicy kraju trwa ok. 2,5 godziny. Podlaska metropolia moe

si poszczyci odnowionym budynkiem dworca kolejowego, co w dalszym cigu nie jest,
niestety, norm w innych miastach polskich. W pobliu Biaegostoku dziaa kilka przej
granicznych.
Miasto jest doskona baz wypadow do zwiedzania wojewdztwa o wyjtkowych walorach
turystycznych. W pobliu Biaegostoku znale mona niezniszczon przyrod, lasy, jeziora,
siedliska ptakw i dzikich zwierzt oraz lady wielokulturowej przeszoci.

Struktura demograficzna
Mieszkacy stolicy Podlasia s jedn z najlepiej wyksztaconych grup spoecznych w Polsce
(dane z 2006 r.). 16,9% z nich posiada wysze wyksztacenie (rednia dla kraju wynosi 9,9%),
rednim wyksztaceniem legitymuje si 36,4% biaostoczan (28,3% w kraju), natomiast 2,6%
pozostaje bez wyksztacenia bd z nieukoczon szko podstawow (3,6%).
W oglnej liczbie mieszkacw przewaaj kobiety (53%) nad mczyznami (47%). Ponad
dwie trzecie ludnoci jest w wieku produkcyjnym (67%), w przedprodukcyjnym 18%, a
poprodukcyjnym 15%. Stopa bezrobocia rejestrowanego pod koniec 2006 roku wynosia
10,8%, a ponad 4,5 tys. biaostoczan pozostawao bez pracy duej ni jeden rok.
Sukcesywnie zwiksza si liczba osb zatrudnionych w sektorze prywatnym kosztem sektora
publicznego. W 2000 roku w przedsibiorstwach prywatnych pracowao 45% ogu
zatrudnionych, cztery lata pniej byo to ju 51%, a w 2006 roku 53%.
W skad Biaostockiego Obszaru Metropolitalnego wchodz, oprcz samego Biaegostoku,
powiat biaostocki obejmujcy:
gmin Wasilkw, pow. 127 km, 12 tys. mieszkacw,
gmin Choroszcz, pow. 164 km, 13 tys. mieszkacw,
gmin Supral, pow. 188 km, 12 tys. mieszkacw,
gmin apy, pow.127 km, 23 tys. mieszkacw.
gmin Turo Kocielna, pow. 140 km, 5 tys. mieszkacw,
gmin Juchnowiec Kocielny, pow. 172 km, 13 tys. mieszkacw,
gmin Dobrzyniewo, pow. 161 km, 8 tys. mieszkacw,
gmin Zabudw, pow. 348 km, 12 tys. mieszkacw,
gmin Zawady, pow. 112,67 km, 3032 mieszkacw,
gmin Tykocin, pow. 207,34 km, 6530 mieszkacw,
gmin Grdek, pow. 431 km
2
,

6048 mieszkacw,
gmin Powitne, pow. 114,33 km, 3790 mieszkacw,
gmin Michaowo, pow. 409,19 km, 7383 mieszkacow,
gmin Sura, pow. 76,6 km , 2037 mieszkacow,
gmin Czarna Biaostocka, pow. 206,54 km,11 700 mieszkacw,

oraz powiat soklski:
gmina Sokka, pow. 314 km2, ok. 26 tys. mieszkacw,

gmina Dbrowa Biaostocka, pow. 264 km
2
, 13 661 mieszkacw,
gmina Janw, pow. 208 km
2
, ok. 5 tys. mieszkacw,
gmina Korycin, pow. 117 km
2
, 3561 mieszkacw,
gmina Krynki, pow. 165,98 km
2
, 3528 mieszkacw,
gmina Kunica, pow. 133,41 km
2
, 4312 mieszkacw,
gmina Nowy Dwr, pow. 120,88 km, 2859 mieszkacw,
gmina Sidra, pow. 173,96 km, 3994 mieszkacw,
gmina Szudziaowo, pow. 301,64 km
2
, 4000 mieszkacw,
gmina Suchowola, pow. 255 km
2
, 7 800 mieszkacw.

W sumie daje to obszar wielkoci ponad 5039,06 km
2
zamieszkany przez 507 291 osb.
Konsekwentnie zmienia si charakter wsi pooonych na terenie BOM-u z typowo
wiejskiego na podmiejski willowy.

Klimat i przyroda w miecie
Okres wegetacji jest, jak na warunki polskie, dosy krtki, bowiem trwa okoo 200 dni.
Klimat miasta wyrnia take dua rozpito temperatur pomidzy noc i dniem, rednia
roczna temperatura to okoo 7 stopni Celsjusza (w styczniu waha si midzy -4 a 6 stopniami
Celsjusza). Liczba dni mronych dochodzi do 60, a pokrywa niena utrzymuje si od 90 do
110 dni w roku.
Podlaska stolica w peni zasuguje na miano zielonego miasta, poniewa jedn trzeci jego
powierzchni zajmuj parki, skwery oraz 1779 ha lasw. W granicach miasta znajduj si dwa
rezerwaty przyrody (Las Zwierzyniecki oraz Rezerwat Antoniuk), ktre nie s jednak objte
cis ochron. W miecie oraz na terenach bezporednio do niego przylegajcych wystpuje
due nagromadzenie naturalnych zbiorowisk oraz gatunkw, rzadko spotykanych w
warunkach miejskich m.in. rezerwat storczyka. Na licie biaostockich pomnikw przyrody
figuruje 14 drzew, gwnie dby, klony, jesiony i sosny.
Dziki wyjtkowemu nagromadzeniu terenw zielonych Biaystok moe poszczyci si
czystszym powietrzem ni inne polskie aglomeracje. Gwni truciciele to zakady
energetyczne, zanieczyszczenia powietrza oraz ruch samochodowy, ktry jest rwnie
najwikszym rdem haasu. Przez miasto przepywa rzeka Biaa, od ktrej pochodzi zreszt
jego nazwa. W latach 90. XX wieku uruchomiono nowoczesn oczyszczalni ciekw.

Kalendarium miejskie
epoka kamienna Z tego okresu pochodz pierwsze odkryte lady dawnego osadnictwa w
granicach dzisiejszego miasta.
1324 rok Omawiane tereny staj si czci Ksistwa Litewskiego.
po. XV Rodzina bojara mudzkiego Raczki Tabutowicza buduje pierwszy dwr.

1514 rok Pierwsza pisemna wzmianka o Biaymstoku.
1547 rok Powstaje murowany koci oraz paac, w ktrym rezyduje rodzina
Wiesioowskich - nowi waciciele ziem, na ktrych dzi ley Biaystok.
1658 rok Pierwsze wzmianki o spoecznoci ydowskiej zamieszkujcej tereny
obecnego Biaegostoku.
1659 rok Dobra biaostockie przechodz w rce hetmana polnego Stefana
Czarneckiego, ktry przekazuje je swojej crce, a onie Jana Klemensa
Branickiego, Biaystok to w dalszym cigu wie liczca najwyej 40
chaup.
1668 rok Lokacja miasta na prawie magdeburskim.
1726 rok Jan Klemens Branicki (wnuk poprzedniego waciciela Biaegostoku)
rozpoczyna rozbudow paacu oraz caego miasta. To dziki niemu
Biaystok zyskuje miejski charakter, powstaje m.in. ratusz, teatr, szpital,
poczta oraz szkoy. Liczba mieszkacw zblia si do 4 tysicy, w tym
poowa to ydzi.
1745 rok Powstanie odrbnej gminy ydowskiej.
1749 rok
Przywilej miejski na prawie magdeburskim nadany przez krla Augusta III
Sasa.
1795 rok Na mocy III rozbioru Polski Biaystok zostaje przyczony do Prus,
zaborcy zaniedbuj rozwj miasta.
1807 rok Biaystok staje si czci Imperium Rosyjskiego.
1830 rok Po upadku powstania listopadowego nasila si akcja rusyfikacji
szkolnictwa, zostaje zamknity teatr, a Unici musz uzna zwierzchnictwo
cerkwi prawosawnej.
1834 rok Wytyczenie granicy pomidzy Rosj a Kongreswk okazuje si
pocztkiem okresu prosperity dla Biaegostoku. dzcy fabrykanci zaczli
przenosi swoje zakady wkiennicze wanie do Biaegostoku, ktry
dziki temu otrzyma przydomek Manchesteru pnocy.
1859 rok Na wiat przychodzi Ludwik Zamenhof, twrca jzyka esperanto.
1862 rok Otwarcie linii kolei warszawsko-petersburskiej staje si impulsem do
gospodarczego rozwoju miasta.
1879 rok W Biaymstoku istnieje 47 zakadw wkienniczych, zatrudniajcych
ptora tysica robotnikw.
1905 rok Krwawe stumienie manifestacji robotniczych, silne wpywy rewolucyjne
1915 rok Rozpoczyna si czteroletnia okupacja niemiecka.
19 lutego 1919 Wadza nad miastem zostaje przekazana w polskie rce.
20 lipca 1920 Miasto zajmuj bolszewicy, ktrzy powouj Tymczasowy Komitet

rok Rewolucyjny Polski na czele z Julianem Marchlewskim.
Dwudziestolecie
Midzywojenne
Modernizacja centrum miasta poczona z powstaniem reprezentacyjnej
dzielnicy urzdowej.
II Wojna
wiatowa
15 wrzenia 1939 r. miasto zostaje zajte przez wojska niemieckie, ktre
tydzie pniej przekazuj wadz nad nim Sowietom. Mieszkacy,
zwaszcza polskojzyczni, staj si obiektem represji. W latach 1941-44
stolica Podlasia znowu trafia w rce niemieckie. Ludno ydowska
zostaje zdziesitkowana. W wyniku dziaa wojennych trzy czwarte
miejskiej zabudowy ulega zniszczeniu, liczba mieszkacw spada do ok.
40 tys.
Okres PRL Przeladowania polskiej inteligencji oraz chopw w okresie stalinowskim.
Odbudowany zostaje paac Branickich, powstaje tzw. faszywa starwka.
W 1954 r. przy ul. Lipowej zostaje otwarty pierwszy w Polsce sklep
samoobsugowy. Rozwija si szkolnictwo wysze. Postaje lokalna
rozgonia radiowa i orodek TVP. O gospodarczym obliczu miasta
decyduje przemys wkienniczy, drzewny, spoywczy. W Zakadach
Biazet wyprodukowano pierwszy w krajach RWPG kolorowy telewizor.
Artystyczny Biaystok to m.in. Kasa Chorych oraz Edward Redliski.
Rozpowszechnia si okrelenie Podlasia jako Zielonych Puc Polski.
Okres po 1989
roku
Wizyta papiea Jana Pawa II (1991 r.). Utworzenie diecezji biaostockiej.
Prawosawni mieszkacy miasta goszcz patriarch Konstantynopola
Bartolomeusa I (1998 r.). Biaystok staje si stolic nowoutworzonego
wojewdztwa podlaskiego (1999 r.). Rozwj handlu ze Wschodem.

Zabytki, zabytkowe dzielnice
Obiekty sakralne
Zesp Kocioa Katedralnego Wniebowzicia NMP w Biaymstoku (Stary Koci
Farny, Bazylika Mniejsza),
Koci Parafialny Chrystusa Krla i w. Rocha,
Koci w. Wojciecha BM, wczeniej witynia ewangelicko-augsburska,
Koci Niepokalanego Serca Maryi i MB Ostrobramskiej,
Koci Cmentarny Chrystusa Zbawiciela,
Klasztor Sistr Miosierdzia w. Wincentego a Paulo,
Koci w. Stanisawa BM,
Cerkiew w. Mikoaja Cudotwrcy,
Cerkiew w. Marii Magdaleny,
Koci Najwitszego Serca Jezusowego, dawna cerkiew prawosawna,
Bonica Beth Midrasz, tzw. Pisakowa.

Cmentarze zamknite
Kirkut, cmentarz ydowski,

Cmentarz ewangelicki,
Cmentarz wojskowy.

Paac Branickich
Obecny wygld, przywoujcy skojarzenia z barokowymi paacami krlw francuskich,
rezydencja zawdzicza Janowi Klemensowi Branickiemu. Czsto nazywana Wersalem
Pnocy bd Wersalem Polski. Obecnie w jej murach mieci si Uniwersytet Medyczny.
Otaczajcy paac Ogrd Branickich jest jednym z najcenniejszych ogrodw barokowych w
Polsce.

Ratusz
XVIII-wieczna budowla nigdy nie penia funkcji, dla jakiej powstaa. Zamiast siedzib
magistratu, szybko staa si miejscem handlu, a liczba kramw na pocztku XIX wieku
signa 48. Obecnie w zabytkowych wntrzach mona podziwia zbiory Muzeum
Podlaskiego.

Paace fabrykantw
Na przeomie XIX i XX wieku dzcy fabrykanci zaczli otwiera zakady wkiennicze w
stolicy Podlasia, chcc w ten sposb unikn pacenia ca nakadanego na produkty wwoone
do Rosji. Obok fabryk powstay wtedy take efektowne rezydencje. Pi z nich szczliwie
przetrwao do dzisiejszych czasw. Styl wybudowanego w latach 1905-1907 Paacu Hasbacha
odwouje si do neorenesansu niderlandzkiego, toskaskiego oraz francuskiego. Obecnie
mieci si w nim siedziba Wojewdzkiego Konserwatora Zabytkw. W atrakcyjnym miejscu,
przy ul. Lipowej, zlokalizowany jest eklektyczny Paac Nowika, otoczony metalowym
secesyjnym ogrodzeniem. W budynku rezyduje Wojskowa Komisja Uzupenie. Jednak
warto architektoniczna oraz pooenie przemawiaj za innym wykorzystaniem obiektu.
Problemw tego typu nie ma na szczcie w przypadku kolejnej rezydencji. Paac, ktry w
latach 20. XX w. sta si wasnoci rodziny Citronw, peni obecnie funkcje muzealne
(Muzeum Historyczne). Inne godne odnotowania rezydencje to: Paac Krusensternw
(neoklasycyzm, otoczony 26-hektarowym parkiem, siedziba Wyszej Szkoy Administracji
Publicznej), Paac Beckera (neorenesans francuski, budynek wykorzystywany na cele
biurowe) oraz Paac Tryllingw (pseudobarok).

Architektura przemysowa
W miecie zachowao si kilka interesujcych przykadw architektury fabrycznej koca XIX
oraz pocztku XX wieku. S to Fabryka Towarzystwa Biaostockiej Manufaktury E.Becker i
s-ka, zakady wkiennicze Chany Marejn, Wolfa Zilberblatta, fabryka kapeluszy w zespole
Fabryki Sukna Nowik i Synowie i fabryka Steina. Tego typu architektura staje si coraz

modniejsza w Europie, rwnie w Polsce. Zmodernizowane kompleksy fabryczne zaczynaj
peni rnorodne funkcje mieszkalne (popularne lofty), biurowe, rozrywkowe,
wystawiennicze bd handlowe. Poznaski Stary Browar oraz dzka Manufaktura stay si
wan czci obydwu miast, chtnie wykorzystywan w dziaaniach promocyjnych.
Dodatkowo d, dziki adaptacji terenw pofabrycznych nalecych do Izraela
Poznaskiego, doczekaa si wreszcie swojego placu miejskiego. Biaostockie zabytki
postindustrialne mogyby przej podobne przeobraenia.

Loa Masoska
Budynek pochodzcy z pocztku XIX wieku by siedzib Loy Masoskiej.

Zbrojownia hetmaska, tzw. cekhauz
Siedziba Archiwum Pastwowego w Biaymstoku ksztatem przypominajca XVIII-wieczny
dworek szlachecki.

Austeria, barokowa karczma
Pierwotnie budynek przeznaczony dla podrnych gospoda, obera, zajazd (wybudowany
ok. 1771 roku). Zachowa swoj funkcj i mieci restauracj.

Zesp Dworca Kolei Warszawsko-Petersburskiej
Odnowiony, 150-letni obiekt charakterystyczny dla architektury Imperium Rosyjskiego.

Dom Ludowy im. Jzefa Pisudskiego
Budynek pochodzi z XX-lecia midzywojennego, obecnie jest siedzib Teatru
Dramatycznego.

Przytuek (kino Ton)
Fundatorem powstania przytuku by hetman Branicki. Fasad wieczy oryginalny tympanon
z herbem miasta.

Parki miejskie
W Biaymstoku utworzono osiem miejskich parkw o cznej powierzchni 80 ha, oprcz
Ogrodu Branickich s to: Park Antoniuk, Park im. Dziekoskiej, Park Centralny, Park
Dojlidy, Park Poniatowskiego, Zwierzyniec oraz Planty. To miejsca chtnie i czsto
odwiedzane przez mieszkacw, naturalnie przystosowane do organizowania w nich imprez
kulturalnych. Ciekawostk wart odnotowania jest rzeba psa Kawelina stojca na

biaostockich Plantach. Swoje imi, ten wyjtkowo szpetny zwierzak, przej od nazwiska
carskiego pukownika bd stra w przedwojennym hotelu Ritz.

Bojary
Klimat przedwojennego Biaegostoku mona poczu na Bojarach, pooonych w samym
centrum miasta, pomidzy ulicami Sienkiewicza, Warszawsk, Dalek, Skorupsk, w.
Wojciecha a torami kolejowymi. Do dzisiejszych czasw przetrwaa tam XIX-wieczna
zabudowa, jednak pocztki tej jednej z najstarszych dzielnic miasta sigaj XV wieku.
Drewniane domki parterowe z ogrdkami, wille oraz niewielkie kamienice czynszowe to ju,
niestety, rzadki widok w polskich miastach. Zdaniem biaostockiego historyka Adama
Dobroskiego emocje, jakie wzbudzaj Bojary, przeszy przez cztery fazy rozwojowe:
despotyzm okresu staropolskiego, anarchi doby carskiej, totalitaryzm powojenny i obecnie
neosentymentalizm. W 1988 r. przyjto Kart Bojarsk, z postulatami, by ta dzielnica-ogrd
staa si miejscem powrotu dla tysicy biaostoczan, ttnia yciem i przycigaa turystw.
Losem wyjtkowej dzielnicy zainteresowali si nie tylko jej mieszkacy, czonkowie
stowarzyszenia Nasze Bojary, ale take i Stowarzyszenie Architektw RP, domagajc si
objcia dzielnicy ochron konserwatork. Przyjty w 1997 roku przez magistrat plan
zagospodarowania przestrzennego Bojar to, zadaniem urzdnikw miejskich, pierwsze tego
typu opracowanie w Polsce, ktre ma ochroni zabytkow dzielnic. Dokument wprowadza
dwie strefy cisej ochrony oraz wzornik chat (materia, kolorystyka, detale architektoniczne,
bezporednie otoczenie, itp.), zgodnie z ktrym maj powstawa nowe budynki. To ostania
szansa na uratowanie tego wyjtkowego miejsca, ktre dla mieszkacw stolicy Podlasia jest
czci ich tosamoci. Bojary reprezentuj t cech, ktra dla wielu odwiedzajcych
Podlaskie turystw ma najwiksz warto, czyli autentyzm.

Chanajki
Dawna dzielnica ydowska. Parterowe budownictwo drewniane pochodzce z przeomu XIX
oraz XX wieku.

Kalendarz imprez
W poniszym zestawieniu znajduje si 43 imprezy o rnym zasigu, budecie, charakterze
oraz grupie odbiorczej. S tu festiwale mniejszoci narodowych, organizowane przez
muzumaskie, rosyjskie oraz biaoruskie stowarzyszenia i zwizki religijne. Niestety, aden z
nich do tej pory nie wyrobi sobie ponadregionalnej marki, jak bez wtpienia poszczyci si
moe np. Festiwal Kultury ydowskiej w Krakowie. Oczywicie jest to bardzo aspiracyjne
porwnanie, krakowska impreza to obecnie olbrzymie przedsiwzicie medialne, na ktre w
2008 roku Urzd Miasta przeznaczy 590 tys. z (w 2007 r. bya to kwota niemal o poow
mniejsza). Innym przykadem skutecznego wykorzystania wielojzycznej tradycji w
tworzeniu wspczesnego wizerunku miasta jest Festiwal Dialogu Czterech Kultur,
odbywajcy si od kilku lat w odzi. By moe wanie taka formua prezentacji rnych

kultur mogaby by szans dla podlaskiej stolicy? Jedno due wydarzenie pokazujce kultur
mniejszoci etnicznych i religijnych, ktre zamieszkiway bd w dalszym cigu zamieszkuj
Biaystok. Dosy ciekawym, ale jednoczenie odwanym posuniciem, mogoby si sta
zaproszenie do wsporganizacji imprezy przedstawicieli ydowskich i muzumaskich
instytucji, ktrzy razem z prawosawnymi, katolikami, Polakami, Biaorusinami oraz
Rosjanami mogliby stworzy zupenie now jako na kulturalnej mapie Polski. By moe
tego typu inicjatywa nie pozostaaby bez echa take poza granicami kraju. Dodatkowo budet
takiego festiwalu mgby znacznie przekroczy rodki, ktre pojedyncze stowarzyszenia s w
stanie zebra na organizowane przez siebie imprezy. Dotyczy to zarwno dotacji miejskich
jak i unijnych. atwiej te o zainteresowanie oglnopolskich mediw.
Na szczeglne wyrnienie zasuguje Midzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej
Hajnwka. Najlepiej wiadcz o tym nastpujce liczby: w cigu 25 lat wziy w nim udzia
574 chry z 34 krajw. Festiwal posiada Patronat Prezydenta oraz Ministra Kultury
Rzeczpospolitej Polskiej, Patronem Artystycznym jest Krzysztof Penderecki. To impreza o
najwyszym poziomie artystycznym, mogca liczy na due zainteresowanie publicznoci.
Rok 2008 zosta, decyzj miejskich radnych, ogoszony Rokiem Bluesa w Biaymstoku.
Chciano w ten sposb przypomnie o trzech przypadajcych wanie rocznicach. 30 lat temu
po raz pierwszy odbya si Jesie z Bluesem, najstarsza w kraju impreza powicona temu
gatunkowi muzycznemu. W tym samym czasie powstaa Kasa Chorych (legendarna
formacja, bdca przez lata wizytwk rodzimego bluesa, jedyny polski zesp, ktrego
nagrania trafiy na pierwsze miejsca amerykaskich list przebojw), ktrego lider, Ryszard
Skiba Skibiski zmar dokadnie przed wierwieczem. Godny rozwaenia jest pomys
poczenia dwch ssiadujcych ze sob czasowo wydarze: Zaduszek bluesowych oraz
Jesieni z bluesem. Tym bardziej, e organizatorem obydwu przedsiwzi jest ta sama
instytucja Biaostocki Orodek Kultury.
Stolica Podlasia dziery palm pierwszestwa rwnie wrd festiwali szantowych.
Biaostocka Kopy to najstarsza z odbywajcych si w Polsce imprez promujcych
piosenk eglarsk. Nawet krakowskie Shanties (jedna z najbardziej prestiowych tego
rodzaju imprez w Europie) s o dwa lata modsze. Niestety, Kopyci trudno bdzie
odzyska dawn pozycj w rodowisku wielbicieli muzyki eglarskiej.
Do najbardziej widowiskowych wydarze odbywajcych si cyklicznie w Biaymstoku nale
z pewnoci Midzynarodowe Zawody Balonowe. Ich organizatorzy, firma Tent, zamierza
podnie rang imprezy, zapraszajc coraz wicej zagranicznych ekip. By moe miasto
doczeka si wtedy wydarzenia porwnywalnego pod wzgldem widowiskowoci, oczywicie
w odpowiedniej skali, z the Tall Ships Races, czyli zlotem najwikszych i najstarszych
aglowcw wiata, zorganizowanym w 2007 roku w Szczecinie.
Niemal jedna czwarta dotacji miejskich (czyli 200 tys. z) trafia w 2008 roku do Akademii
Teatralnej na pokrycie czci kosztw zwizanych z organizacj Midzynarodowego
Festiwalu Szk Lalkarskich. Zdaniem Referatu Kultury ten festiwal, wietnie promujcy
Biaystok w wiecie, to nasz tegoroczny priorytet. Odbywa si co dwa lata, przyjedaj
modzi lalkarze z caej Europy, a miasto te na tym korzysta. W miecie od ponad 50 lat
dziaa Biaostocki Teatr Lalek, ktrego repertuar adresowany jest nie tylko jak ma to

zazwyczaj miejsce do dzieci, ale take do dorosych (jako pierwsza profesjonalna scena w
Polsce). Artyci, ktrzy na kady sezon przygotowuj od 3 do 5 premier, nie stroni od
eksperymentw, poszukiwa nowych form wypowiedzi. Dziki Festiwalowi, Teatrowi oraz
zamiejscowemu Wydziaowi Sztuki Lalkarskiej warszawskiej Akademii Teatralnej Biaystok
zasuy na miano polskiego centrum sztuki lalkarskiej.
W miecie dziaa take Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Wgierki, instytucja kulturalna o
siedemdziesicioletniej historii. Na jej scenie wystawiane s sztuki klasycznych i
wspczesnych autorw. Przy teatrze dziaa Scena OFF.
Bardzo ciekawym zjawiskiem na polskiej scenie teatralnej jest Kompania Doomsday, ktr
tworzy grono biaostockich aktorw niezalenych, wsporganizujcych rwnie Festiwal
Inicjatyw Teatralnych Biaysztuk. Zaoyciel Kompanii, Marcin Bartnikowski, jest
stypendyst programu Moda Polska prowadzonego przez Ministerstwo Kultury. Modzi
artyci mog si poszczyci wieloma nagrodami, s m.in. zwycizcami poznaskiej Malty
2007, jednego z najbardziej znanych festiwali teatralnych w kraju. Ich dotychczasowe
spektakle (Salome, Ksanie oraz Baldanders) zostay bardzo dobrze przejte zarwno
przez publiczno jak i krytyk teatraln.
Z pewnoci przeomowym momentem w ponad 50-letniej historii Opery i Filharmonii
Podlaskiej (wczeniej funkcjonujca pod nazw Pastwowa Orkiestra Symfoniczna) okae si
otwarcie nowej siedziby. Filharmonia, ktrej dyrektorem jest Marcin Nacz-Niesioowski,
organizuje Przegld Modych Dyrygentw im. Witolda Lutosawskiego (od 1994 roku). W
Biaymstoku koncertoway tak znane osobistoci wiata muzyki jak np. wiatosaw Richter,
Krystian Zimerman, Kevin Kenner, Wanda Wikomirska, Kaja Danczowska, Garrick
Ohlsson, Nelson Goerner, Jan Krenz oraz Konstanty Andrzej Kulka.
Fenomenem ostatnich lat w Biaymstoku jest dziaalno grupy tanecznej Fair Play Crew,
ktra razem ze Stowarzyszeniem Kultury Ulicznej Engram, zorganizowaa ju trzy edycje
konkursu Over the Top. Modzi biaostoczanie szturmem wdarli si do cisej czowki
polskiego breakdance i funky. Zachwycaj swoimi umiejtnociami, pasj twrcz oraz
pomysowoci w tworzeniu ukadw choreograficznych w rytm muzyki hip-hopowej.
Formua Over the Top ma wiele wsplnego z walk boksersk, dwaj tancerze rywalizuj ze
sob (jeden po drugim), demonstrujc akrobatyczne figury, niemal wbrew prawom grawitacji.
Oprcz umiejtnoci liczy si te wytrzymao psychiczna i fizyczna, bowiem zwycia ten,
ktrego taneczna riposta okae si w oczach rywala lepsza. W 2007 roku impreza odbywaa
si na deskach Teatru Dramatycznego, co stao si symbolicznym podniesieniem kunsztu
uprawianego przez bibojw do rangi prawdziwej sztuki. Wzili w niej udzia Polacy,
Rosjanie, Finowie oraz Amerykanie, w tym Alien Ness legenda hip-hopu i breakdance.
Impreza ma szanse sta si wizytwk biaostockiej modej kultury na zewntrz.
Si biaostockiej imprezy jest jej niszowo i bardzo wyrazisty charakter. Przy ewentualnej
prbie rozszerzenia jej formuy o inne gatunki taca wspczesnego, Over the Top
musiaaby si zmierzy z najpowaniejsz imprez tego typu w Polsce, czyli z bytomsk
Midzynarodow Konferencj Taca Wspczesnego i Festiwalem Sztuki Tanecznej.

Biaostoccy biboje doskonale czuj si na scenie teatralnej, czego najlepszym dowodem jest
przygotowany przez nich spektakl taneczny Morosophus. To wsplne przedsiwzicie
grafficiarzy, deskorolkarzy, didejw oraz tancerzy breakdance zachwyca publiczno i
zdobywa nagrody prestiowych przegldw, w tym m.in. Midzynarodowego Festiwalu
Kultury Ulicznej Bruk Summer Street Festival 2006. Czonkowie grupy Fair Play Crew
znaleli si rwnie w gronie finalistw telewizyjnego show stacji TVN You Can Dance.
Najciekawsze wydarzenia lokalnej kultury niezalenej odbywaj si w ostatnim kwartale
roku. Oprcz wspomnianego ju wita taca breakdance s to inicjatywy Biaostockiego
Orodka Kultury: Filmowe Podlasie Atakuje!, Podlaski Festiwal Krtkich Filmw
Niezalenych UBROFFKA i Festiwal Polskiej Kultury Niezalenej UNDERGROUND.pl.
W pobliu Paacu Branickich mieci si Galeria Arsena, jedna z najprniejszych w kraju
instytucji promujcych szeroko rozumian sztuk wspczesn (ponad 20 wystaw rocznie). S
tam dziea polskich i zagranicznych artystw rzebiarzy, malarzy, fotografikw oraz
performerw. Galeria moe si poszczyci cenn kolekcj sztuki lat 90. XX wieku, w tym m.
in. twrczoci Leona Tarasewicza, Katarzyny Kozyry, Doroty Nieznalskiej i Jzefa
Robakowskiego. Druga kolekcja, funkcjonujca pod nazw Trzy nurty. Realizm - Metafora -
Geometria", dotyczy sztuki powstaej w latach 1965-1985. Arsena popularyzuje sztuk
najnowsz nie tylko poprzez wystawiennictwo, ale take organizujc wykady, sesje
naukowe, spotkania autorskie oraz zajcia warsztatowe dla dzieci i modziey.
Biaostockie muzealnictwo reprezentuj dwie instytucje: Muzeum Wojska oraz Muzeum
Podlaskie z siedzib w Ratuszu, w strukturach ktrego dziaaj take Muzeum Historyczne,
Muzeum Rzeby Alfonsa Karnego oraz Biaostockie Muzeum Wsi. Mona w nich podziwia
m.in. lady kultury materialnej miasta i regionu, pamitki po tatarskich osadnikach na
Podlasiu, makiet XVIII-wiecznego Biaegostoku (Muzeum Historyczne); obrazy Marcello
Bacciarellego, Olgi Boznaskiej, Jacka Malczewskiego, Stanisawa Wyspiaskiego oraz
Stanisawa Ignacego Witkiewicza (Ratusz); militaria od redniowiecza do czasw
wspczesnych, w tym miecz z IX/X w oraz maszyna deszyfrujca Enigma (Muzeum
Wojska).
Wybrane imprezy kalendarza miasta:

stycze

Jazz na BOK-u, Cykliczne koncerty jazzowe w klubie Fama
Biaostocki Orodek Kultury

Liga Kabaretw Biaostockiej Pustyni Kabaretowej

luty:

Festiwal Kalejdoskop
Fundacja Kino Taca, Danceoffnia, Teatr Dramatyczny im. A. Wgierki

marzec

Dni Kultury Kresowej
Towarzystwo Przyjaci Grodna i Wilna

Jarmark Kaziuki Wileskie
Towarzystwo Przyjaci Grodna i Wilna

marzec/kwiecie

Jarmark wielkanocny
Muzeum Podlaskie

kwiecie

Midzynarodowy Turniej Taca Zote pantofelki
Biaostocki Orodek Taca

Festiwal Piosenki eglarskiej Kopy
Akademicki Yacht Club

Dni Hiszpaskie w Biaymstoku
Fundacja Gran Via

maj

Hip Hop Groove Festival
Studio Dziaa Kreatywnych, Danceoffnia

Midzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej
Fundacja Muzyka Cerkiewna

Dni Sztuki Wspczesnej
Biaostocki Orodek Kultury + Galeria Arsena

Juwenalia
Studenci biaostockich uczelni

Midzynarodowe Zawody Balonowe
Tent Grupa

Midzynarodowy Festiwal Kuchni w Biaymstoku
Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna


czerwiec

Podlaskie Dni Kultury Muzumaskiej
Muzumaski Zwizek Religijny w RP

Festiwal Kultury ydowskiej Zachor - Kolor i Dwik
Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska-Izrael

Dni Miasta Biaegostoku + wrczenie nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta
Biaostocki Orodek Kultury + Biaostocki Teatr Lalek

Jarmark na Jana
Muzeum Podlaskie
Midzynarodowy Festiwal Szk Lalkarskich
Akademia Teatralna Wydzia Sztuki Lalkarskiej w Biaymstoku
wito Kultury Biaoruskiej
Biaoruskie Towarzystwo Spoeczno-Kulturalne
Biaysztuk Przegld Inicjatyw teatralnych
Stowarzyszenie Promocji Artystycznej Biaystok

Festiwal Muzyki Dawnej im. Julitty Sledziskiej
Galeria im. Sledziskch

lipiec

Podlaska Oktawa Kultur
Wojewdzki Orodek Animacji Kultury

Katedralne Koncerty Organowe
Stowarzyszenie Musica Sacra Biaystok + Rzymskokatolicka Parafia Wniebowzicia
NMP

Koncerty w Ogrodach Branickiego niedzielne koncerty

sierpie

Koncerty w Ogrodach Branickiego niedzielne koncerty

Katedralne Koncerty Organowe
Stowarzyszenie Musica Sacra Biaystok + Rzymskokatolicka Parafia Wniebowzicia
NMP

wrzesie

Festiwal Kultur Inny wymiar

Podlaski Festiwal Borowika
Stowarzyszenie Rynek Kociuszki

padziernik

Biaostockie Spotkania Folkowe

Dni Kultury Rosyjskiej
Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Owiatowe

Festiwal Biaoruskiej Poezji piewanej i Poezji Autorskiej Bardaskaja Vosie,
Jesie Bardw
Zwizek Modziey Biaoruskiej

Przegld Modych Dyrygentw im. Witolda Lutosawskiego (co cztery lata)
Opera i Filharmonia Podlaska

listopad

Over the Top
Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Wgierki w Biaymstoku

Festiwal Jesie z bluesem

Zaduszki Bluesowe Jesie z bluesem

Filmowe Podlasie Atakuje! pokazy niezalenego kina z Biaegostoku i regionu

Podlaski Festiwal Krtkich Filmw Niezalenych UBROFFKA

Festiwal Polskiej Kultury Niezalenej UNDERGROUND.pl

Festiwal Kultury Ukraiskiej Podlaska Jesie
Zwizek Ukraicw Podlasia


Midzynarodowy Konkurs Duetw Fortepianowych (co dwa lata)
Uniwersytet Muzyczny
Moniuszkowski Festiwal Podlasia
Biaostockie Towarzystwo piewacze im. S. Moniuszki

grudzie
IX Biaostockie Dni Zamenhofa
Biaostockie Towarzystwo Esperantystw

Konkurs Recytatorski dla Polakw z Zagranicy Kresy
Towarzystwo Kultury Teatralnej

Biaystok wielokulturowy
Jednym z wyrnikw Biaegostoku, na tle reszty kraju, jest jego wielokulturowa i
wielowyznaniowa tradycja, wci ywa, wci decydujca o jego wizerunku. Z racji swojego
pooenia na kresach Rzeczpospolitej, w miejscu przenikania si wpyww Wschodu i
Zachodu w stolicy Podlasia mieszkali obok siebie Polacy, Biaorusini, ydzi, Tatarzy,
Rosjanie, Ukraicy, Romowie i Niemcy. Jednak obecna struktura narodowociowa znacznie
odbiega chociaby od tej z lat 20. XX wieku, kiedy to niemal poow mieszkacw stanowili
ydzi (48,7 %), a Polacy tworzyli niewiele mniejsz grup (46,6%). Proporcje te zaczy si
zmienia i w 1931 roku biaostoczan deklarujcych przynaleno do spoecznoci
ydowskiej byo ju 43%, natomiast Polakw blisko 50% (warto wspomnie, e wedug wielu
rde historycznych, pod koniec XIX wieku wyznawcw mojeszowych byo nawet 75%).
W 1931 roku biaostoccy ydzi, ktrzy osiedlili si w Stanach Zjednoczonych, zaoyli w
Nowym Jorku The Bialystoker Center and Home for the Aged oraz rozpoczli wydawanie
czasopisma Bialystoker Stimme. Przed II Wojn wiatow biaostoccy ydzi mieli do
swojej dyspozycji przeszo 100 synagog, bonic i domw modlitwy. W 1941 roku wraz z
wkroczeniem do miasta wojsk niemieckich rozpoczy si masowe represje spoecznoci
ydowskiej, m.in. spacyfikowano dzielnic Chanajki, a 2 tys. ludzi spalono ywcem w
Gwnej Synagodze. W 1943 roku Niemcy, po stumieniu powstania w getcie biaostockim
(na jego czele stan Mordechaj Tenetbaum), wywieli wszystkich ocalaych (40 tys. osb) do
obozw zagady na Majdanku i w Treblince. Wojn przeyo ok. 1 tys. osb, ktre jednak w
wikszoci przypadkw ju do Biaegostoku nie wrciy (w 1949 roku emigranci ydowscy w
pobliu Tel-Avivu zaoyli kiriat o nazwie Biaystok, liczcy przeszo 300 domw, w Izraelu
powstao take stowarzyszenie ydw biaostockich). Unicestwieniu ulega kultura
materialna ydw biaostockich, do czasw wspczesnych ocalay jedynie kirkut (cmentarz
ydowski), bonica Beth Midrasz oraz austeria (karczma).
W XIX wieku spoeczno ydowska miaa znaczcy wpyw na rozwj i charakter miasta. W
1860 r. niemal poowa fabryk wkienniczych byo wasnoci rodzin ydowskich, jednak
wikszo biaostoczan wyznania mojeszowego ya w ndzy, prbuj si utrzyma z
drobnego handlu i rzemiosa, prac dorywczych. W tym okresie powstaa take pierwsza

organizacja syjonistyczna. Ludwik Zamenhof to najbardziej znany biaostoczanin
ydowskiego pochodzenia. Absolwentem biaostockiej szkoy hebrajskiej jest natomiast byy
premier rzdu Izraela Icchak Szamir.
ywym dowodem na wielobarwno historii miasta pozostaje dua liczba grup
wyznaniowych. Najliczniejsi s katolicy, skupieni w 36 parafiach, z arcybiskupem
metropolit biaostockim na czele. Co szsty biaostoczanin jest prawosawny i naley do
jednej z jedenastu parafii, a miasto jest siedzib arybiskupa diecezji biaostocko-gdaskiej
Polskiego Autokefalicznego Kocioa Prawosawnego. Funkcjonuj tu m.in. Bractwo
Modziey Prawosawnej, Bractwo Cerkiewne Trzech witych Hierarchw, Fundacja
Oikonomos, Radio Orthodoxia oraz Centrum Kultury Prawosawnej, czasopisma: Fos,
Przegld Prawosawny oraz Arche. Wiadomoci Bractwa. Jednak prawdziw wizytwk
kultury prawosawnej s imprezy muzyczne, a przede wszystkim Midzynarodowy Festiwal
Muzyki Cerkiewnej, Od 1999 roku na Uniwersytecie w Biaymstoku dziaa Katedra Teologii
Prawosawnej, organizujca m.in. konferencje naukowe oraz kursy doskonalce dla
nauczycieli religii prawosawnej. Inne wyznania to przede wszystkim: protestanckie (m.in.
dwa zbory zielonowitkowcw, cmentarz ewangelicki), muzumaskie oraz mojeszowe.
Biaystok jest najwaniejszym w Polsce orodkiem spoeczno-kulturalnym Biaorusinw,
ponad 7,5 tys. osb, co stanowi 2,5 % mieszkacw miasta. W miecie dziaa Konsulat
Generalny Republiki Biaorusi oraz przede wszystkim wiele organizacji zrzeszajcych
mniejszo biaorusk, takich jak Biaoruskie Zrzeszenie Studentw, Zwizek Modziey
Biaoruskiej, Biaoruskie Towarzystwo Spoeczno-Kulturalne, Biaoruskie Towarzystwo
Historyczne, Stowarzyszenie Dziennikarzy Biaoruskich, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Polska-Biaoru oraz Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci i Modziey Uczcych si Jzyka
Biaoruskiego AB-BA. Przedstawiciele mniejszoci biaoruskiej maj moiwos nauki
ojczystego jzyka praktycznie na kadym etapie edukacji. Z Biaegostoku nadaje
biaoruskojzyczne Radio Racja. Jego suchaczami s nie tylko mieszkacy Polski, bowiem
sygna dociera take za wschodni granic. Projekt jest wspfinansowany przez rzd polski.
W stolicy Podlasia wydawane s te biaoruskie czasopisma: tygodnik spoeczny Niwa, pismo
literacko-artystyczne Pravincyja, miesicznik spoeczno-kulturalny Czasopis oraz Biaoruskie
Zeszyty Historyczne. Silnym elementem integrujcym mniejszo biaorusk s cykliczne
imprezy kulturalne odbywajce si w Biaymstoku: wito Kultury Biaoruskiej oraz Festiwal
Piosenki Biaoruskiej.
Bardzo ciekaw i egzotyczn grup narodowociow, silnie zwizan z histori Podlasia, s
Tatarzy. Ich przodkowie osiedlali si od XIV do XVII wieku na ziemiach Wielkiego Ksistwa
oraz Korony. W granicach Polski przetrway dwie wsie tatarskie (Bohoniki oraz
Kruszyniany), wraz z meczetami i mizarami (cmentarzami muzumaskimi). Obecnie ok.
1 800 mieszkacw Biaegostoku przyznaje si do pochodzenia tatarskiego i wsptworzy
jedn z omiu gmin muzumaskich w Polsce. W miecie dziaaj dwa domy modlitwy,
podlaski odzia Zwizku Tatarw Rzeczypospolitej Polskiej, wydawany jest dwumiesicznik
ycie Tatarskie. Jednak najwikszym wyzwaniem dla caego rodowiska tatarskich
muzumanw jest dokoczenie budowy Centrum Kultury Islamu w Biaymstoku (prace
rozpoczto jeszcze w 1991 r.). Budynek o powierzchni 700 m
2
ma pomieci meczet,
bibliotek, szko koraniczn, sal konferencyjn i pokoje noclegowe. By moe

przedsiwzicie bdzie wspfinansowane przez Uni Europejsk. Zabiega o to m.in.
duchowy przewodnik polskich muzumanw mufti Tomasz Mikiewicz.
Rwnie dla Romw polskich Biaystok jest wanym orodkiem. To tu od niemal dwudziestu
lat ukazuje si pierwsze w kraju pismo powiecone yciu i kulturze spoecznoci romskiej.
Teksty publikowane s zarwno po polsku jak i po romsku.
T bogat mozaik narodowociow podlaskiej metropolii uzupeniaj jeszcze Rosjanie oraz
Ukraicy, ktrych w ostatnim spisie powszechnym doliczono si 417.

Kuchnia regionalna
Biaystok ley w sercu regionu o rnorodnych i niespotykanych w innych czciach Polski
tradycjach kulinarnych. Na prowadzon przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi licie
produktw tradycyjnych trafio do tej pory 35 podlaskich smakoykw. S one w wikszoci
typowe dla kuchni ludowej (wyrane wpywy litewskie, biaoruskie, ydowskie, tatarskie i
rosyjskie). Wanym skadnikiem wikszoci gotowych da i potraw jest ziemniak (kartacze,
kiszka i baka ziemniaczana, bliny po litewsku itp.), a najbardziej znanym produktem misnym
jest kindziuk, czyli sucha wdlina przygotowana z posiekanego wysokogatunkowego misa.
Wrd wyrobw piekarniczych prym wiedzie skacz stokowate ciasto z
charakterystycznymi skami. Skojarzenia z Podlaskiem wzbudza te wigilijna kutia.
Biaystok powinien si sta bram do kulinarnego bogactwa caego regionu, wizytwk tego,
co Podlasie ma do zaoferowania dla wielbicieli dobrego jedzenia. Mniejszoci narodowe,
zamieszkujce Biaystok, wanie poprzez kuchni mogyby podkrela swoj odmienno i
atrakcyjno. Z pewnoci sprzyja temu oglnowiatowa moda ma slow food. Krokiem we
waciwym kierunku jest organizowany od 2005 roku Podlaski Festiwal Borowika czy
Midzynarodowy Festiwal Kuchni w Biaymstoku.

Doktoro Esperanto
Pod takim pseudonimem (w tumaczeniu znaczy on tyle co doktor majcy nadziej) Ludwik
Zamenhof wyda w 1887 roku dzieo swojego ycia Jzyk midzynarodowy. Przedmowa i
podrcznik kompletny. By to wynik jego dugoletnich fascynacji lingwistycznych
poczonych z pasj znalezienia porozumienia pomidzy rnymi grupami etnicznymi i
jzykowymi. Od najmodszych lat styka si on i w domu (by synem nauczyciela jzykw
obcych) i na ulicy i na pobliskim rynku z jidysz, polskim, rosyjskim, niemieckim, z wieloma
gwarami i narzeczami. W jednym ze swoich listw napisa, i nie tylko w kontekcie
Biaegostoku rno jzykw jest jedn lub przynajmniej gwn przyczyn, ktra
rozdziela ludzk rodzin na wrogie czci. Wychowano mnie jako idealist, nauczono, e
wszyscy ludzie s brami. Ju jako dziesiciolatek stworzy dramat pod wiele mwicym
tytuem Wiea Babel, czyli tragedia biaostocka w piciu aktach. Marzenia i wysiki
Zamenhofa, by ludzie, niezalenie od rasy, wyznania i narodowoci, yli w zgodzie zostay
docenione w 1913 roku, kiedy to jego kandydatura zostaa zgoszona do Pokojowej Nagrody
Nobla. Niemal sto lat pniej o to samo wyrnienie ubiega si wiatowy Zwizek
Esperantystw.

Esperanto uchodzi za udan prb stworzenia jzyka midzynarodowego, ktrym obecnie, w
rnym stopniu, posuguje si od p do ptora milionw ludzi na caym wiecie. Istnieje
grupa kilku tysicy osb, dla ktrych esperanto jest jzykiem rodzimym. Dla niektrych
dzieci jest to pierwszy jzyk, ktrym si porozumiewaj ze swoimi rodzicami. Zdaniem wielu
specjalistw, w tym Noama Chomskyego, jednego z najwybitniejszych wspczesnych
lingwistw i intelektualistw, esperanto nie mona zaliczy do jzykw sztucznych, poniewa
powsta on z wykorzystania struktur istniejcych ju od tysicy lat w jzykach
indoeuropejskich. Dotyczy to zarwno sownictwa, gramatyki jak i fonetyki. W zamyle
Zamenhofa nowy wsplny jzyk mia by, dziki nieskomplikowanym zasadom pisowni i
gramatyki, atwy do nauczenia i uycia przez wszystkie narody. Zdaniem prof. Tadeusza
Kotarbiskiego esperanto jest "najgenialniejszym poczeniem logiki i prostoty".
W 2009 roku Biaystok bdzie goci ponad 3 tys. uczestnikw wiatowego Kongresu
Esperanto. Fakt ten ju okrzyknito jednym z najwikszych sukcesw miasta na przestrzeni
ostatnich lat. Omiodniowa impreza ma si sta rdem dochodw dla brany hotelowo-
gastronomicznej, jednak znacznie waniejszy bdzie jej efekt promocyjny. Ruch esperanto
wraca niejako do rde, do miejsca, ktre zainspirowao Zamenhofa do stworzenia czego,
co wspczenie mona by nazwa projektem globalnym.

Hotel Ritz
Neobarokowy hotel powsta w centrum Biaegostoku, w pobliu Paacu Branickich, z
inicjatywy francusko-rosyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Ritz, a jego otwarcie nastpio
w 1913 roku. Przez kolejne 31 lat by jedn z najbardziej podziwianych budowli w kraju. Na
czterech kondygnacjach (w tym jednej podziemnej) znajdowao si m.in. 50 pokoi o
podwyszonym standardzie, restauracja, kawiarnia, kino, bank, centrala telefoniczna, garae.
To w tym hotelu zainstalowano pierwsz wind w Biaymstoku. Ritz w swoich murach
goci prominentnych politykw i artystw dwudziestolecia midzywojennego: Jzefa
Pisudskiego, Edwarda Rydza-migego, Pol Negri czy Hank Ordonwn. Budynek
przetrwa II wojn wiatow w fatalnym stanie technicznym, dlatego nowe wadze w 1944
roku podjy decyzj o jego wyburzeniu. W dalszym cigu Biaystok pozostaje jedynym
polskim miastem, ktre moe si poszczyci nazw Ritz wpisan w swoj histori. Dopiero
teraz firma zarzdzajca t, nalec do klasy de luxe, mark planuje otwarcie hoteli w
Krakowie i Warszawie.

Wysze uczelnie i instytucje naukowo-badawcze, innowacje i transfer technologii
W Biaymstoku dziaaj orodki naukowe i akademickie, ktrych znaczenie i ranga
wykraczaj poza granice wojewdztwa. czna liczba studentw dochodzi do 50 tysicy, a
pracownikw naukowych przekroczya 2,5 tysica.
Wysze uczelnie:
Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza w Warszawie, Wydzia Sztuki
Lalkarskiej w Biaymstoku (powstaa w poowie lat 70. poprzedniego stulecia),

Archidiecezjalne Wysze Seminarium Duchowne,
Papieski Wydzia Teologii Sekcja w. Jana Chrzciciela Studium Teologii w
Biaymstoku,
Uniwersytet Medyczny (pierwsza, zaoona w 1950 roku, uczelnia biaostocka,
obecnie ma ok. 4 tys. studentw. Zarzdza dwoma szpitalami klinicznymi, ktre w
swoich specjalizacjach leczenie niepodnoci oraz badania alergii pokarmowych
uchodz za jedne z najlepszych w Polsce. To w biaostockiej Klinice Ginekologii
przeprowadzono pierwsz w kraju operacj zapodnienia in vitro),
Uniwersytet Muzyczny im. F. Chopina w Warszawie, Filia w Biaymstoku
(zaoona w 1974 roku),
Nauczycielskie Kolegium Rewalidacji, Resocjalizacji i Wychowania Fizycznego
w Biaymstoku,
Niepastwowa Wysza Szkoa Pedagogiczna w Biaymstoku,
Niepubliczne Nauczycielskie Kolegium Jzykw Obcych,
Nauczycielskie Kolegium Jzykw Obcych INTER-LINGUA,
Politechnika Biaostocka (najwiksza uczelnia techniczna w tej czci kraju o
ponad 40-letniej historii; w jej murach studiuje 15 tys. osb, ksztaccych si na
Wydziaach bd Instytutach Architektury, Inynierii Budowlanej, Inynierii
Ochrony rodowiska, Elektrycznym, Informatycznym, Mechanicznym oraz
Zarzdzania),
Uniwersytet w Biaymstoku (w latach 1968-1997 by fili Uniwersytetu
Warszawskiego, po tym okresie uzyska samodzielno, stajc si najwiksz
uczelni Podlasia, ponad 15 tys. studentw),
Wysza Szkoa Administracji Publicznej im. Stanisawa Staszica (zaoona w
1996 r., najlepsza polska uczelnia zawodowa w 2005 wg rankingu
Rzeczpospolitej i Perspektyw),
Wysza Szkoa Ekonomiczna,
Wysza Szkoa Finansw i Zarzdzania w Biaymstoku (zaoona w 1993 roku,
naleca do czowki uczelni prywatnych w kraju),
Wysza Szkoa Gospodarowania Nieruchomociami w Warszawie
Wydzia Podlaski w Biaymstoku,
Wysza Szkoa Kosmetologii i Ochrony Zdrowia w Biaymstoku,
Wysza Szkoa Menederska,
Wysza Szkoa Matematyki i Informatyki Uytkowej w Biaymstoku,
Wysza Szkoa Ubezpiecze,
Wysza Szkoa Wychowania Fizycznego i Turystyki.

Instytucje naukowo-badawcze:
Centrum Doskonaoci Zrwnowaonego Rozwoju i Zarzdzania rodowiskiem PB,
Oddzia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie,
Oddzia Instytutu Pamici Narodowej,

Oddzia Krajowego Centrum Hodowli Zwierzt w Warszawie,
Oddzia Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej,
Orodek Diagnostyczno-Badawczy Chorb Przenoszonych Drog Pciow,
Podlaskie Laboratorium Oceny Mleka,
Pracownia Bada ywnoci Genetycznie Modyfikowanej WSSE w Biaymstoku
(bada ywno take w wojewdztwach warmisko-mazurskim, pomorskim oraz
mazowieckim),
Regionalny Orodek Bada i Dokumentacji Zabytkw,
Zakad Dowiadczalny Instytutu Energetyki w Warszawie,
Stacja Dowiadczalna Instytutu Ochrony Rolin w Poznaniu,
Wschodni Orodek Transferu Technologii przy Uniwersytecie w Biaymstoku,
Centrum Innowacji i Transferu Technologii przy Politechnice Biaostockiej.
Szczegln rol odgrywaj dwie ostatnie z wymienionych instytucji, bdce centrami
wspierania innowacji i transferu technologii. Maj one charakter jednostek
midzywydziaowych wyszych uczelni. Ich celem jest podnoszenie konkurencyjnoci
polskiego przemysu, m.in. poprzez doradztwo gospodarcze i realizacj projektw dla maych
i rednich przedsibiorstw, gmin i instytucji samorzdowych, promocj przedsibiorstw
innowacyjnych, oraz pomoc w pozyskiwaniu funduszy pomocowych na projekty
wykorzystujce zaawansowane technologie.
Przy Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu w Biaymstoku dziaa Akademicki Inkubator
Przedsibiorczoci udzielajcy wsparcia modym i kreatywnym ludziom w rozpoczciu przez
nich dziaalnoci gospodarczej.
Najambitniejszym projektem realizowanym przez wadze miasta, majcym na celu rozwj
przedsibiorczoci (zwaszcza nowych technologii) we wsppracy z lokalnym rodowiskiem
naukowym, jest idea utworzenia Biaostockiego Parku Naukowo-Technologicznego. Cz
kosztw utworzenia Parku, szacowanych na 140 mln z, ma by pokryta z Programu
Operacyjnego Rozwj Polski Wschodniej. Okres realizacji przewidziano na lata 2009-2013.

Jaga, Jaga, Jaga, Jagiellonia!
Osobnego omwienia wymaga Sportowa Spka Akcyjna Jagiellonia Biaystok - klub
pikarski powstay w 1920 roku. Najwikszym sukcesem jest dwukrotne zajcie smego
miejsca w najwyszej lidze rozgrywek w Polsce. Swoj nazw klub bezporednio odwouje
si do wielokulturowej historii regionu pooonego na wschodnich kresach Rzeczpospolitej,
do okresu panowania dynastii Jagiellonw oraz dziejw Wielkiego Ksistwa Litewskiego.
Charakterystyczne s rwnie barwy klubowe zawodnicy, z racji to-czerwonych
poziomych pasw na swoich koszulkach, nazywani s pszczkami. Mao jest w polskim
futbolu klubw o tak wyrazistym jak Jagiellonia wizerunku, silnie kojarzonym z miejscem
pochodzenia. Pod wieloma wzgldami biaostocki klub przypomina poznaskiego Lecha.

Nieprzypadkowo na meczach popularnego Kolejorza odnotowywana jest rekordowa
frekwencja. Po prostu w Poznaniu i w caej Wielkopolsce nie ma innego klubu, ktry mgby
skutecznie konkurowa o kibicw i sponsorw. Lech jest wan czci, nie tylko
sportowego, wizerunku Poznania, to m.in. na nim opiera si przekaz o silnej i dynamicznej
marce miejskiej. Korzysta na tym klub, pozyskujcy coraz wiksze rodki od sponsorw na
swoje utrzymanie i rozwj. Podobn rol spenia na Podlasiu Jagiellonia. W przeszoci
Jag dopingowao nawet i 36 tys. kibicw (mecz z Widzewem w 1987 roku).
Klub pikarski, aby mg osign sukces marketingowy, powinien speni nastpujce trzy
kryteria: ywioowy doping kibicw identyfikujcych si z klubem (oczywicie bez
patologii), wysoki poziom sportowy zespou oraz nowoczesny stadion. Przy czym ten ostatni
element wydaje si kluczowy majc obiekt przystosowany do przyjcia tysicy kibicw,
atwiej o sponsorw, dziki ktrym mona wzmocni druyn. Dodatkowo, przykad nowego
stadionu kieleckiej Korony uczy, e ogldanie meczw w komfortowych warunkach ma
korzystny wpyw na zmian kultury kibicowania.
Nowoczesny stadion w Biaymstoku na 22,5 tys. miejsc ma zosta otwarty w 2011 roku, czyli
na rok przed rozgrywanymi w Polsce i na Ukrainie Mistrzostwami Europy w Pice Nonej.
Otrzyma trzeci kategori UEFA, czyli bdzie si nadawa do rozgrywania meczw
reprezentacyjnych oraz europejskich pucharw. Nowoczesna brya obiektu, zdaniem autorw
projektu, doskonale wkomponowuje si w zielone otoczenie. Przewidziano rwnie cz
komercyjn sklepy i restauracje. Koszt inwestycji: budowa stadionu pikarskiego przy ulicy
Sonecznej z zapleczem treningowym przy ulicy Elewatorskiej przekroczy 150 mln z.
Dziki EURO 2012 zainteresowanie futbolem w Polsce oraz, przede wszystkim, poziom
sportowy i budety najlepszych druyn bd si konsekwentnie podnosiy. Z duym
prawdopodobiestwem, mona przypuszcza, e za 56 lat kade z duych miast bdzie
chciao mie swojego reprezentanta w najwyszej klasie rozgrywek.
Nowoczesna infrastruktura sportowa i druyny walczce z najlepszymi w swoich
dyscyplinach za kilka lat stan si obowizkowym elementem wizerunku kadego z
markowych miast.

Sport i rekreacja
Na infrastruktur sportow Biaegostoku skadaj si hale sportowe, stadiony i boiska,
pywalnie, strzelnice sportowe, kluby tenisowe, sztuczne lodowisko, orodek sportw
wodnych oraz lotnisko Aeroklubu Biaostockiego. Baza sportowo-rekreacyjna miasta
systematycznie si powiksza, powstaj kompleksy sportowe, a istniejce s modernizowane.
W cigu najbliszych kilku lat na mapie miasta pojawi si prawie 30 nowych obiektw
sportowych.
W grodzie Branickich wytyczono dziewi cieek rowerowych, ktrych czna dugo nie
przekracza 20 km. Jednak pochodzcy jeszcze z poprzedniej dekady tzw. AZ Plan przewiduje
w miar moliwoci rwnomierne pokrycie miasta sieci nowych tras. Obecnie waciwie
kada z realizowanych bd planowanych inwestycji drogowych zakada wytyczenie

oddzielnego pasa dla rowerzystw. Warto wspomnie, e jeden z powaniejszych
wewntrznych konfliktw ostatnich lat w Biaymstoku dotyczy wanie cieek rowerowych.
Biaostoczanie uczestniczcy w Masie Krytycznej obarczali wadze samorzdowe win za
fatalny stan techniczny cieek ju istniejcych oraz zaniechanie rozbudowy nowych.
W Biaymstoku swj pocztek bior take cztery szlaki turystyczne:
Szlak im Zygmunta Glogera 48 km, lene i polne drogi, historyczne miejscowoci z
zabytkami, w tym Tykocin,
Szlak Nadnarwiaski 35 km, czy stolic Podlasia z Narwiaskim Parkiem
Narodowym,
Szlak pamici Narodowej 47 km, przede wszystkim cmentarze, miejsca martyrologii
w pobliu Biaegostoku,
Szlak Prawosawnych wity 164 km, zabytki kultury prawosawnej pnocnego
Podlasia.

Gospodarka miasta
Wedug danych z 2003 roku najwikszy udzia w produkcji sprzedanej (ok. 80%) maj cztery
brane: artykuy spoywcze i napoje, wytwarzanie i zaopatrzenie w gaz, energi i wod,
produkcja maszyn i urzdze oraz wkiennictwo (Biaystok kiedy nazywany Manchesterem
Pnocy, dzi bywa okrelany zagbiem bielinianym). Kolejne miejsca zajmuj przemys
drzewny oraz produkcja materiaw budowlanych.
Na list najwikszych polskich firm ("Pisetka Polityki 2005") trafio pi przedsibiorstw z
Biaegostoku:
GK CEDC, ktrej czci jest m.in. Polmos Biaystok SA, bdcy najwikszym
zakadem spirytusowym w kraju - 58. miejsce,
Grupa BOS SA (m.in. BOS SA, DLS SA, SYGEL-JOOL SA) 59. miejsce,
Zakad Energetyczny Biaystok SA 199. miejsce,
Philips DAP Industries Poland sp. z o.o. (najwikszy biaostocki eksporter) 214.
miejsce,
GK PMB SA 468. miejsce.

Inne due firmy to:
Biaostockie Zakady Graficzne,
PSS "Spoem" (najwikszy pracodawca w miecie),
PMB S.A.,
SOT Przemysu Mleczarskiego,
MTC,

Przedsibiorstwo Handlu Tekstyliami,
Havo,
Cefarm,
Zakady Przemysu Sklejek Biaform S.A.,
SaMasz Sp z o.o. produkcja maszyn rolniczych,
Fabryka Przyrzdw i Uchwytw Bison-Bial S.A.,
Browar Dojlidy Sp. z o.o.,
Miejskie Przedsibiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.,
Wodocigi Biaostockie Sp. z o.o.,
Elektrociepownia Biaystok S.A..

W miecie tej wielkoci i znaczeniu dla regionu nie moe oczywicie zabrakn instytucji
oferujcych usugi finansowe i ubezpieczeniowe. Waciwie wszystkie liczce si na rynku
polskim banki i firmy ubezpieczeniowe maj swoje oddziay w stolicy Podlasia. Powstaj
centra (galerie) handlowe, w ktre inwestuj zarwno marki midzynarodowe (Auchan,
Leroy Merlin, TESCO, Carrefour), jak i polscy przedsibiorcy. Zreszt ponad jedna czwarta
biaostoczan pracuje w handlu. Ma to swoje uzasadnienie tradycje kupieckie oraz pooenie
przygraniczne.
W miecie dziaa ponad 29 tys. firm. Struktura podmiotw gospodarki narodowej
zarejestrowanych w rejestrze REGON wedug PKD (stan z dnia 31 grudnia 2006) przedstawia
si nastpujco:
handel i naprawy 31,7%,
obsuga nieruchomoci i firm 16,6%,
budownictwo 9,3%,
transport, gospodarka magazynowa i czno 9,1%,
dziaalno usugowa komunalna, spoeczna i indywidualna, pozostaa 8,2%,
ochrona zdrowia i pomoc spoeczna 7,8%,
przetwrstwo przemysowe 7,4%,
porednictwo finansowe 4,7%,
edukacja 2,3%,
hotele i restauracje 1,9%,
pozostae - 1%.

Biaystok jest siedzib dziesiciu instytucji samorzdu gospodarczego: Izba Przemysowo-
Handlowa, Podlaski Klub Biznesu, Wschodnie Towarzystwo Gospodarcze, Zrzeszenie
Kupcw, Producentw i Usugodawcw, Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego,
Regionalny Zwizek Pracodawcw "Nasz Produkt - Nasz Handel", Business Center Club,
Izba Rzemielnicza, Podlaski Zwizek Pracodawcw, Biaostocka Spdzielnia Kupcw
"Kawaleryjska". Przedstawiciele tych organizacji wraz z reprezentantami wyszych uczelni
zasiadaj w Radzie Przedsibiorczoci przy Prezydencie Miasta Biaegostoku. Zapewnia to

obydwu rodowiskom bezporedni wpyw na ksztatowanie polityki gospodarczej miasta oraz
tworzenie lokalnych programw rozwoju gospodarczego. Rada istnieje od 2003 roku.
Dla przedsibiorcw zainteresowanych inwestycjami w Biaymstoku wadze miasta
przygotoway dziesi lokalizacji. S to tereny rnej wielkoci (od 0,35 ha) i rnego
przeznaczenia (przemys, logistyka, usugi bd zabudowa miejska). cznie tereny te
zajmuj ponad 73 ha.
W 2008 roku w stolicy Podlasia utworzono Podstref Suwalskiej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej, przeznaczon dla przedsibiorstw chccych wdraa innowacyjne rozwizania
techniczne i technologiczne. To pomys wadz samorzdowych na rozwj gospodarki
czerpicej z najnowszych osigni nauki i techniki. Firmy oraz instytucje mog liczy tam
na ulgi podatkowe, jednak musz one pozostawa w zgodzie z unijnymi zasadami udzielania
pomocy publicznej.

Plany inwestycyjne miasta
Dziki dostpowi do szerokiego strumienia funduszy unijnych Biaystok w cigu najbliszych
kilku lat bdzie mg rozbudowa swoj infrastruktur drogow, poprawi jako transportu
publicznego, stworzy zintegrowany system gospodarki odpadami komunalnymi, wybudowa
Park Naukowo-Technologiczny.. Nadzieje na uporzdkowanie adu przestrzennego
Biaegostoku wi si z projektem Ratusz Miejski, dotyczcym wybudowania nowej
siedziby Urzdu Miejskiego w rejonie ulic Piknej, Mazowieckiej, Mynowej, Kijowskiego.
Dziki temu ssiadujcy z planowan inwestycj Rynek Sienny mgby si sta
reprezentacyjnym placem miejskim, na ktrym odbywayby si imprezy kulturalne, koncerty,
kiermasze, jarmarki, kwitoby ycie towarzyskie mieszkacw itp. Ciekawie prezentuj si
take plany dotyczce rozbudowy infrastruktury kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej:
modernizacja stadionu pikarskiego, parkw miejskich i orodka sportw wodnych,
rewaloryzacja ogrodw paacowych oraz budowa kampusu uniwersyteckiego.
Jednak przedsiwziciem, o ktrym chyba najwicej si mwi i pisze poza Biaymstokiem,
jest Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki w Biaymstoku. Projekt,
autorstwa prof. Marka Budzyskiego z Politechniki Warszawskiej, wyrnia si niemal
cakowitym zespoleniem kultury z natur (praktycznie caa konstrukcja zostanie pokryta
zieleni), a sprzyja temu ssiedztwo Parku Centralnego. Wybudowana sala operowo-
sceniczna bdzie najwiksza we wschodniej Polsce (na ponad 1000 miejsc). Z pewnoci
wraz z otwarciem Centrum wronie znaczenie Biaegostoku na kulturalnej mapie kraju.
Moliwe stanie si te zorganizowanie koncertw i konferencji, na jakie do tej pory miasto
nie moe sobie pozwoli.

Wsppraca krajowa i zagraniczna miasta
Biaystok wsppracowa dotychczas z omioma miastami partnerskimi, w tym z jednym
spoza Europy: Eindhoven, Kaliningrad, Kowno, Jegawa, Grodno, Milwaukee, Dijon, Pskw.
Szczeglny zwizek czy Biaystok z Grodnem, ktrego jedn czwart populacji stanowi

Polonia. Obecnie trwaj prace, ktrych celem bdzie podpisanie umw z rumuskim miastem
Oradea oraz irlandzkim Cork.
Podlaska stolica naley do kilku prestiowych organizacji:
Unia Metropolii Polskich w jej skad wchodzi dwanacie obszarw
metropolitalnych,
Eurocities,
Euroregion Niemen.

Media lokalne
W Biaymstoku mieci si jeden z szesnastu regionalnych oddziaw telewizji publicznej oraz
kilka stacji prywatnych. Mieszkacy miasta mog rwnie odbiera programy kilkunastu
stacji radiowych, w tym m.in. Polskie Radio Biaystok, Radio Eska Biaystok, Radio VOX
FM Biaystok, Radio ORTHODOXIA oraz Radio Akadera. Codzienn pras reprezentuj trzy
tytuy: lokalne wydanie Gazety Wyborczej, Kurier Poranny oraz Gazeta Wspczesna (dwa
ostatnie tytuy nale do wydawnictwa Media Regionalne). Najwikszym dziennikiem
pnocno-wschodniej Polski jest Gazeta Wspczesna.

Strategia rozwoju Biaegostoku a strategia promocji miasta
Strategia rozwoju Biaegostoku okrela najwaniejsze kierunki rozwoju we wszystkich
aspektach funkcjonowania miasta. Formuuje priorytety strategiczne, do ktrych nale:
Wzmocnienie konkurencyjnoci miasta i wyrwnywanie w nim poziomu rozwoju spoeczno-
gospodarczego. Strategia rozwoju definiuje rwnie wizj i misj oraz okrela pi celw
strategicznych sformuowanych w nastpujcym brzmieniu:
Poprawa jakoci ycia mieszkacw i rodowiska naturalnego.*
Ponadregionalny orodek gospodarczy, miejsce zintegrowanego rozwoju
przedsibiorczoci.
Orodek szkolnictwa i nauki XXI wieku.
Centrum kulturalne i turystyczne.
Europejskie centrum wsppracy i wymiany midzy Wschodem i Zachodem.
Strategia promocji miasta musi by zgodna z wytycznymi zawartymi w strategii rozwoju,
ktra w duym stopniu stanowi te baz informacji dotyczcych miasta. Opisane w strategii
rozwoju dziaania maj charakter oglny i zasadniczo dotycz wszystkich waciwie
moliwoci dostpnych w miecie. Zadaniem strategii promocji (komunikacji) w tym
kontekcie jest okrelenie, w jaki sposb, za pomoc jakich argumentw przekaza te
informacje odbiorcom. W ramach strategii komunikacji przeprowadzana jest analiza
odbiorcw komunikatu (mieszkacy, inwestorzy, turyci) pod ktem ich potrzeb (czciowo
zawarta take w strategii rozwoju), pozycjonowanie marki (jaki obraz miasta chcemy
ksztatowa?) oraz tzw. big idea czyli strategia kreatywna. Ostatnim etapem jest okrelenie
zestawu koniecznych dziaa dla osignicia zamierzonego efektu.

Podsumowujc, przed obydwoma dokumentami stawiane s odmienne zadania. Strategia
rozwoju ma na celu okrelenie, w jakim kierunku i w jaki sposb powinno si rozwija
miasto, strategia komunikacji okrela na tej bazie co, komu i jak powiedzie.

Zaoenia Programu rozwoju markowego produktu turystycznego dla miasta
Biaystok
Opis koncepcji marki turystycznej:
Marka powinna oddawa wielobarwn mozaik kultur, egzotyk miasta, ale take barokow
dbao o szczeg oraz jego smakowity, lekko egzotyczny charakter
Wiodce produkty turystyczne to:
Biaystok Kupiecki,
Biaystok Artystyczny,
Wersal Podlasia,
Biaystok Egzotyczny,
Biaystok Jzykowy,
Biaystok Naukowy.

2. RANKING ATRAKCYJNOCI WYBRANYCH MIAST
POLSKICH

Cel
Okrelenie pozycji miasta na podstawie danych wtrnych. W rankingu atrakcyjnoci
porwnano ze sob pi nastpujcych miast: Biaystok, Elblg, Lublin, Pock oraz Olsztyn.

Metodologia
Analiza zostaa przeprowadzona w oparciu o oglnie dostpne dane zawarte w Banku Danych
Regionalnych (BDR). Do analizy zostay wykorzystane dane z lat 1997-2005 (w niektrych
przypadkach ze wzgldu na dostpno danych przedziay te zostay ograniczone).
Wykorzystano take dane z Narodowego Spisu Powszechnego (NSP) 2002, oraz dane
uzyskane z innych publicznych rde (reporty opublikowane na stronach WWW).
Ocen skonstruowano na podstawie czterech czynnikw:
ekonomia i gospodarka,
aktywno mieszkacw (obywatelsko-spoeczna i gospodarcza),
sia przycigania miasta (atrakcyjno do zamieszkania, studiowania, itp.),
sia kulturalna, naukowa i badawcza (dostpno dbr kultury, liczba placwek
naukowych, szkoleniowych oraz badawczych).

Wszystkie wspczynniki odnosz si do liczby ludnoci w poszczeglnych miastach (co
umoliwia porwnanie miast o rnej liczebnoci). Wspczynniki zostay przewaone tak,
by uzyska wyniki z przedziau 0-1 dla kadej cechy.
W analizie wystpuj dwa rodzaje wspczynnikw:
oparty o wartoci rednie (rednia arytmetyczna wartoci cechy w
caym analizowanym okresie podzielona przez liczb ludnoci, a
nastpnie przeksztacona do przedziau 0-1)
oparty o trend liniowy (wspczynnik trendu liniowego w
analizowanym okresie podzielony przez liczb ludnoci, a nastpnie
przeksztacony do przedziau 0-1).
Informacja, e wspczynnik jest odwrcony oznacza, e warto 1 przypisana zostaa
najmniejszej wartoci w danych (np. bezrobocie).


Czynnik ekonomiczny zosta opracowany na podstawie danych dotyczcych: przyrostu
naturalnego, liczby osb w wieku produkcyjnym, migracji, liczby pracujcych, liczby
mieszka, liczby zarejestrowanych firm (ze szczeglnym uwzgldnieniem handlu,
budownictwa oraz produkcji), dochodw gmin od osb fizycznych i prawnych oraz
wydatkw gmin ogem i wydatkw inwestycyjnych.

Czynnik aktywnoci zosta opracowany na podstawie danych dotyczcych: liczby
pracujcych, liczby bezrobotnych, liczby absolwentw rnych typw szk rednich, liczby
studentw, jednostek sektora prywatnego, dochodu gmin z podatku dochodowego od osb

fizycznych, liczby osb z wyksztaceniem wyszym, liczby aktywnych ekonomicznie,
frekwencji wyborczej, liczby NGOsw.

Czynnik grawitacyjny zosta opracowany na podstawie danych dotyczcych: liczby studentw
i liczby uczelni wyszych, migracji, liczby muzew, teatrw, liczby zwiedzajcych muzea,
infrastruktury turystycznej, liczby turystw (w tym liczby turystw zagranicznych).


Czynnik kulturalny zosta opracowany na podstawie danych dotyczcych: liczby teatrw,
bibliotek, muzew, czytelnictwa, liczby kin i miejsc na widowniach, liczby widzw w kinach,
liczby osb zwiedzajcych muzea, liczby jednostek edukacyjnych, liczby studentw i liczby
uczelni.

Wnioski z analiz:
Biaystok na tle analizowanych miast prezentuje si dobrze, zajmujc drug lub trzeci
pozycj w rankingach. Wyniki Biaegostoku s gorsze ni Olsztyna, ktry jest jednym
z szybciej rozwijajcych si miast Polski.
W analizie Biaystok uzyska wyniki porwnywalne z Lublinem, jednake znacznie
dynamiczniej rosn poszczeglne wskaniki ni w Lublinie.
Biaystok plasuje si jako drugi po Olsztynie pod wzgldem wzrostu liczby
mieszkacw. W Lublinie z roku na rok maleje liczba mieszkacw. W Biaymstoku
po wstpieniu do Unii Europejskiej zmalaa liczba mieszkacw (z 292 150 osb w
roku 2004 do 291 823 w roku 2005), ale trend malejcy nie by silny. Pod koniec 2007
roku miasto liczyo 294 143 mieszkacw. Ostatni rok przynis wzrost liczby
mieszkacw do 294 514 osb.
Najwikszy z wszystkich miast przyrost liczby osb w wieku produkcyjnym.
Stosunkowo saby przyrost liczby osb w wieku poprodukcyjnym.
Spory napyw ludnoci (wikszy tylko w Olsztynie) agodzi nieco migracje
zewntrzne.
Najwikszy przyrost osb pracujcych (ale wci niska liczba osb pracujcych).
Najwiksza liczba oddanych mieszka wzgldem liczby mieszkacw, cho Olsztyn
ma lepszy trend wzrostowy.
Biaystok charakteryzuje najwyszy odsetek firm handlowych na jednego mieszkaca,
co wiadczy o aktywnoci zarobkowej mieszkacw.
Due nasycenie firmami porednictwa finansowego (w zwizku z tym firm tego typu
przybywa wolniej ni w innych miastach). Przybywa instytucji ochrony zdrowia i
opieki socjalnej (najwyszy poziom ma Olsztyn) oraz przychodni, ktrych jest
najwicej na 1000 mieszkacw spord analizowanych miast.
rednia liczba zarejestrowanych firm, aczkolwiek sporo (w porwnaniu do innych
miast) przedsibiorstw budowniczych. Bolczk Biaegostoku jest maa liczba firm
produkcyjnych i niewielki ich przyrost.
Biaystok osiga najnisze dochody z podatku dochodowego z wszystkich
analizowanych miast, ale ma najwyszy trend wzrostowy tych dochodw ogem
(nieco sabiej rosn dochody z podatku dochodowego od osb prawnych).

Biaystok charakteryzuj rednie wydatki inwestycyjne (Pock najwyej). Biaystok
ma najniszy (w przeliczeniu na liczb mieszkacw) wzrost wydatkw
inwestycyjnych (tutaj liderem jest take Pock).
W Biaymstoku malejca liczba osb bezrobotnych tylko w Olsztynie spadek ten
jest dynamiczniejszy.
Biaystok cechuje rednia liczba absolwentw licew (najlepszy jest Olsztyn), ale
Biaystok na najszybszy trend wzrostowy.
W Biaymstoku studiuje rednia liczba studentw (w Lublinie i w Olsztynie odsetek
studentw wzgldem liczby mieszkacw jest wyszy).
Stosunkowo mao jest jednostek sektora prywatnego (Lublin ma najlepsze wyniki), a
przyrost firm jest na sabszym poziomie ni w Olsztynie.
Biaystok charakteryzuje najwysza rednia powierzchnia mieszka.
Aktywno obywatelska nie jest siln strona miasta w miecie frekwencja wyborcza
jest na poziomie redniej dla analizowanych miast, podobnie jest z liczb
zarejestrowanych stowarzysze i fundacji (w Lublinie oraz Olsztynie jest wicej
NGOsw na jednego mieszkaca).
rednia liczba studentw (tyle samo w Olsztynie, ale Olsztyn ma mniej
mieszkacw).
Najwyszy odsetek liczby uczelni na 1000 mieszkacw.
rednia liczba muzew i zwizana z tym maa liczba zwiedzajcych lokuje Biaystok
daleko za Lublinem czy Olsztynem.
rednia liczba noclegw. Najwysza liczba zarejestrowanych noclegw osb z
zagranicy (w odniesieniu do liczby mieszkacw - na poziomie Olsztyna).
Biaystok charakteryzuje wysoka liczba teatrw i instytucji kulturalnych (lepsze
wskaniki ma tylko Lublin).
W Biaymstoku jest najnisza liczba bibliotek na 1000 mieszkacw oraz najnisze
czytelnictwo w bibliotekach.
Ciekawie wyglda sytuacja zwizana z kinami Biaystok cechuje najnisza liczba
kin, niewielka liczba miejsc na widowni, ale liczba widzw jest na poziomie rednim
dla analizowanych miast.


3. ANALIZA SWOT

Analiza SWOT jest podstawowym elementem opisu miejsca, ktrego dotyczy strategia. Jest
to analiza silnych (strenghts) i sabych (weaknesses) stron danego przedsiwzicia,
moliwoci (opportunities) i zagroe (threats), jakie ono stwarza. Analiza SWOT moe
dotyczy zarwno przedsibiorstwa, danej jednostki organizacyjnej, asortymentu produktw,
towaru lub - jak w tym przypadku konkretnego miasta. Analiza pozwala zatem okreli
strategiczne czynniki, ktre mog mie wpyw na strategi komunikacji Biaegostoku.
Analiza SWOT przygotowana zostaa na podstawie lektury nastpujcych dokumentw:
Program rozwoju markowego produktu turystycznego dla miasta Biaystok jako
modelowego rozwizania dla budowy marki miasta, cz I - Analityczna,
Strategia rozwoju Biaegostoku.
Synteza analiz zawartych w tych opracowaniach uzupeniona zostaa o wynik pracy zespou
ekspertw, poparty badaniami oraz konsultacjami spoecznymi.
Ponisza tabela zawiera opis sytuacji miasta poprzez czynniki istotnie wpywajce na jego
komunikacj marketingow. Wane jest, aby nie traktowa jej jako caociowego opisu
miasta, ale raczej jako opis sytuacji komunikacyjnej.

Mocne strony

Pooenie na przeciciu dwch szlakw
komunikacyjnych (drogowych i
kolejowych) Pnoc-Poudnie oraz
Wschd-Zachd
Pooenie przygraniczne (Rosja, Litwa,
Biaoru blisko Grodna)
Zielone i czyste miasto
Stolica Zielonych Puc Polski (organizacji
promujcej rozwj zrwnowaony)
Bliskie pooenie trzech parkw
narodowych i dwch krajobrazowych
Dosy dobre poczenie kolejowe z
Warszaw
Wielokulturowo i wielowyznaniowo
miasta, mniejszoci etniczne i religijne
Bogate tradycje kulinarne regionu
Miejsce narodzin Ludwika Zamenhofa,
tradycje jzyka esperanto, dla ktrego
Sabe strony

Brak lotniska pasaerskiego
Sabo rozwinita sie cieek
rowerowych, Masa Krytyczna, konflikt z
wadzami miejskimi
Kopoty z tosamoci mieszkacw
Saba aktywno obywatelska
mieszkacw (frekwencja w wyborach,
liczba organizacji pozarzdowych)
Stereotypy na temat peryferyjnego
pooenia i charakteru miasta, kompleksy
mieszkacw
Maa baza hotelowa
Niewielka liczba restauracji oferujcych
kuchni regionaln
Brak uksztatowanego centrum miasta
Przypadkowa zabudowa centrum miasta z
silnym pitnem architektury
socrealistycznej

inspiracj by wielojzyczny Biaystok
Gwara biaostocka
Najwaniejszy w kraju orodek sztuki
lalkarskiej (szkoa wysza, teatr, festiwal)
Galeria Arsena o opinii jednego z
najlepszych orodkw sztuki
wspczesnej
rodowisko tancerzy hip-hopowych,
imprezy Over the Top i Hip Hop
Groove Festival
Paac Branickich wraz z ogrodami, silny
zwizek historii miasta z rodem
Branickich
Bojary unikatowy rezerwat miejskiej
architektury drewnianej
Odrestaurowany zabytkowy Dworzec
Kolejowy rzadko w porwnaniu z
innymi miastami
Sprawny system komunikacji publicznej
Wysokie kwalifikacje mieszkacw
Tereny przygotowane pod inwestycje
Tradycje wkiennicze, obecnie tzw.
zagbie bieliniane (Podlaski Klaster
Bielizny)
Dua liczba firm handlowych jak na tej
wielkoci miasto
Tradycje kupieckie przedwojennego
Biaegostoku (m.in. targi, hotel Ritz)
Rozwinity system usug bankowo-
ubezpieczeniowych
Rozpoznawalne marki komercyjne
(Browar Dojlidy, piwo ubr, wdka
ubrwka, produkt PMB: Kindziuk)
Najwiksze zawody balonowe w Polsce
Silny orodek akademicki, dua liczba
studentw
Ceniony Uniwersytet Medyczny, czoowy
w kraju orodek leczenia niepodnoci
Najbezpieczniejsze z miast polskich tej
wielkoci (opinia jego mieszkacw,
Maa liczba miejsc parkingowych w
centrum miasta
Utrudniony dostp do obiektw bdcych
atrakcjami turystycznymi (np. Paac
Branickich)
Saby rozwj gospodarczy, dotyczy to
zwaszcza zaawansowanych technologii
Stosunkowo maa liczba zakadw
produkcyjnych
Brak nowoczesnego centrum kongresowo-
targowego
Brak centrum kongresowego
Saba koordynacja dziaa promocyjnych
miasta i wojewdztwa
Brak imprez kulturalnych i sportowych o
oglnopolskiej renomie
Sabo rozwinita infrastruktura sportowa
Niewystarczajce wyeksponowanie
wieloetnicznego charakteru miasta
(oprcz obiektw sakralnych)
Dezintegracja rodowisk twrczych
Niskie czytelnictwo, maa liczba bibliotek
Maa liczba zwiedzajcych biaostockie
muzea
Saba znajomo jzykw obcych wrd
mieszkacw miasta
Brak logo oraz hasa promujcego miasto
Brak spjnego systemu identyfikacji
wizualnej (witacze, informacja miejska,
miejskie publikacje itp.)

oficjalne statystyki)
Orodek telewizji publicznej, media
lokalne
Akcje mediw lokalnych dotyczce
historii oraz wizji rozwoju Biaegostoku
(np. akcja Gazety Wyborczej Przystanek
Miasto, stare pocztwki Kuriera
Porannego)

Szanse
Projekty realizowane w ramach
Biaostockiego Obszaru Metropolitalnego
Regionalny Program Operacyjny
Wojewdztwa Podlaskiego 2007-2013
Budowa Opery i Filharmonii Podlaskiej -
Europejskiego Centrum Sztuki w
Biaymstoku
Jagiellonia Biaystok sportow wizytwk
miasta i caego Podlasia, budowa
nowoczesnego stadionu
Sektor MICE (konferencje, szkolenia)
Biaystok pomostem pomidzy
Wschodem i Zachodem
Biaystok Podlasie w piguce
Budowa lotniska regionalnego
obsugujcego ruch pasaerski
wiatowy Kongres Esperanto w 2009
Powstanie Muzeum Mody i Tekstyliw
Wzrost nakadw na kultur i promocj
miasta
Due imprezy kulturalne i sportowe
Wsppraca Biaegostoku i regionu
Stworzenie prnego orodka
akademickiego
Budowa kampusu uniwersyteckiego
Inwestycje realizowane w ramach
Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
Rozbudowa tras szybkiego ruchu Via
Baltica, Via Carpatia oraz trasy kolejowej
Zagroenia
Rozwj innych orodkw akademickich,
rywalizacja o potencjalnych studentw
Konkurencja gospodarcza innych miast
Niewystarczajce wykorzystanie rodkw
unijnych, zbyt mae nakady wasne na
wspfinansowanie inwestycji
Zwikszenie natenia ruchu koowego
zagroenie dla zdrowia mieszkacw i
rodowiska naturalnego
Niestabilna polityka pastwa wobec
samorzdw terytorialnych, niekorzystne
przepisy prawne
Napicia polityczne z Biaorusi
Recesja gospodarcza
Wysoka inflacja


Rail Baltica
Powstanie specjalnej strefy ekonomicznej
Powstanie Biaostockiego Parku
Naukowo-Technologicznego
Otwarcie si Biaorusi na wiat, may ruch
graniczny
Nowy ratusz, Rynek Sienny sercem
miasta
Otwarcie obiektw zabytkowych na
mieszkacw i turystw, przede
wszystkim Paacu Branickich
Adaptacje obiektw architektury
poprzemysowej
Utworzenie muzeum w Browarze Dojlidy
Bliskie pooenie Warszawy i Grodna
Lokalizacja instytucji o charakterze
ponadregionalnym
Znajomo wschodniej mentalnoci
Zwikszone zainteresowanie Polsk
Rozwj turystyki miejskiej
Powstanie nowych produktw
turystycznych


Opis Biaegostoku podsumowanie wykonane pod ktem marketingowym

W tabeli zestawiono mocne strony Biaegostoku wraz z ich uzasadnieniem. W pniejszej
czci dokumentu bdzie do nich nawizywa rozdzia powicony strategii, jako do
potencjalnych przewag konkurencyjnych atrybutw (cech) miasta, ktre mona
wykorzysta w komunikacji, poniewa posiadaj wiarygodne uzasadnienie.

ATRYBUT UZASADNIENIE
Historia Miasto zaoone przez Branickich, jeden z najwikszych polskich
rodw arystokratycznych. Na przeomie XIX oraz XX w. znaczcy
orodek przemysu wkienniczego, zwany Manchesterem pnocy.
Miejsce urodzenia Ludwika Zamenhofa, twrcy esperanto. Jedyny w
Polsce hotel o legendarnej nazwie Ritz. Do II wojny wiatowej miasto w
poowie zamieszkane przez ydw. Tradycje handlu ze Wschodem. W
sercu miasta przetrwaa do dzisiejszych czasw drewniana zabudowa
dzielnica Bojary. Biaystok jest miejscem przenikania si rnych kultur
i religii.
Komunikacja
(tranzyt)
Przecicie si szlakw komunikacyjnych (Via Baltica z Helsinek do
Warszawy, trasa kolejowa Rail Baltica jako cz transeuropejskiego
korytarza transportowego).
Kultura i sztuka Galeria Arsena zaliczana do najwaniejszych centrw sztuki
wspczesnej w Polsce (cenna kolekcja polskiej sztuki koca XX
wieku). Muzeum Podlaskie, Muzeum Historyczne, Muzeum Rzeby
Alfonsa Karnego, Muzeum Wojska Polskiego. Opera i Filharmonia
Podlaska (znacznie tej instytucje z pewnoci wzronie po otwarciu
Europejskiego Centrum Sztuki w Biaymstoku). Midzynarodowy
Festiwal Muzyki Cerkiewnej Hajnwka impreza marki premium.
Przegldy artystyczne mniejszoci narodowych. Biaystok uchodzi za
stolic polskiej sztuki lalkarskiej (wysza szkoa, festiwal szk
lalkarskich, Biaostocki Teatr Lalek). W miecie dziaa Teatr
Dramatyczny oraz grupa teatralna Kompania Doomsday (nagradzana na
festiwalach). Tradycje bluesowe (Kasa Chorych, Ryszard Skiba
Skibiski, festiwal Jesie z Bluesem). Kultura niezalena grupa
taneczna Fair Play Crew, konkurs Over the top, spektakl taneczny
Morosophus, Hip Hop Groove Festival, Festiwal Polskiej Kultury
Niezalenej Underground.pl. Znani artyci zwizani z Biaymstokiem
(gwnie jako miejsca pochodzenia), m.in. Leon Tarasewicz, Jerzy
Maksymiuk, Edward Redliski, Kayah, Tomasz Bagiski, Izabela

Scorupco.
Gospodarka Dominujce brane to artykuy spoywcze i napoje, produkcja maszyn i
urzdze, przemys drzewny. Tradycje wkiennicze, miasto bywa
nazywane zagbiem bielinianym. Rozpoznawalne marki komercyjne
(Browar Dojlidy, piwo ubr, wdka ubrwka, Kindziuk). Fundusze
unijne z Regionalnego Programu Operacyjnego Wojewdztwa
Podlaskiego 2007-2013. Inwestycje w drogi, transport publiczny,
instytucje kultury, infrastruktur sportow i rekreacyjn, Park
Naukowo-Technologiczny. Tereny miejskie przygotowane pod
inwestycje o atrakcyjnych lokalizacjach, specjalna strefa ekonomiczna.
Biaystok jednym z dwunastu obszarw aglomeracyjnych.
Przyroda Zielone miasto, 1/3 powierzchni miasta zajmuj parki, ogrody, lasy,
skwery, przydomowe sady. W administracyjnych granicach
Biaegostoku wystpuje nagromadzenie wielu gatunkw flory i fauny.
Stolica Zielonych Puc Polski, regionu nastawionego m.in. na
turystyk ekologiczn. Bliskie ssiedztwo Puszczy Knyszyskiej,
Narwiaskiego Parku Narodowego, Biebrzaskiego Parku Narodowego
oraz Biaowieskiego Parku Narodowego (wiatowy Rezerwat Biosfery).
Pooenie
przygraniczne
Blisko granicy z Biaorusi (jednoczenie bdc wschodni granic
Unii Europejskiej) oraz Litw, wsppraca z miastami partnerskimi z
Litwy, Biaorusi, otwy i Rosji, kulturowe i gospodarcze zwizki z
ssiednimi krajami.
Nauka Najwikszy orodek akademicki i naukowy pnocno-wschodniej
Polski. Rnorodno dziedzin naukowych. Na 20 wyszych uczelniach
studiuje ok. 50 tys. osb, rwnie z zagranicy. Uczelnie publiczne i
prywatne, m.in. ceniony w kraju Uniwersytet Medyczny (klinika
leczca bezpodno), dwie szkoy artystyczne (muzyczna oraz
teatralna), Politechnika Biaostocka, Uniwersytet w Biaymstoku
(najwiksza uczelnia podlaska), Wysza Szkoa Administracji
Publicznej (wysoko w rankingach). Planowana budowa Parku
Naukowo-Technologicznego, ktry ma wzmocni wspprac
rodowiska naukowego z gospodarczym.
Wielokulturowo Obecnie miasto zamieszkuj Polacy, Biaorusini, Tatarzy, Rosjanie,
Ukraicy. Biaystok jest te siedzib dwch kurii: katolickiej i
prawosawnej. Od kilkunastu lat budowane jest Centrum Kultury
Islamu. Mniejszoci narodowe i religijne organizuj w Biaymstoku
coroczne festiwale powiecone swojej kulturze. Odrbnoci dotycz
religii, jzyka, kuchni, zwyczajw, sztuki, rkodzielnictwa. Dodatkowo
przed wojn ponad poowa mieszkacw bya pochodzenia
ydowskiego (funkcjonowao ponad 100 synagog, bonic i domw

modlitwy). Fabrykanci biaostoccy XIX wieku byli w wikszoci
ydami. Przekrj etniczny i religijny Biaegostoku. Gwara biaostocka.
Zabytki Paac Branickich, rezydencja magnacka epoki saskiej, otoczony jednym
z najcenniejszych ogrodw barokowych znajdujcych si w Polsce.
Paace fabrykantw, architektura poprzemysowa. Stary Koci Farny,
koci w. Rocha, sobr w. Mikoaja. W sumie 150 obiektw zostao
wpisanych na list zabytkw.
Sport i rekreacja Wizytwk profesjonalnego sportu w Biaymstoku jest druyna
pikarska Jagiellonii Biaystok, ktra ju za kilka lat swoje mecze bdzie
moga rozgrywa na nowoczesnym stadionie. W najwyszych ligach
rozgrywek wystpuj take: eski zesp siatkwki Pronar Zeto Astwa
AZS Biaystok oraz druyna futbolu amerykaskiego Lowlanders
Biaystok.
Dua liczba miejskich parkw i zielone otoczenie Biaegostoku
umoliwiaj zainteresowanym bliski kontakt z natur. Wci rozwijana
jest sie cieek rowerowych.


4. MIASTO JAKO PRODUKT MARKOWY

Marketing to cao procesu, w ramach ktrego powstaje dojrzay komunikacyjnie
PRODUKT lub USUGA. Skada si on z zestawu cech 4P, czyli tzw. marketing-mixu:
product (produkt), price (cena), place (dystrybucja) oraz promotion (promocja). Jest to proces
celowy w sposb kontrolowany ma za zadanie generowa podany wizerunek marki oraz
jej szeroko pojt sprzeda. Reklama, Public Relations, marketing bezporedni, promocja
sprzeday to narzdzia, wchodzce w skad szeroko rozumianej promocji, czyli promotion-
mixu.
Promocja, jako cze marketing-mixu, wynika najczciej z uzyskanych w badaniach potrzeb
rynku. Na jej potrzeby wykorzystuje si narzdzia takie jak: reklama, Public Relations,
marketing bezporedni, promocja sprzeday. Skuteczna promocja nie moe si oby bez
precyzyjnie okrelonego produktu marki Biaystok, ktrego odbiorc jest rynek i konsumenci.
Komunikacja marketingowa to caoksztat dziaa informujcych spoeczestwo o marce.
Komunikacja istnieje, jest faktem niezaprzeczalnym. Nie mona jej wyczy miasto
komunikuje si ze wiatem, chcc nie chcc, po prostu istniejc.
Komunikacja marketingowa to prba opanowania samoistnie toczcego si procesu, w
ramach ktrego, ze strategicznego punktu widzenia, WIZERUNEK MARKI MIEJSKIEJ
BIAYSTOK jest czynnikiem decydujcym o najwaniejszych zmianach, jakie si na jego
terenie dziej. Profesjonalnie kreowany i kontrolowany WIZERUNEK jest pozytywny i
stanowi najwaniejszy element SUKCESU miasta, zarwno w dziedzinie komunikacji
wizerunkowej (oglna opinia o miecie jednoznacznie pozytywna, inspirujca, zachcajca,
zaraliwa), komunikacji wewntrznej (samoocena mieszkacw, patriotyzm, zahamowanie
emigracji i wzbudzanie imigracji), jak i komunikacji prosprzedaowej (w turystyce
oznaczajcej wzrost dochodw z turystyki, dywersyfikacj specjalnoci, zwalczenie zjawiska
sezonowoci etc, a w marketingu gospodarki i inwestycji dajcej wymierne efekty w postaci
nowych miejsc pracy, inwestorw, dynamiki przedsibiorczoci na poziomie zarwno
maych, jak i rednich i duych firm, a przede wszystkim podnoszenia jakoci biznesu i
wzrostu konkurencyjnoci gospodarczej regionu).
Reasumujc, komunikacja marketingowa w ujciu terytorialnym istnieje po to, by zmienia
rzeczywisto na lepsz, podnosi jako ycia mieszkacw i dynamicznie konkurowa z
innymi miastami.
Marka MIEJSKA, by moga powsta i by sprawnie zarzdzan wartoci, musi by
zbudowana na logicznych podstawach, z wykorzystaniem najwaniejszych, klasycznych
narzdzi i technik wykorzystywanych w sztuce komunikacji.
W niniejszym rozdziale przedstawione s zaoenia teoretyczne i podstawy, na ktrych oparta
jest cao dokumentu w sensie merytorycznym i w odniesieniu do nauki o marketingu i
komunikacji spoecznej.
Marka miejska ma dug i bogat histori. Mark Biaystok stanowi terytorium, na ktrym
spotyka si wiele rnych etnicznie, historycznie i komunikacyjnie kultur.

Na caociow struktur marki miejskiej, rozumianej jako produkt na rynku turystycznym
i gospodarczym, skadaj si takie czynniki jak m.in. zarzdzanie mark czyli proces staej
kontroli potrzeb odbiorcw, reagowanie na nowe zapotrzebowanie i moliwoci stojce przed
mark, umiejtne wykorzystanie zmiennego potencjau i zasoby to czym dysponujemy,
czym moemy pozyska zainteresowanie, oraz to, co umiejtnie rozwinite i doinwestowane
bdzie wspgra z obranym kierunkiem strategii.
Aby marka moga by silna, pozytywna, skuteczna musi powsta na solidnych i prostych
fundamentach. Takim fundamentem jest profesjonalna analiza SWOT i wycignite z niej
wnioski. Na podstawie poprawnych wynikw takiej analizy, bilansujcej mocne i sabe strony
miasta, szanse i zagroenia dla marki w kontekcie jej rozwoju powstaje strategia
marketingowa, na ktr skada si przede wszystkim pozycjonowanie i okrelenie korzyci
oraz argumentw komunikacyjnych (racjonalnych i emocjonalnych). Nastpnie tworzona jest
strategia kreatywna wraz z jej nadrzdnym pojciem tzw. Big Idea, ktre jest kwintesencj
kadej koncepcji kreatywnej.
Markowe miasto to takie, ktre bez kopotu poradzi sobie nie tylko z przyciganiem turystw
i inwestorw, ale rwnie ze zoonymi procesami spoecznymi, takimi jak bezrobocie,
edukacja, bezpieczestwo, kultura i czas wolny, emigracja zarobkowa i zwizana ze stylem
ycia. Markowe miasto ma jako cel wietn infrastruktur, atrakcyjn ofert w kadej
dziedzinie ycia (krok 1., zawarty w strategii rozwoju) i WIZERUNEK oraz si
komunikacyjn, powodujc, e o tej jakoci i atrakcyjnoci wiedz wszyscy ludzie, do
ktrych taki komunikat dotrze powinien (krok 2., zawarty w niniejszym opracowaniu). Bez
skutecznego wykonania obydwu krokw marka miejska nie powstanie i bdzie
funkcjonowa w warunkach permanentnego kryzysu, pozostajc bezimiennym, anonimowym,
nieciekawym miejscem na mapie wiata, miejscem, z ktrego warto uciec, a ktrego nie
warto odkry.

Charakter marki (ang. brand character)
Charakter, czyli osobowo marki. Okrela atmosfer komunikacyjn, podane
skojarzenia, po prostu charakter marki. Czsto wykorzystywan metod jest personifikacja
marki jakim czowiekiem byaby nasza marka, obleczona w ciao i obdarzona
wiadomoci?.
Marka moe by ciepa lub chodna, zdystansowana lub bezporednia, wesoa lub powana.
Jej cechy powinny by wyraziste, skomponowane w harmonijn cao, atrakcyjne dla
wybranych grup docelowych i atwe do POKAZANIA.
W takim ujciu marka Biaystok nie jest pojedyncz osob. Jest raczej grup ludzi,
rodzin/grup znajomych. Zbiorem rnych charakterw, indywidualnoci, niekiedy nawet
ekscentrykw, ktrzy jednak wzajemnie si uzupeniaj i wsplnie tworz atrakcyjn cao.
Jej faktyczne cechy (najwaniejsze) to:
WIELOKULTUROWA HISTORIA I TERANIEJSZO, PRZYWIZANIE DO
TRADYCJI, GOCINNO, ZNAJOMO WSCHODNIEJ MENTALNOCI.

Opis charakteru marki powinien by zilustrowany metaforami (sowa, obrazy), uatwiajcymi
zrozumienie intencji autora.

Regua AIDA
Nazwa pochodzi od angielskich sw Attention/Interest/Desire/Action. W wolnym
przekadzie mona t regu nazwa (za dr. Tadeuszem Krzyewskim) UZDA, czyli
Uwaga/Zainteresowanie/Decyzja/Akcja.
Kady komunikat promocyjny MUSI spenia warunki zawarte w tej regule. Okrela ona
kolejne zadania skutecznego komunikatu:
Attention/uwaga. Reklama (komunikat) PO PIERWSZE musi zwrci na siebie uwag
potencjalnego odbiorcy. Komunikat MUSI wyrnia si spord innych, konkurencyjnych
reklam (tzw. szum komunikacyjny). Opracowujc plakat sprawdzamy, czy bdzie
rzeczywicie rzuca si w oczy na ulicy. Projektujc reklam prasow analizujemy, czy
Czytelnik przerzucajcy szybko kartki zwrci na ni uwag.
Interest/zainteresowanie. Reklama zostaa dostrzeona (np. dziki wykorzystaniu wielkiej
plamy intensywnego koloru). Teraz czas wzbudzi zainteresowanie Odbiorcy, tak by nie
min on komunikatu nie zapoznawszy si z jego treci. Zainteresowanie wzbudzimy artem,
dziwnym zdjciem lub zaskakujcym sloganem. Na tym etapie reklama powinna stawia tez
emocjonaln (obejrzyj mnie, przeczytaj dokadnie, bo to, co mam do powiedzenia, na pewno
jest ciekawe). Komunikat zachowuje si jak zalotnik.
Desire/potrzeba posiadania/decyzja. Trzeci krok. Zainteresowany Odbiorca czyta waciw
informacj i otrzymuje tzw. POWD DLACZEGO (ang. reason why?). Jest to logiczne jdro
informacji konkretna atrakcja, unikalna zaleta dopasowana do potrzeb Odbiorcy, faktyczna
oferta, jak skada Sprzedajcy Kupujcemu. Na przykad w marketingu turystycznym
miasto o wielokulturowym oraz wielowyznaniowym obliczu. Na tym etapie komunikat ma
obudzi potrzeb posiadania, czasami wrcz podanie, prowadzc prosto do celu podjcia
oczekiwanej decyzji (przyjad, zainwestuj, zwiedz).
Action/akcja. W jzyku brany reklamowej etap ten nazywa si czsto wezwaniem do
dziaania (ang. call to action). Potrzeb posiadania naley w tym czwartym kroku reguy
AIDA zamieni na konkretne dziaanie zakup produktu, wykonanie telefonu, kliknicie
mysz w link, urwanie kuponu, zjechanie z drogi, w najgorszym przypadku podjcie
wewntrznej decyzji tak, chc tam pojecha, kupi, zrobi.
Regua AIDA w mniejszym stopniu odnosi si do komunikatw i reklam wizerunkowych. Ich
zadaniem jest wywoanie oglnego wraenia, cho czasem mog rwnie namawia do
dziaania (zmie opini, przyjed, zobacz, pokochaj, zacznij szanowa, przyjed,
przeprowad si).
Regua AIDA wprost odnosi si do pojedynczego komunikatu, reklamy, ale logika w niej
zawarta rzdzi caym procesem komunikacji i podejmowania decyzji. Analizujc strategi
komunikacji i projekty caociowe kampanii, naley by wiadomym zada, jakie stawiamy
przed konkretnymi elementami i etapami dziaa marketingowych. Kady komunikat musi

mie jaki cel, by go osign musi speni wymogi reguy AIDA. Podobnie bdzie z ca
strategi komunikacji: ma ona zmieni wizerunek na podany, wzmocni go,
rozpowszechni i powiza z podanymi decyzjami turystw i mieszkacw.

Zasada PARETO
Okrela ekonomiczne zjawisko, ktre wystpuje w wikszoci sytuacji marketingowych.
Zwykle w procesie marketingowym mona znale grup odbiorcw (uytkownikw) marki,
ktrych definiuje si jako Ambasadorw Marki (osoby aktywnie wspierajce lubian przez
siebie mark, promujce bezinteresownie jej pozytywny wizerunek i zalety). Osoby takie
czsto s tosame z grup najbardziej lojalnych i aktywnych uytkownikw marki
(produktu/usugi) - ang. heavy users. Np. w turystyce takim uytkownikiem jest stay go,
regularnie i przez lata powracajcy do ulubionego miasta, hotelu czy restauracji.
W marketingu komercyjnym zasada PARETO stwierdza, e okoo 80% obrotw
hipotetycznej marki generuje tylko 20% jej Klientw. S to wanie ci, opisani wyej
Konsumenci, czonkowie Grupy PARETO.
Dobra marka musi wiedzie, kim s ci ludzie. Najlepiej jest, jeli najlepsi Uytkownicy s
dobrze zdefiniowani, ujci w bazie teleadresowej. Opisana, jednorodna Grupa Odbiorcw
tego rodzaju umoliwia przygotowanie specjalistycznych dziaa marketingowych, takich jak
Klub Lojalnociowy. Pozwala rwnie na profilowanie komunikatw, dopasowanie reklam i
profitw do konkretnych potrzeb konkretnych ludzi, planowanie mediw (kanaw dotarcia)
w najtaszy i najskuteczniejszy moliwy sposb.

Zasada wyrnij si albo zgi
Waciwie nie jest to regua rodem z podrcznikw, tylko raczej sawna refleksja wielkiego
autorytetu w dziedzinie komunikacji marketingowej, jakim jest Jack Trout.
Oznacza dokadnie to, co mwi wprost. Komunikaty (i marki), ktre nie potrafi wyrni si
z tumu konkurentw po prostu w tym tumie GIN. Zatem kada marka (miejska rwnie),
ktra nie potrafi by charakterystyczna, wybitna, zdecydowana skazuje si na smutny los
miasta niemarkowego, o ktrym niewiele si wie, niewiele mwi, a w efekcie miejsce
takie niewiele ma szans i moliwoci rozwoju. Z tego punktu widzenia Biaystok jest w
nienajgorszej sytuacji wyjciowej jest miastem charakterystycznym, budzi pewne
skojarzenia, jednak musi take popracowa nad wykreowaniem zdecydowanie pozytywnego
wizerunku, czciej zwraca na siebie uwag (w Polsce). Za granic im dalej, tym mniej
jest Biaystok rozpoznawalny i interesujcy dla Odbiorcw. Tu czeka nas dugotrway
proces budowania marki midzynarodowej, zintegrowanej z mark narodow i
makroregionem.


Marka miejska jako marka instytucji zainteresowania publicznego
Naley pamita o tym, e w odrnieniu od marki komercyjnej, marka miejska nie musi
zabiega o zainteresowanie spoecznoci lokalnej, mass mediw, opinii publicznej. Miasto
dostaje to niejako w prezencie, co umiejtnie wykorzystane wanie tym moe by
bezkosztow wartoci. Skuteczne dziaania PR, stay, systematyczny, otwarty dialog miasta
z opini publiczn moe zdziaa wicej, ni kosztowne kampanie. By komunikowa si
skutecznie, podtrzymywa zainteresowanie, osiga zamierzone cele komunikacji, PR miejski
musi by profesjonalny, czyli prowadzony we wsppracy ze specjalistami, zgodny z polityk
promocyjn miasta, wykorzystujcy nietypowe, efektywne narzdzia (np. kotwice
medialne, czyli co, co przyciga uwag mediw, wyrnia komunikat na tle innych i
pozwala na uzyskanie relacji medialnych o wartoci liczonej w setkach tysicy zotych,
prawie za darmo).

B2B i B2C
Dwa skrty oznaczajce dwa rodzaje marketingu. B2B to marketing skierowany do biznesu,
zwykle szeroko wykorzystujcy narzdzia marketingu bezporedniego i kampanie w mediach
specjalistycznych (pochodzi od ang. business to business). Zawiera zazwyczaj rozbudowany
komunikat sformuowany w jzyku specjalistw.
B2C to marketing skierowany do konsumenta masowego, tzw. uytkownika kocowego (ang.
business to consumer). Ta forma komunikacji zwykle szerzej wykorzystuje media masowego
zasigu i posuguje si bardziej uniwersalnym komunikatem, zrozumiaym dla kadego.
Na przykadzie brany turystycznej atwo to zilustrowa: B2C to reklama skierowana do
milionw turystw zwiedzanie Podlasia koniecznie zacznij od Biaegostoku, umieszczona
na billboardach i stacjach telewizyjnych w rodzaju TVP czy Polsatu. B2B to reklama
skierowana do tzw. tour operatorw, docierajca do nich poprzez targi, przesyki reklamowe,
czasopisma fachowe etc.

Informacje kluczowe, czyli Key Messages
W kadym komunikacie powinny si znale, wiadomie w nim umieszczone, przesania
kluczowe. Nie powinno ich by wicej ni trzy. Czsto im mniej, tym lepiej. Oczywicie
przesania kluczowe nie powinny zawiera si tylko w sowach, ale rwnie obrazach,
scenach itp.
Skuteczna komunikacja polega na tym, e Nadawca definiuje swoje przesania kluczowe
przed nadaniem komunikatu, Sdzia (np. instytut badawczy) te tezy otrzymuje w zamknitej
kopercie, nastpnie odbywa si kampania reklamowa i swoje przesania kluczowe
wymienia Odbiorcy (np. uczestniczc w badaniu opinii publicznej). Jeli przesania
kluczowe nadawcy pokrywaj si z zauwaonymi i zrozumianymi waciwie przesaniami
kluczowymi odbiorcy to znaczy, e kampania bya skuteczna.


Zasada otwartoci i permanentnej konsultacji spoecznej
Marketing miejski moe by skuteczny tylko wtedy, gdy jest zrozumiay i akceptowalny
przez Mieszkacw miasta. Najlepsz metod na osiganie takiego efektu kocowego jest
dopuszczenie mieszkacw do procesu tworzenia strategii komunikacyjnej poprzez
uczestnictwo w procesie nie tylko stworz oni wasny, powany wkad merytoryczny, ale
rwnie zaangauj si emocjonalnie, poczuj si wsptwrcami (nic o nas bez nas). Dobrze
prowadzony proces konsultacji prowadzi do satysfakcji i chci identyfikacji z komunikacj
marki jej Uytkownikw / Klientw / Mieszkacw, jednoczenie skutecznie zamykajc usta
potencjalnym krytykom.

Komunikacja wewntrzna
Skierowana jest do wntrza miasta, do jego mieszkacw. Zwykle jest pierwsza i czsto
najwaniejsza nie istniej dobre marki miejskie o wietnym wizerunku zewntrznym,
zamieszkane przez sfrustrowanych, pesymistycznych ludzi. Komunikacja wewntrzna w
duym stopniu moe opiera si na dziaaniach PR.

Marketing wizerunkowy, gospodarczy, inwestycyjny, turystyczny relacje midzy nimi,
punkty styczne a rnice
Rni si celami, grupami odbiorcw, charakterem sfer racjonalnej i emocjonalnej. czy je
pozycjonowanie marki, powizania praktyczne pracuj, mieszkam, bawi si, ucz,
rozwijam wci na terenie tej samej marki miejskiej.

Strategia rozwoju a strategia komunikacji
Obie strategie czy wszystko, co si w nich znajduje. eby mg istnie komunikat, musi
istnie temat. Kampania reklamowa musi mie co reklamowa, a wizerunku nie moe mie
prnia. Z punktu widzenia komunikacji, kluczowe punkty styczne obu strategii to budowanie
wizerunku marki na bazie istniejcych atrakcji, zalet i cech miasta, opisanych w strategii
rozwoju i okrelonych w niej jako priorytety. Wielkie znaczenie dla wizerunku marki maj
wic inwestycje drogowe, lotnisko, poddawane renowacji zabytki, rozbudowywana
infrastruktura kulturalno-rozrywkowa, turystyczna, baza hotelowa etc.
W drug stron tezy zawarte w strategii komunikacyjnej powinny wpywa na wiksze
tempo i skal inwestycji w te elementy materii miasta, ktre maj najwiksze znaczenie dla
jego wizerunku takie jak Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki w
Biaymstoku, infrastruktura sportowa, centrum kongresowe, jak najszybszy rozwj wyszych
uczelni i szeroko rozumianego zaplecza podnoszcego jako stylu ycia mieszkacw.


Marka miejska a jej percepcja
Postrzeganie marki Biaystok w zalenoci od odlegoci Odbiorcy (punkty widzenia:
mieszkaniec miasta, mieszkaniec wojewdztwa, mieszkacy wojewdztw ociennych,
mieszkaniec Polski, mieszkacy krajw ociennych, dalszych krajw, wreszcie innych
kontynentw).
Zasadniczo im dalej, tym mniej o marce miejskiej ludzie wiedz. Wraz ze zblianiem si
miejsca zamieszkania na mapie do granic miasta, ronie znajomo marki i zwizane z ni,
negatywne i pozytywne, emocje. Dlatego im dalej, tym prostszych komunikatw mona
uywa, nie zwracajc uwagi na cice na marce lokalnie stereotypy. Z kolei na miejscu
komunikacj zaczyna si wanie od zmierzenia si z tymi stereotypami.


5. GRUPY DOCELOWE KOMUNIKACJI

Pojcie grupy docelowej
Zasada wiem, do kogo mwi mwi do tej osoby jzykiem dla niej atrakcyjnym i
zrozumiaym obowizuje w kadej skutecznej komunikacji, zwaszcza w marketingowej.
Grup docelowych, porzdkujcych oglnie rozumiane AUDYTORIUM marki, bdzie bardzo
duo. Na poziomie podstawowym grup docelow jest ludzko. Na kolejnych, coraz
niszych pitrach piramidy komunikacyjnej, bezosobowy tum Odbiorcw Komunikacji
bdziemy dzieli na grupy. Grupy te bd miay cechy wsplne, uatwiajce ich identyfikacj,
generujce sposb komunikowania (jzyk, argumenty) oraz kanay dotarcia. I tak kolejno
ludzko podzielimy na kobiety i mczyzn, dorosych i dzieci, gorzej
sytuowanych i lepiej sytuowanych, lepiej wyksztaconych i gorzej wyksztaconych,
Polakw i inne narodowoci. Poziom szczegowoci takiego podziau moe by bardzo
zaawansowany. Np. w turystyce dobrym kryterium podziau na grupy docelowe bd
kategorie hobbystyczne, zainteresowania, pasje, uprawiane sporty etc.
Do wszystkich interesariuszy strategii promocji miasta powinien trafi jednolity komunikat o
marce Biaystok, lecz jednoczenie dla kadej z grup powinna zosta przygotowana
kompozycja marketingowa odwoujca si do gustw, oczekiwa oraz potrzeb jej czonkw.
Taki komunikat ma si podoba ODBIORCY, a nie NADAWCY komunikatu.
Wiedza o grupach docelowych to klucz do skutecznej komunikacji. Dobrze opisane grupy
okrelaj nie tylko rodzaj komunikatu, typ mediw, ktre pozwol ten komunikat skutecznie
do odbiorcy dostarczy, ale rwnie wska emocjonalne i racjonalne argumenty na korzy
pozytywnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego miabym to zrobi. Przyjed, bo pokochasz
(emocje), Jest blisko i tanio (argumenty racjonalne). Grupa docelowa moe rwnie pomc
w kreowaniu produktw i usug wzbogacajcych ofert marki lub zmieniajcych jej
wizerunek w podany sposb.
W marketingu podziau grup docelowych dokonuje si na podstawie rozpoznania potrzeb tych
grup docelowych. W ten sposb mona zaadresowa jeden wsplny i czytelny komunikat, co
jest niezwykle istotne w otaczajcym nas szumie komunikacyjnym.


Podzia grup docelowych
Adresaci przekazw promocyjnych zostali podzieleni na cztery grupy, a w skad kadej z nich
wchodz jeszcze podgrupy. Atrakcyjno Biaegostoku inaczej bdzie komunikowana
mieszkacom miasta, inaczej reszcie Polski, a jeszcze inaczej osobom yjcym poza
granicami kraju. Rnice bd dotyczyy przede wszystkim zasigu, zawartoci komunikatu
oraz sposobu dotarcia.

Target Group 1 Mieszkacy Biaegostoku
Decydujcy o sytuacji politycznej, ekonomicznej, spoecznej oraz kulturowej miasta:
pracownicy instytucji samorzdowych,
rodowiska wpywowe i opiniotwrcze dziennikarze, duchowni, politycy,
artyci,
rodowiska artystyczne: kultura i sztuka, muzyka, teatry, muzea, galerie,
wydawnictwa,
instytucje spoeczne, w tym suba zdrowia, lekarze,
organizacje pozarzdowe,
kadra menaderska wyszego i redniego szczebla krajowa i zagraniczna,
przedsibiorcy, rzemielnicy, drobni kupcy,
Due grupy spoeczne:
pracownicy wyszych uczelni, nauczyciele,
studenci,
absolwenci,
dzieci i modzie szkolna,
PROBLEM
Biaystok, jako miasto, nie jest wyrazist mark o pozytywnym wizerunku
CEL
Stworzenie silnej, identyfikowalnej marki miejskiej
TARGET
GROUP 1
Mieszkacy
Biaegostoku
TARGET
GROUP 3
Gocie i
Turyci
TARGET
GROUP 2
rodowiska
Opiniotwrcze

TARGET
GROUP 4
rodowisko
Szkolne i
Akademickie
Biaegostoku
TARGET
GROUP 5
Przedsibiorcy
i Inwestorzy

pracodawcy,
pracobiorcy,
mniejszoci narodowe i religijne.

Target Group 2 rodowiska Opiniotwrcze
dziennikarze lokalni,
dziennikarze krajowi,
dziennikarze zagraniczni,
autorytety lokalne (naukowcy, politycy, artyci, duchowni, dyrektorzy placwek
kulturalnych itp.),
autorytety krajowe,
autorytety midzynarodowe,

Target Group 3 Gocie i Turyci
Gocie i turyci krajowi indywidualni
osoby spdzajce urlopy na Podlasiu,
uczestnicy wydarze kulturalnych,
Polacy mieszkajcy na stae zagranic,
turyci sentymentalni osoby mieszkajce kiedy w Biaymstoku,
rodziny i przyjaciele odwiedzajcy mieszkacw Biaegostoku,
Gocie i turyci krajowi grupowi
Turystyka kongresowa (konferencje, seminaria, spotkania firmowe, kongresy),
turyci sentymentalni osoby mieszkajce kiedy w Biaymstoku,
turyci biznesowi (wizyta w Biaymstoku, bdca uzupenieniem biznesowej
podry do Polski),
dzieci i modzie szkolna.
Gocie i turyci zagraniczni indywidualni
turyci z krajw europejskich, szczeglnie z krajw charakteryzujcych si
duymi wydatkami na turystyk zagraniczn,
turyci sentymentalni byli mieszkacy, rodziny osb niegdy mieszkajcych w
Biaymstoku, absolwenci biaostockich uczelni,
turyci biznesowi odwiedzajcy Polsk,
turyci pielgrzymkowi,
uczestnicy wydarze naukowych i kulturalnych,
zagraniczna kadra naukowa,
Gocie i turyci zagraniczni grupowi
rodziny z pastw europejskich,
zorganizowane grupy pochodzenia ydowskiego,
turystyka pielgrzymkowa,
uczestnicy konferencji, kongresw, seminariw i szkole, wydarze kulturalnych i
sportowych,


Target Group 4 - rodowisko szkolne i akademickie
wysze uczelnie: studenci, dydaktycy, naukowcy,
doktorzy honoris causa biaostockich uczelni,
akademicy stacjonarni i zewntrzni,
naukowcy wizytujcy i stypendyci,
grupy szkoleniowe i konferencyjne,
uczniowie i nauczyciele.

Target Group 5 Przedsibiorcy i inwestorzy
Biznes - lokalny, krajowy i zagraniczny
mae i rednie przedsibiorstwa, kupcy, rzemielnicy,
due firmy krajowe i zagraniczne dziaajce w Biaymstoku,
instytucje samorzdu gospodarczego, izby i stowarzyszenia przemysowo
handlowe,
firmy inwestujce w infrastruktur miejsk sieci handlowe, kina, obiekty
sportowe, orodki rekreacyjne,
agencje porednictwa na rynku nieruchomoci komercyjnych,
podmioty otoczenia biznesu i inwestycji - firmy doradcze, project management
rodowiska opiniotwrcze w dziedzinie biznesu - media, instytucje badawcze
i naukowe, instytucje ratingowe, eksperci i doradcy,
inwestorzy zagraniczni osoby pochodzenia polskiego, w jaki sposb zwizane z
regionem (np. potomkowie byych biaostoczan),
mieszkacy Biaegostoku, ktrzy wyjechali w celach zarobkowych do innych
miast polskich bd zagranic, a teraz mog wrci i zainwestowa w swoim
rodzinnym miecie.

Inwestorzy krajowi i zagraniczni (obecni i potencjalni)
brana zaawansowanych technologii,
inwestorzy kapitaowi, fundusze inwestycyjne,
firmy sektora usug okoobiznesowych, banki, firmy ubezpieczeniowe, doradcze,
agencje reklamowe i badawcze, usugi informacyjne, IT,
sektory wykorzystujce badania naukowe dla potrzeb transferu technologii
sektor informatyczny (hardware, software), telekomunikacyjny, elektroniczny,
biotechnologii, inynierii genetycznej, medyczny (aparatura, leki), inynierii
ochrony rodowiska,
firmy sektora mediw, edukacji, kultury, nauki i rozrywki,
brana hotelowa, turystyczna i gastronomiczna,
usugi medyczne,
potencjalni inwestorzy w systemie PPP.


Potrzeby (motywatory) poszczeglnych grup docelowych
Kada z piciu gwnych grup docelowych (mieszkacy regionu, rodowiska opiniotwrcze,
gocie i turyci, rodowiska szkolne i akademickie oraz przedsibiorcy i inwestorzy) ma rne
potrzeby. Innymi potrzebami bd si kierowa mieszkacy, a innymi turyci. Oczywicie
cz z nich bdzie si powtarza, jak na przykad potrzeba uczestniczenia w ciekawych
wydarzeniach kulturalnych wtedy kampania ukierunkowana na ten komunikat bdzie miaa
wikszy zasig i bdzie trafia do szerszego grona odbiorcw.
Pamita naley take, e potrzeby przypisywane turystom odczuwa bd te biaostoczanie,
ale nie bd one dominujce w tej grupie i najbardziej dla niej adekwatne. Natomiast zawsze
trzeba wzi pod uwag, e kampania skierowana do szerszej grupy docelowej trafi rwnie
do jej sub-grupy i tak np. oglnopolska kampania powicona atrakcyjnoci biaostockiego
kalendarza imprez kulturalnych bdzie rwnie prawidowo odebrana przez turystw
konferencyjnych.
Trafne zdefiniowanie potrzeb jest niezbdne do prawidowego stworzenia komunikatu
reklamowego. W poniszym diagramie zaznaczono te potrzeby, ktre powinny by
zaspokojone w pierwszej kolejnoci z uwagi na wano, atwo i spjno komunikacji w
szeroko zasigowej kampanii.
Podstawowe potrzeby poszczeglnych grup odbiorcw, na ktre bd ukierunkowywane
kampanie:

TG 1 Mieszkacy Biaegostoku
- duma ze swojego miasta, identyfikacja z nim,
- poczucie bezpieczestwa,
- przewiadczenie, e Biaystok to atrakcyjne miasto do ycia i pracy,
- uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych, rozrywkowych, sportowych organizowanych
w miecie, ciekawe propozycje na spdzenie wolnego czasu,
- dostp do wanych informacji dotyczcych miasta,

TG 2 rodowiska Opiniotwrcze
- ciekawe, intrygujce tematy,
- bogaty kalendarz imprez kulturalnych,
- sprawny dzia prasowy instytucji samorzdowych i instytucji kulturalnych,
- szybki dostp do informacji na temat miasta,


TG 3 Gocie i Turyci
- zwiedzanie, wypoczynek aktywny i bierny,
- poznawanie nowych kultur,
- uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych, rozrywkowych i sportowych,
- informacja o atrakcjach, bazie noclegowej i gastronomicznej miasta jak i caego Podlasia,
- nowoczesna infrastruktura hotelowo-kongresowa,
- ciekawa i bogata oferta gastronomiczna,
- dostpno komunikacyjna,
- wizyta u rodziny,
- turystyka sentymentalna,
- turystyka religijna,
- wzgldy ekonomiczne (zakupy, praca),
- usugi medyczne,

TG 4 - rodowisko Szkolne i Akademickie
- warunki do podnoszenia kwalifikacji,
- atwo znalezienia pracy przez absolwentw,
- wsparcie ze strony samorzdu lokalnego,
- ciekawe propozycje spdzania wolnego czasu,
- uczestniczenie w yciu kulturalnym i rozrywkowym miasta,
- aktywny i bierny wypoczynek,
- wsppraca z przedsibiorcami, moliwo transferu wiedzy,

TG 5 Przedsibiorcy i Inwestorzy
- zakadanie wasnych firm,
- aktywizacja lokalnej przedsibiorczoci,
- ulgi podatkowe,
- moliwo zyskownych inwestycji w kadym sektorze gospodarki,
- dostpno informacji na temat warunkw inwestycji,
- informacje na temat warunkw ycia,
- informacje dotyczce inwestycji (infrastruktura, kapita ludzki),
- wysokiej jakoci obsuga inwestora,

- otoczenie biznesu i rynek zbytu,
- mieszkacy o wysokich kwalifikacjach zawodowych,
- profil ksztacenia na wyszych uczelniach i w szkoach rednich dostosowany do
wymaga lokalnego rynku pracy.


6. BADANIA MARKETINGOWE

6.1. Analiza bada PBS DGA mieszkacy Biaegostoku

Gazeta Wyborcza, w ramach swojej oglnopolskiej akcji Przystanek Miasto, zlecia
wykonanie bada firmie PBS DGA sp. z o.o. z Sopotu. Badania odbyy si w dniach 3-18
lutego 2007 roku w 21 wybranych miastach Polski (oprcz Biaegostoku i innych miast
wojewdzkich byy to: Toru, Gorzw, Czstochowa, Radom oraz Pock). W kadym z nich
przeprowadzono 300 wywiadw, z osobami w wieku 25-40 lat. Grupa w tym przedziale
wiekowym jest reprezentatywna w kadym miecie pod wzgldem pci, wieku i
wyksztacenia. Badanie zostao przeprowadzone metod CATI (wywiad telefoniczny).
W Biaymstoku, jak zreszt i w kadym z badanych miast, respondenci odpowiadali przede
wszystkim na pytania dotyczce ich miasta [jedynie ostatnie pytania - o
najadniejsze/bogatsze/z najlepszymi perspektywami miasto i o mieszkacw innych miast -
nie dotyczyy tylko danego miasta]. Dlatego otrzymane wyniki pokazuj obraz miasta w
oczach JEGO mieszkacw i jako takie mwi zarwno o samym miecie, jak i o stanie
duszy jego mieszkacw.

Analiza demograficzna
Pod wzgldem struktury pci, wieku oraz wyksztacenia nie ma znaczcych rnic pomidzy
mieszkacami Biaegostoku i ogu miast objtych projektem badawczym. Pewne odstpstwa
pojawiaj si dopiero w przypadku odpowiedzi na pytania odnoszce si bezporednio do
rodziny. W stolicy Podlasia jest procentowo mniej osb stanu wolnego (33,2% - og
respondentw to 36,8%), a wicej yjcych w sformalizowanych zwizkach (63,8% do
59,3%). Wicej biaostoczan deklaruje take posiadanie dzieci.



Dwie trzecie badanych (65,7%) mieszka w swoim miecie duej ni 9 lat. W Biaymstoku
osb o tak dugim stau jest o 8% mniej.

Na ocen charakteru i niepowtarzalnego klimatu miejsca zamieszkania istotny wpyw ma
pochodzenie respondentw. W wynikach bada mona dostrzec siln zaleno rdzenni
mieszkacy czciej udzielali odpowiedzi zdecydowanie tak ni ludno napywowa.
Tendencja ta jest szczeglnie zauwaalna w podlaskiej metropolii. Niemal dwa razy wicej
biaostoczan z urodzenia (36,5%) ni z wyboru (19,7%) jest zauroczonych swoim miastem, ci
pierwsi znacznie rzadziej wybierali take odpowiedzi zdecydowanie nie (8,5% w
porwnaniu z 20,9%). By moe docenienie wyjtkowoci Biaegostoku wymaga czasu, a
by moe decydujcy jest brak dystansu do wasnego miasta u jego rdzennych mieszkacw.


Zdaniem przewaajcej liczby biaostoczan ich miasto jest czyste (71,5%) oraz zielone
(89,6%). Pod tym wzgldem zdystansowali oni og miast o kilkanacie procent. Jednak
rzeczywicie trudno znale w Polsce miasta podobnej wielkoci bd wiksze, ktre
mogyby si poszczyci tak du iloci terenw zajtych przez parki, skwery i lasy.


Tylko co pity (19,1%) biaostoczanin uwaa swoje miasto za bogate, a prawie dwie trzecie
(62,8%) wybrao odpowied biedne. Natomiast w cznym zestawieniu dla ogu miast
oceny te rwnowayy si (44-44,5%). Co ciekawe, dochody wasne deklarowane przez
respondentw z Biaegostoku nie odbiegay znacznie od tych osiganych w innych miastach.
Czyby Biaystok by biednym miastem w miar majtnych mieszkacw?

Na podstawie kolejnych odpowiedzi mona by stworzy obraz stolicy Podlasia jako miejsca
sennego (49,1%), zdecydowanie tradycyjnego (a 83,5%) oraz zastygego (53,5%).
Biaostoczanie czciej od ogu badanych uywali take do opisu swojego miasta okrele
typu nudny (42% w porwnaniu z 32,9%) oraz zamknity na nowe pomysy i nowych
mieszkacw (24,6% w porwnaniu z 20%). Czyli w opiniach jego mieszkacw grd nad
Bia jest miejscem, w ktrym niewiele si dzieje, ktre jest pozbawione otwartoci i
dynamizmu wielkich aglomeracji, ale ma jednak nad nimi znaczn przewag w postaci ycia
w zgodzie z natur i wczeniej ustalonym porzdkiem.

Niech biaostoczan do doczenia do grona najwikszych orodkw miejskich potwierdza
prawie 80% odpowiedzi w sam raz, udzielonych przez nich na pytanie dotyczce wielkoci
ich miasta.

Ponad poowa (51,6%) respondentw zamieszkujcych podlask stolic okrela warunki do
uprawiania sportu i rekreacji jako rednie. Odsetek krytycznych opinii (ze oraz bardzo
ze) wynosi w sumie 14,4% i jest o prawie cztery punkty procentowe mniejszy od ogu
wskaza. Rwnie oferta kulturalna grodu nad Bia nie wzbudza entuzjazmu. Tylko co
dwudziesty pity zapytany wyraa si o niej bardzo dobrze, dla porwnania wynik dla
ogu miast wynosi 15,8%. Znowu, jak w przypadku sportu i rekreacji, dominuje (49,6%)
pogld o przecitnoci oferty, tym razem kulturalnej.


Wyniki bada dotyczcych hojnoci/skpstwa oraz punktualnoci/spnialstwa s niemal
takie same w przypadku Biaegostoku i caego kraju. Poowa zapytanych uwaa siebie i
wspmieszkacw za hojnych. Potwierdzia si popularna opinia o mieszkacach wschodniej
czci Polski dotyczca ich gocinnoci. 91% biaostoczan przypisuje sobie t cech, a tylko
co trzydziesty z nich jest odmiennego zdania. Poczucie humoru deklaruje 78,4% biaostockich
respondentw, niewiele mniej od ogu miast.

Mieszkacy Biaegostoku surowiej oceniaj swoj przedsibiorczo ni reszta badanych. S
uprzejmi (74,4%), a zdaniem ponad poowy respondentw nie s pozbawieni fantazji jednak
pod tym wzgldem nie rni si od ogu badanych. Rzadziej ni w innym metropoliach
postpuj nieuczciwie, 40,8% biaostoczan i 48,1% wszystkich badanych wskazao
odpowied omijaj prawo.


Drug po gocinnoci dominujc cech mieszkacw stolicy Podlasia jest ich religijno
(87,7%), tylko 7,2% z nich wybrao odpowied niereligijni (to poowa wyniku uzyskanego
w badanych miastach). Ma to swoje bezporednie przeoenie na pogldy polityczne do
lewicowych przyznaje si niewiele ponad 17% mieszkacw grodu Branickich, czyli o ok.
jedenacie punktw procentowych mniej od ogu badanych. Wyjtkowo duo wskaza na
nie wiem, trudno powiedzie (38,5%) moe wiadczy zarwno o popularnoci pogldw
centrowych wrd badanych, jak i po prostu o braku jakiegokolwiek zainteresowania polityk

(potwierdzeniem tej tezy jest dosy niska frekwencja wyborcza i saba aktywno
obywatelska biaostoczan). Trzy czwarte biaostoczan wrd cech charakteryzujcych siebie
wskazao na wraliwo, ten wynik take rni si od redniej dla miast objtych projektem
badawczym.


35,6% zapytanych o to mieszkacw Biaegostoku zdecydowanie uzalenio znalezienie
nowej pracy od posiadania znajomoci. Jednoczenie 44,7% z nich nie skorzystaoby z oferty
zatrudnienia, jeli wymagaoby to zmiany miejsca zamieszkania (wynik wyszy o 4%
w porwnaniu z miastami ogem).

Biaostoczanie wykazuj pewne zaufanie do poziomu nauczania lokalnych uczelni wyszych,
blisko poowa respondentw wysaaby do nich swoje dzieci.

Oficjalne statystyki policyjne oraz wyniki bada opinii publicznej s zgodne grd nad Bia
jest bezpieczniejszy od innych miast Polski. Tylko co szsty badany by przeciwnego zdania.
Biaostoczanie rzadziej te byli ofiarami przestpstw i rozbojw, mimo tego prawie dwie
trzecie z nich byoby skonnych paci wysze podatki na zwikszenie liczby policjantw.

Biaostoczanie s lokalnymi patriotami. 90 % z tych, ktrzy mieszkaj w nim od urodzenia
lubi bd wrcz kocha swoje miasto. W przypadku ludnoci napywowej wspczynnik ten
wynosi 80%. W tej drugiej grupie mniej jest rwnie osb deklarujcych swoj mio do
grodu nad Bia (14,1%), a swj obojtny stosunek do niego deklaruje niemal co pita osoba.


Co pity napywowy mieszkaniec Biaegostoku chtnie przeprowadziby si do innego
miasta, jeli tylko nadarzyaby si taka okazja. Wrd rdzennych biaostoczan tylko co
dwunasty zdecydowaby si na podobny krok.

Dodatkowe pienidze ze swoich portfeli biaostoczanie najchtniej przeznaczyliby na budow
placw zabaw dla dzieci (89,3%), podniesienie poziomu nauczania w szkoach (86,2%),
rozbudow cieek rowerowych (83,1%) oraz remonty drg (82,1%). Znacznie mniejszym
zainteresowaniem cieszyy si pomysy wspfinansowania budowy reprezentacyjnej wityni
(16,4%) oraz postawienia pomnika ktremu z wybitnych Polakw (34,9%). Mieszkacy
grodu nad Bia chc w pierwszej kolejnoci dziaa, ktre podniosyby standard ich
codziennego ycia.







Nie byo niespodzianek w wyborze najadniejszego miasta. Krakw otrzyma zarwno od
biaostoczan jaki i od ogu respondentw poparcie na zblionym poziomie (41,7-42,6%).
Znaczce rnice pojawiy si natomiast w przypadku Wrocawia, na ktry wskaza co pity
zapytany, ale ju tylko co dziesity mieszkaniec Biaegostoku. W oczach tych ostatnich
korzystniej od dolnolskiej metropolii prezentuje si Gdask (15,2%) oraz ich wasne miasto
(11,7%).
Zdaniem niemal dwch trzecich badanych Warszawa jest najbogatszym polskim miastem.
Stolica kraju lideruje take w dwch kolejnych kategoriach jako miasto majce najlepsze
perspektywy oraz najbardziej europejskie. Co ciekawe odsetek biaostoczan podzielajcych t
opini jest wikszy od ogu badanych, a w przypadku perspektyw jest to rnica sigajca
15%. Dla znikomej czci mieszkacw podlaskiej metropolii ich miasto ma europejski
charakter (1,4%). Niewiele wicej osb nalecych do tej grupy badanych twierdzi, e
Biaystok ma najlepsze perspektywy (3,8%). Stolicy Podlasia zabrako w pierwszej pitnastce
miast, ktrych przyszo og badanych oceni pozytywnie.
Kultura i sztuka s bezdyskusyjnie domen Krakowa, tego zdania jest 45,6% respondentw, a
w tym 38,2% biaostoczan. Druga w kolejnoci Warszawa otrzymaa odpowiednio 13,1%
oraz 20,4%.


6.2. Analiza bada potencjau inwestycyjnego Biaegostoku w oczach
przedsibiorcw

6.2.1. Zaoenia i metodologia badania
Badania zostay zrealizowane przez Radosawa Oryszczyszyna z Instytutu
Socjologii Uniwersytetu w Biaymstoku na zlecenie Urzdu Miejskiego w
Biaymstoku.
Celem badania byo uzyskanie wiedzy na temat aktualnych opinii przedstawicieli
podmiotw inwestujcych na terenie miasta Biaegostoku odnonie potencjau
inwestycyjnego miasta.
Do celw szczegowych badania naleay:
Diagnoza oglnych warunkw inwestowania w Polsce w opinii lokalnych
przedsibiorcw, ze szczeglnym uwzgldnieniem oglnych asocjacji pojciowych
zwizanych z inwestowaniem, zmian, jakie w tym zakresie dostrzegaj badani oraz
wskazywanych przez nich podanych kierunkw zmian;
Szczegowa ocena warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w miecie,
ze szczeglnym uwzgldnieniem czynnikw, jakie zadecydoway o rozpoczciu
prowadzenia dziaalnoci w miecie;
Okrelenie czynnikw satysfakcji lub niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej w miecie, ze szczeglnym uwzgldnieniem wagi poszczeglnych
czynnikw oraz oczekiwa badanych;
Analiza SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, and Threats) potencjau
inwestycyjnego miasta, na ktr skada si wskazanie: sabych i mocnych stron
Biaegostoku w oczach przedsibiorcw oraz szans i zagroe w tym zakresie.
Przedmiotem badania byy przedsibiorstwa inwestujce na terenie Biaegostoku,
posiadajce swoje siedziby lub przedstawicielstwa na terenie miasta. W centrum
zainteresowania byy opinie kadry zarzdzajcej tymi przedsibiorstwami na temat rnych
aspektw inwestowania w miecie. Badane przedsibiorstwa byy zrnicowane pod
wzgldem wielkoci, brany oraz okresu funkcjonowania na lokalnym rynku.

Tabela nr 1 lista przedsibiorstw objtych badaniem
L.p. Nazwa przedsibiorstwa Brana
1 AC Sp. z o.o. Motoryzacja
2 Adampol S.A. Transport, spedycja, logistyka
3 Agroma Biaystok Sp. z o.o. Sprzeda maszyn rolniczych
4 Agrovita Biaystok Sp. z o.o. Producent artykuw spoywczych
5 BOS S.A. Dystrybucja artykuw spoywczych
6 Cefarm Biaystok S.A. Dystrybucja farmaceutykw

L.p. Nazwa przedsibiorstwa Brana
7 Jard Sp. z o.o. Przedsibiorstwo wielobranowe
8 JKT Sp. z o.o. Produkcja artykuw higienicznych
9 Jocz Biaystok Artykuy budowlane
10 Madorin Sp. z o.o. Sie sklepw z odzie
11 Polmos Biaystok S.A. Produkcja alkoholi
12 Promotech Sp z.o.o. Produkcja narzdzi specjalistycznych
13 Rycar Sp. z o.o. Motoryzacja
14 Samasz Sp. z o.o. Produkcja maszyn rolniczych
15 Tomas Consulting Doradztwo finansowe

Przedmiotem badania by potencja inwestycyjny miasta w opinii przedsibiorstw
funkcjonujcych na lokalnym rynku. Naley podkreli, e przedmiotem zainteresowania nie
bya obiektywna atrakcyjno inwestycyjna miasta, lecz subiektywna opinia na ten temat
osb, ktre dokonyway i dokonuj inwestycji na terenie Biaegostoku.
Na potencja inwestycyjny miasta, w opinii lokalnych inwestorw, skadaj si:
Oglne warunki inwestowania w miecie na tle warunkw inwestowania na
rynku polskim. W szczeglnoci przedmiotem badania by stopie optymizmu
inwestorw co do warunkw inwestowania w Polsce.
Warunki gospodarcze, instytucjonalne, infrastrukturalne i spoeczne wpywajce
na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku.
Czynniki satysfakcji lub niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
w miecie, ze szczeglnym uwzgldnieniem wagi poszczeglnych czynnikw oraz
oczekiwa badanych.
Sabe i mocne strony inwestowania w Biaymstoku.
Szanse i zagroenia wynikajce z inwestowania w Biaymstoku.

W badaniu poszukiwano odpowiedzi na niej wymienione pytania badawcze dotyczce
potencjau inwestycyjnego Biaegostoku:
Jakie konotacje wi badani z pojciem inwestowania?
Co, zdaniem badanych, wpywa pozytywnie na warunki inwestowania, a co
negatywnie?
Jakie tendencje w kwestii inwestowania w naszym kraju mona zauway w ostatnich
latach?
o Co si zmienio na plus?
o Co si zmienio na minus?
o Co si powinno zmieni?

o Jakie rejony naszego kraju kojarz si z dobrymi warunkami do inwestycji? Z
czego to wynika?
Jakie czynniki wpyny na podjcie dziaalnoci gospodarczej na terenie miasta?
Ktre czynniki wpywajce na podjcie dziaalnoci gospodarczej na terenie miasta
mona uzna za kluczowe, a ktre za drugorzdne?
W jakim stopniu na podjcie dziaalnoci na terenie miasta wpyny:
Pooenie geograficzne Biaegostoku?
Wykwalifikowana kadra i poziom bezrobocia?
Infrastruktura i dostpno uzbrojonych terenw inwestycyjnych?
Obecno rynku zbytu, blisko rynku zbytu?
Dostpno surowcw?
Ukad komunikacyjny?
Obecno orodkw naukowych?
Zaangaowanie, polityka wadz, przychylno urzdnikw?
Stan rodowiska naturalnego i atrakcyjno turystyczna miasta?
Jak badani oceniaj wyej wymienione czynniki wpywajce na potencja
inwestycyjny miasta?
o Skd wynika satysfakcja lub niezadowolenie?
o Jakie s oczekiwania badanych dotyczce tych czynnikw?
o Jakich zmian spodziewaj si badani?
Co musiaoby si sta, aby badane przedsibiorstwa wycofay si z prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej na terenie Biaegostoku?
Co, zdaniem badanych, mogoby by czynnikiem zachcajcym do inwestowania na
terenie Biaegostoku?
Co wyrnia Biaystok na tle innych miast w perspektywie potencjau inwestycyjnego
miasta?
Jakie czynniki zewntrzne wpywaj na atrakcyjno inwestycyjn Biaegostoku?
Jakie s sabe strony Biaegostoku jako miejsca prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej?
Jakie s mocne strony Biaegostoku jako miejsca prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej?
W jakich obszarach, branach, dziedzinach badani widz najwiksze szanse do
inwestowania w Biaymstoku?
Jaki wpyw na atrakcyjno inwestycyjn miasta ma pooenie geograficzne
Biaegostoku?
Jakie s zagroenia dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku?
o Jakie zagroenia wywieraj czynniki wewntrzne (lokalne)?
o Jakie zagroenia wywieraj czynniki zewntrzne (ponadlokalne)?

Co, zdaniem badanych, stanowi lub mogoby stanowi biznesowy symbol miasta?

W badaniu zastosowano jakociow technik indywidualnych wywiadw pogbionych
(IDI, Individual In-Depth Interview). Zalet bada jakociowych jest moliwo
pogbionego zrozumienia motywacji respondentw, a take zwizkw midzy badanymi
problemami. Zastosowana metoda IDI pozwolia na uzyskanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy
o przedmiocie badania, niezakconej obiegowymi opiniami badanych, lecz opartej na
rzeczywistych opiniach badanych.
Respondenci podczas rozmowy prowadzonej na podstawie scenariusza - opisywali w sposb
swobodny, nieskrpowany, jzykiem dla siebie charakterystycznym, odczucia i wyobraenia
dotyczce omawianych kwestii. Zastosowana metoda umoliwia dotarcie do
rzeczywistych, rzadko werbalizowanych opinii respondentw oraz ich emocji. Sprzyjaa
temu atmosfera prywatnoci (wywiady byy przeprowadzane w siedzibach przedsibiorstw),
uatwiajca pene zaangaowanie, zarwno badacza jak i badanego. Rozmowy byy
rejestrowane w formie dwikowego pliku cyfrowego. Ich czas trwania by zrnicowany, w
zalenoci od stopnia zainteresowania respondenta poruszan problematyk i waha si od
okoo 30 minut do 1 godziny.
Indywidualne wywiady pogbione, jako jakociowa metoda badawcza, nie wymagaj
reprezentatywnoci osb objtych badaniem. Naleao jednak zadba o zrnicowanie
przedsibiorstw objtych badaniem, aby uzyskany obraz uwzgldnia szeroki wachlarz opinii.
Warunek ten zosta speniony. Badano zarwno przedsibiorstwa, ktrych gwna siedziba
znajduje si w Biaymstoku, jak i te, ktre posiadaj tu tylko swoje oddziay. Wzito pod
uwag tak samo firmy poszukujce rynku zbytu poza regionem, jak i sprzedajce swoje
produkty lub usugi odbiorcom z Biaegostoku i okolic.
Zdecydowan wikszo respondentw stanowia najwysza kadra zarzdzajca,
posiadajca realny wpyw na decyzje inwestycyjne firmy (waciciele, prezesi,
czonkowie zarzdu). Dziki odpowiednim krokom zdoano unikn rozmw z osobami
odpowiedzialnymi za wizerunek firmy, ktrych wypowiedzi mogyby nie odzwierciedla
rzeczywistych pogldw na temat potencjau inwestycyjnego miasta. Respondenci byli
zrnicowani pod wzgldem stopnia zaangaowania i znajomoci problematyki badania.
Okazao si to szczeglnie cenne, gdy bardzo czsto specyfik bada jakociowych jest brak
zaangaowania respondentw w badan problematyk, co rwnie jest z punktu widzenia
badacza wan wartoci poznawcz.

6.2.2. Wyniki badania
Analiza pitnastu przeprowadzonych wywiadw dostarczya penego obrazu potencjau
inwestycyjnego Biaegostoku z perspektywy lokalnych przedsibiorcw. Poniej
zamieszczono najwaniejsze, oglne wnioski z badania.


Badani przedsibiorcy oceniaj w stopniu umiarkowanym potencja inwestycyjny
Biaegostoku. Decyzja o podjciu przez nich dziaalnoci w miecie wynikaa ze
zwizkw rodzinnych z Biaymstokiem i nie mia na ni wikszego wpywu rachunek
ekonomiczny.
Doceniajc pozytywne dla przedsibiorcw rezultaty zmiany systemowej na pocztku lat
90. XX wieku, objci badaniem s skonni twierdzi, e korzyci te raczej ominy
Podlasie i Biaystok. S to obszary, ktre nie kojarz si z dobrymi warunkami
inwestowania.
Biaystok nie jest atrakcyjnym miejscem do inwestowania z powodu swego
peryferyjnego pooenia, zego systemu ksztacenia, niskiego potencjau jako rynku
zbytu, a przede wszystkim utrudnie komunikacyjnych (w szczeglnoci braku
lotniska). Pozytywnie oceniany jest ulegajcy ostatnio zmianie na lepsze stosunek wadz
miejskich do przedsibiorcw.
Pomimo tego, badani s usatysfakcjonowani z prowadzenia biznesu w Biaymstoku i nie
przewiduj wycofania si z rynku w najbliszej przyszoci. Mocnych stron miasta
upatruj w wykwalifikowanej kadrze, za sabych - przede wszystkim w utrudnieniach
komunikacji z reszt kraju.

Diagnoza oglnych warunkw inwestowania w Polsce w opinii lokalnych
przedsibiorcw

Diagnoza ta szczeglnie dotyczy stopnia optymizmu badanych przedsibiorcw co do
warunkw inwestowania w Polsce. Badanej grupie zadano nastpujce pytania:
Jakie konotacje wi badani z pojciem inwestowania?
Co, zdaniem badanych, wpywa pozytywnie na warunki inwestowania, a co
negatywnie?
Jakie tendencje w kwestii inwestowania w naszym kraju mona zauway w ostatnich
latach?
o Co si zmienio na plus?
o Co si zmienio na minus?
o Co si powinno zmieni?
o Jakie rejony naszego kraju kojarz si z dobrymi warunkami do inwestycji? Z
czego to wynika?

Konotacje pojcia inwestowanie
Niemal wszyscy badani potrafili wskaza, jakie konotacje niesie w ich przypadku pojcie
inwestowania. Przedsibiorcy udzielali rnych odpowiedzi, ktre mona uporzdkowa

stosujc klucz zasigu znaczeniowego pojcia inwestowanie. Najszersze rozumienie
inwestowania wyraone przez badanych odnosi si do oglnie rozumianego rozwoju firmy
poprzez pomnaanie rodkw finansowych, jakimi dysponuje przedsibiorstwo.
Pomnaanie rodkw, zasobw, jakimi dysponuj.
Wykadanie swoich pienidzy, by mc je pomnoy.
Zwikszenie produkcji, zwikszenie zysku, zwikszenie zatrudnienia
Inwestowanie to rozwj. Jeli jest rozwj to jest inwestowanie. Dobre warunki to
zamwienia i zapotrzebowanie na dany produkt.
Interesujcy jest fakt, i badanym z trudem przychodziy uniwersalne konotacje zwizane z
pojciem inwestowania. Nawet przytoczone powyej stwierdzenia uzupeniano najczciej
skojarzeniami zwizanymi z dziaalnoci przedsibiorstwa, ktrego przedstawicielem by
badany.
Dobre warunki to rozwj budownictwa, zapotrzebowanie na materiay itd.
Kojarzy mi si z rozbudow magazynw, jeli chodzi o nasz firm. Bdziemy otwierali
okoo siedmiu magazynw dystrybucyjnych. Sporo inwestujemy ze wzgldu na kapita
gromadzony od transformacji. Chcc si modernizowa i wykorzystywa fundusze UE
dodatkowo przeznaczamy swoje rodki i si rozwijamy. Chcemy by przed wszystkimi.
Trudno ze sformuowaniem uniwersalnej, ponadpartykularnej definicji inwestowania
skania do wniosku, e wrd badanych dominuje dosy wskie spojrzenie na proces
inwestowania, ograniczone do wasnego przedsibiorstwa lub te opierajce si na
powszechnym, obiegowym rozumieniu tego sowa.
Naley jednoczenie zauway, e najczstsza konotacja pojcia inwestowania zwizana bya
z pomnaaniem rodkw finansowych firmy. Nie byo to jedyne skojarzenie. Inwestowanie
kojarzono rwnie z rozwojem zasobw ludzkich przedsibiorstwa i inwestycje w modych
[Rycar], czy te z wykorzystywaniem funduszy UE [Bos]. Pojawiay si te gosy kojarzce
inwestowanie z rozwojem nie tylko wasnej firmy, ale rwnie miasta czy regionu [Cefarm].
Oglnie rzecz biorc jednak badani przedsibiorcy nie wizali inwestowania z rozwojem
lokalnej gospodarki, traktujc to pojcie albo bardzo indywidualnie, albo oglnie.
Warto podkreli, i w zdecydowanej wikszoci badani posiadali pozytywne konotacje
zwizane z pojciem inwestowania. Bardzo czsto inwestowanie kojarzono z oglnie
rozumianym rozwojem przedsibiorstwa. Wyjtkiem byy dwie opinie wyraajce
negatywne konotacje pojcia inwestowania. Obie, co ciekawe, zwracay uwag na
przeszkody administracyjne uniemoliwiajce swobod inwestowania.
Warunki s korzystne do inwestowania, kiedy administracja jest przygotowana do nich
i do obsugi inwestora. Zdarza si bowiem bardzo czsto, i nasza firma jest w peni
przygotowana do realizacji danego dziaania, a problemy pojawiaj si na szczeblu
administracyjnym, gdzie na przykad na pozwolenie budowy czasami trzeba czeka rok.
Trudnoci, niech wadz, nieprzychylno urzdnikw.

Oglna ocena warunkw inwestowania w Polsce
Tylko trzech z pitnastu rozmwcw wyrazio jednoznacznie negatywn opini dotyczc
oglnych warunkw inwestowania w Polsce. Pozostali, z wikszym lub mniejszym
entuzjazmem, przyznawali, i kraj w ostatnim czasie przeywa rozwj gospodarczy i
zwizane z tym nowe moliwoci inwestowania przedsibiorstw.
aden z badanych nie wyrazi jednoczenie jednoznacznie pozytywnej opinii na temat
warunkw inwestowania w Polsce. Pozytywne wypowiedzi skonstruowane byy wedug
powtarzajcego si, atwego do przewidzenia, schematu. Pozytywna opinia o obecnej
dobrej koniunkturze gospodarczej kraju bya kontrowana poprzez szereg barier,
hamulcw, uniemoliwiajcych pene wykorzystanie nadarzajcego si potencjau. W
wypowiedziach badanych widoczny by czsto fatalizm i brak wiary w utrzymanie si dobrej
koniunktury gospodarczej. Szczeglnie znamienna jest tu wypowied przedstawiciela firmy
Samasz, ktry po wymienieniu szeregu czynnikw prognozujcych pozytywn przyszo
podsumowa swoj wypowied stwierdzeniem ja nastawiam si na przetrwanie.
Ostatni rok to by dobry rok. Firmy duo inwestoway. Zotwka bya na akceptowalnym
poziomie. Zyski nie s konsumowane a inwestowane dalej. Firmy pary do przodu, ale
uwaam, e teraz bdzie stagnacja. Ja si nastawiam na przetrwanie.
Generalne zadowolenie: moliwoci w kraju nie zostay zrealizowane. Inwestycje si
rozwijaj, ale nie s wykorzystywane w peni.
Rozwija si budownictwo, rozwijaj si zakady mechaniczne. Po wejciu do Unii
Europejskiej zmienia si sytuacja na lepsze. Na lepsze, ale uzyskanie rodkw unijnych
wie si ze skomplikowan, dug procedur. Dokumenty, zezwolenia s bardzo cikie
do zdobycia i trwa to bardzo dugo.
Czekamy na decyzje programw unijnych, wic optymizm jest umiarkowany. W Polsce
mamy sporo uproszcze, biznes bardziej otwarty, informacje o tym, gdzie inwestowa,
stay si bardziej dostpne. Jednak koszty pracy s nadal wysokie i naleaoby zwikszy
wynagrodzenia.
Prbujc znale wsplny klucz, czcy poszczeglne odpowiedzi badanych, naleaoby
stwierdzi, i respondenci przyznajc co prawda, i warunki inwestowania w Polsce s
dobre, jednoczenie maj poczucie, e w potencja rozwoju nie dotyczy ich
bezporednio. Gotowi s poda szereg przeszkd uniemoliwiajcych ich firmom pen
partycypacj w tym rozwoju. Barierami tymi s skomplikowane procedury unijne, wysokie
koszty pracy, niech urzdnikw, podatki, wysokie ceny nieruchomoci czy te kryzys
gospodarki wiatowej. Pomimo wyranej proby o odnoszenie si do oglnych warunkw
inwestowania w Polsce, badani nawizywali do barier na poziomie regionalnym.
Na pewno wszystko idzie do przodu. Jest wiksza konkurencja. Nasz region nie jest tak
bardzo rozwijajcy si. Jestemy Polsk B.
W Biaymstoku kompletnie si nic nie dzieje.


Tabela nr 2 Pozytywne i negatywne uwarunkowania inwestowania w Polsce w opinii
badanych
Pozytywy Negatywy
Rozwj giedy i spek akcyjnych Spadek wartoci euro
Wysoki eksport
Skomplikowane procedury ubiegania si o
rodki unijne
Napyw inwestorw z zagranicy Trudnoci uzyskiwania pozwole
Rozwj budownictwa Wysokie ceny nieruchomoci
Wejcie do strefy Schengen Wysokie koszty pracy
Rozwj maej przedsibiorczoci Kryzys na rynkach wiatowych
Rozwj infrastruktury (jednak przede
wszystkim w poudniowej czci kraju)
Niejasne przepisy prawne

Nieufno spoeczestwa wobec
przedsibiorcw

Obszary zmiany oglnych warunkw inwestowania w Polsce
Badani przedsibiorcy wyraali te swoje opinie o tym, w jakim kierunku id i powinny i
zmiany warunkw inwestowania w kraju. Oglnie, badani dostrzegaj rewolucyjn zmian
zwizan z transformacj ustrojow lat dziewidziesitych ubiegego wieku i czego
mona si byo spodziewa - zdaj sobie spraw z mechanizmw rzdzcych gospodark
wolnorynkow. Interesujce, e nie wszyscy badani odnosz si do tych zmian pozytywnie.
Zmienio si wszystko. Generalnie mamy zupenie inn sytuacj. Mamy gospodark
rynkow. O decyzjach inwestycyjnych decyduje podejcie, pogldy wacicieli firm.
Okres inwestycji centralnych, pastwowych mamy ju za sob. Czsto moemy to oceni
negatywnie.
Narobilimy sobie tych regionw Natura 2000 i blokuje to wiele inwestycji, m.in.
drogowych.
Wikszo badanych ocenia jednak zmiany, ktre zaszy w Polsce w ostatnim
dwudziestoleciu, pozytywnie. Doceniany jest skok cywilizacyjny, rozwj nowych
technologii. Badani kad rwnie nacisk na gwatowne zmiany na rynku pracy dokonujce
si w ostatnim czasie.
Ronie paca w Polsce, produkty s wykonywane coraz lepiej, przy uyciu nowych
technologii. Produkujemy mimo wszystko nadal lepiej i taniej.
[Widoczne jest] zwikszenie iloci miejsc pracy.

Badani, podzielajc generalnie opini na temat reform systemowych, odnosili si czsto do
sytuacji teraniejszej, mwic o perspektywach inwestowania w przyszoci. Wskazywano
na bariery, jakie przed inwestorami stawia administracja, przepisy prawne
utrudniajce inwestowanie. Jedna z badanych zwrcia uwag na bariery mentalnociowe,
uprzedzenia spoeczne wobec przedsibiorcw w Polsce.
Decyzje powinny by zdecydowanie szybsze. Administracja powinna dziaa na korzy
przedsibiorcw.
Powinny si zmieni przepisy podatkowe - powinny zosta uproszczone. Gwne
przeszkody to s przeszkody prawne. Nie jestem za tym eby ingerowa w rynek.
Ludzie musz zmieni swoj mentalno.
Cho opinia badanych o warunkach inwestowania w Biaymstoku zostanie opisana w dalszej
czci Raportu, warto ju tutaj zaznaczy, i z wypowiedzi wynika, e oglne warunki
inwestowania w Polsce oceniaj oni lepiej od ich sytuacji na lokalnym, biaostockim rynku.
Fakt ten naley uzna za niepokojcy z punktu widzenia optymizmu biaostockich
przedsibiorcw i ich decyzji inwestycyjnych w przyszoci.

Regiony kraju kojarzce si z dobrymi warunkami inwestowania
Tylko jedna z badanych osb, na pytanie o regiony kraju kojarzce si z dobrymi warunkami
inwestowania, wskazaa cho zaznaczmy, e midzy innymi - na Biaystok.
W Biaymstoku z kolei s nisze koszty pracy i s ludzie, ktrzy chc pracowa.
Nie sposb jednak nie zauway, e Biaystok nie jest kojarzony z dobrymi warunkami
rozwoju przedsibiorczoci. Jeden z badanych zwrci nawet uwag na kontrast pomidzy
Biaymstokiem a pooon w pobliu Choroszcz. Przewaga Choroszczy nad
Biaymstokiem polega, jego zdaniem, na istnieniu planu zagospodarowania i sprawnoci
lokalnych urzdnikw, podejmujcych decyzje szybciej ni w Biaymstoku.
Badani uwaaj, e im dalej na Zachd, tym warunki inwestowania s lepsze. Granic
wyznaczajc pewn przepa midzy dwoma wiatami jest linia Wisy.
Oglnie kapita lokuje si po zachodniej stronie Wisy.
na pewno cz zachodnia naszego kraju. Na pewno nam jest najtrudniej.
Bardzo czsto badani wskazywali na lsk, jako region przyjazny przedsibiorcom, ze
szczeglnym wskazaniem na Wrocaw, ktry uznano za lidera w przyciganiu
inwestycji [Polmos]. Regionem dobrze kojarzcym si badanym jest te Wielkopolska.
Uwaaj oni, e regiony te cechuj si wyszym uprzemysowieniem, bardziej rozwinit
infrastruktur oraz silniej zakorzenionym spoecznie i kulturowo etosie przedsibiorczoci.
Dolny lsk, Wielkopolska, bardziej uprzemysowione regiony, inwestorzy chtniej tam
inwestuj, mog osign lepsze wyniki.
Jeli chodzi o produkcj, to lsk, bo tam wszystko jest: firmy z ktrymi mona
wsppracowa, materiay.

lsk, Wielkopolska. Tam istnieje dua infrastruktura, tam dziaalno jest o wiele
atwiejsza, bo ludzie nie s zaciankowi, nie s psami ogrodnika.
lsk ma infrastruktur przemysow duo lepsz (kopalnie, przetwrnie). Wielkopolska
- jej mieszkacy mentalnie zawsze byli pragmatyczni.
Wrocaw, Dolny lsk. Przede wszystkim bardzo dobra atmosfera.
Interesujce, e najczciej wskazywanymi regionami s te najbardziej oddalone od
Podlasia. Trzeba te zauway, e w wypowiedziach badanych nie pojawia si Warszawa
jako miejsce dobrze kojarzce si z pomylnym inwestowaniem. Badani uwaaj, i
wysokie koszty prowadzenia tam dziaalnoci gospodarczej i konkurencja nie daj stolicy
najlepszych predyspozycji jako biznesowej ziemi obiecanej. Duo chtniej wskazuj oni
okolice Warszawy, d, czy te przestrze midzy Warszaw a odzi.
Badani czsto, zamiast wskazywania konkretnych regionw atrakcyjnych z punktu widzenia
przedsibiorcy, mwili o cechach, jakie powinno spenia takie miejsce. Poza
uprzemysowieniem, infrastruktur i etosem przedsibiorczoci, wymieniano rwnie
pooenie blisko granic [JKT], istnienie inkubatorw przedsibiorczoci i specjalnych stref
ekonomicznych.
Jednak z wypowiedzi badanych przede wszystkim wynika, e regiony dobrze kojarzce si
inwestorom to te, w ktrych lokalne wadze tworz przyjazn atmosfer wobec ju
dziaajcych oraz nowych inwestorw. To w gwnej mierze decyduje o przewadze lska,
z Wrocawiem na czele. Podobnie argumentowano, wskazujc na przewag Choroszczy nad
Biaymstokiem. Zarwno ten, jak i wikszo pozostaych czynnikw stawiaj, zdaniem
badanych, Biaystok na szarym kocu listy miejsc, w ktrych warto inwestowa.
Podlasie to skansen.
Lokalizacja Biaegostoku ma duy wpyw, pooenie dla naszej firmy jest niekorzystne.
[Mam] brak przekonania do Podlasia.

Podsumowujc wypowiedzi badanych dotyczce opinii na temat oglnych warunkw
inwestowania w Polsce naley stwierdzi, i:
o Badani rzadko kojarz pojcie inwestowania z rozwojem rynkw lokalnych,
odnoszc to pojcie bd do oglnej idei pomnaania rodkw, bd do
partykularnych celw przedsibiorstwa, ktrym zarzdzaj.
o Transformacja systemowa i zwizane z ni zmiany w warunkach prowadzenia
prywatnej przedsibiorczoci s przez badanych oceniane pozytywnie.
Jednoczenie wstrzymuj si oni przed odniesieniem pozytywnych skutkw
reform do sytuacji ich przedsibiorstwa. W perspektywie indywidualnej s
bardziej skonni do wskazywania barier ni uatwie.
o Najczciej powtarzajc si barier utrudniajc inwestowanie wskazywan
przez badanych jest brak przychylnoci administracji publicznej, zarwno na
poziomie centralnym (bariery prawne), jak i samorzdowym (niech, ospao
urzdnikw).

o Badani nie wskazuj na Podlasie jako region dobrze kojarzcy si z
inwestowaniem. Takimi miejscami s ich zdaniem lsk i Wielkopolska.

Diagnoza szczegowych warunkw inwestowania w Biaymstoku w opinii
lokalnych przedsibiorcw
W niniejszej czci zostanie przedstawiona diagnoza oglnych warunkw inwestowania w
Polsce w opinii lokalnych przedsibiorcw, w szczeglnoci za okrelony zostanie wpyw
wybranych czynnikw na atrakcyjno inwestycyjn miasta. Oto pytania badawcze:
Jakie czynniki wpyny na podjcie dziaalnoci gospodarczej na terenie miasta?
Ktre czynniki wpywajce na podjcie dziaalnoci gospodarczej na terenie miasta
mona uzna za kluczowe, a ktre za drugorzdne?
W jakim stopniu na podjcie dziaalnoci na terenie miasta wpyny:
o Pooenie geograficzne Biaegostoku?
o Wykwalifikowana kadra i poziom bezrobocia?
o Infrastruktura i dostpno uzbrojonych terenw inwestycyjnych?
o Obecno rynku zbytu, blisko rynku zbytu?
o Dostpno surowcw?
o Ukad komunikacyjny?
o Obecno orodkw naukowych?
o Zaangaowanie, polityka wadz, przychylno urzdnikw?
o Stan rodowiska naturalnego i atrakcyjno turystyczna miasta?

Czynniki, ktre zdecydoway o podjciu dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Badane osoby poproszono o krtki opis okolicznoci, w jakich reprezentowane przez nich
przedsibiorstwa zaczy funkcjonowa na biaostockim rynku. Pytano rwnie o osobiste
czynniki poszczeglnych osb determinujce decyzj o zarzdzaniu przedsibiorstwem
wanie w Biaymstoku.
Jak ju wczeniej wspomniano badane przedsibiorstwa byy zrnicowane pod wzgldem
wielkoci, brany, czasu dziaania w Biaymstoku i lokalizacji centrali. Dlatego te
okolicznoci powstania oraz losy poszczeglnych firm s zrnicowane.
Niemniej jednak naley zauway, e w znakomitej wikszoci badani, jako czynnik, ktry
zdecydowa o podjciu dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku, podawali fakt
urodzenia w tym miecie lub rodzinne zwizki z Podlasiem. adna z badanych osb nie
wymienia w tym miejscu czynnika pozaindywidualnego (dobre warunki do inwestowania,
pooenie geograficzne, wykwalifikowana kadra itp.). Wypowiedzi badanych wyraaj duy
determinizm w tym wzgldzie, jak gdyby byli oni skazani na Biaystok i nie wyobraali
sobie rozpoczcia dziaalnoci gospodarczej gdzie indziej. Pojawiaj si wrcz wtpliwoci,

czy lokalizacja nowej firmy bya w ogle czynnikiem branym pod uwag przy rozpoczynaniu
wasnego biznesu.
Prezes pochodzi z Biaegostoku. W latach 80. nie wiem, czy kto zajmowa si kwesti
lokalizacji.
Tutaj si urodzilimy i wychowalimy.
Jest to firma rodzinna. Pochodzimy z Biaegostoku.
Mieszkaem w Biaymstoku i jestem patriot.
Biaystok, bo urodziem si w Supralu, std pochodz.
Tak si trafio, e pochodzimy z Biaegostoku. Urodzilimy si tutaj.
Pochodz z Biaegostoku.
Jest to kwestia przywizania, wyboru, mam tu rodzin. Przez pewien czas pracowaam
w Warszawie, jednak z pen premedytacj wrciam.
Poniewa wszyscy jestemy biaostoczanami.
w determinizm widoczny jest w wypowiedzi dwojga badanych, ktrzy przyznaj, e gdyby
czynniki biznesowe byy waniejsze od rodzinnych, prawdopodobnie nie dziaaliby w
Biaymstoku
Tutaj si urodziem i tutaj mieszkam, ale pod wzgldem biznesowym gdybym mia
wybiera to nie jestem pewny czy byby to Biaystok.
Mieszkam tu. Jeli chodzi o biznes to by bd. Lokalizacja nie sprzyja.
Inwestowanie w Biaymstoku jest wic dla badanych swoist koniecznoci. Dwoje
rozmwcw zwraca te uwag na to, i Biaystok jest jedynym miastem na Podlasiu
posiadajcym wszelkie zasoby niezbdne do rozwinicia dziaalnoci gospodarczej na
wiksz skal.
Mieszkaem w Biaymstoku i jestem patriot. W Biaymstoku mamy nieograniczony
dostp do siy roboczej, s uczelnie wysze. Usugi okoo biznesowe, banki, firmy
leasingowe s na miejscu. Na pewno atwiej jest prowadzi taki biznes w miecie ni w
potencjalnym miasteczku.
Oddzia w Biaymstoku powsta, bo jest to najwiksze miasto w wojewdztwie.
Odlego od gwnej siedziby firmy (miejscowo Ryn koo Giycka jest niewielka).
Podsumowujc, naley powtrzy, i gwnym czynnikiem decydujcym o podjciu
dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku s zwizki rodzinne badanych z miastem.

Pooenie geograficzne jako czynnik wpywajcy na prowadzenie dziaalnoci
gospodarczej w Biaymstoku
Badani odnosz si ambiwalentnie do pooenia Biaegostoku na mapie Polski i wynikajcych
z tego barier i szans miasta. Z jednej strony, pooenie w Polsce wschodniej nie jest przez
badanych oceniane pozytywnie.

To pooenie jest rednio korzystne.
Blisko granicy wschodniej odznacza wiksz odlego od granicy zachodniej.
Inne regiony maj zdecydowanie lepsze perspektywy. S lepiej zurbanizowane.
W zasadzie pooenie za Wis jest do bani. Jak co trzeba zaatwi to trzeba jecha
na zachd Polski.
Kady wie, e jestemy w Polsce B, gdzie przemysu prawie w ogle mnie ma.
Pod wzgldem atrakcyjnoci regionu jestemy na szesnastym miejscu na szesnacie
wojewdztw. Znaczenie ma te oddalenie od granicy z Niemcami i zawsze bdziemy z
tyu.
Pooenie samo w sobie niczego tak naprawd nie daje naszej firmie. Ale raczej jest
kosztowne i niewaciwe.
Z drugiej jednak strony, badani dostrzegaj pozytywne aspekty pooenia geograficznego
Biaegostoku. Szczeglnie podkrelana jest blisko wschodniej granicy jako potencjalna
szansa rozwoju. Jednak badani zaznaczaj jedynie potencjalno tego faktu, gdy dopki
wschodnia granica bdzie zamknita, dopty lokalizacja Biaegostoku bdzie wycznie
niezrealizowan szans, a nie realn korzyci. Badani zwracali te uwag na pogorszenie si
warunkw prowadzenia dziaalnoci gospodarczej po utrudnieniu transgranicznego
przepywu ludzi i towarw w zwizku z wejciem Polski do Unii Europejskiej.
Granica wschodnia to wana sprawa. Daje duy potencja i moliwoci rozwoju.
Zamknicie jej nie ma sensu i utrudnia biznes. Tracimy klientw.
Blisko wschodniej granicy rzutuje w pewien sposb na to, e Biaystok nie jest
biednym miastem. Dziki lokalizacji Biaystok jest prnym orodkiem, wanie dziki
wschodniej granicy. Handel przygraniczny kiedy dziaa na wysokich obrotach. Moja
firma sporo sprzedawaa. Export na wschd. Stracilimy sporo pienidzy, ale te duo
zyskalimy, zyskalimy wicej, a przede wszystkim kontakty ze wschodem pomogy nam
si rozwin.
Blisko granicy generalnie powinna poprawia pozycj, natomiast blisko granicy
wschodniej nie jest wykorzystywana w wystarczajcym stopniu.
Ogromnym atutem Biaegostoku jest pooenie transgraniczne - blisko z Biaorusi,
Ukrain, Litw. Nasza firma wsppracuje gwnie z partnerami z zagranicy. Pooenie
wic jest komfortowe. Peryferyjne tereny to jedne z argumentw, ktre mamy do
wykorzystania.
Jeden z badanych wskazywa rwnie na negatywny aspekt bliskoci wschodniej, co w
przypadku jego przedsibiorstwa oznacza wzrost konkurencyjnoci. Z drugiej strony, niektre
produkty wytwarzane przez jego przedsibiorstwo mog by produkowane tylko w
Biaymstoku [Polmos].
Z wypowiedzi niektrych badanych wynika rwnie, e nie przykadaj oni zbyt duego
znaczenia do peryferyjnego pooenia Biaegostoku na mapie Polski. Wybr Biaegostoku
nie by najczciej pokierowany kryteriami ekonomicznymi, dlatego te badani

przedsibiorcy staraj si wykorzystywa jak najlepiej potencja tego miejsca, nie
zastanawiajc si gboko nad jego pooeniem.
Nigdy nie patrzyem przez ten pryzmat. To przedsibiorstwo jest gdzie jest. Rynek zbytu
jest najwaniejszy.
Kade pooenie ma swoje zalety i ma swoje wady. Firma sprzedaje produkty na cay
wiat. Jest to sytuacja zastana. Nie jest to lokalizacja wyjtkowo korzystna, ale ze
wszystkimi problemami sobie radzimy.
Staramy si to znaczenie teraz odkrywa. Mamy wiele atutw na naszym terenie i na
rnego rodzaju targach staramy si to ukaza.
Pooenie nie ma znaczenia. Eksportujemy na ca Europ. Jeli jest dobry produkt, to
nie ma problemw z eksportem.
Jak si chce mona zrobi wszystko. Nie wiem, jakby to wygldao gdzie indziej. Firma
posiada wiele oddziaw w caej Polsce, jak i zagranic.
Mona stwierdzi, i badani potrafi dostrzec zarwno wady, jak i zalety
przygranicznego pooenia Biaegostoku na mapie Polski. Oceniajc raczej negatywnie
peryferyjne pooenie miasta, czciej wskazuj na pozytywne konsekwencje bliskoci
wschodniej granicy Polski.

Wykwalifikowana kadra, poziom bezrobocia, edukacja przyszych pracownikw jako
czynniki wpywajce na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Badani w wikszoci podzielaj opini, i Biaystok ksztaci bardzo du liczb osb na wielu
szczeblach edukacji i w rnych specjalnociach. Dla niektrych badanych przedsibiorstw
nie istnieje problem braku dostpnoci do wykwalifikowanej kadry.
Farmaceuci maj gdzie si ksztaci w Biaymstoku, absolwenci farmacji wyjedaj
czsto za granice. Tu nie ma wikszego problemu.
Wsppracujemy ze szkoami rednimi, z uczelniami. Uczniowie, studenci odbywaj u
nas praktyki, stae, pisz prace itd. Ci, ktrzy wyrniaj si szczeglnie s zapraszani
do pracy w naszej firmie.
Nie narzekam na kadr. Chtnie wsppracuj z uczelniami, chtnie zatrudniam
praktykantw. Chtnie organizujemy stae. Modzi ludzie czsto zostaj w firmie.
Dajemy ludziom nowe moliwoci i kompetencje.
Cz badanych zwracaa jednake uwag na szereg problemw zwizanych z oglnie
rozumianym stanem zasobw ludzkich w regionie i samym Biaymstoku. Szczeglnie czsto
powtarzajcym si wtkiem byo nieodpowiednie wyksztacenie absolwentw
biaostockich uczelni wyszych w stosunku do potrzeb lokalnych przedsibiorcw.
Osoba po studiach ma wiedz teoretyczn. Wiedza praktyczna jest zerowa. Lepsze
perspektywy maj zdecydowanie osoby po technikum, ni ci po studiach.

Nie ma ludzi wykwalifikowanych w Biaymstoku odnonie elektroniki. Politechnika
Biaostocka nie jest szko ksztacc. Trzeba ludzi bra, szkoli. Po roku z nowym
pracownikiem mamy wsplny jzyk.
Jest problem. Najwikszy problem jest w brany telewizyjnej.
Jest dostp do wykwalifikowanej kardy. Ale problemy s. Wynikaj one ze zego
ksztacenia. Ksztacenie jest praktycznie oglne. Na politechnice studenci maj okoo
20% przedmiotw technicznych. Magister inynier wyksztacony na politechnice na
dobr spraw nie powinien by inynierem.
Ludzie po studiach nie s przygotowani wystarczajco. Niestety szkoy nie naucz
wszystkiego. Dobrymi handlowcami s ludzie z predyspozycjami i praktyk. Szkoa
niekoniecznie jest w stanie tego nauczy. Wyprodukowalimy mas ludzi
niepotrzebnych, ktrzy i tak bd robi co innego.
Studenci przychodz ale lepiej jest mie osoby bardziej wykwalifikowane.
Wysze uczelnie nie interesuj si tym, co robi biaostocki przemys. Moe uczelnie
zmusza UE. Nauka nie jest celem sama w sobie. Przychodz do pracy studenci i nic nie
potrafi, s na poziomie maturzysty, gdy przychodz do pracy. Nie ma prawniczej,
logistycznej wiedzy. To jest smutne, ale to s pomocnicy i stayci.
Ostatnia przytoczona powyej wypowied jest chyba najcelniejszym ujciem problemu, na
ktry rwnie zwracali uwag badani, czyli na brak osb z wyksztaceniem technicznym
i zawodowym. Z wypowiedzi badanych wynika, e istnieje przesyt absolwentami szk
wyszych i deficyt absolwentw technikw i szk zawodowych.
Brakuje szkolnictwa zawodowego. Jest ono bardzo potrzebne. Potrzebni s fachowcy
praktyczni.
Odnonie mechaniki, dobrego fachowca odnonie [tych] form to kwestia bardzo
dugiego szkolenia. Nie ma wykwalifikowanych ludzi odnonie tych dziedzin.
Za mao jest ksztacenia praktycznego w szkoach zawodowych, rednich technicznych.
Nie ma kadry technicznej. Jest mnstwo ekonomistw i humanistw.
Biorc pod uwag powysze problemy, pracodawcy nie wierz w skuteczno i
efektywno biaostockich szk wyszych i innych instytucji edukacyjnych w regionie.
Uwaaj oni, e pracownikw naley uczy od podstaw zawodu i w ten sposb wdraa do
pracy w firmie. wiadczy to o niskiej opinii przedsibiorcw na temat lokalnego systemu
ksztacenia zawodowego, technicznego, oglnoksztaccego i wyszego. Pracodawcy
uwaaj, e musz sami wyksztaci nowych pracownikw, co powoduje, e rotacja
zatrudnionych w tych firmach staje si mniejsza.
Wsppracujemy ze szkoami rednimi, z uczelniami. Uczniowie, studenci odbywaj u
nas praktyki, stae, pisz prace itd. Ci, ktrzy wyrniaj si szczeglnie s zapraszani
do pracy w naszej firmie. Oczywicie istnieje potrzeba, by now osob wdroy.
Kadr jednak trzeba zacz wychowywa. Trzeba ich tej pracy nauczy.

Trzeba ludzi bra, szkoli. Po roku z nowym pracownikiem mamy wsplny jzyk.
My sami wicej czasu powicamy na wykwalifikowanie nowego pracownika.
Kadego trzeba przyucza do zawodu. Rotacja jest bardzo maa.
Po przyjciu do pracy osoba taka uczy si ABC od podstaw.
Stawiam na osoby, ktrych kwalifikacje nie s najistotniejsze. Dopiero w firmie
przystosowuj si do swoich zada. Skoczyli zupenie inne studia, inne szkoy. W
okresie od roku do trzech stali si dobrymi fachowcami potrzebnymi w brany.
Najczciej pojawiajcym si modelem pozyskiwania pracownikw jest dugotrwae
i kosztowne wdraanie go do pracy w przedsibiorstwie od podstaw. Niewiele
badanych firm przedstawio bardziej elastyczny system naboru ludzi do pracy.
Chtnie wsppracuj z uczelniami, chtnie zatrudniam praktykantw. Chtnie
organizujemy stae. Modzi ludzie czsto zostaj w firmie. Dajemy ludziom nowe
moliwoci i kompetencje. Przystosowanie do pracy trwa okoo roku na stau, ale
wszyscy musz przej przez przystosowanie do firmy. Kady z nas by absolwentem.
Potrzebne s stae. Nowi pracownicy maj now energi, jeszcze chc gry przenosi.
Mamy tutaj bardzo szeroki wachlarz bo okoo 200-300 osb w cigu roku przewija si
przez nasz firm. S to studenci z biaostockich uczelni, ale rwnie studenci z caej
Polski. Nie s oni jednak wystarczajco dobrze przygotowani aby pracowa w naszej
firmie. Sprawdzamy dodatkowo ich kompetencje merytoryczne i przygotowujemy do
pracy u nas. Mamy specjalne programy wdroenia do pracy.
Oglnie badani, nie narzekajc na brak rk do pracy, narzekaj na poziom wyksztacenia
osb, ktre si do nich zgaszaj. Osoby z wyksztaceniem wyszym najczciej nie
dysponuj odpowiedni wiedz praktyczn, za szkoy techniczne i zawodowe ksztac
zbyt ma ilo osb w stosunku do potrzeb. Powoduje to konieczno samodzielnego
przyuczania pracownikw przez przedsibiorstwa.

Infrastruktura i dostpno uzbrojonych terenw inwestycyjnych jako czynniki
wpywajce na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Okoo poowa badanych nie potrafia okreli jednoznacznego stanowiska w tej sprawie.
Cz jasno stwierdzia, e czynniki te ich nie interesuj i nie posiadaj wyrobionego pogldu
w tej kwestii. Wydaje si, e wikszo przedsibiorstw objtych badaniem nie posiada
ambitnych planw rozwinicia dziaalnoci gospodarczej poprzez wykup lub dzieraw
nowych terenw inwestycyjnych. Bardzo typowe s wypowiedzi trzech respondentw.
Nie ma to adnego wpywu. Ja mieszcz si tutaj gdzie mieszcz. Jest to obszar
wystarczajcy. Przydaby si jeszcze hektar, ale nie ma go tu w pobliu, a hektar w
innym rejonie mnie nie interesuje.
Od kilku lat nic nowego nie otwieramy. Nie mam pojcia, jak to wyglda na dzie
dzisiejszy.

Trudno mi powiedzie. Nie mam dowiadcze. My mamy swoje zasoby. Dugo nie
potrzebowaam nowych terenw.
Oglnie jednak badani doceniaj wag infrastruktury i dostpnoci uzbrojonych terenw
inwestycyjnych jako wanego czynnika determinujcego inwestycje w danym miecie.
Jednak tylko niewielu z nich potrafi okreli rol tego czynnika w Biaymstoku. Ci, ktrzy to
robi, zwracaj uwag na wysokie ceny nieruchomoci oraz brak przychylnoci urzdnikw.
Ceny s niesamowicie wysokie. Pod Biaymstokiem, a w Biaymstoku ceny s bardzo
zrnicowane. Jest to czsto dwukrotna kwota za metr.
By plan zagospodarowania przestrzennego mojego osiedla dwa lata temu. Pniej
wojewoda odrzuci, bo nie byo pasa przeciwpoarowego. Poszedem do wojewody.
Powiedziaem na czym mi zaley. Na stworzeniu zwartego zakadu. On popatrzy,
przytakn i nic nie zrobi. Odbya si sprawa. Miasto przegrao spraw. A problem stoi.
Nie mog wykupi tych dziaek, nie mog nic z tym zrobi. Mam sporo dziaek, ktre
chciabym odsprzeda miastu w zamian za t. Wszystko jednak stoi i niewiadomo jak to
si zakoczy. Jak znam ycie to minie kilka lat zanim co si zmieni.
Wymienione wyej problemy mog by dla niektrych przedsibiorcw czynnikiem
uniemoliwiajcym inwestowanie w Biaymstoku i przeniesienie zainteresowania na gminy
ocienne. wiadczy o tym wypowied jednego z respondentw.
Nie ma terenw. Zaproponowano nam jedn lokalizacje. Poza tym s bardzo wysokie
ceny, dugo trwa realizacja. Miasto nie ma takich terenw na handel. Dla nas korzystne
inwestycje to tylko gminy ssiednie, na przykad Choroszcz, Dobrzyniewo. Mniejsze
dziaki s dostpne i w Biaymstoku oczywicie, ale s drogie i za mae dla nas. Nie ma
sensu wchodzi do miasta wobec tego.
Jednoczenie respondenci wyraaj nadziej, e w przyszoci sytuacja w tym zakresie
ulegnie poprawie.
Zmienia si podejcie, Biaystok zaczyna przygotowywa te miejsca stopniowo.
Kluczowym pytaniem dla inwestora jest pytanie, kiedy bdzie mg rozpocz procesy
inwestycyjne. W regionie rozwija si Park Naukowo-Technologiczny, czy sfera
ekonomiczna, jednak inwestor oczekuje terenu przygotowanego natychmiast.
Trafnym podsumowaniem stosunku badanych osb do omawianych tu kwestii, moe by
opinia wyraona przez jedn z respondentek.
Inwestorzy nie mog myle, e nie ma tu dostpnych rejonw, bo z czasem kto inny
przejmie dziaalno. Bdzie odpyw ludzi i pienidzy. Miasto powinno podj decyzje,
eby nie byy a takie kosztowne, ale eby zmieniy sytuacj.

Dostpno surowcw oraz rynkw zbytu jako czynniki wpywajce na prowadzenie
dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Cz badanych firm okrelio swj stosunek odnonie dostpnoci surowcw jako czynnika
wpywajcego na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku. Jedna sprowadza

surowce spoza regionu [Cefarm]. Przedstawiciel tej firmy nie wierzy, i w regionie mogaby
powsta fabryka lekw. Druga sprowadza surowce od staych dostawcw zarwno z regionu,
jak i z zewntrz [Polmos]. Trzecia zarwno skupuje, jak i sprzedaje surowce [Bos]. Podobnie
czwarta, kupujca surowce zarwno w Polsce, jak i za granic [Promotech]. Wydaje si, e
brak lokalnych dostawcw surowcw nie jest traktowany przez badanych jako problem
wart szczeglnej uwagi czy troski. Natomiast te przedsibiorstwa, ktre korzystaj z
lokalnych dostawcw, nie traktuj tej kwestii jako problematycznej. Oglnie rzecz biorc,
badane firmy traktoway spraw dostpnoci surowcw bardzo indywidualnie i nie byy
skonne do wyraania oglnych opinii na ten temat.
Niezwykle ciekawych wnioskw dostarcza analiza wypowiedzi badanych na temat
dostpnoci rynkw zbytu. aden z badanych nie potraktowa ani Biaegostoku, ani
regionu, jako atrakcyjnego rynku zbytu dla swoich produktw lub usug. Badani
wypowiadali si bardzo wstrzemiliwie na temat potencjau lokalnego rynku w tym zakresie.

Nie ma blisko tego rynku. Wojewdztwo podlaskie jest niewielkie.
Gocie ze wschodu w ogle nie korzystaj z naszych hoteli. Zamaro to. Jeli chodzi o
blisko innych pastw, to przyjedaj do nas osoby z Litwy, otwy, Estonii na rnego
rodzaju festiwale piosenki, taca.
Przedsibiorstwa objte badaniem przyjmuj wic szerok perspektyw poszukiwania
rynkw zbytu dla swoich produktw: sigajc caej Polski, Europy, czy nawet caego
wiata. Oznacza to, e firmy objte badaniem (a s to zazwyczaj due przedsibiorstwa)
przyjmuj strategi wyprowadzania swoich produktw na zewntrz, nie traktujc lokalnego
rynku jako godnego zainteresowania.
90% naszej produkcji idzie na eksport. W kontekcie caego wiata nie ma to
najmniejszego znaczenia. Zawsze s uatwienia i trudnoci. Wypracowalimy sobie
rozwizania takie, by to funkcjonowao.
Koszty transportu nie s kwesti rozstrzygajc. Produkt moe by dostarczony do
kadego rejonu kraju. S to tylko nieco wysze koszty w porwnaniu do lokalizacji
centralnej.
Pooenie nie ma znaczenia. Eksportujemy na ca Europ. Jeli jest dobry produkt, to
nie ma problemw z eksportem.
Nasza firma nie ma adnego rynku zbytu. Nie sprzedajemy adnych na terenie naszego
miasta, jak te na terenie Polski. (...) Sprzedajemy nasz usug tym, ktrzy nas
potrzebuj. Przewozimy dla nich samochody na terenie Europy i Azji.
Badani przedsibiorcy zdaj sobie spraw z globalnych zmian zachodzcych w
gospodarce i nawet pomimo obiektywnych ogranicze i kosztw dystrybucji swoich
towarw poszukuj rynkw zbytu na caym wiecie. Naley si zgodzi z jednym z
respondentw twierdzcym, e chonno naszego lokalnego rynku na pewno nie bdzie dla
inwestorw elementem kluczowym.

W dzisiejszym wiecie, ktry sta si globalny, nie szuka si rynkw zbytu w odlegoci
50-100 kilometrw dla produktu. Czsto szuka si rynkw zbytu za granic. Chonno
naszego lokalnego rynku na pewno nie bdzie dla inwestora elementem kluczowym.
Jestemy kanaem dystrybucyjnym na Wschd.

Ukad komunikacyjny (blisko lotnisk, autostrad, rozwj drg) jako czynnik
wpywajcy na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Badani w znakomitej wikszoci potraktowali ten czynnik jako bardzo wany element
wpywajcy na atrakcyjno inwestycyjn Biaegostoku i regionu. Co bardzo ciekawe i
zaskakujce, w przeciwiestwie do oceny poprzednich czynnikw, w tym przypadku badani
wyraali swoj opini na temat uwarunkowa komunikacji, niezalenie od tego, jak istotny
jest to czynnik dla ich firmy.
Oglnie, respondenci uznaj uwarunkowania komunikacyjne za czynnik wpywajcy
negatywnie na atrakcyjno inwestycyjn Biaegostoku. Badani chtnie dzielili si swoimi
dowiadczeniami z rozmw biznesowych, gdzie trudnoci komunikacyjne zniechcay
potencjalnych kontrahentw do podjcia wsppracy z firmami z Biaegostoku. Rozmwcy
uwaaj, e uwarunkowania komunikacyjne s kluczowym problemem zniechcajcym
potencjalnych inwestorw do zainteresowania si rynkiem biaostockim.
Brakuje drg. Inwestorzy pytaj w kontekcie lokalizacji. Ile jest do najbliszego
lotniska, do najbliszej autostrady.
Lotnisko by si na pewno przydao. Nasi klienci z zagranicy nie mog czsto zrozumie,
e nie mamy lotniska.
Brak lotniska to poraka. Kontrahenci boj si jedzi t tras. Lotnisko jest niezbdne.
Badani wskazywali czsto na brak lotniska jako czynnik izolujcy Biaystok i utrudniajcy
prowadzenie dziaalnoci gospodarczej. Problem ten by wskazywany nawet przez tych
przedsibiorcw, ktrzy sami przyznawali, i obecno lotniska lub jego brak nie wpywa
bezporednio na dziaalno ich przedsibiorstwa.
Utworzenie lotniska byoby aspektem pozytywnym. Generalnie sprawa lotniska jest
znaczca.
Lotnisko jest konieczne, drogi rwnie. Jednak trudno mi powiedzie, czy to nasz firm
interesuje teraz.
Brakuje lotniska. Jest to bardzo wana sprawa i kluczowa dla rozwoju.
Lotnisko jest niezbdne. Czesi zaczynaj produkowa mae samoloty i to jest potrzebne
dla nas. Biaystok musi by wczony w sie samolotow. Fajny rozwj by si zacz
eby miasto wywalczyo lotnisko.
Brak lotniska to jest kluczowa niedogodno dla biznesu.
Bdziemy regionem mao atrakcyjnym, jeeli nasza infrastruktura bdzie si wci
rozwijaa na tym samym poziomie. Jedn z najistotniejszych kwestii jest lotnisko.

Badani niemal rwnie czsto jak o lotnisku, wspominali o drodze krajowej nr 8, czcej
Biaystok z Warszaw oraz o szybkim poczeniu kolejowym ze stolic. Przedsibiorcy
dziaajcy aktywnie na terenie Biaegostoku odnosili si krytycznie do jakoci drg w samym
miecie, jak i do stanu obwodnic miasta.
W przeciwiestwie do wymienionych wyej czynnikw, badani przedsibiorcy byli
jednomylnie krytycznie nastawieni odnonie komunikacji i jej wpywu na inwestowanie w
Biaymstoku. Tylko jedna osoba wyrazia pozytywn opini na temat pracy nad
wylotowymi cigami komunikacyjnymi w Biaymstoku.

Obecno orodkw naukowych jako czynnik wpywajcy na prowadzenie dziaalnoci
Badane osoby zapytano rwnie o wpyw lokalnej bazy naukowej oraz moliwo
korzystania z osigni lokalnych naukowcw na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w
Biaymstoku. Na tym obszarze widoczna jest ogromna prnia i brak komunikacji
pomidzy biznesem a nauk. Badani czsto nie byli w stanie ustosunkowa si do tej
kwestii, a ci, ktrzy wyraali swoje opinie, uznawali najczciej biaostockie rodowisko
naukowe za niezdolne do jakiejkolwiek owocnej wsppracy.
Orodki naukowe: stara komuna, oderwani od ycia. Te rodki, ktre otrzymuj na
rozwj od pastwa to przecie zmarnowane pienidze. To mi si kojarzy z jak
komun. Dogada si z tymi ludmi w kwestiach biznesowych to strata czasu. adnych
plusw tutaj nie widz. Prbowalimy nawiza wspprac szkoda energii. Kas
chtnie kady wemie. Efekty z tego s zerowe. Uwaam, e do momentu, kiedy
pokolenia si tutaj nie zmieni, to nie ma szans na popraw.
Nie zauwayem w naszym miecie orodkw naukowych. Prbowaem wsppracowa z
Politechnik. Prbowaem nakoni ich, by wysyali studentw do nas na praktyki,
bymy rwnie mogli korzysta z ich myli technologicznych, z ich dokona.
Prbowalimy rozmawia z ludmi odpowiedzialnymi za ksztacenie modych ludzi w
technikum mechanicznym, rwnie z osobami z urzdu pracy. Nie przynioso to adnych
efektw. S to ludzie, ktrzy dbaj tylko o swoje pobory.
Poza przytoczonymi powyej opiniami zdecydowanie negatywnymi, pojawiay si takie,
ktre sugeroway wiksze otwarcie rodowisk naukowych na lokalny biznes.
Wysze uczelnie dobrze wiadcz o miecie, ale potrzebne s miejsca pracy. Potencja
musi zostawa w miecie. Wykorzystanie efektw pracy naukowej, nastawienie na
innowacyjno - musz by bardziej nastawione na wspprac.
Biaystok jest zdecydowanie miastem akademickim. Uczelnie, ktre tu funkcjonuj, maj
ogromny potencja. Duo naley jednak zrobi w zakresie transferu wiedzy i technologii
z poziomu uczelni na poziom przedsibiorstw. W tej materii mamy jeszcze duo do
zrobienia.
Do gbszej refleksji skania fakt, i badani przedsibiorcy nie kojarz orodkw
naukowych funkcjonujcych w Biaymstoku z rozwojem nowych technologii,

zwikszaniem efektywnoci produkcji i sprzeday itp. Orodki naukowe kojarz im si
najczciej z now si robocz, ktr to jak wynika z wczeniejszych analiz oceniaj
zgodnie raczej nisko.
Wsppracujemy z wydziaem farmacji. Studenci odbywaj u nas praktyki.
Wzrasta liczba studentw, liczba mieszkacw tym samym wicej ludzi do pracy.

Zaangaowanie, polityka wadz jako czynnik wpywajcy na prowadzenie dziaalnoci
Kolejnym czynnikiem, o ktry zapytano badanych, byo zaangaowanie lokalnych wadz w
zakresie pomocy inwestorom, tworzenia ulg, stref ekonomicznych, jak rwnie przychylno
urzdnikw. Oglna opinia badanych przedsibiorcw w tym zakresie jest umiarkowanie
pozytywna. Naley tu jednak podkreli, i decyzje podejmowane przez wadze centralne
w tym zakresie s oceniane zdecydowanie niej ni dziaania podejmowane w ostatnim
okresie przez wadze na szczeblu samorzdowym. Badani wyraali te opini, i wpyw
samorzdw na sytuacj lokalnych przedsibiorcw jest relatywnie niski.
Dla mnie istotne s regulacje centralne, a nie regionalne. Wpyw regionu jest mniejszy.
Nie mam adnych uwag negatywnych w stosunku do wadz regionalnych. Wszelkiego
rodzaju pozwolenia, zawiadczenia, zgody s wydawane terminowo, bez adnych
opnie.
Przynajmniej w deklaracjach s przychylni. To co mamy zaatwiaj dobrze. To nie ma
duego wpywu na dziaalno, bo wadza Biaegostoku mao moe dla przedsibiorcy
pomc.
Miasto ma ograniczone moliwoci przyjmowania inwestorw, a chodzi o to, eby cay
region by przygotowany na inwestycje zagraniczne. Wsppraca z Urzdem
Marszakowskim, z miastem jest wzorowa. We wsppracy z przedsibiorcami, z
miastem wida bardzo duy postp.
Pojawiay si jednak rwnie gosy zdecydowanie krytyczne wobec dotychczasowej polityki
samorzdu.
Do tej pory wadze byy wymienite. Udawao im si blokowa wszystko, jaki normalny
rozwj. Inne regiony kraju wygldaj znacznie lepiej. Jeli chodzi o przychylno
inwestorom, nie ma adnej przyjani, a jeli jaka si pojawia, to dla ludzi z zewntrz.
Podobne podatki ni w innych miastach, ale generalnie to nie jest plus. Miasto nie
pokazuje, e chce przycign inwestorw.
Powtarzajcym si gosem wyraanym przez badanych przedsibiorcw, byy due nadzieje
zwizane ze zmian si politycznych w biaostockim magistracie. Przedsibiorcy nadziei tych
upatrywali, co wane, nie w tworzeniu ulg i innych udogodnie, ale w bardziej przyjaznym i
skutecznym zaatwianiu spraw lokalnych przedsibiorcw.

Dokumenty zabieraj sporo czasu. Problemw generalnie nie mamy z urzdami.
Pochwali naley Urzd Pracy, z ktrym wsppracujemy. Z innymi nie ma problemw i
nikt si do nas nie czepia.
Nie wydaje mi si eby byy jakie problemy.
Jaka iskierka jest jeli chodzi o nowy samorzd. Pan Truskolaski wprowadzi jak
zmian. Ale rzdy Tura to nic si nie dziao. Pozwolenia na budow, plany
zagospodarowania to wszystko powinno si dzia szybciej.
Jest zdecydowanie lepiej. Uatwienie w samym urzdzie. Wszystko zajmuje mniej czasu
ni wczeniej.
Jako nowa firma zabezpieczalimy miejsca pracy i zwrcilimy si do urzdu miasta o
zwolnienie z podatku nieruchomoci. Skorzystalimy z uchway, gdy moglimy
skorzysta z tych zwolnie. To pozwolio zachowa i rozwin miejsca pracy. Miasto
udzielio nam konkretnej pomocy finansowej. Mielimy mae szanse przetrwania, a
dziki tej pomocy przetrwalimy.

Stan rodowiska naturalnego i atrakcyjno turystyczna miasta jako czynniki
wpywajce na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku
Wikszo badanych osb nie wyrazia stanowiska w kwestii, na ile stan rodowiska
naturalnego i atrakcyjno turystyczna miasta wpywa na prowadzenie dziaalnoci
gospodarczej w Biaymstoku. Ci, ktrzy wyrazili taki pogld, dostrzegali w tych czynnikach
raczej szans dla miasta.
Coraz czciej wizyty goci w naszym miecie nie s przelotowe a pobytowe.
Przyjedaj ludzie z Holandii, Wielkiej Brytanii. ubr jest czst przyczyn przyjazdw
na nasze tereny. Ludzie chc go zobaczy.
Moemy pracowa i te wypoczywa. Niedaleko mamy Augustw, Puszcz Biaowiesk,
Wigierski Park Narodowy, Biebrzaski Park Narodowy, czyli moliwo aktywnej
turystyki. To s elementy, ktre s naszym ogromnym atrybutem. Biaystok jest miastem
przyjaznym, bezpiecznym, zielonym.
Wydaje si jednak, e w opinii badanych przedsibiorcw, czysto ekologiczna
Biaegostoku i atrakcje turystyczne nie s czynnikiem wpywajcym na skonno do
inwestowania. wietnie podsumowaa to jedna z respondentek:
W Biaymstoku dobrze si mieszka, nie jestemy ubodzy, wygodnie si mieszka w
Biaymstoku. Dla biznesu nie ma to wikszego znaczenia. Jeli chodzi o warunki ycia,
to na pewno jest to dobra lokalizacja.


Ranking czynnikw wpywajcych na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w
Biaymstoku
Badane osoby poproszono o uszeregowanie, wedug wanoci, wymienionych
i scharakteryzowanych wyej czynnikw wpywajcych na prowadzenie dziaalnoci
gospodarczej w Biaymstoku. Na podstawie tych uporzdkowa stworzono ranking. Czynnik,
ktry zosta przez respondenta wymieniony jako pierwszy, otrzymywa 10 punktw, drugi 9
punktw itd. Czynniki niewymienione przez respondenta otrzymyway 0 punktw. Na
poniszym wykresie przedstawiono wyniki tego rankingu.
Ze zgromadzonych danych wynika, i czynnikiem wpywajcym najsilniej na decyzje
inwestycyjne jest w opinii badanych ukad komunikacyjny. Warto przypomnie, e
zosta on przez respondentw oceniony jednoznacznie negatywnie. Drugim wanym
czynnikiem jest zaangaowanie wadz. Tutaj naley przywoa due nadzieje, jakie lokalni
inwestorzy wi z biaostockim magistratem i jego rol w tworzeniu przyjaznej atmosfery
dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w miecie.
Wyniki rankingu wskazuj rwnie, i badani nie wi atrakcyjnoci inwestycyjnej
miasta zarwno z obecnoci w Biaymstoku wyszych uczelni, jak i ze stanem
rodowiska naturalnego, jak rwnie zaletami turystycznymi miasta i regionu. Warto
zauway, i brak przywizania przedsibiorcw do tych czynnikw nie idzie w parze z
wieloma obiegowymi opiniami na temat Biaegostoku.


Podsumowujc wypowiedzi badanych na temat szczegowych czynnikw majcych
wpywa na warunki inwestowania w Biaymstoku, naley stwierdzi:
o W znakomitej wikszoci badani, jako czynnik, ktry zdecydowa o podjciu
dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku, podawali fakt urodzenia w tym miecie
lub rodzinne zwizki z Podlasiem.
o Badani potrafi dostrzec zarwno wady, jak i zalety przygranicznego pooenia
Biaegostoku na mapie Polski.
o Pracodawcy nie wierz w skuteczno i efektywno biaostockich szk wyszych
i innych instytucji edukacyjnych w regionie.
o Badani nie traktuj Biaegostoku jako atrakcyjnego rynku zbytu dla swoich
produktw lub usug.
o Respondenci uznaj uwarunkowania komunikacyjne za czynnik wpywajcy
negatywnie na atrakcyjno inwestycyjn Biaegostoku.
o Badani przedsibiorcy nie kojarz orodkw naukowych funkcjonujcych w
Biaymstoku z rozwojem nowych technologii, zwikszaniem efektywnoci
produkcji i sprzeday itp.
o Decyzje podejmowane przez wadze centralne w tym zakresie s przez badanych
oceniane zdecydowanie niej ni dziaania podejmowane w ostatnim okresie
przez wadze na szczeblu samorzdowym.
o Czysto ekologiczna Biaegostoku i atrakcje turystyczne nie s wedug badanych
czynnikiem wpywajcym na skonno do inwestowania.

6.2.3. Czynniki satysfakcji/niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci

W czci tej dokonana zostaa prba odpowiedzi na nastpujce pytania badawcze:
Jak badani oceniaj wyej wymienione czynniki wpywajce na potencja
inwestycyjny miasta?
o Skd wynika satysfakcja lub niezadowolenie?
o Jakie s oczekiwania badanych dotyczce tych czynnikw?
o Jakich zmian spodziewaj si badani?
Co musiaoby si sta, aby badane przedsibiorstwa wycofay si z prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej na terenie Biaegostoku?

Ocena satysfakcji/niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w
Biaymstoku oraz oczekiwa badanych w tym zakresie
Wszyscy badani, poproszeni o ocen satysfakcji lub niezadowolenia z prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku, wyrazili optymizm w tym wzgldzie. Badani w
zdecydowanej wikszoci uwaaj, i ich firma z powodzeniem si rozwija, nie napotykajc
na powane przeszkody.
Firma si rozwija. W tym roku podja wane decyzje o budowie nowego centrum
farmaceutycznego, zautomatyzowanego. Take rozwj sieci detalicznych.
Firma rozwija si bardzo intensywnie. Rozwijamy si w tempie 30-40% w okresie
ostatnich dwch lat. Na ten rok te mamy zaoenia bardzo duego wzrostu. Dwa lata
temu byo 160 pracownikw. Teraz mamy 260. Mamy now hal.
Nasza spka jest w bardzo dobrej sytuacji. Rozwijamy si cigle. Rok 2007 by
najlepszym rokiem pod kadym wzgldem.
Firma non stop si rozwija, co roku ma coraz wiksze wskaniki, wygrywamy konkursy
na nowe technologie. Mamy jeszcze duo nowych pomysw take dziaamy.
Dziki determinacji moich wsppracownikw firma cay czas si rozwija. W pierwszych
latach pomau. W poowie lat 90. trzy lata stagnacji. Obecnie nie narzekamy i wszystko
prze do przodu.
Cigle si rozwijamy, walczymy o firm na rynku.
Od piciu lat firma podwoia przychody, podwoia zatrudnienie. Jest to ustawiczny
rozwj. Pracownicy identyfikuj si z firm, rozumiej, e pracujemy wsplnie.
Niektrzy z badanych wyraali jednak obawy zwizane ze stagnacj, w jakiej znalazo si lub
moe znale si w najbliszym okresie ich przedsibiorstwo.
Firma jest w cigym rozwoju. S jednak cigle okresy stagnacji. Wielobranowo
powoduje, i rne aspekty naszej dziaalnoci raz s bardziej rentowne, raz mniej.

Firma cay czas si rozwijaa, a od dwch lat firma si ustabilizowaa. 19 oddziaw w
Polsce powstao od pocztku istnienia firmy. Natomiast od dwch, trzech lat aden
nowy oddzia nie powsta.
Boj si, e moemy nie utrzyma iloci pracownikw, ktre s zakontraktowane w
umowie z PARPEM na edukacj i zakupy inwestycyjne. Jeli tak si stanie bardzo
moliwe jest utracenie rynkw angielskich, niemieckich, hiszpaskich. Rwnoczenie
spadnie poziom zatrudnienia o 50-80%.
Odpowiedzi badanych zapytywanych szczegowiej o oczekiwania zwizane z rozwojem ich
przedsibiorstw, szy zasadniczo w dwch kierunkach. Niektrzy wyraali mniej lub
bardziej wprost okrelone potrzeby skierowane do wadz samorzdowych
odpowiedzialnych za rozwj miasta.
Wicej turystw. Trzeba stworzy co, czego w miecie nie mamy, a co by byo towarem
eksportowym.
Polepszenie infrastruktury zarwno w miecie, jak i drg oglnopolskich (8, 19). To
miasto musi mie obwodnic.
Brak lotniska to sprawa pierwszorzdna. Duy ruch na trasie Biaystok-Warszawa. Tak
nie moe by. Droga krajowa nr 8 powinna by dwupasmowa.
Przytoczone powyej przykady oczekiwa przedsibiorcw wobec samorzdw nie
stanowiy jednak wikszoci. Potwierdziy si tutaj wczeniejsze spostrzeenia, i badani
przedsibiorcy zdaj si w swoich planach bardziej na wasne siy i moliwoci. Pytani o
oczekiwania mwili wic czciej o oczekiwaniach wobec siebie i swoich pracownikw, ni
wobec czynnikw zewntrznych.
Trzeba dotrzymywa kroku konkurencji i wany jest cigy rozwj.
Ja adnych oczekiwa do otoczenia nie mam. Ja rozumiem t rzeczywisto lepiej ni
inni. To co na zewntrz traktuj jako uwarunkowania sztywne. Staram si prowadzi
dziaalno przy istniejcych moliwociach.
Otwieramy dwa oddziay w Galerii Alfa. Naley robi co w kierunku rozwoju
Biaegostoku.
Rwnie mwic o spodziewanych zmianach, badani unikali mwienia o czynnikach
zewntrznych, skupiajc si na przyszych losach ich przedsibiorstw.
Musimy produkowa coraz wicej, musimy mie moliwo sprostania konkurencji. Tym
samym bdziemy zatrudnia wicej osb i bdziemy rozwija nasz dziaalno.
Ja musz si odnajdywa w tej rzeczywistoci jaka jest i umie w tych warunkach
prowadzi firm.
Badane osoby poproszono rwnie o wskazanie na okolicznoci, ktre mogyby spowodowa
wycofanie si firmy z prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku. Pomimo
wskazywanych trudnoci, aden z badanych nie by skonny do wyobraenia sobie takich
okolicznoci. Potwierdza to wczeniejsze spostrzeenia, i badani nie widz innego miejsca
do prowadzenia biznesu ni Biaystok.

Podsumowujc ocen satysfakcji/niezadowolenia z prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej w Biaymstoku, naley stwierdzi:
o Badanym z trudem przychodzio dokonanie takiej oceny, poniewa stopie
zwizania z lokalnym rynkiem by w ich przypadku bardzo silny.
o Oglnie, badani wyraali satysfakcj z prowadzenia biznesu w Biaymstoku.
o Czynnikw determinujcych satysfakcj w tym wzgldzie badani upatruj
chtniej we wasnych decyzjach inwestycyjnych, ni w czynnikach zewntrznych.

6.2.4. Analiza SWOT potencjau inwestycyjnego Biaegostoku wedug
lokalnych przedsibiorcw

Analiza SWOT potencjau inwestycyjnego miasta w oczach lokalnych przedsibiorcw
zostaa opracowana na podstawie odpowiedzi na nastpujce pytania:
Jakie s sabe strony Biaegostoku jako miejsca prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej?
Jakie s mocne strony Biaegostoku jako miejsca prowadzenia dziaalnoci
gospodarczej?
Jakie s zagroenia dla prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w Biaymstoku?
o Jakie zagroenia wywieraj czynniki wewntrzne (lokalne)?
o Jakie zagroenia wywieraj czynniki zewntrzne (ponadlokalne)?
Co, zdaniem badanych, stanowi lub mogoby stanowi biznesowy symbol miasta?
W przyjtej tu perspektywie, analiza SWOT miaa za zadanie zdiagnozowa nastpujce
wymiary potencjau inwestycyjnego Biaegostoku:
o Mocne strony te cechy Biaegostoku, ktre mog wpyn pozytywnie na rozwj
inwestycji w miecie.
o Sabe strony - te cechy Biaegostoku, ktre mog wpyn negatywnie na rozwj
o Szanse zewntrzne uwarunkowania, ktre mog wpyn pozytywnie na rozwj
o Zagroenia - zewntrzne uwarunkowania, ktre mog wpyn negatywnie na rozwj
Wyniki analizy SWOT przedstawiono w poniszej tabeli. Wielko zastosowanej czcionki
odpowiada wadze, jak poszczeglnym czynnikom nadali badani przedsibiorcy. Ze
zgromadzonych danych wynika, e badani potrafi wskaza zarwno wewntrzne, jak i
zewntrzne szanse i zagroenia dla atrakcyjnoci inwestycyjnej Biaegostoku.
Za najwaniejsz cech miasta sprzyjajc rozwojowi przedsibiorczoci uznano
wykwalifikowan kadr (warto zauway, e wskazano rwnie na brak
wykwalifikowanych pracownikw jako czynnik hamujcy przedsibiorczo).

Najwaniejszym czynnikiem zewntrznym sprzyjajcym rozwojowi przedsibiorczoci
byo wejcie Polski do Unii Europejskiej.
Najwaniejsz cech miasta utrudniajc prowadzenie w Biaymstoku dziaalnoci
gospodarczej jest saba komunikacja z innymi regionami (szczeglnie czsto wskazywano
tu na brak lotniska). Czynnik ten jest zdecydowanie sab stron Biaegostoku w opinii
badanych. Czynnikami zewntrznymi hamujcymi rozwj biznesu w miecie s przede
wszystkim: polityka pastwa niesprzyjajca rozwojowi przedsibiorczoci oraz
zamknicie granicy z Biaorusi po wejciu Polski do Unii Europejskiej.

Biznesowy symbol miasta
Ostatni kwesti poddan badaniu, bya prba odpowiedzi na pytanie, czy w oczach
lokalnych przedsibiorcw Biaystok dysponuje obszarem, gazi przemysu, osob, mark,
ktre mogyby stanowi biznesowy symbol miasta.
Wypowiedzi badanych na ten temat charakteryzuj si brakiem spjnoci. Praktycznie kady
z rozmwcw mwi o innych skojarzeniach. Tylko raz powtrzya si marka piwa ubr jako
symbol miasta. Wrd przedsibiorstw wymienianych przez badanych znalazy si:
Promotech (wspominany dwukrotnie), firma Biazet (jednak w kontekcie przeszoci),
Agnella, Rosti, Jagiellonia (wspominana dwukrotnie), Fasty (w kontekcie przeszoci),
Biawar, Polmos, PSS Spoem, BOS. Wrd osb wspomniano o Tadeuszu Gobiewskim,
Marku Pileckim i Wojciechu Strzakowskim.


Tabela. Analiza SWOT atrakcyjnoci inwestycyjnej Biaegostoku w oczach lokalnych przedsibiorcw.

Podsumowanie czci badawczej
Podsumowania czci badawczej dokonano w podobny sposb jak w przypadku opisu miasta.
Do czci wymienionych w opisie atrybutw odniesiono opinie badanych jako ich
potwierdzenie bd zaprzeczenie. Dodano rwnie nowe cechy potencjalne przewagi
konkurencyjne ktre zostay wymienione przez badanych, a nie pojawiay si w opisie
miasta.
ATRYBUT UZASADNIENIE
Historia Najsilniejsze skojarzenia z histori miasta to: rd Branickich, kresy
Rzeczpospolitej, mniejszoci narodowe.
Komunikacja
(tranzyt)
Najwikszymi problemami s brak lotniska oraz nienajlepszy stan
techniczny drg. Obawy budzi ostateczne wytyczenie trasy Via
Baltica (w jednej z wersji moe znaczco omin Biaystok).
Kultura i sztuka W wypowiedziach mieszkacw dominuje opinia o przecitnym
poziomie oferty kulturalnej miasta. Na plus wyrniaj si
nastpujce instytucje bd zjawiska - Opera i Filharmonia
Podlaska (presti), Galeria Arsena (prna jednostka kultury),
centrum polskiego lalkarstwa, festiwal muzyki cerkiewnej
(najwaniejsza w miecie impreza premium), sztuka modych
reprezentowana m.in. przez rodowisko tancerzy (np. bibojw).
Gospodarka Zdaniem lokalnych przedsibiorcw miasto posiada umiarkowany
potencja biznesowy. Dostrzegaj oni rosnc atrakcyjno
inwestycyjn kraju, jednak ich zdaniem nie dotyczy to
Biaegostoku. Korzyci z wczenia Polski do unijnych struktur w
maym stopniu s odczuwalne w stolicy Podlasia. Jednym z
powodw tego stanu jest peryferyjne pooenie miasta. Biaystok
nie jest uwaany za atrakcyjny rynek zbytu. Preferowany przez
lokalnych przedsibiorcw kierunek eksportowy to Zachd.
Transfer wiedzy i technologii z instytucji naukowo-badawczych do
biznesu jest niewystarczajcy. Due nadzieje wie si ze specjaln
stref ekonomiczn, Parkiem Naukowo-Technologicznym oraz
oglnie z funduszami unijnymi. Zmienia si wizerunek handlu w
miecie, ktry z bazarw, stoisk pod goym niebem, przenosi si do
nowoczesnych centrw handlowych.
Przyroda Du liczb terenw zielonych w miecie dostrzegaj i doceniaj
jego mieszkacy - Biaystok podwjnie zasuguje na miano stolicy
Zielonych Puc Polski. Jednak zdaniem niektrych
przedsibiorcw zbyt dua ilo terenw chronionych czsto staje
na przeszkodzie planom inwestycyjnym (np. drogowym).

Pooenie
przygraniczne
Blisko granic z Biaorusi, Rosj, Litw i Ukrain to, w
powszechnej opinii, wielka, ale niewykorzystana, szansa miasta i
regionu. Wielu przedsibiorcw, pogodzonych z tym faktem,
rynkw zbytu na swoje towary i usugi szuka w Europie
Zachodniej.
Nauka W badaniach pojawia si postulat przekazywania wikszych
nakadw na edukacj w miecie oraz opinie o nieefektywnym
systemie ksztacenia na biaostockich uczelniach. Nadmiar
absolwentw kierunkw humanistycznych i ekonomicznych, a
niewystarczajca liczba osb koczcych studia techniczne.
Jednoczenie poowa badanych biaostoczan zachcaaby swoje
dzieci do wyboru ktrej z lokalnych uczelni.
Wielokulturowo Biaystok najsilniej kojarzy si z prawosawiem oraz Biaorusinami.
Praktycznie niedostrzegalna jest obecno w miecie innych
mniejszoci narodowych (brak duych imprez kulturalnych itp.).
Wtek ydowskiej historii miasta wspczenie pojawia si
sporadycznie (niestety, najczciej w kontekcie antysemickich
napisw na murach).
Zabytki Paac Branickich wraz z ogrodem to jedyny zabytek powszechnie
kojarzony z Biaymstokiem. W zachowanie drewnianej zabudowy
Bojar i ul. Mynowej od lat mocno zaangaowane s grupy
mieszkacw oraz media lokalne.
Mieszkacy/poczucie
tosamoci/charakter
miasta
Opinie mieszkacw: zaciankowo miasta, czysto,
bezpieczestwo, zastj, przywizanie do tradycji, raczej biedne,
wizerunek przynalenoci do Polski B. Wadze samorzdowe
posiadaj coraz lepszy wizerunek, m.in. w oczach przedsibiorcw.
ledzikowanie, ubry, piwo z Dojlid, ubrwka, prawosawie,
potrawy z ziemniaka, Kononowicz to najczstsze skojarzenia z
Biaymstokiem wrd mieszkacw reszty kraju.


7. KONCEPCJA KOMUNIKACJI MARKETINGOWEJ

7.1. Kryteria konstruowania dokumentu
W kontekcie koncepcji komunikacji marketingowej Biaegostoku wane s wnioski pynce
z analizy poszczeglnych zagadnie, szczeglnie analizy miasta i bada marketingowych.
Tworzc pozycjonowanie marki Biaystok trzeba pamita o nastpujcych zasadach:

a. komunikat musi by wiarygodny oparty na istniejcych Przypadkowa zabudowa
centrum miasta z silnym pitnem architektury socrealistycznej
b. chach miasta
Jego odbiorca nie moe mie wtpliwoci, e opiera si na prawdziwych przesankach
nie mona np. komunikowa o Biaymstoku jako o miecie penym najwyszej klasy
zabytkw, poniewa miasto nie ma odpowiednich uwarunkowa i odbiorca nie uwierzy w
to. Tym samym wszystko, co byoby zwizane z takim komunikatem np. nowy logotyp,
kampania medialna itp. bdzie niewiarygodne i bdzie strat rodkw pieninych.
Dlatego pozycjonowanie musi by oparte na wnioskach wynikajcych ze szczegowej
analizy miasta przeprowadzonej pod ktem marketingowym na mocnych stronach
miasta, unikajc jednoczenie sabych, choby wydaway si nam niezwykle atrakcyjne w
komunikacji.

c. komunikat musi by wiarygodny nawizywa do opinii odbiorcy o marce
Tylko nowe marki nie posiadaj na pocztku swego wizerunku. Wszystkie, ktre ju
przez pewien czas funkcjonuj na rynku posiadaj go mocniejszy lub sabszy, lepszy lub
gorszy, mniej lub bardziej pozytywny ale istnieje on w wyobrani odbiorcw.
Ksztatowanie wizerunku jest procesem niesychanie dugotrwaym oprcz nadania
marce zestawu podanych cech, ktre o nim wiadcz, naley sprawi swoimi
dziaaniami, aby miaa ona wysok wiadomo innymi sowy, odbiorcy musz by
wiadomi jej istnienia.
Dlatego tak wane s badania marketingowe, ktre weryfikuj opini o marce w oczach
grup docelowych w tym przypadku opieramy si na zdaniu biaostoczan, oraz - w
ograniczonym stopniu take mieszkacw najwikszych miast polskich, a take
sprawdzamy, co myl o inwestowaniu w miecie przedsibiorcy. Czsto wyniki takich
bada wydaj si bardzo kontrowersyjne z reguy decydenci maj inne wyobraenie o
posiadanej przez siebie marce ni jej odbiorcy.
Naley jednak pamita, e kampanii reklamowych nie robi si dla siebie, ale wanie dla
odbiorcw, ktrzy mog rni si od nas w ocenie marki. Komunikat bdzie dla nich
niewiarygodny, jeli bdzie cakowicie niezgodny z ich opini. To, co naley robi, to
zmienia wizerunek stopniowo, aby w perspektywie czasu osign ksztat przez nas
wymagany.

Dlatego pen wiarygodno komunikatu osigniemy jedynie wtedy, jeli bdzie on oparty
na racjonalnych, istniejcych cechach miasta oraz bdzie wiarygodny dla odbiorcy
przynajmniej czciowo zgodny z jego opini o marce. Przykadowo jeli chcemy
wypromowa miasto jako niezwykle prny orodek inwestycyjny, a do tej pory nie
syno ono raczej z tego typu dziaalnoci i dopiero mamy zamiar uksztatowa taki
wizerunek, to nie udmy si, e pierwsza kampania informujca o cakowicie nowej
strategii nie bdzie uznana za wiarygodn. Kad zmian strategii naley przeprowadza
ostronie i by przygotowanym na wieloetapowo dziaa w duszym okresie.

d. komunikat musi by dopasowany do grupy docelowej
Dokadna analiza grupy docelowej komunikatu pozwala prawidowo sprecyzowa
potrzeby odbiorcw, co z kolei umoliwi trafne zdefiniowania obietnicy i charakteru
marki.
Pozycjonowanie nie moe by tworzone w oderwaniu od motywacji osb, do ktrych
mwimy w przeciwnym wypadku nie bd oni zainteresowani naszym komunikatem.
Komunikat, ktry chcemy do nich skierowa, musi odpowiada na ich potrzeby, i co
waniejsze by dla nich istotny. Dlatego te powstaa cz badawcza, w tym
szczegowe okrelenie cech mieszkacw - w ten sposb uzyskalimy niezbdn wiedz
o naszych odbiorcach.
Oczywicie jeli dana potrzeba nie wystpuje, moemy j stworzy i przekona nasz
grup docelow, e dana cecha jest jej potrzebna. Naley jednak pamita, e takie
dziaanie jest zwykle dugookresowe i kosztochonne.

e. komunikat musi by unikalny
W czasach, kiedy otacza nas tak duy szum medialny, nie mona sobie pozwoli na
powielanie komunikatw marketingowych. Strategie, na podstawie ktrych komunikaty
powstaj, musz by unikalne dla odbiorcw dlatego tworzc je, naley mie na
uwadze, jak komunikuje si otoczenie marketingowe.
W tym przypadku trzeba zaproponowa tak obietnic marki, ktrej nie posiada adne
inne miasto w regionie, a najlepiej w caym kraju tak, aby wyrni si na ich tle.


7.2. Potencjalne przewagi konkurencyjne marki miejskiej
Poniszy diagram prezentuje potencjalne atrybuty marki miejskiej, ktre mog sta si jej
przewagami konkurencyjnymi (moe by ich oczywicie wicej lub niektre nie musz
wystpowa). Rzadko ktra marka moe pochwali si posiadaniem wikszoci z
wymienionych cech, ale nawet te wysoko rozwinite miasta nie mog w strategii powiedzie
o wszystkich posiadanych atutach musz wybra jedn lub dwie mocne strony i je wanie
zaakcentowa w komunikacji.
Dlatego tak wane jest przeprowadzenie analizy grupy docelowej i bada marketingowych
potwierdzajcych wiarygodno komunikatu w oczach odbiorcw z poniszych
potencjalnych atrybutw naley wybra te, ktre speniaj zasady konstruowania komunikatu
marketingowego. Czyli te, ktre s wiarygodne, unikalne, dopasowane i istotne dla grupy
docelowej.


7.3. Atrybuty Biaegostoku
W tabeli zestawiono atrybuty miasta wczeniej przedstawione w opisie Biaegostoku i czci
badawczej. Atrybuty te porwano z opisanymi powyej kryteriami wiarygodnoci, istotnoci
dla grupy docelowej i unikalnoci ocenianych pod ktem Biaegostoku.
KRYTERIA ATRYBUT
uzasadniony jako
mocna strona
miasta
Wiarygodno w
oczach odbiorcy
Dopasowanie i
istotno dla grupy
docelowej
Unikalno
Historia Raczej nie Tak Raczej nie Lublin ma wikszy
potencja
Komunikacja
(tranzyt)
Raczej nie Tak Raczej nie, z powodu braku
lotniska
Kultura i sztuka Nie Tak Raczej nie, konkurencyjne
miasta maj bogatsz i szersz
ofert wydarze kulturalnych
Gospodarka Raczej nie Tak Raczej nie. Szanse zwizane z
pooeniem nie s w peni
wykorzystane.
Przyroda Tak Tak Tak, zielone miasto, zielony
region
Pooenie
przygranicze
Tak Tak Silne skojarzenia ze
Wschodem
Nauka Raczej tak Tak Raczej tak ze wzgldu na
specjalizacj Uniwersytetu
Medycznego (leczenie
bezpodnoci)
Sport i rekreacja Raczej nie Tak Raczej tak - stolica
ekologicznego regionu. Duy
potencja marketingowy
Jagielloni Biaystok
Turystyka Raczej nie, naley
najpierw
wzmocni
infrastruktur
Tak Raczej nie
Wielokulturowo Tak Raczej tak Tak
Zabytki Raczej nie Tak Raczej nie Tylko Paac
Branickich, jako jedna z
najbardziej znanych w Polsce
rezydencji magnackich

Mieszkacy/
poczucie
Tak Raczej tak Tak gwara biaostocka
(ledzikowanie), kuchnia

tosamoci/
charakter miasta
(dodatkowo z
bada)
regionalna


7.4. USP (Unique Selling Proposition)
Biaystok jest jedynym w Polsce miastem tej wielkoci, w ktrym mamy do czynienia z yw,
czyli naprawd autentyczn, mieszank jzykw, kultur i religii.
USP: ywa wielokulturowo
To miasto, ktre historycznie, geograficznie i spoecznie ma najciekawsz w kraju sytuacj w
modnym obszarze cross cultural communication.

7.5. Hipotezy strategiczne
Hipotezy strategiczne to sugerowane kierunki mylenia o komunikacji i pozycjonowaniu
marki, oparte na jej najbardziej rozpoznawalnych i wiarygodnych atrybutach (przede
wszystkim wielokulturowo, pooenie przygraniczne, nauka, przyroda, mieszkacy). Na
podstawie analizy SWOT, konsultacji spoecznych, bada marketingowych, na potrzeby
niniejszego opracowania przyjto pi hipotez:
1. Biaystok. Miasto ekspresji, miasto pene wyrazu
2. Biaystok to porozumienie, komunikacja - znajdujemy wsplny jzyk
3. Wschodzcy Biaystok wschodzca gwiazda Polski
4. Biaystok wielokulturowy ethnocity
5. Biaystok. Ecocity

Hipoteza strategiczna #1 Biaystok. Miasto ekspresji, miasto pene wyrazu
W tym ujciu nawizujemy przede wszystkim do ekspresyjnych walorw Biaegostoku.
Doskona ich ikon jest lalka wszak miasto jest najwaniejszym w Polsce orodkiem sztuki
lalkarskiej. W ten nurt wpisa mona zarwno bogate tradycje plastyczne (Galeria Arsena),
jak i nowsze trendy, takie jak np. silny orodek hip-hopu i organizowany przez niego konkurs
breakdanceu Over the Top , imprezy taneczne Hip Hop Groove Festival czy Festiwal
Kalejdoskop.
Pod pojciem ekspresji mieszcz si jednak nie tylko kwestie dotyczce wyrazu
artystycznego. Przy niewielkim tylko rozszerzeniu zakresu pl skojarzeniowych, mwi
przecie mona np. o gonej wielojzycznoci miasta, rozpoznawalnych w Polsce i wiecie
tutejszych markach komercyjnych (ubrwka, ubr), a nawet kibicach Jagiellonii, znanych z
ywioowego dopingu pikarzy.
Z punktu widzenia odbiorcy zewntrznego zgodne z t hipotez pozycjonowanie
Biaegostoku byoby zoeniem obietnicy moliwoci penego wyraenia siebie, a zatem
penego energii autentyzmu, jak rwnie szans skutecznego spoytkowania wasnego
potencjau i odniesienia na miejscu spektakularnego, a wic gonego, sukcesu. Pooenie
geograficzne i geopolityczne czyni jednoczenie miasto miejscem idealnym dla promowania
cywilizacyjnych osigni Europy poza granicami Unii Europejskiej (siedziba mediw
obejmujcych swym zasigiem tereny ssiednich pastw, w tym zwaszcza Biaorusi i Rosji).

Hipoteza dobrze uzasadniona, aczkolwiek mocno aspiracyjna. Paradoksalnie te moe by
trudna do wyraenia w komunikacji marketingowej, dotyczy bowiem do abstrakcyjnej
wartoci. Poza tym nie jest te zbyt odlega od kolejnej z hipotez, w ramach ktrej na dobr
spraw moe zosta zawarta.

Hipoteza strategiczna #2 Biaystok to porozumienie, komunikacja - znajdujemy wsplny
jzyk
Hipoteza komunikacyjna przylega do USP miasta zdefiniowanego jako ywa
wielokulturowo. Kadc nacisk na multietniczny charakter Biaegostoku, podkrela, e
dialog i wymiana zda potrafi by rdem inspiracji i istotnym bodcem rozwojowym.
Nastawienie na jzyki w naturalny sposb przypomina, e miasto jest miejscem spotka wielu
kultur i religii, a zarazem przywouje posta jednego z najbardziej znanych w wiecie
biaostoczan Ludwika Zamenhofa i stworzone przez niego Esperanto. Walor jzykowy
obejmuje sob nie tylko mieszank wielu rnych jzykw (polski, biaoruski, Esperanto,
kiedy te jidysz), ale i dowartociowuje ledzikowanie, powodujce niekiedy kompleksy u
mieszkacw regionu.
W hipotezie komunikacyjnej waniejsze jednak od wielojzycznoci, ktr mona spotka
w miecie, jest przekraczanie podziaw poprzez czenie rnych grup wok wsplnych
celw. Biaystok mgby si sta miejscem pojednania religijnego, polsk stolic dialogu czy
waciwie trialogu midzywyznaniowego przecie to tutaj wanie krzyuj si wpywy
trzech wielkich religii monoteistycznych: chrzecijastwa (katolicyzm rzymski i grecki,
prawosawie), judaizmu i islamu przy czym ten ostatni wystpuje w wydaniu tatarskim, a
wic europejskim, jak najdalszym od agresywnego fundamentalizmu.
Hipoteza komunikacyjna trafnie i sugestywnie oddawa te moe mocne strony
geograficznego pooenia Biaegostoku, podkrelajc, e to wanie tutaj przecinaj si wane
europejskie szlaki komunikacyjne Wschd-Zachd i Pnoc-Poudnie.
Zgodne ycie i dobrossiedzkie stosunki nie s w tym ujciu wymuszon koniecznoci, lecz
szans na aktywne i twrcze wykorzystanie istniejcych rnic. Oparcie komunikacji na tej
wanie hipotezie byoby zatem doskonaym wcieleniem w ycie idei creative tension,
zaproponowanej przez Wallyego Olinsa jako przewodnia myl dla promowania Polski w
wiecie.
Poczenie lokalnoci i szacunku dla kulturowych rnic moe te by krokiem w stron
promowania miasta jako swoistej stolicy alternatywy dla wsko pojmowanej globalizacji, w
ktrej rosncym rnicom ekonomicznym midzy bogatymi i biednymi (jednostkami,
pastwami, regionami wiata...) towarzyszy kulturowa homogenizacja. Do stara w tym
kierunku zachca rodzca si spoeczna aktywno mieszkacw miasta i dziaajce w nim
organizacje pozarzdowe. Wanym krokiem w stron zyskania sobie miana tego typu
stolicy mogaby by organizacja w Biaymstoku duej alterglobalistycznej konferencji
(jednym z goci mgby by Noam Chomsky, nie tylko guru przeciwnikw obecnej formy
globalizmu, ale i wybitny jzykoznawca, ciepo zreszt wypowiadajcy si o Esperanto).

To hipoteza konstruktywna, nona i o duym potencjale rozwojowym. Mieci w sobie
zarwno opis istniejcego stanu rzeczy (wielojzyczne pogranicze), jak i zakrela obiecujce
perspektywy na przyszo t blisz (Kongres Esperanto w 2009) i dalsz (sukces regionu
zbudowany w oparciu o dialog kultur).

Hipoteza strategiczna #3 Wschodzcy Biaystok Wschodzca gwiazda Polski
Punktem wyjcia tej hipotezy jest prba odwrcenia negatywnych skojarze, ktre w Polsce
niesie ze sob okrelenie ciana wschodnia, a take podobne do niego w wydwiku pojcie
Polski B. Wartociowanie jest tu zdecydowanie nieprzychylne, bo nazywana tak cz kraju
ma by czym gorszym od reszty jego terytorium ubogim krewnym, zacofanym
prowincjuszem czy wrcz hamulcem rozwoju caej Polski.
Bez wzgldu na prawdziwo tego typu sdw faktem jest, e Biaystok to bardzo wane, o
ile nie najwaniejsze, miejsce na mapie wschodniej czci kraju. Nie da si przy tym
zaprzeczy, e dla mniej rozwinitych obszarw due orodki miejskie maj znaczenie
wiksze ni gdziekolwiek indziej to wanie w nich koncentruje si ycie regionu
(ekonomiczne, kulturalne, intelektualne etc.). Std pomys, by zamiast wstydliwie milcze o
kluczowej roli, jak Biaystok odgrywa we wschodniej czci Polski, odwanie nawiza do
tego usytuowania i uczyni z niego wany atut komunikacyjny. Mwic szczerze i dosadnie,
z marketingowego punktu widzenia lepiej by najlepszym na cianie wschodniej czy w
Polsce B ni osiemnastym czy czterdziestym drugim w caym kraju.
Hipoteza wschodnia w interesujcy sposb podkrela nie tylko lokalne znaczenie miasta,
ale te ustawia je w funkcji bramy czy pomostu czcego ponad granicami pastwa, kultury
czy regiony. Pobliska granica z Biaorusi to kraniec Polski, lecz take i Zachodu, Unii
Europejskiej, strefy Schengen. To za stwarza szans, by wanie Biaystok sta si centrum
transferu ludzi, rodkw finansowych, idei i nowoczesnego know-how, pyncych z Zachodu
na Wschd, a jednoczenie otwiera Europ na duchowo, inspiracje kulturowe, si robocz
czy budzce si do ycia potgi gospodarcze, z ktrymi obecnie kojarzy si Wschd.
Dodatkow zalet tej hipotezy jest siatka pozytywnych skojarze, ktre w polszczynie (i nie
tylko) niesie ze sob jej wymiar jzykowy. Wschd bowiem wie si z narodzinami,
porankiem, pocztkiem czego nowego, wschodzenie natomiast oznacza rozwj, awans i
wzrastanie w si.
Hipoteza silna, oparta na metaforze o duym potencjale, dobrze uzasadniona, dajca
obiecujce perspektywy rozwojowe.

Hipoteza #4 Biaystok wielokulturowy ethnocity
Hipoteza jest waciwie powtrzeniem USP. Zgodne ycie wielu spoecznoci i wsplne
budowanie przez nie dobrobytu to atut szczeglnie cenny w globalizujcym si wiecie, ktry
wraz z rozwojem transportu i nasilajcymi si migracjami coraz czciej poszukiwa musi
odpowiedzi na wyzwanie uoenia poprawnych relacji midzy ssiadujcymi ze sob
przedstawicielami rnych grup narodowych, spoecznych czy wyznaniowych. Dlatego

szczegln uwag przykuwaj miejsca, w ktrych wielokulturowo funkcjonuje od dawna i
to w sposb niejako naturalny. Biaystok zalicza si do nich, dlatego te moe liczy na
instytucjonaln i nieformaln promocj w kraju i za granic jako przykad dobrego wzoru
wielokulturowoci.
Ta hipoteza, chocia cile odwouje si do charakteru miasta, wydaje si by mniej
uniwersalna (komunikacja wewntrzna, promocja turystyki i gospodarki) od innych
propozycji.

Hipoteza #5 Biaystok. Ecocity
W przypadku tej hipotezy, oprcz warunkw naturalnych (parki miejskie, zielone i
ekologiczne otoczenie miasta) znaczenia nabieraj opinie samych mieszkacw na temat
Biaegostoku. Na ich podstawie mona stworzy obraz stolicy Podlasia jako miasta
spokojnego, czystego, funkcjonujcego blisko natury, bezpiecznego i raczej pozbawionego
spoecznych patologii charakterystycznych dla wspczesnych aglomeracji.

Podsumowanie
Autorzy strategii, majc jednoczenie poparcie ze strony Urzdu Miejskiego oraz wikszoci
mieszkacw biorcych udzia w konsultacjach spoecznych, rekomenduj przyjcie hipotezy
strategicznej #3 Wschodzcy Biaystok Wschodzca gwiazda Polski. W peni
wykorzystuje ona atuty miasta, odwoujc si do jego pooenia i historii, jest rwnie
wiarygodna w oczach adresatw przekazu, dopasowujc si do ich potrzeb. Wschodzcy
Biaystok jest uniwersaln metafor, do zastosowania zarwno w turystyce, gospodarce,
nauce jak i komunikacji z mieszkacami. Do tej pory adne z polskich miast nie korzystao z
pojcia Wschd w swojej komunikacji marketingowej.


7.6. Drabina benefitw
Formua drabiny benefitw pokazuje, w jaki sposb podstawowe cechy marki (tu: miasta)
wpywaj na rozumienie jej przez odbiorc i rol, jak peni w jego yciu.

Benefit emocjonalny
odbiorcy
miejsce, ktre stwarza nowe moliwoci rozwoju

Benefit racjonalny
odbiorcy
to miejsce daje szans na ciekaw prac i peny wypoczynek

Benefit regionu
wielokulturowe miasto o strategicznym pooeniu

Cechy miasta
tranzytowe pooenie, wielokulturowe miasto na pograniczu,
gocinni mieszkacy lubicy swoje miasto, Ludwik Zamenhof,
esperanto, Paac Branickich, architektura poprzemysowa,
drewniana architektura, parki miejskie, stolica Zielonych Puc
Polski, prnie rozwijajca si kultura niezalena: filmowcy,
tancerze, teatry, Filharmonia, centrum polskiego lalkarstwa,
Galeria Arsena, Jagiellonia Biaystok, miasto akademickie,
Uniwersytet Medyczny (leczenie bezpodnoci), rozpoznawalne
marki komercyjne (piwo ubr, ubrwka)


7.7. Pozycjonowanie
Pozycjonowanie marki mwi, jaka wynika z niej gwna korzy dla konsumenta (Brand
Promise obietnica marki), w jaki sposb marka rni si od konkurencji i jakie jest
uzasadnienie tego twierdzenia (Support / Reason to believe racjonalne argumenty
potwierdzajce prawdziwo Brand Promise).
Pozycjonowanie opisane w formule jednego zdania wypowiedzianego jzykiem konsumenta
pozwala na jasny, spjny i krtki komunikat, ktry jest atwy do implementowania w
dziaaniach zwizanych z komunikacj marketingow.
Formua pozycjonowania pozwala na poszerzenie go o rne grupy docelowe poniewa
celem dokumentu jest opracowanie strategii komunikacji dla miasta oglnie, a nie na potrzeby
konkretnych kampanii, ponisze pozycjonowanie przedstawiono dla grupy docelowej oglnej
a wic WSZYSTKICH, w tym take i samych biaostoczan. Oczywicie, w przypadku
opracowywania konkretnych komunikatw np. dla turystw uprawiajcych tzw. turystyk
kwalifikowan lub dla studentw, ktrych miasto ma zamiar zachci do nauki u siebie,
formuy pozycjonowania bd si nieco rni. Wane jest jedynie, aby nie odbiegay
znaczco od podstawowego pozycjonowania miasta MUSZ si w nie wpisywa, stanowi
jego cz i by z nim cakowicie spjne.
Tylko wtedy jest pewno, e miasto, niezalenie od przeprowadzania kampanii
adresowanych do rnych grup docelowych, bdzie tworzyo spjny wizerunek, ktry na
dugo pozostanie w wiadomoci odbiorcw.
POZYCJONOWANIE OGLNE BIAEGOSTOKU
Dla wszystkich Biaystok
Target consumer Brand name

to wielokulturowe i gocinne

miasto,
Brand charakter Product / competitive frame

ktre daje szans na rozwj i ciekawe ycie (praca i odpoczynek)
pozostajc w zgodzie z natur,
Brand Promise

poniewa staje si dynamicznym, nowoczesnym orodkiem miejskim
(metropoli), stawiajcym na inwestycje, rozwj edukacji, sportu i
kultury, nie niszczc swej unikatowej tradycji i tosamoci
oraz chronic rodowisko naturalne.
Support


7.8. Drzewo wartoci

Na powyszym rysunku pokazano te wartoci, ktre ju tworz mark Biaystok oraz te, od
ktrych bdzie zalea jej przyszy wizerunek.
7.9. Misja
Fundamentem dziaa promocyjnych jest okrelenie kluczowego przekazu zawierajcego
najwaniejsze cechy wyrniajce mark miejsk. Misj dziaa promocyjnych Miasta
Biaegostoku mona zatem uj w nastpujcy sposb:

"Wschodzcy Biaystok jako korzystajca w peni ze swojej wielokulturowej
tradycji brama midzy Wschodem i Zachodem, centrum transferu ludzi, usug,
rodkw finansowych, idei i nowoczesnego know-how, pyncych z Zachodu na
Wschd, a jednoczenie miasto otwierajce Europ na duchowo, inspiracje kulturowe
i potencja gospodarczy Wschodu."


8. KONCEPCJA KREATYWNA

8.1. Okrelenie przekazu
Przekaz, ktry chcemy sformuowa, ma na celu zbudowanie wizerunku Biaegostoku jako
stolicy wschodniej czci Polski i miasta, ktre wanie weszo w faz szybkiego i ambitnego
rozwoju. Taki obraz Biaegostoku powinien by komunikowany do najwaniejszych grup
docelowych, a wic mieszkacw miasta (obecnych, ale take byych i zwaszcza -
potencjalnych), modych ludzi, ktrzy zamierzaj tu studiowa, turystw i inwestorw (tych,
ktrzy ju dziaaj na miejscu, jak i tych, ktrzy dopiero mog si tutaj pojawi).
Aby dugofalowa komunikacja na tak wielu paszczyznach, korzystajca z szerokiego
spektrum nonikw i adresowana do rnorodnych adresatw, moga by spjna,
konsekwentna i skuteczna, potrzebna jest tzw. BIG IDEA, o komunikacyjna, ktra wyznaczy
kierunki poszczeglnych dziaa.

8.2. Czym jest (i czym nie jest) BIG IDEA?
BIG IDEA to w duym skrcie koncepcja kreatywna. Najczciej jest to jedno sowo, wok
ktrego buduje si pomys kreatywny na kampani. Bazuje na jednej myli przewodniej,
odpowiednio prostej i przejrzystej, by zachowa jednoznaczny przekaz, a zarazem
wystarczajco uniwersalnej, by mc na niej oprze najbardziej nawet rozbudowan kampani.
Suy jednoczenie jako nony skrt mylowy oraz kanwa, na ktrej rosn zoone i
wielostronne narracje. W warunkach wspczesnej komunikacji i nowoczesnego marketingu
to wanie ona decyduje o powodzeniu lub porace kadej reklamy czy akcji promocyjnej.
Kluczowa dla dobrej BIG IDEI jest zatem jej pomysowo, rozumiana jako efektywne
rozwizanie napicia midzy trafnoci ujcia marki i potencjalnego zastosowania w
praktyce. Wane jest przy tym, by w gwny pomys na kampani wyrasta z teraniejszoci
i aktualnego stanu rzeczy, a take dawa wskazwki komunikacyjne na przyszo. Musi wic
potrafi pogodzi aspekt ilustracyjny (odwzorowanie rzeczywistoci) i aspiracyjny (narzdzie
przeksztacania wiata).
Jednoczenie warto wyjani, czym BIG IDEA nie jest i czego trudno od niej oczekiwa. Po
pierwsze, nie jest popisem czczej kreatywnoci, wspaniaym pomysem oderwanym od
rzeczywistoci, ktry sam z siebie ma olni odbiorc i podporzdkowa go sobie. Jej
rodowd jest bardzo silnie osadzony w realiach, wychodzi od konkretnych, namacalnych cech
marki (tu: cech Biaegostoku). Jej twrczy potencja suy przede wszystkim podkrelaniu jej
cennych aspektw i zmiany tych, ktre pragniemy zmienia.
Po drugie, BIG IDEA nie jest te ani reklam, ani dokadnym planem aktywnoci
marketingowych. Jest raczej podoem, na ktrym powinny wschodzi kolejne kampanie
reklamowe i inne dziaania komunikacyjne. Dlatego jej opis w niniejszej strategii nie
powinien by traktowany jako zbir gotowych projektw. Poniewa celem tego opracowania

nie jest kreowanie konkretnych reklam, rwnie pomysy, ktre pojawiaj si w strategii,
naley traktowa tylko i wycznie jako przykady pokazujce kreatywne moliwoci
przyjtej BIG IDEI.
BIG IDEA opiera si w caoci na strategii marketingowej, pozostaje wic w 100-procentowej
zgodnoci z ni. O ile koncepcja i formua hipotez strategicznych, drabiny benefitw i
pozycjonowania s artykuowane jzykiem strategii, o tyle BIG IDEA jest przeoeniem tych
stwierdze na jzyk kreacji. Jej pojemno i uniwersalno musi umoliwia konstruowanie
komunikatu reklamowego skierowanego do rnych odbiorcw, odpowiadajcego na ich
rne potrzeby, a jednoczenie cay czas musi by spjna i zgodna z podstawowym i
nadrzdnym stwierdzeniem definiujcym mark pozycjonowaniem.

8.3. BIG IDEA dla Biaegostoku
Mieci si w jednym sowie: Wschodzcy.
To celne, a jednoczenie bardzo obrazowe ujcie, ktre spenia wszelkie wymagania, jakie
mona postawi udanej BIG IDEI. czy w sobie prostot i wielki potencja. Jest racjonalne i
emocjonalne zarazem, a przy tym sprawnie wie w komunikacji wymiar opisowy i
aspiracyjny. Ma mocne uzasadnienie i oparcie w faktach, cile przylegajc do dzisiejszego
wizerunku Biaegostoku. Ale jednoczenie umoliwia jego przeksztacanie w podanym
kierunku oraz docelowo pozwoli stworzy nowy, zupenie inny wizerunek miasta. Pozwala
take odrni si od konkurencji, zarwno tej bliszej (np. Lublin), jak i dalszej (inne polskie
miasta, w perspektywie take spoza granic Polski), bo opiera si na odwoaniu do innych ni
one wartoci, oryginalnych, a przy tym silnie osadzonych w lokalnych realiach.
Pozycjonowanie Biaegostoku kadzie nacisk na yw wielokulturowo, jest to bowiem
jedyne tej wielkoci miasto w Polsce, w ktrym mamy do czynienia z yw, czyli aktualn i
autentyczn mieszank jzykw, kultur i religii. Inaczej rzecz ujmujc, Biaystok to miasto,
ktre historycznie, geograficznie i spoecznie ma najciekawsz w Polsce sytuacj w modnym
obszarze cross cultural communication. Wszystkie z piciu zaproponowanych hipotez
strategicznych uwzgldniay ten wtek. W przypadku Wschodzcego Biaegostoku zyskuje
on konkretny wymiar geograficzny, wskazujc, e rdem tutejszej wielokulturowoci jest
Wschd. Samo jednak mwienie o ywej wielokulturowoci byoby zbyt sab wskazwk
np. dla inwestorw, a ca komunikacj ograniczaoby do jednej tylko sfery ycia
spoecznego.
BIG IDEA wschodzcego miasta jest sformuowaniem dalece bardziej uniwersalnym i
perspektywicznym. Nawizuje bezporednio do podstawowego wyrnika marki
(multietniczno!), ale jednoczenie przenonie odwouje si do wielu innych dziedzin. W
toku prac nad strategi i zwaszcza w czasie szeroko prowadzonych konsultacji
spoecznych potwierdzono suszno obranego kierunku. Zarwno prace analityczne, jak i
masowy gos mieszkacw miasta, wykazay, e Wschodzcy Biaystok jest optymalnym

rozwizaniem komunikacyjnym, ktre moe sta si podstaw wdraania w ycie niniejszej
strategii.

BIG IDEA:
WSCHODZCY BIAYSTOK
(ang. Rising Biaystok; ros. ; esperanto Levianta Bjalistoko)

Przykadowa wizualizacja Big Idei dla konkretnej grupy docelowej (uwaga, nie jest to projekt logo
bd reklamy).

8.4. Dlaczego Wschodzcy Biaystok
BIG IDEA jest rodzajem wspczesnego mitu. A eby jak kady mit bya wiarygodna i
sugestywna, musi by oparta na prawdziwym fundamencie i zawiera obiecujc perspektyw
na przyszo.
W przypadku Biaegostoku proponowana BIG IDEA cile wie si z unikalnymi cechami
miasta. Zarwno jego stan faktyczny, jak i powszechny wrd Polakw obraz Biaegostoku,
wskazuj, e jest to jedna z najwikszych metropolii ulokowanych we wschodniej czci
kraju. Miasto jest regionalnym orodkiem gospodarczym, naukowym i kulturalnym i jako
takie ma szans sta si nie tylko centrum wojewdztwa podlaskiego, ale i caej Polski
Wschodniej. Jego mieszkacy uchodz w Polsce za Kresowiakw, a specyficzna lokalna
wymowa ledzikowanie uznawana jest za jeden z symboli wschodu kraju. Wrd
biaostoczan znaczc rol odgrywaj osoby narodowoci biaoruskiej i tatarskiej, ktre
kojarzone s z bliszym bd dalszym Wschodem.
Kolorystyka miasta potwierdza skojarzenia ze wschodem: z jednej strony barwy czerwone i
te obecne w heraldyce odzwierciedlaj kolory wschodzcego soca, z drugiej

przypisywana Biaemustokowi ziele (symbol ekologii, bujnej wegetacji i duej liczby
parkw i zagajnikw) zwizana jest z budzc si do ycia natur.
Wschodzce soce jest te doskona figur rozwoju spoeczno-ekonomicznego,
najwikszego wyzwania, przed ktrym miasto staje w najbliszych latach i ktry m.in.
dziki wykorzystaniu funduszy europejskich zaowocuje wzrostem jakoci ycia
mieszkacw, a take atrakcyjnoci Biaegostoku dla turystw, studentw i inwestorw.
Biaystok pooony we wschodniej czci kraju swoje ponadregionalne znaczenie zawdzicza
rwnie temu, e moe i powinien funkcjonowa jako brama czy pomost prowadzcy dalej na
wschd. Pobliska granica z Biaorusi to kraniec Polski, lecz take i Zachodu, Unii
Europejskiej, strefy Schengen... To za stwarza szans, by wanie Biaystok sta si centrum
transferu ludzi, rodkw finansowych, idei i nowoczesnego know-how, pyncych z Zachodu
na Wschd, a jednoczenie otwiera Europ na duchowo, inspiracje kulturowe, si robocz
czy budzce si do ycia potgi gospodarcze, z ktrymi obecnie kojarzy si Wschd.
Wschodzcy Biaystok to rwnie miasto, przed ktrym otwieraj si nowe perspektywy i
szanse na przyszo. Dziki pracy i rosncej aktywnoci ju wkrtce moe si objawi w
zupenie nowym wietle, jak w promieniach wschodzcego soca. Ten stan rzeczy ju dzi
pozwala mwi o miecie nie tylko jako wanym orodku na wschodzie Polski, ale i
potencjalnym liderze w tej czci kraju. A jako taki sta si moe dla reszty kraju rdem
inspiracji, fachowej wiedzy na temat Wschodu, istotnej zwaszcza w obliczu wiatowych
trendw gospodarczych i rosncej wymiany handlowej z t czci wiata. W tym sensie
Biaystok ju wkrtce moe zyska na znaczeniu ze wzgldw gospodarczych i
geopolitycznych. Wane, aby miasto potrafio wykorzysta t szans. eby jednak byo to
moliwe, sta si musi podmiotem a nie przedmiotem nadchodzcych przemian, czyli
aktywnie wczy si w dziaania na rzecz nowej rzeczywistoci, koncentrujc swoj
aktywno na dbaoci o wasny rozwj i budowanie swojego pozytywnego wizerunku. Jeli
wszystko si powiedzie, ju wkrtce miasto stanie si prawdziw bram na Wschd, nie tylko
dla Polski, ale i caej Unii Europejskiej.

8.5. Wbrew negatywnym stereotypom
Stawiajc na Biaystok wschodzcy stolica Podlasia zyskuje wyjtkow okazj zmierzenia
si z negatywnymi stereotypami na swj temat. Miasto dzi postrzegane jest czsto przez
pryzmat wasnego pooenia na mapie Polski. Z tej perspektywy wydaje si odlege od
centrum, prowincjonalne, ubogie, bierne i roszczeniowe (stereotyp ciany wschodniej),
podatne na wpywy ruskie (blisko Biaorusi i Rosji), ospae i mao atrakcyjne.
Kadc wiadomie nacisk na wschodzcy komponent wschodnioci Biaegostoku
wszystkie te domniemane mankamenty mona atwo przeku w zalety. W tym ujciu bowiem
miasto jawi si jako wany orodek transferu myli, kapitaw i ludzi (z Zachodu na Wschd i
vice versa), rozwijajcy si, a przy tym radosny i witalny w odrnieniu od dominacji
nastrojw schykowych, z ktrymi kojarzy si zachd. Tym samym z przypisywanych

Biaemustokowi wad czynimy zalety i zarysowujemy atrakcyjn perspektyw na przyszo.
Ujmujc rzecz skrtowo i dosadnie: wschodni prowincjonalizm przeksztacamy w
pozytywn, soneczn metafor, ktra moe posuy do skutecznej komunikacji
marketingowej.

8.6. Wstaje nowy dzie
Mwic o Wschodzcym Biaymstoku, odwoujemy si do jego geograficznej lokalizacji
(wschodnia cz kraju), ale dla budowy wizerunku miasta wykorzystujemy przede
wszystkim metaforyczne sensy BIG IDEI. Dlatego sednem komunikacji czyni bdziemy nie
tyle korzyci z usytuowania miasta na mapie (brama na Wschd, wschodnia granica UE), ile
metaforyczno zawart w sowie wschodzcy.
Specjalici od reklamy i marketingu wiedz, jak potnym narzdziem moe by dobrze
zastosowana przenonia. Jej uycie w komunikacji marketingowej jest szczeglnie cenne
wwczas, gdy mamy do czynienia z mniej typowym, trudnym do prostego opisania
produktem. Do takich za naley wizerunek duego miasta: zoony, wielostronny, majcy
czy rne interesy i zawiera w sobie obietnic dla wielu odmiennych grup docelowych.
Zastosowanie w takim przypadku metafory czyni przedmiot komunikacji czym niemal
namacalnym, a jednoczenie moe by efektownym i efektywnym skrtem mylowym, ktry
pozwoli na wyjtkow oszczdno wyrazu, sprowadzajc ogrom przywoywanych znacze
do jednego obrazu, potraficego zastpi wiele sw czy nawet obszernych opracowa.
Dlatego mwic o Wschodzcym Biaymstoku mamy na myli wicej ni tylko jego
pooenie i pynce z niego korzyci. Te graniczne skojarzenia stanowi jedynie punkt
wyjcia, cile przylegajcy do obecnego stanu miasta. Ale wschodzenie to przecie take
bardzo pojemna metafora, ktra w zasadzie we wszelkich kontekstach niesie ze sob
pozytywny sens. Dotyczy moe wszystkich sfer ycia czowieka jego zdrowia,
samopoczucia, kondycji fizycznej i psychicznej. Ale take ycia gospodarczego i
spoecznego. Mwic o Wschodzcym Biaymstoku bdziemy wic mie na myli nie tylko
rzeczywisto miasta pooonego w pobliu granicy, lecz przede wszystkim jego wol
intensywnego rozwoju i perspektywy rozwojowe, ktre wanie zarysowuj si na horyzoncie
(wschodzca gospodarka, edukacja, nauka, jako ycia etc.). Taki przekaz zawiera w sobie
nie tylko obietnic rozwoju ale i wizj przyszoci. Wszak soce nie po to wschodzi, by
dawa sygna nowego pocztku, rozpoczyna kolejny dzie, lecz po to, by stajc w zenicie,
przynosi wiatu wiato i energi, ktra pozwala na rozwj wszystkiego, co yje. W ten
sposb wschodzenie zawiera w sobie sugesti wasnego celu: narodzin, jasnoci, wzrostu,
ktre prowadz do podniesienia jakoci ycia mieszkacw i jak najbardziej atrakcyjnej
oferty dla inwestorw i turystw. Kolejne fazy caego procesu mona zatem przyrwna do
rozwoju znanego z astronomii i kultury: od wschodu, poprzez poudnie, po zachd
oznajmiajcy pocztek nocy, ktra daje szans na zasuony odpoczynek po intensywnie
spdzonym dniu pracy.


a. Dobry pocztek
Wschodzcy Biaystok najpierw oznacza wierny i prawdziwy opis miasta, skoncentrowany na
jego pooeniu geograficznym i profitach, ktre z tego tytuu moe czerpa. To z jednej
strony brama na Wschd, z drugiej za pocztek Zachodniej, czyli cywilizowanej Europy.
Ale mwic o Wschodzcym Biaymstoku nie koncentrujemy si na geografii, ani nawet
geopolityce. Owszem, pokazujemy j jako to codziennego ycia mieszkacw, ale to wanie
oni sami s dla nas w komunikacji najwaniejsi. Dla nich natomiast mamy potg nowoci;
proponowana w niniejszej strategii komunikacja bowiem zakada nowe otwarcie, swoiste
narodziny nowego mwienia o miecie, ktre pokazuje, e odtd mona i naley myle o
nim w zupenie nowej perspektywie. Przewiadczenie o tym, e dzieje si co nowego, e
rozpoczyna si nowy dzie w komunikacji, potrzebne bdzie wrd mieszkacw miasta, bo
bez przekonania ich do nowego wizerunku Biaegostoku, trudno bdzie przekona do niego
innych.

b. Wzrost
Kluczow wartoci Wschodzcego Biaegostoku jest wskazanie pozytywnego trendu
idcego ku grze. Metafor wschodzenie ilustrowa mona rozwj rozmaitych sfer ycia
i jego poprawiajc si jako (rozwijajca si gospodarka, nowe inwestycje, rozwijajca si
edukacja, barwne, wielokulturowe, zgodnie ze sob wsppracujce rodowisko spoeczne
etc.). Pnce si po niebie soce jest przy tym najmocniejszym obrazem tego typu, cho wcale
nie jedynym. Do przekazania pozytywnego komunikatu na temat wszelkich tendencji
wzrostowych wykorzystane by mog rwnie wschodzce gwiazdy, roliny czy osobowoci.
Podobn symbolik reprezentowa te moe leccy w niebo balon, co jest szczeglnie wane
z uwagi na dobrze w Biaymstoku rozwinite baloniarstwo.

c. Natura
Zarwno utrzymujce Ziemi przy yciu Soce, jak i wschodzca rolinno posuy mog
do opisu walorw przyrodniczych miasta i regionu. W ten sposb Wschodzcy Biaystok
wpisywa bdzie w popularny wizerunek Podlasia jako Zielonych Puc Polski.

d. Czowiek
Komunikacja kierowana jest do ludzi, dlatego te wanie ludzie powinni znajdowa si w jej
centrum. Rwnie i na tym polu Soce i jego wschodzenie nios ze sob pakiet pozytywnych
skojarze, poczwszy od narodzin nowego ycia, poprzez jego naturalny rytm, po picie si
czowieka po kolejnych szczeblach dowiadcze (yciowych, zawodowych, intelektualnych).
W kadej z tego typu konotacji najwaniejsz rol odgrywa sukcesywna praca nad sob i
rysujcy si na horyzoncie sukces. Co wane, nawet w popularnym pojmowaniu wiata,

zobrazowanym cho w przysowiu Kto rano wstaje, temu Pan Bg daje, to wanie
narodziny nowego dnia s si sprawcz pozwalajc jednostkom i spoeczestwom na
realizacj zamierzonych planw.
Rezultatem tak zdefiniowanej strategii powinien by wizerunek Biaegostoku jako miasta,
zapewniajcego mieszkacom wysok jako ycia, a jemu samemu prny rozwj, ktry
pozytywnie wpywa na yjcych w nim ludzi, decydujc o ich kreatywnoci,
przedsibiorczoci, umiejtnym wspyciu z innymi. Dziki temu zawsze mona ich
pokazywa jako jednostki twrcze i radosne, witalne i ciekawe wiata, pracowite i yjce w
zgodnie z naturalnym rytmem. Rozumiane w ten sposb wschodzenie podkrela znaczenie
czowieka, a nie obraz wschodu jako cywilizacyjnej zapaci. Jako figura tego stanu rzeczy
suy powinna nie tyle kontrowersyjna ze wzgldw politycznych Biaoru czy wci
negatywnie postrzegana w Polsce Rosja, ale pnocno-wschodnia Finlandia, ktra w
umiejtny sposb poczya walory naturalne i intensywny rozwj najnowszych technologii.

e. Rozwj ku przyszoci
W znaczeniu przenonym wschodzce wyjani mona jako rozwijajce si. Takie
postawienie sprawy to zarwno aspiracyjny opis, jak i czynnik motywujcy. Wewntrzna
logika BIG IDEI w powizaniu z rzeczywistym rozwojem miasta nakazuje pokazywanie
pojawiajcych si, czyli wschodzcych, planw, zamierze i pomysw na przyszo jako
drogi ku spoecznoci prezentujcej si w prawdziwie jasnych barwach, jak w promieniach
wschodzcego soca.
Mylc o Wschodzcym Biaymstoku moemy zatem pokazywa go jako miejsce w stanie
cigego rozwoju, miasto, ktre staje si adne i zdrowe, ale zarazem dynamicznie idzie do
przodu, by zapewni lepsz przyszo sobie, swoim mieszkacom i odwiedzajcym je
gociom.
Takie postawienie sprawy jest wic nie tyle laurk dla Biaegostoku, ile powanym
wyzwaniem. Wytyczajc w komunikacji kierunek wschodzenia, naley pamita, e w lad
za ni poda powinny rzeczywiste dziaania na rzecz realizacji idei skpanego w socu
miasta. W tym celu potrzebne s skoordynowane dziaania wadz i mieszkacw, wci nowe
impulsy rozwojowe i skuteczne wdraanie strategii rozwoju. W tym zakresie komunikacja
peni bdzie rol wspierajc i motywujc. A jeli podejmowane projekty oka si
skuteczne i poyteczne, wschodzca komunikacja zyska jedynie dodatkowej
wiarygodnoci.


8.7. Zalety pomysu

a. Prostota
Oparcie komunikacji marketingowej na jednym kluczowym pojciu gwarantuje, e jej
przekaz bdzie jasny, przejrzysty, komunikatywny i powszechnie zrozumiay. A to oznacza
atwo w budowaniu zasigu przy jednoczesnym zachowaniu spjnoci wszelkich akcji i
kampanii, ktre wyrosn na tak zdefiniowanej BIG IDEI.

b. Pozytywno
Cho mona powiedzie, e za podstaw BIG IDEI przedstawionej w tym opracowaniu
posuy zwyky fakt geograficzny, w ostatecznym rozrachunku stanowi on wycznie
pretekst. W istocie bowiem chodzi o znacznie wicej i o co zdecydowanie innego o
rnego rodzaju wschodzenie, traktowane raczej metaforycznie ni dosownie, przede
wszystkim za o jego ludzki wymiar. Bez wzgldu jednak na to, stwierdzi naley, e sam
obraz wschodzenia budzi wycznie pozytywne skojarzenia.

c. Estetyka
Z komunikacyjnego punktu widzenia wypracowana dla Biaegostoku BIG IDEA jest
pomysem prostym, ale o duym potencjale estetycznym. Wschodzce Soce w czerwono-
tych kolorach idealnie komponuje si z barwami miasta, a przy tym sam z siebie uchodzi
za obiekt adny i atrakcyjny od strony wizualnej. Dziki temu opracowane na ich podstawie
formy graficzne (plakat, billboard, ogoszenie prasowe etc.) bd mogy zachwyca i
wywiera swym piknem pozytywne wraenie na odbiorcach.

d. Aspiracyjno
BIG IDEA w postaci wschodzenia jest wolna od jakichkolwiek skojarze negatywnych.
Jedyny jej wikszy mankament to pewna momentalno, ograniczone ramy czasowe. Wschd
soca wszake to tylko pierwszy etap jego wdrwki po nieboskonie. Ale tak te mona
okreli zakres oddziaywania niniejszej strategii po jej udanym wdroeniu przyjdzie pora
na kolejne dziaania. Obecnie najwaniejsze jest to, czy Biaystok wzejdzie jak nowa gwiazda
na firmamencie Polski Wschodniej. To kwestia, ktra w najwikszej mierze zalee bdzie od
jego mieszkacw. W tym zakresie komunikacja oparta na BIG IDEI wschodzenia ma przede
wszystkim wspiera realizacj tego celu.


e. Pojemno
Kolejn zalet oparcia marketingowej komunikacji Biaegostoku na wschodzeniu jest
niezwyky potencja znaczeniowy tkwicy w tym pojciu. Cho mamy tu do czynienia z
jednym tylko sowem, w istocie jest ono bardzo szerok i pojemn metafor. A ona moe by
przekadana na rne sfery ycia (wschodzca gospodarka, turystyka, edukacja), otwiera
interesujce pola skojarzeniowe, zwizane z geografi (wschd), kultur (Wschd, Orient),
astronomi (nowy dzie, narodziny gwiazdy) etc.

f. Spoisto
Rnorodne znaczenia wschodzenia wcale nie s rozczne. Pozwalaj z jednej strony
uchwyci obecny charakter Biaegostoku, jak i wskaza kierunki jego rozwoju na przyszo.
Z drugiej strony zasygnalizowane wyej pola znaczeniowe pozwol obj jedn klamr
wszystkie dziaania komunikacyjne zarwno te adresowane do mieszkacw, jak i do osb
z zewntrz (inwestorzy, turyci).

g. Potencja jzykowy
Do wanych zalet prezentowanej BIG IDEI naley jej potencja jzykowy. Wschodzenie to
bowiem sowo, ktre pojawia si w wielu kontekstach i wyraeniach, niemal zawsze w
pozytywnym charakterze. Co wicej, nie dotyczy to tylko polszczyzny; towarzyszca
wschodowi i wschodzeniu siatka pozytywnych skojarze wystpuje rwnie w innych
jzykach (zwaszcza w angielskim, biaoruskim, rosyjskim i Esperanto, czyli jzykach
najwaniejszych z komunikacyjnego punktu widzenia).

8.8. Przykady zastosowa
Wschodzcy Biaystok, jako gwny pomys na komunikacj marketingow stolicy
Podlasia, w konkretnych reklamach i kampaniach wykorzystany moe by na rne sposoby.
Przykady hase:
Biaystok. Wschodzca gwiazda
Na wschodzie jest Biaystok
Biaystok. Wschodzce miasto Unii
Biaystok. Wschodnia brama Unii Europejskiej
Biaystok. Go East!
Dzie Dobry. Tu Biaystok

Biaystok. Twoja brama na Wschd
Jasne jak Soce! Wschodzcy Biaystok
Wschodzcy Biaystok. Nowy potencja
Dom Wschodzcego Soca. Biaystok inwestycje id w gr!
Biaystok! Bo gospodarka patrzy na Wschd
Biaystok. Tu szkoa jest wesoa. Codziennie od 8.00 rano
Jasna perspektywa studia w naszym miecie. Wschodzcy Biaystok
East Side Story Biaystok. Wschodzca gwiazda kultury niezalenej
ORIENTuj si na Biaystok
Biaystok. Zorientowany we Wschodzie
Budzimy do ycia. Wschodzcy Biaystok
Tu kady dzie jest dobry. Wschodzcy Biaystok
Zwr si ku socu. Wschodzcy Biaystok zaprasza
Biaystok. Wschodzcy na wszystkich polach
Wschodzcy Biaystok. Wschodzca gospodarka
Wschodzcy Biaystok. ycie w promieniach soca

8.9. Konsolidacja i konsekwencja
Pojemno znaczeniowa BIG IDEI pozwala na zbudowanie na jej podstawie spjnego
systemu komunikacyjnego, funkcjonujcego na rnych polach i adresowanego do rnych
odbiorcw. Wschodzcy Biaystok bdzie zatem suy integracji wszystkich poziomw
komunikacji marketingowej: wizerunkowej, gospodarczej i turystycznej. Nowy wizerunek
miasta podkrela jego specyfik, odwoujc si do zdrowych fundamentw lokalnej tradycji i
wartoci, uwypukli jego walory przyrodnicze (Zielone Puca Polski) i wygod ycia w
miecie (spokojnie, pogodnie). Zasugeruje rwnie wszechstronny rozwj gospodarczy i
spoeczny (wschodzcy biznes, edukacja, turystyka, spoeczno), wskazujc jednoczenie na
potrzeb wzmoenia wysikw w tym zakresie (wicej inwestycji, udogodnie dla
mieszkacw i przyjezdnych).


8.10. Zasadno i trafno
Wschodzca BIG IDEA jest wynikiem caociowych analiz i ich twrczej transformacji,
dziki czemu dobrze wpisuje si w dotychczasowy krajobraz miasta, a rwnoczenie ma
inspirujcy potencja. Trafno i zasadno BIG IDEI potwierdziy opinie zebrane podczas
konsultacji spoecznych prowadzonych w trakcie prac nad niniejsz strategi, ktrych
kluczowym elementem bya wanie prezentacja przewodniej koncepcji komunikacyjnej dla
miasta.
Nowa komunikacja Biaegostoku przewrotnie przyczyni si do odwrcenia prowincjonalnego
obrazu miasta w jego nowy, pozytywny wizerunek.

8.11. Elementy obowizkowe (ang. mandatories)
To zestawienie absolutnie zakazanych i jak najbardziej wskazanych elementw kadego
komunikatu (zwaszcza filmw, plakatw reklamowych, reklam prasowych etc.).
Nigdy:
niska, zaniedbana zabudowa;
kominy w skupiskach, kominy w ogle;
blokowiska z wielkiej pyty;
szaro-bure zdjcia;
zachmurzone niebo, ponury zmierzch, niepena ekspozycja wiata;
ujcia dokumentujce stereotypowe wyobraenia Europy Wschodniej;
przyrodnicze landszafty;
bez ludzi, martwe plany;
sceny bez energii, statyczne i bierne.

Zawsze:
soneczne dni, najlepiej poranki;
nasycenie kolorami;
umiechnici, energiczni ludzie w kadrze;
naturalny spokj bohaterw komunikatu;
motywy soneczne;
pozytywne emocje;
podane ujcia rosnce (tj. pnce si w gr od lewej do prawej lub wznoszce si
ku niebu budynki).

Elementy obowizkowe naley, rzecz jasna, stosowa rozsdnie i bez nadmiernego,
bezmylnego rygoru. Jeli konkretna reklama i jej kontekst s specyficzne, moe si na nich

w pozytywny sposb pojawi element zakazany (na przykad sentymentalna reklama, na
ktrej wida Bojary).

8.12. Podsumowanie
Dzi Biaystok jest nieco zapomnian metropoli, pooon na terenie sabo postrzeganej
czci kraju. Ale ju wkrtce ma szans sta si miastem wschodzcym, unoszonym na
pozytywnej, optymistycznej fali, sprawiajcej, e to, co dotd postrzegano jako jego
mankamenty, zostanie wykorzystane z poytkiem dla niego, jego mieszkacw i
potencjalnych goci (turyci, inwestorzy). Dobrze bdzie jeli owo wschodzenie nie
pozostanie tylko walorem komunikacyjnym, lecz stanie si take tendencj, ktra obejmie
caoksztat biaostockiego ycia spoeczno-gospodarczego, w tym zwaszcza gospodark,
turystyk, nauk i edukacj.


9. ZASADY SPONSOROWANIA IMPREZ PRZEZ MIASTO

Mark Wschodzcy Biaystok budowa powinny przemylane decyzje w zakresie
sponsorowania przez miasto imprez, wydarze, inicjatyw zgaszanych przez mieszkacw,
organizacje spoeczne czy zawodowe. W zwizku z tym za kluczow wskazwk w tym
wzgldzie przyj naley zdanie:
Biaystok wspiera inicjatywy kulturalne, spoeczne i sportowe, ktre s zgodne z
wizerunkiem miasta wschodzcego, czyli stolicy wschodniej czci Polski, wchodzcej
wanie w faz szybkiego i ambitnego rozwoju.
Na dofinansowanie szanse zatem mie powinny przedsiwzicia, ktre podkrel i uwypukl
potencja miasta i jego mieszkacw, a take te, ktre odwoywa si bd do ywej
wielokulturowoci miasta i jego roli w czeniu Polski i Europy (Zachodniej) ze Wschodem.
Oznacza to, e szczeglne zainteresowanie miasto winno zwrci na dziaania:
podkrelajce znaczenie Biaegostoku w Polsce, a zwaszcza we wschodniej Polsce
(centralne obchody, najwaniejsze konferencje, mistrzostwa kraju etc.),
budujce obraz Biaegostoku wkraczajcego wanie w faz rozwoju (nowe rynki,
inkubatory przedsibiorczoci, innowacyjne dziedziny nauki i techniki, nowe trendy
kulturalne, owiatowe etc.),
wzmacniajce wizerunek Biaegostoku zgodny z zaoonym USP (ywa
wielokulturowo), przy czym za priorytet uzna naley ywo, a wic aktualno
i perspektywy na przyszo, a nie kultywowanie minionych tradycji
podnoszce znaczenie Biaegostoku jako miasta-pomostu czcego Zachd ze
Wschodem, Uni Europejsk z jej wschodnimi ssiadami (zwaszcza w zakresie
transferu ludzi, rodkw finansowych, idei i nowoczesnego know-how z Zachodu na
Wschd, a jednoczenie otwarcia Europy na duchowo, inspiracje kulturowe, si
robocz czy nowe potgi gospodarcze, z ktrymi obecnie kojarzy si Wschd).
Jednoczenie warto pamita, e nacisk na rozwj i powizane z nim wartoci, takie jak
innowacyjno, wytyczanie nowych szlakw czy kreatywne odpowiedzi na wyzwania czasu,
sprawiaj, e rekomendacje w zakresie wydarze i inicjatyw dofinansowywanych przez
miasto traktowa naley jedynie jako wskazanie zasadniczych kierunkw polityki
sponsorskiej. Prawdopodobnie bowiem najbardziej zgodne z niniejsz strategi bd
inicjatywy szczeglnie twrcze i nowatorskie, sowem: wschodzce, a wic takie, ktrych
ksztat trudno przewidzie, zanim pojawi si na horyzoncie. Niemniej jednak kadorazowo
przy podejmowaniu decyzji odnonie wsparcia tego typu dziaa, oszacowa naley ich
jako, szanse powodzenia (spenienia stawianych przed nimi zada) oraz sprawdzi, czy
przewidywane rezultaty mog skutecznie wzmocni mark Wschodzcy Biaystok.

10. PRZYKADOWE DZIAANIA/IMPREZY/INICJATYWY
WPISUJCE SI W STRATEGI MARKI BIAYSTOK

Festiwal Kultury Rosyjskiej Rosjanie coraz wiksze nakady przeznaczaj na
kultur, zarwno t wysok, jak i popularn, take poza granicami swojego kraju.
Najwieszym tego przykadem jest wsplny projekt Ermitau oraz Fundacji
Salomona R. Guggenheima utworzenia muzeum sztuki wspczesnej w Wilnie (dzieo
wiatowej sawy architekt Zahy Hadid). Biaystok, stawiajc wizerunkowo na wschd,
majc mniejszo rosyjsk oraz prn Galeri Arsena mgby si sta atrakcyjnym
parterem dla rosyjskich artystw oraz tamtejszych instytucji kulturalnych w
promowaniu si w naszej czci kontynentu.
Festiwal Kultury Sowian Wschodnich impreza bdca przegldem tego, co
najciekawsze we wspczesnej kulturze i sztuce wschodniosowiaskich narodw.
Ewentualnie dodatkowo jako Festiwal EuroPriBaltica (z Litw, otw i Estoni).
Midzynarodowy Festiwal Filmowy Od zmierzchu do witu bdcy
rozbudowan wersj istniejcego ju festiwalu im. Braci Wagw. Novum polegaoby
na powiceniu przynajmniej jednej nocy (w czasie realnym od zmierzchu do witu)
na prezentacj w biaostockim amfiteatrze filmw przyrodniczych z caego wiata.
Partnerem przedsiwzicia byby telewizyjny kana przyrodniczy (Animal Planet bd
National Geografic), zapewniajc tym samym rnorodno i bogactwo repertuaru, a
take rozgos caej imprezie.
Twoja przyszo wschodzi w Biaymstoku studiuj i zamieszkaj w Biaymstoku
akcje promocyjna zachcajca do podjcia studiw w stolicy Podlasia.
Rising Biaystok Baloons Parade rozbudowana formua odbywajcych si ju w
Biaymstoku od wielu lat Midzynarodowych Zawodw Balonowych.
Rising Biaystok the Sky Promo Tour koncepcja dugofalowej kampanii
promocyjnej wykorzystujcej markowy balon miasta (trasa promocyjna + zloty
balonw, zasig dwustopniowy Polska > Europa).
Biaystok. Go East Campaigne pierwsza wielka kampania reklamowa polskiej
marki zorientowanej na wschd.
Midzynarodowy Festiwal Teatrw Lalkarskich uzupenienie dla Festiwalu
Teatrw Lalkarskich, odbywajcego si w latach parzystych.
Muzeum Miejsca na Bojarach w jednym z drewnianych domw, jakich jeszcze
kilka pozostao na terenie tej niezwykej dzielnicy, mona utworzy muzeum
prezentujce histori przemian, jakim podlega Biaystok w ostatnim stuleciu.

Forum Gospodarcze Wschd-Zachd mini-Davos, Biaystok miejscem spotkania
przedsibiorcw, dziennikarzy i naukowcw specjalizujcych si w gospodarczych
stosunkach midzynarodowych.
Over the Top. Na sam szczyt repozycjonowanie imprezy, jej wikszy budet i
skala.
Rezydencja Biaystok stypendia dla naukowcw i artystw ze Wschodu, dziki
ktremu bd mogli ksztaci si i tworzy w Biaymstoku. A wszystko w myl
zasady korzystalimy i nadal korzystamy z pomocy zewntrznej, ale te ju i sami
moemy wspiera innych.
Naukowy Biaystok konkurs adresowany do biaostockich wyszych uczelni na
kierunek (interdyscyplinarny) dopasowany do charakteru marki miasta, jego
prorozwojowych aspiracji. Zwycizca moe liczy na rodki finansowane z budetu
miasta, np. na wykady wybitnego specjalisty z danej dziedziny.
Kulturalna wyspa miasta przedsiwzicie ze wszechmiar zasugujce na wsparcie.
Obok istniejcego ju skate parku i muzeum motoryzacji, mogliby tam znale swoje
miejsce biaostoccy biboje oraz przedstawiciele innych odmian kultury niezalenej.


11. PRIORYTETY STRATEGII

Ze wzgldu na skuteczno i zasig kampanii marketingowych, kluczowa dla ich powodzenia
bdzie koncentracja wysikw komunikacyjnych i staa dbao o ich wysok jako. Dlatego
podkreli naley konieczno nastpujcych dziaa:

a. Komunikacja wewntrzna priorytet komunikacyjny, budowanie nowej
marki miasta dla wszystkich mieszkacw (niezalenie od wieku, pci,
zamonoci i wyksztacenia), wzbudzenie poczucia dumy z miasta oraz
spoecznej akceptacji dla planw inwestycyjnych miasta, zachcenie
najaktywniejszych i najzdolniejszych do pozostania w miecie, atrakcyjna
oferta ycia i pracy, miasto przyjazne dla osb starszych, niepenosprawnych,
zmierzenie si z negatywnymi stereotypami, nawykami, wsparcie przez
magistrat organizacji pozarzdowych, ktrych dziaalno staje si czsto
skutecznym lekiem na problemy spoeczne (np. alkoholizm i narkomania
wrd modziey, niskie czytelnictwo, saba frekwencja wyborcza).

b. Sklamrowany event marketing strategia zakada dziaania planowe,
systematyczne i rozcignite w czasie, dlatego naley dy do tego, by
organizowane w ramach kampanii eventy miay charakter powtarzalny
najlepiej sprawdz si akcje cykliczne bd takie, ktre bd otwiera i
zamyka kolejne etapy komunikacji marketingowej.

c. Wzrost aktywnoci marketingowej i zdecydowana poprawa jakoci
promocji, czyli intensywne i konsekwentne wdraanie w ycie koncepcji
dziaa marketingowych miasta opisanej w niniejszym dokumencie.

d. Nacisk na ofert dla modych ludzi (take spoza Biaegostoku) a zatem
podkrelenie potencjau rozwojowego, ywy dialog ze rodowiskiem
modziey, troska o edukacj i wzrost nakadw na nauk i badania,
komunikacja w odpowiedniej tonacji stylistycznej. Modzi tu jest dla nich
szkoa, praca, styl ycia czcy klimat dynamicznego miasta ze spokojem
natury, powane potraktowanie kultury ludzi modych, mode talenty.
Utworzenie centrum kultury niezalenej.

e. Przestrze miejska - kade miasto, niezalenie od wielkoci, powinno
posiada centrum przyjazne dla pieszych (najlepiej z ograniczonym ruchem
drogowym), oferujce mieszkacom i turystom relaks i rozrywk. Porednio
tak funkcj speniaj obecnie parki miejskie. Plany inwestycyjne magistratu

uwzgldniaj przebudow Rynku Kociuszki oraz rewitalizacj bulwarw
miejskich nad rzek Bia.

f. Rewolucja estetyczna miasta porzdek urbanistyczny, zamiana szpeccych
przestrze publiczn reklam i szyldw na nowoczesne noniki, dostosowane
do charakteru miejsca, wdroenie systemu informacji miejskiej.

g. Media lokalne wsppraca magistratu z lokaln pras, radiem i telewizj,
wsplne akcje spoeczne, patronat medialny dla imprez miejskich, stay
kontakt sub prasowych prezydenta z dziennikarzami, szkolenie medialne dla
samorzdowcw kontaktujcych si z mediami.

h. Biaystok i Podlasie wane jest ustalenie relacji pomidzy obydwoma
markami, z jednej strony mamy dynamicznie rozwijajc si metropoli, o
strategicznym pooeniu, a z drugiej region kojarzcy si z niezniszczon
natur, ekologi, ubrem itp. Takie ssiedztwo to powany atut miasta, ktry
powinien si przewija w jego dziaaniach promocyjnych. Take tych
dotyczcych sfery gospodarki (moliwo aktywnego spdzania wolnego
czasu przez pracownikw firm planujcych inwestycje w miecie, itp.).

i. Paac Branickich ta ikona architektoniczna miasta, jeden z najwaniejszych
symboli nie tylko Biaegostoku, ale i caego regionu, powinna zmieni swoj
funkcj. Z siedziby wyszej uczelni np. na oglnodostpny orodek kultury,
galeri sztuki. Paac, z powodu rozwiza architektonicznych, czsto bywa
nazywany Wersalem Podlaskim, by moe jednak w tym konkretnym
przypadku trafniejsze bdzie porwnanie go do Luwru. Wersal to rezydencja
pooona poza miastem, natomiast Luwr jest paacem w samym jego centrum,
zawierajcym bogate zbiory sztuki europejskiej, nie stronicym od odwanego
czenia tradycji z nowoczesnoci (np. szklane piramidy). To przede
wszystkim wci ywe serce miasta. I wanie do takiego wizerunku powinien
aspirowa Paac Branickich.

j. Miasto a klub sportowy Jagiellonia wsppraca marki miasta z mark
Jagiellonii Biaystok moe stworzy skuteczn synergi i da szans na
wypromowanie wsplnych dla obydwu marek barw i symboli.

k. Brygady Tygrysa przygotowanie grupy wietnie wyszkolonych
ekspertw marketingowych, potraficych zarekomendowa atrakcyjno

gospodarcz Biaegostoku podczas oficjalnych spotka i wyjazdw
subowych (targi, konferencje, seminaria, wizyty u potencjalnych
inwestorw). Osoby te powinny by kompetentne, ale rwnie wyposaone w
nowoczesne narzdzia pracy (sprzt multimedialny) i przede wszystkim
doskonale przygotowane do radzenia sobie w sytuacjach komunikacyjnych
(wystpienia publiczne, prowadzenie prezentacji, kontakty z mediami,
znajomo jzykw obcych).

l. Dostpno komunikacyjna miasta w kontekcie dziaa promocyjnych
powodzenie planw rozwoju aglomeracji biaostockiej w duym stopniu
zaley od powstania lotniska, modernizacji linii kolejowej Rail Baltica oraz
budowy tras Via Baltica oraz Via Carpatia.


12. CELE STRATEGICZNE PROMOCJI BIAEGOSTOKU
Budowa marki Biaystok jest niejako parasolem dla reszty celw strategicznych oraz zada
dotyczcych promocji miasta. Dziki temu wizerunek stolicy Podlasia bdzie spjny, bez
wzgldu na to, jakiego rodzaju aktywnoci miasta bdzie dotyczy przekaz marketingowy.
Niezalenie, czy bdzie to np. promocja walorw inwestycyjnych miasta, akcja zachcajca
do podjcia studiw w Biaymstoku bd kampania wewntrzna majca zachci modzie do
wikszej aktywnoci spoecznej. Zmodyfikowany charakter marki miejskiej musi wzbudzi
akceptacj wrd mieszkacw, czyli najwaniejszej z punktu widzenia strategii promocji
grupy docelowej. Oczywicie, dla reszty zainteresowanych nowa marka powinna by oparta
na wiarygodnych i wyrazistych przesankach.

Cel strategiczny I. Budowa silnej marki Biaystok

Zadanie 1. Opracowanie Ksigi Marki Biaystok
Ksiga jest spjnym katalogiem identyfikacji wizualnej i werbalnej marki. Projekt znaku
graficznego (m.in. dobr symboli, kolorw i krojw czcionek), jego aplikacja na typowych
nonikach, niedopuszczalne zastosowania, katalog przykadw komunikacji werbalnej oraz
opis dziaa wdraajcych cay system powinien bezporednio odwoywa si do Big Idei
Wschodzcy Biaystok. Podstawowymi cechami funkcjonalnymi znakw graficznych jest
szeroko rozumiana czytelno oraz indywidualny charakter.
Posiadajc ksig marki miasto ma gwarancj, e korzystajc z usug rnych agencji
reklamowych jego wizerunek bdzie bezpieczny. Brak ksigi (ale take bdne korzystanie z
niej) moe doprowadzi do niewaciwego postrzegania miasta przez jego interesariuszy.
Dlatego wszystkie instytucje i firmy, ktre wsptworz wizerunek marki miejskiej, powinny
mie peny dostp do Ksigi, wiedzie, kiedy i jak j stosowa. Jednak przy tak wielu
podmiotach budujcych, wizerunek miasta, poprzez wasne dziaania, niezbdna jest
koordynacja ze strony magistratu.
Ju po opracowaniu i przyjciu Ksigi Znaku Prezydent Miasta, specjalnym zarzdzeniem,
moe zaleci wszystkim departamentom Urzdu Miejskiego oraz jednostkom miejskim cise
trzymanie si w dziaaniach wizerunkowych obowizujcej linii graficznej miasta (logo,
layout itp.).
Wskanik oceny realizacji zadania:
wydanie Ksigi Marki Biaystok,
weryfikacja stopnia stosowania si pracownikw Urzdu Miejskiego i innych
instytucji do instrukcji zawartych w Ksidze Marki,
Harmonogram zadania:
przygotowanie i druk w 2009 roku.


Zadanie 2. Zaprojektowanie i wdroenie Systemu Informacji Miejskiej
Wprowadzenie w Biaymstoku jednorodnego wizualnie Systemu Informacji Miejskiej (SIM)
pozwoli na uporzdkowanie przestrzeni miejskiej, uatwi poruszanie si po miecie, a take
poprawi jego estetyk. Na architektonicznych nonikach pojawi si informacje zawierajce
nazwy ulic, placw, kierunki dla ruchu pieszego i koowego, mapy miasta, plany sieci
komunikacji publicznej, rozkady jazdy, opisy miejsc i obiektw atrakcyjnych turystycznie
bd tych o duym znaczeniu historycznym. Najpopularniejszymi nonikami s tabliczki
umieszczane na budynkach z nazwami ulic, placw, osiedli, supki kierunkujce,
podwietlane gabloty, pylony i tablice. Czci SIM-u moe by te tzw. maa architektura,
czyli np. wiaty przystankowe, ogrodzenia, supy ogoszeniowe, awki. Zalecane jest
korzystanie z nowoczesnych technologii, przemylany dobr ksztatw i kolorystyki
nonikw oraz przestrzeganie zasady dostpnoci nonikw, ich czytelnoci oraz stosowania
si do Ksigi Znaku. Firma opracowujca system musi wzi pod uwag najwaniejsze
obiekty orientacyjne miasta, przyzwyczajenia i nawyki mieszkacw dotyczce poruszania
si po miecie oraz jego wewntrznego podziau, ktry nie zawsze pokrywa si z istniejcym
podziaem administracyjnym. Wstpna analiza ma suy m.in. okreleniu najwaniejszych
cigw komunikacji pieszej i drogowej, punktw docelowych (rynek, zabytki, centra
handlowe, dworce kolejowe i autobusowe, infrastruktura sportowa itp.). Opracowujc SIM
trzeba uwzgldni take wizj rozwoju caej aglomeracji oraz przysze zmiany w przestrzeni
miejskiej.
wybr firmy, ktra ma przygotowa SIM, realizacja projektu,
badanie opinii mieszkacw i turystw na temat efektywnoci systemu.
2010-2014.

Zadanie 3. Stworzenie Biaostockiego Koszyka Produktw
Przygotowanie pakietw produktw/gadetw kojarzonych z podlask stolic,
zrnicowanych zalenie od grupy docelowej odwiedzajcej Biaystok. Inna bdzie zawarto
koszyka w przypadku potencjalnych inwestorw, znanych politykw bd artystw lub
modziey szkolnej.
liczba pakietw przekazanych turystom i gociom,
badania okrelajce rozpoznawalno biaostockich produktw.
2009-2014.


Zadanie 4. Modzi artyci wsptworz mark Biaystok
W ramach akcji Moda Marka Biaystok mona przeprowadzi wrd biaostoczan otwarte
konkursy na gadet reklamowy, piosenk, teledysk, komiks, graffiti itp. Zaangaowanie
Galerii Arsena w prezentacj nagrodzonych prac podniesie rang caego przedsiwzicia.
ogoszenie konkursu,
liczba prac zgoszonych do konkursu.
2009-2014.

Zadanie 5. Poprawa estetyki miasta
Powtrzenie w Biaymstoku wiedeskiej akcji Delete!, polegajcej na zaklejeniu
jednobarwnymi planszami na cay dzie wszystkich reklam znajdujcych si w miejscach
publicznych. Celem jest pokazanie skali problemu estetycznego, z jakim miasto powinno si
w cigu najbliszych lat upora. W niewielu polskich miastach reklama zewntrzna jest a tak
wszechobecna, a wszelkiego rodzaju tablice, neony i billboardy s rozmieszczone a tak
chaotycznie. Biaostocki magistrat, wypowiadajc wojn temu zjawisku, moe liczy na
wsparcie ze strony mediw lokalnych, stowarzyszenia MiastoMojeAwNim.pl, ktrego
jednym z celw jest doprowadzenie do przyjcia przez polski parlament ustawy o estetyce
przestrzeni publicznej, oraz Galerii Arsena (akcja, pod roboczym tytuem Delete bis, ma
wiele wsplnego ze wspczesnymi dziaaniami artystycznymi).
Osobnego potraktowania wymagaj szyldy sklepowe, ktre przynajmniej w centralnej
czci Biaegostoku powinny powstawa zgodnie z zaleceniami plastyka miejskiego. Dla
wacicieli sklepw mona przygotowa system zacht (bezpatna reklama na miejskim
portalu co praktykuje np. Krakw, bd jednorazowe ulgi podatkowe).
Do upikszenia swojego najbliszego otoczenia naley zachci take i samych
mieszkacw/wsplnoty mieszkaniowe. Suy temu mog konkursy na najbardziej zadbane
podwrko, na najpikniejszy balkon, elewacj budynku itp., organizowane pod patronatem
mediw lokalnych.
Na swoj kolej czeka take program edukacyjno-perswazyjny na rzecz usuwania psich
odchodw, przy tworzeniu ktrego mona si wzorowa na pomysach z Europy Zachodniej
oraz kilku duych miast polskich (np. akcja Krakw wolny od Psich Qp!).
liczba zrealizowanych projektw.
2009-2014.


Zadanie 6. Dbanie o wizerunek Urzdu Miasta wrd mieszkacw
badanie satysfakcji klientw,
organizowanie Dni Otwartych Magistratu, prezentacje poszczeglnych departamentw
Urzdu, w tym Centrum Wsppracy Organizacji Pozarzdowych oraz instytucji
miejskich,
promocja dziaa Zespou Konsultacyjnego Organizacji Pozarzdowych dziaajcego
przy Prezydencie Miasta Biaegostoku,
ukazanie rnych form wsppracy samorzdu miejskiego z organizacjami, m. in.
organizacja akcji w czerwcu 2009 r. pt. Czerwiec Aktywnych Spoecznoci, podczas
ktrego organizacje pozarzdowe przeprowadzaj dziaania otwarte dla mieszkacw
Biaegostoku i z ich udziaem; organizacja spotkania wigilijnego dla przedstawicieli
organizacji pozarzdowych z udziaem Prezydenta Miasta i przedstawicieli
samorzdu,
organizowanie konkursu adresowanego do szeroko rozumianego grona urzdnikw
Biaegostoku promujcego spoeczn aktywno pt.: Spoeczna Dusza,
cykliczne spotkania Prezydenta z mieszkacami, czaty internetowe Prezydenta na
serwisach miejskich,
strona reklamowa w jednej z gazet lokalnych, na ktrej, np. raz w miesicu,
umieszczane byyby najwaniejsze informacje dotyczce dziaalnoci magistratu,
uchwa, nad ktrymi wanie pracuje Rada Miejska, spraw wymagajcych konsultacji
spoecznych itp.,
wydawnictwa wewntrzne i promocyjno-informacyjne skierowane do mieszkacw,
w tym Biuletyn Miejski kolportowany bezpatnie,
analiza benchmarkingowa - skorzystanie z efektywnych systemw obsugi
mieszkacw spotykanych w innych miastach.

coroczne sprawozdanie.
2009-2014.

Zadanie 7. Powoanie Kolegium Marki Biaystok
Kolegium marki jest ciaem doradczym dla Urzdu Miejskiego, pomagajcym mu we
wdraaniu oraz monitorowaniu realizacji strategii, moe rwnie proponowa modyfikacj
bd uzupenienia zapisanych w dokumencie zada. W skad Kolegium wchodz, oprcz
pracownikw Urzdu Miejskiego, zewntrznych ekspertw-praktykw, specjalizujcych si
w Public Relations oraz marketingu, rwnie przedstawiciele najwaniejszych instytucji
miejskich odpowiadajcych za kulturalny, turystyczny oraz gospodarczy wizerunek
Biaegostoku. Kolegium powinno powsta z inicjatywy magistratu, ktry pozostaby take
koordynatorem jego prac.

utworzenie Kolegium Marki Biaystok,
sprawozdania z dziaalnoci Kolegium.
2009-2014.

Zadanie 8. Wsparcie wewntrzne i zewntrzne Public Relations
Wszystkie dziaania promocyjne miasta, imprezy, ktrych magistrat jest wsporganizatorem,
powinny mie wsparcie PR. Zalecane do tego celu jest wynajcie zewntrznej agencji Public
Relations, ktra za stae roczne wynagrodzenie moe w strategiczny sposb zarzdza
wizerunkiem miasta, poczwszy od wielowymiarowej analizy obecnej sytuacji, poprzez
stworzenie potencjalnych scenariuszy jej rozwoju, a po ustalenie komunikacyjnych filarw
kampanii Public Relations. W swojej pracy Agencja przede wszystkim skupi si na relacjach
z mediami (lokalnymi, oglnopolskimi, zagranicznymi, branowymi), relacjach z
inwestorami oraz PR-em wydarze specjalnych.
Agencja moe take zidentyfikowa osoby majce potencja do stania si kluczowymi
liderami opinii na podstawie posiadanych predyspozycji w dwch obszarach: kompetencji
merytorycznych i medialnoci. Nastpnym krokiem jest ustalenie zakresu, w ktrym dana
osoba (ambasador) bdzie reprezentowaa mark Biaystok. Liderzy opinii powinni przej
specjalistyczne szkolenie medialne oraz skutecznej komunikacji.
Wskanik oceny realizacja zadania:
wynajcie agencji PR,
monitoring medialny, wycinki prasowe,
badanie stopnia wiadomoci marki Biaystok.
2009-2014

Cel strategiczny II. Wzbudzenie wrd mieszkacw poczucia dumy z miasta

Zadanie 1. Promocja Biaegostoku jako miasta otwartego na inicjatywy spoecznoci
lokalnej
Promocja programu wsppracy miasta Biaystok z organizacjami pozarzdowymi oraz
innymi podmiotami prowadzcymi dziaalno poytku publicznego, w ktrym ustalono
obszary priorytetowe dla dialogu spoecznego, polityki spoecznej, opieki nad miejscami
pamici narodowej i wspdziaania z organizacjami kombatanckimi oraz osobami
represjonowanymi, wspierania przedsibiorczoci, kultury, porzdku i bezpieczestwa
publicznego, ochrony rodowiska, edukacji, kultury fizycznej i sportu. Program obejmuje
m.in.:

ksztatowanie rodowiska lokalnego poprzez budowanie partnerstwa midzy administracj
publiczn a organizacjami pozarzdowymi,
sta identyfikacj funkcjonujcych w miecie organizacji pod wzgldem rodzaju i
kierunkw ich dziaalnoci,
wspieranie integracji podmiotw pozarzdowych i samorzdowych realizujcych wsplne
cele,
realizacj postanowie Strategii rozwoju miasta Biaystok,
umacnianie w wiadomoci spoecznej poczucia wsptworzenia i wspodpowiedzialnoci
za spoeczno lokaln, za realizacj jej potrzeb i rozbudow zasobw lokalnych,
budowanie spoeczestwa obywatelskiego w oparciu o wszystkie grupy wiekowe:
seniorw, dorosych, modzie i dzieci,
wspprac w zakresie pozyskiwania rodkw z Unii Europejskiej oraz innych rodkw
pomocowych, w zakresie przewidzianym prawem,
promowanie aktywnoci spoecznej, w tym dziaa woluntarystycznych,
organizacj miejskich obchodw z okazji wiatowego Dnia Wolontariusza (5 grudnia),
podkrelenie znaczenia pracy wolontariuszy dla rozwoju spoecznoci Biaegostoku,
Forum Organizacji Pozarzdowych odbywajca si co najmniej raz na dwa lata otwarta
konferencja biaostockich organizacji pozarzdowych,
organizacj samorzdowego Konkursu Nastolatkw Omiu Wspaniaych.
promocj dyurw ekspertw w zakresie rejestracji stowarzysze i fundacji,
organizowania zgromadze i zbirek publicznych

przygotowanie programu,
coroczne sprawozdania z realizacji programu.
2009-2014.

Zadanie 2. Promocja ochrony rodowiska naturalnego w Biaymstoku
Zaprojektowanie i wdroenie programu edukacji ekologicznej, dotyczcego przede wszystkim
gospodarki odpadami komunalnymi, a skierowanego do mieszkacw. Program, jak kada
tego typu kampania informacyjno-promocyjna, powinien mie swj logotyp, haso i szat
graficzn - rozpoznawaln i powielan na wszystkich wykorzystywanych nonikach (podjcie
jakichkolwiek dziaa powinno by poprzedzone opracowaniem strategii komunikacji).
Program obejmuje wieloletnie projekty szkoleniowe dla uczniw oraz nauczycieli, a take dla
dorosych mieszkacw. Dobrym przykadem tego rodzaju przedsiwzicia jest Czysta
Akcja trwajca ju od kilku lat w Krakowie. Jej najwaniejszymi elementami s: strategia
komunikacji i edukacji ekologicznej, strona internetowa, reklama zewntrzna (na tramwajach
i billboardach), pakiety edukacyjne dla szk, interaktywna cieka edukacyjna w ssiedztwie
skadowiska odpadw, film edukacyjny oraz kontakty z mediami. Powodzenie realizacji
programu zaley w duym stopniu od zaangaowania mediw lokalnych, natomiast

naturalnym sojusznikiem magistratu powinny by organizacje pozarzdowe, nie tylko te,
zajmujce si wycznie ekologi.
przygotowanie programu edukacji ekologicznej,
coroczne sprawozdania z realizacji programu.
2009-2014.

Zadanie 3. Promocja ochrony zdrowia i zdrowego stylu ycia wrd mieszkacw
Miasto, stajc si pomysodawc przeprowadzenia akcji na rzecz profilaktyki zdrowotnej
mieszkacw, wzmacnia swj pozytywny wizerunek. Akcja moe dotyczy bezpatnych
bada medycznych, objazdowej mammografii, EKG, itp. Pretekstem do tego jest wiatowy
Dzie Zdrowia przypadajcy 7 kwietnia. Wskazana jest wsppraca z mediami lokalnymi
oraz organizacjami pozarzdowymi.

lista zrealizowanych projektw.
2009-2014.

Zadanie 4. Promocja dziaa w ramach akcji Bezpieczne Miasto
Stolica Podlasia wygrywa bd jest w cisej czowce wszystkich rankingw na
najbezpieczniejsze miasto w kraju. Potwierdzaj to oficjalne statystyki policyjne. To powd
do dumy, ktry warto zawrze w przekazie marketingowym miasta. Ten jake korzystny dla
wizerunku Biaegostoku stan wymaga jednak cigej pracy ze strony wadz samorzdowych,
m.in. poprzez takie dziaania, jak:
aktywizowanie mieszkacw na rzecz bezpieczestwa pomoc ssiedzka,
opracowanie programu wsppracy wadz samorzdowych, mediw, mieszkacw
oraz policji na rzecz bezpieczestwa na drogach (ograniczanie prdkoci, przejcia dla
pieszych, itp.) oraz zapobiegania drobnej przestpczoci i rozbojom.
liczba przeprowadzonych projektw.
2009-2014.


Zadanie 5. Promocja dziaa zmierzajcych do integracji spoecznej osb
niepenosprawnych
Wadze miasta, razem z organizacjami osb niepenosprawnych, powinny podejmowa
dziaania przeciw marginalizacji tej grupy mieszkacw, na rzecz moliwie jak najsilniejszej
integracji spoecznej. Mog to by m.in.:
szkolenia na temat form zatrudnienia osb niepenosprawnych i rodkw finansowych
dostpnych na ten cel,
kampanie spoeczne i programy edukacyjne powicone zmianom postaw wobec osb
niepenosprawnych,
honorowy patronat Prezydenta Miasta nad imprezami na rzecz integracji spoecznej,
promocja postaw woluntarystycznych wrd biaostoczan, m.in. realizacja programu
dla nauczycieli pt. Szkoa Pomagania Innym, czyli o Szkolnych Klubach
Wolontariusza,
promocja programu likwidacji barier architektonicznych,
organizacja Tygodnia Osb Niepenosprawnych,
publikacje, podstrona miejskiego serwisu internetowego powicona sprawom
niepenosprawnych.
liczba zrealizowanych projektw,
badanie populacji osb niepenosprawnych i stanu zaspokojenia ich potrzeb.
2009-2014.

Zadanie 6. Promocja sportowego stylu ycia oraz infrastruktury sucej uprawianiu
sportu, kultury fizycznej oraz rekreacji
Dziaania dotyczyyby przede wszystkim:
wsparcia promocyjnego inwestycji w infrastruktur sportow,
dostosowania parkw miejskich i zielecw do celw sportowo-rekreacyjnych,
promocji miejskiej sieci cieek rowerowych,
wsppracy z klubami sportowymi oraz policj w ramach ochrony imprez sportowych
i zapobiegania wandalizmowi pseudokibicw,
wrczania corocznej nagrody Prezydenta Miasta za osignicia sportowe.
lista zrealizowanych projektw.
2009-2014.


Zadanie 7. Promocja miejskich imprez cyklicznych pod robocz nazw Biaystok
Festiwalowy
Modyfikacja kalendarza imprez kulturalnych i sportowych, odbywajcych si w Biaymstoku,
dopasowujca go do wizerunku miasta. Wytypowanie przedsiwzi najlepiej speniajcych
to kryterium. Zgodnie z zasad promocji krzyowej uczestnicy jednego wydarzenia mog by
take informowani o innych planowanych przedsiwziciach.
liczba imprez wczonych do projektu Biaystok Festiwalowy.
Harmonogram zadania
2009-2014.

Zadanie 8. Opracowanie programu aktywizacji grup spoecznego ryzyka
Stworzenie wsplnymi siami magistratu, organizacji pozarzdowych, orodkw kultury,
instytucji kocielnych, szk, wyszych uczelni, klubw sportowych oferty aktywizujcej
grupy spoecznego ryzyka (zajcia warsztatowe, zniki na miejskie obiekty sportowe, kursy
zawodowe, itp.).
opracowany program,
sprawozdanie z realizacji programu.
2009-2014.

Cel Strategiczny III. Promocja turystyki oraz rozwj infrastruktury turystycznej

Zadanie 1. Uczynienie z osb odwiedzajcych Biaystok multiplikatorw promocji
Miasto potrzebuje pamitki, ktr odwiedzajcy je turyci mogliby wrcza swoim
najbliszym jako prezent.
Du warto promocyjn dla miasta ma elektroniczna baza danych, nieustannie
rozbudowywana o nowe adresy (m.in. osb biorcych udzia w badaniach ruchu
turystycznego).
liczba turystw, ktrzy odwiedzili Biaystok dziki czyjej rekomendacji badania
ankietowe.
2009-2014.


Zadanie 2. Czonkostwo miasta w midzynarodowych organizacjach turystycznych
Jedn z takich organizacji jest Sie Europejskich Miast Marketingu (European Cities
Marketing), do ktrej naley ponad 140 miast (w tym Krakw i Warszawa) z 30 krajw.
liczba organizacji turystycznych, w ktrych aktywnie dziaa Biaystok,
coroczne sprawozdania.
Harmonogram zadania
2009-2014.

Zadanie 3. Rozwinicie wsppracy z miastami partnerskimi
Zachcenie rodowisk naukowych i kulturalnych zaprzyjanionych miast do realizowania
wsplnych projektw. Wdraanie w stolicy Podlasia innowacyjnych przedsiwzi, ktre
sprawdziy si w tych miastach. Wsparcie promocyjne aktualnie realizowanych projektw w
tym zakresie, np. Stowarzyszenia Kontakt Miast Biaystok-Eindhoven.
raport z realizacji programu wsppracy miast partnerskich,
liczba wsplnych projektw,
badanie wiadomoci marki Biaystok w miastach partnerskich.

2009-2014.

Zadanie 4. Podnoszenie jakoci usug turystycznych, poprawa infrastruktury
Wzrost standardw usug turystycznych, m.in. poprzez organizowanie konkursw o nagrod
prezydenta miasta dla najciekawszego, innowacyjnego produktu turystycznego zwizanego z
Biaymstokiem. Nagradzanie najlepszych biur podry i hoteli. Wprowadzanie certyfikatw i
znakw jakoci. Rozbudowa sieci informacji miejskiej. Poprawa estetyki i czystoci miasta,
zwrcenie si do mieszkacw z prob o utrzymywanie w czystoci swojego najbliszego
otoczenia. Objcie patronatu miasta nad imprezami, ktre najskuteczniej pobudzaj rozwj
turystyki.
liczba przyznanych nagrd, znakw jakoci, certyfikatw,
badania ankietowe na temat estetyki i czystoci miasta.
2009-2014.


Zadanie 5. Wsparcie promocyjne rozwoju turystki kongresowej w Biaymstoku
Opracowanie kompletnej oferty dla firm z sektora MICE (Meeting, Incentive, Conference,
Event) zawierajcej opis bazy hotelowej, dostpnych sal oraz propozycji imprez dodatkowych
dla uczestnikw konferencji. Atutem Biaegostoku w porwnaniu z wieloma
konkurencyjnymi miastami jest jego wyjtkowe otoczenie lasy, jeziora, rzeki.
liczba konferencji i ich uczestnikw.
Harmonogram zadania
2009-2014.

Cel Strategiczny IV. Promocja potencjau gospodarczego i naukowego

Zadanie 1. Promocja biaostockich instytucji naukowych, badawczych oraz
kulturalnych w kraju i zagranic
Sporzdzenie listy projektw midzynarodowych, w ktrych uczestnicz biaostockie
jednostki badawcze, naukowe i kulturalne. Poszukiwanie nowych, wartych zainteresowania
projektw, ktrych charakter odpowiada wizji rozwoju miasta. Promocja potencjau
gospodarczego, naukowego i kulturowego Biaegostoku.
Wskaniki oceny realizacji zadania:
liczba wsplnych projektw, publikacji, nawizanych kontaktw,
badanie wiadomoci marki Biaystok.
2009-2014.

Zadanie 2. Promocja przedsibiorczoci akademickiej
Przeprowadzenie, we wsppracy z biaostockimi uczelniami oraz orodkami
badawczymi, kampanii informacyjnej skierowanej do studentw i absolwentw na
temat moliwoci zakadania wasnej firmy.
Rozpowszechnianie wiedzy o dziaalnoci Akademickiego Inkubatora
Przedsibiorczoci przy Uniwersytecie w Biaymstoku.
Zainteresowanie modych przedsibiorcw, wacicieli mikro i maych firm,
posiadajcych innowacyjny pomys na biznes, ofert funduszu zalkowego AIP Seed
Capital.

Wskaniki oceny realizacji zadania:
liczba publikacji dotyczca przedsibiorczoci akademickiej,
badania ankietowe prowadzone wrd studentw.
2009-2014.

Zadanie 3. Wspieranie promocyjne rozwoju maych i rednich przedsibiorstw
Upowszechnienie wiedzy o moliwociach wsppracy MSP z biaostockimi
uczelniami i instytucjami badawczymi.
Konkurs na biznesplan, pod honorowym patronatem Prezydenta, na najbardziej
innowacyjne przedsiwzicie.
Moliwo korzystania z hasa i logotypu Wschodzcy Biaystok przez firmy,
ktre wyrniaj si wykorzystaniem zaawansowanych technologii bd
dynamicznym rozwojem.
Publikacja biuletynu dla przedsibiorcw (miesicznik lub kwartalnik, wersja
papierowa/newsletter elektroniczny) zawierajcego aktualne informacje niezbdne
do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej prawo, podatki, dotacje unijne, itp.
Informowanie o efektach funkcjonowania Rady Przedsibiorczoci przy
Prezydencie Miasta Biaegostoku.
Uczestnictwo lokalnych przedsibiorcw oraz przedstawicieli samorzdu
gospodarczego w prezentacjach biznesowych miasta.
Rozbudowa serwisu miejskiego www.bialystok.pl (bd stworzenie nowej strony o
oddzielnej domenie) o dzia powicony MP. Znalazoby si tam miejsce na
informacje przydatne przy zakadaniu oraz prowadzeniu wasnej firmy, list
publikacji i szkole adresowanych do przedsibiorcw, opis dostpnych funduszy
unijnych, przegld prasy gospodarczej, zapowiedzi imprez branowych, porady
praktykw, forum dyskusyjne, itp.

liczba dziaa promocyjnych
2009-2014.


Zadanie 4. Promocja potencjau inwestycyjnego miasta
Uczestnictwo w najwaniejszych imprezach targowych, np. MIPIM Cannes, EXPO
REAL Monachium, CEPIF Warszawa, REAL Wiede.
Aktualizacja (opracowanej w 2007 r.) oferty inwestycyjnej, uwzgldniajcej
dotychczasowe tereny inwestycyjne, wraz z analiz i wskazaniem nowych moliwoci
i kierunkw zagospodarowania Miasta Biaystok.
Promocja oferty inwestycyjnej w kraju i zagranic, poczona z wizytami studyjnymi,
wsppraca z Polsk Agencj Informacji i Inwestycji Zagranicznych SA, Podlask
Fundacj Rozwoju Regionalnego oraz z Centrum Obsugi Inwestora dziaajcym przy
Urzdzie Marszakowskim Wojewdztwa Podlaskiego.
Nawizanie wsppracy (przekazanie aktualnych ofert inwestycyjnych miasta) z
organizacjami zrzeszajcymi inwestorw, wydziaami promocji handlu i inwestycji
ambasad RP w krajach potencjalnie zainteresowanych inwestycjami w Biaymstoku
oraz sekcjami ekonomicznymi i handlowymi ambasad innych krajw.
Organizacja press tourw dla krajowych i zagranicznych dziennikarzy zatrudnionych
w czasopismach ekonomicznych.
Rozbudowa czci powiconej inwestycjom w serwisie miejskim (poradnik inwestora
procedury inwestycyjne i administracyjne, katalogi inwestycyjne zapisane w wersji
elektronicznej itp.).
Wykorzystanie sieci miast partnerskich Biaegostoku w dziaaniach promujcych
atrakcyjno gospodarcz stolicy Podlasia.
Wykorzystanie w promocji gospodarczej Biaegostoku wizerunku i sukcesw
najwikszych firm, dziaajcych w miecie (zacytowanie opinii ich prezesw, kadry
menederskiej, podanie skali inwestycji, itp.), jako przykadw udanych inwestycji.
Organizacja oficjalnych, corocznych spotka Prezydenta Miasta ze znaczcymi,
strategicznymi inwestorami w miecie,
Usprawnienie pracy biura obsugi inwestorw: zapewnienie kademu z inwestorw
asystenta osobistego doradcy, przeszkolenie pracownikw biura.
Opracowanie dla wszystkich urzdnikw przewodnika/instrukcji zawierajcego
najwaniejsze informacje na temat zaoenia i prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
w miecie.
Badanie opinii inwestorw oraz lokalnych przedsibiorcw na temat ewentualnych
uproszcze procedur administracyjnych dla inwestorw.
Publikacja katalogw, broszur, folderw wedug spjnego layoutu, przygotowanie
prezentacji multimedialnej.
Opracowanie materiaw informacyjno-promocyjnych, skierowanych bezporednio do
strategicznych firm z okrelonych bran - analiza sektora poddostawcw
i podwykonawcw z miasta i regionu w kontekcie okrelonych profili
inwestycyjnych.

Promocja w mediach, artykuy promocyjne w prasie branowej.
Przygotowanie prezentacji multimedialnej materiau promocyjnego
z wyeksponowaniem uwarunkowa funkcjonowania Miasta i moliwoci
inwestycyjnych.
Direct mailing.
Bezporednie spotkania z potencjalnymi inwestorami poczone z prezentacjami
multimedialnymi.
liczba zrealizowanych dziaa promocyjnych.
2009-2014.

13. DZIAANIA MARKETINGOWE 2009-2014
Czas Cele
Zasig, rodzaj
kampanii
Grupy docelowe Typ komunikacji Oglny opis rekomendowanych dziaa
Identyfikacja
mieszkacw z
miastem,
wzbudzenie w nich
dumy z miasta
Poinformowanie o
zaoeniach nowej
strategii promocji

Wewntrzna Mieszkacy miasta
rodowiska
opiniotwrcze
Media lokalne
Media oglnopolskie

ATL/BTL/PR

Poinformowanie o przyjciu strategii. Zaprezentowanie logo
miasta wraz z hasem reklamowym. Pokazanie, jakie wartoci
oraz skojarzenia wi si z now mark Biaystok.
Ogoszenie wrd biaostoczan konkursu na gadet reklamowy,
graffiti, komiks, piosenk, wiersz itp. odwoujce si do
charakteru marki. Pocztkiem kampanii jest lot balonem z
nowym logo.
Przedstawienie mieszkacom planw inwestycyjnych,
realizowanych przez magistrat (Rynek Kociuszki, strefa
ekonomiczna, Park Naukowo-Technologiczny, Opera i
Filharmonia Podlaska itp.) z pokazaniem, jaki bdzie to miao
wpyw na ich codzienne ycie. Wymierne korzyci z dostpu do
funduszy unijnych.
Caa kampania, chocia jest skierowana gwnie do
mieszkacw, powinna zainteresowa take media
oglnopolskie (dotyczy to zwaszcza nowego logo i hasa).
Rekomendowane noniki: billboardy, citylighty, tablice w
autobusach miejskich, telewizja, radio i prasa lokalna (np.
inserty z samochodowymi naklejkami Wschodzcy
Biaystok), broszurki, ulotki, internet, ambient media,
spotkania, konferencje, lekcje tematyczne w szkoach itp.
Staa obsuga PR zewntrznej agencji dla kampanii.

2009

Aktywizacja
przedsibiorczoci
(zachcanie do
zakadania wasnych
Wewntrzna Mieszkacy miasta ATL/BTL/PR Dziaania zachcajce modych ludzi do zakadania wasnych
firm.
Informacje na temat dostpnoci rodkw unijnych na rozwj
przedsibiorczoci.

firm)
Poinformowanie o
atrakcyjnoci
inwestycyjnej miasta
Zachcenie do
inwestowania
Oglnopolska
zagraniczna
Przedsibiorcy i
inwestorzy polscy i
zagraniczni
Media biznesowe
ATL/BTL/PR Opracowanie bazy danych firm i instytucji mogcych
zainwestowa w Biaymstoku.
Aktualizacja oferty inwestycyjnej miasta.
Przygotowanie prezentacji multimedialnej.
Stworzenie tzw. brygady tygrysa (nabr i szkolenie) do
bezporednich kontaktw z potencjalnymi inwestorami.
Spotkania u klienta (Polska i zagranica).
Mailling, e-mailling, strona internetowa powicona
potencjaowi inwestycyjnemu miasta.
Press tour dla dziennikarzy biznesowych, study tour dla
potencjalnych inwestorw (m.in. lot balonem nad terenami
inwestycyjnymi).
Uczestnictwo w targach inwestycyjnych i konferencjach.
Wsppraca z instytucjami powoanymi do gospodarczej
promocji kraju.
Dziaania PR szczeglnie aktywne po kadorazowym zdobyciu
inwestora.


Czas Cele Zasig, rodzaj
kampanii
Zachcenie do
podjcia studiw w
Biaymstoku
Wewntrzna
Podlasie
Warmia i Mazury
Bliska zagranica

Mieszkacy miasta
Absolwenci szk
rednich
Media lokalne

ATL/BTL/PR Wyrnienie, wyonionych w drodze konkursu, kierunkw
studiw, ktre okazay si najlepiej dostosowane do nowego
wizerunku marki Biaystok.
Podkrelanie korzyci ze studiowania w stolicy Podlasia
wysoki poziom nauczania, kultura czasu wolnego, itp.

Poinformowanie o
moliwociach
rozwoju, ktre daje
miasto
Media lokalne
ATL/BTL/PR Budow wizerunku Biaegostoku, jako miasta atrakcyjnego do
ycia, naley zacz od podstaw, czyli od przekonania samych
mieszkacw, e tu jest praca, wysze uczelnie, niskie koszty
utrzymania, ciekawe formy spdzania czasu wolnego, itp.
Dlatego te aktywno komunikacyjna kierowana do
mieszkacw miasta powinna opiera si na pokazaniu
pozytyww zwizanych z moliwociami rozwoju
zawodowego.

Zachcenie
mieszkacw do
aktywnoci
spoecznej
Organizacje
pozarzdowe
Media lokalne
ATL/BTL/PR Kampania zachcajca mieszkacw do uczestniczenia w yciu
spoecznoci lokalnych.
Wskazanie na najpowaniejsze problemy spoeczne, ktre
pojawiaj si w Biaymstoku (np. niskie czytelnictwo, niska
frekwencja wyborcza).
Wyeksponowanie pozytywnych przykadw aktywnoci
spoecznej w miecie i kraju.
2010
Zachcenie
mieszkacw do
dbania o estetyk
miasta oraz stan
rodowiska
naturalnego
Media lokalne

ATL/BTL/PR Kontynuacja Rewolucji estetycznej zapocztkowanej w
poprzednim roku.
Kampania promujca selektywn zbirk odpadw w miecie
(strategia komunikacji marketingowej, system edukacyjny dla
nauczycieli, przedszkoli, szk i mieszkacw) - filmy,
kampanie reklamowe, dziaania PR, wydarzenia etc.

Ksztatowanie
wizerunku
Biaegostoku jako
atrakcyjnego miejsca
Oglnopolska Mieszkacy Polski
Media oglnopolskie

ATL/BTL/PR Kampania prezentujca now mark Biaystok z
wykorzystaniem outdooru (bardziej balon reklamowy ni
billboardy w najwikszych miastach kraju), prasy (zwaszcza
tygodniki opinii), radia, telewizji (ze wzgldu na koszty
rekomendowany jest sponsoring), internetu, event marketingu
oraz ambient mediw.
Balon w barwach Wschodzcego Biaegostoku mgby si sta
kotwic medialn (tak, jak stao si to chociaby w przypadku
sterowca Allegro latajcego nad polskimi miastami).
W dziaaniach wizerunkowych moe pojawi si motyw
wiatowego Kongresu Esperanto Biaystok 2009.

Poinformowanie o
atrakcyjnoci
inwestycyjnej miasta
Zachcenie do
udziau w Forum
Gospodarczym/Konf
erencji Wschd-
Zachd
Oglnopolska
Zagraniczne
instytucje
biznesowe
rodowisko
biznesowe
Inwestorzy krajowi i
zagraniczni
Media branowe
ATL/BTL/PR Kontynuacja kampanii z 2008 roku, z poszerzeniem zasigu.
Okazj do przedstawienia swojej oferty inwestycyjnej bdzie
dla miasta organizacja Forum Gospodarczego/Konferencji
Wschd-Zachd.


Czas Cele Zasig, rodzaj
kampanii
Informowanie o
wydarzeniach
kulturalnych
odbywajcych si w
Biaymstoku,
zachcenie do
uczestniczenia w
nich
Media oglnopolskie
ATL/BTL/PR

Co rok inne wydarzenie kulturalne, odbywajce si w
Biaymstoku, bdzie promowane poprzez kampani
oglnopolsk. Dotyczy to ju istniejcych imprez, takich jak
np.:
Over the Top,
Midzynarodowy Festiwal Filmw Przyrodniczych
im. Braci Wagw w rozszerzonej formule jako Od
zmierzchu do witu,
Midzynarodowe Zawody Balonowe (ale na du
skal),
oraz imprez sugerowanych przez autorw strategii:
Festiwal Kultur Wschodnioeuropejskich,
Festiwal Teatrw Lalek (na przemian z istniejcym
ju Festiwalem Szk Lalkarskich).
Zachcenie do
odwiedzenia
Biaegostoku
Media oglnopolskie
ATL/BTL/PR

Dziaania oparte bd przede wszystkim na prasie -
tygodnikach lub miesicznikach opinii oraz internecie.
Bardzo wane s dziaania o charakterze PR konieczne jest
wsparcie zagranicznych dziennikarzy i tour operatorw (study
tour).

2011-
2014
Zachcenie do
odwiedzenia
Centrum Modych
Oglnopolska Modzi aktywni
mieszkacy Polski
Media oglnopolskie
skierowane do ludzi
modych
BTL/PR

Skuteczne wypromowanie Centrum Modych (nazwa robocza)
w podanej grupie docelowej wymaga skorzystania przede
wszystkim z internetu, ambient mediw, marketingu
partyzanckiego oraz prasy. Niezwykle wane s dziaania PR,
w tym Media Relations.


Ksztatowanie
wizerunku
Biaegostoku jako
miasta, w ktrym
warto y
Media oglnopolskie
ATL/BTL/PR

Dziaania marketingowe o charakterze emocjonalnym,
umacniajce wizerunek miasta jako unikalnego miejsca, gdzie
dobrze spdza si czas pracujc, uczc si i wypoczywajc.
Dziaania adresowane do wszystkich Polakw, ktrzy s
potencjalnymi pracownikami, jak i pracodawcami, a take
studentami.

Ksztatowanie
wizerunku
Biaegostoku jako
miasta, w ktrym
warto y
wzbudzanie dumy z
miasta

Media lokalne
ATL/BTL/PR

Dziaania marketingowe o charakterze emocjonalnym,
umacniajce wizerunek miasta jako unikalnego miejsca, gdzie
dobrze spdza si czas pracujc, uczc si i wypoczywajc.

Ksztatowanie
wizerunku miasta
jako atrakcyjnego
inwestycyjnie dla
okrelonych bran
(np. biotechnologii,
okoo biznesowych,
logistyka)
Oglnopolska Inwestorzy krajowi
Media biznesowe

ATL/BTL /PR

Kampania medialna oparta na prasie biznesowej, tygodnikach
opinii, internecie, sponsoringu biznesowych audycji w radio
oglnopolskim i programw w telewizji, np. TVN CNBC
Biznes.
Wanym elementem jest atrakcyjny mailing pocztowy do
osb odpowiedzialnych za decyzje o inwestowaniu w firmach.
Zachcenie do
inwestowania w
Biaymstoku
Zagraniczna Inwestorzy
zagraniczni
ATL/BTL/PR

Dziaania o charakterze BTL uczestnictwo w targach i
konferencjach, brygada tygrysa (spotkania z potencjalnymi
inwestorami).
Aktywizacja
przedsibiorczoci
(zachcenie do
zakadania wasnych
firm)
Wewntrzna Mieszkacy miasta ATL/BTL/PR

Dziaania aktywizujce modych ludzi do zakadania
wasnych firm.
Dziaania o charakterze PR, BTL i ograniczony ATL.

Informowanie o
rozwoju
gospodarczym
miasta
Oglnopolska rodowisko
biznesowe w Polsce
ATL/BTL/PR

Kampania w mediach kierowanych do grupy docelowej
prasa biznesowa i internet.
Wykorzystanie mechanizmu ambasadorw marki, tworzenie
relacji z inwestorami poprzez kluby lojalnociowe i inne
dziaania BTL.
Ksztatowanie
wizerunku miasta
jako atrakcyjnego
dla przedsibiorcw
Wewntrzna Przedsibiorcy z
terenu miasta
BTL/PR Organizacja dziaania w stylu klubu lojalnociowego dla
wacicieli i kierownictwa firm ju istniejcych w miecie
(bilety typu VIP na imprezy kulturalne, sportowe, organizacja
balu karnawaowego itp.).


14. PR PROJEKTU
Od stycznia do kwietnia 2008 roku media lokalne na bieco informoway o
przygotowywanej strategii promocji, stajc si naturalnym sojusznikiem Eskadry i Urzdu
Miejskiego w szeroko rozumianych konsultacjach spoecznych. Najwicej miejsca i czasu
powiciy temu tematowi Kurier Poranny oraz Gazeta Wyborcza.
W biaostockiej prasie, radiu, telewizji i na portalach internetowych kilkadziesit razy
wspominano o opracowywanym dokumencie. Na szczegln uwag zasuguj sondae
przeprowadzone wrd czytelnikw przez dwa najwiksze lokalne dzienniki oraz portal
www.bialystokonline.pl na najlepsz hipotez strategiczn. W sumie wziy w nich udzia
ponad dwa tysice osb, a najwicej gosw (45%) przypado na Wschodzcy/Rising
Biaystok.


15. SOWNICZEK

AIDA - model oddziaywania przekazu reklamowego, A - attention (reklama musi zosta
zauwaona), I - interest (wzbudzi zainteresowanie odbiorcy), D - desire (wzbudzi ch
posiadania), A - action (nakoni do dziaania).
Ambient media - wszelkie formy marketingu niestandardowego, takie jak marketing
partyzancki, wirusowy, trendsetting oraz formy marketingu internetowego - buzz marketing,
e-mail marketing, gry marketingowe, rwnie reklama na rodkach komunikacji miejskiej.
Analiza SWOT - analiza silnych (strenghts) i sabych (weaknesses) stron danego
przedsiwzicia, moliwoci (opportunities) i zagroe (threats), jakie ono stwarza.
ATL - skrt z jz. ang. Above The Line - jest to cz budetu reklamowego przeznaczanego
na reklam w mediach tradycyjnych takich jak prasa, radio, telewizja, reklama zewntrzna
(media te rwnie nazywa si mediami ATL).
BENEFIT - skrt z jz. ang. obietnica lub korzy - jest to jedna z podstawowych zasad
w reklamowaniu produktu lub usugi przedstawiajca: zalet, przewag tego reklamowanego
produktu lub usugi nad innymi.
BIG IDEA - pomys na reklam zawierajcy jednoznaczne przesanie reklamy i gwn jej
obietnic.
BRAND POSITIONING - skrt z jz. ang. pozycjonowanie marki za pomoc kryteriw
jakimi w ocenie produktu posuguj si konsumenci i dobr dla danej marki takiej pozycji
rynkowej, ktra pozwoli na zdobycie najwikszej liczby konsumentw.
BTL skrt z jz. ang. Below the Line cz budetu reklamowego przeznaczonego
na marketing bezporedni. Przesyki pocztowe, happeningi, materiay promocyjne
w miejscach sprzeday, szkoach, biurach, bezporedni kontakt na ywo, dziaania
niestandardowe.
CATI skrt z jz. ang. okrelenia Computer Assisted Telephone Interviewing, oznaczajcy
wywiad prowadzony przez telefon przy wsparciu oprogramowania komputerowego. Jest to
jedna z metodologii przeprowadzania bada marketingowych.
Charakter marki (ang. brand character) oznacza charakterystyczny typ wizerunku
marki. Okrela on jej odmienno i atrakcyjno dla konsumentw. O charakterze marki
decyduje istota marki.
Grupa docelowa - (ang. target audience) jest to zbir osb bdcych potencjalnymi
konsumentami produktu lub usugi, do ktrych kierowany jest odpowiednio formuowany
przekaz reklamowy.
IDI - skrt z jz. ang. Individual in-Depth Interview, ktre w tumaczeniu na jzyk polski
oznacza Indywidualny Wywiad Pogbiony.

Mailing - polega na bezporednim dostarczaniu nabywcy materiau promocyjnego za pomoc
poczty. Przesyka ta moe zawiera list, broszur prezentujc oferowane towary, karty
zamwie itp. Odpowiednikiem klasycznej reklamy pocztowej w internecie jest e-mailing.
Polega on na przesaniu cile okrelonym adresatom elektronicznej wiadomoci tzw. e-maila
z tekstem reklamowym.
POZYCJONOWANIE - plasowanie produktu, usugi, product positioning, to wykreowanie
koncepcji produktu i jego wizerunku w celu podanego jego ulokowania w umyle klienta.
Jest to proces pozyskiwania podanej dostrzegalnoci przez konsumentw i potencjalnych
nabywcw produktw, usugi. Polega na eksponowaniu rzeczywistych walorw produktu
wynikajcych z takich cech jak: unikalno bd oglna dostpno, wysoka jako,
niezawodno, bezpieczestwo uycia, wartoci.
Public Relations - dziaania, ktrych celem jest tworzenie i utrzymywanie zaufania
do przedsibiorstwa w otoczeniu, w ktrym ono funkcjonuje, oraz utrzymanie dobrego
klimatu w stosunkach pomidzy firm lub grup firm a spoeczestwem.
USP - Unique Selling Proposition (ang.) Unikalna cecha sprzeday wyrnik marki, jego
niepowtarzalna, charakterystyczna cecha.


16. LITERATURA

Biaystok historia miasta, Adam Dobroski (2001)
Biblioteka Wizerunku Miasta: Miejska Informacja, pod red. Katarzyny Domagalskiej (2007)
Sprawiedliwo marek. Jak branding miejsc i produktw moe uczyni kraj bogatym,
dumnym i pewnym siebie, Simon Anholt (2006)
Marketing, Philip Kotler (2006)
Jzyk na sprzeda, Jerzy Bralczyk (2004)
Wyrnij si albo zgi, Jack J. Trout (2001)
Marketing terytorialny, Andrzej Szromnik (2007)

StrategiaPromocjiBialegostoku PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

StrategiaPromocjiBialegostoku PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Strategia promocji i komunikacji marketingowej proinwestycyjnej, turystycznej i wewntrznej Miasta Biaegostoku

You might also like