Administracja Terenowa Ksistwa Warszawskiego

na wzr administracji francuskiej (terminologia i nomenklatura rwnie)

6 (potem 10) departamentw, 100 powiatw
Departament toruski (przez pewien czas !"! tu w"adz# $entralne)
Departamentem zarz%dza" jednoosoowo &'()(*+
podporz%dkowan! ,inistrowi -praw .ewn#trzn!c/
mianowan! przez ,onarc/#
zoowi%zan! w!kon!wa0 polecenia wsz!stkic/ ministrw
podlega"a mu (oprcz wojskowej i s%dowej ca"a administracja)
podporz%dkowano mu &olicje
. kad!m departamencie 1okaln! *omisarz &olicji
&refekt dec!dowa" 1 osoowo i 1 osoowo ponosi" odpowiedzialno203 ,ia" as!stenta 4
-ekretarza 5eneralnego 6 zwierzc/nika urz#dnikw i radcw oraz specjalistw (pracownikw
kancelarii)
7 w!dzia"w Departamentu 8 administracja, dr i lasw narodow!c/, prawn!, udowlan!,
lekarski)
9 radcw :; 'ada prefekturalna (-%d <dministrac!jn! pierwszej instancji, rozpatr!wa" m=in=
pro2! o ulgi podatkowe)
. powiatac/ 4 &odprefekci 6 podporz%dkowani &refektom (nie mieli uprawnie dec!z!jn!c/,
t!lko przekaz!wali wnioski &refektowi 4 st%d zwano ic/ >-krz!nkami &ocztow!mi?)
.jci w 5minac/ i @urmistrzowie mogli orzeka0 w dron!c/ sprawac/ administrac!jn!c/
Argan! (ni!) samorz%dowe 8 'ad! &owiatowe (1B osoowe) i 'ad! Departamentalne (BC oso!)6
raz do roku zwo"!wa" &refekt3,-.
'ad! te zajmuj% si#8
rozk"adem ci#arw podatkow!c/
deatami nad8 stanem i dzia"alno2ci% administracji D wnioski do &refektw oni za2 przekazuja
je do ,-. lu dokonuj% reakcji=
Organizacja Wymiaru Sprawiedliwoci
Easad! *onst!tuc!jne8
formalna rwno20 woec prawa s%dowego
niezawis"o20 s%dw( gwarantowa"a8 do!wotno20 urz#du s#dziego Foderano t!lko w!rokiem
karn!mG s#dzia ez w"asnej zgod! nie moe !0 przenoszon!)
jawno20 post#powania
s%d! powszec/ne 4 zerwanie z s%downictwem stanow!m
rozdzia" s%dw c!wiln!c/ i karn!c/
-+'H*+H'< -IDJ.
$!wilne
1= +r!una"! Kandlowe 4 co departament, a je2li nie !"o to jego uprawnienia mia" sad
c!wiln!, spraw! z zakresu prawa /andlowego, orzeka" komplet w!"anian! przez samorz%d
kupiecki
B= -%d! pokoju Fw!iera"o s#dziw Egromadzenie 5minne, -ejmiki3 nominowa" ,onarc/aG ,
!"! w kad!m powiecie, sk"ada"! si# z &ods#dkw, -#dziw &okoju, &isarz! i &odpisarz!,
s%dzi" jednoosoowo6 zmienia" si# co par# miesi#c!
5"wne zadania 4 doprowadzenie do ugod!, spraw! opiekucze, w sprawac/ sporn!c/ o
warto2ci do L0 z" orzekali pods#dkowie
9= <pelacja od -%dw pokoju D +r!una" $!wiln! (w kad!m Departamencie, nominowan!
przez monarc/#)
6prezes i 6 s#dziw
6 B komplet! s#dziw po 9 oso!
6 w sprawac/ niezastrzeon!c/ dla -%dw &okoju (-&) 4 1sza instancja
6 w!roki ostateczne w sprawac/ do 1600 z"ot!c/ Fw prz!padku wi#kszej warto2ci sporu 4
apelacja do -%du <pelac!jnegoG
C= -%d <pelac!jn! (7osoowe komplet! ) 6 orzeka" t!lko w tr!ie odwo"awcz!m i w sprawac/
szczegln!c/
&ion *arn!
1= podzia" przest#pstw na w!kroczenia, w!st#pki i zrodnie=
B=1sza instancja D -%d &olicji &rostej (ws= w!krocze)6 s#dzi pods#dek lu pisarze z
-=&okoju6 a gd! ic/ nie !"o ic/ funkcje przejmowali urmistrzowie i wjtowie
9= .!kroczenia 4 kara do 7 dni wi#zienia lu 90 z" grz!wn!
C= B ga instancja -%d! &olicji &oprawczej 4 .!st#pki(do 7 lat, i pow!ej 90 z" grz!wn!), w
kad!m departamencie po B takie s%d!, orzekali tu8 &ods#dkowie *r!minalni lu pisarze,
mg" !0 rwnie jako s#dzia &ods#dek z -= &okoju
7= 9 cia instancja 4 -%d *r!minaln! 8 spraw! o zrodnie(kara 2mierci lu wi#zienia pow!ej
7 lat), 1 taki s%d na B departament!, &rezes -%du, <sesorowie, &isarze, w!roki !"!
ostateczne
1= &rawo do kasacji (c!wilnej i karnej) -%d *asac!jn! 4 'ada -tanw
6 w!roki ostateczne
6 kasacja8 zaskarenie naruszenia prawa materialnego3 procesowego , 'ada alo oddala
skarg# alo uc/!la w!rok, sprawa wraca do ponownego rozpatrzenia, ale ju w inn!m
komplecie s#dziw
6 nie wi%za"a s#dziw( gd! za 9cim razem jest skarga kasac!jna w tej samej sprawie 4
ods!"ano j% do krla, on w!k"ada" prawa i t!m sam!m wi%za" -%d Arzekaj%c!)
Mnne organ! w!miaru sprawiedliwo2ci
&rokuratora (od 1L0Lr=)
przede wsz!stkim w pionie c!wiln!m
nominowani przez krla , podlegali ministrowi -prawiedliwo2ci
nie !li stron% ale mogli sk"ada0 wnioski jeeli w!maga" tego interes puliczn!
nadzorowali *omornikw i .oNn!c/
Ad 1L0O r=(prokuratorz! we w"a2ciw!m znaczeniu tego poj#cia) , !li prz! -%dac/ *r!minaln!c/ i
&rz! &olicji &oprawczej, tu ju !li stron%
'eforma palestr!
East#pc! &rocesowi (nominowani przez ,onarc/#), ulokowani w s!stemie c!wiln!m ale mogli
w!st#powa0 przed s%dem karn!m8
6 &atroni prz! +r!una"ac/ $!wiln!c/ (nominowani przez ,-)
<dwokaci w -%dac/ <pelac!jn!c/
,ecenasi 'adzie -tanu
Potariat(do!wotnio mianowa" monarc/a) 4 istnia" prz! kad!m -= &okoju, B notariusz!, mieli
uprawnienia t!lko w sw!m okr#gu s%dow!m= . -= <pelac!jn!m B notariusz! mia"o prawo
potwierdzania umw dla ca"ego *si#stwa=
&rawo -%dowe $!wilne
Qrd"a8
1= *odeks Papoleona od 1 R 1L0L
6rwno20 prawa dla kadego o!watela(ograniczenie dla koiet, dzieci nie2lun!c/)
6 laic!zacja ma"estwa (forma 2wiecka, dopuszczanie rozwodw Fopr &olakw D
kompromis D dekretem krla urz#dnikami stanu c!wilnego s% ksi#a G)
B= 1L0O *odeks Kandlow!
9= 10L0 *odeks &ost#powania $!wilnego
&rawo *arne -%dowe
od MR1L0S ."adz# +!mczasowe uznawa"! w &rawie karn!m dawne prawo karne &olskie
zw!czajowe (w wersji Astrowskiego3 -krzetuckiego ) prz! pomoc! posi"kowej 1andre/tu
&ruskiego (u!wano go t!lko gd! !" "agodniejsz! od prawa zw!czajowego)3 a w
departamencie dawengo zaoru austriackiego zamiast 1andre/tu <ustriackie &rawo *arne z
1L09 r= T dekret! dostosow!wania ou dokumentw do &rawa Ew!czajowego
mniej inkwiz!cji, wi#cej skargowo2ci, prawo do Aroc! , ograniczono pisemno20 na rzecz
ustno2ci
od 1L0L prac# kod!fikac!jne nad nieudan% pr% recepcji &rawa *arnego i &rawa &rocedur!
*arnej )rancji
KR!STWO "OSK#! $KO%&R!SOW!'
podzia" *si#stwa &rzez <ustri#, &rus! i 'osj#
.ielkie *si#stwo &oznaskie w &rusac/
.olne ,iasto 5dask do &rus
<utonomia *rakowa 4 'zecz!pospolita *rakowska, .olne miasto *rakw (do 1LC6)
E reszt! ksi#stwa8 *ongreswka
*ongreswka8
unia personalna z 'osj%, po wieczne czas!
daleka autonomia wewn#trzna
od BS listopada 1L17 Aktrojowana *onst!tucja(autor6 ksi%# <dam $zartor!ski)6 element!
URMMM trad!cji &olskiej
zupe"nie inni s!stem w"adz ni w 'osji 4u nas Argan! *olegialne
,onarc/ia *onst!tuc!jna
'z%d! oparte o norm konst!tuc!jnej
*onst!tucja 4 po francusku
&rawodawstwo *onst!tuc!jne6 -tatut! Arganiczne w!dawane przez8 *rla(>w pocz%tkow!m
okresie istnienia *si#stwa? cz!li ci%gle) lu Aie Mz! &arlanentu
<kt! prawa
prawo sejmowe (uc/wa"! i ustaw!)
&ostanowienia i 'ozkaz! krla
&ostanowienia Pamiestnika
'ozporz%dzenia *omisji 'z%dowej
.sz!tko to pulikowane w Dzienniku 'z%dow!m *rlestwa &olskiego(pocz%tkowo j#z!k
polski, potem polski i ros!jski, po 69 nie ma dziennika)
&raw! o!watelskie i Mc/ zasi#g
.olno20 osoista
Piet!kalno20 osoista i maj%tkowa
.olno20 -umienia i .!znania(uprz!wilejowanie katolic!zmu i prawos"awia)
wolno20 s"owa i dr (do 1L1O)
&rawa polit!czne (szczeglna rola szlac/t!, odr#ne zerania szlac/t!, maj% w!orac/ nadal
w!sok% poz!cj#, ograniczenie praw polit!czn!c/ wojskow!m)
"rawa %arodowe(
urz#dowo t!lko j= &olski, urz#dnikami t!lko &olac! 4 w!j%tek rodzina krlewska
jak ocokrajowiec c/ce !0 urz#dnikiem to musi uz!ska0 o!watelstwo
*rl ma rozmawia0 t!lko po polsku lu francusku,
<rmia *rlestwa, odr#na, nie moe !0 u!ta w wojnie poza ter!torium krlestwa, dorze
!"a uzrojona i w!szkolona
<! $esarz zosta" *rlem &olski musi !0 *oronowan! w &olsce=