ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA

ZASADY DOBORU TECHNIKI LECZNICZEJ

Istniejca rozmaito szk, zrnicowanych technik, chwytw i metod leczenia
manualnego, czsto dotyczcego tego samego odcinka lub segmentu krgosua,
obliguje do ustalenia ewnych kryteriw ich wyboru! "kadaj si na nie#
$ okrelony, indywidualny rzyadek chorobowy,
$ uwarunkowania anatomiczne i sychologiczne acjenta,
$ uwarunkowania anatomiczne i sychologiczne teraeuty,
$ umiejtnoci teraeuty!
%owysze nadrzdne uwarunkowania s odstaw do ustalenia najleszej
szczegowej metody zabiegowej, w ktrej doborze obowizuj kolejne kryteria
kwali&ikacyjne!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
ZASADY DOBORU TECHNIKI LECZNICZEJ cd.
Optymalna techn!a to#
$ technika ma!"ymalne #e$pec$na,
$ technika d%#&ana d% &%d$a'( lec$%ne' t!an! 'struktury(,
$ technika swoista, czyli "!e&%)ana dealne na dan* "t&(!t(&+ d%#&ana d%
&%d$a'( $a#(&$ena ) te' "t&(!t(&$e,
$ technika e&ektywna, czyli m%,l)e "!(tec$na p&$y ma!"ymalne' %"$c$+dn%-c
ene&. c$a"(,
$ technika ()$.l+dna'*ca ndy)d(alne cechy anat%mc$ne ch%&e.% i teraeuty,
$ technika ()$.l+dna'*ca )"p/0"tne'*ce "ch%&$ena,
$ technika, ktr teraeuta oanowa w sosb najleszy!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
ZASADY DOBORU TECHNIKI LECZNICZEJ cd.
)ykonywanie konkretnych zabiegw wymaga uwzgldnienia nastujcych zasad
technicznych#
$ (0%,ena pac'enta w ozycji zabiegowej najbardziej waciwej do leczenia wybran
technik okrelonej czci ciaa,
$ p&$y'+ca %dp%)edne' p%$yc' $a#e.%)e' te&ape(ty do rzerowadzania
okrelonego zabiegu,
$ )y#%&( %dp%)edne.% tzw! p(n!t( !%nta!t%)e.% d0%n 'ouszki alcw, nasada
wskaziciela, kb kciuka, nadgarstek, nasada doni, rzedrami i inne(, otymalnego do
rzerowadzenia i wykonania danej techniki leczniczej,
$ )y#%&( %dp%)edne' techn! "ta#l$ac' leczonej czci ciaa acjenta lub
metody ryglowania segmentw krgosua!
)ymienione uwarunkowania stanowi o beziecze*stwie i skutecznoci
rzerowadzanego zabiegu!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
ZASADY DOBORU TECHNIKI LECZNICZEJ cd.
+echniki wykorzystywane w leczeniu zaburze* czynnociowych , stosowane w teraii
manualnej#
- techniki lecznicze tkanek mikkich
$tkanki misniowej
$tkanki cznej
$tkanki nerwowej
- techniki lecznicze staww
mobilizacje staww
maniulacje staww 'mobilizacje z imulsem(
- techniki oddziaywania re&lektorycznego
$igoteraia
$mobilizacja stre& komrkowo$ blowych
$mobilizacja unktw sustowych blu
)szystkie wymienione techniki wymagaj odowiedniego uoenia acjenta, aby zabieg
by wykonany rawidowo i beziecznie! O"%#a ) t&$ecm %!&e"e ,yca ) )yn!(
")%ch $man de.ene&acy'nych ne $a)"$e m%,e p&$y'*1 )yma.an* d% $a#e.(
p%$yc'+!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZ TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
5%#l$ac'* stawu nazywa si zabieg wykonywany rzez teraeut z uyciem
minimalnej siy zewntrznej, olegajcy na owtarzajcym si 'reetytywnym(
rzesuwaniu owierzchni stawowych wzgldem siebie 'shift( lub te rozwieraniu
rzestrzeni stawowych 'gapping( w kierunku zablokowanego ruchu, ze stoniowym
rzekraczaniem jego granicy 'bariery(! Istot zabiegu jest umiejtne, krtkotrwae i
wywaone rzekraczanie granicy ruchw z zakresu &izjologicznego do anatomicznego
w kierunku zablokowanym, celem za $ osignicie w danym stawie anatomicznej
bariery ruchu w danym kierunku!
5anp(lac'e 'mobilizacje z imulsem, mobilizacje z chniciem ko*cowym, techniki
szybkich chni(
.becnie zabiegi maniulacji zazwyczaj orzedza si rzygotowaniem leczonego
segmentu mobilizacj, tak aby maksymalnie ogranicza si chnicia ko*czcego
zabieg! "td te maj zastosowanie okrelenia owyszych zabiegw jako mobilizacji z
imulsem lub mobilizacji z chniciem ko*cowym!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
Za#e. manp(lac' p%le.a na )y!%nan( "$y#!e.%6 $decyd%)ane.% &(ch(
7pchn+ca d0%n*8 na $a#l%!%)any "ta) l(# "e.ment !&+.%"0(pa. Za"t%"%)any
mp(l" p%)nen #y1 !&/t!6 % )$.l+dne ma0e' "le6 ne)el!e' amplt(d$e 'a!
na')+!"$e' p&+d!%-c! /hory musi by odowiednio uoony do zabiegu, w ozycji
umoliwiajcej zaryglowanie segmentw ssiednich, osignicie bariery w segmencie
leczonym i rozlu0nienie okolicznych mini! ) chwili chnicia nastuje 1rzeamanie2
czynnociowej bariery atologicznej leczonego stawu 'ktr stwarza zablokowanie
czynnociowe(, a zakres ruchu osiga barier anatomiczn! +ake w tych metodach
wykorzystuje si e&ekt wsdziaania stymulacji oddechowej oraz wzrokowej chorego!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
3omentowi uruchomienia zablokowanego stawu czsto towarzyszy charakterystyczny
d0wik, okrelany rzez acjentw jako 1chrunicie2, 1strzelenie2, 1trzask2, 1klik2 it! )
raktyce jednak nie zawsze wystienie 1trzasku2 wiadczy o rawidowym
uruchomieniu stawu, a jego brak $ o nieskutecznoci zabiegu! ) ocenie decyduje
badanie gry lizgu stawowego oraz bariery i ooru ko*cowego ruchu rzed zabiegiem i
o jego wykonaniu!
4est wiele technicznych sosobw wykonywania maniulacji zablokowanych staww!
4&a!tyc$ne na !a,dy "ta) m%,na %dd$a0y)a1 !l!%ma &/,nym techn!am.
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
T&a!c'e to zabiegi "t%"%)ane $a$)yc$a' )$d0(, %" d0(.e' ca0a l(# !%9c$yn
'wzdu odcinka krgosua, osi ko*czyny, duej gruy miniowej(, ma'*ce na cel(
&%$l(:nene t!ane! m+!!ch %!%0%"ta)%)ych c$y %!%0%!&+.%)ych6 a ta!,e
&%$"$e&$ene p%)e&$chn "ta)%)ych6 %d#a&c$ene !%&$en ne&)%)ych6
$a!le"$c$%nych t!ane! l(# $a!ln%)anych ca0 )e)n*t&$"ta)%)ych! ) medycynie
manualnej trakcje wykonuje si wycznie si mini teraeuty! 5moliwia to lesz
kontrol wielkoci siy, jej kierunku, mody&ikacji i korekcji w trakcie zabiegu ni rzy
uyciu rnego rodzaju urzdze* mechanicznych 'stoy wycigowe, urzdzenie
%erlscha, tla 6lissona(! %ozwala take wrowadza dodatkowe elementy
teraeutyczne $ stymulacj oddechow, ulsacj i inne! 7e wzgldu na sosb
wykonania wyrnia si# trakcje osiowe $ rwnolege do osi leczonego odcinka, trakcje
ktowe $ stoniowo ogbiajce kt zgicia leczonego odcinka, trakcje ze stoniowym
ogbianiem kta rotacji leczonego odcinka, trakcje wieloaszczyznowe i trakcje
oizometryczne!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZ TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
+rakcje s zabiegami
beziecznymi i moliwymi do
zastosowania nawet w ostrych
dolegliwociach blowych
sowodowanych rzeuklin
dyskow! /zasami s jedynymi
$a#e.am lec$nc$ym6 !t/&e
m%,na ) "p%"/#
%dp%)ed$alny "!(tec$ny
$a"t%"%)a1 ( ce&p*ce.%
ch%&e.%!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZ TECHNIKI
2 TERA4II 5ANUALEJ
uoenie acjenta to trakcji $ bezieczne siy# rozkad i kierunek ruchu trakcji
$ strzaka czerwona8 stabilizacja $ niebieski trjkt
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
5oenie acjenta do zabiegw
mobilizacji lub maniulacji
$niebezieczne siy rotacyjne
rozkad i kierunek ruchu z
maniulacj lub mobilizacj bez
imulsu $ strzaka czerwona
stabilizacja $ niebieski trjkt
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
2YBRANE 5ETODY
STOSO2ANE 2 TERA4II 5ANUALNEJ
Na'#a&d$e' p%p(la&ne met%dy "t%"%)ane ) te&ap man(alne' to#
$ /yria9
$ 3enell
$ :altenborn$ ;<ienth
$ =utler
$ >artman
$ 3aigne
$ 3aiitland
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
5et%da Cy&a;a
4ames /yria9 $ brytyjski ortoeda, jego race stanowi kontynuacj docieka*
4! 3emmella! %odstawowym zaoeniem czci diagnostycznej metody byo
stwierdzenie, i rawie ?@A dys&unkcji narzdu ruchu dotyczy gwnie tkanek mikkich!
"osb diagnozowania stanowi rzeom w ojmowaniu znaczenia badania
rzedmiotowego w kinezyteraii! =y on unktem zwrotnym umoliwiajcym innym
teraeutom dalsze rozwijanie technik diagnostycznych! )edug /yria9a, kade badanie
, niezalenie od sytuacji$ owinno zawsze rzebiega staej niezmiennej kolejnoci#
wywiad B obserwacja badanie &unkcjonalne badanie dotykowe!
4ego zdaniem tylko skruulatne rzestrzeganie owyszego schematu umoliwia
dokadne rozoznanie dys&unkcji narzdu ruchu!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
5et%da J. 5enella

) metodzie tej istota badania tkwi w dokadnej ocenie gry lizgu stawowego! 3ennell
oisa kilka zadad badania tego tyu ruchw dodatkowych, a wrd nich m! in!#
- badajcy musi by rozlu0niony, uywa adekwatnych wygodnych dla siebie chwytw,
- acjent musi by rwnie rozlu0niony,
- w jednym czasie ocenie oddaje si tylko jeden staw,
- rozoczyna si zawsze od strony zdrowej i to zarwno badanie ruchw ktowych, jak i
dodatkowych,
- w ocenie lizgu stawowego niezbdna jest bardzo dobra stabilizacja odcinka
bliszego,
- w badaniu ruchw dodatkowych nie owinno si uywa siy i rzekracza granicy
blu, a w rzyadku stanu ostrego , nie owinno si wykonywa tych ruchw w stron
bolesn!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
) teraii wg 4! 5enella dominuj techniki oarte o rzedstawione owyej ruchy
dodatkowe! )ykonuje si je na C rne sosoby, jako#
- trakcje wzdu osi dugiej leczonego stawu,
- rzednio , tylne rzesunicia owierzchni stawowych,
- boczne rzesuniecie owierzchni stawowych,
- ruchy rotacyjne!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZ 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
5et%da Kalten#%&na < E='enth>a
Da.n%$a
$ zawierajca biomechaniczn oraz &unkcjonaln ocen narzdu ruchu!
Lec$ene ) met%d$e Kalten#%&n m%,emy p%d$el1 na?
D! rzeciwblowe
E! zwikszajce ruchomo
F! zmniejszajce nadmiern ruchomo $ hiermobilno
C! rodki ksztatujce i zaobiegajce
Ad.@
a( unieruchomienie#
- oglne n! ozycje antalgiczne w ku,
- lokalne n! gorsety, lastry, oatrunki gisowe, ortezy,
b( termoteraia, hydroteraia, elektroteraia
c( secjalne ostowanie#
- trakcje$ trjaszczyznowe w ozycjach wyjciowych,
- wibracje, oscylacje
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
Ad.A
a( mobilizacje tkanek mikkich, obejmujce masa, czynn relaksacj mini oraz
bierne rozciganie mini i struktur cznotkankowych,
b( mobilizacje staww,
c( mobilizacje tkanki nerwowej,
d( wiczenie odtrzymujce uzyskane e&ekty!
Ad.B
a( bierne sosoby ograniczania ruchomoci,
b( czynne wiczenia o dziaaniu stabilizujcym,
Ad.C
a( wiczenia siy miniowej, wytrzymaoci i koordynacji,
b( ro&ilaktyka waciwych sosobw trzymania si!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
5et%da D. B(tle&a
Gustralijski &izjoteraeuta Da)d B(tle& od koniec HH wieku usystematyzowa sosb
oceny neuromechaniki struktur nerwowych oraz wyracowa cay szereg technik
sucych orawie rzesuwalnoci tkanki nerwowej wzgldem innych tkanek!
) czci diagnostycznej metody zastosowanie znajduj testy oceniajce czucie
dotyku, blu oraz roriocecj! .cenie oddane jest rwnie sia tzw! 3ini
wska0nikowych oraz odruchy miniowe! Istotne znaczenie rnicujce ma
zastosowanie tzw! +estw naiciowych! )ynik tych ostatnich decyduje nastnie o
wyborze odowiedniej techniki zabiegowej!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
I! =utle oracowa J odstawowych testw naiciowych , o trzy dotyczce ko*czyny
grnej i dolnej oraz test zgiciowy caego tuowia#
- 5K++ D 'Upper Limb Tension Test , rzeznaczony gwnie dla oceny naicia struktur
cznotkankowych nia nerwu orodkowego,
- 5K++ E , wykorzystywany w ocenie nerwu romieniowego,
- 5K++ F , stosowany jest natomiast w ocenie reakcji na rozciaganie struktur nerwu
okciowego,
- KK++ D , 'Lower Limb Test( , wykorzystywany do oceny stanu nia nerwu kulszowego
orzez nainanie nerwu iszczelowego,
- KK++ E , wykorzystywane take dla oceny stanu nia nerwu kulszowego, ale orzez
nainanie nerwu strzakowego,
- test naiciowy sucy ocenie nerwu udowego,
- test zgiciowy caego tuowia 'tzw! +est 1SlumpL( , wykorzystywany dla oceny stanu
naiciowego oraz zdolnoci olizgowych oony twardej!
5zyskane odczas badania objawy ozwalaj zlokalizowa zaburzenia zdolnoci
olizgowych struktur cznotkankowych obwodowego lub centralnego ukadu
nerwowego!
ZASADY TERAPII MANUALNEJ U PACJENTW W III OKRESIE YCIA
NAJ2A3NIEJSZE 5ETODY
2 TERA4II 5ANUALEJ
) teraii wg metody =utlera ma na celu oraw zdolnoci olizgowych ni nerww
obwodowych wzgldem tkanek je otaczajcych, korzeni nerwowych obrbie otworw
midzykrgowych oraz oony twardej wzgldem kanau krgowego! %odstaw technik
jak stosujemy w teraii jest neuromobilizacja! ) zalenoci od okresu zaawansowania
dolegliwoci =utler odzieli terai na okresy#
- ostry$ wykonujemy kilkanacie delikatnych neuromobilizacji w temie E$C ruchw na
sekund rzy czym bierny ruch wykonywany jest czci ciaa jak najbardziej dystalnie
zlokalizowan w stosunku do 0rda dys&unkcji!
- w miar orawy neuromobilizacj wykonuje si coraz bliszymi odcinkami ciaa z
wydueniem czasu ich wykonywania do E@$F@ sekund!
- rzewleky$ neuromobilizacje wykonywane s nieco mocniej!
:ada technika naiciowa owinna by owtarzana od D@ , ?@ razy, z dodatkowym
kilkunastosekundowym rzytrzymaniem w ozycji ko*cowej 'rozcignicia(! Ila
utrwalenia e&ektw acjent owinien wykonywa neuromobilizacje samodzielnie w
domu!