Metody

amortyzacji
Wybierz najkorzystniej

wiedza i porady ekspertw

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

Spis treci
Wstp ....................................................................................................................................................1
Metody amortyzacji rodkw trwaych ................................................................................................2
W metodzie degresywnej stosuje si podwyszone stawki..................................................................2
Niektrzy mog zastosowa odpis jednorazowy..................................................................................3
Stawki indywidualne nie s przewidziane dla wszystkich ...................................................................4
Wspczynniki mog podwyszy stosowan stawk .........................................................................5
Moliwa jest amortyzacja inwestycji w obcym rodku trwaym .........................................................6
Podstawa prawna: .................................................................................................................................7

Wstp
Na podstawie ustawy o PIT i ustawy o CIT podatnik ma moliwo wyboru dwch
gwnych metod amortyzacji liniowej (rwnomiernego zaliczania odpisw do kosztw)
i degresywnej (przyspieszonej z zastosowaniem odpowiedniego wspczynnika
podwyszajcego).
Liniowa metoda amortyzacji oznacza powolne i rwnomierne zaliczenie zakupu do kosztw
podatkowych. W porwnaniu z innymi dostpnymi metodami stanowi najprostszy sposb
dokonywania odpisw amortyzacyjnych. W tym przypadku rozpoczcie amortyzacji skadnika
majtku nastpuje od pierwszego miesica nastpujcego po miesicu, w ktrym rodek
trway wprowadzony zosta do dziaalnoci gospodarczej, czyli ewidencji. Odpisy
amortyzacyjne pomniejszaj podstaw do opodatkowania w rwnych ratach podatnik
moe zdecydowa o ich czstotliwoci (co miesic, co kwarta, jednorazowo na koniec roku
podatkowego).
Ostatni odpis amortyzacyjny jest dokonywany za miesic, w ktrym nastpuje: zrwnanie
sumy odpisw amortyzacyjnych z wartoci pocztkow rodka, przekazanie go do likwidacji,
przekazanie do sprzeday lub stwierdzenie jego niedoboru.
Wyliczenie odpisu amortyzacyjnego, ktry zalicza si do kosztw podatkowych, sprowadza
si do pomnoenia rocznej stawki amortyzacji przez warto pocztkow. Stawki
amortyzacyjne znajduj si w wykazie, ktry stanowi zacznik do ustawy o PIT i ustawy o CIT

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

Metody amortyzacji rodkw trwaych

Podatnik moe zastosowa nastpujce metody amortyzacji rodkw trwaych:

liniowa wedug stawek:

okrelonych w wykazie,
podwyszonych,
obnionych,
sezonowych:
- naliczanych w sezonie,
- naliczanych cay rok;

degresywna wedug stawki podwyszonej;

wedug stawek indywidualnych (rodki ulepszone, uywane, inwestycje w obcym

rodku trwaym).

W metodzie degresywnej stosuje si

podwyszone stawki
Odpisw amortyzacyjnych mona dokonywa od wartoci pocztkowej maszyn i urzdze
zaliczonych do grupy 36 i 8 Klasyfikacji oraz rodkw transportu z wyczeniem
samochodw osobowych, w pierwszym podatkowym roku ich uywania przy zastosowaniu
stawek podanych
w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyszonych, z zastrzeeniem ust. 2, o wspczynnik
nie wyszy ni 2,0, a w nastpnych latach podatkowych od ich wartoci pocztkowej
pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na pocztek kolejnych lat
ich uywania.
Poczwszy od roku podatkowego, w ktrym tak okrelona roczna kwota amortyzacji miaaby
by nisza od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej,
podatnicy dokonuj dalszych odpisw amortyzacyjnych zgodnie z art. 22i ustawy, czyli
metod liniow.
PRZYKAD
Amortyzacja liniowa samochodu
W czerwcu 2013 roku przedsibiorca kupi samochd ciarowy o wartoci pocztkowej
90.000 z netto i wprowadzi w tym miesicu do ewidencji rodkw trwaych. Wybra liniowy
sposb amortyzacji. Stawka amortyzacji wynosi 20% i bdzie liczona od lipca 2013 roku.
Tabela amortyzacji tego pojazdu bdzie wyglda nastpujco:
Okres
Obliczenie odpisu
amortyzowania amortyzacyjnego

Odpis
amortyzacyjny

Skumulowane Warto netto

odpisy
rodka trwaego
na koniec
okresu

2013 (VIIXII)

(20% 90.000)
(6/12) = 9.000

9.000 z

9.000 z

81.000 z

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

2014

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

27.000 z

63.000 z

2015

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

45.000 z

45.000 z

2016

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

63.000 z

27.000 z

2017

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

81.000 z

9.000 z

2018 (lVI)

(20% 90.000)
(6/12) = 9.000

9.000 z

90.000 z

0 z

PRZYKAD
Amortyzacja degresywna samochodu
W czerwcu 2013 roku przedsibiorca kupi samochd ciarowy o wartoci pocztkowej
90.000 z netto i wprowadzi w tym miesicu do ewidencji rodkw trwaych. Wybra
degresywny sposb amortyzacji. Stawka amortyzacji wynosi 20% (wskanik podwyszajcy
wynosi 2,0, co oznacza, e w pierwszych latach stawka wynosi 40%) i bdzie liczona od lipca
2013 roku. W roku 2015 nastpi zmiana metody amortyzacji na liniow. Tabela amortyzacji
tego pojazdu bdzie wyglda nastpujco:
Okres
Obliczenie odpisu
amortyzowania amortyzacyjnego

Odpis
amortyzacyjny

Skumulowan Warto netto

e odpisy
rodka trwaego
na koniec
okresu

2013 (VIIXII)

(40% 90.000)
(6/12) = 18.000

18.000 z

18.000 z

72.000 z

2014

40% 72.000 =
28.800

28.800 z

46.800 z

43.200 z

2015

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

64.800 z

25.200 z

2016

20% 90.000 =
18.000

18.000 z

82.200 z

7.200 z

2017 (lV)

(20% 90.000)
(4,8) : 12 = 7.200

7.200 z

90.000 z

0 z

Niektrzy mog zastosowa odpis

jednorazowy
Podatnicy, w roku podatkowym, w ktrym rozpoczli prowadzenie dziaalnoci gospodarczej,
oraz mali podatnicy mog dokonywa jednorazowo odpisw amortyzacyjnych od wartoci
3

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

pocztkowej rodkw trwaych zaliczonych do grupy 38 Klasyfikacji, z wyczeniem

samochodw osobowych, w roku, w ktrym rodki te zostay wprowadzone do ewidencji
rodkw trwaych oraz wartoci niematerialnych i prawnych, do wysokoci
nieprzekraczajcej w roku podatkowym rwnowartoci kwoty 50.000 euro cznej wartoci
tych odpisw amortyzacyjnych. W 2013 roku kwota przeliczenia wynosi 205.000 z.
Przedsibiorcy mog dokonywa takich odpisw amortyzacyjnych nie wczeniej ni
w miesicu, w ktrym rodki trwae zostay wprowadzone do ewidencji rodkw trwaych
oraz wartoci niematerialnych i prawnych, lub stosowa zasady okrelone w art. 22h ust. 4
ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem podatnicy mog dokonywa odpisw
amortyzacyjnych w rwnych ratach co miesic albo w rwnych ratach co kwarta, albo
jednorazowo na koniec roku podatkowego. Suma odpisw amortyzacyjnych od rodkw
trwaych oraz wartoci niematerialnych i prawnych dokonanych w pierwszym roku
podatkowym, w ktrym rodki te zostay wprowadzone do ewidencji, nie moe przekroczy
wartoci tych odpisw przypadajcych za okres od wprowadzenia ich do ewidencji (wykazu)
do koca tego roku podatkowego.
Od nastpnego roku podatkowego podatnicy dokonuj odpisw amortyzacyjnych zgodnie
z metod liniow lub degresywn. Suma odpisw amortyzacyjnych, w tym dokonanych
w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztw uzyskania przychodw, nie
moe przekroczy wartoci pocztkowej tych rodkw trwaych. Przy okrelaniu limitu
50.000 euro nie uwzgldnia si odpisw amortyzacyjnych od nieprzekraczajcej 3.500 z
wartoci pocztkowej rodkw trwaych oraz wartoci niematerialnych i prawnych.
Przepis o jednorazowym odpisie nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynajcego
prowadzenie dziaalnoci gospodarczej, ktry w roku rozpoczcia tej dziaalnoci, a take
w okresie 2 lat, liczc od koca roku poprzedzajcego rok jej rozpoczcia, prowadzi
dziaalno gospodarcz samodzielnie lub jako wsplnik spki niemajcej osobowoci
prawnej bd dziaalno tak prowadzi maonek tej osoby, jeeli midzy maonkami
istniaa w tym czasie wsplno majtkowa. Stawki indywidualne nie s przewidziane dla
wszystkich
Podatnicy mog indywidualnie ustali stawki amortyzacyjne dla uywanych lub ulepszonych
rodkw trwaych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym e
okres amortyzacji nie moe by krtszy ni:
1) dla rodkw trwaych zaliczonych do grupy 36 i 8 Klasyfikacji:
a) 24 miesice gdy ich warto pocztkowa nie przekracza 25.000 z,
b) 36 miesicy gdy ich warto pocztkowa jest wysza od 25.000 z i nie przekracza
50.000 z,
c) 60 miesicy w pozostaych przypadkach;
2) dla rodkw transportu, w tym samochodw osobowych 30 miesicy;
3) dla budynkw (lokali) i budowli, innych ni wymienione w pkt 4 10 lat, z wyjtkiem:
a) trwale zwizanych z gruntem budynkw handlowo-usugowych wymienionych
w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynkw niemieszkalnych wymienionych
w rodzaju 109 Klasyfikacji, trwale zwizanych z gruntem,
b) kioskw towarowych o kubaturze poniej 500 m3, domkw kempingowych i
budynkw zastpczych dla ktrych okres amortyzacji nie moe by krtszy ni 3 lata;

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

4) dla budynkw (lokali) niemieszkalnych, dla ktrych stawka amortyzacyjna z Wykazu

stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5% 40 lat pomniejszone o pen liczb lat, ktre upyny
od dnia ich oddania po raz pierwszy do uywania do dnia wprowadzenia do ewidencji
rodkw trwaych oraz wartoci niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika,
z tym e okres amortyzacji nie moe by krtszy ni 10 lat.
rodki trwae, o ktrych mowa w pkt 1 i 2, uznaje si za:
1) uywane jeeli podatnik udowodni, e przed ich nabyciem byy wykorzystywane co
najmniej przez okres 6 miesicy, lub
2) ulepszone jeeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez
podatnika na ich ulepszenie stanowiy co najmniej 20% wartoci pocztkowej.
rodki trwae, o ktrych mowa w pkt 3, uznaje si za:
1) uywane jeeli podatnik wykae, e przed ich nabyciem byy wykorzystywane co
najmniej przez okres 60 miesicy, lub
2) ulepszone jeeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez
podatnika na ulepszenie stanowiy co najmniej 30% wartoci pocztkowej.

Wspczynniki mog podwyszy stosowan

stawk
Podatnicy mog zdecydowa o zastosowaniu indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Okrelone s one w wykazie stawek amortyzacyjnych przy zastosowaniu wspczynnikw
odpowiednich dla rodzaju rodka trwaego. Zgodnie z art. 22i ust. 2 ustawy o PIT podatnicy
mog podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwysza dla budynkw
i budowli uywanych w warunkach:
pogorszonych przy zastosowaniu wspczynnikw nie wyszych ni 1,2;
zych przy zastosowaniu wspczynnikw nie wyszych ni 1,4.
Okrelenia pogorszonych oraz zych warunkw uywania budynkw i budowli opisuj
objanienia do wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych stanowicych zacznik do ustawy
o PIT (odpowiednio ustawy o CIT).
Na podstawie tych objanie za pogorszone warunki uywania budynkw i budowli uwaa
si uywanie tych rodkw trwaych pod cigym dziaaniem wody, par wodnych, znacznych
drga, nagych zmian temperatury oraz innych czynnikw powodujcych przyspieszenie
zuycia obiektu. Natomiast za ze warunki uywania budynkw i budowli uwaa si uywanie
tych rodkw trwaych pod wpywem niszczcych rodkw chemicznych, a zwaszcza gdy
su one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu rcych rodkw chemicznych.
Dotyczy to rwnie przypadkw silnego dziaania na budynek lub budowl niszczcych
rodkw chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielajcych si w postaci
oparw, ktrych rdem s inne obiekty znajdujce si w pobliu.

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

Moliwa jest amortyzacja inwestycji w obcym

rodku trwaym
Nakady poniesione na nieruchomo wynajmowan przez spk z punktu widzenia prawa
podatkowego s tzw. inwestycj w obcych rodkach trwaych. Wydatki te spka moe
rozlicza w formie odpisw amortyzacyjnych.
Dla przyjtych do uywania inwestycji w obcych rodkach trwaych ustala si indywidualne
stawki amortyzacyjne. Naley zwrci uwag, e (zgodnie z przepisami podatkowymi) dla
inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie moe by
krtszy ni 10 lat. Dla innych inwestycji w obcych rodkach trwaych naley stosowa okresy
amortyzacji wymienione w art. 16j ustawy o CIT lub art. 22j ustawy o PIT. Nie mona
zastosowa okresw krtszych ni przewidziane w przepisach ustawy. A zatem okresu
amortyzacji inwestycji w obcym rodku trwaym nie mona uzaleni od okresu trwania
umowy, z ktrej wynika np. najem lub dzierawa obcego rodka trwaego.
Podatnicy mog indywidualnie ustali stawki amortyzacyjne dla przyjtych do uywania
inwestycji w obcych rodkach trwaych, z tym e dla:
1) inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie moe by
krtszy ni 10 lat,
2) inwestycji w obcych rodkach trwaych innych ni wymienione w pkt 1 okres amortyzacji
ustala si wedug zasad wskazanych w ust. 1 pkt 1 i 2, czyli dla rodkw trwaych zaliczonych
do grup 36 i 8 Klasyfikacji:

24 miesice gdy ich warto pocztkowa nie przekracza 25.000 z,

36 miesicy gdy ich warto pocztkowa jest wysza od 25.000 z i nie przekracza
50.000 z,

60 miesicy w pozostaych przypadkach.

W zakresie rodkw transportu, w tym samochodw osobowych, amortyzacja nie moe by
krtsza ni 30 miesicy.
Inwestycje w obcych rodkach trwaych wprowadza si do ewidencji rodkw trwaych oraz
wartoci niematerialnych i prawnych najpniej w miesicu przekazania ich do uywania.
Pniejszy termin wprowadzenia uznaje si za ujawnienie rodka trwaego.
Odpisw amortyzacyjnych dokonuje si, poczwszy od pierwszego miesica nastpujcego
po miesicu, w ktrym inwestycja w obce rodki trwae wprowadzona zostaa do ewidencji.
W sytuacji ulepszenia wasnego rodka trwaego odpisw amortyzacyjnych dokonuje si od
miesica zwikszenia wartoci pocztkowej rodka trwaego.
Trzeba pamita, e amortyzacja inwestycji w obcym rodku trwaym (np. budynku
wybudowanego na cudzym gruncie) podlega takim samym rygorom, jak majtek, ktry
stanowi wasno przedsibiorcy. Musi on mie cech kompletnoci i zdatnoci do uywania.
Zwracaj na to uwag sdy administracyjne.
W jednym z wyrokw z 5 lutego 2013 r. (sygn. akt II FSK 1222/11) Naczelny Sd
Administracyjny stwierdzi, e przedmiotem odpisu amortyzacyjnego mog by rodki
trwae, ktrych cechy okrelono w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT. Musz by m.in. kompletne,
6

Metody amortyzacji wybierz najkorzystniej

zdatne do uytku oraz stanowi wasno podatnika. Jeeli ktry z powyszych warunkw
nie jest speniony, podatnik nie moe zaliczy do kosztw uzyskania przychodu odpisu
z tytuu zuycia rodka trwaego. W art. 22a ust. 2 ustawy o PIT, w drodze wyjtku,
rozszerzono na potrzeby amortyzacji definicj rodka trwaego o budynki wybudowane na
cudzym gruncie czyli w wietle prawa cywilnego niebdce wasnoci podatnika. W tym
rozwizaniu wyczono tym samym przesank wasnoci, co nie zmienia faktu, e rodek
trway wci musi by kompletny i zdatny do uytku. Dokonywanie odpisw jako inwestycji
w obcym rodku trwaym przy zastosowaniu indywidualnej stawki amortyzacyjnej, gdy
budowa budynku nie bya jeszcze zakoczona (nie dopuszczono do jego uytkowania), jest
nieprawidowe.

Podstawa prawna:
art. 22a22n ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osb fizycznych (tekst
jednolity: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm).
art. 16a16m ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osb prawnych (tekst
jednolity: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm).
Bogdan wider
ekspert podatkw

Masz jakie pytania? Pisz na adres e-mail: redakcja@experto24.pl

Portal www.experto24.pl jest wasnoci Wydawnictwa Wiedza i Praktyka sp. z o.o.,
ul. otewska 9A, 03-918 Warszawa, Numer NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 Sd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
XIII Wydzia Gospodarczy Krajowego Rejestru Sdowego, wysoko kapitau zakadowego 200
tys. z.
Centrum Obsugi Klienta: tel.: 22 518 29 29, faks: 22 619 33 93,
e-mail: cok@wip.pl, www.sklep.wip.pl
Wszelkie prawa zastrzeone.
2HH0117 ISBN: 978-83-269-2515-3
7