BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 27 | 7 LISTOPADA 2014 | ISSN 4008-3456

FELIETON STR.2

Powielacz wolnoci
gotowy do akcji

Przybliamy posta Krystyny Kuty, legendy toruskiej

Solidarnoci

11

Rodzice Oliwiera od lekarzy

usyszeli wyrok. Pommy
chopcu!

19

Ju niedugo Toruskie
Spotkania Teatrw Jednego Aktora

30

light

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Masz dla
nas temat?
Red. ukasz Piecyk

Kontakt pod numerem:

733 842 795

stopka redakcyjna

FELIETON

Oj, eby si nie

opatrzyy!

Zotoria, ul. 8 marca 28

redakcja@tylkotorun.pl

Wydawca

Goldendorf

Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek

Zastpca redaktora naczelnego

Jacek Kiepiski

Redaktor wydania
Kinga Baranowska (GSM 796 302 471)
Dzia reportau i publicystyki

JACEK
KIEPISKI
Twarze, twarze, twarze. Czyby
pada wanie rekord? Takiego wyborczego upstrzenia miasta chyba dotd
nie byo. Kandydaci wisz na niektrych latarniach ju nawet po czterech.
Jadc przez Toru sprbowaem policzy pogodn twarz jednego z nich.
Zgubiem si okoo czterdziestej. Kandydat mnie pokona. Inna rzecz, e
wracajc nie widziaem go ju wcale.
Opatrzy si, zla si z tem, a uwag
m przykua kandydatka o anielskim
spojrzeniu. Te nie wytrzymaem przy
czterdziestym jej obliczu. Zreszt, w
oczach, obok anielskoci, zaczem
dostrzega w kocu jakie podejrzane
przebyski.
Do urodzaju kandydatw ju si
przyzwyczaiem. Ju wiem, e tak
musi by. Ju wiem, e liczy ich oblicz nie naley. Ju wiem, e za dugo
w oczy patrze im te nie mona. Ju
jestem grzeczny.
Niegrzeczni za s ci, ktrzy o
demokracj, czyli m. in. te girlandy
plakatw wyborczych, walczyli. Dla-

Redakcja Tylko Toru

czego Wadysaw Krypel, legendarny

dziaacz "Solidarnoci" z "Geofizyki",
mwi patrzc na Polsk i Toru z
dystansu prawdziwego, niemieszajcego si do polityli, zwizkowca: "Nie
wszystko jest OK... pewne sytuacje
s nie do przyjcia" (str. 8). Dlaczego
Krystyna Kuta, kiedy niezwykle aktywna dziaaczka, o ktrej wanie powsta film, mwi gorzko komentujc
obecn rzeczywisto: "Solidarno
bya wtedy, gdy prawie nikt nie mg
kupi chleba, a wszyscy mieli co je"
(str. 11).
Czy te oblicza niepoliczalne zdaj
sobie spraw, e cho to czasem komicznie wyglda (czterech na jednym
supie!), bior udzia w powanej zabawie? e patrz na nich nie tylko
zmczeni ju ich widokiem kierowcy,
ale take taka Krystyna Kuta i taki
Wadek Krypel? e wszyscy patrzymy im w oczy? I chcemy wierzy, e
chodzi tu naprawd o co wicej ni
"samorzdowe stoki"?

Marcin Tokarz, Tomasz Wicawski

(GSM 535 405 385)

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska,

Micha Ciechowski

Kultura

ukasz Piecyk

Zdjcia

Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240), Agnieszka
Korzeniewska (GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292),
reklama@tylkotorun.pl

Skad

Studio Tylko Toru

Druk

Express Media Sp. z o.o.

ISSN 4008-3456

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***

Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego

1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja
Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru
jest zabronione bez zgody wydawcy.

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Rozwj okryty tajemnic

Mija rok od podzikowa skadanych przez lewobrzeny biznes prezydentowi Zaleskiemu

za otwarcie nowego mostu. Gminne dziaki rozchodz si pono jak ciepe bueczki. Nie sposb jednak stwierdzi,
czy gospodarka na tym obszarze si rozwija. Urzd Miasta nie prowadzi takich statystyk

TOMASZ
WICAWSKI

oomu inwestycyjnego, ktry zapowiadano rok temu przy okazji

oddania do uytku nowej przeprawy na Wile, nie wida goym okiem.

Lepiej oprze si na liczbach. Postanowilimy sprawdzi, ile przez ostatni rok

podmiotw gospodarczych rozpoczo
dziaalno w lewobrzenej czci miasta.
Wydawaoby si, e dane takie posiada powinien referat dziaalnoci gospodarczej. Odpowied kierownika tego
wydziau Urzdu Miasta sprawy jednak
nie rozjania.
- Od 1 stycznia 2012 roku ewidencj
przedsibiorstw prowadzi minister gospodarki w systemie informatycznym,

ktry nie daje moliwoci robienia analiz w interesujcym pastwa zakresie

mwi Barbara Jurkiewicz, kierownik
Referatu Dziaalnoci Gospodarczej
Urzdu Miasta Torunia. Z programu
CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Dziaalnoci Gospodarczej
przyp. red.) nie ma moliwoci wycignicia danych dotyczcych liczby
zarejestrowanych podmiotw gospodarczych na terenach lecych na lewym
brzegu Wisy.
Jak wic mierzy rozwj gospodar-

czy w tej czci Torunia?

- Oywienie w zakresie sprzeday
gminnych dziaek na tym obszarze od
grudnia ubiegego roku jest wyrane
zapewnia Aleksandra Iycka, rzecznik
prezydenta miasta Torunia. Biuro
Obsugi Inwestora i Przedsibiorcy rwnie nie prowadzi na bieco statystyk
nowych podmiotw gospodarczych na
lewym brzegu Wisy. Na podstawie danych z Urzdu Skarbowego mogoby
przygotowa takie zestawienia, ale majc wicej czasu do dyspozycji.

KOMENTARZ
Dziwne. Wadzom miasta powinno chyba zalee na tym, by takie dane byy
zbierane na bieco. Tak przecie najatwiej przekonywa dotychczas nieprzekonanych do mostu przez Wis w tej lokalizacji. Tych majcych cigle wtpliwoci.
Twarde dane zawsze wygrywaj z opiniami. Chyba, e nowe przedsibiorstwa nie
rosn jak grzyby po deszczu. Ale tego nie
wiemy. Ani my, ani urzdnicy.
Tomasz Wicawski

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Ze zmarym przy kominku

Na wiecie praktykowane od dawna, w Polsce oficjalnie zakazane. Przechowywanie
prochw zmarego w domu jest wci nielegalne, a mimo to moliwe bez wikszego problemu

UKASZ
PIECYK

ielu z nas ostatni weekend

spdzio na cmentarzach,
aby odwiedzi groby bliskich. Nie kady jednak musi si fatygowa na lokalne nekropolie, eby pomodli si nad mogi. Swoich bliskich
maj bowiem w domu.
Sprawy dotyczce przechowywanie
zwok i ich szcztkw reguluj przepisy
pamitajce pocztki PRL-u. W Ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarych czytamy, e ciao ludzkie moe by
pochowane w grobach ziemnych, murowanych, katakumbach lub zatopione
w morzu. Szcztki po spopieleniu w
kolumbariach na cmentarzu.
- W wietle obowizujcych przepisw przechowywanie urny z prochami bliskiego w domu jest nielegalne
wyjania Hanna Wolska, Pastwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Toruniu. Zwoki i szcztki ludzkie do
czasu pochwku umieszcza si w domu

si szacunek. Kady ma wic prawo wujemy starowiecko.

Projekt odpad ze wzgldw forczci jego pami - rodzina, znajomi,
nieznane nam osoby. Przechowywanie malnych i braku dostatecznych ureurny w domu mogoby w wielu przy- gulowa. Dziwi jednak fakt, e za
przechowywaniem prochw w domu
padkach to utrudni.
opowiadaj si naSprawa wraca jak
wet osoby duchowbumerang, bo dziane, jednak i tu opiania nad nowelizanie s podzielone.
cj ustawy funeralnej
W licie episkopatu
trwaj od duszego
polskiego do wierczasu. W maju 2013
Gdyby prawo na nych czytamy, e
roku wikszo sejmowa odrzucia projekt to zezwalao, to zapew- hierarchowie sprzeSojuszu Lewicy De- ne Koci nie miaby nic ciwiaj si przechowywaniu urn w domokratycznej. Doku- przeciwko
mach.
ment zakada moli- Koci na
wo przechowywania
wiecie nie ma w tej
urny przez maonka,
konkubenta czy te krewnych w miej- sprawie jednoznacznej nauki komenscu zamieszkania uprawnionej osoby. tuje ks. dr hab. Czesaw Kustra, prof.
Jednym z warunkw byoby zawiado- UMK. Zasadnicz motywacj jest
mienie powiatowego inspektoratu sa- jednak szacunek do zmarego. Gdyby
nitarnego o miejscu i warunkach prze- prawo na to zezwalao, to zapewne Kochowywania szcztkw. Faktem jest, e ci nie miaby nic przeciwko.
W Toruniu pierwsze kolumbarium
ludzkie prochy nie stwarzaj adnego
powstao rok temu na cmentarzu kozagroenia biologicznego.
- Nie uciekamy od tematu i m- munalnym przy ulicy Grudzidzkiej.
wimy, e jest potrzebny nowy projekt Jest w stanie pomieci 96 urn. Wanie
ustawy funeralnej mwi w rozmowie jest rozbudowywane.
z tvn24 Marek Balt z SLD. - Mienimy
l.piecyk@tylkotorun.pl
si nowoczesnym pastwem, a zacho-

Urna z prochami te moe si dobrze prezentowa. W ofertach zakadw

pogrzebowych znajdziemy nawet takie z krysztaami Swarovskiego.

przedpogrzebowym lub kostnicy. Te

za znajduj si pod nadzorem organw Pastwowej Inspekcji Sanitarnej.
Tajemnic poliszynela jest, e niektre zakady pogrzebowe niewiele
sobie z tego robi i dziaaj w myl zasady klient nasz pan, udostpniajc
szcztki bliskim zmarej osoby. Taka
specjalna oferta moe mie jednak
fatalne skutki, gdy za rozsypywanie

Fot.UKASZ
PIECYK

prochw grozi grzywna do 5 tys. zotych lub 30 dni aresztu. Problemu nie
widz, np. Francuzi, u ktrych ponad
70 procent urn trafia do domw. Skd
w takim razie problem u nas?
- Sprawy zwizane z pochwkiem
zmarego to zawsze delikatna sprawa twierdzi Agata Guranowska ze spopielarni Fenix w Nowej Chemy. - Pomijajc kwestie prawne, zmaremu naley

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

reklama

Czas rozbi polityczny ukad

Toru na mapie polskich samorzdowych dinozaurw ma miejsce szczeglne. Moemy miao
powiedzie, e tu jak w soczewce wida wszystkie powody, dla ktrych naley ograniczy kadencyjno wadz

Toruniu od 12 lat rzdzi

miastem Prezydent Micha
Zaleski. Sowo rzdzi naley tu podkreli, poniewa prezydentura Zaleskiego to odgrne sterowanie
niemal kad dziedzin ycia. Przez
kilkanacie lat swojej prezydentury Zaleski stworzy sie powiza pomidzy
rnymi instytucjami i spkami miejskimi dziki czemu sprawnie umacnia
siebie i swoj ekip.
Dzi w duej mierze wadz w Toruniu sprawuj ludzie, ktrzy swoje
kariery zaczynali w strukturach PZPR.
Najbardziej wpywowymi dzi osobami w Toruniu s koledzy prezydenta
ze Zwizku Socjalistycznej Modziey Polskiej, ktrzy swoj pniejsz
dziaalno rozwijali w spdzielniach
mieszkaniowych.

Prezydent Zaleski to byy prezes

Modzieowej Spdzielni Mieszkaniowej, ktra obecnie jest najwikszym deweloperem w miecie. Cho
moe trudno w to uwierzy, przewodniczcy Rady Nadzorczej MSM, Pan
Marian Frckiewicz jest jednoczenie
Przewodniczcym Rady Miasta, za
prezesem spdzielni byy szef obu Panw w strukturach ZSMP. Spdzielnia
MSM ma swoj prywatn telewizj TV
Toru, ktrej gwn rol w zakresie
informacji - co mona wywnioskowa,
ogldajc wiadomoci - jest promocja
prezydenta i jego najbliszej ekipy. W
obecnych wyborach dziennikarz tej
telewizji jest kandydatem na radnego z
komitetu obecnego Prezydenta.
Zaleski dobrze wykorzystuje mechanizmy jakie daje demokracja i

wietnie odnajduje si w midzypartyjnych roszadach. Zaczyna jako dziaacz

PZPR, pniej by radnym z ramienia
SLD, wreszcie bezpartyjnym kandydatem popieranym przez Stowarzyszenie
Ordynacka. Wreszcie zwrci si w
stron konserwatyzmu, co pozwolio
mu zdoby wikszo w Radzie Miasta: uzyska poparcie Prawa i Sprawiedliwoci, ktrego czonkowie dostali z
kolei stanowiska wiceprezydentw oraz
s zatrudnieni w spce miejskiej Urbitor (pracuj w niej dziaacze tej partii,
ktrzy rwnie kadyduj w obecnych
wyborach). Obecne w Toruniu porozumienie rzdzce miastem to fenomen
na skal kraju: komitet Prezydenta Czas Gospodarzy, SLD i PiS.
Ostatnia kadencja pokazuje jak
bardzo Zaleski oderwa si od realnych

problemw i potrzeb mieszkacw.

To festiwal wielkich inwestycji, ktre
realizowane s mimo protestw i krytycznych gosw mieszkacw. Przykadem jest budowa Trasy rednicowej
przez rodek osiedli czy prba likwidacji stowarzyszenia bdcego stron
postpowania sdowo-adminstracyjnego odnonie decyzji rodowiskowej
dotyczcej czci przebiegu trasy nowego mostu, (stowarzyszenie to bardzo
aktywnie monitorowao przebieg tej
inwestycji) czy prba likwidacji Domu
Harcerza
Ukad polityczny w Toruniu jest
obecnie na tyle zabetonowany, e coraz wicej wiadomych mieszkacw
zniechca si do wyborw, uwaajc
e i tak nic si nie zmieni. Dlatego frekwencja w wyborach spada, a ludzie

przedsibiorczy i kreatywni wyjedaj

z Torunia i osigaj sukcesy w innych
miastach.
Dzi pojawia si na lokalnej scenie politycznej nadzieja na skruszenie
obecnego ukadu. Czas Mieszkacw
to nowa sia obywatelska, ktr tworz
zwykli mieszkacy, majcy do obecnego stanu rzeczy. Zwykli mieszkacy
od lat angaujcy si w dziaania na
rzecz Torunia. To ludzie, ktrzy poza
prac zawodow dziaaj w organizacjach pozarzdowych dla dobra naszego miasta i jego mieszkacw. Czas
Mieszkacw jest dzi jedyn alternatyw dla politycznego ukadu sprawujcego od trzech kadencji wadz w
naszym miecie.
Materia sfinansowany ze rodkw Komitetu
Wyborczego Wyborcw Czas Mieszkacw

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Powielacz wolnoci gotowy do akcji

Trzydzieci lat temu drukowano na nim Geofon, zakadow bibu uznan

przez wadze podziemnej Solidarnoci za najlepsz w kraju. Dawni opozycjonici nie oddaj
urzdzenia do muzeum. Nie wykluczaj, e moe si jeszcze przyda

JACEK
KIEPISKI

tej rocznicy mao kto pamita.

Dawni dziaacze podziemia z
toruskiej "Geofizyki" nigdy
nie specjalizowali si w wypinaniu
piersi po medale. Woleli by cisi, skuteczni i uwanie obserwujcy rzeczywisto. Zostao im to do dzi.
Gdy w 1984 roku ruszali z wydawaniem zakadowej gazety, nikt nie przypuszcza, e przez pi lat, do nastania
demokracji, wyjdzie a sto numerw.
Nazw bibuy wymyli Wadysaw
Krypel,
pracownik
zakadowych
warsztatw, robotnik. Geofon - to stosowany w badaniach geofizycznych
czujnik odbierajcy odgosy z podziemia. Czy mona sobie wyobrazi lepsz nazw dla podziemnej bibuy?
Ludzi zaangaowanych w wydawanie "Geofonu" byo kilkunastu. Postawili sobie ambitny cel - dokadnie, co
dwa tygodnie, nowy numer w nakadzie 500 sztuk mia trafia do zakadu. Suba Bezpieczestwa te o tym
wiedziaa. Czatowaa, prewencyjnie
zatrzymywaa drukarzy i kolporterw,
prbowaa wlini do zakadu tajnych
wsppracownikw, ktrych od razu
rozpoznawaa
i
separowaa zgrana
zaoga "Geofizyki". Te sto numerw "Geofonu", to
chyba najwiksza
poraka
toruskiej SB.
Powielacz
dostalimy
od
Zarzdu Regionu.
Czechosowacki
Cyklos,
rczny,
na korb. Kto ni
nie krci... - Wadysaw Krypel o
losach tego nieza-

Wadysaw Krypel: - Powielacz dostalimy od Zarzdu Regionu. Czechosowacki Cyklos, rczny, na korb. Kto ni nie krci...

wodnego urzdzenia mgby opowiada godzinami. W ilu mieszkaniach

byo, w ilu plecakach wdrowao po
miecie... A ile razy si psuo...
- Jego zalet bya i jest do dzi prostota - dodaje. - Nie wytrzymyway

Nie wszystko jest OK. Nie

udmy si. Dla ludzi walczcych
kiedy o demokracj, dla ktrych
ten powielacz jest symbolem
wolnoci i wolnego sowa, pewne sytuacje s nie do przyjcia

metalowe paski napdu. Gdy jeden z

nich pk po raz pierwszy - szukalimy zamiennika. Okazao si, e najlepiej wykona go ze stalowych tam
do owijania materiaw budowlanych.
Trzeba byo tylko przewierci w nich
delikatnie, bo atwo pkay, pasujce
do Cyklosa otwory. Za kadym razem
udawao si to zrobi lepiej. Ostatnia
naprawa trzyma do dzi.
Za wydawanie "Geofonu" dziaacze z "Geofizyki" dostali od wadz
podziemnej "Solidarnoci" nagrod w
wysokoci 500 dolarw. - Odbieraem
te pienidze od Henryka Wujca w Warszawie, kupilimy za to magnetowid
w Pewexie. Kry po Toruniu w roli
podziemnego kina - dodaje Wadysaw
Krypel.
Po latach okazao si, e Cyklos
zagin. Zosta wypoyczony na jak
wystaw, z ktrej do "Geofizyki" nie

wrci.
- Znalazem go jednak, trafi ostatecznie do mojego garau zwizany
drutem, pokiereszowany - wspomina
dawny opozycjonista. - Wyczyciem,
nasmarowaem, sprawdziem podzespoy. Jest w penej formie. Gotowy do
akcji.
Mwi to czowiek, ktry od 1980
roku jest dziaaczem zwizkowym. Do
dzi yje w jednopokojowy mieszkaniu
ze lep kuchni. I nie narzeka. Zachowa bowiem niezaleno, nikt nie
moe powiedzie: masz u mnie dug
wdzicznoci, musisz zrobi to i to. To
definicja szczcia dzi mao popularna. Boli go, e 100 tysicy osb z naszego regionu emigrowao za prac, a
bezrobocie w samym Toruniu wynosi
14 procent.
- To jakie by byo, gdyby ci zaradni ludzie nie uciekli std na Wyspy? -

Fot.UKASZ
PIECYK

pyta. - Nie wszystko jest OK. Nie udmy si. Dla ludzi walczcych kiedy o
demokracj, dla ktrych ten powielacz
jest symbolem wolnoci i wolnego sowa, pewne sytuacje s nie do przyjcia.
Jak choby reglamentowanie prawdy
przez znaczn cz wychodzcej w
miecie prasy i kandydowanie zwizkowcw z ramienia jakich partii do
samorzdu. Jakichkolwiek partii, to
nie ma znaczenia, bo zwizek jest od
patrzenia kadej wadzy i mediom na
rce. To mwi a propos zbliajcych
si wyborw. Nie tdy droga. Byem i
jestem zwizkowcem. A to zobowizuje. Trzeba by z ludmi, sucha ich
opinii, zachowa niezaleno. Przynaleno partyjna, stoki w samorzdzie,
to nie dla nas. I nie zdziwi si, gdy
wolno i prawda znowu bd chciay
wyj na powierzchni. Eksplodowa.
Jakby co, mamy powielacz...

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

reklama

Pitek 7 listopada 2014 r.

Jedyna alternatywa dla Torunian

Jacek Kostrzewa, kandydat na prezydenta Torunia z Komitetu Wyborczego Nowej Prawicy

Janusza Korwin-Mikke przywouje wasn wersj synnego hasa Ronalda Reagana z kampanii prezydenckiej
1980 roku: Recesja jest wtedy, gdy Twj ssiad traci prac. Depresja, gdy Ty tracisz prac. A uzdrowienie, gdy
prac traci Micha Zaleski!

a toruskiej starwce 29 padziernika odbya si dyskusja

programowa kandydatw Kongresu Nowej Prawicy w wyborach do rady
miasta. Dziaacze wymienili opinie na
temat priorytetw ich formacji w nowej
kadencji rady.
Kamil Cigotura (okrg wyborczy nr
3 - Wrzosy, Stare Miasto, Chemiskie)
wskaza, e jednym z podstawowych problemw toruskich przedsibiorcw s
obcienia podatkowe. Zapowiada - w
Toruniu stworzymy Specjaln Stref Podatkow likwidujc lub znacznie obniajc podatki lokalne, czym przycigniemy do miasta duych inwestorw. Taka
filozofia mylenia i postpowania wobec
przedsibiorcw w duszym przedziale
czasowym przyniesie wymierne korzyci
dla naszego miasta, szczeglnie w kontekcie bliskoci autostrady A1 i atrakcyjnego pooenia geograficznego Torunia.
Na wany problem zwrcia uwag
Joanna Sewerynowicz (okrg nr 4 - Jakubskie, Mokre, Rubinkowo, Bielawy)
- dotychczasowe funkcjonowanie Stray
Miejskiej nie wpyno znaczco na stan
poziomu bezpieczestwa w naszym miecie. Tak zaoszczdzone rodki finansowe

naleaoby przeznaczy na dofinansowanie patroli Policyjnych. Jeli tylko wyborcy dadz mi szans doprowadz do
tego! Dziaaczce wtrowali jej koledzy.
Co wicej samo zaoenie, na ktrej oparte jest funkcjonowanie stray miejskiej
czyni z niej przede wszystkim instrument
represji wobec mieszkacw. Mimo dobrych intencji czci stranikw, trudno

oprze si im deniom politykw, by

wykorzystywa ich przede wszystkim do
atania dziury w budecie miejskim.
Rafa Korzeniec (okrg nr 2 - Bielany, Bydgoskie, w. Jzefa) wskazywa
- rodki z budetu miasta powinny by
przeznaczane w pierwszej kolejnoci na
inwestycje, z ktrych skorzysta wikszo
torunian. Priorytetem powinna by prze-

budowa gwnych arterii komunikacyjnych Torunia, drg osiedlowych, budowa

sieci parkingw osiedlowych. Tym sposobem bd to pienidze spoytkowane
znacznie racjonalniej, ni setki milionw
wydane na sal koncertow na Jordankach, hal sportowo-widowiskow czy
Centrum Sztuki Wspczesnej, ktrych
rentowno stoi pod znakiem zapytania!

Arkadiusz Osiski (okrg nr 4 - Jakubskie, Mokre, Rubinkowo, Bielawy)

przekonywa - jako reprezentacja KNP
w radzie miasta zamierzamy urynkowi
segment komunikacji miejskiej. Prywatni przedsibiorcy powinni zosta bezwzgldnie dopuszczeni do korzystania z
zatoczek i przystankw autobusowych dla
dobra wszystkich mieszkacw. Naley
rwnie rozway moliwo prywatyzacji nierentownego monopolistycznego
Miejskiego Przedsibiorstwa Komunikacji. Tylko dziki konkurencji w warunkach gospodarki wolnorynkowej mona
obniy koszty obsugi komunikacji miejskiej w Toruniu.
Z kolei Jacek Kostrzewa - kandydat
Nowej Prawicy na Prezydenta Miasta
oraz lider listy w okrgu nr 1 (Na Skarpie,
Kaszczorek, Rudak, Czerniewice, Stawki,
Podgrz) dowodzi - dobry samorzd to
taki, ktry identyfikuje si z potrzebami
mieszkacw. Dlatego te naley zmierza w kierunku zwikszania limitw
wydawanych zezwole oraz uproszczenia
procedur ich wydawania. To wolny rynek
powinien decydowa, a nie urzdnicy.

10

reklama

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Sia jagielloskiej tradycji

O przeksztaceniu Toruskiej Szkoy Wyszej, ofercie dla studentw
i sejmiku wojewdztwa rozmawiamy z profesorem Grzegorzem Grskim
Panie Profesorze, od ponad
dwch jest Pan spiritus movens
przemian w Toruskiej Szkole Wyszej. Szkoa przechodzi
powan transformacj, ktrej zewntrznym wyrazem jest
zmiana nazwy na Kolegium Jagielloskie. Skd to odniesienie?
Jestemy szko torusk
i szukalimy dla dookrelenia
tej tosamoci, odniesienia do
pewnej tradycji naszego miasta,
kojarzcej si z okresem jego
najwikszej wietnoci. Toru w
epoce jagielloskiej by jednym
z kilku najpotniejszych miast
Rzeczypospolitej, ba w Europie.
Dlatego postanowilimy odnie
si wanie do tego kontekstu i
stworzy symbol perspektywy,
do ktrej pragniemy dy.
Dlaczego byo to potrzebne?
Szkolnictwo wysze znajduje
si w okresie powanych problemw. Przede wszystkim jest to
konsekwencj dwch zjawisk.
Z jednej strony to wkroczenie w wiek studiw rocznikw
niu demograficznego, co w
naturalny sposb ograniczyo
ilo potencjalnych studentw.
Po drugie, wyranie widoczny
upowszechniajcy si wrd Polakw brak wiary w to, e ukoczenie studiw automatycznie
zapewnia lepsz pozycj na rynku pracy. Mona do tego doda
jeszcze potn emigracj zarobkow, ktra pozbawia polskie uczelnie wysze dopywu
studentw. Skutki tych zjawisk
wida jak na doni.

problemw ze znalezieniem
pracy. Prowadzone w tym zakresie badania potwierdzaj, e
a 95 % spord nich znajduje
prac. To take bardzo satysfakcjonujce dla nas.

uruchomi waki projekt dotyczcy rozwoju e-administracji.

Uruchamiamy te duy projekt
naukowy we wsppracy ze
znaczcym elementem szeroko pojtego polskiego sekto-

Co Pan ma na myli?
Szkoy wysze i publiczne i
niepubliczne - wchodz w faz
gbokiego kryzysu. Nasze dziaania w Kolegium Jagielloskim
wyprzedzay te problemy i dzisiaj jestemy dobrze przygotowani na trudne lata.
W czym si to wyraa?
Przede wszystkim udao nam
si odwrci spadkowy trend
naboru studentw. W roku
ubiegym zdoalimy uchroni
si przed spadkiem naboru. W
tym za roku poprawilimy nabr o 50 % ! To rewelacyjny wynik.
A co z wasz ofert dla tych
osb ?
Pilnie analizujemy tendencje na rynku pracy. Staramy si
na bieco reagowa, uzupenia nasze programy nauczania,
wprowadza nowe specjalnoci,
dajce umiejtnoci bardziej
adekwatne do potrzeb pracodawcw. Dziki temu nasi absolwenci generalnie nie maj

Jest jeszcze jednak problem potencjau naukowego.

Na dzisiaj nie, choby dlatego e my jestemy ograniczeni praktycznie wycznie do
bazowania na rodkach wasnych. Nie czerpiemy garciami ze rodkw budetowych,
nikt nam nic nie daje za darmo.
Mimo tego rozwijamy spektakularny projekt naukowy wraz
z kilkudziesicioma uczonymi z wiodcych orodkw naukowych na caym wiecie, w
zakresie bada kosmicznych.
Wkraczamy w kolejny etap tej
pracy. Budujemy kolejne wizy
z uczelniami amerykaskimi i
w kwietniu organizujemy seminarium, ktre pozwoli nam

ra finansowego. Finalizujemy
formalizacj wsppracy z jednym z wiodcych uniwersytetw chiskich, w efekcie czego
spektakularnie posuniemy do
przodu obecno chisk w regionie. Na dniach zaistniej dwa
periodyki naukowe, ktre dziki
wsppracy z jednym z najpotniejszych edytorw internetowych, pozwol nam lawinowo
powikszy indeksy naszych cytowa. To tylko nieliczne przykady dziaa w tej sferze. Za 2
3 lata nasz potencja naukowy
bdzie ju wyranie dostrzegany.
Rzeczywicie osignicia Kolegium jawi si imponujco.

Tak, na pewno nasza cika

praca przynosi efekty. Dodam
do tego zadowolenie naszych
studentw i absolwentw wynikajce z tego, e dobrze radz
sobie po ukoczeniu u nas studiw. Trudno nie czu satysfakcji.
Przed szkoami wyszymi kolejna szansa rodki z funduszy
europejskich w znacznym stopniu maj by w kolejnych latach
kierowane na badania naukowe
oraz na wdroenia tych bada.
Jestemy przygotowani do
aplikowania o te rodki natychmiast gdy tylko zostan uruchomione. Pozwoli nam to z pewnoci szybciej osign nasze
cele i ambicje.
Ubiega si Pan o mandat radnego wojewdzkiego. Czy dorobek
w pracy dla Kolegium Jagielloskiego bdzie przydatny ?
Z pewnoci. Trzeba zna
specyfik naszej brany, aby rozsdnie lokowa znaczce rodki. Jestem przekonany, e moja
ewentualna praca w sejmiku,
bdzie suya wszystkim uczelniom wyszym w regionie i pozwoli im wykorzysta szans, na
radykaln adaptacj do nowych,
trudnych warunkw.

Nie obawia si Pan, e polityczne rozgrywki mog to storpedowa ?

Mam nadziej, e nie. W mojej dziaalnoci w Radzie Miasta
Torunia dowiodem przez osiem
lat, e potrafi wsppracowa
dla dobra spoecznoci lokalnej ze wszystkimi. To wana
cecha w samorzdzie. Bez niej
nic si nie da zrobi. Dowodzi
tego sytuacja w samorzdzie
wojewdzkim naszego regionu.
Niby dominuje PO, ale przecie
region jest ofiar zawstydzajcej,
wieloletniej ktni politykw tej
partii z Bydgoszczy i Torunia.
W konsekwencji region zamiast
si rozwija, zwija si, spada
we wszystkich klasyfikacjach w
skali Polski i UE. Trzeba przerwa ten chocholi taniec. Trzeba
dwiga region, tak jak z moim
udziaem udao si wprowadzi Toru, do grona najszybciej i najbardziej spektakularnie
rozwijajcych si miast Polski.
Trzeba odwanie, ale i rozsdnie
dwiga region, tak jak od kilku
lat odwanie i rozsdnie przebudowujemy ze znakomitymi wynikami Kolegium Jagielloskie.
Tego potrzebuje region, a moje
dowiadczenie i osignicia daj
gwarancj, e cele te moemy
osign.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

stary Toru 11

Ze sowo nie zniszczy nadziei

Krystyna Kuta, legenda toruskiej Solidarnoci, nie czuje si bohaterem.

Jest nim, jej zdaniem, tylko ten, kto podczas dziaalnoci opozycyjnej naraa ycie lub zdrowie.
Kika wiedziaa, e nawet jeli zamkn j w areszcie, rozdziel z crk - to w kocu wypuszcz,
nie zabij. Po prostu, wybieraa pomidzy tym co atwe a suszne

wadzy na dobre, tworzya i

redagowaa legalny periodyk
zwizkowy "Sprawy". Internowana zostaa 13 grudnia
pamitnego 1981 roku. Najpierw siedziaa w Fordonie,
potem w Godapi do 24
lipca 1982 roku. Po wyjciu
na wolno wczya si do
dziaa podziemnej "Solidarnoci", znowu zajmujc
si kolportaem. Pod tym zarzutem spdzia w aresztach
ledczych w Toruniu i Grudzidzu trzy miesice - od
kwietnia do lipca 1984 roku.
To wtedy suchajc w celi "Obcego
astronoma" znajdowaa nadziej. Ju
sam gos lidera Republiki dodawa jej
si.
- Nasze drogi w pewnym momencie si rozeszy, ja powiciam si
dziaalnoci opozycyjnej, on muzyce
- mwi Krystyna Kuta. - Celowo nie
utrzymywaam z nikim spoza "krgu"
bliskich relacji, bo naraziabym ich
na nieprzyjemnoci. Byam przecie
obserwowana... Jednak, gdy po latach
Grzegorz grywa w Toruniu koncerty,
bez sw padalimy sobie w ramiona.
"Kika" zostaa zwolniona z aresztu ledczego w wyniku amnestii z
okazji 40-lecia PRL. Przystpia do
Solidarnoci Walczcej, zostajc jednym z jej zaprzysionych czonkw i
wsptworzc oddzia tej organizacji
w Toruniu. W tym okresie wypracowaa kana kontaktw midzy Toruniem, Wrocawiem i Poznaniem. W
latach 80. jej ycie byo nieustannie
"urozmaicane" przez Sub Bezpieczestwa cigymi przeszukaniami i
krtkimi zatrzymaniami w aresztach
milicyjnych.
- Od szmat wyzywali mnie niejeden raz - mwi Krystyna Kuta.
- Chcieli nas zniszczy sowem, ale
myli nie mogli ocenzurowa. apanki urzdzali czsto na pokaz. Wielu
zatrzymywali, by pniej wypuszcza. Nie moglimy si ba, strach
eliminowa. Ufalimy sobie w kadym momencie.
"Kika" mwi o tym bez patosu,
zwyczajnie. Z uporem powtarza, e
robia to, co uwaaa za suszne. Tak
jest do dzi, dlatego od czasw studenckich nie zrezygnowaa z pracy

Chciaam burzy,
budowanie zostawiam innym

W domu Krystyny Kuty peno ocalonych kotw i psw. Regay uginaj si od ksiek, z ktrych kilka
jest jej autorstwa.

Polsce i o tym jak kraj wyglda po 25 latach wolnoci

- nie chce dzi mwi. Angaowaa si w destrukcj systemu
komunistycznego, bo uwaaa, e
tak powinna. Chciaa zburzy tamten porzdek wiata. By by wolnym
czowiekiem
i mc wybiera.
Wci
jest tej idei
wierna, niewiele si w
niej zmienio.
Nawet wosy,
podobnie jak
wier wieku
temu, plecie
w gruby warkocz.
Wanie
tak pamitaj j do dzi
dawni znajomi: dziewczyn spacerujc po Toruniu, trzymajc w jednej rce crk,
w drugiej wiklinowy koszyk z "bibu-

". Nie baa si, bo wtedy nie mona

byo si ba.
- Chciaam burzy, budowanie
zostawiam innym - mwi Krystyna
Kuta. - Nikt z nas nie wyobraa sobie
tej Polski dzisiejszej. Jest nasza, cho
niedoskonaa.
Te sowa bya
opozycjonistka
powtrzya po prapremierze filmu
"Krystyny
Kuty 25
lat wolnoci" w
re ys er ii
Mi ro s a wa
Rogalskiego. Byy
kwiaty, sowa wdzicznoci i brawa.
"Kika" nie miaa jednak czasu na dugi toast. Pnym wieczorem musiaa

Solidarno
bya
wtedy, gdy prawie nikt
nie mg kupi chleba, a
wszyscy mieli co je...

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI

sprzta klatki schodowe.

Z opozycj zwizaa si na studiach kolportujc niezalene publikacje pochodzce gwnie ze
rodowiska KSS "KOR" i regularnie
przewoc "bibu" z Warszawy. Od
dnia swoich 23. urodzin w 1979 roku
uczestniczya w studenckich spotkaniach samoksztaceniowych w Toruniu. Take podczas studiw mio
do sowa zczya j przyjacielsk
wizi z koleg z roku - Grzegorzem
Ciechowskim.
- Uczyam si przed egzaminem
i kto wytrci mnie z rwnowagi
puszczajc tzw. "zajczki" - mwi z
umiechem. - Nagle w oknie zobaczyam wielk, ogolon gow. To
by Grzegorz. Dosta ode mnie nawet
jakie cigi, potem poznalimy si
lepiej podczas spotka, na ktrych
prezentowalimy swoj twrczo i
rozmawialimy o literaturze.
Od tego czasu byli obecni w swoim yciu, cho w sposb niedosowny, nawet podczas jej aresztowania.
Zanim jednak "Kika" narazia si

sprztaczki. To jej wybr i m.in. dlatego w 1983 roku WUSW w Toruniu

inwigilowaa j w ramach SOR (Sprawa Operacyjnego Rozpracowania)
pod kryptonimem "Sprztaczka".
Dzi wci pomaga, nie tylko ludziom. W jej domu peno ocalonych
kotw i psw. Regay za uginaj si
od ksiek, z ktrych kilka jest jej autorstwa.
- Dobro, skromno, to moje skojarzenia z Krystyn - mwi Joachim
Biernacki, przyjaciel i byy warszawski opozycjonista. - Cae tamte lata
byy literatur, jakkolwiek by to nie
zabrzmiao. Czasem solidarnoci.
Czym dla "Kiki" jest dzi to sowo?
- Ono ma ju inne znaczenie mwi. - Solidarno bya wtedy, gdy
prawie nikt nie mg kupi chleba,
a wszyscy mieli co je... Chcielimy
pozna smak naszej wolnoci, a wiary doda nam Jan Pawe II. Mielimy
poczucie susznoci sprawy. Tego nie
da rady stumi stan wojenny ani ze
sowo i przemoc fizyczna. One nie
zniszcz nadziei.
W 2000 roku Krystynie Kucie
przyznano odznak Zasuonego
Dziaacza Kultury, a rok pniej
Srebrny Krzy Zasugi. Dzi mieszka
na toruskich Wrzosach. Raz w tygodniu, cignc za sob wzek, idzie do
lasu, by zbiera chrust. Czasem pisze
te wiersze.
Niczego w yciu nie auje.
Micha Ciechowski
Aleksandra Radzikowska

12

wywiad

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Aktor musi rozdrapywa blizny

Kobiety, ktre ostatnio gram s silne, ale co si z nimi w rodku dzieje -

mwi w rozmowie z Aleksandr Radzikowsk Agata Kulesza, obecnie pierwsza dama polskiego kina
Ma Pani jeszcze w torebce wywiad z
prof. Leszkiem Koakowskim?
Nie nosz ju notesu i zdj.
Wszystko zaatwia telefon, ale to wci
bardzo wana dla mnie rozmowa. Jest
tam kilka piknych i mdrych zda.

daje, e to takie bardzo proste wystpi

gdzie. Jeli kto umie rzebi, niech
sobie rzebi. Jeli kto potrafi gra, to
niech gra. Wane, eby byo to dobre
jakociowo i nie kojarzyo si z pustostanem.

Dlatego mwi Pani, e jest zadowolona,

a nie szczliwa?
Tak, powtarzam to wanie za prof.
Koakowskim. S mgnienia, gdy czuj,
e dotykam szczcia. Generalnie bywam zadowolona.

Pani jest przedstawicielk seksu umysu

i oszczdnego grania?
Tak, wanie tak. W gowie rne
rzeczy mi si miel i te refleksje powstaj. Wtedy wnosz na scen to, co mam
w rodku. Myl i spojrzeniem. Mnie w
ogle interesuje aktorstwo, ktre polega na myleniu. Nie na dopowiadaniu
i pokazywaniu wszystkiego. Kamera i
tak to widzi. Gboko wierz w inteligencj widza.

Poprosiam przyjaci o zdefiniowanie

Pani osoby w trzech sowach. Usyszaam m.in.: jesie, wdka, kalejdoskop,
seks, oczy, pikno, autentyczno, humor, czarny. Nikt nie powiedzia, e
Kulesza to aktorka. Lepszej definicji
tego zawodu nie znam.
To niesamowite, naprawd. Pozornie kojarz si z ciemnymi aspektami,
ale jestem przecie radosna. A moe
nie... moe wanie tylko pozornie? Ju
w szkole aktorskiej jeden z profesorw
mwi mi: "Wiesz Agata, bo nawet, gdy
si umiechasz, to ja myl, e paczesz".
Chyba co w tym jest i kamera to widzi.
Wyciga ze mnie smutek.
Mam wraenie, e Pani jest taka troch
jesienna. Nie letnia i nie zimowa.
Niesamowite sowa. Mam gdzie ten
smutek gboko schowany i pewnie tak
jest... ale wdka i seks?!
I jeszcze czerwone wino.
Przerzuciam si na biae (miech).
Jestem aktork i nie ma o czym dyskutowa, ale rzeczywicie s takie czasy,
e ta nazwa stracia swj sens. Nagle co
drugi jest aktorem. Wszystkim si wy-

zrozumie, e wcale nie jest kolorowo.

Nawet, gdy tylko wspomina Pani o tej
roli, rysy twarzy ma inne.
Bardzo si tym denerwuj. Przy
tej roli matematyk zostawiam w kcie. Wycignam emocje na wierzch i
Ra zostawia we mnie mae blizenki.
Aktor powinien si z nich skada i na
uytek roli je od czasu do czasu rozdrapywa. Wszyscy to mamy, ale my musimy rozdrapywa to, o czym chcemy
zapomnie. Czego nie chcemy uywa.
Odwayam si podczas tych zdj na
wiele rzeczy.

Beaty i Wandy, bohaterek "Sali samobjcw" i "Idy", byo mi po ludzku al.

Ry si chyba przestraszyam, bo nie
wiedziaam, co mogabym jej powiedzie. Utuli chciaabym Magd z "Moich pieczonych kurczakw".
Naprawd? To fajny film, duo si
przy nim nauczyam. Ja ukochaam sobie R, Mazurk. Wdow po niemieckim onierzu, ktr czy wi z byym
AK-owcem.

Zadziwia Pani siebie sam podczas

pracy nad "R"?
Pamitam, e miaam tylko jedn
scen, o ktrej z reyserem - Wojtkiem
Smarzowskim - nie rozmawialimy.
Ra miaa strasznie krzycze. Niewygodnie nam byo o tym mwi - o
jakim rodzaju blu, wrzasku, nie wiedziaam jakim. Przyszed czas zdj i
pomylaam, e albo zagram to na prbie, albo le. Znalazam ten dwik,
zwierzcy wrzask. Wiedziaam wtedy,
e to wycie Ry, nie moje. Wojtek nie
mg tego sucha.

Ta rola wypraa Pani z emocji najbardziej?

Nawet si nad tym zastanawiaam,
bo zadawano mi rne pytania o to,
jak trudno z takiej roli wyj. Teraz si
zdystansowaam, zapomniaam troch
o tych emocjach. Byo mi smutno nie
dlatego, e graam R, tylko z powodu kondycji wiata i tego, co ludzie potrafi sobie zrobi. Przygotowywaam
si dugo do tej roli. Trzeba by durniem, eby czytajc takie historie nie

A Wanda Gruz, stalinowska prokurator

z "Idy"?
Lubi j. Bardzo wiadomie konstruowaam t posta. Wiedziaam, co
chc zagra. Na co si z reyserem
Pawem Pawlikowskim umwilimy.
Chwyciam to. W takich momentach
wiem, e mog improwizowa. Kiedy
mam materia do grania i pewno,
kim jest moja posta. Wanda to ostra
prokurator ydowskiego pochodzenia.
Ma krew na rkach. Kiedy w jej yciu

pojawia si siostrzenica i nowicjuszka Ida, ju wie, e to pocztek koca. Wanda musi skonfrontowa si ze zem,
ktrego dowiadczya. Jednoczenie
kocha Id, jak nikogo wczeniej.
Chyba dugo nikt nie popeni samobjstwa wychodzc przez okno. Nie skaczc z niego.
To dla tego filmu bardzo wana i
przemylana scena. Wanda egna si ze
wiatem bez zawahania. Zaatwia swoje
sprawy. Chciaam, eby chocia przez
moment byo jej w yciu dobrze. eby
przypomniaa sobie beztrosk.
Pawe Pawlikowski nie stara si tego
dopowiedzie na si. Dobrych filmw,
tak jak dobrych artw, nie tumaczy
si?
Tak, std ta kanapka z cukrem - powrt do dziecistwa tu przed samobjstwem. W ogle w tym filmie Pawe
zostawi wiele symboli do zdefiniowania przez widza. Jego zdaniem Ida wraca do zakonu, a w ostatniej scenie tylko
zakada habit.
Dla mnie nie jest to do koca pewne.
Moe chciaa si poegna?
Uwaamy z Agat Trzebuchowsk
tak samo, e to nie jest jasno powiedziane.
Kiedy filtruj te filmy, to do gowy
przychodzi mi dziwna myli. "Moje
pieczone kurczaki", "Sala samobjcw", "Ra", "Ida", nawet "Moje crki,
krowy" czy "Pani z przedszkola", ktre
dopiero zobaczymy na duym ekranie Agata Kulesza gra w filmach o mioci?
Ciekawe spostrzeenie, ale tak
(miech). Chyba tak. Kobiety, ktre

ostatnio gram s silne, ale co si z nimi

w rodku dzieje... Sztuka jest przecie o
mioci i tsknocie.
Pokazuje nam Pani na ekranie wszystko
to, co najbardziej intymne. Swj miech
i zy, ale nie jest wcale oglnodostpna.
Nie?
Przecie wie Pani, na jakie pytania odpowiada, a na jakie nie...
Duo pac za takie rozmowy. Musz by skoncentrowana na sobie i nagle nazywa pewne rzeczy, stany emocjonalne. Gdy powiem za duo, czuj
si ogoocona. To dla mnie wane, by
pozosta czowiekiem, nie pozycj.
Tego bd chronia.
Nie da sobie Pani wmwi, e jest lepsza i mdrzejsza, ni uwaa, ale take
nie gupsza.
Dopiero zgoszono mnie jako kandydatk na nominacj do Oscara, a
ju wszyscy pogratulowali mi sukcesu
(miech). Oczywicie trzymam kciuki
za nasz film, za chopakw, ale i tak jestem zadowolona. Znam swoj warto
i saboci.
Ordery, nagrody, czerwone dywany?
Czuj si ostatnio nasycona, przecie jestem nagrodzon aktork.
Oczywicie, e mnie to cieszy, nawet
najmniejsze wyrnienie. Bardzo podobaa mi si jednak reakcja mojej siostry, gdy powiedziaam jej, e zostaam
odznaczona Krzyem Kawalerskim
Orderu Odrodzenia Polski i srebrnym
Gloria Artis. Powiedziaa: "Cudownie, bdzie co nie na poduszeczce za
trumn". Wanie tak.

14

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Na pomoc toruskiej patologii

Tym razem wygna matk z domu. Strzepna na dywan ca dziak fety spod jego nosa.
Wciek si jak nigdy. Uderzy j po raz pierwszy. Pakaa trzy dni. Tyle samo syn funkcjonowa bez snu

W siedzibie Towarzystwa Rodzin i Dzieci Uzalenionych Powrt z U odbyo si pierwsze spotkanie toruskiej grupy streetworkerskiej.

MARCIN
TOKARZ

ie ma w Polsce miasta, ktremu obce byyby problemy tego

typu. Na naszych amach pisalimy ju o Zdzisawie Betlejewskim,
pedagogu ulicy, stawiajcym im czoo w

grodzie Kopernika. Dotychczas dziaa

w pojedynk. Teraz ma by inaczej. 30
padziernika odbyo si pierwsze spotkanie przedstawicieli pozarzdowych
organizacji socjalnych na rzecz stworzenia zespou streetworkerw. Maj wyciga z ndzy margines spoeczny.
- W ostatnich dniach przygldaem
si grce za dworcem PKS. Z dowiadczenia wiem, e takie miejsca s idealne
do pania - tumaczy Zdzisaw Betlejewski, certyfikowany streetworker i narkoman czysty od 21 lat. - Nie myliem si.

Jeden jara traw. Drugi dawa sobie w

y. Koniecznie musimy si tam pojawi.
W kontekcie miejsc Torunia, ktre
wymagaj szczeglnej troski, przysza
grupa streetworkerska wymieniaa Stare
Miasto, Bydgoskie Przedmiecie, Wrzosy II w okolicach ul. Rolniczej, rejon w
obrbie ul. Armii Ludowej.
- Tu moe by nieciekawie, regularnie widz na wejciu do klatki pitnastk gronie wygldajcych mczyzn
- nadmienia Agnieszka Sowik, prezes
Towarzystwa Rodzin i Przyjaci Dzieci
Uzalenionych "Powrt z U".
Dyskutujcy wskazywali miejsca,
ktre znaj od podszewki. Streetworker
osiga najwicej w swoim otoczeniu.
- Kady z nas zna ludzi staczajcych
si na dno po rwni pochyej - tumaczy
na spotkaniu Wojciech Przybysz, prezes
Stowarzyszenia Dzieciom i Modziey
"Wdka" z siedzib przy ul. Jczmiennej
10. - Gdy ju zbuduje si z nimi wi,
trzeba pokaza im alternatywny wiat,

w ktrym bd pobudzani do dziaania,

odnajd szczcie, sami zaczn pomaga. Tym zajmuje si "Wdka".
Synergia zwolennikw toruskiego
streetworkingu jeszcze nigdy nie bya
tak silna. Wsparcie merytoryczne zapewnia im dr. Katarzyna Wasilewska-Ostrowska z Katedry Pracy Socjalnej
UMK. Dowiadczeni w przeciwdziaaniu narkomanii s z kolei przedstawiciele Grupy Wsparcia Uzalenionych i
Wspuzalenionych Gedeon, aktywni w rejonie Wrzosw II. W kwestii
profilaktyki i zwalczania molestowania seksualnego zesp moe liczy na
Magdalen Braun-Woczysk, prezes
fundacji "Dobry dotyk". Na Bydgoskim
Przedmieciu wykaza chce si Damian
Rzadkiewicz, biorcy udzia w projekcie
"Rewitalizujemy Bydgoskie".
Marcin Klawiski - producent filmowy - nakrci krtkometraowy film,
wyjaniajcy mieszkacom Torunia, jak
rwnie jego wodarzom, strategi funkcjonowania toruskiej grupy streetwor-

Fot. ADAM
ZAKRZEWSKI
kerskiej. Zjednoczeni w chci pomagania innym, rozwaali jak zdoby ich
poparcie, ale rwnie rodki finansowe
niezbdne do efektywnego prowadzenia
dziaalnoci.
- Streetworking to misja szlachetna,
ale te niebezpieczna. Oczywistym jest,
e przeszkolonemu i uprawnionemu
czowiekowi wnikajcemu w rodowisko przestpcze w celu jego naprawy
naley si odpowiednie wynagrodzenie - tumaczy Agnieszka Sownik. - Do
dziaa stricte terenowych zostaa powoana grupa "Dream street", skadajca si obecnie z siedmiu kandydatw
na penokrwistych streetworkerw. Jeli
wszystko pjdzie zgodnie z planem, ich
praca rozpocznie si w lutym.
Jednym z nich jest Zdzisaw Betlejewski, lider grupy Gedeon, ktry ma za
sob walk z 24-letnim uzalenieniem
od narkotykw. Uzbrojony w skrzany
kombinezon motocyklisty i Bibli, gosi
dobr nowin.
- Zanim poznaem Jezusa, wita
ksiga towarzyszya mi podczas prby
samobjczej - wspomina 61-letni ewangelista. - To byo w pobliu zboru przy
ul. Myliwskiej, ktry jest dzi drugim
domem dla mnie i moich podopiecznych, rwnie po przejciach, mimo
bardzo modego wieku. Tego kroku nie
zrobiem tylko z bojani przed tym, co
czeka mnie po drugiej stronie...

m.tokarz@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Kolejny krok

reklama

15

rozmowa z Marcinem Czyniewskim, kandydatem do Rady Miasta

z okrgu nr 3: Wrzosy, Chemiskie, Starwka
Skd decyzja o kandydowaniu do Rady Miawoci, e w przyjaznym miecie w takim sasta?
mym stopniu dba si o rozwj nowoczesnej
To naturalna konsekwencja moich za- infrastruktury, jak i spoeczne i kulturalne
interesowa yciem Torunia. Byem kiedy potrzeby mieszkacw. To jest moja wizja
pracownikiem samorzdu i od tego czasu Torunia, a skoro prezydent Zaleski chce na
uwanie ledz to, co dzieje si w naszym ni postawi, to moje poparcie jest oczywimiecie, staram si bra udzia w najistot- ste.
niejszych wydarzeniach. Ju w trakcie poprzednich wyborw wczyem si w prace Jak spenia te spoeczne potrzeby mieszkomitetu wyborczego Michaa Zaleskiego, kacw, o ktrych Pan wspomnia?
teraz czas zrobi kolejny krok. Prezydent ZaZawsze w porozumieniu z mieszkacaleski chce w trakcie przyszej kadencji mocmi i przy wykorzystaniu ich zaangaowania
no stawia na
i pomysw. Konsultacje,
sprawy spoeczrozmowy, spotkania, wne. Uporalimy
czanie mieszkacw do
si w Toruniu
podejmowania decyzji
z najwikszym
W przyjaznym miecie w o sposobie wydawania
wyzwaniem, jatakim samym stopniu dba si o pienidzy, uwzgldnianie
kim od lat bya
oczekiwa i potrzeb torurozwj nowoczesnej infrastrukbudowa mostu, a
nian to musz by zasady
tury, jak i spoeczne i kulturalne
wadze miasta w
zarwno przy wielkich
potrzeby mieszkacw
oczywisty sposb
inwestycjach jak i drobskupiay na tym
nych projektach spoeczzadaniu ogrom
nych. Inaczej si zreszt
energii. Teraz, gdy Toru ma ju budowan
nie da. W ostatnich latach torunianie stali
od 12 lat niezbdn infrastruktur miejsk si nadzwyczaj aktywni, zwrmy uwag na
mona ze spokojem zaj si tymi wszystkiudzia w konsultacjach spoecznych czy remi sprawami, ktre z punktu widzenia miakordowe gosowanie na projekty zgoszone
sta jako caoci wydawa si mog drobne, do budetu partycypacyjnego, powstaj liczale dla poszczeglnych mieszkacw maj
ne stowarzyszenia. Dla radnych to bardzo
podstawowe znaczenie. Nie mam wtpli- dobra wiadomo, s przecie wykonawca-

penym znaczeniu, trzeba wprowadzi pewne rozwizania tymczasowe zwizane np.

z inn ni docelowa organizacj ruchu na
skrzyowaniach czy wyznaczeniem wikszej
liczby przej dla pieszych.

mi woli mieszkacw, ale eby peni takie

zadanie, musz j zna.
Jednak w kolejnych czterech latach inwestycji take nie zabraknie. Ktre z nich powinny by najwaniejsze w paskim okrgu?
To skomunikowanie z Wrzosami i JARem. Oznacza to zarwno przebudow
Szosy Chemiskiej jak i budow linii tramwajowej w okolic ul. Ugory, przy czym jej
ostateczny przebieg powinien by efektem
decyzji mieszkacw.

A Trasa rednicowa?
Nie mam adnych wtpliwoci, e budowa Trasy rednicowej bya suszn decyzj.
Ju w latach 70-tych trasa czca wschd
i zachd miasta pojawiaa si w planach, a
przecie ruch samochodw by wwczas
nieporwnanie mniejszy. Chc jednak podkreli, e funkcjonalno rednicwki
bdzie tym wiksza, im dusza bdzie sama
trasa. Dlatego trzeba zrobi wszystko, by
zbudowa j w penym zaplanowanym zakresie. Z drugiej strony, na czas, w ktrym
nie stanowi ona jeszcze trasy rednicowej w

W paskim okrgu wyborczym znajduje si

take Starwka i wielki problem wyprowadzania si stamtd handlu.
Pytanie o handel na Starwce jest pytaniem do nas wszystkich: kiedy ostatnio robiem tam zakupy, albo usiadem na kawie w
ktrym z lokali? Rzecz jasna, nie moemy
oczekiwa od mieszkacw, e bd robi
zakupy na Szerokiej tylko z poczucia lokalnego patriotyzmu, trzeba stworzy odpowiednie warunki, by chciao si przyjecha
tam, a nie do galerii handlowej. W programie KWW Micha Zaleski s konkretne
pomysy. Trzeba m.in. umoliwi szybk i
bezproblemow komunikacj miejsk dowoc klientw z dalszych dzielnic w bezporednie otoczenie Starwki. Z kolei Biuro Toruskiego Centrum Miasta powinno
pomaga kademu, kto chce tam prowadzi
jakikolwiek interes, sklep czy kawiarni. Pomoe w tworzeniu biznesplanu, szukaniu
lokalu, projektowaniu aranacji wntrza i
dotarciu z ofert do klientw.
Dzikuj za rozmow.

16

lewobrzeni

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Biznes w kilkadziesit godzin

Smart Space nie zwalnia tempa. Wsplnie z Google bdzie szuka najlepszych pomysw na nowe firmy

UKASZ
PIECYK

nkubator nowych technologii

Smart Space 7 listopada startuje
z now imprez. Wtedy bowiem
zacznie si Startup Weekend, czyli
3-dniowe (pitek-niedziela), globalne
wydarzenie wspierane przez Google.
W jego trakcie programici, graficy,
marketerzy oraz ludzie z pomysami
na podbj Internetu wymieniaj si
ideami, buduj zespoy i tworz wasne
startupy.
Startup to innowacyjna mikrofirma, ktra stawia na nowe technologie
i rozwizania mobilne Podczas Startup
Weekendw uczestnicy przekonuj si,
czy ich pomys na biznes si sprawdzi.
- Zwykle poowa uczestnikw to
graficy i programici, a druga poowa
to osoby nietechniczne, ktre dziel si
swoimi pomysami - wyjania ukasz
Ozimek, wsporganizator wydarzenia.
- Razem tworz mieszank wybuchow, ktra zmienia wiat i wprowadza
nowe pomysy biznesowe.
Startup Weekend Toru odbdzie
si 7-9 listopada 2014 w Toruskim

Ju teraz w Smart Space dziaa wiele startupw. Weekendowe wydarzenia ma zainspirowa kolejne osoby do budowania swojego biznesu
Parku Technologicznym. Partnerem
globalnym wydarzenia jest Google.
Wydarzenie rozpoczyna si w pitkowe popoudnie. Kady moe wtedy

zaprezentowa swj pomys na startup

(lub kilka) i zachci innych do wsplnej pracy przez nastpne dni. Ci, ktrzy
nie chc tego robi, doczaj po pro-

MECENAS RADZI
mieszkaniu ?

LESZEK M.
BUDKIEWICZ
W ostatnim czasie duo mwi si o szpiegach
dziaajcych w Naszym kraju, na rzecz obcego
wywiadu. Czym jest szpiegostwo w rozumieniu przepisw karnych?
Podstawowy typ szpiegostwa polega na braniu udziau w obcym wywiadzie, czyli uczestniczeniu w nim w jakiejkolwiek formie np. szkolenie agentw, podrobienie dokumentw /art. 130
par 1 kodeksu karnego/. Poprzez obcy wywiad
rozumie si z kolei instytucje obcego pastwa
wyspecjalizowane w tajnym gromadzeniu informacji dotyczcych innych pastw w celu
ewentualnego wykorzystania ich w dziaalnoci
politycznej, wojskowej lub gospodarczej. Polskie
prawo zna take tak zwane typy kwalifikowane
przestpstwa szpiegostwa. Jest to branie udziau
w obcym wywiadzie i organizowanie dziaalnoci obcego wywiadu lub kierowanie nim.
Czyn szpiegostwa jest zaliczany do najciszych przestpstw w polskim prawie karnym.
Stanowi on zbrodni dla ktrej przewidziany
jest surowy wymiar kary - do 25 lat pozbawienia
wolnoci.
Czy waciciel mieszkania musi zgasza ssiadom lub wsplnocie mieszkaniowej ch prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w swym

Waciciel lokalu nalecego do wsplnoty

mieszkaniowej nie ma obowizku informowania
jej o tym, e rozpoczyna w mieszkaniu bd lokalu prowadzenie dziaalnoci gospodarczej. W
zalenoci od swych potrzeb moe przeznaczy
na dziaalno gospodarcz cae mieszkanie lub
tylko jego cz.
Wsplnota mieszkaniowa nie moe od niego
wymaga uzyskania zgody na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w mieszkaniu. Mwi o
tym midzy innymi artyku 140 Kodeksu cywilnego zgodnie z ktrym waciciel lokalu moe go
uywa zgodnie ze spoeczno-gospodarczym
przeznaczeniem pod warunkiem, e dziaa w
granicach prawa i zasad wspycia spoecznego. Moe rwnie czerpa zyski z danego lokalu, pod warunkiem, e jego dziaalno nie jest
uciliwa dla ssiadw.

Warto wiedzie-ciekawostka
Czsto dokonujc zakupw za granica warto
zastanowi si nad sposobem ich przewozu do
kraju. Dla przykadu sprowadzanie alkoholu z
zagranicy przez Internet lub poczt jest oboone akcyz, a jego przywoenie osobicie /w
dopuszczalnych ilociach/ ju nie.
Nawet jak sami zakupimy za granic alkohol i
wylemy go do siebie poczt, to przy odbiorze
zapacimy polsk akcyz.
Masz pytanie? Napisz
prawnik@tylkotorun.pl

Fot. UKASZ
PIECYK

stu do zespou szukajcego osoby o ich

kompetencjach. Na prezentacje pomysu maj rwno 60 sekund.
Przez sobot i niedziel zespoy pra-

cuj nad swoimi startupami: zaczynajc

od modelu biznesowego po pierwsz
dziaajc wersj produktu lub usugi
dostpnej online.
- Cay czas pomagaj im w tym
liczni mentorzy z Polski i zagranicy
dodaje ukasz Ozimek. To dowiadczeni w internetowym biznesie eksperci. Su rad oraz pomagaj pokona
problemy i wtpliwoci.
Na zakoczenie, w niedziel 9 listopada zespoy prezentuj swoje dokonania przed jury, ktre wyania najciekawsze projekty i przyznaje nagrody.
Nikt nie przegrywa kady wychodzi z
bezcennym dowiadczeniem oraz konkretnymi radami i pomysami, jak dalej
rozwin swj startup.
Startup Weekend to wydarzenie
stworzone dla modych i przedsibiorczych osb, ktre pragn przetestowa
swj pomys na biznes, szukaj ludzi, z
ktrymi mog go zrealizowa i chc w
szybkim tempie zdoby nowe umiejtnoci.
Udzia w wydarzeniu jest patny. W
ramach opaty organizator zapewnia
miejsce do pracy, opiek mentorw,
posiki i napoje oraz upominki od partnerw i sponsorw. Najlepsze zespoy
zdobd nagrody!

18

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Czy to by maraton?
Dla biegacza kady centymetr TEJ trasy jest witoci. O tym, e zostanie ona zmieniona,
uczestnicy biegu dowiedzieli si dzie przed startem. Nie miaa atestu, co dla wielu oznacza, e ich wyniki
s niewane. Naruszono bowiem wite 42 195 metrw

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

a ten dzie biegacze z caej Polski szykowali si od miesicy.

Maraton Toruski, rozgrywany
od zeszego roku pn jesieni, mia
by dla nich okazj do bicia rekordw
yciowych. Nie tylko dla wasnej dumy.
W wiecie najwikszych zawodw dobra
yciwka pozwala walczy o wysokie
miejsca startowe. Czasy, ktre uzyskali 26 padziernika w Toruniu, mog co
najwyej zapisa w swoich kalendarzach.
Trasa nie miaa atestu, a to oznacza,
e nikt nie zna jej dokadnej dugoci.
25 padziernika na stronie internetowej
maratonu pojawio si owiadczenie o
przesuniciu startu biegu o ok. 250 metrw.
Te wier kilometra jest powodem
gorcej polemiki pomidzy uczestnikami wydarzenia a organizatorami,
ktrzy swoj nag decyzj tumacz w

Maciej Malinowski, uczestnik biegu: - Myl o rozwizaniu tej

sprawy na drodze prawnej.

oficjalnym komunikacie tak: [pisownia

oryginalna] Niestety z przyczyn niezalenych od organizatora, ktre pojawiy si krtko przed startem Maratonu,
tj. istniejcych przeszkd dotyczcych
swobodnego i bezpiecznego przepywu
uczestnikw, czyli niezdemontowania
ogrdkw letnich oraz przeprowadzanych robt drogowych zmuszeni bylimy
przesun lini startu o kilkaset metrw.
Trudno przypuszcza, e organizatorzy nie wiedzieli o tym wczeniej. Atest,

Fot. MATERIAY
PRASOWE

ktrego przeprowadzenie kosztuje w tym

przypadku ok. tysic zotych, przesta
by wany z chwil zmiany trasy.
- Chcielimy jak najlepiej, ale wyszo,
jak wyszo - mwi Rafa Flis, wsporganizator wydarzenia. - Po prostu ycie.
Tegoroczna trasa nie posiadaa atestu.
Dzie wczeniej staralimy si o przybycie atestatora, ale nie udao si tego zorganizowa.
Metry, ktrych na starcie ubyo, organizatorzy dooyli w innej czci trasy.

- By moe miaa ona tyle, ile powinna, moe wicej albo mniej - mwi Maciej Malinowski, uczestnik. - Komunikat
z 25 padziernika podany by w formie,
ktra nie pozostawia zudze - jestemy
traktowani jak idioci. Tegoroczna trasa
nie miaa atestu od pocztku i przesunicie startu to tylko przykrywka do z gry
zaplanowanego oszustwa.
I w tej sytuacji kwestia atestu ma znaczenie fundamentalne. Jeli organizatorzy wiedzieli o planowanych zmianach
wczeniej, dlaczego nie poinformowali
o tym biegaczy? Dyskusj podgrzewa
te postawa organizatorw ju po biegu. Na pytania o to, czy tegoroczna trasa
posiadaa atest PZLA, odpowiedzieli 31
padziernika owiadczeniem: Uprzejmie informujemy, e trasa Maratonu
Toruskiego posiadaa atest PZLA wykonany w 2013 roku. Tak komentuj to
internauci: Uprzejmie prosz przesta
traktowa biegaczy jak kretynw czy po
prostu Kompromitacja.
- Co trasa z 2013 roku ma do tegorocznej? - pyta Maciej Malinowski. - To
mydlenie oczu denerwuje mnie najbardziej. Maraton Toruski ma pikn tradycj i trasy. Wszyscy powinnimy o tym

wanie dyskutowa. Gdy bd chcia pokona dystans maratonu tylko dla idei, to
mog biega wok domu.
W regulaminie maratonu zaznaczone
jest, e: Trasa [w 2014 roku - przyp. red]
bdzie posiada aktualny atest PZLA, a
jej dugo bdzie wynosi 42,195 km.
- Zrobilimy wszystko, co w naszej
mocy - dodaje Rafa Flis. - W tamtym
roku maraton w Krakowie te nie posiada atestu i nie byo z tego powodu afery.
To prawda, ale przyczyn niezalen
od organizatora okazay si nage podtopienia.
- Nie wiem, jaki ta sprawa bdzie
miaa fina - dodaje Maciej Malinowski.
- Co z kosztami dojazdu, wpisowego lub
noclegu? Myl o rozwizaniu tej sprawy
na drodze prawnej. Dzi nie wiem nawet
czy by to maraton. Mizerota pakietu
startowego, konieczno zwrotu numeru
startowego i brak kawaka folii do okrycia po biegu w kontekcie znacznego
oddalenia depozytu - to mona przekn. Jednak koszt wpisowego oscylowa w okolicach zapisw na Orlen Maraton, ktry reprezentuje klas wiatow...

a.radzikowska@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

blokowisko

Oszuka mier, starcie drugie

19

Rodzice Oliwiera modlili si o to, by diagnoza choroby ich syna brzmiaa: biaaczka.

Z ni organizm dziecka potrafi walczy. Niestety, od lekarzy usyszeli: nowotwr zoliwy, neuroblastoma IV stopnia

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

iedy babcia zapytaa 3,5-letniego Oliwierka czy co go boli,

odpowiedzia, e wszystko. W
2010 roku wiat dla rodziny Frydryszakw na chwil si zatrzyma. U ich
jedynego syna zdiagnozowano guza lewego nadnercza z przerzutami do szpiku, koci i wzw chonnych. W lutym
2012 roku maemu bohaterowi udao
si uzyska cakowit remisj choroby.
Niedawno musia jednak po raz drugi
rozpocz walk o ycie.
Tym razem bitwa jest trudniejsza, bo
komrki nowotworowe, ktre przetrway w jego ciele s silniejsze i odporne na
leki cytostatyczne.
- Starcie drugie trwa - mwi Magdalena Frydryszak, matka Oliwiera. - yjemy nadziej, e nowotwr si wycofa
i pojawi si szansa na terapi antyGD2.
Niestety nie jest dostpna w Polsce, a
jej koszt to rednio 600 tysicy zotych.
Wierzymy w dobro ludzi i w to, e pomog nam zawalczy o ten najcenniejszy z darw - ycie naszego synka, jego
may wiat. Jest nam ciko, ale nigdy si
nie poddamy.
Oliwier jest uczniem drugiej klasy SP
nr 4 w Brodnicy. Wiedz musi zgbia
w domu lub szpitalu. Marzy o powrocie
do szkolnych awek i wsplnej zabawy z
kolegami, beztroskim czasie spdzanym
w piaskownicy i dugich spacerach. Lubi
kolor pomaraczowy, gry i samochody.
Kredki w pirniku zawsze ukada w ten
sam, uporzdkowany sposb.
- Mwimy na niego "fotoradar" umiecha si jego ojciec, Przemysaw
Frydryszak. - Jest bardzo dokadny i pilnuje, ebym nie przekroczy dozwolonej
prdkoci. W przyszoci chciaby zosta
policjantem, dlatego ju stosuj si do
jego susznych polece.
W czasie, gdy jego szkolni koledzy
biegaj po podwrku, on ley w szpital-

Oliwier Frydryszak marzy o tym, by wrci do szkolnej awki.

nym ku. Nie wie, dlaczego musi si
leczy drugi raz. Przecie ju pokona te
"ze" komrki... Myla, e na zawsze.
Chemie, operacja i szpitalne ka nie odebray mu jednak radosnego
umiechu. Gdy jego rodzicom brakuje
ju si, mwi tylko: "Nie martwcie si,
kocham was" i przez t krtk chwil
wiat staje si pikniejszy dla wszystkich.
To rzeczywisto ich przytacza. Gdy
cierpi dziecko, choruje caa rodzina. Nie
ma nic gorszego dla rodzicw ni to, co
spotkao najbliszych Oliwierka.
- Kiedy ju bd zdrowy, wrc do
moich kolegw - mwi Oliwier Frydryszak. - Szymon obieca, e usidziemy

razem w awce. Jak urosn, bd apa

przestpcw i jedzi najszybszym samochodem na wiecie - Hennessey Venomem.
May bohater do wrzenia 2010 roku
by okazem zdrowia. Nagle zacz utyka
na lew nog i sta si apatyczny. Gdy
pod koniec stycznia tego roku znw narzeka na ten sam bl, jego rodzice wiedzieli, co to oznacza. Guz zlokalizowany
jest przy krgosupie. Lekarze twierdz,
e dla Oliwiera pozostay tylko eksperymentalne chemie. Guz si zmniejsza, ale
plany operacji trzeba przesun z uwagi
na zagroenie utraty nerki.
- Najgorsze s wieczory w szpitalu

Fot. ARCHIWUM
PRYWATNE
i cisza, przerywana jedynie odgosami
pomp podajcych chemi - mwi Magdalena Frydryszak. - Wtedy pojawia si
bezsilno, bo niewiele mona zrobi.
Wspominam kolegw synka, ktrzy ju
przegrali swoje bitwy i zy same ciekn
mi po policzkach.
Rodzice maego bohatera prowadz
bloga powiconego chorobie Oliwierka: naszawalkaosynka.blog.pl. Na stronie startowej widnieje cytat: "Nawet jeli
niebo zmczyo si bkitem, nigdy nie
ga wiateka nadziei".

a.radzikowska@tylkotorun.pl

MOESZ
POMC
Wszelkie wpaty prosimy
kierowa na konto:
FUNDACJA DZIECIOM
"ZDY Z POMOC"
ul. omiaska 5, 01-685
Warszawa
Bank BPH S.A. 61 1060 0076
0000 3310 0018 2660
Tytuem: 24702 Frydryszak
Oliwier - darowizna
na pomoc i ochron zdrowia

2 0 bez komentarza

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

sport

W sporcie osignem wszystko

23

Micha Wszelak z mistrzowskich imprez zawsze wraca z medalem. We wrzeniu obchodzi 20-lecie

swojej obecnoci na ringu. rodowisko sportu zna od podszewki. Wie, co nie funkcjonuje w nim prawidowo i chce to naprawi

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

dzyskanie pola walki jest duo

trudniejsze, ni jego obrona. Jako kickbokser, Micha
Wszelak wie to doskonale. Niedugo
sprawdzi si w nowej dla niego rzeczywistoci. Kandyduje w wyborach do
Sejmiku Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego. Chce sprawi, by modzi
sportowcy mieli szans na spenianie
swoich marze, nie muszc pokonywa przy tym przeszkd, ktre dziki
odpowiedzialnemu zarzdzaniu mona
zlikwidowa.
Sztuki walki, podobnie jak polityka, s gr strategiczn. Determinacja i
wola walki nie mog zawodnika opuci nawet na chwil. Zdarzaj si cikie momenty, ale naley z nich wynie
wycznie si i przekonanie o wasnych
sabociach.
- Jako zawodnik miaem okazj
walczy i trenowa na ringach wiata
- mwi Micha Wszelak. - Wiem, jak

Micha Wszelak chce,

Fot.
by sporty nieolimpij- NADESANE
skie byy traktowane
przez politykw i dziaaczy z powag.
system szkolenia modziey wyglda
np. w Rosji czy Hiszpanii. Stoi na duo
wyszym poziomie ni u nas. Sport
nieolimpijski w naszym kraju traktowany jest po macoszemu. Zawodw i
moliwoci bezporedniego starcia z

rywalami powinno by wicej, i to z podziaem na dyscypliny. Jeli modemu

sportowcowi uda si wygra puchar,
medal albo nagrod to wie, e jego trud
woony w trening si opaca.
Micha Wszelak zna smak poraki, ale take uczucie, ktre towarzyszy
zdobyciu mistrzostwa. Nie jest w stanie
policzy ile walk rozegra podczas swojej kariery. Zna jednak statystyki, ktre
w wiecie sportu s rzadkoci...
- W sporcie osignem ju wszystko - mwi. - Teraz chc pomaga innym. Lubi wyzwania i chc skutecznie
realizowa postawione przed sob cele.
Z reguy wygrywam. Nie brak mi determinacji. Sport nauczy mnie tego, e
nigdy nie naley si poddawa w walce
o marzenia. Medale s tylko ich wynikiem. Jestem dwukrotnym mistrzem
wiata, czterokrotnym czempionem
mistrzostw Europy. Zdobyem trzydzieci tytuw mistrza Polski w rnych formuach, dziewi pucharw
wiata i pitnacie Polski.
To tylko pobieny spis zwycistw.
Pucharw i medali z innych kruszcw
kickbokser ma znacznie wicej.
- Nie zaley mi na tym, eby chwali
si osigniciami sportowymi, bo one

nie s tajemnic - mwi Micha Wszelak. - Chc podkreli, e znam wiat

sportu od podszewki. Nie s mi obce
wyrzeczenia, bl i poraki, ale nigdy si
nie poddaj. Dlatego osignem sukces jako zawodnik. Chciabym modym
ludziom stworzy dogodne warunki do
tego, eby rozwijali swoje talenty.
Co dzi jest problemem, ktry trzeba pilnie naprawi? To przede wszystkim zwolnienia z lekcji wychowania
fizycznego, ktre s zaatwiane tylko
dlatego, e dziecko nie chce si poci.
Sportowiec uwaa, e zdrowy ruch i
uprawianie jakiejkolwiek dyscypliny powinny by norm. Choroby czy
ograniczenia fizyczne nie pozwalaj na
to zaledwie maemu procentowi tych,
ktrzy od spaceru wol siedzenie przed
komputerem.
- Chciabym, eby dzieci uczestniczyy w zajciach wychowania fizycznego i od najmodszych lat poznaway
rne dziedziny sportu - mwi Micha
Wszelak. - W drugiej, trzeciej klasie
szkoy podstawowej powinno wyszukiwa si talenty, pomaga im w rozwoju
i szkoleniu. Tylko tak mona wychowa
przyszego mistrza, dlatego naley powoa wicej klubw i orodkw tre-

ningowych, bo nie kadego sta na codzienne podre. S jeszcze obowizki

szkolne, domowe, wyjazdy - to nie
sprzyja rozwojowi sportowej kariery.
To nie wszystko. Kuleje take system organizacji i przeprowadzania
bada lekarskich. Trudno zaatwi je
szybko.
- Dla mnie zawsze byo to duym
problemem - mwi Micha Wszelak. Badania lekarskie powinny by darmowe i w miar moliwoci szybko organizowane. Prywatnie mona przez nie
przej sprawniej, nie trzeba powica
kilku dni i stania w kolejkach. Liczy si
czas, ale i fundusze. Nie kadego sta
na to, eby przez kilka dni wyjeda
do odlegej miejscowoci. Zawodnik
powinien dba o swoje zdrowie i nie
neguj wanoci takich bada, ale naley powoa wicej punktw, w ktrych
mgby je "podbi" bez koniecznoci
stania w dugich kolejkach.
Kto, jeli nie sportowiec tej klasy,
moe wiedzie wicej o mechanizmach
rzdzcych wiatem sportu? Teraz Micha Wszelak chce t wiadomo zamieni na dziaanie.

a.radzikowska@tylkotorun.pl

24

reporta

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Spadkobiercy fryzury Marleya

Bycie zdredowanym wymaga samozaparcia. Naley bowiem

spodziewa si drwin, dziwnych pyta i zaczepek chuliganw. Cho Polacy cigle

z tolerancj s na bakier, nie powstrzyma to rozkwitu rnorodnoci

MARCIN
TOKARZ

redy w prostej linii wywodz si

z buntu przeciwko systemowi.
Wydaje si, e na ziemi biao-czerwonej okres ten mamy za sob, a
jednak kolejni czonkowie spoeczestwa zaraaj si chci zapuszczenia
lwiej grzywy. Teraz to forma ekspresji,
manifest pogldw, zainteresowa muzycznych lub najzwyczajniej w wiecie
pomys na wasny wizerunek. Dredziarzom yje si ju lepiej, tote na fryzur
decyduj si przedstawiciele kolejnych
grup zawodowych. Dredy ma dzi handlowiec, dziennikarz czy pielgniarka
szpitala psychiatrycznego. Przestali si
ba, e pewnej feralnej nocy zostan
przecignici za dredy wzdu caej ulicy...
Czasy nazywania przez babcie swoich "zdredowanych" wnuczkw "diabami" wanie miny. Przeom w postrze-

Dredy nosz przedstawiciele najrniejszych subkultur, jak

rwnie grup zawodowych. Nie sposb nakreli jednolitego
profilu osobowego waciciela tej wci nietypowej fryzury.

ganiu fryzury nastpi dosownie w cigu

paru ostatnich lat. Stanowczo mniej chuliganw woa za takimi "brudas". Jeszcze mniejszy odsetek pragnie spuci
im omot. Nie oznacza to, e samotne
przechadzki dredziarzy po Bydgoskim
Przedmieciu nale do popularnych...
- Znam jednego pechowca, ktry popeni ten bd i bez kompanw uda si

Fot. UKASZ
PIECYK

do domu po sylwestrowej nocy - zaczyna Andrzej, dredmaker z Torunia, czyli

osoba zajmuj si tworzeniem dredw. Dorwao go kilku dresiarzy, a e chopak
mia "baty" do pasa, idealnie nadaway
si do cignicia go po ziemi przez cae
Bydgoskie...
Jednak mao kto jest na tyle wytrway, by zapuci dredy takiej dugoci.

Fryzura wymaga regularnej pielgnacji,

dlatego wielu rezygnuje ju po roku, po
prostu je cinajc. Dredy tworzy si na
stae przez wielogodzinne filcowanie kosmkw wosw szydekiem gruboci p
milimetra. Jeli ich posiadacz nie chce
dorzuca wgla do ognia stereotypu o
dredziarzach-brudasach, winien poprawia fryzur plus minus co dwa miesice
oraz oczywicie regularnie j my. To
zagadnienie dla "niezdredowanych" jest
wrcz abstrakcyjne.
- Czowiek ju jest zmczony od
pyta w stylu: "a te dredy to pierzesz w
pralce?", "ty je tak codziennie zaplatasz?",
"na noc zdejmujesz?" - Miosz, noszcy
dredy od 5 lat, cytowa z pamici moe
dugo, bo si przez ten czas nasucha...
- A dredy myje si po prostu mydem i
wod, najlepiej przy uyciu gbki.
Fryzura wywodzi si z Jamajki, gdzie
za pomoc muzyki reggae Bob Marley
wywoa "rewolucj serc". Jako przedstawiciel ruchu Rastafari sta si ikon
popkultury, ktrej wizerunek zaczli naladowa zakochani w jego twrczoci.
Rozumieli, e dredy s symbolem wolnoci i walki z konformizmem.
- Daj mi si, manifestuj nimi swoj

niezaleno, nieustpliwo w drodze

do celu, ale nie po trupach - mwi Pawe
Pietkiewicz, lider toruskiego zespou
Parassol wykonujcego muzyk reggae.
- To po godzinach. W pracy przedstawiciela handlowego swoj nietypow fryzur zaciekawiam klientw. Dziki niej
jestem bardziej rozpoznawalny w brany.
W ostatnich latach w Polsce na dredy pojawia si moda. Poredni w tym
udzia mia Kamil Bednarek, ale grzechem byoby przypisanie mu cakowitej
zasugi. Wielu dredziarzy nie ma nic
wsplnego z muzyk reggae. Najzwyczajniej w wiecie praktykuj alternatywny tryb ycia, lubi wyrnia si z
szarego tumu, albo szukaj sposobu na
zmiany w swoim yciu. Takiej metamorfozie poddaa si 45-letnia Karolina, ktrej crka zakazaa zaple dredy.
- A ja si uparam i zrobiam. Mam
61 fantastycznych dredzikw - oznajmia
Karolina, pielgniarka Szpitala Psychiatrycznego w Toruniu. - Moje dzieci artoway, e sama powinnam wyldowa
na oddziale, ale ja szam w zaparte!

m.tokarz@tylkotorun.pl

26

reporta

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Krwi od puna tu nie gardz

Nazajutrz po weekendowej libacji z kokain, szed do punktu oddawania krwi. W ten sposb

oczyszcza swj organizm. Rytua powtarza regularnie. aden z lekarzy nie zwrci mu nigdy uwagi
bacji spdzanych na wciganiu biaego
proszku.
- Nazajutrz po weekendowym melanu z kok, zdarzao mi si wielokrotnie oddawa krew bez najmniejszych
kopotw - Mateusz O. opowiada o
MARCIN
swoich dowiadczeniach zwizanych
TOKARZ
z krwiodawstwem. - Dziki temu mokrwiolecznictwie
jedyn gem szybciej stan na nogi. Lekarze
zapor weryfikujc, czy robili mi wstpne badania poprzez
dawca jest narkomanem, pobranie krwi z palca, ale nigdy nie
stanowi ankieta. Jak sito moe prze- stwierdzili, e nie nadawaa si do przepuci amatorw substancji psychoak- kazania dalej.
tywnych. Po donacji, krew poddaje si
Pobieranie krwi z palca to standarbadaniom m.in. pod ktem obecnoci dowa procedura w przypadku dawcw
wirusw. Toksykologia do nich nie na- systematycznych. W ten sposb przeley. Istnieje wic ryzyko pobierania prowadza si morfologi lub badanie
skaonych jednostek i podawania ich poziomu hemoglobiny. Po przejciu
tego etapu, pozytywnym wypenieniu
potrzebujcym krwi pacjentom.
Akt oddania krwi uchodzi za czyn kwestionariusza i odbyciu rozmowy z
lekarzem, dawca moe zasi na fotelu
honorowy. Zdai odda 450 ml
rza si jednak, e
szkaratnej ciewstpne badanie
czy. Po donacji
wyklucza chtnego
krew trafia do
z roli dawcy.
laboratorium,
- Takich proNikt nie wie, ilu gdzie weryfiblemw nie mia
oddawao kuje si j pod
mj eks-chopak, narkomanw
honorowy dawca krew, tak jak Mateusz, dla ktem obecnoci markerw
krwi i jednoczewirusowych zaoczyszczenia
nie
narkoman
palenia wtroby
uzaleniony
od
typu B i C, HIV,
kokainy - zgosia
a take odczynam Karolina W.
nw
kiowych.
bya partnerka Mateusza O., z ktrym
- Wrd bada wymaganych na
mieszkaa w Zejwsi Wielkiej.
mocy prawa i przepisw w kontekcie
Mateusz O. posiada kart idenkrwiodawstwa i krwiolecznictwa nie
tyfikacyjn Regionalnego Centrum
ma toksykologii - informuje Pawe
Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w
Wojtylak, dyrektor Regionalnego CenBydgoszczy. Zarzeka si, e jest czysty
trum Krwiodawstwa i Krwiolecznicod 4 lat. Przed osadzeniem w zakatwa w Bydgoszczy. - aden system nie
dzie karnym, by jednak amatorem li-

Krew pobierana w celach krwiolecznictwa nie przechodzi bada na obecno narkotykw.

udwignby przeprowadzenia ich dla

kadej jednostki. My odrzucamy 20
procent zgosze m.in. przez niezgodnoci potwierdzone w kwestionariuszu. Jeli ju trafi si czowiek, ktry w
swym patologicznym myleniu zechce
nas oszuka, to istnieje ryzyko, e mu
si uda. Nie ma na to rady.
Mateusz O. jest wyjtkiem potwierdzajcym regu. Sam nie widzia, co
do swych praktyk adnych przeciwwskaza.
- A trudno uwierzy, e komu
przyszo do gowy podda si donacji
tak szybko po zayciu kokainy - mwi
dr n. med. Piotr Burda z Orodka Toksykologii Klinicznej Szpitala Praskiego

w Warszawie. - Uwaam, e przekazanie takiej krwi choremu pacjentowi

moe by grone, aczkolwiek zaley to
te od ste substancji w dawkach.
Powiedziabym, e takie dziaanie na
pewno nie jest zdrowe...
W Pomorskim Centrum Toksykologii anonimowo zapewniono mnie, e
stenie toksyn pochodzcych z narkotykw jest zbyt mae, by mogo grozi
uszczerbkiem na zdrowiu pacjenta.
Ponadto zaznaczono, e w krwiolecznictwie nie podaje si penych jednostek, ale wytwarza koncentraty krwinek pytkowych, czerwonych, a take
osocza. Zagroenie byoby wic realne,
tylko w sytuacji, gdyby po narkotyki

FotADAM
ZAKRZEWSKI

sigaa znaczna liczba dawcw. Pewnie

tak nie jest, ale te nikt nie wie, ilu narkomanw oddawao krew, tak jak Mateusz, dla oczyszczenia.
- Wierz, e krew z Regionalnego
Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ktr podajemy pacjentom nie
pochodzi od narkomanw... - mwi
lek. med. spec. Magorzata Cabecka,
hematolog ze Specjalistycznego Szpitala Miejskiego w Toruniu. - Mylaam,
e ci ludzi maj resztki sumienia i czego takiego w ogle si nie podejmuj,
a jeli ju, to system krwiodawstwa ich
odrzuca...

m.tokarz@tylkotorun.pl

Zrb zakupy przez internet na: www.e-piotripawel.pl

kilkanacie tysicy
produktw, kilkaset

hitw cenowych

ceny jak
wtradycyjnym
sklepie Piotr i Pawe

dostawa

do4godzin

od momentu
zoenia zamwienia

TERAZ JESZCZE

niskie koszty
dostawy ju
od

10 z

przy zamwieniu

powyej 250 z
dostawa gratis

wwwygodniEJ

w ToRUniU i okoliCACh

przyjemno e-zakupw

28 damska gbia

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Odkryj magi spojrzenia

Przeduanie rzs metod 1:1 to prosty, nieinwazyjny zabieg,
dla kadej kobiety, ktra chce uwodzi spojrzeniem

dla tych ktrzy s poprostu niezadowoleni z ich naturalnego wygldu - mwi

Joanna Winiewska z Salonu fryzjerskokosmetycznego "wit".
Przeduone rzsy utrzymuj si do
ok. 6 tygodni, natomiast zaleca si ich
uzupenienie po okresie ok. 3 tygodni w
zalenoci od iloci ich wypadania.
Rodzaje rzs

est wiele czynnikw, dla ktrych kobiety decyduj si na przeduanie

rzs: chc wyglda piknie w dniu
lubu, chc oczarowa na zabawie sylwestrowej, studniwce bd chc zaoszczdzi czas na dokadnym tuszowaniu rzs.
Taki zabieg ma w swojej ofercie Salon

fryzjersko- kosmetyczny "WIT".

Przeduanie rzs metod 1:1, jak
sama nazwa wskazuje, polega na doklejeniu do kadej pojedynczej, naturalnej
rzsy jej sztucznego odpowiednika. Jest
to zabieg przeznaczony dla osb, ktrych
naturalne rzsy s krtkie, rzadkie bd

Wyrniamy kilka rodzajw rzs- od

syntetycznych, przez jedwabne po naturalne z norek syberyjskich.
W naszym salonie pracujemy na rzsach jedwabnych MINK- mwi Joanna
Winiewska.
Dugo, grubo i rodzaj skrtu
rzs dobieramy indywidualnie do kadej klientki, tak aby zbytnio nie obcia
naturalnych rzs i aby efekt kocowy nie
wyglda komicznie. Klej ktrego uywamy jest trway, szybkoschncy i przeznaczony do oczu wraliwych, polecany
rwnie dla tych ktrzy nosz soczewki.

Jak wyglda sam zabieg?

Zabieg przeduania rzs trwa od 1,5
do 3 godzin. Wszystko zaley od gstoci naturalnych rzs klientki oraz od tego
jaki efekt chce ona uzyska. Czynno t
wykonuje si w pozycji lecej z zamknitymi oczami, dziki czemu klientka moe
si rwnie zrelaksowa -podkrela Joanna Winiewska.
Zabieg zaczynamy od odtuszczenia
naturalnych rzs po to, aby te sztuczne
duej si trzymay, a nastpnie za pomoc profesjonalnych pset oddzielamy kad pojedyncz rzs i doklejamy do niej
jedwabn, czas przyklejenia si rzsy to
ok. 1-2 sekund.
Pielgnacja przeduonych rzs
Aby codziennie cieszy si z idelanych
rzs naley je przeczesywa szczoteczk
aby nada im upragniony ksztat- mwi

kosmetyczka z Salonu "WIT".

Sztuczne rzsy nie stanowi przeszkody w wykonywaniu codziennego makijau, nie zaleca si jednak tuszowania
samych rzs, poniewa mascara moe
osabi dziaanie kleju. Jeli ju musimy
uy tuszu, nie decydujmy si na wodoodporny. Do demakijau oczu uywajmy
preparatw zawierajcych ma ilo substancji tluszczowych, przede wszystkim
pynu micelarnego.
Przeduenie rzs nie ogranicza nas w
yciu codziennym, miao moemy korzysta z basenu czy sauny.
Przeduanie rzs mtod 1:1 to idealny sposb na pikny i wyjtkowy wygld
dla kadej kobiety.
O kazdej porze dnia i nocy nasze
spojrzenie jest olniewajce i mao kto
jest w stanie odrni rzsy sztuczne od
prawdziwych. Nie musimy si martwi o
rozmazujcy si tusz, oszczdzamy czas a
rano budzimy si pikne i wygldamy tak
przez cay dzie.
MK

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

mska kocwka 2 9

By nie dopad nas mrok

Lekcewac awari owietlenia w naszym samochodzie, gramy z kostuch

w rosyjsk ruletk. Nie bez powodu obowizuje w Polsce nakaz jazdy z wczonymi wiatami przez ca dob

MARCIN
TOKARZ

upno zwykej arwki jest lepsze ni przewleke jedenie

z przepalon, jednak to wci
prodek. PRL mamy za sob. Warto
zatem korzysta z mnogoci produktw dostpnych na wycignicie rki.
Podpowiadamy, jaki wybr nie tylko
uchroni nas przed mandatem za niesprawne reflektory, ale przede wszystkim poprawi w nocy widoczno na
drodze.
Dzi szczytem tego, co moemy
dosta, s wiata ksenonowe, ale wikszo kierowcw i tak ma do dyspozycji
tradycyjne reflektory halogenowe. W
ich przypadku wane jest to, jak arwk zastosujemy. Ktra wic najlepsza?
- Przede wszystkim trzeba zdecydowa co waniejsze trwao arwek
czy ilo dostarczanego przez nie wiata - wyjania Dorota Oryl, kierowniczka Dziau Akcesoriw Arpolu, mieszczcego si przy ul. Szosa Bydgoska 52.
Kierowca, ktry jedzi gwnie w
dzie lub po owietlonym noc miecie, moe zdecydowa si na arwk
o wikszej ywotnoci. Taki trway produkt to seria PHILIPS LongLife EcoVision. Wytrzyma czterokrotnie duej
ni tradycyjna arwka. Z kolei nocni
poeracze kilometrw winni zdecydowa si na rdo wiata zapewniajce
lepsze owietlenie drogi.
- W przypadku arwek PHILIPS
X-tremeVision rnica jest bardzo widoczna w porwnaniu ze standardo-

Grafika przedstawia trzy punkty krytyczne w polu

widzenia kierowcy. 1 - granica wiata i cienia. 2 miejsce najintensywniejszego owietlenia. 3 - oczy
wspuytkownikw ruchu nadjedajcych
z naprzeciwka.
wymi wiec nawet o 35 m dalej - zauwaa Dorota Oryl.
arwka przedniego reflektora
zwykle kapituluje w najmniej odpowiednim momencie. Widmo mandatu
zmusza nas wtedy do nieprzemylanego zakupu. Jednak nawet w tak nagej
sytuacji warto wybra markowy produkt, by mie pewno, e bdzie dziaa prawidowo.
- Wane jest, by wymienia arwki
parami - zaleca Dorota Oryl. - W przeciwnym razie ryzykujemy, e kady z
reflektorw bdzie wieci inaczej - odmienn barw wiata lub jego iloci.
Jeli arwki s nietypowe albo dostp
do nich jest utrudniony, warto wymieni je w warsztacie.
Jeli ju trafi si osoba z syndromem

Fot. ARCHIWUM

Zosi samosi, powinna pamita, aby nie

dotyka baki palcami. Nieprzestrzeganie tego grozi znacznie wczeniejszym przepaleniem. Po wymianie trzeba sprawdzi ustawienie reflektorw,
bo wystarczy minimalne odchylenie,
by pogorszy zasig wiate lub olepia
kierowcw jadcych z naprzeciwka.
Decydujc si na odrobin pseudoksenonowej fantazji w kolorze niebieskim, naley by wiadomym, e
na og wieci ona gorzej ni ta z przezroczystego, niezabarwionego szka.
Nawet nader delikatny, niebieski filtr
pochania znaczc cz wiata, dlatego przy produkcji arwka musi by
wyposaona w arnik wieccy janiej,
aby straty te zostay zrekompensowane.
To z kolei redukuje jej ywotno i pod-

nosi cen.
Na klientw czekaj te puapki.
Produkty opatrzone napisem xenon
lub skrtem H.I.D. nie maj nic
wsplnego z lamp ksenonow. W takich arwkach co najwyej znajduje
si jedynie domieszka ksenonu, ponadto s do drogie, owietlaj pole
widzenia zbyt sabo i w niewaciw
stron. Prawdziwe ksenony nie maj
arnika, zasilane s wyszym napiciem i nie bd pasowa do zwykego
reflektora.
Mimo rozwoju technologicznego
energia elektryczna pobierana przez
arwk wci rozprasza si w formie
ciepa. Tanie zamienniki rozgrzewaj
si ponad miar, co czasem prowadzi
do stopienia baki, a w sytuacjach ekstremalnych nawet do trwaego uszkodzenia odbynika reflektora. Ryzyko
pogorszonej jakoci wiecenia do 30%
w czasie jednego roku potraktujmy
jako wskazwk, e warto o nich zapomnie.
- Markowe arwki maj wiksz sprawno ciepln, co oznacza, e
mniej si nagrzewaj i nigdy nie spowoduj uszkodze lamp - tumaczy
Dorota Oryl. - Posiadaj filtr UV, ktry
ograniczy matowienie szyb reflektorw
pod wpywem promieni ultrafioletowych. Warto to wiedzie, bo producenci samochodw ostrzegaj, e odbior
gwarancj wacicielowi pojazdu, jeli
ten bdzie uywa arwek bez filtra
UV w reflektorach poliwglanowych.
Trwao arwek samochodowych uzaleniona jest te od innych
czynnikw, do ktrych zalicza si stan
instalacji elektrycznej w samochodzie.
Im wiksze napicie i im czciej bd
wystpowa wysokie jego skoki, tym
szybciej nastpi przepalenie arwek.

Wpyw na ywotno ma take ich wasna odporno na wibracje i wstrzsy.

Polskie drogi s dla nich rodowiskiem
podwyszonego ryzyka...
O tym, jak dobr widoczno bdzie mia kierowca, decyduje nie sama
moc arwki, a wielko i rozkad strumienia wietlnego generowanego przez
ni. Wniosek - lumeny s waniejsze
ni waty. Wedug norm europejskich
arwka wiate mijania powinna emitowa od 850 do 1150 lumenw.
- W przypadku PHILIPS Blue Vision H4 12V 60/55W wielko strumienia wietlnego wynosi 1139 lumenw i
ten wynik jest jednym z najwyszych na
rynku - wskazuje Dorota Oryl.
Sama wielko strumienia wietlnego nie wystarczy jednak, by uzna
arwk za dobr. Istotny jest te jego
rozkad. S trzy krytyczne punkty w
polu widzenia kierowcy. Pierwszy to
miejsce, w ktrym znajduj si oczy
wspuczestnikw ruchu nadjedajcych z przeciwnego kierunku - tu oczywicie powinno by jak najciemniej.
Drugi obszar dotyczy granicy wiata
i cienia. Trzecie to miejsce, ktre powinny by owietlone najintensywniej.
Take i w tym przypadku arwka
PHILIPS Blue Vision ma rozkad wiata zbliony do idealnego. Jak atwo si
domyli, pod tym wzgldem deklasuje
najtasze zamienniki. Okazuje si, e
walczc z mrokiem, mamy do dyspozycji wicej rynsztunku ni mona by si
spodziewa.

m.tokarz@tylkotorun.pl

30

kultura

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

Jeden aktor, wiele wzrusze

Wielkimi krokami zblia si toruskie wito monodramw. Wrd gwiazd

Gitarowy
miszmasz
Przed nami

zobaczymy Olgierda ukaszewicza i Zdzisawa Kuniara

1 listopada rozpoczn si 29. Toruskie Spotkania Teatrw Jednego Aktora. W trakcie trzech
festiwalowych dni publiczno zgromadzona w Teatrze Baj Pomorski
zobaczy 10 najlepszych monodramw
wybranych zgodnie z gwn zasad
wydarzenia, czyli zaproszenia laureatw midzynarodowych przegldw i
konkursw teatrw jednego aktora.
- Obok mistrzw sztuki monodramu tej rangi co Olgierd ukaszewicz,
Zdzisaw Kuniar, Bogusaw Kierc czy
Agnieszka Przepirska, zaprezentuj
si take twrcy debiutujcy dwie
laureatki Turnieju Teatrw Jednego
Aktora SAM NA SCENIE wymienia
Magda Jasiska, kierownik literacki
teatru. - Prezentacje monodramistw
tradycyjnie ocenia bd dwa grona
jurorw - Kapituy Nagrody Publicznoci, ktra przyzna nagrod ufundowan
przez Telewizj Toru oraz Jury ZASP
Stowarzyszenia Artystw Teatru, Filmu, Radia i Telewizji.
Festiwal to jednak nie tylko monodramy. Na goci bd czeka spotkania
z twrcami, wystawa fotografii, promocje publikacji z zakresu teatru czy
panel powicony Bohumilowi Hrabale w setn rocznic jego urodziny. T
cz uwietni dwa spektakle bazujce na dzieach autora Postrzyyn.
Oddzielny blok bdzie dotyczy Teatru
Polskiego Radia, w ramach ktrego Baj
Pomorski bdzie goci Janusza Kuku,

druga edycja
HRPP FESTIVAL

Olgierda ukasiewicza zobaczymy w monodramie A kaz tyz ta Polska, a kaz ta? wedug Stanisawa Wyspiaskiego

dyrektora radiowej sceny, oraz Joann

Trzepiecisk. Aktorka wykona suchowisko Olga. Eine charmante Frau.
Dodatkowo Baj Pomorski ogasza
nabr do Kapituy Nagrody Publicznoci.
- W tym roku w Kapitule zasidzie pi osb spord widzw, ktrzy
zgosz organizatorowi festiwalu ch

udziau we wszystkich przedstawieniach i obradach jury publicznoci, a

take uargumentuj zasadno swojej
obecnoci w pracach jury wyjania
Magda Jasiska. - W pracach Kapituy mog bra udzia wszystkie osoby,
ktre s ywo zainteresowane teatrem,
chtnie podziel si refleksjami w gronie innych widzw i podejm si roli

Fot. MATERIAY
ORGANIZATORA

reprezentowania gosu szerszej publicznoci. Kapitua przyzna nagrod.

Osoby, ktre chciayby zgosi si
do Kapituy, proszone s o kontakt e-mailem z Barbar Kamisk pod adresem sekretariat@bajpomorski.art.pl
najpniej do 17 listopada.
Szczegowy program festiwalu na
www.bajpomorski.art.pl

najbliszy
poniedziaek,
10 listopada, w Hard Rock
Pubie Pamela odbdzie si
stosunkowa nowa, cykliczna impreza
gitarowa. Na scenie lokalu w trakcie
festiwalu pojawi si zespoy z trzech
kontynentw, ktrych muzyka jest
kwintesencj klimatu Pameli.
To bdzie gratka dla fanw bluesa,
hard rocka, funky, folku i rocka. Festiwalowa publiczno bdzie moga posucha artystw wiatowego formatu:
The Lewis Hamilton Band (Szkocja),
Moriah Woods (USA), Gwyn Ashton
(Australia), The Pat McManus Band
(Irlandia).
- Bdzie sporo energetycznej muzyki, zarwno w elektrycznym, jak i
akustycznym wydaniu zapowiada
Dariusz Kowalski, waciciel klubu. Festiwal jest skonstruowany tak, aby
mg na nim zadebiutowa zesp z
regionu (Stara Szkoa), ale pojawiy si
take wystpy znanych grup reprezentujcych rne gatunki. Doborem zespow stawiamy na szerokie spektrum
korzennych gatunkw muzycznych.
Na scenie jako pierwsza wystpi pochodzca z Inowrocawia grupa Stara
Szkoa. Festiwal rozpoczyna si o godzinie 19-tej. Wstp wolny.
(P)

ZAPOWIEDZI

Od Nowa

Dwr Artusa

Kino Niebieski Kocyk

Lizard King

Od Nowa Blues Meeting

kiedy: 21-22 listopada

cena: od 50 z
oru Blues Meeting to
wyjtkowy festiwal muzyki
bluesowej, znany gwnie ze
wspaniaej atmosfery, ktra przypomina coroczne spotkania przyjaci.
Festiwal odbywa si zawsze w przedostatni weekend listopada. Niezmiennie od lat do toruskiej Od Nowy
zjedaj w tym czasie fani tej muzyki
z caego kraju. Festiwal trwa dwa dni,
chocia zdarzay si w historii imprezy
3dniowe.

Tradycj Toru Blues Meeting s

nocne jam sessions na maej scenie
klubu. Bior w nich udzia muzycy
z rnych formacji, a czsto rwnie
przedstawiciele publicznoci. Nigdy nie wiadomo, kto z kim zagra.
Gorce jamy trwaj do biaego rana,
a rekordowy zakoczy si w pewn
listopadow niedziel o 12 w poudnie!
Co roku bluesmani i bluesfani daj
wiadectwo kondycji bluesa w Polsce.
Przez dwa wieczory na scenie mona
zobaczy
kilkanacie
zespow.
Kadego roku w festiwalowych koncertach bierze udzia okoo 1.500 osb.

Bogowie

Red Box

Eldo/Pelson/Daniel Drumz

kiedy: 24 listopada, 17:00/19:00

cena: od 10 zotych

Szczegowy
harmonogram:
Pitek, 19:00
- SUGAR BLUE (USA)
- THE REAL DEAL (EST)
- ROBER LENERT & L.A.
- WHY DUCKY?
- ACUSTIC
Sobota, 19:00
- DEM
- AFTER BLUES
- PIERLUIGI PETRICCA (I)
- TORTILLA & WOJTEK KAROLAK
- SLIDIN PK & JUNKYARD ORCH.
(PL, USA, IRL, GB)

ogowie ukasza Pawlikowskiego to opowie o buntowniku,

ktry rzuci wyzwanie naturze,
wadzy i wasnym ograniczeniom. To
film o pierwszym udanym polskim
przeszczepie serca dokonanym przez
prof. Zbigniewa Relig w Zabrzu. Dramat nieudanych operacji, walka o kade uderzenie serca, wielkie ambicje i
bolesne poraki, samotno geniusza,
ktry stan sam przeciwko swoim
mentorom i rozpocz rewolucj w polskiej medycynie.
Film ukasza Palkowskiego to duo
wicej, ni historia lekarza - to penowymiarowa opowie o czowieku,
ktrego determinacja i powicenie
doprowadziy do pierwszego udanego
przeszczepu serca w Polsce.

kiedy: 12 listopada, 20:00

cena: od 75 zotych

o brytyjska super grupa popowa powstaa na pocztku lat 80.

Ma na koncie trzy albumy: The
Circle & The Square, Motive i nagrany
po reaktywacji w nowym skadzie Plenty. W nowej odsonie zespou, mniej
obecne s znane ze wczeniejszych
utworw stare automaty perkusyjne i
syntezatory, a bardziej syszalne s naturalne, akustyczne brzmienia i repertuar o raczej balladowym charakterze.
Muzycy zespou zapowiadaj, e podczas koncertu w Toruniu nie tylko
zabrzmi najwiksze przeboje grupy z
For America, Chenko czy Stay na czele,
ale bdzie mona premierowo usysze
kilka kompozycji z najnowszego albumu zespou (ktrego premiera ju
wkrtce).

kiedy: 13 listopada, godz. 21:00

cena: od 25 zotych

8 maja mia swoj premier album Chi warszawskiego rapera Eldo. wietnie przyjty przez
fanw artysty krek, od premiery
okupuje cay czas list OLIS. 3 padziernika ruszya trasa koncertowa
Eldo z nowym materiaem. Muzyka
na scenie wspomaga bdzie Daniel
Drumz oraz Pelson, czyli 1/3 kultowej
warszawskiej Molesty. Wystpy artysty bd swoistym przekrojem jego
dziaalonoci scenicznej. Od pierwszych pyt Grammatika, po solowe
wydawnictwa, projekt Parias, czy
wspominana ju wczeniej, najnowsza produkcja - Chi. Za rozgrzanie
publicznoci odpowiada bdzie nikt
inny jak Gedz do spki z Odme.
oprac. P, materiay prasowe

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 7 listopada 2014 r.

sport

Jaskki rozwijaj skrzyda

31

Toruskie zawodniczki walcz z mitem hokeja, jako brutalnego sportu. Nie boj si upadkw

ani blu, a w decydujcych momentach nie wstrzymuj rk. Cho gra ciaem w wykonaniu dam jest niedozwolona,
to cicho przyznaj, e chciayby te zasady cho troch zmieni...

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

tym sezonie toruskie hokeistki Midzyszkolnego

Klubu Sportowego Sokoy dostay szans na powrt do sportowego ycia. Niewiele osb wie, e
druyna Jaskek z powodzeniem
startuje w grupie B Polskiej Ligi Hokeja
Kobiet. W szatni tworz prawdziwym
team, na tafli prezentuj si coraz lepiej.
S zwycistwa i powoania do kadry
narodowej. Po wielu trudnych latach,
w kocu pojawia si miedzy nimi chemia. S druyn.
Nie musz i nie chc tuszowa
swojej kobiecoci - przecie rwnie
na "lodzie" mona pokaza elegancj i
klas. Nie ma to nic wsplnego ze strojem, chocia w ich szatni bez problemu
mona znale kosmetyki, czerwone
szminki, zwisajce z pek suszarki
do wosw i rowe elementy ubioru.
Znajdzie si rwnie rcznik w kolorach blaugrany, tradycyjnych barwach
FC Barcelona. To jednak tylko dodatki.
- Wygrywamy mecze, wic atmosfera jest dobra, nie ma wzajemnych
pretensji - mwi kapitan zespou, Daria
Czachowska. - Trzymamy si razem.
Najstarsza z nas ma 26 lat, najmodsza
12. Dla takich zawodniczek jestemy
jak siostry, chcemy by czuy si czci druyny, ale na lodzie walczymy
rami w rami. Dziewczyny daj rad.
Wida pasj, mio do hokeja i zaangaowanie. Liczymy na awans do grupy A PLHK w fazie play-off. Chcemy
udowodni sobie, e sta nas na to i
odwdziczy si za zaufanie, jakim obdarzyli nas wodarze klubu.
Zwycistwa, takie jak 8:1 z MMKS
Podhale Nowy Targ, tylko wzmacniaj
druyn.
- W lidze mona wystpowa dopiero po ukoczeniu 13. roku ycia, ale

wszystkie dziewczyny trenuj razem mwi trener, Daniel Lipiski. - Chc,

eby zapay bakcyla, poczuy ducha
druyny i stay si jej czci. "Jaskki"
same zrozumiay, e w tym roku maj
chyba ostatni szans na stworzenie
czego wicej i udaje si to robi. Wida rnic nie tylko w atmosferze, ale
poprawiy si take pod ktem strzaw
i jazdy na ywach. Od wadz klubu
dostaem woln rk, by prowadzi je
wedug swojego planu i jestem za to
wdziczny. Ciko jest to jednak robi
bez odpowiednich rodkw finansowych. Nie mwi o pensji, ale o pomocy sponsorw.
W kategorii powanego faux pas naley traktowa zagadywanie dziewczyn
o motywacj i strach. Mczyzn si o to
nie pyta, wic dlaczego one musiayby
odpowiada na takie pytania? Hokej,
jak mwi, jest "zadziorny", ale miejsca
na saboci nie ma w adnej dyscyplinie. Kada z nich wie, po co jest na lodowisku. Pasja, zaangaowanie i sia nie
s atrybutami przywizanymi do pci.
Kij, krek i ywy maj dla nich takie
samo znaczenie, jak dla mczyzn.
- Mitem jest, e hokeistka musi
by "babochopem" - dodaje Daria
Czachowska. - Nie tracimy na lodzie
swojej kobiecoci. Oczywicie, gramy
w obszernych strojach, ale to przecie
nie ma nic do rzeczy. Taki sport i tyle.
Teraz ju nawet nie czujemy tych kilogramw obcie, ktre musimy ze
sob "wozi". Jeli mamy mao czasu,
to w pi minut potrafimy przygotowa
si do meczu, ale przecie to norma.
Znam dziewczyny, ktre bez problemu
potrafi ogra chopakw. Nie oznacza
to, e oni s dziewczcy.
Toruskie "Jaskki" maj w tym sezonie realn szans na awans do ligowej
grupy A i mierzenie si z najlepszymi
eskimi zespoami w kraju. Ju pocztek sezonu pokaza, e sta je na wysokie loty.
Fot. Adam Zakrzewski

a.radzikowska@tylkotorun.pl