Professional Documents
Culture Documents
ROZPOCZCIA EGZAMINU!
Miejsce
na naklejk
MBI-P1_1P-082
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
MAJ
ROK 2008
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdajcego
1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 14 stron
(zadania 1 30). Ewentualny brak zgo przewodniczcemu
zespou nadzorujcego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym
zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pira tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.
5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.
6. Podczas egzaminu moesz korzysta z linijki.
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.
Nie wpisuj adnych znakw w czci przeznaczonej
dla egzaminatora.
Za rozwizanie
wszystkich zada
mona otrzyma
cznie
50 punktw
yczymy powodzenia!
KOD
ZDAJCEGO
Zadanie 1. (2 pkt)
Biaka s zwizkami wielkoczsteczkowymi, ktre odgrywaj wan rol w procesach
wzrostu, rozwoju i codziennego funkcjonowania organizmu czowieka.
Oce prawdziwo zamieszczonych w tabeli stwierdze, wpisujc w odpowiednich
miejscach liter P (prawda) lub liter F (fasz).
P/F
1.
2.
3.
4.
Zadanie 2. (2 pkt)
Skra zbudowana jest z naskrka i skry waciwej. Naskrek utworzony jest przez nabonek
wielowarstwowy paski. Komrki naskrka nieustannie powstaj, rogowaciej, obumieraj
i ulegaj zuszczaniu. W warstwie podstawnej naskrka znajduj si melanocyty, ktre
produkuj melaniny barwniki, od nagromadzenia ktrych zaley barwa skry. Melaniny
pochaniaj rwnie cz promieniowania UV, stanowic filtr promieniowania w skrze.
Pod wpywem promieniowania sonecznego w warstwie podstawnej naskrka jest
produkowana witamina D3. Tak zbudowany naskrek chroni organizm przed dziaaniem
wielu czynnikw zewntrznych.
a) Podaj przykady dwch rnych czynnikw zewntrznych, przed ktrych
szkodliwym dziaaniem chroni nas naskrek.
1. nadmierne promieniowanie UV
2. urazy mechaniczne
b) Wyjanij, dlaczego ciemne zabarwienie skry, np. u Afroamerykanw zamieszkaych
w pnocnych stanach USA, moe mie negatywny wpyw na syntez witaminy D3
w naskrku.
Zadanie 3. (2 pkt)
Na schematach przedstawiono dziaanie mini ramienia czowieka.
1.
2
2.
2
3.
2
4.
2
Zadanie 5. (1 pkt)
Ukad grupowy Rh stanowi trzy pary antygenw, z ktrych najwiksze znaczenie ma
antygen D. Krew charakteryzujc si obecnoci antygenu D w bonach erytrocytw oznacza
si Rh+, a przy braku tego antygenu Rh. Niezgodno antygenowa midzy matk a podem
dotyczca antygenu D moe stanowi przyczyn konfliktu serologicznego (prowadzcego do
hemolitycznej choroby noworodkw).
W tabeli przedstawiono cztery przypadki ukadw grupowych Rh matki i podu.
Grupy krwi
matki podu
A.
B.
C.
D.
Rh
Rh+
Rh+
Rh
Rh+
Rh
Rh+
Rh
Zadanie 6. (1 pkt)
Serce poza organizmem zmarego w wyniku wypadku czowieka kurczy si jeszcze przez
wiele godzin, jeeli jest przechowywane w pynie fizjologicznym bogatym w tlen
i o odpowiednim skadzie chemicznym.
Podaj, jak mona t waciwo serca wykorzysta w medycynie. Odpowied uzasadnij.
Zadanie 8. (1 pkt)
Tlenek wgla (czad) dostajc si do organizmu czowieka tworzy z hemoglobin wzgldnie
trway zwizek. rdem czadu mog by spaliny i dym papierosowy.
Uzasadnij opini, e ludzie palcy papierosy mog by mniej wydolni fizycznie,
ni niepalcy.
Skadniki
woda
sd
wap
potas
glukoza
aminokwasy
mocznik
Wypisz z tabeli nazw tego skadnika przesczu kbkowego, ktry nie powinien,
ale czasem (w wyniku choroby) moe pojawi si w moczu ostatecznym. Podaj nazw
choroby, na ktr moe wskazywa obecno tego skadnika w moczu ostatecznym.
skadnik glukoza,
choroba
cukrzyca
2. osoby starsze.
5.
1
6.
1
7.
2
8.
1
9.
1
10.
3
Pe
Kobiety
Mczyni
Masa ciaa
(kg)
55
65
70
65
75
80
2. przewodzone,
3. przekazywane.
11.
3
12.
2
13.
2
14.
1
Wrd niej podanych zmian (A-D) zaznacz t, ktra zachodzi, gdy misie szkieletowy
si kurczy.
A.
B.
C.
D.
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
15.
1
16.
1
17.
1
18.
2
19.
2
10
A = 13%,
T = 13%,
G = 37%.
A
b) Podaj znaczenie procesu replikacji
wielokomrkowego np. czowieka.
komrkach
rosncego
organizmu
Mukowiscydoza.
Zesp Downa.
Choroba Parkinsona.
Plsawica Huntingtona.
11
II.
P AA, aa
P Aa, aa
F Aa
F Aa, aa
gromadzenia
1. Pozwoli
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
20.
1
21.
2
22.
2
23.
2
24.
1
25.
2
12
D. Podozmian.
E. Monokultura.
F. Zrnicowanie gatunkowe upraw.
ochrony
przyrody
(A-E)
przyporzdkuj
A. S to pojedyncze cenne obiekty np. stare drzewa, wodospady, jaskinie, gazy narzutowe.
B. Su zachowaniu nie tylko wartoci przyrodniczych i walorw krajobrazowych,
ale rwnie wartoci historycznych i kulturowych.
C. Chroni si tam szczeglnie cenne przyrodniczo obszary o powierzchni nie mniejszej ni
1000 ha.
D. Naturalne zbiorniki wodne, kpy drzew, wydmy, torfowiska, ktre pod pewnymi
warunkami (odpowiednie przepisy) mona uytkowa.
E. Su ochronie cennych biocenoz/ ekosystemw o nieduej powierzchni.
1. Parki narodowe
3. Rezerwaty przyrody
C
E
2.
4.
Parki krajobrazowe
Pomniki przyrody
B
A
13
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
26.
2
27.
1
28.
1
29.
3
30.
1
14
BRUDNOPIS